SZKOA POLICJI w PILE

Zakad Taktyki i Technik Interwencji

Andrzej Kwiatkowski
Sawomir Jurczyski
Wodzimierz Wieczorek

Podstawowe zagadnienia
z budowy i uytkowania
broni palnej krtkiej

lipiec 2008

Redakcja jzykowa i korekta

Waldemar Hauja
Skad komputerowy
Wodzimierz Wieczorek
Redakcja techniczna
Autorzy
Zdjcia
Wodzimierz Chamczyk
Internet
Druk
Grzegorz Chimiak
Lilla Bukaha

Zatwierdzam i wprowadzam
do uytku jako materia pomocniczy do zaj

Kierownik
Zakadu Taktyki i Technik Interwencji
m. insp. Sylwester Urbaniak

Wydawnictwo Szkoy Policji w Pile

Wydanie I
Druk: Pracownia poligraficzna SP w Pile
Nakad ............ egz., zam. nr .................
Pia 2008

Spis treci
Wstp .. 4
Rozdzia I
Zasady bezpiecznego obchodzenia si z broni ..
1.1. Oglne zasady bezpieczestwa
1.2. Zasady bezpieczestwa na strzelnicy ...
1.3. Algorytm czynnoci w przypadku sprawdzenia broni .
1.4. Algorytm czynnoci w przypadku przygotowania broni do oddania strzau ...
1.5. Algorytm czynnoci w przypadku rozadowania zaadowanej broni ..

5
5
5
7
9
11

Rozdzia II
Pistolety ..
2.1. Oglna charakterystyka pistoletw ..
2.2. Budowa pistoletw ...
2.2.1. Pistolet samopowtarzalny P-64 .
2.2.2. Pistolet samopowtarzalny P-83 .
2.2.3. Pistolet samopowtarzalny P-99 Walther ...
2.2.4. Pistolet samopowtarzalny Glock ...

15
15
15
23
27
36

Rozdzia III
Zacicia ..
3.1. Podstawowe pojcia .
3.1.1. Niedomknicie komory nabojowej ...
3.1.2. Utknicie (przekoszenie) naboju ...
3.1.3. Niewypa ...
3.1.4. Przytrzanicie (zakleszczenie) uski

45
45
45
46
47
47

Rozdzia IV
Amunicja 49
4.1. Nabj 9mm x 18mm Makarow 49
4.2. Nabj 9mm x 19mm Parabellum . 50
Bibliografia 51

Wstp

Niniejsze opracowanie przygotowane zostao z myl o suchaczach szkolenia zawodowego podstawowego oraz szkolenia zawodowego podstawowego po subie kandydackiej,
gwnie ze wzgldu na przydatno podczas realizacji zaj oraz przygotowanie si do zalicze, sprawdzianw i egzaminw. Materia zebrany w opracowaniu z powodzeniem moe
suy rwnie kademu policjantowi od momentu rozpoczcia szkolenia a do zakoczenia
suby. To swoiste kompendium wiedzy dotyczy broni palnej krtkiej: P-64, P-83, P-99
Walther oraz Glock.
Opracowanie jest propozycj materiau pomocniczego przygotowan na podstawie
wieloletnich dowiadcze autorw w szkoleniu strzeleckim policjantw.

Rozdzia I

Zasady bezpiecznego obchodzenia si z broni

1.1. Oglne zasady bezpieczestwa
1. ZAWSZE traktuj KAD bro jak naadowan, sprawn i gotow do strzau.
2. ZAWSZE kieruj luf w bezpiecznym kierunku.
3. ZAWSZE no bro zabezpieczon.
4. ZAWSZE utrzymuj bro w czystoci i dobrym stanie technicznym.
5. ZAWSZE uwaaj czym adujesz bro.
6. NIGDY nie baw si broni.
7. NIGDY nie pozostawiaj broni bez nadzoru.
8. NIGDY nie przechowuj zaadowanej broni.
9. NIGDY nie przekazuj zaadowanej broni.
10. NIGDY nie kad palca na spucie, jeeli nie chcesz strzela.
11. NIGDY, ale to NIGDY nie mieszaj prochu z alkoholem.
12. NIGDY nie powstrzymuj si przed upominaniem osb nie przestrzegajcych zasad bezpieczestwa w obchodzeniu si z broni.
13. NIGDY NIE DOKONUJ we wasnym zakresie napraw bd przerbek broni palnej.
14. TRENUJ na SUCHO tylko w bezpiecznym miejscu.
15. UCZ SI udzielania pomocy przedmedycznej, zwaszcza w zakresie ran postrzaowych.

1.2. Zasady bezpieczestwa na strzelnicy

1. Zapoznaj si z regulaminem obiektu strzeleckiego, z ktrego masz zamiar korzysta.
2. Bezporednio po przybyciu na strzelnic rozaduj bro i sprawd komor nabojow.
3. Podczas pobytu na strzelnicy cile przestrzegaj zasad bezpieczestwa i bezwzgldnie
wykonuj polecenia i rozkazy prowadzcego strzelanie.
4. Za wyjtkiem linii ognia i miejsca przeznaczonego do treningu bezstrzaowego zawsze
no bro w kaburze z odczonym magazynkiem, a dug w pooeniu na pas,
5. Trening bezstrzaowy wykonuj wycznie w miejscu do tego wyznaczonym, po uprzednim sprawdzeniu broni.
6. Strzelaj tylko z broni sprawnej technicznie i odpowiedni amunicj.
7. Zachowaj szczegln ostrono na stanowisku ogniowym. Wyjt bro kieruj tylko
i wycznie w stron kulochwytu.
8. Strzelanie rozpoczynaj w wyznaczonej strefie strzela, wycznie na komend prowadzcego.
9. Ukadaj palec na jzyku spustowym wycznie w chwili oddawania kontrolowanego strzau, wymierzonego do okrelonego celu.
10. Strzelaj wycznie do celw okrelonych warunkami strzelania.
11. Stale kontroluj pooenie broni w trakcie wykonywania strzelania.
12. Zgo zacicie broni, jeeli tak stanowi warunki strzelania.
13. Usuwaj zacicie broni w sposb szczeglnie ostrony, zawsze luf skierowan do kulochwytu i z palcem zdjtym z jzyka spustowego.
14. Bezwzgldnie przerwij strzelanie po komendzie PRZERWIJ OGIE.
15. Podczas wykonywania strzelania zespoowego, kontroluj pozycj drugiego uczestnika.

16. Po zakoczeniu strzelania nie wykonuj samodzielnie adnych czynnoci z broni. W postawie bezpiecznej oczekuj na komend prowadzcego strzelanie.
17. Po przejrzeniu broni zawsze oddaj strza kontrolny w kierunku kulochwytu.
18. Nigdy nie odkadaj i nie przekazuj zaadowanej broni.
19. W razie potrzeby odoenia lub przekazania broni, sprawd, czy bro jest rozadowana
i pozostaw zamek w tylnym pooeniu.
20. Wykonaj strzelanie tylko z amunicji przydzielonej przez prowadzcego zajcia.
21. Po wykonaniu strzelania bezwzgldnie rozlicz si z pobranej amunicji.
Wszystkie osoby przebywajce na strzelnicy traktowane s jako uczestnicy strzelania i
zobowizane s cile przestrzega polece wydawanych przez prowadzcego strzelania.
W wypadku stwierdzenia racego naruszenia zasad bezpieczestwa podczas strzelania, prowadzcy przerywa zajcia, podejmuje dziaania zmierzajce do przywrcenia stanu
wyjciowego i zgasza ten fakt waciwemu przeoonemu.
Na strzelnicy zabrania si kierowania broni w stron ludzi, z wyczeniem sytuacji
prowadzenia treningu:

bezstrzaowego,

z uyciem amunicji barwicej i szkolnej.
Kierowanie broni w stron ludzi jest moliwe wycznie podczas symulacji szkoleniowych zblionych do rzeczywistych realiw uycia broni palnej.

Strzelajcy przerywa natychmiast strzelanie w sytuacjach:

pojawienia si przed strzelajcymi ludzi lub zwierzt,
padania pociskw poza granice kulochwytu,
rykoszetowania pociskw,
kontuzji strzelajcego,
powstania innego niebezpieczestwa.

W sytuacji zagroenia komend PRZERWIJ OGIE podaje uczestnik strzelania,

ktry stwierdzi niebezpieczestwo.

Po komendzie PRZERWIJ OGIE naley:

natychmiast przerwa strzelanie,
zdj palec z jzyka spustowego, uoy go wzdu zamka (szkieletu) broni,
zabezpieczy bro jeeli konstrukcja to umoliwia,
przyj postaw bezpieczn, okrelon przez prowadzcego zajcia.
Zabrania si strzela:
z broni technicznie niesprawnej,
amunicj:
- niesprawn,
- ktrej uycie jest zabronione,
- niezgodn z typem uytej broni,
do obiektw i urzdze nie bdcych celem,
do zwierzt.

1.3. Algorytm czynnoci w przypadku sprawdzenia broni

1.
2.
3.
4.
5.

Sta i skieruj bro w bezpieczne miejsce (palec poza spustem),

Odcz magazynek, sprawd czy jest rozadowany,
Sprawd komor nabojow, czy jest bez amunicji,
Oddaj strza kontrolny w bezpieczne miejsce (ostateczne sprawdzenie broni),
Sprawd drugi magazynek czy jest rozadowany.

1. Sta i skieruj bro w bezpieczne miejsce (palec poza spustem)

2. Odcz magazynek, sprawd czy jest rozadowany

Zatrzask magazynka

Zatrzask magazynka

3. Sprawd komor nabojow, czy jest bez amunicji

4. Oddaj strza kontrolny w bezpieczne miejsce (ostateczne sprawdzenie broni)

5. Sprawd drugi magazynek czy jest rozadowany

1.4. Algorytm czynnoci w przypadku przygotowania broni

do oddania strzau
1.
2.
3.
4.

adowanie magazynka amunicj.

Podczenie magazynka do broni (odbezpiecz bro jeeli konstrukcja to umoliwia).
Wprowadzenie naboju do komory nabojowej.
Wprowadzony nabj do komory nabojowej. Pistolet jest zaadowany i gotowy do oddania
strzau.

1. adowanie magazynka amunicj

2. Podczenie magazynka do broni (odbezpiecz bro jeeli konstrukcja to umoliwia)

3. Wprowadzenie naboju do komory nabojowej

4.Wprowadzony nabj do komory nabojowej. Pistolet jest zaadowany i gotowy do oddania

strzau.

10

1.5. Algorytm czynnoci w przypadku rozadowania zaadowanej broni

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Skieruj bro w bezpieczne miejsce.

Odcz magazynek, nie trzymaj palca na jzyku spustowym.
Usu nabj z komory nabojowej poprzez przeadowanie broni.
Sprawd komor nabojow.
Kierujc bro w bezpieczne miejsce, dokonaj ostatecznego sprawdzenia broni (oddaj
strza kontrolny).
Zabezpiecz bro (jeeli konstrukcja to umoliwia).
Schowaj bro do kabury.
Rozaduj magazynek (magazynki).
Umie magazynek (magazynki) w adownicy.

1. Skieruj bro w bezpieczne miejsce.

2.Odcz magazynek, nie trzymaj palca na jzyku spustowym.

11

3.Usu nabj z komory nabojowej poprzez przeadowanie broni.

4.Sprawd komor nabojow

5.Kierujc bro w bezpieczne miejsce dokonaj ostatecznego sprawdzenia broni (oddaj strza
kontrolny).
Iglica napita

Iglica zwolniona

12

6.Zabezpiecz bro (jeeli konstrukcja to umoliwia).

7.Schowaj bro do kabury.

8.Rozaduj magazynek/magazynki.

13

9.Umie pusty magazynek/magazynki w adownicy.

14

Rozdzia II

Pistolety
2.1. Oglna charakterystyka pistoletw
Pistolet - krtka, rczna bro palna do walki (zarwno ataku, jak i obrony) na blisk
odlego (do 50 m). Charakteryzuje si krtk luf i maymi gabarytami. Masa pistoletu nie
przekracza na og 1 kg, dugo lufy - 125 mm, dugo cakowita - 220 mm, szybkostrzelno praktyczna - 25-40 strzaw na minut Kaliber pistoletu waha si w granicach 7,62 mm 11,43 mm. Najczciej stosowany jest kaliber 9 mm.
Wspczesne pistolety s najczciej broni samopowtarzaln, dziaajc na zasadzie
odrzutu swobodnego zamka lub krtkiego odrzutu lufy. W celu skrcenia czasu przygotowania do szybkiego, niespodziewanego strzau, s one wyposaone w mechanizm samonapinania. Napina on kurek lub iglic w pierwszej fazie ruchu jzyka spustowego w tylne pooenie.
Produkowane s take jednostrzaowe pistolety.

2.2. Budowa pistoletw

2.2.1. Pistolet samopowtarzalny P - 64 (9 mm)

15

P-64 "Czak" to polski pistolet wprowadzony do uzbrojenia w latach 60.

W rdach anglojzycznych bro bardzo czsto okrelana jest mianem "Polish Makarov",
naley zaznaczy e P-64 nie jest kopi radzieckiego pistoletu PM "Makarow"1.
P-64 dziaa na zasadzie odrzutu zamka swobodnego, po wystrzeleniu z magazynka
ostatniego naboju zamek zatrzymuje si w tylnym pooeniu. Bro nie posiada przycisku
zwalniajcego zamek w przednie pooenie. Bardzo ciekaw i nietypow cech pistoletu jest
zaczep zamka sucy jednoczenie za wyrzutnik. Zastosowano mechanizm uderzeniowy
z kurkiem zewntrznym oraz mechanizm spustowy z samonapinaniem (DA).
Przekrj pistoletu P-64

1 - muszka, 2 - spryna powrotna, 3 - zamek, 4 - lufa, 5 - obsada luty, 6 -spryna spustu,

7 - nabj, 8 - iglica, 9 - szczerbinka, 10 - wskanik obecnoci naboju w komorze nabojowej,
11 - bezpiecznik skrzydekowy, 12 - wycznik, 13 - zaczep kurkowy, 14 - kurek,
15 - szyna spustowa, 16 - erd kurkowa, 17 - spryna kurkowa, 18 - zatrzask magazynka,
19 - magazynek, 20 - dononik, 21 - erd ze spryn do utrzymania kabka w grnym pooeniu, 22 - kabk, 23 - jzyk spustowy, 24 - wystp ograniczajcy ruch zamka do tylu.
P-64 zasilany jest radzieckim nabojem 9x18mm. Zasilanie odbywa si z jednorzdowego magazynka pudekowego o pojemnoci 6 naboi, magazynek zakoczony jest kopytkiem. Zatrzask magazynka znajduje si na spodzie rkojeci, nie jest to dobre rozwizanie,
poniewa utrudnia szybk zmian magazynka. Pistolet posiada wskanik obecnoci naboju
w komorze nabojowej.
Skrzydeko bezpiecznika, penice rwnie funkcj zwalniacza kurka, znajduje si
z lewej strony zamka. P-64 posiada stae przyrzdy celownicze skadajce si z muszki
i szczerbinki ustawione na 50m. Nie jest to dobre rozwizanie, poniewa z pistoletu nie strzela si na tak due odlegoci (dlatego te wikszo nowoczesnych konstrukcji posiada stae
przyrzdy celownicze ustawione na 25m).
1

Kochaski S.: Bro strzelecka lat osiemdziesitych, Bellona 1991.

16

W toku produkcji wprowadzano niewielkie zmiany, np. pistolety produkowane od

1972 r posiadaj inny ksztat kurka. Czci metalowe broni wykonane s metod obrbki
skrawaniem, z tworzywa sztucznego wykonano jedynie okadziny rkojeci i kopytko magazynka.
Zaletami P-64 s niedue wymiary, niewielka masa, prosta konstrukcja, dobra jako
wykonania. Wady to niewielka pojemno magazynka, brak przycisku zwalniajcego zamek
w przednie pooenie, niezbyt dobrze umieszczony zatrzask magazynka, bardzo ciki spust
podczas samonapinania (110N), zbyt krtka rkoje, duy odrzut oraz maa niezawodno.
P-64 nadal wykorzystywany jest przez polsk policj, jego nastpc zosta, skonstruowany
w latach 80. pistolet P-83 "Wanad".
Podstawowe elementy P-64

1
2

4
5

1. Zamek
2. Spryna powrotna
3. Szkielet z luf
4. Magazynek
5. Wyrzutnik

17

DZIAANIE WYRZUTNIKA

Pooenie czci podczas wyrzucania uski naboju:

1. komora nabojowa, 2. uska naboju, 3. wycig,
6. wyrzutnik, 7. zb wyrzutnika, 8. kryza uski.

4. erd,

5. spryna,

Dziaanie jako wyrzutnik usek

Dziaanie jako zatrzask zamka po ostatnim strzale

Pooenie czci po wystrzeleniu ostatniego naboju z magazynka:

1. miejsce styku zamka z wyrzutnikiem, 2. wyrzutnik, 3. dononik,
4. zb wyrzutnika podpierany przez dononik.

18

System zabezpieczenia P-64

Zabezpieczenie przed strzaem przypadkowym bezpiecznik zewntrzny skrzydekowy.

odbezpieczony

zabezpieczony

W trakcie zabezpieczenia, bezpiecznik:

1) unieruchamia iglic,
2) uniemoliwia uderzenie kurka w iglic,
3) rozcza mechanizm spustowo-uderzeniowy,
4) zwalnia kurek z pooenia tylnego do przedniego.

Pistolet posiada wskanik obecnoci naboju w komorze nabojowej.

Wskanik obecnoci naboju w komorze nabojowej

19

Podstawowe dane techniczno-uytkowe

kaliber lufy
nabj (mm)
prdko wylotowa pocisku (m/s) ok.
energia (J) ok.
rodzaj prowadzonego ognia
rodzaj ryglowania
sia nacisku na spust przy samonapinaniu
przyrzdy celownicze

9 mm
9 mm x 18 mm Makarow
310
300
tylko pojedynczy
bezwadnoci zamka
110-120 N

stae, otwarte, celownik typu szczerbinkowego, wyregulowane pod punkt na 25 m

pojemno magazynka (szt.)

raenie obezwadniajce pocisku
dugo cakowita (mm)
wysoko (mm)
szeroko (mm)
dugo lufy (mm)
szybkostrzelno praktyczna
pistolet z pustym magazynkiem (g)
dugo linii celowniczej (mm)

6 (jednorzdowy-pudekowy)
300-350 m
160
117
32
84
6 strz. (8-12sek)
620
115

Pistolet P-64 dziaa na zasadzie odrzutu zamka swobodnego, ryglowanie mas bezwadnoci zamka.
Pistolet posiada mechanizm spustowo-uderzeniowy podwjnego dziaania (Double
Action - DA).
W mechanizmie tego typu kurek moe by napity rcznie lub poprzez spust (samonapicie). Strza mona odda dziaajc na spust i zwalniajc wczeniej napity kurek, lub
dziaajc na spust i napinajc go a do zwolnienia (samonapicie).

Rozkadanie P-64
Nie zapomnij o sprawdzeniu broni !

Sposb czciowego rozkadania:

1. Oprzyj kabk o szkielet.
2. Cofnij zamek w tylne pooenie i unie do gry, zdejmij z prowadnic.
3. Wyjmij zamek przesuwajc go do przodu.
4. Ruchem skrtnym wyjmij spryn powrotn.

20

1. Oprzyj kabk o szkielet

2. Cofnij zamek w tylne pooenie i unie do gry, zdejmij z prowadnic

3. Wyjmij zamek przesuwajc go do przodu

21

4. Ruchem skrtnym wyjmij spryn powrotn.

Skadanie odbywa si w odwrotnej kolejnoci z uwzgldnieniem czynnoci

sprawdzajcych poprawno zaoenia.

22

2.2.2. Pistolet samopowtarzalny P-83 (9mm)

P-83 "Wanad" to polski pistolet powstay na pocztku lat 80. Jest on zasilany nabojami 9x18 Makarow z jednorzdowego magazynka umieszczonego w chwycie pistoletowym
o pojemnoci 8 naboi. Bro jest rozwiniciem pistoletu P-64 i zostaa pozbawiona niektrych
jego wad, przede wszystkim zmniejszono twardo spustu do normalnych wartoci
oraz poprawiono niezawodno. Zastosowano celownik stay. P-83 jest prawie w caoci wykonany z metalu, z tworzywa sztucznego zrobiono jedynie okadziny chwytu. Amunicja zastosowana w tym pistolecie jest sabsza ni w takich pistoletach jak Walther P-99, jednak powoduje ona mniejszy odrzut, co jest bardzo wane w broni o tak maych rozmiarach. Do
du wad jest may magazynek, szczeglnie dlatego, e nowoczesne konstrukcje maj magazynki mogce pomieci 15 naboi.

P-83 dziaa na zasadzie odrzutu zamka swobodnego, jego mechanizm spustowy posiada moliwo samonapinania, mechanizm uderzeniowy jest z kurkiem zewntrznym. Zamek
tego pistoletu posiada wskanik obecnoci naboju w komorze, po wystrzeleniu z magazynka
wszystkich naboi, zamek zatrzymuje si w tylnym pooeniu. Skrzydekowy bezpiecznik zamontowany jest nad chwytem; pistolet mona przeadowa nawet, jeli jest zabezpieczony.

23

Podstawowe elementy pistoletu P-83

1. Zamek
2. Spryna
powrotna
3. Szkielet z luf
4. Magazynek

2
3

Podstawowe dane techniczno-uytkowe

kaliber lufy
nabj (mm)
prdko wylotowa pocisku (m/s) ok.
energia (J) ok.
rodzaj prowadzonego ognia
rodzaj ryglowania
sia nacisku na spust przy samonapinaniu
przyrzdy celownicze

pojemno magazynka (szt.)

raenie obezwadniajce pocisku
dugo cakowita (mm)
wysoko (mm)
szeroko (mm)
dugo lufy (mm)
szybkostrzelno praktyczna
pistolet z pustym magazynkiem (g)
dugo linii celowniczej (mm)

9mm
9mmx18mm Makarow
318
303
tylko pojedynczy
bezwadnoci zamka
50-60 N

stae, otwarte, celownik typu szczerbinkowego,

wyregulowane pod punkt na 25 m

24

8 (jednorzdowy-pudekowy)
300 - 350 m
165
125
30
90
8 strz. (10 -15sek)
730
120

Pistolet P-83 dziaa na zasadzie odrzutu zamka swobodnego, ryglowanie mas bezwadnoci zamka.

Pistolet posiada wskanik obecnoci naboju w komorze nabojowej.

Wskanik obecnoci naboju
w komorze nabojowej

Pistolet posiada mechanizm spustowo-uderzeniowy podwjnego dziaania (Double

Action, DA). W mechanizmie tego typu kurek moe by napity rcznie lub poprzez spust
(samonapicie). Strza mona odda dziaajc na spust i zwalniajc wczeniej napity kurek,
lub dziaajc na spust i napinajc go a do zwolnienia (samonapicie).

System zabezpieczenia P- 83

Zabezpieczenie przed strzaem przypadkowym bezpiecznik zewntrzny

skrzydekowy.

25

Rnice w budowie i sposobie zabezpieczenia

P-64

P-83

 P-64Wskanik obecnoci naboju

z tyu zamka nad kurkiem.
 Element czcy zamek ze szkieletem
- kabk
 Element zatrzymujcy zamek
w tylnym pooeniu-wyrzutnik (tylna
cianka)
 Wyrzutnik - ruchomy
 Ruch skrzydeka bezpiecznika w pooenie odbezpieczone- do gry
 Sposb zabezpieczenia: rozczenie
szyny spustowej z zaczepem kurka,
unieruchomienie iglicy i osonicie jej
specjalnymi wystpami, automatyczne zwolnienie kurka
z pooenia tylnego do pooenia przedniego, jaowy ruch jzyka spustowego

 P-83Wskanik obecnoci naboju

z lewej strony zamka.
 Element czcy zamek
ze szkieletem - zderzak.
 Element zatrzymujcy zamek
w tylnym pooeniu - zb dwigni
zwalniania zamka.
 Wyrzutnik - stay, bdcy elementem
szkieletu
 Ruch skrzydeka bezpiecznika
w pooenie odbezpieczone- na d
 Sposb zabezpieczenia: obnienie
i zablokowanie iglicy, zwolnienie kurka z pooenia tylnego w pooenie
przednie, blokada kurka i jzyka spustowego.

Rnice w dziaaniu bezpiecznika pomidzy P-64 a P-83

P 64

P 64

P 83

P 83

26

2.2.3. Pistolet samopowtarzalny P- 99 WALTHER (9 mm)

Walther P-99 to niemiecki pistolet skonstruowany w firmie Carl Walther GmbH Sportwaffen. Produkcj broni rozpoczto w 1996 r2. Pistolet dziaa na zasadzie krtkiego odrzutu
lufy, ryglowanie nastpuje za pomoc przekoszenia lufy w paszczynie pionowej. Po wystrzeleniu z magazynka ostatniego naboju zamek zatrzymuje si w tylnym pooeniu.
Bro posiada bezkurkowy mechanizm uderzeniowy, w wersji Walther P-99 AS (Anti Stress)
zastosowano mechanizm spustowy z samonapinaniem (DA). Odmiana P-99 AS posiada mechanizm antystresowy powodujcy wyduenie drogi spustu przy pierwszym strzale
oraz zwalniacz iglicy. W wersji P-99 QA (Quick Action) zastosowano mechanizm spustowy
z czciowym wycznym samonapinaniem (semi DAO), natomiast odmiana P-99 DAO posiada mechanizm spustowy z wycznym samonapinaniem.
Bro zasilana jest nabojem 9x19mm Parabellum. Zasilanie odbywa si z dwurzdowego magazynka o pojemnoci 16 naboi. Pistolet wystpuje rwnie w wersji zasilanej nabojem 40 SW. Odmiana na nabj 40 SW posiada magazynek o pojemnoci 11 naboi. Nie zastosowano nastawnego bezpiecznika, bro posiada bezpiecznik spustowy oraz podwjny igliczny. Zastosowano wskanik obecnoci naboju w komorze nabojowej. Szkielet oraz rkoje
wykonane s z tworzywa sztucznego. Z tyu rkojeci znajduje si elastyczna wkadka
zmniejszajca odczuwalny odrzut broni. Standardow wkadk mona wymieni w celu dostosowania rkojeci do wymaga uytkownika. Wykonane z tworzywa sztucznego stae
przyrzdy celownicze skadajce si z muszki i szczerbinki ustawione s na 25m. Na przyrzdach celowniczych znajduj si kontrastowe znaki uatwiajce strzelanie w warunkach sabej
widocznoci.
Pistolety produkowane od 2004 r. maj przyrzdy celownicze wykonane z metalu,
uniwersaln szyn montaow Picatinny oraz magazynek o pojemnoci 15 naboi. Na podstawie standardowej wersji skonstruowano odmian Walther P-99 Compact o zmniejszonych
wymiarach. P-99 Compact zalenie od wersji posiada mechanizm spustowy z samonapinaniem, czciowym wycznym samonapinaniem lub wycznym samonapinaniem. Odmiana
Compact zasilana jest nabojem 9x19mm Parabellum. Zasilanie odbywa si z dwurzdowego
magazynka pudekowego o pojemnoci 11 naboi. Walther P-99 to konstrukcja nowoczesna,

Rybicki P., Salomonik P., Szadzewicz S., Winnicki G.: Podstawowe zasady uytkowania broni palnej krtkiej,
Supsk 2008.

27

lekka i ergonomiczna, bro znajduje si na wyposaeniu polskiej policji. Co ciekawe, pistolet

ten produkowany jest na licencji przez Fabryk Broni ucznik - Radom.

14

8
1

12

6
2

13
11

10
9

1 - zamek, 2 - szkielet z chwytem, 3 - lufa, 4 - spryna z erdzi, 5 - magazynek,

6 -dwignia zatrzasku zamka, 7 - przycisk zwalniania iglicy, 8 - szczerbina, 9 - nakadki na
chwyt, 10 - zatrzask magazynka, 11 - jzyk spustowy, 12 - rygiel lufy, 13 - prowadnice dla
akcesoriw, 14 - muszka

28

Podstawowe dane techniczno-uytkowe

kaliber lufy
nabj (mm)
prdko wylotowa pocisku (m/s) ok.
energia (J) ok.
dugo drogi spustu przy napitej iglicy
dugo drogi spustu przy samonapinaniu
sia nacisku spustu przy SA
sia nacisku spustu przy DA
rodzaj ryglowania
przyrzdy celownicze

szeroko szczerbinki
szeroko muszki
raenie obezwadniajce pocisku
pojemno magazynka (szt.)
dugo cakowita (mm)
wysoko (mm)
szeroko (mm)
dugo linii celowniczej (mm)
dugo lufy (mm)
masa broni bez magazynka (kg)
masa pustego magazynka

9mm
9mmx19mm Para (Parabellum)
360
520
5mm
14mm
20 N
35 N
przekoszenie lufy
otwarte, celownik typu szczerbinkowego, wyregulowane na 25 m
4,6mm
3,6mm
600 m
16 (dwurzdowy-pudekowy)
180
135
29
159
102
0,63
80 g

Zasada dziaania pistoletu P-99 polega na wykorzystaniu krtkiego odrzutu lufy. Ryglowanie odbywa si przez przekoszenie lufy w paszczynie pionowej.
Z pistoletu mona strzela w dwch trybach mechanizmu spustowo-uderzeniowego:
SA oraz DA.

System spustowy z uprzednim napiciem iglicy - pojedyncze dziaanie - (SA - single

action).
Przy zaadowanym, napitym i automatycznie zabezpieczonym pistolecie, naciskajc na
jzyk spustowy nastpuje wyczenie bezpiecznika spustu i bezpiecznika iglicy (pierwszy
strza - dugo drogi spustu 14mm, przy kolejnych, dugo drogi spustu wynosi 5mm).
Szyna spustowa przemieszcza si do tyu i zwalnia zaczep iglicy.

System spustowy z mechanizmem spustowym z samonapinaniem - (DA - double action).

Przy zaadowanym, automatycznie zabezpieczonym oraz ze zwolnion iglic pistolecie,
naciskajc na jzyk spustowy nastpuje wyczenie bezpiecznika spustu i bezpiecznika
iglicy. Szyna spustowa przemieszcza si do tyu, napinajc przy tym iglic, a do zwolnienia i odpalenia naboju. Sia spustu jest wysza okoo 40N i droga jzyka spustowego
dusza ni przy spucie pojedynczego dziaania. Kolejne strzay oddawane s przez spust
pojedynczego dziaania

Przy spucie pojedynczego dziaania sia spustu i droga spustu s mniejsze ni

przy spucie podwjnego dziaania.

29

System zabezpieczenia

Bezpiecznik iglicy- zwolnienie kanau iglicy przy cignitym spucie w pozycji DA lub
SA
Bezpiecznik spustowy - blokada jest zwalniana bezporednio przy wciniciu jzyka spustowego
Bezpiecznik zwalniacza - dziaa przy naciskaniu na przycisk zwalniacza iglicy, iglica
zostanie unieruchomiona podczas rozprania
Bezwadnociowy bezpiecznik iglicy przeciwupadkowy - bezpiecznik ten chroni przed
niezamierzonym odpaleniem naboju, w sytuacji upadku pistoletu z wysokoci.

Wskanik napicia iglicy

Zwolniona:
iglica znajduje si wewntrz zamku,
co jest widoczne i wyczuwalne.
Napita:
Kocwka iglicy wystaje poza obrys
zamka i jest pomalowana na czerwono.

Wskanik obecnoci naboju

Zaadowany:
Czerwona cecha jest widoczna,
wycig wgbiony w stosunku
do zewntrznej formy zamka.
(widoczny i wyczuwalny).
Rozadowany:
Wycig wyrwnany z form zewntrzn zamka.
(widoczny i wyczuwalny).

30

W sposb dotychczas niespotykany w pistoletach rozwizano

mechanizm zwalniania napitej
iglicy. Umieszczono go na grnej powierzchni zamka i nie jest
on typow dotychczas dwigni,
lecz ma form prostoktnego
przycisku.

Mechanizm zwalniajcy magazynek

w P-99 ma posta dwigni.
Skrzydeka dwigni
s umieszczone w tylnej czci kabka po obydwu stronach broni
i tak wkomponowane w kabk,
e nie wystaj poza obrys broni.

31

P-99 AS (spust antystresowy)

Zasada polega na zapobieganiu

niezamierzonemu, odruchowemu
cigniciu spustu w sytuacjach
stresowych.
Dziki 14 mm dugiej drodze spustu
do oddawania pierwszego strzau niezamierzone oddawanie go jest
niemal wykluczone.

Rozkadanie pistoletu Walther P-99

Ze wzgldw bezpieczestwa pistolet mona rozkada tylko pod warunkiem,
e zaczep iglicy jest zwolniony. Magazynek naley wyj. Chwy od gry dwignie rygla
lufy i nacinij obustronnie na d. Zamek naley przesun do przodu i zdj z prowadnic.
Teraz naley chwyci urzdzenie powrotne pod komor nabojow i unie do gry. Nastpnie
naley wyj luf.
Nie zapomnij o sprawdzeniu broni !

32

33

34

Rozkadanie pistoletu Walther P-99

Skadanie odbywa si w odwrotnej kolejnoci z uwzgldnieniem czynnoci sprawdzajcych poprawno zaoenia.

35

Czyszczenie pistoletu WALTHER P-99

W celu zachowania bezpiecznego funkcjonowania i zwikszenia ywotnoci, pistolet
po kadym strzelaniu, ale te po kontakcie z ekstremalnymi warunkami atmosferycznymi
musi by poddany czyszczeniu i konserwacji3

Roz pistolet na zespoy gwne.

Czy czci przeznaczonymi do tego rodkami.

Przewd lufy naley czyci zaczynajc od strony komory nabojowej a do cakowitego
oczyszczenia.

Czci metalowe naley lekko posmarowa olejem.

Z pistolet sprawdzajc jego prawidowe funkcjonowanie.

2.2.4. Pistolet samopowtarzalny Glock (9 mm)

Pistolety Glock produkowane s przez austriack firm GLOCK GmbH. z DeutschWagram, ktra zostaa zaoona w 1963 r. przez Gastona Glocka specjalist od wysokowytrzymaych tworzyw sztucznych (wczeniej firma produkowaa, midzy innymi, parasole).
W maju 1980 r. armia austriacka ogosia konkurs na opracowanie zupenie nowego wzoru
pistoletu. Do konkursu mogy stan tylko firmy austriackie. W cigu 6 miesicy
w biurze projektowym firmy opracowano prototyp pistoletu, ktry sta si wiatowym hitem
i zyska miano "broni XXI wieku". W 1982 r. przyjto go (jako P-80) do uzbrojenia wojska
i policji austriackiej. Wkrtce bro wprowadzono rwnie do uzbrojenia armii holenderskiej,
norweskiej i szwedzkiej4. Na bazie tego pistoletu powstao wiele wersji o rnym przeznaczeniu, rnicych si gwnie kalibrem stosowanej amunicji, wymiarami zewntrznymi
i mas.
GLOCK 17

3
4

Instrukcja obsugi pistoletu Walter P-99.

Strza Magazyn o Broni, Nr 2 (22) luty 2005.

36

GLOCK 19

GLOCK 26

Pistolet GLOCK jest broni samopowtarzaln. Zasada dziaania broni opiera si na

wykorzystaniu krtkiego odrzutu lufy. Ryglowanie zamka odbywa si poprzez przekoszenie
lufy w paszczynie pionowej. Rol rygli lufy peni pogrubiona komora nabojowa, uformowana w prostopadocian, wchodzca w okno wyrzutowe usek, wycite w zamku.
GLOCK posiada mechanizm spustowo uderzeniowy typu bezkurkowego, skada si
z iglicy i napdzajcej j spryny uderzeniowej.
Napinanie iglicy odbywa si w dwch etapach:

czciowe napinanie spryny odbywa si przy kadym przeadowaniu broni,

pene napicie oraz zwolnienie iglicy nastpuje podczas cigania spustu.
Mechanizm taki pozwala strzela tylko z samonapinania - DAO. Mechanizm spustowy tylko podwjnego dziaania DAO zapewnia od pierwszego do ostatniego wystrzau jednakow si spustu ok. 25 N przy drodze spustu ok.12,5 mm.
Posiadany system zabezpiecze pozwala na przenoszenie broni w stanie zaadowanym
i zapewnia przez to natychmiastow gotowo do oddania strzau.

37

Podstawowe elementy broni GLOCK

1

2
3

1. Zamek
2. Lufa
3. Spryna powrotna
z erdzi
4. Szkielet
5. Magazynek

Podstawowe dane techniczno-uytkowe

Pistolet Glock 17
kaliber lufy
nabj
prdko wylotowa pocisku
energia wylotowa pocisku
dugo drogi spustu
sia nacisku na spust
opr spustu
rodzaj ryglowania
przyrzdy celownicze
raenie obezwadniajce
pocisku
pojemno magazynka
dugo
wysoko
szeroko
dugo linii celowniczej
dugo lufy
profil przewodu lufy
kierunek skrtu

Pistolet Glock 19

9 mm
9 mm
9 mm x 19 mm Para
9 mm x 19 mm Para
360 m/s
350 m/s
520 J
490 J
12,5 mm
12,5 mm
22 N
22 N
2,5 Kg
2,5 Kg
Przekoszenie lufy
Przekoszenie lufy
Otwarte, celownik typu szczerbin- Otwarte, celownik typu szczerbinkowego, wyregulowane na 25 m
kowego, wyregulowane na 25 m
600 m
600 m
17/19
185 mm
136 mm
30 mm
165 mm
114 mm
H (heksagonalny)
P (prawoskrtny)

38

15/17
174 mm
124 mm
30 mm
152 mm
102 mm
H (heksagonalny)
P (prawoskrtny)

skok profilu lufy

masa broni bez magazynka
masa pustego magazynka
masa penego magazynka

250 mm
0,62 kg
78 g
280 g

250 mm
0,595 kg
70 g
255 g

System zabezpieczenia
Pistolet Glock ma trzy bezpieczniki tworzce wsplnie system bezpiecznego dziaania.
1) zewntrzny bezpiecznik spustowy - uniemoliwia bezwadnociowy ruch jzyka
spustowego do tyu, np. przy upadku broni,
2) przednia blokada iglicy - uniemoliwia ruch iglicy do przodu,
3) tylna blokada iglicy - zezwala na ruch do przodu (samowyzbienie si zaczepu iglicy z szyn spustow) tylko przy penym cigniciu spustu.
Dopki nie pooymy palca na jzyku spustowym, pistolet jest potrjnie zabezpieczony.

Brak wskanika obecnoci naboju

w komorze nabojowej
(starsza wersja)

Wskanik obecnoci
naboju w komorze nabojowej
(nowa wersja)

39

Rozkadanie pistoletu Glock

Ze wzgldw bezpieczestwa pistolet mona rozkada tylko pod warunkiem,
e zaczep iglicy jest zwolniony. Magazynek naley wyj, nastpnie chwyci od gry dwignie rygla lufy i nacisn obustronnie na d. Zamek naley przesun do przodu i zdj
z prowadnic. Teraz naley chwyci urzdzenie powrotne pod komor nabojow i unie do
gry. Nastpnie naley wyj luf.
Nie zapomnij o sprawdzeniu broni !

40

41

42

Skadanie odbywa si w odwrotnej kolejnoci z uwzgldnieniem czynnoci

sprawdzajcych poprawno zaoenia.
43

Gwint zwyky
np. P-64, P-83

Gwint poligonalny
Glock

Kaliber
Odlego pomidzy
dwoma przeciwlegymi
polami Dp

Kaliber
rednica okrgu wpisanego w wielobok.

Lufa pistoletu GLOCK nie jest bruzdowana, lecz ma szecioboczny przekrj poligonalny. Oznacza to e nie ma tu gwintu w klasycznym rozumieniu. Zastpiono go poprzez
skrcenie poszczeglnych paszczyzn wzgldem osi podunej lufy.

Czyszczenie pistoletu Glock odbywa si jak w przypadku czyszczenia pistoletu

P-99 WALTHER.

44

ROZDZIA III

Zacicia
3.1. Podstawowe pojcia
Zacicie broni krtkotrwaa niesprawno broni moliwa do usunicia przez strzelajcego na linii ognia podczas strzelania.
Zablokowanie broni dusza niesprawno broni moliwa do usunicia
przez strzelajcego na linii ognia podczas strzelania, lecz wymagajca wikszych umiejtnoci od strzelajcego, a niekiedy dodatkowego wyposaenia, np. wycior.
Awaria broni - niesprawno broni uniemoliwiajca dalsze strzelanie, niemoliwa
do usunicia przez strzelajcego na linii ognia. W takim przypadku bro naley zda do rusznikarza.

3.1.1. Niedomknicie komory nabojowej

Najczstsze przyczyny niedomknicia komory nabojowej spowodowane s:

nieprawidow obsug zamka podczas wprowadzania naboju do komory nabojowej,
tzn. niepotrzebnym, asekuracyjnym prowadzeniem zamka w przednie pooenie rk
wspomagajc, powodujcym zakcenie pracy spryny powrotnej,

nieprawidow prac spryny powrotnej,

zanieczyszczeniem komory nabojowej i prowadnicy zamka,

zanieczyszczeniem ruchomych czci pistoletu.
Objawy wystpienia:

jaowy ruch naciskanego spustu,

zamek minimalnie cofnity,

lufa minimalnie wystajca poza obrys zamka,

widoczna kryza uski w oknie zamka,
Sposoby usuwania:

uderzy nasad doni wspomagajcej w ty zamka.

45

3.1.2. Utknicie (przekoszenie) naboju

Przyczyny wystpienia:

wadliwie dziaajca spryna magazynka,

zgite szczki pudeka magazynka,

zanieczyszczony magazynek i wlizg komory nabojowej,

niewaciwy magazynek dla danego pistoletu.
Objawy wystpienia:

jaowy ruch naciskanego jzyka spustowego,

zamek znacznie cofnity,

w oknie zamka widoczny nabj skonie zablokowany pomidzy grn krawdzi komory
nabojowej a szczkami magazynka.
Sposoby usuwania:

rk wspomagajc cofn minimalnie zamek (odblokowa nabj), nastpnie zwolni
zamek (uwaga moe wystpi niedomknicie komory nabojowej),

odczy magazynek, spowodowa wypadnicie naboju przez gniazdo magazynka lub
okno zamka.

46

3.1.3. Niewypa

Przyczyny wystpienia:

wadliwy nabj,

zanieczyszczony kana iglicy.
Objawy wystpienia:

brak zjawiska strzau po naciniciu na jzyk spustowy.
Sposb usunicia:

przeadowa bro.

3.1.4. Przytrzanicie (zakleszczenie) uski

47

Przyczyny wystpienia:

zanieczyszczenie ruchomych czci pistoletu,

niesprawno wyrzutnika,

niewaciwe dziaanie spryny powrotnej (odksztacenie, zuycie),

nieprawidowe trzymanie broni,

uycie amunicji z wadliwym adunkiem prochowym.
Objawy wystpienia:

jaowy ruch naciskanego jzyka spustowego,

zamek znacznie cofnity,

z okna zamka wystaje przytrzanita, nie wyrzucona uska.
Sposoby usuwania:

obrci bro oknem zamka ku doowi, rk wspomagajc cofn minimalnie zamek (odblokowa usk), gdy w komorze znajduje si nabj, zwolni zamek (uwaga moe wystpi niedomknicie komory nabojowej).

48

ROZDZIA IV

Amunicja
4.1. Nabj 9mm x 18 mm Makarow

Rodzaj
Kaliber

nabj pistoletowy
9 mm
rednica
pocisku
9,25 mm
min. uski
9,85 mm
maks. uski
9,90 mm
kryzy
9,90 mm
Dugo
uski
18 mm
pocisku
11 mm
naboju
25 mm
Masa
naboju
10 g
pocisku
6,1 g
materiau miotajcego 0,24 g
Inne
Prdko pocz. pocisku 310-315 m/s (z lufy 85 mm)
340 m/s (z lufy 140 mm)
Energia pocz. pocisku 303 J
Cinienie maks.
120 MPa

49

4.2. Nabj 9mm x 19 mm Parabellum

Rodzaj
Kaliber

nabj pistoletowy
9 mm
rednica
pocisku
9,03 mm
min. uski
9,65 mm
maks. uski
9,93 mm
kryzy
9,96 mm
Dugo
uski
19,15 mm
pocisku
15,5 mm
naboju
29,7 mm
Masa
naboju
10,4-12,5 g
pocisku
6,8-8 g
materiau miotajcego 0,32-0,36 g
Inne
Prdko pocz. pocisku 356-420 m/s
Cinienie maks.
160-300 MPa

50

Bibliografia

Decyzja nr 713 KGP z dnia 30 grudnia 2005 roku w sprawie szkolenia strzeleckiego
policjantw, zmieniona Decyzja Nr 3 KGP z dnia 04.01.2007r
Zarzdzenie nr 6 KGP z dnia 16 maja 2000 roku w sprawie szczegowych
zasad przyznawania i uytkowania broni palnej przez policjantw zmienione Zarzdzeniem Nr 1354 KGP z dnia 19.12.2007r.
Instrukcje obsugi i uytkowania broni palnej krtkiej:
- 9mm pistolet wz. 1964. Opis i uytkowanie, sposoby i zasady strzelania, MON 1969
- 9mm pistolet wz. 1983. Opis i uytkowanie, sposoby i zasady strzelania, MON 1985
- Glock Instrukcja Obsugi
- P-99 Walther Instrukcja Obsugi
Kochaski S.: Bro strzelecka lat osiemdziesitych, Bellona 1991.
Hogg A.E.: Encyklopedia pistoletw i rewolwerw, Warszawa 2001.
Ciechanowicz W., Pellowski L.: Od Naganta do Czaka, Supsk 1999.
Rybicki P., Salomonie P., Szadziewicz S., Winnicki G.: Podstawowe Zasady Uytkowania Broni Palnej Krtkiej Supsk 2008.
Strza Magazyn o Broni i Amunicji, Nr 2 (22) luty 2005.

51