-bodziec-reakcja, nie przesadzid

-zdania lewostronne , wicej ni prawostronnych

-zdania pojedyocze, czasami
-Im bardziej szczegowy, konkretny i okrelony jest rzeczownik, tym wyraniej zobaczy go czytelnik
oczyma swojej wyobrani. (jabko/papierwka)
-Za kadym razem, kiedy wprowadzasz nowy przedmiot, zastanw si, czy nie mona by go zastpid
bardziej szczegowym

-jednostki miary, wagi, czasu

Niech bohater kupuje p kilo woowiny, odmierza dwa metry tkaniny, wyjeda na urlop na
dziesi dni. Dziki takim z pozoru nic nie znaczcym szczegom czytelnik nabiera
wraenia, e przebywa w wiecie, w ktry mona uwierzy.

nazwy wasne

Czasami warto napisa, jak brzmi tytu gazety, ktr bohaterka przeglda u fryzjera, czy jak
nazywa si jej ulubiony krem. Ten zabieg sprawi, e wiat literacki wyda si czytelnikowi
bliski, na wycignicie rki.

liczba pojedyncza

Kiedy tylko to moliwe uywaj liczby pojedynczej, a nie mnogiej. Zamiast pisa o tumie
ludzi toczcych si pod kas biletow, lepiej wybierz kilku spord nich. Kada grupa skada
si z jednostek, dlatego jeli bdziesz chcia to ujednolici, piszc np. dzieci pakay,
czytelnik wyczuje fasz.

doznania zmysowe

Bohater nie moe y w wiecie, w ktrym poranna kawa nie pachnie, szampon do wosw
si nie pieni, a kotlet nie skwierczy na patelni. Obrazowe rzeczowniki powinny odwoywa
si do zmysw: smaku, zapachu, suchu, dotyku.

-Czasowniki mie i by sprawiaj, e zdania wydaj si nudne, naley je wic zastpi

innymi wyrazami.
Rzeczowniki odczasownikowe (np. pisanie, czytanie) odbieraj tekstowi dynamik,
dlatego naley zastpi je odpowiadajcymi im czasownikami.
acuchy rzeczownikw wynikajce z naduywania dopeniacza, np. sposoby
wzbudzania zainteresowania widza naley zastpi zdaniem podrzdnie zoonym lub
rwnowanikiem zdania, np. jak wzbudzi zainteresowanie widza.
acuchy przymiotnikw spowalniaj tempo czytania, np. Bya otwart,
spontaniczn, gadatliw osob. W zupenoci wystarczy wybra jeden z
przymiotnikw.
Przyswki osabiaj czasami znaczenie poprzedzajcych je czasownikw, np.
szepn cicho w takim wypadku naley je usun.

Zaimki osobowe (np. on, jego, jej) pozwalaj na unikanie powtrze, ale nie naley
ich naduywa, gdy zaciemniaj sens zdania. Jeli tak si dzieje, najlepiej rozbi
zdanie na kilka krtszych zda.
Zdania o podobnej konstrukcji sprawiaj, e tekst staje si nucy, dlatego naley je
urozmaici wicej na ten temat w pocie o zdaniach lewostronnych.

W stronie czynnej
Przede wszystkim, unikajmy jak ognia strony biernej, poniewa unieruchamia ona
wypowied. Chyba aden pisarz nie chciaby, eby jego dzieo przypominao pismo
urzdowe.
Czy to oznacza, e wszystkie czasowniki w stronie czynnej s dobre? Oczywicie, e nie.
Zwaszcza dwch z nich naley w miar moliwoci unika. A bdzie to trudne, gdy
czasowniki, o ktrych mowa to by i mie. S one najczciej uywane chyba w kadym
jzyku. By moe wanie ze wzgldu na sw popularno czyni one tekst nudnym,
unieruchamiaj go. Dlatego bd bezwzgldny dla czasownikw by i mie. Tam gdzie nie s
niezbdne, zastp je innymi sowami, nawet jeli miaoby to lekko zmodyfikowa tre.
Przykadowo, zamiast pisa Anna bya w kuchni, lepiej napisa: Anna krztaa si w kuchni.

Nie zamienione na rzeczowniki

Rwnie nieustpliwy powiniene by wobec nominalizacji, czyli rzeczownikw
odczasownikowych. Jak sama nazwa wskazuje, s to rzeczowniki pochodzce od
czasownikw (a wic np. pisanie, mylenie, przeywanie). Nominalizacje su
skondensowaniu treci i dlatego krluj w stylu urzdowym, cakiem mile widziane s te w
stylu naukowym, ale w literaturze s wrcz niedopuszczalne. Nic tak nie pozbawia zda
dynamiki. Dlatego, jeli tylko to moliwe zamie rzeczowniki odczasownikowe na
czasowniki, od ktrych pochodz (w naszym przykadzie bd to odpowiednio: pisa, myle,
przeywa).

Bez przyswkw
Niektrzy pocztkujcy pisarze prbuj wzmocni wymow czasownika, uzupeniajc go
przyswkiem. Nie jest to jednak dobry pomys, poniewa przyswek jest czsto wrogiem
czasownika. Dlatego od powiedzia cicho lepsze bdzie: szepn, a zamiast westchn smutno
lepiej napisa: jkn. Jeli jednak potrzebne jest nam okrelenie, to dobrze jest zamiast
przyswka uy np. rzeczownika lub rzeczownika z przymiotnikiem. I tak, zamiast pisa:
Spojrzaa na niego zalotnie, lepiej napisa: Rzucia mu zalotne spojrzenie.
Aby przyku uwag czytelnika, naley pokaza bohatera w dziaaniu, np. stosujc schemat
bodziec-reakcja, o ktrym czsto wspominaam na blogu. Nic tak nie nada tekstowi dynamiki
jak odpowiednio dobrane czasowniki.
-