PIERWSZA POMOC

Szkolenie z zakresu Bezpieczestwa i higieny pracy

dla studentw rozpoczynajcych nauk
w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PODSTAWY PRAWNE
1. Kto czowiekowi znajdujcemu si w pooeniu
grocym bezporednim niebezpieczestwem utraty
ycia albo cikiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela
pomocy, mogc jej udzieli bez naraenia siebie lub
innej osoby na niebezpieczestwo utraty ycia albo
cikiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze
pozbawienia wolnoci do lat 3.
~ 162 Art. Kodeksu Karnego

BEZPIECZESTWO
WASNE

MIEJSCA ZDARZENIA

POSZKODOWANEGO

OCENA MIEJSCA ZDARZENIA

- BEZPIECZESTWO
- WSTPNA SELEKCJA
POSZKODOWANYCH
- NIEZBDNY SPRZT
(potrzeba dodatkowych
rodkw)
- MECHANIZM URAZU

WSTPNE POSTPOWANIE

- POKA SI
- POTRZNIJ
- ZAPYTAJ
* co si stao ?
* otwrz oczy !
* jak masz na imi ?

- WOAJ POMOCY

Kolejno postpowania

OCENA WIADOMOCI

BADANIE
POSZKODOWANEGO
Jest to szereg czynnoci, pozwalajcych na wykrycie
urazw i dolegliwoci u poszkodowanego.

BADANIE TO DZIELIMY NA:

- Kontrol ABC
- Wywiad
- Badanie manualne

Ocena dronoci drg oddechowych

(airway)

METODA CZOO UCHWA

Ocena oddechu, jako oddechw

(breath)

SPRAWDZANIE ODDECHU 10s

WIDZ
SYSZ
CZUJ

Gdy nie ma oddechu - wezwij pogotowie!

999 lub 112

Sprawdzenie oznak krenia

(circulation)

SPRAWDZANIE OZNAK KRENIA - 10s

- czy jest oddech,
- czy rozmawia,
- czy wida ruchy ciaa,
- jaki jest kolor skry,
- czy kaszle,
- czy wida ruchy poykowe,
- czy mruga oczyma,

TAMOWANIE WIDOCZNYCH KRWOTOKW

ICE?

In Case Of Emergency

PRZEPROWAD WYWIAD
S symptomy (dolegliwoci)
A alergie (uczulenia)
M medykamenty (leki)
P przebyte choroby
L lunch (posiek)
E etiologia (okolicznoci)

ANATOMIA
- Centralny Ukad Nerwowy (CUN)
- Centralny Ukad Oddechowy (CUO)
- Centralny Ukad Krenia (CUK)

- 5-6 litrw krwi

- 206 koci
- ponad 350 mini
- 100 tys. km naczy krwiononych
- 25 miliardw neuronw

BADANIE MANUALNE
Obserwujc i badajc dotykiem,
naley poszukiwa nastpujcych cech urazu:

- DEFORMACJI CZCI CIAA,

- OTWARTYCH RAN,
- OBRZKW,
- TKLIWOCI

Ocena miejsca
zdarzenia
Ocena
wiadomoci

Wezwanie
pomocy

ABC
Tamowanie
krwotokw

Badanie
urazowe

Kolejno postpowania

ALGORYTM POSTPOWANIA

WSTRZS
Wystpuje wtedy, gdy w organizmie poszkodowanego dojdzie do
rnicy midzy iloci krwi krcej a iloci potrzebn do
funkcjonowania tego organizmu.
Objawy
Zanik ttna na obwodzie
(nawrt woniczkowy)
Zimny, lepki pot
Blado
Zaburzenia wiadomoci
Osabienie
Pragnienie

Postpowanie
Tamowanie krwotokw
Ogrzewanie
Stabilizacja pozycji
Wezwanie pomocy, pozostanie przy poszkodowanym

GRANICZNA WARTO UBYTKU TO OK. 30%

CZYNNIKI POGBIAJCE
WSTRZS
BL
STRACH

KADA DALSZA UTRATA KRWI

ZAWA MINIA SERCOWEGO

Martwica minia sercowego powstaa na skutek
niedotlenienia danego miejsca

Objawy
Silny bl wiecowy
nie ustpuje po NGR
Lk
Poty
Przyspieszone ttno
Blado
Podwyszenie temperatury ciaa

Postpowanie

Wywiad
Unieruchomienie/pozycja
Rozluni ubranie
NGR
Aspiryna/Polopiryna

LICZY SI Z MOLIWOCI ZATRZYMANIA KRENIA !!!

HIPOGLIKEMIA
Stan niedoboru cukru w organizmie
Przyczyny
Brak posiku po insulinie.
Za dawka insuliny.
Rodzaj insuliny.
Stres, wypadek itp.

Objawy
Pocztek nagy.
Blado.
Koatanie serca.
Poty.
Zawroty gowy.
Zaburzenia widzenia, mowy.
Upoledzenie orientacji.
Gd.

Postpowanie
Poda cukier, cukierek, sodki napj.

HIPERGLIKEMIA
Nadmiar cukru w organizmie
Przyczyny
Nieleczona cukrzyca
Nieprzestrzeganie diety
Alkohol itp.

Objawy
Pocztek powolny
Zmczenie
Nudnoci
Pragnienie
Wzmoone oddawanie moczu
Sucho w jamie ustnej
Zaczerwienie skry
Zapach acetonu

Postpowanie
Insulina

EPILEPSJA
Choroba ukadu nerwowego polegajca na
niekontrolowanych wyadowaniach bioelektrycznych w organizmie

Przyczyny
Przerwanie/nieregularne zaywanie lekw u osoby chorej
Bodce wietlne
Uraz gowy (u osb nie chorujcych)

Objawy
Toniczna: utrata wiadomoci
Kloniczna: utrata wiadomoci, drgawki, skurcz mini szkieletowych,
szczkocisk, linotok

Postpowanie
Zabezpieczenie otoczenia osoby majcej atak
Drono drg oddechowych
NIE WKADAMY NIC DO UST!
Odpowiednie unieruchomienie gowy i barkw
Zapewnienie prywatnoci
Wywiad
Wezwanie pogotowia

OMDLENIE
Utrata przytomnoci spowodowana chwilowym niedotlenieniem

Przyczyny
Duszne pomieszczenia

Objawy
Utrata przytomnoci

Postpowanie:
- Ocena wiadomoci
- Ocena ABC
- Pozycja 4-koczynowa (do 3min.)
- Gdy pozycja 4-koczynowa nie przynosi efektu:
ponowne ABC
wezwanie pogotowia

RANY
Przerwanie cigoci skry lub bony luzowej w wyniku
dziaania siy urazu

- Skurcz spastyczny
- Krzepnicie krwi

- Opatrunek uciskowy

ZASADY POSTPOWANIA
Z RANAMI
- W ranach si nie grzebie.

- To co w ranie to jej.
- Ran traktujemy najczystszym opatrunkiem.
- Rany nie traktujemy adnym rodkiem.
- Kad koczyn z ran unieruchamiamy.

URAZY MECHANICZNE
GOWA
ANATOMIA puszka sardynek
Przyczyny urazu
Uderzenie w gow
Gwatowny ruch
Upadek

Objawy

Zmiana stanu wiadomoci

Rany gowy
Wycieki z uszu lub nosa
Obecno pynu mzgowo-rdzeniowego

Postpowanie
Opatrunek osaniajcy
Opatrunek chonny
Pozycja psiedzca

URAZY MECHANICZNE
SZYJA
ANATOMIA spryna
Przyczyny urazu
Wypadek komunikacyjny
Urazy przenikajce
Prby samobjcze

Objawy
Bl w okolicy odcinka szyjnego krgosupa
Zesztywnienie mini
Rana

Postpowanie

Obejrzenie i zbadanie manualne

Zaoenie konierza orotpedycznego
Silne krwawienie przyoy kompres (ucisk dorany)
Nie zawijamy bandaa w koo szyi!!!

PAMITAMY O DRONOCI DRG ODDECHOWYCH

URAZY MECHANICZNE
KLATKA PIERSIOWA
ANATOMIA beczka
Przyczyny urazu

Wypadki komunikacyjne
Postrzay
Upadki z wysokoci
Przygniecenia
Pchnicia noem

Objawy
Zasinienia, rany i bl
Wiotka klatka piersiowa (okienko)
Spycony oddech, wypenione yy
szyjne, wysiek oddechowy

Postpowanie
Zamanie jednego ebra: udajemy si do lekarza
Wiotka klatka piersiowa przyoy do/zeszyt
Pozycja psiedzca

URAZY MECHANICZNE
BRZUCH
ANATOMIA worek
Przyczyny urazu

Tpe oraz przenikajce

Objawy

Tkliwy lub twardy, tzw. deskowaty brzuch

Zasinienia, rany

Postpowanie

Staramy si zachowa pozycj

z ugitymi nogami
Wytrzewienie mokry opatrunek w celu
zapobiegnicia wysuszeniu jelit
Rany opatrunek

URAZY BRZUCHA BARDZO CZSTO S

WIELONARZDOWE

URAZY MECHANICZNE
MIEDNICA
ANATOMIA obrcz
Przyczyny urazu
Wypadki komunikacyjne
Przygniecenia

Objawy
Silny bl
Wstrzs
Zasinienia, rany

Postpowanie
Wypenienie przestrzeni fizjologicznych oraz stabilizacja ng w
odpowiedni sposb celem zmniejszenia napicia miniowego

URAZY MECHANICZNE
KOCZYNY DOLNE
Przyczyny urazu
Dziaanie duych si
Zmczenie materiau
Objawy
Silny bl
Rany
Postpowanie
Zamania, skrcenia, zwichnicia
Stabilizacja chust trjktn
wg zasady Potta
Zamanie szyjki koci udowej jest
najczstszym urazem u osb starszych
Rany opatrunek
Zamanie obu ud moe by przyczyn niebezpiecznego wstrzsu
PAMITAJ, BY ZBADA CZUCIE

URAZY MECHANICZNE

KOCZYNY GRNE

Przyczyny urazu
Dziaanie duych si
Upadki

Objawy

Obrzki
Nienaturalne ksztaty
Bl
Rany

Postpowanie
Zamania, skrcenia, zwichnicia
Stabilizacja chust trjktn wg zasady Potta
Rany - opatrunek
PAMITAJ, BY ZBADA CZUCIE ORAZ NAWRT KAPILARNY
PO KADYM PRZEMIESZCZENIU KOCZYNY

URAZY MECHANICZNE

KRGOSUP

ANATOMIA o ciaa
Przyczyny urazu
Wypadki komunikacyjne
Upadek z wysokoci
Skoki do wody

Objawy

Bl w okolicy krgosupa
Ble plecw/uczucie ciepa
Ograniczona ruchomo lub parali
Brak czucia w koczynach

Postpowanie
Zabezpieczenie dostpnymi metodami
krgosupa w odcinku szyjnym
Zabezpieczenie naturalnych wygi fizjologicznych
Jeeli nie ma koniecznoci nie przemieszczamy
poszkodowanego

OPARZENIA
Przyczyny
- Gorce pyny
- Ogie
- Oparzenie chemiczne,
elektryczne, gorcym metalem
- Wybuch

Objawy
Skra czerwona z biaymi plamami,
perowobiaa lub zwglona
Pcherze
Bolesno lub jej brak (III stopie)

Postpowanie
Ubranie zdejmujemy z oparzonej czci ciaa tylko wtedy, kiedy oparzenie
nastpio przy nas i robimy to natychmiast!
Zdejmujemy piercionki, obrczki, bransoletki, itp.
Schadzamy przez ok. 20 30min. pod biec wod
Substancje sypkie zetrze lub otrzepa przed schadzaniem wod
Opatrujemy suchym opatrunkiem lub hydroelem

PORAENIE PRDEM LUB

PIORUNEM
Przyczyny
- Nieprawidowa izolacja instalacji
elektrycznych
- Zerwane linie wysokiego napicia
(zjawiska atmosferyczne, wypadek)
- Przebywanie podczas burzy
w pobliy wysokich obiektw
Objawy
Zaburzenia rytmu serca
(najczciej migotanie komr)
Oparzenia
Rany wlotowe i wylotowe
Zamania i zwichnicia spowodowane silnymi skurczami mini
Postpowanie
BEZPIECZESTWO WASNE!!!
Telefon do energetyki (991), wycign korki
Szybka defibrylacja defibrylatorem AED (migotania komr)
Opatrzenie ran z ew. unieruchomieniem krgosupa w odcinku szyjnym
PAMITAJ, E PRD O WYSOKIM NAPICIU WYTWARZA UKI

PIERWSZA POMOC
PSYCHOLOGICZNA
Ma ona na celu zmniejszenie dyskomfortu ofiary wypadku
i zapewnienia mu poczucia bezpieczestwa
Dorosy

Przedstaw si, informuj o dziaaniach

Zapewnij prywatno w miar moliwoci
Przyjmij pozycj na tej samej wysokoci co poszkodowany
Kontakt fizyczny
Spokojny ton, nie zachowuj si chaotycznie

Dziecko

Dziecko, potraktuj bardziej emocjonalnie.

Regresja zachowania
Daj mu maskotk i zapewnij obecno rodzicw lub kogo bliskiego.
Narkomani, osoby pijane, bezdomni - negatywne nastawienie,
pierwsza pomoc ogranicza si wtedy tylko do technicznych czynnoci ratujcych

EWAKUACJA
Poszkodowanych ewakuujemy z samochodu tylko
i wycznie, gdy:
Wystpuje zagroenie bezpieczestwa
Brak oddechu
Poszkodowany jest we wstrzsie
Nie ma dostpu do innego poszkodowanego

ROZMOWA Z DYSPOZYTOREM
Telefon 999 lub 112

Przedstaw si
Powiedz co si stao
Gdzie jest miejsce wypadku?
Ilu jest poszkodowanych?
Jak tam dojecha?
Podaj swj numer telefonu!
Jeeli nie jeste pewien co zrobi zapytaj!

Zasady w pierwszej pomocy

KRZYCZ!!!
Korzystaj ze wiadkw, samochodw, itp.

Kombinuj

Autor: Centrum Szkoleniowo Usugowe Medaid

Tomasz Liber kursyratownictwa.pl