Wskazwki

doradcw
Spoeczna odpowiedzialno biznesu
dla maych i rednich przedsibiorstw

CSR dla MP

dla

P r z e w o d n i k

N o t a

p r a w n a

Nota prawna
Owiadczenie: Niniejsza publikacja napisana przez adelphi przy wsparciu IFOK zostaa sfinansowana przez Dyrekcj Generaln ds. Przedsibiorstw i Przemysu Komisji Europejskiej. Nie stanowi ona odzwierciedlenia opinii Komisji Europejskiej. Ani Komisja Europejska, ani adna inna
osoba dziaajca w imieniu Komisji nie ponosi odpowiedzialnoci za wykorzystanie informacji
zawartych w niniejszej publikacji.

Kontakt:
CSR Team, Dyrekcja Generalna ds. Przedsibiorstw i Przemysu, Komisji Europejskiej
entr-csr@ec.europa.eu
adelphi
Caspar-Theyss-Strasse 14a
14193 Berlin
Tel. +4 30 8900068-0
Faks. +4 30 8900068-10
office@adelphi.de
www.adelphi.de

Autorzy:
Ukad graficzny:

Jutta Knopf, Barbara Mayer-Scholl

Sabine Zentek

ISBN:
DOI:

978-92-79-28300-0
10.2769/8041

Unia Europejska, 2013

P r z e w o d n i k

Niniejszy przewodnik opiera si na rozumieniu spoecznej odpowiedzialnoci biznesu opracowanym przez Komisj Europejsk
w 2011 roku, ktre definiuje j jako odpowiedzialno przedsibiorstw za ich wpyw na spoeczestwo. Ponadto uwaa si, e:
poszanowanie dla majcego zastosowanie prawodawstwa, a
take dla ukadw zbiorowych pomidzy partnerami spoecznymi,
jest warunkiem koniecznym dla wypeniania zobowiza wynikajcych z tej odpowiedzialnoci. Aby w peni wypenia te zobowizania, przedsibiorstwa powinny dysponowa mechanizmem
integracji zagadnie spoecznych, rodowiskowych, etycznych,
zwizanych z prawami czowieka oraz dotyczcych konsumentw
ze swoj dziaalnoci oraz podstawow strategi, w cisej
wsppracy z zainteresowanymi stronami, w celu:

maksymalizacji tworzenia wsplnych wartoci dla ich

wacicieli/udziaowcw i innych zainteresowanych stron i
spoeczestwa jako caoci;

rozpoznawania, zapobiegania i agodzenia ich moliwych

negatywnych skutkw.

Zoono tego mechanizmu bdzie zalee od czynnikw takich

jak wielko przedsibiorstwa i charakter jego dziaalnoci.
Dla wikszoci maych i rednich przedsibiorstw, w szczeglnoci
mikroprzedsibiorstw, mechanizm CSR prawdopodobnie pozostanie nieformalny i intuicyjny. Cao tekstu znajduje si tutaj .

P r z e w o d n i k

S p i s

t r e c i

Spis treci
Przedmowa

Legenda

1 Zestaw porad dla doradcw MP odnonie do CSR

2 Plan dziaania w zakresie CSR
2.1 Opracowanie planu dziaania w zakresie CSR dla MP
2.2 Wdraanie planu dziaania w zakresie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu

Informacje

11
12
13

Zaoenia oglne

3 Najwaniejsze obszary
3.1 Globalne dugotrwae tworzenie acuchw wartoci
3.2 Nowe modele biznesowe
3.3 Komunikacja, przejrzysto i interakcja

17
18
19
20

Narzdzia

Aneks

21

Projekty

Dalsze informacje dostpne w

aneksie (jeeli nie wskazano
inaczej, informacje s w jzyku
angielskim)

P r z e w o d n i k

P r z e d m o w a

Przedmowa
Mae i rednie przedsibiorstwa (MP) s coraz bardziej wiadome roli jak odgrywa spoeczna odpowiedzialno biznesu. Wiemy, e lokalnie w caej Unii Europejskiej udao si naby ogromne dowiadczenie w tym zakresie.
Z tego powodu w czerwcu 2012 zorganizowalimy spotkanie okoo 100 doradcw maych i rednich
przedsibiorstw, posiadajcych dugoletnie i ugruntowane dowiadczenie w zakresie doradztwa w
kwestiach spoecznych i rodowiskowych. Szczegowa dokumentacja tego wydarzenia znajduje si
tutaj (01). Niniejszy przewodnik jest wynikiem poczenia wiedzy i dowiadczenia powyszej grupy osb. Jestemy wdziczni, e powicili nam czas i stali si rdem inspiracji.

Daniel Calleja

Celem przewodnika jest jakociowa i ilociowa poprawa doradztwa z zakresu spoecznej odpowiedzialnoci biznesu dostpnego maym i rednim
przedsibiorstwom na terenie Europy. W zwizku z
ewolucj rynku i zmian oczekiwa klientw, partnerw biznesowych oraz spoeczestwa, kwestie
zwizane ze spoeczn odpowiedzialnoci biznesu
staj si bardziej ni kiedykolwiek czci skadow
silnego i konkurencyjnego przedsibiorstwa.
Nie istnieje jeden uniwersalny przepis na spoeczn odpowiedzialno pojedynczych przedsibiorstw.
Kade przedsibiorstwo musi stawia czoa wyzwaniom w oparciu o wasn kultur i indywidualne okolicznoci. Polityka Komisji Europejskiej w
zakresie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu szanuje ow rnorodno i stawia sobie za cel, aby
spoeczna odpowiedzialno biznesu nie staa si
dla przedsibiorstw rdem nakazanego lub zbdnego ciaru administracyjnego.
Niniejszy przewodnik powinien pomc doradcom
maych i rednich przedsibiorstw w wykorzystywaniu najnowszych praktyk, za przedsibiorstwom
europejskim jeszcze bardziej wzmocni reputacj
wiatowych liderw w dziedzinie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu.
Daniel Calleja
Dyrektor Generalny Dyrekcji Generalnej
ds. Przedsibiorstw i Przemysu Komisji Europejskiej

P r z e w o d n i k

Z e s t a w

p o r a d

d l a

d o r a d c w

Aktywne

sluchanie

M P

o d n o n i e

d o

C S R

P r z e w o d n i k

Z e s t a w

p o r a d

d l a

d o r a d c w

M P

o d n o n i e

d o

C S R

1. Zestaw porad dla dorad-

cw MP odnonie do CSR
Kade mae lub rednie przedsibiorstwo jest wyjtkowe, podobnie jak kady doradca. Opracowywanie i przekazywanie dobrych i stosownych porad z zakresu spoecznej odpowiedzialnoci biznesu wymaga okrelonego zestawu umiejtnoci, z ktrych niektre omwilimy poniej. Dalsze
informacje na temat pomocy w rozwijaniu takich umiejtnoci s dostpne tutaj (02).

Zyska szacunek, by autentycznym, postpowa etycznie,

by sob;
broni wasnego
zdania.
Oto charakterystyka
dobrego doradcy maych i
rednich przedsibiorstw

Kwestie etyczne
Zrozumienie wasnych
wartoci, wartoci
poszczeglnych maych i
rednich przedsibiorstw,
a take wymiaru wartoci
spoecznej odpowiedzialnoci
biznesu

Mae i rednie
przedsibiorstwa
Zrozumie ich potrzeby,
cechy, dziaania

Wybrane aspekty wiadczenia usug doradztwa

dla maych i rednich
przedsibiorstw z zakresu
spoecznej odpowiedzialnoci biznesu w Europie

Spoeczna odpowiedzialno
biznesu
Zrozumienie koncepcji,
ledzenie rozwoju

Doradztwo
Zrozumienie sposobu
zbierania faktw i informacji
oraz opracowywania
kreatywnych rozwiza dla
maych i rednich
przedsibiorstw

1. Kreatywno przekadanie i dostosowywanie koncepcji, metod i jzyka spoecznej odpowiedzialnoci biznesu na potrzeby poszczeglnych maych i rednich przedsibiorstw.
Inicjatywa MENT (dostpna jedynie w jzyku niemieckim) czy przedsibiorcw spoecznych z tradycyjnymi maymi i rednimi przedsibiorstwami, dziki czemu
mog oni wymienia si wiedz i dowiadczeniem, oraz
uczy od siebie nawzajem.

2. Nauka (03) traktowanie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu jak koncepcji pynnej i bycie
czujnym na nowe szanse, np. powstajce w nastpstwie wzrostu znaczenia praw czowieka w dziaalnoci biznesowej.
Komisja Europejska opracowaa przewodnik praw czowieka dla maych i rednich przedsibiorstw aby
zapewni im praktyczne porady odnonie do sposobu
spenienia oczekiwa okrelonych w Wytycznych ONZ
dotyczcych biznesu i praw czowieka.
Blog powicony maym i rednim przedsibiorstwom
w ramach sieci Network for Business Sustainability
przekada wyniki bada akademickich z caego wiata na
jzyk zrozumiay dla przedsibiorstw.

3. Aktywne suchanie suchanie i rozumienie indywidualnych wyzwa, potrzeb i interesw kadego

maego lub redniego przedsibiorstwa.

P r z e w o d n i k

Z e s t a w

p o r a d

d l a

d o r a d c w

M P

o d n o n i e

d o

C S R

1. Zestaw porad dla doradcw MP odnonie do CSR

4. Tworzenie sieci wspomaga tworzenie sieci
ukierunkowanych na osignicie okrelonego celu
lub wykorzystywa istniejce ju sieci, organizowa zrwnowaony model finansowania, wspiera moliwoci szkolenia oraz wspprac pomidzy potencjalnymi konkurentami i zainteresowanymi stronami
Sie szkoleniowa Quadrant umoliwia okoo 100
menaderom belgijskich maych i rednich przedsibiorstw comiesiczne spotkania w maych grupach,
dziki czemu mog si oni lepiej pozna i stosowa
spoeczn odpowiedzialno biznesu

Zalecenia:
Wykaz zalece i przeciwwskaza opracowanych
przez praktykw dla doradcw maych i rednich przedsibiorstw

miej si, suchaj i zrozum

Odgrywaj aktywn rol
Wychod poza teori
Bd przekonujcy (-a), autentyczny (-a), entuzjastyczny (-a) i
empatyczny (-a)
Bd bardzo praktyczny (-a)
Bd widoczny (-a) i osigalny (-a)
Stosuj jasne zasady etyczne i
wartoci
Dziel si wiedz
Zapewnij skuteczn komunikacj
Ukierunkowuj oczekiwania

Izba Handlowa (dostpna jedynie w jzyku niemieckim) w niemieckim regionie Rhein-Neckar organizuje comiesiczne spotkania niadaniowe na temat
spoecznej odpowiedzialnoci biznesu, w ktrych regularnie uczestnicz czonkowie spoecznoci

5. Identyfikacja korzyci i ich prezentacja

zbieranie danych przedstawiajcych peniejszy obraz, identyfikacja szans dla poszczeglnych maych i rednich przedsibiorstw, przeprowadzanie
analizy kosztw i zyskw dla poszczeglnych dziaa w ramach spoecznej odpowiedzialnoci biznesu, podkrelanie biznesowej strony tego rwnania i
objanianie, w jaki sposb spoeczna odpowiedzialno biznesu wpisuje si w szeroko rozumiany model biznesowy.

Przeciwwskazania:
Nie traktuj klientw pobaliwie
Nie postpuj tak, jak by by
(-a) jedynym ekspertem w
danej dziedzinie
Nie komplikuj nadmiernie
Nie udawaj, e wiesz, jak
rozwiza problemy, kiedy
tego nie wiesz
Nie zapominaj o szczeglnej
misji maego lub redniego
przedsibiorstwa bd jego
interesariuszy
Nie ograniczaj si wycznie
do teorii

Nie mw o rzeczach,
ktrych nie rozumiesz
Nie ignoruj opinii klientw
Nie korzystaj z metody
jedno rozwizanie dla
wszystkich

Ekologiczny zestaw porad oferuje praktyczne porady przydatne konsultantom podczas szkole organizowanych dla maych i rednich przedsibiorstw w zakresie monitorowania i ochrony rodowiska oraz ograniczania kosztw
Przewodnik o socjalnych zyskach z inwestycji
przedstawia liczne niematerialne korzyci pynce ze
spoecznej odpowiedzialnoci biznesu, oprcz korzyci
materialnych ujmowanych w tradycyjnych pomiarach
finansowych

6. Praktyczne podejcia Dostarczaj porad, ktre:

bd dostosowane do potrzeb klienta
bd praktyczne
bd generowa warto biznesow, a take
pozytywne wartoci spoeczne i rodowiskowe
zapewni moliwo atwej integracji z
codziennymi dziaaniami
bd oferowa rozwizania problemw
7. atwo przystosowania (04) Posid wiedz umoliwiajc rozwizywanie zoonych sytuacji i dylematw etycznych oraz znalezienie kompromisu pomidzy korzyciami biznesowymi i odpowiedzialnoci spoeczn.

P r z e w o d n i k

Z e s t a w

p o r a d

d l a

d o r a d c w

M P

o d n o n i e

1. Zestaw porad dla doradcw MP odnonie do CSR

8. Bycie ambasadorem
Wspieraj inicjatywy nagradzajce dobre zachowanie (np. zamwienia publiczne, rozwijanie
wiadomoci konsumentw).
Informuj o korzyciach pyncych ze spoecznej
odpowiedzialnoci biznesu na poziomie lokalnym lub regionalnym, na przykad przez wspprac z decydentami publicznymi w celu wdroenia programw dofinansowania lub innych form
zaangaowania obywatelskiego, aby uatwi
maym i rednim przedsibiorstwom podjcie
odpowiedzialnoci spoecznej.

W 2011 r. w 10 miastach w Macedonii zorganizowano imprez, podczas ktrej zaprezentowano

lokalnych zwycizcw w zakresie spoecznej
odpowiedzialnoci biznesu wrd maych i rednich
przedsibiorstw.
W Toskanii lokalne wadze zapewniaj dofinansowanie i zwolnienia z podatkw lokalnych tym spord
maych i rednich przedsibiorstw, ktre korzystaj
z usug doradczych podczas wdraania strategii spoecznej odpowiedzialnoci biznesu strategii spoecznej odpowiedzialnoci biznesu.

Doradca maych i rednich przedsibiorstw opisuje swoje podejcie do nich w nastpujcy sposb:

Spoeczna odpowiedzialno biznesu to zwyka, codzienna

praca. To nic egzotycznego, trudnego, kosztownego ani super
atrakcyjnego. Po prostu wspczesne spoeczestwo oraz interesariusze wymagaj od firm wikszej przejrzystoci i szerszych
informacji. Zatem rwnie mae i rednie przedsibiorstwa
musz robi co, czego by moe do tej pory nie robiy, tzn.
stosowa nowe narzdzia, okrela wskaniki efektywnoci.
Taka jest codzienno i przyszo biznesu. Mona to opanowa,
dziki temu zaoszczdzi pienidze, i sprawi, by stao si
powszednim chlebem w biznesie.

d o

C S R

10

P r z e w o d n i k

Z e s t a w

p o r a d

d l a

d o r a d c w

M P

o d n o n i e

d o

C S R

1. Zestaw porad dla doradcw MP odnonie do CSR

9. Tworzenie motywacji
Opieraj si na specyficznych umiejtnociach pracownikw.
Trzymaj si konkretw i mw wprost
podczas omawiania spoecznej odpowiedzialnoci biznesu, na przykad przedstawiajc
raporty dotyczce zrwnowaonego
rozwoju lub dajc przykady na podstawie
analiz przypadku (05).
Opowiadaj historie z ycia wzite rwnie
odwoywanie si do wartoci spoecznych
moe by skuteczne.

Podawaj przykady przedsibiorcw dziaajcych w sposb spoeczny i omawiaj, w jaki

sposb przenosz oni osobiste wartoci
do prowadzonej dziaalnoci
gospodarczej.
Przedstawiaj, w jaki sposb spoeczna
odpowiedzialno biznesu moe pomc w
rozwizaniu aktualnych wyzwa i zapewni
sukces firmy w przyszoci.
Wykazuj, w jaki sposb angaowanie si w
spoeczn odpowiedzialno biznesu moe
spowodowa pozytywne zmiany na wiecie.

Motywacja MP do angaowania si w CSR

rdo:
Understanding and
Responding to Societal
Demands on Corporate
Responsibility

Korzyci biznesowe

Pragnienie osignicia zyskw

materialnych i/lub niematerialnych

Wartoci osobiste

Pragnienie wdraania wasnych

wartoci w ycie

Czynniki zalene od
woli interesariuszy

Pragnienie spenienia wymogw przemysowych, spoecznych, legislacyjnych

Zalene od woli
interesariuszy

Pragnienie spenienia oczekiwa

interesariuszy

Znajd rwnowag pomidzy podkrelaniem

potrzeby zapewnienia odpowiedzialnoci
spoecznej a prezentacj korzyci biznesowych.
Uwzgldniaj rnorodno motywacji maych
i rednich przedsibiorstw i dostosuj do nich
Twoje podejcie.

11

P r z e w o d n i k

P l a n

d z i a a n i a

z a k r e s i e

C S R

Sci .
ezk

a 1

.
Sciezka 3

Sciezka 2

. a 4
ciezk
S

12

P r z e w o d n i k

P l a n

d z i a a n i a

z a k r e s i e

C S R

2 Plan dziaania w zakresie CSR

2.1 Opracowanie planu dziaania w zakresie CSR dla MP (06)
Strategii spoecznej odpowiedzialnoci biznesu jest tyle, ile przedsibiorstw. Przedstawione
poniej etapy naley potraktowa jako punkt wyjcia ktry mona dostosowywa i poszerza zalenie
od potrzeb danej firmy.
1. Uwiadomienie zakresu, w jakim dana
firma ju realizuje swoj odpowiedzialno
spoeczn.

4. Okrelenie ambitniejszych celw, takich jak

przyjcie podejcia opartego na cyklu ycia.

2. Okrelenie maych krokw dotyczcych

np. zasobw ludzkich, acucha dostaw, lokalnej spoecznoci lub rodowiska naturalnego, ktre mog przynie natychmiastowy efekt i poprawi motywacj oraz zaangaowanie pracownikw.

Decyzja o doborze odpowiedniego podejcia zaley od

rnych czynnikw, takich jak motywacja, bodce zewntrzne, moliwoci rynkowe itp. Jednym z nich jest
biecy poziom wdroenia spoecznej odpowiedzialnoci biznesu w przedsibiorstwie. Schemat przedstawia
model kategoryzacji ktry pozwala okreli poziom
wdroenia spoecznej odpowiedz ialnoci biznesu.

3. Dostosowanie rodkw majcych na celu zapewnienie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu do kluczowych celw i kompetencji danego
przedsibiorstwa wczenie ich do wszystkich
obszarw dziaalnoci gospodarczej, osadzenie
w codziennej kulturze biznesu i wykorzystanie
stategii spoecznej odpowiedzialnoci biznesu do zwikszania konkurencyjnoci (07).
Projekt Odpowiedzialny MED przedstawia narzdzie, dziki ktremu mae i rednie przedsibiorstwa
mog wybra najlepsz strategi z punktu widzenia
konkurencyjnoci.

Rozwj spoecznej odpowiedzialnoci biznesu (CSR)

w przedsibiorstwie
CSR
nie
istnieje

CSR
ale jest
ukryta
w ramach
innych
funkcji

CSR
istnieje jako
samodzielna funkcja

CSR
istnieje jako
funkcja
koordynujca

Zazwyczaj kade przedsibiorstwo prowadzi dziaalno na

swj wasny sposb. Jak to uj
jeden z przedsibiorcw:
Najpierw musisz znale ten
sposb, a dopiero potem opracowa metody lub zasady. Ilo
metod jest niewana, liczy si
wiedza, jak dotrze do sedna
dziaalnoci danego przedsibiorstwa i z tego poziomu opracowa strategi spoecznej
odpowiedzialnoci biznesu.

Wzrost dojrzaoci przedsibiorstwa

rdo: Strategic CSR for SMEs:
paradox or possibility?

Niektre lokalne, regionalne i krajowe organizacje oferuj konkretn pomoc i porady bezpatnie lub za niewielk opat. Na przykad Agenda21Barcelona
zapewnia wytyczne, informacje, najlepsze praktyki oraz wskazwki (08) uwzgldniajce specyfik maych i rednich przedsibiorstw.

13

P r z e w o d n i k

P l a n

d z i a a n i a

z a k r e s i e

C S R

2.2 Wdraanie planu dziaania w zakresie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu

Wan cech maych i rednich

przedsibiorstw jest intuicyjne i
nieformalne postpowanie w za2. Wikszo maych i rednich przedsibiorstw w pewnym stopniu spenia swoj odpowiedzialno
spoeczn, czsto nie bdc przy tym wiadomym roli strategii spoecznej odpowiedzialnoci bizne- kresie spoecznej odpowiedzialsu. Proces doradztwa do samooceny w zakresie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu dla maych noci biznesu. Jednake wdroei rednich przedsibiorstw () podnosi wewntrzn wiadomo osigni przedsibiorstwa w
tym zakresie i dostarcza cenne informacje umoliwiajce opracowanie odpowiedniego podejcia ku nie stosownej strategii moe pogbszemu wdroeniu kwestii spoecznej odpowiedzialnoci.
mc w skupieniu si na pewnych
3. Pomocne moe si okaza porwnanie dziaalnoci zwizanej ze spoeczn odpowiedzialnoci procedurach i dziaaniach, dajc
biznesu z firmami konkurencyjnymi. Zapoznanie si z biecymi i przyszymi przepisami i regulacja- czsto nieoczekiwane korzyci.
mi, poznanie oczekiwa wobec brany oraz dotyczcych jej rozwoju, a take midzynarodowych wytycznych w zakresie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu (1) moe pozwoli na spojrzenie na Na przykad sformuowanie na
wasne osignicia z pewnego dystansu. Strategie te pomagaj take w wyrnieniu mocnych stron pimie zasad, wizji i uzasadnie
i obszarw priorytetowych.
biznesowych uatwia komunikacj wewntrz przedsibiorstwa,
a take komunikacj z klientami
Wane jest okrelenie kwestii priorytetowych, ktre wymagaj roz- i interesariuszami oraz zwiksza
wizania odpowiadajcego specyfice danego przedsibiorstwa.
zaufanie i przewidywalno.
Midzynarodowe wytyczne, takie jak ISO 26000, wiatowa Inicjatywa Sprawozdawcza (GRI) lub wytyczne ONZ dotyczce biznesu
i praw czowieka zawieraj koncepcje, ktre mog suy jako wytyczne przy dostosowaniu traktowania kwestii odpowiedzialnoci spoecznej przez mae i rednie przedsibiorstwa do oczekiwa
spoecznych.
1. Utworzenie wewntrznego, interdyscyplinarnego zespou ds. spoecznej odpowiedzialnoci biznesu
pomaga trwale ugruntowa jej zasady. Naley pamita o zrnicowaniu pracownikw, uwzgldniajc ich pe, wiek oraz inne czynniki.

14

P r z e w o d n i k

P l a n

d z i a a n i a

z a k r e s i e

C S R

2.2 Wdraanie planu dziaania w zakresie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu

4. Tworzenie uzasadnie biznesowych wie si z formuowaniem i dokumentowaniem argumentw
lub racjonalnych przesanek, ktre przemawiaj za zaangaowaniem si przedsibiorstwa w kwestie
spoecznej odpowiedzialnoci biznesu. Mae lub rednie przedsibiorstwo moe skorzysta na opracowaniu caociowego uzasadnienia biznesowego, ktre uwzgldnia nie tylko korzyci biznesowe, lecz
take rnorodne wymiary eyjne.
5. Zadawanie pyta o osobiste wartoci, histori lub misj przedsibiorstwa jest dobrym sposobem
opracowania wizji przedsibiorstwa, podkrelajcej ideay najwaniejsze dla wacicieli, kierownictwa
i pracownikw. Z kolei wizja pomaga okreli priorytety i cele dugoterminowe.
6. Istotne znaczenie maj identyfikacja i zrozumienie najwaniejszych interesariuszy gdy
mog oni dostarczy wanych informacji dotyczcych priorytetw, oczekiwa, przyszego rozwoju
przedsibiorstwa itp., zapewniajc przy tym opini w zakresie ju opracowanego podejcia do kwestii
spoecznej odpowiedzialnoci biznesu.

Wczanie pracownikw (12) w proces ma kluczowe znaczenie

dla skutecznej integracji spoecznej odpowiedzialnoci biznesu.
Mona to osign w drodze konsultacji z nimi, korzystania z ich
wiedzy i dowiadczenia, a take zapewniania szkole i warsztatw
wspierajcych kreowanie potencjau.

Analiza na planw biznesowych

i dziaa przez pryzmat
zrwnowaonego rozwoju
(11) zapewnia szerszy punkt widzenia, pomaga korzysta z istniejcych mocnych stron, usuwa
sabe strony i zwraca uwag na
otwliwoci, ktrym w przeszoci nie powicono wystarczajco
duo uwagi.

15

P r z e w o d n i k

P l a n

d z i a a n i a

z a k r e s i e

C S R

2.2 Wdraanie planu dziaania w zakresie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu

7. Naley okreli obszary priorytetowe, wyznaczy cele i stworzy plany dziaania, aby zapewni
spjno kluczowych celw i kompetencji, a take uatwi zarzdzanie zasobami. Podczas wyznaczania celw naley skupi si zarwno na celach krtko- jak i dugoterminowych. Czasami korzyci
wida dopiero z perspektywy czasu, dlatego zawsze opaca si okreli przewidywane ramy czasowe.

Wdraanie strategii w zakresie spoecznej odpowiedzialnoci

biznesu nie mona oddziela od zwykych procedur biznesowych,
lecz naley je wczy do procesw wewntrznych. Na przykad
powizanie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu z systemem
ISO 9001 modelu EFQM moe uatwi przedsibiorstwom
zaznajomienie si z najlepszymi strategiami oraz opracowanie procedur wewntrznych.

Aby zapewni dugoterminow

motywacj, naley ustala cele,
ktre nie bd ani nadmiernie
przytaczajce ani zbyt proste.
Celebrowanie osigni jest
kolejn prost strategi budowania spjnego zespou i utrzymywania wysokiego poziomu
zaangaowania.

16

P r z e w o d n i k

P l a n

d z i a a n i a

z a k r e s i e

C S R

2.2 Wdraanie planu dziaania w zakresie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu

8. Doradcy maych i rednich przedsibiorstw mog je wspiera w procesie wdraania spoecznej
odpowiedzialnoci biznesu, zapewniajc takie elementy jak formuy, wykazy stosownych dostawcw bd zalecenia i przeciwwskazania dotyczce najwaniejszych kwestii.

Regularna kontrola i ocena dziaa podejmowanych w ramach

spoecznej odpowiedzialnoci biznesu pomagaj przedsibiorstwom by na bieco z rozwojem sytuacji, umoliwiajc
jednoczenie cige doskonalenie si. Samoocena zapobiega
powtarzaniu problematycznych praktyk, wspomaga okrelanie
obszarw konkurencyjnych i wspiera mae i rednie przedsibiorstwa w osiganiu statusu organizacji uczcej si.
9. Informowanie o dziaaniach podejmowanych w zakresie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu
moe zarwno ukaza ch maych i rednich przedsibiorstw do ponoszenia odpowiedzialnoci, jak
i pomc im czerpa korzyci z angaowania si w spoeczn odpowiedzialno biznesu (wicej informacji patrz rozdziale 3.3 ).
10. Pomiar i ocena postpw obejmuje opracowanie systemu planowania i kontroli. Ksigowi maych i rednich przedsibiorstw posiadaj dogbn wiedz na temat swych klientw i czsto peni rol ich doradcw wewntrznych. Mog oni suy dowiadczeniem przy projektowaniu systemw
rejestracyjno-informacyjnych, a tae prz stworzeniu struktury i obsugi etaplanoontroli orazaaniach
podejmowanych na tych etapach.

Mylenie strategiczne nie musi

oznacza dodatkowego obcienia metodologie mona
dostosowa do okolicznoci. Na
przykad Przewodnik dotyczcy spoecznej odpowiedzialnoci biznesu dla przedsibiorstw
jednoosobowych przedstawia
sposb ich dostosowania do
potrzeb mikroprzedsibiorstw.

17

P r z e w o d n i k

N a j w a n i e j s z e

15%

o b s z a r y

3%

14%

53%

11%

4%

48%

39%

Su

ro

La

biznes
model

ie

n
c

D
uch
ow

ost

wa

rt

osc

12%
1%

aw

ca

Pr

od

uk

cja

ja

Dy

buc
stry

nt
Klie ment
su
Kon

komun

ikacja

18

P r z e w o d n i k

N a j w a n i e j s z e

o b s z a r y

3. Najwaniejsze obszary
3.1 Globalne dugotrwae tworzenie acuchw wartoci (13)
W dzisiejszym wiecie kwestie spoeczno-rodowiskowe odgrywaj coraz wiksz rol w globalnych
i lokalnych etapach produkcji i tworzenia wartoci. Wskutek tego coraz wicej europejskich maych
i rednich przedsibiorstw musi wyj naprzeciw oczekiwaniom klientw, wykazujc si poszanowaniem kwestii spoeczno-rodowiskowych oraz spenianiem norm spoecznych i dotyczcych ochrony
rodowiska w ich wasnym acuchu dostaw.
Jednoczenie coraz waniejsz rol odgrywa midzynarodowa dziaalno maych i rednich przedsibiorstw europejskich, pozwalajca na wzrost konkurencyjnoci i innowacyjnoci firmy.

Wskazwki i rady (14)

1. Jako dostawcy, mae i rednie przedsibiorstwa staj przed wyborem drogi proaktywnej lub
wdraania minimalnych wymogw, pozwalajcych speni wymogi nabywcy. Podjcie inicjatywy w celu zwikszenia aktywnoci w zakresie
spoecznej odpowiedzialnoci biznesu moe pomc przedsibiorstwom speni wymogi wielu
nabywcw i unikn tym samym dodatkowych
kosztw zwizanych z zapewnieniem zgodnoci z przepisami w przypadku kadego nowego klienta.
2. Dziki zaangaowaniu w otwarty i konstruktywny dialog z dostawcami, mae i rednie
przedsibiorstwa mog wsplnie z nimi, w sposb otwarty rozwizywa problemy w takich obszarach jak normy dotyczce warunkw pracy
lub ochrony rodowiska naturalnego.

3. Wsppraca midzy stronami moe okaza si

niezwykle przydatna podczas budowania zrwnowaonego acucha tworzenia wartoci. Norma ISO 26000 zachca due firmy do wspierania maych i rednich przedsibiorstw przy realizacji celw zwizanych z odpowiedzialnoci
spoeczn.
W ramach projektcit SUSBIZ Kenya wsppracuj ze sob mae i rednie przedsibiorstwa z Danii i
Kenii. Kenijskie firmy otrzymuj wsparcie w zakresie
wdraania zrwnowaonych praktyk biznesowych, za
duskie przedsibirzyci z lepszego zarzdzania globalnym acuchem tworzenia wartoci.

4. Mae i rednie przedsibiorstwa musz by w

stanie przekaza nabywcom swoje zaangaowanie w kwestie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu, aby zapewni sobie przewag konkurencyjn.

W hiszpaskim projekcie Transparencia (materiay

dostpne wycznie w jzyku kataloskim), wspieranym
zarwno przez rzd kataloski, jak i inicjatyw GRI, bior udzia przedsibiorstwa midzynarodowe, pomagajc
maym i rednim przedsibiorstwom (zwykle wasnym
dostawcom) od etapu opracowywania strategii spoecznej odpowiedzialnoci biznesu a po publikacj pierwszego stosownego raportu.

5. Zarzdzanie zrwnowaonym acuchem dostaw

dostarcza narzdzi do rozwizywania problemw
zwizanych z niezawodnoci, pomaga zwikszy
efektywno wykorzystania zasobw w caym acuchu dostaw oraz stworzy trwae produkty i innowacje technologiczne.
CSR Compass jest darmowym instrumentem online,
ktry pomaga firmom wdraa odpowiedzialne zarzdzanie acuchem dostaw.
Inicjatywa na rzecz etycznego handlu z Norwegii
opracowaa praktyczny przewodnik dotyczcy sposobu
integracji kwestii spoecznej odpowiedzialnoci biznesu w
acuchy dostaw oraz przekazywania informacji na temat dziaa i zasobw.

Biece tendencje: Woda i cieki, lad wglowy, prawa czowieka, standardy pracownicze, bardziej rygorystyczne
przestrzeganie prawa na kolejnych etapach acucha dostaw, przejrzysto i identyfikowalno, systemy zarzdzania
spoeczn odpowiedzialnoci biznesu

19

P r z e w o d n i k

N a j w a n i e j s z e

o b s z a r y

3.2 Nowe modele biznesowe (15)

Globalizacja, zmiany technologiczne, silniejsza konkurencja, nawroty kryzysu, zmienne potrzeby klientw i wzrost wiadomoci ograniczonego charakteru zasobw naturalnych wywieraj ogromn presj
na przedsibiorstwa, zmuszajc je do szybszego i szerszego wprowadzania innowacji oraz poszukiwania zrwnowaonych modeli biznesowych. W zwizku z tym sia innowacji staje si jednym z najwaniejszych czynnikw decydujcych o sukcesie lub porace przedsibiorstwa.

W ramach projektu Zrwnowaona produkcja dziki innowacjom w maych

i rednich przedsibiorstwach przedsibiorstwa z krajw nadbatyckich mog korzysta z innowacji technicznych i w
zakresie zarzdzania, aby
zwikszy swoj konkurencyjno i sta si firm
przyjazn dla rodowiska
naturalnego

W tradycyjnym ujciu innowacje przyjmuj posta nowych produktw, usug lub procesw. Koncepcja innowacyjnego modelu biznesowego wchodzi na nowy obszar, obejmujcy kwestie kluczowe dla
tworzenia, przekazywania i utrwalania wartoci przez przedsibiorstwo.
Innowacyjny model biznesowy jest szans dla maych i rednich przedsibiorstw, gdy dziki swym
niewielkim rozmiarom mog one szybko zmienia struktury i procesy. Trwajce pi lat badanie
(16) (materiay dostpne wycznie w jzyku niemieckim) wykazao, e mae i rednie przedsibiorstwa, ktre w sposb dynamiczny adaptoway swj model biznesowy do czynnikw zewntrznych,
funkcjonoway lepiej ni te, ktre tego nie robiy. Ponadto, innowacyjny model biznesowy umoliwia
firmie przetrwanie od momentu wprowadzenia innowacji technologicznych a po czas, gdy bd one
dostpne dla wikszej grupy przedsibiorstw. Przykad: poniewa technologia solarna nie jest jeszcze
rentowna dla kadego przedsibiorstwa, to specjalistyczne firmy mog instalowa ogniwa soneczne
na dachach firm klientw i sprzedawa im wyprodukowan energi elektryczn.

Wskazwki i rady (17)

1. Business Model Canvas jest instrumentem,
ktry umoliwia firmom przedstawienie sposobu tworzenia przez nie wartoci i przekazanie
tych informacji innym. Pozwala on przedstawi
ewentualne kompromisy i korzyci oferowane
przez firm oraz uatwia poszukiwanie sposobw wprowadzania przez ni zmian i nowoci.

2. Z punktu widzenia firmy innowacje mog wywoywa strach, szczeglnie jeli prowadz do
stanu niepewnoci. Dlatego wanie tak istotne
jest budowanie zaufania, bdcego nieodcznym elementem procesu i wynikajcym z jego
przejrzystoci. Zaufanie mona zyska na przykad w drodze wprowadzania pracownikw w
proces innowacji.
Play it Forward to gra biznesowa umoliwiajca
stworzenie firmy dziaajcej w oparciu o strategi
zrwnowaonego rozwoju.

Ideas Compass to instrument sieciowy pozwalajcy

maym i rednim przedsibiorstwom na wprowadzanie
innowacji i rozwj firmy.

3. Podobnie jak w przypadku kadego procesu reorganizacji wprowadzanie korekt do modelu biznesowego wymaga planowania i bada. Inspiracj mona czerpa z obserwacji innych modeli biznesowych lub abstrakcyjnych koncepcji zrwnowaonego rozwoju, biorc pod uwag, w jaki sposb
wpyn one na zmiany w obecnym modelu przedsibiorstwa. Poniej przedstawiamy par przykadw koncepcji zrwnowaonego rozwoju:
Usugi zamiast produktw zaspokajanie potrzeb za pomoc usug, a nie fizycznych towarw.
Podejcie to obejmuje rwnie poszukiwanie
sposobw efektywnego wykorzystania produktw,
pozwalajcego da skrcenie okresu, w ktrym nie
s wykorzystywane; ich czas bezczynnna poda
wsplne korzystanie z samochodu przez kilka osb.
Podejcie oparte na zamknitej ptli, zwane
rwnie od koyski do koyski (ang. cradleto-cradle). Uwzgldnia ono wykorzystanie produktu, ktrego czas uytkowania zblia si ku kocowi w celu stworzenia jego wersji ulepszonej bd
uproszczonej. Przykadem moe by oferowanie
odbioru kartonw do przeprowadzki, kiedy ju nie
s one potrzebne.
Model biznesu integrujcego, ukierunkowanego
na osoby znajdujce si na dole piramidy spoecznej opracowywanie produktw i usug speniajcych potrzeby grup o niskich dochodach.

20

P r z e w o d n i k

N a j w a n i e j s z e

3.3 Komunikacja, przejrzysto i interakcja (18)

o b s z a r y

z powrotem

Wspczesne przedsibiorstwa musz posiada rozleg wiedz na temat wasnych dziaa i ich
wpywu na zrwnowaony rozwj. Interesariusze oczekuj przejrzystoci i pragn prowadzi dialog z
przedsibiorstwami, rwnie maymi i rednimi. Cho ta presja tworzy nowe obowizki, otwiera ona
take nowe moliwoci.

Wskazwki i porady (19)

1. Wykorzystanie szeregu kanaw komunikacji moe oszczdzi zarwno czas, jak i pienidze; informacje dotyczce spoecznej odpowiedzialnoci biznesu mona przykadowo przekazywa poprzez nieformalne kanay, takie jak wizyty u klientw, lub za pomoc zintegrowanego,
stosownego raportu stanowicego jedyne rdo komunikacji zewntrznej. Na przykad pewna piekarnia w Hiszpanii wyszczeglnia swo-

Mae i rednie przedsibiorstwa, ktre zaangaoway

si w proces raportowania w oparciu o wiatow
Inicjatyw Sprawozdawcz (GRI) zyskay nastpujce
korzyci:
Przykady potencjalnych
korzyci dla maych i
rednich przedsibiorstw

zyskanie nowego podejcia do wasnego

przedsibiorstwa
stworzenie efektywniejszej struktury
stworzenie realnych celw na przyszo
integracja istniejcych osobistych zasad etycznych
i wartoci w codzienne decyzje biznesowe
poznanie tematyki zrwnowaonego rozwoju
przedstawienie wasnej historii
zadowolenie z dziaa podejmowanych w zakresie
spoecznej odpowiedzialnoci biznesu

je codzienne czynnoci zwizane ze spoeczn odpowiedzialnoci biznesu na tablicy, informujc tym samym klientw o ich korzyciach.
2. Maym i rednim przedsibiorstwom czsto
brak wasnego dowiadczenia w zakresie komunikacji, wic t luk musz wypeni pracownicy. Serwisy spoecznociowe, takie jak Twitter
lub blogi korporacyjne, zapewniaj szybk i prost wymian informacji oraz szerokie grono odbiorcw.

Informowanie interesariuszy o dziaaniach w zakresie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu moe

pozwoli maym i rednim przedsibiorstwom na:

puczestnictwo w globalnych acuchach dostaw

utrzymanie i przycignicie najlepszych
specjalistw
atwiejsze pozyskiwanie finansowania poprzez
dostarczanie instytucjom finansowym i bankom
dowodw na wysoki poziom zarzdzania firm
oraz informacji dotyczcych zarzdzania ryzykiem
i potencjalnymi projektami

3. Analiza interesariuszy pomaga opracowa strategi komunikacji dopasowan do potrzeb interakcyjnych kadego przedsibiorstwa.
4. Zapewnienie maym i rednim przedsibiorstwom pomocy w zakresie jasnej i wiarygodnej
komunikacji zewntrznej pozwala zagodzi obawy, e bdzie si im zarzucao przechwalanie si
lub ekologiczne pranie mzgu.
5. Wyjanienie korzyci i opisanie przyczyn
zwikszonego zapotrzebowania na przekazywanie informacji zmniejsza obawy maego lub redniego przedsibiorstwa zwizane z komunikacj zewntrzn.

Obustronna komunikacja z interesariuszami

moe pomc:

w unikaniu konfliktw podczas podejmowania

decyzji dotyczcych interesariuszy
w zbudowaniu zaufania ze strony rnych
interesariuszy
w uczestniczeniu w jawnych procesach wprowadzania innowacji, zwikszajcych ich ilo oraz
kaliber

21

P r z e w o d n i k

A n e k s

Aneks
z powrotem

(01) Przedmowa
Lepsze doradztwo w zakresie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu dla maych i rednich przedsibiorstw
http://www.sme-advisors-on-csr.eu/home/dok/43564.php
Szczegowa dokumentacja Networking for better CSR advice to SMEs (Tworzenie sieci kontaktw w celu poradnictwo lepszego
doradzania maym i rednim przedsibiorstwom w zakresie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu)
http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sustainable-business/corporate-social-responsibility/sme/index_en.htm
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Unii Europejskiej, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Spoecznego
oraz Komitetu Regionw
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2011:0681:FIN:EN:PDF

Poradnik dla doradcw maych i rednich przedsibiorstw dotyczcy

spoecznej odpowiedzialnoci biznesu
z powrotem

(02) Moliwoci kreowania potencjau

Corporate Sustainability Information and Training in Europe (Informacje i szkolenia w zakresie zrwnowaonego rozwoju
spek w Europie)
http://www.prepare-net.com/sites/default/files/01_public_final_situation_report_csi.pdf
REAP (Responsible Entrepreneur Achievement Program; Program osignicia Pozycji Odpowiedzialnego Przedsibiorcy)
http://www.unido.org/index.php?id=o42159
ECQA Certified Social Responsibility Manager (w trakcie opracowania) (Menader ds. odpowiedzialnoci spoecznej
Menader certyfikowany przez ECQA)
http://www.ecqa.org/index.php?id=227
Zrwnowaony rozwj i odpowiedzialno spoeczna poprzez zdobywaniae wiedz nauk w m rednim przedsibiorstwie
http://www.socialsme.org/

22

P r z e w o d n i k

A n e k s

Poradnik dla doradcw maych i rednich przedsibiorstw dotyczcy

spoecznej odpowiedzialnoci biznesu
Kreatywno
Kreatywny trener
http://www.creative-trainer.eu/index.php?id=7&L=1
z powrotem

(03) Nauka
Inicjatywa MENT
http://www.initiative-ment.de/
Network for Business Sustainability (Sie na rzecz zrwnowaonego rozwoju przedsibiorstw)
http://nbs.net/
Mj biznes i prawa czowieka. Przewodnik o prawach czowieka dla maych i rednich przedsibiorstw
http://ec.europa.eu/enterprise/business-and-human-rights

Budowanie sieci
Sieci uczenia si Quadrant
http://www.belgianchambers.be/en/sustainable-entrepreneurship/quadrant--csr-platform_324.aspx
Sie Izby Handlowej w niemieckim regionie Ren-Neckar: comiesiczne niadanie powicone spoecznej
odpowiedzialnoci biznesu (CSR-Frhstck Rhein-Neckar)
http://www.facebook.com/CSRRheinNeckar

Rozpoznawanie korzyci i przekazywanie ich

Ecotoolkit
http://ecotoolkit.eu/
A guide to Social Return on Investment (Przewodnik o spoecznych zyskach z inwestycji)
http://www.neweconomics.org/publications/guide-social-return-investment

23

P r z e w o d n i k

A n e k s

Poradnik dla doradcw maych i rednich przedsibiorstw dotyczcy

spoecznej odpowiedzialnoci biznesu
z powrotem

(04) atwo przystosowania si

Dylemat etyczny: spoeczna odpowiedzialno biznesu w sytuacji rynkowej
http://www.csr-training.eu/fileadmin/downloads/EN/EN_5/EN_5_10.pdf
Systematic Review: Decision-making (Przegld systemowy: podejmowanie decyzji)
http://nbs.net/topic/strategy/decision-making/

z powrotem

(05) Tworzenie motywacji rda do studium przypadku dotyczcych maych i rednich

przedsibiorstw praktykujcych spoeczn odpowiedzialno biznesu
Przegld rnych rde (obecnie wycznie w jzyku niemieckim)
http://www.upj.de/Beispiele.41.0.html
Platforma Boussole CSR
http://www.boussolecsr.eu/en/index
FutureSME
http://www.futuresme.eu/case-studies
InnoTrain CSR
http://www.csr-training.eu/en/csr-training/best-practice-examples/
Odpowiedzialny biznes. Zbir przykadw dobrych praktyk wrd maych i rednich przedsibiorstw z caej Europy
www.ec.europa.eu/enterprise/policies/sustainable-business/files/responsible_entrepreneurship/doc/resp_entrep_en.pdf
CSR Solutions OLD
http://www.csreurope.org/pages/en/solutions.html
Understanding and Responding to Societal Demands on Corporate Responsibility (Zrozumienie wymogw spoecznych
w zakresie odpowiedzialnoci biznesu i podejmowanie stosownych dziaa)
http://www.insead.edu/v1/ibis/response_project/documents/Response_FinalReport.pdf

24

P r z e w o d n i k

A n e k s

Plan dziaania w zakresie CSR

z powrotem

(06) Opracowywanie planu dziaania w zakresie CSR dla MP

Rne podrczniki powicone maym i rednim przedsibiorstwom oraz spoecznej odpowiedzialnoci biznesu
http://csr.schnittsteller.de/index.php?id=4
Xertatu
http://www.xertatu.net/in_plantilla.asp?idMenu=26&idSubMenu=86&idSeccion=252
A guide for CSR for One-Person Enterprises (Przewodnik dla przedsibiorstw jednoosobowych o spoecznej odpowiedzialnoci biznesu)
http://www.respact.at/epu
Better Business Journey (Lepsza droga przedsibiorstwa)
http://www.bitc.org.uk/resources/publications/better_business.html
The ABCs of CSR for small and medium enterprises (ABC spoecznej odpowiedzialnoci biznesu dla maych i rednich przedsibiorstw)
http://brass.cf.ac.uk/abc/how-to-do-it/
Socially Responsible Small and Medium Enterprises (SMEs): Guide on Integrating Social Responsibility Into Core Business (Spoecznie
odpowiedzialne mae i rednie przedsibiorstwa: przewodnik dotyczcy wprowadzenia spoecznej odpowiedzialnoci w gwn dziaalno biznesu)
http://www.undp.ro/libraries/projects/CSR/Socially%20Responsible%20Small%20and%20Medium%20Enterprises%20%28SMEs%29%20
-%20Guide%20on%20Integrating%20Social%20Responsibility%20Into%20Core%20Business.pdf
Corporate Social Responsibility: An Implementation Guide for Canadian Business (Spoeczna odpowiedzialno biznesu: przewodnik
wdroenia dla przedsibiorstw kanadyjskich)
http://www.ic.gc.ca/eic/site/csr-rse.nsf/eng/rs00126.html
Handbook for Implementers of ISO 26000 (Podrcznik dla wdraajcych ISO 26000)
http://www.ecologia.org/isosr/ISO26000Handbook.pdf
Corporate Social Responsibility CSR for SME accountants (Spoeczna odpowiedzialno biznesu dla ksigowych maych i rednich
przedsibiorstw))
http://www.nba.nl/Documents/Publicaties-downloads/2012/NBA-brochure-DuurzaamOndernemen_ENG.pdf
Environmental Aspects of Sustainability: SMEs and the Role of the Accountant (rodowiskowe aspekty dugotrwaego rozwoju: mae i rednie
przedsibiorstwa a rola ksigowego)
http://www.accaglobal.com/content/dam/acca/global/PDF-technical/small-business/rr-128-001.pdf
CSR Negotiators Guide (Spoeczna odpowiedzialno biznesu przewodnik dla prowadzcych negocjacje)
http://www.prospect.org.uk/dl/17025_2114340132.pdf/as/2008-00190-Negotiator%27s-guide-Corporate-Social-Responsibility-Version14-10-2008.pdf?_ts=7561&prs=f96e4fdffe282169bc64fc72f2720f08.pdf

25

P r z e w o d n i k

A n e k s

Plan dziaania w zakresie CSR

z powrotem

(07) Konkurencyjno
Odpowiedzialny MED
http://responsible-med.eu/
Strategic CSR for SMEs: paradox or possibility? (Strategiczna spoeczna odpowiedzialno biznesu dla maych i rednich przedsibiorstw: paradoks
czy moliwo?)
http://ubr.universia.net/pdfs_web/UBR30010-07.pdf

z powrotem

(08) Sposoby wykorzystywania spoecznej odpowiedzialnoci biznesu przez mae i rednie przedsibiorstwa
Projekt FutureSME
http://www.futuresme.eu
InnoTrain CSR
http://www.csr-training.eu/en/home/
CSR/SMEs Promoting Social Responsibility in Small and Medium Sized Enterprises (Spoeczna odpowiedzialno biznesu/Mae i rednie
przedsibiorstwa Promowanie odpowiedzialnoci spoecznej w maych i rednich przedsibiorstwach)
http://www.frareg.com/CSR/en/home_en.htm
Projekt Sigma
http://www.projectsigma.co.uk/Toolkit/default.asp
Poradnik CSR Europe
http://www.csreurope.org/pages/en/toolbox.html
Europejska Fundacja Zarzdzania Jakoci (EFQM)
http://www.efqm.org/en/

Interesariusze
The AA 1000 Stakeholder Engagement Standard (Standard AA 1000 dotyczcy zaangaowania interesariuszy)
http://www.accountability.org/standards/aa1000ses/index.html

26

P r z e w o d n i k

A n e k s

Plan dziaania w zakresie CSR

z powrotem

(09) Instrumenty samooceny w zakresie spoecznej odpowiedzialnoci biznesu dla maych i rednich przedsibiorstw
Spoeczna odpowiedzialno biznesu (CSR) Podrcznik do samooceny przedsibiorstw
http://www.undp.org.pl/eng/News/CSR-Self-assessment-Handbook-for-Companies
Better Business Healthcheck (Skuteczniejsza kontrola kondycji przedsibiorstwa)
http://www.sbc4sme.com/downloads/healthcheck/healthcheck.pdf
Odpowiedzialny MED
http://www.ilgtspejasindekss.lv/page.php?id=16
ISO 26000, przyblienie
http://www.26k-estimation.com/

z powrotem

(10) Midzynarodowe wytyczne dotyczce CSR z perspektywy MP

Midzynarodowe wytyczne

Z perspektywy maych i rednich przedsibiorstw

ISO 26000
http://www.iso.org/iso/home/standards/management-standards/
iso26000.htm

Podrcznik Uytkownika NORMAPME dla europejskich MP dotyczcy ISO 26000

Wytyczne ds. Spoecznej odpowiedzialnoci
http://www.normapme.eu/public/uploads/files/csr%20user%20guide/User%20
guide%20ISO26000_version%20PL_final_18072011.pdf
Gesellschaftliche Verantwortung von Unternehmen eine Orientierung fr Kernthemen und Handlungsfelder der DIN ISO 26000 (Wytyczne w zakresie zasadniczych
tematw oraz zakresu obowizywania normy DIN ISO 26000, dostpne
jedynie w jzyku niemieckim) http://www.bmu.de/wirtschaft_
und_umwelt/unternehmensverantwortung_csr/csr/doc/43896.php

Deklaracja Midzynarodowej Organizacji Pracy dotyczca podstawowych zasad

i praw w pracy http://www.ilo.org/declaration/lang--en/index.htm
Trjstronna deklaracja zasad dotyczcych przedsibiorstw wielonarodowych i
polityki spoecznej
http://www.ilo.org/empent/Publications/WCMS_094386/lang--en/index.htm

Midzynarodowa Organizacja Pracy oferuje usugi helpdesk

http://www.ilo.org/empent/areas/business-helpdesk/lang--en/index.htm ,
zapewniajce atwy dostp do informacji i pomocy w zakresie tematyki objtej
midzynarodowymi standardami zatrudnienia o bezporednim znaczeniu dla
przedsibiorstw.

Wytyczne wiatowej Inicjatywy Sprawozdawczej (GRI)

https://www.globalreporting.org

wiatowa Inicjatywa Sprawozdawcza (GRI)

https://www.globalreporting.org/reporting/reporting-support/support/Pages/
default.aspx
zapewnia informacje o zasobach i inicjatywach opracowanych w celu wspierania
maych i rednich przedsibiorstw.

27

P r z e w o d n i k

A n e k s

Plan dziaania w zakresie CSR

z powrotem

(10) Midzynarodowe wytyczne dotyczce CSR z perspektywy MP

Midzynarodowe wytyczne

Z perspektywy maych i rednich przedsibiorstw

Global Compact
www.unglobalcompact.org

Global Compact mae i rednie przedsibiorstwa na drodze do

odpowiedzialnoci globalnej
https://www.globalcompact.de/publikationen/global-compact-small-andmedium-sized-enterprises-their-way-towards-global
The UN Global Compact Operational Guide for Medium-Scale Enterprises
(Przewodnik operacyjny Global Compact ONZ dla rednich przedsibiorstw)
http://www.unglobalcompact.org/docs/news_events/8.1/Operational_guide_
ME.pdf

Wytyczne ONZ dotyczce biznesu i praw czowieka

http://www.ohchr.org/Documents/Publications/GuidingPrinciplesBusiness
HR_EN.pdf

Mj biznes i prawa czowieka. Przewodnik po prawach czowieka dla maych i

rednich przedsibiorstw
http://ec.europa.eu/enterprise/business-and-human-rights

Wytyczne OECD dla przedsibiorstw midzynarodowych

http://www.oecd.org/daf/internationalinvestment/
guidelinesformultinationalenterprises/

Aktualnie brak wytycznych dla maych i rednich przedsibiorstw, cho maj one
zastosowanie do maych i rednich przedsibiorstw midzynarodowych

Zasady przeciwdziaania korupcji w biznesie

http://www.transparency.org/whatwedo/tools/business_principles_for
_countering_bribery

Edycja dla maych i rednich przedsibiorstw!

http://www.cgu.gov.br/conferenciabrocde/arquivos/English-BusinessPrinciples-for-Countering-Bribery-SME-Edition.pdf

Pryzmat zrwnowaonego rozwoju i strategia

z powrotem

(11) Hart, Stuart 2005: Capitalism at the Crossroads: The Unlimited Business Opportunities in Solving the World's Most Difficult Problems.
(Kapitalizm na rozdrou: nieograniczone moliwoci biznesu w rozwizywaniu najtrudniejszych problemw wiata.) Upper Saddle River, N.J.: Wharton School.
Creating a Culture of Sustainability (Tworzenie kultury zrwnowaonego rozwoju) Stuart Hart
http://www.youtube.com/watch?v=DEHCJKeNnA8

28

P r z e w o d n i k

z powrotem

A n e k s

(12) Integracja pracownikw

Human Resources for Sustainability (Zasoby ludzkie na rzecz zrwnowaonego rozwoju)
http://www.ic.gc.ca/eic/site/csr-rse.nsf/eng/h_rs00552.html
Zachcanie pracownikw do redukcji emisji dwutlenka wgla
http://www.carbontrust.com/resources/tools/empower

z powrotem

(13) Globalne dugotrwae tworzenie acuchw wartoci

Zaoenia
The level of internationalisation among European SMEs (Poziom internacjonalizacji wrd europejskich maych i rednich przedsibiorstw)
http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sme/market-access/files/internationalisation_of_european_smes_final_en.pdf
Small, Smart and Sustainable: Experiences of SME Reporting in Global Supply Chains (Mae, mdre i zrwnowaone: dowiadczenia w zakresie raportowania maych i rednich przedsibiorstw w globalnych acuchach dostaw)
https://www.globalreporting.org/resourcelibrary/Small-Smart-Sustainable.pdf
Making Private Standards Work for You (Jak dostosowa prywatne standardy do wasnych potrzeb)
http://www.unido.org/index.php?id=1001204

z powrotem

(14) Wskazwki i porady

Transparencia (materiay dostpne wycznie w jzyku kataloskim)
http://www.transparencia.cat/
SUSBIZ Kenya
http://susbizkenya.org/
Program przejrzystoci biznesu
https://www.globalreporting.org/reporting/reporting-support/support/Pages/default.aspx
Strona dotyczca zrwnowaonych acuchw dostaw
http://supply-chain.unglobalcompact.org/site/about/
Inicjatywa BSCI (Business Social Compliance Initiative)
http://www.bsci-intl.org/
CSR Compass
http://csrcompass.com/

29

P r z e w o d n i k

z powrotem

A n e k s

(14) Wskazwki i porady

Sedex
http://www.sedexglobal.com/
Ethical Trading Initiative (Inicjatywa etycznego handlu)
http://etiskhandel.no/Guide/index.html

z powrotem

(15) Nowe modele biznesowe

Zaoenia
Sustainable Business Models: Time for Innovation (Zrwnowaone modele biznesowe: czas na innowacje)
http://www.bsr.org/reports/BSR_Insight_Sustainable_Business_Models_11_03_09.pdf
Promoting Innovative Business Models with Environmental Benefits (Promowanie innowacyjnych modeli biznesowych przyjaznych dla rodowiska naturalnego)
http://ec.europa.eu/environment/enveco/innovation_technology/pdf/nbm_report.pdf
Business Models for Sustainability (Modele biznesowe na rzecz zrwnowaonego rozwoju)
http://de.slideshare.net/gavindjharper/business-models-for-sustainability-5187089

z powrotem

(16) Achtenhagen, Leona; Brunnige, Olof 2011: Dynamische Geschftsmodellanpassung zur Sicherung der unternehmerischen Nachhaltigkeit
(Dynamiczna korekta modelu biznesowego jako narzdzie zrwnowaonego rozwoju przedsibiorstwa). W publikacji: Meyer, Jrn-Axel (wydawca): Nachhaltigkeit in kleinen und mittleren Unternehmen (Zrwnowaony rozwj maych i rednich firm). Kln-Lohmar: Josef Eul Verlag. (wycznie w jzyku niemieckim)

z powrotem

(17) Wskazwki i porady

Business Model Canvas
http://www.businessmodelgeneration.com/canvas
Narzdzie Business Model Canvas wyjanione w serwisie YouTube
http://www.youtube.com/watch?v=QoAOzMTLP5s&sns=em
Play it Forward
http://businessmodeldesign.be/play-it-forward/
Ideas Compass
http://ideascompass.dk/en
Zrwnowaona produkcja dziki innowacjom wprowadzanym w maych i rednich przedsibiorstwach
http://www.spin-project.eu/index.php?node_id=Home;1&lang_id=1

30

P r z e w o d n i k

A n e k s

Nowe modele biznesowe

z powrotem

(17) Wskazwki i sposoby

Prezentacja rozwiza w zakresie zrwnowaonego rozwoju
http://www.sustainablesolutionstour.com/
Springwise.com Podstawowe rdo przedsibiorczych pomysw
http://www.springwise.com/
Biznesowe uzasadnienie dla zrwnowaonej konsumpcji
http://www.encourage-sustainable-lifestyles.net/booklets.html

z powrotem

(18) Komunikacja, przejrzysto i interakcje

Zaoenia
Transparent Economy(Przejrzysta gospodarka)
https://www.globalreporting.org/reporting/reporting-support/publications/learning-publications/Pages/default.aspx
Understanding and Preventing Greenwash: A Business Guide (Zrozumienie zjawiska ekologicznego prania mzgu i zapobieganie jemu: Przewodnik biznesowy)
http://www.bsr.org/reports/Understanding_Preventing_Greenwash.pdf

z powrotem

(19) Wskazwki i porady

Przewodnik zrwnowaonego marketingu SIGMA
http://www.projectsigma.co.uk/Toolkit/SIGMASustainabilityMarketing.pdf
Przewodnik (efektywnego) informowania o CSR
www.ec.europa.eu/enterprise/policies/sustainable-business/files/csr-sme/communication_guide_en.pdf
Social Media Toolkit guide to how small and medium businesses can make the most of social media (Poradnik socialnych mediw jak sprawi, by mae i
rednie przedsibiorstwa czerpay korzyci z socialnych mediw i platform)
http://de.slideshare.net/DellSMB/dell-smb-socialmediatoolkit
Small Business Big Engagement trends and best practices in using Social Media to tell the Small business CSR story (Mae przedsibiorstwo due tendencje
zaangaowania i najlepsze praktyki w wykorzystaniu socialnych mediw i platform do publikowania spoecznej odpowiedzialnoci biznesu w przypadku maego
przedsibiorstwa)
http://issuu.com/georgetowncsic/docs/csic_csr?goback=%2Egde_4049731_member_118346009
Przygotowywanie raportw dotyczcych zrwnowaonego rozwoju firm
http://www.reportingcsr.org/smes-p-167.html

NB-30-12-163-PL-N

Wskazwki dla doradcw

Spoeczna odpowiedzialno biznesu
dla maych i rednich przedsibiorstw