Professional Documents
Culture Documents
CHEMIA
POZIOM ROZSZERZONY
Kryteria oceniania odpowiedzi
MAJ 2011
Zadanie 1. (02)
Obszar standardw
Wiadomoci i rozumienie
Opis wymaga
Znajomo i rozumienie poj zwizanych z budow atomu
i ukadem okresowym pierwiastkw (I.1.a.1)
Zastosowanie zasady rozmieszczania elektronw
na orbitalach do zapisu konfiguracji elektronowych, ustalenie
liczby elektronw walencyjnych (I.1.a.4)
Poprawna odpowied
Symbol pierwiastka X: S
Konfiguracja elektronowa powoki walencyjnej: 3s23p4
2 p.
1 p.
0 p.
lub
3s2p4
Zadanie 2. (03)
a) (01)
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
H3O +
1 p.
0 p.
b) (01)
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
CH4
1 p.
0 p.
c) (01)
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
CO2
1 p.
0 p.
Zadanie 3. (02)
a) (01)
Korzystanie z informacji
Poprawna odpowied
CH3OH, CH3NH2
1 p.
0 p.
b) (01)
Tworzenie informacji
Poprawna odpowied
CH3OH, CH3NH2, CH3CH3
1 p.
0 p.
Zadanie 4. (01)
Korzystanie z informacji
Poprawna odpowied
Zdanie
1.
2.
3.
W szeregu pierwiastkw: lit, beryl, wgiel i azot wraz ze wzrostem liczby atomowej
obserwujemy zaleno polegajc na tym, e im wicej elektronw znajduje si na
powoce zewntrznej, tym wiksza jest warto pierwszej energii jonizacji.
W szeregu pierwiastkw: hel, neon, argon, krypton i ksenon wraz ze wzrostem liczby
atomowej obserwujemy zwikszanie si promienia atomowego i wzrost wartoci
pierwszej energii jonizacji.
Magnez ma mniejszy promie atomowy ni glin i wiksz warto pierwszej energii
jonizacji.
P/F
P
F
F
1 p.
0 p.
Zadanie 5. (01)
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
14
1
3
12
lub
7 N + 0 n 1 H + 6 C
1 p.
0 p.
Zadanie 6. (01)
Korzystanie z informacji
Zadanie 7. (01)
Korzystanie z informacji
Poprawna odpowied
Po 40 latach w prbce pozostanie okoo 6104 lub 60000 atomw trytu.
1 p.
0 p.
Zadanie 8. (02)
Korzystanie z informacji
2 p.
1 p.
0 p.
Zadanie 9. (02)
a) (01)
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
Kwas
NH3
CH3NH3+
1 p.
0 p.
Zasada
NH 2
CH3NH2
b) (01)
Korzystanie z informacji
Poprawna odpowied
Najsabsz zasad jest Cl .
1 p.
0 p.
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
R2COOH, R1COOH, RCOOH
1 p.
0 p.
b) (01)
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
R2COO + H2O R2COOH + OH
1 p.
0 p.
Tworzenie informacji
Poprawna odpowied
Probwki:
1. ZnSO4
2. AgNO3
2 p.
1 p.
0 p.
3. BaCl2
4. NaCl
b) (01)
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
Rwnania reakcji:
Ba2+ + SO 24 BaSO4 ()
Ag+ + Cl AgCl ()
1 p.
0 p.
Korzystanie z informacji
+
B
x (2 0,4) = x 1,6
C + D
1,6
1,6
Tworzenie informacji
a)
Poprawna odpowied
wzronie
b)
Poprawna odpowied
zmaleje
1 p.
0 p.
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
Rwnanie procesu redukcji:
MnO 24 + 4H + + 2e MnO 2 + 2H 2 O
Rwnanie procesu utleniania:
MnO 24 MnO 4 + e
(x 1)
(x 2)
2 p.
1 p.
0 p.
b) (01)
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
3MnO 24 + 4H + 2MnO 4 + (1)MnO 2 + 2H 2 O
1 p.
0 p.
c) (01)
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
Jon MnO 24 peni funkcje reduktora i utleniacza.
1 p.
0 p.
Tworzenie informacji
Poprawna odpowied
Wzr wodorotlenku: Sc(OH)3
Naleao porwna wartoci rozpuszczalnoci molowej wodorotlenkw lub S
1 p.
0 p.
Korzystanie z informacji
Poprawna odpowied
Zdanie
P/F
1. Cd|Cd2+.
2. Zn2+.
3. rwna 2,32 V.
1 p.
0 p.
F
P
F
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
Anoda: Cu Cu2+ + 2eNi Ni2+ + 2e2 p.
1 p.
0 p.
Tworzenie informacji
Poprawna odpowied
Elektroda jest poczona z biegunem ujemnym.
1 p.
0 p.
poprawne wskazanie
inna odpowied lub brak odpowiedzi
10
Korzystanie z informacji
a) (01)
Przykad poprawnego rozwizania
v = k cA cB2
k =
v
5, 4 mol dm 3 s 1
k
=
= 0,3 mol2 dm 6 s 1
2 mol dm 3 32 mol2 dm 6
cA cB2
mol
dm 6
dm3 s
lub k =
= 0,3
mol
mol
mol2 s
2 3 (3 3 ) 2
dm
dm
5, 4
1 p.
0 p.
b) (02)
Przykad poprawnego rozwizania
cA = cA cA0,6 = 2 2 0,6 = 0,8 (mol dm 3 )
1 p.
0 p.
11
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
Rwnania reakcji:
T
CH3CH3 + 2NaCl
1. 2CH3Cl + 2Na
alkohol,T
3. CH3CH2Cl + KOH
CH2=CH2 + KCl + H2O
alkohol,T
lub C2H5Cl + KOH
CH2=CH2 + KCl + H2O
2 p.
1 p.
0 p.
Wiadomoci i rozumienie
a) (01)
Poprawna odpowied
Reakcja przebiega wedug mechanizmu rodnikowego.
1 p.
0 p.
b) (01)
Przykad poprawnej odpowiedzi
Woda jest czynnikiem nukleofilowym.
1 p.
0 p.
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
Liczba wiza : 5
1 p.
0 p.
12
Korzystanie z informacji
Poprawna odpowied
CH3CH2CH2CH=CHCH3
1 p.
0 p.
b) (01)
Korzystanie z informacji
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
kwas etanowy i kwas butanowy
1 p.
0 p.
Korzystanie z informacji
Uwaga: Zdajcy powinien tak opisa zmiany zachodzce w obu kolbach, aby jednoznacznie
wskazyway one na obecno 2-metylopropenu w jednej kolbie i but-2-enu w drugiej kolbie.
Zapis obserwacji: Roztwr odbarwia si. (w jednej lub w dwch kolbach) jest
niewystarczajcy, poniewa zmiana ta dotyczy obu kolb.
1 p.
0 p.
Korzystanie z informacji
13
Poprawna odpowied
i H
H CH2 CH CH CH2 H
CH2
CH H
CH
CH2
poprawne napisanie wzorw dwch merw
poprawne napisanie wzoru jednego meru
inna odpowied lub brak odpowiedzi
2 p.
1 p.
0 p.
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
1 p.
0 p.
Wzr czsteczki
CH3CH2OH
HCHO
HCOOH
II
Tworzenie informacji
Poprawna odpowied
X: estry lub ester
Y: kwasy (karboksylowe) lub kwas (karboksylowy)
Z: fenole lub fenol
1 p.
0 p.
b) (01)
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
O
H C
(H )
H2O
HCOOH
(H )
HCOOH + C6H5OH
lub HCOOC6H5 + H2O
OH
14
1 p.
0 p.
Korzystanie z informacji
H
C
CH3
1 p.
0 p.
CH3
C
H
COOH
C
COOH
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
H2C O COC17H35
HC O COC17H35
H2C O COC17H35
H2C O COC15H31
1 p.
0 p.
HC O COC15H31
lub
H2C O COC15H31
Korzystanie z informacji
Poprawna odpowied
H
OH
HO
HO
CH2 OH
1 p.
0 p.
15
Tworzenie informacji
a) (01)
Poprawna odpowied
Schemat dowiadczenia:
II
Odczynnik:
woda bromowa z dodatkiem wodnego
roztworu wodorowglanu sodu
1 p.
0 p.
b) (01)
Poprawna odpowied
Probwka I
Probwka II
1 p.
0 p.
Tworzenie informacji
Poprawna odpowied
Substancja X ma charakter amfoteryczny.
1 p.
0 p.
16
Tworzenie informacji
Poprawna odpowied
kwas aminoetanowy lub glicyna
1 p.
0 p.
b) (02)
Wiadomoci i rozumienie
COO
COOH
NH3
lub
CH2
CH2
NH3
COO
+
NH3
H3O
CH2
COOH
H2O
H2O
+
NH3
Probwka II:
CH2
COO
+
NH3
2 p.
1 p.
0 p.
OH
CH2
COO
NH2
poprawne napisanie w formie jonowej skrconej dwch rwna reakcji
(uwzgldniajce wystpowanie glicyny w postaci jonu obojnaczego lub w postaci
czsteczkowej)
poprawne napisanie tylko jednego rwnania reakcji
bdne napisanie obu rwna reakcji (bdne wzory reagentw, bdne
wspczynniki stechiometryczne, niewaciwa forma zapisu)
brak odpowiedzi
Tworzenie informacji
17
Poprawna odpowied
H 2N
CH COOH
CH2
OH
1 p.
0 p.
Wiadomoci i rozumienie
Poprawna odpowied
1. Biako jaja kurzego rozpuszcza si w wodzie, tworzc roztwr koloidalny. Kada
czsteczka biaka w roztworze posiada tzw. otoczk solwatacyjn. Solwatacja czsteczek
biaka jest moliwa ze wzgldu na obecno polarnych grup hydroksylowych,
karboksylowych i aminowych w acuchach bocznych aminokwasw.
2. Otoczk solwatacyjn biaek mona zniszczy przez dodanie do roztworu soli, np. NaCl,
ktrej jony s silniej solwatowane. Widoczne jest wtedy wytrcenie biaka
z roztworu, zwane wysoleniem. Proces ten jest odwracalny. Pod wpywem wysokiej
temperatury, soli metali cikich czy te stonych kwasw lub zasad biaka wytrcaj si
z roztworw w sposb nieodwracalny. Zjawisko to nosi nazw denaturacji.
2 p.
1 p.
0 p.
18
Gdy do jednego polecenia zdajcy podaje kilka odpowiedzi (z ktrych jedna jest
prawidowa, inne nieprawidowe), to nie otrzymuje punktw za adn z nich.
niewaciwie