e

j
z
y
c
e
D
Dobre
10

smacznych
i prostych
przepisw

Al te r n a ty wy d l a j aj e k
w t w oj ej ku c h n i

JAJKO
czy KURA?
W

2011 roku na
uniwersytecie
w Bristolu zostay
przeprowadzone badania,
ktre day zupenie nowy obraz
behawioralny kury domowej.
Grupa badawcza dobrostanu
i zachowania zwierzt Szkoy
Nauk Weterynaryjnych zyskaa
wgld w wiadomo kur,
odkrywajc po raz pierwszy,
e zwierzta te w obliczu
zagroenia swojego potomstwa
zdolne s do wyraania niepokoju poprzez swoje zachowanie i zmiany fizjologiczne.

Oznacza to, e kura

domowa jest zdolna
do empatii. Ale nie
tylko

Jako maa dziewczynka

spdzaam czsto wolne dni
u mojej babci na wsi. Jednym
z moich ulubionych zaj
byo obserwowanie kur, ktre
chodziy swobodnie po podwrku. To, co fascynowao
mnie w tych zwierztach
zarwno jako dziecko,
jak i ju doros osob to
rnorodno ich charakterw
i sposobw komunikacji.
Kura domowa potrafi rozrni
ponad sto osobnikw ze
swojego otoczenia i przekazywa im najwaniejsze
informacje.
Moja babcia posiadaa
okoo dziesiciu kur. Kada
z nich prezentowaa odmienny typ osobowoci i inny
temperament. Jedne leniwie
zayway kpieli sonecznych
w specjalnie wygrzebanych

w piasku dokach, inne energicznie rozgrzebyway ziemi

pazurkami i kciy si z kad
inn napotkan kur. Jeszcze
inny rodzaj zachowania
reprezentoway kwoki,
ktre z dum i powag nalen
matkom rozsiaday si na
trawniku, ale gdy tylko
wyczuway cho cie
zagroenia, cae a dray
z niepokoju o swoje rozbiegane malestwa. No i oczywicie kurczta jak kade
dzieci ciekawskie, ruchliwe,
kiedy tylko co napawao je
strachem, biegy schowa si
pod mamusine skrzyda.
Obserwowanie kurzej
spoecznoci uwiadamia, jak
rnorodne typy charakterologiczne mog reprezentowa
kury. Zwierzta te zdolne
s nie tylko do empatii

dowiadczaj zazdroci,
egoizmu, mioci, podania,
strachu, zoci Posiadaj
zdolnoci poznawcze, ktre
do tej pory byy przypisywane
jedynie naczelnym. Kury nie
tylko reaguj na to, co dzieje
si z ich potomstwem. S
rwnie wraliwe na krzywd,
ktra spotyka dorose osobniki z ich otoczenia. W obliczu
tej wiedzy niezwykle istotne
staje si pytanie o dobrostan
kur niosek na fermach
przemysowych.
Dobrostanem okrela si
stan, w ktrym zwierz potrafi
poradzi sobie z problemami

wystpujcymi w rodowisku,
w ktrym yje. Dotyczy to
zarwno utrudnie w kwestii
fizycznej jak i emocjonalnej.
By kura moga odczuwa
rwnowag behawioraln,
powinna mie zapewnion
moliwo rozprostowania
skrzyde, przeczesywania pir,
drapania w ziemi Jak kady
ywy organizm, musi mie
zapewniony dostp do wieej
wody i jedzenia. Nie moe jej
by zbyt gorco i zbyt zimno.
Te podstawowe warunki bytowania wydaj si oczywiste.
Jednak rzeczywisto chowu
klatkowego na fermach kur

niosek znacznie od tego odbiega. Kury s stoczone

w bardzo ciasnych klatkach,
co uniemoliwia im naturalne
zachowania. Brak moliwoci
zaspokojenia naturalnych
fizycznych potrzeb wywouje
zachwianie psychiczne. Kury
zaczynaj wykazywa patologiczne zaburzenia midzy
innymi daleko idc agresj.
Ich organizmy, zmuszane do
skadania duej iloci jaj, s
wyczerpane. Ptaki cierpi
w wyniku warunkw, w ktrych
s przetrzymywane i wykorzystywania w celu tamowego
skadania jaj. Dowiadczaj
blu i strachu.
Kura nie jest pozbawionym wiadomoci bytem, lecz
w peni zindywidualizowan
osob, ktra, tak jak czowiek,
odczuwa rne stany emocjonalne i fizyczne.

Jajko, ktre otrzymujemy od producenta

z fermy kur niosek
jest produktem
przemysowym. Nie
ma ono nic wsplnego z naturalnym
procesem, wiele natomiast z fabrycznym
przerobem, ktry nie
jest wart cierpienia
tylu kur. Rezygnacja
z jajek jest wanym
etycznie krokiem,
ktry powoli przyblia
ludzi do godnego
traktowania tych
zwierzt.

BEZ JAJ!

Gotowanie i pieczenie z rolinnymi alternatywami

a pytanie Czy da si
gotowa bez uycia
jajek? odpowied
moe by tylko jedna
OCZYWICIE, E TAK.
W wikszoci tradycyjnych potraw jajka s wykorzystywane
z powodu swoich waciwoci
sklejajcych, jednak bez
problemu mona prowadzi
smaczn, rolinn kuchni,
unikajc ich uywania. Poniej
przedstawiamy gar rad
i trickw na szybkie i bezbolesne pozbycie si jajek z kuchni i zastpienie ich rolinnymi
odpowiednikami o identycznych waciwociach.

Czym zastpi jajka

w ciecie?
Na ssiedniej stronie
moecie obejrze grafik,
ktra ilustruje rozwizanie
czstego problemu czym
spulchni ciasto i jak sprawi,
eby wyroso?
Nasze propozycje :
* 1/4 kostki zmiksowanego
tofu (spulchnia np. pczki)
* 1/2 rozgniecionego banana
(sprawdza si w ciastach czekoladowych typu murzynek)
* 50 ml jogurtu sojowego
naturalnego
* 1/3 szklanki przecieru
jabkowego
* 1 yka mielonego siemienia
lnianego + 3 yki wody (powstaje mocno sklejajca masa)

Aby ciasta wyrosy, uywamy

take sody i proszku do
pieczenia.

Jak sklei kotlety?

Co zrobi, by kotlety
ze strczkw czy kaszy nie
rozsypyway si na patelni
podczas smaenia? To
wszystko kwestia doboru
odpowiedniego sklejacza.
* 1 yka mki sojowej lub
kukurydzianej wymieszanej
z 1-2 ykami wody taka
mieszanka zastpuje jedno
jajko
* 2 yki mki z ciecierzycy
idealnie sklej kad mas
warzywn; mka ta nadaje si
te do omletw
* patki owsiane zala
wrztkiem i zagci nimi
mas
* kilka yek kaszy manny,
ktra dobrze chonie wod
i zagci zbyt rzadk mas
* niezbdna bywa buka
tarta, ktra rwnie wietnie
zagszcza wszelkie masy
warzywne.

Dobrym pomysem jest, po

zmiksowaniu i doprawieniu
masy na kotlety, wstawi j
na p godziny do lodwki,
by samoczynnie zgstniaa.

Jak zrobi panierk?

Co zrobi, by kotlety miay
chrupic, brzow skrk,
a panierka nie odpadaa podczas smaenia? Najprostszy
sposb to po prostu obtoczy
je grubo w buce tartej lub
mce pszennej i ka
na dobrze rozgrzany olej,
przewracajc dopiero, gdy
pierwsza strona si zrumieni.
Jeli zaley nam na panierce
kilkuskadnikowej, by kolety
byy otoczone grubsz
warstw, warto przygotowa
ciasto do ich obtaczania
skada si ono z mki kukurydzianej lub z ciecierzycy
z gorc wod i szczypt soli
(ciasto ma mie konsystencj
gstej mietany). Tak przygotowane kotlety dodatkowo
obtaczamy w buce tartej
i kadziemy na gorcy olej.

Tajemnic rolinnego gotowania jest

prostota. Nie potrzebujecie drogich,
tajemniczych skadnikw ani wielkich
umiejtnoci, by szybko wdroy si do
kuchni rolinnej. Majc pod rk kilka
alternatyw dla jajek i sprawdzone przepisy,
w okamgnieniu nauczycie si piec i smay
tak, jakby jajka kurze nie istniay.

Chcesz upiec ciasto bez jajek?

Oto czym je zastpi:
1/2 rozgniecionego
banana

1/3 szklanki
przecieru
jabkowego

1 yka mielonego
siemienia lnianego
+ 3 yki wody
1/4 kostki
zmiksowanego
tofu

50 ml
jogurtu
sojowego
naturalnego

Tofucznica
skadniki:

- kostka tofu naturalnego 180 g

- 1 pomidor
- 1 cebula
- p pczka szczypioru
- 5 pieczarek
- olej
- kurkuma
- sl czarna (jajeczna)
Warzywa pokroi i podsmay na oleju, a gdy zmikn wkruszy tofu.
Smay, czsto mieszajc, posoli, doda dwie szczypty kurkumy dla koloru.

Pasta bezjajeczna
skadniki:
- kostka tofu naturalnego 180 g
- p puszki ciecierzycy
- 2 yki musztardy
- p pczka szczypioru
- 1 yka oleju
- sl czarna (jajeczna)
Wszystkie skadniki zmiksowa, pozostawiajc troch grudek.

Baba drodowa
skadniki:
- 250-350 g mki tortowej
- 50 g mki kukurydzianej
- 150 g cukru
- szklanka mleka rolinnego
- gar bakalii ( rodzynki i skrka pomaraczowa)
- 7 yek oleju
- sok z 1 pomaraczy
- 40 g drody
- zapach rumowy
Zrobi zaczyn drodowy, odstawi na 10 minut. Zmiesza wszystkie skadniki
i wyrobi gadkie ciasto, dosypujc mki w miar potrzeb. Zostawi
do wyronicia na 40 minut. Piec 45 minut w 180C do suchego patyczka.
Polewa: p gorzkiej czekolady, kilka yek mleka sojowego rozpuszczonych
w rondelku na maym gazie.

Saatka jarzynowa
skadniki:
- 4 ziemniaki
- 4 ogrki kiszone
- 2 marchewki
- selera
- 1 pietruszka
- puszki groszku
- 1 jabko
- majonez wegaski
- pieprz, sl, chrzan
Warzywa ugotowa, po wystygniciu obra ze skrki, drobno pokroi.
Doda groszek, pokrojone jabko, ogrki. Poczy z majonezem, doprawi,
odstawi na godzin do przegryzienia.

Majonez wegaski
Potrzebujemy wysokiego, wskiego naczynia soik,
co plastikowego i blendera-yrafy lub blendera kielichowego.
skadniki:
- 1 szklanka naturalnego mleka sojowego
- olej dolewamy w miar robienia ( do szklanki)
- 3 yki musztardy
- sl czarna (jajeczna)
- szczypta kurkumy lub curry
Skadniki musz mie temperatur pokojow w naczyniu umieci mleko
i pozostae skadniki, stopniowo dolewa oleju, nie przerywajc blendowania
i wysoko podnoszc nk blendera, by napowietrzy majonez.
Po kilku minutach konsystencja powinna by odpowiednio gsta.

Drodwki cynamonowe
ciasto:
- 15 g wieych drody
- 1/4 szklanki ciepej wody
- 2 yki mleka rolinnego
- 1 yka oleju
- 2 yki cukru
- 1 szklanki mki pszennej
- 1/4 yeczki soli

nadzienie:
- 4 yeczki oleju
- 2-3 yki cukru
- 1 yka mielonego cynamonu
+ opcjonalnie lukier

Pokruszone drode poczy z yeczk cukru oraz ciep wod.

Odoy do podwojenia objtoci na 10-15 min. Do oleju doda cukier i mleko.
W duej misce poczy mk z sol, wydry doek i wla drode oraz pozostae
mokre skadniki. Zagniata ciasto przez 10 min. Przykry ciereczk i odoy
do wyronicia na 40-50 min. W czasie, gdy ciasto ronie zrobi nadzienie.
Poczy olej z cukrem i cynamonem.Ciasto rozwakowa na ksztat prostokta
i posmarowa je rwnomiernie cynamonowym nadzieniem. Zwin jak rolad.
Ciasto podzieli za pomoc nici, co 3-4 cm. Uoy na blaszce wyoonej
papierem do pieczenia, zachowujc przy tym spore odstpy. Odoy drodwki
do ponownego wyronicia na 30 min. Piec w 180-200C do zrumienienia,
czyli ok. 10-15 min. Po wystygniciu mona udekorowa lukrem.

urek
skadniki:
- zakwas do urku (w butelce)
- p kostki wdzonego tofu
- majeranek
- 4 ugotowane ziemniaki
- 6 pieczarek
- 1 dua cebula
- kubeczek naturalnego jogurtu sojowego
Pieczarki i cebul pokroi drobno, podsmay na oleju do mikkoci, posoli,
zala 1 l wody i zagotowa. Po 10 minutach wla zakwas i gotowa znw 10 minut.
Doda ziemniaki i smaone tofu, majeranek, gotowa dalsze 10 minut.
Na talerzu zabieli jogurtem.

Naleniki
skadniki:
- 2 szklanki mki pszennej
- yka mki owsianej
- 1 yeczka soli
- 1 yeczka cukru
- szczypta proszku do pieczenia
- 500 ml wody
- 3 yki oleju
Wszystkie skadniki wsypa/wla do wysokiej miski i poczy trzepaczk
lub mikserem. Powinno wyj do gste ciasto nalenikowe, ktre
bedziemy smay na rozgrzanej patelni, podlewajc olejem. Smay je powoli
z obu stron na rednim ogniu (nie moe by zbyt duy, bo z wierzchu si przypal,
a w rodku bd surowe i gumowate).
Naleniki podawa z wybranym nadzieniem: praonymi jabkami, konfitur,
syropem klonowym czy ubitym mlekiem kokosowym.

Gofry
Sporzdzi mieszank do gofrw, ktr bdziemy mogli zamkn
w pudeeczku i wykorzysta kiedy najdzie nas ochota.
skadniki:
- 1 kg mki pszennej
- 2 szklanki mki owsianej
- 6 yek mki kukurydzianej
- 6 yek mki ziemniaczanej
Wsypa do miski 1 szklank gotowej mieszanki, wla 200 ml mleka sojowego,
1 yk cukru, szczypt soli, na wierzch niewymieszanej mikstury wsypa
1/2 yeczki sody i pola j 1 yk octu jabkowego. Zmiesza szybciutko trzepaczk
i wla mas do rozgrzanej i wysmarowanej olejem gofrownicy.
Gofry je posypane cukrem pudrem lub posmarowane powidami liwkowymi.

Omlet wegaski
skadniki:
- 125 g tofu
- 2 yki mki pszennej
- 1 yka mki owsianej
- 1 yeczka mki kukurydzianej
- 125 ml mleka sojowego

- szczypta kurkumy, szczypta soli

- 1/3 yeczki soli czarnej, szczypta cukru
- olej do smaenia
- 1 yka octu i 1/2 yeczki sody

Tofu rozgnie widelcem w misce, doda sl czarn, zwyk, cukier,

kurkum, mk i mleko, zmiesza, na wierzch mieszanki nasypa sod,
ktr nastepnie pola 1 yk octu jabkowego, szybko wymiesza.
Wyla 1/3 mieszanki na rozgrzan, natuszczon patelni i smay z obu stron z pierwszej strony smay troch duej, okoo minuty (gdy wierzch si zetnie,
obrci delikatnie opatk i z drugiej strony smay okoo p minuty).
Dobrze smakuje z kwan konfitur z bzu lub jagd/truskawek.

Stowarzyszenie Otwarte Klatki

ul. Fredry 5/3A

61-701 Pozna
numer konta: 81 2030 0045 1110 0000 0257 1960
tytu przelewu: DAROWIZNA
Celem Stowarzyszenia Otwarte Klatki jest zapobieganie cierpieniu
zwierzt poprzez wprowadzanie systemowych zmian spoecznych,
dokumentowanie warunkw chowu przemysowego oraz edukacj
promujc pozytywne postawy wobec zwierzt.
otwarteklatki.pl

weganizmteraz.pl

jakonetoznosza.pl