Warszawa, 28 stycznia 2015

Wstp
Nowe przepisy dotyczce funkcjonowania szkolnictwa wyszego w Polsce, wprowadzane
w ycie od 2011 roku, w istotny sposb wpyny na rzeczywisto akademick. Jedna
z najwikszych zmian dotyczya procedury habilitacyjnej. Zmieniono zarwno tryb i warunki
przeprowadzania czynnoci w postpowaniu habilitacyjnym1, jak i kryteria oceny osigni
osoby ubiegajcej si o nadanie stopnia doktora habilitowanego2. Zdajc sobie spraw ze skali
zmian, zarwno o charakterze proceduralnym jak i mentalnociowym, ustawodawca wprowadzi
dwuletni okres przejciowy, podczas ktrego mona byo wybra dotychczas obowizujcy lub
nowy tryb postpowania. Od padziernika 2013 r. obowizuj ju wycznie nowe przepisy.
Wydaje si zatem, e upyn wystarczajcy okres, aby mc przeprowadzi pierwsze oceny
nowej habilitacji w sposb rzetelny, w oparciu nie tylko o analiz przepisw, ale i praktyk
habilitantw oraz instytucji zaangaowanych w procedury habilitacyjne.
Nowa habilitacja budzi kontrowersje w rodowisku akademickim. Na kadej uczelni,
niezalenie od dziedziny nauki, stopnia, tytuu naukowego czy zajmowanego stanowiska,
spotka mona osoby reprezentujce skrajnie rne opinie. O rnorodnoci pogldw
wiadczy take mnogo dyskusji prowadzonych na uczelniach, czy wzmoona aktywno
pracownikw nauki w mediach, w tym na blogach, gdzie modzi pracownicy nauki dziel si
krytycznymi uwagi na temat habilitacji. Now habilitacj chwali si przede wszystkim za
wiksz transparentno (m.in. zamieszczanie w Internecie recenzji habilitacyjnych), szybko
procedur oraz nacisk na umidzynarodowienie dorobku naukowego. Zarzuca si za
niejednoznaczno terminw uywanych w przepisach, skomplikowanie procedur
administracyjnych, czy wymg przedstawiania prac o duo wyszym poziomie naukowym
w porwnaniu z wymaganiami w starym trybie postpowania.
Rada Modych Naukowcw (RMN), w odpowiedzi na sygnay docierajce z rnych uczelni
i sugerujce polaryzacj pogldw rodowiska, w drodze konsultacji i dyskusji, postanowia
przygotowa raport na temat nowej habilitacji. Raport w zamyle ma pomc okreli, w jakim
stopniu nowa habilitacja przyja si w gronie naukowcw.
Celem raportu jest przedstawienie opinii rodowiska na temat nowych procedur habilitacyjnych
i tym samym diagnoza poziomu wiedzy i nastrojw zwizanych z wprowadzeniem nowej
habilitacji. Raport ma przede wszystkim charakter poznawczy. Motywacj do jego
sporzdzenia bya ch uwzgldnienia opinii szerokiego spektrum pracownikw naukowych.
1

Rozporzdzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyszego z dnia 22 wrzenia 2011 r. w sprawie

szczegowego trybu i warunkw przeprowadzania czynnoci w przewodach doktorskich, w
postpowaniu habilitacyjnym oraz w postpowaniu o nadanie tytuu profesora
2
Rozporzdzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyszego z dnia 1 wrzenia 2011 r. w sprawie kryteriw
oceny osigni osoby ubiegajcej si o nadanie stopnia doktora habilitowanego

Podstaw sporzdzenia raportu bya analiza stworzonej przez RMN ankiety internetowej
na temat habilitacji. Ankieta skierowana zostaa do wszystkich pracownikw nauki
wiosn 2014 roku.
Odpowiedzi uzyskano od ponad 1500 osb. Wypeniy j osoby ze wszystkimi moliwymi
stopniami i tytuami naukowymi. Tak szeroki zasig ankiety pozwoli na wycignicie
reprezentatywnych wnioskw. Po konsultacjach wewntrznych Rada Modych Naukowcw
dosza do wniosku, e najwiksze wtpliwoci budz tematy zwizane z rozumieniem poj
osignicie naukowe i cykl publikacji, koniecznoci przedstawiania owiadcze
wspautorw i z technicznymi aspektami funkcjonowania strony internetowej Centralnej Komisji
do Spraw Stopni i Tytuw. Zagadnienia te zostay uwzgldnione przy konstrukcji pyta ankiety.
Raport ma za zadanie sprowokowa do dalszych dyskusji na temat procedur habilitacyjnych
w Polsce. Jest gosem w dyskusji na temat obowizujcych obecnie rozwiza i moe okaza
si przydatny jako element ewaluacji systemu stworzonego przez nowe przepisy o szkolnictwie
wyszym.

Nowy tryb habilitacji aspekty prawne

Od 1 padziernika 2013 r. nie ma ju starych i nowych procedur awansowych. Wszystkie
postpowania, ktre rozpoczn si po tej dacie, odbywaj si wedug regu znowelizowanych
w 2011 roku.
Najwaniejszym dla habilitanta aktem prawnym jest znowelizowana Ustawa z dnia 14 marca
2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki
z kluczowym artykuem 16, ktry definiuje, kto moe zosta dopuszczony do postpowania
habilitacyjnego.
Wskazane jest, e oprcz warunku formalnego (posiadanie stopnia doktora) habilitant musi
mie osignicia naukowe lub artystyczne, ktrych konsekwencj jest znaczny wkad w rozwj
dyscypliny naukowej.
Art. 16.
1. Do postpowania habilitacyjnego moe zosta dopuszczona osoba, ktra posiada
stopie doktora oraz osignicia naukowe lub artystyczne, uzyskane po otrzymaniu
stopnia doktora, stanowice znaczny wkad autora w rozwj okrelonej dyscypliny
naukowej lub artystycznej oraz wykazuje si istotn aktywnoci naukow lub
artystyczn.
2. Osignicie, o ktrym mowa w ust. 1, moe stanowi:
1. dzieo opublikowane w caoci lub w zasadniczej czci, albo jednotematyczny cykl
publikacji;

2. zrealizowane oryginalne osignicie projektowe, konstrukcyjne, technologiczne lub

artystyczne;
3. cz pracy zbiorowej, jeeli opracowanie wydzielonego zagadnienia jest
indywidualnym wkadem osoby ubiegajcej si o nadanie stopnia doktora
habilitowanego.
3. Obowizek publikacji nie dotyczy osigni, ktrych przedmiot jest objty ochron
informacji niejawnych.
4. Minister waciwy do spraw szkolnictwa wyszego okreli, w drodze rozporzdzenia,
kryteria oceny osigni osoby ubiegajcej si nadanie stopnia doktora habilitowanego,
biorc pod uwag osignicia naukowo-badawcze w dziedzinach nauki i sztuki lub
obszarach wiedzy, wspprac midzynarodow, dorobek dydaktyczny i popularyzatorski
oraz uzyskane nagrody.
W tym trybie to habilitant skada wniosek i wskazuje jednostk, ktra ma przeprowadza
postpowanie. Do takiego wniosku o wszczcie postpowania habilitacyjnego habilitant
zacza:
1. kopi dokumentu stwierdzajcego posiadanie stopnia doktora albo kwalifikacji I stopnia
w zakresie sztuki i dyscypliny artystycznej;
2. autoreferat przedstawiajcy opis jego dorobku i osigni naukowych albo artystycznych,
w szczeglnoci okrelonych w art. 16 ust. 2 ustawy, w formie papierowej i elektronicznej,
w jzyku polskim i angielskim;
3. wykaz opublikowanych prac naukowych lub twrczych prac zawodowych albo
dokumentacj dorobku artystycznego wraz z odpowiednim zapisem dzie artystycznych
i dokumentacj ich publicznej prezentacji, w formie papierowej i elektronicznej, jzyku
polskim i angielskim;
4. informacje o:
osigniciach dydaktycznych wraz z wykazem przewodw doktorskich, w ktrych
peni funkcj promotora pomocniczego,
wsppracy z instytucjami, organizacjami i towarzystwami naukowymi albo
dziaajcymi w zakresie sztuki w kraju i za granic,
dziaalnoci popularyzujcej nauk.

Analiza odpowiedzi na pytania otwarte

Obok pyta metryczkowych i rankingowych ankieta zawieraa pytania otwarte pozwalajce bliej
pozna opinie rodowiska naukowego na temat procedur habilitacji. Ankietowani zostali
poproszeni o przedstawienie komentarzy i propozycji dotyczcych cyklu publikacji oraz
wypowiedzenie si w kwestii doprecyzowania minimalnych wymaga stawianych habilitantowi.
Wypowiedzi ankietowanych prowadz do nastpujcych spostrzee:
Kada dziedzina ma swoj specyfik3 rozbieno opinii rodowiska w zalenoci od
reprezentowanych nauk
3

Fragmenty tekstu w cudzysowie s cytatami wypowiedzi zamieszczonych w ankietach.

Opinie rodowiska akademickiego na temat procedur habilitacyjnych s bardzo podzielone.

Linia podziau wydaje si przebiega midzy reprezentantami nauk humanistycznych
i spoeczno-ekonomicznych a nauk cisych, medycznych przyrodniczych i technicznych.
Przedstawiciele nauk cisych, przyrodniczych i inynieryjnych czciej postuluj konieczno
doprecyzowania, a nawet wprowadzenia bardzo szczegowych i restrykcyjnych kryteriw
ilociowych oceny dorobku habilitantw, np. poprzez ustalenie minimalnego poziomu:
sumarycznego wspczynnika wpywu - Impact Factor (IF), liczby zdobytych punktw MNiSW,
indeksu Hirscha. Wymg jakociowy tworzonej nauki cz przede wszystkim
z poziomem czasopism, w ktrych publikowane s prace, co najczciej wie si
z koniecznoci posiadania publikacji w czasopismach z tzw. listy filadelfijskiej. Natomiast
przedstawiciele nauk humanistycznych i spoeczno-ekonomicznych uwaaj, e wikszy nacisk
powinien by pooony na warto merytoryczn dorobku, a nie rang czy punktacj
czasopisma (traktujc je jako kryterium dodatkowe a nie podstawowe oceny osignicia
naukowego). Popieraj ide pisania monografii naukowej i jak argumentuje jeden
z respondentw:
monografia jest najlepsz form wykazania swych zdolnoci do przedstawienia stanu docieka nad
danym problemem, jego ujcia teoretycznego, konstrukcji argumentacji i dyskusji z rnymi
sposobami rozwizania danego problemu, wreszcie przedstawienia wasnej jego interpretacji i/albo
rozwizania.

Pojawiaj si jednak i gosy, e monografia naukowa powinna by wzbogacona artykuami

naukowymi. Z kolei przedstawiciele nauk technicznych zwracaj uwag na rol wartociowych
rozwiza praktycznych wyraonych choby w patentach.
Respondenci zauwaaj, e kryteria oceny dorobku naukowego i procedury ubiegania si
o nadanie stopnia doktora habilitowanego powinny w wikszym stopniu uwzgldnia specyfik
reprezentowanej nauki, ni jest to obecnie przewidziane w przepisach. Pojawiaj si propozycje
rozwizania kompromisowego, w postaci okrelenia minimalnego dorobku w danej dyscyplinie
uwzgldniajcego jej charakterystyczne cechy.
Liczy si widoczny postp naukowy jako wygrywa z iloci
Mimo rozbienoci pogldw respondenci s zgodni, e dorobek habilitacyjny nie powinien
prowadzi wycznie do ilociowego zwikszenia polskiego dorobku naukowego, lecz przede
wszystkim zwiksza jako krajowej nauki na arenie midzynarodowej. Respondenci zwracaj
uwag, e nie rozumiej, ktre kryteria habilitacyjne wymienione w rozporzdzeniu MNiSW
w sprawie kryteriw oceny osigni osoby ubiegajcej si o nadanie stopnia doktora
habilitowanego mog, a ktre musz by spenione. Jeden z respondentw pisze:
nie wiadomo, czy wszystkie kryteria razem, czy wybrane przez recenzentw bd brane pod
uwag podczas oceny. Dzisiaj ocena i wybr kryteriw s cakowicie uznaniowe: jedne osoby

(posiadajce taki sam IF) dostaj, inne nie dostaj habilitacji. I tak wszystko nadal zaley od
subiektywnego gosowania (...).

Ankietowani podkrelaj rwnie, e wane jest okrelenie hierarchii wanoci poszczeglnych

wymogw opisanych w przepisach.
Wymg waciwej dyscypliny naukowej jest trudny kontrowersje wok okrelenia
dziedziny nauki
Niezalenie od reprezentowanej dziedziny nauk respondenci zauwaaj, e dorobek
publikacyjny pracownika naukowego nie musi nalee tylko do jednej dyscypliny naukowej.
Zdarza si, e tematyka prowadzonych bada jest z pogranicza kilku nauk pokrewnych. Innym
przykadem moe by rozwijanie metodologii bada typowych dla jednej dziedziny przy
rozwizywaniu problemw naukowych z innej dziedziny. Wrd respondentw pojawiaj si
gosy, e okrelenie dziedziny nauki jest sprzeczne z ide interdyscyplinarnoci bada,
rwnolegle promowan w rodowisku akademickim. Std powtarzajcy si postulat
o dopuszczeniu cyklu publikacji obejmujcych wicej ni jedn dziedzin.
Liczy si nie tematyczno a oryginalno problem jednotematycznoci cyklu
publikacji
Sprzeciw naukowcw budzi wymg jednotematycznoci cyklu publikacji, bdcych czci
zgaszanego osignicia naukowego. W opinii ankietowanych pojcie jednotematycznoci cyklu
publikacji jest niejasne. Badania powinny by raczej spite tezami naukowymi. Respondenci
sugeruj, by w autoreferacie skupi si przede wszystkim na odpowiedzi, jaki problem naukowy
zosta wybrany przez naukowca, jak bada ten problem i jak go prbowa rozwiza, a nie na
dopasowaniu artykuw do tematu, czyli tytuu cyklu.
Ankietowani zwracaj uwag, e zbyt restrykcyjne podejcie recenzentw do tematu
jednotematycznoci ogranicza rozwj naukowy habilitanta. Pojawiaj si komentarze,
e jednotematyczny cykl publikacji jest ograniczajcy i promujcy monotematycznych autorw
o wskim zakresie zainteresowa.
Wymg jednotematycznoci powoduje bowiem, e habilitant musi z gry zaplanowa swoj
ciek naukow, co moe okaza si czynnikiem hamujcym innowacyjne spojrzenie
badawcze. Wedug respondentw cykl powinien ukazywa rozwj teoretyczny i metodologiczny
w wybranym kierunku badawczym. Proponuj zatem, by cykliczno zastpi kryterium
widocznego postpu naukowego.
Wtpliwoci budzi rwnie liczba publikacji przedstawianych jako osignicie naukowe.
Pojawiaj si skrajne opinie. Niektrzy uwaaj, e osignicie naukowe moe sprowadzi si
do nawet jednej bardzo dobrej, przeomowej publikacji. Ale pojawiaj si rwnie opinie,
e ocenie poddany powinien zosta cay dorobek habilitanta, a nie tylko publikacje wchodzce
w skad osignicia naukowego. Kontrowersyjnym zagadnieniem jest take rodzaj autorstwa
publikacji. Pojawiaj si gosy, e co najmniej jedna publikacja powinna by samodzieln

publikacj habilitanta (jeden autor), bd przynajmniej w jednej publikacji habilitant powinien

wystpowa jako pierwszy autor lub tzw. autor korespondencyjny.
Doceni a nie traktowa dogmatycznie obiektywne kryteria i subiektywne oceny
recenzenta
Respondenci uwaaj, e wszystkie uczelnie w kraju powinny stosowa jednakowe wymagania
dotyczce habilitacji w danej dziedzinie naukowej. Zapewni to obiektywno oceny. Bardziej
problematyczna staje si restrykcyjno przestrzegania kryteriw oceny. Respondenci
podkrelaj, e bardziej istotna jest indywidualno intelektualna naukowca ni administracyjne
wymogi oraz, e powinno si ograniczy do minimum wymagania formalne, jeli nie chce si
wyeliminowa ludzi naprawd zainteresowanych nauk kosztem tych zainteresowanych tylko
zdobyciem stopnia. Wedug przedstawicieli tej grupy respondentw kryteria trzeba traktowa
w sposb zindywidualizowany, odnoszc je do kontekstu osoby i bada. Z drugiej strony
pojawiaj si opinie, e powinien obowizywa wymg odpowiedniej wartoci indeksu Hirscha
i IF dla prac wchodzcych w zakres habilitacji, np. sumaryczny IF =20, H= 8-10.
Respondenci zwracaj rwnie uwag na problem czsto zmieniajcej si punktacji czasopism
i wyduajcy si czas oczekiwania na pojawienie si publikacji. Jak zauwaa jeden
z ankietowanych: Przy aktualnym czasie cyklu wydawniczego w renomowanych czasopismach,
8 lat na zebranie cyklu publikacji to za mao. Sytuacja taka w konsekwencji prowadzi
do niszego poziomu cytowalnoci prac i tym samym niszego poziomu indeksu Hirscha.
Wedug ankietowanych dobr recenzentw osignicia naukowego habilitantw powinien by
bardziej przemylany i uzasadniony. Respondenci zauwaaj, e przed kandydatami
na doktora habilitowanego stawia si wymagania, ktrych nie spenia 50% osb, ktre taki tytu
maj. Taka sytuacja rodzi wrd habilitantw poczucie duej niesprawiedliwoci. Proponowane
przez respondentw rozwizania obejmuj take:

Zlikwidowanie koniecznoci pozyskiwania owiadcze od wspautorw

dotyczcych wkadu w powstawanie prac (w tym okrelenia udziau procentowego).
Respondenci zwracaj uwag, e podczas wsplnego rozwizywania problemw
trudno jest myle o dokadnym rozgraniczeniu, kto czego dokona. Propozycja
ta argumentowana jest rwnie zdarzajcymi si konfliktami ze wspautorami
i trudnoci pozyskiwania owiadcze od osb, z ktrymi utracio si kontakt lub
s spoza rodowiska akademickiego. Ankietowani zauwaaj take pojawiajcy si
problem koniecznoci dopisywania jako wspautorw prac kierownikw jednostek,
w ktrych s zatrudnieni.

Uwzgldnienie w wikszym stopniu w ocenie dorobku habilitanta dziaalnoci

dydaktycznej. Wedug respondentw wiksze znaczenie dla oceny dorobku habilitanta
powinno mie penienie funkcji promotora/opiekuna prac licencjackich, inynierskich
i magisterskich.

Uwzgldnienie w wikszym stopniu w ocenie dorobku habilitanta wsppracy

z polskim przemysem i tworzenie rzeczywistych rozwiza technicznych,
wypracowanych przez naukowcw uczelni technicznych.

Analiza wypowiedzi respondentw wskazuje na istnienie wielu kontrowersji wok tematu nowej
procedury habilitacyjnej i potrzeb dalszych dyskusji na forum akademickim. Ankietowani
negatywnie oceniaj brak jednomylnoci w interpretacji tak podstawowych poj, jak
osignicie naukowe czy jednotematyczno cyklu publikacji. Niepokoi ich take niejasno
i dowolno stosowania kryteriw oceny dorobku habilitantw.
Wyniki ankiety jednoznacznie wskazuj, e potrzebne jest wiksze rozpowszechnienie
informacji na temat procedury habilitacyjnej zgodnej z obowizujcymi obecnie przepisami.
Wrd pracownikw naukowych brak jest rzetelnej wiedzy dotyczcej nowej procedury
habilitacyjnej, co w konsekwencji prowadzi moe do sytuacji niekorzystnych dla habilitanta.
Pytania dotyczce postpowania habilitacyjnego zgaszaj przede wszystkim osoby planujce
rozpocz procedur habilitacyjn w najbliszym czasie, lepsza znajomo procedur powinna
jednak mie miejsce w caym rodowisku akademickim.

Analiza danych
Na podstawie analizy wynikw ankiety (rys. 1) mona stwierdzi, e najwiksze poparcie nowy
tryb habilitacji ma wrd osb bdcych w trakcie postpowania habilitacyjnego. Zapewne
wynika to z faktu, e habilitanci musieli dokadnie zapozna si z now procedur i atwiej im
porwna wymagania stawiane habilitantom. Zdecydowanymi przeciwnikami nowego trybu
habilitacji s ankietowani posiadajcy habilitacj lub osoby, ktrych tryb przyznawania habilitacji
nie dotyczy ponad 20% gosw w kadej z tych grup. Tylko 7% osb bdcych w trakcie
postpowania habilitacyjnego wyrazio zdecydowany sprzeciw wobec nowej procedury.

Rys. 1. Jak oceniasz nowy tryb habilitacji (1 jest zdecydowanie gorszy ni stary, 7 jest zdecydowanie lepszy ni
stary)

Rys. 2. Jak oceniasz nowy tryb habilitacji (1 jest zdecydowanie gorszy ni stary, 7 jest zdecydowanie lepszy ni
stary)

Uwzgldniajc podzia na dziedziny nauki (rys. 2), 19% przedstawicieli nauk humanistycznych
jest zdecydowanie przeciw nowemu trybowi habilitacji. Najwiksze zdecydowane poparcie
deklaruj przedstawiciele nauk przyrodniczych (ponad 25%), ponad 20% poparcie deklaruj
przedstawiciele nauk medycznych i o zdrowiu oraz o kulturze fizycznej, jak rwnie nauk
rolniczych, lenych i weterynaryjnych. Zapewne wynika to ze specyfiki prowadzonych prac
badawczych. Przedstawiciele nauk humanistycznych i spoecznych czciej publikuj wyniki
swoich bada w formie ksikowej. Szybki postp nauki w dziedzinach medycznych, cisych

i przyrodniczych zmusza autorw bada do szybkiego publikowania wynikw, dlatego atwiej

im przedstawi osignicie habilitacyjne jako cykl artykuw powizanych tematycznie.

Rys. 3. Czy Twoim zdaniem stopie doktora habilitowanego jest potrzebny? (1 zdecydowanie nie,
7 zdecydowanie tak)

Rys. 4. Czy Twoim zdaniem stopie doktora habilitowanego jest potrzebny? (1 zdecydowanie nie,

7 zdecydowanie tak)

Najwiksze poparcie zwizane z utrzymaniem stopnia doktora habilitowanego (rys. 3.) jest
w grupie ankietowanych posiadajcych tytu profesora (ponad 60% tej grupy jest
za utrzymaniem habilitacji). Natomiast tylko 45% osoby ze stopniem doktora habilitowanego
zdecydowanie popiera habilitacj. Zdecydowanie za zniesieniem habilitacji jest tylko 9% osb

10

posiadajcych habilitacj. Natomiast osoby nie posiadajc stopnia doktora habilitowanego

w wikszoci uwaaj, e habilitacja nie jest potrzebna. Uwzgldniajc podzia na dziedziny
nauki (rys. 4.) zdecydowanymi zwolennikami zniesienia habilitacji s przedstawiciele nauk
humanistycznych, technicznych oraz rolniczych, lenych i weterynaryjnych ponad 30% gosw
ankietowanych z tych grup. Okoo jedna czwarta ankietowanych przedstawicieli innych dziedzin
nauki rwnie jest za zaniesieniem habilitacji.

Rys. 5. Czy gdyby zastpi wymg owiadcze wspautorw, samym owiadczeniem habilitanta o jego wkadzie
w prace zbiorowe, to takie rozwizanie byoby (1 zdecydowanie niewystarczajce, 7 zdecydowanie

wystarczajce)

Rys. 6. Czy gdyby zastpi wymg owiadcze wspautorw, samym owiadczeniem habilitanta o jego wkadzie
w prace zbiorowe, to takie rozwizanie byoby (1 zdecydowanie niewystarczajce, 7 zdecydowanie

wystarczajce)

11

Z ankiety wynika, e osoby w trakcie postpowania habilitacyjnego oraz bezporednio przed

wszczciem procedury habilitacyjnej wolayby, eby ograniczy liczb owiadcze jakie musi
skada habilitant (rys. 5). Osoby z tej grupy wolaby zastpi owiadczenia wspautorw
publikacji o indywidualnym wkadzie pracy owiadczeniem habilitanta o wkadzie w prace
zbiorowe. Zdecydowanymi przeciwnikami tego rozwizania s osoby posiadajce habilitacj
oraz osoby, ktrych ten problem nie dotyczy. Moe to wynika z faktu, e w poprzednim trybie
przyznawania habilitacji takie owiadczenia nie byy potrzebne, a osoby posiadajce habilitacj
nie zdaj sobie sprawy ile owiadcze naley przygotowa i jak musz mie form.
Uwzgldniajc podzia na dziedziny nauki (rys. 6) najwicej zwolennikw ograniczenia liczby
owiadcze jest wrd osb reprezentujcych nauki techniczne, medyczne i o zdrowiu oraz
o kulturze fizycznej, rolnicze, lene i weterynaryjne oraz przyrodnicze. Najwicej
zdecydowanych
zwolennikw
zachowania
owiadcze
wspautorw
publikacji
o indywidualnym wkadzie pracy jest wrd przedstawicieli nauk humanistycznych. Moe to
wynika ze specyfiki prowadzonych bada oraz liczby wspautorw publikacji. W przypadku
prac naukowych w naukach humanistycznych wiele publikacji jest jednoautorskich, natomiast
w przypadku np. nauk technicznych wiele bada prowadzonych jest w duych zespoach
interdyscyplinarnych, a publikacje naukowe posiadaj od kilku do nawet kilkudziesiciu autorw.
Prace wieloautorskie powoduj przede wszystkim problemy natury technicznej zwizane
z zebraniem owiadcze wszystkich autorw.

Rys. 7. Obecnie, gdy osigniciem habilitacyjnym jest cykl publikacji, musi on by jednotematyczny.
Wymg ten jest Twoim zdaniem (1 zdecydowanie zbdny, 7 zdecydowanie konieczny)

12

Rys. 8. Zastpienie wymogu jednotematycznoci wymogiem, aby publikacje byy jedynie we waciwej dyscyplinie
naukowej (1 zdecydowanie niewystarczajce, 7 zdecydowanie wystarczajce)

Rys. 9. Zastpienie wymogu jednotematycznoci wymogiem, aby publikacje byy jedynie we waciwej dyscyplinie
naukowej (1 zdecydowanie niewystarczajce, 7 zdecydowanie wystarczajce)

Ankietowani posiadajcy habilitacj zapytani o cykl publikacji bdcy osignieciem

habilitacyjnym byli zdecydowanie zwolennikami (rys. 7), e powinien to by jednotematyczny
cykl publikacji. Natomiast zdecydowana wikszo osb przed habilitacj bez wzgldu na
dyscyplin naukow bya zwolennikami aby wymg jednotematycznoci zastpi publikacjami
we waciwej dyscyplinie naukowej (rys. 8. i 9.) . Moe to wynika z faktu, e osoby posiadajce
habilitacj przygotowyway rozprawy habilitacyjne w formie ksikowej. Obecnie wielu
naukowcw prowadzi badania interdyscyplinarne i trudno jest im opublikowa kilka
jednotematycznych artykuw o wysokim poziomie naukowym.
13

Rys.10. Czy informacja na stronie internetowej CK w sposb klarowny i przystpny prezentuje sposb przygotowania
wniosku oraz przebieg postpowania habilitacyjnego? (1 zdecydowanie nie, 7 - zdecydowanie tak)

Rys. 11. Czy strona internetowa CK zawierajca dane o toczcych si postpowaniach wymaga rozbudowy
(sortowanie wedug dat; opis zaczanych dokumentw)? (1 zdecydowanie nie, 7 zdecydowanie tak)

14

Rys. 12. Czy strona internetowa CK zawierajca dane o toczcych si postpowaniach wymaga rozbudowy
(sortowanie wedug dat; opis zaczanych dokumentw)? (1 zdecydowanie nie, 7 zdecydowanie tak)

Dla wszystkich grup biorcych udzia w ankiecie sposb przygotowania wniosku habilitacyjnego
oraz danych dotyczcych habilitacji przedstawiany na stronie internetowej CK nie jest
jednoznaczny (rys.10). Poowa ankietowanych stwierdzia, e miaa problemy ze znalezieniem
potrzebnych im informacji. Zdecydowana wikszo ankietowanych zarwno osoby bez
habilitacji jak rwnie samodzielni pracownicy naukowi stwierdzia, e strona CK wymaga
rozbudowy o opis zaczonych dokumentw oraz narzdzia uatwiajce wyszukiwani
i sortowanie informacji (rys. 11). Najwicej zwolennikw tego typu modyfikacji strony CK byo
wrd przedstawicieli nauk humanistycznych i spoecznych ponad 30% ankietowanych z tych
grup (rys. 12).

15

Rys. 13. Czy na prob habilitanta CK powinna publikowa tre odwoania od decyzji na swojej stronie oraz decyzj
kocow? (1 zdecydowanie nie, 7 zdecydowanie tak)

Rys. 14. Czy na prob habilitanta CK powinna publikowa tre odwoania od decyzji na swojej stronie oraz decyzj
kocow? (1 zdecydowanie nie, 7 zdecydowanie tak)

Przedstawicieli wszystkich grup biorcy udzia w ankiecie, nie zalenie od stopnia i tytuu
naukowego oraz dziedziny nauki, ktr reprezentuj byli zwolennikami, eby na prob
habilitanta CK powinna publikowa na swoje stronie tre odwoania od decyzji oraz decyzj
kocow (rys. 13 i 14).

16

Rys. 15. Habilitant docza do wniosku take dokumenty w jzyku angielskim. Czy one te powinny by
publikowane? (1 zdecydowanie nie, 7 zdecydowanie tak)

Wikszo ankietowanych uwaa, e dokumenty w jzyku angielskim doczone do wniosku

habilitacyjnego powinny by publikowane na stronie CK. Zdecydowanymi zwolennikami tego
rozwizania s przedstawiciele nauk cisych, technicznych i przyrodniczych (rys. 15).

Rys. 16. Habilitant ma obowizek przedstawi wraz z wnioskiem owiadczenia wspautorw o ich wkadzie pracy
w powstanie artykuu/monografii/dziea. Czy takie owiadczenia te powinny by publikowane na stronach CK?
(1 zdecydowanie nie, 7 zdecydowanie tak)

17

Rys. 17. Habilitant ma obowizek przedstawi wraz z wnioskiem owiadczenia wspautorw o ich wkadzie pracy
w powstanie artykuu/monografii/dziea. Czy takie owiadczenia te powinny by publikowane na stronach CK?
(1 zdecydowanie nie, 7 zdecydowanie tak)

Habilitant ma obowizek przedstawi wraz z wnioskiem owiadczenia wspautorw o ich

wkadzie pracy w powstawanie artykuu/monografii/dziea. Samodzielni pracownicy naukowi
w wikszoci uwaaj, e takie owiadczenia powinny by publikowane na stronie CK (rys. 16).
Najwicej zwolennikw tego rozwizania jest wrd przedstawicieli nauk humanistycznych,
cisych i technicznych (rys.17).
Ankietowani, ktrzy nie maj stopnia doktora habilitowanego s przeciwni publikacji owiadcze
(rys. 15). Uwzgldniajc podzia na dziedziny nauki, ponad jedna trzecia przedstawicieli nauk
medycznych i o zdrowiu oraz kulturze fizycznej; rolniczych, lenych i weterynaryjnych jak
rwnie nauk spoecznych nie widzi potrzeby eby tego typu owiadczenia umieszcza
na stronie CK (rys. 16).

Podsumowanie
Opinie w rodowisku naukowym na temat nowej procedury przeprowadzania postpowania
habilitacyjnego s podzielone i zale od stopni i tytuw, ktre posiadaj ankietowani.
Ze wzgldu na rnice w sposobie prowadzenia bada oraz ich publikacji mona rwnie
zauway odmienne opinie przedstawicieli rnych dyscyplin naukowych. Naley jednak
podkreli, e osoby bdce przed i w trakcie procedury habilitacyjnej s zwolennikami nowej
procedury.

18

Formularz ankiety
Rada Modych Naukowcw rozpoczyna konsultacje ze rodowiskiem naukowcw na temat
nowego postpowania habilitacyjnego. Chcemy pozna Pastwa opinie oraz zachci do
zaproponowania nowych rozwiza, ktre usprawniyby postpowanie.
Pe

Kobieta
Mczyzna

Rok urodzenia
Kraj zatrudnienia
Polska
Inne:
Miejsce zatrudnienia
uczelnia publiczna
uczelnia niepubliczna
jednostka naukowa PAN
instytut badawczy
przedsibiorstwo
inne
Czy jednostka, w ktrej pracujesz ma uprawnienia habilitacyjne?
tak
nie
nie dotyczy
Kiedy planujesz zoy wniosek o wszczcie postpowania habilitacyjnego?
mam habilitacj
postpowanie habilitacyjne jest w trakcie
w cigu 2 lat
od 3 do 5 lat
od 6 do 8 lat
wicej ni 8 lat
nie dotyczy
Stopie/tytu naukowy
mgr
dr

19

dr hab.
prof. dr hab.

Ile lat temu obronia/obronie doktorat?

0-3
4-8
8+
nie dotyczy
Obszar zainteresowa naukowych:
nauki humanistyczne
nauki spoeczne
nauki cise
nauki przyrodnicze
nauki techniczne
nauki rolnicze, lene i weterynaryjne
nauki medyczne i o zdrowiu oraz o kulturze fizycznej
sztuka
Ocena postpowania habilitacyjnego
1. Czy Twoim zdaniem stopie doktora habilitowanego jest potrzebny?
zdecydowania nie 1

zdecydowanie tak

2. Jak oceniasz nowy tryb habilitacji?

jest zdecydowanie gorszy 1
ni stary

jest zdecydowanie
ni stary

lepszy

3. W przypadku prac zbiorowych habilitant musi dostarczy owiadczenia wspautorw o

indywidualnym wkadzie. Wymg ten jest Twoim zdaniem:*
Wymagane
zdecydowanie zbdny 1

zdecydowanie konieczny

4. Czy gdyby zastpi wymg owiadcze wspautorw, samym owiadczeniem habilitanta o

jego wkadzie w prace zbiorowe, to takie rozwizanie byoby:
zdecydowanie 1
niewystarczajce

zdecydowanie
wystarczajce

20

5. Obecnie, gdy osigniciem habilitacyjnym jest cykl publikacji, musi on by jednotematyczny.

Wymg ten jest Twoim zdaniem:
zdecydowanie zbdny 1

zdecydowanie konieczny

6. Czy gdyby zastpi wymg jednotematycznoci wymogiem, aby publikacje byy jedynie we
waciwej dyscyplinie naukowej, to takie rozwizanie byoby:
zdecydowanie 1
niewystarczajce

zdecydowanie
wystarczajce

Inne propozycje dot. cyklu publikacji:

7. Czy jeste za doprecyzowaniem minimalnych wymaga stawianych habilitantowi? Jeli tak,
to w jaki sposb?
8. Jak oceniasz przystpno prezentacji danych dotyczcych postpowania habilitacyjnego na
stronie internetowej CK. Czy informacje ktrych poszukiwae(-a) atwo znale?
zdecydowanie nie 1

zdecydowanie tak

9. Czy informacja na stronie internetowej CK w sposb klarowny i przystpny prezentuje sposb

przygotowania wniosku oraz przebieg postpowania habilitacyjnego?
zdecydowanie nie 1

zdecydowanie tak

10. Czy strona internetowa CK zawierajca dane o toczcych si postpowaniach wymaga

rozbudowy (sortowanie wedug dat; opis zaczanych dokumentw)?
zdecydowanie nie 1

zdecydowanie tak

11. Czy na prob habilitanta CK powinna publikowa tre odwoania od decyzji na swojej
stronie oraz decyzj kocow?
zdecydowanie nie 1

zdecydowanie tak

12. Habilitant docza do wniosku take dokumenty w jzyku angielskim. Czy one te powinny
by publikowane?
zdecydowanie nie 1

zdecydowanie tak

13. Habilitant ma obowizek przedstawi wraz z wnioskiem owiadczenia wspautorw o ich

wkadzie pracy w powstanie artykuu/monografii/dziea. Czy takie owiadczenia te powinny by
publikowane na stronach CK?

21

zdecydowanie nie 1

zdecydowanie tak

14. Inne propozycje zmian w postpowaniu habilitacyjnym:

Uwagi dotyczce ankiety:

22