Nauka o polityce

Wykad IV Wadza
1. Wielo rozumienia wadzy
a. Ujcia potoczne
b. Ujcia naukowe
2. Trudnoci definicyjne pojcia wadzy
a. Wielo uj
b. Powszechno
c. Wystpowanie w wielu kontekstach i postaciach
d. Szeroki zakres
e. Wielo funkcji

Wywoywanie skutkw
Zwizek przyczynowo-skutkowy
Nieodczne od idei sprawstwa
dziaa oznacza tyle, co wywoywa
skutki, a wic mie wadz
Uniwersalno wadzy

Spoeczne

Kauzalne

3. Podstawowe ujcia wadzy

Stosunek spoeczny
Intencjonalne uycie wadzy
kauzalnej
Celowo: zmiana zachowa innych
podmiotw
Wywieranie wpywu
- Posuch
- Opr

4. Przegld definicji wadzy

a. Thomas Hobbes wadza to aktualnie posiadane rodki do tego, iby
osign w przyszoci jakie wiadome dobro, a samo ycie stanowi stae i
nieznajce spoczynku pragnienie coraz to wikszej mocy, ktre ustaje dopiero
ze mierci
b. Alexander Hamilton czym jest wadza, jeli nie zdolnoci lud
umiejtnoci robienia czego
c. Max Weber wadza to prawdopodobiestwo, e jeden z podmiotw w sieci
zwizkw spoecznych zrealizuje sw wol, pomimo oporu innych

Nauka o polityce
Wykad IV Wadza
d. Harold Lasswell, Abraham Kaplan wadza to akty [] wpywajce lub
determinujce inne akty
e. Hannah Arendt wadza nie cechuje ludzkiej zdolnoci do dziaania, lecz
zdolno do wsplnego dziaania. Wadza nigdy nie jest zdolnoci jednostki:
przynaley grupie i przysuguje je dopty, dopki grupa zachowuje spoisto
5. Klasyfikacja definicji wadzy J.J. Wiatra
a. Definicje behawioralne
b. Definicje teleologiczne
c. Definicje instrumentalne
d. Definicje strukturalne
e. Definicje wadzy, jako wpywu
f. Definicje konfliktowe
6. Nurty bada nad wadz

Nurt gwny

Nurt poboczny

Wpyw okazjonalny
Element organizacji politycznej
Wysoka asymetryczno
Represyjno

Wpyw stay
Element organizacji spoecznej
Niska asymetryczno
Perswazja

7. Wadza w nurcie pobocznym dygresja o koncepcji wadzy Michaela Foucaulta

a. Michael Foucault [] w rzeczywistoci to, dziki czemu ciao, gesty,
dyskursy, pragnienia uzyskuj tosamoci i konstytuuj si jako jednostka, jest
ju wanie jednym z pierwszych efektw wadzy
b. Rodzaje wadzy

Nauka o polityce
Wykad IV Wadza
i. Wadza suwerenna wadza pastwowa, zogniskowana na instytucji
krla
ii. Wadza dyscyplinujca ciao i podmiotowo, aspekt indywidualny
iii. Wadza regulacyjna (biopolityka) populacja, Aspekt zbiorowy

Kategoria

Wadza suwerenna

Wadza
dyscyplinujca

Przedmiot

Ziemia i jej produkty

Ciao, czas, praca

Zobowizania

Chroniczne i niecige

Stay kod nadzoru

Obecno suwerena

Fizyczna, karzca

Symboliczna, nadzorujca

Wykorzystanie wadzy

Nieefektywne

Efektywne

Okres

Feudalizm

Nowoczesno

8. Oglna definicja wadzy

a. Robert A. Dahl A ma wadz nad B w takim zakresie, w jakim A moe
sprawi by B zrobi co, czego w innym wypadku by nie zrobi
b. Jerzy J. Wiatr Jan ma wadz nad Piotrem zawsze i tylko wtedy, gdy zgodnie
z normami obowizujcymi w spoeczestwie, do ktrego nale Jan i Piotr,
Jan ma prawo rozkazywa Piotrowi, a Piotr winien jest posuch rozkazom Jana
9. Odmiany wadzy
a. Wadza, jako cech nosiciela
b. Wadza, jako funkcja
10. Cechy stosunkw wadczych
a. Wola, jako przedmiot wadzy
b. Asymetryczno
11. Rodzaje wadzy
a. Wadza substancjalna
b. Wadza relacjonalna
3

Nauka o polityce
Wykad IV Wadza
12. Funkcje wadzy
Funkcja dystrybucyjna
Rozdzia dbr
Funkcja strukturotwrcza
formowanie warstw spoecznych za pomoc ograniczania bd zwikszania iloci dbr (wszelkiego
rodzaju
Funkcja ochronna
Zapewnienie bezpieczestwa i adu dla ludzi zamieszkujcych pastwo
Funkcja integracyjna
Zapewnienie adu, porzdku i zasad
Funkcja ekspresyjna
Artykulacja norm i zasad postpowania nie tylko wadzy, ale i take obywateli.

13. Proces sprawowania wadzy

a. Proces sprawowania wadzy
i. Procesu podejmowania decyzji politycznych
ii. Procesu wcielania w ycie decyzji politycznych
b. rodki sprawowania wadzy
i. Manipulacja informacj przekazywane spoeczestwu komunikaty o
dziaaniach wadzy
ii. Dystrybucja pozostaych dbr egzystencjalnych i moralnych
wprowadzanie w chwilach konfliktowych rodkw nadzwyczajnych
np.: racjonowania ywnoci
iii. Zagroenie przemoc fizyczna i uycie jej sankcje prawne, stan
wojenny
14. Elity, jako orodek sprawowania wadzy
a. Pojcie elit

Nauka o polityce
Wykad IV Wadza
b. Typologie elit
c. Struktura elit
15. Legitymizacja wadzy
a. Aspekty legitymizacji
i. Formalno-normatywny
ii. Spoeczny
b. Koncepcja legitymizacji wadzy Maxa Webera
i. Wadza tradycyjna
ii. Wadza charyzmatyczna
iii. Wadza legalna
c. Poziomy legitymizacji wedug Davida Beethama
i. Poziom regu
ii. Poziom przekona
iii. Poziom zachowa