Wojciech KOZOWSKI, Andrzej SUROWIECKI, Wiesaw KIELANOWSKI

EFEKTYWNO STABILIZACJI
NASYPW DROGOWYCH
LEKKIMI KONSTRUKCJAMI OPOROWYMI
UWAGI WPROWADZAJCE
Obiektem bada s lekkie ciany oporowe, stabilizujce skarpy nasypw drogowych lub
kolejowych. Zasad funkcjonowania tych konstrukcji jest wspdziaanie z masywem gruntowym w przejmowaniu si czynnego poziomego parcia, pochodzcych od masy materiau
zasypki gruntowej i obcienia eksploatacyjnego [1, 2, 6, 7].
Analizowana jest efektywno pracy dwch typw obiektw: cian wykonanych z koszy
siatkowo-kamiennych (gabionw) oraz cian zoonych z ktownikw moduowych. Jako
miar efektywnoci przyjto wspczynniki bezpieczestwa na obrt i przesunicie, ktrych
wartoci oszacowano, przyjmujc konfiguracj ciany jako parametr zmienny i aplikujc autorski program numeryczny. Program uwzgldnia postpujce deformacje elementw ciany,
stanowice odwzorowanie moliwych uszkodze konstrukcji w sytuacjach kryzysowych.

1. METODA BADA
Obliczono wartoci wspczynnikw statecznoci ciany oporowej: na przesunicie, wywrcenie oraz obrt wzgldem powierzchni polizgu obejmujcej cao budowli z fragmentem podoa. Obliczenia wykonano dla wybranych modeli ciany, przyjmujc zasadniczo
konfiguracj jako parametr zmienny. W przypadku cian gabionowych, dopuszczono moliwo deformacji. Wobec szerokiego spektrum moliwoci zniszczenia ciany, przyjto jeden
ze schematw, polegajcy na poziomym przemieszczeniu pojedynczego gabionu lub kilku
gabionw cznie. Parametry modelu (w tym take wartoci wspczynnikw statecznoci)
zostay oszacowane na szeciu poziomach pomiarowych ciany, oznaczonych: I-I, II-II, ...,
VI-VI) [3, 4, 5].

2. WPYW KONFIGURACJI CIANY GABIONOWEJ NA WARTO

MIAR STATECZNOCI
2.1. ciany z licem gadkim bez wymuszonych przemieszcze
Model I-1 z gabionami w pojedynczym pionowym rzdzie (rys. 1) - dane do oblicze, zamieszczone poniej, przyjto wg [3, 4, 5]:
przekrj poprzeczny pionowy ciany oporowej wg rysunku 1;
wysoko nasypu H1 = 5,0 m;

AUTOBUSY 1

 gboko posadowienia H2 = 1,0 m;

parametry geotechniczne gruntu w poziomie posadowienia (piaski rednioziarniste) - wartoci charakterystyczne:
stopie zagszczenia ID(n) = 0,5;
kt tarcia wewntrznego u(n) = 330;
spjno cu(n) = 0;
ciar objtociowy B(n) = 17,0 kN/m3;
wartoci obliczeniowe: u(r) = m 330 = (1 0,1) 33 = 29,70 (36,30); B(r) = m 17,0 = (1
0,1) 17,0 = 15,3 kN/m3 (18,7 kN/m3), m - wspczynnik materiaowy;
obcienie krytyczne podoa: kr = 0,2 MPa;
wspczynniki nonoci wg [98]: ND = 18,4; NB = 7,5;
parametry geotechniczne zasypki za (i przed) cian oporow (piasek rednioziarnisty
zagszczony) - wartoci charakterystyczne:
IDz(n) = 0,4
uz(n) = 320;
cuz(n) = 0;
z(n) = 17,0 kN/m3.
Wyniki oblicze zestawiono w tablicy 1. Wartoci, ktre przekraczaj dopuszczalne, wyrniono. Znaczenie symboli:
Gi suma si pionowych,
Ei suma si poziomych,
Mu moment utrzymujcy,
Mo moment obracajcy,
no wspczynnik statecznoci na obrt,
Qtf - wypadkowa sia utrzymujca,
Qt wypadkowa si przesuwajcych,
np wspczynnik statecznoci na przesunicie,
N sia normalna w poszczeglnych przekrojach,
c odlego punktu przyoenia wypadkowej od krawdzi przekroju,
h szeroko przekroju,
e mimord siy N wzgldem rodka przekroju,
1, 2 naprenia normalne w przekroju;
tg, tgf parametry dotyczce dodatkowego warunku statecznoci ciany na kontakcie
fundament-podoe.

Rys. 1. Pionowy przekrj poprzeczny przez cian (model I-1) [3]

2 AUTOBUSY

Tablica 1. Parametry modelu I-1. Znaczenie symboli podano powyej.

Przekrj poziomy
I-I
II- II
III-III
IV-IV
VV
VI-VI
Przekrj poziomy
I-I
II- II
III-III
IV-IV
VV
VI-VI

Gi
[kN]
19,0
38,0
57,0
76,0
95,0
114,0
N
[kN]
19,0
38,0
57,0
76,0
95,0
114,0

Ei
[kN]
5,68
16,58
32,68
54,02
80,57
109,73
C
[m]
0,37
0,15
0,15
0,55
1,05
1,62

Mu
Mo
no
[kNm]
[kNm]
[-]
9,5
2,39
19,0
13,13
28,5
37,28
38,0
80,07
47,5
147,28
57,0
241,78
h
[m]
1,0
1,0
1,0
1,0
1,0
1,0

h/6
[m]
0,17
0,17
0,17
0,17
0,17
0,17

Qt
[kN]

Qtf
[kN]
3,97
1,44
0,76
0,47
0,32
0,23

7,6
15,2
22,8
30,4
38,0
45,6

np.
[-]

5,68
16,58
32,68
54,02
80,57
109,73

e
1
2
tg
[m] [kN/m2] [kN/m2]
[-]
0,13
33,82
4,180
0,35
117,80
-41,80
0,65
222,30 -222,30
1,05
478,80 -478,80
1,55
883,50 -883,50
2,12 1450,10 -1450,10 0,96

tgf
[-]
0,35

1,33
0,91
0,69
0,56
0,47
0,41
h/2
[m]
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5

Model I-2 zawierajcy dwa pionowe rzdy gabionw (rys. 2.) Wyniki oblicze podano
w tablicy 2.

Rys. 2. Pionowy przekrj poprzeczny przez cian (model I-2) [3]

Tablica 2. Parametry modelu I-2. Znaczenie symboli podano powyej.
Przekrj poziomy
I-I
II- II
III-III
IV-IV
VV
VI-VI
Przekrj poziomy
I-I
II- II
III-III
IV-IV
VV
VI-VI

Gi
[kN]
38,0
76,0
114,0
152,0
190,0
228,0
N
[kN]
38,0
76,0
114,0
152,0
190,0
228,0

Ei
[kN]
5,68
16,58
32,68
54,02
80,57
109,73
c
[m]
0,94
0,83
0,67
0,47
0,22
0,06

Mu
[kNm]
38,0
76,0
114,0
152,0
190,0
228,0
h
[m]
2,0
2,0
2,0
2,0
2,0
2,0

h/6
[m]
0,33
0,33
0,33
0,33
0,33
0,33

Mo
[kNm]
2,39
13,13
37,28
80,07
147,28
241,78

no
[-]
15,89
5,78
3,05
1,89
1,29
0,94

e
[m]
0,06
0,17
0,33
0,53
0,78
1,06

1
[kN/m2]
22,42
57,38
114,0
196,84
317,30
362,52

Qt
[kN]
5,68
16,58
32,68
54,02
80,57
109,73

Qtf
[kN]
15,2
30,4
45,6
60,8
76,0
91,2
2
[kN/m2]
12,77
18,62
0,00
-44,84
-127,30
-362,52

tg
[-]
0,48

tgf
[-]
0,35

np
[-]
2,67
1,83
1,39
1,12
0,94
0,83
h/2
[m]
1,0
1,0
1,0
1,0
1,0
1,0

AUTOBUSY 3

2.2. ciany z licem gadkim (z wymuszonymi przemieszczeniami)

Model I-3 (rys. 3). ciana zawiera dwa pionowe rzdy gabionw (trzy grne pitra gabionw zostay przesunite poziomo na zewntrz na odlego 0,5 m w stosunku do modelu
zasadniczego I-2). Fundament nie zawiera odsadzek. Wyniki oblicze zestawiono w tablicy 3.

Rys. 3. Pionowy przekrj poprzeczny przez cian (model I-3) [3]

Tablica 3. Parametry modelu I-3. Znaczenie symboli podano powyej.
Przekrj poziomy
I-I
II- II
III-III
IV-IV
VV
VI-VI
Przekrj poziomy
I-I
II- II
III-III
IV-IV
VV
VI-VI

Gi
[kN]
38,0
76,0
114,0
152,0
190,0
228,0
np.
[-]
2,67
1,83
1,39
1,12
0,94
0,83

4 AUTOBUSY

Ei
[kN]
5,68
16,58
32,68
54,02
80,57
109,73
N
[kN]
38,0
76,0
114,0
152,0
190,0
228,0

c
[m]
0,94
0,83
0,17
0,09
0,07
0,31

Mu
[kNm]
38,0
76,0
57,0
95,0
133,0
171,0
h
[m]
2,0
2,0
1,5
2,0
2,0
2,0

Mo
[kNm]
2,39
13,13
37,28
80,07
147,28
241,78
h/6
[m]
0,33
0,33
0,25
0,33
0,33
0,33

no
[-]
15,89
5,78
1,52
1,18
0,90
0,71

e
1
[m] [kN/m2]
0,06
22,42
0,17
57,38
0,58 252,32
0,91 283,48
1,07 304,95
1,31 448,02

Qtf
[kN]
15,2
30,4
45,6
60,8
76,0
91,2

Qt
[kN]
5,68
16,58
32,68
54,02
80,57
109,73

2
tg
[kN/m2] [-]
12,77 18,62 -100,32 -131,48 -304,95 -448,02 0,48

tgf
[-]
0,35

np.
[-]
2,67
1,83
1,39
1,12
0,94
0,83
h/2
[m]
1,0
1,0
0,75
1,0
1,0
1,0

Model I-4 (rys. 4). ciana zawiera dwa pionowe rzdy gabionw (trzy grne pitra gabionw zostay przesunite poziomo na zewntrz na odlego 0,5 m w stosunku do modelu
zasadniczego I-2). Fundament zawiera odsadzk zewntrzn o dugoci 1,0 m. Wyniki oblicze zestawiono w tablicy 4.

Rys. 4. Pionowy przekrj poprzeczny przez cian (model I-4) [3]

Tablica 4. Parametry modelu I-4. Znaczenie symboli podano powyej.
Przekrj poziomy
I-I
II- II
III-III
IV-IV
VV
VI-VI
Przekrj poziomy
I-I
II- II
III-III
IV-IV
VV
VI-VI

Gi
[kN]
38,0
76,0
114,0
152,0
190,0
247,0
N
[kN]
38,0
76,0
114,0
152,0
190,0
247,0

Ei
[kN]
5,68
16,58
32,68
54,02
80,57
109,73
c
[m]
0,94
0,83
0,17
0,09
0,07
0,67

Mu
[kNm]
38,0
76,0
57,0
95,0
133,0
408,5

h
[m]
2,0
2,0
1,5
2,0
2,0
3,0

h/6
[m]
0,33
0,33
0,25
0,33
0,33
0,50

Mo
[kNm]
2,39
13,13
37,28
80,07
147,28
241,78

no
[-]
15,89
5,78
1,52
1,18
0,90
1,68

e
1
[m] [kN/m2]
0,06
22,42
0,17
57,38
0,58 252,32
0,91 283,48
1,07 304,95
0,83 218,92

Qtf
[kN]
15,2
30,4
45,6
60,8
76,0
86,45
2
[kN/m2]
12,77
18,62
-100,32
-131,48
-304,95
-54,32

tg
[-]
0,44

Qt
[kN]
5,68
16,58
32,68
54,02
80,57
109,73
tgf
[-]
0,35

np
[-]
2,67
1,83
1,39
1,12
0,94
0,78
h/2
[m]
1,0
1,0
0,75
1,0
1,0
1,5

AUTOBUSY 5

Model I-5 (rys. 5). ciana zawiera dwa pionowe rzdy gabionw (trzy grne pitra gabionw zostay przesunite poziomo na zewntrz na odlego 0,5 m w stosunku do modelu
zasadniczego I-2). Fundament zawiera odsadzk zewntrzn o dugoci 2,0 m. Wyniki oblicze zestawiono w tablicy 5.

Rys. 5. Pionowy przekrj poprzeczny przez cian (model I-5) [3]

Tablica 5. Parametry modelu I-5. Znaczenie symboli podano powyej
Przekrj poziomy
I-I
II- II
III-III
IV-IV
VV
VI-VI
Przekrj poziomy
I-I
II- II
III-III
IV-IV
VV
VI-VI

Gi
[kN]
38,0
76,0
114,0
152,0
190,0
266,0
N
[kN]
38,0
76,0
114,0
152,0
190,0
266,0

Ei
[kN]
5,68
16,58
32,68
54,02
80,57
109,73
c
[m]
0,94
0,83
0,17
0,09
0,07
1,59

Mu
[kNm]
38,0
76,0
57,0
95,0
133,0
664,99

h
[m]
2,0
2,0
1,5
2,0
2,0
4,0

h/6
[m]
0,33
0,33
0,25
0,33
0,33
0,67

Mo
[kNm]
2,39
13,13
37,28
80,07
147,28
241,78

no
[-]
15,89
5,78
1,52
1,18
0,90
2,75

e
1
[m] [kN/m2]
0,06
22,42
0,17
57,38
0,58 252,32
0,91 283,48
1,07 304,95
0,41 107,39

Qtf
[kN]
15,2
30,4
45,6
60,8
76,0
93,1

2
[kN/m2]
12,77
18,62
-100,32
-131,48
-304,95
25,93

tg
[-]
0,41

Qt
[kN]
5,68
16,58
32,68
54,02
80,57
109,73
tgf
[-]
0,35

np.
[-]
2,67
1,83
1,39
1,12
0,94
0,85
h/2
[m]
1,0
1,0
0,75
1,0
1,0
2,0

3. WPYW KONFIGURACJI CIANY ZOONEJ Z KTOWNIKW

MODUOWYCH NA WARTO MIAR STATECZNOCI
Opracowano trzy modele ciany bez dodatkowego zbrojenia nasypu. Schematy tych modeli pokazano na rysunkach 6, 7, 8. Ponadto skonstruowano jeden model z dodatkowym zbrojeniem nasypu (rys. 9). W tablicy 6 podano wartoci wspczynnikw statecznoci n0 i np obliczone na szeciu poziomach modeli ciany. Zmniejszenie szerokoci fundamentu ciany
skutkuje redukcj wspczynnikw statecznoci n0 i np w poziomie fundamentu, przy czym
zmniejszenie n0 jest znaczce. Porwnujc wyniki oblicze dla modeli II-1, II-2 i II-3 stwierdzono znaczn wraliwo wartoci wspczynnika n0 na zmian szerokoci ciany, mierzon
szerokoci pki poziomej ktownikw moduowych [4, 5].

6 AUTOBUSY

Rys. 6. Przekrj pionowy poprzeczny przez cian z ktownikami moduowymi model II-1

Rys. 7. Przekrj pionowy poprzeczny przez cian z ktownikami moduowymi model II-2

Rys. 8. Przekrj pionowy poprzeczny przez cian z ktownikami moduowymi model II-3

AUTOBUSY 7

Rys. 9. Przekrj pionowy poprzeczny przez cian z ktownikami moduowymi i dodatkowo ze

zbrojeniem nasypu za cian model II-4
Tablica 6. Wartoci wspczynnikw statecznoci n0 i np bliczone na szeciu poziomach modeli
ciany (poziom VI znajduje si w dnie fundamentu)
poziom
I
II
III
IV
V
VI

model 1
n0
np
4,28 1,44
3,30 1,22
2,92 1,11
2,70 1,04
2,57 1,00
3,04 0,87

model 2
n0
np
4,28 1,44
3,30 1,22
2,92 1,11
2,70 1,04
2,57 1,00
1,92 0,81

model II-1
n0
np
4,28
1,44
1,56
0,98
0,81
0,74
0,50
0,60
0,34
0,50
0,25
0,37

model II-2
n0
np
9,62
2,46
3,50
1,47
1,83
1,11
1,13
0,89
0,77
0,75
0,56
0,56

model II-3
n0
np
17,11
2,88
6,22
1,96
3,26
1,48
2,01
1,19
1,37
1,00
0,99
0,75

model II-4
n0
np
87,39
6,13
31,78
4,16
16,65
3,15
10,28
2,53
6,99
2,12
5,07
1,59

Dla modelu II-4, zawierajcego dodatkowe zbrojenie sprawdzono dwa warunki statecznoci wedug [2]. Poniej podano sposb oblicze:
warunek statecznoci na obrt ciany na poziomie pomiarowym 6:
m0 = M0 / Mu m0dop

(1)

Po podstawieniu odpowiednich danych: M0 = 254,10 kNm oraz Mu = 1287,36 kNm

otrzymano m0 = 0,2 < m0 dop = 0,8 warunek jest speniony,

warunek statecznoci na polizg ciany:

Pr m (Qr tg u(r) + cu(r) Apm )

(2)

gdzie:
Pr = EiVI = 117,84 kN obliczeniowa skadowa pozioma obcienia po przyjciu maksymalnej wartoci skadowej parcia gruntu,
cu(r) = 0 spjno;
Apm = B 1,0 m = 4,8 m 1,0 m = 4,8 m2 - powierzchnia podstawy ciany oporowej z elementami zbrojenia;
m = 0,8 m - wspczynnik korekcyjny;
u(r) = 300 obliczeniowy kt tarcia wewntrznego podoa gruntowego;
Qr = Gi = 536,4 kN obliczeniowa skadowa pionowa obcienia.
Po podstawieniu odpowiednich danych otrzymano: Pr = 117,84 kN < 247,75 kN warunek jest speniony.

8 AUTOBUSY

UWAGI PODSUMOWUJCE
Stwierdzono moliwo sterowania wartociami wspczynnikw statecznoci poprzez
wymuszenie deformacji ciany w zaprogramowanym miejscu i zakresie. Wartoci wspczynnikw statecznoci obliczone dla cian, ktrych elementom zadano przemieszczenia,
byy podstaw do weryfikacji autorskiego programu numerycznego Mr GABIONS v.1.0.
Program ten, przedstawiony w szczegach w publikacji [3], zosta sporzdzony w celu
wspomagania klasycznych oblicze i umoliwia analiz zmian wartoci wspczynnikw statecznoci danego modelu w funkcji postpujcej deformacji.
Stwierdzono istotny wpyw zmiany struktury ciany oporowej zoonej z ktownikw
moduowych na zmian wartoci wspczynnikw statecznoci na obrt i przesunicie, przy
czym bardziej podatny jest wspczynnik statecznoci ze wzgldu na obrt ciany. Zainstalowanie w modelu II-4 wkadek stanowicych zbrojenie nasypu i wsppracujcych z ktownikami ciany przyczynia si do zmiany schematu statycznego pracy ciany i w rezultacie staje
si powodem radykalnego przyrostu wartoci wspczynnika statecznoci na obrt. Warto
wspczynnika statecznoci na przesunicie przyrasta w mniejszym stopniu. Potwierdzono
ponadto przydatno oryginalnego programu numerycznego [3] do analizy statecznoci cian
oporowych zoonych z prefabrykatw moduowych.

BIBLIOGRAFIA
1. GGU Gabion. Calculation of gabion walls. Geotechnical Computation. Civilserve DP for
Civil Engineering, Braunschweig, August 2001.
2. Jarominiak A.: Lekkie konstrukcje oporowe. WKi, Warszawa 2002.
3. Kozowski W.: Analysis of behavior of gabion retaining walls and their elements under
static pressure. Pr dokt., Raport serii PRE nr 3/2007, Politechnika Wrocawska, Wrocaw
2007.
4. Kozowski W., Surowiecki A.: Laboratory tests of deformation of retaining wall gabionelement. Proc. Int. Scientific Conf. TRANSCOM 2005, University of Zilina, 27-29 June
2005, Zilina, p. 61-66.
5. Kozowski W., Surowiecki A.: Application program Robot Millenium to modelling deformations of gabions retaining wall. Proc. Int. Scientific Conf. Krizovy management,
Brno, Czech Rep. 23-24.06.2004, s. 293-302.
6. Simac M.R., Bathurst R.J., Fennessey T.W.: Case study of a hybrid gabion basket geosynthetic reinforced soil wall. Ground Improvement I, 1997, p. 9-17.
7. Surowiecki A., Kozowski W., Balawejder A.: Badanie moliwoci wzmacniania nasypw
kolejowych przy zastosowaniu zbrojenia gruntu, lekkich konstrukcji oporowych i maty
komrkowej. Raport serii SPR nr 6/2006, projekt badawczy nr 5T07E06024, Politechnika
Wrocawska, Wrocaw 2006.

AUTOBUSY 9

EFFICIENCY OF STABILIZATION OF ROAD

EMBANKMENTS WITH LIGHT RETAINING
WALLS
Abstract
An object of research were light retaining walls that stabilizing escarpments of road or train embankments. Cooperating with the soil-grown massif in assuming forces of the active horizontal hydrostatic pressure, originating from mass of material of primer powder and the exploitation burden is a
principle of functioning of these structures.
An effectiveness of the work of two types of objects is being analysed: walls made from net-stone
baskets (gabions) and walls compound modular squares. As the measure of the effectiveness safety
factors were accepted to the turnover and the moving, which values were estimated, assuming the
configuration of the wall as the changeable parameter and administering the author's numerical program. The program accounted progressing deformations of elements of the wall, constituting copying
possible damage to the structure in critical situations.

Recenzent: prof. dr hab. in. Henryk Komsta

Autorzy:
dr in. Wojciech KOZOWSKI - Politechnika Opolska
dr hab. in. Andrzej SUROWIECKI - Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocawiu
dr in. Wiesaw KIELANOWSKI - Politechnika Opolska

10 AUTOBUSY