You are on page 1of 3

Nikitin Iwan 1690-1742

malarz, jeden z prekursorw malarstwa wieckiego w Rosji. Ksztaci si


najpierw pod kierunkiem holenderskiego malarza Korneliusza de Bruina,
pniej (na yczenie Piotra I) we Woszech. Malowa g. portrety cara i
jego rodziny. Penia talentu N. ujawnia si najdobitniej w ptnach Piotr na
ou mierci (1725) oraz Portret hetmana (1720). Technik N. wyrnia
umiejtne operowanie wiatem i kolorem, wyczucie perspektywy, trafne
komponowanie szczegw na poziomie obrazu.

Anton Pawowicz osienko (17371773)


- ukr. sierota, syn kozaka, karier zaczyna w Kapeli Nadwornej. Po mutacji
zwolniony z obowizkw piewaka, ksztaci si w zakresie malarstwa u Argunowa,
zauwaony przez Szuwaowa, pierwszego prezydenta Akademii SP, ktry staje si
jego mecenasem, ksztaci si dalej w Akademii, a nastpnie jako stypendysta w
Paryu. Maluje na zamwienie mecenasa.
Sceny historyczne: Wodzimierz i Rognieda, Poegnanie Hektora z Andromach.
Portrety (zob. dalej)
Borowikowski Wadimir ( , 1757-1825)

malarz portretujcy mieszkanki szlacheckich dworkw, marzycielskie,


subtelne, ubrane w proste stroje, nierzadko na tle wiejskiego pejzau. Do
najciekawszych jego dzie naley Portret sistr Anny i Warwary Gagarin,
muzykujcych w parku, oraz Portret Marii opuchiny (1797). Malowa
rwnie sam caryc Katarzyn (por. obraz Katarzyna II podczas
przechadzki w Carskim Siole, 1794), od czasu do czasu siga po tematyk
biblijn (np. Zwiastowanie). Na ptnach B. dominuj pastelowe kolory i
chodne wiato.

Rokotow Fiodor ( , 1735?-1808)

malarz chopskiego pochodzenia, wietny portrecista, autor wielu


portretw samej Katarzyny II (w tym jej portretu koronacyjnego). Jak nikt
inny w tym czasie potrafi odgadn i przekaza tajniki ycia
wewntrznego portretowanych postaci. Jego portrety owiane s mgiek
tajemniczoci, uduchowienia; efekt taki uzyskiwa dziki nakadaniu lekkimi
municiami pdzla pprzezroczystych warstw farby. Do najlepszych jego
dzie zalicza si Portret Wasilija Majkowa (1765-67) i Portret Aleksandry
Strujskiej (1772) ze zbiorw Galerii Tretiakowskiej.

Akademia Sztuk Piknych w Petersburgu, za. w 1757, otwarta oficjalnie


w 1764 jako Imperatorska ASP, pierwsza w Rosji szkoa wysza ksztacca
malarzy, rzebiarzy i architektw. Odegraa ogromn rol w ksztaceniu
modych kadr, cho pod koniec XIX w. popada w akademizm, przeciwko
ktremu buntowali si jej najlepsi wychowankowie. Absolwentami
petersburskiej ASP byli rwnie polscy malarze (m.in. H. Siemiradzki).
Rozwizana w 1918. W 1933 na jej miejscu powstaa Wszechrosyjska

Akademia Sztuk Piknych, przemianowana w 1947 na Radzieck ASP. Od


1992 - Rosyjska ASP.
D. Lewicki (1735-1822) Ukrainiec z pochodzenia, syn popa, zajmujcego si
grafik, uczy si u Rastrellego, doskonay portrecista, pracowa dla Katarzyny II

balet rosyjski, pierwsze przedstawienia baletowe pojawiy si w Rosji pod


koniec XVII w. (W 1673 wystawiono w dworskim teatrze Aleksego
Michajowicza balet Orfeusz - SKiK.XVII. 2. 429) Przez cay wiek XVII i XVIII
b. by wasnoci cara i ulubion rozrywk arystokracji, ktra zachwycaa
si wystpami zagranicznych trup. Stopniowo ksztacono jednak rodzimych
artystw

W 1738 powstaa, zaoona przez przez Francuza J. B. Landeta (na mocy


ukazu Anny Joannowny), jedna z najstarszych szk baletowych na wiecie,
pierwsza ros. szkoa tca, pocztkowo dziaaa w pomieszczeniach Paacu
Zimowego (dzisiaj jest to

Akademia Baletu Rosyjskiego im. A. Ja. Waganowej (do 1991


Leningradzka szkoa choreograficzna).

W 2. po. XIX w. Rosja staa si centrum baletowym Europy.

muzyka cerkiewna, pojawia si na Rusi wraz z chrzecijastwem.


Wzorem Bizancjum na Rusi kultywowano piew cerkiewny (bez
akompaniamentu instrumentalnego, tak charakterystycznego dla muzyki
kocielnej), jednogosowy (tzw. znamiennyj raspiew), zapisywany
pocztkowo za pomoc notacji kondakarnej. Z Bizancjum przejto rwnie
wiele modeli melodycznych (tzw. raspieww) i system omiu skal
muzycznych (oktoechos). Z czasem wypracowano wasny sposb notacji za
pomoc znamion (kriukw).

W m.c. sowo ma wyszy status ni melodia, ta ostatnia czsto pomaga w


dotarciu do treci pieni, akcentujc najwaniejsze sowa. piew cerkiewny
mia przypomina piew chrw anielskich, tote uwaano, i powinien to
by piew jednogosowy wykonywany przez mczyzn.

Podstawowe gatunki m.c. to rnego typu hymny liturgiczne: sticherony,


kontakiony, kanony itp. Pierwsze chry piewakw cerkiewnych powstay w
Kijowie w XI w. Od XIII w. gwnym centrum m.c. na Rusi by Nowogrd
Wielki, w XV-XVI - Moskwa, cho trzon piewakw moskiewskich dugo
jeszcze stanowili nowogrodzianie.

W w. XVII-XVIII w wyniku kontaktw z Zachodem (gwnie poprzez Polsk)


w ros. m.c. pojawia si wielogosowo (partiesnoje pienije), czca
faktur homofoniczn z polifoniczn i stosujca bardziej ruchliw
melodyk. W lad za ni pojawiy si nowe formy piewu cerkiewnego koncerty na 8-24 gosy, w ktrych przemiennie piewaj solici i chr.

Pierwszym wybitnym i znanym z imienia kompozytorem takich koncertw


by W. Titow (ok. 1650-1710). Jest on rwnie autorem muzyki do Psaterza
rymowanego Symeona Poockiego.

Unowoczenienie sposobu zapisu melodii (przejcie na zapis nutowy) i


poziomu wykonawstwa w w. XVIII, wpyw gatunku opery na m.c.
doprowadziy do rozkwitu koncertu cerkiewnego, ktry przeksztaci si w
znacznych rozmiarw kompozycj cykliczn, zoon z 3 lub 4 cile
powizanych ze sob ustpw. Partie solowe przypominay operowe ariosa
lub ari lamento, partie chralne (odpowiadajce partiom koncertujcym w
operze) powierzano 1 lub 2 chrom. Najwybitniejszym twrc religijnych
koncertw tego typu by D. Bortnianski (1751-1825), autor 35 koncertw
na 4-gosowy chr a cappella.

W 1701 roku powstaje Nadworny Chr, ktrego obowizkiem jest


uwietnianie uroczystoci religijno-pastwowych, w 1763 przemianowany
na Imperatorsk Kapel Nadworn, ktra wykonuje take muzyk wieck.

Bortnianski Dmitrij
( , 1751-1825)

kompozytor, z pochodzenia Ukrainiec, od 1759 r. piewa w carskiej Kapeli


w Petersburgu, tam uczy si u Baltasara Galuppiego piewu i kompozycji,
nastpnie zosta wysany do Woch dla pogbienia studiw (1769-1779),
w 1779 zosta dyrygentem Imperatorskiej Kapeli Nadwornej i nadwornym
kompozytorem carewicza Pawa. (do jego obowizkw naleaa m.in.
oprawa muz. uroczystoci dworskich w Pawowsku i Gatczynie).
Wprowadzi do muzyki ros. klasyczne formy europejskiej muzyki
instrumentalnej (sonat, kwartet, kwintet) i udoskonali form koncertu
cerkiewnego na chr a cappella. Komponowa g. koncerty cerkiewne 4- i 2gosowe, a take utwory kameralne i opery.

You might also like