1. Rodzaje ksistw i sposoby ich pozyskiwania wg.

Machiavellego:
a) ksistwa dziedziczne - atwiejsze w utrzymaniu, wystarczy nie naruszad zasad przodkw,
dostosowujc si przy tym do okolicznoci. Urodzony ksi ma mniej powodw do wyrzdzania
krzywd drugim - czsto bywa kochany przez poddanych. Dobrze widziany u swoich, jeeli jego wady
nie czyni go nienawistnym i jeeli pamid i przyczyny przewrotw zatary si przez czas i cigod
rzdw.
b) ksistwa mieszane - Paostwa przyczone albo le w tym samym kraju albo nie. W pierwszym
przypadku atwo je utrzymad, zwaszcza jeli nie s przyzwyczajone do wolnoci - naley wytracid cay
rd panujcego tam ksicia. Nie zmieniad krajowych praw oraz nie podnosid podatkw. Paostwa
odmienne kulturowo - zdobywca powinien zamieszkad tam osobicie, poniewa bdc na miejscu
widzi nieporzdki w zarodku i od razu moe im zapobiec.

2. Dziaalno (rzdy) ksicia (zalecenia Machiavellego:

a) wojsko narodowe
b)znajomo sztuki wojennej oraz historii, aby nie powtarza bdw przeszoci
c)nie dba o opinie skpca, lepiej by skpym ni nadmiernie hojnym
d)w ksistwie przyczonym najlepiej jest zamieszka tam osobicie
e)wystrzega si pogardy i nienawici
f)lepsza srogo ni lito a take umiarkowanie, rozwaga, ludzko.
g)umiejtno posugiwania si zarwno natur zwierzc jak i ludzk
h)dawanie dobrego przykadu
i)wybieranie mdrych doradcw oraz obdarzenie ich swobod mwienia prawdy.
3. Charakterystyka wyspy Utopia

Miejsce z natury bezpieczne, ktre mona byo obroni przy pomocy wybornej zaogi.
Niewielka odlego midzy miastami. Stolica znajdujca si po rodku wyspy, aby odlego
z kadego kraca wyspy bya taka podobna a nawet taka sama. Przede wszystkim troska o
upraw roli. Wszdzie pola uprawne a wrd nich domy. Na wyspie znajduje si 54 miast. Ich
prawa i jzyk s jednakowe. Kade miasto ma przydzielone obszary rolne, ktre nie s
traktowane jako wasno.
4. Rodzina wg Morusa
a) utrzymanie rodziny jako jednostki organizacji spoecznej
b) zachowanie porzdku u hierarchii w domu i w rodzinie
c) zaplanowany i jednakowy ubir
d) regulowanie rozmiaru rodziny
5. Charakterystyka miast na wyspie Utopia

Kade z 54 miast ma tak sam zabudow i podobn wielko w zalenoci od warunkw

geograficznych. Ulice s tak poprowadzone, aby przewz by dogodny i zapewniona ochrona
przed wiatrem. Budynki schludne, do ktrych przylegaj ogrody. Kady dom ma dwie bramy:
jedn od ulicy, drug tyln do ogrodu. W oknach szyby szklane albo pcienne. 4 rwne
dzielnice.

6. Wadza na wyspie Utopia (hierarchia, sposb wybierania, zadania etc.)

Ksie----> Tranibor-----> Syfogrant----> 30 rodzin
zespoy zoone z 30 rodzin corocznie wybieraj urzdnika - syfogrant. 10 syfograntw wraz
ze swymi 30 rodzinami podlegaj wadzy zwierzchniej tranibora. Wszyscy syfogranci - 200
po zoeniu przysigi wybrania odpowiedniego czowieka, przystpuj do tajnego
gosowania, ktrego ma na celu wybr ksicia, spord 4 kandydatw - 1 z kadej dzielnicy.
Wadza ksicia jest doywotnia chyba, e budzi podejrzenie, albo zmierza ku tyranii.
Traniborowie i ksi - sprawy pastwowe. Senat - 2syfograntw - kadego dnia inni sprawy oglnopastwowe.
7. ycie codzienne utopian

Uprawa roli to wsplne zajcie wszystkich mieszkacw. 6godzin przeznaczonych jest na

prac fizyczn (przed poudniem 3, obiad, 2godz odpoczynku, 3 godz pracy zakoczone
wieczerz. Codziennie rano odbywaj si wykady publiczne, na ktre uczszczaj zarwno
pracownicy naukowi jak i zwykli obywatele. Po wieczerzy 1godz zabaw: latem w ogrdkach,
zim w wsplnych salach. Muzyka i rozmowa. Gry - walka liczb oraz walka cnt z
wystpkami. Wsplne i jednakowe posiki. Jednakowy ubir.

8. Niewolnicy, wojny, religia na wyspie Utopia

Niewolnicy - tylko ci co brali czynny udzia w wojnie. Synowie ich s wolni. W stanie
niewolnictwa pozostaj ci, ktrzy popenili haniebne czyny albo w miastach zagranicznych
otrzymani kar mierci. Surowiej postpuje si z krajowymi niewolnikami. Inny rodzaj
niewolnikw to wyrobnicy w rednim wieku, ktrzy sami zgaszaj swoje usugi - postpuje si z
nimi godziwiej.
Wojna - dla utopian to okropno. W wyznaczonych dniach wicz si w sztuce wojennej kobiety na rwni z mczyznami. Powody rozpoczcia - obrona wasnych granic, odpieranie
atakw na kraj sprzymierzecw albo wyzwolenie jakiego narodu spod rzdw tyrana - wzgldy
ludzkoci. Wygra wojn jak najszybciej, aby zgino jak najmniej ludzi.
Religia - Tolerancja wiary, mona wierzy w co si chce, przy zaoeniu, e kady musi w co
wierzy, nie ma nikogo kto by w nic nie wierzy. 13 wity z 13 kapanami, charakterystyczna
cecha - brak symboli religijnych, pmrok, skromny wystrj, kapanami zostaj jedynie
wyjtkowo witobliwi ludzie.

9. Prawo i duch praw wg Monteskiusza

duch praw - stosunki midzy prawami
stosunek jednych pastw wobec drugich w czasie pokoju - prawo narodu
prawo polityczne - rzdzcy -- obywatele
prawo cywilne - obywatele -- obywatele

10. Charakterystyka trzech rodzajw rzdw (Monteskiusz)

Republika - rzd ludzi oparty na cnocie (mio do ojczyzny) musi by mio aby pastwo nie
ulego destrukcji. Mae i grzyste.
Despotyzm - jeden czowiek za pomoc lku sprawuje wadz. Rozlege i nizinne
Monarchia - honor, szacunek do ludzi i prawa, tradycja uwicona histori i ciarami krwi szacunek obywateli wobec wadcy. Pastwa rednie.

11. Natura ludzka wg Hobbesa (3 podstawowe przyczyny konfliktw)

a)rywalizacja o podanie dobra
b) nieufno wobec innych ludzi, brak poczucia bezpieczestwa
c)dza sawy
12. Powstanie i cel pastwa wg Hobbesa
a)zjednoczenie wielkiej liczby ludzi za porednictwem wsplnej wadzy dla ich powszechnego
pokoju, obrony i korzyci.
b)Funkcja - zapewnienie bezpieczestwa kadej jednostce, obrona przed wrogami zewntrznymi,
utrwalanie zrnicowania spoecznego, zachowanie rwnowagi pomidzy ciarami a
dobrodziejstwami.
13. Kto to jest suweren i w jaki sposb jest wybierany?
Suweren to rodzaj zwierzchnika, ktry reprezentuje wszystkich obywateli. Wg Hobbesa moe to
by jeden czowiek albo jedno zgromadzenie. Jest on wybierany przez tych ludzi, ktrzy daj mu
upowanienie i uprawnienie do rzdzenia nimi. Inny sposb to sia przyrodzona:
podporzdkowanie sobie ludzi.

14. Zasadnicze prawa suwerena

a)stanowienie i ksztatowanie prawa - dobrego dla ogu oraz zachowanie pokoju
b)posiadanie armii i decydowanie o pokoju i obronie
c)decydowanie o pogldach i doktrynach
d)uprawnienia sdownicze - rozstrzyganie i rozpatrywanie sporw.
e)nie moe by sprawiedliwie skazany na mier ani w aden inny sposb ukarany przez swoich
poddanych
f)poddani nie mog zmienia formy rzdw
g)nadawanie tytuw oraz przyznawanie orderw

15. Formy pastwa i pastwo najlepsze wg Hobbesa

a)demokracja - rzdzi cay nard
b)arystokracja - rzdy nielicznej grupy
c)monarchia - rzdy jednostki
Najlepsza - monarchia -----> jednomylno suwerena, interes prywatny tosamy z interesem
publicznym.

16. Dziedziczenie pozycji suwerena

a)yjcy suweren wybiera swojego nastpc poprzez wyrane sowa albo testament
b)na podstawie zwyczaju - najbliszy krewny chyba, e yjcy suweren zaznaczy inaczej
17. Wadza ojcowska i despotyczna wg Hobbesa
Zdobycie wadzy przez urodzenie albo podbj.
wadza ojcowska - nie wynika z urodzenia, lecz z pewnego rodzaju umowy pomidzy rodzicem a
dzieckiem, albo przez wychowanie. Dziedziczenie tak jak w monarchii.

Despotyczna - zdobywana przez podbj lub zwycistwo w wojnie. Zwyciony aby unikn
mierci zawiera ugod i zostaj sug. Nie przez zwycistwo, ale przez zgod zwycionych.
18. Wolno poddanych w Lewiatanie
a)mog broni swojego ciaa
b)nie s zobowizani zadawa sobie ran
c)nie musz bra udziau w wojnie napastniczej
d)wolno wyboru wasnego miejsca zamieszkania, zajcia zarobkowego oraz sposobu
wychowania swych dzieci.
19. Rzeczy, ktre osabiaj pastwo (wg Hobbesa)
a)wewntrzne - brak wadzy absolutnej, buntownicze roszczenia, przyznanie obywatelom
wasnoci absolutnej, dzielenie wadzy, brak pienidzy, nadmierna sia miast, wolno dyskusji
b)zewntrzne - sia ssiadw
20. Rozpad (rozwizanie) pastwa wg Hobbesa
Wynika z niedoskonaoci rzdzcych, czyli z rozpadu wewntrznego. Brak wadzy
absolutnej, prywatny osd ludzi co jest dobre a co jest ze. Podporzdkowanie wadzy
zwierzchniej prawom pastwowym. Przyznanie poddanym wasnoci absolutnej.
21. Przyczyny zawierania umowy spoecznej wg Rousseau (czym jest umowa spoeczna?)
Wsplny interes ludzi majcy zapewni bezpieczestwo. Umowa spoeczna to forma
porozumienia pomidzy ludmi, kady z nich oddaje swoj osob i ca swoj si pod
naczelne kierownictwo woli powszechnej, a kady czowiek traktowany jest jako
niepodzielna cz caoci.

23. Co to jest wola powszechna?

Wyraa wsplny interes danej zbiorowoci. Aby wola bya powszechna, nie zawsze jest
konieczne by bya jednomylna ale koniecznym jest aby wszystkie gosy byy policzone.

26. Prawo ycia i mierci u Rousseau

Kady ma prawo naraa swoje wasne ycie w celu jego zachowania. Zycie jako dar
warunkowany nie przez natur ale przez pastwo ( czowiek powinien by gotowy powici
swoje ycie za pastwo jeli zachodzi taka konieczno) Przestpca traktowany jest jako wrg
a nie obywatel, ktry zama umow, powinien zgin ( wybr midzy nim a pastwem)
pojawia si rwnie opcja uaskawienia albo wygnania.
28. Oznaki dobrego rzdu oraz przejawy (formy) jego naduy
Najlepszy rzd to taki, ktry bez udziau zagranicy, bez naturalizacji, bez kolonizacji zwiksza
liczb swoich obywateli. Wystpowanie rzdu przeciwko zwierzchnikowi a co prowadzi do
zamania umowy spoecznej. Przyczyny rozpadu : panujcy nie rzdzi wedug ustaw i
przywaszcza sobie wadz zwierzchni. Poszczeglni czonkowie uzurpuj sobie wadz, ktr
powinni sprawowa tylko zbiorowo.
29. Ciao polityczne (kto je tworzy i kiedy umiera?)
Skada si z wadzy ustawodawczej czyli serca oraz wykonawczej - mzgu. umiera wraz z
upadkiem wadzy ustawodawczej, kiedy ustawy s coraz sabsze a w kocu nic nie znacz.
30. Rzd wg Rousseau

Wybr kierownikw rzdu jest aktem szczeglnym dlatego decyduje o tym wadza
wykonawcza( panujcy) Zwierzchnik ustala form rzdu. Lud wyznacza naczelnika ktremu
powierza sprawowanie ustanowionego rzdu. Rzd wg Rousseau to forma opiekuna siy
publicznej, czy pastwo i zwierzchnia. Czonkowie - urzdnicy lub krlowie - nazwa od
panujcego.