You are on page 1of 3

Demokracja miejska podsumowanie prac grupy warsztatowej

1. Wrocawskiego Forum Miejskiego


Demokracja miejska (definicja na potrzeby warsztatu) system mechanizmw w procesach
decyzyjnych zapewniajcych realizacj oczekiwa uytkownikw miasta. Mog przyj
form ich bezporedniego uczestnictwa w procesie decyzyjnym lub wpywu na niego.
DIAGNOZA
Podobnie jak w wielu samorzdach lokalnych w Polsce po 1990 r., we Wrocawiu mona
wyrni do tej pory 2 etapy rozwoju demokracji miejskiej:
- przedstawicielski, z mocno zaznaczon pozycj rady miejskiej, ktra wybieraa prezydenta,
a ten musia zabiega o jej poparcie.
- menederski, w ktrym pochodzcy z wyborw powszechnych prezydent dominuje nad
rad, przy czym sytuacja pogbia si z kadymi kolejnymi wyborami (2002 prezydent
popierany jest przez dwie partie: PO i PiS; 2006 prezydent ma swoje ugrupowanie
polityczne, ale musi tworzy koalicje; 2010 ugrupowanie prezydenta dysponuje
bezwzgldn wikszoci gosw). Jednoczenie role odnonie decydowania o wykonywaniu
swojej funkcji si odwrciy teraz prezydent i jego najblisze otoczenie decyduje o
politycznej przyszoci radnych (formowanie list wyborczych ugrupowania prezydenta). Sami
radni s nierozpoznawalni dla ogromnej wikszoci wrocawian.
Dziki uwolnieniu prezydenta od koniecznoci zabiegania o poparcie poszczeglnych
radnych w zarzdzaniu miastem wyrane stao si przeniesienie priorytetw na due,
spektakularne projekty, ktre uatwiaj budowanie wyrazistego wizerunku miasta sukcesu.
Wraz z siln pozycj decydentw sprawia on, e atwo prowadzi si rozmowy z duymi
partnerami i inwestorami, dziki czemu sytuacja gospodarcza miasta jest dobra.
Menederski sposb zarzdzania zwizany jest take z kosztami. Rezultatem takiego
postpowania jest traktowanie najbardziej podstawowych paszczyzn funkcjonowania
miasta jako obszarw oszczdnoci, co blokuje ich rozwj. Dotyczy np. komunikacji
miejskiej (rozrzedzanie i rubowanie rozkadw, skracanie tras), obkw, przedszkoli i
szk (niewystarczajca liczba miejsc), osiedlowej infrastruktury drogowej (wymuszanie
partycypacji w kosztach na mieszkacach i inwestorach/przyszych mieszkacach w ramach
programu inicjatyw lokalnych oraz programu mieszkaniowego), mieszka komunalnych
(ograniczanie programw remontowych, blokowanie remontw we wsplnotach z udziaem
gminy), infrastruktury sportowo-rekreacyjnej (m.in. brak basenw i kpielisk odkrytych),
zieleni miejskiej (rzadsze prace pielgnacyjne, brak zieleni na nowych osiedlach),
ksztatowania oferty handlowo-usugowej w centrum miasta (wyprzeda gminnych lokali
usugowych).
Niedogodnoci zwizane z tymi obszarami stay si odczuwalne zwaszcza w czasie
spowolnienia gospodarczego, gdy okazao si, e flagowe projekty (np. Stadion Miejski,
druyna pikarska lska Wrocaw, Narodowe Forum Muzyki) s drosze, ni pierwotnie

zakadano, a wycofanie si z nich jest bardzo kosztowne wizerunkowo. Presja finansowa


odcisna si wtedy przede wszystkim na wskazanych obszarach pozapriorytetowych.
Poniewa mechanizm ten wie si z utrat popularnoci wadzy, utrudniony zostaje dostp
do informacji publicznej (np. protokoy ze spotka kolegiw prezydenta, dane dotyczce
rekrutacji do przedszkoli, dane dotyczce komunikacji zbiorowej itp.). Marginalizowane
(finansowo i kompetencyjnie) s samorzdy osiedlowe, ktre najczciej podnosz w debacie
publicznej kwestie oszczdnoci w obszarach pozapriorytetowych. Podobny mechanizm
dotyczy rad przy prezydencie (np. poytku publicznego, przedsibiorczoci). Poniewa coraz
czciej krytyka pojawia si w lokalnych mediach, miasto tworzy wasne medium (portal
internetowy zarzdzany przez miejsk spk), ktre jako pierwsze otrzymuje informacje o
nowych inicjatywach, ma uprzywilejowany dostp ekskluzywnych materiaw czy
choby wywiadw z decydentami.
Te negatywne aspekty funkcjonowania obecnego modelu demokracji miejskiej stopniowo
przewaaj nad pozytywnymi. Mimo to, ze wzgldu na sabo rozwinite spoeczestwo
obywatelskie model ten jest stosunkowo stabilny i moe funkcjonowa jeszcze wiele lat. W
ocenie aktywistw oznacza to zagroenie utraty szans w zakresie poprawy jakoci ycia we
Wrocawiu.

PROPOZYCJA
Trzecim, postulowanym modelem demokracji miejskiej jest demokracja partycypacyjna.
Wyrnia j podejmowanie decyzji z wykorzystaniem w wikszym stopniu z wiedzy i
dowiadczenia uytkownikw miasta, a nie wiedzy techniczno-eksperckiej urzdnikw.
Wymaga to otwartego modelu zarzdzania mechanizmw informowania i dyskusji o
problemach oraz moliwych rozwizaniach.
Zadaniem rodowiska organizacji pozarzdowych i aktywistw jest monitorowanie polityk
rozwojowych miasta i udzia w dyskusji publicznej nad celami i zasadami ich realizacji.
Warunkami sprawnego wykonywania tej funkcji s:
- dostp do informacji publicznej, pozwalajcy na analiz poszczeglnych obszarw
funkcjonowania miasta
- istnienie forw i mechanizmw konsultacji, przedstawiania stanowisk, realnej debaty
Oba te warunki obecnie nie s spenione w satysfakcjonujcym stopniu, co wicej z diagnozy
wynika, e tendencja jest negatywna.
rodowiska obywatelskie (w tym pozarzdowe i akademickie) powinny zacieni
wspprac, koordynowa swoje plany i dziaania, aby rozwija przestrze realnej debaty o
Wrocawiu.

Postulowane kierunki dziaania:


- uzgodnienie celw dziaa; punktem wyjcia powinny by prace poszczeglnych grup
warsztatowych WFM
- organizacja cyklicznych spotka rodowiska w formule WFM
- stworzenie strony internetowej WFM
- biecy monitoring poszczeglnych obszarw kompetencyjnych, wzajemne informowanie
si, a jeli jest ku temu potencja, podejmowanie wsplnych inicjatyw, przyjmowanie
wsplnych stanowisk itp.
- wzmacnianie i wykorzystywanie istniejcych, czsto marginalizowanych mechanizmw
partycypacji, takich jak rady osiedli, rady przy prezydencie, bezporedni kontakt z radnymi
miejskimi, Wrocawski Budet Obywatelski, konsultacje i dyskusje spoeczne, dostp do
informacji publicznej
- przeciwdziaanie antagonizowaniu rodowiska aktywistw (np. przedstawianie organizacji
pozarzdowych czy budetu partycypacyjnego jako alternatywy dla rad osiedli, ktre
powinny zosta likwidowane)
- w okresie wyborczym, wsptworzenie dyskusji i zbieranie deklaracji kandydatw
w poszczeglnych obszarach, nastpnie ich egzekwowanie u wybranych ju przedstawicieli
wadzy (dziaania stranicze)

KOMUNIKACJA
Dwie najwaniejsze rnice midzy realizowanym menaderskim a postulowanym
partycypacyjnym modelem demokracji miejskiej to:
- dostp do informacji publicznej
- realne funkcjonowanie mechanizmw partycypacji
Na tych dwch osiach powinny koncentrowa si propozycje, stanowiska, dziaania
rodowiska WFM w zakresie zmiany obecnego modelu funkcjonowania demokracji
miejskiej.
[opracowa: Tomasz Stefanicki]

You might also like