Professional Documents
Culture Documents
Zdania pytajce maj na celu uzyskanie informacji. Zdania pytajce w jzyku angielskim rni si od
odpowiednich zdao polskich budow i intonacj (intonation).
Zdania pytajce dzielimy na zdania pytajce oglne (general questions), inaczej pytania o
rozstrzygnicie, odpowiadajce polskim zdaniom pytajcym, ktre rozpoczynaj si partyku czy, i
zdania pytajce szczegowe, (special questions or wh-questions), inaczej pytania o uzupenienie,
ktre rozpoczynaj si zaimkami pytajcymi. Pytania oglne maj zwykle intonacj wznoszc (rising
intonation), za szczegowe - opadajc(falling intonation). Zarwno jeden, jak i drugi typ pytao
moe wystpowad w formie twierdzcej i przeczcej.
Inwersja w zdaniach pytajcych
Cech gwn budowy obydwu typw zdao w jzyku angielskim jest tzw. inwersja (inversion), czyli
szyk przestawny, w ktrym nastpuje przestawienie formy osobowej orzeczenia przed podmiot w
przypadku czasownika be i have, czasownikw posikowych i modalnych:
Are you happy? (Jeste szczliwy?)
Aren't you hungry? (Nie jeste godna?)
Are you listening? (Suchasz?)
What are you doing? (Co robisz?)
Have you been to London? (Bye w Londynie?)
May I come in? (Mgbym wejd?)
What would you like? (Co by chcia?)
Where have you been?(Gdzie bya?)
W przypadku czasownikw o penym znaczeniu leksykalnym w zdaniach pytajcych dodaje si przed
podmiot zdania odpowiedni form czasownika posikowego do:
Do you want to see me tomorrow? (Chcesz mnie jutro zobaczyd?)
Does it look nice? (Czy to wyglda przyjemnie?)
Did you like it? (Lubisz to?)
Didn't you like it? (Nie lubia tego?)
When did you buy it? (Kiedy to kupia?)
Who(m) did you see? (Kogo widziae?)
Why didn't she bring it back last week? (Czemu ona tego nie przyniosa ubiegego tygodnia?)
W zdaniach pytajcych szczegowych zawierajcych zoone zaimki pytajce z przyimkami nastpuje
tzw. inwersja przyimkowa (preposition stranding), ktra polega na rozdzieleniu przyimka od zaimka
pytajcego i umieszczeniu przyimka w pozycji po czasowniku oraz uyciu zaimka pytajcego na
pocztku zdania:
To whom are you writing? (styl formalny)
Who are you writing to?
Podobny proces zachodzi w przypadku zdao wzgldnych (zob. Zdania przymiotnikowe (adjectival
clauses) i wzgldne (relative clauses)).
Inwersji uywa si kiedy gwnym czasownikiem pytania jest czasownik to be np.: Is he here? (Czy on
jest tutaj?). W przykadzie tym nie ma innego czasownika poza czasownikiem to be, co wcale nie
znaczy, e nie mona uyd kilku czasownikw w pytaniu np.: Is here the man who wears that funny
hat and who sings when he looks at you? (Czy jest tutaj facet, kty nosi ten mieszny kapelusz i
piewa kiedy patrzy na ciebie?). W przykadzie tym jest kilka czasownikw: wears, sings i looks, ktre
su do opisu czowieka, o ktrego nam chodzi (uyte w relative clauses, ktre peni funkcje
opisow). Czasownikiem gwnym jest natomiast czasownik to be.
Inwersji uywa si rwnie z czasownikiem to have np.: Have you got a new car? (Czy masz nowy
samochd). Czasownik have jest gwnym czasownikiem tego pytania.
Istniej inne przypadki tworzenia pytao przy uyciu inwersji. Poniszy zestaw przedstawia wszystkie
przypadki uycia inwersji w budowie pytao w jzyku angielskim:
1. W pytaniach w ktrych wystpuje czasownik to be lub to have jako gwny czasownik pytania
Present Simple - czasownik to be lub to have jest gwnym czasownikiem pytania np.:
- Have you got time? (Czy masz czas?)
- Is she at home? (Czy ona jest w domu?)
- Has he got a house? (Czy on ma dom?)
Past Simple - czasownik be *was lub were+ jako gwny czasownik pytania - czasownik have
*had+ jako gwny czasownik pytania,
- Was he in New York last year? (Czy on by w Nowym Yorku w tamtym roku?)
- Were they at school yesterday? (Czy oni byli wczoraj w szkole?)
- Had he really a job when he was 16? (Czy naprawd mia prac kiedy mia 15 lat?)
Present Perfect Continuous (czasownik to be w present perfect [has been lub have been], a
wic tak naprawd to inwersja czasownika "have"),
Have we been really running for two hours? (Czy rzeczywicie biegamy od dwch godzin?).
Gwnym czasownikiem jest "running" - czasownik "have' i 'been" s jedynie sowami
pomocniczymi do budowy czasu.
Past Perfect Continuous (czasownik to be w past perfect *had been+, a wic tak naprawd to
inwersja czasownika "have"),
Had they been studing mathematics for three years when we visited them last July? (Czy
studiowali matematyk od 3 lat kiedy odwiedzilimy ich w lipcu ubiegego roku?)
3. W pytaniach, w ktrych uywa si czasownikw modalnych takich jak : will, might, may, could,
should, would, shall, etc.
Should I go there and talk to him? (Czy powinienem tam pjd i z nim porozmawiad?)
Present simple - uycie czasownika posikowego do i does (does wystpuje jedynie w trzeciej
osobie: he, she, it):
- Do you speak English? (Czy mwisz po angielsku?)
- Does she do her homework every day? (Czy ona odrabia swoj prac domow codziennie?)
- czasownik do jest take czasownikiem leksykalnym oznaczajcym "robid". Czasownik
posikowy "do" nie oznacza robid - oznacza on natomiast pytanie.
WHO - WHICH
Pytania z who i which s identyczne jak w jzyku polskim, tzn. nie uywa si w nich czasownikw
posikowych np.:
She asked where the post office was? (Spytaa si gdzie jest poczta?)
He wanted to know if I could speak English (On chcia wiedzied czy ja mwi po angielsku.)
CZASOWNIK POSIKOWYCZASOWNIK
Present SimpleDoesthe boywatchTV?
Present ContinuousIsthe boywatchingTV?
Present PerfectHasthe boywatchedTV?
Podmiot
Present Simple
We
live
in a big city.
Past Simple
They
went
to school.
Present Cont.
She
is
reading
a book.
Past Cont.
You
were
waiting
for us.
have
opened
the door.
arrived
earlier.
Future Simple
The train
leave
soon.
Future Cont.
waiting
for us.
will
Present Simple
lives
in a big city?
Past Simple
went
to school?
is
reading
a book?
Past Cont.
was
waiting
for you?
has
opened
the door?
has been
learning
had
arrived
earlier?
will
leave
soon?
will be
waiting
for us?
Present Cont.
Who
Future Simple
What
Future Cont.
Wyraenie
wprowadzajce
Sowo
pytajce
Podmiot Operator(y)
Czasownik
gwny
Present
Simple
where
you
live?
what
she
is
reading.
Pres. Perf.
Simple
Could I ask
why
you
have
opened
Pres. Perf.
Cont.
I wander
how long
they
Reszta
zdania
the door?
W pytaniach zamknitych (yes/no questions) zamiast sowa pytajcego wstawiamy spjnik "if" lub
"whether". Poza tym, szyk wyrazw sie nie zmienia.
Wyraenie
wprowadzajce
Present
Simple
you
Past Cont.
I don't know
you
Czasownik
gwny
Reszta
zdania
live
in a big
city?
were
waiting
for us.
had
arrived
earlier.
leave
soon.
if/whether
Past Perf.
Simple
the
letter
Future
Simple
Pytania z inwersj
Budowa zdao twierdzcych (w wybranych czasach)
Czas
Present Simple
We
live
in a big city.
Past Simple
They
went
to school.
Present Cont.
She
is
reading
a book.
Past Cont.
You
were
waiting
for us.
have
opened
the door.
has been
raining
had
arrived
earlier.
Future Simple
They
will
come
later.
Future Cont.
She
will be
waiting
for us.
should
sell
their car.
It
Pytania w w jzyku angielskim tworzymy zamieniajc miejscami podmiot i operator. Jesli w zdaniu
twierdzcym operator nie wystpuje (np. w czasie Present Simple), to w pytaniu wstawiamy operator
przed podmiotem, tak jak w pozostaych czasach. Jeli w zdaniu twierdzcym wystpuj dwa
operatory (np. w czasie Present Perfect Continuous), to w pytaniu podmiot wstawiamy pomidzy te
dwa operatory.
Budowa zdao pytajcych
Czas
Pres. Simple
Where
do
you
live?
Past Simple
Where
did
they
go?
Pres. Cont.
What
is
she
reading?
Past Cont.
Who
were
you
waiting for?
have
you
opened?
has
it
had
he
arrived?
Future Simple
When
wil
they
come?
Future Cont.
Who
will
she
should
they
How long
been
be
raining?
waiting for?
sell?
Pytania zamknite (yes/no questions) maj tak sam budow jak pytania otwarte. Rni si tylko
tym, e nie wstawiamy na pocztku sowa pytajcego. Zaczynamy wic od operatora. Poza tym, szyk
wyrazw sie nie zmienia.
Budowa zdao pytajcych zamknitych
Czas
Pres. Simple
Do
you
live
in a big city?
Past Simple
Did
they
go
to school?
Pres. Cont.
Is
she
reading
a book?
Has
it
raining
been
they
sell
their car?