Wprowadzenie

Proponujc Pastwu kurs przygotowujcy do pracy na stanowisku specjalisty

ds. ksigowoci prowadzonej w formie podatkowej ksigi przychodw i rozchodw,
mamy wiadomo nieustajcych zmian polskiego prawa podatkowego i narastajcych problemw, ktre nurtuj niemal kadego przedsibiorc i ksigowego. Regulacje dotyczce przepisw podatkowych s tak zawie, i dla rozwizania niektrych
problemw potrzebna jest wiedza z wielu dziedzin. Dlatego te przedstawimy Pastwu kompleksow analiz problemw z zakresu prawa podatkowego, ktra da gwarancj naleytego rozwizania nurtujcych Pastwa pyta, z jakimi ksigowy nie
zawsze moe sobie poradzi.
W trakcie kursu szczegln uwag bdziemy kadli na zagadnienia praktyczne oraz
na du liczb wicze, ktre pomog Pastwu rozwika wiele problemw natury
praktycznej. Problemy te pojawiaj si dopiero w trakcie pracy.
Korzystanie z naszej pomocy uatwi podjcie waciwych decyzji inwestycyjnych
oraz zaplanowanie dziaalnoci w taki sposb, ktry pozwoli na optymalizacj opodatkowania i wpynie korzystnie na wynik finansowy przedsibiorstwa i nie narazi
na nieprzewidziane konsekwencje podatkowe.
Kurs ten co prawda dotyczy tylko i wycznie zasad prowadzenia podatkowej ksigi
przychodw i rozchodw, jednake pokaemy Pastwu, i prowadzenie tej formy
ewidencji daje wiele moliwoci do ksztatowania wysokoci opodatkowania w Pastwa firmie.
Po ukoczeniu tego kursu bd Pastwo wiadomi puapek czyhajcych na podatnikw prowadzcych ewidencj przychodw i rozchodw. Bd Pastwo mogli prowadzi ksigi przychodw i rozchodw z pen wiadomoci, i robi to Pastwo zgodnie
z obowizujcymi przepisami i w sposb, ktry pozwoli na skorzystanie z przysugujcych moliwoci obnienia wysokoci paconych podatkw.
Pragniemy jeszcze zwrci Pastwa uwag na fakt, e polskie przepisy podatkowe
ulegaj cigym zmianom, warto zatem stale poszerza i uaktualnia wiedz zdobyt na kursie.

W jaki sposb s opracowane materiay lekcyjne kursu Specjalista ds. ksigi

przychodw i rozchodw?
Kad przesyk, ktr otrzymaj Pastwo od nas, bdziemy nazywa zeszytami.
Kurs obejmuje 12 zeszytw (24 lekcje); bd je Pastwo umieszcza kolejno w specjalnym segregatorze, ktry wysyamy z naszymi pierwszymi materiaami.
Wysyane do Pastwa zeszyty bd zawieray:
l

podstawowy materia dydaktyczny (dwie lekcje),

teksty prawne, specjalnie opracowane na potrzeby kursu w formie wycigw

z istotnych aktw normatywnych.

Chcielibymy zwrci uwag na specjalny, uatwiajcy nauk charakter

naszych materiaw lekcyjnych:
l

kady zeszyt ma okrelon, powtarzaln struktur dydaktyczn;

dla dodatkowego utrwalenia materiau kada lekcja zakoczona jest podsumowaniem obejmujcym najwaniejsze zagadnienia w niej wystpujce;

na kocu kadego zeszytu zostaa zamieszczona praca domowa bdca istotnym

sprawdzianem stopnia opanowania wiedzy z kadej lekcji;

nasze kursy cechuje bezporedni styl wykadu;

stosowane formy graficzne powinny uatwi przyswajanie wiedzy.

Kady student ma prywatnego nauczyciela.

Prac domow mog Pastwo przysya do swojego prywatnego nauczyciela, ktry
oceni poprawno odpowiedzi. Komentarz nauczyciela bdzie odnosi si do zagadnie omawianych w danym zeszycie.
Na marginesach lekcji spotkaj si Pastwo z nastpujcymi symbolami:

sygnalizuje nowe informacje, definicje, zaoenia.

sygnalizuje przykad ilustrujcy omawiane zagadnienie.

sygnalizuje zadania praktyczne, ktrych rozwizanie znajduje si na kocu lekcji
(jeli jest taka potrzeba).
3 (12)

oznacza, e ten temat poruszany by ju wczeniej, np. w lekcji 3 na stronie 12.

I jeszcze jedna uwaga. Dla uproszczenia postanowilimy zwraca si do naszych

Studentw, przyjmujc form Ty, a nie Pan/Pani. Liczymy na wyrozumiao
zarwno modych, jak i starszych Studentw. Uwaamy, e teksty pisane w wybranej przez nas formie stan si bardziej przejrzyste i przyjemne w czytaniu.

LEKCJA 1
Ewidencje podatkowe. Zasady oglne i ich
klasyfikacja
Wstp
W lekcji pierwszej wprowadzimy Ci w charakter ewidencji polegajcej na prowadzeniu podatkowej ksigi przychodw i rozchodw oraz przekaemy oglne informacje na temat zasad i warunkw jej prowadzenia. Ponadto dowiesz si:
l

kto moe prowadzi ksigowo w formie podatkowej ksigi przychodw i rozchodw;

kto jest zwolniony z prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw;

jakie przepisy reguluj jej prowadzenie;

jakie ewidencje i rejestry s zwizane z podatkow ksig przychodw i rozchodw;

jak powinna wyglda prawidowa ewidencja przychodw i rozchodw;

w jaki sposb przechowuje si dokumentacj podatkow.

Pojcie podatkowej ksigi przychodw i rozchodw

Na pocztku sprbujmy wyjani definicj podatkowej ksigi przychodw i rozchodw, ktr w skrcie bdziemy nazywa KPiR, czyli od pierwszych liter nazwy.
Podatkowa ksiga przychodw i rozchodw naley, zgodnie z art. 3 pkt 4 ustawy z 29
sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa, do ksig podatkowych, do prowadzenia
ktrych w celach podatkowych zobowizani s podatnicy, patnicy lub inkasenci.
W myl ordynacji podatkowej za ksigi podatkowe przyjmuje si: ksigi rachunkowe, podatkow ksig przychodw i rozchodw, ewidencje oraz rejestry, do prowadzenia ktrych do celw podatkowych na podstawie odrbnych przepisw zobowizani s podatnicy, patnicy lub inkasenci.
Podatkowa ksiga przychodw i rozchodw jest podstawowym urzdzeniem
ksigowym sucym do ewidencjonowania dla celw podatku dochodowego
przychodw i kosztw (wydatkw) podatnika.
W definicji KPiR pojawiy si takie hasa, jak: podatnik, patnik, inkasent. Z pewnoci s one Tobie znane. Jednak w celu penego zdefiniowania zagadnienia przypomnimy rwnie, co one oznaczaj. Definicje te zawarte zostay w art. 79 ordynacji
podatkowej.

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

Podatnikiem nazywamy osob fizyczn, prawn lub jednostk organizacyjn niemajc osobowoci prawnej, podlegajc na mocy ustaw podatkowych obowizkowi podatkowemu. Ustawy podatkowe mog ustanowi podatnikami inne
podmioty.
Przykadowo ustawa o podatku dochodowym od osb prawnych ustanowia podatnikiem podatkow grup kapitaow.
Patnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemajca osobowoci prawnej obowizana na podstawie przepisw prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpacenia go we waciwym terminie organowi podatkowemu.
Inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemajca osobowoci prawnej obowizana do pobrania od podatnika podatku
i wpacenia go we waciwym terminie organowi podatkowemu.
Podstawow, najczciej stosowan, form ewidencji podatkowej dla maych przedsibiorcw jest podatkowa ksiga przychodw i rozchodw.
Podatkow ksig przychodw i rozchodw prowadz podatnicy podatku dochodowego od osb fizycznych opodatkowani na zasadach oglnych, tzn. wedug skali
podatkowej albo podatkiem liniowym (19%), ktrzy nie przekroczyli limitu rwnowartoci w zotych 1.200.000 euro zobowizujcego ich do prowadzenia ksig
rachunkowych (tzw. penej ksigowoci).
Ksigowo na podatkowej ksidze przychodw i rozchodw prowadz rwnie
spki cywilne, spki jawne oraz spki partnerskie wykonujce dziaalno gospodarcz, o ile nie s zobowizane do prowadzenia ksig rachunkowych. Spki te prowadz jedn ksig dla wszystkich wsplnikw (dla spki).
Podmioty te mog rwnie prowadzi ksigi rachunkowe na podstawie ustawy
o rachunkowoci, poniewa jednak prowadzenie ksig rachunkowych jest o wiele
bardziej skomplikowane i bardziej kosztowne, std te rzadko ktry przedsibiorca
dobrowolnie wybiera t form ksigowania.
Gwnym celem, ktry speni ma podatkowa ksiga przychodw i rozchodw, jest
zapewnienie prawidowego ustalenia dochodu lub straty i wysokoci nalenego
podatku za rok podatkowy oraz nalenych zaliczek na podatek w trakcie trwania
roku podatkowego.
Poza wspomnianymi wyej podmiotami gospodarczymi obowizek prowadzenia
podatkowej ksigi przychodw i rozchodw dotyczy rwnie osb:
l

wykonujcych dziaalno na podstawie umw agencyjnych i umw na warunkach zlecenia, zawartych na podstawie odrbnych przepisw;

prowadzcych dziay specjalne produkcji rolnej, jeeli osoby te zgosiy zamiar

prowadzenia tych ksig;

duchownych, ktre zrzeky si opacania zryczatowanego podatku dochodowego.

Obowizek prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw dotyczy rwnie rolnikw prowadzcych gospodarstwo rolne bez zatrudnienia w nim pracownikw, czonkw rolniczych spdzielni produkcyjnych oraz pracownikw rolnych, kt-

LEKCJA 1

rzy wykonuj dziaalno gospodarcz osobicie lub z udziaem czonkw rodziny

pozostajcych we wsplnym gospodarstwie domowym. Jeeli jednak czny przychd z tej dziaalnoci gospodarczej nie przekracza 10.000 z w roku podatkowym, to
ksiga ta prowadzona jest wedug uproszczonych zasad.
Do prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw zobligowani s podejmujcy wykonywanie dziaalnoci w roku podatkowym:
l

po zmianie dziaalnoci wykonywanej samodzielnie na dziaalno prowadzon

na imi obojga maonkw, w tym take w formie spki z maonkiem;

po zmianie dziaalnoci wykonywanej na imi obojga maonkw, w tym take

w formie spki z maonkiem, na dziaalno prowadzon samodzielnie przez jednego lub kadego z maonkw;

po zmianie dziaalnoci wykonywanej samodzielnie przez maonka na dziaalno prowadzon samodzielnie przez drugiego maonka, jeeli maonek lub
maonkowie, na imi ktrych prowadzona bya dziaalno przed zmian,
opacali z tej dziaalnoci podatek dochodowy na oglnych zasadach;

rozpoczynajcy dziaalno samodzielnie lub w formie spki, jeeli podatnik lub

co najmniej jeden ze wsplnikw przed rozpoczciem dziaalnoci w roku podatkowym lub w roku poprzedzajcym rok podatkowy wykonywa w ramach stosunku
pracy lub spdzielczego stosunku pracy czynnoci wchodzce w zakres dziaalnoci podatnika lub spki.
PRZYKAD 1
Pani Agnieszka prowadzia dziaalno w spce cywilnej ze swoim wspmaonkiem, rozliczajc si z fiskusem na zasadach oglnych. W lipcu tego samego roku
zlikwidowaa spk cywiln i we wrzeniu rozpocza dziaalno samodzielnie.
Pani Agnieszka w zwizku z tym nie ma prawa do opodatkowania w formie ryczatu
od przychodw ewidencjonowanych i moe rozlicza si tylko na zasadach oglnych.

PRZYKAD 2
Pan Andrzej prowadzi na swoje nazwisko dziaalno gospodarcz i w dniu 15
grudnia ubiegego roku zlikwidowa j. Jego ona Maria natomiast otworzya tak
dziaalno 1 stycznia biecego roku.
W takim przypadku pani Maria ma prawo wyboru opodatkowania w formie ryczatu
od przychodw ewidencjonowanych lub na zasadach oglnych. Moliwo taka
wynika z faktu, i pani Maria rozpocza swoj dziaalno w roku nastpujcym po
tym, w ktrym jej m zlikwidowa swoj dziaalno.

Obowizek prowadzenia ksigi nie dotyczyby rwnie firmy, gdyby osoba j prowadzca:
l

prowadzia ksigi rachunkowe (handlowe);

opacaa podatek dochodowy na podstawie karty podatkowej lub jako ryczat od

przychodw ewidencjonowanych;

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

l

wykonywaa czynnoci wolnego zawodu na umow zlecenia lub o dzieo zawart

z jednostk organizacyjn lub firm, o ile usugi te nie wchodz w zakres zaewidencjonowanej dziaalnoci gospodarczej;

wykonywaa osobicie usugi na zlecenie wadajcego nieruchomoci (umowa

zlecenia lub o dzieo) dla potrzeb tej nieruchomoci;

wykonywaa zawd adwokata, ale tylko w zespole adwokackim;

przewozia osoby i towary taborem konnym;

sprzedawaa rodki trwae po likwidacji firmy.

Naczelnik urzdu skarbowego na wniosek firmy moe take zwolni j z tego obowizku z uwagi na wiek, stan zdrowia (np. inwalidztwo) lub rodzaj i rozmiar (rozumiemy, e niewielki) prowadzonej dziaalnoci.
Wniosek o zwolnienie z obowizku prowadzenia KPiR musi by zoony na co najmniej 30 dni przed rozpoczciem miesica, od ktrego zwolnienie miaoby by zastosowane, a w razie rozpoczcia wykonywania dziaalnoci lub powstania obowizku
prowadzenia ksigi w trakcie roku podatkowego w terminie 14 dni od dnia rozpoczcia tej dziaalnoci lub powstania obowizku prowadzenia ksigi.

Przepisy obowizujce w sprawie prowadzenia podatkowej ksigi

przychodw i rozchodw
Do przepisw odnoszcych si obecnie do KPiR nale:
l

rozporzdzenie Ministra Finansw z 26 sierpnia 2003 roku w sprawie prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw, ktre zaczylimy do tego
zeszytu;

ustawa z 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa;

ustawa z 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osb fizycznych;

ustawa z 20 listopada 1998 roku o zryczatowanym podatku dochodowym od niektrych przychodw osiganych przez osoby fizyczne.

Podatnik, ktry postanowi rozlicza si na podstawie podatkowej ksigi przychodw i rozchodw, jest zobowizany do powiadomienia naczelnika urzdu skarbowego o fakcie zaoenia ksigi (poprzez wskazanie tego w formularzu rejestracyjnym
CEiDG-1).
Zaoona ksiga przychodw i rozchodw powinna by zbroszurowana i podpisana.
Strony powinny by przeliczone i ponumerowane.
Ponadto podatnik, ktry rozpoczyna dziaalno w trakcie roku podatkowego i nie
wybiera opodatkowania w formie karty podatkowej lub gdy nie przysuguje mu
inna forma zryczatowanego opodatkowania, musi zawiadomi o prowadzeniu
KPiR naczelnika waciwego urzdu skarbowego w terminie 7 dni od dnia zaoenia
ksigi. Inaczej jest natomiast w przypadku kontynuacji tej samej formy opodatkowania. Wychodzc naprzeciw potrzebie tworzenia lepszych warunkw dziaania
maych i rednich przedsibiorstw, w zakresie zryczatowanych form opodatkowania, doprecyzowano przepisy dotyczce jednoznacznego okrelenia, i podstawow
form opodatkowania przychodw osiganych z prowadzonej dziaalnoci gospo-

LEKCJA 1

darczej s zasady oglne. Konsekwencj takiego rozwizania jest odejcie od bardzo biurokratycznych, formalnych wymogw dotyczcych corocznego wyboru formy
opodatkowania na rzecz domniemania, i w przypadku braku informacji od podatnika o zmianach, prowadzi on nadal dziaalno opodatkowan na dotychczasowych zasadach.

Obowizek prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw

W cytowanym rozporzdzeniu obowizek prowadzenia KPiR jest naoony na:
l

osoby fizyczne prowadzce pozarolnicz dziaalno gospodarcz;

spki cywilne osb fizycznych prowadzcych pozarolnicz dziaalno gospodarcz;

spki cywilne osb fizycznych prowadzcych dziaalno w zakresie wolnych zawodw;

osoby wykonujce dziaalno na podstawie umw agencyjnych i umw na warunkach zlecenia zawartych na podstawie odrbnych przepisw;

osoby prowadzce dziay specjalne produkcji rolnej, jeeli zgosiy zamiar prowadzenia tych ksig;

osoby duchowne, ktre z zasady opodatkowane s zryczatowanym podatkiem od

przychodw ewidencjonowanych (jednak na wasny wniosek mog prowadzi ewidencj w postaci podatkowej ksigi przychodw i rozchodw).

Osoby zwolnione z prowadzenia podatkowej ksigi przychodw

i rozchodw
Z prowadzenia ewidencji w formie podatkowej ksigi przychodw i rozchodw zwolnieni s nastpujcy podatnicy:
l

prowadzcy ksigi rachunkowe;

opacajcy podatek dochodowy w formach zryczatowanych, na zasadach okrelonych w ustawie z 20 listopada 1998 roku o zryczatowanym podatku dochodowym
od niektrych przychodw osiganych przez osoby fizyczne zwanej dalej ustaw
o zryczatowanym podatku;

wykonujcy wycznie usugi przewozu osb i towarw taborem konnym;

wykonujcy wolny zawd adwokata wycznie w zespole adwokackim;

dokonujcy sprzeday rodkw trwaych po likwidacji dziaalnoci;

Obowizek prowadzenia typowej ksigi nie dotyczy rolnikw prowadzcych gospodarstwo rolne bez zatrudnienia w nim pracownikw, czonkw rolniczych spdzielni produkcyjnych oraz pracownikw rolnych wykonujcych osobicie lub
z udziaem czonkw rodziny pozostajcych we wsplnym gospodarstwie domowym
dziaalno gospodarcz, jeeli czny przychd osigany z tej dziaalnoci nie
przekracza 10.000 z w roku podatkowym. Zobligowani oni s do prowadzenia ksigi
przeznaczonej dla rolnikw.

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

Dziaalno gospodarcza
Dziaalno gospodarcza to dziaalno zarobkowa (w zakresie dziaalnoci wytwrczej, usugowej, handlowej i budownictwa) wykonywana w sposb cigy
i zorganizowany, prowadzona we wasnym imieniu i na wasny rachunek, z ktrej
uzyskane przychody nie s zaliczane do innych przychodw.

Osoba fizyczna
Definicja osoby fizycznej zostaa okrelona w rozdziale pierwszym Kodeksu cywilnego. Aby moliwie jak najlepiej zdefiniowa to pojcie, przytaczamy odpowiedni fragment Kodeksu. Ot:
Art. 8. 1. Kady czowiek od chwili urodzenia ma zdolno prawn.
Art. 9. W razie urodzenia si dziecka domniemywa si, e przyszo ono na wiat ywe.
Art. 10. 1. Penoletnim jest, kto ukoczy lat osiemnacie.
2. Przez zawarcie maestwa maoletni uzyskuje penoletno. Nie traci jej w razie uniewanienia maestwa.
Art. 11. Pen zdolno do czynnoci prawnych nabywa si z chwil uzyskania penoletnoci.
Art. 12. Nie maj zdolnoci do czynnoci prawnych osoby, ktre nie ukoczyy lat trzynastu, oraz osoby ubezwasnowolnione cakowicie.
Art. 13. 1. Osoba, ktra ukoczya lat trzynacie, moe by ubezwasnowolniona
cakowicie, jeeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysowego albo innego
rodzaju zaburze psychicznych, w szczeglnoci pijastwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierowa swym postpowaniem.
2. Dla ubezwasnowolnionego cakowicie ustanawia si opiek, chyba e pozostaje on
jeszcze pod wadz rodzicielsk.
Art. 14. 1. Czynno prawna dokonana przez osob, ktra nie ma zdolnoci do czynnoci prawnych, jest niewana.
2. Jednake gdy osoba niezdolna do czynnoci prawnych zawara umow nalec do
umw powszechnie zawieranych w drobnych biecych sprawach ycia codziennego, umowa taka staje si wana z chwil jej wykonania, chyba e pociga za sob race pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynnoci prawnych.
Art. 15. Ograniczon zdolno do czynnoci prawnych maj maoletni, ktrzy ukoczyli lat
trzynacie, oraz osoby ubezwasnowolnione czciowo.
Art. 16. 1. Osoba penoletnia moe by ubezwasnowolniona czciowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysowego albo innego rodzaju zaburze psychicznych,
w szczeglnoci pijastwa lub narkomanii, jeeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwasnowolnienia cakowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw.
2. Dla osoby ubezwasnowolnionej czciowo ustanawia si kuratel.
Art. 17. Z zastrzeeniem wyjtkw w ustawie przewidzianych, do wanoci czynnoci
prawnej, przez ktr osoba ograniczona w zdolnoci do czynnoci prawnych zaciga zobo-

LEKCJA 1

wizanie lub rozporzdza swoim prawem, potrzebna jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego.
Art. 18. 1. Wano umowy, ktra zostaa zawarta przez osob ograniczon w zdolnoci
do czynnoci prawnych bez wymaganej zgody przedstawiciela ustawowego, zaley od
potwierdzenia umowy przez tego przedstawiciela.
2. Osoba ograniczona w zdolnoci do czynnoci prawnych moe sama potwierdzi umow po uzyskaniu penej zdolnoci do czynnoci prawnych.
3. Strona, ktra zawara umow z osob ograniczon w zdolnoci do czynnoci prawnych, nie moe powoywa si na brak zgody jej przedstawiciela ustawowego. Moe jednak
wyznaczy temu przedstawicielowi odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje si
wolna po bezskutecznym upywie wyznaczonego terminu.
Art. 19. Jeeli osoba ograniczona w zdolnoci do czynnoci prawnych dokonaa sama jednostronnej czynnoci prawnej, do ktrej ustawa wymaga zgody przedstawiciela ustawowego, czynno jest niewana.
Art. 20. Osoba ograniczona w zdolnoci do czynnoci prawnych moe bez zgody przedstawiciela ustawowego zawiera umowy nalece do umw powszechnie zawieranych w drobnych biecych sprawach ycia codziennego.
Art. 21. Osoba ograniczona w zdolnoci do czynnoci prawnych moe bez zgody przedstawiciela ustawowego rozporzdza swoim zarobkiem, chyba e sd opiekuczy z wanych
powodw inaczej postanowi.
Art. 22. Jeeli przedstawiciel ustawowy osoby ograniczonej w zdolnoci do czynnoci
prawnych odda jej okrelone przedmioty majtkowe do swobodnego uytku, osoba ta uzyskuje pen zdolno w zakresie czynnoci prawnych, ktre tych przedmiotw dotycz.
Wyjtek stanowi czynnoci prawne, do ktrych dokonania nie wystarcza wedug ustawy
zgoda przedstawiciela ustawowego.

Spka cywilna
Spka cywilna to jednostka organizacyjna zaoona przez osoby fizyczne na podstawie Kodeksu cywilnego.
W celu zagbienia si w definicj spki cywilnej znw zacytujemy odpowiednie
artykuy z Kodeksu cywilnego, ktre opisuj to pojcie. I tak:
Art. 860. 1. Przez umow spki wsplnicy zobowizuj si dy do osignicia wsplnego celu gospodarczego przez dziaanie w sposb oznaczony, w szczeglnoci przez
wniesienie wkadw.
2. Umowa spki powinna by stwierdzona pismem.
Art. 861. 1. Wkad wsplnika moe polega na wniesieniu do spki wasnoci lub
innych praw albo na wiadczeniu usug.
2. Domniemywa si, e wkady wsplnikw maj jednakow warto.
Art. 862. Jeeli wsplnik zobowiza si wnie do spki wasno rzeczy, do wykonania
tego zobowizania, jak rwnie do odpowiedzialnoci z tytuu rkojmi oraz do niebezpieczestwa utraty lub uszkodzenia rzeczy stosuje si odpowiednio przepisy o sprzeday.

10

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

Jeeli rzeczy maj by wniesione tylko do uywania, stosuje si odpowiednio w powyszym

zakresie przepisy o najmie.
Art. 863. 1. Wsplnik nie moe rozporzdza udziaem we wsplnym majtku wsplnikw ani udziaem w poszczeglnych skadnikach tego majtku.
2. W czasie trwania spki wsplnik nie moe domaga si podziau wsplnego majtku
wsplnikw.
3. W czasie trwania spki wierzyciel wsplnika nie moe da zaspokojenia z jego
udziau we wsplnym majtku wsplnikw ani z udziau w poszczeglnych skadnikach
tego majtku.
Art. 864. Za zobowizania spki wsplnicy odpowiedzialni s solidarnie.
Art. 865. 1. Kady wsplnik jest uprawniony i zobowizany do prowadzenia spraw
spki.
2. Kady wsplnik moe bez uprzedniej uchway wsplnikw prowadzi sprawy, ktre nie
przekraczaj zakresu zwykych czynnoci spki. Jeeli jednak przed zakoczeniem takiej
sprawy chociaby jeden z pozostaych wsplnikw sprzeciwi si jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwaa wsplnikw.
3. Kady wsplnik moe bez uprzedniej uchway wsplnikw wykona czynno nag,
ktrej zaniechanie mogoby narazi spk na niepowetowane straty.
Art. 866. W braku odmiennej umowy lub uchway wsplnikw kady wsplnik jest umocowany do reprezentowania spki w takich granicach, w jakich jest uprawomocniony do prowadzenia jej spraw.
Art. 867. 1. Kady wsplnik jest uprawniony do rwnego udziau w zyskach i w tym
samym stosunku uczestniczy w stratach, bez wzgldu na rodzaj i warto wkadu. W umowie spki mona inaczej ustali stosunek udziau wsplnikw w zyskach i stratach.
Mona nawet zwolni niektrych wsplnikw od udziau w stratach. Natomiast nie mona
wyczy wsplnika od udziau w zyskach.
2. Ustalony w umowie stosunek udziau wsplnika w zyskach odnosi si w razie wtpliwoci take do udziau w stratach.
Art. 868. 1. Wsplnik moe da podziau i wypaty zyskw dopiero po rozwizaniu
spki.
2. Jednake gdy spka zostaa zawarta na czas duszy, wsplnicy mog da podziau
i wypaty zyskw z kocem kadego roku obrachunkowego.
Art. 869. 1. Jeeli spka zostaa zawarta na czas nieoznaczony, kady wsplnik moe
z niej wystpi wypowiadajc swj udzia na trzy miesice naprzd na koniec roku obrachunkowego.
2. Z wanych powodw wsplnik moe wypowiedzie swj udzia bez zachowania terminw wypowiedzenia, chociaby spka bya zawarta na czas oznaczony. Zastrzeenie przeciwne jest niewane.
Art. 870. Jeeli w cigu ostatnich szeciu miesicy zostaa przeprowadzona bezskuteczna egzekucja z ruchomoci wsplnika, jego wierzyciel osobisty, ktry uzyska zajcie praw
przysugujcych wsplnikowi na wypadek wystpienia ze spki lub jej rozwizania, moe
wypowiedzie jego udzia w spce na trzy miesice naprzd, chociaby spka bya zawar-

LEKCJA 1

11

ta na czas oznaczony. Jeeli umowa spki przewiduje krtszy termin wypowiedzenia, wierzyciel moe z tego terminu skorzysta.
Art. 871. 1. Wsplnikowi wystpujcemu ze spki zwraca si w naturze rzeczy, ktre
wnis do spki do uywania, oraz wypaca si w pienidzu warto jego wkadu oznaczon w umowie spki, a w braku takiego oznaczenia warto, ktr wkad ten mia
w chwili wniesienia. Nie ulega zwrotowi warto wkadu polegajcego na wiadczeniu
usug albo na uywaniu przez spk rzeczy nalecych do wsplnika.
2. Ponadto wypaca si wystpujcemu wsplnikowi w pienidzu tak cz wartoci
wsplnego majtku pozostaego po odliczeniu wartoci wkadw wszystkich wsplnikw,
jaka odpowiada stosunkowi, w ktrym wystpujcy wsplnik uczestniczy w zyskach
spki.
Art. 872. Mona zastrzec, e spadkobiercy wsplnika wejd do spki na jego miejsce.
W wypadku takim powinni oni wskaza spce jedn osob, ktra bdzie wykonywaa ich
prawa. Dopki to nie nastpi, pozostali wsplnicy mog sami podejmowa wszelkie czynnoci w zakresie prowadzenia spraw spki.
Art. 873. Jeeli mimo istnienia przewidzianych w umowie powodw rozwizania spki,
trwa ona nadal za zgod wszystkich wsplnikw, poczytuje si j za przeduon na czas
nieoznaczony.
Art. 874. 1. Z wanych powodw kady wsplnik moe da rozwizania spki przez
sd.
2. Spka ulega rozwizaniu z dniem ogoszenia upadoci wsplnika.
Art. 875. 1. Od chwili rozwizania spki stosuje si odpowiednio do wsplnego majtku
wsplnikw przepisy o wspwasnoci w czciach uamkowych z zachowaniem przepisw poniszych.
2. Z majtku pozostaego po zapaceniu dugw spki zwraca si wsplnikom ich
wkady, stosujc odpowiednio przepisy o zwrocie wkadw w razie wystpienia wsplnika
ze spki.
3. Pozosta nadwyk wsplnego majtku dzieli si midzy wsplnikw w takim stopniu, w jakim uczestniczyli w zyskach spki.

Dziaalno wykonywana osobicie

Co to jest dziaalno wykonywana osobicie? Ot:
Dziaalno wykonywan osobicie ucila art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych, w ktrym szczegowo wymieniono czynnoci zaliczajce si do tego typu dziaalnoci. Jest to m.in.: osobista dziaalno literacka, artystyczna, naukowa, trenerska, owiatowa i publicystyczna.
Take przychody z dziaalnoci duchownych, przychody z tytuu wykonywania usug
na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieo uzyskiwane wycznie od osoby
fizycznej prowadzcej dziaalno gospodarcz, osoby prawnej oraz jednostki organizacyjnej niemajcej osobowoci prawnej traktowane s jako przychody z dziaalnoci wykonywanej osobicie.

12

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

Dodajmy, e ustalajc dla przedstawicieli wolnych zawodw tytu do podlegania

ubezpieczeniom spoecznym (w zakresie ZUS), naley bra pod uwag ich form opodatkowania. I tak jako osoby prowadzce dziaalno w ramach wolnego zawodu
traktowane s tylko takie osoby, ktre z tytuu tej dziaalnoci opacaj podatek
dochodowy od dochodw z dziaalnoci gospodarczej (lub podatek zgodnie z przepisami ustawy o zryczatowanym podatku dochodowym). Wobec tego osoba majca
okrelone kwalifikacje do wykonywania danego zawodu, np. radca prawny, wykonujca go w ramach stosunku pracy podlega ubezpieczeniom spoecznym jako pracownik, a nie jako osoba prowadzca dziaalno w ramach wolnego zawodu.

Pozarolnicza dziaalno gospodarcza

Ustawa o podatku dochodowym od osb fizycznych wprowadza tak oto definicj
pozarolniczej dziaalnoci gospodarczej:
Pozarolnicz dziaalnoci gospodarcz jest dziaalno zarobkowa (wytwrcza,
budowlana, handlowa, usugowa, polegajca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu
i wydobywaniu kopalin i z, polegajca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartoci niematerialnych i prawnych) prowadzona we wasnym imieniu, bez wzgldu
na jej rezultat, w sposb zorganizowany i cigy, z ktrej przychody nie s zaliczane do innych przychodw ze rde wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 49
ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych.
Za pozarolnicz dziaalno gospodarcz nie uznaje si czynnoci, jeeli cznie
spenione s nastpujce warunki:
l

odpowiedzialno wobec osb trzecich za rezultat tych czynnoci oraz ich wykonywanie, z wyczeniem odpowiedzialnoci za popenienie czynw niedozwolonych,
ponosi zlecajcy wykonanie tych czynnoci;

s one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych

przez zlecajcego te czynnoci;

wykonujcy te czynnoci nie ponosi ryzyka gospodarczego zwizanego z prowadzon dziaalnoci.

Przechowywanie dokumentacji podatkowej

Ewidencj oraz dowody, na podstawie ktrych dokonywane s zapisy, a take dowody zakupu towarw osoba prowadzca dziaalno gospodarcz winna przechowywa w miejscu wykonywania dziaalnoci lub w miejscu wskazanym jako jego siedziba albo w biurze rachunkowym, ktremu zostao powierzone prowadzenie ewidencji.
Podatnik ma obowizek przechowywa ewidencj przychodw oraz dokumenty
zwizane z jej prowadzeniem przez 5 lat, liczc od koca roku kalendarzowego,
w ktrym ewidencja bya prowadzona (mwi o tym artyku nr 86 ordynacji podatkowej). Po upywie tego okresu patnik obowizany jest przekaza podatnikom dokumenty zwizane z poborem podatku. Jeli jest to niemoliwe, dokumenty podlegaj
zniszczeniu.

LEKCJA 1

13

Wygld ewidencji przychodw i rozchodw

Zgodnie z zacznikiem do rozporzdzenia Ministra Finansw w sprawie prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw, ktre okrela wzr ksigi, ksiga ta
skada si z piciu czci.
Poniej przedstawiamy najczciej spotykany wygld KPiR.

14

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

Jak zauwaye, kolumny od 1 do 6, czyli pierwsza cz ksigi, przeznaczone s do

opisu operacji gospodarczych. W poszczeglnych kolumnach wpisujemy:
1. kolejny numer zapisu w ksidze (Lp. tym samym numerem oznacza si dowd
stanowicy podstaw dokonania tego zapisu);
2. dat zdarzenia gospodarczego, tj. dzie i miesic, w ktrym poniesiono wydatek
lub uzyskano przychd;
3. numer dowodu ksigowego (rachunkw lub innych dowodw ksigowych; kolumny tej nie wypenia si w przypadku zapisw dotyczcych przychodw ze sprzeday bez rachunkw);
4. imi i nazwisko (firma) kontrahenta odbiorcy lub dostawcy, z ktrym zawarte
zostay transakcje dotyczce zakupu towarw;
5. adres kontrahenta;
6. opis zdarzenia gospodarczego (naley je wpisa w sposb zwizy, np. zakup benzyny).
Cz druga, czyli kolumny od 7 do 9, przeznaczona jest do wpisywania kwot uzyskanego przychodu. W kolejnych kolumnach tej czci ujmujemy:
7. warto sprzedanych towarw i usug (do kolumny tej wpisuje si kwoty przychodw uzyskanych ze sprzeday towarw i usug bez podatku od towarw i usug);
8. pozostae przychody (kolumna ta suy do ewidencjonowania innych przychodw
ni przychody ze sprzeday towarw i usug, np. przychodw ze sprzeday rodkw trwaych, wyposaenia);
9. czne kwoty przychodw zaewidencjonowanych w poprzednich kolumnach.
Cz trzecia (kolumny 10 i 11) przeznaczona jest do ewidencjonowania kosztw
zakupu towarw. W kolejnych kolumnach tej czci podatkowej ksigi przychodw
i rozchodw ujmujemy:
10. zakup towarw handlowych i materiaw wedug cen zakupu (kolumna ta suy
do ewidencjonowania kosztw zwizanych z zakupami wycznie towarw handlowych, surowcw i materiaw wedug cen ich zakupu; przy imporcie surowcw
i materiaw w tej kolumnie wpisuje si rwnie co i podatek akcyzowy, podatek
importowy, opaty wyrwnawcze; podatnicy prowadzcy dziaalno w zakresie
kupna i sprzeday wartoci dewizowych w kolumnie tej wpisuj miesiczn kwot zakupionych wartoci dewizowych wynikajc z prowadzonego rejestru kupna
i sprzeday wartoci dewizowych);
11. koszty uboczne zakupu (kolumna ta przeznaczona jest do wpisywania kosztw
ubocznych zakupu towarw handlowych, surowcw i materiaw, takich jak:
koszty transportu materiaw, koszty ubezpieczenia towarw w drodze itp.).
Cz czwarta ksigi (kolumny od 12 do 14) przeznaczona jest do ewidencjonowania
kosztw ponoszonych przez zakad w zwizku z prowadzon dziaalnoci gospodarcz, uznawanych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych za koszty uzyskania przychodw. W kolejnych kolumnach tej czci KPiR
ujmujemy:
12. wynagrodzenia w gotwce i w naturze (kolumna ta przeznaczona jest do ewidencji wynagrodze pracownikw wypaconych w formie gotwkowej, jak i bezgo-

LEKCJA 1

15

twkowej, np. przekazanych na rachunek bankowy pracownika; w tej kolumnie

wykazuje si rwnie wynagrodzenia wypacone w naturze, przeliczone na zote
oraz nalenoci wypacane na podstawie umowy zlecenia lub o dzieo);
13. pozostae wydatki (kolumna ta suy do ewidencjonowania pozostaych kosztw, w szczeglnoci, takich jak: czynsz za lokal, opaty za energi elektryczn,
gaz, wod, c.o., opaty za telefon, amortyzacja rodkw trwaych, koszty remontw, koszty zakupu wyposaenia itd.;
14. suma kosztw zaewidencjonowanych w poprzednich kolumnach.
Cz pita ksigi, czyli kolumny 15 i 16, suy do wpisywania innych danych (informacji) zwizanych z prowadzeniem ksigi:
15. kolumna ta suy do ewidencjonowania tych wydatkw, ktrych podatnik nie
moe zaliczy do kosztw uzyskania, a co do ktrych chce mie biece informacje o ich wysokoci (dotyczy to np. wydatkw odnoszcych si do przychodw lat
nastpnych);
16. kolumna ta, zatytuowana Uwagi, przeznaczona jest gwnie do wpisywania
uwag do treci zapisw dokonanych w poprzedzajcych j kolumnach ksigi
(w kolumnie tej mona np. ewidencjonowa pobrane zaliczki, obrt opakowaniami zwrotnymi itd.).
Dla rolnikw przewidziany jest inny wzr ksigi, ktry stanowi zacznik do rozporzdzenia. Jest to uproszczona wersja typowej ksigi przychodw i rozchodw.
Ogranicza si do kolumn: Liczba porzdkowa, Data zdarzenia gospodarczego,
Numer dowodu, Przychody, Wydatki, Uwagi.
Wicej o poszczeglnych zapisach w danych kolumnach dowiesz si w nastpnych
lekcjach kursu, w ktrych bardzo dokadnie omwimy kade zagadnienie, kolumn
czy haso podatkowe.
Chcc zaoszczdzi czas i ograniczy bdy rachunkowe zwizane z rcznym rejestrowaniem zdarze gospodarczych, mona zakupi komputerowy program do prowadzenia ksigi przychodw i rozchodw, w ktrym dokonywa bdziemy rejestracji
sprzeday, kosztw oraz obliczymy zobowizanie. Wybierajc w ogromnej liczbie
dostpnych na rynku programw komputerowych, powinnimy zwrci uwag na
koszty opat za jego aktualizacje i stopie skomplikowania sposobu dziaania.

Ewidencja podatku VAT informacje oglne

Prowadzcy dziaalno gospodarcz zobowizani s do wypeniania odrbnych ewidencji dla potrzeb podatku dochodowego i dla podatku od towarw i usug VAT. Dla
celw podatku dochodowego ryczatowcy (czyli osoby prowadzce dziaalno gospodarcz w zryczatowanej formie opodatkowania) prowadz ewidencj przychodu,
opodatkowani na zasadach oglnych ewidencj dostaw i ksig przychodw i rozchodw.
Dla celw podatku VAT podatnicy niebdcy patnikami VAT prowadz uproszczon ewidencj dostaw VAT (celem uchwycenia momentu przekroczenia progu
150.000 z), natomiast podatnicy bdcy patnikami VAT prowadz ewidencj
dostaw i naby VAT.

16

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

Czasem ewidencje te mog si w znacznym stopniu pokrywa, dlatego dopuszcza si

czenie ich funkcji, pod warunkiem zapewnienia prawidowej rejestracji wszystkich niezbdnych danych.

Zwolnienia z podatku VAT

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarw i usug tzw. drobnym przedsibiorcom, tj. podmiotom prowadzcym dziaalno gospodarcz, u ktrych warto
sprzeday opodatkowanej nie przekroczya w poprzednim roku podatkowym kwoty
150.000 z, przysuguje zwolnienie z podatku VAT. Oznacza to, e na przykad jeli
w roku 2013 nie przekroczylimy tej kwoty w swoich obrotach, to w roku 2014
moemy prowadzi uproszczon ewidencj (rejestr) dostaw VAT.
Jest te pewna grupa czynnoci zwolnionych z podatku VAT bez wzgldu na warto
sprzeday w danym roku (np. usugi edukacyjne, medyczne). Mowa tu o czynnociach zwolnionych na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy.

Ewidencja (rejestr) sprzeday/dostawy VAT

Rejestr sprzeday to podstawowa ewidencja, do ktrej prowadzenia s obowizani
czynni podatnicy VAT, a w ktrej wykazywana jest podstawa opodatkowania oraz
warto podatku nalenego w podziale wedug stawek podatku. Ewidencja jest niezbdna w celu prawidowego sporzdzenia deklaracji VAT i zapaty ewentualnego
zobowizania.

Ewidencja (rejestr) naby VAT

T ewidencj prowadz patnicy VAT. Suy ona do obliczenia podatku naliczonego
VAT zapaconego przez Ciebie w zakupach. Wpisuje si do niej wszelkie wydatki
(zarwno zakupu towarw, kupno wyposaenia, opat czynszu, energii czy innej
usugi) potwierdzone faktur VAT, a take zakupy, ktrych nie moesz uzna za
koszty uzyskania przychodw z powodu przekroczenia obowizujcych limitw
(wydatki samochodowe).

Czynnoci, do jakich firma jest zobowizana, stosujc rne warianty

dziaalnoci na podatkowej ksidze przychodw i rozchodw
1. W firmie wystpuje sprzeda udokumentowana i nieudokumentowana. Firma
prowadzi osobicie ksig przychodw i rozchodw. Z zasady wpisy do ksigi dokonywane s w nastpujcych przypadkach:
Zakup materiaw podstawowych oraz towarw handlowych musi by wpisany do ksigi niezwocznie po ich otrzymaniu, najpniej przed przekazaniem
do magazynu, przerobu lub sprzeday.
Zapisw dotyczcych pozostaych wydatkw dokonuje si jeden raz dziennie,
po zakoczeniu dnia, nie pniej ni przed rozpoczciem dziaalnoci w dniu
nastpnym, z uwzgldnieniem zasad okrelonych w art. 22 ustawy o podatku
dochodowym.

LEKCJA 1

17

Podatnik jest obowizany dokonywa zapisw w ewidencjach prowadzonych

do podatkowej ksigi przychodw i rozchodw raz dziennie po zakoczeniu
dnia, nie pniej ni przed rozpoczciem dziaalnoci w dniu nastpnym.
Kwota udzielonej poyczki i umownych odsetek oraz przyjcie zastawionej
rzeczy musz by niezwocznie wpisane do ewidencji.
Podatnik jest obowizany wypeni karty przychodw pracownikw najpniej w terminie przewidzianym dla przekazania zaliczki na podatek dochodowy od tych przychodw do waciwego urzdu skarbowego.
Podatnik jest obowizany dokonywa zapisw w ewidencji wyposaenia najpniej w dniu przekazania wyposaenia do uywania.
Zapisy w ksidze dotyczce przychodw ze sprzeday wyrobw, towarw handlowych i usug s dokonywane na podstawie wystawionych faktur, a w przypadku sprzeday nieudokumentowanej fakturami na podstawie wystawionego
na koniec dnia dowodu wewntrznego, w ktrym w jednej kwocie wykazana jest
warto tych przychodw za dany dzie, o ile nie jest prowadzona ewidencja
sprzeday lub ewidencja przy zastosowaniu kas rejestrujcych; zapisw tych
dokonuje si jeden raz dziennie po zakoczeniu dnia, nie pniej ni przed rozpoczciem dziaalnoci w dniu nastpnym.
Jeeli w danym dniu podatnik wystawia wiele faktur, zapisw w ksidze mona dokonywa jedn sum wynikajc z dziennego zestawienia tych faktur,
zwanego dalej zestawieniem sprzeday.
Zestawienie sprzeday powinno zawiera co najmniej nastpujce dane: dat
i kolejny numer zestawienia, numery oddo faktur objtych zestawieniem,
sum zbiorcz tych faktur oraz podpis podatnika lub osoby, ktra sporzdzia
zestawienie.
Przychody uzyskane ze sprzeday na eksport na zasadach umowy komisu
musz by dokonywane na podstawie Jednolitego Dokumentu Administracyjnego SAD i kopii faktury wystawionej przez komisanta na rzecz komitenta
z tytuu wykonania usugi w eksporcie.
2. Podatnicy prowadzcy ewidencj sprzeday bezrachunkowej mog dokonywa zapisw dotyczcych przychodu wykazanych w tej ewidencji, w jednej
pozycji na koniec kadego miesica.
3. Podatnicy, ktrzy ewidencjonuj obrt przy zastosowaniu kas rejestrujcych, dokonuj zapisw w ksidze na podstawie danych wynikajcych z raportw dobowych, skorygowanych o wartoci dotyczce zwrotw towarw wynikajce z odrbnych ewidencji. Podatnicy ci mog rwnie dokonywa zapisw
w ksidze na koniec kadego miesica, na podstawie danych wynikajcych z miesicznych zestawie raportw dobowych.
4. Jeeli podatnik prowadzi odrbn ewidencj wymagan przez przepisy
ustawy o podatku od towarw i usug, zapisy w ksidze dotyczce przychodw ze sprzeday towarw i usug mog by dokonywane na koniec miesica
czn kwot wynikajc z miesicznego zestawienia sporzdzonego na podstawie danych wynikajcych z tej ewidencji.

18

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

Podsumowanie 1
1. Podatkowa ksiga przychodw i rozchodw podstawowe narzdzie ksigowe suce do ewidencjonowania przychodw i kosztw (wydatkw) podatnika dla celw podatku dochodowego.
2. Podatnik osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna, ktra nie ma
osobowoci prawnej, podlegajca na mocy ustaw podatkowych obowizkowi podatkowemu.
3. Patnik osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemajca
osobowoci prawnej obowizana na podstawie przepisw prawa podatkowego
do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpacenia go we waciwym terminie organowi podatkowemu.
4. Inkasent osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemajca osobowoci prawnej obowizana do pobrania od podatnika podatku
i wpacenia go we waciwym terminie organowi podatkowemu.
5. Dziaalno gospodarcza oznacza dziaalno zarobkow wykonywan
w sposb cigy i zorganizowany, prowadzon we wasnym imieniu i na wasny
albo cudzy rachunek, z ktrej uzyskane przychody nie s zaliczane do innych
przychodw.
6. Zasady prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw okrelone zostay w rozporzdzeniu Ministra Finansw w sprawie prowadzenia podatkowej
ksigi przychodw i rozchodw oraz w ordynacji podatkowej.
7. Obowizek prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw, jak i zwolnienie z jej prowadzenia maj osoby, ktre s wymienione w rozporzdzeniu Ministra Finansw w sprawie prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw.
8. Osoba prowadzca dziaalno gospodarcz winna przechowywa podatkow
ksig przychodw i rozchodw w miejscu wykonywania dziaalnoci lub w miejscu wskazanym jako jego siedziba albo w biurze rachunkowym, ktremu zostao
powierzone prowadzenie ewidencji.
9. Wygld oraz sposoby ewidencjonowania sprzeday i zakupw reguluje
zacznik do rozporzdzenia Ministra Finansw w sprawie prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw.
10. Osoby prowadzce dziaalno gospodarcz na podstawie podatkowej ksigi
przychodw i rozchodw s zobowizane rwnie do rozliczania podatku VAT.
Jeeli firma jest podatnikiem VAT, ktry nie korzysta ze zwolnienia, dane dotyczce dostaw wpisuje do obowizujcej j wtedy ewidencji (rejestru) dostaw
VAT. Jeeli firma jest zwolniona z VAT-u, wwczas musi prowadzi uproszczon ewidencj dostaw VAT.

LEKCJA 2
Sankcje wynikajce z Kodeksu karnego
skarbowego za naruszenie obowizkw
w zakresie prowadzenia ksig podatkowych
Wstp
W tej lekcji dowiesz si, jakie sankcje przewiduje Kodeks karny skarbowy w przypadku wadliwego prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw. W szczeglnoci skupimy si na nastpujcych zagadnieniach:
l

W jaki sposb naley prowadzi KPiR, aby bya ona dowodem w postpowaniu podatkowym?

Jakie przepisy mwi o sankcjach z tytuu niewaciwego prowadzenia KPiR?

Jakie s rodki karne stosowane przez organy podatkowe za poszczeglne wykroczenia i przestpstwa karnoskarbowe w prowadzeniu KPiR?

Warunki uznania podatkowej ksigi przychodw i rozchodw jako

dowodu w postpowaniu podatkowym
Najoglniej mwic, istniej dwa warunki, w ktrych KPiR jest dowodem:
l

KPiR powinna by prowadzona prawidowo pod wzgldem formalnym (niewadliwie), czyli zgodnie z przepisami rozporzdzenia, z ktrym zapoznae si w lekcji 1
(przypominamy, e jest to rozporzdzenie Ministra Finansw w sprawie prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw);

KPiR powinna by prowadzona prawidowo pod wzgldem materialnym (rzetelnie), czyli zgodnie ze stanem rzeczywistym.

Bdy w prowadzeniu podatkowej ksigi przychodw i rozchodw

nierzutujce na jej rzetelno w postpowaniu podatkowym
Kiedy ksiga jest nierzetelna i wadliwa? Ot:
Ksiga nierzetelna jest to ksiga prowadzona niezgodnie ze stanem rzeczywistym, a ksiga wadliwa to ksiga prowadzona niezgodnie z przepisami prawa.
Przykady bdw:
l

niewpisane lub bdnie wpisane kwoty przychodw w KPiR nieprzekraczajce

cznie 0,5% przychodu wykazanego w ksidze za dany rok podatkowy;

20

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

l

niewpisane lub bdnie wpisane kwoty przychodw w KPiR nieprzekraczajce

cznie 0,5% przychodu wykazanego w roku podatkowym do dnia, w ktrym
urzd skarbowy lub organ kontroli skarbowej stwierdzi te bdy;

brak waciwych zapisw w podatkowej ksidze przychodw i rozchodw

zwizany z nieszczliwym wypadkiem lub zdarzeniem losowym, ktre uniemoliwio podatnikowi prowadzenie ksigi;

bdy, ktre spowodoway podwyszenie kwoty podstawy opodatkowania, z wyjtkiem bdw polegajcych na niewykazaniu lub zanieniu kosztw zakupu materiaw podstawowych, towarw handlowych oraz kosztw robocizny;

uzupenienie zapisw lub dokonanie korekty bdnych zapisw w ksidze przez

podatnika przed rozpoczciem kontroli przez urzd skarbowy lub przez organ
kontroli skarbowej;

bdne zapisy bdce skutkiem oczywistej omyki, ale posiadanie przez podatnika
prawidowych i rzetelnych dowodw ksigowych w zakresie ich stosowania,
speniajcych stawiane im wymogi formalne.

Powysze zasady stosuje si odpowiednio w przypadku stwierdzenia braku zapisw

lub bdnych zapisw dotyczcych kosztw uzyskania przychodu.
Niespenienie zasad formalnoci i rzetelnoci moe by w postpowaniu podatkowym podstaw do pominicia ksigi jako podstawy ustalenia wysokoci zobowizania podatkowego w sprawie podatku dochodowego od osb fizycznych. A co
za tym idzie, ustalenia przez organ podatkowy dochodu w drodze oszacowania
poprzedzonego uzasadnieniem nieuznania ksigi jako dowodu. Urzd skarbowy
moe take zakwestionowa ksig jako dowd w postpowaniu podatkowym, jeeli
wykae:
l

sprzecznoci w poszczeglnych operacjach gospodarczych majcych odzwierciedlenie w zapisach dokonanych w ksidze;

znacznie obniony obrt od przecitnie uzyskiwanego podczas wykonywania analogicznej dziaalnoci gospodarczej w podobnych warunkach i w podobnym rozmiarze;

ponoszenie przez podatnika wydatkw niemajcych pokrycia w wykazywanych

przez niego dochodach oraz udowodnionych rdach finansowania;

przerzucanie dochodu, zwizane z istnieniem zwizku gospodarczego z osob

majc siedzib za granic lub krajow, korzystajc z ulg lub zwolnie w podatku dochodowym;

wykorzystywanie zwizkw gospodarczych pomidzy podmiotami przez takie

ksztatowanie umw, ktre prowadzi do zawyania kosztw bd zaniania przychodw u jednej ze stron, bez jednoczesnych skutkw w podatku dochodowym
u drugiej ze stron;

zawieranie transakcji lub wiadczenie usug na warunkach raco odbiegajcych

od oglnie przyjtych w danym czasie i miejscu, co prowadzi do zanienia dochodu, jaki mgby by uzyskany, gdyby czynnoci tych nie dokona.

Przepisy rozstrzygajce o sankcjach z tytuu niewaciwego prowadzenia KPiR

zawarte s w ustawie z 10 wrzenia 1999 roku Kodeks karny skarbowy.

LEKCJA 2

21

rodki karne stosowane za wykroczenia i przestpstwa skarbowe

Co to jest czyn zabroniony?
Czyn zabroniony to zachowanie o znamionach okrelonych w Kodeksie karnym
skarbowym, chociaby nie stanowio ono przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego.
Przestpstwo i wykroczenie skarbowe definiowane s natomiast w nastpujcy
sposb:
Przestpstwo skarbowe to czyn zabroniony przez Kodeks karny skarbowy pod
grob kary grzywny w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolnoci lub kary
pozbawienia wolnoci.
Wykroczenie skarbowe to czyn zabroniony przez Kodeks karny skarbowy pod
grob kary grzywny okrelonej kwotowo, jeeli kwota uszczuplonej lub naraonej na uszczuplenie nalenoci publicznoprawnej albo warto przedmiotu czynu nie przekracza piciokrotnej wysokoci najniszego miesicznego wynagrodzenia w czasie jego popenienia. Wykroczeniem skarbowym jest take inny czyn
zabroniony, jeeli Kodeks tak stanowi.
Co to jest kara grzywny?
Wymierzajc kar grzywny, sd okrela liczb stawek oraz wysoko jednej
stawki dziennej; jeeli Kodeks karny skarbowy nie stanowi inaczej, najnisza liczba stawek wynosi 10, najwysza 720.
Nakazem karnym mona wymierzy kar grzywny w granicach nieprzekraczajcych wysokoci 200 stawek dziennych, chyba e Kodeks przewiduje kar agodniejsz.
Stawk dzienn Kodeks okrela w nastpujcy sposb:
Ustalajc stawk dzienn, sd bierze pod uwag dochody sprawcy, jego warunki
osobiste, rodzinne, stosunki majtkowe i moliwoci zarobkowe. Stawka dzienna nie moe by nisza od jednej trzydziestej czci najniszego miesicznego
wynagrodzenia w czasie orzekania w pierwszej instancji ani te przekracza jej
czterystukrotnoci.
A oto definicja najniszego wynagrodzenia i ustawowego progu:
Najnisze miesiczne wynagrodzenie to najnisze wynagrodzenie pracownikw
okrelone na podstawie Kodeksu pracy oraz w wydanych na jego podstawie przepisach wykonawczych.
Ustawowy prg to kwota w wysokoci piciokrotnej wysokoci najniszego miesicznego wynagrodzenia w czasie jego popenienia.

22

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

Przykady rodkw stosowanych przez organy podatkowe za poszczeglne

wykroczenia karnoskarbowe
Do sankcji przewidzianych w przypadku popenienia przestpstwa czy te wykroczenia skarbowego Kodeks karny skarbowy przewiduje zastosowanie nastpujcych
rodkw:
l

kara grzywny w postaci stawek dziennych;

dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci;

przepadek przedmiotw przestpstwa lub ich rwnowartoci pieninej;

przepadek osignitych korzyci majtkowych;

kara ograniczenia wolnoci;

kara pozbawienia wolnoci poczona z ewentualnym zakazem prowadzenia

okrelonej dziaalnoci gospodarczej, wykonywania okrelonego zawodu lub zajmowania okrelonego stanowiska, pozbawienia praw publicznych i podania wyroku do publicznej wiadomoci.

A oto przykady kar:

kara grzywny w postaci stawek dziennych lub kara pozbawienia wolnoci albo
obie kary cznie za uchylanie si przez podatnika od opodatkowania, nieujawnianie waciwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub
nieskadanie deklaracji, a take za posugiwanie si przez podatnika imieniem
i nazwiskiem, nazw lub firm innego podmiotu, przez co naraa Skarb Pastwa
lub jednostk samorzdow na uszczuplenie podatku;
kara grzywny za uszczuplenie podatku niemaej wartoci lub nieprzekraczajcego ustawowego progu oraz za nieskadanie w terminie deklaracji lub owiadczenia;
kara grzywny za uchylanie si od nalenej opaty skarbowej od czynnoci cywilnoprawnej;
kara grzywny w postaci stawek dziennych lub kara pozbawienia wolnoci lub
obie kary cznie za podrabianie lub przerabianie znaku urzdowego majcego
stwierdzi uiszczenie opaty skarbowej;
kara grzywny za nieprowadzenie podatkowej ksigi przychodw i rozchodw,
nieprzechowywanie jej, wadliwe prowadzenie oraz niepowiadomienie waciwego organu w terminie o prowadzeniu ksigi przez podmioty upowanione do prowadzenia ksig w imieniu firmy.
Karze grzywny podlega rwnie osoba prowadzca KPiR, ktra wbrew obowizkowi
nie wystawia faktury za wykonanie wiadczenia lub odmawia ich wydania oraz nie
przechowuje kopii wystawionej faktury, a take osoba, ktra udaremnia lub utrudnia wykonanie czynnoci subowej osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynnoci sprawdzajcych, kontroli podatkowej lub skarbowej, a w szczeglnoci odmawia
okazania ksigi lub ksig tak niszczy, uszkadza, czyni bezuyteczn, ukrywa lub
usuwa.
Przy ocenie stopnia spoecznej szkodliwoci czynu zabronionego bierze si pod uwag rodzaj i charakter zagroonego lub naruszonego dobra, wag naruszonego przez
sprawc obowizku finansowego, wysoko uszczuplonej lub naraonej na uszczuplenie nalenoci publicznoprawnej, sposb i okolicznoci popenienia czynu zabro-

LEKCJA 2

23

nionego, jak rwnie posta zamiaru, motywacj sprawcy, rodzaj naruszonej reguy
ostronoci i stopie jej naruszenia.
W rozumieniu Kodeksu karnego skarbowego wypadek mniejszej wagi to czyn zabroniony jako wykroczenie skarbowe, ktre w konkretnej sprawie ze wzgldu na
jej szczeglne okolicznoci (przedmiotowe i podmiotowe) zawiera niski stopie
spoecznej szkodliwoci czynu, w szczeglnoci gdy uszczuplona lub naraona
na uszczuplenie naleno publicznoprawna nie przekracza ustawowego progu
(5 kwota najniszego wynagrodzenia), a sposb i okolicznoci popenienia czynu zabronionego nie wskazuj na race lekcewaenie przez sprawc porzdku
finansowo-prawnego lub regu ostronoci wymaganych w danych okolicznociach albo sprawca dopuszczajcy si czynu zabronionego nie przekracza kwoty maej wartoci i czyni to z pobudek zasugujcych na uwzgldnienie.
Maa warto to warto, ktra w czasie popenienia czynu zabronionego nie
przekracza dwustukrotnej wysokoci najniszego miesicznego wynagrodzenia.
Dua warto to warto, ktra w czasie popenienia czynu zabronionego przekracza pisetkrotn wysoko najniszego miesicznego wynagrodzenia.
Wielka warto to warto, ktra w czasie popenienia czynu zabronionego przekracza tysickrotn wysoko najniszego miesicznego wynagrodzenia.
Warto przedmiotu czynu zabronionego oznacza si wedug przecitnej jego ceny
rynkowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z uwzgldnieniem stopnia zuycia, a w razie braku tych danych na podstawie oszacowania. O cenie rozstrzyga czas
popenienia czynu zabronionego, a gdy nie mona go ustali czas jego ujawnienia.
Dokument to kady przedmiot lub kada informacja utrwalona na noniku do jej
zapisu w postaci cyfrowej lub na tamie elektromagnetycznej, jak rwnie na elektronicznym noniku danych, z ktrymi jest zwizane okrelone prawo albo ktre ze
wzgldu na zawart w nim tre stanowi dowd prawa, stosunku prawnego lub
okolicznoci majcej znaczenie prawne.
W rozumieniu Kodeksu karnego skarbowego naleno publicznoprawna to
naleno pastwowa lub samorzdowa bdca przedmiotem przestpstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego; nalenoci pastwow jest podatek stanowicy
dochd budetu pastwa, naleno z tytuu rozliczenia udzielonej dotacji lub subwencji albo naleno celna, a nalenoci samorzdow podatek stanowicy
dochd jednostki samorzdu terytorialnego lub naleno z tytuu rozliczenia udzielonej dotacji lub subwencji.
Nalenoci publicznoprawn uszczuplon czynem zabronionym nazywamy wyraon liczbowo kwot pienin, od ktrej uiszczenia lub zadeklarowania
uiszczenia w caoci lub w czci osoba zobowizana uchylia si i w rzeczywistoci
ten uszczerbek finansowy nastpi.
Naraeniem na uszczuplenie nalenoci publicznoprawnej czynem zabronionym
nazywamy spowodowanie konkretnego niebezpieczestwa takiego uszczuplenia, co
oznacza, e zaistnienie uszczerbku finansowego jest wysoce prawdopodobne, cho
nie musi nastpi.

24

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

Proponujemy Ci przeanalizowanie doczonych do zeszytu fragmentw Kodeksu

karnego skarbowego (str. 3538) w celu dokadniejszego zapoznania si z sankcjami
grocymi za nierzetelne prowadzenie podatkowej ksigi przychodw i rozchodw.

W ustawie o podatku dochodowym od osb fizycznych rwnie zawarto przepisy

uniemoliwiajce sztuczne zanianie dochodu, a w konsekwencji uszczuplenie nalenego podatku dochodowego.
Dla przykadu: gdyby podatnik pozostajcy w zwizku gospodarczym z osob majc siedzib lub miejsce zamieszkania za granic tak ukada bieg swoich interesw, e nie wykazywaby dochodw lub wykazaby mniejsze od tych, jakich naleao
oczekiwa, gdyby wymieniony zwizek nie istnia, jego dochd bdzie tak ustalony,
jak gdyby ten zwizek nie istnia. Podstaw ustalenia bd ksigi handlowe,
a w przypadku ich odrzucenia oszacowanie.
Podobne postpowanie bdzie zastosowane, gdy podatnik wykorzystuje swj
zwizek gospodarczy z osob, ktrej przysuguj szczeglne ulgi w podatku dochodowym. To samo nastpi, jeeli wykonujc wiadczenie dla innego podatnika na
warunkach raco korzystniejszych i odbiegajcych od oglnie stosowanych norm,
przerzuca cao lub cz swojego dochodu na osob korzystajc z ulg bd innego
podatnika, co powoduje zanienie podatku w stosunku do tego, gdyby dany zwizek
nie istnia lub wiadczenie nie zostao wykonane.

LEKCJA 2

25

Podsumowanie 2
1. Ksiga nierzetelna to ksiga prowadzona niezgodnie ze stanem rzeczywistym,
a ksiga wadliwa to ksiga prowadzona niezgodnie z przepisami prawa.
2. Czyn zabroniony zachowanie o znamionach okrelonych w Kodeksie karnym
skarbowym, chociaby nie stanowio ono przestpstwa skarbowego lub wykroczenia to czyn zabroniony przez Kodeks pod grob kary grzywny w stawkach
dziennych, kary ograniczenia wolnoci lub kary pozbawienia wolnoci.
3. Wykroczenie skarbowe to czyn zabroniony przez Kodeks karny skarbowy pod
grob kary grzywny okrelonej kwotowo, jeeli kwota uszczuplonej lub naraonej na uszczuplenie nalenoci publicznoprawnej albo warto przedmiotu czynu nie przekracza piciokrotnej wysokoci najniszego miesicznego wynagrodzenia w czasie jego popenienia. Wykroczeniem skarbowym jest take inny czyn
zabroniony, jeeli Kodeks tak stanowi.
4. Ustalajc stawk dzienn, sd bierze pod uwag dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majtkowe i moliwoci zarobkowe; stawka dzienna nie moe by nisza od jednej trzydziestej czci najniszego miesicznego wynagrodzenia w czasie orzekania w pierwszej instancji ani te przekracza jej czterystukrotnoci.
5. Ustawowy prg to kwota w wysokoci piciokrotnej wysokoci najniszego miesicznego wynagrodzenia w czasie jego popenienia.
6. Maa warto to warto, ktra w czasie popenienia czynu zabronionego nie
przekracza dwustukrotnej wysokoci najniszego miesicznego wynagrodzenia.
7. Dua warto to warto, ktra w czasie popenienia czynu zabronionego przekracza pisetkrotn wysoko najniszego miesicznego wynagrodzenia.
8. Wielka warto to warto, ktra w czasie popenienia czynu zabronionego
przekracza tysickrotn wysoko najniszego miesicznego wynagrodzenia.

26

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

Praca domowa 1 i 2
1. Ktry z podanych poniej podatnikw nie musi prowadzi podatkowej
ksigi przychodw i rozchodw?
a) Podatnik prowadzcy ksigi rachunkowe (handlowe).
b) Spki cywilne osb fizycznych prowadzcych pozarolnicz dziaalno gospodarcz.
c) Podatnik opacajcy podatek dochodowy na podstawie karty podatkowej lub
jako ryczat od przychodw ewidencjonowanych.
d) Podatnik wykonujcy zawd lekarza.
e) Podatnik wykonujcy zawd adwokata, ale tylko w zespole adwokackim.
2. Wpisz numer kolumny podatkowej ksigi przychodw i rozchodw,
ktrej dotyczy poniszy opis:
a) Data zdarzenia gospodarczego ............... .
b) Warto sprzedanych towarw i usug ............... .
c) Koszty transportu materiaw ............... .
d) Wynagrodzenia pracownikw przekazane na konto bankowe ............... .
e) Uwagi ............... .
3. Ktre z poniszych przepisw reguluj zasady prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw?
a) Ustawa o podatku dochodowym od osb prawnych.
b) Rozporzdzenie Ministra Finansw w sprawie prowadzenia podatkowej ksigi przychodw i rozchodw.
c) Kodeks cywilny.
d) Rozporzdzenie Ministra Finansw w sprawie kas rejestrujcych.
4. Ktre z poniszych bdw w prowadzeniu podatkowej ksigi przychodw i rozchodw s uznawane przez organ podatkowy za nierzutujce na jej rzetelno w postpowaniu podatkowym?
a) Brak waciwych zapisw w podatkowej ksidze przychodw i rozchodw,
zwizany z nieszczliwym wypadkiem lub zdarzeniem losowym, ktre uniemoliwio podatnikowi prowadzenie ksigi.
b) Nieskadanie deklaracji podatkowej.
c) Niewystawianie, wbrew obowizkowi, faktury za wykonanie wiadczenia.
d) Dokonanie korekty bdnych zapisw w ksidze przez podatnika przed rozpoczciem kontroli przez urzd skarbowy.
5. Jaka jest rnica midzy definicj podatnika a patnika?

TEKST PRAWNY 12

27

w sprawie prowadzenia podatkowej ksigi

przychodw i rozchodw

f) brakami s nieodpowiadajce wymaganiom technicznym

wyroby wasnej produkcji, cakowicie wykoczone bd te
doprowadzone do okrelonej fazy produkcji; brakami s
rwnie towary handlowe, ktre na skutek uszkodzenia
lub zniszczenia w czasie transportu bd magazynowania
utraciy czciowo sw pierwotn warto,

Rozdzia 1

g) odpadami s materiay, ktre na skutek procesw technologicznych lub na skutek zniszczenia albo uszkodzenia utraciy
cakowicie sw pierwotn warto uytkow;

ROZPORZDZENIE MINISTRA FINANSW

z dnia 26 sierpnia 2003 r.

(...)

Przepisy oglne
1. Rozporzdzenie okrela sposb prowadzenia podatkowej
ksigi przychodw i rozchodw, zwanej dalej ksig, szczegowe warunki, jakim powinna odpowiada ta ksiga, aby stanowia dowd pozwalajcy na okrelenie zobowiza podatkowych,
oraz szczegowy zakres obowizkw zwizanych z jej prowadzeniem, a take terminy zawiadomienia naczelnika urzdu skarbowego o prowadzeniu ksigi.
2. 1. Osoby fizyczne, spki cywilne osb fizycznych, spki jawne osb fizycznych oraz spki partnerskie, o ktrych mowa w art.
24a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osb fizycznych, zwanej dalej ustaw o podatku dochodowym, s obowizane prowadzi ksig, z zastrzeeniem ust.
2, wedug wzoru ustalonego w zaczniku nr 1 do rozporzdzenia,
w sposb okrelony w rozdziale 2.
2. Rolnicy prowadzcy gospodarstwo rolne bez zatrudnienia
w nim pracownikw, czonkw rolniczych spdzielni produkcyjnych oraz pracownikw rolnych, wykonujcy dziaalno gospodarcz, osobicie lub z udziaem czonkw rodziny pozostajcych
we wsplnym gospodarstwie domowym, jeeli czny przychd z tej
dziaalnoci gospodarczej nie przekracza 10 000 z w roku podatkowym, s obowizani prowadzi ksig przeznaczon dla tych rolnikw, wedug wzoru ustalonego w zaczniku nr 2 do rozporzdzenia,
w sposb okrelony w rozdziale 3.
3. Okrelenia uyte w rozporzdzeniu oznaczaj:
1) towary towary handlowe, materiay podstawowe i pomocnicze,
pwyroby (pfabrykaty), wyroby gotowe, braki i odpady oraz
materiay przyjte od zamawiajcych do przerobu lub obrbki,
z tym e:
a) towarami handlowymi s wyroby przeznaczone do sprzeday
w stanie nieprzerobionym; towarami handlowymi s rwnie
produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu dziaw specjalnych produkcji rolnej,
b) materiaami (surowcami) podstawowymi s materiay, ktre
w procesie produkcji lub przy wiadczeniu usug staj si
gwn substancj gotowego wyrobu; do materiaw podstawowych zalicza si rwnie materiay stanowice cz
skadow (montaow) wyrobu lub cile z wyrobem zczone
(np. opakowania puszki, butelki) oraz opakowania wysykowe wielokrotnego uytku (np. transportery, palety), jeeli
opakowania te nie s rodkami trwaymi,
c) materiaami pomocniczymi s materiay niebdce materiaami podstawowymi, ktre s zuywane w zwizku
z dziaalnoci gospodarcz i bezporednio oddaj wyrobowi swoje waciwoci,
d) wyrobami gotowymi s wyroby wasnej produkcji, ktrych
proces przerobu zosta cakowicie zakoczony, wykonane
usugi, prace naukowo-badawcze, prace projektowe, geodezyjno-kartograficzne, zakoczone roboty, w tym take
budowlane,
e) produkcj niezakoczon jest produkcja w toku oraz pwyroby (pfabrykaty), to jest niegotowe jeszcze produkty
wasnej produkcji, a take wykonywane roboty, usugi
przed ich ukoczeniem,

2) cena zakupu cen, jak nabywca paci za zakupione skadniki

majtku, pomniejszon o podatek od towarw i usug, podlegajcy odliczeniu zgodnie z odrbnymi przepisami, a przy imporcie powikszon o nalene co, podatek akcyzowy oraz opaty
celne dodatkowe, obnion o rabaty, opusty, inne podobne
obnienia, w przypadku za otrzymania skadnika majtku w drodze darowizny lub spadku warto odpowiadajc cenie zakupu takiego samego lub podobnego skadnika;
3) cena nabycia cen zakupu skadnika majtku powikszon o koszty uboczne zwizane z zakupem towarw i skadnikw majtku do chwili zoenia w magazynie wedug ich cen
zakupu, a w szczeglnoci koszty transportu, zaadunku
i wyadunku oraz ubezpieczenia w drodze;
4) koszt wytworzenia wszelkie koszty zwizane bezporednio
i porednio z przerobem materiaw, z wykonywaniem usug
lub pozyskaniem (wydobyciem) kopalin, z wyczeniem kosztw sprzeday wyrobw gotowych i usug;
5) biuro rachunkowe przedsibiorc uprawnionego na podstawie odrbnych przepisw do prowadzenia ksig, ktry na podstawie umowy zawartej z podatnikiem wiadczy usugi w tym
zakresie;
6) przychd przychd w rozumieniu przepisw ustawy o podatku dochodowym;
7) wyposaenie rzeczowe skadniki majtku, zwizane z wykonywan dziaalnoci, niezaliczone, zgodnie z przepisami
ustawy o podatku dochodowym, do rodkw trwaych;
8) rodki trwae rodki trwae w rozumieniu przepisw ustawy
o podatku dochodowym;
9) wartoci niematerialne i prawne wartoci niematerialne
i prawne w rozumieniu przepisw ustawy o podatku dochodowym;
10) przedsibiorstwo wielozakadowe dziaalno prowadzon
w oparciu o kilka zespow skadnikw materialnych i niematerialnych, jakimi s w szczeglnoci sklepy, zakady, punkty
usugowe, przeznaczone do realizacji okrelonych zada
gospodarczych;
11) siedziba przedsibiorstwa miejsce pooenia przedsibiorstwa wskazane w koncesji, zezwoleniu lub zawiadczeniu
o wpisie do ewidencji dziaalnoci gospodarczej albo w rejestrze przedsibiorcw, a w razie niedopenienia tych obowizkw albo gdy dziaalno jest wykonywana bez posiadania zorganizowanego zakadu miejsce zamieszkania osoby
fizycznej prowadzcej dziaalno gospodarcz; w przypadku
spek cywilnych osb fizycznych siedzib spki, a jeli nie
mona ustali siedziby spki miejsce zamieszkania jednego ze wsplnikw;
12) podatek dochodowy na oglnych zasadach podatek dochodowy od osb fizycznych opacany przy zastosowaniu podstawy obliczania podatku, o ktrej mowa w art. 26 ustawy
o podatku dochodowym, i skali, o ktrej mowa w art. 27
ustawy o podatku dochodowym;
13) zryczatowane opodatkowanie podatkiem dochodowym
podatek opacany na podstawie ustawy z dnia 20 listopada
1998 r. o zryczatowanym podatku dochodowym od niektrych przychodw osiganych przez osoby fizyczne (Dz.U.
Nr 144, poz. 930, z pn. zm.).

28

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

Rozdzia 2
Sposb prowadzenia ksigi przez podatnikw
niebdcych rolnikami
4. 1. Osoby fizyczne, spki cywilne osb fizycznych, spki jawne
osb fizycznych oraz spki partnerskie, o ktrych mowa w 2 ust.
1, obowizane do prowadzenia ksigi, zwane dalej podatnikami,
prowadz:
1) ewidencj rodkw trwaych oraz wartoci niematerialnych
i prawnych zgodnie z art. 22n ust. 26 ustawy o podatku
dochodowym;
2) ewidencj wyposaenia.
2. Ewidencj wyposaenia obejmuje si wyposaenie, ktrego
warto pocztkowa, w rozumieniu odrbnych przepisw, przekracza 1500 z.
3. Ewidencja wyposaenia powinna zawiera co najmniej nastpujce dane: numer kolejny wpisu, dat nabycia, numer faktury
lub rachunku, nazw wyposaenia, cen zakupu wyposaenia lub
koszt wytworzenia, numer pozycji, pod ktr wpisano w ksidze
koszt zwizany z nabyciem wyposaenia, dat likwidacji (w tym
rwnie dat sprzeday lub darowizny) oraz przyczyn likwidacji
wyposaenia.
4. Podatnicy, ktrzy w cigu roku podatkowego utracili lub zrzekli
si prawa do zryczatowanego opodatkowania podatkiem dochodowym albo zakadaj po raz pierwszy ewidencj wyposaenia,
dokonuj wyceny wyposaenia wedug cen zakupu lub wedug
wartoci rynkowej z dnia zaoenia ewidencji.
5. 1. Podatnicy wypacajcy pracownikom nalenoci ze stosunku pracy, o ktrych mowa w art. 12 ustawy o podatku dochodowym, s obowizani prowadzi indywidualne (imienne) karty
przychodw pracownikw, zwane dalej kartami przychodw.
2. Karty przychodw powinny zawiera co najmniej nastpujce
dane: imi i nazwisko pracownika, identyfikator podatkowy (numer
identyfikacji podatkowej (NIP) albo numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludnoci (PESEL)), miesic, w ktrym
nastpia wypata, sum osignitych w danym miesicu przychodw brutto (w gotwce i w naturze), koszty uzyskania przychodu,
skadk na ubezpieczenia spoeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe), podstaw obliczenia zaliczki w danym miesicu, razem
dochd narastajco od pocztku roku, kwot nalenej zaliczki na
podatek dochodowy obliczonej zgodnie z przepisami ustawy
o podatku dochodowym, skadk na powszechne ubezpieczenie
zdrowotne, nalen zaliczk na podatek dochodowy, dat przekazania zaliczki na rachunek urzdu skarbowego, ktrym kieruje
waciwy naczelnik urzdu skarbowego.
6. Podatnicy wykonujcy:
1) dziaalno kantorow s obowizani prowadzi rwnie
w sposb trway i cigy ewidencj wszystkich operacji powodujcych zmian stanu wartoci dewizowych, rozliczanych
zarwno w gotwce, jak i bezgotwkowe, i waluty polskiej
w kantorze, wedug zasad okrelonych w przepisach prawa
dewizowego, zwan dalej ewidencj kupna i sprzeday wartoci dewizowych;
2) dziaalno w zakresie udzielania poyczek pod zastaw (prowadzenia lombardw) s obowizani prowadzi rwnie ewidencj
poyczek i zastawionych rzeczy; ewidencja ta powinna zawiera co
najmniej nastpujce dane: numer kolejny wpisu, imi i nazwisko
poyczkobiorcy, adres, dat udzielenia poyczki, kwot udzielonej
poyczki, wysoko umwionych odsetek w zotych, opis zastawionej rzeczy i jej warto rynkow, termin zwrotu poyczki wraz
z odsetkami, dat i kwot zwrconej poyczki wraz z odsetkami,
dat zwrotu zastawionej rzeczy, dat sprzeday rzeczy i kwot
nalen z tytuu tej sprzeday, kwot prowizji stanowicej warto

spaconych odsetek lub rnic midzy kwot uzyskan ze

sprzeday zastawionej rzeczy a kwot udzielonej poyczki.
7. W przypadkach uzasadnionych szczeglnymi okolicznociami,
zwaszcza takimi jak: rodzaj i rozmiar wykonywanej dziaalnoci,
wiek oraz stan zdrowia, naczelnik urzdu skarbowego, o ktrym
mowa w 10 ust. 2, na wniosek podatnika moe zwolni go od
obowizku prowadzenia ksigi, jak rwnie od poszczeglnych
czynnoci z zakresu prowadzenia ksigi. Wniosek musi by zoony
co najmniej na 30 dni przed rozpoczciem miesica, od ktrego
zwolnienie miaoby by zastosowane, a w razie rozpoczcia wykonywania dziaalnoci lub powstania obowizku prowadzenia ksigi
w cigu roku podatkowego w terminie 14 dni od dnia rozpoczcia
tej dziaalnoci lub powstania obowizku prowadzenia ksigi.
8. 1. Jeeli na zlecenie podatnika prowadzenie ksigi zostao
powierzone biuru rachunkowemu, podatnik jest obowizany:
1) w terminie siedmiu dni od dnia zawarcia umowy z biurem
rachunkowym zawiadomi o tym naczelnika urzdu skarbowego, ktremu zostao zoone zawiadomienie o prowadzeniu
ksigi, wskazujc nazw i adres biura, miejsce (adres) prowadzenia oraz przechowywania ksigi i dowodw zwizanych z jej
prowadzeniem;
2) prowadzi w miejscu wykonywania dziaalnoci ewidencj sprzeday,
z zastrzeeniem ust. 3, a w razie wykonywania dziaalnoci okrelonej w 6 take ewidencje, o ktrych mowa w tym przepisie.
2. Podatnik jest obowizany zbroszurowa ewidencj sprzeday,
o ktrej mowa w ust. 1 pkt 2, i kolejno ponumerowa jej karty. Ewidencja powinna zawiera co najmniej nastpujce dane: numer
kolejny wpisu, dat uzyskania przychodu nieudokumentowanego
fakturami, rachunkami oraz kwot tego przychodu.
3. Obowizek, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 2, nie dotyczy podatnikw, ktrzy ewidencjonuj obrt przy zastosowaniu kas rejestrujcych w rozumieniu przepisw ustawy z dnia 11 marca 2004 r.
o podatku od towarw i usug (Dz.U. Nr 54, poz. 535), zwanej dalej
ustaw o VAT.
4. Podatnicy, korzystajcy ze zwolnienia od podatku od towarw
i usug, jeeli nie prowadz odrbnej ewidencji sprzeday, o ktrej
mowa w art. 109 ust. 1 ustawy o VAT, mog w ewidencji sprzeday w odrbnej kolumnie wykazywa przychody podlegajce opodatkowaniu podatkiem od towarw i usug od czynnoci okrelonych w art. 5 ustawy o VAT oraz czn kwot dziennej sprzeday
wynikajc z faktur, nie pniej jednak ni przed dokonaniem
sprzeday w dniu nastpnym.
9. 1. Podatnik jest obowizany zbroszurowa ksig i kolejno
ponumerowa jej karty.
2. Ksiga oraz dowody, na ktrych podstawie s dokonywane
w niej zapisy, musi znajdowa si na stae w miejscu wykonywania dziaalnoci lub miejscu wskazanym przez podatnika jako
jego siedziba, z zastrzeeniem ust. 6, a jeeli prowadzenie ksigi
zostao zlecone biuru rachunkowemu w miejscu wskazanym
przez podatnika stosownie do 8 ust. 1 pkt 1.
3. W przypadku prowadzenia przedsibiorstwa wielozakadowego
ksigi musz znajdowa si w kadym zakadzie. Podatnik moe jednak prowadzi jedn ksig w miejscu wskazanym jako jego siedziba,
pod warunkiem e w poszczeglnych zakadach jest prowadzona co
najmniej ewidencja sprzeday, o ktrej mowa w 8 ust. 1 pkt 2,
a w razie wykonywania dziaalnoci okrelonej w 6 rwnie ewidencje okrelone w tym przepisie.
4. W przypadku dokonywania przesuni (przerzutw) towarw
handlowych oraz materiaw podstawowych midzy zakadami
nalecymi do tego samego podatnika, podatnik dokumentuje te
zdarzenia dowodami wewntrznymi, zwanymi dalej dowodami
przesuni. Dowody te sporzdza si w dwch egzemplarzach,
z ktrych jeden przechowywany jest w zakadzie, z ktrego doko-

TEKST PRAWNY 12
nano przesunicia towaru lub materiau, a drugi w zakadzie,
w ktrym przyjto te towary lub materiay.
5. Dowody przesuni powinny zawiera co najmniej nastpujce
dane: numer kolejny wpisu, dat dokonania przesunicia, nazw
towarw lub materiaw oraz ich ilo i warto obliczon wedug
cen zakupu. Jeeli podatnik prowadzi jedn ksig dla przedsibiorstwa wielozakadowego, a zakupione towary przekazuje tylko
do jednego zakadu (oddziau), nie ma obowizku sporzdzania
dowodu przesuni, pod warunkiem e na dowodzie zakupu poda
nazw zakadu, do ktrego przekaza te towary.
6. U podatnikw prowadzcych dziaalno w zakresie handlu
obnonego i obwonego ksiga musi znajdowa si w miejscu
wykonywania dziaalnoci. Jeeli podatnik prowadzi ewidencj, o
ktrej mowa w 8 ust. 1 pkt 2, w miejscu wykonywania dziaalnoci musi znajdowa si co najmniej ta ewidencja. W tym przypadku
przepisy ust. 4 i 5 stosuje si odpowiednio.
10. 1. Podatnicy s obowizani zaoy ksig, a w razie obowizku prowadzenia ewidencji sprzeday, o ktrej mowa w 8 ust.
1 pkt 2 rwnie t ewidencj, na dzie 1 stycznia roku podatkowego lub na dzie rozpoczcia dziaalnoci w cigu roku podatkowego.

12. 1. Zapisy w ksidze dokonywane s w jzyku polskim

i w walucie polskiej w sposb staranny, czytelny i trway, na podstawie prawidowych i rzetelnych dowodw.
2. Stwierdzone bdy w zapisach poprawia si przez:
1)

skrelenie dotychczasowej treci i wpisanie nowej, z zachowaniem czytelnoci bdnego zapisu, oraz podpisanie
poprawki i umieszczenie daty dokonania poprawki lub

2)

wprowadzenie do ksigi niewpisanych dowodw lub dowodw zawierajcych korekty bdnych zapisw. Zapisy zmniejszajce przychody lub koszty mog by dokonywane ze znakiem minus () lub kolorem czerwonym.

3. Podstaw zapisw w ksidze s dowody ksigowe, ktrymi s:

1)

11. 1. Podatnik jest obowizany prowadzi ksig rzetelnie

i w sposb niewadliwy.

a) dat wystawienia dokumentu oraz miesic, w ktrym dokonuje si zmniejszenia kosztw uzyskania przychodw
(zwikszenia przychodw),
b) wskazanie faktury (rachunku), a jeeli nie istnia obowizek wystawienia faktury (rachunku) wskazanie umowy albo innego dokumentu, stanowicych podstaw do
zmniejszenia kosztw uzyskania przychodw (zwikszenia przychodw) zgodnie z art. 24d ustawy o podatku dochodowym,
c) wskazanie kwoty, o ktr podatnik zmniejsza koszty uzyskania przychodw (zwiksza przychody),
d) podpis osoby sporzdzajcej dokument, lub
1b) dokumenty okrelajce zwikszenie kosztw uzyskania
przychodw na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym (dowody zwikszenia kosztw), zawierajce co najmniej:
a) dat wystawienia dokumentu oraz miesic, w ktrym dokonuje si zwikszenia kosztw uzyskania przychodw,

2. Za niewadliw uwaa si ksig prowadzon zgodnie z przepisami rozporzdzenia i objanieniami do wzoru ksigi.

b) wskazanie faktury (rachunku), a jeeli nie istnia obowizek wystawienia faktury (rachunku) wskazanie umowy albo innego dokumentu, stanowicych podstaw do
zmniejszenia kosztw uzyskania przychodw (zwikszenia przychodw) zgodnie z art. 24d ustawy o podatku dochodowym,

3. Ksig uwaa si za rzeteln, z zastrzeeniem ust. 4, jeeli

dokonywane w niej zapisy odzwierciedlaj stan rzeczywisty.
4. Ksig uznaje si za rzeteln rwnie, gdy:
1) niewpisane lub bdnie wpisane kwoty przychodu nie przekraczaj cznie 0,5% przychodu wykazanego w ksidze za dany
rok podatkowy lub przychodu wykazanego w roku podatkowym
do dnia, w ktrym naczelnik urzdu skarbowego lub organ kontroli skarbowej stwierdzi te bdy, lub

c) wskazanie kwoty, o ktr podatnik zwiksza koszty uzyskania przychodw,

d) wskazanie dowodu potwierdzajcego uregulowanie zobowizania, o ktre podatnik zwiksza koszty uzyskania
przychodw,

2) brak waciwych zapisw jest zwizany z nieszczliwym wypadkiem lub zdarzeniem losowym, ktre uniemoliwio podatnikowi
prowadzenie ksigi, lub
3) bdy spowodoway podwyszenie kwoty podstawy opodatkowania, z wyjtkiem bdw polegajcych na niewykazaniu lub
zanieniu kosztw zakupu materiaw podstawowych, towarw handlowych oraz kosztw robocizny, lub
4) podatnik uzupeni zapisy lub dokona korekty bdnych zapisw w ksidze przed rozpoczciem kontroli przez naczelnika
urzdu skarbowego lub przez organ kontroli skarbowej, lub

faktury, faktury VAT RR, rachunki oraz dokumenty celne,

zwane dalej fakturami, wystawione zgodnie z odrbnymi
przepisami, lub

1a) dokumenty okrelajce zmniejszenie kosztw uzyskania przychodw (zwikszenie przychodw) na podstawie art. 24d
ustawy o podatku dochodowym (dowody zmniejszenia kosztw/zwikszenia przychodw), zawierajce co najmniej:

2. Podatnicy, ktrzy rozpoczynaj prowadzenie dziaalnoci

gospodarczej albo w poprzednim roku podatkowym korzystali ze
zryczatowanego opodatkowania podatkiem dochodowym lub
prowadzili ksigi rachunkowe, s obowizani zawiadomi w formie pisemnej naczelnika urzdu skarbowego waciwego wedug
miejsca zamieszkania podatnika o prowadzeniu ksigi w terminie
20 dni od dnia jej zaoenia.
3. Jeeli dziaalno jest prowadzona w formie spki cywilnej
osb fizycznych, spki jawnej osb fizycznych lub spki partnerskiej, zawiadomienie, o ktrym mowa w ust. 2, skadaj wszyscy
wsplnicy naczelnikowi urzdu skarbowego waciwemu wedug
miejsca zamieszkania kadego z nich.

29

e) podpis osoby sporzdzajcej dokument, lub

2)

inne dowody, wymienione w 13 i 14, stwierdzajce fakt

dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym
przebiegiem i zawierajce co najmniej:
a) wiarygodne okrelenie wystawcy lub wskazanie stron (nazw i adresy) uczestniczcych w operacji gospodarczej,
ktrej dowd dotyczy,

5) bdne zapisy s skutkiem oczywistej omyki, a podatnik posiada dowody ksigowe odpowiadajce warunkom, o ktrych mowa
w 12 ust. 3.

b) dat wystawienia dowodu oraz dat lub okres dokonania

operacji gospodarczej, ktrej dowd dotyczy, z tym e jeeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada
dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej
daty,

5. Przepisy ust. 4 stosuje si odpowiednio w przypadku stwierdzenia braku zapisw lub bdnych zapisw dotyczcych kosztw
uzyskania przychodu.

c) przedmiot operacji gospodarczej i jego warto oraz ilociowe okrelenie, jeeli przedmiot operacji jest wymierny
w jednostkach naturalnych,

30

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

d) podpisy osb uprawnionych do prawidowego udokumentowania operacji gospodarczych

3) wartoci produktw rolinnych i zwierzcych pochodzcych

z wasnej uprawy lub hodowli prowadzonej przez podatnika;

oznaczone numerem lub w inny sposb umoliwiajcy powizanie dowodu z zapisami ksigowymi dokonanymi na jego
podstawie.

4) zakupu w jednostkach handlu detalicznego materiaw

pomocniczych;

4. Dowd ksigowy powinien by sporzdzony w jzyku polskim.

Tre dowodu musi by pena i zrozumiaa; dopuszczalne jest stosowanie skrtw oglnie przyjtych. Jeeli w dowodzie podane
jest wartociowe okrelenie operacji gospodarczej tylko w walucie obcej, podatnik posiadajcy ten dowd jest obowizany przeliczy walut obc na zote, po obowizujcym w dniu dokonania
operacji kursie, zgodnie z zasadami okrelonymi w ustawie o podatku dochodowym. Wynik przeliczenia naley zamieci w wolnych polach dowodu lub w zaczniku do dowodu sporzdzonego
w walucie obcej.
4a. Zmniejszenia kosztw uzyskania przychodw, o ktrym mowa
w art. 24d ustawy o podatku dochodowym, dokonuje si poprzez
wpisanie kwoty zmniejszenia ze znakiem minus () lub kolorem
czerwonym.
5. Bdy w dowodach ksigowych mona poprawia, z zastrzeeniem ust. 6, wycznie przez skrelenie niewaciwie napisanego
tekstu lub liczby, w sposb pozwalajcy odczyta tekst lub liczb
pierwotn, i wpisanie tekstu lub liczby waciwej. Poprawka dokonana w dowodzie ksigowym musi by potwierdzona dat i podpisem osoby dokonujcej poprawki.
6. Zasad, o ktrych mowa w ust. 5, nie stosuje si do dowodw ksigowych, dla ktrych ustalono odrbnymi przepisami zakaz dokonywania jakichkolwiek poprawek, oraz do dowodw obcych. Dowody obce
mog by poprawione przez wystawienie i przesanie kontrahentowi
dowodu korygujcego (noty). Dowody wasne zewntrzne przesane
uprzednio kontrahentowi mog by poprawione tylko przez wystawienie dowodu korygujcego (noty).
13. Za dowody ksigowe uwaa si rwnie:
1) dzienne zestawienia dowodw (faktur dotyczcych sprzeday)
sporzdzone do zaksigowania ich zbiorczym zapisem;
2) noty ksigowe, sporzdzone w celu skorygowania zapisu dotyczcego operacji gospodarczej, wynikajcej z dowodu obcego
lub wasnego, otrzymane od kontrahenta podatnika lub przekazane kontrahentowi;
3) dowody przesuni;
4) dowody opat pocztowych i bankowych;
5) inne dowody opat, w tym dokonywanych na podstawie
ksieczek opat, oraz dokumenty zawierajce dane, o ktrych
mowa w 12 ust. 3 pkt 2.
14. 1. Na udokumentowanie zapisw w ksidze, dotyczcych
niektrych kosztw (wydatkw), mog by sporzdzone dokumenty zaopatrzone w dat i podpisy osb, ktre bezporednio dokonay
wydatkw (dowody wewntrzne), okrelajce: przy zakupie
nazw towaru oraz ilo, cen jednostkow i warto, a w innych
przypadkach przedmiot operacji gospodarczych i wysoko kosztu (wydatku).
2. Dowody, o ktrych mowa w ust. 1, mog dotyczy wycznie:
1) zakupu, bezporednio od krajowego producenta lub hodowcy,
produktw rolinnych i zwierzcych, nieprzerobionych sposobem
przemysowym lub przerobionych sposobem przemysowym,
jeeli przerb polega na kiszeniu produktw rolinnych lub
przetwrstwie mleka albo na uboju zwierzt rzenych i obrbce
poubojowej tych zwierzt;
2) zakupu od ludnoci, sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji
Wyrobw i Usug (PKWiU), surowcw rolin zielarskich i zi
dziko rosncych lenych (PKWiU 01.11.91-00), jagd,
owocw lenych (PKWiU 01.13.23-00) i grzybw (PKWiU
01.12.13-00.43);

5) kosztw diet i innych nalenoci za czas podry subowej pracownikw oraz wartoci diet z tytuu podry subowych osb
prowadzcych dziaalno gospodarcz i osb z nimi wsppracujcych;
6) zakupu od ludnoci odpadw pouytkowych, stanowicych surowce wtrne, z wyczeniem zakupu (skupu) metali nieelaznych oraz
przeznaczonych na zom samochodw i ich czci skadowych;
7) wydatkw zwizanych z opatami za czynsz, energi elektryczn, telefon, wod, gaz i centralne ogrzewanie, w czci przypadajcej na dziaalno gospodarcz; podstaw do sporzdzenia tego dowodu jest dokument obejmujcy cao opat na te
cele;
8) opat uiszczanych znakami opaty skarbowej oraz opat
sdowych i notarialnych;
9) wydatkw zwizanych z parkowaniem samochodu w sytuacji, gdy
s one poparte dokumentami niezawierajcymi danych, o ktrych
mowa w 12 ust. 3 pkt 2; podstaw wystawienia dowodu wewntrznego jest bilet z parkometru, kupon, bilet jednorazowy
zaczony do sporzdzonego dowodu.
3. Dowody wewntrzne dotyczce rozliczenia kosztw podry
subowych pracownikw oraz wartoci diet z tytuu podry subowych osb prowadzcych dziaalno gospodarcz i osb z nimi
wsppracujcych powinny zawiera co najmniej nastpujce dane: imi i nazwisko, cel podry, nazw miejscowoci docelowej,
liczb godzin i dni przebywania w podry subowej (data i godzina
wyjazdu oraz powrotu), stawk i warto przysugujcych diet.
4. Zakup w jednostkach handlu detalicznego materiaw, rodkw
czystoci i bhp oraz materiaw biurowych moe by, z zastrzeeniem
ust. 2 pkt 4, dokumentowany paragonami zaopatrzonymi w dat
i stempel (oznaczenie) jednostki wydajcej paragon okrelajcymi
ilo, cen jednostkow oraz warto, za jak dokonano zakupu. Na
odwrocie paragonu podatnik musi uzupeni jego tre, wpisujc swoje nazwisko (nazw zakadu), adres oraz rodzaj (nazw) zakupionego
towaru.
5. Wydatki poniesione za granic na zakup paliwa i olejw mog by
dokumentowane paragonami lub dowodami kasowymi. Przepis ust. 4
stosuje si odpowiednio.
15. Nie wymaga zaksigowania materia powierzony przez zleceniodawc. Jeeli jednak podatnik nie moe przedstawi dokumentu okrelajcego zleceniodawc, uwaa si, e materia
zosta przez podatnika zakupiony bez udokumentowania.
16. 1. Otrzymanie materiaw podstawowych i pomocniczych,
zwanych dalej materiaami, i towarw handlowych musi by
potwierdzone na dowodzie zakupu dat i podpisem osoby, ktra
je przyja.
2. Jeeli materia lub towar handlowy, ktrego zakup zgodnie z przepisami rozporzdzenia dokumentowany jest fakturami dostawcw,
zosta dostarczony do zakadu lub dokonano nim obrotu przed otrzymaniem faktury, naley sporzdzi szczegowy opis otrzymanego
materiau (lub towaru handlowego), podajc imi, nazwisko (firm)
i adres dostawcy, ilo i rodzaj oraz cen jednostkow i warto materiau (lub towaru handlowego) i dokona zapisu w ksidze na podstawie opisu. Opis musi by potwierdzony w sposb okrelony w ust. 1
oraz przechowywany jako dowd zakupu i poczony z nadesan
nastpnie faktur. Ewentualna rnica w stosunku do wartoci podanej w fakturze musi by wpisana do ksigi (ewidencji) w dniu otrzymania faktury.
3. Jeeli podatnik otrzyma materia lub towar handlowy oraz faktur na ten materia lub towar handlowy w tym samym miesicu,

TEKST PRAWNY 12

31

opis, o ktrym mowa w ust. 2, docza do otrzymanej faktury,

a zapisw w ksidze dokonuje na podstawie otrzymanej faktury.

sicznych skorygowanych o kwoty majce wpyw na wysoko

przychodu.

4. Podatnik moe nie sporzdza opisu, o ktrym mowa w ust. 2,

jeeli zakup udokumentowany jest specyfikacj dostawcy, pod
warunkiem e specyfikacja spenia wymogi okrelone dla opisu.
Przepisy ust. 2 i 3 stosuje si odpowiednio.

3. (uchylony).

17. 1. Zakup materiaw podstawowych oraz towarw handlowych

musi by wpisany do ksigi, z zastrzeeniem 30, niezwocznie po
ich otrzymaniu, najpniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzeday.
2. Zapisw dotyczcych pozostaych wydatkw dokonuje si, z
zastrzeeniem 20 i 30, jeden raz dziennie, po zakoczeniu dnia, nie
pniej ni przed rozpoczciem dziaalnoci w dniu nastpnym,
z uwzgldnieniem zasad okrelonych w art. 22 ustawy o podatku
dochodowym.
18. 1. Podatnik jest obowizany dokonywa zapisw w ewidencjach,
o ktrych mowa w 6 pkt 1 i 8 ust. 1 pkt 2, jeden raz dziennie po
zakoczeniu dnia, nie pniej ni przed rozpoczciem dziaalnoci w
dniu nastpnym.
2. Kwota udzielonej poyczki i umownych odsetek oraz przyjcie
zastawionej rzeczy musz by niezwocznie wpisane do ewidencji,
o ktrej mowa w 6 pkt 2.
3. Podatnik jest obowizany wypeni karty przychodw pracownikw
najpniej w terminie przewidzianym dla przekazania zaliczki na podatek dochodowy od tych przychodw na rachunek urzdu skarbowego,
ktrym kieruje waciwy naczelnik urzdu skarbowego.
4. Podatnik jest obowizany dokona zapisw w ewidencjach, o ktrych mowa w 4 ust. 1, najpniej w miesicu przekazania rodkw
trwaych, wartoci niematerialnych i prawnych oraz wyposaenia do
uywania.
19. 1. Zapisy w ksidze dotyczce przychodw ze sprzeday
wyrobw, towarw handlowych i usug s dokonywane na podstawie wystawionych faktur, a w przypadku sprzeday nieudokumentowanej fakturami na podstawie wystawionego na koniec dnia
dowodu wewntrznego, w ktrym w jednej kwocie wykazana jest
warto tych przychodw za dany dzie, o ile nie jest prowadzona
ewidencja sprzeday lub ewidencja przy zastosowaniu kas rejestrujcych.
2. Zapisw, o ktrych mowa w ust. 1, dokonuje si jeden raz
dziennie po zakoczeniu dnia, nie pniej ni przed rozpoczciem
dziaalnoci w dniu nastpnym, z zastrzeeniem 20 ust. 2 i 3
oraz 30.
3. Jeeli w danym dniu podatnik wystawia wiele faktur, zapisw
w ksidze mona dokonywa jedn sum wynikajc z dziennego zestawienia tych faktur, zwanego dalej zestawieniem sprzeday.
4. Zestawienie sprzeday powinno zawiera co najmniej nastpujce dane: dat i kolejny numer zestawienia, numery oddo
faktur objtych zestawieniem, sum zbiorcz tych faktur oraz
podpis podatnika lub osoby, ktra sporzdzia zestawienie.
5. (uchylony).
6. Podatnicy prowadzcy ewidencj, o ktrej mowa w 8 ust. 1
pkt 2, mog dokonywa zapisw dotyczcych przychodu, wykazanych w tej ewidencji, w jednej pozycji na koniec kadego miesica.
20. 1. Podatnicy, ktrzy ewidencjonuj obrt przy zastosowaniu
kas rejestrujcych, dokonuj zapisw w ksidze na podstawie
danych wynikajcych z raportw dobowych, z zastrzeeniem ust.
2, skorygowanych o kwoty majce wpyw na wysoko przychodu.
2. Podatnicy, o ktrych mowa w ust. 1, mog dokonywa zapisw
w ksidze na koniec kadego miesica, w terminie okrelonym
w 30 ust. 1, na podstawie danych wynikajcych z raportw mie-

4. Podatnicy, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, nie wpisuj do ksigi

kwot wynikajcych z faktur dokumentujcych dokonanie sprzeday uprzednio zarejestrowanej przy zastosowaniu kas rejestrujcych, natomiast s obowizani do poczenia w sposb
trway zwrconych oryginaw paragonw fiskalnych z kopiami
wystawionych faktur.
5. Korygowania danych wynikajcych z raportw dobowych lub
raportw miesicznych, o ktrym mowa w ust. 1 i 2, dokonuje si
na podstawie odrbnych ewidencji. Korekty, ktre nie podlegaj
ujciu w odrbnych ewidencjach, podatnik opisuje na odwrocie
raportu dobowego lub miesicznego.
21. 1. Jeeli podatnik prowadzi odrbn ewidencj, o ktrej mowa w art. 109 ust. 1 lub 3 ustawy o VAT, zapisy w ksidze
dotyczce przychodw ze sprzeday towarw i usug mog by
dokonywane na koniec miesica czn kwot wynikajc z miesicznego zestawienia sporzdzonego na podstawie danych
wynikajcych z tej ewidencji.
2. Zestawienie, o ktrym mowa w ust. 1, powinno zawiera co najmniej nastpujce dane: dat i kolejny numer zestawienia, sum
przychodw ze sprzeday pomniejszon o naleny podatek od
towarw i usug oraz o warto towarw i usug nie stanowic
przychodw w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym i powikszon o przychody nie objte obowizkiem ewidencjonowania
dla celw podatku od towarw i usug.
22. (uchylony).
23. (uchylony).
24. Podatnicy, o ktrych mowa w art. 84 ustawy o VAT, mog
ewidencjonowa przychody w ksidze oraz w ewidencji sprzeday
cznie z podatkiem od towarw i usug, z tym e na koniec miesica przychd pomniejsza si o naleny podatek od towarw
i usug.
25. Zapisy w ksidze dotyczce pozostaych przychodw musz
by dokonywane na podstawie dowodw potwierdzajcych te
przychody.
26. Zapisy w ksidze dotyczce wydatkw (kosztw) s dokonywane na podstawie dowodw, o ktrych mowa w 1216.
26a. 1. Zapisy w ksidze dotyczce zmniejszenia kosztw uzyskania przychodw (zwikszenia przychodw) oraz zwikszenia
kosztw uzyskania przychodw, na podstawie art. 24d ustawy
o podatku dochodowym, s dokonywane na podstawie dowodw,
o ktrych mowa w 12 ust. 3 pkt 1a i 1b, w terminach okrelonych w przepisach art. 24d ustawy o podatku dochodowym.
2. Zapisw w ksidze dotyczcych zmniejszenia kosztw uzyskania przychodw (zwikszenia przychodw) na podstawie art. 24d
ustawy o podatku dochodowym mona dokonywa na koniec kadego miesica, w terminie okrelonym w 30 ust. 1, na podstawie danych wynikajcych z miesicznych zestawie dokumentw,
o ktrych mowa w 12 ust. 3 pkt 1a.
3. Zestawienie, o ktrym mowa w ust. 2, powinno zawiera:
numer kolejny wpisu, numery i daty dokumentw, o ktrych mowa
w 12 ust. 3 pkt 1a, i wynikajc z tych dokumentw czn warto zmniejszenia kosztw uzyskania przychodw (zwikszenia
przychodw).
4. Zapisw w ksidze dotyczcych zwikszenia kosztw uzyskania przychodw na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym mona dokonywa na koniec kadego miesica, w terminie okrelonym w 30 ust. 1, na podstawie danych wynikajcych
z miesicznych zestawie dokumentw, o ktrych mowa w 12
ust. 3 pkt 1b.

32

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

5. Zestawienie, o ktrym mowa w ust. 4, powinno zawiera: numer

kolejny wpisu, numery i daty dokumentw, o ktrych mowa w 12
ust. 3 pkt 1b, i wynikajc z tych dokumentw czn warto zwikszenia kosztw uzyskania przychodw.
27. 1. Podatnicy s obowizani do sporzdzenia i wpisania do
ksigi spisu z natury towarw handlowych, materiaw (surowcw)
podstawowych i pomocniczych, pwyrobw, produkcji w toku, wyrobw gotowych, brakw i odpadw, zwanego dalej spisem z natury,
na dzie 1 stycznia, na koniec kadego roku podatkowego, na dzie
rozpoczcia dziaalnoci w cigu roku podatkowego, a take w razie
zmiany wsplnika, zmiany proporcji udziaw wsplnikw lub likwidacji dziaalnoci.
2. Spis z natury podlega wpisaniu do ksigi take wwczas, gdy
osoby prowadzce dziaalno gospodarcz sporzdzaj go za
okresy miesiczne oraz gdy na podstawie odrbnych przepisw
jego sporzdzenie zarzdzi naczelnik urzdu skarbowego.
3. (uchylony).
28. 1. Spis z natury powinien by sporzdzony w sposb staranny i trway oraz zakoczony i zaopatrzony w podpisy osb uczestniczcych w spisie.
2. Spis z natury powinien zawiera co najmniej nastpujce dane:
imi i nazwisko waciciela zakadu (nazw firmy), dat sporzdzenia spisu, numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury, szczegowe okrelenie towaru i innych skadnikw wymienionych
w 27, jednostk miary, ilo stwierdzon w czasie spisu, cen
w zotych i groszach za jednostk miary, warto wynikajc z przemnoenia iloci towaru przez jego cen jednostkow, czn warto spisu z natury, warto pomniejszenia, o ktrym mowa
w 29, ze wskazaniem pozycji spisu z natury i pozycji w ksidze,
z ktrymi zwizane jest pomniejszenie, oraz klauzul Spis zakoczono na pozycji..., podpisy osb sporzdzajcych spis oraz podpis waciciela zakadu (wsplnikw), z tym e przy prowadzeniu:
1) ksigar i antykwariatw ksigarskich spisem z natury mona
obejmowa jedn pozycj wydawnictwa o tej samej cenie, bez
wzgldu na nazw i nazwisko autora, z podziaem na ksiki,
broszury, albumy i inne;
2) dziaalnoci kantorowej spisem z natury naley obj niesprzedane wartoci dewizowe;
3) dziaalnoci polegajcej na udzielaniu poyczek pod zastaw
spisem z natury naley obj rzeczy zastawione pod udzielone
poyczki;
4) dziaw specjalnych produkcji rolnej spisem z natury naley
obj niezuyte w toku produkcji materiay i surowce oraz ilo
zwierzt wedug gatunkw z podziaem na grupy.
3. Spis z natury powinien obejmowa rwnie towary stanowice
wasno podatnika, znajdujce si w dniu sporzdzenia spisu
poza zakadem podatnika, a take towary obce znajdujce si
w zakadzie podatnika. Towary obce nie podlegaj wycenie;
wystarczajce jest ilociowe ich ujcie w spisie towarw z podaniem, czyj stanowi wasno.
4. O zamiarze sporzdzenia spisu z natury w innym terminie ni
na dzie 1 stycznia, 31 grudnia oraz na dzie rozpoczcia dziaalnoci gospodarczej podatnicy s obowizani zawiadomi w formie pisemnej waciwego naczelnika urzdu skarbowego w terminie co najmniej siedmiu dni przed dat sporzdzenia tego spisu.
29. 1. Podatnik jest obowizany wyceni materiay i towary handlowe objte spisem z natury wedug cen zakupu lub nabycia albo
wedug cen rynkowych z dnia sporzdzenia spisu, jeeli s one nisze od cen zakupu lub nabycia; spis z natury pwyrobw (pfabrykatw), wyrobw gotowych i brakw wasnej produkcji wycenia si
wedug kosztw wytworzenia, a odpadw uytkowych, ktre w toku
dziaalnoci utraciy swoj pierwotn warto uytkow, wycenia
si wedug wartoci wynikajcej z oszacowania uwzgldniajcego
ich przydatno do dalszego uytkowania.

2. Spis z natury niesprzedanych wartoci dewizowych wycenia si

wedug cen zakupu z dnia sporzdzenia spisu, a w dniu koczcym rok podatkowy wedug cen zakupu, jednak w wysokoci
nie wyszej ni kurs redni ogaszany przez Narodowy Bank Polski
w dniu koczcym rok podatkowy, a warto rzeczy zastawionych
wedug ich wartoci rynkowej.
3. Przy dziaalnoci usugowej i budowlanej produkcj niezakoczon wycenia si wedug kosztw wytworzenia, z tym e nie
moe to by warto nisza od kosztw materiaw bezporednich zuytych do produkcji niezakoczonej.
4. Produkcj zwierzc objt spisem z natury wycenia si
wedug cen rynkowych z dnia sporzdzenia spisu, z uwzgldnieniem gatunku, grupy i wagi zwierzt.
4a. Warto spisu z natury, wycenionego zgodnie z ust. 14 i 7,
pomniejsza si o kwot, o ktr podatnik zmniejszy koszty uzyskania przychodw (zwikszy przychody) na podstawie art. 24d
ustawy o podatku dochodowym, jeeli zmniejszenie kosztw uzyskania przychodw (zwikszenie przychodw) zwizane byo z zaliczeniem do kosztw uzyskania przychodw wydatkw
dotyczcych towarw handlowych, materiaw (surowcw) podstawowych i pomocniczych, pwyrobw, produkcji w toku, wyrobw gotowych, brakw i odpadw, objtych tym spisem. Pomniejszenia dokonuje si o t cz kwoty zmniejszenia kosztw
uzyskania przychodw (zwikszenia przychodw), ktra przypada
na towary handlowe, materiay (surowce) podstawowe i pomocnicze, pwyroby, produkcj w toku, wyroby gotowe, braki i odpady,
objte tym spisem.
4b. Jeeli do wyceny towarw handlowych, materiaw (surowcw) podstawowych i pomocniczych, pwyrobw, produkcji
w toku, wyrobw gotowych, brakw i odpadw, objtych spisem
z natury, zastosowano zamiast ceny zakupu lub nabycia albo
kosztu wytworzenia inne zasady wyceny, przewidziane w ust. 14
i 7, kwota pomniejszenia nie moe by wysza ni warto tej
wyceny.
4c. Przepisw ust. 4a i 4b nie stosuje si, jeeli przed sporzdzeniem spisu z natury podatnik zwikszy koszty uzyskania przychodw zgodnie z art. 24d ustawy o podatku dochodowym.
5. Spis z natury musi by wpisany do ksigi wedug poszczeglnych rodzajw jego skadnikw lub w jednej pozycji (sumie), jeeli
na podstawie spisu zostao sporzdzone odrbne, szczegowe
zestawienie poszczeglnych jego skadnikw. Zestawienie przechowuje si cznie z ksig.
6. Podatnik jest obowizany dokona wyceny najpniej w terminie 14 dni od dnia zakoczenia spisu z natury.
7. W razie przyjcia wyceny towarw w kwocie niszej od ceny zakupu lub nabycia albo od kosztw wytworzenia, w szczeglnoci
z powodu uszkodzenia, wyjcia z mody, naley przy poszczeglnych pozycjach uwidoczni rwnie jednostkow cen zakupu
(nabycia) lub koszt wytworzenia.
8. (uchylony).
30. 1. W razie prowadzenia ksigi przez biuro rachunkowe, zapisy s dokonywane w porzdku chronologicznym na podstawie
dowodw, o ktrych mowa w 1216, oraz sum miesicznych
przychodw wynikajcych z ewidencji, o ktrej mowa w 8 ust. 1
pkt 2, lub danych wynikajcych z zestawienia, o ktrym mowa
w 20 ust. 2, przekazywanych przez podatnika zgodnie z postanowieniami umowy, w czasie zapewniajcym prawidowe i terminowe rozliczenia z budetem, lecz nie pniej ni do dnia 20 kadego miesica za miesic poprzedni.
2. Przepis ust. 1 stosuje si odpowiednio do podatnikw prowadzcych przedsibiorstwa wielozakadowe.
3. Podatnicy mog dokonywa wpisw do ksigi na zasadach
okrelonych w ust. 1 pod warunkiem prowadzenia rwnoczenie

33

TEKST PRAWNY 12
ewidencji, o ktrej mowa w 8 ust. 1 pkt 2. Warunek ten nie dotyczy podatnikw dokonujcych sprzeday dokumentowanej
wycznie fakturami.
31. 1. W razie prowadzenia ksigi przy zastosowaniu technik
informatycznych, warunkiem uznania ksig za prawidowe jest:
1) okrelenie na pimie szczegowej instrukcji obsugi programu
komputerowego, wykorzystywanego do prowadzenia ksig;
2) stosowanie programu komputerowego zapewniajcego
bezzwoczny wgld w tre dokonywanych zapisw oraz wydrukowanie wszystkich danych w porzdku chronologicznym,
zgodnie z wzorem ksigi;
3) przechowywanie zapisanych danych na magnetycznych nonikach informacji, do czasu wydruku zawartych na nich danych, w
sposb chronicy przed zatarciem lub znieksztaceniem tych
danych albo naruszeniem ustalonych zasad ich przetwarzania.
2. W przypadku, o ktrym mowa w ust. 1, na koniec kadego miesica w czasie zapewniajcym prawidowe i terminowe rozliczenia
z budetem, lecz nie pniej ni do dnia 20 kadego miesica za
miesic poprzedni, podatnik jest obowizany sporzdzi wydruk
zapisw dokonanych za dany miesic. Wydruk powinien by zgodny z wzorem ksigi okrelonym w zaczniku nr 1 do rozporzdzenia.
3. Podatnik posugujcy si programem komputerowym, ktry nie
zapewnia wydrukowania ksigi, wedug wzoru okrelonego w zaczniku nr 1 do rozporzdzenia, jest obowizany zaoy ksig,
o ktrej mowa w 2 ust. 1. Po zakoczeniu miesica naley
sporzdzi wydruk komputerowy zawierajcy podsumowanie zapisw za dany miesic i wpisa do odpowiednich kolumn ksigi
sumy miesiczne wynikajce z tego wydruku.

Rozdzia 3
Sposb prowadzenia ksigi przez rolnikw,
o ktrych mowa w 2 ust. 2
32. 1. Rolnicy, o ktrych mowa w 2 ust. 2, zwani dalej rolnikami, s obowizani zbroszurowa ksig i kolejno ponumerowa jej karty.
2. Ksiga oraz dowody, o ktrych mowa w 1216, na ktrych
podstawie s dokonywane w niej zapisy, musi znajdowa si na
stae w miejscu zamieszkania rolnika, a jeeli prowadzenie ksigi
zostao zlecone biuru rachunkowemu w miejscu wskazanym
stosownie do 8 ust. 1 pkt 1.
33. 1. Rolnicy s obowizani zaoy ksig na dzie 1 stycznia
roku podatkowego lub na dzie rozpoczcia dziaalnoci w cigu
roku podatkowego.
2. Rolnicy, ktrzy rozpoczynaj prowadzenie dziaalnoci gospodarczej albo w poprzednim roku podatkowym korzystali ze zryczatowanego opodatkowania podatkiem dochodowym lub prowadzili ksigi rachunkowe, s obowizani zawiadomi w formie
pisemnej naczelnika urzdu skarbowego waciwego wedug
miejsca zamieszkania podatnika o prowadzeniu ksigi w terminie
20 dni od dnia jej zaoenia.
34. Rolnicy s obowizani prowadzi ksig rzetelnie i w sposb niewadliwy. W ksidze naley ewidencjonowa wycznie
przychody i koszty z dziaalnoci gospodarczej. W tym przypadku
maj zastosowanie przepisy 7, 1117, 1922, 2426
oraz 30 i 31.
(...)

KODEKS KARNY SKARBOWY

3. Jeeli kwota podatku naraonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Rozdzia 6

Art. 56. 1. Podatnik, ktry skadajc organowi podatkowemu,

innemu uprawnionemu organowi lub patnikowi deklaracj lub
owiadczenie, podaje nieprawd lub zataja prawd albo nie
dopenia obowizku zawiadomienia o zmianie objtych nimi
danych, przez co naraa podatek na uszczuplenie, podlega karze
grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolnoci, albo obu tym karom cznie.

(...)

Przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe

przeciwko obowizkom podatkowym
i rozliczeniom z tytuu dotacji lub subwencji
Art. 54. 1. Podatnik, ktry uchylajc si od opodatkowania, nie
ujawnia waciwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie skada deklaracji, przez co naraa podatek na
uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych
albo karze pozbawienia wolnoci, albo obu tym karom cznie.
2. Jeeli kwota podatku naraonego na uszczuplenie jest maej
wartoci, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
3. Jeeli kwota podatku naraonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 55. 1. Podatnik, ktry w celu zatajenia prowadzenia
dziaalnoci gospodarczej na wasny rachunek lub rzeczywistych
rozmiarw tej dziaalnoci, posuguje si imieniem i nazwiskiem,
nazw lub firm innego podmiotu i przez to naraa podatek na
uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych
albo karze pozbawienia wolnoci do lat 3, albo obu tym karom
cznie.
2. Jeeli kwota podatku naraonego na uszczuplenie jest maej
wartoci, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.

2. Jeeli kwota podatku naraonego na uszczuplenie jest maej

wartoci, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
3. Jeeli kwota podatku naraonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
4. Karze okrelonej w 3 podlega take ten podatnik, ktry
mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie
skada w terminie organowi podatkowemu lub patnikowi deklaracji lub owiadczenia.
Art. 57. 1. Podatnik, ktry uporczywie nie wpaca w terminie
podatku, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
2. Sd moe odstpi od wymierzenia kary, jeeli przed wszczciem postpowania w sprawie o wykroczenie skarbowe okrelone w 1 wpacono w caoci naleny podatek na rzecz waciwego organu.
Art. 58. (uchylony).
Art. 59. (uchylony).
Art. 60. 1. Kto wbrew obowizkowi nie prowadzi ksigi, podlega
karze grzywny do 240 stawek dziennych.

34

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

2. Kto wbrew obowizkowi nie przechowuje ksigi w miejscu

wykonywania dziaalnoci lub w miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba, przedstawicielstwo lub oddzia, a jeeli
prowadzenie ksigi zostao zlecone biuru rachunkowemu lub
innemu uprawnionemu podmiotowi w miejscu okrelonym
w umowie z biurem rachunkowym lub w miejscu wskazanym przez
kierownika jednostki, podlega karze grzywny do 240 stawek
dziennych.
3. Karze okrelonej w 2 podlega take ten podatnik lub
patnik, ktry nie zawiadamia w terminie waciwego organu
o prowadzeniu ksigi przez doradc podatkowego, lub inny podmiot upowaniony do prowadzenia ksig w jego imieniu i na jego
rzecz.
4. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego
okrelonego w 13 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 61. 1. Kto nierzetelnie prowadzi ksig, podlega karze
grzywny do 240 stawek dziennych.
2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego
okrelonego w 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
3. Karze okrelonej w 2 podlega take ten, kto wadliwie prowadzi ksig.
Art. 62. 1. Kto wbrew obowizkowi nie wystawia faktury lub
rachunku za wykonanie wiadczenia, wystawia je w sposb wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.
2. Kto faktur lub rachunek, okrelone w 1, wystawia w sposb nierzetelny albo takim dokumentem posuguje si, podlega
karze grzywny do 240 stawek dziennych.
3. Karze okrelonej w 1 podlega take ten, kto wbrew obowizkowi nie przechowuje wystawionej lub otrzymanej faktury lub
rachunku, bd dowodu zakupu towarw.
4. Karze okrelonej w 1 podlega take ten, kto wbrew przepisom ustawy dokona sprzeday z pominiciem kasy rejestrujcej
albo nie wyda dokumentu z kasy rejestrujcej, stwierdzajcego
dokonanie sprzeday.
5. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego
okrelonego w 14 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 63. 1. Kto wbrew przepisom ustawy wydaje wyroby akcyzowe, w stosunku do ktrych zakoczono procedur zawieszenia
poboru akcyzy, bez ich uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze
pozbawienia wolnoci do lat 2, albo obu tym karom cznie.
2. Tej samej karze podlega, kto wbrew przepisom ustawy sprowadza na terytorium kraju wyroby akcyzowe bez ich uprzedniego
oznaczenia znakami akcyzy.
3. Tej samej karze podlega, kto produkujc poza skadem
podatkowym wyroby akcyzowe, o ktrych mowa w art. 47 ust. 1
pkt 1, 2, 4 lub 5 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym wydaje z magazynu wyrobw gotowych lub sprzedaje wyroby akcyzowe bez ich uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy.
4. Tej samej karze podlega, kto wyprowadza ze skadu podatkowego na podstawie zezwolenia na wyprowadzanie jako podatnik
wyrobw akcyzowych z cudzego skadu podatkowego poza procedur zawieszenia poboru akcyzy, wyroby akcyzowe bez ich uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy.
5. Karze okrelonej w 1 podlega take, kto dopuszcza si czynu zabronionego okrelonego w 14 w stosunku do wyrobw
akcyzowych, ktre oznaczono nieprawidowo lub nieodpowiedni-

mi znakami akcyzy, w szczeglnoci znakami uszkodzonymi,

zniszczonymi, podrobionymi, przerobionymi lub niewanymi.
6. Jeeli naleny podatek akcyzowy jest maej wartoci, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 15 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
7. Jeeli naleny podatek akcyzowy nie przekracza ustawowego
progu, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 15 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 64. 1. Kto bez pisemnego powiadomienia w terminie
waciwego organu wyprowadza ze skadu podatkowego wyroby
akcyzowe nieoznaczone znakami akcyzy z przeznaczeniem do
dokonania ich dostawy wewntrzwsplnotowej lub eksportu, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
2. Tej samej karze podlega, kto produkujc poza skadem
podatkowym wina gronowe uzyskane z winogron pochodzcych
z upraw wasnych, o ktrych mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy
z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, bez pisemnego
powiadomienia w terminie waciwego organu wydaje te wyroby
akcyzowe nieoznaczone znakami akcyzy z przeznaczeniem do
dokonania ich dostawy wewntrzwsplnotowej lub eksportu.
3. Tej samej karze podlega, kto produkujc poza skadem
podatkowym alkohol etylowy, o ktrym mowa w art. 47 ust. 1 pkt
4 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, w gorzelni prawnie i ekonomicznie niezalenej od wszelkich innych gorzelni oraz niedziaajcej na podstawie licencji uzyskanej od innego
podmiotu, bez pisemnego powiadomienia w terminie waciwego
organu wydaje te wyroby akcyzowe nieoznaczone znakami akcyzy
z przeznaczeniem do dokonania ich dostawy wewntrzwsplnotowej lub eksportu.
4. Tej samej karze podlega, kto produkujc poza skadem
podatkowym wyroby akcyzowe z wykorzystaniem wycznie wyrobw akcyzowych, od ktrych akcyza zostaa zapacona w wysokoci rwnej lub wyszej od kwoty akcyzy przypadajcej do zapaty
od wyprodukowanych wyrobw akcyzowych, bez pisemnego
powiadomienia w terminie waciwego organu wydaje te wyroby
akcyzowe nieoznaczone znakami akcyzy z przeznaczeniem do
dokonania dostawy wewntrzwsplnotowej lub na eksport.
5. Tej samej karze podlega, kto produkujc poza skadem
podatkowym wyroby akcyzowe, od ktrych zostaa zapacona
przedpata akcyzy, bez pisemnego powiadomienia w terminie
waciwego organu wydaje te wyroby akcyzowe nieoznaczone znakami akcyzy z przeznaczeniem do dokonania dostawy wewntrzwsplnotowej lub na eksport.
6. Karze okrelonej w 1 podlega take ten, kto bez pisemnego
powiadomienia w terminie waciwego organu umieszcza
w skadzie wolnocowym i wolnym obszarze celnym wyroby akcyzowe nieoznaczone znakami akcyzy, przeznaczone do sprzeday
w jednostkach handlowych tam usytuowanych.
7. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego
okrelonego w 16 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 65. 1. Kto nabywa, przechowuje, przewozi, przesya lub
przenosi wyroby akcyzowe stanowice przedmiot czynu zabronionego okrelonego w art. 63, art. 64 lub art. 73 lub pomaga w ich
zbyciu albo te wyroby akcyzowe przyjmuje lub pomaga w ich ukryciu, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze
pozbawienia wolnoci do lat 3, albo obu tym karom cznie.
2. Kto nabywa, przechowuje, przewozi, przesya lub przenosi
wyroby akcyzowe, o ktrych na podstawie towarzyszcych okolicznoci powinien i moe przypuszcza, e stanowi one przedmiot
czynu zabronionego okrelonego w art. 63, art. 64 lub art. 73, lub
pomaga w ich zbyciu albo te wyroby akcyzowe przyjmuje lub pomaga w ich ukryciu, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.

TEKST PRAWNY 12
3. Jeeli kwota podatku naraonego na uszczuplenie jest maej
wartoci, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
4. Jeeli kwota podatku naraonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 lub 2 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 66. 1. Kto wyroby akcyzowe oznacza nieprawidowo lub nieodpowiednimi znakami akcyzy, w szczeglnoci znakami uszkodzonymi, zniszczonymi, podrobionymi, przerobionymi lub niewanymi, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.

35

Art. 70. 1. Kto wbrew przepisom ustawy zbywa lub w inny sposb przekazuje znaki akcyzy osobie nieuprawnionej, podlega
karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia
wolnoci do lat 2, albo obu tym karom cznie.
2. Tej samej karze podlega, kto w celu uycia lub wprowadzenia
w obieg nabywa lub w inny sposb przyjmuje znaki akcyzy od osoby nieuprawnionej lub usuwa je z wyrobu akcyzowego w celu
ponownego ich uycia lub wprowadzenia w obieg.
3. Usiowanie przestpstwa skarbowego okrelonego w 1 lub
2 jest karalne.

2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego

okrelonego w 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

4. Karze okrelonej w 1 podlega take ten, kto, nie bdc do

tego uprawnionym, posiada, przechowuje, przewozi, przesya lub
przenosi znaki akcyzy.

Art. 67. 1. Kto podrabia albo przerabia znak akcyzy albo upowanienie do odbioru banderol, podlega karze grzywny do 720
stawek dziennych albo karze pozbawienia wolnoci, albo obu tym
karom cznie.

5. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego

okrelonego w 1, 2 i 4 podlega karze grzywny za wykroczenie
skarbowe.

2. Kto w celu popenienia przestpstwa skarbowego okrelonego w 1 uzyskuje lub przysposabia rodki, podlega karze grzywny
do 240 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolnoci do
lat 2, albo obu tym karom cznie.
3. Nie podlega karze za przestpstwo skarbowe okrelone
w 2 sprawca, ktry odstpi od jego dokonania, w szczeglnoci
zniszczy uzyskane lub przysposobione rodki lub zapobieg skorzystaniu z nich w przyszoci.
4. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego
okrelonego w 1 lub 2 podlega karze grzywny za wykroczenie
skarbowe.
Art. 68. 1. Kto nie dopenia obowizku sporzdzenia spisu
i przedstawienia go do potwierdzenia waciwemu organowi
w przypadku wystpienia w obrocie poza procedur zawieszenia
poboru akcyzy wyrobw akcyzowych nieoznaczonych, oznaczonych nieprawidowo lub nieodpowiednimi znakami akcyzy,
w szczeglnoci znakami uszkodzonymi, zniszczonymi, podrobionymi, przerobionymi lub niewanymi, podlega karze grzywny do
720 stawek dziennych.
2. Tej samej karze podlega, kto nie dopenia obowizku oznaczenia wyrobw akcyzowych legalizacyjnymi znakami akcyzy.
3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego
okrelonego w 1 lub 2 podlega karze grzywny za wykroczenie
skarbowe.
Art. 69. 1. Kto bez przeprowadzenia urzdowego sprawdzenia
podejmuje czynnoci bezporednio zwizane z produkcj, importem lub obrotem wyrobami akcyzowymi, a take z ich oznaczaniem
znakami akcyzy, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
2. Kto podaje nieprawdziwe dane o rodzaju, iloci lub jakoci
wyprodukowanych wyrobw akcyzowych, podlega karze grzywny
do 360 stawek dziennych.
3. Kto wbrew przepisom usuwa wyroby akcyzowe z miejsca produkcji, przerobu, zuycia, przechowywania lub podczas przewozu,
podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.

Art. 71. Kto przez race naruszenie przepisw dotyczcych przewozu lub przechowywania znakw akcyzy naraa je na bezporednie niebezpieczestwo kradziey, zniszczenia, uszkodzenia lub
zgubienia, podlega karze grzywny do 480 stawek dziennych.
Art. 72. Kto wbrew obowizkowi nie rozlicza si w terminie
z waciwym organem ze stanu zuycia znakw akcyzy, w szczeglnoci nie zwraca znakw niewykorzystanych, uszkodzonych,
zniszczonych lub niewanych, podlega karze grzywny do 360 stawek dziennych.
Art. 73. 1. Kto, w uyciu wyrobu akcyzowego, zmienia cel, przeznaczenie lub nie zachowuje innego warunku, od ktrego ustawa
uzalenia zwolnienie wyrobu akcyzowego z obowizku oznaczania
znakami akcyzy, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
2. Jeeli niepobrany podatek akcyzowy nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 73a. 1. Kto w uyciu wyrobu akcyzowego zmienia jego przeznaczenie, w szczeglnoci uywa oleju opaowego jako oleju
napdowego, przez co naraa podatek akcyzowy na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych, albo karze
pozbawienia wolnoci do lat 2, albo obu tym karom cznie.
2. Jeeli kwota naraonego na uszczuplenie podatku akcyzowego jest maej wartoci, sprawca czynu zabronionego okrelonego
w 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
3. Jeeli kwota naraonego na uszczuplenie podatku akcyzowego nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 74. (uchylony).
Art. 75. Importer, podmiot dokonujcy nabycia wewntrzwsplnotowego oraz przedstawiciel podatkowy, ktry nie dopenia obowizku uzyskania od podmiotu majcego siedzib poza terytorium kraju rozliczenia z przekazanych mu znakw akcyzy, podlega
karze grzywny do 180 stawek dziennych.

Art. 69a. 1. Kto wbrew przepisom ustawy, naruszajc warunki

zastosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy, produkuje,
magazynuje lub przeadowuje wyroby akcyzowe poza skadem
podatkowym, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych
albo karze pozbawienia wolnoci do lat 2, albo obu tym karom
cznie.

Art. 76. 1. Kto przez podanie danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym lub zatajenie rzeczywistego stanu rzeczy wprowadza
w bd waciwy organ naraajc na nienaleny zwrot podatkowej
nalenoci publicznoprawnej, w szczeglnoci podatku naliczonego w rozumieniu przepisw o podatku od towarw i usug, podatku
akcyzowym, zwrot nadpaty lub jej zaliczenie na poczet zalegoci
podatkowej lub biecych albo przyszych zobowiza podatkowych, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze
pozbawienia wolnoci, albo obu tym karom cznie.

2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego

okrelonego w 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

2. Jeeli kwota naraona na nienaleny zwrot podatku jest

maej wartoci, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.

4. Usiowanie przestpstwa skarbowego okrelonego w 2 lub

3 jest karalne.

36

SPECJALISTA DS. KSIGI PRZYCHODW I ROZCHODW

3. Jeeli kwota naraona na nienaleny zwrot podatku nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 76a. 1. Kto przez podanie danych niezgodnych ze stanem
rzeczywistym lub zatajenie rzeczywistego stanu rzeczy wprowadza w bd waciwy organ naraajc na nienaleny zwrot wydatkw, o ktrych mowa w przepisach o zwrocie osobom fizycznym
niektrych wydatkw zwizanych z budownictwem mieszkaniowym, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze
pozbawienia wolnoci, albo obu tym karom cznie.
2. Jeeli kwota naraona na nienaleny zwrot wydatkw, o ktrych mowa w 1, jest maej wartoci, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny do 720 stawek
dziennych.
3. Jeeli kwota naraona na nienaleny zwrot wydatkw, o ktrych mowa w 1, nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny za
wykroczenie skarbowe.

penicy funkcji patnika lub poredni odbiorca, ktry wbrew obowizkowi nie skada w terminie podatnikowi lub waciwemu organowi wymaganej informacji podatkowej lub informacji, o ktrych
mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lub art. 42c ust. 1 powoanej ustawy,
podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.
3. Jeeli informacj okrelon w 1 lub 2 zoono nieprawdziw, sprawca podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
4. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego
okrelonego w 13 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 80a. 1. Kto w informacji podsumowujcej podaje nieprawd lub zataja prawd, podlega karze grzywny do 240 stawek
dziennych.
2. Kto, wbrew obowizkowi, nie skada w terminie waciwemu
organowi informacji podsumowujcej, podlega karze grzywny za
wykroczenie skarbowe.
Art. 81. 1. Podatnik lub patnik, ktry wbrew obowizkowi:

Art. 77. 1. Patnik lub inkasent, ktry pobranego podatku nie

wpaca w terminie na rzecz waciwego organu, podlega karze
grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolnoci do lat 3, albo obu tym karom cznie.

1) nie dokonuje w terminie zgoszenia identyfikacyjnego albo

aktualizacji objtych nim danych albo te podaje w nim dane
niezgodne ze stanem rzeczywistym lub niepene,

2. Jeeli kwota niewpaconego podatku jest maej wartoci,

sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze
grzywny do 720 stawek dziennych.

3) nie podaje numeru identyfikacji podatkowej lub podaje numer

nieprawdziwy,

3. Jeeli kwota niewpaconego podatku nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

2) dokonuje zgoszenia wicej ni jeden raz,

podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

2. Tej samej karze podlega take ten podatnik, ktry wbrew obowizkowi nie skada patnikowi dostarczonego przez niego formularza zgoszenia identyfikacyjnego.

4. Sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary,

a nawet odstpi od wymierzenia kary lub rodka karnego, jeeli
przed wszczciem postpowania w sprawie o przestpstwo skarbowe okrelone w 1 lub 2 wpacono w caoci pobrany podatek
na rzecz waciwego organu.

Art. 82. 1. Kto naraa finanse publiczne na uszczuplenie

poprzez nienalen wypat, pobranie lub niezgodne z przeznaczeniem wykorzystanie dotacji lub subwencji, podlega karze
grzywny do 240 stawek dziennych.

5. Sd moe odstpi od wymierzenia kary, jeeli przed wszczciem postpowania w sprawie o wykroczenie skarbowe okrelone w 3 wpacono w caoci pobrany podatek na rzecz waciwego organu.

2. Jeeli wypata lub pobranie nienalenej, nadmiernej lub wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem dotacji lub subwencji
nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego
okrelonego w 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Art. 78. 1. Patnik, ktry nie pobiera podatku albo pobiera go

w kwocie niszej od nalenej, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolnoci do lat 2, albo
obu tym karom cznie.
2. Jeeli kwota niepobranego podatku jest maej wartoci,
sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze
grzywny do 720 stawek dziennych.
3. Jeeli kwota niepobranego podatku nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego okrelonego w 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 79. 1. Patnik lub inkasent, ktry nie wyznacza w wymaganym terminie osoby, do ktrej obowizkw naley obliczanie
i pobieranie podatkw oraz terminowe wpacanie organowi podatkowemu pobranych kwot, lub nie zgasza waciwemu miejscowo
organowi podatkowemu wymaganych danych takiej osoby, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
2. Tej samej karze podlega patnik, ktry nie skada w terminie
deklaracji.
Art. 80. 1. Kto wbrew obowizkowi nie skada w terminie
waciwemu organowi wymaganej informacji podatkowej, podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych.
2. Patnik, podmiot, o ktrym mowa w art. 41 ustawy z dnia 26
lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osb fizycznych, nie-

3. (uchylony).
Art. 83. 1. Kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynnoci sprawdzajcych, kontroli podatkowej, kontroli skarbowej lub
czynnoci kontrolnych w zakresie szczeglnego nadzoru podatkowego udaremnia lub utrudnia wykonanie czynnoci subowej,
w szczeglnoci kto wbrew daniu tej osoby nie okazuje ksigi
lub innego dokumentu dotyczcego prowadzonej dziaalnoci
gospodarczej lub ksig lub inny dokument niszczy, uszkadza,
czyni bezuytecznymi, ukrywa lub usuwa, podlega karze grzywny
do 720 stawek dziennych.
2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego
okrelonego w 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 84. 1. Kto, nie dopeniajc obowizku nadzoru nad przestrzeganiem regu obowizujcych w dziaalnoci danego przedsibiorcy lub innej jednostki organizacyjnej, dopuszcza, chociaby nieumylne, do popenienia czynu zabronionego okrelonego
w tym rozdziale, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
2. Przepisu 1 nie stosuje si, jeeli czyn sprawcy wyczerpuje
znamiona innego przestpstwa skarbowego lub wykroczenia
skarbowego okrelonego w tym rozdziale albo jeeli niedopenienie obowizku nadzoru naley do ich znamion.
(...)