NR 2 (10) LUTY 2015

ORGAN STOWARZYSZENIA PRZYJACI SZCZEBRZESZYNA

Luty
Drugim miesicem w kalendarzu jest luty.
Ma on 28 dni, a w latach przestpnych - 29.
Rok przestpny jest to rok, ktry ma 366 dni zamiast
365, ma on na celu umoliwia dopasowanie roku
kalendarzowego z rokiem wyliczonym na podstawie
obiegu Ziemi dookoa Soca. Nazwa luty
pochodzi od okrelenia srogich mrozw, jakie w tym
miesicu zazwyczaj wystpuj.
czasem luty ostro kuty, czasem w luty same
pluty;
czasem luty si zlituje, e czek niby wiosn
czuje; ale czasem tak si zyma, e czek
prawie nie wytrzyma;
gdy bez wiatrw luty chodzi, w kwietniu
wicher nie zawodzi;
gdy ciepo w lutym, zimno w marcu bywa,
dugo trwa zima, to jest niewtpliwa;
gdy mrz w lutym ostro trzyma, tedy jest
nieduga zima;
idzie luty, podkuj buty;
jeli ci jeszcze nie dokuczy luty, to pal
dobrze w kominie i miej kouch suty;

Luty - wydarzenia historyczne dzie

po dniu
6 lutego 1633 - Wadysaw IV koronowany na krla
Polski. Ostatni krl szanowany przez wszystkie stany
i posuch majcy, ostatni krl wzgldnego spokoju
i prosperity Najjaniejszej Rzeczpospolitej .
7 lutego 1867 -we Lwowie powstao polskie
Towarzystwo Gimnastyczne ,, Sok .Celem
towarzystwa-zgodnie z ideaami jego twrcw-byo
podtrzymywanie i rozwijanie wiadomoci narodowej
oraz podnoszenie sprawnoci fizycznej polskiej
modziey.
7 lutego 1831 - Sejm Krlestwa Polskiego przyj
uchwa o fladze Polski. Bya to pierwsza regulacja
prawna dotyczca polskiej flagi.
8 lutego 1990 -przywrcono dawne godo pastwowe.
Po przemianach ustrojowych nastpi powrt do
zmodyfikowanej wersji polskiego Ora Biaego
z otwart koron wg wzoru z 1927 r.
10 lutego 1920 - w Pucku w obecnoci generaa Jzefa
Hallera oraz ministra spraw wewntrznych Stanisawa
Wojciechowskiego dokonano symbolicznych zalubin
Polski z Batykiem.

SZCZEBRZESZYN

CHRZSZCZ NR 23 (10)
(7)

13 lutego 1980 - zmar Marian Adam Rejewski,

matematyk,
kryptolog.
Czonek
zespou,
ktry zama kod niemieckiej maszyny szyfrujcej
Enigma.
14 lutego 1919 - rozpoczcie walk polskosowieckich.
14 lutego 1942 - przemianowanie Zwizku Walki
Zbrojnej na Armi Krajow.
15 lutego 1941 - w Wielkiej Brytanii powsta
316 Dywizjon Myliwski "Warszawski".
17 lutego 1772 - podpisanie w Petersburgu tajnej
konwencji rosyjsko-pruskiej dotyczcej rozbioru
Rzeczypospolitej.
17 lutego 1924 - Genera Wadysaw Sikorski obj
stanowisko
ministra
spraw
wojskowych.
18 lutego 1386 - w katedrze na Wawelu odby si
lub Wadysawa Jagiey z Jadwig.
20 lutego 1941 - w Anglii powsta 317 Dywizjon
Myliwski "Wileski.
21 lutego 1921 - Polska i Francja podpisay tajn
konwencj wojskow o wzajemnej pomocy na
wypadek wojny z Niemcami lub Rosj Sowieck.

Karnawa 2015
W 2015 roku karnawa bdzie trwa od 6 stycznia
do 17 lutego. Okres ten, zwany inaczej zapustami
lub
misopustem,
to
czas
zabawy,
tacw i powszechnej radoci. Poprzedza on Wielki
Post, majcy zupenie inny charakter.
Sowo karnawa wywodzi si od aciskiego
carnavale, ktre stanowi zbitk dwch wyrazw:
caro (miso) i vale (bd zdrw, egnaj).
Dosownie oznacza on wic poegnanie misa.
Chodzi zatem o rozstanie ze wszystkim, co kojarzy
si z ucztowaniem, zabaw i obfitoci.
Odpowiednik dzisiejszego karnawau istnia ju
w kulturze antycznej, jednak to dopiero na kanwie
chrzecijastwa uksztatowa si zwyczaj hucznego
witowania pomidzy Nowym Rokiem a Wielkim
Postem. Najsynniejszym karnawaem w okresie
redniowiecza i renesansu by karnawa w Wenecji.
Pniej rwnie znany sta si karnawa w Rzymie.
Istotn funkcj zabaw karnawaowych byo zatarcie
rnic pomidzy poszczeglnymi warstwami
spoecznymi i swoiste zbratanie si z ludem.
Czstym motywem karnawaw bya zamiana rl,
polegajca na tym, e arystokraci wystpowali na
przykad w strojach ebrakw. Ponadto utrwali si
zwyczaj
zakadania
karnawaowych
masek,
uniemoliwiajcy zidentyfikowanie tosamoci osb
biorcych udzia w zabawie. Teoretyk literatury,
Michai Bachtin opisa zjawisko karnawalizacji jako
jeden z najwaniejszych mechanizmw kultury,
polegajcy na moliwoci odrzucenia, na cile
okrelony czas, panujcych hierarchii i regu.
2

W Polsce zwyczaj hucznych obchodw karnawau

zadomowi si w XVII wieku. Na dworach
szlacheckich urzdzano wwczas obfite uczty,
poczone z tacami i zabawami. W spoecznoci
chopskiej rwnie organizowano suto zakrapiane
potacwki.

wito Oczyszczenia Matki Boej

Gromnicznej
Czterdziestego dnia po Boym Narodzeniu Koci
obchodzi
wito
Ofiarowania
Paskiego,
zwane dawniej witem Oczyszczenia Najwitszej
Maryi Panny, a w tradycji polskiej witem Matki
Boej Gromnicznej. Ofiarowanie Pana Jezusa
w wityni Jerozolimskiej byo wanym wydarzeniem
w yciu witej Rodziny. w. ukasz Ewangelista
napisa: Gdy za nadszed dzie poddania ich, zgodnie
z Prawem Mojeszowym oczyszczeniu, zanieli Go do
Jerozolimy, aby by ofiarowany Panu, wedug tego,
co jest napisane w Prawie Paskim: Kade
pierworodne dziecko pci mskiej bdzie powicone
Panu. Mieli rwnie zoy ofiar zgodnie z tym, co jest
powiedziane w Prawie Paskim: par synogarlic lub
dwa gobki (k 2,22-24). Wedug Prawa
Mojeszowego kada kobieta przez czterdzieci dni po
urodzeniu chopca, a przez osiemdziesit dni po
urodzeniu dziewczynki pozostawaa "nieczysta".
Nie wolno jej byo dotyka niczego witego,
ani wchodzi do wityni.

CHRZSZCZ NR 2 (10)

Krystyna Petronela Niechaj wspomnienie

Wiara
Wiara, to gwiazda przewodnia,
co wieci w mrokach ywota,
ona wrd troski codziennej
w sercu jak jasno lni zota.
27. XII. 2014 roku
Nadzieja
Nadzieja, do druga gwiazda promienna i wzniosa,
zapalaj dla niej promyczek w sercu
by stale bya radosna.
To ona ycie owieca,
uwica obecn chwil,
odwag daje i si...
2. X. 2013 roku

Dn. 17 stycznia 2015 roku

w Szczebrzeszynie odbya si
podniosa uroczysto poegnania zmarej 15 .01 b.r.,
jednej z najstarszych spord
yjcych nauczycieli szk
podstawowych i rednich
naszego miasta. Zmara bya
zawodowo i emocjonalnie
zwizana ze szkolnictwem do

koca ycia.
Krystyna Petronela Niechaj z domu Kimaczyska,
crka Stanisawa i Marii z Dbskich, urodzia si
9 czerwca 1918 roku w Ujazdowie gmina Nielisz
w rodzinie nauczycielskiej, w ktrej ywe byy polskie
tradycje owiatowe i patriotyczno wolnociowe.
Ojciec
Stanisaw - nauczyciel, od 1915 r. by
kierownikiem szkoy podstawowej w Ujazdowie.
Trzecia gwiazda - mio
Organizowa w szkole przedstawienia dla uczniw,
rodzicw i spoecznoci wiejskiej z okazji rocznic
Trzecia gwiazda to mio
wanych dla Polakw wydarze politycznych, np.
czystych uczu skarbnica,
powsta narodowych 1830r. i 1863 r., Konstytucji 3
pielgnujmy j w sercu
maja. Dla podniesienia wiedzy oglnej i kultury
niech sw szczeroci zachwyca w oparciu o bibliotek szkoln i wasny ksigozbir
kochaj ludzi jak braci,
propagowa czytanie ksiek czsto zbiorowo,
Bg ci tym samym odpaci....
zwaszcza w okresie zimowym. Rwnie w domu
panowa kult dobrej lektury, zwaszcza historycznej,
Sowa wypowiedziane dawniej przez
poezji polskich twrcw, ktra oprcz przekazywania
Ojca w. Jana Pawa II - "bez
wiedzy, umacniaa nadziej niepodlegoci.
wartoci chrzecijaskiej Europa
Urodziny Krystyny stay si dla rodzicw jak gdyby
symbolem tych de i oczekiwa, gdy jej przyjcie
stanie si domem wybudowanym na
na wiat zbiego si z odrodzeniem si niepodlegoci.
piasku..."
Henryka Stadnicka ze zbioru trzy gwiazdy Polska po 123 latach niewoli rozbiorowej odzyskaa j
w listopadzie 1918r.
wiara nadzieja i mio
W 1928 roku pastwo Kimaczyscy przenosz si
z Ujazdowa do Szczebrzeszyna, gdzie w nowo
wybudowanym domu przy ulicy Zamojskiej zakadaj
Dzikuj
ksigarni i wypoyczalni ksiek dla uczniw
Dzikuj Ci za mio prdk bez namysu
szczebrzeskich szk i mieszkacw miasta.
za to e nie jest caym czowiek pojedynczy
atwy dostp do ksiek i rodzinne tradycje
a oczy nagle bliskie i niebezimienne
nauczycielskie
(brat
Stanisawa

Zygmunt
za gos niedawno obcy a teraz znajomy
Kimaczyski by rwnie nauczycielem, uczy
za to e nie ma czasu by pisa list krtki
przedmiotw cisych w szkoach rednich) sprawiy,
wic dlatego si pisze same tylko dugie
e Krystyna postanowia zosta nauczycielk.
cho pisanie jest po to by szkodzi piszcym
Po
ukoczeniu
szkoy
podstawowej
i mio wci niezrcznym mijaniem si ludzi
w
Szczebrzeszynie
kontynuowaa
nauk
e nie mona Ci zabi w obronie czowieka
w omioklasowym gimnazjum w Tomaszowie
Dzikuj Ci za tyle blu eby sprawdza siebie
Lubelskim. Po uzyskaniu matury w 1938 r. rozpoczyna
a wszystko co niewane najwaniejsze
studia nauczycielskie na wydziale pedagogicznym
za pytania tak wielkie e ju nieruchome
Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Ks. Jan Twardowski
3

CHRZSZCZ NR 2 (10)

Studia zostay przerwane przez II wojn wiatow

i okupacj Polski.
Utrata niepodlegoci, przeladowanie Polskw
i ydw, likwidacja polskiej administracji, urzdw
i szkolnictwa sprawiy, e Krystyna staa si
aktywnym czonkiem ruchu oporu. Wraz z bratem
Zygmuntem i stryjem Zygmuntem, i kilkoma innymi
nauczycielami, wchodzi w skad zespou,
ktry w domu Feliksa Bielca na ulicy Trbackiej
prowadzi tajne nauczanie na poziomie szkolnictwa
redniego. Jednoczenie zostaa czonkiem tajnego
punktu
pocztowego

wanego
ogniwa
informacyjnego Armii Krajowej, mieszczcego si
w sklepie, ktrego wacicielem by Jerzy
Florkiewicz ps. ,,Ozdoba. J. Florkiewicz by
wsppracownikiem ,,Podkowy i dowdztwa
wywiadu AK na rejon Szczebrzeszyn i Radecznica.
Poczta dostarczana bya take przez Krystyn i stryja
Zygmunta do punktu pocztowego mieszczcego si
we mynie Jana Gazowskiego w Zakodziu.
Dziaalno punktu zostaa odkryta. Gestapo
aresztowao kuriera Mariana Zgnilca, ktry zosta
w Zamociu zamordowany. Drugi cznik Feliks
Tomaszewski mieszkaniec Szczebrzeszyna
i Krystyna ocaleli, gdy nie zostali zdekonspirowani.
Krystyna ograniczya swoj dziaalno do udziau
w tajnym nauczaniu i do doranego udzielania
pomocy
ywnociowej
niektrym
ocalaym
dzieciom ydowskim. Dziaalno t prowadzia
wraz z matk.
Jednym z dzieci by Kim Bey, ktry przey
holokaust i po wojnie zamieszka w Stanach
Zjednoczonych,
gdzie
zosta
znanym
kompozytorem. Bywa on czsto w domu pastwa
Kimaczyskich, gdzie pewnego razu usysza
muzyk gran przez brata Krystyny Zygmunta.
Otrzyman pomoc ywnociow, przeycia wojenne
i okupacyjne, jak i to wydarzenie muzyczne opisa
po latach w Noe z Noue Heimat Zamojszczyzna
1942 1944 str. 42- 44 Wydawnictwo Kropka,
Kalisz 2002 r. Pisa: ,,Ujrzaem chopca siedzcego
przy dugim czarnym fortepianie, grajcego jaki
utwr w sposb tak przejmujcy, tak dziwny, e
wrcz oniemiaem. Po raz pierwszy w yciu byem
wiadkiem takiej burzy dwikw wydawanych
przez modego artyst i z tak niezwykego
instrumentu. Dopiero po latach, kiedy sam staem si
kompozytorem, przypomniaem sobie, e by to
utwr Chopina Fantazja Impromptu ale grany tak
cudownie, z jakim szalestwem, e zapierao dech
z zachwytu.
Krystyna Niechaj, bo takie nazwisko przyja
po wyjciu za m w 1945 r. za Jzefa Niechaja,
wwczas profesora gimnazjum, pniej adwokata,
4

po zakoczeniu II wojny wiatowej - w 1948 r.

rozpocza prac w nowo utworzonej szkole zawodowej,
jako nauczycielka jzyka polskiego i opiekunka
biblioteki. Jednoczenie studiowaa zaocznie na WSP w
Warszawie. Po zakoczeniu studiw w 1951 r.
przeniosa si do liceum pedagogicznego, w ktrym, do
koca jego istnienia, uczya jzyka polskiego. Po
likwidacji liceum pedagogicznego pracowaa od 1968 r.
w liceum oglnoksztaccym. Od roku 1975 a do
przejcia na emerytur pracowaa w Zespole Szk
Oglnoksztaccych nr 1. Rwnie po przejciu na
emerytur pracowaa na etatu jako lektor jzyka
niemieckiego.
Jako jedna z nielicznych znaa acin. Spoecznie
bez wynagrodzenia pomagaa pozna jej podstawy
tym osobom, ktrym acina bya potrzebna na studiach
lub w pracy.
Bya prawdziwie zaangaowana w ycie szkoy
i uczniw. Przez wiele lat prowadzia koo recytatorskie.
Jego czonkowie recytowali poezj twrcw polskich i
zagranicznych na rnych uroczystociach szkolnych i
rodowiskowych, w domu kultury, w zakadach pracy
Szczebrzeszyna
i Zwierzyca. Na powiatowym
konkursie koo zdobyo pierwsz nagrod.
Pani Krystyna prowadzia take Koo Mionikw
Teatru Telewizji. Czonkowi koa ogldali wystawiane,
w poniedziaki kadego tygodnia, sztuki teatralne,
a pniej pisali recenzje na ich temat. Podczas dyskusji
n/t ogldanych sztuk i omawianych lektur wydobywaa
idee polskoci i tradycji narodowych. Za udzia tego
zespou w oglnopolskim konkursie mionikw Teatru
Telewizji otrzyma on nagrod w postaci telewizora
kolorowego, a opiekunka zespou p. Krystyna otrzymaa
wycieczk do Budapesztu.
Oprcz edukacji zawodowej wiele czasu powicaa
sprawom wychowawczym uczniw. Na lekcjach
wychowawczych, wieczorowych spotkaniach, kiedy
uczniowie odrabiali lekcje w szkole uczya ich kultury
osobistej, kultury bycia w towarzystwie i dobrego
poprawnego zachowania przy stole podczas spoywania
posikw i przyj. Zwracaa szczegln uwag na ubir
dziewczt, gdy niektre zim, chcc adnie wyglda,
ubieray si lekko, co skutkowao chorobami.
Bya osob gboko wierzc. W kad niedziel
i wita uczszczaa do kocioa, przez co w tym
trudnym okresie rzdw komunistycznych przyczyniaa
si umacniania przekona religijnych modziey
szkolnej. Stanowio to rwnie dobry przykad dla
mieszkacw miasta.
Jako osoba skromna, szlachetna i yczliwa
pozytywnie wpywaa na relacje koleeskie w gronie
pedagogicznym.

CHRZSZCZ NR 2 (10)

Miaa rwnie znaczcy wpyw na ksztatowanie

kulturalnych i patriotycznych postaw modziey
szkolnej. Dya do umacniania
i poszanowania
polskich tradycji jako podstawy utrzymania
tosamoci narodowej.
Kochaa Polsk, uczniw i mieszkacw swojego
miasta, w ktrym mieszkaa do koca ycia (mimo e
moga wygodnie zamieszka u crki w jej wygodnym
domu). Ksidz kanonik Tadeusz Sochan
wychowanek pani Krystyny przemawiajc na mszy
pogrzebowej, kilkakrotnie nazwa J ,,nasz Mam.
Przez blisko 30 lat pracowaem z Pani Krystyn
Niechaj w jednej szkole. Potwierdzam gorco sowa
ks. Sochana, e bya ona wzorem wielkiego czowieka
Polaka, patrioty i pedagoga, czym zasuya sobie na
szacunek i pami yjcych.
Zmara w wieku 96 lat w Szczebrzeszynie.
Zostaa pochowana na miejscowym cmentarzu.
Aleksander Przysada

Wielki Post.
2015 roku okres Wielkiego Postu bdzie obejmowa
okres midzy 18 lutego i 2 kwietnia.
Wielki Post zosta wprowadzony w obrzdku Kocioa
w II wieku. Szczeglne znaczenie mia w okresie
redniowiecza, kiedy wierni praktykowali w tym
czasie drastyczne formy umartwie. Naleay do nich
midzy innymi noszenie wosiennicy na nagie ciao
czy samobiczowanie. W przeszoci w okresie tym
wyrniano
take
tak
zwane
rdpocie,
czyli rodkowy okres postu, ktry wyznaczay gone
uderzenia drewnianych motw i koatek. W czwart
niedziel Wielkiego Postu praktykowano topienie
Marzanny czyli kuky symbolizujcej odchodzc
zim oraz mier. Obecnie obyczaj ten ma sta dat
i odbywa si 21 marca, czyli w pierwszy dzie
kalendarzowej wiosny.
Ostatni tydzie Wielkiego Postu rozpoczyna
tradycyjnie Niedziela Palmowa czyli wspomnienie
wjazdu Chrystusa do Jerozolimy. W tym dniu wierni
wic palmy wielkanocne. Nastpnie ma miejsce
Wielki Tydzie, w ktrym szczeglne miejsce
zajmuje Triduum Paschalne, czyli Wielki Czwartek,
Wielki Pitek oraz Wielka Sobota. W Wielki
Czwartek ma miejsce przypomnienie Ostatniej
Wieczerzy Chrystusa, wtedy take koczy si okres
Wielkiego Postu. Wielki Pitek przypomina Jego
mczesk mier na krzyu, za w Wielk Sobot
katolicy adoruj krzy, odwiedzaj symboliczny grb
Jezusa oraz wic pokarmy.
W czasie Wielkiego Postu w Kociele katolickim
odbywaj si specjalne naboestwa liturgiczne.

W kady pitek tego okresu ma miejsce Droga

krzyowa, w niedziel odbywaj si Gorzkie ale
oraz nieszpory, ponadto w niedugim czasie przed
Wielkanoc wierni uczestnicz w wielkopostnych
kilkudniowych rekolekcjach. Wspomniane formy
liturgiczne maj suy pogbieniu duchowej refleksji
oraz przygotowaniu na czas zmartwychwstania
Chrystusa. W tradycji Kocioa zaleca si rwnie
wiernym
podjcie
wybranego
postanowienia
wielkopostnego, czyli specjalnego wysiku, ktry ma
suy umocnieniu wiary.
Ostatni wtorek karnawau upywa w dawnej Polsce
pod znakiem obfitych uczt i wesoego swawolenia.
Kady stara si ubawi i naje na zapas przed dugim
cisym postem poprzedzajcym Wielkanoc, okresem
umartwie ciaa i duszy, pobonego skupienia
w oczekiwaniu na zmartwychwstanie Chrystusa.
,,Jedzono ponad zwyk miar, taczono, wyprawiano
awantury. Bawiono si powszechnie maskarad
podaje Jan Bystro w Dziejach obyczajw. Zabawa
dochodzia do szczytu w zapustny wtorek, o pnocy
cicha muzyka, sprztano ze stou resztki uczty
i stawiano ledzie na znak, e zacz si Wielki Post.
Nie zawsze, oczywicie, wiedziano, kiedy jest pnoc,
czciej za nie chciano o tym wiedzie i modzie
taczya do witu, na co sarkali bardziej poboni starsi.
Zdarzao si, e jeszcze w dzie popielcowy tu
i wdzie grywaa muzyka, a pito te w ten dzie nie
najgorzej, cho przy ledziu i kapucie.
O pnocy w zapustny wtorek do karczmy, w ktrej
trway ostatki, wkracza achmaniarz, wnoszc sagan
z urem, ledzia na patyku albo rybi szkielet.
Oznaczay one nadejcie postu. Zwaszcza w led
solony, ktry odtd, nie tylko symbolicznie goci na
stoach, zarwno u ludzi bogatych,
jak u
biednych, a z czasem sta si synonimem, skromnego,
postnego, niesmacznego jedzenia. Niesusznie zreszt,
gdy ryby te, niegdy obdarzane wzgard i spoywane
niejako z przymusu, zarwno
w stanie
wieym, mroonym, solonym, marynowanym,
konserwowym czy wdzonym daj pole do
efektownych popisw kulinarnych. Nie tylko su do
sporzdzania znakomitych, powszechnie znanych
przeksek, ale i mnstwa potraw gorcych,
delikatnych i oryginalnych w smaku.
A tymczasem na krysztale krl led zasiad okazale.
,,No miny grzeszne czasy pczkw, szynek
i kiebasy.
Bo za ledzia jegomoci cay nard cile poci.
S i jaja, i oliwa, a led blad twarz kiwa.
Kto za bardzo uy rad, to ogonek ledzia zjad.
[Jadwiga Mczyska]

CHRZSZCZ NR 2 (10)

Zima w wiejskiej chacie

Wczesny ranek zimowego dnia. Odchuchane przez
gospodyni zamarznite okienko daje mao wiata,
pomimo kopccej lampy naftowej w izbie panuje
pmrok. Gospodyni ju jaki czas krzta si przy
kuchni. Nastawia dwa baniaki kartofli dla trzody
i jeden baniak koci na ros. Kaszy reczczanej
zostao z wczoraj. Bdzie ros z kasz poywienie
dla domownikw na cay dzie.
Reszta domownikw grzebie si ze swych
pieleszy
popdzana
przez
gospodyni.
Bo to niebawem przyjd koldnicy, wic trzeba
uprztn izb. Z trudem zwlekaj si wszyscy,
bo to jeszcze noc. Ale najtrudniej przychodzi
to gospodarzowi. Wczorajszy dzie sylwestrowy
mocno odbi si na jego samopoczuciu.
Ledwo zwlk si z wyrka, zarzuci rg pierzyny na
plecy, spuci nogi na podog, podrapa si
po gowie i krzykn na on ,,Marynka podrap mnie
po plecach i daj mi machork.
Widocznie Marynce si nie pieszyo, bo ani
drgna. Moe bya zajta prac, moe mylami bya
gdzie daleko. Ale gdy gospodarz powtrzy to samo
tylko bardzo gono, ruszya si z miejsca.
Wzia z kapy woreczek ze wiskiego pcherza,
dooya zapaki i rzucia wprost na rozczochran
gow gospodarza. On podnis woreczek i zacz
grzeba wrd zawartoci. Z bibuki i machory
zrobi duego skrta, zapali zapak i raczy si
t poywk, zreszt nie tylko z rana ale wielokrotnie
w cigu dnia.
W sieni sycha byo tupot dziecicych stp.
Weszo dwch chopcw licho ubranych. Schodzone
buty, by moe ze starszego brata, cienkie porcita,
szuba, ocieplona pakuami, mocno si skurczya
albo chopak urs. Za to czapka z nausznikami,
by moe ojcowa, gdy zasaniaa oczy a nawet
czerwony od mrozu nos. Odwaniejszy z nich
podnis czapk do gry i wysepleni ,,bdziemy
piewa. ,,piwojta, piwojta zachcaa gospodyni.
Wiec oni jednoczenie zaczli:
Nowy rok biey w jasekach ley
a kt kt.
Dziecitko mae dajcie mu chwa
na ziemi!
Za chwil ju ich nie byo, ale przyszli inni. Taki by
pocztek pierwszego dnia w Nowym Roku
w wiejskiej chacie.
Jedni szli do kocioa, inni zostawali, jeszcze inni
dreptali do ssiadw na rne pogaduszki.
Jeden z domownikw, ktry umia czyta, bra
kantyczki (piewnik ) i na gos piewa znane od
wiekw koldy, inni mu wtrowali.
6

Jutro zaczyna si normalny, nastpny dzie

mrony i nieny. W nocy rwnie pada obfity nieg,
zrobiy si zaspy. Na somianych dachach zgromadziy
si zway niegu, co czynio chaup jeszcze mniejsz.
Mae okienka zasypane byy do poowy niegiem.
W izbie przez cay dzie panowa pmrok. Gospodarz
odgarn wsk ciek do stodoy, obory stajni i do
wygdki, ktra znajdowaa si a za stodo. Pniej
przekopa si od chaupy a do samej drogi.
Od ssiadw z zachodniej strony nie byo jeszcze
adnych ladw. Wszyscy zasklepili si w nienej
skorupie i czekali, a niena zawierucha troch ustpi.
Byo ju dobrze po poudniu, gdy wiatr usta,
zza chmur wyjrzao czerwone soce, znak, e jutro
znw bdzie mrono. Na drodze pojawiy si pierwsze
lady. To Jzef Marczakw czapa do studni po wod.
niegu byo tak duo, e wiadra o niego zaczepiay.
Niebawem, ktry z chopakw Wichcinych,
przeskakiwa te lady i bieg, wesoo pogwizdujc,
w stron wsi. Powoli ycie nabierao normalnego tempa,
nieg, mrz nie byy takie straszne, bo kada zima bya
mrona i niena, mocno dawaa si we znaki, ale ludzie
radzili sobie z tym.
Przez tunele niene brnli jeden do drugiego.
Mczyni grali w domino, kobiety szy z kdziel do
ssiadki, troch z robot, troch na plotki. W takie dni
dzieci siedziay w chaupie. Przy rozmowach starszych
nie wolno im byo uczestniczy. Czsto zapdzane na
piec, bawiy si tam bez krzykw, by nie przeszkadza
starszym. Nadchodzia noc. Niebo znw si zakbio
czarnymi chmurami, wzmocni si wiatr.
Wszyscy mieszkacy izby skupili si w czterech
cianach ciepego domu. Szecioosobowa rodzina,
by skrci dugi zimowy wieczr, szukaa dla siebie
zajcia. Mj ojciec, jedyny mczyzna w domu, czu si
jak Basza (tak te by traktowany) a my - pi kobiet jak w haremie. Najstarsza babcia Agnieszka, matka
mojego ojca, ciotki Maryni i ciotki Kaki, jej synowa
Marynka, moja matka i ona Jaka i ja - wnuczka i
crka.
Do spania byy dwa ka, kanapa, awa za piecem
i ruchome posanie midzy zapieckiem a kiem.
To ostatnie to byo lokum ciotki Kaski. Codziennie
zbieraa ona siennik, zniszczon pierzynk i tak sam
poduszk w due lniane przecierado i wszystko
to wdrowao do sieni, za piec. Na noc znw do
chaupy, duo wczeniej przed spaniem, aby si cho
troch ogrzao. Trwao to przez ca jej modo.
Latem wikszo mieszkacw naszego przybytku spaa
w stodole.
Ciotka Marynia miaa swoje lokum na kanapie.
ko byo zajte przez rodzicw, drugie dzierya ja
z babci. Cho w dzie na kadym z ek znajdoway
si dwie ogromne poduchy i jasiek,

CHRZSZCZ NR 2 (10)

to w nocy nie byy one uywane do spania.

Byy zoone na stole przystawionym do przypiecka,
ledwo si na nim mieciy. Poduszki do spania byy
wymite, bo pamitay krla wieczka takie same
byy pierzynki lub kodry z paku. Due poduchy
suyy do ozdoby. Miay czerwone wsypy, biae
poszewki a koronkow wstawk, z dwch stron
znajdowao si po trzy zakadki, a midzy zakadkami
wszyty by jeszcze ornament haftowy. Kadego ranka
zacielano ka przykryte najczciej biaym,
lnianym przecieradem. Na niedziele i wita
do przykrycia ek suya wzorzysta kapa.
Tak wic co dnia poduchy wdroway znw na
ko jako ozdoba. Mocno wytuczone pici,
aby byy bardziej puszyste, stanowiy niewtpliwie
ozdob naszej izby. Mama bardzo o nie dbaa, bo
dostaa je jako wiano. Babcia rwnie dokadaa
stara, aby poduchy byy jak najokazalsze, bo gdyby
niebawem Kaka wysza za m, trzeba byoby je da
jej w posagu. Tak wic poduchy traktowane byy jak
wito. Tak samo byo w kady gospodarskim
domu.
Gdy pada komenda wydana przez babci
,,cielmy ka, nie ma tu ju na co czeka,
nikt do nas ju nie przyjdzie, bo niby , kto miaby
przyj w tak niepogod, gdy wszyscy siedzieli
w swoich chaupach, zaczynaa si krztanina kady
przy swoim legowisku. Codziennym rytuaem ciotki
Kaki byo piewanie pieni na dobranoc. Tak i teraz
przy cieleniu swojego ka zapiewaa:
Wszystkie nasze dzienne sprawy,
przyjm litonie Boe prawy,
a gdy bdziem zasypiali,
niech Ci nawet sen nasz chwali.
piewaa solo, nikt jej nie wtrowa, wszyscy otulali
si swoj pociel, bo zimno dawao si we znaki,
nawet pociel bya zimna. Od strony ka babci
padao polecenie ,,stul gb, bo chce si spokoju.
Gos z podogi za piecem przycich. Jeszcze goniej
dao si sysze ,, Twojego ratunku czeka.
Pniej ju tylko szeptem ,,Boe w Trjce niepojty,
wity na wiek wiekw, wity. Wszelki gwar
ustawa.
Wiatr gwizda jakimi dziwnymi gosami. Krzak bzu
uderza o wgie domu. Z drugiej strony gazie
leszczyny obijay si o ciany. Stare drzewa jaboni
w sadzie kady swe gazie na daszkach uli w pasiece.
Trzeszcza dach chaupy. ,,Do jutra to nas cakiem
zasypie rozleg si gos z kanapy. Nikt si wicej nie
odezwa, moe z obawy o jutro, a moe zasypiali ju po
trudach dnia. Wntrze chopskiego domu przestawao
y. Od strony wsi zaszczeka pies. Pogasy wiata w
maych okienkach chat. Zimowa noc przykrya czarnym
caunem wszystkich i wszystko.
Stefania Krukowska

Cmentarze w Toplczy c.d.

Pierwszy cmentarz w Toplczy
(w bliskim
ssiedztwie cerkwi) zaoono w pocztkach XIX wieku
(uytkowany jest do chwili obecnej) - znajduj si tutaj
zarwno pochowki unitw jak i ludnoci katolickiej.
Z chwil utworzenia parafii prawosawnej powstaje drugi
cmentarz za wsi nieopodal lasu - nadal uytkowany,
zawiera
pochwki
prawosawnych
i
katolikw.
Trzeci cmentarz zaoyli katolicy w latach dwudziestych
ubiegego wieku - w chwili obecnej czynny.
***
Cmentarz unicko - katolicki (za kocioem)
Najstarszy z zachowanych na cmentarzu nagrobkw nosi
dat 1829 rok, z resztek zachowanej inskrypcji
dowiadujemy si, e zmarym by proboszcz topoleckiej
cerkwi Ojciec Jan...., niestety napis dalej nieczytelny.
Kolejny nagrobek pochodzi z roku 1834, powicony
jest proboszczowi topleckiej parafii [unickiej] Stroskana ona/ wraz z dziemi/Dobremu mowi/ i Oycu
Romanowi Koziewiczowi/ proboszczowi topoleckiemu
nineyszy
pomnik/dla
wieczney
pamici
wystawia/zmaremu w dniu 30 wrzenia/ 1834 R./Przey
lat 57 y cnotliwie i/przykadnie/Ssiedzi i przyjaciele
i parafianie/cz swe ale do familii ktry/zasuy [na]
to bdc proboszczem w mieyscu/ tym lat 22/Prosi
przechodnia o pobone westchnienie/.
W roku 1899 zmar , w roku 1905
w wieku 29 lat .
Oprcz unitw, spoczywaj tutaj take katolicy,
m. in. Jzefa Szpuga, zmara w 1935 roku - jej nagrobek
pomalowany na niebiesko odbiega ksztatem i wielkoci
od innych - jest to rodzaj "domku" z wnk, w ktrej w tej
chwili nie ma nic, w przeszoci by moe znajdowaa si
figurka patrona w. Jzefa. Wodzimierz Budzyski, y lat
43 i Szczepan Polaski, y ok. 20 lat - obydwaj zginli
mierci tragiczn 23 III 1944 roku. Micha Kuma,
ur. 11. 09. 1901 roku, zmar 7.04. 1987 roku, onierz spod
Monte Cassino.
Cmentarz prawosawny
Pomnik
Modesta
Laurysiewicza
na cmentarzu
prawosawnym
w Toplczy

CHRZSZCZ NR 2 (10)

Zlokalizowany za wsi, w kierunku na Kawczyn

powsta prawdopodobnie z chwil (o czym
wspomniano wczeniej) utworzenia w Toplczy
parafii prawosawnej. Tutaj, podobnie jak
w przypadku opisanego wczeniej obiektu, nadal
dokonywane s pochwki, a spoczywaj pospou
prawosawni i katolicy.
Najstarszy z zachowanych prawosawnych
nagrobkw pochodzi z roku 1889 - 3 lutego tego
roku zmar - starosta cerkiewny
(funkcja starosty do dzi wystpuje w cerkwi
prawosawnej. Starosta zajmuje si buchalteri,
pobiera opaty za udzielenie chrztu, lubu, dokonanie
pochwku zmarego, sprzedaje literatur religijn,
dokonuje zakupu wiec i. t. p. - relacja Iryny
Lipowski).
W roku 1889 zmar take dr Modest Laurysiewicz,
ostatni plenipotent Tomasza hr. Zamoyskiego.
Zwaywszy na fakt, i z rodziny Laurysiewiczw
wywodzi
si
kilku
znanych
duchownych
greckokatolickich (na cmentarzu w Dobromierzycach
znajduje si grb Mikoaja Laurysiewicza zm. 1854 r.
kanonika katedry unickiej w Chemie. W Sahryniu
pochowany jest Platon Laurysiewicz (1810 - 1856),
administrator parafii unickich w Moodiatyczach
i Sahryniu - D.Kawako Cmentarze unickie na terenie
wojewdztwa zamojskiego Lubelszczyzna nr 2 z 1996
r. s 190 203; Platon jako dwudziestojednoletni
ksidz walczy o wolno Polski w Powstaniu
Listopadowym - J. Pruszkowski Martyrologium czyli
mczestwo unii witej na Podlasiu cz. I i II Lublin
1905, s.49) moemy domniemywa, e Modest
Laurysiewicz by unit. Poniewa w roku 1857
doszo do likwidacji parafii unickich, pochwku
dokonano na cmentarzu prawosawnym.
Kolejne pochowki pochodz z roku 1903 2 stycznia zmar - nagrobek
fundowaa ona ; 3 padziernika
zmar - kapitan
w stanie spoczynku, urodzony 6 wrzenia 1830 roku.
Stopie wojskowy wskazuje, i pozostawa w
czynnej subie wojskowej, by moe stacjonowa
w garnizonie rosyjskim w Zamociu. Na cmentarzu
spoczywa take drugi wojskowy w randze
podpukownika zatarta na nagrobku inskrypcja pozwala tylko na
odczytanie informacji, e dowodzi 15 pukiem...
15 padziernika 1911 roku zmar w wieku
9 lat , 13 sierpnia 1913 roku
w wieku 2 lat jego siostra - s to jedyne
dziecice pochwki zachowane na cmentarzu.
Znajduje si take nagrobek
- data zgonu nieczytelna oraz kilka rozbitych
nagrobkw,
8

z ktrych trudno cokolwiek odczyta. Jest take,

co uwaam za ewenement w krajobrazie cmentarzy
prawosawnych,
drewniany dwuramienny krzy
(takie stare drewniane krzye
spotykaam
dotychczas tylko na cmentarzach rzymskokatolickich); na cmentarzach prawosawnych
wstpuj tylko kamienne nagrobki - nie posiadaj
jednak adnej tabliczki ani inskrypcji z nazwiskiem
osoby zmarej. Widocznie rodziny zmarego nie sta
byo na okaza fundacj albo nie byo tej rodziny i
kto zupenie obcy, chcc podkreli wyznanie
zmarego, postawi taki krzy - oczywicie to tylko
moje przypuszczenia, jak byo naprawd - nie
wiadomo.
Tutaj, podobnie jak na cmentarzu unicko
katolickim, take spoczywaj ofiary wojennego
terroru: Mikoaj Pacyk/zm. mierci tragiczn /dn.
30. 03. 1943 r/ oraz Adam Grela/ur. w 1903 r.
w Bondyrzu/zgin w marcu 1943 r./y lat 40/
Cmentarz katolicki
Powsta w latach dwudziestych ubiegego wieku,
najstarsze nagrobki pochodz z lat :
Romana Szpugi z 25 czerwca 1925 roku, zmar
w wieku 18 lat i Antoniego Oryszczaka, zmarego
10 marca 1929 roku w wieku 34 lat.
Na cmentarzu znajduj si take pochwki
mieszkacw Toplczy pomordowanych przez
Niemcw, w tym caa rodzina Panasw.
Podajemy imi i nazwisko, wiek, niekiedy - rok
urodzenia, dat mierci.
Antoni Budzyski 63 lata 1 listopada 1942.
Jan Budzyski 25 lat,
Micha Budzyski 23 lata, rodzina Budzyskich
zgina 1 listopada 1942 r.
Pawe Zarba 48 1942,
Jzef Jonas ur. 1881 3 padziernik 1942,
Feliks Jonas ur. 1914,
Jan Panas ur.1883,
Katarzyna Panas ur.1904,
Roman Panas ur. 1912,
Zofia Panas ur. 1023,
Micha Panas 40 lat ;caa rodzina Panasw zgina
tragicznie w 1943 roku
Alfabetyczny rejestr unitw zmarych w Toplczy
w latach 1858 - 1859 i 1868 - 1869
(Podaj: nr aktu zgonu, imi i nazwisko, nr strony
w ksidze metrykalnej)
Rok 1858
3 Buczak Jan 29.
10 Budzyski Jzef 32
16 - Dulba Micha 34
14 - Flisicka Maryanna 34

CHRZSZCZ NR 2 (10)

12 - Krupa Pawe 43
17 Krupa Eliasz -34
1 ogona Magdalena 35
7 Lukaszczykowa Agnieszka 29
13 Oryszczak Sebastyan 31
13 Oryszczak Piotr 33
5 Piasecka Anastazja 30
2 Szuta Tekla 29
8 Szuty Jan 31
15- Skroczycka Anna 34
4 Typiakowa Katarzyna 30
9 Zarba Micha 32
11 Zabuski Piotr 2
C.d.n.
Regina Smoter Grzeszkiewicz

Z miasta
XVII PREZENTACJA TEATRW
JASEKOWYCH
W dniach 21 -22 stycznia 2014r. w sali widowiskowej
Miejskiego Domu Kultury w Szczebrzeszynie odbyy
si
XVII
PREZENTACJE
TEATRW
JASEKOWYCH, w ktrych wzio udzia 9 zespow
teatralnych:
1. Grupa Teatralna z Zespou Szk w Suowiespektakl pt. W POSZUKIWANIU
NOWONARODZONEGO
Opiekunowie: Maria Bartoszczyk, Zenobia
Wdowiak
2. Grupa Teatralna WIELKIE SERCA ze Szkoy
Podstawowej w Wielczy Kol.spektakl pt WIADKOWIE MIOCI
Opiekun: Ks. Marcel Harkot
3. Grupa Teatralna ABKI z Przedszkola
Samorzdowego w Szczebrzeszyniespektakl pt DO BETLEJEM
Opiekunowie: Irena Surma, Ewa Rozwadowska
4. Gromada Zuchowa EKOLUDKI ze Szkoy
Podstawowej w Bodaczowie spektakl pt DO JEZUSA POPRZEZ WIAT
Opiekunowie: Agnieszka Poznaska, Ewa
Oszmaniec, Anna Wgrzyn
5. Grupka Teatralna z Miejskiego Domu Kultury
w Szczebrzeszynie spektakl pt ZAGADA PIEKIEKA
Opiekun: Agnieszka Paczyk
6. Klasa II b ze Szkoy Podstawowej nr1 w
Szczebrzeszynie spektakl pt SPOTKANIE WIGILIJNE
Opiekun: Boena Kita, Boena Korkosz,
Magorzata Muszalska, Joanna Paczyk

7. Grupa Teatralna BIEDRONKI z Przedszkola

Samorzdowego w Bodaczowie spektakl pt TAK! ON JEST KRLEM
Opiekun: Aneta Tracz
8. Grupa Taneczna I z Miejskiego Domu
Kultury w Szczebrzeszyniespektakl pt OPOWIE WIGILIJNA
Opiekun: Ewa Krupa
9. Grupa Taneczna II z Miejskiego Domu
Kultury w Szczebrzeszyniespektakl pt GWIAZDKA, KTRA SPADA Z
NIEBA
Opiekun: Ewa Krupa
Wszyscy uczestnicy otrzymali pamitkowe
dyplomy oraz sodkie niespodzianki.
Prezentacje Teatrw Jasekowych w dniach 21 - 22
stycznia na scenie teatralnej Miejskiego Domu
Kultury
w Szczebrzeszynie
przeniosy
nas
w magiczny czas Boego Narodzenia.
MDK Szczebrzeszyn

Gromada Zuchowa EKOLUDKI ze Szkoy

Podstawowej w Bodaczowie

Klasa II b ze Szkoy Podstawowej

nr1 w Szczebrzeszynie
9

CHRZSZCZ NR 2 (10)

Wernisa wystawy Marka ysiaka

W rod 28 stycznia w sali widowiskowej MDK
w Szczebrzeszynie odby si wernisa wystawy
pt."Zima w fotografii Marka ysiaka". Podczas
spotkania licznie zgromadzona publiczno miaa
okazj
obejrzenia
projekcji
multimedialnej
towarzyszcej wystawie. Wszystkich pasjonatw
fotografii artystycznej zapraszamy do obejrzenia
ekspozycji, ktra bdzie udostpniona zwiedzajcym
do koca lutego.
MDK Szczebrzeszyn

Kiedy mwisz
Nie pacz w licie
nie pisz, e los ciebie kopn
nie ma na Ziemi sytuacji bez wyjcia
kiedy Bg drzwi zamyka...to otwiera okno
odetchnij popatrz
spadaj z obokw
mae wielkie nieszczcia potrzebne do
szczcia
a od zwykych rzeczy naucz si spokoju
i zapomnij e jeste gdy mwisz e kochasz
Ks. Jan Twardowski

Artysta fotograf Marek ysiak w rozmowie

z uczestnikami wernisau.

bliscy i oddaleni

Jedna z prac.

Jeste kobiet
Jeste jak kropla wody co cao dopenia
Jak soce wschodzce z za chmur brzuchatych
Jeste melodi ulicy i porannym piewem sklepw
spoywczych
Jeste ozdob wiata boego i sensem wiata bez
sensu
Jeste puchem nie marnym
Jeste puszkiem w lekkoci swej silnym
Jeste kobiet...jeste...
Czy o tym wiesz?
Joanna Wachowicz ze zbioru W drodze
10

Bo widzisz tu s tacy ktrzy si kochaj

i musz si spotyka aby si omin
bliscy i oddaleni Jakby stali w lustrze
pisz do siebie listy gorce i zimne
rozchodz si jak w miechu porzucone kwiaty
by nie wiedzie do koca czemu tak si stao
s inni co si nawet po ciemku odnajd
lecz przejd obok siebie bo nie mi si spotka
tak czyci i spokojni jakby nieg si zacz
byliby doskonali lecz wad im zabrako
bliscy boj si by blisko eby nie by dalej
niektrzy umieraj - to znaczy ju wiedz
mioci si nie szuka jest albo Jej nie ma
nikt z nas nie jest samotny tylko przez przypadek
s i tacy co si na zawsze kochaj
i dopiero dlatego nie mog by razem
jak baanty co nigdy nie chodz parami
mona nawet zabdzi lecz po drugiej stronie
nasze drogi pocite schodz si z powrotem
Ks. Jan Twardowski

CHRZSZCZ NR 2 (10)

Nowoci wydawnicze

Bogosawiestwo

Miejsko

Gminna
Biblioteka
Publiczna
w Szczebrzeszynie proponuje pastwu kolejne nowoci
wydawnicze.
Bogusaw Wooszaski ,, Tajna wojna Stalina" autor
przedstawia okres, w ktrym Stalin prowadzi swoj
okrutn
i
przebieg
polityk,
zmierzajc
do wykorzystania konfliktw, skcenia europejskich
mocarstw i doprowadzenia do wybuchu wojny.
Tylko w ten sposb mg zrealizowa cel: uczyni
Zwizek
Radziecki
pastwem
dominujcym
na europejskim kontynencie. Nie doceni jednak
Hitlera i potgi jego armii, ktra pokonaa europejskie
mocarstwa, zanim Armia czerwona bya gotowa
do walki.
,, Tajna wojna Stalina" to fascynujcy i nadzwyczaj
sugestywny obraz dziaa politykw, szpiegw
i onierzy w latach 1938 1941, gdy Europa,
za spraw dwch dyktatorw, pograa si
w najbardziej wyniszczajcej wojnie.

To zdarzyo si ubiegej nocy.

W moim ssiedztwie mieszka samotny czowiek,
zamony emeryt. Du cz swoich dochodw
oddaje na rne cele charytatywne, ale wspomaga
take pojedyncze osoby . W wikszoci robi
to incognito jest dla obdarowanych anonimowy.
Kilka lat temu napisaem histori o uomnym
lubie, w ktrym - zgodnie z naukami ydowskimi jest 36 sprawiedliwych ludzi - to silne filary
podtrzymujce wiat. Bez nich wiat by zgin.
Ale oni sami o tym nie wiedz. Oni wszyscy pozostaj
proci, nieznani, zwyczajni.
Bez wymieniania jego nazwiska zasugerowaem,
e mj ssiad mgby, albo przynajmniej powinien,
by jednym z tych 36 ludzi, ktrzy utrzymuj
porzdek i sprawiedliwo na tej ziemi.
Mj przyjaciel by gboko zatroskany. Bardzo
dobrze, e nie podaem jego prawdziwego nazwiska.
Gdybym to zrobi, prawdopodobnie stracibym
dobrego przyjaciela. Jest on bowiem osob bardzo
skryt.
Ubiegej nocy pan G. zadzwoni do mnie:
-Filip, s u mnie w domu bardzo interesujcy ludzie.
Opowiadaem im troch o tobie. Oni mwi w jidysz,
jest wic okazja porozmawia w jzyku, ktrego tak
rzadko moesz uywa. Jeden z moich goci to Rabbi.
Zreszt prosz, porozmawiaj z nim.
-Halo, Rabbi zaczem. Skd jeste?
-Z Izraela, z Jerozolimy odpar w czystej
angielszczynie.
-Ale skd naprawd pochodzisz? Gdzie si
urodzie?- zapytaem ju w jidysz.
-W Kijowie, na Ukrainie, w dawnej Rosji
wyjani. A dlaczego ty nie piszesz w jidysz?
Ja wracam do Rosji, aby przypomnie ludziom
ydowsk kultur, nauczy ich Tory, hebrajskiego,
a nawet jidysz.
-Ja staraem si pisa i publikowa w jidysz, ale nie
mam czytelnikw. Wszyscy wyginli i nawet moje
dzieci nie rozumiej mojego jzyka ojczystego
powiedziaem ze smutkiem.
-A skd wzie to nazwisko Bibel zapyta.
-Och, to jest rzeczywicie stare nazwisko.
Odnalazem moj rodzin w Geronie, w Hiszpanii.
Tam byli oni znani jako ludzie z ksigi, ludzie
z Tory. Podczas inkwizycji katolickiej musieli oni
jednak uchodzi do Holandii. Kiedy wprowadzano
nazwiska rodowe, nadano im CHRZSZCZ
nazwisko von
NR 2Bibel
(10)
(z Biblii). Pniej rodzina opucia to von,
byo bowiem zbyt pretensjonalne, ale Bibel
pozostaje w rodzinie ju od trzech stuleci.

Sofie Sarenbrant ,, Odpoczywaj w pokoju"

w damskiej umywalni spa obsuga znajduje
nieprzytomn kobiet, ktra jak si okazuje, jest znan
aktork. Wkrtce potem, w pokoju 327, zostaje
znaleziona para martwych staruszkw. Oba incydenty
wydaj si by tylko nieszczliwym wypadkiem, ale
kierownik hotelu i dyrektor maj ze przeczucia. Kiedy
na terenie orodka tym razem w gorcych rdach pod
goym niebem umiera jeszcze jedna osoba, staje si
jasne, e przypadkowe mierci musz by ze sob
powizane. Prowadzca ledztwo Emma z wydziau
kryminalnego policji szybko dochodzi do wniosku,
e nie jest to kolejna rutynowa sprawa.
Zapraszamy
MGBP w Szczebrzeszynie

11

CHRZSZCZ NR 2 (10)

-A mgby mi opowiedzie jakie inne historie

z twojej przeszoci? zapyta Rabbi.
-Owszem - odparem z dum. Jedna z moich
prababek
nosia
nazwisko
Abbarbanell

powiedziaem wyniole. Rodzina Abbarbanel jest

najbardziej synn rodzin ydowskich uczonych,
rabinw i filozofw, znanych w Europie.
Syszaem, e Rabbi ciko oddycha, wrcz sapie.
Ale nie zamierzaem zaprzestawa wywodu.
Jestem najstarszym synem Kohena, synem
i wnukiem Kohanim. Mj rodowd wywodzi
si w prostej linii od Aarona i Mojesza.
-To ty jeste wyjtkowo znan osobistoci
wyszepta Rabbi. Czy mgbym przyj i ucisn ci
do? prosi.
-Niestety, nie! W mojej sytuacji nie przyjmuj
obcych. Nie zasuyem sobie na zaszczyt
przyjmowania takich wizyt. Ja jestem prostym
czowiekiem, ktry yje, aby upowszechnia
opowiadania. Wiele z nich znajduje si na stronach
internetowych, a niektre s w kilku opublikowanych
ksikach.
-Ale ty, ze wzgldu na swoje dziedzictwo i wizy
krwi, jeste bliej Boga, ni ja. Czy mgby mnie
pobogosawi?
-Niestety, nie mog. Nie jestem upowaniony
odmwiem.
-Prosz, nie odmawiaj mi prosi Rabbi.
Pomylaem przez chwil. Ostatecznie przecie nie
mogem w niczym zaszkodzi, a to moe przynie
komu pewno i utwierdzenie w jego wierze.
-OK. powiedziaem. Zrobi to, jeli mi obiecasz
speni przynajmniej 10 mitzvachs (dobrych
uczynkw) w cigu nastpnych trzech miesicy.
-Obiecuj, obiecuj zapewnia mnie.
-A wic pochyl gow i zamknij oczy.
Podniosem rce, zczyem palce obu doni, jak to
robi Kohanim i powanym gosem wyrecytowaem
starodawne bogosawiestwo kapanw Izraela:
Niech bg ci bogosawi i chroni ci, niech jego
oblicze ci owieca,
rozjania i przynosi spokj i wieczny pokj dla
Izraela i na caym wiecie!
-Amen, amen wyszepta Rabbi. Dzikuj,
dzikuj ci.

Usiadem i zastanowiem si raz jeszcze na tym,

co zrobiem. Nie jestem przecie osob wierzc.
Jednak przyniosem komu pocieszenie w jego
gbokiej wierze czowieka poszukujcego drogi do
Boga. Wszyscy przecie szukamy czego wicej ni
doczesnej,
zwykej
egzystencji.
Dotknem
i powchaem ki bzu i znowu zy napyny mi do
oczu. Z popiow zrodzio si nowe ycie.
I to wszystko w rodku zimy pitego dnia Chanuki.
Kto mwi, e nie ma cudw?
Filip Bibel

Ko i rymarz
Konik owsem napdzany,
Ko po prostu jest kochany.
To jest bardzo mdre zwierze,
A rymarz konia ubierze.
Uprz wyjazdow zrobi,
I pikn uzd do sioda.
Do pracy szor przysposobi,
By praca lejsza by moga.
Do bryczki naszelnik inny,
Do sanek janczary da.
One ostrzega powinny,
Uwaga, to kulig gna!
Pikna pozycja uana,
Podziwu jest godna.
Byaby nie taka sama,
Na oklep bez sioda.
Kiedy byy czasy zbrojne,
kady rymarz szed na wojn.
Bo umia wyprawi skr,
I uszy pikn kabur.
Rymarzowi w taki czas,
Oficer kania si w pas.
Nikogo to nie dziwi,
Szanowali go myliwi.
ta do pasa przypinana,
Myliwska torba skrzana.
To, co powiadali dawniej,
Ja tylko powtarzam.
Chop, ksidz oraz dziedzic
zawsze szanowa rymarza.

Chrzszcz miesicznik informacyjny

Wydawca Stowarzyszenie Przyjaci Szczebrzeszyna
Redakcja Zygmunt Krasny, Joanna Dawid, Mateusz Sirko
Adres : 22-460 Szczebrzeszyn ul. Pl. T. Kociuszki 1
E-mail: sps@onet.eu
Projekt rysunku Chrzszcza Monika Niechaj
12

Waleria Kozio
Mieszkanka Latyczyna.

www.chrzaszcz.com.pl