Fisz o rodzinie i wyznawanych wartociach

Wok mnstwo chaosu

Rozmowa z Bartoszem Waglewskim Fiszem, muzykiem, autorem tekstw, wokalist, o godzeniu
buntu z dojrzaoci i konserwatyzmu z liberalizmem.
Mirosaw Pczak: Jak spdzasz wita?
Fisz: Zaczn od tego, z czym mi si wita kojarz. Po pierwsze z rodzinn atmosfer, a po
drugie z wyciszeniem, odpoczynkiem. W zeszym roku w padzierniku i w listopadzie
pracowalimy nad pyt (Waglewski, Fisz, Emade, Matka, Syn, Bg), waciwie pyta ju si
ukazywaa, trzeba byo rne sprawy podopina, no i to cae zamieszanie, wysiek, przeszo potem
harmonijnie w czas witeczny. Rodzinny, bo rodzin mamy wielk. Mafia Waglewskich si
rozprzestrzenia, mj brat Piotrek ma bliniaki, chopaka i dziewczynk, ja mam troje dzieci, dwie
creczki i syna, wic jak wszyscy si spotykamy z rodzicami, z dziadkami, to jest rzeczywicie
tumnie.
I gdzie si spotykacie?
Kiedy na Wigili przychodzilimy do rodzicw taty, ale odkd jest nas wicej, spotykamy si
u naszych rodzicw.
Na pycie Matka, Syn, Bg jest sporo twoich tekstw, m.in. bardzo przejmujce Ojciec
i Syn. W obu mamy wsplny motyw: relacj ojca z synem. Jak by j okreli, gdyby mia
odnie si do wasnych yciowych dowiadcze?
To s dwa wiaty ten dawniejszy, kiedy byem dzieckiem i synem swojego ojca, i ten dzisiejszy,
kiedy jestem dorosy i sam jestem ojcem. Dzi jest mi atwiej zrozumie rne problemy
z przeszoci w moich relacjach z ojcem. Ta przeszo bya oczywicie muzyczna. Pytoteka ojca,
tamy z nagraniami, pamitam, e w uyciu cigle by magnetofon szpulowy na takie due tamy.
Ostatnio nawet wspominalimy z ojcem w naszej audycji radiowej (Magiel Wagli, III Program
PR), e mj ulubiony wtedy Kraftwerk by nagrany na duej tamie. I to by taki wiat magiczny,
zupenie inny ni ten dzisiaj. Muzyka bya waciwie jedyn odskoczni, jedyn atrakcj. Przez
duszy czas nie mielimy w domu telewizora. W pewnym momencie pojawi si czarno-biay, na
ktrym nie wiem dlaczego ja widziaem kolory. Ogldalimy mecz, a ja pytaem ojca, czy ci
w czerwonych spodenkach to Polacy. Mielimy z bratem swj adapter, suchalimy bajek, no i pyt
Polskich Nagra, Poltonu.
A twoja inicjacja muzyczna, ta wiadoma, kiedy suchae tego, czego chciae, jakiej pyty
dotyczya?
Pamitam, e pierwsze pienidze, jakie dostaem, miaem wtedy 67 lat, wydaem na kasety.
Pierwsz by Purple Rain Princea, a potem Tunnel of Love Brucea Springsteena. Ale by te
drugi etap magiczny, bardzo kolorowy, kiedy byem zabierany na koncerty. Intensywnie i dugo je
przeywaem. Raz po koncercie Armii robiem sobie piropusze.
Czy ojciec by wtedy dla ciebie bardziej opiekunem czy bardziej mentorem od muzyki?
Byy rne etapy, rne sytuacje. Na przykad fascynacja, kiedy zobaczyem tat na scenie z gitar.
I pamitam te wszystkie emocje, ktre jego wyjciu na scen towarzyszyy, nie trem, ale energi,
ktra potem na scenie si uwalniaa. A potem to ju by etap buntu. Ojciec na pocztku nie do koca

dostrzega w nas jaki talent muzyczny, chocia Piotrek od maego wali pakami w cokolwiek, co
przypominao bbny. Potem tata uczy nas gry na gitarze skali bluesowej, takiej podstawowej. Ale
ja wtedy byem fanem metalu. Marzyem o gitarze w ksztacie litery V. Uczenie si skali bluesowej
odbieraem jako co strasznie uciliwego. I bardzo szybko okazao si, e mamy ja i Piotrek
swj wasny wiat, a tata jest troch w kontrze do tego, czym my si pasjonujemy.
Jak to si przejawiao?
W wiecie taty krlowaa gitara, Hendrix. Jakby nie chcia zauway, e w nowej muzyce gitara
przestaa si liczy, przestaa by narzdziem uwodzenia, gorzej nawet zacza by obciachowa.
To ju s lata 90., kiedy zobaczylimy, e moliwa jest taka sytuacja: na scen wychodzi trzech
ludzi z mikrofonami. Z tyu stoi go z gramofonem. Nie piewaj, tylko krzycz, gadaj i nie ma
melodii, harmonii, s tylko bbny. Te bbny, ktre z Piotrkiem trenowalimy cay czas na ku. I tu
si zaczyna nasz wiat, nasza bajka. Nie Hendrix, ale Beastie Boys. Podsumowujc: z jednej strony
bya pytoteka, ktra nas uksztatowaa i z ktrej korzystalimy przy samplowaniu, a z drugiej
taka muzyka, jak tworzyli Beastie Boys, cakiem inna, inaczej zrobiona ni ta, ktrej suchalimy
w domu.
A i czasy byy specyficzne, zmieni si system polityczny, pojawiy si nowe gadety, nowe
technologie. Mielimy ju wtedy dostp do tego, bo rodzice przeprowadzili si do nowego
mieszkania na Ursynowie, gdzie bya kablwka, MTV i kultowy dla nas program Yo! MTV Raps.
I ju wiedzielimy, e rap to nie jest jaki segment muzyki klubowej czy tanecznej, jak mylelimy,
suchajc wczeniej jakich pirackich skadanek, ale o wiele wicej hip-hop, caa zoona kultura.
Wspomniae o buncie, z czego wynika, e masz za sob modzieczy bunt przeciwko ojcu.
Dorastaem, majc pod bokiem trzy lata modszego brata i by to chyba wany czynnik caej tej
sytuacji. Ja zaczynaem liceum, a on by w sidmej klasie. Mielimy dugo wsplny pokj, wic
dzielilimy ze sob te wszystkie fascynacje muzyczne, bylimy razem i razem szukalimy swojej
tosamoci. Nie tylko zreszt w muzyce, ale i w plastyce. Ju wtedy wiedziaem, kto to jest Paul
Klee czy Jean-Michel Basquiat, ktrego zreszt do dzi uwielbiam. Wpyno to oczywicie pniej
na mj wybr szkoy, rodzaj studiw. Ale wtedy, na pocztku liceum, mj bunt przeciwko ojcu
polega np. na owiadczeniach, e chc by prawnikiem. Chciaem czesa si do tyu, elowa
wosy. Jasne, e naoy si na to moment dziejowy transformacja w rozkwicie, opowieci
o zarabianiu pienidzy, no i modne kierunki studiw: prawo, SGH, zarzdzanie. Film Mode
wilki, skdind obrzydliwy.
A jak rol odgrywaa w tym wszystkim twoja mama?
Mama bya zawsze czynnikiem stabilizujcym i uspokajajcym. Do dzi si dziwi temu jej
spokojowi przy wychowywaniu dwch, zdecydowanie mao spokojnych, chopakw. Ta jej czuo
i wyrozumiao bya godna podziwu. Ja byem tym, ktry stara si zarzdza tym buntem moim
i brata. Kiedy Piotrka odprowadzaa do domu stra miejska, zawsze stawaem po jego stronie.
I nawzajem on w rnych sytuacjach trzyma sztam ze mn. Swoj rol odgrywa fakt, e ojciec
uprawia wolny zawd. Jecha w tras koncertow, nie byo go duszy czas, ale potem przez dwa
tygodnie siedzia w domu. Nie mona byo wtedy si zabawi, imprezy zrobi, gono muzyki
posucha. A przeywalimy akurat okres heavymetalowy i tego gustu ojciec nie podziela. Zreszt
nawet przy duej tolerancji suchanie na full Morbid Angel o 10 rano trudno znosi. Kiedy
przyszedem do domu z pentagramem na szyi. Tata zareagowa spokojnie, wzi mnie na rozmow

i powiedzia, ebym sobie przemyla, czy ta symbolizowana przez pentagram orientacja yciowa
na pewno jest waciwa, czy w ogle wiem, co to znaczy.
Powana reakcja.
No tak, tym bardziej e ta heavymetalowa fascynacja zazbiaa si z innymi sprawami. Na przykad
z religi w szkole. Zreszt w ogle miaem z tym problem od pocztku. Bardzo przeywaem
przygotowania do pierwszej komunii. Miaem potworn trem przed spowiedzi, a nikt nie potrafi
mi wytumaczy, e to nie tylko jakie surowe procedury, ale te wito. No i miaem problem
z proboszczem, bo nosiem dugie wosy, a on tego zdecydowanie nie akceptowa. Rzecz jasna,
zauroczenie metalem byo w tym kontekcie nie bez znaczenia. W kocu istnia tam przecie nurt
okultystyczny i satanistyczny, co tym bardziej nas krcio jako cecha takiego specyficznego
radykalizmu. Uwielbialimy takie zespoy jak Venom czy Deicide, kracowo antyklerykalne.
No to mona zrozumie reakcj taty, w kocu kady radykalizm bywa ryzykowny.
Ojciec by tolerancyjny, ale jednak jakie granice wyznacza i chcia, ebymy to rozumieli i tego
si trzymali.
Lata miny, sam zostae ojcem. I mem. Jak si czujesz w tych rolach?
Miaem to szczcie, e moi rodzice byli i s dobr par. Zakochani w sobie, dobrze si
rozumiejcy. Wic ja w moich sercowo-emocjonalnych poszukiwaniach si rzeczy miaem taki
wzr dobrej, empatycznej, wspierajcej si pary. Mimo wszelkich trudnoci, ktre przecie si
zdarzay. Znalazem wic co takiego jak rodzinna harmonia, spokj. wietna jest ta rwnowaga,
kiedy szykujemy si do trasy, wyjedamy, wchodzimy do busa, ogldamy tam filmy klasy B,
potem wychodzimy na scen, krzyczymy, a potem wracamy, odzyskujemy spokj i wszystko
mona powiedzie wraca do normy. Otaczaj mnie wspaniae osoby, ktre ogromnie kocham
i sam czuj si kochany. To najpikniejsza historia, e mam gdzie wraca.
Inna sprawa, e zmienia si dzisiaj rola ojca. Trudno to nawet porwna z czasami, kiedy moi
rodzice zaczynali by rodzicami, a jeszcze trudniej z tymi, kiedy sami byli dziemi. Kiedy myl
o mnie i o Piotrku, to mam wraenie, e jestemy aktywnymi ojcami: zmienialimy pieluchy,
chodzilimy z dzieciakami na spacery, uczestniczymy czynnie w ich yciu.
Czy uwaasz, e rodzina to jest najwaniejsza warto?
Dla mnie tak. Czasem myl o swoich przyjacioach, kolegach, ktrzy musieli przeywa jakie
maeskie i rodzinne koszmary. Ja, szczliwie, nie. Wyniosem z domu pozytywny przykad
i wiadectwo, e to si moe uda, e si udaje i ma sens.
Czy takie nastawienie ma jaki zwizek z postaw konserwatywn?
Skomplikowana sprawa. Dawniej powiedziabym, e owszem, konserwatyzm jest mi w jaki
sposb bliski, ale dzi, kiedy widz w telewizji ludzi, ktrzy okrelaj si jako konserwatyci, trac
pewno w tej kwestii. Konserwatyzm posugujcy si jzykiem wojny, peny hipokryzji,
wprowadzajcy chaos to co, czego kompletnie nie rozumiem i czego dawniej nie umiabym
przewidzie. Dawniej istnia konserwatyzm umiarkowany, zorientowany na rozumienie
odmiennych postaw, taki powiedzmy inteligencki. Dzisiaj to wszystko poszo mocno w praw
stron. Populistyczn
Pamitam, e dawniej, choby jeszcze dziesi lat temu, publicyci prawicowi potrafili by
wywaeni w swoich wypowiedziach, co dzi trudno sobie wyobrazi. Jeli zatem miabym okreli

swoj postaw, to powiedziabym, e wedle dzisiejszych miar bybym raczej liberalny ni

zdecydowanie konserwatywny.
Sprawiasz wraenie, podobnie jak twj ojciec, czowieka bardzo spokojnego, statecznego to
zupenie nie pasuje do stereotypu artysty.
Oj, musiaby pogada z moj on, wcale nie jestem taki pewien, czy ma mnie za statecznego
i spokojnego. Ale zawsze, take poprzez lektury, zainteresowania plastyczne, przekonywaem si,
e warto szuka rwnowagi pomidzy wewntrzn besti i wewntrznym aniokiem. To wie si
te z dojrzaoci, bo wczeniej rnie bywao.
Ale wynika to chyba rwnie z charakteru, ktry w pewnym stopniu dziedziczysz. Wojtek,
twj ojciec, nigdy nie pasowa do wzorca rockmana szalonego, nieodpowiedzialnego
i wiecznie nietrzewego.
No c Ja nigdy nie czuem si rocknrollowcem ani hiphopowcem. Za uywkami te nigdy nie
przepadaem, gwnie dlatego, e strasznie pniej cierpi. Ale nie znosz te utraty kontroli nad
sob. W kadej chyba sytuacji, a ju szczeglnie na scenie. Zdarzao mi si grywa z kolegami,
ktrzy pili na scenie. No i bywaem wtedy wiadkiem sytuacji, kiedy w czasie koncertu syszaem
trzy tempa w jednym utworze, a po koncercie odpowiedzialny za to muzyk by wniebowzity, e to
by najlepszy koncert w jego yciu. A ja jednak traktuj koncerty raz lepsze, raz gorsze bardzo
powanie.
Ogldaem niedawno film o Nicku Cavie, ktry pokazany jest tam jako cakowite zaprzeczenie
wspomnianego przez ciebie stereotypu rockmana. Nie czeka na wen, tylko pracuje systematycznie.
Mam w tej sprawie podobne podejcie. Wstaj rano, o okrelonej godzinie, bior kartk, analizuj
to, co wymyli Piotrek ukadam partie melodyczne, wokale no i staram si co sensownego
napisa. Najlepiej myli mi si rano, wic mam taki reim pracy od smej do czternastej. Robi tak
moe i dlatego, e na co dzie jestem jednak strasznie roztrzepany, o rnych rzeczach zapominam,
chciabym czasem zabra si do czego nowego, chocia nie skoczyem czego wczeniej
zacztego Z jednej strony rodzina, z drugiej praca. Dlatego musz dziaa planowo. Troch na
sposb wojskowy, cho w wojsku nigdy nie byem i si nie wybieram.
Bardzo to zacne, solidne podejcie.
Tu nie chodzi o jak moj wyjtkowo. Po prostu naokoo jest mnstwo chaosu. Czsto si
zdarza, e przyjedamy w jakie miejsce, a tam nic nie jest przygotowane. Totalna rozpierducha.
I trzeba temu stawi czoo, co jest atwiejsze, kiedy ma si troch tej wewntrznej dyscypliny.
Fisz (Bartosz Waglewski) ur. 1978 r. w Warszawie, wokalista, instrumentalista, autor tekstw,
kompozytor, syn muzyka Wojciecha Waglewskiego (Voo Voo). Studiowa grafik. Zadebiutowa
pyt hiphopowego skadu RHX Opowieci z podwrkowej awki, wydan w 1999 r. Potem
wyda album solowy Polepione dwiki. Na pocztku poprzedniej dekady razem z bratem
Piotrem Emade Waglewskim stworzy zesp Tworzywo Sztuczne (dzi Tworzywo). Pniej
powstay kolejne projekty z jego udziaem jak Bassisters Orchestra czy rockowe trio Kim Novak.
Najnowszym albumem Tworzywa jest wydany w listopadzie 2014 r. Mamut.