TRENING

AUTOPREZENTACJI

Kamila Jeowska
Dorota Treek

AUTOPREZENTACJA

Co to jest autoprezentacja?

Autoprezentacja to umiejtno autoprezentacji to zaprezentowanie swojej osoby w taki

sposb, jakiego oczekuj odbiorcy (w danej sytuacji)

Autoprezentacja to proces kontrolowania przez jednostk sposobu, w jaki jest postrzegana

przez otoczenie.

Sztuka autoprezentacji to kombinacja nastpujcych elementw:

1. Wiarygodnoci, autentycznoci i yczliwoci wzgldem otoczenia
2. Pewnoci siebie, znajomoci swoich mocnych stron
3. Asertywnoci
4. Umiejtnoci skutecznej komunikacji
5. Umiejtnoci technicznych tworzenia prezentacji, sztuki przemawiania

MOCNE STRONY

Pewno siebie to umiejtno eksponowanie swoich mocnych stron osobowoci; jest

podstawowym warunkiem korzystnej prezentacji swojej osoby jako partnera dla innych ludzi,
czy to w sytuacjach prywatnych, czy w kontaktach zawodowych.

Kluczem do pewnoci siebie jest (wysokie) poczucie wasnej wartoci.

ASERTWNO

Istniej trzy typy zachowa interpersonalnych:

zachowania ulege (ucieczka)

zachowania agresywne (walka)

zachowania asertywne (moliwe porozumienie)

Zachowanie ulege - wystpuje wwczas, gdy waniejsze dla nas jest zdanie innych ludzi
od naszego wasnego: pozwalamy innym wykorzysta nasz czas, energi usprawiedliwiajc
ich postpowanie.
Konsekwencje zachowania ulegego:

Pocztkowo -

krtkotrwae nagrody (jeste postrzegany jako miy, uprzejmy,

agodny); pniej -

wspczucie, i narastajca irytacja otoczenia, ktre traci dla

ciebie szacunek.

Jeli mwisz tak" bd nie umiejc odmwi - znosisz co wbrew sobie, zaczynasz
odczuwa al, poczucie krzywdy i niesprawiedliwoci; jednoczenie przerzucasz na
innych win;

Uczucia te zazwyczaj powtarzaj si, kiedy chcesz kogo o co poprosi; zaczynasz

odczuwa dyskomfort wyraajc swoje potrzeby; prowadzi to do zanienia
samooceny i spadku efektywnoci dziaania.

Zachowanie agresywne: polega na zaspokojeniu indywidualnych potrzeb i forsowaniu

wasnych opinii kosztem innych ludzi. Zachowujc si agresywnie reagujemy wybuchowo,
zdradzamy przejawy arogancji, chcemy wygra wszystko i ze wszystkimi, stwarzamy
konflikty, jestemy napastliwi i pozbawieni taktu i subtelnoci.
Konsekwencje zachowania agresywnego:

Pocztkowo - krtkotrwae nagrody: wyadowujesz si, moe rwnie otrzymujesz to,

co chciae / chciaa.

Powstaje konflikt - ludzie obawiaj si bd unikaj ciebie, wycofuj si ze

Wsppracy, izoluj Ci w obawie przed ponieniem, zranieniem;

prowadzi to

najczciej do wyobcowania i potrzeby usprawiedliwiania si, a to z kolei wzmacnia

agresj.

Zachowanie asertywne oznacza korzystanie z osobistych praw bez naruszania praw

innych. U jego podstaw ley postawa akceptacji siebie, szacunku do siebie i innych.

Asertywno to:

umiejtno wyraania opinii, krytyki, potrzeb, ycze, poczucia winy,

umiejtno odmawiania w sposb nieulegy i nieranicy innych,

umiejtno przyjmowania krytyki, ocen i pochwa,

autentyczno,

elastyczno zachowania, wiadomo siebie (swoich mocnych i sabych stron,

przekona, opinii),

wraliwo na innych ludzi, empatia,

stanowczo.

Postawa asertywna towarzyszy ludziom, ktrzy maj adekwatny do rzeczywistoci obraz

wasnej osoby. Stawiaj sobie realistyczne cele, dziki czemu w peni wykorzystuj swoje

moliwoci, a jednoczenie nie podejmuj zbyt trudnych zada, co ich chroni przed
rozczarowaniem; to take zachowanie dziecice.
Czowiek asertywny swobodnie ujawnia innym siebie, wyraa otwarcie swoje myli, uczucia,
pragnienia. Czyni to w sposb uczciwy, bezporedni, miao, bez paraliujcego lku,
akceptuje swoje ograniczenia, niezalenie od tego, czy w danej sytuacji udao mu si odnie
sukces, czy te nie. Potrafi odpowiedzie nie, zada czego, co mu si naley, nie lka si
nadmiernie oceny, krytyki, odrzucenia. Pozwala sobie na bdy i potknicia, dostrzegajc
swoje sukcesy i mocne strony. Gdy jest w centrum zainteresowania, uwagi, potrafi dziaa
bez niszczcego lku. Akceptuje zmiany w sobie i innych. Potrafi si porozumie z innymi,
potrafi te dochodzi swych praw i egzekwowa je.
Asertywna odmowa skada si nastpujcych elementw:
Odmawianie (czyli mwimy jasno i wyranie czego nie zrobimy: nie poycz Ci pienidzy)
Wyraanie opinii (czyli wyjaniamy dlaczego czego nie zrobimy, np. poniewa mam takie

zasady, poniewa tego nie lubi, poniewa mam do tego prawo)

Zdarta pyta (powtarzamy 2 poprzednie punkty ju Ci powiedziaam, e nie poycz Ci

pienidzy, bo mam takie zasady)

Wyraanie zoci (czyli mwimy o swoich uczuciach wzgldem zachowania drugiej strony:

denerwuje mnie to, e wci nalegasz; irytuje mnie to i jeli nie przestaniesz to wyjd).

Masz prawo do wyraania siebie, swoich opinii, potrzeb, uczu tak dugo, dopki
nie ranisz innych

Masz prawo do wyraania siebie nawet jeli rani to kogo innego dopki twoje
intencje nie s agresywne

Masz prawo do przedstawiania innym swoich prb dopki uznajesz, e oni maja
prawo odmwi

S sytuacje, w ktrych kwestia praw poszczeglnych osb nie jest jasna. Zawsze
jednak masz prawo do przedyskutowania tej sytuacji z drug osob.

Masz prawo do korzystania ze swoich praw.

(prawa czowieka wg Herberta Fensterheima)

Asertywno nie jest umiejtnoci wrodzon, lecz efektem nauczenia si okrelonego

sposobu reagowania i przeywania.

KOMUNIKACJA

KOMUNIKACJA WERBALNA

Komunikacja werbalna: przekazywanie informacji za pomoc komunikatw sownych.

Komunikacja to proces wzajemnego wpywu na siebie osb bdcych w kontakcie: nadawcy i
odbiorcy. Kontakt odbywa si na zasadzie:

NADAWCA

ODBIORCA

Aby komunikacja werbalna bya efektywna, osoby komunikujce si musz wykaza si

nastpujcymi umiejtnociami:

mwienia

czytania

suchania

przekonywania

Skuteczne mwienie
z okrelonym celem
zrozumiae
W procesie komunikacji wane jest:

Udzielanie komunikatu typu JA /zamiast TY/

Udzielanie informacji zwrotnych

Aktywne suchanie
Umiejtno suchania jest podstawowym narzdziem dobrego kontaktu i porozumiewania
si. Komunikacja (dialog) skada si z mwienia i suchania. Czsto koncentrujemy si na
mwieniu i przekonywaniu rozmwcy, zapominajc o suchaniu.

Aktywne suchanie jest wyrazem zainteresowania, akceptacji, zaufania i yczliwoci dla

rozmwcy. Zasadami aktywnego (dobrego i skutecznego) suchania s:

odzwierciedlanie uczu- werbalne i niewerbalne

parafraza treci

podsumowanie

dowartociowanie

wyjanienie

Techniki uatwiajce aktywne suchanie:

Parafraza
Parafraza to podstawowa metoda aktywnego i skutecznego suchania, bdca informacj
zwrotn dla odbiorcy, e dobrze zrozumielimy jego sowa. Parafraza polega na powtrzeniu
wasnymi sowami podstawowych elementw wypowiedzi odbiorcy, czyli sprawdzeniu czy
dobrze zrozumielimy jego intencje i tre jego wypowiedzi.
Parafraza moe zaczyna si od nastpujcych zwrotw:

z tego co mwisz rozumiem, e .........

ile Ci dobrze zrozumiaem to .........

rozumiem, e ............

czyli chodzi o..

Dziki uyciu parafrazy moliwe jest:

uporzdkowanie rozumienia odbiorcy,

uporzdkowanie mylenia nadawcy (i potwierdzenie podania za jego tokiem

mylowym)

skupienie uwagi rozmwcy na temacie rozmowy,

wyciszenie emocji

spowolnienie rozmowy, a przez to zapewnienie czasu na mylenie,

wyraenie szacunku dla rozmwcy,

przyjcie wsplnych kryteriw,

Odzwierciedlenie
Odzwierciedlenie polega na dostosowaniu wasnego jzyka to jzyka odbiorcy. Stosujc
odzwierciedlenie informujemy rozmwc, jak zrozumielimy jego odczucia lub intencje.
Odzwierciedlanie niekoniecznie musi obejmowa cao werbalnych i niewerbalnych
zachowa drugiej osoby, wystarczy, jeeli wybierzesz tylko jeden dominujcy element
zachowania.

Klaryfikacja
Klaryfikacja to skupianie si na najwaniejszych punktach rozmowy Dziki zastosowaniu
klaryfikacji skaniamy rozmwc do skoncentrowania si na gwnej idei komunikatu lub
prosimy o bardziej precyzyjne wyjanienie sprawy. Klaryfikacja pomaga uporzdkowa
wypowiedzi, ktre brzmi, lub s, chaotyczne.
Przykady:

z tego co dotychczas zostao powiedziane wynika, e.....

podsumowujc t kwesti (lub nasz rozmow) naley pamita o nastpujcych

sprawach

rozumiem, e z naszej rozmowy pyn nastpujce wnioski i ustalenia............

Bariery komunikacyjne

Osdzanie, ocenianie

Domylanie si

Przygotowywanie odpowiedzi

Porwnywanie

Filtrowanie

Skojarzenia

Udzielanie rad

Sprzeciwianie si

Przekonanie o swojej racji

Zjednywanie

Uoglnianie i interpretacja

Mwienie tylko o problemie

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA

Naley jednak pamita, e podczas bezporedniej komunikacji midzy osobami wiksz rol
odgrywa komunikacja niewerbalna. Skuteczno komunikatu w 7% zaley od znaczenia
sw, w 38% od gosu, a w 55% od mowy ciaa!

Komunikaty niewerbalne to:

ruchy ciaa - postawa, mimika, gesty
zalenoci przestrzenne - dystans, odlego

ZNACZENIE ELEMENTW MOWY CIAA

Postawa
skulona - przygnbienie, zmczenie, poczucie niszoci, ukrywanie si, oniemielenie
wyprostowana - pewno siebie, otwarto , dobry nastrj
pochylenie do przodu - zainteresowanie i zaangaowanie
odchylenie do tyu - defensywno, brak zainteresowania
sylwetka napita i sztywna - nastawienie obronne
sylwetka zrelaksowana - otwarto, spokj

Zachowania przestrzenne
Wyrnia si cztery strefy uywane przez nas niewiadomie podczas interakcji z innymi
ludmi. S to:

strefa intymna (0-45cm),

strefa osobista (45-120 cm),

strefa spoeczna (1,2-3,6 m),

strefa publiczna (3,6-6m).

Blisko przestrzenna jest wskanikiem lubienia, sympatii. Im bliszy dystans, tym blisza
relacja.
Proksemika: zajmuje sie przestrzenn odlegoci midzy ludmi, ktrzy wchodz ze sob
w interakcje, w tym rwnie kontaktem wzrokowym i dotykowym.

Mimika
Twarz jest najbardziej ekspresyjn czci ciaa - odzwierciedla szybko zmieniajce si
nastroje, reakcje na wypowiedzi i zachowania rozmwcy. Wyraa przede wszystkim uczucia i
emocje. Niektre obszary twarzy s bardziej ekspresyjne ni inne. Bardzo wymowne s
okolice brwi:

cakowicie podniesione wyraaj niedowierzanie,

podniesione do poowy - zdziwienie,

stan normalny - bez komentarza,

do poowy obnione - zakopotanie,

cakowicie obnione - zo.

Podobn si ekspresji ma okolica ust. Zmiana pooenia kcikw ust wyraa stany od
zadowolenia - podniesione, do przygnbienia - opuszczone.

Zmiana w zakresie mimiki podlega w duej mierze wiadomej kontroli. Poprzez

kontrolowanie i panowanie nad miniami twarzy, ukrywamy niestosowne lub
nieakceptowane przez otoczenie reakcje Dziki stosowaniu tzw. technik kierowania
mimik, moemy osiga nastpujce efekty:

intensyfikowa emocje (np. spotkawszy osob, do ktrej nie ywimy adnych ciepych
uczu, staramy si ukry nasz obojtno i w czasie rozmowy poprzez odpowiedni
wyraz twarzy okazujemy zadowolenie ze spotkania)

deintensyfikowa emocje (np. wyraajc zo wobec szefa zachowujemy si znacznie

bardziej powcigliwie ni wobec osoby, ktra nie ma moliwoci zastosowa wobec
nas jakichkolwiek sankcji)

neutralizowa emocje (np. normy kulturowe nakazuj by mczyni nie okazywali

emocji, poniewa jest to przejaw zniewieciaoci. Kiedy picioletni "mczyzna"
pacze, poniewa przewrci si i zrani si w kolano, wwczas mwimy: jeste
mczyzn, bd dzielny, to tylko mae zadrapanie i na pewno wcale nie boli. W ten
sposb dziecko uczy si ukrywa emocje)

maskowa emocje (np. suchajc opowieci ssiadki o tym co si jej przydarzyo

kiedy czekaa na wizyt u lekarza staramy si ukry znuenie i brak zainteresowania.
Zamiast tego okazujemy zainteresowanie, wspczucie etc.)

Nie oznacza to, e techniki kierowania mimik pozwalaj ukry przed wnikliwym
obserwatorem prawdziwe emocje. Dzieje si tak przede wszystkim dlatego, e w wyraanie
okrelonego stanu emocjonalnego jest zaangaowanych kilka obszarw twarzy, np. szczcie
wyraaj policzki/usta oraz oczy/powieki natomiast zo - policzki/usta i brwi/czoo.
Tak wic twarz nie jest ani nieprzezroczyst mask ani wiernym odzwierciedleniem stanu
wewntrznego. Cho podlega wolicjonalnej kontroli i suy kreowaniu wraenia, w pewnym
stopniu wyraa rwnie prawdziwe stany emocjonalne.

Kontakt wzrokowy
Oczy stanowi najwaniejszy obszar wizualnej uwagi - w czasie rozmowy uwaga koncentruje
si na oczach przez ok. 43% czasu. Zasadnicz funkcj kontaktu wzrokowego jest
przekazywanie komunikatw relacyjnych. Co to oznacza? Oglnie mona powiedzie, e
patrzenie na inn osob jest wyrazem zainteresowania a jednoczenie przejawem
pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na to zainteresowanie. Na przykad podczas rozmowy
kwalifikacyjnej kandydat usiuje nawiza dobry kontakt wzrokowy z rozmwc by poprzez
ten kana wyrazi swoj wiarygodno, kompetencj, zainteresowanie firm. Jeeli rozmwca
jest zainteresowany kandydatem, bdzie skonny pozytywnie odpowiada na jego prby
nawizania kontaktu wzrokowego.
Inn wan funkcj kontaktu wzrokowego jest redukowanie rozproszenia. W celu
zwikszenia koncentracji uwagi, ograniczamy ilo odbieranych bodcw. Kana wzrokowy
jest jedn z drg dostarczania bodcw, a zatem koncentrujc myli na pewnym zdarzeniu,
przypominajc sobie jakie szczegy, zastanawiajc si nad odpowiedzi ograniczamy
kontakt wzrokowy.

Ekspresja oczu wyraa si nie tylko poprzez spogldanie, ale rwnie:

zmian wielkoci renic (2-8 mm),

wskanik mrugania (zwykle co 3-10 sek.),

stopie otwarcia oczu (od szeroko otwartych do przymknitych powiek),

wyraz oczu - tzw. malane oczy, mordercze spojrzenie.

Gesty
Kiedy mwimy nieustannie poruszamy rkami, gow ale te caym ciaem. Ruchy te s
skoordynowane z mow i stanowi cz caociowego procesu komunikowania si. Kiwanie
gow jest do specyficznym rodzajem gestu i odgrywa dwie zasadnicze funkcje:

po pierwsze dziaa jako wzmocnienie, nagroda i zachta dla rozmwcy do

kontynuowania wypowiedzi

po drugie- suy synchronizacji interakcji - kilkakrotne kiwnicie gow (seria) oznacza

brak zgody i ch zabrania gosu.

Gesty, w zalenoci od penionej funkcji, dzielimy na:

emblematory (niewerbalne substytuty konkretnych sw, np. znak suchawki; znak

ilustrujcy, e czas min)

afektatory

(niewerbalne

zachowania,

ktre

odzwierciedlaj

intensywno

odczuwanych emocji, np. skrzyowanie ng czy rk, czste zmiany postawy ciaa)

ilustratory (niewerbalne zachowania, ktre su uplastycznieniu wypowiedzi, np.

opowiadajc o maym dziecku gestykulujemy by dokadniej, wierniej opisa jego mae
paluszki, rczki etc. )

regulatory (niewerbalne zachowania, ktre pomagaj synchronizowa przebieg

rozmowy, np. zmiana postawy i uoenia ciaa, skinienie gow)

adaptatory (zachowania niewerbalne, ktre su zaspokojeniu okrelonych potrzeb

psychicznych lub fizycznych, np. obgryzanie paznokci jako przejaw zdenerwowania,
krcenie si na krzele jako przejaw zniecierpliwienia. Jako ciekawostk warto poda,
e kiedy ujawniamy informacje nt. wewntrznych stanw, np. opowiadamy o swoich
przeyciach, wwczas najczciej dotykamy lewej strony naszego ciaa. Kiedy
natomiast dowiadczamy obawy w zwizku z nawizaniem kontaktu z now osob,
najczciej dotykamy prawej czci naszego ciaa.)

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA W KONTAKTACH INTERPERSONALNYCH

Wyrnia si pi zasadniczych funkcji:

informacyjn,

wspieranie przekazw sownych,

wyraanie postaw i emocji,

definiowanie relacji,

ksztatowanie wraenia.

Funkcja informacyjna Cay kontekst niewerbalny dostarcza rozmwcy bezcennych

informacji, przede wszystkim jest rdem wiedzy nt. samopoczucia nadawcy, jego postawy
wobec rozmwcy, stopnia pewnoci siebie, stanu emocjonalnego. Posiadanie tych informacji
o nadawcy pozwala rozmwcy lepiej, efektywniej kontrolowa proces komunikacji. Warto
odbieranych sygnaw niewerbalnych jest tym wiksza, e nie tylko nie s one wiadomie
kontrolowane przez nadawc, ale nadawca nie jest wiadom dokonujcej si emisji.

Wspieranie

przekazw

sownych

Dziki

sygnaom

niewerbalnym

dokonuje

si

dookrelenie treci przekazywanych sowami. Sygnay niewerbalne sprzyjaj lepszemu,

peniejszemu zrozumieniu przekazu.
Wspieranie przekazw sownych moe przyjmowa kilka form:

powtarzanie sygnaw werbalnych (stosowane jest dla podkrelenia lub wyjanienia

przekazu sownego, np. gesty towarzyszce wskazywaniu rozmwcy drogi.)

zaprzeczanie (zachodzi wwczas, kiedy werbalnie zapewniam, e wszystko w

porzdku ale moje nerwowe ruchy, mimika i ton gosu przecz sowom)

uzupenianie (sygnay niewerbalne uzupeniaj, zwikszaj si oddziaywania,

wiarygodno sw, np. wyznaniu uczu towarzyszy kontakt wzrokowy, ciepy,
aksamitny gos, blisko fizyczna)

zastpowanie (np. niekiedy z powodu rnych okolicznoci gesty zastpuj sowa, np.
kiedy odlego jest ju zbyt dua, by sysze si wzajemnie machamy rk na

poegnanie

lub

pokazujemy

znak

suchawki,

by

przekaza

wiadomo,

zadzwonimy)

akcentowanie (wyeksponowaniu okrelonego fragmentu wypowiedzi suy parajzyk,

pauzy, np. pytanie dokd Ty idziesz? W zalenoci od pooonego akcentu bdzie
miao inne znaczenie).

Wyraanie postaw i emocji Wyraanie emocji dokonuje si przede wszystkim za

pomoc sygnaw niewerbalnych. Dotyk, mimika, dystans fizyczny, parajzyk s
podstawowymi sposobami uzewntrzniania emocji i postaw. Gwn z postaw
interpersonalnych

jest

przyjacielsko-wrogo.

Sygnaami,

ktre

komunikuj

sympati, przyja s: umiechanie si, spogldanie, blisko fizyczna, dotykanie,

otwarta pozycja ciaa, wznoszcy si tembr gosu. Drug wan postaw
interpersonaln jest dominacja-podporzdkowanie. Dominacja jest komunikowana za
pomoc nastpujcych sygnaw: brak umiechu, rce na biodrach, patrzenie na
rozmwc podczas mwienia, donony, niski gos.

Definiowanie relacji Polega przede wszystkim na okrelaniu bilansu kontroli,

poziomu zayoci i poufaoci pomidzy rozmwcami. Co to oznacza? Za pomoc
okrelonych sygnaw niewerbalnych dokonuje si komunikowanie wzajemnej
atrakcyjnoci i bliskoci, tzn. osoby, ktre darz si sympati, zaufaniem zachowuj
mniejszy dystans fizyczny wobec siebie, pochylaj si ku sobie, czciej i duej
utrzymuj kontakt wzrokowy, wicej gestykuluj i dotykaj si wzajemnie. Dla
wyraenia dominacji szczeglnie wane s sygnay kinezyczne, przede wszystkim
postawa, napicie mini, kt pochylenia ciaa.

Ksztatowanie

wraenia

Stosowanie

okrelonych

strategii

komunikowania

niewerbalnego pozwala wykreowa okrelone wraenie. Najskuteczniejsze s te

strategie, ktre bazuj na zaufaniu i atrakcyjnoci.

PREZENTACJE

1.

Cechy dobrej prezentacji

2.

Zasada 3W

3.

Struktura prezentacji

4.

Sposb przekazania informacji

CECHY DOBREJ PREZENTACJI

Dobrze przygotowana prezentacja jest:

-

krtka

przy maej iloci czasu dostarcza moliwie najwicej informacji

-

prosta

nawet trudne, zawie sprawy ujmuje i pokazuje w przystpny i jasny sposb dla suchaczy
-

ciekawa

rozbudza w suchaczach zainteresowanie i zaangaowanie

-

solidna

daje wyraz profesjonalizmu autora oraz firmy, ktr on reprezentuje

-

byskotliwa

przyciga uwag odbiorcw (np. dowcipem, anegtod, pokazaniem interesujcego

przedmiotu)
-

przekonywujca

poprzez wiarygodno prezentera oraz sposb przedstawiania informacji wpywa na

wiadomo i dziaania odbiorcw
-

zapadajca w pami

eksponuje przekazywane informacje w taki sposb, e utrwala u odbiorcy wiedz, ktra jest
wana dla osignicia celu, w jakim zostaa przygotowana

ZASADA 5 x W
CZYLI O CZYM PAMITA PRZYGOTOWUJC PREZENTACJ

Zasada 5 x W skrt od angielskich sw:

Who? Why? Where? When? What and how?

WHO?
Dotyczy to odpowiedzi na pytania:
1) kto jest nabywc produktu / usugi / przekazywanej wiedzy lub umiejtnoci?
2) kto jest odbiorc przekazywanej w prezentacji treci / idei?

Odpowied na to pytanie kto obejmuje jasne zdefiniowanie, jak rol odgrywamy w relacji
z klientem bowiem wpywa to na tre jak i sposb skonstruowania przekazu.

Kiedy wiemy do kogo jest skierowana nasza prezentacja, musimy sprecyzowa cele oraz
efekt jaki chcemy osign. Dlatego te kolejny krok to:

WHY?
1) Po co to robimy?
2) Jaki jest bezporedni wpyw na wiedz, motywy czy zachowania audytorium?

WHERE?
1) Gdzie prowadzona jest prezentacja?

Zaaranowanie przestrzeni, miejsca, gdzie bdziemy prowadzi prezentacj. Dlatego te jeli

to moliwe prezenter powinien wczeniej zapozna si z miejscem oraz przystosowa je do
potrzeb prezentacji.

WHEN?
Decyzja, jaki jest najodpowiedniejszy czas na przeprowadzenie prezentacji. Zdarza si, e
pojawiaj si sytuacja, zdarzenia, ktre odcigaj uwage suchaczy. Czsto s zupenie od
nas niezalene, jednak czasami mona je przewidzie.

WHAT and HOW?

1) Co zaprezentujemy? (dane? Statystyki? Przykady?)
2) Jak to zaprezentujemy?
Decyzja o wyborze przedstawianej treci, dostosowaniu dugo wystpienia do iloci treci i
celw prezentacji; wykorzystanie pomocy, sprztu/

STRUKTURA PREZENTACJI

1. Wprowadzenie do 3 min.

Nawizanie kontaktu - zainteresowanie suchaczy od samego pocztku.

Nawizaniem kontaktu moe by jaka ciekawostka, pokazanie przedmiotu zwizanego z
prezentacj, pytanie do suchaczy (Jak mylicie...., Czy wiecie, e ..... itp.) lub jakie
intrygujce stwierdzenie. Na kocu prezentacji mona wrci do tego punktu, np. znw
biorc do rki przedmiot, mwic; Teraz ju wiecie...itp. Tworzymy w ten sposb klamr,
ktra uatwia zapamitanie materiau.

Cel prezentacji (i tytu, jeli nie zosta uprzednio podany np. w programie)
Krtko (najlepiej w jednym zdaniu) mwimy do czego tre prezentacji przyda si
suchaczom

Porzdek prezentacji
Podajemy, o czym bdziemy po kolei mwi w rozwiniciu (np. Po pierwsze powiem o...., po
drugie o....itd.). Dobrze jest napisa to na flipcharcie, tablicy, wywietli rzutnikiem itp.

2. Rozwinicie

Omawiamy kolejne punkty wedug podanego wczeniej porzdku. Jeli temat jest trudny lub
rozbudowany dobrze jest zaznacza przejcia do nastpnego punktu (np. Powiedziaem o ....,
przechodz teraz do omwienia...). dobrze jest posugiwa si metaforami, aktywizowa
suchaczy zadajc im pytania, pytajc o sugestie itp. Jednoczenie naley zachowywa
kontrole nad tematem i nad czasem Np. pytania suchaczy w zasadzie odsya na koniec
prezentacji.

3. Zakoczenie do 3 min.

Podsumowanie
Krtkie streszczenie rozwinicia wedug kolejnych punktw. Np. Powiedziaem o....,
pokazujc, e..., nastpnie omwiem... i tu warto zapamita, e.... potem...itd.

Wnioski
Nawizanie do celu, np. Teraz mam nadziej, bdziecie ju potrafili posugiwa si...
(bdziecie wiedzieli, pozwoli wam to itp.).

Spicie klamry powrt do nawizania kontaktu (pytanie, przedmiot, ciekawostka itp).

Formuy kocowe, np. dzikuj za uwag, prosz o pytania., podanie kontaktu (strona
internetowa, telefon)

4. Odpowiedzi na pytania, ewentualnie rozdanie materiaw pisemnych.

Prowadzc prezentacj naley pamita o:

kontakcie wzrokowym ze wszystkimi suchaczami

wyranym i dononym mwieniu prostymi zdaniami

unikaniu skomplikowanych terminw

widocznoci pomocy wizualnych

SPOSB PRZEKAZYWANIA INFORMACJI BUDUJCYCH PREZENTACJ

ZASADA 3P
1. Powiedz, o czym powiesz
2. Powiedz, co masz do powiedzenia
3. Powiedz, o czym mwie

SPOSB ORGANIZOWANIA PRZEKAZU ORID

ORID: nazwa bierze si od pierwszych liter czterech blokw tematycznych budujcych
prezentacj, tj:

Blok 1 Obiektywizm
-

sesja skoncentrowana na danych i faktach

Kluczowe Pytania: Co? Ile? Kiedy? Z jakim wymiernym efektem?

Blok II Refleksje
-

sesja skoncentrowana n arefleksjach, przypuszczeniach, wyobraeniach

Kluczowe Pytania: Co o tym sdzisz?

Blok III: Inwencja

- sesja skoncentrowana na planach i nowych pomysach
Kluczowe Pytania: Co z tego wynika? Co z tym zrobi? Jakie s propozycje, kierunek

dziaania?

Blok IV: Decyzje

sesja skoncentrowana na podejmowaniu decyzji

Kluczowe Pytania: Co z tym zrobimy? Jaki przyjmujemy plan dziaania?

Wskazwki dla Ciebie:

Dobra struktura prezentacji to przede wszystkim prosta struktura! Jednym ze sposb
efektywnej prezentacji jest podzielenie jej na trzy czci, poniewa taka struktura jest: atwa
do zapamitania, umoliwia szybsze zapamitanie materiau oraz powizania pomidzy
poszczeglnymi czciami.

Istniej dwie podstawowe struktury tworzenia prezentacji:

-

struktura rwnolega

struktura liniowa

Struktura rwnolega jest wykorzystywana najczciej w przypadku prostej tematyki,

przed obojtnym lub przychylnym audytorium. Kolejno podawanych argumentw moe by
zmieniana, jednak najlepiej najsilniejsze argumenty prezentowa jako pierwsze lub ostatnie
zgodnie z efektem wieoci i pierwszestwa. Mocn stron tego sposobu konstruowania
prezentacji jest, e jeli nawet ktry z argumentw, ktra z czci prezentacji nie zostanie
zaakceptowana, nie dyskwalifikuje to gwnego przesania.

Struktura liniowa prowadzi suchaczy przez logiczn analiz kolejnych krokw, jakimi s
poszczeglne czci prezentacji. Jest to struktura najczciej wykorzystywana w przypadku
trudnych tematw prezentowanych przed trudnym audytorium. Rozpoczynajc od tego co
jest przez wszystkich akceptowane, krok po kroku przechodzi si do ostatecznej konkluzji.
Bardzo mocn stron tego typu konstrukcji jest logiczne budowanie argumentacji na raz
przyjtym argumencie buduje si nastpny i nastpny, uniemoliwiajc tym samym
wycofanie si z raz zaakceptowanych argumentw. Jednak z drugiej strony utknicie na
jakim etapie argumentowania uniemoliwia kontynuacj i gwne przesanie traci swoje
znaczenie.

Wskazwki dla Ciebie - Cechy dobrze przygotowanej prezentacji (slajdu

prezentacji):

Wytuszczony tytu w centralnym miejscu

1. Ilustracja przekazywanej treci slajd ma w zaoeniu utrzymywa uwag

suchaczy na centralnym wtku i uwidacznia kontekst podawanych informacji

2. Krtkie zdania, uproszczone schematy slajd prezentuje jedynie najistotniejsze

treci a lapidarna forma, hasowa uatwia zapamitywania

3. Due litery i czcionka kontrast np. midzy wyrazist czerni liter a biel ekranu
sprawia, e folia jest czytelna

4. Porzdek i symetria te cechy sprzyjaj koncentracji. Ozdoby odwracaj uwag

od meritum

5. Nie wicej ni 5 informacji ludzka uwaga jest w stanie obj nie wicej ni 5
informacji w jednym momencie

STOPKA informacje o autorze, wacicielu/prowadzcych

---------------------------------------------------------------------------------------

Kamila

Jeowska

absolwentka

Wydziau

Prawa

oraz

Psychologii

Uniwersytetu

Warszawskiego. Prowadzi szkolenia wasnego pomysu z szeroko pojtych umiejtnoci

mikkich. Styl trenerski: kreatywno, otwarto, wsppraca.

Dorota Trecek absolwentka Wydziau Psychologii oraz Zarzdzania. Certyfikowany trener

(Szkoa Trenerw Biznesu Trop). Wsppracuj z firmami szkoleniowymi dla ktrych
projektuje i prowadzi szkolenia oraz warsztaty. Styl trenerski: spostrzegawczo, dynamika,
wsppraca.

Wskazwki dla Ciebie - kryteria doboru informacji:

Podziel informacje, ktre chcesz przekaza swoim suchaczom na trzy kategorie:

To co mog wiedzie

To co powinni wiedzie

To co musz wiedzie

Dziki takiemu przedstawieniu informacji w atwy sposb signiesz po te wtki, ktre s

najwaniejsze, i jeste w stanie przekaza je ludziom w okrelonych ramach czasowych.

WYSTPIENIA PUBLICZNE

Sztuka przemawiania a komunikacja niewerbalna. Jak korzysta z informacji

wysyanych przez ciao?

1. Twarz.
a. Sprawd, co mwi Twoja twarz. Spytaj innych o grymasy, miny, oglne
wraenie.
2. Umiech.
a. Daje wraenie otwartoci, pewnoci siebie, opanowania; pozwala zdoby
sympati publicznoci
b. Ale: uwaga na temat wykadu
3. Kontakt wzrokowy.
4. Gos
a. Sprawd, czy lubisz swj gos. Czy uwaasz, e Twj gos odzwierciedla Twoj
osobowo? Jak mwisz, w zalenoci od nastroju / stresu / choroby?
b. Sprawd jak inni reaguj na Twj gos (np. czy kocz za ciebie zdania?
Prosz aby powtrzy/a przekazane informacje? Prosz o mwienie ciszej?
etc.)

c. Jakie jest Twoje tempo mwienia? (moesz sprawdzi to za pomoca stopera;

wikszo osb wypowiada 120 150 sw na minut).
d. Jak masz dykcj?
Sposb wypowiedzi powinien by spokojny (ale dopasowany do przekazywanych
informacji i nie monotonny! Przemwienia s zazwyczaj wolniejsze od zwykych
rozmw, ale nadal na tyle dynamiczne i rnicujce ton gosu, aby nie byy nudne.),
wyrany (z dobr dykcj, bez zjadania gosek) i syszalny dla osb w ostatnich
rzdach.
5. Postawa ciaa.
Wyprostowana, naturalna (tj. swobodna, bez przyjmowania pz, ale nie
nonszalancka). Rce swobodnie uoone wzdu ciaa lub lekko zgite na wysokoci
tali (gotowe do gestykulacji).
6. Ubranie.
Schludne, dopasowane do miejsca / czasu / odbiorcw.
7. Ruch doni, gestykulacja:
a. Naturalna
b. Dostosowana do treci przemwienia
c. Dostosowana do Twojego nastroju
d. Uwaga na donie przycigaj spojrzenia!
Nie chowaj ich za plecami ani w kieszeniach;
Staraj si nie liczy na palcach;
Otwarte donie zamiast zacinitych pici
8. Ustawienie stp.
9. Wzorzec oddechu.
Oddychaj normalnie; nie ma potrzeby brania gbokiego wdechu przed kad
wypowiedzi. Krtsze zdania zapobiegn utracie oddechu.
10. Spjno poszczeglnych elementw komunikacji niewerbalnej.
11. Spjno komunikacji werbalnej i niewerbalnej.

Sztuka prezentowania danych statystycznych:

Przedstawiaj dane na wykresach, w tabelach; uporzdkowanie i zobrazowanie uatwia

percepcj;

Zaokrglaj liczby (zamiast 2,76% powiedz: niemale 3% lub jedynie okoo 3%);

Ilustruj porwnaniami (wistaki w dwch wagonach metra);

Przedstaw liczby w kontekcie codziennego ycia, odwoaj si do codziennego

dowiadczenia odbiorcw;

Ogranicz dane statystyczne do najwaniejszych.

Sztuka korzystania ze sprztu:

Zawsze sprawd sprzt (rzutnik w przypadku prezentacji; mikrofon w przypadku

przemwie) przed rozpoczciem przemwienia; postaraj si o kontakt z osob
odpowiedzialn za sprzt;

Trzymaj mikrofon tak, aby nie powodowa niepotrzebnych dwikw; nie przesuwaj
zbyt blisko ust (optymalna odlego 15-20 cm)

Sztuka korzystania z notatek:

Wskazwka dla Ciebie, czyli masz trzy moliwoci:

Mwi bez notatek.

o To trudne, ale jeli czujesz si na siach mwienie z gowy (co nie oznacza
bez przygotowania!) robi bardzo pozytywne wraenie na odbiorcach.

Korzysta z skrtowych, hasowych notatek.

Wskazwki:
o Uyj duej czcionki; podkrel kluczowe kwestie; notatki musza by czytelne!
o Zostaw duy margines i odstpy midzy wierszami (na uzupenienia);
o Ponumeruj strony;
o Zepnij notatki spinaczem (nie zszywaj);
o Sprawd ile czasu potrzeba na peen wykad.

Napisa peen tekst wystpienia:

o Wiesz dokadnie, ile potrzebujesz czasu
o Nie zboczysz z tematu, powiesz dokadnie to, co zamierzae / zamierzaa
o Przytoczysz dokadne dane
o Uyjesz precyzyjnego sownictwa
o Wydasz si osob wiarygodn, dobrze przygotowan
o Jeli wydrukujesz przemwienie i rozdasz kopie przeduysz jego trwao
o Zawsze moesz co doda lub elastycznie zmodyfikowa

Niezalenie od dokonanego wyboru wana jest prba!

Sztuka wiczenia przemwienia:

Przeczytaj tekst na gos (dla siebie; moesz wwczas nanie poprawki)

Wygo go ponownie (bez zatrzymywania si, nawet jeli si pomylisz)

Nagraj wykad / przemwienie

Popro kogo o wysuchanie wykadu / przemwienia (i przyjrzenie si Twojej

gestykulacji)

Jeli to moliwe przeprowad prb w miejscu wygoszenia przemwienia

Sztuka przemawiania dobre praktyki:

Umiejtne stosowania elementw rozluniajcych (anegdoty i cytaty); wane aby nie

byo ich zbyt duo;

Odwoywanie si do dowiadcze publicznoci;

Stosowanie technik angaujcych publiczno (zadawanie pyta, proszenie o

komentarz etc.) dialog zamiast monologu;

Ruch (np. krok do przodu gdy mwimy o postpie);

Jedna myl w jednym zdaniu (nie stosuj zda zoonych);

Strona czynna zamiast biernej

Pozytywne sownictwo

Wyrane pauzy, kiedy:

o

Po kilku zdaniach wstpu

Kiedy czytasz dug list rzeczy/spraw do rozwizania etc.

Kiedy chcesz zaintrygowa suchaczy

Kiedy potrzebujesz przerwy (np. eby napi si wody, uspokoi oddech itp.)

Kiedy co zdekoncentruje Ciebie lub suchaczy

Sztuka radzenia sobie z trem:

ZASADY OGLNE:
1. pamitaj e trema zdarza si i najlepszym (np. Winston Churchill pewnego razu ba
si tak bardzo, e zemdla)
2. dokadnie przygotuj si; wicz przemawianie; przewicz swoje przemwienie;

Wskazwki dla ciebie:

NA TYDZIE LUB KILKA DNI PRZED WYSTPIENIEM:

1. zapoznaj si z zasadami treningu autogennego Schulza sprbuj tej techniki;
2. zapoznaj si z metod relaksu Jacobsona (napinanie i rozlunianie mini)
3. sprbuj medytacji lub technik jogi i tai chi
4. stwrz wizj udanego wystpienia (Wychodzisz na scen, umiechasz si do

publicznoci, zbliasz do rodka podium i bierzesz gboki oddech. Zaczynasz mwi

mocno i dononie. Mwisz powoli i wyranie, ludzie suchaj ci z przyjemnoci.
Nawizujesz kontakt wzrokowy z poszczeglnymi osobami, widzisz, e na tobie skupia
si uwaga, a publiczno sucha ci z zaciekawieniem i zainteresowaniem; suchacze
okazuj przychylno, umiechaj si. Czujesz si zrelaksowany / zrelaksowana.
Wystpienie sprawia ci przyjemno. Doskonale znasz temat i cieszysz si, e moesz
podzieli si swoj wiedz. Po skoczonej prezentacji publiczno klaszcze i zadaje
pytania, na ktre z atwoci odpowiadasz).

NA PAR MINUT PRZED WYSTPIENIEM

1. zanim zaczniesz mwi zadbaj o siebie (np. przygotuj sobie wod, nie spnij si,
pjd do toalety)
2. jeli si poruszasz spalisz nadmiar energii (np. chod po sali; ale: nie wykonuj
nerwowych ruchw np. przegldania i przekadania notatek)
3. myl pozytywnie; unikaj negatywnych myli

4. oddychaj gboko i powoli

5. zastosuj zasad tak jakby: zachowuj si tak, jakby by/a pewny / pewna siebie
(zasada psychologa Williama Jamesa)
6. unikaj przed wystpieniem ludzi mylcych negatywnie
7. metody odprenia si:

usid wygodnie, zcz i pocieraj donie a wytworzy si ciepo; pochyl si i

delikatnie oprzyj otwarte donie o gow w miejscu oczodow; oddychaj
spokojnie i gboko, poczuj jak ciepo przechodzi od oczu do gowy, poczuj
odprenie;

porozmawiaj z kim yczliwym na inny temat; nastrj si pozytywnie (np.

przywoaj wizj udanego wystpienia)

NA POCZTKU WYSTPIENIA
1. pierwsze zdania powinny by jasne i pene ycia (naucz si ich na pami);
2. mw troch goniej ni zwykle (tak, eby osoby w ostatnich rzdach ci syszay)
3. nawi kontakt wzrokowy, co jaki czas przejd wzrokiem po sali;
4. jeli zasycha ci w ustach napij si wody,
5. jeli dr ci rce wykonuj gesty;
6. pamitaj: nikt nie syszy bicia twojego serca (nawet jeli dla ciebie jest wyjtkowo
gone)

PODCZAS WYSTPIENIA
1. jeli trema utrudnia ci mwienie i mci myli zastosuj technik sonia (postaraj si
zwolni kad czynno (oddychaj powoli, mw wolno, rb pauzy);
2. technika paradoksalnego potwierdzenia: przyznaj si do tremy

PO WYSTPIENIU
1. nie rozluniaj si natychmiast (jeszcze na ciebie patrz)
2. wysuchaj innych wykadowcw

Literatura:

1. M. Spillane, Zaprezentuj siebie. Poradnik dla nowoczesnego mczyzny, Muza 2003

2. M. Spillane,. Zaprezentuj siebie. Poradnik da nowoczesnej kobiety. Muza 2003
3. A. Szmajke, Autoprezentacja. Maski, Pozy, Miny, Wydawnictwo URSA Consulting,
1999
4. A. Wiszniewski, Sztuka mwienia i porad, Videograf 2003
5. E. urek, Sztuka wystpie, czyli jak mwi by osign cel, Wydawnictwo Poltext,
2003
6. Joan Detz, Sztuka przemawiania, Gdaskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdask
2007
7. Materiay wasne autorek.