ABC Demonstranta

Tak naprawd kada demonstracja jest inna. Demonstracje maj rny charakter, od pokojowych, po uliczne
zamieszki. Czsto mwimy sobie, i na demonstracji nic si nie stanie i czsto mamy racj. Jednak warto
wiedzie jak j zorganizowa, prowadzi oraz jakie zagroenia i taktyki obrony sprawdzaj si w praktyce,
zarwno podczas niewielkiej pikiety, jak i duej manifestacji. Pomoe w tym poniszy poradnik.
Przygotowania | dla organizatora:
Zgaszanie
Demonstracja moe by zgoszona lub nie zgoszona w Urzdzie miejskim. To kwestia indywidualnej decyzji.
Przy organizowaniu duych demonstracji, nie zgoszenie raczej nie przejdzie, a na miejscu zbirki bd ju
czeka lodwki pene prewencji... Oczywicie zgoszenie take nie powoduje, e policja bdzie zachowywa
tak jak powinna. Kady ma prawo do swobodnego wygaszania swoich pogldw i demonstrowania. Jednak
te swobody ogranicza ustawa Prawo o zgromadzeniach, ktra praktycznie w dowolny sposb moe i jest
interpretowana przez wadze i policj. Czsto lokalne wadze nie wydaj zgody na przeprowadzenie
niewygodnych demonstracji jak to niejednokrotnie miao miejsce w przypadku marszy rwnoci czy
protestw Komitetu Wolny Kaukaz w Poznaniu. Czsto zgaszane demonstracje spotykay si te z
pacyfikacj i zatrzymaniami.
W przypadku organizowania demonstracji, na ktrej zakada si moliwo konfrontacji fizycznej, zgoszenie jej
moe spowodowa dodatkowe problemy, gdy wadze bd prboway pocign do odpowiedzialnoci,
podanego we wniosku organizatora.
Zgromadzenia reguluje ustawa z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo o Zgromadzeniach (Dz. U. 2013 Nr. 0, poz. 397 tekst jednolity), w ktrej widnieje jest zapis:
Art. 7
1. Organizator zgromadzenia publicznego zawiadamia organ gminy w taki sposb, aby wiadomo o
zgromadzeniu dotara nie pniej ni na 3 dni robocze, a najwczeniej 30 dni przed dat zgromadzenia.
Zatem nie trzeba ju co najmniej 30 dni wczeniej zgasza demonstracji z przemarszem ulicami! Zapis ten w
prawie o ruchu drogowym Trybuna Konstytucyjny uzna za niezgodny z ni i zosta wykrelony /poniej zapis/.
Art. 65
Zawody sportowe, rajdy, wycigi, zgromadzenia i inne imprezy, ktre powoduj utrudnienia w ruchu lub
wymagaj korzystania z drogi w sposb szczeglny, mog si odbywa pod warunkiem zapewnienia
bezpieczestwa i porzdku podczas trwania imprezy oraz uzyskania zezwolenia na jej przeprowadzenie.
[Art. 65 w czci obejmujcej wyraz zgromadzenia jest niezgodny z art. 57 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej, wyrok TK sygn. akt K 21/05]

WZR PISMA DOT. ZGOSZENIA PIKIETY/WIECU

..........data..........

piecztka organizatora pikiety

Wydzia Spraw Obywatelskich
Urzdu Miejskiego w (miejscowo)

- Dziaajc na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo o Zgromadzeniach (Dz. U. 2013 Nr.
0, poz. 397 - tekst jednolity) informuj, e :
Dnia ......... o godzinie ....... przy (nazwa ulicy) pod np. Urzdem Wojewdzkim odbdzie si zgromadzenie w
formie pikiety.
Pikieta bdzie protestem przeciwko (np. polityce rzdu, zwolnieniom i bezrobociu).
Podczas pikiety uywany bdzie sprzt naganiajcy (megafon).
Uywane bd min. hasa: (np. W obronie praw pracowniczych, Chleba i pracy, Do Zwolnie).
Hasa na transparentach i przemwienia wygaszane bd w jzyku polskim.
Czas trwania zgromadzenia: .....
Przewidywana liczba uczestnikw: .....
Organizatorem jest (pena nazwa organizacji) z siedzib (dokadny adres), ktr reprezentuje (imi i
nazwisko przedstawiciela organizatora) (dane poniej)
Osob odpowiedzialn / Przewodniczcym zgromadzenia jest (imi i nazwisko przewodniczcego
organizatora, jego dokadny adres, numer dowodu osobistego, data urodzenia, zdjcie w zaczeniu).
Organizator zapewni bezpieczestwo i prawidowy przebieg zgromadzenia.

Z powaaniem
(podpis przedstawiciela - organizatora zgaszajcego)

WZR PISMA DOT. DEMONSTRACJI Z PRZEMARSZEM

..........data..........

piecztka organizatora demonstracji

Wydzia Spraw Obywatelskich
Urzdu Miejskiego w (miejscowo)

Dziaajc na podstawie art.. 7 ust. 1ustawy z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo o Zgromadzeniach (Dz. U. 2013 Nr.
0, poz. 397 - tekst jednolity)) informuj, e :
dnia ......... roku midzy godzinami od ....... do ......... odbdzie si przemarsz spod (miejsce wymarszu) do
(miejsce docelowe) gdzie (np. odbdzie si godzinny wiec); przemarsz odbdzie si wzdu ulic: (nazwy
ulic).
Przemarsz bdzie mia zwizek z (powd, charakter...)
Podczas przemarszu uywany bdzie sprzt naganiajcy (megafon).
Uywane bd m.in. hasa: ( np. W obronie praw pracowniczych, Chleba
i pracy, Do zwolnie).
Hasa na transparentach i przemwieniach wygaszane bd w jzyku polskim.
Czas trwania przemarszu wraz z docelowym zgromadzeniem: ...........
Przewidywana liczba uczestnikw: ............
Organizatorem jest (pena nazwa organizacji) z siedzib (dokadny adres), ktr reprezentuje (imi i
nazwisko przedstawiciela organizatora) (dane poniej)
Osob odpowiedzialn / Przewodniczcym zgromadzenia jest (imi i nazwisko przewodniczcego
organizatora, jego dokadny adres, numer dowodu osobistego ,data urodzenia, zdjcie w zaczeniu).
Organizator zapewni bezpieczestwo i prawidowy przebieg zgromadzenia.

Z powaaniem
(podpis przedstawiciela - organizatora zgaszajcego)

Musimy pamita, e zgodnie z nowelizacj ustawy Prawo o Zgromadzeniach w przypadku zgoszenia innej
demonstracji w tym czasie i miejscu lub na trasie przejcia, ktre s tosame lub w czci si pokrywaj,
zgoszonych zostao 2 lub wicej zgromadze i nie jest moliwe ich oddzielenie lub odbycie w sposb nie
zagraajcy yciu lub zdrowiu albo mieniu, moemy zosta zobowizani do dokonania zmiany czasu lub
miejsca zgromadzania albo trasy przejcia. W wezwaniu do zmiany otrzymujemy informacje na temat czasu
i miejsca przejcia wczeniej zgoszonego innego zgromadzenia. Taka zmiana musi nastpi, tak by
informacja o niej dotara do urzdu nie pniej ni na 2 dni przed dat zgromadzenia. Brak dokonania takiej
zmiany moe skutkowa zakazem odbycia naszej demonstracji.
W trakcie trwania demonstracji przewodniczcy musi mie cay czas ze sob identyfikator, ktry otrzymuje
od urzdu miasta/gminy zawierajcy jego dane wraz ze zdjciem, informacje e peni funkcj
przewodniczcego zgromadzenia, podpis waciwego przedstawiciela urzdu oraz piecz organu urzdu.
Zakaz zgromadzenia publicznego dorcza si nam w formie decyzji na pimie lub za pomoc rodkw
komunikacji elektronicznej w terminie 3 dni od dnia zawiadomienia, nie pniej jednak ni na 24 godziny
przed dat zgromadzenia. Jednoczenie kopi tej decyzji wraz z aktami sprawy otrzymuje wojewoda, do
ktrego wnosi si odwoanie w terminie 24 godzin od otrzymania decyzji.
Wniesienie odwoania nie wstrzymuje wykonania jednak decyzji. Wojewoda rozpatruje odwoanie w cigu 24
godzin od jego otrzymania. Decyzj wydan w wyniku rozpatrzenia odwoania dorcza si nam niezwocznie
na pimie lub za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej. Nie mamy od niej dalszych rodkw
odwoawczych.
Media
Naley utworzy list wszystkich lokalnych mediw (telefony/faxy, e-maile), dostpne na stronach www,
ktre musz zosta zawiadomione/ zaproszone na planowan pikiet. Zaproszenia najlepiej wysya faxem
lub drog mailow do redakcji, nie wczeniej ni dwa dni przed, najpniej w przeddzie rano. Warto te
zbiera namiary mailowe redakcji lub zaprzyjanionych dziennikarzy i rozsya im ponisz informacj.

WZR ZAPROSZENIA
.......data......
(Pena nazwa organizatora
adres i telefon kontaktowy)
ZAPROSZENIE
W dniu ............ r. o godzinie ............, (miejsce planowanej pikiety) odbdzie si pikieta protestacyjna. (Temat
i cel pikiety np. W gecie naszej solidarnoci z protestujcymi pracownikami Wybrzea, Nysy i Oarowa
wyrazimy nasz sprzeciw wobec pogarszajcych si warunkw ycia, bezrobociu oraz
masowym
zwolnieniom).
Godnego ycia, nie jamuny! W obronie praw pracowniczych!
Zapraszamy
(nazwa organizatora)
Reklama
Aby zebra i poinformowa o pikiecie jak najszersze grono przyszych uczestnikw najlepiej oprcz
zaprosze ustnych wywiesi plakaty i rozdawa ulotki informujce dokadnie o dacie, miejscu i godzinie
spotkania. Dobre jest take tworzenie wewntrznych mailowych list wysykowych /zbieranie maili od ludzi na
spotkaniach, koncertach, imprezach/ i wysyanie informacji o planowanych demonstracjach czy pikietach.
Warto zamieci informacj o wydarzeniu na stronach internetowych czy stworzy osobn stron
internetow dedykowan temu wydarzeniu.

Ulotka/owiadczenie/list otwarty
Owiadczenie/ulotka powinno by napisane najlepiej na komputerze i powielone na ksero, a nastpnie
rozdawane wszystkim mediom na miejscu podczas pikiety. Musi jasno obrazowa powd i cel pikiety,
stanowisko oraz dania. Media bardzo czsto wykorzystuj takie owiadczenie jako gotowy materia, na
ktrym bazuj przy sporzdzaniu relacji. Dodatkowo naley wyznaczy, co najmniej dwie osoby do obsugi
mediw, ktre wyjani dokadniej powd zgromadzenia. Warto rwnie wyda owiadczenie w formie ulotki
i wyznaczy osoby, ktre je bd rozdawa przechodniom i przybyym na pikiet ludziom, zachcajc tym
samym do przyczenia si i poparcia. Nie warto zbytnio oszczdza - ulotka powinna by zoona
estetycznie, czyteln czcionk w wielkoci co najmniej 10 pkt.
Demonstracja to nie kocielna procesja ma sob co przekaza.

WZR PLAKATU

Sprawy techniczne
Bdc organizatorem lub czynnym uczestnikiem demonstracji zadbaj o to by byo j wida i sycha.
Pamitaj, eby zorganizowa transparenty na dugich, solidnych kijach (drgach) kijki od mioty tu nie
wystarcz! Solidne drzewce do transparentw czy flag przydadz nam si take w celu odparcia
ewentualnego ataku. Nie ma co na tym oszczdza oraz nie mona te tego zostawi na ostatnia chwil. W
duych transparentach koniecznie zrb miejsce na wiatr inaczej nie dasz rady ich unie. Wytnij dziury w
literze o czy porb inne otwory i nacicia byle tylko zabezpieczone (obszyte) przed dalszym rozrywaniem
przez wiatr.

Oprcz tego, e demonstracj powinno by wida powinno by rwnie j sycha. Przy duych
demonstracjach zwyka tuba (megafon) czsto nie wystarczy postaraj si wic o jaki sprzt od kolegw
muzykw, agregat etc., w najgorszym wypadku duy magnetofon na baterie. Jeli masz tylko tuby to co
najmniej kilka - na przd, rodek i koniec demonstracji.
Bardzo dobrze, gdy na demonstracji jest Samba - zespl grajcy na instrumentach nadajcych rytm (bbny,
tamburyna, gwizdki, grzechotki). Demonstracje, podczas ktrych gra samba s bardziej dynamiczne,
przykuwaj uwag przechodniw i omielaj demonstrantw. Jest atrakcyjna, przewodzi demonstracji.
Czasem niestety jest za gona i tumi inne inicjatywy np. zagusza skandowane hasa. Zawsze staraj si
kontaktowa z prowadzcym samb by wiedzia, kiedy maj gra i jak uatwi wspprac z innymi.
Koniecznie pamitaj te o potrzebie zorganizowania cznoci (komrki, walkie talkie); wyznaczenie osoby
ds. aresztowanych (ACK), kilku (najlepiej widocznie oznaczonych) osb porzdkowych znajcych tras
przemarszu i kierujcych demonstracj. W zalenoci od jej charakteru moe to by take tzw. grupa
szturmowa jednoczenie dbajca o zabezpieczenie demonstracji przed atakami z zewntrz; osoby do
rozdawania ulotek przechodniom na zewntrz demonstracji; przygotowanie listy hase do skandowania,
jakiego przemwienia (nie myl, e co si wymyli nie da rady!).
Powinna by rwnie wyznaczona osoba/y do prowadzenia ewentualnych rozmw z policj, obeznana w
prawie, opanowana i powanie wygldajca. Tu jedna uwaga, przy demonstracjach niezgoszonych moe
by ona potem uznana za organizatora nielegalnej demonstracji. Zarzut jednak trudny do udowodnienia, a
istnienie takiej osoby pomaga czsto unikn represji wobec innych demonstrantw.
Dobrze by jako organizator mia przy sobie niezbdnik noyczki, kombinerki, tama klejca (pakowa),
dratwa / sznurek, agrafki, pinezki, marker, dugopisy, notes i telefon.
Grupa antyrepresyjna/ ACK
Powinien zosta zorganizowany punkt lub wyznaczona osoba(y), ktra bdzie si zajmowa zbieraniem
danych o aresztowanych i rannych - zwany z angielska legal teamem lub grupa antrepresyjn. Osoba ta
bdzie osigalna telefonicznie podczas i po demonstracji, jej numer bdzie rozpowszechniany poprzez
gone zapowiedzi lub lepiej - na ulotkach ACK rozdawanych uczestnikom. Warto rwnie prosi, by
uczestnicy zapisali sobie ten numer na rku (dugopisem lub markerem), podobnie jak i numer pogotowia.
Osoba(y) ds. aresztowanych powinna by ubrana po cywilnemu i znajdowa si na zewntrz demonstracji,
powinna posiada przy sobie take namiary na wszystkich organizatorw oraz zaprzyjanionych
dziennikarzy i inne istotne telefony.
Jeli kto zostanie zwolniony z aresztu, to powinien zadzwoni lub zgosi si do tej osoby i zoy zeznanie
pamiciowe o swoim aresztowaniu. Take tutaj powinni zgasza si wiadkowie naduy, przekroczenia
kompetencji, zatrzyma dokonywanych przez policj, aby byli osigalni jako wiadkowie w razie
ewentualnego dalszego postpowania sdowego.
Przebieg maej pikiety
Zawsze musi by osoba prowadzca, przemawiajca przez tub, ktr dla uatwienia trzyma kto inny.
Przede wszystkim powinna na wstpie powita wszystkich zgromadzonych oraz media. Nastpnie dobrze
jest przeczyta owiadczenie lub przygotowane przemwienie skierowane do wszystkich przybyych.
Najlepsz jest forma wiecu, kiedy kady moe podej do mikrofonu i wyrazi gono swoje zdanie,
niezalenie od wygaszanych pogldw. Przygotowane hasa, skandowane w midzyczasie wypeniaj go,
jednoczenie podnoszc atmosfer i charakter pikiety. Czas trwania zgromadzenia powinien zalee od
jego przebiegu i nie moe by przeduany na sil. W przypadku gdy pikieta, czy wiec podczas demonstracji
zorganizowany jest pod jakim urzdem w godzinach jego urzdowania, warto wydelegowa kilka osb
celem zoenia owiadczenia lub listu otwartego z zaznaczeniem gdzie zosta on rwnie skierowany (np.
podano do wiadomoci lokalnym mediom) o czym naley poinformowa zgromadzonych. Na zakoczenie
naley podzikowa wszystkim za przybycie i np. zapowiedzie kolejne protesty.

Pamitaj, wg ustawy Prawo o zgromadzeniach organizator musi zakoczy kade zgoszone zgromadzenie!
Dopiero po sowach uznaj to zgromadzenie za zakoczone, rozwizuj je organizator przestaje by
przewodniczcym zgromadzenia. Z chwil rozwizania lub zamknicia zgromadzenia jego uczestnicy s
obowizani bez nieuzasadnionej zwoki opuci miejsce, w ktrym odbywao si zgromadzenie.
Dla uczestnika
Nie prbuj nigdy i samotnie na demonstracj. Nie tylko jest weselej i razem z innymi, ktrych znasz i
masz do nich zaufanie, lecz rwnie korzystniej i bezpieczniej. Utrudnia to w znacznym stopniu wmieszanie
si tajniakom i prowokatorom w uczestnikw demonstracji. Bardzo profesjonalne jest przyjcie razem na
demonstracje, pozostanie razem na niej oraz wsplny powrt, przed tym powinno si porozmawia o
sytuacjach, ktre mog wystpi, uczciwe popatrze, kto kiedy si boi i w nawizaniu do tego ustali jak
naley si wsplnie zachowywa. Koniecznie zabierz dowd osobisty.
Woda!
To bardzo wane organizujc demonstracj zadbaj o wod mineraln, przynajmniej kilka butelek (im
wicej tym lepiej zwaszcza wiosn i latem). Bdc uczestnikiem jakiejkolwiek akcji, demonstracji, blokady
czy pikiety - nie zapomnij zabra ze sob wody mineralnej (p litra minimum najlepiej wczeniej trzymanej
w lodwce). Po godzinie w socu na asfalcie sam to docenisz.
adnych narkotykw!
Bd tak sprawny jak tylko jest to moliwe, tzn. zjedz dobre niadanie. Alkohol i narkotyki bd ogranicza
twoje reakcje i zmysy. Niepotrzebnie bdziesz naraa siebie i innych na niebezpieczestwo. Pamitaj,
bycie pod wpywem nie tumaczy, a wrcz odwrotnie! Staje si zawsze okolicznoci obciajc!
Ostatecznie policja nie bdzie moga ci nic zrobi to zoliwie wezm ci na Izb Wytrzewie.
Ubir
Demonstracja nie jest spacerem, jeli nawet czsto sprawia takie wraenie. Nie tylko, dlatego, i ta czapanina
moe cakiem dugo potrwa, lecz rwnie czsto zachodzi potrzeba, aby by szybkim i zwinnym. Dlatego
adnych klapek, sandaw, butw na szpilkach, adnych zakupw oraz rowerw (poza
obserwatorami/zwiadowcami na rowerach, ktrzy maj porusza si poza obrbem demonstracji). Zakadanie
niskich butw do kostek to nienajlepsza sprawa, mona je atwo zgubi w toku.
Maski na twarzy
Policja na kadej wikszej demonstracji ma swojego kamerzyst, nagranie w razie kopotw jest
przedstawiane w sdzie. Pamitaj jednak, e niekiedy zamaskowanie dziaa na Twoj niekorzy, gdy
zostaniesz zatrzymany przez policj pod sfabrykowanymi dowodami, trudniej bdzie udowodni Twoj
niewinno! Maskowanie moe by stosowane w razie demonstracji bojowych, nastawionych na
konfrontacj fizyczn, a take tych, podczas ktrych istnieje due prawdopodobiestwo wybuchu zamieszek.
W innych przypadkach - to kwestia wyboru. W przypadku, kilkuosobowej pikiety, wyglda to do
groteskowo, w przypadku, gdy staramy si przycign na demonstracj porzdnych obywateli take nie
jest wskazane!
Jeli zamierzasz si maskowa to najlepsze s maski stosowane przez motocyklistw, lekkie i przewiewne.
Istniej rwnie metody czciowego maskowania, np. latem czapka z daszkiem i okulary przeciwsoneczne,
zim nacignita gboko czapka i szal zaoony na twarz. Utrudniaj one identyfikacj, ale jest ona
moliwa. Jeeli potrzebujesz szybkiego zamaskowania, a nie masz kominiarki, taka rol moe spenia
koszulka typu t-shirt, zaoona w ten sposb, e otwr na gow zostawiamy na oczach, a rkawy
zwizujemy z tyu gowy.
UWAGA! Cho autorzy wydanej 2 kwietnia 2004 roku przed zaplanowanymi w Warszawie protestami
przeciwko Europejskim Forum Ekonomicznym, ustawy nowelizujcej Prawo o zgromadzeniach chcieli

zakaza w nich uczestnictwa osobom, ktrych wygld zewntrzny uniemoliwia ich identyfikacj, 10
listopada 2004 r. Trybuna Konstytucyjny uzna, i jest ona niezgodna z Konstytucj RP. Wedug niego
maskowanie si na demonstracji nie stanowi koniecznego ograniczenia gwarantowanej konstytucyjnie
wolnoci uczestnictwa w zgromadzeniu (art. 57 Konstytucji), zatem prawnie jest dozwolone.
Mimo, e do tej pory zapis ten nie zosta wprowadzony, obecnie ponownie wraca temat tej zmiany w ustawie
Prawo o zgromadzeniach.
Dobrym pomysem jest odpicie acucha, agrafek, kolczykw z uszu oraz kolca z nosa by unikn
dodatkowych obrae i zredukowa do minimum liczb elementw, o ktre mona si zaczepi, a przez
ktre take, w razie zamieszek, atwo bdzie nas rozpozna.
Wyjtkowo w dniu demonstracji ubir trzeba zestawi wedug praktycznie uwzgldnionych warunkw:
pogody, poruszania si, nie zwracania na siebie uwagi oraz ochrony najbardziej wraliwych czci ciaa!
Dobrze aby ubir nie by zbyt charakterystyczny, w razie kopotw uatwi twoj identyfikacj. Kolor czarny
dobrze maskuje niuanse sylwetki - cho w upalne lato jest mao praktyczny. Na wypadek uycia armatek
wodnych z barwic wod mona mie szczelnie zapakowane ubranie zapasowe. Unikaj zdj i kamer mog by uyte jako dowody przeciwko tobie. Po akcji warto zmieni ubranie, jeli jego wygld wskazuje, e
brae w niej udzia. Policja moe poszukiwa uczestnikw na podstawie zdj i filmw, zdarzaj si
aresztowania na ulicach w kilka godzin po manifestacji.
Jeli w powietrzu wisi dym - adnego makijau, malowania twarzy, kremw w razie uycia gazu
zawicego (np. CN/CS), ktry szczeglnie nasyca si w tuszczach, przez co duej i silniej dziaa! W
przypadku braku maski przeciwgazowej, prowizoryczn ochron przed gazem zapewniaj maseczki lub
chusty nasczone octem czy wod. Na oczy dobre s okulary narciarskie, hutnicze lub dobre pywackie
(szczelne i nieparujce).
Jeli ci sta to wymie swoje soczewki kontaktowe na nietukce si okulary! Jeli masz stare, awaryjne
okulary za je (zawsze mniejsza strata), dorb sobie do nich sznurek.
Dziewczyny jeli zachodzi potrzeba musz mie ze sob podpaski. Naley unika uywania tamponw,
albowiem w przypadku aresztowania, nie bdziecie miay moliwoci ich zmiany (tampony, ktre nie s
zmieniane po upywie 6 godzin, mog sta si przyczyn infekcji) na demonstracji tampony mog si
przyda jedynie do tamowania krwi, gdy leci z nosa.
Pamitaj, aby mie przy sobie lekarstwa jeli musisz je regularnie przyjmowa, albowiem policja w razie
aresztowa lub zamieszek na demonstracji nie bdzie si troszczy o twoje zdrowie ty musisz si o nie
zatroszczy.
adnego banku danych!
Zostaw swj notes, adresy, telefony, notatki, osobiste zapiski i inne dokumenty (zwaszcza legitymacje) w
domu, zabierz ze sob wycznie czyste kartki, dugopis i wany dowd osobisty. Owi to w foli i schowaj
gboko. Czy na pewno wszystkie pozostae rupiecie naprawd musisz targa ze sob na demonstracj?
Na demonstracji
Nigdy nie wiadomo, co si moe zdarzy. Dlatego pozosta z ludmi, ktrych znasz. W okrelonej sytuacji
nie zaszkodzi wzi si pod rk i i w acuchach. Nie tylko, dlatego, i nastrj jest od razu lepszy, a
take atwiej mona koordynowa wykrzykiwanie hase. A szczeglnie przyda si to wtedy, gdy acuchy
stworz niezawodn ochron - kiedy wciekli stre prawa, tajniacy i inne rozgniewane oszoomy bd
prbowa si wmiesza w pochd demonstracji. Zwracaj uwag na to, aby pomidzy poszczeglnymi
acuchami nie powstaway luki i daj od ludzi biegajcych pomidzy nimi, aby si wczyli do acucha lub
poszli gdzie indziej. Moe brzmi to dla Ciebie dziwnie bd miesznie jednak bez stworzenia maych grup i
acuchw w razie ataku nie mamy szansy z zorganizowanymi oddziaami prewencji lub innymi agresorami.
Tum reaguje jak tum obojtnie, jaki czy jest to tum ekologw, anarchistw czy matek z dziemi to
reaguje panik i ucieczk w przypadku agresji. Tylko nasze oddolne zorganizowanie moe temu zapobiec.

Przy prowokacjach i akcjach policji

Jeeli nie zakadamy aktywnej obrony - demonstracja pokojowa.
Nie wpada w panik. SPOKJ - stan, nabra gboko powietrza i zada od innych tego samego. Jak
najszybciej rozpocz tworzenie acuchw, jeli nie mona, to w przypadku ataku policji: zwarcie i zalenie
od okolicznoci sitting na jezdni lub powolne wycofywanie. NIGDY NIE UCIEKA! Wielokrotnie dziki
tworzeniu samych acuchw i sitingu na jezdni przez przyjaci i pomocnikw oraz przez samo stanie
zostay odparte ataki policji na demonstracj, oraz mona byo zapobiec rozpadowi demonstracji,
aresztowaniom i ewentualnemu pozostawieniu lecych rannych na pastw policji, czy wyciganiu przez
policj pojedynczych demonstrantw z kolumny przemarszu.
Jeeli zakadamy aktywn obron - demonstracja bojowa.
Wspln zasad dziaania oddziaw do tumienia zamieszek jest szyk bardzo przypominajcy staroytn
falang - policjanci id w cinitym szeregu, trzymajc tarcze blisko siebie i rozbijajc po drodze kady
opr. Podstaw sukcesu jest rozbicie takiego szyku. Tu bardzo uyteczne s barykady, zza ktrych mona
razi podchodzcych policjantw kamieniami i innymi pociskami. Dodatkowo, przy bardziej
zorganizowanym bloku, mona pokusi si o dziaania pozorowane - jeden szereg po krtkim starciu wrcz
symuluje ucieczk. Bardzo prawdopodobne, e policjanci rusza w pogo. Wtedy ami szyk i staj si
zbieranin pojedynczych osb. Wtedy moe ich zaatakowa druga grupa, ktra z znienacka wyskakuje zza
rogu budynku. Innym wariantem jest rozbiegnicie si uciekajcych na boki i zasypanie biegncych
policjantw kamieniami przez drug grup. Do rozbijania szyku idealnie tez nadaj si koktajle mootowa.
Wane jest, aby kada dziura, kady wyom natychmiast by atakowany du iloci kamieni.
Policja konna zwykle naciera w maych grupach i ma na celu zrobienie psychologicznego wraenia. Naley
stara si, aby nie podda si panice i usun si na boki, a nastpnie zaatakowa policjantw z boku lub z
tyu. Wane jest, aby pamita, e naszym celem nie jest ko, tylko siedzcy na nim gliniarz. Konie te s
specjalnie szkolone, nie wystrasz si wiec ani krzykw, ani innych haasw, ani nawet wikszoci ciosw.
Jedn z dobrych metod, jednoczenie nieszkodzcych zwierztom, jest spryskanie ich ganic pianow poszy to konie, jednoczenie nie czynic im krzywdy. To samo tyczy si jednostek z psami, ktre co
prawda nie s zbyt popularne, ale mog zosta uyte. Zwierzta mona trzyma na dystans wsadzajc im
w zby kije od flag, czy generalnie zajmujc ich uwag jakimi przedmiotami, podczas gdy inni staraj si
unieszkodliwi policjanta.
Jedn z gronych taktyk policji jest stosowanie oddziaw do wyapywania osb z tumu. Jest to niewielka,
kilku lub kilkunastoosobowa ekipa policjantw, ktra nagym i ostrym atakiem rusza w tum, wyciga
potrzebn im osob, po czym wycofuje si. Najlepsz metod obrony przed nimi jest zwarcie szyku i
zapanie si mocno pod rce, aby byo im ciko wychwyci pojedyncz osob. Taki atak polega na
szybkoci i zaskoczeniu, wic jeli bd musieli si mozolnie przebija przez wasz yw blokad to
zrezygnuj. Polska policja nie stosuje raczej tej taktyki, ale w innych krajach jest to czste.
Bardzo pomocne przy obronie samego bloku s rozwinite na przedzie i po bokach due transparenty.
Utrzymuj one szyk w porzdku i utrudniaj szybkie wyciganie ludzi z bloku. Do tego bardzo wane jest,
aby blok skada si z tzw. komrek (affinity groups), czyli grup ludzi, ktrzy si znaj i sobie ufaj, a nie
przypadkowej zbieraniny aktywistw. Utrudnia to infiltracj i podnosi morale.
Odbijanie aresztowanych
Osobn spraw jest odbijanie aresztowanych. Generalnie naley zawsze przynajmniej sprbowa to zrobi,
gdy czsto zatrzymana osoba moe mie powane konsekwencje za udzia w akcji. Jeli jednak widzicie,
e nie macie adnych szans, policjanci na tyle przewyszaj was liczebnie, e kade dziaanie jest
samobjstwem, wtedy lepiej odpuci. Naley pamita, e odbijanie aresztowanych moe grozi
powanymi problemami, najczciej s to zarzuty o napa na policjanta.
Samo odbijanie polega na szybkim ruszeniu w stron zatrzymanego zwart grup, niekoniecznie du, ale
stwarzajc wraenie zdeterminowanej. Nastpnie zagroon zatrzymaniem osob jedni staraj si
wycign z rk policji, podczas gdy inni zajmuj samych policjantw.

Inaczej sprawa wyglda z tajniakami - wtedy moecie sobie pozwoli na wicej, ale uwaga - zazwyczaj s to
osoby szkolone do takich celw, potrafi wiec sobie niele radzi i zwykle s w jaki sposb uzbrojeni (np. w
paralizatory). Od dawna te ju w policji s kobiety, wic niech nikt nie stara si patrzy na to zagroenie
stereotypowo. Dobrze jest mie zawsze oczy szeroko otwarte. Gdy tajniak prbuje kogo wycign jest
niewiele czasu na reakcj - policjanci wok bd starali si przyj na pomoc i przej zatrzyman osob.
Najlepsz rad jest szybki i zdecydowany atak, majcy na celu zneutralizowanie tajniaka i wyrzucenie go
poza obrb demonstracji. Pamitajcie, e priorytetowym celem jest odbicie zatrzymanego, a nie skopanie
tajniaka! Gdy ju zagroona osoba jest z powrotem w rkach swoich, naley szybko zacieni szereg.
Napa na policjanta
Wedug prawa: jeeli policjant bije kogo na twoich oczach, nie wolno ci reagowa ostro, podniesienie rki
na policjanta na subie jest przestpstwem. Reagowa mona tylko sownie lub stara si osoni kogo
wasnym ciaem. Cho i tu grozi moe paragraf za zniewaenie policjanta. Zawoaj wiadkw! Jeeli
policjant bije ciebie, nie reaguj a do chwili wyranego zagroenia zdrowia lub ycia. Inaczej moe ci grozi
kara za przeszkadzanie policjantowi w wykonywaniu obowizkw, staraj si zapamita bijcych (stopnie,
znaki szczeglne). Teoretycznie, jeli policjant przekracza swoje uprawnienia masz prawo si broni jednak
w praktyce sd NIGDY Tobie nie uwierzy! Jeli wic nie zamierzasz sta biernie, nie moesz da si potem
zapa!
Przy obraeniach ciaa
Jeli ty lub kto z twojego otoczenia zostanie ranny, naley zwrci si do oznakowanej (widoczne opaski,
koszulki) grupy medycznej (jeli taka istnieje, powinna by o tym podana informacja na pocztku demonstracji).
Gdy nie mona znale grupy medycznej, zorganizuj ze swoimi przyjacimi odtransportowanie rannego. W
przypadku powaniejszych obrae zawiadamiamy po prostu pogotowie 999. Jeli chcecie/musicie odwiedzi
szpital, sprbujcie znale taki, ktry jest troch oddalony - nie powinien zosta skojarzony z demonstracj. Na
izbie przyj moesz spokojnie powiedzie, jak to mianowicie byo, kiedy polizgne si na skrce od banana i
spade ze schodw... Czsto ju szpitale przekazyway policji nazwiska rannych demonstrantw, co
doprowadzao do masy dodatkowych kopotw, a wizyty spoconych panw z wsami nie sprzyjay
rekonwalescencji.
Po demonstracji
Mdrze jest nie wraca samemu po demonstracji do domu. Take po zakoczeniu demonstracji czsto
policja prbuje zatrzymywa samotnych uczestnikw. Dzieje si tak zwaszcza wtedy, gdy nie udao im
si (z powodu mediw, naszej siy etc.) nikogo zatrzyma na samej demonstracji. Dlatego naley razem
wraca i zwraca uwag, czy jestecie ledzeni. W przypadku, gdy na demonstracji byy zamieszki,
poinformuj swoich znajomych, ktrzy wiedzieli, i bye na demonstracji, aby nie by uznany za
zaginionego!
Jeli jeste wiadkiem lub ofiar przekroczenia kompetencji przez policj, np. przy aresztowaniach,
sporzd protok pamiciowy i zgo si do osb odpowiedzialnych - ACK /bd do organizatorw/. W
takim protokole pamiciowym powinny znajdowa si nastpujce fakty:
- Miejsce i czas zatrzymania, wzgldnie inne uyte policyjne rodki jak usuwanie demonstrantw, atak
armatkami wodnymi, paowanie, gaz, etc.
- Imi i nazwisko aresztowanego, rannego, wiadka lub opis tej osoby.
- Co si stao bicie, kopanie, za co, etc.
- Zapamitaj liczb policjantw oraz ich wygld (wsik, wielokrotnie nie wystarczy do identyfikacji). Nie
zapamituj szczegw munduru wszystkie s takie same.
Policjant, ktry ci zatrzymuje musi:
1. poda stopie, imi i nazwisko; policjanci nie umundurowani okazuj legitymacj subow tak, by
mia moliwo odczyta i zanotowa nazwisko policjanta i nazw organu, ktry wyda legitymacj,
2. poda podstaw prawn oraz przyczyn podjcia czynnoci subowej (Rozporzdzenie RM z
17.09.1990).

Domagaj si tego. Odziay prewencji nie musza pokazywa blach na demonstracjach, musza to zrobi
ich dowdcy. Masz prawo zapisa sobie numery identyfikacyjne i nazwiska. Zrb to. Policjant nie moe
ci w tym przeszkodzi (w razie odmowy spisz numer boczny lub/i rejestracyjny radiowozu i wnie
skarg). Jeli nie zabrae dokumentw i ci zatrzymano, kto z dowodem musi potwierdzi twoj
tosamo. Jeli ci zatrzymano - nie dyskutuj, nie stawiaj si, nie szarp.
Przy zatrzymaniach
Jeli zostae zatrzymany, zwracaj na siebie uwag (okrzyki blu) i wykrzykuj swoje imi i nazwisko, aby
ci, ktrzy stoj dookoa mogli ciebie zapamita (ach, po to ten dugopis i kartka!) i aby mogli przekaza
informacj o twoim zatrzymaniu organizatorom /osobom odpowiedzialnym - ACK). Jeli podczas
zatrzymania czy w drodze na komisariat lub na nim (przed zabraniem ci dokumentw /spisaniem)
bdzie moliwo ucieczki UCIEKAJ! Co wolno to wolno.
Jeli to si nie uda postaraj si odzyska jak najszybciej spokj i pamitaj od tego momentu nic ju nie
mwisz!
Gdy znowu bdziesz w domu zanotuj sobie okolicznoci zatrzymania, wiadkw etc. wedug punktw
protokou pamiciowego to wane, bo jutro o tym zapomnisz!
Wiadomoci te powinni otrzyma organizator/ACK, albowiem czsto zdarza si tak, i ofiary dowiaduj
si wiele miesicy, po, e toczy si przeciw nim postpowanie sdowe np. o napa na funkcjonariuszy,
wtedy taki protok jest bardzo cenny.
W drodze na komisariat
W czasie jazdy na komisariat rozmawiaj z innymi zatrzymanymi na temat waszych praw, ale ani sowa o tym
co ty/wy zrobie/zrobilicie. Pamitaj, i moe by midzy wami szpicel, lub podsuchuje policjant, nawet jak
wydaje ci si, e wszystkich dobrze znasz.
Zwracaj uwag na innych i oka si by odpowiedzialnym, jeli oni z pewnymi sytuacjami (aresztowanie,
stres) gorzej sobie radz ni ty. To uspokoi take ciebie, mw im, i od tej chwili najlepiej jest siedzie cicho
(tj. odmwi zezna). Wymie si ze swoimi wspwiniami nazwiskami, adresami, aby ten, ktry pierwszy
wyjdzie mg poinformowa organizatora/ACK lub media.
Jeli masz przy sobie jakie przedmioty nielegalne- gaz, bro, petardy etc i nie wyrzucie ich przy
aresztowaniu, zostaw je pod awk w samochodzie.
Akcja solidarnociowa
Jeeli to nie Ty zostae zatrzymany tylko ktry/ -a z kolegw / koleanek, pamitaj oni czekaj na pomoc.
Nikogo nie mona zostawi samemu sobie! Jeeli kto nie wychodzi po 48 godzinach, to znaczy, e zoony
zosta wniosek o tymczasowe aresztowanie. Jeeli nie jestecie pewni za co, skontaktujcie si z jego
rodzin. Gdy ju bdziecie wiedzieli, jak sprawy stoj, zawiadomcie o tym jak najszybciej innych
(organizator, grupa antyrepresyjna ACK). Postarajcie si poinformowa pras, radio, TV. Rbcie koo tego
duo szumu.
Jeli zostan zatrzymane jakiekolwiek osoby wszyscy udajemy si pod komisariat, na ktrym s one
przetrzymywane! Bardzo pomocne s pikiety pod wizieniem z daniem wypuszczenia zatrzymanych. Jeli
nie moesz pj - dzwo na komisariat i domagaj si informacji na temat zatrzymanych. Solidarno nasz
broni!
Na komisariacie
Procedura jest taka: najpierw policjant, ktry ci zatrzyma (lub inny) spisuje protok zatrzymania
(PROTOK ZATRZYMANIA OSOBY), w ktrym dokadnie okrela godzin zatrzymania i przyczyny, pyta
si o dane osobowe (tj. spisuje z dowodu). W protokole s rubryki dot. zapytania o stan zdrowia, a take o to
czy wnosisz skarg do sdu na zatrzymanie, jest take pytanie o kontakt z adwokatem:

Owiadczenie zatrzymanego(-ej)
Zostaem(-am) pouczony(-a) o przysugujcym mi prawie:
wniesienia do Sdu . w
w terminie 7 dni od zatrzymania zaalenia, w ktrym mog si domaga zbadania zasadnoci, legalnoci
oraz prawidowoci zatrzymania (art. 244 2, 245, 246 1 i 2, 248, 278 k.p.k., art. 46 1 i 4, 47 1 i 2
k.p.o.w.);
wniesienia do rwnorzdnego skadu Sdu. w ..
zaalenia na postanowienie sdu zarzdzajcego zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie (art. 285 2,
376 1 k.p.k.);
wniesienia do prokuratora zaalenia na sposb przeprowadzenia zatrzymania (art. 15 ust. 7 ustawy o
Policji), do pierwszej pomocy medycznej i badania lekarskiego (w razie potrzeby) (art. 15 ust. 5 ustawy o
Policji);
kontaktu z adwokatem lub radc prawnym i bezporedniej z nim rozmowy, dania powiadomienia o
zatrzymaniu osoby najbliszej, pracodawcy lub szkoy (art. 245 k.p.k.);
nawizania kontaktu z urzdem konsularnym lub przedstawicielstwem dyplomatycznym (art. 612 2 k.p.k.).
Na napisanie skargi na zatrzymanie masz 7 dni, nie musisz jej pisa na komisariacie. Sd najczciej zaraz
po zdarzeniu nie dysponuje innymi dowodami ni zeznania policjantw, wic i tak skarga taka niewiele
wniesie. Zatem warto wstrzyma si z wniesieniem skargi i napisa j bez stresu, gdy znajdziesz si ju na
wolnoci, bdziesz mg si do tego przygotowa, skonsultowa z prawnikiem.
Policjant musi poinformowa Ci o przysugujcych prawach midzy innymi prawie do zoenia zaalenia na
zatrzymanie czy te prawie kontaktu z adwokatem lub radc prawnym i bezporedniej z nim rozmowy,
dania powiadomienia o zatrzymaniu osoby najbliszej, pracodawcy lub szkoy.
Zawsze daj kontaktu z adwokatem inaczej osoby organizujce dla Ciebie pomoc prawn na zewntrz nie
bd w stanie zapewni tobie adwokata.
Co do pytania przesuchujcego ci policjanta o twj stan zdrowia powiedz o wszystkich obraeniach przy
zatrzymaniu. Poza tym zapyta si on, kogo o tym powiadomi (o tym niej), a potem ... poprosi o podpis.
Na protokole jest informacja o powodzie zatrzymania, z ktrym na pewno si nie zgadzasz dlatego lepiej go
nie podpisywa. W praktyce jednak brak twojego podpisu pod tym protokoem policja interpretuje jako twoj
odmow kontaktu z adwokatem i uniemoliwienia jego dziaania z zewntrz. Wczeniej moesz zgosi
zarzuty do treci protokou, a policjant musi si do nich ustosunkowa w treci protokou. Zatem jeli
cokolwiek podpisujesz, upewnij si, e nie ma tam adnej informacji dotyczcej Twojego przyznania si do
winy lub innych podoonych dokumentw! Zawsze dokadnie czytaj co podpisujesz!
daj kopii protokou. Musi si na niej znale oryginalny podpis przesuchujcego. Kserokopia dokumentu
lub jej kalkowa odbitka nie s dokumentami. Od tego momentu nic nie mw! Odmw skadania zezna
masz do tego prawo.
Potem przeszukaj ci, chyba e zrobili to wczeniej. Przy kontroli osobistej masz prawo da obecnoci
osoby wskazanej przez siebie. Kontrola osobista musi by dokonana przez osoby tej samej pci. daj by
wydali ci protok przeszukania odziey oraz pokwitowanie odbioru rzeczy.
Nie mog ci zabra dokumentw (najwyej do spisania danych) ani kasy reszt niestety tak. daj
jednak zawsze (kulturalnie, ale stanowczo) by wydano ci protok przeszukania odziey oraz pokwitowanie
odbioru rzeczy pamitaj, e policjanci niekiedy kradn!
Potem potrzymaj ci troch w celi lub tzw. przejciwce do czasu, a przesucha ci ledczy (protok
przesuchania lub notatka subowa). I tu musisz uwaa!
Przy stwierdzaniu tosamoci jeste tylko zobowizany/a do podania, danych dotyczcych ciebie tzn.: imi,
nazwisko, dat urodzenia i mniej wicej dane o twoim zawodzie (robotnik, urzdnik, student, bezrobotny),

stan cywilny. Ani sowa wicej! Nic o rodzicach, szkole, firmie, pogodzie, po prostu: NIC!
Nastpnie przedstawiony zostanie Ci zarzut. Odpowiadasz oczywicie, e nie przyznajesz si do niego!
Nic nie mw! Odmw skadania zezna i odpowiedzi na pytania masz do tego prawo!
adnych danych do sprawy. adnego wdawania si w ideologiczne dyskusje. Nie daj zapa si na sztuczki
psychologiczne, ani na dobrych wujkw i ciocie, ktrzy maj cakowite zrozumienie dla twojej sprawy, ani te
na brutalnych gliniarzy, ktrzy chc Tobie od razu naka po mordzie. Zachowaj orientacj i swj mzg pod
kontrol. Zapomnij te wszystkie misterne i taktyczne posunicia, ktre przechodz tobie przez gow, jak
moesz nabra policj i jak moesz sam siebie wycign z tego nieprzyjemnego pooenia! Oni s lepsi w
wyciganiu ni ty w kamaniu czy ukrywaniu wic NIC NIE MW, zwaszcza, e masz do tego prawo.
Kada sytuacja jest korzystniejsza od tej, aby wymyli co cwanego, anieli ta, kiedy siedzisz na
komisariacie. Nawet jeli mwi, i bdzie na twoj korzy, jeli zoysz zeznania, ktre bd obcia
innych, albo e szybciej wyjdziesz im szybciej co zeznasz. Nie wierz im tak czy inaczej wyjdziesz po kilku
godzinach (poza naprawd ekstremalnymi wypadkami).
Jeli uwaasz, i jest tobie zarzucana rzecz, z ktr nie masz nic wsplnego sied cicho i nic nie mw! To
co ciebie moe odcia moe kogo innego obciy. Nie znaczy to by si obcia po prostu nic nie
mw, zwaszcza wtedy kiedy przekonuj ci jasne, nic nie mw, tamten i tak ju nam wszystko powiedzia
to stara ciema.
Po pytaniach dotyczcych twoich danych osobowych na pocztku bd stawiane cakiem niewinne
pytanie: Jak dugo Pan/i mieszka ju w...?, Czy przyjecha/a Pan/i tutaj samochodem?, Na ktrym
semestrze Pan/i jest?... Kiedy si ju zorientuj, e zaczynasz, moe opornie, lecz odpowiada - zwietrz
swoj szans i bd bezlitonie dalej wierci dziur w brzuchu, a kiedy nie bdziesz odpowiada na inne
pytania to : Co jest w tym zego jeli, powie mi Pan/i, czy mieszka razem z XY?; Dlaczego Pan/i nie chce
mi tego powiedzie?; I tak bdzie mona stwierdzi, do kogo naley ten samochd, nawet jeli Pan/i sam/a
nam tego nie powie, etc.
Nie dadz tobie spokoju, jeli bdziesz z nimi rozmawia o czymkolwiek.
Cakiem inaczej wyglda sytuacja w momencie, kiedy jasno stawiasz spraw - jak najbardziej wyranie i
moliwie monotonnie powiesz, i odmawiasz skadania zezna i odpowiedzi na pytania zgodnie z
przysugujcym Ci prawem. Na kade pytanie, ale to na kade pytanie odpowiadasz jednym tonem jak
zdarta pyta Odmawiam skadania zezna!- chodno, bez nerww, ale stanowczo:
Czy pada deszcz na zewntrz? - Odmawiam skadania zezna!
Czy chce Pan/i papierosa lub kaw? - Odmawiam skadania zezna!
Czy chce Pan/i rozmawia z kim innym? - Korzystam z prawa do odmowy skadania zezna!.
Nie bj si, nikt nie bdzie uwaa ciebie za durnia, nawet jeli twj przeciwnik bdzie tak si zachowywa.
On/a bardzo szybko zauway, i jeste cakiem powany, nie dasz si oszuka i wiesz dokadnie co masz
robi, w rezultacie szybko si podda. To oznacza dla ciebie w kadym przypadku najpierw wyjcie z myna
przesucha, a pniej pjcie do domu (choby policjant mwi ci co wrcz przeciwnego).
Jeli uwaasz, i ju tak gboko tkwisz w kopotach, e a chcesz si do wszystkiego przyzna, aby nie by
zbyt surowo skazanym i tak trzymaj gb na kdk! To nie policja decyduje o twym wyroku. Po tym jak ty
lub twj adwokat otrzymacie wgld do akt lub bdziecie mogli zasign u niego porad, trzeba bdzie
ustali dobr strategi obrony. Jeli jednak co powiedziae (poza jestem niewinny), nawet najlepszy
adwokat nie bdzie w stanie nic tobie pomc. Po za tym moesz niewiadomie wcign innych ludzi.
Jeszcze jeden argument dla cakiem upartych: zeznanie w sdzie jest waniejsze od tego zoonego na
komisariacie na gorco, pod wpywem emocji - moe tobie tylko zaszkodzi! Uwaaj co mwisz, a
najlepiej, co powtarzamy tu do znudzenia NIE MW NIC. Jeli jednak si zdarzy, e stracisz grunt pod
nogami i powiesz co czego nie powiniene nie panikuj. Zgodnie z art. 186 kpk ( ustawa z dnia 6 czerwca

1997 r. (Dz. U. Nr 89, poz. 555) zeznania a do rozprawy mona wycofa ALE nie pniej ni przed
zoeniem pierwszego zeznania w postpowaniu sdowym. Jeli skorzystasz z tego prawa, zeznanie, ktre
wczeniej zoye nie bdzie mogo by uyte w sprawie lub odtworzone. Pamitaj jednak, e przepisy
prawa to jedno, a ycie to co zupenie innego takie zeznanie moe, nieoficjalnie, i tak Tobie lub innym
osobom zaszkodzi. Tak wic po prostu odmw skadania wyjanie, jeli jeste oskarony, lub uchylaj si
od odpowiedzi na wszystkie z zadawanych pyta, jeli jeste wiadkiem.
Na koniec zostaniesz poproszony/a o podpisanie protokou przesuchania. Podpisanie go nie ponosi za sob
adnych konsekwencji w dalszej obronie pod warunkiem, e widnieje tam jedynie informacja, e nie
przyznajesz si do zarzucanego Ci czynu i odmawiasz skadania wyjanie. Jednak bezpieczniej jest go nie
podpisywa z uwagi na moliwe faszerstwa ze strony policji.
Po aresztowaniu masz prawo do poinformowania kogo telefonicznie o twym zatrzymaniu. To nie tak, e
dadz ci zadzwoni po prostu oni dzwoni pod wskazany numer i informuj o zatrzymaniu. Nie podawaj
numeru do matki (po co j stresowa?), szkoy, pracy - najlepiej poda nr komrki do kolegi, a jeszcze lepiej
do organizatora/ACK (widzisz jak si przydaje pisanie numeru na rku?).
Jeli policjanci bd tego odmawia, denerwuj ich i nalegaj, moesz grozi skarg. Nie daj si jednak
sprowokowa czy wyprowadzi z rwnowagi.
Pobicie na komisariacie
Przemoc ze strony policji na komisariacie nie jest regu, ale moe si zdarzy, szczeglnie na mniejszych
komisariatach. Jeli nie trafie na jakiego psychopatycznego zwyrodnialca, to bicie moe mie zasadniczo
dwa cele:
- policjant z jakiego wzgldu (gona akcja, naciski z gry) bardzo chce si wykaza i zmusi ci do zezna,
tu oczywicie trudno co poradzi, zaley to od twojej odpornoci psychicznej;
- policjant nic na ciebie nie ma, a wyjtkowo co chce mie, wtedy bicie ma ciebie sprowokowa do
uderzenia go - czynna napa na policjanta to powany zarzut, wic uwaaj - nie myl, e jak opowiesz
sdowi jak byo, to ci przeprosz i wypuszcz, sd zawsze wierzy policji!
Masz prawo da badania lekarskiego!
W protokole zatrzymania istnieje odpowiednia rubryka, ktra brzmi: Czy zatrzymany lub policjant skada
wniosek o badania lekarskie i jak ten wniosek rozpatrzono?
Czsto jednak jest tak, e nie bd chcieli dopuci Ci do lekarza. Powiniene wwczas niezwocznie po
wyjciu uda si do zakadu medycyny sdowej bd w mniejszych miejscowociach do biegego lekarza
sdowego w celu dokonania obdukcji. Jeeli nie znasz adresu lub jest np. pierwsza w nocy to udaj si do
najbliszego pogotowia. Jeli jej nie wykonuj pro o informacj o miejscu gdzie przyjmuje chirurg z
odpowiednimi kwalifikacjami niestety obdukcja kosztuje ok. 150 z) albo uzyskaj chocia kart informacyjn
z pogotowia, szpitala czy od chirurga. Powinni wyda Ci zawiadczenie, e si do nich zgosie i poda
potrzebny adres. Z tym zawiadczeniem powiniene si zjawi w zakadzie medycyny sdowej lub u
biegego lekarza sdowego jak to jest najszybciej moliwe, np. rano. To bardzo wane nawet przy maych
obraeniach, inaczej nie bdziesz mia adnych argumentw na swoj obron, tymczasem oskar ci o
cokolwiek (napa na funkcjonariusza to jedno z najmodniejszych).
Wynik obdukcji moe Ci by potrzebny przy ewentualnej obronie w sdzie. Na jego podstawie moesz
rwnie wytoczy spraw policji o pobicie!
PAMITAJ CAY CZAS!!!
Policja zawsze wicej straszy ni moe zrobi nie daj si zastraszy, nie przejmuj si tym co mwi, ale
te bd uwany i nie lekcewa ich.

Nie musisz zeznawa masz prawo odmwi zezna. Co wicej masz prawo kama, mataczy, nie
mwi prawdy w swojej sprawie.
Nie dotyczy ci wic oskarenie o skadanie faszywych zezna (chyba, e jeste wiadkiem!).
Tak czy inaczej wyjdziesz po kilku godzinach, lub maksymalnie po 48 h. Nie stresuj si, jakby miao by
inaczej najpierw pogadasz z sdzi i twoja w tym gowa by przed nim dobrze wypa.

Przesuchanie w charakterze wiadka

Numer ze wiadkiem polega na tym, e w ten sposb chc Ci zmusi do zeznawania wiadek
teoretycznie nie moe kama i nie moe odmwi skadania zezna. Zgodnie jednak z art. 183 Kodeksu
Postpowania Karnego: wiadek moe uchyli si od odpowiedzi na pytanie, jeeli udzielenie odpowiedzi
mogoby narazi jego lub osob dla niego najblisz na odpowiedzialno za przestpstwo. Zapamitaj ten
artyku! Jeeli chodzi o pytania nie zwizane z Tob, to im mniej widziae, pamitasz, wiesz i znasz tym
lepiej. Staraj si nie kama w sprawach oczywistych i atwych do sprawdzenia oraz co do przebiegu
wydarze, moesz si tym narazi na zarzut skadania faszywych zezna (kiedy takie zeznanie zostanie ju
zoone w sdzie, te skadane na komisariacie mona odwoa przed rozpraw) lub utrudniania ledztwa.
Najlepiej od razu skorzystaj z art. 183 Kodeksu Postpowania Karnego i uchylaj si od odpowiedzi na kade
postawione pytanie. Po kilku dadz sobie spokj. Tak samo jak w sytuacji gdy jeste oskarony, tak i tutaj
zgodnie z art. 186 kpk moesz swoje zeznania wycofa przed zoeniem pierwszego zeznania w
postpowaniu sdowym. Tak wic po prostu uchylaj si od odpowiedzi na WSZYSTKIE z zadawanych
pyta. WANE: czasami policjanci prbuj podej wiadkw, ktrzy uchylaj si od odpowiedzi pytaj
wtedy na jakiej podstawie powoujesz si na art. 183 czy odpowied moe zaszkodzi Tobie czy komu z
Twoich bliskich lub mwi, e skoro pytanie nie dotyczy bezporednio Ciebie lub Twoich bliskich nie moesz
odmawia odpowiedzi. Nie daj si zapa! Policjant NIE MA PRAWA pyta czy powoujesz si na ten przepis
ze wzgldu na wasny interes lub interes innych osb lub sugerowa Ci, e przy danym pytaniu nie moesz
si do niego odnie. W takiej sytuacji postpuj tak jak dotychczas czyli ODMW ODPOWIEDZI NA
PYTANIE zgodnie z tym samym (183) artykuem kpk masz do tego pene prawo.
Kiedy ju zoysz zeznania dostaniesz do podpisania protok dokadnie go przeczytaj nim to zrobisz!
Moesz te odmwi jego podpisania i nie gro Ci za to adne konsekwencje prawne. Policjant moe Ci
wtedy prbowa zastraszy w jaki sposb mwic na przykad, e to bdzie le wygldao w sdzie i e
moe Ci zaszkodzi, wic powiniene zoy swj podpis dla wasnego dobra. Nie wierz w takie bzdury. Jeli
konsekwentnie odmawiae odpowiedzi na zadane pytania moesz bez obaw taki protok (po uwanym
przeczytaniu!) podpisa, i tak przecie nie ma tam niczego, co mogoby zaszkodzi Tobie lub innym. Jeli
jednak nie chcesz tego robi po prostu nie rb.
WEZWANIE:
Moe si zdarzy, e policjant odwiedzi Ci w domu w celu przesuchania lub powiadomi Ci o nim
telefonicznie. Zawsze w takiej sytuacji daj aby wysano Ci wezwanie poczt, na pimie. Nie wpuszczaj
policjanta do rodka, nie daj si przesucha we wasnym domu! Masz prawo odmwi skadania zezna w
takiej sytuacji. Zgodnie bowiem z art. 131 1, za prawidowe uznaje si dorczenie wezwania za
pokwitowaniem odbioru przez poczt (lub inny uprawniony do dorczania korespondencji podmiot), policj
lub pracownika organu wysyajcego (jeli na przykad bdzie to wezwanie do sdu moe si u nas pojawi
goniec sdowy lub wony). Jeli osoba wezwana w charakterze wiadka nie zostanie powiadomiona o
przesuchaniu wanie w taki sposb, nie bdzie ona moga by pocignita do odpowiedzialnoci za
niestawiennictwo.
Takie pismo musi by dostarczone osobicie, do rk wasnych i za potwierdzeniem odbioru. Jeli nie
zastano Ci w domu, dorczajcy jest zobowizany zostawi w skrzynce pocztowej lub jakim widocznym
miejscu, zawiadomienie o tym gdzie i kiedy wezwanie mona odebra. Masz 7 dni eby je odebra. Jeli si
po owe pisemko nie pofatygujesz, zostanie ono, po upywie tego terminu, dostarczone raz jeszcze. W

sytuacji gdy nadal nie bdziesz go odbiera moesz zosta przymusowo doprowadzony na przesuchanie
przez policj lub moesz otrzyma kar pienin. Tak samo w przypadku wyroku nakazowego, ktry, jeli
nie zostanie przez Ciebie odebrany przy drugim awizowaniu, staje si prawomocny i nie moesz si ju od
niego odwoa! Przy okazji warto wiedzie, e mimo, e teraz pismo z sdu moesz otrzyma od kuriera lub
awizo moe by do odebrania w kiosku Ruchu, ty swoje pisma kierowane do sdu czy prokuratury wysyaj
zawsze listem poleconym, za pomoc Poczty Polskiej.
Dodatkowo: Jeli jeste wezwany w charakterze wiadka do innego miasta, zawsze miej na rozprawie bilet
podrny. Po zeznaniu podejd do sdziego na jego podstawie popro o zwrot kosztw dojazdu. Jeli
przyjechae samochodem, zapytaj jak moesz uzyska zwroty kosztw podry na podstawie kilometrwki.
Bdziesz musia sam zoy wniosek pisemny o taki zwrot.
Czsto ze wiadka, jak ju si wygada, robi si podejrzanego - lecz to s ju pniejsze etapy sprawy.
JAK DUGO MUSISZ SIEDZIE?
Jako podejrzany o popenienie wykroczenia
Po demonstracji zwykle (w 99%) wychodzi si po 2-6 godzinach, cho teoretycznie mog nas trzyma 48h.
Ale tak dugie trzymanie nie jest im na rk musz dawa nam je, wyprowadza siku etc. Wic po
straszeniu wychodzimy na wolno.
Do stwierdzenia tosamoci
Niby nie ma stanu wojennego, nie masz obowizku noszenia dokumentw, ale jeli nie zabrae
dokumentw i dae si zatrzyma - to bd ci trzymali tak dugo a kto z dowodem nie potwierdzi, e ty to
ty. Zwykle trwa to kilka godzin, a w tym czasie nachodz tw rodzink i ssiadw.
Jako wiadek
...raczej nie bd ci trzymali, sprbuj przesucha, postrasz i wyjdziesz po kilku godzinach.
Jako oskarony o popenienie przestpstwa
Jeli zostaniesz oskarony o powaniejsze przestpstwo, po maksymalnie 48h musisz zosta przekazany
do dyspozycji sdu wraz z wnioskiem o tymczasowe aresztowanie. Sd ma 24 godziny na jego wydanie,
jeli nie - musisz wyj z aresztu.
Podstaw do aresztowania tymczasowego s przesanki: obawa matactwa, ukrywania si i ucieczki,
zastraszania wiadkw.
Wysil si i udowodnij sdziemu, e przesanki te nie zachodz, bo np. si uczysz, pracujesz, masz chor
matk i nigdzie nie uciekniesz, a wiadkw nie znasz, lub s to policjanci, wic ich nie zastraszysz etc.
Wana uwaga do osb, ktre nie mieszkaj na stae w miejscu zameldowania, jeeli sprawa wyglda na
powan, masz zarzuty z Kodeksu Karnego, podaj swj prawdziwy adres zamieszkania. Policja czsto
sprawdza adres, ktry podae, jeeli ssiedzi lub wsplokatorzy powiedz, e nie widzieli ci od kilku
miesicy, moe to by podstaw do zastosowania tymczasowego aresztu (obawa przed ukrywaniem). W
protokole przesuchania podaj aktualny adres do dorcze, taki gdzie faktycznie sprawdzasz
korespondencj. Na niego otrzymasz ewentualny wyrok nakazowy lub awizo, ktry nieodebrany
uprawomocni si, uniemoliwiajc Ci obron przed sdem!

Sdy 24-godzinne i postpowanie przyspieszone

Od 2007 roku obowizuje nowelizacja Kodeksu Karnego, ktra wprowadzia tzw. sdy 24 godzinne.
Zgodnie z ni do Kodeksu Postpowania Karnego wczono nowy rozdzia pt. Postpowanie
przyspieszone. Celem tego trybu jest maksymalne skrcenie postpowania poprzez pominicie lub
uproszczenie niektrych czynnoci procesowych. Jest on stosowany wobec sprawcw czynw zagroonych
kar nie przekraczajc 2 lat pozbawienia wolnoci. Przewidziano go nie tylko dla winnych wypadkw
drogowych, nietrzewych kierowcw, ale rwnie dla osb, ktre dopuciy si tzw. wystpkw o charakterze

chuligaskim, tj.: zniszczenie mienia, groby karalne, zniewaenie, czy naruszenie nietykalnoci cielesnej
funkcjonariusza, o co moe zosta oskarony kady uczestnik demonstracji.
Sprawy prowadzone w trybie przyspieszonym rozstrzygaj sdy rejonowe. Warunkiem koniecznym ich
rozpoznania jest ujcie sprawcy na gorcym uczynku lub bezporednio potem oraz doprowadzenie go przed
oblicze sdu w cigu 48 godzin od chwili zatrzymania. Jeeli policjant prowadzcy spraw uzna, e
kwalifikuje si ona do rozpoznania w trybie przyspieszonym, przygotowuje stosowny wniosek, ktry po
zatwierdzeniu przez prokuratora jest kierowany do sdu. Pismo to zastpuje tradycyjny akt oskarenia, ale
nie musi zawiera jego uzasadnienia. Prezes sdu zarzdza dorczenie wniosku oskaronemu i jego
obrocy, wyznaczajc im czas na przygotowanie si do obrony. Oskarony (podejrzany) moe skorzysta z
pomocy obrocy spord adwokatw z urzdu penicych obligatoryjne dyury przy sdzie rejonowym,
jednak w przypadku wydania wyroku skazujcego zostanie obciony kosztami jego honorarium.
By t pomoc uzyska trzeba jednak udowodni, e nie ma si rodkw na zapewnienie sobie obrocy we
wasnym zakresie. Wymaga si wykazania, e ponoszc koszty obrony oskarony nie bdzie w stanie
utrzyma siebie i rodziny na odpowiednim poziomie. Jeeli taki obroca zostanie przydzielony oskaronemu,
a w toku sprawy wyjdzie na jaw, e oskarony mg jednak zapewni go sobie we wasnym zakresie, pomoc
taka moe zosta cofnita. Istnieje jednak kilka wyjtkw, w ktrych obroca z urzdu musi by
zapewniony; jest tak w sytuacji gdy oskarony jest nieletni, guchy, niemy lub niewidomy, gdy istniej
wtpliwoci co do jego poczytalnoci lub wtedy gdy sd uzna, e istniej jakie inne okolicznoci
utrudniajce obron. W pierwszym i drugim przypadku obroca musi by obecny na rozprawie oraz tych
posiedzeniach, gdzie wymaga si udziau oskaronego.
Oczywicie, zawsze moe mie wasnego adwokata z wyboru, co jest rozwizaniem znacznie lepszym, gdy
jest on skuteczniejszy. Dlatego warto byoby, aby ACK/organizatorzy demonstracji zadbali o niego wczeniej
i nie szukali go dopiero wtedy, gdy co si stanie!
Sd orzekajcy jednoosobowo powinien wyda swj wyrok w cigu 24 godzin. Zatrzymanego naley
natychmiast zwolni, jeli w cigu 48 godzin od chwili zatrzymania nie zostanie przekazany do dyspozycji
sdu. W razie potrzeby w procesie moe zosta ogoszona przerwa trwajca do 14 dni. Jeeli jednak przed
rozpraw gwn lub w jej toku sd stwierdzi, e sprawa nie podlega rozpoznaniu w trybie przyspieszonym dalej jest prowadzona w trybie uproszczonym. Podobnie, jeli po rozpoczciu przewodu sdowego i
przeanalizowaniu ujawnionych okolicznoci uzna on moliwo wymierzenia kary powyej 2 lat pozbawienia
wolnoci - rozstrzyga o zastosowaniu rodka zapobiegawczego i przekazuje spraw prokuratorowi w celu
przeprowadzenia postpowania przygotowawczego na zasadach oglnych, w trybie zwyczajnym.
Kiedy znowu bdziesz na zewntrz...
Zgo si koniecznie do organizatorw lub najbliszego orodka ACK czy ACK ycie (www.ack.most.org.pl).
Natychmiast po popenieniu przestpstwa przez policjanta z zawiadomienie o przestpstwie. Masz te 7
dni na wniesienie zaalenia na zatrzymanie. Skieruj je do komendy rejonowej policji, na ktrej terenie
zdarzenie nastpio oraz do odpowiedniej Prokuratury najlepiej Okrgowej (warto rwnie napisa skarg do
komendanta wojewdzkiego policji i Rzecznika Praw Obywatelskich). Pamitaj, by zoy zawiadomienie jak
najszybciej, biorc potwierdzenie wpynicia na kopii, lub zachowujc dowd nadania. Wnioski o ciganie zgoszenia przestpstw napisz wasnymi sowami, tak jak potrafisz, do prokuratury docz list wiadkw
(jeli s), ksero (nie orygina!) obdukcji lekarskiej i materia filmowy jeli posiadasz.

Jeli przyswoisz sobie te wskazwki i bdziesz ich przestrzega, nauczysz si podstawowych zasad
w walce przeciw represjom.
Anarchistyczny Czarny Krzy
www.ack.most.org.pl