TEMAT: ZAKAENIA GRNYCH DRG ODDECHOWYCH

Do grnych drg oddechowych nale: jama nosowa, jama ustna, gardo i cz krtani.
Wanymi strukturami grnych drg oddechowych s ponadto migdaki podniebienne i migdaek
gardowy. Ze wzgldu na lokalizacj i bezporedni kontakt z jam nosow i gardem, zakaenia
zatok obocznych nosa i ucha rodkowego rwnie bd rozpatrywane.
Patofizjologia:
Powietrze wdychane przechodzc przez grne drogi oddechowe zostaje ogrzane, nawilone
i oczyszczone. Struktura poszczeglnych odcinkw ukadu oddechowego, bogata i zrnicowana
flora jamy nosowo-gardowej, mechanizmy nieswoiste (m.in. aktywno nabonka rzskowego,
luz, kaszel, kichanie) oraz komrkowy i wydzielniczy lokalny ukad immunologiczny warunkuj
skuteczn ochron przed patogenami. Procesy fagocytozy, a take wybrane struktury
drobnoustrojw prowadz do uruchomienia odczynu zapalnego, ktrego celem jest eliminacja
drobnoustrojw. Konsekwencj przeduajcego si stanu zapalnego jest jednak zaburzenie funkcji
i uszkodzenie struktur bon luzowych i zapocztkowanie zakaenia. Pierwszym etapem zakaenia
jest kolonizacja jamy nosowo-gardowej, po ktrej nastpuje inwazja do tkanek mikkich garda,
bon luzowych nosa, zatok obocznych nosa lub ucha rodkowego.
Drobnoustroje chorobotwrcze, w tym bakterie, wirusy i grzyby wyksztaciy wiele struktur,
ktre skutecznie upoledzaj funkcje mechanizmw obronnych gospodarza. Wirusy uszkadzaj
struktur nabonka drg oddechowych (bezporedni efekt cytopatyczny), co w konsekwencji
prowadzi do degeneracji komrek urzsionych i nieurzsionych. Powoduje to spowolnienie
transportu luzowo-rzskowego, zaleganie wydzieliny i stan zapalny. W wyniku infekcji dochodzi
te do zwikszonej przepuszczalnoci naczy, obrzku bony luzowej i wzrostu wydzielania
surowiczo-luzowego.
Zaburzenie struktury i funkcji nabonka drg oddechowych, a take stan zapalny
powodowany przez wirusy uatwia patogenom bakteryjnym adhezj i inwazj. Niektre bakterie
mog prowadzi do stanu zapalnego w grnych drogach oddechowych bez uprzedniej infekcji
wirusowej. W adhezji bakterii do komrek nabonka bior udzia m. in. rzski, fimbrie, otoczki,
luz, struktury ciany komrkowej bakterii, biaka. Rzski oraz fimbrie umoliwiaj poruszanie si i
przyleganie do powierzchni, natomiast otoczki chroni przed fagocytoz i dziaaniem komrek
ukadu odpornociowego gospodarza. Do bakterii chorobotwrczych posiadajcych otoczk naley
m.in.: Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae. Szczepy bezotoczkowe tych bakterii
wykazuj znacznie nisz zjadliwo. Do biaek sprzyjajcych adhezji naley m.in. biako F
wydzielane przez Streptococcus pyogenes, ktre wic si z fibronektyn, umoliwia adhezj do
luzwki garda i okolic migdakw podniebiennych. Moliwoci adhezyjne bakterii, a take
niszczenie nabonka drg oddechowych i hamowanie fagocytozy warunkuj ponadto toksyny
bakteryjne, m.in. toksyna bonicza (Corynebacterium diphtheriae.), egzotoksyny Ps. aeruginosa,
toksyna krztuca(B. pertussis) oraz rne enzymy zewntrzkomrkowe (St. aureus, paciorkowce hemolizujce).
Niektre bakterie wykazuj zdolno do zmiany antygenowoci ich struktur
powierzchniowych oraz blokuj miejsca wizania prawidowych przeciwcia (Str. pyogenes), inne
produkuj proteazy IgA (Str. pneumoniae, H. influenzae), ktre uszkadzaj przeciwciaa,
rozcinajc je.
Innym mechanizmem warunkujcym kolonizacj i zakaenie drg oddechowych jest
zdolno bakterii do wzrostu w postaci biofilmu. Znaczenie tej struktury jest szczeglnie istotne w
zakaeniu drg oddechowych powodowanym przez Streptococcus pneumoniae, Haemophilus
influenzae i Moraxella catarrhalis o lokalizacji migdaki podniebienne, zatoki, ucho rodkowe.
1

Do zakae grnych drg oddechowych zaliczane s przede wszystkim:

Ostry nieyt nosa (tzw. przezibienie)

Ostre zapalenie garda i/lub zapalenie migdakw podniebiennych
Ostre i przewleke zapalenie ucha rodkowego
Ostre zapalenie nagoni
Ostre i przewleke zapalenie zatok przynosowych
Ostre zapalenie krtani

Ostre zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli (krup)

Wikszo ostrych zakae drg oddechowych (okoo 80%) ma etiologi wirusow, tylko
nieliczne wywoywane s przez bakterie. Wirusy odpowiadaj za zapalenie bony luzowej nosa,
garda, krtani, tchawicy i oskrzeli a take potwierdzono ich udzia w zapaleniu zatok i ostrym
zapaleniu ucha rodkowego. Wirusy prowadz do uszkodzenia struktury nabonka drg
oddechowych, powoduj stan zapalny i toruj drog zakaeniom bakteryjnym.
Zakaenie bakteryjne jest zwykle przyczyn zapalenia migdakw podniebiennych,
zapalenia ucha rodkowego i zapalenia nagoni.

CZYNNIKI ETIOLOGICZNE ZAKAE GRNYCH DRG ODDECHOWYCH:

wirusowe:
Adenowirusy
Influenza virus A,B
Parainfluenza virus typ 1-3
Rhinovirus
Enterowirusy
Koronawirusy
Wirus RS
Wirus Epsteina Barr /mononukleoza zakana/

bakteryjne:
Streptococcus pyogenes /gr. A/ - angina paciorkowcowa,
rzadziej inne paciorkowce /gr. C,G/
Corynebacterium diphtheriae- bonica
Bordetella pertusis- krztusiec
Haemophilus influenzae / typ b /-ostre zapalenie nagoni
Streptococcus pneumoniae
Staphylococcus aureus
Moraxella catarrhalis
Arcanobacterium haemolyticum
Bakterie atypowe: Chlamydophila pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae
Fusobacterium fusiforme + Borrelia vincenti angina Plaut - Vincenti
paeczki z rodziny Enterobacteriaceae /Klebsiella rhinoscleromatis/-bardzo rzadko
Listeria monocytogenes

grzybicze:
Candida spp.
Warto podkreli, e prawidowa flora bakteryjna jamy nosowo-gardowej jest wyjtkowo
bogata i zrnicowana. Nale do niej m.in. gronkowce koagulazo-ujemne, paciorkowce
zieleniejce, dyfteroidy, bakterie beztlenowe, Neisseria spp. Haemophilus spp. Niektre bakterie
2

patogenne, takie jak: Streptococcus pneumoniae, Moraxella catarrhalis, Haemophilus influenzae,

Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes mog przejciowo kolonizowa jam nosowogardow osb zdrowych i kolonizacja ta moe trwa rozmaicie dugo. Najczciej przejciowe
nosicielstwo drobnoustrojw potencjalnie chorobotwrczych jest obserwowane u dzieci poniej 4-6
roku ycia i nie wymaga antybiotykoterapii.
Postacie kliniczne zakaenia
Zakaenia grnych drg oddechowych s z reguy zakaeniami powierzchniowymi. Jedynie zatoki
oboczne nosa i ucho rodkowe jako struktury jamiste, poczone z jam ustn i jam nosow
wskimi przewodami, mog ulega zamkniciu. Prowadzi to do ograniczonego zakaenia i
tworzenia si ropnia. Nasilony stan zapalny struktur garda, zwaszcza w bliskim ssiedztwie
migdakw podniebiennych rwnie moe prowadzi do tworzenia si ropni.
Zapalenie garda i migdakw manifestuje si gorczk, blem garda, powikszeniem migdakw
podniebiennych i bolesnym obrzkiem wzw chonnych poduchwowych. Moe rwnie
wystpi katar, kaszel, wymioty, biegunka, ble miniowe. Rnicowanie zapalenia garda o
etiologii wirusowej i bakteryjnej na podstawie badania przedmiotowego jest trudne, poniewa
zmiany zapalne na bonie luzowej garda wystpuj tak samo czsto w obu postaciach zakaenia.
Objawy zakaenia wirusowego zaczynaj ustpowa samoistnie wczeniej, po ok. 3-4 dniach.
Natomiast objawy nieleczonego zakaenia S. pyogenes trwaj zazwyczaj 8-10 dni i niejednokrotnie
kocz si powikaniami.
Wirusowe czynniki etiologiczne zapalenia garda to przede wszystkim:
Rinowirusy, koronawirusy i adenowirusy odpowiedzialne za nieyt bony luzowej
manifestujcy si przekrwieniem garda (czsto take spojwek);
Wirusy Coxackie (typ A)- herpangina
Herpes simplex virus (typ 1), wywoujcy opryszczkowy nieyt garda ze zmianami
pcherzykowatymi, obejmujcymi czsto take dzisa (zakaenie czstsze u maych dzieci).
Do bakteryjnych czynnikw zapalenia garda i migdakw nale:
Streptococcus pyogenes /gr. A/ - angina paciorkowcowa i ponica,
rzadziej inne paciorkowce /B,C,G/; odpowiedzialne za angin paciorkowcow;
Arcanobacterium haemolyticum- Powoduj zapalenie garda podobne do anginy
paciorkowcowej, zapalenie migdakw i ropnie okoo migdakowe. Najwysza
zachorowalno midzy 10-30r.Dua wraliwo szczepw. Powszechna oporno na
trimetoprim/sulfametoksazol.
Corynebacterium diphtheriae bonica, czsto z charakterystycznymi nalotami, po zerwaniu
ktrych odsonite miejsca krwawi;
Fusobacterium fusiforme + Borrelia vincenti angina Plaut Vincenta, zwykle
bezgorczkowa, z szarotymi nalotami na migdakach, charakterystycznym przykrym
zapachem z ust i czsto towarzyszcym zapaleniem dzise.
Angina Ludwiga (okolica podjzykowa)-ropowica. Zakaenie mieszane (G-, G+, z
przewag Bacteroides spp.
Zapalenie garda moe by elementem uoglnionej infekcji, takich jak m.in.
- listerioza (Listeria monocytogenes),
- krztusiec (Bordetella pertussis)
- infekcje krztucopodobne (Bordetella parapertussis, B. bronchiseptica)
- grypa (Influenza virus),
- odra (Morbilivirus)
- ospa wietrzna (Herpes simplex virus typ 1)
- ryczka (Rubivirus)
3

- mononukleoza zakana (Epstein- Barr virus),

- grzybica uoglniona (Candida albicans)
- grulica (Mycobacterium tuberculosis)
- kia (Treponema pallidum)
-rzeczka (Neisseria gonorrhoeae, rzeczkowe zapalenie garda).
Zapalenia bony luzowej nosa ( przezibienie) ma najczciej charakter wysikowy ze luzow
lub ropn wydzielin. Czynnikiem odpowiedzialnym za te zmiany s przede wszystkim wirusy:
gwnie Rhinovirus i Parainfluenza virus. Rozwj choroby jest szybki, objawy pojawiaj si
zazwyczaj w cigu 48 godzin od chwili zakaenia i s to gwnie bl garda, uczucie zatkania nosa,
wyciek luzowy z nosa, kaszel, chrypka. Poza objawami miejscowymi mog pojawi si objawy
oglne: uczucie rozbicia, osabienie, podwyszona ciepota ciaa i in. Choroba przezibieniowa u
dorosych trwa zwykle okoo 7 dni, po tym okresie objawy chorobowe ustpuj, jednak wirus
utrzymuje si w wydzielinie z nosa czy nosogarda jeszcze okoo dwch tygodni.
Rzadko przyczyn zapalenia bony luzowej nosa s bakterie, w tym: Streptococcus pneumoniae,
Streptococcus gr. A,C i G, Staphylococcus aureus i Corynebacterium ulcerans
Bardzo rzadk postaci zakaenia s:
bonica nosa zapalenie luzwki nosa wywoane przez Corynebacterium diphtheriae, w
ktrym obok wysiku pojawiaj si naloty i naderki w okolicy warg i nozdrzy;
twardziel zapalenie bony luzowej z wytworzeniem guzowatych naciekw spowodowane
obecnoci Klebsiella rhinoscleromatis,(w Polsce wystpuje rzadko)
cuchncy nieyt nosa charakteryzujcy si przewlekym, luzowo- ropnym i cuchncym
wysikiem, za ktry odpowiedzialna jest Klebsiella ozaenae (w Polsce wystpuje rzadko)
Zapalenie zatok obocznych nosa stanowi najczciej powikanie w przebiegu przezibienia lub
zakaenia wirusowego grnych drg oddechowych. Zapalenie zatok moe wystpi take u chorych
z alergicznym nieytem nosa, a take z anatomicznymi nieprawidowociami w jego budowie (np.
skrzywienie przegrody nosowej).
Zakaenia o etiologii bakteryjnej, mog przebiega w formie ostrej lub przewlekej.
Ostre zapalenie zatok jest najczciej wywoane przez: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus
influenzae, Moraxella catarrhalis (czsta w zakaeniach u dzieci poniej 5 roku ycia),
Streptococcus gr. A, Staphylococcus aureus (najczciej powoduj zapalenie zatok sitowych i zatok
czoowych) oraz bakterie beztlenowe.

W przewlekym zapaleniu zatok etiologia jest bardziej zrnicowana. U dzieci wystpuj

najczciej: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, a u
dorosych, oprcz wyej wymienionych bakterie beztlenowe z rodzaju Porphyromonas, Prevotella,
Fusobacterium i Peptostreptococcus. W rzadkich przypadkach po intubacji dotchawiczej przez nos
trwajcej powyej 48 godzin, w chorobach przewlekych takich jak: cukrzyca, ostra kwasica
ketonowa lub neutropenia, moe wystpi grzybicze zapalenie zatok, spowodowane grzybami z
rodzaju Rhizopus lub Aspergillus.
Ostre zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli (pseudokrup) towarzyszy czsto przezibieniu lub
grypie. Infekcja charakteryzuje si chrypk, bezgosem a take zaburzeniem oddychania (u dzieci).
W 90 % przypadkw s to zakaenia wywoane wirusem grypy (typ A i B), paragrypy (typ 1,2,3),
rhinowirusami, RS wirusami lub adenowirusami. Pozostae 10 % to zakaenia o etiologii
bakteryjnej z dominujc rol Streptococcus pyogenes, Moraxella catarrhalis, Mycoplasma
pneumoniae oraz Chlamydophila pneumoniae.
Ostre zapalenie ucha rodkowego Jest najczciej poprzedzone wirusowym nieytem nosa.
Zakaenie cechuje zmienno sezonowa a szczyt zachorowa przypada na miesice zimowe. Stan
zapalny w nosogardle prowadzi do zaburzenia wentylacji ucha rodkowego, co sprzyja nadkaeniu
flor jamy nosowo-gardowej, wnikajc do ucha rodkowego poprzez trbk suchow.
Wirusy stwierdzane w nosogardle i w jamie ucha rodkowego w przebiegu infekcji, a wic
najczciej odpowiedzialne za zakaenie to wirus RS i rinowirusy, a take koronawirusy, wirusy
grypy i paragrypy.
Za bakteryjne zakaenie ucha rodkowego najczciej odpowiedzialne s: Streptococcus
pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Staphylococcus aureus (zakaenia
przewleke) oraz beztlenowe paciorkowce (zakaenia przewleke).
Zapalenie nagoni ostre schorzenie, zwykle wystpuje u dzieci poniej 5-tego roku ycia i jest
wywoane najczciej przez paeczki Haemophilus influenzae typ b. Choroba wymaga
natychmiastowej interwencji medycznej i podania antybiotykw drog parenteraln.

Diagnostyka zakae grnych drg oddechowych

Rozpoznanie zakaenia grnych drg oddechowych opiera si w wikszoci przypadkw na
podstawie wywiadu i badania klinicznego. Oba elementy decyduj o podjciu diagnostyki
mikrobiologicznej i wdroeniu terapii antybiotykami bd leczeniu zachowawczym.
W przypadku zakae grnych drg oddechowych, w ktrych dominujcym czynnikiem
chorobotwrczym s wirusy, kwesti nadrzdn jest denie do zrnicowania zakaenia
wirusowego od bakteryjnego.
Pomocnym narzdziem w rozpoznaniu ostrego zapalenia garda i rnicowaniu zapalenia o
etiologii wirusowej i paciorkowcowej moe by skala punktowa oceny prawdopodobiestwa
zakaenia S. pyogenes wg Centora/McIsaaca [Hryniewicz i wsp. Rekomendacje 2010].

Pobieranie i transport materiaw w kierunku zakae grnych drg

oddechowych.
Wymaz z przedsionka nosa jest materiaem adekwatnym do stwierdzenia nosicielstwa
S.aureus, nie jest to jednak materia odpowiedni do zdiagnozowania jakiegokolwiek ostrego
zakaenia drg oddechowych.
W ostrym paciorkowcowym zapaleniu garda lub migdakw podniebiennych wykonanie
szybkiego testu wykrywania antygenu S. pyogenes i/lub wymazu z garda na posiew jest
jedynym zalecanym sposobem potwierdzenia zakaenia o tej etiologii.
5

Wymaz z garda moe by te zalecany jako diagnostyka zakaenia o innej etiologii, np. w
kierunku bonicy lub anginy Plaut-Vincenta (tylko do wykonania preparatu).
Diagnostyka mikrobiologiczna ostrego zapalenia zatok i ucha rodkowego jest utrudniona, gdy
waciwymi materiaami do bada s aspiraty, ewentualnie materiay rdoperacyjne, dlatego
rutynowe ich pobieranie nie jest zalecane. Materiay te powinny by natomiast pobrane zawsze, gdy
tylko jest to moliwe np. w trakcie zabiegu w obrbie ucha rodkowego lub zatok.
Wymaz z garda nie jest materiaem odpowiednim do diagnostyki zapalenia zatok lub ucha
rodkowego.

Rodzaje pobieranych materiaw z grnych drg oddechowych:

Wymaz z garda
Wymaz z nosogardzieli
Punktat z zatok
Inne, w zalenoci od miejsca toczcego si procesu zapalnego (np. ropa po naciciu bony
bbenkowej)
Sposoby pobierania

Wymaz z tylnej ciany garda i/lub powierzchni migdakw podniebiennych steryln

wymazwk zwilon jaow sol fizjologiczn, lub wymazwk z bakteriologicznego
zestawu transportowego pobra materia ze zmienionych zapalnie okolic tylnej ciany
garda, podniebienia lub migdakw.
Nie dotyka zdrowo wygldajcych luzwek, jzyka i nie zanieczyci wymazwki
lin!

Wymaz z nosogardzieli przy podejrzeniu zakaenia B.pertussis

Pobranie przez nos stosowa wymazwk o elastycznym trzonku.
Pobranie przez jam ustn gdy nie ma moliwoci pobrania przez nos;
konieczna jest wymazwka pokryta alginianem wapnia lub dakronem, pobieramy
kilkakrotnie na specjalne podoe transportowe (zawierajce cefaleksyn)

Wymaz z nosa - przy uyciu wziernika nosowego i jaowej wymazwki. Przy podejrzeniu
nosicielstwa S.aureus pobra 2 wymazy oddzielnie z kadego przedsionka nosa.

Wymaz z tylnej ciany garda w kierunku Chlamydophila pneumoniae- stosowa specjalne

zestawy diagnostyczne.

Punktat z zatok pobiera tylko laryngolog zgodnie z obowizujcymi procedurami

zabiegowymi.

Wymaz z migdaka w kierunku anginy paciorkowcowej i anginy Plauta-Vincenta.

Uwagi !
Wszystkie materiay, oprcz wymazu z garda i z przedsionka nosa, powinien pobiera lekarz
laryngolog.
6

Przesyanie materiaw do laboratorium

1. Wymazwki z pobranym wieym materiaem powinny by przesane do laboratorium w
jaowej probwce jak najszybciej, do 2 godzin od pobrania w temperaturze 20-30C.
2. Wymazwki na podou transportowym moliwo przesania do laboratorium do 48
godzin od pobrania. Do czasu dostarczenia do laboratorium przechowywa w temperaturze
pokojowej.
Wykonanie badania bakteriologicznego materiaw z grnych drg oddechowych.
Wstpna identyfikacja.
1. Preparat bezporedni (barwiony metod Grama) z wymazu z garda i migdakw wykonuje
si tylko przy podejrzeniu anginy Plauta-Vincenta i w kierunku maczugowcw bonicy.
2. Na wszystkich podoach wykonujemy posiew redukcyjny.
3. Posiew oglny: - agar z krwi (AK) w kierunku G+ i G- ziarniakw
- agar Mc Conkeya (MC) w kierunku G- paeczek
4. Posiewy ukierunkowane: agar Casmana (C) z czynnikami X i V w kierunku
Haemophilus spp.
- agar Sabourauda (S) w kierunku Candida
- pynne podoe z tioglikolanem sodu i agar Schaedlera w
kierunku bakterii beztlenowych (punktatu z zatok).
podoe Bordeta-Gengou z metycylin i cefaleksyn do izolacji
B. perussis
- wszystkie podoa w temp. 370C
- AK eksykator lub cieplarka
- MC cieplarka
- C komora wilgotna
- S cieplarka
- podoe z tioglikolanem sodu i agar Schaedler warunki
beztlenowe
-

Inkubacja:

- Czas inkubacji: zazwyczaj 24-48 godzin, Arcanobacterium haemolyticum do 48 godz.,

paeczki krzuca- 3-7 dni w temp. 350C, w beztlenowce - 5 dni
- Izolacja: w przypadku wzrostu wicej ni jednego rodzaju bakterii naley wykona posiewy
izolacyjne w celu uzyskania czystych hodowli.
- Identyfikacja: - ocena morfologii kolonii na poszczeglnych podoach
- wykonanie preparatw z hodowli (morfologia komrek)
- wykonanie testw identyfikujcych gatunki
- wykonanie antybiogramu.

Literatura:
1. Choroby zakane i pasoytnicze pod red. J. Cianciary i J. Juszczyka (wyd. Czelej).
2. Mikrobiologia i choroby zakane G. Virella pod red. P. Heczko (wyd. Urban & Partner).
3. Diagnostyka mikrobiologiczna E. Szewczyk (wyd. PWN).
4. Rekomendacje postpowania w pozaszpitalnych zakaeniach ukadu oddechowego NPOA
2010. Dokument KOROUN.
7

Temat opracowaa:
dr n. med. Monika Biernat, adiunkt Katedry i Zakadu Mikrobiologii AM we Wrocawiu.

Opis przypadkw:
Przypadek 1.
Rodzice 5-letniej dziewczynki zaalarmowali lekarza rodzinnego, zaniepokojeni wysok
gorczk, wymiotami i oglnym osabieniem u ich dziecka. W wywiadzie matka podaje bl
garda, brak apetytu, gorczk (39oC) od dnia poprzedniego. Badaniem fizykalnym
stwierdzono: bony luzowe suche, wzy chonne poduchwowe powikszone i bolesne,
zaczerwienione gardo z obrzknitymi migdakami podniebiennymi , na ktrych widoczne s
biae naloty.
1.
2.
3.
4.

Jaka jest najbardziej prawdopodobna przyczyna choroby dziecka ?

Jakie badania diagnostyczne naley wykona ?
Czy naley rozpocz leczenie, jeli tak, to jakie i jak dugo ?
Jakie powinno by dalsze postpowanie rodzicw i lekarza ?

Przypadek 2.
8-letni chopiec zgosi si wraz z rodzicami do lekarza rodzinnego z powodu gorczki (38oC),
silnego blu garda oraz oglnego osabienia. W badaniu fizykalnym stwierdza si: wyciek z
nosa, wzy chonne powikszone, obrzknite zaczerwienione migdaki podniebienne, a take
gorczk (38.5oC).
1.
2.
3.
4.

Jakie jest najbardziej prawdopodobne rozpoznanie ?

Jakie jest rozpoznanie rnicowe ?
Jakimi badaniami mona potwierdzi ewentualne rozpoznanie ?
Czy i jakie leczenie naley wdroy ?

Przypadek 3.
42-letnia kobieta zgosia si do specjalisty laryngologa z powodu nawracajcych infekcji
grnych drg oddechowych. Ostatnia miaa miejsce miesic temu. Pacjentka skarya si na
ble gowy, kaszel i ropny katar. Lekarz POZ zaleci antybiotykoterapi, jednak kobieta nie
zauwaya poprawy swojego stanu zdrowia. Obecnie skary si na silne ble gowy,
rozpierajcy bl w okolicy zatok szczkowych oraz obecno gstej zielonkawej wydzieliny w
przewodach nosowych.
8

1.
2.
3.
4.
5.

Jakie jest prawdopodobne rozpoznanie ?

Jakie s moliwe czynniki etiologiczne zakaenia ?
Proponowane badania diagnostyczne ?
Proponowane leczenie ?
Moliwe powikania ?