You are on page 1of 29

MIDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE 2012/2013

Wykad nr 1 02.10.2012r.
Literatura:
Zarys ekonomii midzynarodowej J. wierocki PWE Warszawa 2011
EGZAMIN test wielokrotnego wyboru, uzupenianki, co do uszeregowania; adnych
opiswek i poj; zakres taki jak na wykadzie

Midzynarodowe stosunki gospodarcze cz ekonomii zajmujca si transakcjami


midzy krajami w dziedzinie towarw i usug, przepywami finansowymi i ruchem
czynnikw produkcji (A.Budnikowski).
Wyodrbnia si z ekonomii spowodowane wzrostem znaczenia handlu zagranicznego.
HANDEL + FINANSE = MSG
Midzynarodowe stosunki gospodarcze interdyscyplinarna dziedzina nauki, majca na
celu wyjanienie prawidowoci i mechanizmw wsppracy midzynarodowej, a szczeglnie
handlu oraz przepywu kapitau i siy roboczej (M.Guzdek).
MSG jako dyscyplina naukowa skadaj si z dwch podstawowych elementw:
teorii MSG zajmuje si badaniami praw ekonomicznych rzdzcych procesami
zachodzcymi w gospodarce wiatowej
zagranicznej czyli midzynarodowej polityki ekonomicznej okrela metody i rodki
osigania przez pastwo postawionych sobie celw gospodarczych oraz osigania
celw rnych krajw w drodze wsppracy gospodarczej z zagranic, gwnie przez
zawieranie midzynarodowych porozumie gospodarczych, jak te tworzenie
wsplnych midzynarodowych instytucji i organizacji gospodarczych

Wykad nr 2 09.10.2012
Gospodarka wiatowa to zbiorowo rnorodnych organizmw i instytucji,
funkcjonujcych zarwno na poziomie krajowym jak i midzynarodowym bezporednio lub
porednio zajmujcych si dziaalnoci gospodarcz oraz powizanych ze sob w pewien
caociowy system poprzez sie midzynarodowych stosunkw gospodarczych.
Podmioty gospodarki wiatowej:
a) Przedsibiorstwa krajowe
b) Przedsibiorstwa midzynarodowe
c) Pastwa
d) Midzynarodowe (regionalne) ugrupowania integracyjne
e) Midzynarodowe organizacje gospodarcze
Ad. a) Podmiotem w gospodarce wiatowej jest takie gospodarstwo narodowe, ktre w
zwizku ze swoj dziaalnoci gospodarcz nawizuje i utrzymuje znaczce pod wzgldem
zakresu, charakteru i znaczenia dla swojego funkcjonowania midzynarodowe stosunki
gospodarcze z innymi podmiotami w gospodarce wiatowej.
Ad. b) Przedsibiorstwo midzynarodowe to przedsibiorstwo prowadzce dziaalno
gospodarcz w co najmniej dwch krajach i posiadajce rwnie w co najmniej dwch
krajach swoje filie lub oddziay bdce w caoci lub w czci wasnoci przedsibiorstwa
macierzystego i dziaajce pod jego kontrol (Podmioty pierwszoplanowe).
Ad.c) Pastwo = gospodarka narodowa + instytucje pastwa
Gospodarka narodowa to wyodrbniony granicami polityczno administracyjnymi organizm
gospodarczy, w ramach ktrego dziaaj podmioty gospodarcze niszego szczebla
podlegajce wadzy pastwa rozumianego jako centralny orodek administracyjny i
regulacyjny.
Instytucja pastwa prowadzi rnego rodzaju polityki oraz spenia okrelone funkcje
organizacyjne i regulacyjne.
Ad. d) Ugrupowania integracyjne to wyranie wyrniajcy si na tle otoczenia wzgldnie
jednolity nowy organizm gospodarczy obejmujcy dwa lub wicej krajw. Wyrnia si
ugrupowania integracyjne formalne i nieformalne.
Formalne: moe przybra posta midzynarodowego porozumienia organizacji integracyjnej
lub gospodarczej, ktra wraz ze struktur organizacyjn oraz organami ma za zadanie
inicjowa i sprzyja procesom integracyjnym, np. Unia Europejska, NAFTA, CEFTA,
MERKOSUR

Nieformalne: To formalnie niezorganizowana grupa pastw silnie jednak ze sob


powizanych midzynarodowymi stosunkami gospodarczymi. Pomidzy tymi pastwami
zachodz rzeczywiste procesy integracyjne.
Ad. e) Midzynarodowe organizacje gospodarcze speniaj w gospodarce wiatowej
przede wszystkim funkcje regulacyjne, ktre polegaj gwnie na ustanowieniu pewnych
wzorcw i norm postpowania. Niekiedy organizacje prowadz bezporedni dziaalno
polegajc na przykad na udzielaniu krajom czonkowskim rnego rodzaju pomocy.

Wykad 3 16.10.2012
WTO (1995) World Trade Organisation
MFW (IMF) decyzja o powstaniu: 1944, Midzynarodowy Fundusz Walutowy
GATT 1948 1994 General Agreement on Tariffs and Trade, Ukad Oglny w Sprawie Ce
i Handlu
MBOiR (IBRD) Midzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju International Bank for
Reconstruction and Development
Czynniki dezintegrujce gospodark wiatow:
a) koniec systemu kolonialnego
b) powstanie grupy pastw socjalistycznych
c) zmiana ukadu si w gospodarce wiatowej
Globalizacja proces coraz bliszego, realnego scalania gospodarek narodowych
przejawiajcy si w dynamicznym wzrocie obrotw handlowych, midzynarodowych
przepyww kapitaowych i usugowych, bdcy efektem rosncej tendencji do traktowania
przez coraz wiksz liczb przedsibiorstw caego wiata jako rynku zbytu.
Teorie wymiany midzynarodowej:
Teorie przedklasyczne: Merkantylizm XVI poowa XVII wiek
Teorie klasyczne:
- Teoria kosztw absolutnych. 2. Poowa XVII wieku
- Teoria kosztw komparatywnych(wzgldnych, porwnawczych) pocz. XIX wieku
- Teoria kosztw alternatywnych
Teoria neoklasyczna:
- Teoria obfitoci zasobw:
- Twierdzenie o wyrwnaniu si cen czynnikw produkcji
- Twierdzenie Stolpera- Samuelsona
- Twierdzenie Rybczyskiego
- Paradoks Leontiepa
Teorie wspczesne
a) Teorie neoczynnikowe:
- teoria trjczynnikowa
- teoria wewntrznej zoonoci czynnikw pracy i kapitau
- teoria wieloczynnikowa

b) teorie neotechnologiczne:
- teoria luki technologicznej
- teoria cyklu ycia produktu
- teoria korzyci ze skali produkcji

c) teorie popytowo-podaowe:
- teoria podobiestwa preferencji
- teoria zrnicowania produktw
- teoria handlu wewntrzgaziowego
MERKANTYLIZM:
Drog prowadzc pastwo do siy i bogactwa jest utrzymywanie przez nie dodatniego salda
bilansu handlowego (nadwyki eksportu nad importem).
Rol rzdu jest popieranie eksportu i jednoczesne ograniczanie importu (w szczeglnoci
luksusowych produktw konsumpcyjnych).
Celowym jest gromadzenie jak najwikszej iloci kruszcw. W okresie wczesnego
merkantylizmu kadziono nacisk na posiadanie jak najwikszych iloci zota i srebra, w
okresie merkantylizmu waciwego take na posiadanie zagranicznych pienidzy.
TEORIA KOSZTW ABSOLUTNYCH:
A. Smith, 1776 Traktat p.t. Badania nad natur i przyczynami bogactwa narodw
krytyka merkantylizmu.
Zaoenia:
Dwa kraje, dwa towary, jeden czynnik produkcji: Anglia ptno, Portugalia wino,
czynnik produkcji: praca
Na rynku panuje doskonaa konkurencja
Rynek jest przejrzysty
W danym kraju istnieje doskonaa mobilno czynnikw produkcji, natomiast
pomidzy krajami czynniki te nie s mobilne
Istnieje wolny handel
Nie bierze si pod uwag kosztw transportu
Kraj powinien eksportowa te towary, ktre wytwarza absolutnie mniejszym kosztem ni
zagranica, a importowa te towary, ktre wytwarza droej. Miar kosztw, a co za tym idzie,
wartoci wymiennych towarw jest ilo pracy potrzebna do wytworzenia jednostki towaru.
Jednostkowe koszty produkcji ksztatuj si nastpujco:
Japonia

Australia

Kamery

A1 = 4

A2 = 6

Zboe

B1 = 8

A2 = 3

W Japonii koszt wytworzenia jednej kamery to 4:8 = kosztu wytworzenia tony zboa.
W Australii koszt wytworzenia jednej tony zboa to 3:6 = kosztu wytworzenia jednej
kamery.

Jeli na rynku midzynarodowym ustali si relacja wymienna 1:1 (jedna kamera za jedn ton
zboa), to:
a) Japonia odniesie korzyci z wymiany, bo za 4 jednostki pracy uzyska 1 ton zboa, na
wyprodukowanie ktrej musiaaby zuy 8 jednostek pracy (oszczdza 4 jednostki pracy)
b) Australia za 3 jednostki pracy ( czyli za jedn ton zboa) otrzyma 1 kamer wart 6
jednostek pracy (oszczdza 3 jednostki pracy).

Wykad 4 23.10.2012
Jednostkowe koszty produkcji ksztatuj si nastpujco:
Kraj I

Kraj II

Dobro A

A1=1/6

A2=1

Dobro B

B1=1/4

A2=1/3

D. Ricardo, 1817, KOSZT KOMPARATYWNY:


Koszt wytworzenia jakiego towaru w danym kraju wyraony w koszcie wytworzenia innego
towaru w tym samym kraju
Miar przewagi lub rnic w kosztach produkcji moe by te wydajno pracy
KRAJ I, DOBRO A = 1/6 : 1/4 = 2/3
KRAJ I, DOBRO B = 1/4 : 1/6 = 3/2
KRAJ II, DOBRO A = 1 : 1/3 = 3
KRAJ II, DOBRO B = 1/3 : 1 = 1/3
Granice opacalnej wymiany:
Dobro A:
2/3 < (Pa/Pb) < 3

P cena wiatowa danego produktu

Dobro B:
3/2 > (Pb/Pa) > 1/3
Teoria kosztw komparatywnych:
Jest rozszerzeniem teorii kosztw absolutnych i pokazuje, e moliwoci korzystnej wymiany
i specjalizacji istniej nawet wtedy gdy okrelony kraj wytwarza wszystkie produkty taniej
lub droej ni inne kraje.
Wystarczajc przesank stabilizacji jest wystpowanie wzgldnych rnic kosztw
wytwarzania (produkcja i eksport tych towarw, ktre dany kraj moe wytworzy
stosunkowo taniej ni partnerzy, tj. gdzie przewaga nad partnerami w kosztach produkcji jest
stosunkowo najwiksza lub rnica w kosztach na jego niekorzy jest stosunkowo
najmniejsza).
Teoria kosztw alternatywnych:
Zaoenie: Wszystkie moce w gospodarce s wykorzystane.
Koszt alternatywny koszt rezygnacji z produkcji okrelonej iloci dobra x, aby
wyprodukowa dodatkow jednostk dobra y warunkach skoczonej i staej iloci zasobw w
gospodarce. Zostaa sformuowana przez Gottfrieda Haberlera twierdzcego, e dany kraj
moe produkowa tylko towar X lub tylko towar Y lub te moe wytwarza kombinowan
ilo zarwno towaru X, jak i Y. Kady kraj powinien specjalizowa w tych dziedzinach lub

produktach, w przypadku ktrych ma relatywnie nisze koszty alternatywne, co pozwala na


swobodniejszy wybr wytwarzania produktw X lub Y, lub te i X i Y w zalenoci od
panujcej sytuacji na rynku midzynarodowym.

Twierdzenie o wyrwnywaniu si cen czynnikw produkcji 1948


E. Hecksher
B. Ohlin
--------------P. Samuelson
Inaczej: twierdzenie o proporcji czynnikw, H-O-S
TEORIA OBFITOCI ZASOBW
Zaoenia:
Dwa kraje, dwa towary, dwa czynniki produkcji: kapita i praca
Kraje s rnie wyposaone w czynniki produkcji, jeden jest obfity w kapita i rzadki
w prac, a drugi odwrotnie. Z obfitoci czynnika w danym kraju wynika, e jest on
tam tak tani, z rzadkoci, e jest on tam drogi
Oba czynniki s niezbdne do wytworzenia kadego z towarw, przy czym jeden z
towarw jest bardziej pracochonny a drugi bardziej kapitaochonny
Oba kraje wytwarzaj dwa dobra, dobra te s jednorodne (homogeniczne), w obu
krajach stosowane s identyczne technologie produkcji
Pomija si przychody z duej skali produkcji
Na rynkach towarowych i rynkach czynnikw produkcji istnieje doskonaa
konkurencja. Czynniki produkcji s mobilne wewntrz kraju, jednak nie s mobilne
pomidzy krajami (nie ma migracji pracownikw czy te transferw kapitau w skali
midzynarodowej)
Warunki popytowe s dane i nie wpywaj na kierunki specjalizacji
W obu krajach istniej identyczne gusty
jest speniony warunek wolnego handlu
Nie bierze si pod uwag kosztw transportu
Theoremat H-O stwierdza, e kraj bdzie eksportowa (ze wzgldu na korzyci
komparatywne) dobra, ktrych wytworzenie wymaga intensywniejszego wykorzystania
czynnika produkcji relatywnie obfitego, a wic taszego, podejmie natomiast import dbr,
ktrych produkcja krajowa wymaga intensywniejszego wykorzystania czynnika produkcji
rzadszego, a wic droszego.
Twierdzenie o wyrwnywaniu si cen czynnikw produkcji:
W wyniku wymiany midzynarodowej nastpuje wyrwnanie si relatywnych cen
produktw, ktre prowadzi w efekcie do wyrwnania si cen czynnikw produkcji.
Wyrwnanie to dotyczy nie tylko cen relatywnych, ale take cen absolutnych, co oznacza, e
na skutek handlu midzynarodowego wszyscy pracownicy w handlujcych ze sob krajach
bd zarabia te same stawki pacowe, a waciciele kapitau bd otrzymywa identyczne

przychody, bez wzgldu na wielko krajowych zasobw obu czynnikw.


Twierdzenie Stolpera-Samuelsona
Wzrost ceny relatywnej danego towaru prowadzi nieuchronnie do wzrostu realnej ceny
czynnika uywanego bardziej intensywnie przy produkcji tego towaru, a zarazem do spadku
realnej ceny czynnika uywanego mniej intensywnie.
Twierdzenie Rybczyskiego
Wzrost zasobw jednego czynnika produkcji powoduje w warunkach staych cen relatywnych
absolutny przyrost produkcji towaru wymagajcego bardziej intensywnego nakadu tego
wanie czynnika, a zarazem absolutny spadek produkcji towaru wymagajcego bardziej
intensywnego nakadu czynnika, ktrego zasoby nie ulegaj zmianie.
Paradoks Leontiefa, 1947
Paradoks do H-O-S, Leontief empirycznie wskaza, i teoria H-O-S na przykadzie
amerykaskiej gospodarki nie sprawdza si.

Wykad nr 5 30.10.2012

Teorie neoczynnikowe (t. trjczynnikowa, t. wewntrznej zoonoci czynnikw produkcji, t.


wieloczynnikowa)
Teorie neotechnologiczne (t. luki technologicznej, t. cyklu ycia produktu)
Teoria popytowo-podaowe (t. podobiestwa preferencji reprezentatywny popyt (handel
midzy tylko takimi krajami, gdzie jest popyt na podobne towary), t. zrnicowania
produktw, t. handlu wewntrzgaziowego

praca

prosta

kapita

rzeczowy

kwalifikowana = kapita ludzki

Fazy cyklu ycia produktu wg Vernon'a


cykl ycia produktu, ekon. teoria handlu zagranicznego sformuowana 1966
przez R. Vernona:
wg niej kady produkt przechodzi kolejne fazy swego istnienia: nowy produkt (innowacja,
krtkie serie, wysokie koszty, jeden producent), produkt standaryzowany (konkurencja
niecenowa, nisze koszty, jest wytwarzany przez naladowcw) i dojrzay produkt
(konkurencja cenowa, dua skala produkcji, niskie koszty, wielu producentw); koncepcja ta
znalaza zastosowanie w handlu zagranicznym Stanw Zjednoczonych w latach 60. i 70. XX
w.; zgodnie z ni, w pierwszej fazie USA s monopolist w wytwarzaniu danego produktu na
rynku wiatowym, w drugiej rozpoczyna si produkcja tego dobra w innych krajach, w
trzeciej produkcja innych krajw staje si konkurencyjna dla amerykaskiej produkcji na
rynku wiatowym, w czwartej fazie USA importuj ten produkt.

Reprezentatywny popyt jest okrelonym zapotrzebowaniem spoeczestwa w rozmiarach


gwarantujcych podjcie opacalnej produkcji i prowadzenie skutecznej konkurencji z
producentami identycznych lub podobnych dbr zagranicznych.

Teoria handlu wewntrzgaziowego

Handel towarami zrnicowanymi jest przedmiotem szczeglnego zainteresowania teorii


handlu wewntrzgaziowego. Wyrniamy tu handel trzema grupami towarw:
a) handel towarami bdcymi bliskimi substytutami w produkcji
b) handel towarami bdcymi bliskimi substytutami w konsumpcji
c) handel towarami bdcymi bliskimi substytutami i w produkcji i w konsumpcji

Wysoki popyt na rnorodno umoliwia specjalizacj w okrelonych odmianach dobra


zrnicowanego, czyli wiksz skal produkcji jednych odmian na potrzeby popytu
krajowego i na eksport oraz mniejszy zakres produkcji pozostaych odmian, ktr sprowadza
si do kraju z zagranicy. Ten typ specjalizacji okrela si jako specjalizacj
wewntrzgaziow, a hadnel przez ni wywoany jako handel wewntrzgaziowy (inaczej h.
horyzontalny).

Handel wewntrzgaziowy
h. towarami jednorodnymi
h. wewntrzgaziowy towarami zrnicowanymi
h. substytutami w produkcji
h. s. w konsumpcji
h. s. produkcji i konsumpcji

Indeks Grubela-Lloyda
Bj e (0,1)
Jeeli indeks wynosi 0 oznacza to, e jest 0 wymiany wewntrzgaziowej (tylko
midzygaziowy).
1 cao handlu wewntrzgaziowego (brak handlu midzygaziowego)

MIARY HANDLU ZAGRANICZNEGO

Termin Terms of trade stosowany jest do okrelenia warunkw wymiany midzy krajami,
relacji cenowych i tendencji ksztatowania si cen w eksporcie i imporcie midzy krajami, jak
te do okrelania warunkw i relacji wymiany jednej grupy towarw na inn grup towarw.

Cenowe terms of trade (nominalne) relacja wzgldnych zmian cen towarw


eksportowanych do wzgldnych zmian cen towarw importowanych przez poszczeglne kraje
w okrelonym czasie.

Ntot=Pex(t)/Pim(t):Pex(o)/Pim(o)
albo Ntot=Pex(t)/Pex(o):Pim(t)/Pim(o)

gdzie:
Ntot cenowe terms of trade
Pex(t) ceny eksportowe w okresie badanym
Pim (t) ceny importowane w okresie badanym
Pex (o) ceny eksportowe w okresie podstawowym
Pim (o) ceny importowe w okresie podstawowym
NIE JEST TO POTRZEBNE NA EGZAMIN

Wykad nr 5, wersja 2 30.10.2012


TEORIE NEOCZYNNIKOWE:
Teoria wewntrznej zoonoci czynnikw pracy i kapitau

praca

prosta

kapita

rzeczowy

kwalifikowana = kapita ludzki

Teoria wieloczynnikowa
Teoria trjczynnikowa (Vanek)

TEORIE NEOTECHNOLOGICZNE:
Teoria luki technologicznej pewne kraje s innowatorami pewnych produktw
kraje wysoko rozwinite, mocno zaawansowane technologicznie; inne kraje d do
przyjcia innowacji, ale maj opnienie naladowawcze, a niektre kraje nigdy nie
bd ich miay.
Teoria cyklu ycia produktu narodziny dojrzewanie stabilizacja staro
(spadek) reanimacja
Fazy cyklu ycia wg. Vernona:
Syntetyczny przegld rozwoju teorii midzynarodowego cyklu ycia produktu przeprowadzi
R. Vernon, ktry powszechnie uwaany jest za autora tej teorii. Wedug Vernona mona
wyrni trzy fazy cyklu ycia produktu:
1. faza produktu innowacyjnego,
2. faza produktu dojrzaego,
3. faza produktu standaryzowanego.
Autor wyodrbni te fazy na podstawie analizy ekspansji amerykaskich korporacji
midzynarodowych, ktre po drugiej wojnie wiatowej byy producentami wikszoci
nowych produktw [Przybylska 1998]. Faza produktu innowacyjnego charakteryzuje si
lokalizacj produkcji w kraju macierzystym, wysoko rozwinitym gospodarczo oraz
zapocztkowaniem eksportu do krajw o podobnym poziomie rozwoju. Druga faza polega na
zmniejszaniu produkcji w kraju macierzystym, lokalizowaniu jej w krajach rozwinitych
gospodarczo i zapocztkowaniu importu do kraju macierzystego. Faza produktu
standaryzowanego charakteryzuje si lokalizacj produkcji w krajach rozwijajcych si oraz

importem do kraju macierzystego i innych krajw rozwinitych. Kada faza stwarza nowe
zadania dla logistyki i nadaje jej inn form. Midzy innymi zwiksza si rola wzajemnych
zwizkw przez cilejsze powizanie systemw informacyjnych nadawcw towarw,
przewonikw oraz urzdw i agencji celnych.
Teoria korzyci ze skali produkcji jeeli produkujemy na wiksz skal, to
produkujemy taniej

TEORIE POPYTOWO PODAOWE:


Teoria podobiestwa preferencji podobiestwa w preferencjach konsumentw
Reprezentatywny popyt popyt na podobne towary w rnych krajach jest okrelonym
zapotrzebowaniem spoeczestwa w rozmiarach gwarantujcych podjcie opacalnej
produkcji i prowadzenia skutecznej konkurencji z producentami identycznych lub podobnych
dbr zagranicznych.
Teoria zrnicowania produktw konsumenci postrzegaj ten sam produkt z
rnych krajw jako rne (przypisujemy im cechy w zalenoci od kraju produkcji)
Teoria handlu wewntrzgaziowego
Handel towarami zrnicowanymi jest przedmiotem szczeglnego zainteresowania teorii
handlu wewntrzgaziowego. Trzy grupy towarw:
a) Handel towarami bdcymi bliskimi substytutami w produkcji
b) Handel towarami bdcymi bliskimi substytutami w konsumpcji
c) Handel towarami bdcymi bliskimi substytutami w produkcji i konsumpcji
Wysoki popyt na rnorodno umoliwia specjalizacj w okrelonych odmianach dobra
zrnicowanego czyli wiksz skal produkcji jednych odmian na potrzeby popytu krajowego
i na eksport oraz mniejszy zakres produkcji pozostaych odmian, ktre sprowadza si do kraju
z zagranicy. Ten typ specjalizacji okrela si jako specjalizacj wewntrzgaziow, a handel
przez ni wywoany jako handel wewntrzgaziowy.
Handel wewntrzgaziowy = handel horyzontalny
(dany kraj zarwno importuje jak i eksportuje te same towary)

HANDEL WEWNTRZGAZIOWY

Handel towarami
jednorodnymi

Handel towarami zrnicowanymi


a) substytuty w produkcji
b) substytuty w konsumpcji
c) a + b

Proces technologiczny (produkcji) ten sam, ale otrzymujemy inny produkt.


w produkcji np. produkcja galanterii skrzanej (ta sama skra, procesy technologiczne,
zszywanie, wycinanie rne produkty skrzane portfel, pasek, torebka)
w konsumpcji np. maso vs margaryna
w a+b np. samochody produkowane w rnych krajach
Twrcy handlu wewntrzgaziowego GRUBEL i LLOYD
Indeks Grubela Lloyda miara zintegrowania krajw (klasyczna)
Bj E (0,1)
Gdy 0 zero wymiany wewntrzgaziowej i wymianie midzynarodowej (tylko handel
midzygaziowy)
Gdy 1 cao handlu wewntrzgaziowego, a brak handlu midzygaziowego
USA Kanada powyej 0,9 (jeden z najwyszych indeksw)
Termin Terms of Trade stosowany jest do okrelania warunkw wymiany midzy krajami,
relacji cenowych i tendencji ksztatowania si cen w eksporcie i imporcie midzy krajami jak
te do okrelania warunkw i relacji wymiany jednej grupy na inn grup towarw.
Cenowe terms of trade (nominalne) relacja wzgldnych zmian cen towarw
eksportowanych do wzgldnych zmian cen towarw importowanych przez poszczeglne kraje
w okrelonym czasie.

Wykad nr 6, 6.11.2012
Poprawa terms of trade ( dalej tot) oznacza wzgldny wzrost cen towarw eksportowanych
w porwnaniu ze zmianami cen towarw importowanych. Poprawa cenowych tot nic nie
mwi o bezwzgldnym kierunku ruchu cen, moe si bowiem zdarzy ze poprawa nastpi
wtedy gdy bezwzgldny poziom cen paconych w eksporcie spad pod warunkiem e ten
spadek by niszy ni cen paconych w imporcie. Czsto te tot pogarsza si gdy ceny w
eksporcie wzrastaj i jest to spowodowane wyszym tempem wzrostu cen towarw
importowych.
Szczegln odmian cenowych tot s tzw. Towarowe tot jest to relacja cen jednej lub
wielu grup towarowych do pozostaych grup np. ceny art. surowcowo rolnych do cen art.
przemysowych.
Realne ( ILOCIOWE) tot - zmiany iloci towarw ( przy nie zmienionej ich strukturze)
jakie musi eksportowa dany kraj aby mc importowa okrelone iloci innych towarw.

Wspczynnik ten lepiej odzwierciedla rzeczywiste zmiany korzyci z wymiany


midzynarodowej.
Czynnikowe tot zmiany relacji wymienionych czynnikw produkcji zawartych w towarach
wywoonych przez dany kraj do czynnikw produkcji zawartych e towarach przywoonych
przez ten kraj.
Mwimy o cenach towarw, ktre bior udzia w wymianie midzynarodowej.
Towary bdce przedmiotem wymiany midzynarodowej z punktu widzenia sposobu
ksztatowania si ich cen na rynku wiatowym mona podzieli na:
Towary wystandaryzowane towary masowe posiadajce jednolity charakter ( rolne,
surowce naturalne, ywno). S to towary, ktrych walory uytkowe s identyczne ( s
doskonaymi substytutami, atwe do klasyfikacji bez wzgldu na miejsce ich wytworzenia).
Poda artykuow surowcowo rolnych cechuje sabe reagowanie na wahania popytu i cen.
Podobnie elastyczno popytu na art. rolne i surowcowe wzgldem ceny i dochodu jest
niewielka. Std wynika e ceny dbr wystandaryzowanych sa niestabilne w krtkim okresie
czasu.
Towary zindywidualizowane towary przemysowe, zarwno gotowe jak i ich czci oraz
podzespoy, niektre pfabrykaty, specjalne gatunki stali, take luksusowe towary
konsumpcyjne. Ich cech zasadnicz jest due zrnicowanie np. rna jako, sposb
wykoczenia, trwao opakowania. Towary te charakteryzuj si walorami uytkowymi
okrelonymi przez potrzeby indywidualnych nabywcw lub poszczeglnych segmentw
rynku. Nie s doskonaymi substytutami. Zarwno popyt jak i poda towarw
zindywidualizowanych silnie reaguje na wahania rynkowe. Dlatego te ceny tych towarw w
krtkim okresie s stabilne.
Polityka handlowa
Jest czci pastwowej polityki ekonomicznej. Jest zbiorem celw dziaania i rodkw
sucych do ich realizacji. Gwnym celem jest optymalne z punktu widzenia interesw
danego pastwa uksztatowanie stosunkw tego kraju z zagranic.
Opcje polityki handlowej
Wolny handel pastwo powstrzymuje si od ingerencji w sfer stosunkw gospodarczych z
zagranic przyjmujc e mechanizm rynkowy uksztatuje te relacje w sposb gwarantujcy
maksymalizacj korzyci z wymiany.
Protekcjonizm zakada e pastwo aktywnie , czsto, , bezporednio wpywa na stosunki
gospodarcze z zagranic posugujc si w tym celu ca gam instrumentw ekonomicznych i
decyzji administracyjnych. Najsilniejsz form protekcjonizmu jest polityka AUTARKII
gospodarczej

Wykad nr 7, 20.11.2012
Gospodarka autarkiczna realizuje tylko niezbdny import i eksport.
Niezbdny import taki import, ktry jest niezbdny do funkcjonowania gospodarki.
Najbardziej wolnorynkow gospodark w dzisiejszym wiecie jest Singapur. Najbardziej
protekcjonistyczn jest Korea Pnocna oraz Kuba.
rodki polityki handlowej
- taryfowe ( ca, kontyngenty)
- pozataryfowe
- parataryfowe
Co - opata pobierana od towaru, ktry przekracza granic celn danego kraju.
Ca wedug kryterium ich naliczania:
- od wartoci ( ad valorem)
-od iloci ( specyficzne) konkretna wysoko od jednostki fizycznej
- kombinowane ( od wartoci i iloci)
Ca wedug kierunku ruchu towarw:
- importowe
- eksportowe
- tranzytowe
(Wikszo spotykanych ce to ca importowe)

Kiedy mona wprowadzi co eksportowe:


- w stosunku do towarw deficytowych
- popyt na niego nie spadnie , gdy cena wzronie
- gdy odnosz si do dbr kultury narodowej
- jako element polityki gospodarczej krajw sabo rozwinitych

Najwaniejszym celem ca jest dostarczanie dochodw do budetu.

Ekonomiczny mechanizm dziaania ca importowego w kraju maym ( may importer danego


dobra, ktry nie ma wpywu na jego ceny wiatowe)
Analiza prowadzona jest przy modelu polityki handlowej, ktry czy analiz zmian
produkcyjno handlowych ze zmianami w zakresie dobrobytu.
a - korzy producenta, wzrost jego nadwyki
b - traty wynikajce z deformacji produkcji ( co
skania producentw krajowych do wytwarzania
nadmiaru produktw
c - korzy Rzdu, wpywy z ca do budetu
d - straty wynikajce z deformacji konsumpcji czyli z
tego co skania konsumentw krajowych do
spoywania produktw w niedostatecznym wymiarze
nadwyka producenta

Korzyci i koszty wprowadzenia ca w kraju maym


Nadwyka producenta: jest to rnica pomidzy najnisz cen za jak producent jest
skonny sprzeda dane dobro a cen ktr uzyskuje na rynku. Na wykresie jest to pole
powyej krzywej poday i poniej linii przedstawiajcej cen.
Nadwyka konsumenta: rnica pomidzy najwysz cen za jak konsument jest skonny
kupi dane dobro a cen ktr rzeczywicie ksztatuje si na rynku. Na wykresie jest to pole
poniej krzywej popytu a powyej linii przedstawiajcej cen.

Wpyw netto ca na stan dobrobytu ( kraj may):


Strata konsumenta - korzy producenta - korzy rzdu = b+d ( suma strat)
a+b+c+d - a - b = b + d suma strat

Wykad nr 8 27.11.2012r.
rodki parataryfowe rodki, ktre dziaaj jak ca, ale nie s cami. Wpywaj na handel z
zagranic podobnie jak ca tzn. oddziauj bezporednio na podwyszenie ceny towaru
importowanego. Mog rwnie suy pobudzeniu eksportu poprzez obnienie ceny dobra
krajowego. Z reguy stanowi bezporedni alternatyw ce.
Podatek importowy ustalany w procentowej wysokoci podatek od towaru
importowanego. Raz obnione co nie moe by podniesione- dlatego wprowadza si podatek
importowy- taki sam wpyw do gospodarki jak co. W Polsce w latach 1989-1996
obowizywa powszechny podatek importowy, a do ustabilizowania sytuacji. Czsto
stosowany jest w rynku rolnym. Moliwoci stosowania podatku importowego s wiksze ni
ce bo le w gestii kraju.
Subsydium eksportowe/subwencja eksportowa wszelka pomoc pastwa majca na celu
zwikszenie eksportu poprzez popraw konkurencyjnoci towarw krajowych na rynku
zagranicznym. Subsydia wystpuj w dwch formach:
bezporednie patno rzdu efektywnie przekazana eksporterowi ( rodki
przeznaczone z budetu pastwa)
porednie wszelkie ulgi i uatwienia obniajce koszty produkcji eksportera lub
stwarzajce mu moliwo osignicia zyskw w innej ni eksport dziedzinie, a tym
samym obnienia cen eksportowych czsto kredyty obciajce budet,
organizowanie targw przez pastwo
Subsydia oznaczane s kolorami:
czerwone- zabronione (subsydiowanie artykuw przemysowych)
te/bursztynowe zagroone sankcjami
zielone dozwolone (subsydiowanie artykuw rolniczych)
Ca wyrwnawcze maj neutralizowa negatywny efekt subsydiowania. Moe by
zastosowane po udowodnieniu szkody i tylko do jej wysokoci.

rzd wprowadza subsydium cel: pobudzenie eksportu; konsumpcja krajowa spada,


produkcja krajowa ronie
a+b strata konsumenta
a+b+c korzy producenta krajowego
b+c+d strata budetu pastwa subsydia
Wpyw netto ca na stan dobrobytu krajowego (may kraj):
strata konsumenta korzy producenta korzy rzdu =
(a+b)
(a+b+c)
- (-b-c-d)
= b+d czyli suma strat z
deformacji konsumpcji i produkcji ( to samo wyszo przy cach, co udowadnia nam, e
osigamy taki sam cel)
Dla nas jako konsumentw subsydiowanie to niekorzystne narzdzie. Przy cach rodki id do
budetu, wic moemy liczy na jak rekompensat, a przy subsydiach rodki id z budetu
pastwa.
Skoro niekorzystne to po co si stosuje?
Pobudzanie eksportu eby uzyska dewizy pniej przeznaczenie na import.
Utrzymujemy albo tworzymy miejsca pracy dziki subsydiom jeeli byliby bezrobotni to i
tak musieliby otrzymywa zasiki z budetu pastwa, wic moe si okaza, e subsydia to i
tak mniejszy koszt na spoeczestwa.

Dumping jest to praktyka cenowa eksportera polegajca na sprzeday towaru za granic po


cenie niszej ni cena sprzeday tego towaru na rynku krajowym. W skrajnym przypadku
dumping moe oznacza sprzeda za granic towaru po cenie niszej od kosztw produkcji.
Wyrniamy 3 rodzaje dumpingu:
dumping sporadyczny
dumping wyniszczajcy
dumping trway
W potocznym znaczeniu dumping cena uwidoczniona nie pokrywa kosztw produkcji jest
zaniona
Dumping jako rodek polityki handlowej stosowany przez eksportera na wasny rachunek
nie obcia budetu pastwa. Na rynku krajowym cena wysza, za granic nisza, ale
niekoniecznie poniej kosztw produkcji.
Dumping sporadyczny stosowany okazjonalnie, najczciej s nadwyki produkcji,
ktrych si pozbywa na rynku zagranicznym. Robi si tak, bo producenci krajowi musz dba

o swj rynek jeeli u siebie obni ceny za bardzo to wystpi niebezpieczne zmiany na
rynku.
Dumping wyniszczajcy upieczy w kraju utrzymuje si normaln cen, a za granic
wyniszcza si konkurencj cena poniej kosztw produkcji- denie do monopolizacji.
Dumping trway w kraju wysoka cena ( monopol ), a za granic cena nisza. Konieczna
jest separacja rynku krajowego - tak barier jest najczciej co ekspansywne tak wysokie,
eby w kraju mona byo utrzyma cen monopolow. Gdyby tego ca nie byo towar z
zagranicy szybko wrciby do kraju rodzimego i zosta sprzedany taniej.

Wykad 9 4.12.12 r.

1. rodki polityki handlowej


a) rodki pozataryfowe nie wpywaj bezporednio na cen towaru, reguluj wolumen*
i struktur obrotw.
*wolumen ilo
b) ograniczenie ilociowe (kwota ilociowa) bezporednie wyznaczenie przez pastwo
iloci lub wartoci okrelonych dbr, ktre mog by wwiezione do kraju w okrelonym
czasie. Ograniczenie to ma najczciej charakter wyznaczania kontyngentu*.
*kontyngent (kwota importowa/eksportowa) ilociowe ograniczenie importu/eksportu
nakadane przez rzd kraju importera/eksportera w celu bezporedniej kontroli handlu
midzynarodowego. Ustalony kontyngent decyduje o tym, ile towaru mona legalnie
importowa/eksportowa. Kade jego przekroczenie traktowane jest jako import/eksport
nielegalny.
c) obok kontyngentu ilociowego moe wystpowa kontyngent wartociowy (okrelenie
wartoci towarw, ktre mog zosta wwiezione/wywiezione z/do danego kraju).
d) obok kontyngentu importowego kontyngent eksportowy*
* pojawia si bardzo rzadko, dotyczy ono najczciej dbr deficytowych, ktre chcemy
zachowa w kraju.
e) najsilniejsz form kontyngentowania jest embargo*
*embargo kontyngent wynosi wtedy 0 sztuk. Czyli tak naprawd jest to cakowity zakaz
importu/eksportu danego towaru lub/i handlu z danym krajem.
f) technicznym rodkiem egzekwowania przestrzegania kontyngentu s licencje*
* licencje (ewentualnie: koncesje) jeli chcemy importowa jaki towar, ktry jest
kontyngentowany, musimy posiada licencje/koncesje na jego import.

C renta kontyngentowa (renta czerpana z kwoty) dochd powstay w wyniku sztucznego


podniesienia ceny krajowej importowanego towaru, przez wprowadzenie ograniczenia
ilociowego. Dochd ten trafia do posiadaczy licencji na import dbr kontyngentowanych.
W tej analizie podstawowej nie ma dochodu do budetu pastwa (w odrnieniu od modelu z
cem).

cena wiatowa = cena krajowa

kontyngent
importowy

P1 cena wiatowa = cena krajowa


P2 - cena kontyngentowa
g) wspczenie ograniczenia ilociowe (kontyngenty) mona stosowa w trzech
przypadkach:
- w celu ochrony bezpieczestwa narodowego (np. embargo na handel broni z Irakiem)
- w celu ochrony bilansu patniczego* (tylko w przypadkach skrajnego deficytu)
*bilans patniczy zestawienie wszystkich kontaktw handlowych danego kraju
Kiedy nasz bilans handlowy (obliczany jako rnica exportu i importu) jest ujemny, moemy
ograniczy import i dziki temu zmniejszy t rnice bd nawet doprowadzi do
dodatniego bilansu handlowego (czyli sytuacji kiedy nasz eksport bdzie przewysza
import).
- w celu ochrony ycia i zdrowia obywateli, tylko jeli zdrowie lub ycie obywateli jest
realnie zagroone przez import danego towaru (np. embargo na import woowiny z Wielkiej
Brytanii w czasie gdy panowaa tam choroba tzw. wciekych krw)
h) Bariery techniczne zyskuj na znaczeniu w okresie redukowania stawek celnych i
znoszenia ogranicze ilociowych. Polegaj na tym, e wymagania techniczne (tzw. normy),
sanitarne i ekologiczne s tak ustalane, aby nie przeszkadzay producentom krajowym, ale
byy za to trudne do spenienia przez konkurencj zagraniczn.

Wykad 10, 11.12.12 r.


wiatowa Organizacja Handlu
GATT Ukad Oglny w Sprawie Taryf Celnych i Handlu podpisano go w 1947r, wszed
w ycie w 1948. Nie mia on podmiotowoci prawnej, nie by organizacj! Nie udao si
utworzy wwczas organizacji, poniewa w Senacie USA utkna ustawa o jej stworzeniu.
GATT dziaa w latach 1948 1994. WTO funkcjonuje od 1995, jest organizacj, ma
podmiotowo prawn, przeja cay dorobek GATT.
ZADASADY GATT = ZASADY WTO:
1. Zasada niedyskryminacji i rwnoci traktowania bezwarunkowe stosowanie klauzuli
najwikszego uprzywilejowania (KNU) i klauzuli narodowej (KN).
KNU (most favoured nation clause MFN) umowne zobowizanie pastwa do
przyznania drugiemu pastwu udogodnie gospodarczych nie mniejszych ni przyznane
w czasie trwania umowy jakiemu innemu pastwu.
Gwarantuje ona, e ulgi celne uzyskane przez jakikolwiek kraj objty klauzul zostan
rozcignite na wszsytkie kraje posiadajce t klauzul.

Obniki automatycznie przechodz na wszystkie kraje majce KNU.


Stawki celne minimalne wanie takie przyznawane krajom majcym KNU (nie znaczy to,
e s najmniejsze)
Od KNU uznaje si pewne wyjtki:
Kraje zawierajce midzy sob Unie Celne lub Strefy Wolnego Handlu wyczaj
przyznane wzajemnie zniki celne od rozcigania ich na kraje trzecie.
Spod dziaania KNU wyczone s ustpstwa i ulgi celne stosowane w tzw. maym
ruchu granicznym (np. od 2008 r. Polska ma podpisan umow o maym ruchu
granicznym z Ukrain)
Wszelkie ulgi stosowane w ramach tzw. preferencji celnych nie s przenoszone na
kraje trzecie

GSP Generalny System Preferencji wprowadzony w latach 60 na danie krajw


nisko rozwinitych, byych kolonii, aby kolonizatorzy wynagrodzili im sytuacj bycia
kolonizowanym przez wiele lat.
Np. USA udzielaj ulg Zimbabwe, nie rozciga si to na inne kraje, bo jest to wyjtek
dla krajw sabo rozwinitych.
Strefa Wolnego Handlu polega na likwidacji ce i innych ogranicze w obrotach midzy
krajami czonkowskimi, z rwnoczesnym zachowaniem przez te kraje autonomii celnej i
handlowej w stosunkach z krajami spoza strefy.

Przykady: NAFTA, CEFTA, EFTA


Unia Celna polega na likwidacji ce i innych ogranicze w obrotach midzy krajami
czonkowskimi, ale jednoczenie zostaje wprowadzona wsplna zewntrzna taryfa celna oraz
nastpuje ujednolicenie polityki handlowej wobec krajw trzecich.

Przykady: SACU (najstarsza na wiecie), MERCOSUR


KLAUZULA NARODOWA umowne zobowizanie pastwa do traktowania towarw
zagranicznych na rynku krajowym nie gorzej, nie mniej korzystnie od analogicznych towarw
pochodzenia krajowego.
Obejmuje ona: wszelkie obcienia podatkowe oraz przepisy dotyczce obrotw tymi
towarami na rynku krajowym (tzn. kupno sprzeda dystrybucja przewz).
Od KN nie ma wyjtkw!

2. Zasada wzajemnoci (rwnoci korzyci i koncesji) jej istot jest obowizek


wzajemnoci uzyskania przywilejw od partnerw w zamian za udzielone koncesje.
Free riders jedcy na gap wchodzili do GATT tylko dla korzyci, nie dawali nic
w zamian.
3. Zasada zwizania stawek celnych klauzula stabilnoci
Podstawowym zadaniem GATT bya liberalizacja handlu midzynarodowego (kontrola,
usuwanie przeszkd stojcych na drodze rozwoju wsppracy, koncyliacja). Swoje funkcje
GATT spenia przede wszystkim poprzez organizowanie tzw. rund negocjacyjnych (nie
trzeba umie dokadnie, tylko wiedzie co to s te rundy i mniej wicej):

4. Zasada przejrzystoci regu handlu.


Nie wolno zawiera niejawnych porozumie gospodarczych o charakterze midzynarodowym
albo
Wszystkie porozumienia o charakterze gospodarczym musz by jawne
5. Zasada uznania ce za podstawowy instrument interwencji pastwa w handel towarami

Wykad 11, 18.12.12


Przepywy w gospodarce wiatowej: przepyw kapitau, siy roboczej, technologii.
PRZEPYW KAPITAU
Przepyw kapitau w szerokim znaczeniu (sensu largo) to wszelki odnotowany w bilansie
patniczym ruch kapitau przez granic.
Przepyw kapitau w wskim znaczeniu (sensu stricto) to ruch kapitau przez granic podejmowany
z motywu zysku przez podmioty inne ni Bank Centralny.
Formy przepywu kapitau:
ze wzgldu na okres lokaty
o kapita krtkoterminowy do 1 roku
o kapita rednioterminowy 1-3 lat lub 1-5 lat
o kapita dugoterminowy powyej 3 lub 5 lat
ze wzgl. na wasno kapitau
o kapita prywatny
o kapita publiczny
o kapita organizacji midzynarodowej
ze wzgl. na funkcje kapitau w procesie produkcji
FORMY EKSPORTU KAPITAU:
a) eksport kapitau produkcyjnego
bezporednie inwestycje zagraniczne
inwestycje portfelowe
b) eksport kapitau poyczkowego
kredyty handlowe
kredyty finansowe
krtko i dugoterminowe poyczki na rynku finansowym
Ad. a) W przypadku wywozu kapitau produkcyjnego prawo do dysponowania nim przez cay czas
naley do eksportera. Decyduje on zarwno o okresie inwestowania towaru za granic jaki o
sposobach jego wykorzystania.
Bezporednie inwestycje zagraniczne to forma dugookresowej lokaty kapitau za granic, gdzie
eksporter organizuje wasne przedsibiorstwo lub nabywa co najmniej pakiet kontrolny akcji jakiego
istniejcego zagranicznego przedsibiorstwa, co zapewnia mu wpyw na zarzdzanie.
Inwestycje portfelowe to zakup papierw wartociowych jakiego zagranicznego przedsibiorstwa,
jednak w takiej iloci, e inwestor nie uzyskuje kontroli nad dziaalnoci przedsibiorstwa.
Bezporednie Inwestycje Zagraniczne (BIZ), np. na zasadzie green field - inwestycje od podstaw
(tu na razie jest ciernisko, ale bdzie San Francisco :P), lub typu brown field kupuje si
przedsibiorstwo ju istniejce, inwestor kupuje pakiet akcji, ale nie kontroluje przedsibiorstwa
(inwestycja portfelowa).
Ad. b) Eksporter kapitau przekazuje odpatnie dysponowanie kapitaem importerowi, w zamian
otrzymuje procent, to jest opat za prawo uytkowania kapitau. Teoretycznie importer moe

swobodnie dysponowa kapitaem, w praktyce swoboda ta jest czsto ograniczona przez eksportera,
ograniczenia te dotycz czasu, celu i sposobw uytkowania kapitau.
Kredyty handlowe (inne nazwy: kupieckie, eksportowe) przeznaczone s do finansowania eksportu
towarw i usug w celu zwikszenia konkurencyjnoci eksportu.
Kredyty te maj charakter wizany dziki wystpowaniu bezporedniego zwizku midzy
przyznaniem rodkw, a ich wykorzystaniem na zakup towarw i usug w kraju kredytodawcy.
Kredyty finansowe polegaj na pozostawieniu do decyzji kredytobiorcy okrelonych rodkw
finansowych bez ograniczenia dt. sposobw ich wykorzystania. Mog by ustalone wg. staej lub
zmiennej stopy procentowej.

ra cena (rate) w kraju A


rb cena w kraju B
rcm cena przy przepywie kapitau
zielony + czerwony trjkt przepyw kapitau
czerwony trjkt kracowa korzy do wykorzystania kapitau kraju B
zielony trjkt kracowa korzy z wykorzystania kapitau kraju A

MIDZYNARODOWE PRZEPYWY SIY ROBOCZEJ


Migracja (def. ONZ) zmiana miejsca pobytu ludnoci na okres duszy ni 1 rok
Emigracja opuszczanie przez ludzi ich dotychczasowego kraju zamieszkania i osiedlenie si na
duszy czas lub na stae w innym kraju.

Imigracja napyw do danego kraju na duszy czas lub na stae ludzi zamieszkujcych dotychczas w
innym kraju.
Reemigracja powrt do ojczyzny osb z emigracji.
Repatriacja powrt do ojczyzny osb przebywajcych na terenie, ktry w wyniku zmiany granic
przesta wchodzi w skad danego pastwa lub osb, ktre przymusowo przebyway poza granicami
swojego kraju.
Uchodctwo przymusowa emigracja
Teoria push-pull czynniki, ktre wypychaj lub przycigaj do danego kraju.
Czynniki wypychajce:
Ekonomiczne: brak pracy, brak zatrudnienia w swoim zawodzie
Prawne: uatwienia paszportowe, wizowe, moliwo zakupu walut obcych
Demograficzne: wysoki przyrost naturalny brak miejsc pracy
Spoeczno-politczne: dyskryminowanie mniejszoci, konflikty zbrojne, wojny
Czynniki sprzyjajce imigracji:
Historyczne np., czonkowie rodziny za granic
Ekonomiczne: niskie bezrobocie, miejsca pracy
Spoeczno-polityczne : dobry stosunek spoeczestwa do imigrantw

KORZYCI ZE SWOBODNEGO PRZEPYWU CZYNNIKA PRODUKCJI JAKIM JEST PRACA


Ten sam wykres co wczeniej, tylko podpisany zasoby pracy i paca (w) i korzyci z przepywu pracy.

SWOBODNY PRZEPYW USUG


Usuga to czynno, ktra tworzy now warto uytkow, niematerialn, niewidoczn, nie nadajc
si do skadowania i transportu, wymagajc wspdziaania ludzi.
GATS umowa na temat handlu usugami
TRANSFER TECHNOLOGII W SKALI MIDZYNARODOWEJ
Midzynarodowy transfer wiedzy technicznej ma miejsce wtedy, kiedy okrelona wiedza o
charakterze oglnym lub szczegowym (specjalistycznym) dostpna w danym momencie w jednym
kraju staje si znana w innym w sposb inny ni cakiem niezalene badania, poszukiwania,
gromadzenie dowiadczenie itp.
Import wiedzy technicznej nie jest ostatecznym celem nabywcy, a tylko rodkiem do wytwarzania
nowych produktw lub zastosowania nowych metod i sposobw produkcji.

You might also like