0 Wojtowicz GA - Ulecz Sam Siebie

Dr med. G. A.
Wojtowicz
ULECZ SAM
SIEBIE
(o leczniczym godowaniu
w pytaniach i odpowiedziach)
Tumaczenie:
Antonina i Leszek Mioduchowscy
verbum Grny-Gob
Katowice 1991
G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE
dr med. G. A. Wojtowicz
Wydawnictwo Biaoru, Misk 1988.
Tytu oryginau ce caoo ce (Ulecz samego siebie)
(O leczniczym godowaniu w pytaniach i odpowiedziach).
Nazwiska lub nazwy poj opatrzone znakiem " maj niepewn acisk
pisowni, ze wzgldu na bezporednie przeniesienie ich pisowni z cyrylicy,
spowodowane trudnociami z dotarciem do
rda lub te brakiem
odpowiednika danego pojcia w jzyku polskim.

Lublin 1990
Wydawnictwo verbum Grny-Gob Katowice 1991
GODOWANIE LECZNICZE
Dla ludzi mojego pokolenia i rodowiska godowanie lecznicze byo (i
chyba nadal jest) pojciem w zasadzie cakowicie nieznanym. Zreszt
dotyczy to chyba na kadego statystycznego Polaka i co gorsza na kadego
przecitnego lekarza. Wiele rnych przyczyn zoyo si na to, e nic lub
prawie nic nie wiemy o tej niezwykle skutecznej terapii samoleczcej.
Skutecznej, bo leczy w zasadzie kad chorob; wygodnej, bo wystarczy w
zasadzie nic nie je (przez pewien czas) a uruchamiane zostaj potne siy
oczyszczajco - leczce. Metoda wymaga jednak poznania pewnych
konkretnych regu technicznych - metodyki prowadzenia godwki i co jest
nie mniej wane, jej zakoczenia. Niezbdne jest te wysoce odpowiedzialne
podejcie do zastosowania tej wiedzy podczas prowadzenia leczenia. Ju te
wymagania powoduj, e krg ludzi zdolnych do przeprowadzenia godwek
zawa
si.
uwzgldniajc
jeszcze
negatywne
naciski
psychiczne
wywierane przez rodowisko na ludzi chccych zastosowa w praktyce

godowanie lecznicze - krg ten zacienia si jeszcze bardziej. eby sytuacj
t zmieni tzn. uczyni metod dostpniejsz szerszym krgom spoecznym,
wymagana jest z jednej strony rzetelna informacja o godowaniu leczniczym,
z
drugiej
za
umoliwienie
przeprowadzenia
terapii
godwkowej
specjalnych orodkach.
Oto wic gar informacji o leczniczych godwkach (maj one jednak
charakter pobieny i nie radzibym nikomu przystpowania do godwek
jedynie po lekturze tego tekstu). Najoglniej biorc godwka jest to stan
zapocztkowany zaprzestaniem przyjmowania poywienia, a koczcy si
mierci godow. Tak tak, to naprawd nie jest zabawa. Przedzia czasu
pomidzy tymi dwoma wydarzeniami dzieli si wyranie na dwie czci. Na
godwk lecznicz, kiedy to w organizmie zachodzi cay szereg istotnych
zmian, ale wszystkie one s cakowicie odwracalne i przyczyniaj si do
uruchomienia potnych si leczcych; oraz na godwk wyniszczajc,
kiedy zmiany staj si nieodwracalne i w krtkim czasie powoduj mier.
Precyzyjne, pewne i atwe rozpoznanie granicy tych dwch okresw jest
spraw zasadniczej wagi. Jest wiele symptomw okrelajcych moment
zakoczenia
godowania
leczniczego,
najbardziej
znanym,
nieomal
klasycznym, jest tzw. oczyszczenie si jzyka, o czym powiemy pniej. A

wic interesuje nas wycznie ten pierwszy okres godowania. Okres ten
zwany godwk lecznicz charakteryzuje si zupenym zaprzestaniem
pobierania energii drog ukadu pokarmowego, nawet pod postaci pynw
kalorycznych. Z ca moc naley sobie uwiadomi fakt, e przejcie
organizmu na odywianie endogenne (wewntrzne), ktre uruchamia

procesy leczco - oczyszczajce, uwarunkowane jest cakowitym odciciem
si od poywienia (bardzo dobrze - i do tego naley dy- jeli dotyczy to
rwnie sfery mentalnej). A wic wszystkie "dziurawe" czy ubogie diety
polegajce np. na niejedzeniu chleba, czy "zieleniny" nie maj wiele
wsplnego z godwk lecznicz. W podobny sposb mona oceni rwnie
godwki
sokowe.
Godwki
lecznicze
bardzo
radykalnie
oczyszczaj
organizm, intensyfikuj procesy regeneracji i normalizuj funkcje prawie

wszystkich organw naszego ciaa odmadzaj je. Godwkami skutecznie
leczono: chroniczn egzem, pokrzywk, owrzodzenie podudzi, wrzody
odka i dwunastnicy, astm (dychawic oskrzelow), zapalenie staww,
nieyty okrnicy, czerwonk pezakow, zapalenie wsierdzia, zapalenie
zatok, nieyt oskrzeli, zapalenie nerwu, chorob Brajta, ostre i chroniczne
zapalenie wyrostka robaczkowego, skurcz twarzowy, przetoki, uszczyc,
wszystkie rodzaje rozstrojw ukadu pokarmowego, kamic, pelagr, raka
piersi, naboniak, migren, kwasic, hemoroidy, epilepsj, parali, ataksj
lokomocyjn, cukrzyc, otyo, kbuszkowo-kanalikowe zapalenie nerek,
zapalenie nerek, liczne choroby skrne, chroniczny alkoholizm, narkomani,
uzalenienia lkowe itd. Na pocztku godowania leczniczego organizm nie
chce przez kilka dni przestawi si na nowe tory, zachowujc normalny tryb
funkcjonowania. Indukuje przy tym uczucie aknienia, by zmusi nasz
orodek decyzyjny do zaspokojenia godu. Jednakowo sytuacja ta nie
odzwierciedla w najmniejszym stopniu rzeczywistych potrzeb organizmu.
Dobr
ilustracj
bdzie
nastpujcy
przykad.
Posugujemy
si
oto
samochodem osobowym, majcym o wiele wikszy ni zwykle zbiornik na

paliwo (np. 200 l). Samochd nasz ma niezy silnik, spalajcy dziennie tylko
5 l paliwa. I oto my uparlimy si, by mie zawsze peny zbiornik,
uzupeniajc codziennie ubytki.
Po jakim czasie (3 -10 dni) organizm zaczyna przestawia si na
bardziej
waciwe
funkcjonowanie
nowych
warunkach.
Zaczyna
oszczdza energi, przestawia radykalnie metabolizm, inaczej wykorzystuje

wewntrzne rezerwy. Na zewntrz przejawia si to spadkiem temperatury
ciaa, silnym reagowaniem uczuciem zimna na ucieczk energii na zewntrz,
osabieniem ttna, niechci do ruchu fizycznego, zanikiem aknienia i
stanem jasnoci umysu. Zapocztkowuje si wwczas cay szereg zmian
wewntrznych, na ktre organizm decyduje si z niemaym trudem, a ktre
doprowadzaj
po
kilku
dniach
do
penego
przejcia
na
odywianie
endogenne. Wwczas to zaczynaj pracowa na najwyszych obrotach

mechanizmy
oczyszczania
wewntrznego
oraz
potne
mechanizmy
wewntrznego odtwarzania na poziomie komrek, narzdw i caych

struktur i ukadw naszego organizmu. Zewntrzn oznak tego stanu jest
zahamowanie spadku masy ciaa. Podczas poprzednich faz godwki
leczniczej miaa miejsce szybka utrata masy ciaa, rzdu 1kg dziennie.
Natomiast pene przestawienie si organizmu na odywianie endogenne
charakteryzuje si dziennymi ubytkami rzdu 100g. Mechanizmy leczcooczyszczajce tej fazy godwki wystpuj na trzech poziomach. Po pierwsze
okres
godwki
wewntrznych
to
czas
obsugujcych
cakowitej
bezczynnoci
przyswajanie
pokarmu
wielu
systemw
dostarczanego
zewntrz. Doznaj one wwczas regenerujcego odpoczynku, a organizm

moe przeznaczy zaoszczdzon w ten sposb energi (a nie jest ona
wcale maa) na zintensyfikowanie procesw odbudowy i oczyszczania
wewntrznego. Po drugie - na cele odtwarzania struktur wewntrznych, co
jest jednym z podstawowych przejaww ycia, ktre podczas godwki nie
ustaje ani na chwil, organizm przeznacza te skadniki swego ciaa, ktre s
dla niego najmniej wane. Nastpstwem tego jest rozpuszczenie i znaczna
utylizacja prawie wszystkich typw patologicznych naroli, skrzepw,
kamieni w wtrobie, nerkach i pcherzyku ciowym, artretycznych zmian
w stawach itp. oraz prawie wszystkich typw patologicznie zmienionych
komrek. Po trzecie - (wg Wojtowicza) wyniku caego szeregu zmian staje si
moliwe przyswajanie przez komrki organizmu godujcego czowieka
atmosferycznego azotu i dwutlenku wgla. Proces ten jest dostpny zwykle
jedynie rolinom dziki tzw. zjawisku fotosyntezy. Tak wic podobny w
skutkach do zjawiska fotosyntezy proces zachodzi podczas godwki
leczniczej. Okres waciwej godwki leczniczej cignie si do czasu kiedy na
potrzeby konstrukcyjne zaczynaj by przeznaczane struktury bardzo wane
dla yciowych funkcji godujcego (mzg, serce, nerki, wtroba). Wwczas to
pojawia si uczucie godu, oczyszcza si jzyk, ktry pokryty by podczas
godwki grubym nalotem, nastpuje cay szereg przeomw wewntrz
organizmu, a wszystko to jest sygnaem do zakoczenia godwki. Dzieje si
to zwykle w okolicach 40 dnia godowania , ale jest to liczba przecitna i nie
naley si ni zbytnio sugerowa. Warto jednak zwrci na ni uwag
wspominajc yciorysy zaoycieli wielkich religii wiatowych (Buddy,
Chrystusa, Mahometa). W przekazach dotyczcych ich ycia pojawia si
liczba 4o dni postu i jest bardzo prawdopodobne, e praktykowali oni
godowanie, oczyszczajc w ten sposb nie tylko swe ciao fizyczne, ale i
wysze, mentalne poziomy swej psychiki.
Po okresie godowania nastpuje najbardziej krytyczny moment w

caym tym przedsiwziciu. Jest nim rozpoczcie odywiania pokarmowego.
Wyczony podczas godwki ukad pokarmowy nie wcza si od razu,
metabolizm rwnie nie przestawia si gadko na nowe tory, Wszystko to
powoduje, e podjcie odywiania musi nastpowa powoli i zgodnie w iloci
i jakoci do zdolnoci przyswajania organizmu. Poszczeglne rodzaje
pokarmu powinny pojawia si w cile okrelonym czasie i objtoci, a
niektre s cakowicie zabronione w tym czasie np. miso i jego przetwory
czy sl. Niestrawiony wysokobiakowy pokarm przy braku perystaltyki jelit i
braku dostatecznej iloci kwasu solnego w odku, moe by dobr
poywk dla rozwoju wielu szczepw bakterii, co moe doprowadzi do
opakanych skutkw. Naley wic szczegowo przestrzega opracowanych
przez specjalistw zasad metodyki terapii zwaszcza dotyczcych okresu
podejmowania jedzenia po godwce - zwanym okresem odbudowy. W
okresie odbudowy nastpuje cay szereg ciekawych zjawisk w organizmie.
Bardzo szybko nastpuje odbudowa ubytkw masy miniowej. wiadome
kierowanie tym procesem daje moliwo jakby samodzielnego budowania
swego ciaa w podanym przez nas kierunku. Towarzyszy temu stan euforii,
naadowania energi, chci dziaania w aspekcie fizycznym i psychicznym.
Ciekawostk jest bardzo znaczne zmniejszenia si zapotrzebowania na sen
w tym okresie. Dugo okresu odbudowy wynosi mniej wicej tyle ile trwaa
caa godwka, cho w przypadku pierwszych godwek w ogle, moe si
zdarzy, e okres ten bdzie znacznie duszy. Aby podkreli wag okresu
odbudowy w omawianej terapii zaproponowano wprowadzenia terminu
terapia godwkowo-dietetyczna.
W wielu krajach na Zachodzie i na Wschodzie (ZSRR) istniej od wielu
ju lat orodki stosujce t terapi w praktyce. Do nas przed wojn docieraa
dziaalno rosyjskiego emigranta, wielkiego znawcy i "przewodnika" wielu
godwek A. Suworina (mieszka on przez pewien czas w Polsce). Po wojnie
zapanowaa
nas
cisza
zarwno
aspekcie
praktycznym
jak
pimienniczym. Dopiero od kilku lat zaczyna si pisa o godwkach

leczniczych,
by
moe
rwnie
czyni
pewne
kroki
kierunku
wprowadzenia w ycie, w aspekcie spoecznym, idei godowania leczniczego.

Naley pamita, e intencj autora niniejszej publikacji byo jedynie pewne
przyblienie
tematu
terapii
godwkowo-dietetycznej.
Praktycznie
nie
omwiono tu strony technicznej, wskaza i przeciwwskaza, metodyki

prowadzenia godwki oraz okresu odbudowy. Nie podano wielu informacji
potrzebnych do samodzielnego stosowania terapii. Zainteresowani mog je
uzyska za porednictwem redakcji. Terapia godwkowo-dietetyczna jest

jednym z niewielu instrumentw pozwalajcym przecitnemu czowiekowi
uj we wasne rce problem skutecznego pokierowania pewnymi zmianami
w funkcjonowaniu caoci naszego ustroju, pojawiajcymi si w wieku 30-40
lat. W naszym zatrutym wiecie, przy daleko odbiegajcym od ideau
sposobie uywania ciaa, przy tych wszystkich stresach nkajcych nas w
yciu codziennym, wikszo ludzi zaczyna traci kontrol nad swoim
ciaem. Zaczynamy ty, nasze ciaa nabywaj ogranicze fizycznych, a
umysy - blokw psychicznych. Rysy twarzy wyostrzaj si, pogbiaj si
zmarszczki. Zastanwmy si nad tym. Naprawd nie musimy mie nadwagi,
nie musimy chorowa, nie musimy gorzknie z wiekiem, nie musimy
zaczyna umiera zaraz po 40 - stce.
Tumacz
OD AUTORA
Okresowe krtkoterminowe godowanie jako metoda lecznicza ma

wielowiekow tradycj. Historycy odnaleli pierwsze wiadomoci o nim w
dokumentach rdowych powstaych kilka tysicy lat temu. Jednake
pierwsze prby naukowego opracowania metody leczniczego godowania
byy podjte stosunkowo niedawno. W roku 1956 w biuletynie,. Pracownik
suby medycznej" z 14.VIII w artykule Na temat pewnej metody leczniczej
przewodniczcy Akademii Nauk Medycznych ZSRR akademik A.N.Bakulew,
przedstawi pomylne wyniki zastosowania leczenia godwk niektrych
chorb chronicznych.
A.N.Bakulew wskaza na szybk zdolno regeneracji wrzodw' odka
i dwunastnicy oraz na dobry skutek znieczulajcy metody godowania
leczniczego.
Wedug
danych
wasnych,
pochodzcych
kliniki
ktr
kierowa, u chorych na chorob wrzodow objaw niszy wrzodowej znika po

l1 dniach cakowitego powstrzymywania si od jedzenia.
W owych czasach w ZSRR ywy by jeszcze w ludzkiej wiadomoci strach
przed godem, pochodzcy z czasw wojny oraz
powojennych brakw
ywnoci. A mimo to znany chirurg A.N.Bakulew uzna za konieczne zwrci

uwag
naukowcw i lekarzy na perspektywy zastosowania metody
leczenia godem.
Akademik nawoywa, by nie odrzucano lepo tego co ludzie stosowali
przez tysiclecia z poytkiem dla zdrowia, by nie ignorowano tej i innych
metod medycyny ludowej. Wedug jego sw medycyna ludowa i naukowa
nie przecz sobie. Autor podkrela, e metoda leczenia godem nie zawiera
adnego niebezpieczestwa.
Od tego czasu mino ponad trzydzieci lat. Znacznie poszerzay si
wiadomoci teoretyczne w zakresie leczenia i profilaktyki chorb przy
pomocy godowania~ Praktyka wykazaa, e metoda posiada najszersze
spektrum dziaania
leczniczego i
przynosi
same pozytywne
leczniczo-
profilaktyczne skutki. W 'raz z terminem glodwka lecznicza fachowcy

zaczli uywa nowego okrelenia terapia glodw- -dietetycznaa" - TGD.
Do niedawna szerokie stosowanie metody dozowanego godowania byo_
hamowane z racji szeregu przyczyn. Jeden przykad. W lecie 1986 roku przed
audytorium medycyny w Misku wystpi pewien znany uczony, czonek
Akademii Nauk ZSRR. Na pytanie autora na temat roli terapii glodwkowo-
dietetycznej w odbudowie pracy aparatu immunologicznego u chorych z

guzami
nowotworowymi
uszkodzeniami
popromiennymi,
uczony
odpowiedzia, e niema mowy o zastosowaniu tej terapii w cikich

przypadkach choroby popromiennej, poniewa przypadku wymienionych
chorb chorzy nie s w stanie przyjmowa nic oprcz wody. Odpowied
akademika (chirurga-onkologa) wymownie potwierdzia
Fakt, e dzisiejszej dobie znaczna cz naukowcw i praktykw
medycyny ma bardzo nike wyobraenie o tym, co jest TGD, jakie s jej cele
i moliwoci.
Jednak surowe realia ycia zmuszaj trzewo mylcych naukowcw
zwrci uwag na staroytne sposoby uzdrawiania organizmu ludzkiego, bez
wzgldu na stereotypy zahamowa cigle obecne w medycynie. W ten
sposb cakowite godowanie byo z powodzeniem zastosowane z inicjatywy
moskiewskiego akademika A. J. Worobojewa wanie chorym w cikich
(enteropatycznym) stadium choroby popromiennej, poszkodowanych w
Czarnobylu. Fakt ten znalaz odbicie w ostatnich tymczasowych instrukcjach
leczenia ostrej choroby popromiennej.
Nowe moliwoci szerszego propagowania i stosowania dozowanego
godowania otworzyy si w ostatnim okresie z racji przebudowy systemu
opieki zdrowotnej. Najlepszym tego wiadectwem jest fakt powstania w
latach 1987-88 szeregu spdzielni medycznych, w ktrych obok innych
niekonwencjonalnych
metod
leczenia
stosuje
si
szeroko
dozowane
godowanie. Z jednej strony fakt ten jest efektem braku wynikw w leczeniu
chorb chronicznych w warunkach instytucji leczniczo-profilaktycznych
pastwowej i zwizkowej suby zdrowia, i wskutek tego uwidacznia
podwyszone potrzeby spoeczne w tym zakresie. Z drugiej za akcentuje
moliwo szerszego wczenia si nielicznych w tej dziedzinie specjalistw
medycznych do procesu leczenia spoeczestwa.
Na Biaorusi Takie spdzielnie dobrze zaprezentoway si w Misku i
Witebsku. Powstaj filie w obszarze podmoskiewskim i innych czciach
ZSRR. Wanie dziki wprowadzeniu terapii Godwkowo-dietetycznej w
spdzielniach, rozszerzyy si moliwoci rehabilitacji inwalidw i leczenie
przewlekle
chorych.
szczeglnoci
dotyczy
to
grupy
chorych
uzalenionych od lekw, przewanie hormonalnych (glukokortykoidowych),

przepisywanych cierpicym na dychawic oskrzelow, uszczyc, sarkoidoz
ukadu oddechowego itd.
Zwizki
zawodowe,
Ministerstwo
Opieki
Zdrowotnej
oraz
Opieki
Socjalnej musz zawrci na to uwag i w ramach zdrowej konkurencji

powinny odblokowa swoje szpitale, przychodnie, sanatoria i prewentoria,

aeby moga tam przenikn proponowana czytelnikowi w najwyszym
stopniu
skuteczna,
tania
dostpna
metoda
leczenia
schorze
najrozmaitszego rodzaju.
Dr med. G. A. Wojtowicz
10
PYTANIA
Pytanie: Jakie metody tak samo jak terapia godwkowo - dietetyczna
usprawniaj biosyntez w ustroju ludzkim ?
Odpowied: Oprcz terapii godwkowo-dietetycznej istnieje szereg innych
czynnikw sprzyjajcych usprawnieniu biosyntezy kwasw nukleinowych i
innych substancji niezbdnych dla aktywnoci yciowej czowieka (ssaka).
"Drugi oddech" dugodystansowca powstaje w wyniku rozwoju u biegncego
czowieka oddechowej wyrwnanej skompensowanej kwasicy. I wanie ta
kwasica oddechowa w znacznym stopniu zapewnia podwyszone wizanie
dwutlenku wgla przez komrki. Gdyby u maratoczykw nie uruchomi si
ten mechanizm to ich rezerwowej tkanki tuszczowej nie wystarczyoby
nawet
na
poow
drogi.
Zatrzymanie
oddechu
(kumbhaka)
dziki
wiczeniom systemu jogi i jej gimnastyki oddechowej (pranajamy) nawet

bez specjalnego systemu ruchw zapewnia rn jeli chodzi o dugo i
intensywno, lecz sterowan (skompensowan) kwasic oddechow, czyli
sprzyja podniesieniu poziomu przyswajania dwutlenku wgla i azotu przez
komrki.
Wesp
godwkami
przeprowadzanymi
przez
jogw,
te
systematyczne wiczenia stale podtrzymuj prac ich immunogenetycznego

aparatu na najwyszym poziomie. W ten sposb prawdziwy jogin utrzymuje
jako pracy swego aparatu immunogenetycznego na poziomie lepszym
niu kadego biegacza. Oto dlaczego jogini nale do kategorii ludzi
dugowiecznych. W tym zakresie ich sposb ycia jest badany przez wielu
naukowcw z rnych orodkw naukowych rnych krajw, w tym rwnie
przez gerontologw radzieckich. System jogi w Indiach jest szeroko
stosowany przez wszystkie warstwy spoeczestwa indyjskiego. Naucza si
jej w szkoach i college'ach, zosta wic przyjty jako akceptowana przez
pastwo podstawa wychowania, ktra ma na celu nie tylko doskonalenie
wasnego ciaa, lecz rwnie zachowanie zdrowia. Przy takim systemie
poywienie moe by bardzo skromne bez jakiejkolwiek szkody dla
organizmu. Wanie tak odywiaj si dugowieczni jogini. W ZSRR istnieje
wiele odmian oddechowej gimnastyki jogi z zatrzymywanym oddechem
(system K. P. Butejko, J. S. Gulko, P. K. Iwanowa i inne). Wszystkie s oparte
na tej samej zasadzie - powstrzymywanie oddechu za pomoc siy woli,
cechujce si wzrostem wizania dwutlenku wgla przez komrki (co czy
je z terapi godwkowo-dietetyczn) jednoczenie za znacznie odrnia od
teje pod wzgldem zakresu i siy odbudowujcego oddziaywania na ustrj
ludzki. Godwce nie towarzyszy wymuszone powstrzymywanie oddechu.
11
Oddychanie podczas godwki spowalnia si samoistnie dlatego, e podczas

kwasicy wiksza cz dwutlenku wgla nie dociera do puc, przyswajana po
drodze przez komrki naczy i krwi. W wyniku tego zmniejsza si wymiana
gazowa w pucach. W ten sposb spowalnia si rytm oddechu u aktywnie
godujcego pacjenta. Kontrolowana kwasica podczas terapii godwkowodietetycznej jest wymylona nie przez czowieka lecz przez natur.
Najbardziej za kompleksowo i bezpiecznie rozwija si ona nie tyle w skutek
wzrostu stenia we krwi dwutlenku wgla, co cia ketonowych czemu
towarzyszy przesunicie rwnowagi kwasowo-zasadowej w stron kwan.
Ten kwany odczyn krwi podczas godowania w warunkach fizjologicznych
moe w sposb naturalny trwa o wiele duej ni sama kwasica oddechowa.
Nie godziny, lecz dziesitki dni. By moe dlatego godowanie bardziej
mocno i kompleksowo odbudowuje organizm czowieka. Oto dlaczego
skompensowana
najbardziej
kwasica
godowa
przekonywujcy
dodatni
zapewnia
efekt
jakociowo
ilociowo
leczniczo-profilaktyczny
porwnaniu z innymi naturalnymi metodami leczenia.

Wymienione wyej jak rwnie inne metody osigania kwasicy oddechowej
mog by stosowane przez dzieci i dorosych samodzielnie jako terapia
leczniczo-profilaktyczna w okresie wczesnych stadiw rozwoju rnych
chorb przewlekych. Natomiast w zaawansowanych stadiach chorb mog
one suy jedynie jako dobry rodek wspomagajcy odbudow ukadw i
narzdw czowieka podczas przeprowadzania dozowanego godowania.
Zreszt we wspczesnych instrukcjach terapii godwkowo-dietetycznej
zaleca si stosowanie rwnie gimnastyki oddechowej z zatrzymywaniem
oddechu,
segmentarycznego
masau,
akupunktury,
zabiegw
wodoleczniczych itd. Wszystkie te naturalne techniki lecznicze poprzez

aktywizacj oglnego syndromu adaptacyjnego w mniejszym lub wikszym
stopniu wzmacniaj i usprawniaj procesy biosyntezy w organizmie.
Sprowadza si to do przeduenia procesu odnowy narzdw i ukadw
czowieka przeprowadzajcego terapi godwkowo-dietetyczn.
Niektrzy fachowcy od jogicznej gimnastyki oddechowej empirycznie ustalili,
e chorzy podczas godowania szybciej opanowuj kontrolowany sposb
oddychania. Podczas godwki w sposb naturalny zwalnia si rytm oddechu
i skurczw serca. Dlatego chorym, zwaszcza z niewydolnoci oddechow,
prociej i atwiej jest zajmowa si t gimnastyk z zatrzymywaniem
wydechu (wydua 1rytm oddechu). Zatrzymywanie oddechu w czasie
pywania podwodnego rwnie atwiej jest osigane podczas godowania.
Dlatego podczas godowania mona pozostawa pod wod znacznie duej.
12
Wrd innych czynnikw sprzyjajcych podniesieniu jakoci syntezy kwasw

nukleinowych na szczegln uwag zasuguje obnienie temperatury
komrek fizjologicznych (leczenie chodem). Zreszt w okresie godowania
obserwuje si pewne obnienie temperatury ciaa. Naukowcy japoscy
opracowali metod obniania temperatury komrek czowieka. Komory ze
specjalnymi przyrzdami pozwalaj na pewien czas obniy temperatur
niektrych komrek powoki skrnej. Otrzymano pierwsze wyniki leczenia trwae remisje takiej choroby jak gocowe zapalenie staww. Przy tej
przewlekej chorobie niszczone s wszystkie bariery ustroju, a do ostatniej
cznotkankowej. Choroba ta naley do chorb rozlanych tkanki cznej.
Jednak ywa materia okazuje si by tak doskona, e nawet w takich
przypadkach moliwa jest pomylna odbudowa ustroju ludzkiego, czyli
przeduenie
stosowany
ten
razem
sposb
TGD
ycia.
moe
Ten
mie
kierunek
naukowo-medyczny
pomylne
perspektywy
we
wspczesnym lecznictwie. Pewn popraw biosyntezy i wzmoonego

wizania dwutlenku wgla mona osign stosujc szereg lekw. Np. taki
preparat jak dibazol przy wprowadzeniu do ustroju na jaki czas zmienia
rwnowag kwasowo-zasadowwe krwi w stron kwan, a jednoczenie nie
szkodzi. Poprzez to dibazol usprawnia biosyntez w organizmie pacjenta.
Dlatego preparat ten pocztkowo by stosowany jako rodek obniajcy
cinienie nadcinieniowcom, a potem znalaz szerokie zastosowanie midzy
innymi rwnie jako rodek immunokorygujcy. Im bardziej wskie jest
oddziaywanie leku na systemy i narzdy czowieka, tym wicej dziaa
ubocznych obserwuj lekarze. Im zakres dziaania lekw i metod jest
szerszy, tym mniej szkd powoduj w organizmie te preparaty. Wyjtek
stanowi leki bezporednio dziaajce na przyczyn zachorowania. Za
przykad moe posuy specyficzne leczenie wielu chorb
infekcyjnych i pasoytniczych.
Lekarze powinni zwrci wiksz uwag na leki dziaajce poprzez
usprawnienie biosyntezy przy pomocy wprowadzenia do ustroju kompleksu
mikroelementw. Wedug danych akademika M. F. Guyjego, proces wizania
dwutlenku wgla przez komrki wzmaga si wskutek zastosowania wielu
mikroelementw i szeregu jonw. Np. potas, magnez, mangan i inne
nieznacznie ale wyranie usprawniaj procesy wizania dwutlenku wgla. Za
to sd, wap- przeciwnie utrudniaj przebieg tych procesw. Znacznie
bardziej skuteczne jest w tym wzgldzie wprowadzenie do organizmu
mikroelementw i jonw, ktre usprawniaj biosyntez w organizmie. Do
najbardziej doskonaych lekw odbudowujcych system odpornociowy
13
naley bardzo stary rodek ludowy - mumie\ . Zawiera on praktycznie cay

arsena mikroelementw usprawniajcych biosyntez. Wanie dlatego
regeneracja
uszkodzonych
narzdw
wewntrznych
przy
waciwym
stosowaniu tego leku (we waciwym czasie i w odpowiedniej dawce)

odbywa si przewanie poprzez narastanie nabonka (zagojenie si bez
blizny). Podobne dziaanie (aczkolwiek nie tak wyrane) posiada rwnie
szereg innych lekw odbudowujcych aparat immunogenetyczny: zoty
korze (Rhodiola* Rosea L.), Eleuterococe, e-sze, Dioscorea Caucasica
Lypsky\ Spord lekw, najbardziej szerokie spektrum dziaania maj rodki
odbudowujce aparat immunogenetyczny. Ludzie stosuj mumie przy
najrozmaitszych zachorowaniach: urazowych, kardiologicznych, pucnych,
odkowo-jelitowych,
chirurgicznych,
onkologicznych
itd.
Leningradzki
Instytut Onkologii (prof. K. F. Belinowa) w roku 1980 poinformowao

przeciwnowotworowym
dziaaniu
mumie
dowiadczeniach
przeprowadzonych na zwierztach, ktrym zaszczepiono najbardziej zoliwy

nowotwr - misak limfatyczny Plissa. Po podaniu duych dawek mumie
(250 mg na kg wagi ciaa) odnotowano u tych ssakw zahamowanie wzrostu
tego misaka limfatycznego. Czas ju by suba farmakologiczna ZSRR nie
ograniczaa zastosowania mumie jedynie z tego powodu, e efekty
odbudowy immunologicznej przy zastosowaniu tego rodka z rnych rde
rni si si oddziaywania, i e jakoby trudno jest go dawkowa.
Dowiadczenie ze stosowania mumie wykazuje, e nawet gdy przypadkowo
zwikszy si dawk dziesiciokrotnie lub wicej, nie obserwuje si adnych
skutkw
ubocznych.
Tak
te
powinno
by
przy
odbudowie
aparatu
immunogenetycznego. Wynika z tego, e nie istnieje problem ustalania

dawek mumie. Na pocztek mona da choremu zwyke lub aplikacyjne
dawki, i jeeli nie daje to efektu leczniczego z powodzeniem mona
zwikszy ilo podawanego leku, nie lkajc si o skutki. Oto cay problem,
ktry stan na drodze szerokiego zastosowania tego doskonaego leku.
Sprbowa zorganizowa wydobycie na skal przemysow leku mumie lub
stworzy
jego
odpowiednik
dla
szerokich
warstw
ludnoci,
to
jest
perspektywiczne zadanie dla suby zdrowia ZSRR. Ciekaw chocia mao

zbadan jest sprawa leczenia chorych z chorob wiecow i innymi
patologiami metod umieszczenia ciaa pacjenta do poziomu szyi w
specjalnym
worku
wypenionym
dwutlenkiem
wgla.
Metoda ta
jest
stosowana w Centralnym Instytucie Kurortologii i Fizjoterapii w Moskwie.

Jeeli zostanie dowiedzione, e komrki skry bardziej skutecznie ni zwyke
przyswajaj dwutlenek wgla spoza ustroju, metoda ta ma przed sob due
14
perspektywy.
Najwiksze
zainteresowanie
budzi
dowiadczenie
zastosowania w medycynie promieni laserowych. Ta czerwona wizka

promieni o dugoci fali 0,63 \)m\1m uyta w cile okrelonej dawce,
wykazuje miejscowy efekt regenerujcy podobny do godwek i mumie, czyli
powoduje gojenie si bez wytwarzania si blizn np. wskutek zarastania
nabonkiem wieych wrzodw dwunastnicy i odka. Promie laserowy to
wizka wiata, lecz wiata niezwykle spjnego, koherentnego, o wielkiej,
dajcej si regulowa energii i rednicy wizki. Dla zapewnienia efektu
fotosyntezy w tym przypadku wystarczy widocznie skierowa na komrk
wzmocnion wizk promieniowania wietlnego. Mona wic przypuszcza,
e promienie laserowe znajd bardzo szerokie zastosowane w medycynie
jako rodek odbudowujcy prac aparatu immunogenetycznego.
Ta najbardziej wspczesna metoda w lecznictwie ma bez wtpienia
due
perspektywy.
Poczenie
staroytnej
metody
odbudowujcej
odporno- godowania, z najbardziej wspczesn- laserem, poszerzy

miejmy nadziej moliwoci ich zastosowania w medycynie.
Pytanie:
Czy
ma
swoj
specyfik
historia
rozwoju
terapii
godwkowo-dietetycznej w ogle, jak te w szczeglnoci w ZSRR i na

Biaorusi ?
Odpowied: Jak zaznaczono wczeniej, pocztki stosowania penego
dozowanego godowania w celach leczniczych i profilaktycznym kryj si w
mrokach
zamierzchej
przeszoci.
Leczniczo-profilaktyczne
znaczenie
godowania byo znane w

staroytnym Egipcie, Indiach, Grecji i Rzymie. W podstawowym *podrczniku
nauki lekarskiej Tybetu "Cziud-Szi" (IV wiek przed n.e.) wskazywano na
leczenie godem i odywianiem. Wedug poda Budda oraz Jezus Chrystus
przeprowadzali dugie godwki. Staroytni gloryfikowali ascetyczny tryb
ycia. Nie jest dla nikogo tajemnic, e instytucja postw przewidziana przez
staroytne religie, to powstrzymywanie si od jedzenia przez czas duszy
przez kapanw, a przez krtkie okresy przez ca pozosta ludno.
Sokrates i Platon regularnie przeprowadzali wielodniowe profilaktyczne
kursy godowania, ktre wedle ich zdania sprzyjay osigniciu "wyszego
stopnia
umysowej
przenikliwoci".
Pitagoras
tym
celu
godowa
systematycznie po 40 dni, i nakania do godowania swych uczniw,

uwaajc, e rozwija to "percepcj umysow". Sawni lekarze staroytnoci Hipokrates,
Awicenna,
Asklepiades,
Aulus
Cornelius
Celsus
inni
z
15
powodzeniem
leczyli
ludzi
metod
dozowanego
godowania.
redniowieczu wenecjanin L. Cornaro wskazywa na celowo stosowania

penego godowania i podkrela, e wskutek tego przedua si ycie
ludzkie. Lekarz z Neapolu A. Ferras poleca chorym dugie powstrzymywanie
si od jedzenia, nawet w leczeniu *takiej choroby jak kia. Lekarz niemiecki
Weerkawe
stosowa
farmakologicznymi
do
godowanie
leczenia
*kiy.
poczeniu
Fridrich
ze
Hoffman
rodkami
wspomina
pomylnym wpywie godowania na nadkrwisto oraz wrzody zoliwe,

egzem, katarakt i inne *choroby. Inny lekarz niemiecki H. R. Hufeland
(1956) w ksice "Sztuka przeduania ycia ludzkiego - makrobiotyka"
wskazuje na godowanie lecznicze. Medyk szwajcarski Paracelsus i angielski
lekarz Chain szeroko stosowali godowanie przy rnych chorobach organw
wewntrznych. W XVII, XVIII i XIX wieku godowanie lecznicze najszerzej
praktykowane byo w Niemczech, Anglii, Francji i Szwajcarii. W Rosji
pierwsze informacje wskazujce na efekt leczniczy godwek pojawiy si w
XVII w. Wjeniaminow (1769) zaleca godwk lecznicz w przypadkach
przewlekych chorb przewodu pokarmowego. W 1822 r. prof. L. A. Struwe
aktywnie
propagowa
godwki
lecznicze.
Profesor
Uniwersytetu
Moskiewskiego I. G. Spasskij (1834) z powodzeniem zastosowa godowanie

w leczeniu szeregu chorb przewlekych. N. L. Zeland (1888) wnis wielki
wkad do zagadnienia godowania leczniczego jako badacz eksperymentator.
W Ameryce godowanie w celu leczniczym pierwszy zastosowa w roku
1877 E. Dewey. Specjalista ten by zwolennikiem dugich kursw godowania.
Metod t leczy otyo, wiele chorb ukadu pokarmowego oraz inne
przewleke zachorowania narzdw wewntrznych. Uczennica Dewey'ego
Linda Hazzard uzupenia godowanie zabiegami dodatkowymi takimi jak:
zabiegi
wodolecznicze,
powodzeniem
mog
masa,
gimnastyka.
przechodzi
po
Podkrelaa,
godwce
na
ludzie
odywianie
wegetariaskie. Rzeczywicie wielu pacjentw po przeprowadzeniu terapii

godwkowo-dietetycznej bezproblemowo i bez jakichkolwiek szkd dla
organizmu przechodzi na wegetariaski tryb ycia. Wiodcy w ZSRR
propagator, badacz i praktyk dozowanego godowania prof. J. S. Nikoajew
jest wegetarianinem ju przeszo p wieku.
Lekarz Tajner (1880) nazywa to leczenie "eliksirem modoci". Przed
godowaniem Tajner by sabym i chorowitym czowiekiem. Jednake w wieku
52 lat, gdy ju nie mia nic do stracenia, przeprowadzi40-dniowgodwki
pozby si swych "bolczek". Przey jeszcze 31 lat. W ogle naturopaci
16
amerykascy wskutek regularnego leczniczego godowania wykazywali si

dugowiecznoci.*
Dowiadczenia Maeitchen'a, H.Sheltona, Alsanfe'a\ , Wegera, Tildena i
innych wskazuj na pomylne stosowanie leczniczego godowania w szeregu
przypadkw zachorowa na raka piersi i odka oraz na wyleczenia chorych
na biaaczk i niedokrwisto zoliw. De Vries zwraca rwnie uwag na
pomylne
leczenie
grulicy,
marskoci
wtroby,
choroby
Addisona,
nadczynnoci tarczycy, choroby Heinego-Medina i wielu innych zachorowa

metod godwki dozowanej, ktr inni uwaali za przeciwwskazan.
Jednake w wiecie naukowym wci nie byo powanego stosunku do
tych publikacji. Rzecz w tym, e koncerny farmakologiczne Zachodu nie
pozwalaj, wprost czy w sposb poredni, by lekarze stosowali w praktyce
lub badali naukowo metod leczniczego godowania. Jest to dla nich
niekorzystne. S konkurentami tej metody. Farmakologiczna mafia usiuje
otoczy sw opiek wikszo lekarzy i naukowcw, "dokarmiajc" ich
finansowymi dotacjami.
Koniec XIX i pocztek XX stulecia obfitowa w wydarzenia w dziedzinie
godwek. Rozpoczto w owym czasie badania dowiadczalne, ktre
zapocztkoway
wkad
do
teoretycznego
uzasadnienia
mechanizmw
dziaania tej terapii. Jeszcze w dowiadczeniach N. L. Zelanda (1888) na

kogutach poddanych wielokrotnemu dozowanemu godowaniu ustalono, e
ptaki byy bardziej wytrzymae w walkach z przeciwnikami z grupy kontrolnej
oraz lepiej znosiy inne niewygody, w szczeglnoci gd.
Jednak
najbardziej
waki
wkad
do
bada
nad
godowaniem
dowiadczalnym wnis prof. W. W. Paszutin (1902) wraz z uczniami. Sam by

uczniem sawnego terapeuty owych czasw profesora S. P. Bodkina. W. W.
Paszutin w Wojskowo-Medycznej Akademii carskiej Rosji wykona wiele
dowiadcze
wskutek
tego
mg
sformuowa
istot
fizjologii
mechanizmw godowania. Po raz pierwszy zwrci uwag na fakt, e w

pierwszym okresie godowania fizjologicznego ma miejsce szybki ubytek
ciaru ciaa. Potem, dosownie po kilku dniach, ubytek ten w warunkach
fizjologicznych znacznie si spowalnia. Mechanizmy zachowywania energii
oraz hamujce spadek wagi ciaa nie byy wwczas jeszcze wyjanione.
Ustalono jednak, e zuycie biaek ustroju w tym okresie utrzymuje si na
minimalnym poziomie, komrki fizjologiczne przy tym, a tym bardziej
komrki tkanki nerwowej oraz systemu wewntrz- wydzielniczego, nie
ponosz uszczerbku.
17
Wskutek przekroczenia granic godowania fizjologicznego nastpuje u

zwierzt trzecie stadium - nie jest to ju godowanie fizjologiczne. W owym
okresie wystpuje ostry spadek ciaru ciaa, poczony z wyczerpaniem
mechanizmw wyrwnawczych i zaamaniem si pracy serca. Rozrnienie
trzech okresw penego godowania u ssakw moe stanowi przesank do
uwaania W. W. Paszutina za zaoyciela teorii godowania czy te
odywiania endogennego. Jego dowiadczenia nie utraciy swego znaczenia
do dzisiaj. Wanie w pniejszych dowiadczeniach na rnych zwierztach
ustalono, e pierwsze dwa fizjologiczne etapy godowania u rnych zwierzt
maj rne dugoci, i wanie dziki tym dwm pierwszym etapom
godowania wydua si ycie u godujcych w porwnaniu z osobnikami
ywionymi regularnie.
Dla przykadu ddownicom mona w ten sposb przeduy ycie 19krotnie, myszom 4-rokrotnie, natomiast wysoko rozwinitym duym ssakom
1,5-2-krotnie. Wanie na tym etapie godowania eksperymentalnego,
przeprowadzanego przez naukowcw wielu krajw porednio ustalono, e
fizjologiczne godowanie mniej lub bardziej odbudowuje prac aparatu
immunogenetycznego ywych organizmw, w ten sposb wyduajc im
ycie. Naukowcy niemieccy Schenk i Meier w 1938 roku wykryli podczas
godowania leczniczego wzmoenie si obronnych ustroju wobec szeregu
mikrobw chorobotwrczych. Bakteriobjczo wystpowaa w zwizku z
narastaniem kwasicy podczas godwki. W szczeglnoci wystpowaa ona
po tzw. szczycie kwasicznym, i osigaa swe maksimum w trzecim tygodniu
godowania. Co wicej, pozostawaa nawet po zakoczeniu godowania.
Jeszcze wczeniej F. Benedict (1915) wskazywa, e szczyt kwasiczny jest
czynnikiem stanowicym o odbudowujcym oddziaywaniu godowania. W
ten sposb ju na pierwszych etapach rozwoju teorii godowania (czy te
odywiania endogennego) szczeglne leczniczo-profilaktyczne znaczenie
nadano
okresowi
szczytu
kwasicznego
(6-8
dzie
godowania)
nastpujcym po nim 2-3 tygodniom powstrzymywania si od jedzenia,

podczas ktrych kwasica pozostawaa w przyblieniu na jednakowym
poziomie, wahajc si nieznacznie. Byy to konkretne prby powizania
dziaania leczniczego godowania z rozwijajc si przy tym samoregulujc
si
skompensowan
kwasic.
Dopiero
jednak
fundamentalne
prace
akademika M. F. Guyjego i prof. M. I. Woskiego w latach 1960-70 w

dziedzinie wizania przez komrki ssakw dwutlenku wgla i azotu z
powietrza oraz idee naukowca z Nowosybirska - K. P. Butejko, stworzyy
rzeczywiste podstawy do utworzenia teoretycznego uzasadnienia leczniczo
18
-profilaktycznego oddziaywania kwasicy podczas godowania,
ktrego
podstaw jest usprawnienie jakoci biosyntezy w komrkach czowieka

(ssakw) poprzez bardziej skuteczne wizanie dwutlenku wgla i azotu przez
komrki. Historia rozwoju leczniczego godowania w ZSRR a w szczeglnoci
na Biaorusi jest osobliwa i pouczajca. Na terenach Zachodniej Biaorusi
przed jej przyczeniem do ZSRR metoda ta bya propagowana przez A. A.
Suworina. By to jeden z potomkw synnych Suworinw, ktrzy posiadali
najwiksze drukarnie w Petersburgu. Po Rewolucji Padziernikowej A. A.
Suworin walczy po stronie biaogwardzistw, i po zakoczeniu kampanii
do zmczony yciem i chorobami wyemigrowa do Jugosawii, gdzie dugo
cierpia bied i gdzie postanowi wyda jedn ze swych ksiek. Wydawca
jednak nie chcia dzieli si honorarium z emigrantem. I wskutek faszywego
oskarenia A. A. Suworin dosta si do wizienia bez rozprawy. Byy
przedstawiciel znanego rosyjskiego rodu z rozpaczy ogosi w wizieniu
godwk. Wwczas to wiadomo o nim dotara do wyszych instancji
sdowniczych Jugosawii. W 35 dniu godwki A. A. Suworinowi umoliwiono
prowadzenie obrony w toczcym si przeciwko niemu procesie. Wygra go.
Poniewa by czowiekiem wyksztaconym zna system jogw, nie przerwa
godwki natychmiast po rozprawie. Po raz pierwszy wytrwa w godwce 42
dni i pozby si dziki niej wielu chorb chronicznych. Pierwszym jego
pacjentem w zakresie leczenia godowaniem by naczelnik wizienia. Potem
popyn do niego potok beznadziejnie chorych. Suworin stosowa dugie
godwki, przekraczajce nawet granic godowania fizjologicznego - 35-76
dni bez przerwy.
Suworinowskiej metodzie leczenia godowaniem poddao si ok. 10
ty. pacjentw. Wyniki kuracji i metodyk godowania opisywa w swych
ksikach, wydanych w jzyku rosyjskim w Jugosawii na pocztku lat 30tych. Ksiki te Suworin przywozi i rozpowszechnia na terytorium
Zachodniej Biaorusi przed jej przyczeniem do ZSRR. W ten sposb w
latach 30-tych pojawili si naladowcy Suworina w miecie Kobry. Ludzie ci
nie posiadali wyksztacenia medycznego. Niektrzy z nich stosuj metod
godowania leczniczego do dzi. Autorowi udao si pozna jednego z nich w
1974 roku - Michaa Romanowicza Zazul, gdy w Szpitalu Kolejowym miasta
Miska zaczto stosowa godowanie lecznicze. Wanie ten "znachor"
podpowiedzia realn moliwo przeprowadzania frakcyjnej metody TGD.
Przed wojn mniej wicej takimi okresami godowania, z krtkimi przerwami
odywiania pomidzy nimi, udawao si mu ratowa od mierci z powodu
uoglnionej postaci grulicy wielu modych ludzi. Niektrzy z nich yj do
19
dzi. W czasach przedwojennych, gdy ich wypisywano ze szpitala, by

umierali w domu ten znachor, ktry opanowa metod A. A. Suworina i
posiada wasne dowiadczenie, przepisywa takim chorym specjalne kursy
godowania ze skrconymi okresami odywiania pokarmowego pomidzy
nimi. W sumie w cigu 11 miesicy chorzy godowali ponad 100 dni. Skutek
by zdumiewajcy - cakowite wyleczenie kliniczne z trwa remisj choroby.
Po wojnie po wprowadzeniu antybakteryjnego specyficznego leczenia
grulicy jak gdyby odpada konieczno stosowania metod ludowych.
Kompleksowe leczenie etiologiczne skierowane bezporednio na prtek
grulicy (Mycobakterium) zapewnio powodzenie w likwidacji grulicy jako
choroby spoecznej. Jednak w ostatnich latach coraz czciej wystpuj
przypadki grulicy odpornej na terapi antybakteryjn, i by moe metoda
TGD w tych przypadkach znw stanie si aktualna, zwaszcza, e leczy si
przy tym kompleksowo grulic oraz choroby jej towarzyszce. W Moskwie
po raz pierwszy godowanie lecznicze byo zastosowane przez lekarza N. P.
Narbekowa w leczeniu dychawicy oskrzelowej, nadcinienia, otyoci i
szeregu innych zachorowa. Po jego dziaalnoci pozostaa metodyka
leczniczego godowania. Zreszt wyrnia si ona korzystnie spord
wspczesnych zalece metodycznych dotyczcych zasady ponownego
przejcia na odywianie pokarmowe po godwce.
Najwiksze dowiadczenie praktyczne w ZSRR w zakresie godowania
leczniczego posiada Jurij Siergiejewicz Nikoajew. Po raz pierwszy na wiecie
zastosowa on dozowane godowanie do leczenia takiej gronej choroby
psychicznej jak schizofrenia (1948r.). Stworzy on szko przygotowujc
specjalistw
terapii
Ma
wielu
uczniw
kontynuatorw. Jako pierwszy wzbudzi zainteresowanie autora tej ksiki do

problemu godowania leczniczego. Jego ksika "Godowanie dla zdrowia"
miaa ogromne powodzenie wrd czytelnikw. Autor spotyka lekarzy,
ktrzy z powodzeniem stosowali w praktyce terapi godwkowo-dietetyczn
jedynie po zapoznaniu si ze wspomnian ksik. Liczni chorzy nie
czekajc na to, kiedy w tym czy innym regionie ZSRR otworzy si
odpowiedni
placwk
suby
zdrowia,
powodzeniem
leczyli
si
godowaniem samodzielnie wedug ksiki J. S. Nikoajewa. Jednake

metodzie nie byo sdzone zdobycie szerokiego uznania wrd spoecznoci
medycznej.
Jeszcze
1928
roku
Amsterdamie
odby
si
VII
Midzynarodowy Zjazd Dietologw, na ktrym z odczytem programowym pt.

"Zastosowanie praktyczne godowania dozowanego" wystpi H. Determan.
Zjazd uzna za celowe zastosowanie godowania dozowanego w chorobach
20
naczynio-sercowych, gastroenterologicznych, wydzielania wewntrznego i w

szeregu
innych.
Jednak
ju
od
pierwszych
lat
po
wojnie
gwnym
przeciwnikiem godowania leczniczego w ZSRR sta si Wszechzwizkowy

Instytut ywienia. Jego idea ywienia zbilansowanego w aden sposb nie
dawaa si powiza z godowaniem leczniczym. Wiodcym dietologom
ZSRR nie chciao si gboko wchodzi w istot problemu, nie uwaajc
nawet za stosowne marnowa na to czas. Podstawowym czynnikiem
stojcym na drodze rozwoju metody bya kwasica godowa, ktr z uporem
do dzi traktuje si jako szkodliw. Przy tym adna praca dowiadczalna nie
wykazaa,
ciaa
ketonowe
podczas
godwki
niszcz
lub
choby
uszkadzaj fizjologiczne komrki.

Akademik A. N. Bakulew w 1956 roku zwrci na ten fakt uwag i w
jednej ze swych publikacji zauway, e ciaa ketonowe w trakcie godwki
nie
szkodz
organizmowi.
Drugi
argument
przeciwko
godowaniu
leczniczemu, ktry wysuwa Instytut ywienia sprowadza si do tego, e

czowiek
stale
aminokwasami,
musi
pobiera
witaminy
itd.
zewntrz
Jednak
biaka
dowiadczalne
niezastpionymi
prace
naukowe
przeprowadzone przez rnych naukowcw z caego wiata wskazuj na co

odmiennego. Nie zaobserwowano deficytu niezastpionych aminokwasw,
witamin i innych substancji biologicznie czynnych podczas fizjologicznych
okresw godowania - do 30-40 dni. Glukoza, witaminy, niezastpione
aminokwasy, enzymy s wwczas syntetyzowane w wystarczajcych a
nawet w wikszych ilociach,
w porwnaniu z okresem odywiania
pokarmowego. Na pocztku lat 70-tych ukazay si w ZSRR pewne prace

naukowe, ktre mylnie wskazyway na jakie, aczkolwiek nieznaczne lecz
negatywne efekty w procesie terapii godwkowo-dietetycznej. Artykuy te
zasuguj na dokadniejsze ich rozpatrzenie.
W
roku
1973
Oglnozwizkowy
Naukowo-badawczy
Instytut
Gastroenterologii, cile zwizany w zakresie problematyki i zada z

Instytutem ywienia, opublikowa dwie publikacje naukowe, bdce dwoma
czciami opisu jednego eksperymentu naukowego - badania luzwki
odka chorych psychicznie w okresie 28-dniowego kursu godowania
leczniczego. Pod wzgldem energetycznym okadzinowe komrki odka
nale
do
najsabszych
naukowcy
przypuszczali,
jeeli
je
nie
zaopatrywa z zewntrz w energi pochodzc z poywienia, by moe

zaczn gin lub jako negatywnie si zmienia. W tym czasie pojawiy si w
ZSRR japoskie gastrofibroskopy, ktre pozwalay nie tylko oglda odek i
dwunastnic, lecz dokonywa histologicznego pobrania wycinkw z rnych
21
miejsc luzwki odka i ledzi dynamik stanu komrek. Psychicznie

chorych regularnie odwoono do Instytutu Gastroenterologii i w krtkich
okresach (2-3 dni) przeprowadzano badania histologiczne. W ten sposb w
pierwszej publikacji podano, e komrki okadzinowe s stopniowo nasycane
rozmaitymi tuszczami (lipidami). W kocu dokonano podsumowania - "na
rnych etapach godowania leczniczego w komrkach okadzinowych i
gwnych odka wytwarza si obraz zwyrodnienia tuszczowego typu
lipofanerezy". Jednak naukowcw zainteresowa inny fakt. Podczas godu nie
zgina
ani
jedna
komrka.
Przeciwnie,
pojawiy
si
nowe
komrki
fizjologiczne z jasn protoplazm, ktre z czasem powinny si byy

przeksztaci w okrelone komrki odka. To zainteresowanie spowodowao
przeduenie bada o miesic po zakoczeniu godowania. Rezultaty
przedstawiono w drugiej publikacji. Okazao si, e tuszcze nasycajce
zwyke komrki okadzinowe podczas godowania w cigu 1-2 dni po
rozpoczciu
odywiania
pokarmowego
byy
usuwane
komrek
do
krwiobiegu. Wszystkie za komrki z jasn protoplazm po 25-30 dniach

przeksztaciy si w komrki dodatkowe, wzmagajce czynnoci ochronne
odka (wydzielaj one luz oraz substancje chronice odek przed
uszkodzeniem). W ten sposb udowodniono, e nie byo adnych zmian
dystroficznych w odku. Przeciwnie, komrki fizjologiczne stay si bardziej
odporne na zewntrzne i wewntrzne czynniki uszkadzajce. Nacieczenie
tuszczowe, czy te nasycenie pod wzgldem energetycznym sabych
komrek przez lipidy - nie jest niczym innym jak naturalnym procesem
fizjologicznym w warunkach penej likwidacji zewntrznego zaopatrywania
energetycznego i powstajcego
przy tym "przesikania"
do odka
nienasyconych kwasw tuszczowych oraz biaek. Podobny proces ma

miejsce u ssakw w trakcie snu zimowego (np. u ab). W ten sposb
czytajc pierwsz publikacj w oderwaniu od drugiej, mona doj do
wniosku, e jednak podczas godwki zachodz jakie zjawiska negatywne.
Jeli natomiast te dwie publikacje przeczyta jako cao, okazuje si, e
adnych ujemnych zjawisk podczas godowania nie stwierdzono. Wrcz
przeciwnie, maj miejsce unikalne procesy przystosowawcze - odtwarzanie
funkcji ochronnych nie tylko komrek lecz caych narzdw np. odka. W
ten sposb stwierdzono wane odbudowujco-profilaktyczne znaczenie
godowania dla wzmocnienia bariery ochronnej narzdw i ukadw. Nie
przeamao to jednak lepej nieufnoci w stosunku do godowania. Wielk
rol w pokonywaniu negatywnego stosunku wobec leczniczego godowania
w ZSRR odegra Oglnozwizkowy Instytut Pulmonologii w Leningradzie.
22
Kierownik oddziau dychawicy oskrzelowej, nadcinienia puc i przewlekego

zapalenia puc Aleksy Nikoajewicz Kokosow stan na czele grupy badajcej
problematyk
terapii
godwkowo-dietetycznej
warunkach
astmy
oskrzelowej. W owym czasie godowanie lecznicze zmienio nazw na terapi

odchudzajco-dietetyczn, poniewa samo pojcie "godowanie" wywoywa
w
spoeczestwie
negatywne
skojarzenia.
Oglnozwizkowy
Instytut
Pulmanologii zacz bada ten problem w rozmaitych aspektach, a przede

wszystkim z pozycji zmian aparatu immunogenetycznego w trakcie terapii
godwkowo-dietetycznej. Pod kierownictwem A. N. Kokosowa opublikowano
wiele
prac
naukowych
zalece
metodycznych
zakresu
leczenia
dozowanym godowaniem dychawicy oskrzelowej. Na pocztku lat 80-tych z

obron metody wystpia "Literaturnaja Gazieta", ktra postaraa si, by
godowanie lecznicze zaczto bada w badawczych centrach Moskwy. Na
amach tego pisma wystpili prof. J. S. Nikoajew oraz dziennikarz B.
Jakowlew. Skutkiem tego zastosowano terapi godwkowo-dietetycznw
samym Instytucie ywienia oraz w szeregu klinikach miasta Moskwy. W
Misku terapia godwkowo-dietetyczna rozwijaa si w Szpitalu Kolejowym
w
oparciu
Doskonalenia
dziaalno
Lekarzy.
kilku
Autor
wydziaw
owym
Biaoruskiego
czasie
kierowa
Instytutu
oddziaem
terapeutycznym tego szpitala. Kierujc autora w 1974 roku do Moskwy na

dalsze ksztacenie podyplomowe, naczelny lekarz szpitala I. M. Okuniew
poradzi mu bliej zapozna si z metodyk TGD u prof. J. S. Nikoajewa. W
prywatnej rozmowie z autorem prof. Nikoajew poinformowa, e wczeniej
metoda ta bya stosowana w Biaoruskim Szpitalu Psychiatrycznym przez
psychiatr A. F. Skugarewskiego, lecz z nieznanych mu powodw such o tym
zagin. Sw szczer rozmow profesor wzbudzi zainteresowanie autora
wobec tej terapii. Po pomylnym wprowadzeniu metody w Szpitalu
Kolejowym autor dowiadczy wielu intryg, kpin, a nawet szyderstw ze strony
szeregu lekarzy i niektrych osb z kierownictwa suby zdrowia, lecz nigdy
nie podda si i nie zaprzesta propagowa tej metody leczenia. W 1977 r. w
Biaoruskim Naukowym Instytucie Bada Grulicy (dyrektor prof.M.N.omako)
po raz pierwszy bya wyprbowana metoda frakcyjnej terapii godwkowodietetycznej w przypadku sarkoidozy ukadu oddechowego. Skutkiem tego
by patent i dwa wnioski racjonalizatorskie. Dao to pewien wkad w rozwj
leczniczego godowania w ZSRR. W 1980 r. frakcyjn terapi godwkowodietetyczn
zastosowano
terapeutycznie
ciko
chorym
Szpitalu
Pogotowia w Misku. W tym czasie autor podj prac na wydziale terapii

wypadkw nagych Instytutu Doskonalenia Lekarzy. Autorytet metody
23
wzrs. Liczni pacjenci pozbyli si bardzo zawansowanych form dychawicy

oskrzelowej, choroby nadcinieniowej, choroby wiecowej, chorb odka
itp. W rnych miastach Biaorusi i ZSRR pojawio si wielu uczniw autora,
zwolennikw
terapii
Daje
to
podstaw
do
patrzenia z optymizmem na dalszy rozwj godwek leczniczych na

Biaorusi. Od roku 1975 metoda godowania leczniczego rozprzestrzenia si
coraz szerzej. Minister Opieki Zdrowotnej BSRR N. J. Sawczenko poleci
Katedrze Kardiologii Biaoruskigo Pastwowego Instytutu Doskonalenia
Lekarzy (prof. W. W. Gorbaczow) wszechstronnie zbada metod terapii
godwkowo-dietetycznej. Badaniami tymi zaj si personel centralnego
laboratorium naukowo-badawczego tego Instytutu. Przeprowadzono szereg
bada eksperymentalnych oraz wiele naukowych obserwacji klinicznych.
Obroniono rwnie kilka prac doktorskich o tej tematyce wykazujc szereg
zalet metody godowania dozowanego. Rwnolegle zastosowano t metod
w szeregu innych placwkach suby zdrowia w Misku (w III,V i VI-tym
Szpitalu Klinicznym oraz w Poradni Psychoneurologicznej. Wynikiem tego
byy dwie metodyczne i jedna informacyjna notatka na temat leczenia
sarkoidozy, dychawicy oskrzelowej oraz niektrych chorb neurologicznych z
zastosowaniem leczenia godowaniem leczniczym. W ostatnich latach
nastpia zmiana na stanowisku kierownika miejskiego wydziau suby
zdrowia. Nowy kierownik powanie podchodzi do moliwoci zastosowania
tej metody w leczeniu ludnoci. Stwarza to pomylne perspektywy dla
rozwoju godowania leczniczego.
Pytanie: Jakie niezwyke zmiany w narzdach wewntrznych czowieka
wystpuj podczas przeprowadzania terapii godwkowo -dietetycznej?
Odpowied:
1. Zachodzi sporo takich zmian. Niektre z nich opiszemy. Poczynajc od 2-3
dnia godwki jakociowo zmieniaj si procesy wydzielania w przewodzie
pokarmowym.
Ustaje
wydzielanie
kwasu
solnego.
Zamiast
niego
do
przestrzeni odka niejako "przesikaj" nienasycone kwasy tuszczowe i

biaka. Jeszcze Pawow obserwowa ten proces u godnych psw, tumaczc
go dziaaniem hormonu pozakresowego CSN. Nienasycone kwasy tuszczowe
aktywizuj neurohormon tkankowy - cholecystokinin, ktry tumi uczucie
godu u ssakw. Dlatego od 3-4 dnia godwki chorzy nie maj pocigu do
jedzenia. U wikszoci chorych zanika on po oczyszczeniu jelit du dawk
rodka przeczyszczajcego. W tym samym czasie zanika niepokonany
24
pocig do alkoholu, do narkotykw - u narkomanw, i do tytoniu - u palaczy.

Nie obserwowano przy tym tzw. syndromu odstawienia (abstynencyjnego) u
chorych uzalenionych od glukokortykoidowych hormonw nadnerczy, od
lekw blokujcych lub aktywizujcych receptory komrek, od rodkw
rozcieczajcych krew (phenylinum i innych). Poza tym nienasycone kwasy
tuszczowe zapewniaj wyrane dziaanie ciopdne. Przy godowaniu
dozowanym odnaleziono nawet w jelicie grubym. Woda, ktra uchodzi z
przewodu pokarmowego po zastosowaniu lewatywy jest zabarwiona na
tobrzowy kolor.
2. U przewlekle chorych zmienia si podczas godowania rwnie mikroflora
jelit. Flora gnilna ginie, zachowywana jest i odbudowuje si flora fermentacji
mlekowej tj. taka jaka jest u osb dugowiecznych i joginw. Wskutek tego
poprawia si jako syntetyzowania przez mikroflorwitamin oraz innych
aktywnych biologicznie substancji. By moe wanie dlatego w organizmie
podczas
godowania
aminokwasw
odywianiu
leczniczego
niezamiennych.
endogennym
nie
Prace
istnieje
naukowcw
zapewniona
jest
problem
niedoboru
dowodz,
synteza
przy
rozmaitych
aminokwasw, w tym rwnie niezamiennych oraz zwizkw pochodzenia

biakowego - enzymw. M. F. Guyj w cigu 14 dni godowania obserwowa
dodatkow syntez (w wystarczajcej iloci) izoenzymu aldolazy, ktra rni
si od zwykej aldolazy obnion zawartoci aminokwasw zawierajcych
siark.
Po
zakoczeniu
godowania
synteza
tego
enzymu
ustaje.
Najprawdopodobniej szybka przebudowa syntezy zwizana jest w wikszym

stopniu z koniecznoci przegrupowania zwizkw zawierajcych siark na
korzy bariery ochronnej skry, gdzie siarka potrzebna jest do wzmocnienia
czynnoci ochronnych skry.
3.Ustalono, e zdeformowane bony komrek "starzejcych si", podzia
ktrych jest zbyt wolny, lub ktre nie dziel si wcale, podczas odywiania
endogennego przyjmuj posta waciw komrkom zwierzt modych. Czyli
e w czasie terapii godwkowo- dietetycznej zachodzi proces odnawiania
si barier ochronnych komrek. Spowalnia si przy tym proces podziau
szybko
dzielcych
enzymatycznego
si
komrek.
zapewnia
Jednoczenie
wzmocnienie
przebudowa
aparatu
systemu
receptorowego
odprowadzajcych zakocze nerwowych, przy pomocy jakociowej poprawy

stanu enzymw tych receptorw (chemoreceptorw), ktre to receptory s
wbudowane w bon komrek i s w stanie wzmacnia funkcj ochronn
poprzez aktywizacj wewntrzkomrkowego nukleotydu cAMP. W ten sposb
podczas godowania zapewniona jest kompleksowa odbudowa funkcji
25
ochronnych komrek wskutek normalizacji bon i wzmocnienia systemu

cAMP.
4.Jak wspomniano wyej specjalici z Instytutu Gastroenterologii z Moskwy
wykryli, e u chorych po 28 dniach godowania powstaj nowe komrki z
jasn protoplazm, ktre po zakoczeniu godwki leczniczej stopniowo
przeksztacaj si w cigu 20-30 dni w komrki dodatkowe. Komrki te
wydzielaj luz, substancje chronice odek przed uszkodzeniem. Po
przeprowadzeniu kilku kursw terapii godwkowo-dietetycznej odek
nawet chorych na choroby gastroenterologiczne staje si jak nowy, zdolny
do przetrawienia kadego pokarmu. Autor rwnie wyprbowa na sobie
dobroczynne
dziaanie
godwek,
cierpic
uprzednio
na
zadawniony
przewleky nieyt odka, zapalenie pcherzyka ciowego oraz nieyt

jelita
grubego.
Reasumujc
mona
odnotowa
fakt,
odywianie
endogenne jest w stanie odbudowa nie tylko bariery komrek, lecz rwnie
bariery narzdw i ukadw ze skutkiem dugotrwaym.
5.
Jak
zaznaczono
wyej
podczas
odywiania
endogennego
chory
praktycznie nie otrzymuje sodu. Sd jest wyprowadzany poprzez drogi

moczowe, skr i jelita, a z nim wychodzi z organizmu nadmiar wody. Wraz z
jednoczesn normalizacj przemiany biaek stopniowo znikaj obrzki
rnego pochodzenia. Przykad: chora D-na 53 lata, diagnoza: choroba
wiecowa, niestabilna dusznica bolesna, zwknienie minia sercowego na
tle miadycy naczy, stwardnienie ttnicy gwnej, ttnic mzgowych i
wiecowych, nadcinienie II-go stopnia, przewleke zapalenie oskrzeli z
komponent
dychawiczn,
niewydolno
pucno-sercowa
III
stopnia,
potaczkowe zapalenie wtroby i woreczka ciowego, otyo V stopnia,

wieloprzyczynowa alergia. U chorej obserwowano wyrane obrzki jamy
otrzewnej (puchlina brzuszna) oraz obrzki koczyn dolnych. Podczas
przeprowadzania pierwszego kursu TGD (w cigu 20 dni) utrata ciaru ciaa
wyniosa ponad 25 kg, w zwizku z utrat pynu z otrzewnej. Podczas
drugiego,
22-dniowego
kursu
godowania,
przeprowadzonego
miesic
pniej zaobserwowano trwa remisj choroby. Obrzki zniky cakowicie,

unormowaa si czynno wtroby. Cinienie ttnicze rwnie wrcio do
normy. Zbliyy si do normy wskaniki oddychania.
6.Terapia
godwkowo-dietetyczna
normalizuje
nie
tylko
metabolizm
biakowy, lecz rwnie tuszczowy (lipidowy) i inne. Przy tym znacznie

zmniejsza si we krwi ilo lipidw aterogennych, wywoujcych miadyc
naczy. Jest to prawdopodobnie zwizane z normalizacj stanu cianek
naczy wskutek zaprzestania w czasie godwki ich uszkadzania przez
26
reakcje immuno-patologiczne (reakcje antygen-przeciwciao), w wyniku

ktrych s wydzielane tzw. jady wstrzsowe uszkadzajce otaczajce je
komrki. Na tle wyranego antagonizmu biakowego u przewlekle chorej
osoby przy zwykym trybie odywiania rozwijaj si niekontrolowane (nie
dajce
si
wygasi)
reakcje
podawaniem
do
krwiobiegu
alergicznego
(histamina,
antygen-przeciwciao,
mediatorw
gerotonina,
podwyszonym
(prowokatorw)
bradykinina,
wolno
zapalenia
reagujca
substancja anafilaksyjna i inne), ktre w tych warunkach mog uszkadza

cianki naczy. W wyniku tego wzrasta przenikalno naczy. W naczyniach
tworz si mikropory, przez ktre krew moe przenika poza granice naczy,
co naturalnie moe grozi szkodliwymi konsekwencjami. W pierwszej
kolejnoci uszkodzenia te wystpuj w drobnych naczyniach, potem za w
gwnych. W odpowiedzi na takie uszkodzenie w krwiobiegu powstaje cay
acuch nienormalnych reakcji jako wzgldna kompensacja choroby (wedug
teorii wybitnego naukowca I. W. Dawydowskiego). Jakie s to reakcje?
Podwyszenie krzepliwoci i lepkoci krwi. Podczas dozowanego godowania
te nienormalne zjawiska rwnie wracaj do normy, poniewa cianki naczy
odbudowuj sw struktur i nic ich wicej nie uszkadza. Krew w czasie
godwki oczyszcza si ze wszystkiego co zbdne a plazma krwi staje si
przejrzysta jak kryszta. Wszystko powraca do stanu harmonii, w tym te
czynniki powodujce krzepliwo krwi. Godowanie lecznicze w tym aspekcie
powoduje oczyszczanie krwi w sposb bardziej doskonay ni poprzez
hemodializ lub hemosorbcj ( oczyszczanie krwi przy pomocy aparatury).
Dodatkowo podczas godwki odbudowuj si czynnoci narzdw i ukadw
ustroju. atwo sobie wyobrazi jakich uniknie si wydatkw na bardzo
kosztown aparatur i jej obsug, jeli szeroko i powszechnie zastosuje si
terapi
godkowo-dietetyczn.
Nie
znaczy
to,
hemodializa
lub
hemosorbcja w ogle nie bd miay zastosowania w lecznictwie. W

szczeglnych przypadkach (np. przy zatruciach substancjami toksycznymi),
gdy czas ratowania ycia chorego liczy si na godziny i minuty aparatura ta
jest niezbdna. Godowanie lecznicze wykonuje t prac wolniej lecz
skuteczniej, wytwarza trway efekt, tj. terapia godwkowo-dietetyczna na
dugo uwalnia ustrj od reakcji immuno-patologicznych i ich skutkw.
Podczas gdy u przewlekle chorych nawet jedzenie wywouje antagonizm
biaek, antagonizm ten nie zdarza si w okresie godowania. Samo
odywianie pokarmowe, zwaszcza tzw. ywienie zbilansowane, ktre zaleca
jednoczesne spoywanie pokarmw misnych i nabiaowych, najbardziej
naadowanych biakami- -alergenami, szczeglnie pogbia antagonizm
27
biakowy. System enzymatyczny przy takim ywieniu nie jest w stanie

odpowiednio zareagowa i rozszczepi wszystkie struktury biakowe do
wyjciowych aminokwasw, przyswajalnych przez komrki ludzkie. Badania
radioimmunologiczne dowiody, e podczas takiego odywiania z przewodu
pokarmowego do krwiobiegu dostaj si due molekuy biakowe, ktre nie
s przyswajalne przez tkanki dopki nie zajdzie reakcja alergiczna antygenprzeciwciao.
Na t reakcj ustrj
zmuszony jest wydatkowa duo
dodatkowej energii. Dodatkowa energia wydatkowana musi by rwnie na

wygaszanie skutkw tej reakcji. Taki sposb odywiania jest niekorzystny w
sensie ekonomicznym i fizjologicznym nawet dla ludzi zdrowych. U
przewlekle chorych za intensyfikuj si niesterowne (nie dajce si
wygasi)
reakcje
alergiczne,
pniejszym
bardziej
uszkadzajcym
wpywem mediatorw zapalenia alergicznego na cianki naczy. Te ujemne

momenty odywiania pokarmowego nie wystpuj w czasie godowania.
Podczas godowania zaobserwowano u chorych normalizacj pulsu. Staje si
on mikki, naczynia staj si bardziej elastyczne. Zwolniony jest rytm
skurczw minia sercowego, a tony s syszalne wyranie. Z reguy znikaj
przedwczesne skurcze serca - zakcenia w pracy serca z przedwczesnymi
impulsami z jego kurczcych si dziaw mini komory i przedsionkw
serca. Zdarza si czasem, e w trakcie dozowanej godwki naprawie
ulegaj najbardziej skomplikowane zaburzenia rytmu skurczw minia
sercowego - ataki migotania przedsionkw, kiedy serce jakby buksuje. Przy
tym w czasie godowania leczniczego nie zaobserwowano powstawania
zakrzepw,
tromboembolii
tych
podstawowych
powika
podczas
farmakologicznej odbudowy rytmu w przypadku migotania przedsionkw. Z

dowiadcze autora wynika, e terapia godwkowo -dietetyczna zapobiega
rozwojowi tak gronych powika jak syndrom DIC - rwnolege wyczerpanie
ukadu czynnikw krzepnicia oraz inhibitorw krzepnicia, kiedy to
powstaj zakrzepy a jednoczenie zwiksza si przepustowo naczy
krwiononych. Na tym tle powstaj zaway minia sercowego oraz wylewy
do mzgu, a take inne niebezpieczne powikania zagraajce yciu
czowieka. Nie mniej wana praca ma miejsce podczas godowania przy
odbudowie
zmienionej
organicznie
sieci
mikronaczykrwiononych.
Szczeglnie widoczna jest ta praca po szczycie kwasicy. Kolor twarzy u wielu

przewlekle chorych na dychawic oskrzelow, zapalenie puc, zapalenie
nerek, guzy itd. ma zwykle odcie blady, szary lub ziemisty. Za to w 8-10
dniu godwki przybiera on delikatne rowe zabarwienie, jak u zdrowych
dzieci i modziey. renice staj si wyraziste, zanika te zabarwienie
28
biakwki itd. Bardzo przekonywujcy jest nastpujcy przykad odbudowy

systemu sieci mikronaczy. Chora R-wa, 43 lata. Zachorowaa w roku 1980.
Badania wykazay IV stopie raka szyjki macicy. Leczya si zachowawczo,
lecz bez naleytego skutku. W tym samym roku trafia na kurs doskonalenia
na Wydziale Reanimacji Instytutu Doskonalenia Lekarzy. Po wysuchaniu
wykadu
na
temat
godowania
leczniczego
samodzielnie
rozpocza
frakcyjny wariant tej metody leczniczej. Podczas pierwszego badania

zewntrznego tej kobiety stwierdzono blado-szare z tym odcieniem
zabarwienie powoki skrnej, waga wyjciowa bya poniej normy. W cigu
ponownych
kursw
normalizacj
powoki
godowania
skrnej.
dozowanego
Podczas
stwierdzono
odywiania
stopniow
pokarmowego
po
zastosowaniu frakcyjnego wariantu TGD chora osigna normaln wag.

Zaobserwowano regres procesw patologicznych. Chora do dzi okresowo
(2-3 razy do roku) przeprowadza dugie (do 35 dni) kursy dozowanego
godowania. W czasie godwek z powodzeniem kontynuuje prac lekarsk,
czuje si zupenie dobrze. Ciaru ciaa nie traci, powoka skrna normalnej
barwy. Oceniajc to wszystko onkolodzy stwierdzili, e prawdopodobnie
popeniono bd w badaniu histologicznym domniemanego guza oraz w
stwierdzeniu przerzutw. Przy odbudowie sieci mikronaczy powoki skrnej
wyjtek mog stanowi osoby, ktre przez jaki czas pal podczas terapii
godwkowo-dietetycznej oraz kategoria chorych na choroby naczyniowosercowe w stopniu zaawansowanym, ktrzy przez wiele lat brali rodki
lecznicze
oddziaywujce
poprzez
peryferyjne
zakoczenia
nerwowe.
Preparaty te nale do grupy azotanw (rodkw rozszerzajcych naczynia

obwodowe) lub do blokatorw receptorw adrenergicznych komrek serca. U
tych chorych substancja chemiczna (lek) wie si z enzymem komrki
odprowadzajcej (chemoreceptorem) i tworzy niestandardowe dla wasnego
systemu odpornociowego biako (hapten). Ten chemoreceptor jest ju i tak
osabiony
przez
chorob.
Do
tego
za
substancja
farmakologiczna
wywoujca jedynie czasowy efekt dodatni jeszcze bardziej go osabia. I w

kocu wasny system immunologiczny pomaga zniszczy ten receptor, t
komrk odprowadzajc. Nie zawsze si udaje odbudowa te komrki w
cigu jednego kursu terapii godwkowo-dietetycznej. Jednak nawet chorzy
uzalenieni od rodkw farmakologicznych podczas godwki obchodz si
bez ich zaywania, co jeszcze raz podkrela doskonao tej metody.
7.Przy przeprowadzaniu godowania dozowanego z reguy nie stosuje si
rodkw znieczulajcych, poniewa podwzgrze oraz przysadka aktywizuj
tzw. receptory wydzielajce endorfiny (wewntrzne rodki narkotyzujce).
29
Wyjtek stanowi chorzy z kolk nerkow, gdy kamie zaczyna przesuwa

si wzdu moczowodu. Syndrom blowy w tym okresie tumiony jest
czciowo przy pomocy endorfii, lecz bl jednak zawsze bywa na tyle
wyrany, e wymagane s dodatkowe zabiegi.
8. U chorych na dychawic oskrzelow podczas godwki szybko zanika
skurcz oskrzeli, odbudowuje si normalny rytm oddechu. Odbywa si to
drog kompleksowego skompensowania tych tzw. oskrzelowo -pucnych
objaww alergicznych. Aktywizuje si przy tym oglny syndrom adaptacji podwzgrze-przysadka-nadnercza, ktry zapewnia poczone polepszenie
jakoci oraz powikszenie iloci cyklicznych nukleotydw komrki (cAMP) w
miniach
oskrzeli,
spowodowane
zwikszeniem
iloci
hormonu
somatotropowego oraz substancji biologicznie czynnych - amin biogennych

we krwi w pierwszym etapie godowania. Potem stopniowo normalizuje si
funkcja kory nadnerczy, ktra wydziela hormon kortyzol. Hormon ten
rwnie jest w stanie aktywizowa system nukleotydw. Okoo 14-tego dnia
godwki osigany jest najwyszy punkt wzmocnienia funkcji kory nadnerczy.
Przy tym w warunkach godowania gruczoy wydzielania wewntrznego
ulegaj nawet pewnemu przerostowi. Podczas godowania najbardziej
zwiksza
si
objtociowo
gruczo
przytarczyczny
odpowiadajcy
za
odporno(grasica). Jak powiedziano wyej podwzgrze wydziela enzymy

tkankowe - statyny, ktre z kolei hamuj dziaanie enzymu fosfodiesterazy,
ktry niszczy nukleotyd cAMP. Aktywizowane s enzymy tkankowe lokalnego
znaczenia - prosaglondyny E itd., ktre tak samo poprzez oddziaywanie na
bon
okrelonych
patologicznych
komrek
przez
wzmacniaj
odtworzenie
neutralizacjreakcji
nukleotydu
cAMP.
Do
immuno-
tego
czasu
antagonizm biakowy we krwi praktycznie zanika, zwaszcza gdy zniszczone

s ostatnie wirusowe i bakteryjne rda infekcji. Wszystko to tworzy
kompleksowy
efekt
leczniczy
chorych
na
dychawic
oskrzelow.
Stosowanie podczas godowania inhalatorw (sympatomimetykw) znacznie

hamuje proces odnowy u tych chorych.
9. Podczas przeprowadzania godowania leczniczego nie zaobserwowano
zaostrzenia infekcji wirusowej. W okresach epidemii grypy nie choruje aden
chory przeprowadzajcy godwk. Wyjtek stanowi osoby amice zasady
metodyki godowania leczniczego, np. podjadajce lub kontaktujce si z
ywnoci przez czas duszy podczas godowania. Po pierwszym kursie
godowania dozowanego pacjenci rzadziej zapadaj na infekcj wirusow lub
znosz j lej. Po wielokrotnych kursach leczenia t metod wielu pacjentw
w ogle przestaje chorowa, w tym rwnie na choroby wirusowe. W ten
30
sposb mona z ca pewnoci stwierdzi, e podczas penowartociowego

endogennego odywiania zachodzi proces radykalnego niszczenia rde
utajonej infekcji. Infekcja w stanie upionym jest praktycznie nie do
zwalczenia
przez
wspczesn
terapi
antybakteryjn
(leczenie
antybiotykami, sulfonomidami i innymi lekami). Przeciwnie, w tym okresie

ycia
mikroorganizmy
znajdujce
si
osonie
ochronnej
atwiej
wypracowuj odporno na te i inne rodki lecznicze. Podczas godowania

osony te s niszczone przez bardziej aktywny ukad enzymatyczny. Bakteria
przy tym niejako aktywizuje si, a wwczas atwiej jest niszczona przez
bardziej
skuteczny system
odpornociowy
wesp
z enzymatycznym.
Podczas godowania leczniczego w zwizku z unikaln przebudow i

wzmoeniem aktywnoci enzymw wzrasta ich zdolno do niszczenia oson
bakterii. W oddzielnych przypadkach, gdy mikroflora jest skupiona w trudno
dostpnych miejscach ustroju ludzkiego (w zatokach szczkowych i innych,
w
ogniskach
otorbionych
in.),
podczas
godwki
moe
wystpi
uaktywnienie tej infekcji w postaci zaostrzenia przewlekego zapalenia

migdakw,
ucha
rodkowego,
zatok,
opryszczki
itd.
reakcj
temperaturowym (gorczk). Z reguy w tym przypadku pacjent obchodzi si

bez rodkw leczniczych. Zwykle w cigu 2-3 dni temperatura si
normalizuje.
Odnotowuje
si
wyleczenia
kliniczne
(rekonwalescencja).
Frakcyjna metoda godowania dozowanego stosowana chorym na sarkoidoz

ukadu oddechowego wyjawia ciekawy fakt. U tych niewielu osb, u ktrych
podczas
godowania
wystpio
zaostrzenie
rde
ukrytej
infekcji
zarejestrowano wyraniejsz kliniko- -rentgenologiczn dynamik procesu.

Takie zaktywizowanie si ukrytych rde nie hamuje, lecz przeciwnie sprzyja
szybkiemu klinicznemu wyleczeniu zachorowa klinicznych podczas terapii
godwkowo -dietetycznej. Jedynie w pojedynczych przypadkach podczas
zaostrzenia ukrytych rde infekcji podczas godwki stosowano antybiotyki
lub inne rodki przeciwzakane. W jaki sposb odbywa si niszczenie rde
infekcji wirusowej, na razie nie wiadomo. ycie wirusw pene jest tajemnic.
Te ywe organizmy, skadajce si zasadniczo z kwasw nukleinowych,
potrafi tworzy zwizki krystaliczne. Materia oywiona jednoizomerowa
przewanie skada si z izomerw lewych. Krysztay za skadaj si z dwch
izomerw, podobnie do materii martwej, pomidzy ktrymi niemoliwa jest
przemiana materii. Jednak wirusy z krysztaami to materia oywiona, ktra
jest
stanie
sprzyjajcych
warunkach
przechodzi
stan
monoizomerowy. W tym stanie na razie nie udaje si zaobserwowa procesu

wizania dwutlenku wgla przez te kwasy nukleinowe (wirusy). Podczas
31
odywiania
endogennego
system
enzymatyczny
potrafi
widocznie
przeksztaca zwizki dwuizometrowe w monoizomer, a dalej resyntezowa

niestandardowe kwasy nukleinowe wirusa, w standardowe dla ustroju
ludzkiego. Jeeli ten proces zostanie udowodniony, stanie si jasne, dlaczego
podczas terapii godwkowo-dietetycznej nie zanotowano zachorowa i
uaktywniania si infekcji wirusowej. Moliwe, e infekcja wirusowa podczas
odywiania endogennego staje si dobrym surowcem do syntezy wasnych
kwasw
nukleinowych
osoby
godujcej.
Okoo
30
lat
temu,
kiedy
rozprawiono si z wieloma infekcjami, powstaa nierwnowaga w wiecie

mikroorganizmw pomidzy mikrobami a wirusami, na korzy wirusw.
Nierwnowaga ta stale si pogbia. Skuteczna walka z wirusami jest
szczeglnie aktualna w naszych czasach. Wanie infekcja wirusowa jako
infekcja wewntrzkomrkowa jest w stanie zamienia kwasy nukleinowe
komrki na swoje, niestandardowe. Wywouje to znaczne napicie aparatu
genetycznego, systemu odpornociowego skierowanego na niszczenie
niestandardowych zwizkw biakowych, zaostrza antagonizm biakowy i w
kocu uszkadza barier immunogenetyczn. Jednoczenie wirus potrafi
pokonywa
barier
krew-mzg,
uszkadza
okolice
midzymzgowia,
rozregulowa a potem nawet obniy czynno podwzgrza, tego pulpitu

sterowniczego
ukadu
enzymatycznego
nerwowego,
bezporednio
zwizanego z prac aparatu immunogenetycznego. Jednoczenie infekcja

wirusowa jest w stanie obnia funkcje bon komrkowych narzdw i
ukadw, od ktrych rwnie zaley funkcja immunosupresyjna ustroju na
poziomie cyklicznych nukleotydw. Biorc pod uwag fakt, e godowanie
lecznicze
odbudowuje
system
immunogenetyczny,
oglny
syndrom
adaptacyjny, ktrym kieruje podwzgrze i przysadka, a oprcz tego e

wzmacnia ono bariery komrek, narzdw i ukadw, trudno byoby
przeceni znaczenie tej metody leczenia chorb przewlekych.
pamita
naley,
profilaktyczne
stosowanie
terapii
Jednake
godwkowo-
dietetycznej jest nieporwnywalnie skuteczniejsze, ni zastosowanie jej w

mocno
zaawansowanym
stadium
choroby.
Dlatego
najwaniejszym
przedsiwziciem jest propagowanie metody leczniczego godowania wrd

spoeczestwa, aeby mona byo stosowa j ju w pocztkowych stadiach
choroby lub przed jej rozwojem. W procesie ewolucji materii oywionej
nastpi taki rozwj systemu fotosyntezy (M. F. Guyj i wsppracownicy), e
jest on wykorzystywany przez ssaki w duo mniejszym zakresie ni przez ich
ewolucyjnych poprzednikw. Lecz rola biosyntezy z efektem "dodatkowych
kalorii" u ssakw jest jeszcze nie do zbadana. W badaniach medycznoWydawnictwo verbum Grny-Gob Katowice 1991
32
biologicznych jest to na razie "biaa plama". Moliwe, e dalsze badania tego

efektu u ssakw odkryj ogromne moliwoci organizmu czowieka w
zakresie
doskonalenia
pracy
aparatu
dziedziczenia.
Wwczas
prawdopodobnie wystpi konieczno powszechnego stosowania tej metody

w formie specyficznego sposobu odywiania z cyklicznym stosowaniem
godwek przez kadego dorosego czowieka. W ZSRR istniej warunki do
rozwoju terapii godwkowo-dietetycznej. W Europie Zachodniej, USA i
Japonii koncerny farmakologiczne s zdecydowanie przeciwne tej potnej
metodzie leczenia danej nam przez sam natur. Lecz niestety rwnie w
ZSRR spotka mona stosunek negatywny do godowania leczniczego nawet
ze strony pracownikw suby zdrowia. Jednake ten negatywny stosunek
nie moe mie podstawy komercyjnej, tak jak w przypadku koncernw
farmakologicznych krajw kapitalistycznych. I dlatego jest to bariera do
pokonania.
Pytanie:
Jak
naley
rozumie
oddziaywanie
antyradiacyjne
terapii
godwkowo-dietetycznej ?
Odpowied:
Przed
przeprowadzano
wojn
na
eksperymenty
zwierztach
dotyczce
stanie
przeycia
snu
i
zimowego
wytrzymaoci
podczas zakaenia ich mikroorganizmami chorobotwrczymi i wskutek

wprowadzenia minimalnych iloci substancji toksycznych, ktre w zwykym
stanie zabijay te zwierzta. Okazao si, e podczas hipobiozy zwierzta
dowiadczalne
yj
wewntrznych.
Po
dalej
bez
wojnie
dostrzegalnych
radiolodzy
zmian
potwierdzili
organach
podwyszon
przeywalno ssakw w stanie hipobiozy podczas napromieniowania

radioaktywnego w dawkach miertelnych dla zwierzt odywiajcych si
normalnie. W ten sposb hipobioza lub pene godowanie w znacznym
stopniu zabezpiecza ywy ustrj przed promieniowaniem radioaktywnym. Co
zachodzi podczas
poraenia radiacyjnego? Promieniowanie
o wielkiej
energii, ktre dostaje si w sposb byskawiczny do ustroju (przewanie w

postaci wizki promieniowania eutronowego) powoduje jonizacj komrek.
W wyniku tego powstaj rodniki, zawierajce podwyszon ilo zwizkw
nadtlenkowych i innych substancji le wpywajcych na normaln biosyntez
oraz prac aparatu genetycznego. W kocu poraenie radiacyjne niszczy
podwjn spiral kwasw nukleinowych, niejako j rozrywajc. Podczas
jonizacji komrek w stanie godu, prawdopodobnie powstawanie nadtlenkw
i innych zwizkw jest blokowane przez substancje, ktre s w owym czasie
33
produkowane w nadmiarze. S to tlenek wgla, ciaa ketonowe, wasne

substancje narkotyczne oraz inne substancje biologicznie aktywne. Pomaga
rwnie podwyszona koncentracja alkoholu w ustroju. Wszystko to jest
skierowane przeciwko niszczeniu RNA i DNA. Jakociowo inny poziom
biosyntezy zakada podczas godowania leczniczego ponown syntez tych
biaek, ktre w zwykych warunkach odywiania pokarmowego czowieka
wywouj toksyczno-alergiczne reakcje w ustroju osoby napromieniowanej.
Przypuszczalnie
bardziej
doskonaa
regeneracja
podczas
godowania
pomaga szybciej i na wyszym poziomie jakociowym odbudowywa

przerwane acuchy kwasw nukleinowych (reperacja DNA i RNA), czemu
sprzyja zwolnienie w tym okresie rytmu podziau komrek szybko dzielcych
si. Podczas fizjologicznego godowania nie ma zapotrzebowania na tak
czsty, w porwnaniu ze zwykym trybem, podzia komrek. Do istotne
znaczenie dla wzmocnienia obrony komrek przed poraeniem radiacyjnym
ma fakt, e podczas godowania leczniczego jakociowo i ilociowo ulegaj
poprawie
struktury
membran
protoplazmy
komrek,
ich
kwasw
nukleinowych i nukleotydw. Nawet proces tuszczowej infiltracji komrek

podczas dozowanego godowania rni si jakociowo od wypeniania si
komrek lipidami podczas poraenia radiacyjnego. Infiltracja tuszczowa, a
po tuszczowe zwyrodnienie komrek podczas napromieniowania, ma
miejsce prawdopodobnie jako opniona wzgldnie kompensujca reakcja
(dekompensacja) na poraenie radiacyjne. Podczas godwki leczniczej
przeciwnie, nasycenie (nasiknicie) komrek tuszczami, jest doskona
kompensujc reakcj na bezpokarmowe zaopatrywanie w energi. W
odrnieniu od poraenia radiacyjnego reakcja ta w warunkach godowania
jest zawsze odwracalna, kiedy tylko organizm wraca do odywiania
pokarmowego.
Po
tragedii
Czernobylu
akademik
A.
J.
Worobjew
zdecydowa si na zastosowanie godowania w cikich tzw. enteropatyczch

stadiach ostrej choroby popromiennej. W tym stadium ulega uszkodzeniu
ukad pokarmowy, powstaj owrzodzenia w jelitach. Infekcja przy tym
uaktywnia si i bez przeszkd zagbia si w osabiony ustrj. Nawet
nieszkodliwa (niepatologiczna) w zwykych warunkach infekcja po poraeniu
radiacyjnym - rzdu 400-600 rad, moe sta si dla napromieniowanej osoby
zgubn. Wskutek tego z reguy wystpuj powikania miertelne w postaci
zakaenia krwi (sepsis) itd. Transplantacja szpiku kostnego przy tym
(bocznym, nierwnomiernym) wariancie napromieniowania nie daje adnych
perspektyw.
Zastosowanie
potnej
antybiotyko-terapii
przez
lekarzy
amerykaskich, japoskich i innych rzadko dawao wyniki pozytywne.

34
Natomiast godowanie okazao si w stanie zapewni obron przed infekcj,

wskutek szybkiej odbudowy ochronno- przystosowawczych si ustroju, i we
wszystkich
przypadkach
zapobiego
powikaniom
osb
napromieniowanych. Zastosowanie cakowitego godowania u chorych z tak

cikim poraeniem, kiedy cay wiat ledzi dziaania radzieckich lekarzy,
byo krokiem miaym. I by on uczyniony na czas. Widocznie akademik A. J.
Worobjew mia powane uzasadnienie do zastosowania tej metody w tak
skomplikowanych warunkach. Naturalnie znane mu byy prace prof. J. S.
Nikoajewa, ktry wiele zrobi dla sprawy propagowania oraz zachowania dla
potomnych terapii godwkowo-dietetycznej. W ten sposb po raz pierwszy
w praktyce metoda godowania pomoga w przypadku, gdy nieskutecznymi
okazay
si
przypuci,
inne
e
najbardziej
metoda
wspczesne
dozowanego
warianty
godowania
leczenia.
bdzie
Mona
szczeglnie
poyteczna dla profilaktyki rozwoju przewlekej choroby popromiennej

rwnie przy przedostaniu si do ustroju czowieka radionukleidw o
podwyszonej koncentracji. Taki radioaktywny pierwiastek jak stront, ktry
opad na gleb w pobliu Czernobyla, wie si z wapnem. Godowanie
lecznicze dobrze wyprowadza jony wapnia. W literaturze specjalistycznej
podano, e chorym rozchodz si zrosty opucnowe i inne, a nawet
skamieliny
(zwapnienia)
pucach
innych
narzdach
wyniku
zastosowania terapii godwkowo-dietetycznej. Naturalnie razem z wapniem

rwnie
wyprowadza
si
stront.
To
samo
mona
powiedzie
radioaktywnym cezie, ktry w odrnieniu od strontu koncentruje si

przewanie nie w tkance kostnej lecz w miniowej. Gdy za uwzgldni si
odbudow wszystkich barier podczas dozowanego godowania, to w celach
profilaktyki odlegych skutkw porae radioaktywnych bardzo korzystne
byoby stosowanie okresowych kursw godwek leczniczych przez osoby
znajdujce si w rejonach zagroonych. Prace badawcze zajmujce si
poraeniem radioaktywnym podczas godowania bd kontynuowane w
najbliszym czasie. Opracowano ju uzasadnienie dla bada naukowych w
tej
dziedzinie.
historii
naszej
planety
zdarzay
si
okresy,
gdy
radioaktywno okresowo osigaa bardzo wysoki poziom. Jednake natura

ywa nie tylko przetrzymywaa to, lecz wydawaa jeszcze bardziej doskonae
potomstwo. Jedna z hipotez pochodzenia czowieka zakada takie wanie
radiacyjne uszkodzenie aparatu genetycznego jednego z gatunkw zwierzt
czekoksztatnych,
ktre
wywoao
mutacj
genw
zakoczyo
si
przypadkowym powstaniem aparatu genetycznego czowieka.
35
Pytanie: W jakim stopniu terapia godwkowo-dietetyczna odbudowuje

funkcje orodkowego i obwodowego ukadu nerwowego ?
Odpowied: Jeli chodzi o orodkowy system nerwowy, to podczas terapii
godwkowo-dietetycznej zaobserwowano nastpujce zmiany. Stopniowo
podczas godwki normalizuje si sen. Zanikaj ble gowy. W 4-5 dniu
wystpuje euforia, uczucie szczliwoci. Nawet pospna deszczowa pogoda
zaczyna wydawa si czowiekowi przyjemn, a otaczajcy ludzie - bardziej
miymi. Jeeli przed leczeniem chory czsto sprzecza si o rzeczy nieistotne
wywoujc konflikty, to podczas terapii godwkowo-dietetycznej z reguy to
nie wystpuje. Wyjtkiem jest okres przeomu kwasicznego, podczas ktrego
mog pojawi si oznaki draliwoci, nerwowoci, ktre mijaj w cigu kilku
godzin
lub
dni.
Trzeba
nadmieni,
nieco
szybsz
normalizacj
orodkowego systemu nerwowego obserwuje si pod warunkiem, e

choremu stworzy si spokojne warunki otoczenia, a sam chory nie postpuje
wbrew metodyce godowania leczniczego np. nie pali w czasie leczenia, nie
zajmuje si przygotowywaniem posikw, nie nosi ubra syntetycznych itd.
W przeciwnym razie moe wystpowa bezsenno, draliwo, mog
odnowi si ble gowy, sabo, palpitacje, problemy psychiczne itd. W
przypadkach duszego wdychania zapachw jedzenia u niektrych chorych
moe wystpi draliwo i bezsenno. Nastrj, stan orodkowego systemu
nerwowego ustala si 10-tego dnia godwki, nawet jeeli chory popeni
pewne uchybienia w prowadzeniu terapii godwkowo-dietetycznej. U
niektrych chorych, ktrych przed leczeniem nkaa uporczywa bezsenno,
koszmary senne, mocno zaznaczona draliwo- proces normalizacji snu i
stanu orodkowego systemu nerwowego moe przecign si nawet do 1517 dnia godowania. Dobr ilustracj bdzie nastpujcy przykad. Chory J-n,
45 lat. Diagnoza - choroba wiecowa, niestabilna dusznica bolesna,
zwknienie minia sercowego na tle miadycy naczy, stwardnienie
ttnic mzgowych i wiecowych, nadcinienie II stopnia, wyrany syndrom
asteno -neurotyczny. Niezalenie od przeprowadzonego kompleksowego
leczenia farmakologicznego w Szpitalu Pogotowia miasta Miska w 1980 r.poprawy zdrowia i samopoczucia nie zaobserwowano. Niepokoiy uporczywe
ble w okolicy serca, ble gowy, koszmarne sny, bezsenno (spa nie
wicej ni godzin dziennie). Godowanie lecznicze zastosowano na prob
ordynatora oddziau. Po kadym dniu godowania sen wydua si o 0,5-1
godz. dziennie, stopniowo zniky straszne sny. Szstego dnia godowania w
pokoju, w ktrym przebywa chory umieszczono drugiego pacjenta, S-wa, 58
36
lat, z diagnoz- nadcinienie III stopnia, stan po udarze z powodu

niedokrwienia, otyo V st. Nowy chory rwnie zgodzi si na kurs terapii
godwkowo-dietetycznej, lecz w pierwszych dniach godowania chrapa po
nocach, co niepokoio ssiada, u ktrego jeszcze zachowaa si bezsenno.
W 9-tym dniu godowania chory J-n nie wytrzyma chrapania ssiada i
kilkakrotnie wcza radio, by obudzi chrapicego. Wskutek tego wynik
nocny konflikt z bjk. Nazajutrz postanowiono wypisa obu chorych z
powodu amania regulaminu szpitala. Lekarz prowadzcy zaagodzi jednak
konflikt i pozwoli obu chorym kontynuowa godowanie lecznicze. Chrapanie
ustao 3-4 dnia godwki i terapia godwkowo-dietetyczna zakoczya si
pomylnie. Cakowita normalizacja snu nastpia u chorego J-na dopiero w 17
dniu godowania. W tym dniu chory z wasnej inicjatywy przyszed do
gabinetu lekarza prowadzcego i jakby si przed nim wyspowiada. Choroby
jego zaczy si, gdy bdc ju niemodym czowiekiem postanowi porzuci
rodzin dla innej kobiety. Lecz z czasem i z t kobiet zaczy powstawa
sytuacje konfliktowe. Potem przeniosy si one na otoczenie i do pracy. Sta
si czowiekiem nieopanowanym, zaczyna ktnie o kady drobiazg w pracy
i w domu. Zupenie zatraci adaptacj do sytuacji stresowych, i w kocu
powanie zachorowa. Uwiadomiwszy sobie, e powd jego niepowodze
yciowych tkwi w nim samym, zastosowa terapi godem i dziki
kilkakrotnie zastosowanym godwkom dozowanym w pacjent przekona si
gboko co do siy i skutecznoci godowania leczniczego. Powtarza
godowanie w celach profilaktycznych, wrci do poprzedniego sposobu
ycia, do rodziny, lecz ani razu nie pokaza si ju lekarzowi prowadzcemu.
Tacy chorzy wstydz si czemu swej byej choroby. Po pierwszym kursie
terapii godwkowo-dietetycznej, a tym bardziej po nastpnych godwkach
leczniczych, chorzy osigaj trway bogostan psychiczny. Pacjenci staj si
aktywniejsi w yciu rodzinnym i spoecznym. U mczyzn odbudowuje si
potencja pciowa. U kobiet w okresie klimakterium mog powrci regularne
miesiczki. Chorzy rzadziej wywouj konflikty z bahych powodw i nie
reaguj tak chorobliwie na uwagi otoczenia. miao mona powiedzie, e
terapia godwkowo-dietetyczna jest najbardziej doskonaym czynnikiem
przystosowujcym do sytuacji stresowych. Bardzo wanym aspektem jest
psychiczne
nastawienie
chorego
do
godowania
leczniczego,
ktre
wsptworz nie tylko lekarze specjalici, lecz pomagaj im w tym sami

chorzy. Chory narkoman B. 42 lata z Kijowa opowiada autorowi - swemu
lekarzowi prowadzcemu, e po pierwszym kursie terapii godwkowodietetycznej
przebywa
pewnego
razu
towarzystwie
narkomanw.
37
Przesiedzia tam cay wieczr nie dotykajc narkotykw. Wprowadzi w ten

sposb w zdumienie otaczajcych
go "przyjaci". Po tym za jego
przykadem poszed jeszcze jeden narkoman - S, lat 34. Kady z nich moe
przeprowadzi
samodzielnie
podobn
frakcyjn
metod
godowania
leczniczego. Koniecznym jest wiedzie jedynie, e najtrudniejszy dla nich

okres, to pierwszy dzie godowania. Psychiatrzy sugerowali rozwijanie si u
takich chorych tzw. zespou abstynencyjnego zwizanego z odstawieniem
narkotyku. Jednak nie wystpowa on podczas godowania. Nawiasem
mwic przebywanie wrd narkomanw po porzuceniu tego naogu jest
kategorycznie zabronione. Obwodowe zakoczenia systemu nerwowego
rwnie
powodzeniem
leczone
dziki
metodzie
godowania
dozowanego. U chorych z zapaleniem korzonkw wskutek wypadnicia

dysku oraz u chorych na zapalenie chrzstno-stawowe znika przede
wszystkim zesp blowy, przestaj niepokoi wtrne zapalenia nerww.
Chory S. lat 43, z Witebska. Wskutek cikiego urazu krgosupa przez
dugie lata mczy go bl w ldwiowo-piersiowym odcinku krgosupa.
Chory musia codziennie przyjmowa leki znieczulajce. Podczas pierwszego
kursu terapii godwkowo-dietetycznej zesp blowy znikn dopiero na 8my dzie godowania. Po tym kursie godowania zesp blowy znw si
odnowi, lecz nie by tak intensywny i nieznony dla chorego. Wystarczyo
jedynie zaycie leku mumie. Po drugim i trzecim kursie godwki wystpio
trwae
dziaanie
znieczulajce.
Zesp
blowy
nie
powrci,
mimo
zachowanego znieksztacenia krgosupa. Chory -w, 30 lat. Diagnoza gociec zwyradniajcy staww biodrowych, nadcinienie, otyo IV stopnia.
Podczas pierwszego kursu terapii godwkowo-dietetycznej mia trudnoci z
poruszaniem si. Przeszkadza bl, ograniczenie ruchu w stawach i
nadwaga. Stopniowo zwikszano ilo ruchu - do 15 km na 10 dzie
godowania. Znikn zesp blowy. W cigu trzech kursw znacznie obniy
si ciar ciaa chorego (o 30 kg), unormowao si cinienie ttnicze. Po
kilkakrotnych kursach godowania dozowanego chory ostatecznie powrci
do zdrowia, zachowa ruchliwo i zacz biega. Zakres ruchw w stawach
powrci do normy. Zalecono mu profilaktyczne stosowanie corocznych
kursw
terapii
godwkowo
-dietetycznej.
Wany
efekt
leczniczo-
profilaktyczny daje si zaobserwowa w odlegych skutkach urazu czaszki i

pourazowej padaczki. W przypadku epilepsji wrodzonej zanotowano nie
zawsze trwa remisj choroby. W praktyce autora mia miejsce przypadek
wyleczenia chorej G-cz, 65 lat, z bardzo powanej choroby neurologicznej jamistoci rdzenia. Znaczne trudnoci w przeprowadzeniu godwki maj
38
chorzy ze stwardnieniem rozsianym. Jednake w szeregu przypadkw i u tej

kategorii chorych zaobserwowano remisj choroby. Leczenie chorych na
schizofreni, ktrzy przez duszy czas zaywali leki neuroleptyczne ma
mniejsze powodzenie ni chorych nieleczonych tymi lekami. Podczas szczytu
kwasicy mog oni zdradza oznaki zaburzenia psychiki. Tacy chorzy staj si
w tym okresie niepoczytalni. Leczenie tej choroby wymaga warunkw
szpitalnych. Chorzy ci najtrudniej poddaj si leczeniu metod godowania
dozowanego. Zastosowanie jej we wczesnych stadiach choroby daje z reguy
trwa remisj lub cakowite wyleczenie. Wydaje si, e zanim przepisze si
chorym psychicznie leki neuroleptyczne czy inne rodki oddziaujce na
komrki mzgowe, warto przeprowadzi2-3 kursy terapii godwkowodietetycznej i dopiero w razie braku pozytywnego efektu ma sens
stosowanie gorzej rokujcych, farmakologicznych metod leczenia.
Pytanie: Jak wyglda najprostsza i najbardziej racjonalna metodyka
przeprowadzania terapii godwkowo-dietetycznej?
Odpowied: Aby godwka przebiegaa w miar monoci w warunkach
komfortowych stosuje si szereg zabiegw moliwych do przeprowadzenia
przez kad doros osob. Pierwszy zabieg (jednorazowy) - to oczyszczenie
jelit du dawk srodka przeczyszczajcego (magnezja lub sl "Barbera" w
iloci nie mniejszej ni 60 g, rozpuszczonych w 300-400 ml wody i wypite na
jeden raz). rodek przeczyszczajcy zaywa si przed odstawieniem
jedzenia, a ma on spenia nastpujce funkcje. Po pierwsze, w przypadku
oczyszczenia odka i jelit szybciej wczaj si mechanizmy przeczajce
na wewntrzny, penowartociowy tryb odywiania. Po drugie, szybciej mija
pocig do jedzenia. Osoby, ktrych jelita nie byy oczyszczone w sposb
wystarczajcy jeszcze przez 2-3 dni odczuwaj gd. Niektrzy ludzie maj
tzw. kaowe bony w jelitach w postaci cienkich zwartych tworw, ktre
podczas godowania mog wychodzi przez jelito proste i odbyt w postaci
krysztakw rnego ksztatu. U takich chorych pocig do jedzenia podczas
pierwszego kursu terapii godwkowo-dietetycznej zachowuje si duej ni
zwykle. Obserwowano rwnie rzadkie przypadki, kiedy podczas prawidowo
prowadzonej terapii godwkowo-dietetycznej nieznaczne uczucie godu
utrzymywao si w przecigu dziesiciu i wicej dni godowania. W
staroytnym Egipcie przed godwk stosowano rodki wymiotne. Symbolem
zdrowia by tam za czasw Herodota puchar ze rodkami wymiotnymi. Ten
wielki historyk staroytnoci podrujc po wielu krajach Azji zwiedzi
39
rwnie Egipt. Zanotowa, e dziki systematycznym kursom godowania

Egipcjanie byli w owych czasach najzdrowszymi ze miertelnikw. Jogowie
indyjscy
nie
stosuj
przed
rozpoczciem
godowania
ani
rodkw
przeczyszczajcych ani wymiotnych, jednak mog przy pomocy specjalnych

chwytw
wicze
atwoci
przyspieszy
spowolnion
podczas
godowania perystaltyk jelit i usun masy kaowe. Bardzo rzadko zdarza

si, by podczas godwki samoczynnie dziaaa perystaltyka jelit nawet
podczas kolejnych kursw terapii godwkowo-dietetycznej. Jednake takie
przypadki byy obserwowane. Ludzie tacy mog obchodzi si bez rodkw
przeczyszczajcych
oraz
lewatyw.
Podczas
kolejnych
kursw
terapii
godwkowo-dietetycznej wzrasta u czowieka ta zdolno do naturalnego

wyprniania si. I po 5-6 kursach dozowanego godowania wielu chorych
nie korzysta ani za rodkw przeczyszczajcych ani z lewatywy. Jednak
pacjenci
pocztkujcy
powinni
pamita,
zaycie
wewntrznie
dziaajcego rodka przeczyszczajcego przed godowaniem jest zabiegiem

obowizkowym.
niektrych
rzadkich
przypadkach
rodek
przeczyszczajcy mona zastosowa powtrnie po 2-3 dniach godowania,

gdy chory zauway w odchodach wiksz ilo zestalonych drobin kaowych.
Powtrne zaywanie rodkw przeczyszczajcych bez specjalnej potrzeby
nie jest podane. Moe to zakci na pewien czas przemian jonow w
ustroju ludzkim, wywoa mdoci, a nawet wymioty. Woda - to drugie wane
zagadnienie okresu godowania. Pi j naley codziennie i systematycznie.
Dziennie wypija naley nie mniej ni 2 litry wody. Wod mona zacz pi
zaraz po tym jak zacznie dziaa rodek przeczyszczajcy. Przeczyszczenie
wywouje wzmoone wydalanie sodu i wody z ustroju czowieka poprzez
przypadku dekompensacji u przewlekle chorych), picie wody w cigu
pierwszych dwch dni mona ograniczy do litra. Obrzki, nawet odporne na
leczenie
farmakologiczne,
stopniowo
zanikaj.
Celowym
jest
rwnie
ograniczenie objtoci wypijanej wody, gdy chorzy zaczynaj godowanie w

okresie podwyszonej ciepoty ciaa. W tym przypadku temperatura obniy
si w sposb naturalny o okoo \1,5\ C i w cigu 2-3 dni z reguy wraca do
normy. W warunkach normalnej temperatury ciaa woda jest potrzebna dla
bardziej doskonaego rozszczepiania tuszczu. Chory podczas godowania
moe wypija ponad 2 litry wody dziennie (np. 5-6 litrw i wicej) i nie
wystpuje wwczas zatrzymanie pynu w ustroju. Zwikszy si jedynie
czstotliwo oddawania moczu, a mocz bdzie janiejszy ni normalnie.
Zwykle pije si wod surow, z kranu (lub z innego rda zaopatrywania w
wod). Jednake niektrzy chorzy wol wod przegotowan, inni pij
40
destylowan, jeszcze inni wod ze stopionego, czystego niegu. Jogowie w

okresie godowania wol odej w gry i tam pij wod z grskich strumieni.
Nie dostrzeono zauwaalnych rnic w skutkach leczniczo-profilaktycznych
zwizanych ze zmian skadu wody, lecz liczni autorzy podkrelaj, e wod
ze stajaego niegu pije si z wielk przyjemnoci. Trzecia sprawa ruch.
rednio dziennie trzeba pokona na wieym powietrzu okoo 15-20 km.
Najlepsze s przechadzki poza miasto, w lesie, w grach, nad zbiornikami
wodnymi itd. W obrbie miasta przechadzki trzeba odbywa tam, gdzie jest
mniejszy ruch, gdzie s tereny rekreacyjne, parki, skwery itp. Chorzy o
niskim wyjciowym ciarze ciaa powinni chodzi mniej, a wic nie naley w
ich przypadku intensyfikowa aktywnoci ruchowej, ze wzgldu na ich mae
zasoby tuszczowe. Jednake i tacy chorzy potrafili przeprowadza godwki
o dugoci 17-20 dni. Bardzo niski wyjciowy ciar ciaa (42-50 kg) czsto
jest
spowodowany
nadczynnoci
tarczycy
lub
innymi
przewlekymi
chorobami, z wyran intoksykacj ustroju. Osoby o najmniejszym ciarze

ciaa
znosz
pierwszy
kurs
dozowanego
godowania
pewnymi
trudnociami. Lecz dosownie po 1-2 kursach tego leczenia osigaj

normaln wag, ktrej nie mogy osign z powodu choroby przez wiele lat.
Skutek leczniczo-profilaktyczny u takich chorych wystpuje zwykle znacznie
wczeniej niu osb z otyoci 5-6 stopnia. W ten sposb bardzo niski ciar
ciaa nie zawsze jest przeciwwskazaniem do prowadzenia godowania
dozowanego. Jednak aktywno ruchowa tych chorych rzeczywicie mona
ograniczy do 5-10 km dziennie. Cakowite odwodnienie jest wzgldnym
przeciwwskazaniem prowadzenia terapii godwkowo-dietetycznej, poniewa
u chorych w tym przypadku mog powstawa korki kaowe, ktre w
znacznym
stopniu
zmniejszaj
odtruwajce
dziaanie
leczniczego
godowania. Chorzy przy tym nie czuj si komfortowo. Wystpuje u nich

uczucie saboci, palpitacje i inne symptomy zatrucia. Jednake nie
zaobserwowano przy tym jakichkolwiek komplikacji w czasie fizjologicznym
dla terapii godwkowo-dietetycznej (do 40 dni). Mimo to jednak w
literaturze opisane s przypadki, gdy po zakoczeniu takiego godowania lub
podczas nieprawidowego wychodzenia z godwki zdarzay si komplikacje,
ze mierci wcznie. Dlatego wanie winiowie polityczni w warunkach
ograniczonej aktywnoci ruchowej i bez oprniania jelit znacznie ciej
znosz okres godowania. U nich szybciej (w cigu 50-90 dni) rozwijaj si
nieodwracalne powikania. Tak znaczna rozbieno w terminach rozwoju
powika zaley od wyjciowego stanu zdrowia danej osoby, jej zapasw
tuszczowych, stanu aparatu genetycznego, systemu enzymatycznego,
41
orodkowego systemu nerwowego, specyfiki wieku oraz szeregu innych

przyczyn.
Aktywno ruchowa w okresie letnim powinna odbywa si na
powietrzu,
lekkim
ubraniu
najlepiej
jak
najwiksz
odkryt
powierzchni skry koczyn. Podane jest codzienne spocenie si podczas

dugiego intensywnego marszu, chociaby jednokrotne. Jest to bardzo
trudne do osignicia, poniewa podczas godowania wystpuje sucho
skry i luzwki. Jeeli sucho ta wystpi w uciliwej formie poleca si
smarowanie luzwki warg olejem rolinnym, lecz bez ich oblizywania. W
okresie prowadzenia terapii godwkowo-dietetycznej nie powinno si
stosowa pomadek do ust. Nastpne zagadnienie zabiegi wodolecznicze.
W celu poprawienia procesw "odtruwania" poprzez barier skrn, zaleca
si bra natrysk lub kpiel w wannie nie rzadziej ni raz dziennie. Podczas
terapii godwkowo-dietetycznej mona stosowa te "prysznic kontrastowy"
z ciepej i chodnej wody na przemian. Dla otyych
celowym jest
zastosowanie natrysku Charkota, ktry jednoczenie dokonuje masau

tuowia oraz koczyn. Raz na 5-7 dni poleca si korzystanie z ani parowej
lub sauny. W roku 1980 w Szpitalu Pogotowia w Misku zaczto stosowa
metod
godowania
dozowanego
wrd
chorych
na
choroby
serca,
przewanie cierpicych na niedotlenienie zwalniajce serca i nadcinienie.

Chorym z nadcinieniem sauna bya bardzo polecana, natomiast chorym na
niedotlenienie zwalniajce serca wedug obowizujcej instrukcji ten zabieg
jest przeciwwskazany. Lecz w skierowaniu chorych na saun autor celowo
nie wymienia niedotlenienia zwalniajcego serca.
Wymienia jedynie
nadcinienie. Podczas korzystania z sauny przez tych chorych autor (wraz z

innymi specjalistami) nie zauway podczas terapii godwkowo-dietetycznej
adnych komplikacji. Z sauny korzystali w Szpitalu Pogotowia pacjenci,
ktrzy wczeniej przebyli zawa minia sercowego, osoby z rozmaitymi
zaburzeniami rytmu itd. We wszystkich przypadkach skutki byy tylko
pozytywne. W ten sposb udowodniono, e sauna w okresie godowania
leczniczego
nie
jest
przeciwwskazana
przypadku
niedotlenienia
zwalniajcego serca. Podczas zabiegw wodnych nie naley uywa zbyt

duo myda. Wystarczy korzysta z niego raz na 7-10 dni. Mona
przeprowadza specyficzny masa- naciera gbk do czerwonoci kad
cz ciaa. Nastpny zabieg - codzienna lewatywa. Zaczyna naley
nazajutrz po przyjciu rodka przeczyszczajcego. Codziennie z pomoc
lewatywy usuwane s masy kaowe oraz wydalana woda zabarwiona na
to
przez
Tak
wielkie
dziaanie
ciopdne
warunkach
42
wewntrznego trybu odywiania odbywa si przewanie dziki przesikaniu

do odka nienasyconych kwasw tuszczowych. Wskutek tego w okresie
godowania nastpuje cakowite rozadowanie z ci drg ciowych oraz
pcherzyka, co czasem sprzyja wyjciu na zewntrz przez jelita drobnych
kamykw ciowych (piasku). Cierpicym na kamic ciow w okresie
godowania dozowanego poleca si codzienne godzinne leenie na prawym
boku z grzak. Ten dodatkowy zabieg zapewnia maksymalne oprnienie
pcherzyka ciowego na zasadzie tjubau. W przypadkach, gdy pcherzyk
ciowy jest wypeniony duymi kamieniami, ktre nie wychodz poprzez
jelita podczas kolejnych kursw godowania, sugerowany jest zabieg
chirurgiczny, ktry przebiega u obserwowanych chorych bez powika. Po
kilkakrotnych kursach terapii godwkowo-dietetycznej nie zaobserwowano
nawrotw tworzenia si kamieni w drogach ciowych. Nie obserwowano
rwnie zaostrzenia zapalenia trzustki (pancreatitis), co z reguy towarzyszy
zapaleniu
pcherzyka
ciowego
oraz
kamicy
ciowej.
Lewatywy
wykonuje si w nastpujcy sposb. Pojemnik (Esmarcha) napenia si 1,5

litrem przegotowanej wody. Temperatura wody nie powinna przekracza 36
stopni C. Dalej, do lewatywy dodaje si 2-3 krysztaki nadmanganianu
potasu, eby woda zabarwia si na jasno- rowo. Chory samodzielnie,
najczciej w klku podpartym na okciach, wprowadza kocwk do
odbytnicy i otwiera zawr kocwki. W przypadku, gdy powstay czopy
kaowe, podane jest wykonanie lewatywy drugi raz, z wiksz iloci wody.
Gdy chory ma hemoroidy, naderki, polipy lub owrzodzenie jelit, to zamiast
nadmanganianu
dziurawca
lub
lepsze
szeregu
jest
zastosowanie
innych
zi.
naparu
reguy
rumianku,
lewatywie
mity,
towarzysz
nastpujce po niej zabiegi wodne. Zabieg nastpny masa klatki

piersiowej i inne rodzaje samomasau. Rano i wieczorem w cigu pgodziny
podane jest przeprowadzenie masau naczyniowego przez rozmasowanie
po kolei rnych czci grnych i dolnych koczyn w kolejnoci nastpujcej:
ydka, rami, udo, przedrami, potem kolisty masa brzucha. Masa klatki
piersiowej przeprowadza masaysta bd osoby z otoczenia chorego. Od
tyu pomidzy opatkami i poniej, w cigu 10-15 min., przeprowadza si
"ugniatajcy" masa klatki piersiowej piciami lub palcami masaysty.
Nastpny zabieg - to pukanie ust zimn wod, naparami zioowymi lub
roztworem sody, stosowane wymiennie. Pukanie stosuje si przed kadym
piciem wody, czyli nie rzadziej ni 6-7 razy dziennie. Pacjenci w okresie
godowania czsto maj jzyk z nalotem. Wystpuj rwnie naloty w jamie
ustnej. Po 6-7 dniach moe zacz si wychodzenie ropy do jamy ustnej z
43
zatok
czoowych
lub
szczkowych,
zbw
zaatakowanych
przez
paradontoz. Migdaki oczyszczaj si z ropnej zawartoci, jeeli wystpuj

ropne czopy i "torebki". Migday s barier dla infekcji. Odtworzenie tej
bariery jest jednym z zada godowania leczniczego. Dlatego chorym
przeprowadzajcym kilkakrotne kursy godowania nie zaleca si usuwania
migdakw. Gdy chory ma zadawnione przewleke zapalenie migdakw z
ropnymi czopami, "mieszkami" i zrostami, w takim przypadku w cigu
pierwszych 3-5 dni dobrze jest przeprowadza mechaniczne wyciskanie ich
patologicznej
zawartoci
przez
lekarza
specjalist.
przypadku
uaktywnienia si zapalenia ucha rodkowego w czasie godowania trzeba

zaczeka na normalizacj temperatury. Zwykle w cigu 2-3 dni godowania
temperatura wraca do normy. Po tym chory nie odczuwa pogorszenia stanu
oglnego. Nastpna sprawa - w okresie przeprowadzania leczniczego
godowania nie naley nosi ubra syntetycznych w celu najlepszego
odtworzenia bariery skrnej, zwaszcza u chorych uzalenionych od terapii
hormonalnej (glukokortykoidowej). Chora B-k, 53 lata, ponad 20 lat cierpica
na
dychawic
oskrzelow,
uzaleniona
od
terapii
hormonalnej,
niejednokrotnie trafiaa w stanie astmatycznym na oddzia reanimacji. W 17

dniu dozowanego godowania nie zastosowaa si do zalece lekarza i posza
do pracy w ubraniu syntetycznym. W skutek tego po dwch dniach
wystpia skrna wysypka alergiczna, miejscami przechodzca w pcherze z
przekrwieniem, zuszczeniem si skry i swdzeniem. Kiedy chorej polecono
zaprzesta noszenia ubra syntetycznych, objawy skrne znikny stopniowo
w cigu nastpnych trzech dni godowania. Chora po tym wydarzeniu
pomylnie zakoczya godowanie lecznicze o dugoci 23 dni. W cigu
nastpnego procza przeprowadzia jeszcze dwa kursy frakcyjnego wariantu
terapii
uwolnia
si
od
naogu
zaywania
hormonalnych rodkw glukokortykoidowych. W cigu piciu lat lekarskiej

obserwacji pracujc w zawodzie lekarza, nie uywaa wicej rodkw
hormonalnych
ani
nie
potrzebowaa
opieki
lekarskiej.
Stosowanie
dozowanego godowania przede wszystkim przez pracownikw suby

zdrowia
cierpicych
na
cikie
schorzenia
jest
najlepsz
metod
propagowania tej metody odzyskiwania zdrowia. W innym przypadku

podobne niestosowanie si do zalece dotyczcych metodyki terapii
godwkowo-dietetycznej i podobna reakcja skrna zdezorientoway chor
na dychawic oskrzelow. Zrezygnowaa ona z kolejnych kursw leczniczego
godowania, nie osigajc ostatecznego leczniczo-profilaktycznego skutku, i
w kocu pozostaa uzaleniona od hormonw glukokortykoidowych. Chora ta
44
leczona bya godowaniem przez ucznia autora - lekarza z Witebska, i

przeprowadzaa
godowanie
warunkach
ambulatoryjnych.
Podczas
wychodzenia z godwki zjada na drugi dzie okresu odbudowy duo miodu,

na ktry jeszcze przed godowaniem miaa uczulenie. Dalej lawinowo
posypay si bdy, i autor musia telefonicznie korygowa terapi. Lekarze
nie majcy dowiadczenia w stosowaniu godowania leczniczego nie powinni
na pocztku aplikowa terapii godwkowo-dietetycznej chorym z tak
skomplikowanymi chorobami. Podczas godowania nie naley wchodzi w
kontakt z poywieniem. Nieprzestrzeganie tej zasady obnia efekt leczniczy
o okoo 50 %.
Od 3-4 dnia godowania mona uzupenia dobow racj
wody wypijaniem ok. 0,5 l. wody mineralnej. W organizmie czowieka

dwutlenek wgla jest reprezentowany w piciu postaciach. Jedn z nich s
kwane wglany, ktre zawiera woda mineralna. Kwane wglany jak bufory
agodz rozwj szczytu kwasicy. Po zakoczeniu pierwszego kursu leczenia
wynoszcego 17-27dni cakowitego zaniechania przyjmowania poywienia,
zaczyna si odywianie sokami, a potem przewanie pokarmami rolinnymi.
1-szy dzie jedzenia zmiesza litr niekonserwowanego soku z 0,5
litrem wody. Dobry jest sok z marchwi lub jabek, lecz mona uywa
rwnie inne: warzywne, owocowe, z rnych jagd. W cigu piciu
pierwszych dni okresu odbudowy (okresu podjcia jedzenia po godwce)
bezwzgldnie zabronione jest uywanie soli. 2-gi dzie jedzenia (4-5
posikw). Warzywa, owoce, jagody - do pierwszego momentu nasycenia si.
Warzywa przewanie je si na surowo. W jedzeniu naley uywa duo
czosnku (10-50g), niezalenie od jego tolerowania przed lecznicz godwk.
Pod koniec drugiego dnia odbudowy mona zje ugotowany burak i
upieczone w piekarniku ziemniaki. 3-ci dzie jedzenia: do warzyw, owocw i
sokw do daje si owoce suszone, przewanie rozmoczone w ciepej wodzie
oraz dwie yki miodu. 4-ty dzie: ilo posikw ogranicza si do 3-4 razy
dziennie. Dodaje si rne gatunki ugotowanych kasz: gryczana, owsiana,
jaglana, jczmienna itd. Gotuje si je na wodzie i doprawia olejem lub
masem rolinnym. Przy kocu 4-tego dnia mona spoywa orzechy i
pestki. 5-ty dzie: dodaje si ugotowane nasiona rolin strczkowych groch, fasol. Mog by przetarte. 6-ty dzie: dodaje si chleb zawierajcy
sl.
Po
czym
mona
przej
do
trzech
posikw
dziennie
wedug
amerykaskiego naturopaty Herberta Sheltona - najbardziej jednostajne

poywienie podczas jednego posiku, i najwiksze jego urozmaicenie w cigu
dnia, tygodnia, miesica itd. Kontynuujemy cykl miesiczny takiego
45
odywiania si. Przy tym ogranicza si produkty nabiaowe, ktre wskutek

zoonoci przyswajania oraz podwyszonej alergizacji ustroju blokuj w
znacznym stopniu trwao skutkw godowania leczniczego. W tym okresie
poleca si rzadsze ni zazwyczaj uywanie jaj, misa kur i innych produktw
pochodzenia zwierzcego. Biorc pod uwag utrzymywanie si po godwce
efektu ulepszenia biosyntezy w komrkach nie zauwaono adnych szkd
dla
organizmu
pokarmw.
przy
Frakcyjna
spoywaniu
metoda
tylko
rolinnych
godowania
(wegetariaskich)
dozowanego
po
miesicu
normalnego odywiania si przewiduje powtrny, duszy kurs godowania

leczniczego
granicach
20-25
dni.
Po
powtrnym
kursie
terapii
godwkowo-dietetycznej obowizuj te same zasady odywiania si, lecz w

cigu duszego czasu - od 1,5 do 2 miesicy. Potem przeprowadza si
trzeci, ostateczny kurs godowania leczniczego dugo 10-20 7dni.
Cakowite oczyszczenie si jzyka podczas godwki przyjmuje si za
zakoczenie cofania si procesu patologicznego czyli za wyleczenie chorb.
W przyszoci polecane jest stosowanie jednorazowych profilaktycznych
kursw terapii godwkowo -dietetycznej co 4-6-8 miesicy. Pomidzy nimi
mona jeden dzie w tygodniu (bd3-5 dni co miesic) obywa si bez
jedzenia. Godwki te mona przeprowadza bez wstpnego zaywania
rodkw przeczyszczajcych i bez codziennych lewatyw.
Dodatkowe procedury stosowane podczas godowania dozowanego i po
leczeniu to:
1. Gimnastyka oddechowa z elementami zatrzymania oddechu wedug K. P.
Butejko, J.S.Gulko i in.
2. Masapunktowy, segmentarny i inne typy.\,
3. Trening autogenny.\,
4.
Zimowe
kpiele
rzece,
jogging
stosowane
przewanie
po
przeprowadzeniu terapii godwkowo-dietetycznej. W przypadku dostpu do

dobrego fachowca mona uzupeni godowanie akupunktur.
5. Chorym z maym wyjciowym ciarem ciaa w okresie rozpoczcia
normalnego
odywiania
si
do
sokw
warzyw
dodajemy
napj,
przygotowany z drody piwnych wedug nastpujcego przepisu: 0,5

szklanki drody piwnych, 0,5 szklanki wody, 2 yki stoowe cukru.
Wymiesza i postawi w ciepym miejscu na 30-40 min. Gdy pojawi si piana
mona wypi ca szklank na raz. Poczwszy od pierwszego dnia odbudowy
mona oprcz sokw dodawa dwie szklanki tak sporzdzonego napoju
drodowego (do dziennej normy).
46
6. Przy wystpieniu podczas godowania taczki, wskutek
zablokowania
kamieniami pcherzyka i drg ciowych, trzeba na leco w cigu godziny

przykada grzak do prawego boku, i w cigu 2-3 dni pi odwar z owocw
dzikiej
ry
(0,5-1
szklanka),
wykonywa
wiczenia
hatha-jogi.
Dowiadczenie autora pozwala mu leczy godowaniem leczniczym chorych

na taczk mechaniczn spowodowan kamic wtrobow.
7. W przypadku zaawansowanego opuszczenia narzdw wewntrznych II i
III stopnia (w tym rwnie opuszczenia nerek) koniecznym jest w okresie
godowania
noszenie
specjalnego
bandaa.
Chora
Sz.,
diagnoza:
opuszczenie nerek III stopnia, przewleke zapalenie miedniczek i nerek,

przewleke
zapalenie
towarzyszcych.
Po
pcherzyka
trzech
ciowego
kursach
oraz
frakcyjnej
szereg
terapii
schorze
godwkowo-
dietetycznej okrelono rentgenologicznie 0-1 st. opuszczenia nerek. Nie

zachodzi potrzeba leczenia operacyjnego. U chorej cofn si bl, oznaki
zapalenia miedniczek i nerek. Po tym wszystkim chora szczliwie zasza w
ci i urodzia zdrowe dziecko. Prawdopodobnie w ttnicy nerkowej, na
ktrej gwnie jest zawieszona nerka, podczas endogennego odywiania
normalizuje si ilo i polepsza jako komrek tworzcych struktur cianek
tego naczynia. Tylko w ten sposb da si wytumaczy efekt godowania
leczniczego w przypadku opuszczenia nerek, tym bardziej, e w tym czasie
przewanie traci si okoo nerkow tkank tuszczow. Jednak gdy chory
lekceway lub nie poinformowano go o potrzebie noszenia bandaa, stan
jego nerki moe nawet nieco si pogorszy. Na zakoczenie trzeba doda,
e hartowanie organizmu poprzez oblewanie si zimn wod, pywanie zim
w otwartych akwenach, intensywne bieganie oraz stosowanie "suchego
godowania" wedug metody P. K. Iwanowa powinni przeprowadza chorzy
dopiero po przeprowadzeniu godowania leczniczego zgodnie ze wszystkimi
wymienionymi wyej zasadami. Przejcie na wegetariaski tryb odywiania
korzystniej
jest
biosynteza
zrealizowa
ustroju
staje
rwnie
si
po
bardziej
godwce
doskonaa
leczniczej,
i
kiedy
rekompensuje
niewystarczajce zaopatrywanie ustroju w niezastpione aminokwasy, co

moe mie miejsce przy niewaciwie prowadzonej diecie wegetariaskiej.
Pytanie: Jakie s wskazania i przeciwwskazania do przeprowadzania terapii
godwkowo-dietetycznej, w tym rwnie metod frakcyjn?
Odpowied: Zakres wskaza odnoszcych si do stosowania dozowanego
godowania w praktyce lekarskiej cigle si poszerza. Za przykad moe
47
suy sarkoidoza Besniera-Boecka-Schaumanna - choroba przewleka, przy

ktrej przede wszystkim uszkodzeniu ulega system limfatyczny oraz tkanka
pucna. Choroba wymaga duszego leczenia. Chorzy przewanie s poddani
obserwacji lekarskiej w zakadach przeciwgruliczych. Pacjentom zwykle
aplikuje
si
antybakteryjn
immunodepresyjn
kuracj
hormonami
glukokortykoidowymi oraz azathioprinum (Imuran). Dugotrwae kosztowne

leczenie nie zawsze prowadzi do wyleczenia. Notowano bardzo duo
przypadkw nawrotw i rozwoju choroby przy leczeniu farmakologicznym.
Jednak obserwowano rwnie przypadki samoistnego uleczenia sarkoidozy
ukadu oddechowego, jeeli proces ten by w pocztkowym stadium rozwoju.
Po
poddaniu
tych
chorych
leczeniu
frakcyjn
metod
godowania
leczniczego otrzymano nieporwnanie bardziej przekonywujce wyniki.

Znikny nawroty choroby. Przy duszym stosowaniu terapii godwkowodietetycznej w cigu 3-5 lat cakowicie odbudowywali zdrowie ludzie nawet z
3-cim pucnym stadium sarkoidozy, ktrzy nie mieli adnych szans na
wyleczenie si z powodu zbyt dugiego a bezskutecznego stosowania
hormonw glukokortykoidowych. Np. chora A-wa, lat 43. Diagnoza: pucna
posta sarkoidozy ukadu oddechowego (3 stadium), oprcz tego chora
miaa kompleks powanych powika wskutek dugiego stosowania terapii
hormonalnej
oraz
azathioprinum
(immunodepresantu).
Odbudowujce
system obronny lecznicze godowanie w wariancie frakcyjnym w cigu piciu

lat pozwolio chorej pozby si wszystkich powika zwizanych z chorob i
hormonoterapi oraz cakowicie odbudowa zdrowie. Znikno obrzmienie
twarzy, wosy porastajce twarz. Nieporwnywalnie poprawi si stan
patologicznych zmian w ukadzie kostno-stawowym. Podczas tego okresu
chora ani razu nie uciekaa si do pomocy lekw farmakologicznych, za
wyjtkiem
leku
mumie.
Wskazaniami
do
stosowania
godowania
dozowanego s liczne tzw. choroby adaptacji. Bdto choroby puc, ukadu

sercowo-
naczyniowego,
gastroenterologicznego,
hormonalnego,
nerwowego. Najliczniejsz grup pacjentw, ktrym stosuje si TGD s

chorzy na dychawic oskrzelow, pacjenci z niedokrwieniem serca w
poczeniu z nadcinieniem, chorzy z zapaleniem koci i chrzstek oraz
innymi chorobami somatycznymi, chorzy na chorob wrzodow odka i
dwunastnicy w poczeniu z nieytem odka, zapaleniem pcherzyka
ciowego, zapaleniem trzustki, nowotworami agodnymi itd. Autor spotyka
si w swej praktyce rwnie rzadkimi chorobami o powikanym przebiegu,
ktre poddaj si leczeniu frakcyjn metod TGD: zapalenie minia
sercowego Abramowa-Fiedlera w pocztkowym stadium choroby (chora LWydawnictwo verbum Grny-Gob Katowice 1991
48
wa, 34 lata), niektre rodzaje guzw zoliwych, jamisto

wniknicie
luzwki
odka
do
dwunastnicy,
odek
rdzenia,
kaskadowaty,
niespecyficzne zapalenie wrzodziejce okrnicy w niezbyt zaawansowanym

stadium, niezbyt zaawansowane stadium zapalenia kbkowego nerek i inne.
Do czasw obecnych wydawane s zalecenia metodyczne rnego rodzaju
zakadw leczniczych, gdzie zawarte s rozmaite przeciwwskazania co do
zastosowania godowania dozowanego. Praktycznie w kadym z nich
znajduj si przeciwwskazania do leczenia godowaniem w przypadku
nowotworw zoliwych oraz grulicy. Autor ma nadziej, e jego due
dowiadczenie w stosowaniu frakcyjnego wariantu terapii godwkowodietetycznej przyczyni si do usunicia ogranicze w zastosowaniu tej
metody do leczenia tych chronicznych chorb. W wietle obecnego stanu
wiedzy na temat godowania leczniczego przeciwwskazaniami terapii
godwkowo-dietetycznej s:
1. Okres karmienia piersi u kobiet,
2. Druga poowa ciy,
3. Zbyt zaawansowane formy grulicy poczone z unieruchomieniem
chorego,
4.
Daleko
posunite
stadium
choroby
nowotworowej
poczone
unieruchomieniem chorego
5. Zbyt zaawansowane formy chorb zoliwych ukadu krwiotwrczego
poczone z unieruchomieniem chorego,
6. Zbyt zaawansowane formy rozlanych chorb tkanki cznej poczone z
unieruchomieniem chorego,
7. Szereg dolegliwoci psychoneurologicznych w stadiach zaawansowanych
poczonych z unieruchomieniem chorego bd z otpieniem umysowym,
8. Rozlege procesy ropne narzdw wewntrznych (ropnie, zgorzele oraz
niektre inne). Wzgldnym przeciwwskazaniem jest wic unieruchomienie
chorego w przebiegu procesu patologicznego. Jednake nie znaczy to, e i
tacy
chorzy
nie
mog
uzyska
pozytywnych
skutkw
wyniku
przeprowadzenia godowania leczniczego. W przypadku gdy wszystkie

metody
rodki
wyczerpane
warunkach
(pod
unieruchomienia
sens
cis
chorego.
ma
przeprowadzenie
kontrol
Mona
medyczn)
przy
tym
terapii
nawet
uzyska
przekonywujcy efekt leczniczy.

Pytanie: Jak jednak bardziej prosto mona wytumaczy tak szeroki zakres
oddziaywania godowania leczniczego przy rnych chorobach ?
49
Odpowied: Maksymalnie szerokie spektrum leczniczego oddziaywania

terapii godwkowo-dietetycznej nasuno autorowi myl o stworzeniu
jednego wsplnego schematu rozwoju (patogenezy) chorb przewlekych.
Istot tego schematu jest to, e odzwierciedla on wsplne przyczyny i drogi
rozwoju
podstawowych
procesw
chorobowych
(patologicznch)
charakterystycznych dla zachorowa przewlekych rnego charakteru. Przy

tym wanym momentem, ktry okrela warunek rozwijania si chorb
przewlekych jest tzw. zaamanie si bariery immunologicznej. Zaamanie to
wyraa si przewanie w utracie zdolnoci ustroju do penowartociowej i
biecej korekcji procesw funkcjonowania ukadw aparatu genetycznego immunokompetentnego
enzymatycznego,
zwizanych
niszczeniem
wszystkiego co jest niestandardowe, nietypowe dla danego konkretnego

osobnika. A wic w ustroju chorego na chorob przewlek tracona jest
konsekwencja dziaania ukierunkowanego na zachowanie komrek zdrowych
i niszczenie tkanek patologicznych lub nietypowych dla niego zwizkw
biakowych. Nieadekwatne i nie, szkodliwymi dla ustroju. Wskutek tego
zdrowe komrki tych czy innych narzdw i systemw s poddane
niszczeniu i gin przedwczenie. W tym samym czasie tkanka patologiczna
moe si zachowywa, rozwija i w ogle "mie si bardzo dobrze". Ten
chaos w pracy aparatu immunogenetycznego moe zosta utrwalony
dziedzicznie, czyli moe zosta przekazany w postaci wadliwych genw
nastpnym pokoleniom. Naturalnie u dzieci i wnukw te przewleke choroby
mog wystpi we wczeniejszym wieku i mie bardziej ostry przebieg.
Pierwszym krokiem ku degeneracji pracy aparatu immuno -genetycznego
jest wedug autora obnienie zdolnoci jakiej grupy komrek ustroju
czowieka do zatrzymania (zneutralizowania) reakcji immunologicznych
waciwych kademu ywemu ustrojowi. Nastpuje przy tym konkretne
uszkodzenie wielu struktur komrkowych, przede wszystkim ich bon
(barier). Potem obnia si ilo i jako tzw. nukleotydw cyklicznych, ktre
speniaj wiele yciowo wanych funkcji w komrkach, wrd ktrych trzeba
wymieni normalizujc rol nukleotydw w procesie neutralizowania
mediatorw zapalenia alergicznego (immunosupresyjna funkcja komrek).
To wanie doprowadza do rozwoju i czstszego wystpowania w ustroju
czowieka szkodliwych czyli immunopatologicznych reakcji. Reakcje te
zachodz przewanie w naczyniach krwiononych, a przede wszystkim w
mikronaczyniach, gdzie krenie krwi jest zwolnione oraz oglnie mwic
bardziej objtociowe. W szczeglnoci wskutek niewygaszanych tzw. reakcji
50
alergicznych, podczas ktrych dochodzi do czoowego spotkania antygenu i

przeciwciaa, uwalniaj si mediatory zapalenia alergicznego, ktre atakuj
jak trucizna normalne (fizjologiczne) komrki naczy. Przy tak negatywnym
oddziaywaniu bony komrkowe oraz same komrki ulegaj zniszczeniu.
Wskutek
tego
zgubnego
oddziaywania
nastpuje
organiczne
przeksztacenie drobnych naczy. Ten proces jest typowy w wikszym lub

mniejszym stopniu dla rozwoju kadej przewlekej choroby i wyraa si w
niedronoci, zwyrodnieniu drobnych naczy, w tworzeniu si w nich
uwypukle
(ttniakw),
nastpnie
powstawaniu
pkni,
drobnych
wyleww krwi (mikrowyleww) i bliznowaceniu w rnych wewntrznych

narzdach i ukadach. System mikronaczy- podstawowy zbiornik krwi, staje
si niedoskonay, a potem wrcz niewydolny. Stwarza to warunki do
przecienia duych naczy, zastoju w komorach serca, do niekorzystnych
zmian
hemodynamiki,
rozpowszechnione
przy
powikania
ktrych
chorb
rozwijaj
si
najbardziej
sercowo-naczyniowych,
przede
wszystkim przeomy nadcinieniowe. Systematyczne bombardowanie przez

mediatory zapalenia alergicznego cianek naczy narusza naturalnie ich
przepuszczalno. Wskutek tego w celu wzgldnego skompensowania tego
zjawiska czynniki odpowiedzialne za koagulacj i lepko krwi musz
pracowa wydajniej i bardziej jakociowo. Naturalnie wzrasta przy tym
rwnie produkcja antykoagulacyjnych czynnikw krwi. W ten sposb
systemy koagulacyjny i antykoagulacyjny zaczynaj pracowa o wiele
intensywniej,
na
granicy
swych
moliwoci.
kocu
dochodzi
do
wyczerpania i dekompensacji tych ukadw, co znajduje wyraz w rozwoju

tzw.
syndromu
mikronaczynia
DIC.
Wraz
syndrom
DIC
upoledzeniem
doprowadza
do
przepywu
jeszcze
krwi
przez
powaniejszych
katastrof. Powstaje zakrzepica, rozwijaj si wylewy krwi itd. W tych

przypadkach proces zniszczenia rozprzestrzenia si rwnie na tkank
narzdw poza granic naczy. Przy tym zmniejsza si stopniowo ilo i
jako komrek zaporowych narzdw i ukadw. Tworz si warunki do
rozwoju procesw chorobowych w samych narzdach. W duych naczyniach
stopniowo
te
nie
znajduje
si
waciwej
odpowiedzi
na
reakcje
immunopatologiczne. Wskutek tego rozwijaj si zmiany organiczne rwnie

ich cianek. Przy tym przede wszystkim uszkadzana jest aorta, cianki ktrej
zaopatrywane
krew
przez
mikronaczynia.
Wreszcie
zgubnemu
oddziaywaniu ulegaj rwnie cianki innych wanych naczy, ktre s

zaopatrywane w krew systemem tzw. "vasa vasorum" (naczynia naczy),
ktry
jest
ukadem
krwiononym
bardzo
odpornym
na
uszkodzenia
51
immunopatologiczne.
Odpowiedzi
ustroju
na
takie
negatywne
oddziaywanie na naczynia jest zwikszenie we krwi iloci substancji

tuszczowych podwyszonej gstoci tzw. lipidw aterogennych. Wanie te
lipidy kocz proces stwardnienia naczy. Wskutek tego procesu naczynia
staj si mniej drone, a ich cianki bardziej sztywne. Stwarza to opr
przepywowi
krwi.
poczeniu
opisanymi
wyej
procesami
przeciajcymi ustrj tworz si warunki do rozwoju takich chorb jak

zawa minia sercowego, wylew krwawy do mzgu i inne. S podstawy by
uwaa, e w naszych czasach zaamanie si bariery immunologicznej w
wikszoci przypadkw dokonuje si poprzez wtrne wniknicie do ustroju
infekcji wirusowej. Jako mikroorganizmy wewntrzkomrkowe (o czym
mwiono wyej) wirusy s w stanie stworzy najwiksze napicie i wywoa
chaos w pracy aparatu immunogenetycznego. W takim stopniu aparatowi
immunogenetycznemu
nie
mog
zaszkodzi
nawet
mikroby
wewntrzkomrkowe. Infekcja wirusowa moe przedosta si przez oysko i

zosta przekazana dziecku jeszcze w onie matki. Jest w stanie przenikn
przez barier encefaliczn i uszkodzi wane struktury mzgu. Wskutek tego
moe ulega uszkodzeniu regulacja tzw. oglnego zespou adaptacyjnego
(podwzgrze,
przysadka
itd.).
Rozregulowanie
podwzgrza
kocu
doprowadza do obnienia funkcji tego oglnego zespou adaptacyjnego i w

jeszcze wikszym stopniu pogarsza immunosupresyjn czynno komrek, a
wraz z ni powoduje dezorganizacj aparatu immunogenetycznego. Wanie
zaamanie si bariery immunologicznej i rwnolege obnienie si funkcji
oglnego zespou adaptacyjnego, rozwija i pogbia immunopatologiczne
reakcje wraz z ich uszkadzajcym oddziaywaniem na naczynia oraz
wewntrzne
narzdy
zrnicowan
ochron
ukady.
tych
Kady
narzdw
czowiek
i
ukadw
immunopatologicznymi
pogbiajcymi
antagonizm
niszczenia
Dlatego
etapie
komrek.
na
ma
indywidualnie
przed
biakowy
dekompensacji
reakcjami
i
proces
ukadu
immunologicznego ju indywidualnie mog si rozwijaprocesy patologiczne

w rnych narzdach i ukadach osoby przewlekle chorej. U pewnej grupy
chorych bdzie si to wyraao gwnie w rozwoju choroby wrzodowej
odka lub dwunastnicy, ktra powoduje martwic tkanek tych narzdw. U
innych choroba atakuje gwnie struktur krgosupa (osteochondroza). U
jeszcze innych uszkodzeniu ulegaj naczynia, misie sercowy, ukad
bodcowo -przewodzcy serca (choroba wiecowa) itd. W naszych czasach
wielu chorych cierpi na kombinacj kilku chorb przewlekych rnego
charakteru. Zastosowanie za
jednej metody godowania leczniczego

52
pozwala otrzyma trwae cofnicie si caego kompleksu przewlekych

zachorowa. Dzieje si tak dlatego, e dozowane godowanie przede
wszystkim
jakociowo,
najwaniejszego
rwnie
ukadu
ilociowo
organizmu
odbudowuje
czowieka
prac
aparatu
immunogenetycznego, wzmacnia bariery komrek, narzdw i ukadw,

odtwarza zbiornik krwi - system mikronaczy, i co jest nie mniej wane
zapewnia dugotrwae dziaanie leczniczo-profilaktyczne na ustrj. Czowiek
jakby si poddawa remontowi kapitalnemu. Jedne choroby przy tym
odchodz z chorego organizmu wczeniej i na zawsze, inne pniej i mog z
czasem powraca do predysponowanego ku tej chorobie ciaa czowieka.
Wszystko za zaley od zadawnienia procesu chorobowego, a w jeszcze
wikszym stopniu od zdeterminowania samego pacjenta w osigniciu
trwaego
efektu
leczniczego.
Warunkiem
koniecznym
sukcesu
jest
powtarzanie co roku profilaktycznych kursw TGD, a w razie koniecznoci

nawet raz na p roku - do osignicia cakowitego wyleczenia. Jest wiele
konkretnych przykadw tego jak wydawaoby si skazani na mier chorzy,
uparcie powtarzajc dusze okresy dozowanego godowania po wielu latach
stawali si ludmi praktycznie zdrowymi i zasiewali wrd otoczenia ziarno
zdrowia, rozpowszechniajc t metod leczenia i uodparniania si.
Pytanie: Jakie s podobiestwa i rnice pomidzy terapi godwkowodietetyczn a postem Chrystusowym ?
Odpowied:
Staroytni
ludzie
utosamiali
pojcie
postu
cakowit
rezygnacj z przyjmowania poywienia w cigu kilku tygodni (okoo 40 dni).

Wiadomo jest nam, e tyle wanie wynosi okres godowania fizjologicznego.
W staroytnym manuskrypcie (pisanii) (ewangelia esseska?) w. Jana,
jednego z uczniw Chrystusa, podana jest filozofia postu. Wedug przekazu
Jezus Chrystus dwa tysice lat temu przekonywa cierpicych (chorych) o
nadzwyczajnej potrzebie uciekania si do oczyszczenia organizmu z
grzechw i chorb za pomoc postu. Gwne zasady przeprowadzania postu
wedug
(metod)
Chrystusa
zgodne
dzisiejsz
metodyk
przeprowadzania terapii godwkowo -dietetycznej, i jedynie w niektrych

fragmentach istniej pewne rnice. A oto pierwszy warunek postu
Chrystusowego: "W czasie postu unikajcie obecnoci innych (przepisa cd.
ze
rda...)".
Wspczeni
specjalici
zakresu
terapii
godwkowo
-dietetycznej powinni by realistami i (nie powinni) stawia (na ostrzu noa)

problemu
odosobnienia
ludzi
okresie
przeprowadzania
godowania
53
leczniczego.
Jednake
przechadzki
po
oddechowe
dotyczce
pogbiania
wieym
powietrzu,
spowolniania
wiczenia
oddechu,
jego
cyklicznym zatrzymaniem (wg Butejko ?) powinny by konieczne podczas

przeprowadzania kursw TGD. W szeregu przypadkw, kiedy chory w czasie
postu dostaje si pod nieustanny "obstrza" krewnych, niekmpetentnych (w
tym temacie - malogramotnyh) wsppracownikw, niekompetentnych
lekarzy i innych "yczliwych", nakierowany na przerwanie godwki specjalici od TGD take zalecaj unikania spotka z takimi "synami
\\elowie\\eskimi". W strukturze osobowoci wielu ludzi s obecne skonnoci
do wadliwego (negatywnego) oddziaywania na bliskich w taki sposb, eby
dana bliska osoba nie wysuwaa si zbyt daleko do przodu, w jakiej sferze
aktywnoci yciowej. W zwizku z tym, e wiele osb z otoczenia leczcego
si godem nie jest w stanie samodzielnie przeprowadzi leczniczej
godwki, a to z powodu strachu, a to z powodu innych przyczyn postpujc wic one wedug zasady "psa ogrodnika": sam nie zjem i
drugiemu nie dam. W tych przypadkach zalecenia Chrystusa "poci sam na
sam z Bogiem" niestety s jak najbardziej na miejscu. Z drugiej strony ta
rekomendacja staroytnych podkrela (unaocznia), e post jest nieszkodliwy
(nie jest niebezpieczny) i e nie wymaga cisej kontroli ze strony lekarza.
Druga zasada wedug Chrystusa brzmi: "Posle Angela vozduha iqite Angela
vody. Snimite obuv vawu i pozvolte Angelu vody obn/t^ vawe telo (cd
przepisaze rda)". Procedury wodne podczas godowania - w formie
ciepego prysznica, sauny, ani (bani) s w dzisiejszych czasach bardziej na
miejscu (wskazane) ni miao to miejsce w czasach staroytnych (ni byo to
wedug
rekomendacji
staroytnych),
poniewa
przyczynia
si
do
efektywniejszego oczyszczenia skry z brudu i \wl/kov\, Trzecia zasada

Chrystusa ma na uwadze oczyszczanie organizmu czowieka nie tylko z
zewntrz,
lecz
take
od
wewntrz.
"...toby
dostignut^
etogo
voz^mitebol^wu[ tykvu ... \1cd ze \2z\1rda". I dalej " ...... ". We

wspczesnych zaleceniach metodycznych TGD naturalnie przewidziana jest
bardziej wspczesna procedura (lewatywa przy pomocy aparatu Esmarcha?)
z
uprzednim
przeczyszczeniem
jelit
du
doz
solnego
rodka
przeczyszczajcego. Taka procedura pozwala organizmowi na bardziej

efektywne i skuteczne wczenie mechanizmu dezyntoksykacyjnego i
przeczenie si na penowartociowy wewntrzny reim odywiania. Naley
zauway, e wskazwki (wytyczne) Chrystusa mwice o koniecznoci
oczyszczania
jelit
"do
czystej
wody"
nierealne.
Dowiadczenie
wspczesnych specjalistw od godowania leczniczego wykazuje, e pene

54
oczyszczanie jelit z kau podczas TGD jest niemoliwe do osignicia, nawet

podczas
przeprowadzania
bardzo
dugich
godwek,
przekraczajcych
przedziay (zakres) godowania fizjologicznego (ponad 40-70 dni). Jednake i

w tym przypadku Chrystus podaje waciwe (sprawiedliwe, odpowiednie)
zastrzeenie, ktre w peni rehabilituje go jako specjalist od postu : "... Lecz
jeli po tym wszystkim pozostan w was jednak lady nieczystoci, to
uwzgldniajc (\)u\\ityva/\1) wasze przesze grzechy, zawezwijcie Anioa
wiata sonecznego. Rozzujcie si, zdejmijcie sw odzie i pozwlcie
Anioowi wiata sonecznego obj wasze ciao ... ". Do tej sprawy we
wspczesnych instrukcjach TGD nie przykada si w ogle adnej wagi.
Dopiero
po
rozwiniciu
teoretycznych
podstaw
penowartociowego
endogennego odywiania, z wyjanieniem jego mechanizmw oddziaywania

leczniczo-profilaktycznego, bazujcymi na bardziej jakociowej biosyntezie
(chemosyntezie, w tym te fotosyntezie) - staa si zrozumiaa rola energii
wietlnej, jak te i innych rodzajw energii w bardziej jakociowym
wykorzystywaniu dwutlenku wgla, azotu i wody do budowy biakowych i
niebiakowych
struktur
niezbdnych
dla
ycia
podczas
zupenego
zaprzestania przyjmowania poywienia.

Dla
wielu
chorych
chronicznie
zwikszone
nasonecznienie
podczas
pokarmowego reimu odywiania si- jest przeciwwskazane. Jednake

podczas przeprowadzania TGD rezygnacja z tych ogranicze okazuje si by
dobroczynna dla samopoczucia chorych, szczeglnie w okresie godowania.
Pozostaje (nam) tylko podziwia przenikliwo staroytnych i wykorzysta
ich dowiadczenie w prowadzeniu postu. W przekazach historycznych nie
wspomina si o wielkich wielospecjalistycznych szpitalach, tym nie mniej
dugowieczno ich jest dowiedziona przez archeologi. Dlatego naiwnymi
s zalecenia, pojawiajce si we wspczesnej prasie (periodycznej) o
niezbdnoci przeprowadzania kursw TGD w warunkach ambulatoryjnych w
szpitalach, gdzie powietrze przesiknite jest oparami antybiotykw i innych
alergogennych
medykamentw,
zapachami
kiepskiej
kuchni,
gdzie
przychodzi (si) oglda mnogo pochanianego poywienia przez innych

chorych, ktrych szczodrze obdzielaj (obdarowuj) krewni, fanatycznie
wierzc w cudown moc kalorii i witamin. Efektywno TGD w takich
warunkach obnia si kilkakrotnie pomimo moliwoci staej kontroli
medycznej. Nie bez podstaw w manuskrypcie Jezusa Chrystusa konstatuje
si, e: "... Anioowie powietrza, wody i soca s brami; dani byli oni
synowi Czowieka, eby mu suy lub po to, aby mg on zwraca si do
jednego z nich.
..... cd z oryginau ........ ). Czytajc ten tekst mimo woli
55
podziwia si gbok i powan znajomo staroytnych (w zakresie)

oddziaywania
postw
przyrodniczego,
na
zbawc
czowieka
obroc
owego
(hranitel)
zadziwiajcego
zdrowia.
faktu
Jednoczenie
zdumiewa ignorancja w tej dziedzinie wspczesnego cywilizowanego

czowieka.
Staroytni
czynili
wszystko
dla
zachowania
(genofonta(?).
Czowiek wspczesny natomiast w zdecydowanej wikszoci postpuje

przeciwnie,
stara
si
wszystko
zniszczy.
Powszechna
chemizacja
wspczesnego ycia, nierwnowaga (disbalans) w mikrowiecie na korzy

wirusw, podwyszone to radiacyjne (strefa Czernobyla, Semipaatyska,
Czelabiska i inne) wesp z ignoranckim, ironicznym stosunkiem do
przeprowadzania
dzisiejszego
postu,
czowieka
cikim
i
jego
brzemieniem
potomstwa.
kadzie
Zaradzenie
si
na
(losie)
nadcigajcej
katastrofie ekologicznej (na alternatywnej podstawie ?) autor widzi w

poprawie ekologii samego czowieka, przez przeprowadzenie czystego
("szczyrago" jak mwi si na Biaorusi) postu we wspczesnej formie terapii
godwkowo -dietetycznej. Cakiem przekonujca wydaje si by uwaga
manuskryptu, zgodnie z ktr ludzie przestrzegajcy postu s "blisi i drosi
wzgldem siebie ni rodzeni bracia". Ten wany pogld (wypowied)
staroytnych potwierdzany jest przez wspczesne badania biologicznej
niezgodnoci ludzi, szybko zanikajcej podczas przeprowadzania TGD, co
jest wane nie tylko w czasie dugich lotw kosmicznych, lecz rwnie w
yciu rodzinnym, w stosunkach ze wsppracownikami, w (wyrobieniu)
cierpliwoci wzgldem siebie. W ten sposb szerokie stosowanie TGD moe
pomc rozwiza nie tylko medyko-biologiczne problemy, lecz rwnie
szereg
socjalnych
trudnoci,
spowodowanymi
midzynarodowymi
religijnymi rnicami, ostro(wyrazisto) ktrych zanika u postujcych. Po

przeprowadzeniu kursw TGD zachodzi nie tylko oczyszczenie ciaa, lecz i
duszy, zachodzi wyniesienie czowieka ponad swoje i cudze saboci, zanika
niepohamowana
agresywno,
pocig
do
szkodliwych
przyzwyczaje.
Skromne dowiadczenie autora w zakresie obserwacji modziey i dzieci,

ktre przeszy kilkakrotnie powtarzane kursy TGD, mwi (wiadczy , pozwala
twierdzi) o pojawieniu si u nich twrczej (celeustremlennosti) celowoci
(skutecznoci, pragmatycznoci) w (podejciu do) ycia, o rozwijaniu si u
dzieci
niepospolitego
"stadnego",
(tak)
sposobu
obecnego
mylenia,
pord
pozbyciu
wspczesnej
si
instynktu
modziey.
Po
przeprowadzeniu kursw TGD modzi ludzie zaczynaj si lepiej uczy, z

powodzeniem dostaj si na wysze uczelnie. Wikszo z nich leczc si
godem z reguy uczszcza na zajcia w szkoach czy na uczelni. Po
56
przeprowadzeniu czystego postu wedug (zgodnie z metodyk) Chrystusa,

wity tekst rekomenduje spoywa wegetariaskie poywienie, zwracajc
(szczegln) uwag na te produkty, ktre wyrosy (rosn) w rnych porach
roku w miejscowoci, gdzie byo wygaszane to kazanie. Praktycznie cay
asortyment produktw (moe za wyjtkiem daktyli) wystpuje na terytorium
ZSRR,
to
nawet
duym
wyborze.
Jednake
odrnieniu
od
rekomendacji manuskryptu wspczeni specjalici od TGD zalecaj po

przeprowadzeniu
pochodzenia
godwki
zalecaj
zwierzcego.
spoywanie
Odbudowujce
rwnie
produktw
wzmacniajce
bronno-
adaptacyjne mechanizmy kadego (z oddzielnoci) czowieka osigane

poprzez post (w aspekcie) podwyszonej chemizacji, radiacji, infekcji
wirusowej
innych
niekorzystnych
czynnikw
ekologicznych,
mog
rozwizywa lub w znacznym stopniu agodzi problemy ekonomiczne w

skali pastw
57
WSKAZWKI METODYCZNE
(instrukcja) przeprowadzania leczenia metod absolutnego postu
(AP) i nastpujcego po nim waciwego (prawidowego) odywiania
si (inne okrelenia metody - lecznicze godowanie (LG), terapia
godwkowo-dietetyczna (TGD)).
Przeznaczone s one dla pacjentw i lekarzy.
E. A. Miszurow Misk (lekarz, chemik, dr nauk biologicznych, docent
teoretycznej
Esperantskiego
eksperymentalnej
Midzynarodowego
(stosowanej)
Zwizku
chemii;
czonek
Medycznego;
adiunkt
Midzynarodowej Akademii Nauk w San Marino).

Leczenie metod postu absolutnego (AP - LG, TGD) oznacza pen, okresow
rezygnacj z wszelkiego rodzaju poywienia ZEWNTRZNEGO niezalenie od
jego formy, czy bd to produkty spoywcze o konsystencji staej, czy te
soki i napojw - w celu przestawienia organizmu na WEWNTRZNY reim
odywiania, podczas ktrego organizm wykorzystuje rezerwy tuszczowe
oraz tuszczopobne substancje podskrne, odbywa si rozsysanie i utylizacja
zogw
dotknitych
miadyc
naczy
krwiononych,
niepenowartociowej tkanki zrostw, blizn, luzu w oskrzelach; ma miejsce

"spoywanie"
(zjadanie)
drobnoustrojw
chorobotwrczych
bakterii,
wirusw, grzybkw, (mikoplazm) i usuwanie w ten sposb utajonych

wewntrznych ognisk infekcji; intensyfikuje si proces wyprowadzania z
organizmu
szkodliwych
dla
zdrowia
substancji
obcego
pochodzenia,
alergenw, radioaktywnych rodnikw; zachodzi zatrzymywanie (celem

biecego
wykorzystywania)
dwutlenku
wgla
oraz
bezporednie
przyswajanie atmosferycznego azotu. Wszystko to suy podtrzymaniu ycia

w godujcym organizmie. Dlatego spoycie nawet minimalnej iloci
poywienia staego lub sokw podczas leczniczej godwki (LG) spowoduje
przestawienie si organizmu z reimu WEWNTRZNEGO odywiania na
zwyky reim ZEWNTRRZNEGO odywiania i tym samym przerwie dany
kurs leczniczego godowania; i jeli si chce kontynuowa leczenie metod
AP, LG - po upywie pewnego czasu wszystko naley zaczyna od pocztku.
Leczenie trwa zwykle pewien niezbyt dugi okres wraz ze stosowaniem
waciwego reimu wodnego, aktywnego reimu ruchowego, stosowaniem
masay, lewatyw oczyszczajcych, oddychania wedug systemu K. P. Butejko
dotyczcym wicze oddechowych itd. - pod obserwacj lekarza, specjalisty
od TGD, i jeli nie maj miejsca naruszenia zasad metodyki terapii, leczenie
doprowadza do wyzdrowienia, odbudowy ukadu immunogenetycznego,
58
oglnego odmodzenia, a przy wieloletnim przestrzeganiu zalecanego

reimu odywiania - do przeduenia ycia i aktywnej dugowiecznoci.
WSKAZANIA DLA LECZENIA METOD ABSOLUTNEGO POSTU

1. Nadwaga i otuszczenie.
2.
Choroby
sercowao-naczyniowe:
miadyca,
nadcinienie
(hipertonia), \)IBS, \1choroba wiecowa, stany przed- i pozawaowe, stany

przed- i poudarowe, zarostowe zapalenie bony wewntrznej ttnic, migrena,
ylakowate rozszerzenie y, hemoroidy i inne.
3. Prawie wszystkie choroby chroniczne ukadu pokarmowego: nieyty
odka, choroba wrzodowa, chroniczne choroby wtroby i pcherzyka
ciowego, stan po chorobie Bodkina, zapalenie trzustki, cukrzyca (w formie
zalenoci insulinowej) i inne.
4. Choroby ukadu oddechowego: zapalenie zatoki szczkowej, zapalenie
garda, anginy, nieyty oskrzeli zwyke oraz ze skadnikiem astmatycznym,
(ORZ), grypa, pneumonia, zapalenia opucnej, niezaawansowane formy
grulicy, dychawica oskrzelowa i inne.
5. Choroby ukadu moczowego (pciowego?): zapalenie odmiedniczkowe
nerek, zapalenie kbkowe nerek, kamica nerkowa, zaburzenia czynnoci
jajnikw oraz cyklu miesiczkowego, chroniczne procesy zapalne przydatkw
macicy (jajnikw), schorzenia sutka (?), bezpodno, wczesne zatrucie
ciowe, \)adensma gruczou krokowego, zastoinowe zapalenie gruczou
krokowego, impotencja.
6. Choroby nerwowe: nerwica, neurastenia, zaburzenia napicia (dotyczce)
ukadu nerwowego i krenia (NCD) lub te vegetococydicta (VSD),
astenonevroti\\eskij
sindrom\1,
bezsenno,
paranoja,
epilepsja,
schizofrenia, choroba Parkinsona, wierzbiczka i inne.

7. Choroby ukadu odpornociowego: stany alergiczne, \)nolliozy\1, skaza,
wyprysk, uszczyca, oglne wyysienie, wiee (?) formy bielactwa i inne.
8. Choroby naczy: \)obmennyj artrit (podagra) \1(zapalenie staww
dnawe ?), \)revmoartrit \1(moe \)revmartrit \1- gocowe zapalenie staww),
nieswoiste zapalenie wielostawowe, osteochondroza krgosupa, choroba
Bechterewa i inne.
9. Zaleno tytoniowa, alkoholizm, narkomania, toksomania (?).
PRZECIWWSKAZANIA
59
1. Pierwsza poowa ciy.

2. Okres karmienia piersi.
3. Zaawansowana grulica, zoliwe guzy i zoliwe choroby krwi, rozlane
choroby tkanki cznej, choroby psychoneurologiczne - wszystko przy
unieruchomieniu chorego lub przy otpieniu umysowym.
4. Rozlege procesy ropne organw wewntrznych (ropienie, gangreny i
niektre inne).
DUGO (DUGOTRWAO) LECZENIA

Pod wzgldem dugoci kursy absolutnego postu (LG) dziel si na:
1. krtkie (1--20 dni)
2. rednie (21-40 dni)
3. dugie (41-60 dni)
4. bardzo dugie (61-80 dni)
5. "maratoskie" lub kazuistyczne (?) (81-180 dni).
W 1988 roku amerykaski uczony Hider przegodowa w Waszyngtonie na
placu przed Biaym Domem w protecie politycznym (oczywicie pod
obserwacj lekarsk) - 0,5 roku. We wszystkich pastwach, gdzie szanowane
s wierzenia religijne, posty przeprowadza si kilka razy do roku, trwaj one
do 40-50-ciu dni (i tak Wielki Post w Rosji trwa 7 tygodni: 7x7=49dni!).
Naley tu zauway, e do czasw Piotra I post ten by postem absolutnym
(tylko na wodzie) i pocia caa Rosja jednoczenie. W dzisiejszych czasach
zarwno chorym leczonym ambulatoryjnie jak te i stacjonarnie, wyznacza
si krtkie kursy postu absolutnego (1-20 dni, czasem 25 dni), przy czym
niewane jest, aby ten kurs trwa dokadnie 20 czy 25 dni: konkretna jego
dugo moe by ustalona jedynie przez lekarza, specjalist od TGD, i to
tylko podczas samej godwki z uwzgldnieniem wzrostu, diagnozy, stadium
i stopnia choroby oraz od samopoczucia godujcego. Nigdy nie naley
wyznacza sobie terminu zakoczenia postu absolutnego samodzielnie bez
konsultacji z lekarzem specjalist od TGD. Natomiast zapoznawa si z
metod postu absolutnego mona zaczyna samodzielnie, nawet od postw
jednodniowych.
OKRESOWO POWTARZANIA POSTW ABSOLUTNYCH

60
Z reguy do wyleczenia choroby chronicznej nie wystarcza przeprowadzenie

jednego kursu postu absolutnego (czy leczniczej godwki) i dlatego po
pewnym czasie po zakoczeniu pierwszego kursu godowania lekarz moe
wyznaczy
drugi,
po
nim
trzeci
kurs
postu
absolutnego,
ktry
przeprowadza si do uzyskania zupenego oczyszczenia jzyka, pojawienia

si przyjemnego zapachu wydychanego powietrza i pojawienia si silnego
apetytu.
61
ETAPY LECZENIA PODCZAS JEDNEGO KURSU TGD

Kady kurs TGD podzielony jest na trzy w przyblieniu rwne
etapy:
1 etap - sam kurs postu absolutnego (czy te godwki leczniczej);
2 etap - okres odbudowy czyli ostronego podejmowania odywiania
pokarmowego;
3 etap - okres prawidowego odywiania, przede wszystkim pokarmami
rolinnymi, ktry cignie si do nastpnego kursu TGD.
Jeli jest to niezbdne naley zwikszy ilo kursw TGD. Dugo trwania
kursw TGD, ich liczb oraz przedzia czasu pomidzy nimi powinien ustali
lekarz, specjalista od TGD i nie naley ich zmienia bez jego wiedzy.
METODYKA PRZEPROWADZANIA POSTU ABSOLUTNEGO (czy

te LG)
Dla uzyskania maksymalnie pozytywnego efektu leczniczego terapii metod
postu absolutnego naley podczas jej trwania przestrzega szereg zasad
(wykonywa szereg zabiegw).
1. Zlikwidowanie (usunicie) uczucia godu. Jest to zabieg przygotowawczy i
dlatego wykonuje si go tylko jeden raz, na pocztku kadego kursu TGD.
Likwidacja uczucia godu (apetytu) osigane jest poprzez oczyszczenie
traktu pokarmowego z zawartoci przy pomocy rodka przeczyszczajcego.
W tym celu naley kupi w aptece (wykonujcej leki) bez recepty ok. 60 g
siarczanu magnezowego (sl gorzka), rozpuci w szklance wody (250-300
ml wody) (60 g to doza dla dorosego czowieka) i wypi ten roztwr na raz o
godz. 17-18 poprzedniego dnia, od ktrego, planuje si rozpocz post
absolutny. Dziaanie tego rodka rozluniajcego rozpocznie si po 1,5-2
godz. co spowoduje kilkakrotne odwiedziny toalety. Dobrze jest potem wzi
ciepy i niezbyt dugi prysznic. Nastpnie naley w cigu godziny wypi
maymi
ykami
2-3
szklanki
wody
dla
uzupenienia
organizmu,
spowodowanego przyjciem rodka przeczyszczajcego - i uczucie godu

zmniejsza si od razu o 70-80%, a na 2-3 dzie postu absolutnego
pozostajce sabe uczucie godu znika zupenie, poniewa do tego czasu
organizm zdy si ju przestawi na reim odywiania WWNTRZNEGO.
Chorym na serce zamiast siarczanu magnezowego (soli gorzkiej) mona
zaleci przyjcie raz 10-15 tabletek suchego ekstraktu senesu (senny) (po
0,3
tabletki
kada
tabletka).
Dziaanie
tego
rodka
rozluniajcego
(przeczyszczajcego) nastpuje dopiero po 6-10 godzinach i dlatego naley
62
go przyjmowa rano. Zamiast siarczanu magnezowego mona przyj tak

sam ilo soli Barbara".
2. Waciwy reim wodny. Codziennie mona pi co kade 1,5-2 godz. okoo
1 szklanki wody (przecitnie okoo 1,5 litra wody na dob). Jednake s to
jedynie liczby przecitne. Jeli wystpuje niech do wody, nie chce si
nawet patrze na ni, a przy tym oddawany mocz jest JASNY i w duej iloci oznacza to, e pije si o wiele za duo wody ni wynosi aktualne
zapotrzebowanie organizmu. W tym przypadku mona w ogle nie pi wody,
choby
przez
cay
dzie.
Jeli
przeciwnie,
mocz
jest
ciemny,
skondensowany i w maej iloci, odczuwana jest sucho w gardle,

pragnienie, wargi stay si suche i popkay - oznacza to, e rozwija si
grony stan odwodnienia. W tym przypadku naley pi wicej wody, choby i
10-15
szklanek
wymaganiom
na
ciaa,
dzie.
a
Naley
wwczas
nauczy
sami
si
okrelimy
przysuchiwania
indywidualn
si
norm
wypijanej wody. Lepiej wod jest pi wanie w cigu dnia, poniewa jeli
wypi j na noc, to noc bdzie si czsto biega do toalety, a to
przeszkadza spa. Jak wod naley pi? Moe to by czysta woda ze studni
lub z kranu (jeli nie jest chlorowana), lub przegotowana, celem usunicia
chloru, albo deszczwka, lub woda ze stopionego niegu, albo destylowana,
czy "namagnesowana" lub " kpemneva". Bodaj najlepsza jest woda
destylowana. Mona pi czyst wod gazowan (bez dodatkw - syropu itp.)
butelkowan albo robion w domu z "nabojw" do wody gazowanej. Nie
zaleca si pi wody mineralnej, poniewa zawiera ona duo soli mineralnych
i stosowanie jej w duych ilociach moe spowodowa obrzki; oprcz tego
wedug wielu pacjentw woda mineralna powoduje powrt uczucia godu.
Jeeli przed przystpieniem do godwki wystpuj wyrane obrzki, to w
pierwszych dniach naley ograniczy ilo wypijanej wody - do 1 litra
dziennie, lub mniej. Kade obrzki przechodz w czasie postu absolutnego.
Wedug amerykaskich uczonych Armstronga i Mitchela efekt godwki
czasem
bardzo
stosowaniem
niezastpionych
znacznie
wzrasta
urynoterapii,
substancji
(wzmacnia
poniewa
mineralnych
si)
jednoczesnym
przeciwdziaa
-
to
utracie
mikroelementw,
witamin,
enzymw, biaek i innych substancji aktywnych biologicznie podczas postu

absolutnego.
3.
Aktywno
ruchowa:
celu
pobudzenia
(oywienia)
krwiobiegu
obwodowego, uatwienia wyprowadzania substancji obcych, toksycznych

oraz alergenw, poprawy zaopatrzenia w krew mzgu, mini i organw
wewntrznych, a skutkiem tego dla sprowadzenia do minimum ospaoci,
63
saboci, zawrotw gowy - codziennie naley wykonywa najprostsze

wiczenia fizyczne w domu (np. gimnastyka poranna) oraz robi codzienne
przechadzki po wieym powietrzu ju od pierwszego dnia godwki (AP).
Bezporednio po obudzeniu si, jeszcze w ku naley wykona nogami
par "rowerowych" ruchw w powietrzu oraz usiadszy na skraju ka krenia rk, a potem par przysiadw, skonw do przodu i na boki itd. W
miar monoci naley robi przechadzki w parkach i skwerach, odwiedza
las lub chodzi do pracy i z pracy pieszo, zaliczajc codziennie w sumie do
15-20 km. Np. dobrze jest robi trzy przechadzki w cigu dnia: rano, w
rodku dnia i wieczorem - po trzy kilometry w jedn stron. Jednake, jeli z
tych czy innych powodw trudno jest (lub nie ma gdzie) robi przechadzki w
powyszym wymiarze, mimo wszystko naley je przeprowadza nawet w w
(chwilowo) ograniczonej formie.
4. Z tych samych powodw co przestrzeganie reimu aktywnoci ruchowej
naley codziennie robi sobie ugniatajcy masa plecw i krgosupa, kilka
razy po 10 minut. W tym celu mona zaopatrzy si w specjalny drek do
masau
lub
"skakank"
rolkami,
ktre
umoliwiaj
wykonywanie
samomasau; mona ociera si plecami o futryn drzwi; mona poprosi

kogo z domownikw o zrobienie masau lub te skorzysta z usug
zawodowego masaysty. Jeeli nie wystpuje ylakowate rozszerzenie y to
mona
rwnie
zrobi
masa
oglny.
Jednake
przy
ylakowatym
rozszerzeniu y zabroniony jest masa ng, a nawet naley zabandaowa

nogi bandaem elastycznym lub nosi elastyczne poczochy.
5. Naley nauczy si prawidowo oddycha: trzeba oduczy si oddycha
gboko i nauczy si oddycha umiarkowanie (wg K. P. Butejko). W tym celu
naley wysikiem woli wydua wdech do 2-3 sekund, a wydech - do 4-6
sekund, po czym naley zrobi pauz o dugoci 4-6 sekund. Jednoczenie
nie naley zwiksza gebokoci wdechu ! Oprcz tego co jaki czas (1 raz
na kade 5-10 min.) po zwykym (nie gbokim wydechu naley wykona
pene zatrzymanie oddechu, ile tylko bdzie mona wytrzyma (jak podczas
nurkowania). Zdrowy czowiek po zrobieniu zwykego wydechu moe
zatrzyma oddech na czas nie krtszy ni 1 minuta. Jeli to zatrzymanie
bdzie miao wymiar krtszy ni15-20 sekund - oznacza to powan
chorob; jeli wynosi 20-40 sekund - choroba lub zaburzenie nie jest
powana; jeli powstrzymanie trwa 40-60 sekund - jest niele; jeli jedn
minut i wicej - oznacza to zdrowie. Stopniowo sumaryczny dobowy czas
zatrzymania oddechu po wydechu naley zwiksza do 1-2 godz. (i wicej)
na dob. Np. zatrzymanie oddechu na 25 sek., powtarzane co kade 5 min.,
64
da w sumie czas zatrzymania 1 godz. w cigu doby (jeli bdzie si to

wykonywao w 12-godzinnej wiadomej czci doby). Im cisza choroba,
tym duszy powinien by sumaryczny czas zatrzymania oddechu. Osignie
si znaczn popraw jeli czny czas zatrzyma wyniesie 30-40 min. na
dob; aeby to osign trzeba wiczy w opisany wyej sposb 2-3
miesice. Po kadym zatrzymaniu oddechu mona oddycha w sposb
dowolny (nawet bardzo gboko), dopki nie ustabilizuje si normalny rytm
oddechu; po 5 minutach - kolejne zatrzymanie.
(rysunek z rytmem oddychania wg, Butejko)
Naley wykonywa takie zatrzymania zarwno w okresie spokoju, jak te i w
ruchu, w domu, w pracy, w autobusie. Oddycha naley przez nos. Jeeli
mona, lepiej jest spa na brzuchu - sprzyja to rozwojowi umiarkowanego
oddychania oraz przeciwstawia si (przeszkadza) gbokiemu oddychaniu,
ktre jest szczeglnie niepodane, a nawet szkodliwe. Powstrzymywanie
oddechu tego typu powoduje wykorzystanie przez organizm przeznaczonego
na wydalenie dwutlenku wgla, co poprawia biosyntez biaek i enzymw,
normalizuje
przemian
materii,
usuwa
duszno
przy
dychawicy
oskrzelowej, likwiduje ble gowy i ble w okolicy serca, pomaga uwolni si

od IBS i choroby wiecowej, nastpstw zawau minia sercowego i udaru,
osteochondrozy, chorb wtroby i nerek, zapobiega zatruciom ciowym i
poronieniom,
usuwa
zaburzenia
czynnoci
jajnikw,
normalizuje
cykl
miesiczkowy, sprzyja likwidacji impotencji itp.

6. Dla usunicia nieprzyjemnego zapachu z ust (podczas AP jzyk jest
oboony i z wydychanym powietrzem wydostaje si aceton i inne gazy)
naley 6-7 razy dziennie, najlepiej przed piciem wody, czyci zby i jzyk
szczoteczk i proszkiem (past) do zbw.
7. W celu zapobiegania anginie, zapaleniu migdakw czy zapaleniu garda
naley czsto (najlepiej razem z czyszczeniem zbw i jzyka) przepukiwa
gardo wywarami jednego z nastpujcych zi: li eukaliptusa, kolendra,
rumianek, szawia, dziurawiec lub mita, pijc na przemian te wywary z
roztworem sody pitnej (spoywczej - 1 yeczka na szklank wody) lub po
prostu z chodn wod.
8. Podczas AP do jelita grubego wydzielane s szkodliwe produkty przemiany
materii, substancje nieswoiste i alergeny ktre s z powrotem wchaniane z
jelita (przyswajane). Pogbiaj one ociao i sabo, pogarszaj sen. Aby
czu si rzeko w cigu dnia i dobrze spa noc, naley usuwa je z jelit. W
65
tym celu naley codziennie godzin przed snem robi sobie lewatyw: do 11,5
litra
przegotowanej
wody
temperaturze
ciaa
naley
doda
szklanknapary rumianku (lub szawi, babki itp.) lub 1 yk stoow soku z

cytryny lub te2-3 krysztaki nadmanganianu potasu (do uzyskania saborowego koloru). Roztwr ten naley wla do pojemnika aparatu Esmarcha,
pojemnik zawiesi gdzie wyej w azience na haczyku, rozoy na pododze
dywanik, ustawi si na nim na kolanach i okciach, posmarowa wazelin
kocwk aparatu i odbyt oraz wprowadzi j do odbytu na gboko 7-10
cm, otworzy zaworek (lub zwolni zacisk) i zaczeka, a roztwr wpynie do
jelit. Potem naley szybko przej do pokoju, pooy si i przekrcajc si z
boku na bok polee po 3 minuty na lewym boku, na plecach, na prawym
boku, znowu na plecach i znowu na lewym boku. Dopiero potem mona pj
do toalety i uwolni jelita od wd. Przekrcanie si jest potrzebne, aby
wypuka ca okrnic, a nie tylko odbytnic. Podczas przekrcania si
dobrze jest podoy pod biodra poduszk (najlepiej w folii, eby jej nie
zamoczy), poniewa podwyszenie stwarza lepsze warunki dla przenikania
roztworu do okrnicy poprzecznej i wstpujcej.
9. Zaraz po lewatywie naley przyj letni prysznic lub kpiel w wannie
trwajc15-20 minut. Niewskazany jest gorcy prysznic, poniewa w
rezultacie rozszerzenia si naczy krwiononych moe nastpi zawrt
gowy i mona upa. Jeli nie ma warunkw na kpiel i prysznic, mona
korzysta z miednicy z ciep wod i gbk. Nie jest przeciwwskazana nawet
ania i sauna z basenem, lecz rwnie nie naley przebywa w basenie zbyt
dugo. Chorzy z arytmi serca powinni unika ani czy sauny.
10. W czasie postu naley nosi ubranie z baweny, lnu lub weny, a w
kadym razie nie syntetyczne, poniewa pod ubraniem syntetycznym skra
le oddycha, moliwe jest pocenie si, wid i mog pojawi si wysypki
alergiczne. Z tych samych powodw naley w ogle unika syntetyki. Nie
wolno pali; nie przyjmowa do wewntrz adnych lekw. Naley unika (na
ile jest to moliwe) zbyt dugiego kontaktowania si
z produktami
spoywczymi i ich zapachami, poniewa powoduje to powstanie apetytu

(krtkie kontakty nie powoduj takiego wpywu). W miar moliwoci naley
wczenie ka si spa i wczenie wstawa. Naley unika fizycznych i
psychicznych przecie oraz negatywnych emocji. Naley pozby si (?)
rozdranienia, gniewu, zawici, zoci, nienawici, kamstwa, zabobonw;
przeciwnie naley stara si da odpocz ukadowi nerwowemu, dy do
pozytywnych emocji. Dobrze jest sucha przyjemnej muzyki, chodzi do
teatru, przeczyta dobr ksik, spotyka si z przyjacimi - lepiej jednak
66
nie mwi im, e si goduje, aby unikn nieprzyjemnych rozmw i

rnorodnych wynikajcych z niewiedzy przestrg. Post - to intymny proces
cielesnego i moralnego oczyszczenia; nie naley trbi o nim na kadym
kroku, oczekujc wspczucia czy chcc zadziwi znajomych. Z drugiej
strony, aby unikn negatywnych emocji nie naley dowierza (przejmowa
si) negatywnymi wypowiedziami na temat AP czy leczniczych godwek,
pochodzcymi od chorych czy te majcych nadwag lekarzy, poniewa oni
sami swym wygldem obnaaj niezdolno wyleczenia nawet samych
siebie.
11. Naley zaoy w niewielkim zeszycie dziennik dla autokontroli procesu
AP, w ktrym codziennie 10 min. przed snem naley zapisywa:
1. dat(dzie, miesic, rok) i numer kolejnego dnia AP,
2. ciar i obwd: uda w najszerszym miejscu, talii - w najwszym
miejscu, klatki piersiowej, szyi,
3.krtkcharakterystyksamopoczucia (temperatura ciaa, czsto
pulsu i oddechu (AD), czy jzyk jest oboony i jakim nalotem biaym, brunatnym, szarym, jak dzisiaj si spao, czy byo si
ospaym czy rzekim,
4.jakie z przepisanych na str.3-8 (sprawdzi strony) zalece czy
priemov przeprowadzania AP zostay naruszone (i w jaki sposb)
lub w ogle nie zostay wykonane (wypenione).
Takie
zapiski
pomog
przeprowadzeniu
nastpnego
kursu
AP,
prowadzcemu lekarzowi pomog w wypracowaniu prawidowych ocen i

zalece przy ocenie problemw wynikych w zwizku z przeprowadzaniem
AP.
12. Naley zawsze pamita, e godwka prowadzona jest pod moj
kontrol (opiek, obserwacj, przewodnictwem) i dlatego wszelkie niejasne
zagadnienia zwizane z przeprowadzan terapi mona wyjani telefonujc
pod numer w Misku (kier. z Polski 0-070172) 63-47-21 - w dni powszednie
9-19 (czasu obowizujcego na Biaorusi) (oprcz sobt i niedziel), lub
odwiedzajc mnie raz na 5-7 dni (mona czciej lub rzadziej, w zalenoci
od samopoczucia i obecnoci pyta, ktrych nie mona omwi przez
telefon). Podczas rozmowy telefonicznej przede wszystkim naley poda
nazwisko, dokadn dat pierwszej wizyty u mnie. T dat naley zapisa na
okadce dziennika AP. W czasie mojego urlopu niezbdnych konsultacji
udzielaa bdzie dr med. Waleria Nikoajewna Szumiowa pod nr tel. (w
Misku) 44-91-08.
67
Nieprzyjemne doznania wystpujce podczas AP (LG) u niektrych chorych.

Nieprawd
byoby
mwienie,
AP
zawsze
przebiega
gadko,
bez
wystpowania nieprzyjemnych odczu. Nie u wszystkich, i nie zawsze,

jednakowo one bywaj. Zestawione w poniszej tablicy nieprzyjemne
odczucia nigdy nie wystpuj jednoczenie. Zwykle o ogle one nie
wystpuj lub jeli wystpi, to jest ich mao (0d 1 do 3). Jednake skoro one
bywaj, to naley wiedzie jak mona je likwidowa lub sprowadza ich
intensywno do znonego poziomu. Dla wygody przedstawione s one w
formie poniszej tablicy:
OKRES ODBUDOWY PO ABSOLUTNYM POCIE

1. Od pierwszego dnia okresu odbudowy naley przerwa wykonywanie
lewatyw.
2. Dugo okresu odbudowy wynosi mniej wicej tyle ile trwa post
absolutny (lecznicze godowanie), lecz najwaniejsz jego cz - to
pierwsze sze dni. W cigu owych szeciu dni naley szczeglnie
przestrzega zasad zalecanej diety.
3. W okresie odbudowy naley wykluczy z menu produkty pochodzenia
zwierzcego tj. miso, ryby, ptactwo, produkty mleczne i jaja, jak rwnie
wszystkie dania wytworzone na ich bazie jak: kiebas, szynk (i wszystkie
inne wdliny), rosoy, zupy rybne oraz na
wywarach misnych i kociach, itp.
4. Naley wykluczy z menu w tym okresie sl, cukier, pieprz i majonez.
5. Naley wykluczy wszystkie potrawy gotowane, smaone, duszone,
pieczone, wdzone, solone, marynowane, kwaszone - nawet jeeli s one
potrawami rolinnymi, poniewa obrbka wysokotemperaturowa czy solna
ywnoci
pozbawia aktywnoci
biologicznej
zawarte
niej
enzymy,
hormony, regulatory biakowe i biostumulatory, witaminy i inne aktywne

biologicznie substancje, a take zabija ywe komrki rolinne. Zamiast takiej
ywnoci naley je saatki i "ywe" wegetariaskie zupy ogrzewane do
temperatury od pokojowej do 40-45 C (patrz odywianie 5-tego dnia okresu
odbudowy).
6. Naley odywia si w owym okresie wycznie ywnoci rolinn,
naturaln. Naley je surowe owoce i jagody, saatki z surowych jarzyn (=
ywych, poniewa jeli przed rozdrobnieniem posadzi si w ziemi to
wyrosn!), zielenin ogrodow, trawy i licie rolin, zakiekowane ziarna zb
(yta, pszenicy, owsa, jczmienia), zakiekowane nasiona rolin motylkowych
(grochu, fasoli, bobu), orzechy i nasiona wszystkich rodzajw, mid (patrz
68
dalej). Nastpujce dalej zasady naley przestrzega nie tylko podczas

okresu odbudowy, lecz rwnie w cigu caego ycia.
7. Gwna zasada zdrowego ywienia to: Kady posiek powinien trafia
jedynie do pustego odka, w ktrym nie ma niestrawionego poywienia z
poprzedniego posiku. Dlatego te okresy pomidzy posikami powinny by
nie krtsze ni3-4 godziny, i w tych przerwach nie powinno si niczego
podjada. Nieprzestrzeganie tej zasady prowadzi do nieytu odka i do
choroby wrzodowej.
8. Nigdy nie naley je wieczorem przed snem, poniewa wwczas sen
bdzie niepenowartociowy, a odek i cay trakt pokarmowy nie majc
odpoczynku, bdzie w nieustannym napiciu, co stwarza warunki do rozwoju
nieytu odka i choroby wrzodowej.
9. Poywienie powinno by maksymalnie jednorodne w jednym posiku, lecz
maksymalnie rnorodne w cigu dnia, tygodnia, miesica, roku (s to
zasady amerykaskiego lekarza prof. Sheltona, niezbdne dla prawidowego
zestawiania produktw spoywczych).
10. Objto spoywanego w jednym posiku poywienia nigdy nie powinna
by wiksza od naturalnej objtoci nierozcignitego odka tj. w
przyblieniu 2 szklanek (0,4-0,5 litra) - zasada G. Szataowej.
11.Nie naley pi podczas jedzenia i je podczas picia (zasada Sheltona).
Soki, napoje, herbat, kompoty, wod naley pi godzin przed niadaniem,
obiadem lub kolacj; a po niadaniu, obiedzie czy kolacji nie naley pi
pynw
przez
przynajmniej
godziny.
Nieprzestrzeganie
tej
zasady
automatycznie powoduje naruszenie zasad 9 i 10.

12. Naley dalej prowadzi kontrol ciaru ciaa, obwodu ng, talii, klatki
piersiowej i szyi, zapisujc rezultaty pomiarw w tym samym dzienniczku
samokontroli, w ktrym prowadzone byy zapiski w czasie postu. Podawa
naley dat, co i ile si zjado, poniewa rzeczywista iloci rodzaj spoytego
poywienia zawsze czym odrnia si od zaplanowanego, idealnego menu.
Analizujc potem ze mn te notatki, mona bdzie nauczy si kierowania
zmianami ciaru ciaa w podanym kierunku. Jeli celem LG byo
zmniejszenie ciaru ciaa, to najmniejsze jego zwikszenie w okresie
odbudowy lub po nim powinno by sygnaem ostrzegawczym. Naley od
razu
zmjiejszy
10-25%
ilo
spoywanego
wysokokalorycznego
poywienia orzechw, tuszczu rolinnego, miodu, potraw mcznych Jeli

natomiast LG bya podjta z jakiego innego powodu przy normalnym
ciarze ciaa, to podczas okresu odbudowy naley odbudowa mas ciaa
utracon podczas LG - do poziomu wyjciowego, eby przygotowa si do
69
nastpnego kursu LG. Bez codziennych pomiarw trudno jest to osign.

Odbudowa masy ciaa powinna zachodzi nie przez zwikszanie iloci
skadnika tuszczowego, a poprzez wzrost masy miniowej, osigane przez
stopniowe powikszanie obcienia mini, z jednoczesnym zwikszaniem
iloci spoywanego poywienia bogatego w biako rolinne (patrz wykaz
produktw spoywczych).
WYKAZ ZALECANYCH PRODUKTW SPOYWCZYCH

Jarzyny
Kapusta
wszystkich
gatunkw
(gowiasta,
biaa,
czerwona,
woska,
brukselka, kalarepa), burak, marchew, rzodkiewka, czarna rzepa, rzepa,

brukwie, kabaczek, bakaan, patison, cukinia, dynia, pomidory, miechunka
(Physalis), ogrek, ziemniak;
zielenina: zielona saata, natka pietruszki, koperku, selera, pasternaku,
rabarbar, chrzan, kolendra (natka), \)pegan\1, estragon, fenku (?) lekarski,
nasturcja, natka burakw (botwina), rzodkiewki, marchwi, szczaw, cykoria
saatkowa, ziele podagrycznika (Aegobodium) oraz niezbdny skadnik
kadego obiadu i kolacji - cebula i czosnek.
Owoce: Jabka wszystkich gatunkw, gruszki, liwki, aycza (liwka kakazka),
owoce tarniny, winie czerenie, winogrona, churma (Diospyros ?), owoce
pigwy, derenia, banany, granaty, melony, arbuzy, figi, morele, brzoskwinie,
owoce cytrusowe (pomaracze, mandarynki, grejpfruty, cytryny), suszone
morele oraz suszone wypestkowane morele nie odymiane siark, suszone
liwki nie podwdzane w dymie, susz owocowy i inne.
Jagody: Czarne jagody, ochynie, czarne i czerwone porzeczki, truskawki,
maliny, poziomki, agrest, urawina, jarzbina, aronia, jaowiec, malina
moroszka, owoce rokitnika, bzu czarnego, gogu, maliny kamionki, dzikiej
ry, morwy, czeremchy i inn.,
Zboa: yto, pszenica, owies, jczmie, proso, gryka, kukurydza, ry;
kasze: gryczana, jczmienna drobna i perowa, patki owsiane,
mka owsiana; mka pena ze zb zmielonych w mynku do kawy.
Orzechy: woskie, laskowe, orzech leszczyny poudniowej, orzeszki ziemne,
pistacjowe, migday, orzeszki cedrowe; pestki: z dyni, sonecznika, arbuza,
melona, cukini; pestki moreli, (wini, liwy ?!). Wszystkie orzechy i pestki
kupowane nie powinny by poddane obrbce termicznej i nie solone.
Produkty zawierajce biako rolinne, s to - orzechy, pestki, zboa,
strczkowe (groch, suchy i zielony, fasola sucha i zielona (strczki), bb,
soja, soczewica), grzyby, pyek kwiatowy, suche ziele wielu rolin - zmielone
70
licie porzeczek, maliny, poziomki, babki, lipy, pokrzywy, mlecza, bluszcza,

selera, owocw bzu czarnego, licie koniczyny i inne.
Produkty zawierajce tuszcze rolinne, s to naturalne oleje rolinne sonecznikowy, kukurydziany, z oliwek, sojowy i inne np. oleje lniany,
orzechowy, z rokitnika - ale to rzadko; oraz nasiona zawierajce do 50% i
wicej tuszczw tj. siemi lniane, sezam, (kanapee\\noe sem), niepraone
pestki sonecznika i dyni, orzechy. Mona je przed spoyciem zemle na
mk.
Oprcz
orzechw
wszystkie
nasiona mona
zemle nawet z
zewntrzn usk. Nie naley uywa adnych tuszczw zwierzcych.

Sodkie produkty rolinne (uywane zamiast cukru): Mid, wypestkowane
suszone morele, morele suszone z pestkami (te s lepsze, bo suszy si je na
drzewie i nie siarkuje), rodzynki rnych gatunkw, churma, figi, daktyle,
liwki suszone (nie wdzone), susz owocowy, syrop klonowy, syrop z
owocw ry, naturalne syropy owocowe bez rodkw konserwujcych i
dodatku cukru.
Zioa obniajce poziom cukru we krwi, (poyteczne dla wszystkich, lecz
zwaszcza dla chorych na cukrzyc).
Licie: pokrzywy, lipy, babki, mleczu, pierwiosnka, opianu wikszego, cykorii
podrnika, janowca barwierskiego, rutnicy lekarskiej, dziurawca, rdestu
wownika,
centurii,
szaroty
botnej,
mcznicy
lekarskiej,
tasznika
pospolitego, tataraku, skrzypu, rdestu ptasiego, miodunki, biedrzeca

mniejszego, piciornika gsiego, orlicy pospolitej, (borqevik rasseennyj),
perz, trzcina pospolita, paka szerokolistna, kokoryczka wonna, bylica pioun,
estragon, wrotycz pospolity, oman wielki, marzanka wonna, bukwica
zwyczajna, macierzanka piaskowa, lebiodka pospolita, jasnota biaa, zesze eleuterokok kujcy, aralia mandurska, rodiola rowa, limonnik
chiski. O przygotowywaniu da z tych zi patrz w ksice L. W. Nikoajczuk
"Zioa
obniajce
poziom
cukru
we
krwi",
Misk
Uradaj,
1988
("Saharosnixa[qie racteni").
Zioa zawierajce deficytowe mikroelementy i normalizujce przemian
materii:
Kocanka piaskowa (ziele i kwiat), korze waleriany, lebiodka, oman (korze),
jamin ogrodowy (kwiat), dziurawiec, centuria, nagietki (kwiat), pokrzywa,
krwicig, kwiat lipy, li podbiau, li mity, korze mlecza, li babki,
pczki
brzozy,
pczki
podagrycznik, szarotka
sosnowe,
botna,
li
ziele
serdecznika,
krwawnika,
kwiat
rumianku,
macierzanka,
uczep,
71
jaskcze ziele, szawia, li euekaliptusa, kminek, koper woski. Mona

aczy wszystkie zioa z podanego spisu lub tylko ich cz, mona te
korzysta z jednego, gdy innych nie ma. Jedn yk stoow mieszanki tych
zi (lub jednego z nich) zemle na mk w mynku do kawy i zala szklank
ciepej wody (45 C), da posta godzin, przecedzi i pi z jedn yeczk do
herbaty miodu na godzin przed jedzeniem, na pusty odek jako "herbatk
zioow". Gdy si chce mona herbatki nie przecedza pijc zawiesin,
mieszajc yeczk w szklance. Napary prawie wszystkich tych zi mona
pi rwnie podczas postu (godwki), lecz wwczas koniecznie bez miodu.
METODYKA OKRESU ODBUDOWY

Pierwszy dzie odbudowy.
1 litr wieego, naturalnego soku z marchwi rozcieczy z 1 litrem
przegotowanej wody o temperaturze pokojowej. Rozmiesza i pi w cigu
dnia, 1 szklanka co godzin. Na pierwszy raz naley wypi 1 stoow yk
tak rozcieczonego soku; po 5-7 minutach - 1 yk, a po 10 minutach pozosta cz pierwszej szklanki.
Drugi dzie odbudowy.
W
cigu
dnia
co
kade
godziny
naley
wypija
200
ml
NIEROZCIECZONEGO soku z marchwi (w sumie na cay dzie- 1400 ml).

Jeli sok z marchwi nam si znudzi, to mona pi go na zmian lub te
cakiem zamieni go tak sam objtoci soku jabkowego lub innego. Jeli
podana wyej ilo soku okae si zbyt dua, to jedn czy dwie porcje soku
mona opuci lub zamieni tak sam iloci wody.
Trzeci dzie odbudowy.
W cigu tego dnia naley zje 1-1,5 kg wieych owocw np. na niadanie 1 pomaracz, na obiad - 2 pomaracze, na kolacj- 3 pomaracze. Zamiast
pomaraczy mona wzi tak sam (na wag) ilo grapefruitw,
mandarynek lub innych aktualnie dojrzewajcych owocw sokowych. Owoce
powinny by dobrej jakoci i naley je dugo u- kady ks przeyka naley
dopiero po 50-100 ruchach ujcych! - aby porozrywa mechanicznie bon
komrkow komrek rolinnych (jako e nasze soki trawienne nie mog
"ugry" tej bony) i przyswoi zawarto wszystkich komrek zjadanych
rolin.
Czwarty dzie odbudowy.
Godzin przed niadaniem, obiadem i kolacj naley wypija1-2 szklanki
naparu traw z miodem lub suszonymi owocami lub soki owocowe,
72
jarzynowe, jagodowe (?) lub surowe kompoty (suszone owoce zalane

wieczorem przegotowan wod o temperaturze pokojowej) itp.
NIADANIE godzin po zioowej herbacie 200 g wieych aktualnie
dojrzewajcych owocw. Kady ks naley dugo i dokadnie u (jeli si
uje 50 razy - nie choruje si na nic; gdy si uje 100 razy - staje si
dugowiecznym; 150 razy - jest si niemiertelnym !).
OBIAD - 200 g saatki jarzynowej bez adnych przypraw, plus 150-200g
marchwi, startej na drobnej tarce z poow 1 zbka czosnku. Saat i
marchew naley dugo u.
KOLACJA - znowu 200 g owocw (z gatunkw aktualnie owocujcych), lecz
ju nie takich jakie byy na niadanie, i znowu naley nie zapomina o
dokadnym uciu.
Pity dzie odbudowy.
Tak jak i czwartego dnia, godzin przed niadaniem, obiadem i kolacj
naley wypija1-2 szklanki herbaty zioowej, soku, napoju lub kompotu.
NIADANIE 250 g WIEYCH AKTUALNIE DOJRZEWAJCYCH MIEJSCOWYCH
OWOCW (lub te przywoonych).
OBIAD - saatka z biaej kapusty i liwek: do 200g cienko poszatkowanej
wieej kapusty doda1 yeczk miodu - pomi do pojawienia si soku.
Wydrylowa100g wieych liwek (zim 50 g suszonych lecz namoczonych),
pokroi mikisz noem na kawaki. Zetrze na drobnej tarce 50 g wieej
marchwi. Wszystko zmiesza, doda sok z 1/4 cytryny. Podawa na pmisku
wyoonym limi zielonej saaty lub mod botwink, przybrawszy krkami
marchwi i liwek. Nastpne danie obiadowe - wegetariaska "ywa" zupa.
Zemle w mynku do kawy:
1.100g patkw owsianych lub 100g kaszy gryczanej,
2. zemle po 1/3 yeczki od herbaty nasion tymianku, kolendry, kopru; 2-3
yeczki od herbaty siemienia lnianego; zmielone skadniki wsypa do 50g
wody, rozprowadzi grudki, doda1 yk oleju sonecznikowego i 1 zbek
zmiadonego czosnku, postawi na ogie i ogrzewa od temperatury
pokojowej do 45 C (pierwszy raz kontrolujc temperatur termometrem). Po
ogrzaniu nala na talerz ok. 300ml zupy i zje.
KOLACJA - 250g owocw (o ile to moliwe nie tych jakie byy na niadanie).
Szsty dzie odbudowy.
Tak jak czwartego i pitego dnia godzin przed niadaniem, obiadem i
kolacj naley wypija1-2 szklanki sokw lub innych napojw. Niech stanie
si to zasad na cae ycie.
NIADANIE 300 g wieych, aktualnie dojrzewajcych owocw.
73
OBIAD - 1. Saatka z kapusty, burakw lub marchwi (cokolwiek lecz jedno):

200g wybranej jarzyny drobno poszatkowa lub zetrze na drobnej tarce
(mona z pomoc sokowirwki), doda1 yk stoow nierafinowanego oleju
sonecznikowego, 1-2 zbki pomiadonego czosnku (wedug smaku), 50 g
drobno pokrajanej natki pietruszki lub koperku, 2 yeczki siemienia lnianego
zmielonego w mynku do kawy, nasiona kopru, kminku, kolendry (po 1/3
yeczki do herbaty) i wedug yczenia 2-3 godziki. Wszystko
dobrze
wymiesza i je z podkiekowanym zboem lub grochem

2. Kiekowane ziarno: 150g yta, pszenicy, owsa, jczmienia lub grochu
oczyci od zanieczyszcze, wymy, umieci w emaliowanym naczyniu i
zala1 litrem wody, przykry przykrywk i zostawi w temperaturze
pokojowej na 12 godzin. Przez ten czas mona 1-2 razy zmienia wod. Po
12 godzinach wod zla, przemy ziarno lub groch wie wod. Wilgotne
ziarno zostawiamy bez wody w naczyniu, przykrytym pokrywk,
temperaturze - jeszcze na 18 godzin. Przez ten czas take mona 1-2 razy
przemy ziarno wie wod, nie zapominajc j zlewa. Po mniej wicej 18
godzinach na ziarnach pojawi si mae (1-3mm) biae kieki. Przed
spoyciem to ziarno naley jeszcze raz przemy chodn wod, poniewa
kieki pokryte s ochronn warstw luzowatej substancji, chronic je przed
mikroorganizmami zawartymi w glebie oraz robakami i ptakami. Substancje
te s szkodliwe take i dla czowieka. Jeli takie zakiekowane ziarno nie
bdzie od razu zjedzone, to pozosta cz naley przechowywa w
lodwce, by niska temperatura zahamowaa dalszy wzrost ziarna, poniewa
ziarno z dugimi kiekami traci swoje waciwoci zdrowotne. Zakiekowane
ziarno jest znacznie bardziej zdrowe
od chleba, poniewa nie jest
pozbawione zewntrznej powoki, ktra zawiera witaminy grupy B, witamin

E, nie zawiera szkodliwej dla organizmu soli, a posiada za to cay szereg
substancji i witamin nie pozbawionych obrbk termiczn aktywnoci
biologicznej. Najlepiej jest zakiekowane ziarno u (gry zbami), lecz jeli
lecz jeli zby s chore lub ich nie ma, mona zemle w maszynce do misa
lub w mikserze.
Kolacja - jak zwykle, godzin po sokach lub napojach: 50-100g wyuskanych
orzechw lub innych nasion - dugo u z 200 gramami jarzynowo-liciowej
saatki - np. z lici kapusty, zielonej saaty, natki pietruszki, kopru, kinzy,
regana, tarhuna, \\eremwi\1, chrzanu itp.
7-20 dzie odbudowy.
Ilo i zestaw produktw spoywczych takie same jak 6-tego dnia odbudowy,
lecz produkty naley w miar monoci rnicowa cigu dnia i tygodnia,
74
regulujc ich ilo w ten sposb, eby nie by godnym, lecz nie przejada
si. Kontrolowanie wagi i opisanych wczeniej wymiarw ciaa. Nie naley
rzuca si na jedzenie jak godny wilk. Nie naley spieszy si z odbudow i
zwikszaniem ciaru ciaa. Im wolniej zachodzi odbudowa, tym lepsze s
rezultaty leczenia. NIE POYKA, u 50, 100, 150 razy!
W okresie postu (LG) nie naley uwaa siebie za chorego. przeciwnie,
naley wykonywa wszystkie zwyke obowizki i czynnoci - jedynie unika
naley przecie. Natomiast podczas okresu odbudowy przez 3 tygodnie
nie
naley
uwaa
siebie
za
czowieka
zdrowego,
tylko
za
rekonwalescenta. Naley chroni (dba o) przychodzcych nowych si i

dawa powracajcemu zdrowiu dobrze "zrosn si" z naszym ciaem (rada
A. A. Suworina). Aby to osign naley za wszelk cen stara si nie
narusza zalecanej w tym okresie diety.
UWAGI
1.Po jednodniowej LG odbudow naley przeprowadza wedug diety
odpowiadajcej 5-temu dniu odbudowy (patrz odpow. str.).
2.Po 3-dniowej LG odbudow przeprowadza si wg diety odpowiadajcej 34-5 dniowi odbudowy (patrz str. ).
3.Po 5-ciodniowej LG odbudow przeprowadza si wg diety odpowiadajcej
2-6 dniowi (?) odbudowy (patrz str. ).
4. Po 7-25 dniowej LG odbudow przeprowadza si w penym zakresie.
WACIWE ODYWIANIE SIPO ZAKOCZENIU OKRESU ODBUDOWY
(tzn. przez cay pozostay okres ycia)
Po zakoczeniu okresu odbudowy w zasadzie moliwy jest dowolny sposb
odywiania si, lecz dla zachowania i podtrzymania zdrowia, bdcego
skutkiem (uzyskanego dziki) AP (LG), jedzenie powinno by przede
wszystkim rolinnym, chocia moe by mieszane. Oznacza to, e na kade
100g poywienia zwierzcego (miso, ryby, ptactwo, produkty mleczne, jaja
oraz wszystkie przyrzdzone z nich dania) powinno si zjada 400g
poywienia rolinnego (proporcja 1:4 lub 20% do 80%), przy czym co
najmniej poowa poywienia powinna by poywieniem NATURALNYM,
"ywym", ktre po wsadzeniu do ziemi (przed rozdrobnieniem) wyronie, ani
te nie poddanym procesowi obrbki termicznej (wysokotemperaturowej),
ani te soleniu, ani marynowaniu, kwaszeniu, wymaczaniu, konserwowaniu
(?) (i gbokiemu mroeniu oraz napromieniowaniu). Miso naley jada
rzadko - 1-2 razy na tydzie, w nieduych ilociach (po 100-200 g), chude i
75
wygotowane. Zla naley nie tylko pierwszy bulion, lecz te drugi i trzeci
oraz ostatni (tj. w ogle nie wykorzystywa w celach konsumpcyjnych
adnych rosow, ani nie przyrzdza na nich zup, poniewa do wywarw
misnych przechodz rozpuszczalne w wodzie jady trupie, produkty gnicia i
(samoperevarivani), chemiczne rodki ochrony stosowane w rolnictwie,
rozliczne
alergeny,
radioaktywny
cez
inne
szkodliwe
substancje
rozpuszczalne w wodzie. Jeli ju jemy ryby to tylko morskie, wygotowane,

nie naley jada skry. Ptactwo - albo domowego chowu, wyhodowane na
naturalnym ziarnie, albo adne: zrezygnowa naley z mroonych kurczt
brojlerowych, wyhodowanych na hormonie wzrostu. Z produktw mlecznych
mona poleci jedynie produkty otrzymane z fermentacji mleka (kefir,
jogurt,
serwatka,
(acidofilina)
chudy
twarg:
objto
produktw
fermentacji mleka - 0,5 litra na dob, twarogu - nie wicej ni 100 g na dob
(na kolacj z jak nieskrobiow zielenin). Jaja - tylko w okresie wzrostu, nie
wicej ni jedno na dob; po 25 roku ycia spoywanie jajek przyczynia si
do powstawania miadycy ttnic. Organizm nasz zawiera okoo 70% wody, i
dlatego dla zapobiegania kamicy nerkowej i ciowej, osteochondrozie i
przeciw odkadaniu si soli - naley dba, by nasze poywienie zawierao nie
mniej
ni
70%
wody.
Dlatego
te
wysokokaloryczne
poywienie
koncentraty, zawierajce mniej ni 70% wody powinno si spoywa z du

iloci poywienia rolinnego, zawierajcego 80-95% wody, eby rednia
zawarto wody w spoywanym jedzeniu i w organizmie wynosia 70%.
Zasady 7-12 podane na stronach (11-12) naley stara si przestrzega w
cigu caego ycia. Spoycie majonezu, soli, cukru, )adxiki naley ograniczy
do minimum i przy nadarzajcej si sposobnoci wykluczy w ogle.
Z rana - do 11, najlepiej jest niczego nie je. W skrajnym przypadku
herbat z zi. Naley stara si jada niadanie o godzinie 11, obiad- o 15,
a kolacj- 19. Poywienie biakowe, ktre trawi si dugo (4-6 godz.) naley
stara si jada na kolacj. W przeciwnym bowiem razie kada nowa porcja
bdzie trafiaa do odka, w ktrym jest jeszcze nieprzetrawione poywienie
z poprzedniego posiku. Naley zmniejszy spoycie tuszczw. Powinny one
zaspokaja nie wicej ni 30% dobowego zapotrzebowania na energi.
Wedug danych Narodowego Instytutu USA zajmujcego si badaniami
serca, puc i krwi w 1987 roku przyswajane byo jedynie 3% spoywanego
tuszczu, 97 za
procent byo odkadane pod skr, w naczyniach
krwiononych i miniach. Dlatego te, przy konkretnym zapotrzebowaniu

energetycznym podane jest, aby dostarczane z poywieniem kalorie
pochodziy nie z tuszczu, a z (od) wglowodanw owocw, jarzyn, jagd i
76
zb. Nigdy nie naley je podczas niedyspozycji (w chorobie), przy

podwyszonej temperaturze, gdy s ble. Pierwsze co naley zrobi w
przypadku jakiejkolwiek choroby, to natychmiast przerwa zewntrzne
odywianie si we wszelkich moliwych formach, na okres 1-3 dni. Matki,
ktre zmuszaj swoje dzieci do jedzenia podczas choroby, szkodz tylko
swoim dzieciom. Zaiste, nasz lekarz jest blisko nas. Ludzie chcc dobrze,
czyni tylko zo. Przeprowadzajc w cigu caego swego ycia jednodobowe
lecznicze godwki raz na tydzie, i 7-10 dniowe posty (LG) raz na 3
miesice - pozbywamy si chorb, pod warunkiem, e odbudow i okres po
nim bdzie si przeprowadzao tak jak podano wyej. Tym niemniej pierwsze
2-3 kursy absolutnego postu (LG) i okresy odbudowy po nich mog by
niebezpieczne, i dlatego nie naley przeprowadza ich samodzielnie. Istniej
setki niuansw, ktrych nie sposb jest przewidzie i omwi ani w takiej jak
ta, ani nawet w najbardziej szczegowej instrukcji, ani w ksice. Nic nie
moe zastpi ywego kontaktu z lekarzem, specjalist od TGD. Dlatego te
nie mog wzi na siebie odpowiedzialnoci za skutki samodzielnego
stosowania metody, nawet wedug tej dosy szczegowej instrukcji.
Bardziej szczegowe zalecenia z zakresu waciwej diety wegetariaskiej i
przepisy ponad 50 jarzynowych, owocowych saatek, wegetariaskich zup i
innych
da
wegetariaskich
mona
znale
moich
artykuach
opublikowanych w gazecie "Sel"skoe hoz/jstvo Belorussi' \1-1989 numery

5,6,8,11 i 1990 numery 1,2,3,4,i nastpne.
77
PROBA DO WSZYSTKICH MOICH PACJENTW.

1.Jeli istnieje moliwo "rozmnoenia" tej instrukcji i oddania jej nie w
jednym, a w kilku egzemplarzach, to bd niezwykle zobowizany w swoim
imieniu, jak te w imieniu innych pacjentw - bdzie to dla nich potrzebne.
Przecie i wy otrzymujecie t instrukcj tylko dlatego, e kto powieli j dla
Was.
2. Jeli nie mona powieli instrukcji, to szybko przepiszcie j i oddajcie j mi
w cigu 7-10 dni poczt, na nastpujcy adres: 220086, BSSR, g. Misk,
ul.Kalinovskogo,d.18,kv.51 Miwurovu duardu Avraamovi\\u
Na wszelki wypadek jeszcze raz podaj numer mojego domowego telefonu:
63-47-21 (kier. z Polski 0-070172)
Prosz
przysanie
opinii
na
temat
przeprowadzonego
leczenia,
przedstawiajc krtko nastpujce punkty:

1. Nazwisko i imi, imi ojca, rok urodzenia;
2. Jakie choroby miay miejsce (diagnoza) przed leczeniem metod LG, jakie
byy rezultaty analiz biochemicznych i klinicznych
oraz ogldzin
(wywiadu lekarskiego); kto, gdzie i jak prowadzi leczenie.

3. Dokadna data pierwszego kontaktu ze mn, ilo przeprowadzonych
kursw LG wraz z podaniem ich dugoci.
4. Obecne rezultaty analiz i bada. Czy przestrzegane s zalecenia
prawidowego odywiania? Jaki jest teraz stan zdrowia, jak czste s
wizyty u lekarza po przeprowadzonym leczeniu? Czy unormowa si
ciar ciaa?
5. Uwagi o metodzie leczenia postem (LG) i o zalecanym systemie
odywiania (z podaniem uwag pozytywnych, jak te krytycznych).
6.
Twoje zdrowie jest w Twoich rkach !

Bd zdrowy i nigdy nie choruj!
Z powaaniem
Twj lekarz
E. A. Miszurow
Misk, 12.II.1990r.
78
Post z jog w Starm Plzenci

z
Leszkem Mioduchowskim
od 15 do 23.6. 2001
Piciodniowa godwka jest uzupeniona technikami oczyszczajcymi

oraz specjalnymi wiczeniami jogowymi ukierunkowanymi na
oczyszczenie organizmu. 5 godzin wicze dziennie, wycieczki na ono
przyrody, dyskusje, medytacje. Z postu wychodzi si 3 dniow
odbudow.
Zakwaterowanie: na plebanii kocioa Panny Marii, Tebzskho nm.,
Star Plzenec. Dwa wiksze pomieszczenia do spania, ka, naley wzi
piwr lub inne przykrycie do spania. Ciepe prysznice, WC, centralne
ogrzewanie - schludnie, mio i czysto.
Dojazd: do Pilzna wasnym transportem. Z Pilzna jest moliwo odwozu autem po

kontakcie na tel. 0605860079 lub 019/524229 (dzwonic z Polski przedtem naley
wybra "+420...).
Cena kursu: 420,- z obejmuje - zakwaterowanie, wyywienie w okresie
zakoczenia godowania, uycie pomocy do wicze i same wiczenia.
Przedpat w wysokoci 200 z naley wpaci na konto:

Leszek Mioduchowski
WBC S.A. I Oddz.Lublin Nr 14601181-27.0.1.3-505143-01
podajc na przekazie cel wpaty.
Zgoszenie oraz wpat naley dokona najpniej do
8.6. 2001.
Miejsc na kursie nie jest duo. Moe si zdarzy e o zakwalifikowaniu moe zadecydowa kolejno
wpat.
Zaczone poniej zgoszenie naley przesa na adres:

Leszek Mioduchowski , ul Nadbystrzycka 11/14, 20-618 Lublin
lub na e-mail: lemiod@poczta.onet.pl
Zgoszenie na Post z jog z Leszkiem Mioduchowskim

od 15 do 23.6. 2001
Imi i nazwisko: pesel. ...............
79
Adres: .Kod poczt:..

Telefon /e-mail/......
80

0 Wojtowicz GA - Ulecz Sam Siebie

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

0 Wojtowicz GA - Ulecz Sam Siebie

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Dr med. G. A.

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

rda lub te brakiem

odpowiednika danego pojcia w jzyku polskim.

Wydawnictwo verbum Grny-Gob Katowice 1991

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

wywierane przez rodowisko na ludzi chccych zastosowa w praktyce

klasycznym, jest tzw. oczyszczenie si jzyka, o czym powiemy pniej. A

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

organizmu na odywianie endogenne (wewntrzne), ktre uruchamia

organizm, intensyfikuj procesy regeneracji i normalizuj funkcje prawie

samochodem osobowym, majcym o wiele wikszy ni zwykle zbiornik na

oszczdza energi, przestawia radykalnie metabolizm, inaczej wykorzystuje

endogenne. Wwczas to zaczynaj pracowa na najwyszych obrotach

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

wewntrznego odtwarzania na poziomie komrek, narzdw i caych

zewntrz. Doznaj one wwczas regenerujcego odpoczynku, a organizm

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

Po okresie godowania nastpuje najbardziej krytyczny moment w

pimienniczym. Dopiero od kilku lat zaczyna si pisa o godwkach

wprowadzenia w ycie, w aspekcie spoecznym, idei godowania leczniczego.

omwiono tu strony technicznej, wskaza i przeciwwskaza, metodyki

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

uzyska za porednictwem redakcji. Terapia godwkowo-dietetyczna jest

Wydawnictwo verbum Grny-Gob Katowice 1991

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

Okresowe krtkoterminowe godowanie jako metoda lecznicza ma

kierowa, u chorych na chorob wrzodow objaw niszy wrzodowej znika po

ywnoci. A mimo to znany chirurg A.N.Bakulew uzna za konieczne zwrci

naukowcw i lekarzy na perspektywy zastosowania metody

profilaktyczne skutki. W 'raz z terminem glodwka lecznicza fachowcy

Wydawnictwo verbum Grny-Gob Katowice 1991

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

dietetycznej w odbudowie pracy aparatu immunologicznego u chorych z

odpowiedzia, e niema mowy o zastosowaniu tej terapii w cikich

uzalenionych od lekw, przewanie hormonalnych (glukokortykoidowych),

Socjalnej musz zawrci na to uwag i w ramach zdrowej konkurencji

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

powinny odblokowa swoje szpitale, przychodnie, sanatoria i prewentoria,

Wydawnictwo verbum Grny-Gob Katowice 1991

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

wiczeniom systemu jogi i jej gimnastyki oddechowej (pranajamy) nawet

systematyczne wiczenia stale podtrzymuj prac ich immunogenetycznego

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

Oddychanie podczas godwki spowalnia si samoistnie dlatego, e podczas

porwnaniu z innymi naturalnymi metodami leczenia.

wodoleczniczych itd. Wszystkie te naturalne techniki lecznicze poprzez

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

Wrd innych czynnikw sprzyjajcych podniesieniu jakoci syntezy kwasw

wspczesnym lecznictwie. Pewn popraw biosyntezy i wzmoonego

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

naley bardzo stary rodek ludowy - mumie\ . Zawiera on praktycznie cay

stosowaniu tego leku (we waciwym czasie i w odpowiedniej dawce)

Instytut Onkologii (prof. K. F. Belinowa) w roku 1980 poinformowao

przeprowadzonych na zwierztach, ktrym zaszczepiono najbardziej zoliwy

immunogenetycznego. Wynika z tego, e nie istnieje problem ustalania

perspektywiczne zadanie dla suby zdrowia ZSRR. Ciekaw chocia mao

stosowana w Centralnym Instytucie Kurortologii i Fizjoterapii w Moskwie.

G. A. Wojtowicz ULECZ SAM SIEBIE

zastosowania w medycynie promieni laserowych. Ta czerwona wizka

odporno- godowania, z najbardziej wspczesn- laserem, poszerzy

godwkowo-dietetycznej w ogle, jak te w szczeglnoci w ZSRR i na

godowania byo znane w

systematycznie po 40 dni, i nakania do godowania swych uczniw,