You are on page 1of 31

17 listopada 2006

Specyfikacja techniczna
wykonywania cian
szczelinowych
PZWFS

www.PZWFS.pl

1. WSTP

1.1

Przedmiot ST

Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej s wymagania dotyczce wykonania,


odbioru robt i bada kontrolnych zwizanych z wykonywaniem cian szczelinowych,
stanowicych podziemne elementy konstrukcji budowlanych.
Specyfikacja ponisza ma zastosowanie przy budowie betonowych cian
szczelinowych:

tuneli komunikacyjnych,
obudw gbokich wykopw,
wielokondygnacyjnych garay podziemnych,
gbokich podziemi i szybw,
konstrukcji oporowych,
obiektw hydrotechnicznych.

Specyfikacja nie odnosi si do cian formowanych z prefabrykatw ani do przegrd


przeciwfiltracyjnych formowanych w szczelinach.
1.2

Zakres stosowania ST

Przykadowa Specyfikacja Techniczna moe suy do opracowania Szczegowej


Specyfikacji Technicznej, ktra jest stosowana jako dokument przetargowy i
kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robt wymienionych w p.1.1.
1.3

Zakres Robt objtych ST

Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotycz wykonania robt wymienionych w


p. 1.1., zwizanych z:

wytyczeniem i wykonaniem cianek prowadzcych,


przygotowaniem i stosowaniem zawiesiny,
wykonaniem wykopu w zawiesinie bentonitowej pod ciank szczelinow,
montaem szkieletu zbrojeniowego w szczelinie,
przygotowaniem mieszanki betonowej,
betonowaniem cianki,
robotami wykoczeniowymi,
zgodnie z dokumentacj projektow.

www.PZWFS.pl

1.4

Okrelenia podstawowe

ciana szczelinowa
konstrukcja formowana w gruncie w szczelinie zabezpieczonej zawiesin. ciany mog
by monolityczne, formowane z betonu zbrojonego lub wykonane z prefabrykatw
osadzonych w szczelinie wypenionej zawiesin tejc.

zawiesina
mieszanina bentonitu lub innego przydatnego iu z wod oraz z dodatkami
aktywujcymi, wykazujca waciwoci tiksotropowe, suca do zapewnienia
statecznoci wykopu (szczeliny). W czasie formowania w szczelinie ciany zawiesina
jest odpompowywana i po regeneracji powtrnie uywana.

zawiesina tejca

zawiesina z cementem i dodatkami opniajcymi proces wizania, suca do


zapewnienia statecznoci wykopu (szczeliny). Pozostawiona w szczelinie twardnieje i
zespala prefabrykat wbudowany w szczelin z otaczajcym gruntem.

cianki prowadzce
cianki wykonywane s przed gbieniem szczeliny; zapewniaj stateczno jej grnej
czci i prowadzenie narzdzia gbicego oraz umoliwiaj zawieszenie w szczelinie
szkieletu zbrojeniowego i s podoem mechanizmu do wycigania elementu
rozdzielczego.

szczelina
wskoprzestrzenny wykop gbiony z zapewnieniem statecznoci cian ciecz
stabilizujc (zawiesin lub zawiesin tejc).

zabir (chwyt)
odcinek sekcji szczeliny dugoci rwnej rozwarciu szczk chwytaka. Rozrnia si
zabiory pierwotne i wtrne (gbione pomidzy ju wygbionymi zabiorami lub
otworami pierwotnymi) zgodnie z PN-EN 1538.

sekcja ciany szczelinowej


odcinek ciany betonowanej jako jeden element. Rozrnia si sekcje pierwotne
(pocztkowe) i odcinki wtrne (zamykajce) lub kolejne (porednie), betonowane
odpowiednio w odcinkach pierwotnych i wtrnych lub kolejnych szczeliny. Zgodnie z
PN-EN 1538 rozrnia si sekcje: pocztkow, poredni i zamykajc.

wymiary sekcji
dugo duszy wymiar poziomy sekcji; grubo nominalna krtszy wymiar
poziomy szczeliny, rwny najwikszej szerokoci narzdzia gbicego; gboko
pionowy wymiar szczeliny, mierzony od wierzchu cianek prowadzcych.

styk sekcji
pionowa powierzchnia przerwy betonowania ssiednich sekcji.

element rozdzielczy
element (rura lub specjalny ksztatownik albo prefabrykat) umieszczany w szczelinie
przed betonowaniem, sucy do uformowania styku sekcji.
www.PZWFS.pl

szkielet zbrojeniowy
przestrzenny element zmontowanego i poczonego sztywno zbrojenia, wkadany do
odcinka szczeliny przed betonowaniem. W uzasadnionych przypadkach, jeli w
projekcie dopuszczono tak moliwo, w sekcji ciany szczelinowej mog by
ustawione obok siebie dwa lub trzy elementy szkieletu zbrojeniowego, wzajemnie
niepoczone ze sob.

rura wlewowa (kontraktor)


rura, skadana z czonych szczelnie odcinkw, suca do ukadania betonu w
szczelinie wypenionej zawiesin.

elementy dystansowe
elementy montowane do szkieletu zbrojeniowego, zwykle w formie walca betonowego
o poziomej osi obrotu lub wygitego siodowo paskownika, zapewniajce wymagane
odlegoci prtw szkieletu od powierzchni ciany szczeliny.
1.5

Oglne wymagania dotyczce robt

Wykonawca robt jest odpowiedzialny za jako ich wykonania oraz za zgodno


z dokumentacj projektow, ST i poleceniami przedstawiciela nadzoru robt ze strony
Zamawiajcego.
1.5.1

Dokumentacja techniczna

Dokumentacja techniczna na podstawie, ktrej wykonuje ciany szczelinowe powinna


zawiera:

plan urzdze i instalacji podziemnych w miejscu budowy cian, dostpne


informacje o istniejcych fundamentach lub innych przeszkodach oraz, w razie
potrzeby, wymagania dotyczce zabezpiecze i sprawdzania w czasie robt
rzeczywistego pooenia urzdze,
dokumentacj bada podoa, podajc budow geologiczn, parametry
geotechniczne warstw gruntu, poziomy wystpowania i poziomy
piezometryczne wd gruntowych, dane o przepuszczalnoci warstw oraz
skadzie chemicznym wd i agresywnoci rodowiska, informacje o
przewidywanych przeszkodach w podou (np. gazy) i o naturalnych lub
sztucznych pustkach w podou, mogcych stanowi drog ucieczki zawiesiny;
jeli wymaga si aby ciana bya zagbiona w ska lub grunty spoiste
odcinajce dopyw wody, to naley okreli poziom wystpowania tych warstw
wzdu ciany,
ekspertyz lub opis obiektw budowlanych istniejcych i projektowanych w
ssiedztwie ciany (w pasie o szerokoci nie mniejszej od gbokoci szczeliny i
od dwukrotnej gbokoci wykopu), z podaniem danych o ich fundamentach,
gbokoci posadowienia, pomieszczeniach podziemnych, konstrukcji i stanie
technicznym obiektw, elementach mogcych stanowi utrudnienie lub
zagroenie wykonawstwa ciany,

www.PZWFS.pl

projekt wykonawczy konstrukcji cian szczelinowych, okrelajcy: usytuowanie,


wymiary i rzdne cian, podzia na sekcje, konstrukcj zbrojenia sekcji i sposb
jego montau, usytuowanie elementw czcych (marek), otworw lub wnk w
cianie, otworw kotew gruntowych; konstrukcj stykw i kolejno formowania
sekcji, konstrukcj cianek prowadzcych; ewentualne wymagania specjalne
dotyczce zawiesiny i betonu; tolerancje wymiarowe oraz wymagania specjalne
wymienione w p. 5.14; projekt konstrukcji powinien by dostosowany do
sprztu wykonawcy robt, w szczeglnoci do rodzaju, ksztatu i wymiarw
narzdzia gbicego,
na yczenie zamawiajcego, dodatkowo, dokumentacja technologiczna
okrelajca : sposb wykonania cian, maksymalny i minimalny poziom cieczy
stabilizujcej, receptur cieczy stabilizujcej, sposb jej przygotowania,
oczyszczenia i regeneracji oraz usuwania (zrzutu), receptur mieszanki
betonowej; zabezpieczenia w warunkach szczeglnych zagroe; uszczelnianie
podoa, wymian gruntu, zastrzyki, obnienie poziomu wd gruntowych;
wymagania BHP.

Dokumentacja technologiczna powinna by opracowana przez specjalistyczne


przedsibiorstwo wykonujce ciany szczelinowe albo przez nie uzgodniona.
1.5.2

Kierownictwo i nadzr robt

W czasie robt naley zapewni dozr techniczny ze strony wykonawcy i nadzr ze


strony zamawiajcego. Niezbdna jest obecno odpowiedzialnego kierownika robt
lub jego kompetentnego zastpcy. Przebieg robt powinien by bieco
dokumentowany w dzienniku budowy oraz w metrykach sekcji ciany szczelinowej.
Betonowanie sekcji musi by kierowane przez przeszkolonego pracownika, ktrego
nazwisko umieszcza si w metryce sekcji.
Nadzr robt ze strony zamawiajcego dokonuje bezzwocznie odbioru zgoszonej
szczeliny i wydaje zgod na jej zabetonowanie. Powinien by rwnie obecny podczas
wstawiania zbrojenia i betonowania.
1.5.3

Zgodno z dokumentacj

ciany szczelinowe naley wykona zgodnie z wymaganiami Dokumentacji


Projektowej. W przypadku stwierdzenia niezgodnoci warunkw geotechnicznych z
podanymi w dokumentacji lub w przypadku innych nieprzewidzianych okolicznoci,
naley powiadomi projektanta oraz przeanalizowa potrzeb odpowiednich zmian
konstrukcji i sposobu wykonania robt.
Skutki usterek cian zagraajcych bezpieczestwu budowli naley usuwa na
podstawie dodatkowego projektu wzmocnienia konstrukcji. W sytuacjach
wymagajcych niezwocznych dziaa decyzje podejmuje nadzr robt.

www.PZWFS.pl

1.5.4

Inne wymagania

W kwestiach nie bdcych przedmiotem specyfikacji, naley przestrzega wymaga


dla robt oglnobudowlanych oraz norm, przepisw BHP i innych dokumentw dla
odpowiednich rodzajw robt.

MATERIAY

2.1

Skadniki betonu

Zaleca si uycie cementu klasy 32,5. W uzgodnieniu z Projektantem cement mona


czciowo zastpowa takimi dodatkami, jak popioy lotne lub granulowany uel
wielkopiecowy.
W celu uniknicia segregacji kruszywo powinno mie cig krzyw uziarnienia.
Maksymalny wymiar ziaren nie powinien przekracza mniejszej z nastpujcych
wartoci: 32 mm lub odlegoci w wietle pomidzy prtami pionowymi
W przypadku maksymalnego wymiaru kruszywa rwnego 32 mm, mieszanka powinna
mie nastpujce waciwoci:

wagow zawarto frakcji piaskowej w kruszywie ponad 40%,


zawarto frakcji pyowych (z cementem i innymi materiaami) w mieszance w
granicach od 400 kg/m do 550 kg/m. Frakcje te obejmuj czstki o
wymiarach 2m do 63m, cznie z czstkami cementu i innych materiaw
drobnoziarnistych.

Naley uywa kruszywa o ziarnach naturalnie uksztatowanych.


2.1.1 Wymagania dla betonu
Beton stosowany do cian szczelinowych betonowanych w gruncie powinien spenia
warunki normy PN-EN 206-1.
Wymagania odnoszce si do betonu mostowego nie maj zastosowania do betonu
cian szczelinowych obiektw mostowych.
2.2

Stal zbrojeniowa

Do zbrojenia cian szczelinowych zaleca si uycie stali klas A-0, A-I i A-II o cechach
mechanicznych okrelonych w obowizujcej normie. Dopuszcza si stosowanie stali
A-III, ale powinna by ona przydatna do czenia prtw przez spawanie lub
zgrzewanie. Zalecane jest uycie jako zbrojenia gwnego rozciganego stali
ebrowanej klasy A-IIIN.

www.PZWFS.pl

2.3

Bentonit

Zaleca si stosowanie bentonitu sproszkowanego, produkowanego do robt


fundamentowych lub dla wiertnictwa. Dostarczany bentonit powinien mie deklaracj
zgodnoci, okrelajc jego skad i podstawowe waciwoci. Nie dopuszcza si
mieszania bentonitw z rnych dostaw. Skadowany bentonit naley chroni przed
zawilgoceniem.
Zawarto frakcji iowej powinna wynosi co najmniej 50%, lecz wskazana jest
zawarto wiksza. Wilgotno handlowego bentonitu nie powinna przekracza 15%.
Wymagane waciwoci zawiesiny bentonitowej podano w tablicy 1; mog one by
modyfikowane w specjalnych sytuacjach, np. w przypadku:

gruntw lub ska o duej przepuszczalnoci lub z pustkami, w ktrych moe


nastpi ucieczka zawiesiny,
wysokich poziomw piezometrycznych wody (w warunkach artezyjskich),
bardzo sabych gruntw,
w warunkach wody sonej.

Tablica 1 Wymagane waciwoci zawiesiny bentonitowej


Waciwoci
Gsto w g/ml
Lepko wg Marsha w s
Objto filtratu w ml
Warto pH
Zawarto piasku w %
Osad filtracyjny w mm
b.p.: brak postanowie

Zawiesina
wiea
< 1,10
Od 32 do 50
< 30
Od 7do 11
b.p.
<3

Do ponownego uycia Przed betonowaniem


< 1,25
< 1,15
Od 32 do 60
Od 32 do 50
< 50
b.p.
Od 7 do 12
b.p.
b.p.
<4
<6
b.p.

W stanie przed betonowaniem mona przyjmowa grn granic zawartoci piasku


od 4% do 6% w specjalnych przypadkach (np. ciany nie obcione, ciany
nieuzbrojone).
W celu utrzymania ziaren piasku w zawieszeniu i redukcji przenikania zawiesiny w
grunt, konieczne jest, by zawiesina miaa wystarczajc wytrzymao strukturaln
elu.
Jeeli okae si to konieczne, wytrzymao strukturaln mona sprawdza za pomoc
wiskozymetru obrotowego lub innym odpowiednim przyrzdem. Wytrzymao
strukturalna po 10 min. powinna wynosi od 1,4 do 10 Pa.

www.PZWFS.pl

SPRZT

Roboty naley wykona przy uyciu specjalistycznego sprztu przeznaczonego do


wykonywania cian szczelinowych. Sprzt uywany do wykonania cian szczelinowych
musi by zaakceptowany przez przedstawiciela nadzoru robt ze strony
zamawiajcego.

TRANSPORT

Materiay mog by przewoone rodkami transportu zaakceptowanymi przez


przedstawiciela nadzoru robt ze strony zamawiajcego.
Transport sprztu powinien odbywa si zgodnie z zasadami ruchu okrelonymi w
kodeksie ruchu oraz z zachowaniem przepisw BHP.

5
5.1

WYKONANIE ROBT
Przygotowanie placu budowy

Przed rozpoczciem robt teren naley wyrwna, usun przeszkody i kolizje oraz
zmontowa wymagane w dokumentacji zabezpieczenia. Powierzchni gruntu naley w
razie potrzeby wzmocni (wykona platform robocz) w celu zapewnienia stabilnego
ustawienia gbiarki oraz umoliwienie dojazdu rodkw transportowych.
Zgodnie z projektem monitorowania naley przeprowadzi pomiary stanw
pocztkowych. Naley wzmocni lub zabezpieczy obiekty znajdujce si w
bezporednim ssiedztwie robt, przewidziane w projekcie robt zabezpieczajcych.
Elewacje budowli, chodnik i jezdni przylegajce do miejsca robt zaleca si
zabezpieczy przed zanieczyszczeniem zawiesin lub betonem za pomoc osony z folii
lub podobnej.

www.PZWFS.pl

5.2

Przygotowanie podoa

W przypadku wystpowania w podou gruntw o bardzo duej przepuszczalnoci lub


intensywnym przepywie wd gruntowych, w celu zapewnienia statecznoci szczelin
moe by niezbdne uszczelnienie podoa, np. przez wykonanie zastrzykw.
W razie wystpowania przy powierzchni terenu szczeglnie sabych gruntw
(nieskonsolidowanych torfw, namuw lub gruntw spoistych o konsystencji zblionej
do pynnej), moe by konieczna wymiana tych gruntw na nasyp budowlany o
kontrolowanym skadzie i zagszczeniu albo te wzmocnienie inn metod.
Powierzchni terenu naley tak uksztatowa, aby do szczeliny nie spywaa woda
opadowa oraz pochodzca z mycia narzdzi i sprztu.
Jeeli zwierciado lub piezometryczny poziom wd gruntowych wystpuje pycej ni
1,5 m od powierzchni terenu, wwczas poziom wd naley obniy na czas robt albo
wykona nasyp podwyszajcy poziom roboczy i grn krawd cianek
prowadzcych.
5.3

Wytyczenie cian szczelinowych

Tyczenie pooenia cian rozpoczyna si od geodezyjnego wyznaczenia pooenia linii


wewntrznego lica cianki prowadzcej od strony pniejszego odkopania ciany
szczelinowej. Lini t naley oznaczy w terenie w sposb umoliwiajcy odtworzenie
jej pooenia w kadej fazie robt. Od linii tej odmierza si inne potrzebne wymiary.
Po wykonaniu cianek prowadzcych, na ich grnych powierzchniach wytycza si i
trwale oznacza podzia ciany na sekcje i pooenia osi elementw rozdzielczych.
5.4

Zaplecze technologiczne

Wyjazd z budowy naley wyposay w myjni k i podwozi samochodw


obsugujcych budow. Na ulicy lub drodze w ssiedztwie budowy naley ustawi
stosowane oznakowania, a w trakcie robt utrzymywa czysto nawierzchni.
Wskazane jest wyznaczenie pracownika czuwajcego nad czystoci nawierzchni, a w
miar potrzeby te uatwiajcego wczenie si do ruchu ulicznego pojazdom
wyjedajcym z budowy.
Lokalizacj wytwrni zawiesiny lub cieczy stabilizujcej naley dostosowa do
moliwoci terenowych i programowanej kolejnoci robt. Przemieszczanie wytwrni,
a szczeglnie jej zbiornikw jest kopotliwe i wymaga przerywania robt.
W pobliu miejsca gbienia szczeliny nie mona skadowa materiaw ani ustawia
sprztu innego ni konieczny do bezporedniego uycia.

www.PZWFS.pl

10

5.5

Wykonanie cianek prowadzcych

cianki prowadzce s elementami technologicznymi tymczasowymi, ktre:

zabezpieczaj grn krawd wykopu szczelinowego,


umoliwiaj zachowanie geometrii cian szczelinowych w planie oraz ich
pionowo (s prowadnic dla chwytaka gbiarki),
przejmuj obcienia od ciaru sprztu technologicznego oraz wyrywania
elementu rozdzielczego (np. rur stopendowych),
stanowi platform montaow w trakcie wkadania szkieletw zbrojeniowych.

Ksztat i wymiary cianek prowadzcych powinny by dostosowane do wystpujcych


warunkw wodno-gruntowych, przeznaczenia i rozmiarw ciany szczelinowej,
obcie bocznych oraz innych czynnikw.
cianki prowadzce powinny by wykonane z poziomu istniejcego terenu lub z
wczeniej obnionego terenu. Przed przystpieniem do robt zwizanych z
wykonywaniem cianek prowadzcych cian szczelinowych, ze wzgldu na nasycenie
instalacji podziemnych mogcych kolidowa z wykonywanymi robotami, uprawniony
geodeta, na podstawie aktualnej mapy ZUD, dokonuje wytyczenia ich w terenie.
Nastpnie wykonuje si rczne przekopy kontrolne w celu sprawdzenia faktycznego
pooenia instalacji. Instalacje znajdujce si w miejscu gbienia szczeliny naley
usun lub przeoy. Wszelkie nieczynne przewody ciepownicze, wodocigowe,
kanalizacyjne i gazowe przebiegajce przez lini cian szczelinowych winny by
zadeklowane lub zaczopowane.
Wierzch cianek zaleca si przyjmowa co najmniej 0,25m powyej projektowanej
rzdnej wyrwnanego wierzchu ciany szczelinowej; umoliwi to uoenia betonu z
nadmiarem, ktry pniej zostanie usunity zgodnie z p. 5.9.4. Odstp w wietle
cianek prowadzcych powinien by wikszy o 20 do 50 mm od nominalnej gruboci
ciany. Szczeliny zakrzywione powinny mie rozstaw cianek odpowiednio wikszy, by
narzdzie gbice (chwytak) miecio si midzy nimi z pozostawieniem cznego
przewitu co najmniej 50 mm.
Powierzchnie wewntrzne cianek powinny by pionowe, z niewielkim skosem w
grnej czci, uatwiajcym wprowadzenie narzdzia gbiarki. Grna powierzchnia
cianek powinna by pozioma i wyrwnana na wymaganej rzdnej, ktr sprawdza si
niwelacj.
cianki naley wykona z betonu co najmniej B15. Podstawa cianki powinna by
betonowana na przygotowanym podou. Nadmierne wygbienie, jak rwnie inne
wykopy (np. po przeoeniu uzbrojenia terenu) naley zapeni chudym betonem lub
gruntem stabilizowanym cementem lub zasypk, ktra powinna by dobrze
zagszczona.
Zbrojenie podune cianek powinno by cige, zapewniajce wspdziaanie cianek
na odcinku gbionym z ssiednimi odcinkami. Przekrj zbrojenia projektuje si
odpowiednio do przewidywanych obcie. Poniewa cianki prowadzce s
elementami technologicznymi, zbrojenie ich moe by mniejsze od minimalnego,
wymaganego w konstrukcjach elbetowych. Ukad zbrojenia powinien umoliwi atw
rozbirk cianek. Zaleca si wykonanie zaczepw sucych do chwytania
rozbieranych odcinkw cianek.
www.PZWFS.pl

11

Przestrze pomidzy wykonanymi ciankami prowadzcymi naley, do czasu gbienia


w tym rejonie szczeliny, zasypa gruntem. Zalecane jest rozpieranie cianek poza
gbionym w danym momencie odcinkiem szczeliny, szczeglnie w gruntach spoistych
plastycznych i sabszych oraz w nasypowych (naruszonych) gruntach niespoistych.
W przypadku cian szczelinowych niezbrojonych lub krtkich odcinkw cian (np.
baret) w sprzyjajcych warunkach gruntowych (mocne grunty rodzime, woda
gruntowa, co najmniej 2 m poniej terenu) mona nie wykonywa cianek
prowadzcych, zastpujc ja szablonami metalowymi, prefabrykowanymi betonowymi,
elementami drewnianymi itp., zabezpieczajcymi krawd szczeliny i uatwiajcymi
wprowadzanie chwytaka do szczeliny.
Ksztat, konstrukcja i zbrojenie cianek powinny uwzgldnia moliwo ich rozbirki
po wykorzystaniu.
5.6

Przygotowanie i stosowanie zawiesiny

Zawiesin wykonuje si na podstawie okrelonej laboratoryjnie receptury,


uwzgldniajcej wymagania projektu technologii, warunki gruntowe, poziom wody w
gruncie, obcienia naziomu i inne. Receptur naley ustali dla bentonitu i wody
stosowanej na budowie. Receptur naley aktualizowa dla kadej partii bentonitu.
Proszek bentonitowy powinien by wymieszany z czyst wod, co najmniej na
24 godziny przed jej uyciem; ma to na celu waciwego uwodnienia czstek iu.
Naley przygotowa ilo zawiesiny przekraczajc teoretyczn objto szczeliny
rednio o 50%, a w gruntach silnie przepuszczalnych o 100%. Temperatura wody
uywanej do produkcji zawiesiny oraz wlewanej zawiesiny nie powinna by nisza od
5oC.
Odstj wody badany po 24 h nie powinien przekracza 2%. Zawarto piasku w
zawiesinie bada si na prbkach zawiesiny pobieranych z dolnej partii szczeliny. W
celu utrzymania ziaren piasku w zawieszeniu i redukcji przenikania zawiesiny w pory
gruntu, konieczne jest, by miaa ona waciw wytrzymao strukturaln. Badanie
wytrzymaoci wykonuje si po 10 minutach. Wytrzymao powinna zawiera si w
przedziale 1,410 Pa.
Wymagany poziom utrzymywania zawiesiny, w dostosowaniu do warunkw
gruntowych i wodnych budowy, powinien okrela projekt technologiczny. Naley
utrzymywa w przyblieniu stay poziom zawiesiny, uzupeniajc j w miar gbienia.
Po wycigniciu narzdzia z urobkiem, zwierciado zawiesiny powinno by, co najmniej
0,5 m powyej spodu cianek prowadzcych. Poziom zawiesiny naley utrzymywa, co
najmniej 1,0 m powyej stwierdzonego poziomu wody gruntowej.
W przypadku nagej ucieczki zawiesiny ze szczeliny naley natychmiast ponownie
cakowicie wypeni szczelin zawiesin, dodajc ewentualnie produkty uszczelniajce
pory gruntu. Jeli to dziaanie jest niemoliwe lub nieskuteczne, naley niezwocznie
zasypa szczelin gruntem, najlepiej piaskiem, a nastpnie ustali wsplnie z
nadzorem robt sposb dalszego postpowania.

www.PZWFS.pl

12

Zawiesin, wypompowywan ze szczeliny z powodu nadmiernego zanieczyszczenia lub


w czasie betonowania sekcji, poddaje si oczyszczeniu i regeneracji przygotowujc do
ponownego uycia lub usuwa si. Nie zaleca si powtrnego uycia kocowej iloci
zawiesiny, odpowiadajcej wysokoci 2 m szczeliny, stykajcej si z ukadan
mieszank betonow, jeeli zawiesina nie jest regenerowana chemicznie.
5.7

Gbienie szczeliny

W czasie gbienia szczeliny naley przestrzega wymaga okrelajcych minimalny i


maksymalny poziom zawiesiny oraz jej waciwoci. Szczelin gbi si sekcjami o
dugoci zwykle do ok. 5 m, wyjtkowo nawet do 10 m, okrelonymi w projekcie.
Dugo odcinka zaley od rodzaju urzdzenia gbicego, rozwarcia szczk chwytaka
oraz od warunkw gruntowych, a take od znajdujcych si w ssiedztwie obiektw,
urzdze i obcie naziomu przy szczelinie. W szczeglnych warunkach, np. w
przypadku wystpowania wstrzsw gruntu wywoanych ruchem pojazdw lub w razie
obcienia fundamentami gruntu przy szczelinie oraz bliskiego ssiedztwa urzdze
podziemnych, w celu zwikszenia zapasu statecznoci szczeliny wskazane jest
ograniczeni dugoci gbionych odcinkw. Dugo sekcji szczeliny znajdujcej si w
bezporednim ssiedztwie fundamentu budynku ogranicz si do jednego zabioru;
najczciej jest to 2,5 do 2,8m.
Gbienie chwytakami odbywa si pionowymi zabiorami do penej gbokoci szczeliny.
Naley, co 45 m sprawdza pionowo gbienia kontrolujc pooenie i pionowo lin
lub erdzi narzdzia gbicego. Kolejny, zabir wykonuje si w pewnej odlegoci od
poprzedniego, a po jego zakoczeniu wybiera grunt pozostay midzy nimi. Naley
przestrzega zasady, e opory obu szczk chwytaka powinny by podobne, tj., aby
obie szczeki chwytaka trafiay w grunt albo w ju wybrany zabir. Odstpstwo od tej
zasady jest dopuszczalne tylko w przypadku, gdy chwytak od strony wczeniejszego
wykopu ma oparcie o wczeniej zabetonowan sekcj ciany.
Gbienie szczeliny i jej przygotowanie do betonowania powinno przebiega szybko,
bez zbdnych przerw i przestojw. Naley dy do tego, aby gbienie i betonowanie
sekcji odbywao si jednego dnia. W przypadku sekcji przylegych do istniejcego
obiektu wymagane jest zabetonowanie sekcji w dniu rozpoczcia jej gbienia.
W szczeglnych przypadkach, jeli warunki gruntowe lub wodne budz wtpliwoci, co
do moliwoci bezpiecznego przebiegu robt, zaleca si wykonanie szczeliny prbnej.

www.PZWFS.pl

13

5.8

Czyszczenie szczeliny

Po osigniciu przewidzianej projektem gbokoci naley oczyci dno caego odcinka


oraz powierzchnie stykw z wczeniej zabetonowanymi sekcjami. Waciwe
oczyszczenie powierzchni stykw jest warunkiem uzyskania ich szczelnoci. Do
czyszczenia su narzdzia o ksztacie dostosowanym do profilu powierzchni styku.
W przypadku stosowania rurowych elementw rozdzielczych, styki naley czyci
narzdziem o zakoczeniu pkolistym.
Zalenie od jakoci zawiesiny wypeniajcej szczelin, naley j wymieni na czyst
lub, jeli nie wymaga wymiany, wymiesza ruchami narzdzia gbicego. Zawiesina
bentonitowa powinna spenia wymagania podane w tablicy 1 dla stanu przed
betonowaniem. Czyszczenie naley prowadzi przed woeniem do szczeliny
elementw rozdzielczych lub szkieletw zbrojeniowych.
5.9
5.9.1

Formowanie ciany
Wstawianie elementw rozdzielczych

Element rozdzielczy naley umieci w szczelinie po zakoczeniu gbienia i


czyszczenia sekcji. Element nie moe by uszkodzony lub zdeformowany.
Powierzchnia zewntrzna elementu, bezporednio przed wstawieniem do szczeliny,
powinna by oczyszczona i powleczona rodkiem zmniejszajcym przyczepno
betonu.
Naley sprawdzi pionowo wstawienia elementu. Grny koniec elementu naley
unieruchomi wzgldem cianek prowadzcych np. drewnianymi klinami. Po
wstawieniu elementu montuje si urzdzenie suce do jego wycigania.
Wymiar poprzeczny elementu odpowiada szerokoci szczeliny. Elementy rurowe
usuwa si wkrtce po uformowaniu sekcji, kiedy beton ju utrzymuje nadany mu
ksztat. Elementy z wkadk uszczelniajc (metalow lub z tworzyw sztucznych) albo
te zapewniajce cigo zbrojenia cian usuwa si dopiero po wygbieniu ssiedniej
sekcji. Wkrtce po zabetonowaniu sekcji element jest gr odchylany od zwizanego
betonu sekcji.
5.9.2

Zbrojenie sekcji

Zbrojenie sekcji skada si z jednego, dwch lub nawet trzech szkieletw


zbrojeniowych. Odstp w wietle midzy szkieletami tej samej sekcji powinien
wynosi, co najmniej 200 mm. W szkieletach naley przewidzie miejsce na
ustawienie jednej lub kilku rur wlewowych, najlepiej w geometrycznym rodku sekcji
lub szkieletw. Naley je tak rozmieci, aby umoliwi rwnomierne wypenienie
betonem sekcji w caym jej przekroju.

www.PZWFS.pl

14

Projekt ciany szczelinowej powinien uwzgldnia niecigo zbrojenia na styku sekcji


i pomidzy szkieletami zbrojenia tej samej sekcji. W przypadkach szczeglnych, gdy
wymagana jest cigo zbrojenia, naley w sekcj wbudowa szkielet monolityczny, a
styki konstruowa tak, aby zapewni wspprac poziomych prtw stykajcych si
sekcji. Konieczne jest wwczas uycie specjalnych elementw rozdzielczych,
umoliwiajcych takie czenie zbrojenia.
Zaleca si stosowanie zbrojenia gwnego pionowego z prtw rednicy 20 32 mm,
dopuszcza prty rednicy 36 mm. Nie zaleca si stosowania par prtw cieszych,
poniewa niewypeniona betonem strefa ich styku uatwia przenikanie wody spod pyty
dennej. Zbrojenie poziome naley konstruowa z prtw rednicy 12 20 mm.
Szkielet trzeba usztywni, gdy istnieje obawa jego trwaego odksztacenia, np. za
pomoc skrzyowanych prtw ukonych na jego zewntrznych powierzchniach, a w
szerokich szkieletach take wewntrz. Wszystkie poczenia prtw ukonych oraz co
najmniej 30% pocze pozostaych prtw szkieletu naley poczy przez spawanie
lub zgrzewanie. W przypadku niedostatecznej sztywnoci szkieletu, naley go podnosi
z poziomu do pionu na palecie lub dwoma urawiami.
Ksztat zbrojenia i rozstaw prtw powinien by tak dobrany, by nie utrudnia
rozprzestrzeniania si mieszanki betonowej i nie nastpowao uniesienie lub
przemieszczenie szkieletu w czasie betonowania. Zaleca si rozstaw prtw
pionowych, co najmniej 150 mm; w przypadkach szczeglnych mona zmniejszy
odstp, ale naley zachowa minimalne rozstawy w wietle prtw 100 mm.
Lokalnie, w strefie zakadu czonych prtw gwnych, dopuszcza si rozstaw prtw
pionowych zmniejszony do poowy wartoci zalecanej. Zaleca si rozstaw prtw
poziomych 300 mm; w przypadkach szczeglnych mona go zmniejszy, ale naley
zachowa rozstaw w wietle prtw poziomych, co najmniej 200 mm, a wyjtkowo,
lokalnie 180 mm. Naley unika koncentracji zbrojenia pomocniczego, np. przy
gowicach kotew gruntowych. Pomidzy prtami tego zbrojenia naley zachowa
przewit, co najmniej 80 mm.
Szkielet naley wyposay w elementy dystansowe, zapewniajce wymagane otulenie
zbrojenia betonem. W przypadku zbrojenia gwnego powinno ono wynosi, co
najmniej 75 mm w konstrukcjach trwaych i 60 mm w konstrukcjach tymczasowych
lub w trwaych - uformowanych w rodowisku nieagresywnym w stosunku do betonu.
W konstrukcjach trwaych elementy dystansowe naley wykonywa z materiaw
niemetalowych, o trwaoci, co najmniej rwnej betonowi, jeli nie s one usuwane
podczas betonowania.
Zaleca si uywanie walcw betonowych osadzonych na poziomych prtach. rednica
walca powinna by dostosowana do wymaganej gruboci otulenia, dugo przyjmuje
si w granicach 80 150 mm (wsze w mocniejszym gruncie). Naley przyjmowa
po jednym elemencie dystansowym z kadej strony szkieletu na okoo 10 m jego
powierzchni, ale co najmniej po 4 elementy po kadej stronie szkieletu.

www.PZWFS.pl

15

W szkielet wbudowuje si prty, blachy lub ksztatownika (tzw. marki) do poczenia


z elementami konstrukcji wykonywanej po odkopaniu ciany. W celu uformowania
otworw lub wnk w cianie, umieszcza si w szkielecie deskowania skrzynkowe lub
pyty styropianu. Ksztat i wymiary tych elementw powinny umoliwia wypchnicie
zawiesiny i swobodny przepyw mieszanki betonowej.
W grnym kocu szkieletu naley przyspawa ucha montaowe suce do
podnoszenia oraz prty do zawieszania na ciankach prowadzcych zbrojenia
wstawionego do szczeliny. Dolny koniec zawieszonego szkieletu powinien znajdowa
si, co najmniej 200 mm ponad dnem szczeliny. Szkielety niesymetryczne powinny
mie ucha montaowe tak umieszczone, by szkielet wisia pionowo. Naley te
wyranie oznaczy strony szkieletu (grunt, wykop), aby zapobiec jego odwrconemu
wbudowaniu. Odstp w wietle pomidzy szkieletem zbrojeniowym a stykiem sekcji
powinien wynosi, co najmniej 100 mm i powinien uwzgldnia odchyki od pionu,
ksztat styku oraz ewentualne uycie uszczelek. W stykach zakrzywionych, szkielet nie
powinien znajdowa si w czci wklsej styku.
Szkielety dugoci wikszej od okoo 15 m naley wykonywa z dwch czci. czenie
ich uzyskuje si przez zakad prtw podunych. Dugo zakadu prtw
rozciganych powinna by nie mniejsza od 40 rednic, a prtw ciskanych od 20
rednic. Na czas montau czci szkieletu naley poczy np. przetyczkami przez
odpowiednie ucha lub przez zespawanie prtw spoinami szczepnymi. Sposb czenia
powinien by szybki i niezawodny, uniemoliwiajcy wzajemne przesuwanie si
elementw podczas wstawiania do szczeliny.
Jeli ciana szczelinowa w grnej czci ma by przeduona obudow typu
berliskiego, szkielet zbrojeniowy przedua si dwuteownikami. W strefie zanurzenia
w betonie dwuteowniki powinny mie wycite otwory w rodnikach, w celu uatwienia
przepywu mieszanki betonowej w czasie formowania oraz lepszego ich zamocowania
w cianie.
Nie zaleca si wbudowywania w szkielet zbrojeniowy, w strefie pocze z pyt
fundamentow lub stropami, zagitych prtw, przeznaczonych do odgicia i
poczenia ze zbrojeniem pyty lub stropu. Lokalne zagszczenie zbrojenia w strefie
wnki, ksztatowane wkadk ze styropianu, dodatkowo utrudnia przemieszczanie si
mieszanki betonowej, zakcone ju przez wkadk styropianow przewajc
przekrj szczeliny. Sprzyja to zemu wypenieniu szczeliny betonem oraz
zatrzymywaniu si w tym miejscu zanieczyszczonej mieszanki betonowej grnej
warstwy, stykajcej si z zawiesin i osadem filtracyjnym, zgarnianych ze cian
szczeliny i prtw uzbrojenia.
Odgite prty nie odzyskuj w peni prostoliniowego ksztatu, niezbdnego do
przejcia si od momentu utwierdzenia; takiego poczenia nie mona traktowa jako
penego utwierdzenia. W wyniku skurczu betonu pyty dennej prty prostuj si
umoliwiajc powstanie mikroszczeliny w styku ze cian szczelinow. T drog, spod
pyty dennej, penetruje woda wspomagana siami kapilarnymi.

www.PZWFS.pl

16

5.9.3

Wnki i elementy pocze

Formy lub wkady z odcinka rury, suce do uzyskania wnk i otworw, powinny by
przymocowane do szkieletu zbrojeniowego w sposb uniemoliwiajcy ich
przemieszczanie w czasie betonowania. Ksztat i wymiary elementw powinny by tak
dobrane, aby nie utrudniay wstawiania rury wlewowej oraz nie zakcay znaczco
przepywu mieszanki betonowej w szczelinie.
Wkady z arkuszy styropianu, formujce wnki w betonie, nie powinny by dusze od
szerokoci szkieletu zbrojeniowego, do ktrego s mocowane. Zaleca si, aby w
cianach o gruboci do 60 cm wnki nie sigay poza pierwsz warstw zbrojenia.
Styropian powinien mie dostateczn wytrzymao na ciskanie wywoane parciem
mieszanki betonowej. Do gbokoci 5 m moe by stosowany styropian odmiany 15,
a gbiej, co najmniej 20.
5.9.4

Betonowanie sekcji

Wygbiona szczelina powinna zosta zabetonowana tak szybko, jak to moliwe.


Naley zapewni tak wydajno produkcji i dostawy mieszanki betonowej, aby
prdko wznoszenia betonu w szczelinie bya nie mniejsza ni 3 m/h. Zalecana jest
szybko betonowania 20 m3/h. W razie mniejszej szybkoci ukadania mieszanki
wskazane jest uycie plastyfikatorw i rodkw opniajcych wizanie. Naley
zagwarantowa dostaw mieszanki w iloci niezbdnej do zabetonowania caej sekcji.
Zwykle potrzebna jest ilo o kilkanacie procent wiksza od teoretycznej objtoci
sekcji. Betonowanie naley rozpocz niezwocznie po ustawieniu szkieletu
zbrojeniowego. Czas od oczyszczenia i odbioru dna szczeliny do pocztku betonowania
nie powinien by duszy ni 4 h.
Skad i konsystencja mieszanki betonowej powinna zapewni jej atwy przepyw i
rozprzestrzenianie si w szczelinie. Kruszywo powinno spenia wymagania podane w
p. 2.1. Zawarto cementu w mieszance nie powinna by mniejsza ni 350 kg/m3 w
przypadku uycia kruszywa o uziarnieniu do 32 mm i odpowiednio wiksza, nawet do
400 kg/m3 przy kruszywie do 16 mm. Opad stoka mieszanki powinien wynosi co
najmniej 160 mm, lecz zalecana jest warto opadu od 180210 mm. Wskanik
wodno-cementowy w/c nie powinien by wikszy ni 0,6. W celu zwikszenia ciekoci
mona stosowa rodki uplastyczniajce. Temperatura mieszanki nie powinna by
nisza ni 5C.
Mieszank betonow naley ukada w szczelinie przez rur wlewow metod
kontraktor, zapobiegajc zanieczyszczeniu lub przemieszaniu mieszanki z zawiesin.
Liczba rur wlewowych stosowanych w jednej sekcji powinna by tak okrelona, aby
ograniczy poziom odlego, jak pokonuje mieszanka betonowa. W normalnych
warunkach zaleca si ograniczenie tej odlegoci do 2,5 m. Jeli w sekcji jest kilka
szkieletw zbrojeniowych, to w kadym powinna by jedna rura wlewowa. Rury
wlewowe naley rozmieci i napenia mieszank w sposb zapewniajcy
rwnomierne podnoszenia jej poziomu w caej szczelinie.

www.PZWFS.pl

17

Rura wlewowa powinna mie rednic, co najmniej 200 mm, zalecana jest 270 mm.
Rura powinna skada si z leja i odcinkw dugoci okoo 3 m oraz 1 i 2 m. czenie i
rozdzielanie powinno by szybkie. Rura i jej zcza powinny by szczelne.
Zmontowana rura powinna by prosta, bez wgbie i dokadnie oczyszczona z
pozostaoci betonu.
Przed rozpoczciem betonowanie naley umieci w rurze wlewowej korek
oddzielajcy mieszank od zawiesiny (np. pik gumow, worek z trocinami, kul z
papieru). Rur i lej wypenia si mieszank betonow, utrzymujc wylot tu ponad
dnem szczeliny; umoliwia to wypieranie zawiesiny z dolnej czci rury. Nastpnie, po
napenieniu rury i leja, nieco si j podciga, aby umoliwi wypchnicie korka i
wypyw betonu; towarzyszy temu opadnicia w niej poziomu mieszanki.
Dalej dodaje si mieszank do rury, unoszc j stopniowo i demontujc kolejne
odcinki. Dolny koniec rury powinien by stale zanurzony w uoonym betonie co
najmniej 2,0 m (zalecane 3 do 4 m), lecz nie wicej ni 5 m. W pocztkowej fazie
betonowania naley zwrci uwag, by wznoszcy si sup mieszanki nie unis lub nie
przemieci szkieletu zbrojeniowego. W razie potrzeby naley zmniejszy zagbienie
rury wlewowej, a take odpowiednio unieruchomi szkielet.
Betonowanie powinno przebiega w sposb cigy. Przerwy w podawaniu mieszanki
dusze ni 30 minut mog spowodowa zablokowanie przepywu mieszanki i potrzeb
wycignicia rury wlewowej, jej oczyszczenia i wznowienia betonowania. W takim
przypadku naley liczy si z powstaniem w cianie defektu. Wymuszenie przepywu w
rurze zablokowanej mieszanki mona spowodowa przez uderzanie motkiem w rur,
szarpnicie rur ku grze lub gwatowne jej pokrcenie w lewoprawo. Wydajno
betonowania powinna by taka, by wylot rury nie by zanurzony w mieszance uoonej
wczeniej ni przed 100 min.
W przypadku awaryjnego przerwania betonowania sekcji, naley je wznowi w taki
sposb, by zapobiec przemieszaniu mieszanki betonowej z zawiesin lub
wprowadzeniu zawiesiny wgb uoonej mieszanki. Jeeli nastpi zatkanie rury
wlewowej itp., betonowanie naley wznowi moliwie niezwocznie - przed
zgstnieniem ju uoonej mieszanki. Sposb awaryjnego wznawiania przerwanego
betonowania naley zawczasu opracowa i uzgodni go z nadzorem, a take
poinformowa o nim bezporednich wykonawcw.
Mieszank betonow naley dowozi betonowozami, zapewniajcymi jej cige
mieszanie. Niedopuszczalny jest transport mieszanki bez cigego mieszania.
Bezporednio przed wbudowaniem naley sprawdzi cieko mieszaniny. Nie naley
zagszcza betonu wibratorami. Kady betonowz powinien mie metryk wytwrni,
podajc co najmniej klas betonu, oznaczenie receptury mieszanki betonowej oraz
czas jej wykonania. Mieszank naley wbudowa nie pniej, ni do czasu jej
przydatnoci, okrelonego w zalenoci od temperatury skadnikw i otoczenia oraz
uytych dodatkw i domieszek.

www.PZWFS.pl

18

W miar betonowania szczeliny odpompowuje si z niej ciecz stabilizujc i kieruje j


do regeneracji. W czasie betonowania zaleca si szczelin zakry w celu zapobieenia
wpadniciu do niej ludzi lub mieszanki betonowej.
Szczelin betonuje si do rzdnej, mierzonej na kocach sekcji, wyszej o 0,3 do
0,5 m od projektowanego poziomu wierzchu ciany. Nastpnie grn warstw,
przepukan i zanieczyszczon zawiesin naley usun, a wierzch betonu wyrwna
zgodnie z dokumentacj projektow.
Prty zbrojenia wystajce ponad beton naley oczyci z zawiesiny i resztek betonu.
Dogodnie jest wykona to zaraz po zakoczeniu betonowania. Jeli powierzchnia
betonu znajduj si gbiej od 1,5 m poniej wierzchu cianki prowadzcej, to
usuwanie grnej, zanieczyszczonej warstwy betonu wykonuje si w terminie
pniejszym, po uzyskaniu dostpu.
Wierzch betonu naley zabezpieczy przed wysychaniem lub przemarzaniem.
5.9.5

Wyciganie cylindrycznych elementw rozdzielczych

Wyciganie elementw rozdzielczych naley zacz po 3 do 5 h od rozpoczcia


ukadania mieszanki. Pocztkowo podciga si element o okoo 0,2 m. Dalsze
wyciganie nastpuje po upywie 4 do 5 h od zakoczenia betonowania. Waciwy czas
wycigania elementw rozdzielczych zaley od temperatury mieszanki, czasu jej
wizania oraz okresu pomidzy wytworzeniem i uoeniem. Element rozdzielczy mona
cakowicie wycign po stwierdzeniu zwizania betonu wierzchu sekcji.
Podczas wydobywania elementw rozdzielczych naley zwrci uwag, by nie
uszkodzi betonu i zbrojenia sekcji. Wyjty element naley dokadnie oczyci i powlec
rodkiem zapobiegajcym przyczepnoci betonu.
5.9.6

Wyciganie elementw rozdzielczych z uszczelk

Paskie elementy rozdzielcze i elementy formujce styki o specjalnej konstrukcji,


usuwa si dopiero po wygbieniu ssiedniej sekcji. Element jest gr odchylany od
zwizanego betonu sekcji i po odspojeniu od niej wycigany ze szczeliny.
5.9.7

Wykonanie stykw sekcji

Sposb formowania stykw powinien zapewnia tak szczelno ciany, aby nie
przenikaa woda gruntowa pod naturalnym cinieniem. W przypadku nieszczelnoci
wykonawca ciany jest zobowizany do trwaego jej uszczelnienia. Jako skuteczne
uszczelnienie uznaje si takie, ktre w okresie dwch lat od zakoczenia prac nie
przepuszcza wody z gruntu za cian.

www.PZWFS.pl

19

5.10 Oczyszczenie cian


Po wykonaniu robt ziemnych zwizanych z odsoniciem ciany szczelinowej,
powierzchni ciany naley oczyci z wszelkich zanieczyszcze gruntem oraz ci
wybrzuszenia betonu wystajce poza projektow powierzchnie ciany.
5.11 Tolerancje wymiarw cian szczelinowych
Jeli projekt ciany szczelinowej nie okrela inaczej, dopuszczalne odchylenia
wymiarw w stosunku do podanych w dokumentacji s nastpujce:

cianki prowadzce
pooenie wewntrznej krawdzi cianki
od strony wykopu

20 mm

rozstaw cianek

+20, -10 mm

rzdne wierzch cianek

20 mm

rnice wysokoci wierzchu cianek

10 mm/m

szczelina
gboko szczeliny

-100mm
+ bez ograniczenia

zagbienie w okrelon warstw


(non, nieprzepuszczaln)

-100mm,
+ bez ograniczenia

www.PZWFS.pl

20

elementy rozdzielcze i zbrojenie


usytuowanie osi elementu rozdzielczego
(wzdu ciany)

80mm

odchylenie elementu rozdzielczego od


pionu (wzdu ciany)

do 1:100

wymiary gabarytowe szkieletu


zbrojeniowego

20mm

szeroko szkieletu

tylko 10mm

usytuowanie szkieletu wzdu ciany

80mm

rzdne zawieszenia szkieletu


(wzgldem wierzchu cianek
prowadzcych)

50mm

usytuowanie blach lub ksztatownikw


czcych (marek)
elementw formujcych wnki i otwory

w kierunku poziomym:
100m
w kierunku pionowym:
50mm

www.PZWFS.pl

21

ciana szczelinowa
rzdna wierzchu (po wyrwnaniu) jeeli
jednak projektowany wierzch ciany
znajduje si gbiej ni 1 m poniej
wierzchu cianek prowadzcych, to
tolerancj rzdnej zwiksza si o 100 mm
na kady metr zagbienia

-100mm, +500mm

poziome odsunicie ciany od


projektowanego pooenia
przy gbokoci wikszej od 10 m
dodatkowo 10 mm na kady dalszy metr
zagbienia

100mm

odchylenie od pionu odkopanej


powierzchni ciany

do 1:70

lokalne wystpy lub wybrzuszenia (od


powierzchni ciany)

do 250mm

otulenie zbrojenia

-10mm, + bez
ograniczenia

W warunkach szczeglnych wykonawstwa cian projekt moe okrela wiksze lub


mniejsze niektre tolerancje wykonania.
Podane tolerancje dotycz cian konstrukcyjnych, stanowicych element nony
konstrukcji. Dla cian stanowicych czasow obudow wykopu mona dopuszcza
wiksze odchyki wymiarw, dostosowane do potrzeb konstrukcji istniejcej lub
budowanej w ssiedztwie budowy.

www.PZWFS.pl

22

5.12 Inne wymagania


Odkopywanie ciany szczelinowej naley przeprowadza na podstawie projektu
okrelajcego terminy, zakres, kolejno i sposb usuwania gruntu oraz podajcego
konieczne zabezpieczenia i wzmocnienia np. kotwienie, rozparcie lub inny sposb
przejcia si poziomych, ktre mogyby wywoa nadmierne odksztacenia lub
przemieszczenia ciany albo groziy utrat jej statecznoci. Wymagania podane w
projekcie powinny by przedmiotem wnikliwej kontroli nadzoru, a decyzje w sprawie
dopuszczenia dalszego etapu robt naley zapisywa w dzienniku budowy.
Zakres pomiarw zaley od charakteru tego otoczenia, warunkw gruntowych
i wodnych, gbokoci ciany szczelinowej i poziomu oraz sposobu jej odkopywania.
Monitorowanie naley prowadzi wg projektu, ktry powinien okrela:

cel monitorowania i osoby odpowiedzialne za jego przeprowadzenie,


obszar i obiekty objte monitorowaniem,
rodzaj pomiarw (przemieszczenia, naprenia, siy pochylenie, rozwarcie rys,
osiadanie terenu),
sposb prowadzenia pomiarw (aparatura, dokadno, zalecenia specjalne),
terminy wykonania pomiarw bazowych, ustalajcych stan wyjciowy,
czsto pomiarw (ew. pora dnia, uzalenienia od zmiennych warunkw
zewntrznych, zwikszenie czstoci w okrelonych sytuacjach),
sposb rejestrowania (dokumentowania wynikw),
wielkoci ostrzegawcze i alarmujce,
dziaania po przekroczeniu wielkoci ostrzegawczych i alarmujcych.

Wyniki pomiarw i obserwacji, dokonanych w ramach monitorowania, naley


zapisywa w dzienniku budowy lub rejestrowa na pimie i kopi przekazywa
inspektorowi nadzoru.
5.13 Pobranie prbek i badanie
Na wykonawcy cian szczelinowych spoczywa obowizek zapewnienia wykonania
bada laboratoryjnych (przez wasne laboratoria lub inne uprawnione) przewidzianych
norm oraz gromadzenie, przechowywanie i okazywanie nadzorowi budowy ze strony
zamawiajcego wszystkich wynikw bada dotyczcych jakoci betonu i stosowanych
materiaw.

www.PZWFS.pl

23

KONTROLA JAKOCI

6.1

Postanowienia oglne

Do odbioru cian szczelinowych wykonawca powinien przedstawi:

dokumentacj projektow z naniesionymi zmianami i uzupenieniami


dokonanymi w trakcie robt,
dziennik budowy lub dokument rwnowany,
deklaracj zgodnoci stosowanych materiaw,
metryki sekcji cian, zgody na betonowanie, harmonogram i przebieg
betonowania,
wyniki bada prbek betonu,
geodezyjn inwentaryzacj powykonawcz.

Zakres informacji zawartych w metryce sekcji ciany szczelinowej nie powinien by


mniejszy ni w zaczonym wzorze formularza metryki sekcji.
6.2
6.2.1

6.2.2

6.2.3

Program bada
Badania przed rozpoczciem robt:
sprawdzenie przygotowania
sprawdzenie przygotowania
sprawdzenie przygotowania
samochodowych,
obserwacje i pomiary stanu

terenu,
platform roboczych,
drg dojazdowych i myjni podwozi
pocztkowego wg programu monitorowania.

Badania w czasie robt:


sprawdzenie jakoci materiaw,
sprawdzenie podoa gruntowego,
sprawdzenie wykonania cianek prowadzcych,
sprawdzenie zawiesiny lub innej cieczy stabilizujcej,
sprawdzenie wykonania szczeliny,
sprawdzenie szkieletu zbrojeniowego,
sprawdzenie formowania sekcji ciany,
sprawdzenie grnej powierzchni szczeliny po skuciu,
obserwacje i pomiary wg programu monitorowania w zakresie wymaganym
od Wykonawcy.
Badania odbiorcze:
sprawdzenie zgodnoci z dokumentacj projektow,
badania specjalne.

www.PZWFS.pl

24

6.3
6.3.1

Opis bada
Sprawdzenie przygotowania terenu, platform roboczych i drg
dojazdowych

Sprawdzenie naley przeprowadzi na zgodno z wymaganiami p. 5.1. i 5.2.


niniejszej specyfikacji. W przypadku uzasadnionych przesanek napotkania nie
zinwentaryzowanych urzdze lub instalacji, wykopy na cianki prowadzce zaleca si
wykonywa rcznie.
6.3.2

Sprawdzenie sekcji lub elementw prbnych

Sprawdzenie naley prowadzi bieco na zgodno z wymaganiami okrelonymi w


dokumentacji projektowej.
6.3.3

Sprawdzenie jakoci materiaw

Sprawdzenie jakoci materiaw naley prowadza bieco na zgodno z


wymaganiami okrelonymi w p. 2. niniejszej specyfikacji i dokumentacja techniczn.
6.3.4

Sprawdzenie podoa gruntowego

Sprawdzenie polega na porwnaniu rzeczywistych warunkw gruntowych z warunkami


podanymi w dokumentacji projektowej. Dla wszystkich sekcji naley prowadzi,
zgodnie PN-B-04452:2002, makroskopow ocen wydobywanego urobku okrelenie
rodzaju i barwy gruntw niespoistych oraz dodatkowo konsystencji gruntw spoistych.
Profil gruntu naley poda w metryce sekcji.
W przypadku, gdy ciana szczelinowa ma by zagbiona w warstwie
nieprzepuszczalnej, naley prowadzi makroskopow ocen wydobywanego urobku
przy gbieniu kadego zabioru i okrela rodzaj, barw konsystencj gruntu i
zagbienie w nim ciany.
6.3.5

Sprawdzenie wykonania cianek prowadzcych

Sprawdzenie wykonania cianek prowadzcych naley wykonywa badajc:

zgodno z dokumentacj projektow usytuowania i wymiarw wykopw oraz


zmontowanego deskowania cianek z uyciem przymiaru z podziak
milimetrow oraz niwelatorem i at na zgodno z wymaganiami niniejszej
specyfikacji,
zgodno wymiarw cianek po rozdeskowaniu z dokumentacj projektow.

www.PZWFS.pl

25

6.3.6

Sprawdzanie zawiesiny

6.3.6.1 Zakres bada


Badania pene waciwoci zawiesiny naley wykonywa:

podczas opracowania receptury zawiesiny,


po kadej dostawie nowej partii betonitu.

Badania niepene wykonuje si, co najmniej raz dziennie na prbce przygotowanej


zawiesiny. W trakcie odbioru wygbionego odcinka szczeliny, bezporednio przed
dopuszczeniem go do betonowania okrela si gsto zawiesiny na 2 prbkach
pobranych ze szczeliny, z gbokoci 13 m oraz z okoo 0,3 m powyej dna.
Wszystkie badania wykonuje si zgodnie z wymaganiami p. 2.3. niniejszej
specyfikacji.

6.3.6.2 Sposb penego badania zawiesiny


Pene badanie obejmuje oznaczenie nastpujcych cech zawiesiny:

gstoci,
lepkoci umownej,
objtoci filtratu,
zawarto piasku,
osadu filtracyjnego,
odczynu pH,
badanie odstoju wody.

Sposb wykonania tych bada jest nastpujcy:


Gsto zawiesiny naley oznaczy w wyskalowanym naczyniu o objtoci nie
mniejszej ni 150 g, przez zwaenie naczynia na wadze o dokadnoci 0,1 g lub
stosujc wag typu Baroida. Gsto naley podawa w g/cm z dokadnoci 0,01.
Lepko umown naley oznaczy w lejku Marsha mierzc czas wypywu 1000 cm
zawiesiny. Lejek powinien by wyskalowany tak, aby czas wypywu 1000 cm wody
wynosi 28 0,5 s. Lepko naley podawa w sekundach z dokadnoci do 1.
Objto filtratu naley oznacza w prasie filtracyjnej lub przyrzdem nurnikowym.
Miar jest objto wyraona w ml. okrelona po 30 minutach badania.
Odczyn pH naley oznacza wskanikiem uniwersalnym przez zanurzenie wskanika w
zawiesinie i porwnanie z barw wzorcow. Odczyn pH podaje si z dokadnoci do 1.

www.PZWFS.pl

26

Zawarto piasku naley oznacza w odpowiednim przyrzdzie. Skada si ze


szklanego naczynia miarowego zwajcego si ku doowi oraz cylindra z sitkiem o
iloci oczek rwnej 6400/cm i stokowej kocwki cylindra, sucych do wypukania
i oddzielenia piasku z zawiesiny. Zebrana objto piasku w naczyniu miarowym,
wyraona w ml, pochodzca z prbki zawiesiny o objtoci 20 ml, pomnoona przez 5,
jest miar (w procentach) zawartoci piasku.
Osad filtracyjny naley oznacza w prasie filtracyjnej. Miar jest grubo warstwy
osadu na sczku, okrelona po 30 minutach badania, wyraona w mm.
Odstj wody naley oznacza w cylindrze szklanym o objtoci nominalnej 1000 cm,
wysokoci 350 mm i rednicy 60 mm. Prbk zawiesiny wlewa si do cylindra i
pozostawia na 24 godziny. Po tym czasie okrela si ilo wody na skali cylindra w
procentach objtociowych z dokadnoci do 1.

6.3.6.3 Sposb niepenego badania zawiesiny


Badanie niepene obejmuje sprawdzenie gstoci, lepkoci, zawartoci piasku i
odczynu pH zawiesiny w sposb podany dla badania penego.
6.3.7

Sprawdzenie wykonania szczeliny

Badania w trakcie robt polegaj na biecym sprawdzaniu w miar gbienia:

gbokoci otworu,
poziomu zwierciada zawiesiny w szczelinie,
kontroli waciwoci zawiesiny zgodnie z p. 6.3.6.,
pionowoci szczeliny - przez pomiar pionowoci zawieszenia narzdzia
gbicego.

Pomiary naley wykonywa z dokadnoci 100 mm. Gboko szczeliny naley


mierzy wycechowan link lub tam z obcinikiem.
Po wygbienu odcinka szczeliny naley sprawdzi:

gboko w trzech punktach (na kocach i w rodku sekcji) - przez pomiar j.w,
oczyszczenie powierzchni stykw - przez opuszczenie narzdzia gbiarki wzdu
styku, z kontrol pionowoci ruchu narzdzia,
waciwoci zawiesiny - przez pobranie prbki z gbokoci okoo 0,3 m powyej
dna szczeliny oraz zbadanie gstoci (wg p. 6.3.6.3) zgodnie z p. 2.3
specyfikacji.

www.PZWFS.pl

27

Jeeli waciwoci zawiesiny nie speniaj wymaga p. 2.3., to naley j wymieni


(czciowo lub cakowicie) wypompowujc zawiesin z dolnej czci szczeliny, z
rwnoczesnym uzupenianiem wie zawiesin od gry, w taki sposb, aby stale
utrzyma jej poziom w szczelinie zgodnie z wymaganiami p. 5.6. Nastpnie naley
przemiesza zawiesin w szczelinie i ponownie wykona sprawdzenie gbokoci i
waciwoci zawiesiny.
6.3.8

Sprawdzenie wykonania szkieletu zbrojeniowego

Sprawdzenie polega na kontroli wizualnej i pomiarze przymiarem z podziak


centymetrow zgodnoci z dokumentacj projektow oraz wymaganiami p. 5.9.2.
6.3.9

Sprawdzenie formowania sekcji ciany

Badania polegaj na sprawdzeniu zgodnoci z dokumentacj projektow i


wymaganiami p. 5.9.:

stanu elementw rozdzielczych i rury do betonowania - przez ogldziny,


pooenia w szczelinie elementw rozdzielczych i szkieletu zbrojeniowego
przez pomiar z dokadnoci do 20 mm,
konsystencji mieszanki betonowej, poziomu mieszanki w szczelinie, gbokoci
zanurzenia wylotu rury wlewowej, poziomu zwierciada zawiesiny i
niezmiennoci pooenia szkieletu zbrojeniowego - dokonywanych w miar
postpu robt.

Poziom mieszanki betonowej i zawiesiny sprawdza si z dokadnoci 100 mm przy


uyciu wycechowanej linki lub tamy z obcinikiem. Wymiary i masa obcinika
powinny by tak dobrane, aby w zawiesinie ton, a w mieszance pozosta na jej
powierzchni. Wyniki pomiarw zamieszcza si w metryce sekcji ciany.
Prbki betonu do badania konsystencji i wytrzymaoci na ciskanie pobiera si w
czasie wprowadzania mieszanki betonowej' do szczeliny, w liczbie co najmniej 3 na
sekcj. Prbki naley przygotowywa, przechowywa i bada zgodnie z norm PN-EN
206-1
Zestawienie zalecanych bada betonu podano w tablicy 2. W Specyfikacji naley
poda wymagane badania, uwzgldniajc poziom techniczny i system kontroli u
dostawcy betonu.
6.3.10 Sprawdzenie zgodnoci z dokumentacj
Sprawdzenie polega na porwnaniu wykonanych robt z dokumentacj wg p. 1.5.1
specyfikacji. Pooenie i wymiary cian sprawdza si przez pomiary przymiarem z
podziak milimetrow oraz niwelatorem i at. Sprawdzenie poziomego odsunicia
ciany od projektowanego pooenia, odchylenie od pionu oraz lokalne wystpy lub
wybrzuszenia odbywa si po odkopaniu ciany.

www.PZWFS.pl

28

7.1

ODBIR ROBT

Zgodno robt z dokumentacj projektow i SST

Roboty powinny by wykonane zgodnie z dokumentacj projektow, SST oraz


pisemnymi decyzjami nadzoru ze strony zamawiajcego.
Tablica 2
Badania
skadnikw
betonu

Rodzaj badania
1) Badanie cementu:
- czasu wizania
- zmiany objtoci
- obecnoci grudek
2) Badanie kruszywa:
- skadu ziarnowego
- ksztatu ziaren
- zawartoci pyw
- zanieczyszcze
- wilgotnoci
3) Badanie wody
4) Badanie dodatkowe
domieszek

Badania
mieszanki
betonowej

1) Urabialno
2) Konsystencja
3) Zawarto
powietrza
4) Wytrzymao na
ciskanie na prbkach

Metoda badania wg
PN-EN196-3:1996
jw.
PN-EN 196-6:1997.
PN-EN12620:2004

Termin lub czsto badania


bezporednio przed uyciem kadej
dostarczonej partii

j.w.
PN-EN 1008:2004
Instrukcji ITB
nr 206/77
i aprobaty
obowizujca
norma
j.w.
j.w.
j.w.

5) Wytrzymao na
ciskanie - badania
nieniszczce

j.w.

6) Nasikliwo

j.w.

7) Mrozoodporno

j.w.

8) Przepuszczalno
wody

j.w.

przy rozpoczciu robt i w przypadku


stwierdzenia zanieczyszcze

przy rozpoczciu robt


dla kadej gruszki
przy projektowaniu recepty i 2 razy na zmian
robocz
po ustaleniu recepty i nie mniej ni:
3 prbki na sekcj.
ilo pobranych prbek naley okreli w PZJ
grnej powierzchnia ciany szczelinowej po
skuciu warstwy betonu zanieczyszczonej
zawiesin i w przypadkach technicznie
uzasadnionych
po ustaleniu recepty, 3 badania na 50 sekcji
Ilo pobranych prbek naley okreli w PZJ
po ustaleniu recepty, 3 badania na 100 sekcji
ilo pobranych prbek naley okreli w PZJ
j.w.

www.PZWFS.pl

29

7.2
7.2.1

Odbir robt zanikajcych i ulegajcych zakryciu


Dokumenty i dane

Podstaw dokonania oceny iloci i jakoci robt ulegajcych zakryciu s:

7.2.2

dokumentacja projektowa z naniesionymi zmianami dokonywanymi w trakcie


budowy,
dane geotechniczne zawierajce informacje o rodzaju gruntu,
dziennik budowy,
badania jakociowe materiaw,
geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza.
Zakres

Odbir robt zanikajcych obejmuje sprawdzenie:

7.3

zgodnoci wykonanych wykopw z dokumentacj projektow,


rzdnych dna gbienia szczeliny,
wykonanie szkieletu konstrukcji sekcji,
monta elementw rozdzielczych,
wykonanie stykw segmentw.
Odbir kocowy

Przy odbiorze kocowym powinny by przedoone nastpujce dokumenty:

dokumentacja powykonawcza z naniesionymi zmianami i uzupenieniami,


dokonanymi w trakcie robt,
dziennik budowy,
deklaracje zgodnoci stosowanych materiaw,
metryki sekcji cian,
wyniki wszystkich wymaganych pomiarw i bada; badanie prbek betonu,
geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza,
protokoy wszystkich odbiorw robt zanikajcych,
wyniki prbnych obcie cian, jeli byy zarzdzone.

www.PZWFS.pl

30

OBMIAR ROBT

Jednostk obmiaru robt jest metr szecienny (m ) lub (m2) ciany szczelinowej,
o gruboci, dugoci i ksztacie okrelonym w dokumentacji projektowej. W przypadku
wykonywania bada nonoci cian szczelinowych lub baret, jednostk obmiaru jest
kade badanie wykonane w penym zakresie okrelonym w projekcie badania
nonoci.

PODSTAWA PATNOCI

Paci si za metr szecienny (m ) lub metr kwadratowy (m) wykonanej ciany


szczelinowej, zgodnie z okreleniem podanym w p. 9. Cena jednostkowa jest cen
urednion dla podanego sposobu wykonania i obejmuje (jeli nie uzgodniono
inaczej):

wykonanie Projektu Technologii i Organizacji Robt oraz Program Zapewnienia


Jakoci,
zapewnienie niezbdnych czynnikw produkcji,
wytyczenie cian szczelinowych,
wykonanie platformy roboczej i drg dojazdowych w obrbie placu budowy,
wytyczeniem i wykonaniem cianek prowadzcych,
gbienie szczeliny,
wywz urobku wraz z kosztami jego skadowania,
zakup i dostarczenie na plac budowy wszystkich niezbdnych materiaw,
przygotowanie i utrzymanie materiaw,
transport szkieletu na miejsce wbudowania,
monta szkieletu zbrojeniowego w szczelinie,
betonowanie cian szczelinowych,
wyrwnanie i skucie grnych powierzchni cian szczelinowych,
oczyszczenie cian po skuciu warstwy betonu,
oczyszczenie betonu ciany szczelinowej odsonitego wykopem,
usunicie nadmiaru betonu z odsonitej powierzchni ciany szczelinowej,
naprawienie ubytkw i uszkodze ciany szczelinowej,
usunicie przeciekw i nieszczelnoci ciany szczelinowej,
opracowanie niezbdnych receptur,
przygotowanie Dokumentacji Powykonawczej,
oczyszczenie terenu robt,
wykonanie wszystkich niezbdnych pomiarw, prb i sprawdze,
oznakowanie miejsca robt i jego utrzymanie,
utrzymanie w czystoci drg dojazdowych w obrbie placu budowy.

W przypadku wykonywania bada nonoci cian szczelinowych i baret, paci si za


kade badanie wykonane w penym zakresie okrelonym w projekcie badania
nonoci.

www.PZWFS.pl

31

10 PRZEPISY ZWIZANE

10.1 Normy
PN-78/B-02483
Pale wielkorednicowe wiercone. Wymagania i badania.
PN-B-04452:2002
Geotechnika. Badania polowe.
PN-EN 206-1:2003/A1:2005 Beton. Cz 1: Wymagania, waciwoci, produkcja i
zgodno (Zmiana A1)
PN-ISO 6935-1:1998 Stal do zbrojenia betonu. Prty gadkie
PN-ISO 6935-1/AK:1998 Stal zbrojeniowa do betonu. Prty gadkie. Dodatkowe
wymagania stosowane w kraju
PN-82/B-93215
Walcwka i prty stalowe do zbrojenia betonu.
PN-ISO 6935-2:1998 Stal do zbrojenia betonu. Prty ebrowane
PN-ISO 6935-2/Ak:1998 Stal do zbrojenia betonu. Prty ebrowane. Dodatkowe
wymagania stosowane w kraju
PN-ISO 6935-2/Ak:1998/Ap1:1999 Stal do zbrojenia betonu. Prty ebrowane.
Dodatkowe wymagania stosowane w kraju
BN-76/1785-01
Puczka wiertnicza. Metody bada wasnoci w warunkach
polowych.
PN-EN 1538:2002 Wykonawstwo specjalnych robt geotechnicznych. ciany
szczelinowe.
PN-EN 12620 :2004 Kruszywa do betonu
PN-EN 933-1:2000 Badania geometryczne waciwoci kruszyw. Oznaczenia skadu
ziarnowego. Metoda przesiewania.
PN-EN 933-4: 2001
Badanie geometryczne waciwoci kruszyw. Cz.4:
Oznaczenie ksztatu ziaren.
PN-76/B-06714/12 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczenie zawartoci
zanieczyszcze obcych.
PN-78/B-06714/13 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczenie zawartoci pyw
mineralnych.
PN-91/B-06714/34 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczenie reaktywnoci
alkalicznej.
13. PN-EN 1744-1:2000 Badania chemicznych waciwoci kruszyw analiza
chemiczna.
PN-EN 1008:2004 Woda zarobowa do betonu. Specyfikacja pobierania prbek,
badania i ocena przydatnoci wody zarobowej do betonu, w tym wody odzyskanej z
procesu produkcji betonu.
PN-EN 196-3:1996 Metody badania cementu. Oznaczenie czasw wizania i staoci
objtoci.
PN-EN 196-6:1997 Metody badania cementu. Oznaczenie stopnia zmielenia.
PN-EN 197-1: 2002 Cement. Cz 1: Skad, wymagania i kryteria zgodnoci
dotyczce cementw powszechnego uytku.
PN-EN 197-2: 2002 Cement. Cz 2: Ocena zgodnoci
10.2 Inne dokumenty
24 Warunki techniczne wykonywania cian szczelinowych. Instytut Badawczy Drg
i Mostw:
www.PZWFS.pl

You might also like