You are on page 1of 3

Dlaczego nie ma niezachodnich teorii stosunkw

midzynarodowych? JAPONIA
Japonia jest niedoszym regionalnym hegemonem, obecnie znajduje si w trjce
najwikszych gospodarek wiata (zaraz po Stanach i Chinach). Mona byoby si
zatem spodziewa, e jako potga bdzie miaa swoje teorie stosunkw
midzynarodowych i owszem ma, ale jako uczestnik systemu zdominowanego
przez USA i jako kraj bez znaczcych tradycji publikacji badaczy stosunkw
midzynarodowych s to teorie raczej sabo rozwinite.
Rozwj nauk o stosunkach midzynarodowych w okresie 1868 2005

Staatslehre nauka o rzdzeniu z perspektywy pastwa.


Charakterystyk tej tradycji jest skupianie si na bogatych i opisowych
szczegach, ktre wyjaniaj zoonoci rnego rodzaju. Nauka ta suya
badaniu trendw zmian midzynarodowych, ktre mogy wpyn na
stosunki zagraniczne Japonii. W czasach nowoczesnych (po II W) jest dalej
uywa np. przez zwizane z rzdem tzw. think-tanki. W rodowisku
akademickim natomiast jest niejako spychana na drugi plan. Studiuje si
raczej prawo i ekonomi, a nie nauki polityczne i socjologie. Nawet w XXI
Japonia jako jedno z niewielu krajw azjatyckich nie ma autonomicznego
departamentu nauk politycznych. polityka
Marksizm bardzo silna i wpywowa tradycja w latach 1920 1960, w
pewnym momencie staa si wrcz synonimem nauk spoecznych.
Marksistowskie kategorie analizy politycznej krytykoway obserwacje
wydarze politycznych i proces ich definiowania przez ideologicznie
stronniczych obserwatorw. Krytyczne spojrzenie na polityk rzdow
zaczo zanika w latach 70, pracownicy naukowi odeszli od nauczania tej
dominujcej ideologii. do lat 70
Historycyzm analiza na podstawie dokumentw i materiaw
historycznych, w odrnieniu do staatslehre nie przywizuje zbyt duej
uwagi do znaczenia polityki. Obecnie z powodu stypendiw na badania
historyczne cieszy si powodzeniem. Poda z koncepcj pozwl faktom
mwi za siebie, z drugiej za strony mona zauway pewne
podobiestwa do konstruktywizmu z powodu chci badania stosunkw
midzynarodowych rwnie z perspektywy ludzkich uczu, idei, pasji,
przekona i wspomnie, ktre mog by podzielane przez nard.
sprawdzalne dokumenty
Pozytywizm doktryna ideologiczna, w stylu amerykaskim ktra zakada,
e wszystko musi by zbadane empirycznie nie dominuje

Powysze teorie obecnie tworz nauki o stosunkach midzynarodowych. Trwao


tych tradycji i brak integracji powoduj utrudnion komunikacj z pastwami
bardziej amerykasko mylcymi takimi jak Korea, Tajwan i Chiny bywa
utrudniona. Uwaa si jednak, e japoscy badacze stosunkw
midzynarodowych co raz widoczniej i bardziej globalnie kreuj swj
wiatopogld midzy innymi dziki publikacjom w angielskojzycznym

czasopimie International Relations of the Asia-Pacific oraz dziki wydawaniu


ksiek w jz. Ang.
Naley rwnie zauway, e Japonia nie uczestniczya w czterech wielkich
debatach wszcztych przez USA, a i omawianych przez nas na TSM (idealizmrealizm, rewolucja behawioralna, neorealizm-neoliberalizm, pozytywizm-post
pozytywizm) ale raczej zaja si swoj wasn histori. Po zakoczeniu II W
japoscy badacze stosunkw midzynarodowych zadaj sobie trzy pytania:

Co byo nie tak z naszymi stosunkami midzynarodowymi ? Dlaczego


doprowadziy one do wojny, poraki i okupacji kraju ?
Jakiego rodzaju umowy midzynarodowe najlepiej zabezpieczaj pokj? Jak
polityk powinno prowadzi pastwo ?
Dlaczego wci tak wiele pozostawia do yczenia nasza dyplomacja ? Jak
powinnimy prowadzi zagraniczn polityk gospodarcz ?

Trzech najwaniejszych teoretykw

Nishida Kitaro - nastawienie konstruktywistyczne, tosamo jako


kluczowy aspekt stosunkw midzynarodowych. Stara sprawi aby
tosamo japoska zostaa uniwersalnie zrozumiana, nie wyznawa
przekonania, e Japonia jest unikatowa i wyjtkowa. W rodowisku, w
ktrym zachd widzi siebie intelektualnie, kulturalnie i moralnie
lepszym , trudne jest przedstawienie swojej tosamoci w taki
sposb aby zostaa ona zrozumiana przez wszystkich.
Tabata Shigejiro teoretyk zajmujcy si prawem
midzynarodowym. Jego koncepcja mwia o tym, e rwno
suwerennych pastw musi opiera si na rwnoci jednostek
wzgldem siebie. I tak argumentowa, e przymierze z czci
pastw, a nie ze wszystkimi zaprzeczaj koncepcji rwnoci midzy
pastwami.
Hirano Yoshitaro ekonomista stawiajcy integracje regionaln
ponad suwerenno pastwa. Uwaa, e Japonia powinna dziaa
wedug wsplnotowej zasady spoecznej co tak naprawd byo
rwnoznaczne z socjalizmem, ale lepiej brzmiao. Zwolennik
stworzenia Strefy Wsplnego Dobrobytu Wielkiej Azji Wschodniej
czyli bloku pastw podporzdkowanych Japonii (1940 - strefa miaa
obejmowa Chiny, Kore, Tajlandi, Birm, Wietnam, Laos,
Kambod, Malaje oraz Indonezj. Wyzwolenie si od europejskich
kolonizatorw, panazjatyzm - Azja dla Azjatw)

Zapewne powysze teorie trafiyby do szerszej publiki gdyby zostay wydane z


jzyku angielskim i zostaaby wygoszone na odpowiednim forum.

Naley rwnie doda, e:


Studia nad stosunkami midzynarodowymi rozwijay si w rnych kierunkach,
ktre nie wykluczay si nawzajem (mozaika). Japonia jest troch wyizolowana
pod wzgldem geograficznym co w znaczcy sposb wpywa na specyfik
stosunkw w innymi pastwami (podobnie jak Wielka Brytania).
Hegemonia amerykaskich teorii o stosunkach wynika z jzyka , wzajemnego
oceniania i komentowania prac badaczy, wielkoci kraju i umiejtnej promocji
owych publikacji.

You might also like