You are on page 1of 20

Polska i Europa

kryzys i konsekwencje

Raport Polska i Europa kryzys i konsekwencje


powsta woparciu m.in. o dane i prognozy
zgromadzone przez Midzynarodowy Fundusz
Walutowy i Organizacj Wsppracy Gospodarczej i Rozwoju.
Warszawa, wrzesie 2014

Raport Zwizku Bankw Polskich

Spis treci
3
Gospodarka pastw Unii Europejskiej..................................................................... 4
Dynamika rozwoju .......................................................................................................... 4
Dug publiczny.................................................................................................................. 6
Eksport................................................................................................................................. 6
Import .................................................................................................................................. 8
Bezrobocie.........................................................................................................................11
Prognozy gospodarka UE i Polski.......................................................................... 11
Sowo wstpu....................................................................................................................

Europejski sektor bankowy


12
Dynamika akcji kredytowej......................................................................................... 13
Udzia kapitau krajowego w sektorach bankowych........................................ 14
Poziom konkurencyjnoci sektorw bankowych...............................................15
Aktywa sektora bankowego...................................................................................... 17
Podsumowanie...............................................................................................................18
Pomoc dla sektora bankowego................................................................................

www.zbp.pl

Polska i Europa kryzys i konsekwencje

Sowo wstpu
Szanowni Pastwo,
przedstawiamy zestawienie danych zebranych na podstawie raportw m.in.
Midzynarodowego Funduszu Walutowego oraz Organizacji Wsppracy
Gospodarczej i Rozwoju w materiale zbiorczym: Polska iEuropa kryzys
ikonsekwencje. Chcielimy w ten sposb dokona przegldu gospodarek
europejskich, wtym polskiej, po okresie zawirowa gospodarczych. Mam
nadziej, e prognozy, jak i podsumowanie gospodarcze ostatnich lat, przybli nam odpowied na pytanie oco musimy zabiega aby w przyszoci
polska gospodarka moga si stabilnie rozwija, a bankowo moga efektywnie dziaa w interesie Polakw i polskich firm oraz suy budowaniu
wsplnoty europejskiej.
Polska gospodarka i system bankowy nie tylko wyszy obronn rk ztrudnego okresu wiatowego kryzysu gospodarczego, ale zostay wzmocnione poprzez blisko 4-procentowy redni przyrost roczny PKB w latach
2006 2013. Analizujc zmiany gospodarcze jakie zaszy wPolsce, naley
bardzo wyranie podkreli, e sukces ostatnich lat nie by dzieem przypadku. Ten sukces jest wynikiem szeregu
dobrych decyzji w sferze polityki i gospodarki. Wrd nich m.in.: wstpienie do NATO i OECD, UE, przyjcie Konstytucji gwarantujcej autonomi NBP oraz ograniczajcej dopuszczalny poziom dugu publicznego.
Wyniki gospodarcze Polski w minionych latach s dobr zapowiedzi na przyszo, jednak naley pamita, e caa
gospodarka wiatowa znajduje si w stanie podwyszonej niepewnoci. Niestety, wydarzenia midzynarodowe i rosnce napicia w rnych regionach wiata nie przyczyniaj si do poprawy tej sytuacji. Obecnie gospodarki poszczeglnych regionw zmagaj si z wieloma problemami o rnej genezie i charakterze. Dla Polski szczeglnie niepokojc jest sytuacja na Ukrainie i zwizana z ni perspektywa relacji gospodarczych Europy z Rosj. Mylc wkategoriach
europejskich, kontynent bdzie musia zmierzy si w niedalekiej przyszoci z konsekwencjami prowadzonej polityki
monetarnej. To one wanie mog spowodowa, e nie bd moliwe, czy te skuteczne, dziaania zmierzajce do
przywrcenia gospodarek na drog rwnowagi i rozwoju. Pamitajc o tych zagroeniach trzeba podkreli, i Europa
w ostatnich kilku latach zdecydowaa si na przyjcie wielu dobrych i konstruktywnych rozwiza prawnych wobszarze polityki gospodarczej. Mona oczywicie mie obawy, czy niektre rozwizania nie id za daleko, nie s przeregulowaniem lub czy nie s ju spnione. Jednak nie ma wtpliwoci, e w obszarze stabilizowania sytuacji instytucji
finansowych generalnie potrzebne decyzje kierunkowe zostay podjte. Od penego wdroenia rozwiza zwizanych
chociaby z tzw. uni bankow i paktem fiskalnym ale te ze staym monitoringiem aktyww bankowych, moe
zalee w przyszoci pozycja Unii Europejskiej na mapie wiatowej.
Myl, e Polska ma szans wykorzysta najblisze lata dla zwikszania tempa wzrostu gospodarczego oraz tworzenia nowoczesnych miejsc pracy. Bdzie to moliwe dziki trzymaniu pod kontrol deficytu budetowego i dugu
publicznego, a take dziki temu, e posiadamy zdrowy system bankowy, o ktrego rozwj naley si troszczy, ale
bez koniecznoci ponoszenia wielkich nakadw.
Ponadto, co najwaniejsze, mamy zagwarantowan kolejn porcj rodkw, ktre nasza gospodarka ispoeczestwo otrzymaj w ramach realizacji nowej perspektywy budetowej Unii. Licz, e podobnie jak w poprzednich
latach rodki bd dobrze wykorzystane.
Licz rwnie na to, e uda si nam dookreli strategiczne linie rozwojowe Polski, co bdzie miao wane znaczenie
dla ksztatowania planw rozwojowych tysicy polskich przedsibiorcw. Wierz rwnie, e wrd wanych rozwiza
systemowych znajd si rwnie system porcze i gwarancji dla MSP oraz system wspierania polskich eksporterw.
Krzysztof Pietraszkiewicz
Prezes Zwizku Bankw Polskich
Warszawa, wrzesie 2014

Raport Zwizku Bankw Polskich

Gospodarka pastw Unii Europejskiej


Gospodarka Polska w latach 20062013

3,9%

rednie roczne tempo wzrostu PKB

6,3%

redni roczny wzrost eksportu

Gospodarka Polska. Prognozy na lata 20142019

3,4%

rednie roczne tempo wzrostu PKB.

6,8%

redni roczny wzrost eksportu

Dynamika rozwoju pastw UE


W okresie, ktry nastpi po upadku banku Lehman Brothers, co uznaje si za pocztek midzynarodowego kryzysu finansowego i gospodarczego na wiecie, Polska utrzymywaa najwyszy w Unii Europejskiej wzrost produktu
krajowego brutto (PKB). redni w latach 2006 2013 wzrost PKB wynosi 3,9 proc. Dla porwnania, PKB Grecji,
ktra najmocniej odczua skutki kryzysu, spado w tym samym czasie redniorocznie o 2,2 proc.
Spord wszystkich dwudziestu omiu pastw czonkowskich UE, Polska zajmuje trzeci, najwysz lokat pod
wzgldem przewidywanego wzrostu PKB w latach 2014 - 2019. Jest to efekt oczekiwanego przyspieszenia gospodarki Polski, jak rwnie Niemiec, gwnego partnera handlowego Polski. Duy wpyw na tak optymistyczne przewidywania ma rwnie prognozowany wzrost zagranicznych inwestycji w Polsce bdcy efektem midzy innymi
utrzymania funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych.

www.zbp.pl

otwa
Litwa
Polska
Estonia
Sowacja
Rumunia
Grecja
Bugaria
Szwecja
Wielka Brytania
Irlandia
Czehy
Luksemburg
Wgry
Malta
Holandia
Dania
Francja
Portugalia
Austria
Niemcy
Sowenia
Finlandia
Belgia
Chorwacja
Hiszpania
Wochy
Cypr

Warszawa, wrzesie 2014

1,4%
1,3%
1,2%
1,1%
1,0%
0,7%

1,7%
1,7%
1,6%
1,6%
1,4%
1,4%

3,6%
3,4%
3,3%
3,3%
3,0%
2,8%
2,7%
2,5%
2,5%
2,4%
2,2%
2,1%
1,8%
1,7%
1,7%

4,1%

rdo: w oparciu o dane MFW http://www.imf.org/ W przypadku wybranych pastw dane uwzgldniaj prognozy w latach 2012 i 2013)

-2,2%

Polska
Sowacja
Rumunia
2,4%
Litwa
2,3%
Bugaria
2,1%
Malta
2,0%
Estonia
1,7%
Szwecja
1,7%
Czechy
1,7%
Luksemburg
1,4%
Niemcy
1,4%
otwa
1,3%
Austria
1,3%
Belgia
1,0%
Sowenia
0,7%
Holandia
0,7%
Francja
0,7%
Wielka Brytania
0,6%
Finlandia
0,6%
Cypr
0,5%
Irlandia
0,3%
Hiszpania 0,2%
Dania 0,1%
Wgry 0,0%
-0,1% Chorwacja
Portugalia
-0,4%
Wochy
-0,6%
Grecja

3,9%
3,6%

Polska i Europa kryzys i konsekwencje

rednie roczne tempo wzrostu PKB w latach 20062013

3,9%

rednie roczne tempo wzrostu PKB w latach. Prognoza w okresie 20142019 r.

3,4%

rdo: MFW

Raport Zwizku Bankw Polskich

98,2
66,3
65,2

Relacja dugu publicznego do PKB w poszczeglnych krajach EU (dane w pp).


Dane za okres 20062013

Bugaria

Szwecja

-3,9
-5,8

Sowacja
otwa
Litwa
Czechy
Finlandia
Luksemburg
Wgry
Dania
Austria
Belgia
Niemcy
Polska
Malta
Estonia

Irlandia
Grecja
Portugalia
Hiszpania
Wielka Brytania
Sowenia
Cypr
Francja
Holandia
Rumunia
Wochy
Chorwacja

29,8
27,5
26,6
26,2
24,4
24,4
22,2
21,4
19,7
17,4
16,2
13,3
13,1
11,9
11,8
10,0
9,7
9,2
6,9

54,2
47,4
46,6
46,6

9,7%

rdo: W oparciu o dane MFW http://www.imf.org/ W przypadku wybranych panstw dane uwzgledniaja prognozy w latach 2012 i 2013

Dug publiczny
W okresie zawirowa gospodarczych wzrost dugu publicznego w relacji do PKB nalea w Polsce do jednego
znajniszych w Europie. Oznacza to, e w okresie ostatnich siedmiu lat Polska zaduaa si znacznie wolniej od
wikszoci krajw europejskich. W latach 2006 - 2013 warto wskanika w kraju wyniosa niespena 10 pkt. proc.
(9,7pp). W cigu minionych siedmiu lat relacja pomidzy dugiem publicznym a PKB najlepiej wypadaa w Bugarii,
gdzie poziom nominalnego zaduenia gospodarki zmniejszy si w odniesieniu do PKB o blisko 6 pkt. proc. By
to najlepszy wynik spord wszystkich dwudziestu omiu Pastw Unii Europejskiej. W tym samym czasie niemal
dwukrotnie wzrs poziom dugu publicznego brutto unijnego rekordzisty - Irlandii. Wrd a pitnastu krajw Unii
dug zwikszy si od jednej pitej do niemal stu procent.
Prognozy do roku 2019 wskazuj, e Polska bdzie w gronie pastw, ktrych poziom dugu publicznego wzgldem
PKB spadnie. Pod tym wzgldem najkorzystniej rysuje si przyszo Grecji, gdzie zaduenie pastwa do roku 2019
ma si zmniejszy o ponad jedn trzeci (o 36 pkt. proc.). Naley jednak zaznaczy, e perspektywy korzystnej
zmiany relacji dugu do PKB w przypadku wielu pastw zwizane s z wychodzeniem tych krajw z problemw
gospodarczych, ktre byy spowodowane okresem kilkuletniego kryzysu. Najgorzej, z grona wszystkich krajw UE
wypada Luksemburg, gdzie prawdopodobny wzrost zaduenia w relacji do PKB wyniesie, a 16 pkt. proc.

Sprzeda towarw za granic eksport


W najtrudniejszych latach, tj. 2006 - 2013 eksport dbr z Polski wzrs o ponad 6,3 proc. stawiajc nasz kraj wczowce
pastw Unii Europejskiej. Majc na uwadze, e w tym samym czasie import do Polski zwikszy si o nieco ponad 5,3 proc.
mona powiedzie, e zmiana jaka nastpia w tych latach bya pozytywna dla naszego bilansu handlowego.

www.zbp.pl

Warszawa, wrzesie 2014

8,0%
7,5%
6,7%
6,6%
6,3%
5,6%
5,1%
5,0%
4,7%

4,7%
4,7%
4,4%
4,0%
4,0%

3,4%
3,2%
3,0%
2,9%
2,7%
2,7%
2,4%

1,5%
1,4%
1,4%
1,2%
-0,1% Grecja
-0,2% Chorwacja
-0,3% Cypr

otwa
Wielka Brytania
Bugaria
Estonia
Niemcy
Szwecja
Sowenia
Hiszpania
Holandia
Luksemburg
Dania
Portugalia
Irlandia
Austria
Finlandia
Francja
Wochy
Belgia

Litwa
Sowacja
Wgry
Rumunia
Polska
Czechy
Malta

-36,9

-0,7
-0,7
-2,3
-3,3
-3,4
-3,6
-3,8
-4,9
-5,4
-5,5
-6,9
-8,1
-8,4
-10,9
-12,8
-12,8
-13,6
-14,6
-15,8

Irlandia
Niemcy
Grecja

Wochy
Portugalia
Cypr

Szwecja

Wielka Brytania
Francja
Belgia

otwa

Polska
Holandia
Austria

Estonia
Litwa
Rumunia

Bugaria

Wgry
Dania

Luksemburg
Sowenia
8,1
Hiszpania
3,6
Chorwacja
3,1
Sowacja
2,8
Finlandia 2,0
Malta 0,8
Czechy 0,7

14,9

Polska i Europa kryzys i konsekwencje

Wzrost relacji dugu publicznego do PKB w poszczeglnych krajach EU


(dane w pp). Prognoza na okres 20142019

-3,8%

rdo: MFW

redni roczny wzrost eksportu w okresie 20062013

6,3 %

rdo: W oparciu o dane MFW http://www.imf.org/ W przypadku wybranych panstw dane uwzgledniaja prognozy w latach 2012 i 2013

Raport Zwizku Bankw Polskich

7,2%
6,8%
6,6%
6,3%
6,2%

Prognoza redni wzrost eksportu 20142019

2,3%
2,1%
Luksemburg 1,8%

Chorwacja
Belgia
Finlandia
Cypr

Holandia
Irlandia
Malta
Wochy

Sowenia

4,6%
4,6%
4,4%
4,3%
4,2%
3,8%
3,7%
3,4%
3,3%
3,1%

Estonia
Dania
Grecja
Francja

otwa
Czechy

Portugalia
Niemcy

Wielka Brytania

rdo: MFW

Litwa
Hiszpania
Sowacja
Austria
Wgry

Szwecja
Bugaria

Rumunia
Polska

5,3%
5,2%
5,1%
5,1%
5,1%
5,1%
5,0%
4,8%
4,8%
4,7%

6,8%

Prognozy na lata 2014 - 2019 w zakresie eksportu dbr s optymistyczne - zakadaj, e eksport wzronie we
wszystkich krajach UE. W tym czasie wywz towarw z terytorium Polski powikszy si rednio rocznie o 6,8 proc.
stawiajc Polsk na drugim miejscu wrd wszystkich pastw czonkowskich. Najmniejszy przyrost eksportu, wg.
prognoz, bdzie mia Luksemburg, gdzie szacowany jest on na 1,8 proc.

Kupno towarw z za granicy import


W latach 2006 2013 import do Polski zwikszy si rednio rocznie o 5,3 proc., co stawia nas w gronie krajw
onajwyszym przyrocie zakupw dbr z za granicy. Zarwno przyrost eksportu jak i wzrost importu wiadcz,
e gospodarka krajowa kadego roku rozwiaa si prawidowo i bya odporna na problemy ekonomiczne, ktre
ujawniy si w tym okresie w innych pastwach europejskich.
Przewidywania dotyczce handlu zagranicznego wskazuj, e w kolejnych piciu latach tendencja wzrostowa
utrzyma si i Polska uplasuje si pod tym wzgldem na drugim miejscu w Europie. Szacuje si, e w cigu najbliszych piciu lat zapotrzebowanie na produkty produkowane w Polsce wzronie o niemal 7 proc. (6,9). Biorc pod
uwag prognozy w opisywanym okresie minimaln przewag dynamiki wzrostu zyska import nad eksportem. Chocia przyrost obu wskanikw bdzie zwizany ze wzrostem gospodarczym Polski, co niewtpliwie jest pozytywn
prognoz, to dodatni relacj wzrostu importu nad eksportem (na przestrzeni 2014 2019 r. o + 0,1 proc.) moemy
uzna za zmian in minus.

www.zbp.pl

Warszawa, wrzesie 2014

Sowacja
Sowenia
Wielka Brytania
Dania
Hiszpania
Holandia
Portugalia
Malta
Irlandia
Chorwacja
Francja
Belgia
Wochy
Finlandia
Grecja
Luksemburg
Cypr

Rumunia
Polska
Litwa
Szwecja
Bugaria
Wgry
otwa
Niemcy
Estonia
Czechy
Austria

7,3%
6,9%
6,9%
6,8%
6,2%
5,5%
5,5%
5,4%
5,4%
5,3%
5,1%
5,0%
4,8%
4,7%
4,5%
4,2%
4,2%
4,1%
3,7%
3,7%
3,6%
3,4%
3,1%
3,0%
2,2%
2,2%
2,0%
1,2%
-3,9%

-0,3%
-0,4%
-1,1%
-1,4%
-2,1%

Rumunia
Litwa
Polska
Wgry
Sowacja
Czechy
Szwecja
Niemcy
Estonia
Malta
Luksemburg
Dania
Holandia
Sowenia
otwa
Francja
Austria
Finlandia
Wielka Brytania
Bugaria
Belgia
Irlandia

0,6%
Wochy
Hiszpania
Chorwacja
Cypr
Portugalia
Grecja

6,5%
5,7%
5,3%
4,7%
4,7%
4,6%
4,5%
4,2%
3,8%
3,8%
3,8%
3,2%
3,2%
2,3%
2,3%
1,8%
1,7%
1,6%
1,4%
1,1%
0,7%

Polska i Europa kryzys i konsekwencje

redni roczny wzrost importu w okresie 20062013

5,3%

rdo: W oparciu o dane MFW http://www.imf.org/ W przypadku wybranych pastw dane uwzgldniaj prognozy w latach 2012 i 2013

redni roczny wzrost importu. Prognoza na lata 20142019

6,9%

rdo: MFW

-12,3

-6,7

10

-0,4
-0,3
-0,3
Niemcy 0,1

-0,7
-0,7
-0,6
-0,6
-0,5

-1,7
-1,5
-1,4
-1,3
-1,2
-1,1
-1,0

-1,8
-1,8

-3,3
-3,1
-2,8
-2,6
-2,3
-2,3

-4,1
-3,7

Grecja
Cypr
Chorwacja
Hiszpania
Wochy
Bugaria
Portugalia
Sowenia
Sowacja
Irlandia
Holandia
otwa
Luksemburg
Czechy
Wielka Brytania
Francja
Szwecja
Wgry
Belgia
Finlandia
Rumunia
Polska
Austria
Estonia
Dania
Litwa
Malta

rdo: W oparciu o dane MFW http://www.imf.org/ W przypadku wybranych pastw dane uwzgldniaj prognozy w latach 2012 i 2013

-3,5
-4,9

2,6
2,5
2,2

-0,2 Czechy
-0,4 Malta
Polska
Niemcy

6,1
5,4
5,3
5,0
4,1
4,0
3,1
2,7
2,7

1,6
1,0
0,7
0,4
0,2
0,2
-0,0 Rumunia

Grecja
Hiszpania
Cypr
Portugalia
Irlandia
Litwa
Wochy
Chorwacja
otwa
Sowenia
Bugaria
Dania
Wgry
Estonia
Luksemburg
Holandia
Wielka Brytania
Francja
Szwecja
Sowacja
Finlandia
Belgia
Austria

8,6
8,5

11,5

18,4
17,9

Raport Zwizku Bankw Polskich

Bezrobocie zmiana w pp w okresie 20062013

-3,5%

Bezrobocie zmiana w pp w okresie 20142019

-0,6%

rdo: MFW

www.zbp.pl

Polska i Europa kryzys i konsekwencje

Bezrobocie
W czasie kryzysu finansowego w latach 2006 2013 wikszo (23) pastw Unii Europejskiej borykaa si ze
wzrostem bezrobocia, osabieniem gospodarki i duymi zatorami patniczymi, co negatywnie wpyno na poziom
zatrudnienia w krajach UE. Tylko cztery kraje w tym czasie zanotoway spadek poziomu bezrobocia. Prym w tej
kategorii wiody Niemcy, gdzie zatrudnienie zwikszyo si o blisko 5 pp. Na drugim miejscu w tej kategorii znajduje
si Polska gdzie bezrobocie spado o 3,5 pp.
Prognozy na najblisze pi lat dotyczce redniego poziomu bezrobocia s optymistyczne dla niemal wszystkich
krajw Unii Europejskiej, za wyjtkiem Niemiec, gdzie oczekiwane jest zwikszenie liczby ludzi bez pracy o 0,1
pkt. proc. W pozostaych dwudziestu siedmiu krajach UE bezrobocie bdzie spada. W tym zestawieniu Polska
plasuje si w drugiej czci stawki, zajmujc sme miejsce od koca ze spadkiem bezrobocia na poziomie 0,6 proc
wcaym okresie 5 lat.

Prognozy gospodarka UE i Polski


Pozycja Unii Europejskiej na mapie wiatowej zaley m.in. od lepszego wykorzystania mechanizmw, jakimi dysponuje Komisja Europejska, gwnie w zakresie instrumentw zwizanych ze wspieraniem rozwoju i potencjau
gospodarczego Europy. Wiodce kraje unijne zdaj sobie spraw, e dla konkurencyjnoci Unii i stabilizacji rozwoju
wana wprzyszoci moe okaza si innowacyjno caej gospodarki wraz z szerok palet nowych produktw
atrakcyjnych dla gospodarki wewntrznej, jak i gospodarek innych regionw. Celem jest, by gospodarka unijna nie
miaa problemw z plasowaniem efektw swojej produkcji na rynku UE i rynkach midzynarodowych. Aby to osign, konieczne jest czerpanie z najlepszych wzorcw budowania zaufania i przekonywania do dobrych projektw
rozwojowych, realizowanych na terenie wszystkich krajw Unii Europejskiej.
Polska, mimo skomplikowanej sytuacji na wschodzie i ich wpywu na ca gospodark europejsk, ma szans
wykorzysta najblisze lata do kreowania i zwikszania tempa wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy, podobnie jak to czynia w ostatnich latach. Czynnikami sprzyjajcymi moe okaza si kontrola deficytu budetowego,
a take dbao o zdrowy system bankowy, ktry stale powinien wspiera zarwno przedsibiorstwa, jak igospodarstwa domowe. Optymalne wykorzystanie rodkw unijnych, a take programy rozwojowe, ktre powstay wposzczeglnych wojewdztwach bd take sygnaem poprawiajcym moliwoci wzrostu gospodarczego. Naley
rwnie pamita, e sektor bankowy w polskiej spoecznej gospodarce rynkowej moe lepiej wypenia swoj
rol wwarunkach umiejtnego godzenia kreatywnych si rynkowych i mdrego, i profesjonalnego oddziaywania
instrumentw pozostajcych w gestii pastwa. Uzyskanie takiego stanu moliwe jest gdy stale trwa bd prace
badawcze nad organizacj pastwa w obszarzezrwnowaonego jego rozwoju, pozwalajcego na spoytkowanie
jego potencjau spoecznego i materialnego.

Warszawa, wrzesie 2014

11

Raport Zwizku Bankw Polskich

Europejski sektor bankowy


Pomoc dla sektora bankowego
W latach 2008 - 2012 wsparcie dla sektora bankowego w Unii Europejskiej wynioso a 591 mld euro. Z tej pomocy
skorzystao a dziewitnacie pastw czonkowskich. Znaczc cze tej kwoty wykorzystay banki reprezentujce
zaledwie trzy kraje - Niemcy, Wielk Brytanie oraz Hiszpani. cznie kwota poyczki udzielona instytucjom finansowym z tych trzech Pastw wyniosa a 354 mld euro - co stanowi blisko 60% caej kwoty udzielonego wsparcia.
Polskie banki, jako jedne z nielicznych w Unii, nie tylko nie skorzystay z takiego wsparcia, ale nawet wzmacniay
swj poziom bezpieczestwa poprzez przeciwdziaanie nadmiernemu zaduaniu si klientw oraz zaostrzanie
regulacji w zakresie kredytw konsumpcyjnych, jak rwnie hipotecznych.

Wgry 0,2

Sowenia 0,7

Szwecja 0,8

6,1
Wochy

otwa 1,0

9,8
Austria

Cypr 1,8

9,9
Portugalia

Luxemburg 2,6

10,8

23,9
Holandia

Dania

26,2

37,3
Grecja

Francja

40,4
Belgia

Irlandia

Hiszpania

Wielka Brytania

Niemcy

65,4

88,1

122,8

144,1

Pomoc publiczna dla sektora bankowego w okresie 20082012 (dane mld euro)

rdo: Komisja Europejska http://ec.europa.eu Pomoc publiczna dla sektora bankowego w okresie 20082012 (procent PKB w 2012 roku)

12

www.zbp.pl

Polska i Europa kryzys i konsekwencje

Kraje w ktrych pastwo nie udzielao pomocy finansowej dla sektora bankowego
Bugaria

Czechy

Estonia

Litwa

Malta

Polska

Rumunia

Sowacja

Finlandia

3,2%
Austria

Szwecja 0,2%

4,0%
Holandia

Wgry 0,2%

4,3%
otwa

Wochy 0,4%

4,4%
Dania

1,3%

5,5%
Niemcy

Francja

5,9%
Luxemburg

2,1%

6,0%
Portugalia

Sowenia

6,5%
Wielka Brytania

8,4%

10,1%
Cypr

Hiszpania

10,7%
Belgia

Grecja

Irlandia

19,2%

40,0%

Pomoc publiczna dla sektora bankowego w okresie 20082012


(procent PKB w 2012 roku)

rdo: Komisja Europejska http://ec.europa.eu Pomoc publiczna dla sektora bankowego w okresie 20082012 (procent PKB w 2012 roku)

Dynamika akcji kredytowej w latach 20082014


W latach 2008 - 2014 Polska zajmowaa drugie miejsce spord wszystkich dwudziestu omiu Pastw UE pod
wzgldem wzrostu kredytw udzielonych gospodarstwom domowym, MSP i duym przedsibiorstwom. Co wane,
wniespena sze lat przyrost w tej brany wynis blisko 40%. Dla porwnania w znajdujcej si na kocu tabeli
Irlandii, w tym samym czasie zanotowano 41% spadek liczby udzielonych kredytw.

Warszawa, wrzesie 2014

13

Raport Zwizku Bankw Polskich

-40,8%

Wgry
Hiszpania
Irlandia

rdo: NBP

-25,9%

Sowenia
Litwa

-11,7%
-20,4%
-22,3%
-25,4%

Estonia

39,3%
3,1%
-0,6% Dania
-1,3% Strefa euro
-9,4%
Portugalia

Szwecja
49,6%
Polska
39,3%
Sowacja
29,7%
Finlandia
20,6%
Wielka Brytania
20,2%
17,3%
Czechy
Luksemburg
16,0%
Malta
15,1%
Francja
13,3%
Cypr
12,9%
Bugaria
11,9%
Wochy
7,0%
Austria
6,3%
Grecja
6,2%
Holandia
4,4%
UE 3,1%
Belgia 2,2%
Niemcy 0,7%
-0,1% Rumunia

Przyrost kredytw (sektora niefinansowego) w okresie


grudzie 2008 r. marzec 2014 r.

Sektor bankowy w Polsce

39,3%
19%
0%

Przyrost kredytw w latach 20082014


Wzrost udziau kapitau Polskiego w rynku
20082013
Pomoc dla sektora bankowego w proc.
do PKB w okresie 20082012

Udzia kapitau krajowego w sektorach bankowych


W latach 2008 - 2012 Polska zostaa liderem pod wzgldem wzrostu udziau kapitau krajowego w sektorze bankowym zwikszy si on z 25 proc do 44 proc. Tym samym, o 19 proc. podwyszeniu uleg poziom aktyww krajowych.
Wrd pozostaych dwudziestu siedmiu pastw czonkowskich Unii, a w 21 krajach poziom zaangaowania kapitau
zagranicznego spad. Tylko w czterech krajach UE kapita zagraniczny zwikszy swoj wag w sektorze bankowym,
najwicej w Belgii (spadek aktyww krajowych o 29%). W pozostaych krajach, gdzie zanotowano wzrost udziau kapitau zagranicznego by on zdecydowanie mniejszy, odpowiednio: 5% w Holandii oraz po 1% na Sowacji i w Niemczech.
14

www.zbp.pl

Polska i Europa kryzys i konsekwencje

Belgia

-1% Sowacja
Holandia
-5%

1%

Wochy 0%
-1% Niemcy

1%

Portugalia

Sowenia 1%
Dania 0%

1%

Francja

2%
2%
Finlandia

Szwecja
Hiszpania

3%

3%
Austria

7%

7%
6%
Malta
Grecja
Luksemburg

9%

8%

Bugaria

Wielka Brytania
Wgry

11%
11%
Irlandia

13%
12%

Estonia
Czechy

otwa
Litwa

16%
16%
15%
Cypr

Rumunia

Polska

19%

Zmiana udziau kapitau zagranicznego w latach 2008 2012

-29%

19%
rdo: OECD

Udzia kapitau zagranicznego w polskim sektorze bankowym

Polska

2008

2009

2010

2011

2012

2008-2012

75%

56%

59%

63%

56%

-19%

Poziom konkurencyjnoci sektorw bankowych


Gwnym czynnikiem wpywajcym na poziom konkurencyjnoci bankowoci w danym kraju zwizany jest z koncentracj sektora bankowego. Wzrost koncentracji sektora moe niekorzystnie wpywa na konkurencyjno usug
iproduktw bankowych. W latach 2008-2012 znaczcym zmianom ulega poziom koncentracji sektora bankowego
wposzczeglnych krajach czonkowskich UE. Zdecydowanie najwikszy wzrost koncentracji nastpi w tym czasie
w Niemczech, gdzie udzia piciu najwikszych bankw zwikszy si a o 45%. Istotna akumulacja sektora bankowego miaa miejsce we Woszech (27%) oraz Hiszpanii (21%). W tym czasie w Belgii udzia najwikszych bankw
zmala o 18%. Podobne zmiany odnotowano rwnie we Francji (-13%) i w Bugarii (-18%). W wielu krajach banki
stay si wasnoci poszczeglnych pastw, w wyniku nacjonalizacji przeprowadzanej wramach akcji ich ratowania. Dodatkowo, cz bankw dokonao fuzji lub zostao przejte. Obecnie kolejne oczekuj na rozpoczcie
takiego procesu lub s w jego trakcie. Innym spodziewanym trendem jest separowanie bankowoci inwestycyjnej
Warszawa, wrzesie 2014

15

Raport Zwizku Bankw Polskich

45%

Koncentracja sektora bankowego zmiana udziau 5 najwikszych bankw w stosunku


do aktyww caego sektora bankowego w kraju. Dane w latach 20082012

Bugaria

Francja
Belgia

-12%

-13%
-18%

otwa

Szwecja

-7%

rdo: OECD

-9%

Finlandia
Austria

-6%

-5%
-5%

Estonia
Holandia

Cypr

-2%

-5%

-1% Wgry
-1% Sowenia
-1% Sowacja

Polska 0%
-1% Czechy
-1% Dania

1%
1%
Rumunia

Portugalia

3%
2%
Litwa

Malta

3%
Irlandia

11%

11%

Luksemburg

Wielka Brytania

Grecja

Hiszpania

Niemcy

Wochy

14%

21%

27%

0%

od detalicznej i komercyjnej, co bdzie rwnie powodowa podzia sektora lub sprzeda niektrych podmiotw
finansowych w poszczeglnych pastwach. Naley si rwnie spodziewa, e kontynuowany bdzie proces delewarowania dziaalnoci bankowej w niektrych krajach.
Mimo e poziom koncentracji mierzony udziaem piciu najwikszych bankw w rynku w opisywanym okresie nie
uleg w Polsce zmianie, naley podkreli, e na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat poziom koncentracji caego
sektora w Polsce wzrasta. Niemale kadego roku obserwowalimy fuzje bankw lub ich przejcia przez wiksze
podmioty, jednak przejcia i fuzje w wikszoci przypadkw zwizane byy z bankami redniej wielkoci.
Koncentracja sektora bankowego w Polsce
zmiana udziau piciu najwikszych bankw w sektorze (2008 2012)

Polska

2008

2009

2010

2011

2012

44%

44%

43%

44%

44%

Aktywa sektora bankowego


Tendencj wzrostow aktyww najwikszych polskich bankw na tle innych europejskich bankw mona uzna za
korzystn. W latach 2008 2012 najwikszy wzrost aktyww spord Polskich bankw osign PKO BP, ktrego
majtek zwikszyy o 43,6 % (z 135,8 mld do 193,5 mld z). Pozostae banki rwnie zanotoway wzrost, kolejno:
mBank o 23,8%, Pekao o 14,3%, ING Bank lski o 12,4% i BZ WBK o 2,3%.Przeom lat 2012 i 2013 cechuje si
16

www.zbp.pl

64,0%
55,0%
43,0%
23,0%
21,0%
17,0%
13,0%
11,0%
11,0%
6,0%
6,0%
0,0%
Danske Bank (Denmark)
Credit Suisse Group (Switzerland)
UniCredit (Italy)
BNP Paribas (France)
Deutsche Bank (Germany)
Credit Mutuel (France)
ING Group (Netherlands)
Barclays (UK) *
Landesbank Bad, -Wr. (Germany)
Lloyds Banking Group (UK) *
UBS (Switzerland)
KBC Group (Belgium)
Bayerische Landesbank (Germany)
Allied Irish Banks (Ireland)
Royal Bank of Scotland (UK) *
Commerzbank (Germany)
ABN Amro Group (Netherlands)
26,2%

mBank

Dane na podstawie Raportu OECD

Warszawa, wrzesie 2014

BZ WBK

-8,0%
-9,0%
-9,0%
-12,0%
-15,0%
-17,0%
-18,0%
-24,0%
-28,0%
-29,0%
-32,0%
-38,0%
-43,0%
-62,0%

DNB Group (Norway)


Standard Chartered (UK)*
Nordea Group (Sweden)
Rabobank Group (Netherlands)
Banco Santander (Spain)
BBVA (Spain)
HSBC (UK)*
Crdit Agricole (France)
Socit Gnrale (France)
Erste Group (Austria)
Intesa Sanpaolo (Italy)
Banque Populaire CdE (France)
-2,0%
-7,0%
-7,0%

Polska i Europa kryzys i konsekwencje

Aktywa 5 najwikszych polskich bankw. Zmiana w okresie 20082013


83,4%

47,8%

24,6%
20,1%

rdo: MF BANK

ING Bank lski


Pekao
PKO BP

Zmiana wielkoci aktyww w 30 najwikszych bankach europejskich


w okresie 20082012

*Dane dotyczce bankw brytyjskich uwzgldniaj okres 20072012

17

Raport Zwizku Bankw Polskich


z nacznym podwyszeniem sumy aktyww w niektrych bankach. Odwrotnie ni w poprzednich latach, na pierwszym miejscu pod tym wzgldem uplasowa si BZ WBK, ktrego suma bilansowa podwyszya si z 59,2 mld do
106 mld zotych. W przypadku pozostaych bankw, rwnie nastpi kolejny wzrost aktyww: PKO BP o 4,2%,
mBank o2,4 %, Pekao o 5,8%, ING Bank lski o 12,2 %.

Podsumowanie - o co musimy zabiega aby


wkolejnych latach polska bankowo moga dziaa
w interesie Polakw i polskich firm oraz suy
budowaniu wsplnoty europejskiej?
Aby polska bankowo w kolejnych latach dobrze suya polskiej gospodarce ipolskim obywatelom, powinna
dysponowa odpowiednim potencjaem. Warto zatem skoncentrowa si na jej wzmocnieniu poprzez lepsz organizacj, zrnicowanie, a take odpowiednie zarzdzanie i nadzr. Jest to szczeglnie istotne w obliczu wci
potencjalnie aktualnych zagroe na jakie wskazuj przykady z niedalekiej przeszoci, gdy sektor bankowy sta
si elementem destabilizujcym gospodarki, a nawet cae pastwa. Chcc unikn takich niebezpieczestw, koniecznym jest, abymy w naszym kraju osignli strategiczne porozumienie w sprawie roli bankw w spoecznej
gospodarce rynkowej i wsplnego budowania potencjau polskiej bankowoci. Jego wanym aspektem powinno
by denie do powizania znacznej cz krajowego sektora bankowego z rodzimym kapitaem. W najbliszej
przyszoci naley rwnie stworzy narzdzia i systemy, ktre pozwol na modelowanie i kierowanie kluczowych
procesw gospodarczych. W tym kontekcie istotne jest stworzenie mechanizmw interwencyjnych, umoliwiajcych antycykliczne stabilizowanie i stymulowanie przedsibiorczoci, tak aby rozwj polskiej gospodarki by
wzmacniany poprzez wzrost prywatnych zasobw finansowych. Aby to osign konieczne jest opracowanie
iwdroenie systemu budowy skonnoci Polakw do prorozwojowego inwestowania i oszczdzania na cele mieszkaniowe, emerytalne, zdrowotne oraz edukacyjne. Wane jest rwnie zbudowanie stabilnego systemu porcze
i gwarancji, umoliwiajcego wspieranie rozwoju przedsibiorczoci i innowacyjnoci. W najbliszej przyszoci
naley rwnie pooy nacisk na stworzenie ram prawnych umoliwiajcych powstawanie kas oszczdnociowo-budowlanych, a take rozwj budownictwa na wynajem i budownictwa czynszowego. Konieczne jest rwnie
udronienie moliwoci emisji listw zastawnych, czy sekurytyzowania aktyww zabezpieczonych hipotekami.
Rozwizania legislacyjne powinny sprzyja rozwojowi emisji obligacji, w celu mobilizowania zasobw na rynku
krajowym oraz na rynkach midzynarodowych. Warto rwnie zwrci uwag na zapewnienie prawnego bezpieczestwa obrotu finansowego, pozwalajcego w wikszym stopniu finansowa gospodark dugiem firm i jednostek samorzdu terytorialnego. Powysze wyzwania le w interesie nie tylko polskiej bankowoci, ale przede
wszystkim caego spoeczestwa i pastwa. Sektor bankowy w polskiej spoecznej gospodarce rynkowej moe
lepiej wypenia swoj rol w warunkach umiejtnego godzenia kreatywnych si rynkowych oraz niezbdnego,
mdrego i profesjonalnego oddziaywania instrumentw pozostajcych w gestii pastwa. Aby jednak byo to moliwe konieczne jest stae udoskonalanie pastwa jako organizacji zgodnie ze strategi zrwnowaonego rozwoju
kraju. Pozwoli to na spoytkowanie jego potencjau spoecznego i materialnego, przynoszc dobrobyt, satysfakcj
i poczucie bezpieczestwa obywatelom.

18

www.zbp.pl

Raport Polska i Europa kryzys i konsekwencje


zosta opracowywany przez zesp PR
Zwizku Bankw Polskich w skadzie:
Przemysaw Barbrich,
Pawe Minkina,
Micha Koksztys.

You might also like