Professional Documents
Culture Documents
B 8 S H I I E DZiEC
RESORTOWE DZIECI
MEDIA
DOROTA KANIA, JERZY TARGALSKI, MACIEJ MAROSZ
Fr o n d a
Okadka
Radosaw Krawczyk
Skad i amanie
PanDawer
ISBN 978-83-64095-09-2
Wydawca
Fronda PL, Sp. z o.o.
ul. opuszaska 32
02-220 Warszawa
Te. 22 836 54 44, 877 37 35
Fax. 22 877 37 34
e-mail: fronda@fronda.pl
www.wydawnictwofronda.pl
www.facebook.com/FrondaWydawnictwo
SPIS TRECI
OD WYDAWCY
WSTP
13
Rozdzia 1
ALEJA PRZYJACI
17
Rozdzia 2
NADZORCA SPOECZESTWA
48
Rozdzia 3
MARSZ INTELEKTUALISTW ICU III RP
84
Rozdzia 4
DZIELENIE PRASOWEGO TORTU
193
Rozdzia 5
WOJNA SUB. KONCESJA DLA POLSATU
227
Rozdzia 6
TRJKA - WENTYL BEZPIECZESTWA
269
Rozdzia 7
PROPAGANDA W NATARCIU - TVP
293
Rozdzia 8
TELEWIZJA SUBOWA
375
INDEKS OSB
413
OD WYDAWCY
Seria wydawnicza Resortowe dzieci ma na celu pokazanie powi
za elit medialnych, biznesowych, politycznych i naukowych III RP
ze strukturami PRL-u. Wiele mwio si o kompromisie zawartym
z komunistami w czasie obrad Okrgego Stou. Opozycja zgodzia
si wwczas na uwaszczenie nomenklatury nie tylko w sferze biz
nesu. Nasza seria wydawnicza zaprezentuje w syntetycznej formie,
e gruba kreska bya w rzeczywistoci przyzwoleniem na opano
wanie przez ludzi powizanych z peerelowskim aparatem wikszoci
newralgicznych struktur III RP.
Tematyk Resortowych dzieci rozpoczynamy od czwartej wa
dzy, czyli od mediw. Po przeczytaniu tego tomu nikt ju nie powi
nien si dziwi, dlaczego media gwnego nurtu mwi jednym go
sem w sprawach lustracji i dekomunizacji, lub te dlaczego zajmuj
do jednolite stanowisko w konflikcie - sprawa polska a integracja
europejska. Ot sprawa jest do prosta. Winne s korzenie rodowi
ska, z ktrego wywodz si luminarze polskich mediw. W tym tomie
zebralimy informacje o ludziach, ktrzy stworzyli ub przejli naj
wiksze i najbardziej opiniotwrcze w Polsce media i do dzisiaj maj
zasadniczy wpyw na ich lini redakcyjn. Opisujemy pocztki TVN-u,
Polsatu i nowych wadz w TVP. Do dokadnie omwilimy ro
dowisko Polityki i Gazety Wyborczej. Waciciele i szefowie tych
mediw wywodz si z tego samego komunistycznego rodowiska
i w bardzo wielu przypadkach w czasach PRL-u zarejestrowani zostali
jako wsppracownicy wojskowych i cywilnych sub specjalnych.
OD WYDAWCY
10
OD WYDAWCY
11
WSTP
14
Spij, majorze,
wit niedaleko,
widzisz:
ksiyc zaciga wart;
szsty rok ju nie pi Bezpieka,
strzegc ziemi
panom wydartej.
Brna noc
przez serce,
przez ryska,
kolejami si snua,
po torach
i przyszed towarzysz Dzieryski
do towarzysza majora.
[...]
Barki zdrtwiae b ci,
ttno walio w skroniach.
- Towarzyszu Dzieryski,
pozwlcie.
Opowiem o nas.
Chyba chcecie wiedzie,
jak dzisiaj,
jakie sprawy
i jakie troski?
Zwyciylimy, towarzyszu,
now
budujemy Polsk.
WSTP
15
[...] Towarzyszu,
wam tylko powiem,
jake bywa tu czasem trudno.
Jeszcze gniedzi si rna swoocz
po zapadych, ciemnych powiatach,
ale my musimy podoa,
Rewolucja nam podpowiada.
M ajor pici zaciska
a pici ma cikie, czerstwe
i idzie Feliks Dzieryski
z majorem przez gmach Bezpieczestwa.
[...]
Tobie Towarzyszowi z Bezpieczestwa
powicam ten wiersz.
Za Tw mio ogromn do ludzi
i Twych nocy bezsennych niepokj
- za Iw trosk o dzie nasz powszedni
i walk codzienn o pokj za Tw wierno niezomn dla Partii,
za Twe serce - dla Partii bijce ciskam Tw do uzbrojon
i sowa przesyam gorce.
(1950)
PRZYPISY
1 Pod nr 8 w Al. Przyjaci mieci si Fundacja Amicus Europae Aleksandra Kwaniew
skiego. W tym samym budynku funkcjonuje te fundacja Bez barier ony b. prezy
denta - Jolanty Kwaniewskiej.
2 Adam Daniel Rotfeld ps. Rauf, Ralf, Serb, Rot (AIPN 002082/291, AIPN
002086/758), Andrzej Zaucki, b. ambasador w Moskwie, zarejestr. jako KO Andrzej,
ukasz (AJPN 001102/301) i nalecy razem z pk. Tobiaszem i Tomaszem Turowskim
do tzw. moskiewskiego trio, czy Andrzej Majkowski (AIPN 0193/3154), ktry sam przy
zna, i by tajnym i wiadomym wsppracownikiem organw bezpieczestwa PRL.
16
ALEJA PRZYJACI
18
19
20
21
I dalej:
Ci z naszych rodzicw, ktrzy jeszcze yj, milcz o dwuznacznoci
swego komunizmu, rzadko chc co o tym powiedzie - co zreszt
maj mwi, skoro wszystko im si zszargao? Ale my jednak kie
dy co na ten temat musimy z siebie wydusi. I zrobi to, pki kto
z nich jeszcze yje. Bo potem oni nic z tego nie bd mieli. A tak
niech przynajmniej wiedz, e dzieci ich kochaj7.
22
Spadkobiercy
Sztandarowe dziaania Gazety Wyborczej, m.in. atakowanie lustra
cji i Raportu z weryfikacji Wojskowych Sub Informacyjnych, maj
23
Pokolenie KPP
Redaktorzy Gazety Wyborczej od pocztku istnienia gazety bardzo
wyranie okrelili lini dziennika-adnej lustracji i dekomunizacji, a wia
te dziennikarstwo (oczywicie takim miao by to uprawiane w GW)
ma si odegnywa od nacjonalizmu (co wprost mona odczyta jako:
od patriotyzmu). Adam Michnik atakujc prawic siga po stare, spraw
dzone ju wczeniej w GW wzorce, czyli straszaki. Tak jak na pocztku
lat 90. straszy lustracj, tak niemal 20 lat pniej straszy prawic.
Prawo i Sprawiedliwo przypomina Komunistyczn Parti
Polski - stwierdzi redaktor naczelny Gazety Wyborczej Adam
M ichnik10. Jego zdaniem bowiem partia komunistyczna chciaa uni
cestwi pastwo polskie. Stanowisko Adama Michnika jest o tyle
zdumiewajce, e kilka lat wczeniej rodowisko GW z oburzeniem
potraktowao wypowied Jarosawa Kaczyskiego na temat zwiz
kw rodzinnych osb pracujcych w tej gazecie z KPP.
24
Ojcowie z KPP i UB
Adam Michnik i jego zastpczyni Helena uczywo w chwili powstawa
nia GW mieli niewiele ponad 40 lat. Wychowani w PRL-u, wywo
dzili si z rodzin o korzeniach komunistycznych.
Ozjasz Szechter
Ojciec Adama Michnika by czonkiem Komunistycznej Partii
Zachodniej Ukrainy. Kiedy w publikacji na temat Marca 68 wydanej
przez IPN jej autorzy stwierdzili w przypisie, i
Ozjasz Schechter zosta skazany za szpiegostwo
na rzecz Zwizku Sowieckiego, Adam Michnik
domaga si sprostowania tej informacji, a wobec
odmowy skierowa spraw do sdu. Ozjasz Szechter
zosta bowiem skazany nie za szpiegostwo, lecz
za prb zmiany przemoc ustroju Pastwa Pol
skiego i zastpienia go ustrojem komunistycznym
Ozjasz Szechter
(IPN BU 1010/5417 oraz oderwania od pastwa polskiego poudniowoEawa 68 4 6 7 )
-wschodnich wojewdztw. Czyn ten by wwczas
25
Ferdynand Chaber
Ojciec Heleny uczywo, Ferdynand Chaber, pod ps. Bolek dziaa
w KPP i take zosta skazany za dziaalno przeciwko Polsce. Okres
II wojny wiatowej spdzi w ZSRS, a w marcu 1945 roku wrci do Pol
ski, by zosta kierownikiem Centralnego Biura Kontroli Prasy, Publikacji
.
OO 1IWA rAS2TO*f0W I4SW )
JFtfdz0wv^*anteseswol&nlnc?wyjsmlmtatc 4i>
1, *&**$&$**}!
H
k*.
la C*ysHrsps#
a*"* ^
.
m
_
n. O
t#
: m frfiwW'*#1
m#
gt*&
(sisK
,4.S,l%
at^*,m
?*<s$k>
K
,0%^
ss!\* ' ;: 04->'W
>-.i.;v^.t*
,n,*,-f >I' f-
#|
ik W%
1$pS3l&M1m
i#55^{W*i# s jmlsW
Ki &3$a6
; 'f rc ^
:%;'';i||lll^llSIll j j M S _ .
!;i4.f :
y:
' #1N
iW
W
ifll^fX
. v^^ J^KC^C U
1} f '>vd*^i
.4.!yUiJ
0 Qfe#a!UW
fc ...... ,._
lv *& sstat.v<
**j
<?*%
<#
<*t3>s.-?s?;|lste3
J%.M0>t m ae
__* m ^ * jr :\
l>
ad^t"
? (fcls^ W1&Jt^-ioywsKow
li %msr
vss$l ^
44.Ci&kx&
.kiyfe tut W>'Sss<?*S8&ms *$. . . *. -V*i
'
te
27
Jzef Gruber
Spce Agora, wy
dajcej Wyborcz,
przez wiele lat preze
sowaa Wanda Rapaczyska. W czerwcu
2013 roku w wieku
66 lat powrcia na
Jzef Gruber, Katarzyna Gruber, Wanda Gruber
to stanowisko, by
(fotografie z poda o zezwolenie na wyjazd za granic)
- jak pisano - urato
wa toncy koncern Agory16. Jak sama stwierdzia, jej ojciec Jzef Gru
ber - komunista jeszcze przedwojenny, jako sekretarz zarzdu Zwizku
Patriotw Polskich w Saratowie zajmowa si robieniem rewolucji. Po
wojnie Gruber by dyrektorem i redaktorem naczelnym w Pastwowym
Wydawnictwie Ekonomicznym. Matk Katarzyn do Saratowa rwnie
skierowa Zarzd Gwny Zwizku Patriotw Polskich. Jej rodzice przy
janili si ju wwczas z rodzicami Heleny uczywo. Rapaczyska sama
opisuje, w jak wpywowych krgach PRL obracaa si jej rodzina.
Po wojnie matka Wandy Rapaczyskiej - Katarzyna Gruber
- dostaa prominentn funkcj szefowania redakcji ekonomicznej
28
Bolesaw Gebert
Konstanty Gebert (ps. Dawid Warszawski) od 1989 roku nalea do
najbliszych wsppracownikw Michnika. Sawomir Cenckiewicz
29
* * * * * * * *
' * * *
* * * * * * * *
IPNRz 00 48/2228 W
2291fV
tu
m im m l* m
ty n
rt#
>
WbU#j
i * J U
,..y-
* y
xP
F *4 p i.
.1044 r *
MM
13z15
30
Ignacy Krzemie
Od powstania w 1989 roku Gazety Wyborczej przez wiele lat by
z ni zwizany Edward Krzemie. Najpierw jako dziennikarz poli
tyczny, pniej redaktor, zastpca szefa dziau krajowego, zastpca
szefa dziau opinie, a od lutego 2 0 0 9 redaktor naczelny serwisu inter
netowego Wyborcza.pl. Edward Krzemie jest synem Ignacego Krze
mienia, ktry jako obywatel sowiecki w latach 30. walczy w Hisz
panii w XIII Brygadzie28. Bya to jednostka zorganizowana przez
Komintern i sowieck sub bezpieczestwa podlega NKW D. Po
wojnie Ignacy Krzemie by szefem II, a nastpnie I Oddziau Gw
nego Zarzdu Informacji LWP, czyli pracowa w komunistycznym
aparacie represji, a pniej w M SZ29.
Z kolei Edward Krzemie, wedug raportu Macierewicza, mia
by inspirowany przez W SI do napisania artykuw majcych
31
/(
F
Dowodw Osobistych
A N K IE T A
i,
3., feknia.
; <** <V
^r-u*st ?v-H
s--A
A
^(bfttssoa W
>i;' 4$ W
it n!?$v>
li femoos it$$a1ew
v.
A AZ, /A//
A i>.*
/'%-N
i<h tv x'rx.A
O>
>5
t <r' - K\' vm.' %
(^x x>^n,^* ^<
*
"'OI . i-,.i 'C*r
i-i x<
Ai ,
C a Ji .
W
wW
>W
\itvi m\ - V- 1S,i >>
SI*
4.
,_.
. rjk
i*ntA
a. mrmfamM .... ..
$, ObywateMwtuotocnfe
/aA.y..?yAr..............
,
A.A.-
W* D.R7 *.>
,
, y
r i 4fR|,;
lffe ja c *
*T
a.) tom . *. W
te *
m tm m ,
pm m i r n trn tm m
f ' '
/*
'
::.-
:V
-V
. -... vV
$'
5*>-X
'X?
...... :..!
U) w eaufe otapejl
.i
.............
;.....
.. ..i-...
..
.... ....... ..
I I , Mtojnec pracy i
lii S | | : | y | i ! | i | | | | : i | - | 7 | l f : |11|A>
liii
t, Osy H*y| w .wojsteu
* * *, r ^ m k , m *+ * * > * *
I t* * * *
do 1939 r, , ^ n 0 _ '., $
a)
U
b)
o& B 3 f
kl/C i*!'::;
s*. ...C.
.:
15. tk y w
.. ........
7fi
U
lllli%07/iii; :
;;
TlllIi^TsiS:^-^
l& Osy
'
. 11.
3 futograih* i
mlmtmrimimpocfpbem
477
: :
%mm, :
44/014:007i::- P
? t. 11$ I K... 1 L
k o
7/ .
K d ^
9k s ,
. ;:
#: :
33
Jerzy Wilker-Skalski
Zastpc redaktora naczelnego GW Adama Michnika by Ernest
Skalski, syn Jerzego Wilkera-Skalskiego i Zofii Nimen-Skalskiej,
dziaaczy KPP. Pniejszy wicenaczelny Wyborczej by zarejestro
wany przez SB jako tajny wsppracownik dziaajcy pod ps. Alski
i Ren31. Skalskim zainteresowa si kontrwywiad SB w 1966 roku.
Jak wynika z akt IPN, wywiad PRL wzi go na czno w 1967 roku
w zwizku z jego rocznym wyjazdem do Danii, Tam tajny wsppra
cownik Alski mia osobliw prob do rezydenta wywiadu Erwina,
by umoliwi mu zapoznanie si z dziennikarzami sowieckimi prze
bywajcymi w skandynawskim kraju. Wedug dokumentw IPN, trzy
lata pniej Alski przechodzi ponownie na kontakt kontrwywiadu
PRL z zadaniem rozpoznawania obywateli pastw kapitalistycznych
w Warszawie. Kontakt SB przekazywa informacje pozwalajce su
bie namierza interesujce dla niej osoby. Bdcy wwczas redakto
rem dziau zagranicznego Gosu Pracy kontakt bezpieki zapewnia
j, i suy jej zawsze pomoc i bdzie stara si referowa wyda
rzenia z udziaem dyplomatw, w ktrych bdzie uczestniczy32. We
wnioskach raportu SB po rozmowie operacyjnej ze rdem pada
stwierdzenie, i wspprac z bezpiek traktuje [on] jako obywatel
ski i zawodowy obowizek. W 1976 roku dziennikarzem zaintere
sowa si Departament III SB. Po analizie materiaw dotyczcych
T W Rena odstpiono od dalszego prowadzenia sprawy. Po przej
ciu materiaw SB przez UOP archiwici stwierdzili brak wielu kart
z materiaw dotyczcych dziennikarza.
Ojciec Ernesta Skalskiego - Jerzy Wilker - za dziaalno w ICPP
trafi przed wojn do wizienia. Od grudnia 1944 roku by sekret arzem
Zarzdu Polityczno-Wychowawczego KG MO. W maju 1945 roku
34
s * ***
Zitit * f w tyra X teaska pracy/
NOTATKA INFOftMACYJNA
CMWMliyi|^*p*wy
ta3nyst?soojpracownik
frddzai sprawy)
.....;
&reMw||,fj*.itZ...
<y xP
W
rfry**
*Wjfcykart
dep *
A
.C
V
*
\ J - x y
^ P p S
...
:a, p r a c y
KL
& \ Ji
*
..4.1.......
-0
..........
jkabu
0v
:-'45Sto>-... jzyki' 73/
4\ i
#% V "
J...
sowdd a l i min*
tn i ,b .^c jsw
- dziennikarz
t . M s to r i i
I edakep ,?0o6 Prac;
... *la i&gm&iezny.
l d
#%
.n a s t p u j c e
a
....... J S f c H l w .
16.01#195
........
r g p & n & .- C P .
J arzego
9.
t*
V;~wa} \iX.Promykom X
a n.
angielski /rasy;-eki *
dwSsfci* .........
kz, jednostki
9
.
. >
* J y
M,
W
atasporzdzenia)
S
i
mi
(pod,x
pis^&
p:r3......_
fowuiwg)
SPN
SU0019-5/11S -
35
Regina Okrent
Ze rodowiskiem GW zwizana jest Ludmia Wujec, ona Hen
ryka Wuj ca, dziaacza UD i UW, obecnego doradcy prezydenta
Bronisawa Komorowskiego. W czasach PRL Wujec zasuya si
dziaaniem w ZM S, a pniej PZPR. Jej matka - Regina Okrent (lub
Okrt), przedwojenna krawcowa, bya dziaaczk najpierw Komu
nistycznego Zwizku Modziey (od 1929), a pniej KPP (od
36
Mendel Kossoj
Z GW zwizany jest Micha Komar, syn generaa Wacawa Komara,
znanego przed wojn jako Mendel Kossoj. Przyszy genera ju jako
kilkunastoletni chopak na zlecenie KPP zabija a take bra udzia
w zabjstwach tajnych wsppracownikw polskiej policji. Prze
szed szkolenie w NKW D, nastpnie walczy w Hiszpanii, a po woj
nie zosta m.in. szefem Zarzdu II Sztabu Generalnego WP, czyli
wywiadu wojskowego, oraz szefem wywiadu cywilnego Ministerstwa
Bezpieczestwa Publicznego.
- czytamy w PiP.
W podobnym duchu wypowiedzia si zupenie niedawno Sewe
ryn Blumsztajn. Wywodzilimy si z lewicy, ktra wybudowaa
agry36 - mwi w siedzibie GW na promocji ksiki Andrzeja
37
W objciach sub
Przez lata w gazecie Adama Michnika jeeli ju pisano o dostpie
do archiww sub specjalnych PRL i otwarciu teczek, to wycz
nie negatywnie. Paday sowa o seansach nienawici i o ludziach
chorych z nienawici - co ciekawe, takich samych sformuowa uy
wa Wojciech Jaruzelski wprowadzajc stan wojenny w 1981 roku,
a take w latach pniejszych.
Dzi ju wiadomo, e Gazecie Wyborczej nie o sam ideologi
chodzi - w archiwach sub specjalnych PRL zachoway si doku
menty na temat osb zarejestrowanych jako tajni wsppracownicy,
ktrzy byli zwizani z GW , bd te nadal w niej pracuj. Gdy
w 2001 roku okazao si, e Lesaw Maleszka by tajnym wsppra
cownikiem Suby Bezpieczestwa, na szefach GW nie zrobio to
wraenia - mao tego, zostali zaatakowani autorzy listu - dawni kole
dzy Maleszki, ktrzy t prawd ujawnili.
Pseudonimy Maleszki: Ketman, Return, Tomek, Zbyszek
pojawiy si w podpisywanych przez niego raportach dla SB, dla kt
rej pracowa dobrowolnie za sowitym wynagrodzeniem. Jak wynika
z archiww IPN - Ketman by jednym z najlepiej opacanych agen
tw w Polsce.
Maleszka pracujc jako publicysta w GW wielokrotnie wypo
wiada si krytycznie na temat lustracji. W jednym z tekstw pisa
38
39
inynierowie dusz
[...] drugie pokolenie, dzieci komunistw, zachowywao si
czsto jak dzieci rozkapryszonej arystokracji. Byli przekonani,
e wadza rodzicw jest dziedziczna, e oni, wychowani w cie
plarnianych warunkach, j przejm43
prof. Pawe Wieczorkiewicz
40
Duet
Najwaniejsze funkcje redaktorslde w GW powierzono ludziom
z wyksztaceniem psychologicznym45 i socjologicznym46. Sdzc po
wyniku wyborczym partii Palikota w 2011 roku, cel zaoony 22 lata
temu - wychowanie nowego pokolenia przez GW - uda im si
poowicznie.
Szefowie GW dbali, by w redakcji byli ludzie po studiach huma
nistycznych z mocnym, ideologicznym nastawianiem. Klasycznymi
przykadami talach osb s Agnieszka Kublik i Wojciech Czuchnowski,
nazwani w humorystycznej rubryce Z ycia koalicji, z ycia opozycji
(bya wwczas w tygodniku ,Wprost) cynglami Gazety Wyborczej.
Agnieszka Kublik w kocu lat 80. ukoczya socjologi na Uni
wersytecie Warszawskim i obronia prac magistersk pt. Plotka
- wybrane problemy konwersacji plotkarskiej. Jeszcze w PRL trafia
do powoanego przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego Centrum Bada
nia Opinii Spoecznej, ktrym kierowa pik Stanisaw Kwiatkow
ski (ojciec Roberta, w latach 1 9 9 6 -1 9 9 8 czonka KRRiT, a w latach
1 9 9 8 -2 0 0 4 prezesa Zarzdu Telewizji Polskiej S.A.).
Wojciech Czuchnowski na pocztku lat 90. pracowa w krakow
skim Czasie i dzienniku Zycie - krytykowanych przez GW
prawicowych pismach. Diametralna zmiana jego pogldw nastpia
po rozpoczciu przeze pracy w Gazecie W yborczej. W 2002 roku,
ju jako dziennikarz GW , napisa wydan przez Znak ksik
pt. Blizna: proces Kurii krakowskiej 1 9 5 3 , krytycznie ocenion
przez historykw.
Jego niewtpliw zasug jest dotarcie do wiadkw oraz przeledzenie
pniejszych losw osdzonych przed pidziesicioma laty ksiy
41
42
Posowie, ministrowie
Dziennikarzami GW s dzi osoby, ktre zasiaday wczeniej
w awach sejmowych. Adam Michnik by posem Unii Demokratycz
nej. Zoy jedn interpelacj, ktra dotyczya zaopatrzenia w wod
mieszkacw Radzionkowa. Jako parlamentarzysta w sejmowych
wystpieniach broni partyjnego establishmentu przed odebraniem
mu przywilejw.
Prostym sposobem szukania sobie popularnoci jest likwidowanie
majtku po byej PZPR. Jest to klasyczny zastpczy konflikt
43
PRZYPISY
1 Marian Zacharski (ur. 1951): funkcjonariusz wywiadu PRL, aresztowany w USA
w 1981 r. po uzyskaniu informacji niejawnych od pracownika Hughes Aircraft Corpo
ration, Williama H. Bella, i skazany za szpiegostwo na kar doywotniego pozbawienia
wolnoci. W 1985 r., po wymianie na 25 wsppracownikw wywiadu amerykaskiego
wizionych w krajach bloku wschodniego, powrci do Polski. Prowadzi czynnoci
operacyjne w aferze Olina, ktrej pokosiem byo oskarenie z trybuny sejmowej przez
wczesnego szefa M SW Andrzeja Milczanowskiego premiera Jzefa Oleksego (agent
AWO Piotr), ktry w zwizku podejrzeniami poda si do dymisji. Po dojciu do
wadzy SLD Zacharski na stae wyjecha do Szwajcarii.
2 M. Zacharski, Rosyjska ruletka, Pozna 2 0 1 0 , s. 125, 1 2 7 -1 2 8 .
3 Ibidem, s. 508.
44
45
st. ref. kadrowy, (28) Eleonora Ickowicz, c. Aleksandra, st. inspektor Najwyszej Izby
Kontroli, (29) Perl Kacma, c. Abrama w 1952 r. pracownik Zjednoczenia Budownictwa
Miejskiego nr 5. W 1950 r. pracowa w KW PZPR, (30) Magorzata Taub - ojciec nie yje,
matka - Zofia nauczycielka, (31) Marek Orleaski s. Mieczysawa pracownik wydawnic
twa Ksika i Wiedza - kier. redakcji Zeszytw Teoretyczno-Politycznych. W 1915 r.
[bd bezpieki, powinno by: w 1955 r. - aut.] wykadowca szkoy partyjnej przy ICC
PZPR, (32) Jzef Blass, s. Bronisawa - ekonomista, dyr. generalny w Min. Finansw, (33)
Helena Brus, c. Wodzimierza - ekonomista z-ca przew. Rady Ekonomicznej przy Radzie
Ministrw, (34) Wodzimierz ICofman, s. Jzefa - z-ca przewodniczcego Komitetu Prac
i Pac, czonek CRZZ, (35) Krzysztof Przenicld, s. Maksymiliana - dyr. dep. w Komitecie
Budownictwa Urbanistyki i Architektury. Wniosek: Posiadane informacje wskazuj, e
dotychczasowa dziaalno dyskusyjnego Klubu Poszukiwaczy Sprzecznoci wywiera
nieodpowiedni wpyw na modzie. Uwaamy, e naleaoby zamieni opiekunw Klubu
i zagwarantowa odpowiedni polityczn opiek i kierownictwo.
7 J. Wiszniewicz, Zycie przecite. Opowieci pokolenia Marca, Warszawa 2 0 0 8 , s. 3 15.
8 Ibidem. Ryszard Perl by bratem Feliksa Pera (1 8 7 1 -1 9 3 0 ), wybitnego dziaacza socja
listycznego i niepodlegociowego, syna powstaca styczniowego. Ryszard Perl przed
wojn uywa nazwiska Perl-Lityski. Jan Lityski pozosta przy drugim czonie.
9 A. Michnik, W poszukiwaniu utraconego sensu, Warszawa 2 0 0 7 (fragment opublikowany
w Gazecie Wyborczej, 19 padziernika 20 0 7 ).
10 PiS jak KPP, wywiad Piotra Najsztuba z Adamem Michnikiem, Wprost 2 0 1 0 , nr 43.
11 J. Kaczyski w Radiu Maryja, 15 marca 2 006.
12 E. Milewicz, Gazeta Wyborcza, 16 marca 2 0 0 6 , s. 2.
13 Depesza PAP, 23 listopada 200 9 .
14 K. Szwagrzyk, Czuem zadowolenie, wydajc wyroki na wrogw... (Stefan Michnik, 1999),
Nasz Dziennik, 6 -7 marca 201 0 .
15 Wojna pokole przy uyciu cyngli, wywiad Cezarego Michalskiego z Michaem Cichym,
Dziennik, 2 0 lutego 2009.
16 Biznesowa nestorka Wanda Rapaczynski wraca na ratunek Gazety Wyhorczej i Agory, Natemat.pl, lipiec 2 0 1 3 , http://natemat.pl/6646l,biznesowa-nestorka-wanda-rapaczynski-wraca-na-ratunek-gazety-wyborczej-i-agory
17 Pismo zastpcy red. naczelnego K iW T. Kaczmarka do Biura Paszportw i Dowodw
Osobistych M SW z dnia 7 .1 1 .1 9 6 8 r., IPN BU 1268/30004.
18 IPN BU 1268/30004.
19 T. Toraska , Jestemy. Rozstania 68, Warszawa 2 0 0 8 , s. 2 7 0 -2 7 1 .
20 Ibidem, s. 2 6 3 -2 7 5 .
21 IPN BU 1268/30002.
22 Ibidem.
23 Wywiad Zagraniczny Wszechrosyjskiej Komisji Nadzwyczajnej do Walki z Kontrrewo
lucj i Sabotaem (ros. Innostrannyj Otdie Wsierossijskoj czriezwyczajnoj komissij po
46
24
25
26
27
28
29
30
47
43 Wieczorkiewicz: Mimo wszystko Stalin nas szanowa, z prof. Pawem Wieczorkiewiczem roz
mawia Robert Mazurek, Dziennik, 11 sierpnia 2 0 0 7 .
44 D. Kania, Ludzie Gazety , Gazeta Polska Codziennie, 18 padziernika 2 0 1 1 , nr 14.
45 Piotr Pacewicz - wiceszef GW , redaktorzy Anna Bikont i Dawid Warszawski.
46 Rafa Zakrzewski - kierownik dziau krajowego, pniej szef dziau opinii GW ,
Agnieszka K u b lik - dziennikarka i publicystka GW .
47 Gazeta Wyborcza, 26 lutego 2 0 1 1 .
48 Prokuratura o nagraniu z Okcia: Film bez dowodw ktni Basik-Protasiuk, TVP
Info, 15 marca 2 0 1 1, http://tvp.info/informacje/polska/film-bez-dowodow-klotni-blasik-protasiuk/4148869
49 Cyt. za: P Bczek, Ada Guru Michnik, Gazeta Polska, 16 listopada 1995.
50 W latach 80. Gadomski by wsptwrc antykomunistycznego miesicznika Nie
podlego. Po upadku PRL zwiza si z KLD, z ramienia ktrego zosta posem
w 1991 r., a po rozwizaniu Sejmu w 1993 r. podj prac w Gazecie W yborczej na
propozycj Ernesta Skalskiego (wg akt SB zarejestr. jako T W Alski, Ren).
51 Biuletyn Informacji Publicznej: Stefan Staszewski, AAN CI</VII-1427.
52 Zob. W. Kuczyski, Zwierzenia zausznika, Warszawa 1992.
53 Mieszkania z du ulg dla kolegw, Dziennik, 10 sierpnia 2006.
54 W Kuczyski, Ruch gronej nadziei, Gazeta Wyborcza, 14 kwietnia 2 0 1 1 .
NADZORCA
SPOECZESTWA
Michnik jest manipulatorem.
To jest czowiek zlej woli, kamca.
Oszust intelektualny1
Zbigniew Herbert
49
50
51
...
k^T
/
*"* '
<? . #1 :
...
ktaKTGE ^=?aht^E;tu i
*,. , *. *
'
: ' ;.....
....
/rocsej szr
2 Z>
&
jr# &*&*&
/pO'Z2~ cn
^ ^
Zs- . L, o fs ^7v"-
s ' - *'- -
ty
* -
*f <s
MjC.yrM o
. <Vy^ y <?/ ^
;
^
,fe {.?*-
/ j <f
t"*? .rni< *
kryptoaln
jy g&$~4zC
Zfsdxs,
s i t z nni^kim.
tfJi
.czeuKiKwypiau
j5
, . . iyjc/ tirnssms
/U' J >^<7
Cii- C i : fs f e J
prsec.-jniNa/
606zsi
53
54
55
56
57
58
ffatw
, tui i
:l i p l l i i l
ISIliEJMt!!
lilii
3**.
MliSIfK
J?
O 1
I I IS f
o # o r g . s * Y X
S # f *ll'
irfJp.fefft
MW,
r d k t r
mtaipi
W^m
ITasferri* *
U lik p T m k m m l &
o k re s
w ^ iw n e r n s g
n a
ni
"STia**"
c s fc o ra s h
d iii
fc c a ta fc t
g r u p i*
tc s,s*ts aa
p o r .
I r * * . ? * * .
S ik o r
o *
F r a r e ls s k p *
<ftptk&%'K^
2Md>% **"
i
M A $ z * iM K nm w j M v
M . v }H ^ f
;
.p
;*
/m w ^ .
'mS*kZ
S s fc ?
n z ~ m *A i %m
o n
k/
,.
v/
;:
IP N B U 00 20 8 6 /423
A N K I E T A -P E R S O N A L N A
61
62
63
Michnik w Moskwie
Badacze z Instytutu Pamici Narodowej odnaleli pochodzce
z 1989 roku szyfrogramy tzw. Grupy Operacyjnej Wisa. Bya to kil
kuosobowa placwka peerelowskiej bezpieki dziaajca w Moskwie.
Z opisanych w szyfrogramach zdarze wynika, e Rosjanie ju wiosn
1988 roku byli skonni rozpocz wstpny dialog z opozycj. Osob,
ktra podejmowaa liczne kontakty z Moskw, byl Adam Michnik.
Ujawni to Antoni Dudek w Biuletynie IPN27, gdzie przytoczy m.in.
64
65
66
Okrge negocjacje z SB
Dwadziecia pi lat temu rzdzca PZPR wraz ze subami spe
cjalnymi PRL rozpocza konstruowanie okrgego stou. Do roz
mw wybraa tych, ktrzy dawali gwarancj powodzenia caej ope
racji. Kalka lat temu Gazeta Polska dotara do niepublikowanych
dokumentw, z ktrych wynika, e rozmowy z opozycjonistami SB
prowadzia ju od at 70. - midzy innymi z Adamem Michnikiem.
Jak wynika z dokumentw, okrgostoowe przedsiwzicie nie miao
zatem charakteru tak pionierskiego, jak mogoby si wydawa. Sto
jcy na czele M SW genera Czesaw Kiszczak doskonale si oriento
wa, kto jest skonny do rozmw.
Sprawa jest bardzo istotna. O nieformalnych kontaktach niekt
rych opozycjonistw wspomina Jan Lityski w Tygodniku Mazow
sze32, mwic wprost o rozmowach prowadzonych pod szyldem
przesucha z szefem M SW gen. Kiszczakiem i podlegymi mu funk
cjonariuszami jako o negocjacjach politycznych.
Moja wypowied w Tygodniku Mazowsze bya czysto ironiczna,
przesuchania nazwaem rozmowami. To pniej zostao zinterpreto
wane jako stan faktyczny
67
Interwencja Kiszczaka
W archiwach IPN zachowao si pismo ministra spraw wewntrz
nych Czesawa Kiszczaka z 20 kwietnia 1987 roku w sprawie Jana
Lityskiego, skierowane do zastpcy prokuratora generalnego PRL
- naczelnego prokuratora wojskowego.
[...] Wnosz o spowodowanie wystpienia z wnioskiem do Sdu
Najwyszego o umorzenie prowadzonego przez Biuro ledcze M SW
pod nadzorem Naczelnej Prokuratury Wojskowej ledztwa przeciwko
Janowi Lityskiemu.
W/w jest podejrzany o to, e w okresie od wrzenia 1977 roku
do sierpnia 1982 roku w Warszawie i innych miastach w Polsce majc
na celu obalenie przemoc ustroju PRL podj w ramach tzw. Komi
tetu Samoobrony Spoecznej - KOR - w porozumieniu z J. Kuroniem,
J. J. Lipskim, A. Michnikiem i innymi osobami czynnoci przygotowaw
cze zmierzajce do urzeczywistnienia tego celu. W dniu 16.06.1983 r.
ledztwo w tej sprawie zostao zawieszone [Jan Lityski nie wrci
z przepustki do wizienia i by poszukiwany listem goczym - aut.\.
68
Rozmowy z SB
Jak wynika z dokumentw znajdujcych si w zasobach Instytutu
Pamici Narodowej, pierwsze rozmowy Suby Bezpieczestwa
69
70
Rozmowy w barku
Z dokumentw wynika, e w spotkaniu z Adamem Michnikiem,
oprcz sporzdzajcego notatk funkcjonariusza - inspektora
Wydziau II ppor. Mariana Kulety, bra udzia ppk Andrzej Maj,
naczelnik Wydziau III SB. Rozmowa zacza si od zoenia gratu
lacji Adamowi Michnikowi z okazji ukoczenia studiw na Uniwer
sytecie Poznaskim.
[...] A. Michnik byt bardzo zadowolony z naszych gratulacji i wyrazi
swoje uznanie pod adresem SB za nieprzeszkadzanie w kontynuowa
niu i ukoczeniu studiw |...J
- czytamy w notatce.
Przyszy naczelny Gazety Wyborczej sytuacj w kraju okreli
jako dopust boy, ale - jak zauway funkcjonariusz SB - po wyda
rzeniach w Czechosowacji w sierpniu 1968 roku nie prowadzi on
adnej dziaalnoci konspiracyjnej.
|... j Wniosek ten nie jest wynikiem braku u niego aktywnoci czy
oznak zniechcenia, co niektrzy w Polsce i z zagranicy jemu zarzu
caj, lecz konsekwencj realnego osdu obecnej sytuacji politycznej.
Dlatego te nadmieni, e gdyby wiedzia o powstaniu nielegalnej
organizacji zamierzajcej, jak okreli, wysadzi Muzeum Lenina
w Warszawie lub pomnik w Poroninie, sam zameldowaby o tym
wadzom bezpieczestwa. Pono takiego samego zdania ma by rw
nie Jacek Kuro. Nastpnie nadmieni, e on rozumie sens istnienia
naszego resortu i wykonywanie przez niego okrelonych zada. Taki
resort musi istnie w kadym pastwie niezalenie od ustroju, ale
nigdy nie pogodzi si z wykonywaniem funkcji konfidenta i takich
ludzi zdecydowanie ocenia negatywnie [...]
71
72
73
Innym razem - opowiada Macedoski trafiem na imieniny Seweryna Blumsztajna. Byo gorco, wszyscy
pili, jedli kanapki. Byem troch ca sytuacj zdezorientowany,
bo oni wszyscy byli zawiani. Powiedziaem Jackowi Kuroniowi, by
przekaza Wolnej Europie, e wyszed Biuletyn Katyski. Kuro
bekota tak, jakby mnie nie sysza. Sewek Blumsztajn by najbar
dziej trzewy. Chcieli czstowa mnie wdk, ale ja nie lubi wdki,
wic wyszedem. Nie byem pewien, czy dadz zna do Wolnej
Europy46.
74
Gazeta
W lutym 1989 roku Krzysztof Majchrowski48, dyrektor Departa
mentu III M SW (kierowa on w ramach Suby Bezpieczestwa
walk z opozycj), napisa cile tajn notatk do Wojciecha Jaru
zelskiego na temat Okrgego Stou. Wedug Majchrowskiego, gw
nymi architektami polityki podczas obrad s Bronisaw Geremek
i Adam Michnik49.
Dwa miesice pniej, w kwietniu 1989 roku, zapada decy
zja o wydaniu gazety przed wyborami do Sejmu. Dziennik mia si
nazywa Gazeta Codzienna, ale ostatecznie przyj tytu Gazeta
Wyborcza. Lech Wasa na redaktora naczelnego wyznaczy M ich
nika.
W maju 1989 roku na mocy okrgostoowych porozumie
Gazeta dostaje niskooprocentowane, potne kredyty i przydzia
papieru. Francuski lewicowy dziennik Liberation przedrukowuje
cay numer GW z 10 maja, przeznaczajc dla Gazety cz
dochodu ze sprzeday tego dnia (200 tys. nakadu, cena ok. 3 franki
francuskie).
Pierwsze numery Gazety wzbudzaj ogromn rado. Mimo
wci panujcej cenzury jest ona symbolem wolnoci, gosem solidar
nociowej opozycji. Modzi ludzie za darmo zajmuj si jej kolporta
em, przekonani, e jest to jedyny dziennik niezwizany ze znienawi
dzonym systemem. Szybko okazuje si, e to przekonanie jest zwyk
uud, a gazeta pozostaa jego czci.
Chorzy z nienawici - to jedno z ulubionych okrele publicy
stw GW w stosunku do przeciwnikw politycznych. Diametral
nie przeciwny stosunek mia redaktor naczelny do ludzi, ktrzy byli
stranikami zniewolenia Polakw. 27 kwietnia 1990 roku na posie
dzeniu Sejmu pose Michnik broni przywilejw emerytalnych bezpieczniakw, ubolewajc nad ich cikim losem w wypadku, gdyby
doszo do zrwnania ich praw emerytalnych z naszymi i gosowa
przeciwko ustawie50.
75
76
et tSMi
nr,rtt' 4 6 6 ?
&
ZJIUlJ M S ^
v * ir.v c h .ir
M aLn c
f r f .S>>"
52
' jL L z J & z tk Z a ^ A
77
78
PRZYPISY
1 A. Lenkiewicz, Polacy na przeomie XX i XXI wieku, t. 8, Wrocaw 2 0 0 9 , s. 45.
2 Film na You Tube: General Michnik [slowbear.blox.pl], http://www.youtube.com/
watch?v=AWrk80LRONE
3 Poegnanie z broni (cz. 2), z gen. Czesawem Kiszczakiem i Adamem Michnikiem roz
mawiaj Agnieszka Kublik i Monika Olejnik, Gazeta Wyborcza, 4 lutego 2001 .
4 Sprawa Operacyjnego Rozpracowania WIR, sygn. IPN BU 0248/134.
5 Postanowienie o zniszczeniu akt sprawy archiwalnej Departamentu I, IPN BU 01746/4,
k. 325.
6 Sprawa Operacyjnego Rozpracowania WIR, sygn. IPN BU 0248/134.
7 Ibidem.
8 G. Indulski, J. Jakimczyk, Operacja inwigilacja, Wprost 2 0 0 5 , nr 48.
9 Akta sprawy karnej, w ktrej pk Lesiak by oskarony o inwigilacj prawicy. Akta SO
w Warszawie, sygn. XXXV III k 142/06, zacznik nr 2 do pisma 0281/09.
79
80
38 Ibidem.
39 SO R Gniazdo, sygn. IPN BU 01322/638.
40 T. Bogucka, Gniazdo - ndza SB, Gazeta Wyborcza, 15 kwietnia 2 006; eadem, W trujcych oparach teczek, Gazeta Wyborcza, 2 wrzenia 2 0 0 6 .
41 T. Bogucka, Gniazdo - ndza SB.
42 D. Kania, op. cit.
43 Ibidem.
44 Cyt. za: W. ysiak, Rzeczpospolita kamcw. Salon , Warszawa 2 0 0 4 , s. 48.
45 G. Waligra, Komitet Obrony Robotnikw, Biuletyn Instytutu Pamici Narodowej 201 1,
nr 4, s. 4 0 -4 2 .
46 Zapamitane. Z Adamem Macedoskim rozmawia Anna Zechenter, Wydawnictwo IPN,
Stowarzyszenie SZS 1980, Krakw 2 0 1 1 , s. 1 0 3 -1 0 5 .
47 http://w w w .encyklopedia-solidarnosci.pl/w iki/index.php?title = D 0 1 1 7 0 _ U p a mi%C4%99tnianie_Katynia
48 Gen. Krzysztof Majchrowski (1 9 2 9 -2 0 0 0 ), w M BP od 12 grudnia 1952 r., zastpca
naczelnika Wydziau IV Departamentu III MSW, zastpca gen. Henryka Daniow
skiego, szefa Suby Bezpieczestwa M SW (1 9 8 5 -1 9 8 6 ), dyrektor III Departamentu
(1 .0 1 .1 9 8 7 -2 8 .1 1 .1 9 8 9 ), dyrektor Departamentu Ochrony Konstytucyjnego Porzdku
Pastwa M SW (2 8 .1 1 .1 9 8 9 -3 .0 4 .1 9 9 0 ).
49 A. Dudek, Reglamentowana rewolucja. Rozkad dyktatury komunistycznej w Polsce 1988-1 9 9 0 , Krakw 2 0 0 4 , s. 249. Wicej na ten temat: Rozpoczcie obrad Okrgego
Stou, http://ipn.gov.pl/kalendarium-historyczne/okragly-stol
50 Stenogram z 28 posiedzenia Sejmu z dnia 27 kwietniu 1990 r. Dyskusja nad projek
tami ustaw o zmianie ustaw: o zaopatrzeniu emerytalnym, o zaopatrzeniu emerytal
nym pracownikw i ich rodzin oraz projektem uchway, kol. 2 6 6 -2 6 7 .
51 Ojciec dziennikarki, Tadeusz Olejnik, by w czasach PRL pukownikiem MSW. Pra
cowa dla resortu od 1955 r. Pocztkowo zatrudniony by w Wydziale A. Od 1970
do 1986 r. suy! w Batalionie Specjalnym KSMO (pniej SU SW ) na stanowisku
zastpcy dowdcy tej jednostki. Awansowa do Biura B MSW, zajmujcego si obser
wacj. Od 1958 r. nalea do PZPR. W trakcie pracy w M S W Olejnik zgasza prze
oonym plany wyjazdowe jego crki za granic. Nie stawiano jej przeszkd, tak e
w latach 80. wyjedaa m.in. do Nepalu, Wielkiej Brytanii czy Finlandii. Tadeusz
Olejnik odszed ze suby w roku 1988, AIPN BU 0242/669.
52 W skad komisji, oprcz Michnika, weszli: Bogdan Kroll, dyrektor Archiwum Akt
Nowych, historycy Jerzy Holzer i Andrzej Ajnenkiel - W Knap, Krtka pami historykw,
Dziennik Polski, 7 lutego 2005. Jerzy Holzer przyzna si do wsppracy z I Departa
mentem (wywiad cywilny) SB w 1965 r. W dokumentach SB figuruje jako KO Jam.
53 Notatka subowa z 2 6 kwietnia 1999 r., IPN BU 0248/134.1, k. 182.
54 A. Michnik, Wszystko byo jak czarny sen, Gazeta Wyborcza, 6 czerwca 1992, nr 133,
s. 24.
81
Re kontra, Oni wygraj... Pan Cogito gasi wiato, salon24.pl, 20 czerwca 200 8 , http://rekontra.salon24.pl/24463,oni-wygraja-pan-cogito-gasi-swiatlo (dostp: 20 wrzenia 2013).
Wojna pokole przy uyciu cyngli, wywiad Cezarego Michalskiego z Michaem Cichym,
Dziennik, 20 lutego 2 009. Zob. te rozdz. 1, s. 27.
Przez M ichnika bd spk Agora, a w jednym wypadku przez redaktorw GW
(nr 12 w poniszym zestawieniu) pozwani zostali m.in.: (1) senator PO Jarosaw
Gowin, za to, e w wywiadzie dla D ziennika stwierdzi: Pamitam, jak wiele lat
temu za poparcie idei lustracji zostaem przez M ichnika nazwany faszyst (rosz
czenie: przeprosiny i 5 0 tys. z na cel spoeczny); (2) Robert Krasowski, redaktor
naczelny D ziennika, za to, e w artykule O rycerzach lustracyjnej wojny, opubliko
wanym w Dzienniku, pado stwierdzenie: M ichnik powici jedn trzeci ycia
na obron byych ubekw, wikajc si w wojn, w ktrej z roku na rok tylko traci
(roszczenie: przeprosiny i 10 tys. z na cel spoeczny); (3) prof. Andrzej Nowak,
red. naczelny Arcanw, za stwierdzenie w wywiadzie prasowym: Z m ojej per
spektywy pominita zostaa w paskiej diagnozie bardzo wana cz rzeczywi
stoci: niezwykle silna presja mediw, ktre - na czele z Michnikow Wyborcz
- wmawiay innym mediom i polskiej szkole (a za ich porednictwem setkom tysicy
modych wkraczajcych w ycie Polakw), e polsko to nie jest ofiara, tylko
oprawca, polsko to jest co, czego trzeba si wstydzi i od czego trzeba si odci
(wezwanie przedsdowe; roszczenie: przeprosiny w wezwaniu przedsdowym); (4)
Jerzy Targalski, Tomasz Sakiewicz - p.o. redaktora naczelnego Gazety Polskiej,
oraz wydawca tego czasopisma - Zarzd Niezalenego Wydawnictwa Polskiego Sp.
z o.o., za to, e w artykule Gry i zabawy Ubekistanu opublikowanym w Gazecie
Polskiej J. Targalski pod pseudonimem dziennikarskim Jzef Darski stwierdzi:
Oczywicie mona powiedzie, e redaktor M ichnik w niespodziewanym napadzie
uczciwoci postanowi zlikwidowa w Polsce korupcj, ktr poprzednio uspra
wiedliwia jeli korzystali na niej kom unici (roszczenie: przeprosiny w Gazecie
Polskiej i wpata 3 0 tys. z cel spoeczny); (5) dziennikarz Rafa A. Ziemkiewicz,
za napisanie w artykule w dzienniku Zycie z 14 listopada 2 0 0 1 , i Michnik
wmawia nam uparcie - gdy leao to w interesie jego formacji - e nic w tym
zego, jeli byy konfident SB jest ministrem, dyplomat i posem ; (6) Rafa A.
Ziemkiewicz za tekst Nie nadam, opublikowany w Newsweeku z 18 wrzenia
2 0 0 5 , w ktrym napisa, e Adam M ichnik robi wszystko, abymy nawet nie
poznali nazwisk komunistycznych zbrodniarzy (roszczenie: przeprosiny oraz 50
tys. z na cel spoeczny); (7) profesor U M K Andrzej Zybertowicz, za sowa z tek
stu opublikowanego w Rzeczpospolitej: Adam M ichnik wielokrotnie powtarza:
ja tyle lat siedziaem w wizieniu, to teraz mam racj (roszczenie: przeprosiny
na amach Rzeczpospolitej oraz wpata 15 tys. z na cel spoeczny w pozwie);
(8) Andrzej Zybertowicz - doradca Prezydenta RP, za wypowied dla Rzeczpo
spolitej: Swoj drog to ciekawe, kto mnie dotychczas pozwa do sdu: dwch
82
83
MARSZ INTELEKTUALISTW
KU III RP
Bj o pryncypia - mj chleb powszedni,
Bez waha zmieni piro na pak!
Jacek Kaczmarski,
Marsz intelektualistw
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
KGB-ista powici swoje przemwienie krytyce grupy Mootowa - wwczas w trakcie rozgrywek komunistw sowieckich uzna
wanej za antypartyjn42.
Rakowski w czasach szefowania Polityce stworzy zesp her
metyczny i tak jednolity jak tylko si dao43. W rodowisku dzien
nikarskim miao to odbir negatywny, a zesp redakcyjny nazywano
band Rakowskiego44. Pisze o tym w swojej ksice o Polityce
Wiesaw Wadyka, ktry dodaje dalej, e dziennikarze prac w pimie
traktowali jako nobilitacj i powd do dumy.
Opisujc dzieje pisma Wadyka potwierdza, chcc nie chcc,
czym tygodnik zasuy sobie na z renom:
Redagowanie gazety midzy innymi polegao na nieustannym kre
niu naczelnego [tj. Rakowskiego - aut.] na dworze wadzy, co zreszt
nie tylko dawao redakcji bezcenn wiedz o tym, o co chodzi, ale
te dawao szans na wymknicie si z wielu zagroe45.
95
Zlikwidowa Po prostu
Jednym z celw powoania Polityki byo przeciwstawienie jej par
tyjnym liberaom skupionym w redakcji modzieowego tygodnika
Po prostu, ktry odegra czoow rol w czasie Padziernika 56, ale
w 1957 roku Gomuka ju czasopisma nie potrzebowa. Polityka
miaa dostarczy ideologicznego uzasadnienia dla decyzji o likwida
cji Po prostu, wykazujc, e artykuy w nim zamieszczane s nie
zgodne z lini partii.
W swoich tekstach redaktorzy Polityki nazywali szyderczo
publicystw Po prostu kapanami Padziernika czy apostoami
Wielkiej Odnowy.
Redakcja Polityki niedwuznacznie wzywata do ostatecznej roz
prawy ze szkodliw dziaalnoci pisma modzieowego. Publicysta
Stanisaw Lidkiewicz, w kontekcie sporu dwch pism, podda w wt
pliwo, czy w popadziernikowej Polsce jest rzeczywicie miejsce na
obie wyraane w pismach przeciwstawne postawy48.
Po Prostu nie chciao jakby respektowa zasad logiki procesu histo
rycznego, nie rozumiano, e po przesileniu musi nastpi normaliza
cja, e trzeba si albo podporzdkowa, albo zej z areny
96
Redaktor naczelny kiewski zapowiedzia walk z dogmatyzmem, rewizjonizmem, konserwatyzmem w partii i z likwidatorstwem
w stosunku do partii51.
W odpowiedzi Ryszard Turski zarzuci Polityce kaznodziejsk
publicystyk, ktr cechuje maniera ywioowego idealizmu, podej
cie emocjonalne przy bardzo skromnej wiedzy o kraju. W reakcji na to
Rakowski i Radgowski pisali w artykule Faszywy kierunek natarcia:
Uwaamy e pene i szczere zaangaowanie si po stronie programu
politycznego kierownictwa partii jest najwyraniejszym dziaaniem
komunistw polskich na rzecz odnowy [...] Przeciwstawialimy si
pewnym tendencjom Po prostu polegajcym na potpieniu w czam
bu pracownikw aparatu [...], przedstawianiu ich jako nieudolnych
aparatczykw. [...] Partia z caym zespoem wad i saboci jest decy
dujc si spoeczn, jeli cieszy si poparciem mas52.
97
Przed Palikotem
Polityka moe pochwali si tym, e jako jedna z pierwszych w tru
dzie wykuwaa argumentacj do powracajcej po upadku komuny
walki z Kocioem. Przykadem tej pracy pisma niech bdzie tekst
publicystki Pelagii Lewiskiej wydrukowany w 1957 roku pod zna
miennym tytuem: Pomwmy po partyjnemu o nauczaniu religii
w szkoach57. Publicystka Polityki krytykowaa w nim zarzdzenie
0 wprowadzeniu religii do szk:
Przedmiot formalnie nadobowizkowy zosta faktycznie wczony
w system ycia szkoy. Nastpia dezorientacja i obezwadnienie
powanej czci nauczycielstwa, w tym rwnie partyjnego, za dla
rodowisk sfanatyzowanych wprowadzenie religii stao si sygnaem
do nagonki, czsto wrcz do napastowania wielu nauczycieli.
99
- pisaa Lewiska.
100
101
102
103
Cenny nabytek
Do grupy najduej pracujcych w Polityce dziennikarzy mona
zaliczy Daniela Passenta. Do Polityki cigna go wspomniana
ju Romana Granas68. Passent to jeden z filarw Polityki zarejestro
wanych przez SB, publicysta od 54 ju lat zwizany z tygodnikiem,
ktrego czsto przedstawia si jako wzr dziennikarstwa i nagradza
za caoksztat dokona bd ostre piro. Passent by ambasadorem
RP w Chile (1 9 9 6 -2 0 0 1 ), gdy szefami M SZ byli kolejno Bronisaw
Geremek, Wadysaw Bartoszewski i Wodzimierz Cimoszewicz.
Passent pochodzi z rodziny komunistycznej. Ojciec, wujek
i inna rodzina naleeli do KPP - pisa por. kontrwywiadu SB P.
Adach69. Najblisza rodzina Daniela Passenta (ur. 1938) zostaa
zamordowana w czasie wojny - on sam ocala ukrywany przez
polsk rodzin. Po wojnie wzili go na wychowanie wujostwo
}akub i Anna Prawinowie. Jakub Prawin, przedwojenny komuni
sta, w 1939 roku uciek do Lwowa, gdzie wstpi do W KP(b). Po
wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej zgosi si do Armii Czerwo
nej. Walczy w bitwie pod Stalingradem, za co zosta odznaczony
i mianowany do stopnia majora. W 1943 roku Sowieci przenieli go
do 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kociuszki. Suy w niej jako
politruk wsppracujcy z NKW D w kwatermistrzostwie, w wydziale
owiatowym 1. Dywizji, nastpnie by zastpc dowdcy 1. Dywizji
104
106
107
Passent stwierdzi w zwizku z tym, e w okresie przedzjazdowym nie bdzie publikowa kontrowersyjnych tekstw. Z informa
cji, jakie uzyskaa SB, a take
na podstawie ingerencji GUKPPiW [Gwny Urzd Kontroli Prasy,
Publikacji i Widowisk - aut.] oraz publikowanych w ostatnich mie
sicach tekstw wida wyranie, e tak sam taktyk przyjli i inni
publicyci Polityki jak A. Paszyski, }. Urban, A. K. Wrblewski, J.
Kleer78.
108
109
Historyk i Podrnik
cise zwizki Polityki z wadz trwaj od momentu jej powstania.
Filarem redakcji ju na samym pocztku sta si Marian Turski88.
Z ruchem komunistycznym zwiza si w wieku 16 lat, gdy w roku
1942 znalaz si w dzkim getcie. Dziaa wwczas w Lewicy Zwiz
kowej. Po wojnie dziaa w modziewce PPR i studiowa prawo
oraz histori na Uniwersytecie Wrocawskim, a nastpnie zdoby
wa pierwsze ideologiczne szlify w Wyszej Szkole Partyjnej wspl
nie ze swoim dobrym znajomym Edwardem Gierkiem. Pracowa
w Wydziale Prasy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a jako
dziennikarz pierwsze kroki stawia we wrocawskiej Gazecie Robot
niczej. Od 1955 roku pracowa w Sztandarze Modych. Zaanga
owany socjalista, po Padzierniku znalaz si po stronie modych
rewizjonistw. Odszed z SM jako p.o. redaktora naczelnego.
W Polityce kieruje dziaem historycznym od roku 1958. Jego
50-letni dorobek w tygodniku podsumowano w 200 8 roku hucznie
obchodzonym jubileuszem.
Nikt z naszego Zespou nie wyobraa sobie ani nie zna Polityki, w ktrej nie byo Mariana - napisano po uroczystoci. Redak
cja wychwalaa prowadzenie przez p wieku dziau historycznego
tygodnika i waciwy dobr historykw wsppracujcych z pismem89.
110
111
Przeciwko rzetelnoci Kapuciskiego wystpuj na caym wiecie znawcy opisywanych regionw Etiopii, Iranu i innych miejsc
globu. Znamienna jest wypowied Polki, ktra od dziesitek lat
mieszka w Etiopii, gdzie powstawa Cesarz. Domosawski zapyta
j, co jest nieprawdziwego w ksice Kapuciskiego.
Co jest nieprawdziwe? Niech pan spyta, co tam jest prawd, atwiej
bdzie powiedzie. To s bajki, baj durzenie
- odpara92.
Innym zarzutem do reportaysty jest jego zaangaowanie po jed
nej z opisywanych stron, posuwajce si do ingerencji w opisywan
rzeczywisto.
Reporter zaangaowany za jakiego si uwaa, staje po jednej ze stron
konfliktu, angauje si czasem do tego stopnia, e razem z bohate
rami swojego reportau strzela do ich (wsplnego?) wroga nie datego,
e chce przey. Nie przede wszystkim dlatego93.
112
113
114
Miglanc te w Polityce
Wrd wolnych strzelcw, ktrzy przychodzili na zebrania redakcji,
byli Andrzej Szczypiorski102 (T W Miglanc, T W Mirek) i Stefan
Bratkowski. Staym gociem by te Wojciech Gieyski.
Andrzej Szczypiorski (1 9 2 8 -2 0 0 0 ) pracowa wpierw w Poli
tyce przez dekad, w latach 1 9 6 5 -1 9 7 5 , nastpnie z ni wsppra
cowa. By synem Adama (1 8 9 5 -1 9 7 9 ), dziaacza PPS, pisudczyka
i czonka-zaoyciela KOR. Po roku 1989 Andrzej Szczypiorski cz
sto wyraa opinie aprobowane przez rodowisko Gazety Wybor
czej. Szczypiorski, podobnie jak Adam Michnik, wygra wybory
w roku 1989, tyle e do Senatu (Michnik zosta wwczas posem),
by rwnie politykiem Unii Demokratycznej. Dla wielu czytelnikw
GW szokujce okazao si ujawnienie dokumentw sub specjal
nych PRL na temat Szczypiorskiego. Wedug tych dokumentw ju
w 1954 roku mia on zacz wykonywa zadania dla Departamentu I
M B P 103.
Na polecenie bezpieki T W Miglanc namawia swego ojca do
powrotu do kraju, najpierw listownie, pniej spotka si z nim wysany
w tym celu za granic. Na pocztku 1955 roku Andrzej Szczypiorski
proponowa ppk. Leonowi Winiawskiemu, e na spotkaniu z rodzi
cami w Wiedniu przekona matk i wykorzysta jej wpyw na ojca,
by sprowadzi go do komunistycznej Polski. 17 wrzenia 1955 roku
na danie bezpieki Andrzej Szczypiorski przeprowadzi w Londynie
decydujc rozmow z ojcem i sprowadzi rodzicw do PRL. Obieca
te ojcu zaatwienie pracy, mieszkania i godne warunki ycia. W IPN
zachowao si dziewi raportw Miglanca z rozmw z ojcem.
Zapewne w nagrod wyjecha na placwk do Danii. Zachowao
si jego zobowizanie i zadania, ktre podpisa wasnorcznie nazwi
skiem i pseudonimem. Zosta jednak stamtd szybko wycofany za
przekrty finansowe.
W 1983 roku Andrzej Szczypiorski dwukrotnie potwierdzi
wol dalszej wsppracy z SB. Nastpnie by zadaniowany przez
115
116
Gierkowszczyzna
Dziennikarze Polityki od zawsze s z siebie dumni i nic nie maj
sobie do zarzucenia, moe prcz drobiazgw, ktre przytrafiyby si
kademu na ich miejscu.
Wypowiadajc si o zespole z lat 1 9 7 1 -1 9 7 5 , zachwycajcym
si Edwardem Gierkiem i jego wit, Radgowski pisze: gdy cho
dzi o poziom dziennikarstwa w tym okresie, nie daje powodw do
wstydu107. Cenna bya praca Wojciecha Gieyskiego (wedug akt
SB zarejestrowany jako T W Stefaski) czy nowego nabytku Adama
Krzemiskiego, nazwanego przez Radgowskiego nie wiedzie czemu
kontestatorem. Na kontestowanie wadzy w kadym razie w przy
padku dziaalnoci redakcyjnej Krzemiskiego przykadw szuka
prno.
Adam Krzemiski (ur. 1945) rozpocz prac w Polityce
w 1973 roku po przejciu z tygodnika Forum, w ktrym znalaz si
po ukoczeniu studiw w Lipsku w 1967 roku. W Polityce peni
m.in. funkcj zastpcy kierownika dziau kulturalno-historycznego.
Jego matka Anna Krzemiska pracowaa, podobnie jak matka innego
redaktora tygodnika Jacka Mojkowskiego i siostra Piotra Pytlakowskiego - Krystyna Pytlakowska, w pimie Zwierciado. Brat - Sta
nisaw Krzemiski - zatrudniony by w Polskim Radiu. Adam Krze
miski by w latach 70. kandydatem na T W przygotowywanym do
informowania m.in. na temat dziennikarzy z krajw kapitalistycznych
oraz polskich, ktrzy mog dziaa przeciwko peerelowskiej wadzy.
Wedug prowadzcego spraw por. Kudybiskiego z Departamentu III
MSW, Krzemiski w kontaktach wykazywa si zrozumieniem do
117
118
Donos wzajemny
Dziennikarze Polityki denuncjowali si nawzajem przed bezpiek
w czasach PRL, ale nie przeszkadza im to sta obok siebie w antylustracyjnym froncie. Za aktami IPN mona przytacza przykady,
jak John donosi na Literata, Bast na Bogusawa, a figurant
sprawy Miko mia kopa doki pod innym redaktorem Polityki
Jackiem Maziarskim.
SB odnotowaa, e we wrzeniu 1981 roku Micha, syn generaa
Wacawa Komara115, zaangaowa si w przygotowanie tekstu w formie
119
120
121
122
123
Cl
m i/H
^r .
L" Hp%v
^^
*| V
124
stanu wojennego, gdy przebywa we Francji jako stypendysta Journalistes en Europ i Fondation de France, zwolniono go z pracy Dziaa
w paryskim komitecie koordynacyjnym Solidarnoci.
Po powrocie do kraju w 1983 roku wkrtce zosta dziennikarzem
Polityki, pocztkowo jako redaktor dziau publicystyki gospodar
czej. W 1990 roku obj stanowisko zastpcy redaktora naczelnego
i wiceprezesa wydawnictwa. Cztery lata pniej zosta redaktorem
naczelnym i prezesem Spdzielni Pracy Polityka. Jednocze
nie w latach 90. wspredagowa telewizyjne Listy o gospodarce
i uczestniczy w innych programach publicystycznych na antenie
TVP (Gorca Linia, Tylko w Jedynce i Co za co).
Podczas spotkania z funkcjonariuszem wywiadu PRL Jerzy
Baczyski podpisa owiadczenie, w ktrym podano haso kon
taktowe, i przyj pseudonim Bogusaw. Baczyskiego pozyska
inspektor T. Szopski z Wydziau V III128, ktry zajmowa si rozpra
cowywaniem organizacji finansowych i gospodarczych. Wskazuje to,
na jaki rodzaj usug od Bogusawa liczy wywiad.
Baczyski po powrocie do Polski odby kilka spotka z funk
cjonariuszami SB. W raportach SB mona zapozna si ze szcze
gami na temat zmiany nazwiska Jerzego Baczyskiego (wczeniej
nazywa si Sroka), jego ycia osobistego i romansw. W aktach sub
specjalnych PRL znajduj si m.in. wasnorcznie napisane i podpi
sane przez Jerzego Baczyskiego dokumenty, a jednym z najwaniej
szych jest owiadczenie dotyczce zachowania w tajemnicy faktu, e
w yciu Warszawy pracuje funkcjonariusz sub specjalnych PRL:
Owiadczam, i zostaem poinformowany i zdaj sobie spraw z tego, e
fakt zatrudnienia znanego mi oficera wywiadu PRL w red. Zycia Warszawy stanowi tajemnic pastwow specjalnego znaczenia. Dlatego
ten fakt zamierzam zachowa w tajemnicy. W przypadku ujawnienia
przeze mnie posiadanej informacji - dotyczcej osoby oficera wywiadu
PRL - zdaj sobie spraw, i bd pocignity do odpowiedzialnoci,
zgodnie z obowizujcym w Polsce prawem. Jerzy Baczyski129.
Z TSi//
RiFoet owauicTjinr
'
:
s* Spotkania %10PB*
'
>o% r***U
p m m i l u u f t m t w t U m sp o tk an i* a? da. \\ b / m s * i w . a u tm t a r ti a
; Pa^itift.
*.
Jr.
-.**
liii ii-i.i
iiiilii! III-W:'9:M^: fy
g * F?**4n
o5--*
'
>|W
'.$0ficsarsaaaaaj aukvt
FiVkr&sSimiaii adw
.8ag*4iwwpisr-ranj*1&
**;<dot
in& H iiu p *a*dp^ obi*
....... ....
paar-s>i
fm?eu%kic4 ti u th -w ^ a lp y c h * % * / *
&fcMtwr
to. ffejwfti*goz BlnmCftadcregoMStsfctrfljp
sainftrmotaafi4rf tai ve*#nte.| afaktachdoiw*.>jehoaefcyW
iSo^lwn*
tmknir apoiknni*mgdnilm ?> *Bb*msawa*, ii kopfn***** spotkania
judwH
SM
O
*Jegoasismb$d&*sodhrsiplsem
*#dtustunataat *sp.v
niwMi dalannttaurafciaj
r kt&rsj ?*$&**" daiaAa*
'B&guaS&w**poinfom<sa ponadto, ii ostate^anis aresvgnafcar?
v|wluW
*rsmw?~* uwwji naarakaniniarwaaania,,i^kosoH
j raiakiomas^ssn /X .
126
Uwaszczeni
Jan Bijak przeprowadzi zesp przez transformacj i zapewni mu
samodzielno finansow. W 1990 roku Polityka wydzielia si
z Robotniczej Spdzielni Wydawniczej Prasa-Ksika-Ruch
i utworzya wasn Spdzielni Pracy Polityka.
Bijak, aktywny dziaacz PZPR, zwiza si z pismem w roku
1969. W latach 197 0 -1 9 8 2 peni funkcj zastpcy redaktora naczel
nego. W atach 199 0 -1 9 9 2 by, obok m.in. Donalda Tuska, czon
kiem komisji likwidacyjnej R SW Prasa-Ksika-Ruch.
Jak wynika z akt IPN, kontakt operacyjny z Janem Bijakiem
nawiza na pocztku lipca 1957 roku porucznik T. Ordon z Wydziau
VII Departamentu II M SW Chodzio o inwigilacj osb przyjedaj
cych z zagranicy i Polakw wyjedajcych na Zachd a take do Kra
jw Demokracji Ludowej, gdy zadanie to leao w gestii Wydziau VII
kontrwywiadu. Jak zapisa por. Ordon w notatce subowej z 4 lipca,
127
128
129
130
131
SB zaatwi mieszkanie
Od lat znaczcym dziennikarzem Polityki jest Marek Ostrowski. Do
marca 2012 roku peni w redakcji funkcj kierownika dziau zagra
nicznego143. Wedug akt komunistycznej bezpieki Marek Ostrowski
w PRL by zarejestrowany jako tajny wsppracownik Departamentu
II, czyli kontrwywiadu. W 1976 roku podczas werbunku pisemnie
zobowiza si do wsppracy i obra ps. Janusz144. Dostarcza
informacji o pracownikach ambasad USA, Wielkiej Brytanii i Holan
dii. Podczas werbunku stwierdzi, i rozumie potrzeb udzielania
nam pomocy i nie widzi w tym wzgldzie przeszkd - pisa esbek.
Zreszt, jak przyzna oficer prowadzcy, zadania operacyjne kandy
dat na T W realizowa ju przed zwerbowaniem. By dla SB cennym
kontaktem take ze wzgldu na gr kombinacyjn, jak bezpieka
132
- informowa Bast148.
133
134
135
136
- przestrzeg.
PAP bya natkana agentur. Dowiedziaem si, e kierownik mojego
dziau zagranicznego PAP by zamieszany w afer elazo. Mieszanie
mnie do tego uwaam za nieuczciwe
- doda Ostrowski152.
Senator
Niezwykle ostro na ujawnianie informacji o wsppracy z SB reago
wa Krzysztof Teodor Toeplitz, ktry z Polityk wsppracowa
od roku 1983. Jak ujawnili autorzy Misji specjalnej w T V P 153, znany
felietonista zosta zarejestrowany w latach 70. jako tajny wsppra
cownik Departamentu II o pseudonimie Senator154. Toeplitz mia
zosta zwerbowany gdy milicja zatrzymaa go za jazd pod wpywem
alkoholu. Publicysta pytany przez dziennikarzy zaprzecza faktowi
wsppracy twierdzi, e nawet jej mu nie proponowano.
Po programie Misja specjalna napisa, i nie ma zamiaru zaj
mowa si szambem rozlanym przez dziennikarzy TVP. Doda, e
nie chce skary autorw programu do sdu, bo ma pogard do ujaw
niania informacji o zwizkach ze subami specjalnymi PRL.
Nie mam zamiaru sdzi si z gwniarzami [...] nie bd udowadnia,
e nie byem wielbdem155.
137
Rozczarowany, e SB zapomniao
Jedn z najbardziej znanych postaci wiata dziennikarskiego w PRL
by Wojciech Gieyski157, do Sierpnia 1980 roku rwnie autor
tygodnika Polityka. Wedug materiaw SB zosta on zareje
strowany jako tajny wsppracownik uywajcy pseudonimw
Jerzy Stefaski i Stefaski (nr rej. 2 8 5 4 , nr arch. 13434/1).
Werbunku dokona 10 sierpnia 1957 roku Zdzisaw Paczyski,
zastpca szefa Wydziau VII Departamentu II MSW, w zwizku
z wyjazdem Gieyskiego w grupie dziennikarzy na VI Festiwal
Modziey do Moskwy. W ramach kontrwywiadu Wydzia V II zaj
mowa si bowiem nadzorem nad obywatelami polskimi udajcymi
si na Zachd oraz do pastw socjalistycznych w celach subowych
i turystycznych. Stefaski mia wic szpiegowa kolegw jadcych
do Moskwy. Publicysta by wwczas redaktorem w pimie Dookoa
wiata. Takie wanie zadanie kontrwywiadowcze dotyczce pol
skich pracownikw redakcji otrzyma. Pierwsze spotkania w nowym
charakterze Stefaski odbywa w stolicy ZSRS z tamtejszym rezy
dentem.
Po powrocie do kraju Gieyski wyrazi ch podtrzyma
nia wsppracy. SB odnotowaa, e Stefaski by wielokrotnie
138
139
>V'
ps *Sif&BkV
dni a 1 0 TIII* 1$5? r przez
brew o ln o ci, Celem jego
a wie td-
cudzoziem-
dyplo-
matw zachodnich.
sprytnym* sdclryst
. ^ror&dzi dodd
* gt o smi er. la t o* a &nf3j|e w polni oddanego naszej
k n ie mona m a d do niego mikszych s s s t r s e -
obyci#
#
'\ Jr Tspdpr.ajf\
ay
dzielone4f$ftd&Lv a
.....
tr a k tu je Ja k o obowizek obywatel-
.
^ ^ c a u j * ob etnie le c z bez *ikssego
| ^ i c o rJa ^ & | ^ l4 g p x a n ia oso b isteg o ^ - robi to po drodze1swoich
obowizkw
w m z i e po te* z oby
C:
% mim * *6s&ctfftl n a la ly
S|aliis;i**e**
a .-i'':
. . , .
* ^ *y ^ J
140
Z MO do Izraela
Redakcja Polityki przyciga do siebie rwnie byych funkcjonariu
szy Milicji Obywatelskiej. Kim takim jest Roman Frister - w III RP
korespondent tygodnika w Tel Awiwie. Frister pracowa najpierw
w MO, dopiero pniej zaj si dziennikarstwem. W 1957 roku
wyemigrowa z rodzin do Izraela. By korespondentem polskich
pism - m.in. tygodnika Od Nowa.
Fristera zarejestrowa w 1973 roku wywiad PRL162. Spraw
dotyczc rda informacji przekazano do archiwum bezpieki
w 1990 roku. Suba Bezpieczestwa wykorzystywaa go jako
agenta dziaajcego na terenie Izraela. Dziennikarza zarejestrowano
pod pseudonimem Raf. Od 1959 roku do agresji izraelskiej na
Bliskim Wschodzie utrzymywali z nim kontakty oficjalno-towarzy
skie oficerowie peerelowskiej rezydentury w Tel Awiwie - Cyprian
(T. Lipowski) i Tom (T. Laskus). W tym okresie Raf przekaza
wiele informacji o wartoci operacyjnej dotyczcych na przykad
inwigilacji polskich placwek przez izraelskie suby specjalne jak
i informacji o sytuacji w izraelskim M SZ i partii Mapam163. Rezydentura oceniaa go jako osob zaufan. Fristera zakwalifikowano
jako kontakt informacyjny (KI). W zamian za dostarczane informa
cje Raf otrzymywa nagrody pienine. Wspprac zawieszono
w poowie 1967 roku. Kontakt z KI reaktywowano w 1978 roku
w czasie przyjazdu Rafa do Polski na obchody rocznicy powstania
KARTA
K I G S Z 81 \- X C* *J A
t]K
/3 A C K E T /
1 m
JJRYPTONIM
>' x \
-S N
RE EST l i CY3 N Y
s > lv ,u
RODZAJ /K A T E G O R IA SPRAW Y/
ROK Z A O E N I A
S r RAWY
j i) a
/ f i" 0
0 "
ROK Z D A N I A
SPRAWY
0 0 A S C H IW U i *
D ATA F IL M O W A N IA
TEREN / K R A J /
b i
A
1 v/
(
U hoFJM m A
Jj
sO tV(i ^
z5am 5a
RODZAJ F IL K U
142
Dumni ze suby
Niewygodne dla Polityki rozliczenie z przeszoci jest kwitowane
szyderstwem. Jak pisa Wiesaw Wadyka:
Nie zawiedli take koledzy dziennikarze, zwaszcza ci z obozu IV RP
na to pytanie maj gotow odpowied, ba, wicej - waciwie uwaaj,
e tego pytania w ogle nie powinno si zadawa. Bo Polityka nie
powinna bya powsta, potem istnie, a ju na pewno powinna bya
zgin w 1989 r. A jeli dzisiaj jest i dobrze daje sobie rad, nadal ma
najwicej nabywcw spord wszystkich tygodnikw opinii, to jest
to jaka niesprawiedliwo losu, bez maa dowd na dziaanie szarej
sieci, ktra niecnie oplota Trzeci RP.
[...]
A jednak nowa Polityka nadal jest Polityk nie tylko dlatego, e na
jej korytarzach i na amach mona spotka tych samych autorw, kt
rzy s tu obecni od kilku dziesitkw lat. Przede wszystkim dlatego,
e nie zmienia swojego sposobu mylenia - cho tre tego mylenia
jak najbardziej - e dobiera sobie ludzi do pracy wedle niezmiennych
regu, e ma swj styl jazdy i swoje ulubione figury164.
143
144
145
Beniaminek
Do Polityki trafi rwnie Micha Komar, syn generaa Wacawa
Komara, jednego z czoowych namiestnikw sowieckich instaluj
cych system komunistyczny w Polsce. Micha Komar mwi o ojcu,
e to wielki patriota Polski i socjalizmu, ktry zosta przez aparat
wadzy brutalnie odsunity i skoczy ycie w zapomnieniu174.
Tak jak Mieczysaw Rakowski wyprowadzi sztandar PZPR, tak
syn Wacawa - Micha Komar - zwin Sztandar Modych. Pismo
modych komunistw, ktre przej we wadanie, przestao ukazywa
si w lipcu 1997 roku. Komar sta si w ten sposb grabarzem tytuu
istniejcego od 1950 roku.
Sztandar mia swoje pikne chwile w czasach odwily w Pa
dzierniku 56, w Sierpniu 80, cho nie naley zapomina take
i o chwilach zych. W 1995 zesp przystpi do gruntownej przebu
dowy gazety postrzeganej przez znaczn cz opinii jako twierdza
146
- pisa Komar175.
Ponad trzydzieci lat przed zamkniciem kart historii pisma
Micha Komar zosta figurantem sprawy, zaoonej przez Depar
tament III M SW w zwizku z wydarzeniami Marca 6 8 176. Suba
Bezpieczestwa odnotowaa, i Komar w okresie poprzedzajcym
protesty w kraju kontaktowa si z przygotowujc je grup osb
dziaajc na Uniwersytecie Warszawskim177. Komar by te wsp
organizatorem wiecu, do ktrego doszo na SGPiS (Szkoa Gwna
Planowania i Statystyki - obecnie Szkoa Gwna Handlowa w War
szawie) w czasie wydarze marcowych. Uczestniczy w redagowaniu
rezolucji do naczelnych wadz PRL, w ktrej apelowano o usunicie
Mieczysawa Moczara ze stanowiska ministra spraw wewntrznych
i wyjanienia przyczyn represji ze strony MO, ktra pacyfikowaa
protesty. W grupie protestujcych na SGPiS byli przede wszystkim
synowie wpywowych postaci PRL; oprcz syna generaa Wacawa
Komara by w niej take syn prominentnego dziennikarza Polityki
Wiktora Borowskiego - Marek178, czy Stefan Bekier, syn byego radcy
ambasadora PRL w Meksyku i dbrowszczaka Aleksandra Bekiera179.
T grup zasila te Henryk Daszkiewicz, ktrego ojciec by dyrekto
rem departamentu w Komisji Pracy i Pac.
Po wydarzeniach marcowych Stefan Bekier wyemigrowa do Fran
cji, gdzie zosta dziaaczem trockistowskim. Henryk Daszkiewicz180
wyemigrowa do Kanady, skd powrci w 1990 roku i redagowa Ex
Libris, dodatek literacki do ycia Warszawy. Komara relegowano
z uczelni, ale prawa studenckie przywrcono mu w nastpnym roku
i w krtkim czasie uzyska dyplom magistra.
SB odnotowaa, i w wiecu uczestniczy syn generaa brygady
Wacawa Komara. Tene w lutym, czyli na kilka dni przed wiecem na
SGPiS, przesta peni funkcj dyrektora generalnego w M SW Zapi
sano, e syn generaa wystpowa w roli rzekomego obrocy interesw
147
148
149
wsswp*jer. m
h C Z K A
151
152
153
154
155
156
157
158
lv
< 7 b f Xr (
i
( c
oi^svvo,k4e-v\^
? -t
c -
c~(AA>M'O<J
kn_U ^
fy -c rw -L ,,
IA > A l* v ^
HSW
W
Zobowizanie Tadeusza Stpnia z 19 maja 1981 roku (IPN BU 001198/7227)
.A
M I k r - jiiir r !
.a:'
Id entyfikator
- S E L
"
.WW/
o
n k i e t a
p e ii s o n a l n a
g ? r P / / v .. ........
\Adc.4'
rn p z u o z -(h iC H G t
T
AM-.<v
'
:A
f^UCj
f; A
P io
ka
c
o;b e t 54,
*uroni.i>
UAAUpUAW/\
TA I /VV P P p o
6q w /vV >0
//Uy>fiS-A/V"
..........
J > y e n .n /
f i;
:a B
-*
>rt /
17
:->
P P o T 2k>.
160
161
- pytaa Paradowska.
Rok pniej zaja si przyszoci polskich uczelni - w artykule
Jaka szkoa wysza w roku 2 0 0 0 ? pisaa, e rok 1986 jest niezwy
kle wany gdy ma przynie odpowiedzi, jaki model szkoy wyszej
bdzie obowizywa w Polsce wkraczajcej w nowy wiek.
Do udzielenia takiej odpowiedzi zobowizay resort, X Zjazd
i XXIV Plenum KC PZPR - podkrelaa Paradowska.
W Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyszego usyszaam, e obec
nie wszystko w rkach uczonych. Od aktywnoci intelektualnej pra
cownikw naukowych uczelni zalee bdzie materia wyjciowy do
dalszych prac. Jest to szansa, ktrej zmarnowa nie mona209.
Skok w polityk
Po 1989 roku Janina Paradowska zaja si polityk. Sukcesywnie
te poszerzaa swoje zainteresowania - oprcz polityki zajmowaa si
rwnie subami. W 1997 roku (1 IX) wczesny komendant gwny
policji genera Marek Papaa powoa na dwa lata 16-osobow Rad
Konsultacyjn. W jej skad weszli: Janina Paradowska, Jan Widacki,
Janusz Daszczyski, ksidz biskup Marian Du, profesorowie Lech
Falandysz, Marian Filar, Zbigniew Hoda, Brunon Hoyst, Andrzej
Rzepliski, Andrzej Winiewski, Jzef Wjcikiewicz, Lena Kolarska-Bobiska, Krzysztof Michalski, Stanisaw Podemski, Andrzej
Rycki i Robert Smole.
Powoanie Rady miao na celu - jak napisano w oficjalnym
dokumencie - intelektualne wsparcie policji i wspomaganie jej
kierownictwa m.in. w podejmowaniu strategicznych decyzji i roz
strzygni.
162
- biadolia Paradowska212.
163
164
Pod rk z Nie
Nie sposb wyznaczy lini graniczn midzy Nie Urbana a Poli
tyk ze wzgldu na blisko mentaln redaktorw obu zespow.
Publicyci Polityki korzystaj rwnie z lamw Jerzego Urbana.
Na swoim koncie publikacje w Nie ma choby felietonista Polityki
- Ludwik Stomma215. Z wyksztacenia etnograf, syn znanego dziaacza
katolickiego Stanisawa Stommy (1908-2005), ktry przez dziesiciole
cia zwizany by z Tygodnikiem Powszechnym. W swojej publicystyce
Ludwik Stomma prezentuje pochwa dla obecnej Rosji. W felietonie
powiconym tragedii Czeczenii przedstawia j tak, by zbagatelizowa
rosyjskie ludobjstwo. Podkrela, e przecie Rosjanie w Czeczenii zaa
twiaj swoje sprawy wewntrz swoich wasnych granic216.
Byy rysownik pisma Polityki Marek Raczkowski to dobry
znajomy Urbana. Bywa u niego w domu, wypili razem wiele wdki.
Raczkowski pywa w basenie w domu Urbana, nastpnego dnia cho
dzi w szlafroku pani domu217. Rysownik Polityki zyska z saw
wtykajc polsk flag w psie ekskrementy.
Kolejnym znanym dziennikarzem zwizanym z Polityk
i Nie by Wiesaw Grnicki. Wiele czasu powica dziaalnoci
politycznej. Bra udzia w wielu historycznych wydarzeniach jako
naoczny wiadek. Warto chociaby wspomnie o tym, e peni funk
cj korespondenta wojennego na Bliskim Wschodzie i w Indonezji.
Wsppracowa z licznymi czasopismami, by pracownikiem Polskiej
Agencji Prasowej a od padziernika 1981 roku dziaa take w admi
nistracji pastwowej. Uznawano go za jednego z gwnych propa
gandzistw wczesnej wadzy rzdowej, pisa m.in. przemwienia
165
- pisa tygodnik.
Tekst podpiera si wypowiedzi prof. UJ Ewy Nowiskiej,
ktra twierdzia, e decyzja Ruchu jest prawnie podejrzana.
Powoywa si na przepisy prawa twierdzc, e bez ich zamania
nie da si ogranicza wolnoci pisma do treci publikacji. Pada
przestroga, i Ruch powinien traktowa wszystkich wydawcw na
rwnych prawach.
W tekcie oddano te gos samej Daniszewskiej, ktra odtrbia,
i odmowa Ruchu to nagonka polityczna na Urbana, ktrego ciga
jcy nie potrafi dopa w inny sposb.
Z Nie Urbana, obok Wiesawa Grnickiego, wsppracowa
te publicysta Polityki Ryszard Marek Groski. Obaj dopuszczali
166
167
168
169
170
171
Z kolei Jacek akowski straszy, i kraj jest w przededniu lustracyjnego tsunami - zgodnie z jego przewidywaniami Polsk zala ma
fala nazwisk tajnych wsppracownikw sub PRL. Bd wrd nich
nasi znajomi i krewni, mistrzowie i przyjaciele. Kady, co dwunasty
Polak, zostanie ujawniony jako TW. Czeka nas wic prawdziwa defi
lada w rnym stopniu poamanych dostojnych szkieletw - przera
a. akowskiemu jey si wos na gowie, bo czeka nas bl i fala
rozczarowa238.
Sawomir Mizerski podgrzewa! jeszcze nastrj medialnej histerii
twierdzc, i lista Wildsteina wywoaa medialn bijatyk239. Szybko
odpalono sown amunicj, starajc si za wszelk cen znokautowa
przeciwnika.
Szczeglnie antypatyczna w postpowaniu Wildsteina jest pasja
siania zamtu; Lustracja w jego wydaniu jest dzika, nieopanowana;
To co robi, to po prostu zdziczae dziaania - skleja epitety autor.
Podejmujcy z upodobaniem temat lustracji Krzysztof Burnetko
szydzi w 2 0 0 6 roku, i dotychczasowa wyaniaa za mao agentw
SB jak na potrzeby polityczne rzdu PiS, dlatego nowa ustawa ma
ujawnia wszystko, co jest w magazynach IPN . Nie tylko tajnych
wsppracownikw, ale wszelkie osobowe rda informacji. Zasu
gerowa, i o tym, kto stawa si OI (osobowym rdem informa
cji), decydowali jedynie esbecy. Straszy, e wybuchnie bomba lustra
cyjna. Publikowanie listy kontaktw SB miao si odbywa etapami,
co w retoryce wojennej Burnetki oznacza wybuchy kolejnych adun
kw, ktre wstrzsn krajem240.
Burnetko nazywa lustracj coraz bardziej mierdzcym jajem .
Poucza, e prezydent ma prawo odesa kontrowersyjn ustaw do
Trybunau Konstytucyjnego, zanim j podpisze. Ten sposb pozby
wania si trudnych z politycznego punktu widzenia pomysw legi
slacyjnych stosowa z powodzeniem jego poprzednik241.
Z kolei po ujawnieniu akt IPN dotyczcych biznesmena Leszka
Czarneckiego (wedug akt SB zarejestrowanego jako T W Ernest242
i KO Ternes243), twrcy Getin Banku, Joanna Solska pisaa, e
172
NOTATKA
>|p
INFORMACYJNA!
glfli?
0 1O^\, US$1VvM
:r
41T
V;
t o o m !'
kurt}';
;.: Sv
i j*h?
H fV f)!v l T \J ^ w v t
ill^ o *i l l l l ^
", .;p l | l
| l l l l l
41 i ' S K -
llll H ii ll8 # : ll 1 . . . W
E -r ,
f 'A "<(
" 0p _ -t> 0
::5
)
i o lt
v ^ ~ 1 ) *c - 2M sAS
i i i j l l
i L - 15
;?i>\ kk
; .O:x
\
^ 0
0 i a . 1S03*
^ ^ H
} W -Oli L> *.C
- |)Vt
Ovo
| |0
.(,
At^ iw \te u w u \
:; -., x
174
Samowybielanie
Jerzy Baczyski stwierdzi, e cho to tygodnik Wprost obrzuca go
poubeckim ajnem, to z jego redaktorem naczelnym Markiem Krlem
nie zamieniby si na yciorysy. Opis akt IPN na swj temat nazywa
ubeck robtk, a jednoczenie wskazuje, e naczelny Wprost by
tajnym wsppracownikiem o ps. Adam248. Baczyski wyrzuca mu,
i nie odda on legitymacji partyjnej jak wielu porzdnych ludzi.
175
176
177
PRZYPISY
W. Wadyka, Polityka i jej ludzie, Warszawa 2 0 0 7 , s. 9.
Ibidem, s. 10.
Ibidem, s.l 1.
Stefan kiewski (1 9 1 1 -1 9 7 1 ): wsptwrca PPR, dawny szef wojujcego, mark
sistowskiego pisma Kunica (1 9 4 5 -1 9 4 8 ), wchodzi w skad wadz PZPR, sekretarz
naukowy PAN (1 9 5 3 -1 9 5 5 ), minister szkolnictwa wyszego (1 9 5 6 -1 9 5 9 ). Po wyda
rzeniach marcowych usunity z KC. By redaktorem naczelnym Polityki w latach
1 9 5 7 -1 9 5 8 .
5 Jerzy Putrament (1 9 1 0 -1 9 8 6 ): pisarz-komisarz, jak okreli go Marian Hemar. Zacz
od dziaalnoci w Modziey Wszechpolskiej na Uniwersytecie Wileskim, ale w latach
30. przysta do komunistw, pozostajc jednak antysemit. W 1939 roku we Lwowie
zosta zwerbowany przez N KW D, po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej wyjecha
do Moskwy. Nalea do zaoycieli Zwizku Patriotw Polskich. Do Polski powrci
wraz z Kociuszkowcami. Po wojnie by ambasadorem Polski komunistycznej w Paryu
(1 9 4 7 -1 9 5 0 ). W czasach stalinowskich mia ogromne wpywy wrd literatw nie
tylko jako sekretarz generalny Zarzdu Gwnego ZLP (1 9 5 0 -1 9 5 3 ), ale take jako
1
2
3
4
178
6
7
179
180
181
182
43
44
45
46
47
48
49
50
31
52
53
54
55
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
183
184
74 Kuba Wojewdzki, Talk show, gociem programu Daniel Passent, 19 lutego 200 6 .
75 Stwierdzenie to wypowiedzia Jerzy Urban obecny na spotkaniu promocyjnym ksiki
Daniela Passenta Pod napiciem prowadzonym przez redaktora Tomasza Lisa w styczniu
2 0 1 0 r.; profil tygodnika Polityka w serwisie Facebook: https://www.facebook.com/
video/video.php?v=275773717354, dostp 24-1 0 -2 01 3 r.
76 AIPN BU 2082/151.
77 Notatka informacyjna, padziernik 1974, AIPN BU 2082/151.
78 Notatka operacyjna, maj 1975, AIPN BU 2082/151.
79 Ibidem.
80 45 lat Polityki, Gazeta Wyborcza, luty 2 0 0 2 , nr 50.
81 Notatka SB, marzec 1968, AIPN BU 2082/151.
82 Ibidem.
83 Informacja od rda SB o ps. Maria na temat Daniela Passenta, kwiecie 1968,
AIPN BU 2082/151.
84 Andrzej Berkowicz, syn Oskara Berkowicza, sekretarza Komitetu Okrgowego
KPZU we Lwowie oraz kierownika Centralnego Wydziau Wojskowego KPZU (od
1930), pracowa w Nowej W si, Po Prostu i na koniec w Dookoa wiata. Po
marcu 1968 roku wyjecha z PRL. Oskar Berkowicz by tak zacitym komunist,
e w 1932 r. wyjecha do Moskwy, gdzie pracowa w Midzynarodowej Organizacji
Pomocy Rewolucjonistom. W 1935 r. zosta aresztowany i zesany do agru (kopalnia
zota) na Koymie. Do Polski wrci w roku 1956 i zaraz wstpi do PZPR. Zmar po
8 miesicach.
85 Informacja od rda SB o ps. Maria na temat Daniela Passenta, 3 0 .0 4 .1 9 6 8 , AIPN
2082/151.
86 Meldunek ze spotkania Passenta z modzie akademick i czytelnikami miesicznika
Odra we Wrocawiu, marzec 1973, AIPN 2082/15 1.
87 Notatka Departamentu III SB z sierpnia 1970, AIPN 2082/151.
88 Marian Turski, ur. w Druskiennikach w 1926 r. jako Mosze Turbowicz, w 1944 r.
zosta wywieziony z getta dzkiego do Owicimia, w 1945 r. przey marsz mierci
z Auschwitz do Buchenwaldu. Turski jest czonkiem Zarzdu Gwnego Stowarzysze
nia ydw Kombatantw i Poszkodowanych w II Wojnie wiatowej oraz przewodni
czcym Stowarzyszenia ydowski Instytut Historyczny.
89 Do i od redakcji, Senior Redaktor, Polityka 2 0 0 8 , nr 1, s. 91.
90 M. Radgowski, op. cit., s. 100.
91 A. Domosawski, Kapuciski non fiction, Warszawa 2 0 1 0 , s. 433.
92 Ibidem, s. 417.
93 Ibidem, s. 294.
94 Ibidem, s. 295.
95 IPN BU 001043/2355/D; I. Ryciak, Kontakt 11630/1 , Newsweek 2 0 0 7 , nr 21,
s. 3 0 -3 2 .
185
186
187
188
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
190
191
192
248
249
250
25 l
252
253
254
255
256
DZIELENIE PRASOWEGO
TORTU
Dziennikarstwo to jest zawd, w ktrym pierwsz kwalifikacj
jest dyspozycyjno i posuszestwo. Jeli poza tym kto umie pisa,
to dobrze, ale to jest sprawa pomocnicza i dodatkowa1 (1983)
Jerzy Urban
195
196
197
198
decyzj o wypaceniu SdRP 46,5 mld starych zotych z niezweryfikowanej nadwyki bilansowej za rok 19893. Dywidendy wypacane
przez koncern partii komunistycznej byy dla SdRP podstawowym
rdem dochodu obok dotacji budetowych i skadek.
W R SW praktycznie wszystkie stanowiska kierownicze objte
byy cis nomenklatur, a taktyczne decyzje nie byy podejmowane
przez statutowe organy RSW, tyko przez Wydzia Prasy KC PZPR
i jego terenowe odpowiedniki4. Dziennikarze R SW tak utosamiali
si z wadz, e na zjedzie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich
w padzierniku 1980 roku, a wic ju po strajkach sierpniowych,
dali pragmatyki emerytalnej na wzr wojska i milicji, gdy stano
wi front ideologiczny5.
199
200
201
202
203
204
Sowieckim. Po ukoczeniu Uniwersytetu Leningradzkiego (1 9 5 0 1959) pracowa w M SZ; dwukrotnie by wysyany do agend ONZ:
najpierw by ambasadorem w Staym Przedstawicielstwie PRL
w Nowym Jorku (1 9 5 9 -1 9 6 5 ), a nastpnie przedstawicielem przy
Biurze Europejskim ONZ w Genewie (1 9 6 9 -1 9 7 3 ). Kiedy dziaacz
modzieowy przygotowywa si w Sowietach do kariery w MSZ,
w latach 1 9 5 2 -1 9 6 0 mieszkanie [jego ojca byo wykorzysty
wane przez Sub Bezpieczestwa jako Lfokal - aut.] K[kontaktowy
- a u t.].
Natorf oeni si w Leningradzie, a jego maonka znalaza prac
w Redakcji Kontroli Audycji na Zagranic Polskiego Radia.
Po powrocie ze Szwajcarii Natorf zosta dyrektorem Departa
mentu M SZ ds. stosunkw z ZSRS (1 9 7 7 -1 9 8 1 ) i po krtkim kie
rowaniu Wydziaem Zagranicznym KC (1 9 8 1 -1 9 8 2 , 1985), w klu
czowym okresie pieriestrojki, zosta ambasadorem PRL w Moskwie
(1 9 8 6 -1 9 9 0 ).
Departament I, zapytany przez M SZ o sprawdzenie danych
dotyczcych Natorfa, odpowiedzia, e wymieniony figuruje w kar
totece Biura C MSW. Mat. Wydz. II Biura C dot. 42554/11 oraz
wg infor. Wydz. V III Dep. I. 9 grudnia 1 9 7 6 23.
Osoby zaangaowane w Lundacj Wschd-Zachd miay wic
powizania ze subami i moskiewskim Centrum.
PZPR przekazaa 100 min starych z Lundacji Wschd-Zachd
za porednictwem Agencji Gospodarczej Sp. z o.o. zarejestrowanej
w grudniu 1989 roku przez Leszka Millera i Mieczysawa Wilczka.
Wacicielem Agencji byo KC PZPR, a od maja 1990 roku - SdRP24.
Wiosn 1990 roku, kiedy R SW bya ju zagroona nacjonali
zacj, jej Zarzd zaproponowa spdzielni Czytelnik przejcie
7 kamienic o bardzo duej wartoci, 17 tytuw prasowych i dru
karni przy ul. Marszakowskiej w Warszawie. W ten sposb chciano
wyprowadzi majtek. Rozmw ju nie sfinalizowano, ale Komisja
Likwidacyjna oddaa pniej Czytelnikowi nieruchomoci formal
nie w zamian za rezygnacj ze zwrotu tytuw prasowych25.
205
206
? g o t o k 6 I
nr J/fd
poidtnls larid u
0 b 5 l *
w dniu 11*03*1110 t*
11 Cssuk-owi#
DfM
fiyr#k*or*y r
2)
31
Mi
O f f # k t o x i :f
B ls r *
43 lprmis
Byzmkt-Oz tyi*
Wif4leiiigs
lisromietwo
ft6"Peiityk**
* $lwani7 J.Tatofcowilti
- Mii staw Paprotki
- h t l m trnpl i
fm&muMz Umk&mk
- 2bfRi rre
l@ ftxw Emcmfe
<* Mk Roal*eki
w tm m s$ m k
i*w ieki
Siwicki
MlrosMw Borowski
mmmld
Mn i i j s k
Mrsy PommMki
KrzymMtot $fc*f*nk
Frtyjffto n&Mzpujcy porz&tk iii#hftf s
i <. M n i o s t k
r a ia k o ji
t y o S n lM
P o l i t y k * *
*?osrtt*
i.
207
Komisja Mazowieckiego
23 stycznia 1990 roku, na sze dni przed wyprowadzeniu sztan
daru PZPR, swoj dziaalno rozpocza Komisja Rzdowa do
208
209
Komisja Likwidacyjna
Ustawa z 22 marca 1990 roku o likwidacji RSW przewidywaa trzy roz
wizania: nieodpatne przekazanie wydawnictw spdzielniom dzien
nikarskim, o ile zostay zaoone przez co najmniej poow pracow
nikw, sprzeda w drodze przetargu lub przekazanie na rzecz Skarbu
Pastwa. Wniosek o przekazanie spdzielnie miay skada do 6 lipca,
a wysoko wkadu na czonka powinna bya wynosi trzy rednie pen
sje. Pniej wprowadzono wymg wykazania si wiarygodnym rde
finansowania dziaalnoci wydawniczej. Warunkw przekazania nikt
210
211
212
213
Podziat tupw
W padzierniku Komisja Likwidacyjna przyja plan zagospodarowa
nia majtku. Pion kolportau, oprcz jednej jednostki, przekazano
Skarbowi Pastwa. W ten sposb utrzymano monopol na rynku
i w praktyce zablokowano jego pluralizacj, gdy tymczasem zakada
nie firm kolportaowych od zera wymagao wielkich nakadw.
Komisja Likwidacyjna R SW Prasa-Ksika-Ruch bya jed
nym z najpotniejszych instrumentw wczesnej wadzy. Przez
cztery miesice dziaalnoci - do 20 sierpnia 1990 roku - Komisja
wymienia w sumie ponad stu dyrektorw wydawnictw i redaktorw
naczelnych. Gwnym kryterium zmian miao by usunicie funk
cjonariuszy aparatu propagandy PZPR, ktrzy jednak bez problemu
wrcili po prywatyzacji, gdy poszczeglne tytuy zostay sprzedane
- tym razem powracali nie jako propagandzici, ale jako fachowcy.
Komisja Likwidacyjna R SW w pierwszym skadzie (zmieni si on na
pocztku 1992 roku, ju po objciu przez Jana Olszewskiego funkcji
premiera) podja kluczowe decyzje, ktre cakowicie zmieniy rynek
medialny.
Do 30 kwietnia 1992 roku Komisja zadecydowaa o losach 178
tytuw prasowych: 89 sprzedaa, 70 przekazaa 60 spdzielniom
dziennikarskim, a 4 Skarbowi Pastwa, np. Literatur na wiecie.
agle przejo Warszawskie Towarzystwo Wiolarskie, a 14 tytu
w, ktrych nikt nie chcia kupi, przekazano ostatecznie na Skarb
Pastwa, podobnie postpiono z Krajow Agencj Wydawnicz. CAF
z kolei przekazano PAP44. Nieodpatnie przekazano spdzielniom
pracy kilka innych jednostek, np. fabryk mebli czy Biuro Wycinkw
214
215
216
217
218
219
220
221
Inne skadniki
Udziaw RSW w spkach nie sprzedano w drodze przetargu, jak
stwierdzaa ustawa, gdy jednoczenie przyjto zasady kodeksu handlo
wego, a ten dawa wsplnikom prawo pierwokupu. Likwidacja i wyco
fanie si ze spek oznaczaa ostateczn utrat rodkw finansowych
wyprowadzonych z R S W , ale plusem ustawy byo uniemoliwienie
zakadania nowych spek i dalszego wyprowadzania kapitau52.
Do 30 kwietnia 1992 roku Komisja sprzedaa 11 zakadw w pio
nie poligraficznym. Do najbardziej skandalicznych naleaa sprawa
222
223
PRZYPISY
1 Cyt. za: B. Dbrowa-Kostka, Dziennikarze. Weryfikacje 1 982 , konspekt filmu dok., Kra
kw 2008.
2 Jerzy Borejsza, wac. Beniamin Goldberg (1 9 0 5 -1 9 5 2 ): stalinowski dziaacz kul
tury, modszy brat stalinowskiego oprawcy Jzefa Raskiego, wac. Jzef Goldberg
(1 9 0 7 -1 9 8 1 ), oficera NKW D i kierownika V III, a pniej X Departamentu MBP. Jerzy
i Jzef byli synami dziaacza syjonistycznego i redaktora naczelnego dziennika w jidysz
Der H ajnt Abrahama Goldberga (1 8 8 0 -1 9 3 3 ). Jerzy Borejsza pocztkowo fascyno
wa si hiszpaskim anarchizmem, ale ostatecznie wybra skuteczno bolszewikw
224
225
Wydz. III Dep. III M SW Wczeniej mia kontakty z kontrwywiadem: Meldunek ope
racyjny nr 121/83 Wydz. II Dep. II MSW , w ktrym zrelacjonowano odbyt w marcu
1983 r. rozmow M. Siwca, przebywajcego w Australii w ramach Midzynarodowej
Organizacji Wymiany Praktyk Studentw Organizacji i Zarzdzania, z przedstawi
cielem Australian Security Intelligence Office. Meldunek operacyjny nr 121/83 z dn.
1 1.05.1983 r. z kartoteki meldunkw operacyjnych Biura C M SW
17 D. Kania, M. Marosz, Kwany dwr, Gazeta Polska, 8 grudnia 2009.
18 Raport z weryfikacji W SI, s. 8 1 -8 3 , z 374, http://www.raport-wsi.info/TVP.html
(dostp: 30 wrzenia 20 1 3 ).
19 Zenon Michalak w 2001 r. zosta tymczasowo aresztowany pod zarzutem wyudzenia
5 min z. W latach 1 9 9 2 -1 9 9 4 Michalak sponsorowa klub koszykarski lsk Wrocaw.
Zajmowa 72 pozycj na licie 100 najbogatszych Polakw tygodnika Wprost (1993).
20 Raport z likwidacji, s. 83, zacznik nr 4 4 i 45.
21 A. Becka, ]. Molesta, op. cit., cz. 1, s. 3 9 -4 0 .
22 Mieczysaw Wilczek, IPN BU 0197/486 (mf).
23 Notatki biograficzne dotyczce osb zajmujcych wysze stanowiska w urzdach pastwo
wych, Wodzimierz Natorf, IPN 01210/24; Wodzimierz Natorf, IPN BU 01945/ (mf).
24 A. Becka, J. Molesta, op. cit., cz. 1, s. 29.
25 Raport z likwidacji, s. 101, zacznik nr 77.
26 Ibidem, s. 84.
27 Gruntowna przebudowa struktmy RSW Prasa-Ksika-Ruch, Gos Pomorza, 15 lutego
1990, nr 39, s. 1-2.
28 M. Polaczek-Bigaj, Robotnicza Spdzielnia Wydawnicza Prasa-Ksika-Ruch u schyku
okresu PRL i przyczyny jej likwidacji, Kultura i Wychowanie 2 0 1 3 , nr 5 (1), s. 62.
29 Raport z likwidacji, s. 87, zacznik nr 71.
30 J. Baczyski, Prawdziwa historia Polityki, Polityka, 15 stycznia 2000.
31 Chodzi prawdopodobnie o Stanisawa Podemskiego, wieloletniego czonka redakcji
Polityki.
32 Protok posiedzenia Zarzdu z dnia 15 marca 1990, Zacznik nr 71 do Raportu
z likwidacji.
33
34
35
36
37
38
39
40
41
226
WOJNA SUB.
KONCESJA DLA POLSATU
Pocztek lutego 1994. Pomidzy prezydentem RP Lechem Was
a szefem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Markiem Markiewi
czem trwa burzliwa rozmowa telefoniczna:
- Panie prezydencie, koncesj na telewizj otrzyma Polsat - mwi
Markiewicz i syszy w suchawce miech a zaraz potem wrzask:
- Komu przyznalicie koncesj, kto to jest, ile wam da? Ile wzie
- atakuje Wasa.
- Panie prezydencie, nic nie wziem, od nikogo nic nie wziem
- odpowiada Markiewicz.
- Polsce nie pomoesz i sobie nie zaatwisz. Ze mn nie wygrasz,
za may jeste - grozi Wasa i rzuca suchawk1.
Niemal miesic po rozmowie, 1 marca 1994 roku, Marek Mar
kiewicz w wietle jupiterw podpisuje koncesj dla telewizji Polsat
i ujawnia dziennikarzom, e Wasa mu grozi. Kilkanacie minut
pniej Wasa, amic ustaw, odwouje Markiewicza z funkcji prze
wodniczcego KRRiT
Pocztki
Pierwsz firm z udziaem kapitau zagranicznego Zygmunt
Solorz zaoy w 1991 roku. Agencja ds. Inwestycji Zagranicznych
228
229
230
231
232
233
Rozgrywki UOP
W poowie 1993 roku, gdy KRRiT wyonia dziesiciu kandydatw
na oglnopolskich nadawcw, jej szef - Marek Markiewicz - zwrci
si do sub specjalnych o sprawdzenie.
Poszedem najpierw do wczesnego ministra spraw wewntrznych
Andrzeja Milczanowskiego, ktry skierowa mnie do szefa Urzdu
Ochrony Pastwa Koniecznego. Przedstawiem wniosek o sprawdze
nie kandydatw i byem przekonany, e otrzymam pen informacj
- wspomina Markiewicz23.
Ju po przyznaniu koncesji okazao si, e UOP na ten sam
temat, czyli opracowania informacji odnonie kandydatw na ogl
nopolskich nadawcw, sporzdzi trzy rne wersje notatki.
234
- wspomina Markiewicz.
Pierwsza z tych notatek, przeznaczona dla szefa KRRiT, zawie
raa oglne dane, z ktrych - jak mwi Markiewicz - niewiele wyni
kao. Druga notatka trafia do wczesnego premiera Waldemara
Pawlaka i bya de facto analiz dokumentw, ktre KRRiT dostaa
od wnioskodawcw ubiegajcych si o koncesj telewizyjn. Kolejna
notatka trafia do Lecha Wasy i zawieraa informacje operacyjne na
temat kandydatw.
Premier Pawlak pokaza mi notatk sporzdzon przez UOP i onie
miaem - bya ona kompletnie inna od tej, ktr dostaem
235
236
237
Zamroona koncesja
Mimo przyznania koncesji Polsatowi jego konkurenci nie zoyli
broni. Do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego zaczy napywa
skargi wacicieli telewizji, ktrzy nie dostali koncesji, m.in. od Nicoli
Grauso.
[...] Dnia 5 sierpnia (1 9 9 4 r.) nieoczekiwanie NSA (Naczelny Sd
Administracyjny) na niejawnym posiedzeniu wstrzyma wykonanie
koncesji przyznanej Polsatowi. Poniewa decyzja bya preceden
sowa, nie wiedziano, co ona w praktyce oznacza. W najbardziej
238
239
240
241
242
243
W zarzdzie PKH zasiada partner biznesowy Merkla, Gawriowa i Przywieczersldego - Leonard Praniewski, zaoyciel banku
Leonard (zmieni on pniej nazw na Bank Powierniczo-Gwarancyjny).
Kolejna osoba zasiadajca we wadzach PKH a figurujca
w archiwach IPN to Zbigniew Grycan, waciciel Zielonej Budki
- wedug dokumentw IPN w latach 1 9 7 7 -1 9 8 8 zarejestrowany
przez kontrwywiad jako T W Zbyszek45. Mia on wwczas poma
ga w rozpracowaniu pracownikw ambasady Wielkiej Brytanii,
ktrym wynajmowa swj segment. Z dokumentw zachowanych
w IPN wynika, e bezpieka dobrze oceniaa wspprac. Gry
can wyrejestrowany zosta dopiero, gdy ambasada zrezygnowaa
z wynajmu segmentu46.
W radzie nadzorczej PKH zasiadaa aktorka Beata Tyszkiewicz,
ktra w dokumentach komunistycznej bezpieki figuruje jako Kon
takt Poufny (rejestrowana kategoria wsppracy) Ela47. Wedug
znajdujcych si w IPN dokumentw Ela przekazywaa funkcjo
nariuszom bezpieki informacje na temat obcokrajowcw, z ktrymi
si spotykaa.
Kazimierz Morawski, bliski wsplnik biznesowy Rudolfa Skow
roskiego, zosta w roku 1968 - dziki zwizaniu si z grup moczarowsk - sekretarzem generalnym Chrzecijaskiego Stowarzysze
nia Spoecznego, czyli grupy katolikw rzdowych. Na spotkaniach
z czonkami ChSS w 1968 roku Morawski tumaczy, e syjonici
chcieli koniecznie doprowadzi do rozruchw w Polsce i w tym celu
napucili niepoczytaln grup modziey48. W 1974 roku Moraw
ski zosta prezesem ChSS.
Ostatecznie wadze Polskiej Korporacji Handlowej z planw tele
wizyjnych zrezygnoway po decyzji NSA, na mocy ktrej Polsat utrzy
ma koncesj - wadze PKH zajy si wwczas m.in. inwestycjami na
rynku nieruchomoci. Sam Rudolf Skowroski znikn w 2005 roku
i lad po nim zagin. Jest poszukiwany listem goczym za wrczanie
apwek.
244
245
246
/y Cg ^ L .
s t e 7f7jk..
j&Ui&j jpk*
,ri * '*
<&>
^ ji :
'
z -tu
;r
"oy, Pik
*v . ki
ts p i p i
| J
:j|
/.nj i
:fp
^runii tciw Y O H
.# i V
Ra p o r
Ea spHkauta r<w*jpdstu*
ca1 >9^ w
^-* vn w* Z'/*1,
3 p o t 1 u i .n l o
1/
kkd >r' ?
J
o a*
l| Jr^ to,oo-i29D.
K ir.fe-^c,'! t c* * , o kuni *
1/ ?>Cir e <cWk*nia >1ei
wa
J-u d w IC M k a
po*,?oJL
0fPola
:^
fV
Jerr. e~o ,
k a te l
\ r a ie u'<;*< m
mk .itr.i1 ':i**
na
i \ 4 ',;i
o ' , k i?
u h
^ j U
! ,W o l n s
'u r o -
'a T '.C 3
*/*
M t \t'i
agenta.,
N II.: ^ ':5?-jru>
..5
>v'"'
'ii: i
~ Wa^naawy '
ha>*UK<
z kadrowya
eone M-ser
">/
i o t u f,S )\ .id
o<n i ki
rn o
l M, . - l ^ r t
w '^ n
-nu ^ rro H
XI? BepI/
247
M
War z. aw a,,
198 5 - 0 6 *
SS
TA JN E SPEC JA J
Eg z .p o j e d ,
X MSK*
2 -C A DYREKTORA DEPARTAMF.HTU
Tow, pk j&jfOnisiaw Z
CM
AUA-L I S A
o p e ra c y jn e g o
nr
re j,
15562
k ry p t.
"Z eg ".
I. Podstawa wsppracy
Do w s p p r a c y
w p a d z ie rn ik u
1983
r .
n ass
na
w erb u n k o w ej w y k o rz y s ta n ia
h a n d lo w y c h
w te j
PRIf i
S u t f o a W yw iadu
r d a
fa k t
"Z eg *
p ozysk an y
d o b ro w o ln o c i.
p ro w a d z e n ia p r z e z
z a g w a r a n t o w a n o mu n a s z e
z o s ta
P od czas
*'Zeg&*'
p rz y c h y ln e
ro zm o w y
in te re s w
s ta n o w is k o
s p ra w ie .
W e rb u n e k
ze
S u l
z a s a d z ie
z o s ta
u g ru n to w a n y
PRL o r a z
z p ra c o w n ik a m i
RWE
o d e b ra n ie m
s p is a n ie m
in fo rm a c ji
umowy o w s p p r a c y
d o t k o n ta k t w
M r /s h k / ' h p
I I . c z n o .40
Z g o d n ie
s p o tk a n ia
z z a le c e n i a m i K ie ro w n ic tw a D e p a rta m e n tu
z B2 e g i e M o d b y w a j s i c n a t e r e n i e k r a j u p o d c z a s
k a id o ra c o w a g o
p rz y ja z d u
r d a
,S e g !i d y s p o n o w a m i e j s k i m
/ 2 8 ~ T 3 ' 2 4 /
a o b e cn ie
p o s ia d a
K o n ta k tu j c y
te
nr
te le fo n u
W p o c z tk o w y m
n u m erem
nr
r d o
te le fo n u
o k re s ie
w s p p ra c y
D e p a rta m e n tu
458~S0 2 5 .
o fic e r
d o w a rs z a w s k ie g o
O fic e r
C e n tra li
p rz e d s ta w ic ie ls tw a
p o sia d a
firm y
Z e g a ,
249
250
wwztAi u
4*5#
mUh
..J 1i^:\ Ca,
, ' ^
NOTATKA
* o p ra c o w a n ia pod
wzgldem
IN ^ R M j& ^ JN A
c w id e ^ c y ^ ^ p e r a c y ^ * ^ i
. /
sprawy?) W
X V
a rc h iw a ln y m
a kt
s p ra w y
Br archiwainv l W l / 1
&
W y p is a n o n a ig u ra iit6 w s p r a y ^ ^ K O I ^ s j j ^ w i d z w a rc h iw a ln y c h na st p u j c e 4l n r y
Nazwisko i imi f i
D I R S -
2.
Pi
I I
UT.*.., 23^03.
,1 - 5 9 .
S. '
,.vr
W,VIlAjTasS*r
xir x%.^!9
jp..
A
cy
A
-/* Ary-
s * * $ Y 2 /<
/y^
.......
UU-'..
: ^
W k i, a n g ie ls k i,
is k t
- mgr f i l o l o g i i s io -
p$&ki*j
dziennikarz
"r :
...
sp ra w y z kocow ym
a . d o film...^
^yatoem. w-ryjm
^wamiete ow ania
w yn
:ru e j sz y c h d o k u m e n t w .
&
#ri.
...;.
W a rs za w a , d n i a ^ S p a d z i e r n i k a
(data sporzdzenia)
19 78
r,
no
.SjM?....
(podpis opracfffciigs)
252
SIJ 0C3iim7S
7
!* A Tt U I4 E R
^&
^ I** A
^ HM
^
SZEF l i f i l l l lA Ij Y
f P?
'
th
o w r ?Mar?PTA
| M p l* r*
PJI
cv'
CIOSEK G ZMEK80MAMIC
kandydata na #clrsE# ps.' " f^AKTt *.
B1EEB2 P a w e , ur*
2 3 .0 3 . I*?37r.w
narodow e**
o b y w a ta l *two
( m i s k i* ,
yks^t*cw ri w y i * #
W a b a la o j*
o~
d z ie n n i k a r z *
* Z -c a
r o d e k t a r a n s cs * I~
c a a tk i * r o e y j a k i,
|*
o io w a c k i^ d fe ,
a n ^ ia ia k y f t it t is lk i^ it ,
2.
Q t o i Q f t iE l. E E M S E t l i E t
Kmfytfta
p # n o n lt t t
* k o n ta k t w o a o fe ia ty r h
n ie x b # d n u
da
w y ko n an ia
od r a k a
spr*wd*ft
i? ? & .
i e
k a r to te k o w y c h
s p o t k a t o w a r z y s k ic h
k a n d yd ata*
k a r ie r y
3 * i m M
z a s l i
i l i l l
kandydat
u*y*c b 4 * * e d an o d o t .
j g9 warunkdw y c ia
p 0 lity fM J
EG I.lEE EM d M m ^ .
ukfitfkaty*
J* i* U o ftsk i< w r o k u
d**nifc*rs Od r o k u
ftttK tl*
1964.
1967 d a
IW
p r a c y , h c h r k -
w ygasa
I s t a c i
praco w a
la t a c h
1979-198 2 d
Urtw*r*ytWE:ie
&
ja k o
pa s t a w i s k u
&
19*2-1967 p ra co w a
?
y jo
K u r ie r a P o ls k ie g o .
p r x a x PA ifJTEEPRSSS
IPfl BU (M33i?i/37S
PrscJt i Bnrfspnnsci
;
Po
p w re e ii
m ro te
I9 B 2
pomwini*
eto J *
stanow iafco
te p e
d i lt r w ik a *
K andydat j e s t c z o n k i * P1PR od raku ! % L
odfcawtedxil.nyeh f u n k c ji p a r t y j n y c h . H .in *
-
czonI? KZ PZFft p r i y
I I ia k r is t a r z I W
PAP?
KP|
IMTEmmmBi
XI Ssfcr s t a r e
S tr ta rs
X Swfertrx POP i* K o r s a r z a P e l s k i a .
P e n i * x * r
POP w PA
p ro p afao P y
PPL w f d x
t M m i mi noft xMod<M. i p a r t y j n y by * i i e f e r o t n i *
i m ten am an y* K ,i n . w ro k u I W
S r a P r o y a K raye
j *t
b* p o re d n i w miomirsko do p o d a w a n y ch l u d z i . Ma.lpw ni
p o a i a d a . & m a ty * je d n o c f e t e c t e . Eona ~ J o l a n t a Bm si*SZW P
U u r I 2 'Q 7 .I 9 S 4 x w y k s z ta c a n i a praw nik z a tru d n io n a J l
jedny a Z p y * w Adwokackich w H *r**M iK w c h r * k t r * *
ad w okat .C rka K a ta rz y n a - a r .
p o d a ta w w e j
1 9 7 8 o c s y s n s o a do *fcaky
l a
c n a t a k ie r z
ta m i
p o z y s k a n ia
adraaw kt
k a n d y d a ta
k ra jo w e j.
J e g o p o ao c w p rz y p a d k u
ja s t
w y k o r z y s ta m
90
U c h w i l i o b e c n e j p o s ia d a on t e
w yw iadow cze.
r e a liz a c ji
toatktm r m k i r n i I i y
naszych
2 adaft
na
m js c u
p r a c y k an d y d a ta .
Po
w yraani o
ip n ^ y
na
w sp p ra c y
x o t * u
p rz e d s ta w io n a do p o d p in a n ia P a k l a r a c j a . P r o p o z y c ja
nu
w sp p ra cy
stron: 004?
im B G31?3/3?5
t ^y&si adwta
prdst4w
besjpotradni w trskci spotkania*
ffififeE SSiliI.l2 MU&Ma*iui
Ni^ prsswiduj#
?appsM pp
Fp iserbowaniti epnoiF ^ adr6#k byds 1# utrzymywana
p r i y w y k p rz y s ta u tu J# g o t,'lo ftP d # a o lute t
przypad ku
k o n if ic z n o ie i
rwwistasrsia
km utaktu
2 s *ra c
ffd
p M W t
o-f
m^
kcrety
wjuzu.
p rk y
M
iss* prmsmiduj i * i kandydat odmwi wapdJpracy z
wywl mmrn Jfe^* Fity*
: ii
E p z p o ja d * a t a
Wyk* i d ru k . R .B .-m j r
;;lwla #**'.ii*
:;:;;4
siwta: JM#
W niosek o zwerbowanie kandydata na adreswk ps. Redaktor
(IPN BU 003179/375) (strona 3)
00^
Tajne spee* nmmmM
Ig, pojedynki'
SD
ZOBOWIZANIE
____
Ja. niej podpisany{a)
zobowizuje si na mocy dobrowolnej umowy udostpni swj
adres dla potrzeb Wywiadu Wjtowego PRL.
Bd systematycznie przekazywana) wskazanym mi osoteni korespondencj przeznaczon dla Wywiadu nadchodzc
na mj adres, bez zapoznawania m z jej treci,
Zotewizuj si do utrzymania w cisej -tajemnicy faktu
wsppracy z Wywiadem oraz znanych mi spraw i osb.
Powiadomiony(a) jestem, e w kadej diwli mog by
zwolniony{a) od obowizku wykonywania zada da potrzeb
Wywiadu Wjtowego PBL bez podania mi przyczyn i z togo
tytuu nie mog roci adnych pretensji zarwno do Wywia
du Wojskowego PRL, jak te innych instytucji pastwowych.
Wiadomym mi jest, e za zdrad i dziaanie na niekorzy
sfrona: 0050
IW I B U < X K U ? g * 3 7 5
N r
?, > J MU
# c * * y 4 * ? 2 / P O - V / 8 f
Efapa jad,
mmrhm%km*yrn Nr
I^ odni a ^ s tw ie r d z o n y # s c s i o s lu w
t e , 1 0 * * 9 B 9 r p r i # p r i d z l mmrim.m&M
O & N / P O -Y /e * w u
d y d e t ri ad r^ sA ak p p s,
^ P t k ia
"RIiaQtV**
odfeyi a 4p
P u p p P tr e j
Aktami tm j
ctetu
&MMpa&*rczmi k r a j u
los5SQwgo d l a
cy
waj* a d r e s u d l a
tt
p o lif c y j
ad rssu
p o t r t pis
*WEBAKTORw t3 M S l r a t t e
mmtMzmmntu
s y t u a c ji
rn^hm'zrmtym&nim jsr^o
p o d p ic i
o r
Mnfrccorai u zato**H*ru*
z o b o w itis n ia
d at*
m Sosi#p tm a
r ^ s o w i t frataciardai*
tr a k c t d procesu rsaprtctasaH ia d
usymfean*
p ris z
*rti
oeaiatti
w
i
k n r d s p a a d # a c jl
fa k t
n a k lttG C y k ,
Imr&mna #
^WOAKTOBA" 1.
a # rts n e 3
ja k
S A in ta rn o H M i* ,
s z s r o k t k o n ta k ty
U
c x ftc i
w d w o io n y
t te c y z j*
r o
* fa k tu ,
sym patykiem *
w y n ik a j c
sp ot a y a n i e
je ka
dy*
a k r a j
P a s ty p u da
ja k
PRL ni
d M k a ri
i
dtMMic*
p o s ia d a
za r ****:*
tttmmoMW *twirfetil d u to * * i j# d t
nas
w o ju je
m mm do c i y r u m a k
3** j# k * tw i r d c t* ,
F o d k rt l a1 i
m p d a d e n in
im t a k s I n s t y t u c j a d a r c y p s z a u a i i w
u d o s t p n i e n iu
up M niniM e ,
je s t
do m e g o .
o tr z y y t* n ii k o r e s p o n d e n c j i
i# d n e fo
k t ry
c6rtc *** M j l i
fr*w
w o jskiem *
pod j*
k t re g o
po
je s t
j *k $ n n a kie m rer y,
8 ta k t u e s p d ip r a c y
s n *
mmmto<m
Meldunek z przeprowadzonego werbunku kandydata na adreswk
ps. Redaktor (IPN BU 003179/375) (strona 1)
im
8U m / * / 3 7 S
mi mkM. L i
Gk1 praMbwrfi*
&
REOKnwr* proponuj#
rez, KAPITOL.
m s e fk s - j&a *
mtf
ppkjp ^ O ^ l
mi^cm
fr*e .
y
-
^sufj#d, * A/#
t*y fe .
d ru k .
R .B .- p p & k
ni# l9tOtWr.
SG
259
260
261
262
263
przez nie zapyta. Nie pamitam, ebym pyta go rwnie o to, czy
kto, i do jakich spraw, interesuje si osob p. Zygmunta Solorza,
waciciela Polsatu
264
PRZYPISY
1 Relacja Marka Markiewicza przytoczona w rozmowie z Dorot Kani, Warszawa,
25 wrzenia 2013.
2 Jerzy Malankiewicz ukoczy Studium Podyplomowe w O KKW M SW (2 5 .0 8 .1 9 7 8 -1 3 .0 7 .1 9 7 9 ). Ju po dojciu do wadzy Michaia Gorbaczowa zosta oddelego
wany subowo na piciomiesiczne przeszkolenie w Wyszej Szkole KGB w ZSRS
(3 0 .0 8 .1 9 8 5 ), IPN BU 003088/126 (21885/V). Z dniem 1 maja 1989 r., a wic tu
przed czerwcowymi wyborami kontraktowymi, skierowano go do pracy w Agencji
ds. Inwestycji Zagranicznych na etacie niejawnym w charakterze dyrektora Biura Ana
liz i Wnioskw Inwestycyjnych, IPN BU 003088/126, k. 205.
265
266
267
268
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
TROJKA - WENTYL
BEZPIECZESTWA
12 grudnia 1991. Czwartek, wczesny wieczr. Za kilkanacie godzin
rozpocznie si dziesita, okrga rocznica wprowadzenia stanu
wojennego. W siedzibie Programu III Polskiego Radia przy ul. Myli
wieckiej w Warszawie w programie Zapraszamy do Trjki wanie
dobiega koca rozmowa na ten temat. Prowadzi j Monika Olejnik,
a jej gomi s: Jerzy Urban, rzecznik junty Wojciecha Jaruzelskiego,
i Adam Michnik, redaktor naczelny Gazety Wyborczej Przed sie
dzib radia czekaj z kamer Jacek Kurs ki i Piotr Sernica - dzienni
karze programu Reflex TVP 1. Pierwszy wychodzi Adam Michnik,
ktry widzc kamer i pytajcych go dziennikarzy, przebiega na drug
stron ulicy i znika w ciemnoci. Za chwil wychodzi Jerzy Urban
z Monik Olejnik i wsiadaj do czekajcego na Urbana samochodu.
Kilkanacie metrw dalej samochd si zatrzymuje, z ciemnoci wya
nia si Adam Michnik i dosiada si do towarzystwa. Samochd odje
da1.
[...] Program by wwczas szokiem, bo stopie fraternizacji M ich
nika z Urbanem nie by jeszcze powszechnie znany Uparta sejmowa
plotka gosia potem, e caa trjka udawaa si na imieniny do Alek
sandra Kwaniewskiego - istotnie 12 grudnia imieniny obchodzi
wanie Aleksander. Sama Monika Olejnik w jednej z wypowiedzi
prasowych kilka lat temu orzeka, e odwieziono j wtedy jedynie
do domu. Dodaa, e kto bdzie twierdzi, i pojechaa wwczas do
270
271
272
273
274
275
Warszawa, 1986-02-26
64
T k j
Ega.nr
;o Radia
dyrektora Programu (I
TURSKI Andrzej
E m ilii Mackiewicz,
u r. 19^3-01.^25, .onaty, z^ & n^ t& rz, mgr f i l o l o g i i
p o ls k ie j 196? r . , s t u d i d l ^ i ^ H ^ r s k l e 1969 r .
czonek PZPR, DO - SJ60S45Y
fo rm a cji.
ko, nr r e j . 6 7 5 8 1 . Ro
ikfceresu jcych nas In
\ V /
INSPEKTOR W Q Z l $ u j f l r i 0 f . U l MSW
Kpt.
L ^ clT ^ D S R K iaw ^ ^
276
: {,n, :; HOWKty
u sw .
,n
277
Ct ^i T <3*>*tXENK.
r iaii-r ynrCS ^ 5 ^ *
" tte *;*.* W* ? lEHrf .....
T
..., p (
*.
ij,
. vttmciv*
Hl2-S? r^aUni
\|
f V ^ _ i
. |
h-
t lyul
Nr kssgj Immatr . k
1*}
WIADECT W O
UKOCZENIA SZKOY OFICERSKIE! SLBY BEZPIECZESTWA M S/W,
I t y ir , w D o t r z z a w e
UKOCZY KOCZ NR
OFICERSKA SZKO
SUBY BEZPIECZESTWA M. S. W
u; czasie od 1 Uatnlr
1958 e. do I
19 $*$
t.
z uiprakiem oglnym
poszczeglnych urzednsioou; uzyska uastputace oceny
i
2.
3
'kihu
Ote.CA.cp, 8wftf)Ertn<V
cperacqjr*P
: 4 Iffifiml fOiti/m .
.; Vhtk.ckm wpjsbue
>KOMISJA EGZAMINACYJNA
c^
Iw d w vWtf
is|>n| 1 .
M>ry. .: T:: .
jtafonj .
t SiOM^DANT .C.W.-M.s M
................. i 5 ?
279
280
P'i-s.*eregw
ani
aan-odo^e./
ri
e ^ b y .
Na
Kamj3io;-,iB a a r a t y m a b - l - i s i
&
^*
P\
'* i
,j
VJo^:;,M.k Sydzu - o *
4tk,arsoMJ2
Podpis lielownka s|ih, Jeda. M.O,
rfe
"
281
N r ksigi inunatr.
.*? /& /
m in is t e r s t w o s p r a w w e w n t r z n y c h
DEPARTAMENT KADR I SZKOLENIA
DYPLOM
m onam ilA
KURSU D O S K O N A L E N IA k a d r k i e r o w n i c z y c h
SUBY BE Z PIE C ZE STW A MSW
Iw t.J io m
u a id
f U ic k n ie ia ic s
S ~/m f l a - e z . W tjdz.isttiaw
*2? J }e p .
iko suW*>
m..
,1,j& j/M S L * !
Ukoczy
ff2 S . {$ -
uj.
t.......
w okresie
od
/Z
i 96 r
Ai
\ D YREKTOR
Il PARTMNtg KADR1 VhOT)Mt MSW
A/yW l/T'
* Jfl*
196 W r.
283
.1 9
dnia
r,
A^S
W NIOSEK
ua s t o pcy Dyr elt o r a Ob par t a?aon tu 1 1
vOCliald /. l.OaE j '$102
tm} i
;uu i
I*.' urodzi'*! ia
-X y :jZ i
\VybsKt,tlrnl
Anvrtti vvyu'wn\y
IS '2 9 . V . .
.711*10
/S C S Z /..
w.iin*k ttfcmm? p
M in is tr a Spraw f e n t r a n y c h .
...........................
H/jraWn<>$fc partyjna
UZASADNIENIE
1 1 1 : lIICinTli../len p o sia d a duae d o ^ w la cse n ie o p e ra c y jn e j
jedna s ta n je/pc ndr .iv\ /c h o ro b a w icn cc , a / \ yra&ga sraiany "
: ;.racy i
le c z e n ia .
B io r c
h i e r o s r J h . Snujono3 j z y k a r o s y js k i e g o o r a z o s o b is te
p reayc; o s y e jo 1 d c /w ia d c z o n ie we w sp p racy z organam i
x:t ?a\ , hcde io c h ie j.o d aj s . p a r a n e je praw idow ego r e a liz o w a n ia
zadar.
KC P ZP R :
284
w amu
24 maga 1982 r*
D p artmrnitm 11 M3W
o. '< s euktodem pracy, rprezentowanym prmz
watoiutkei
)byvft:i-'Umik)
p p k Z o f i OSltSKI
U mu i r . . i i
m 'M n k i
2.<';*8#0*y
1 /2 e ta tu
'ubow isla
.i n s p e f e t o r
pwatel;~ft) ofcowisumy^
b a s ie
trw a n ia
u m o w y
o p ra c
....... .........
m urrynKaiara
KwftUftfc*c*J*p - tW U
25
o t n y i n y w a H a ,}
..1982. X*.
w y n q p v x te n te
p a tn e
sposb
i
Umowa o prac z ppk Zofi Osisk z Departamentu IV - zwalczanie Kocioa
(IPN BU 0949/10 [15789/Y])
285
286
* 2ATWIfR02^jK *
owkto
/
............
v*8faraw , dnia
t ks*7
. T ft Ofi B
%a, tA- <
\'
DfpertcnsfiTiJ
rf
A-
...
/f t i.. 4%3
* .. y .
* 4 W
C ^ A ) i* j
iprvvy ^TryjptFHTH * n .- s r /
V FUFi
J -JdzJ,
siwfsrd$iIsn., ta
A
ffctfc c t r s * ? c
erce r::sc
r r .c ^ a ?
r r cr-soje
cosn/
kr/zicni n
t.-v&rts i\* s v s t y r i 8 . s e
w c s & c i
& kt apr& w y
cz j e j
4 f' $ ? l-
*''M.4x
v .iu - :>
- y g q ^ - , , : ,r h v ,^
5 -7 * crc i : '.n* */
h vW -j, w
Postanowienie z 17 stycznia 1990 roku o zniszczeniu akt sprawy
Marka Niedwieckiego KO Bera (IPN BU 01746/4)
288
Prezydenckie radio
Przez niemal cay okres III RP Trjka bya radiem sprzyjajcym
wadzy - inaczej byo jedynie w czasach, gdy szefami byli Krzysztof
Skowroski i Jacek Sobala. W latach 90. reporterzy Programu III
gorliwie waczyli z lustracj i z ciemnogrodem, w czasach rzdw
SLD i PO zachowywali polityczn poprawno. M icha Olszaski, dyrektor Trjki w latach 2 0 0 0 -2 0 0 1 i wieloletni dzienni
karz tej stacji, w roku 2011 zaangaowa si osobicie w Kolorow
Niepodleg - kontrdemonstracj zorganizowan przez Krytyk
Polityczn dla powstrzymania patriotycznego Marszu Niepodle
goci. To wwczas policja odnalaza w siedzibie Krytyki paki,
kastety i gaz zawicy.
Micha Olszaski w mediach nie pojawi si jako osoba anoni
mowa. Jego ojcem jest Tadeusz Olszaski - wieloletni dziennikarz
Polityki, zarejestrowany przez SB jako kontakt poufny i kontakt
operacyjny Olcha35.
289
290
- stwierdzia Jethon38.
Magdalena Jethon zostaa doceniona przez prezydenta Komo
rowskiego. 27 wrzenia 2 0 1 1 roku za wybitne zasugi dla Polskiego
Radia zostaa odznaczona Krzyem Kawalerskim Orderu Odrodzenia
Polski39.
Monika Olejnik, Grzegorz Miecugow, Beata Michniewicz, przy
gotowani w Trjce do nowej epoki, nadawali ton dziennikarstwu
politycznemu III RP.
PR Z Y P ISY
1 Reflex - program Piotra Semki i Jacka Kurskiego, TV P 1 (emisja z 13 grudnia 1991,
godz. 18.45).
2 P. Semka, Olejnik na froncie III RP, Uwaam Rze 2 0 1 1 , nr 6.
3 C. azarewicz, Trjka. P wieku na Myliwieckiej, Newsweek Polska, T l marca 2 0 1 2 .
291
292
PROPAGANDA
W NATARCIU - TYP
Tamta wadza lubia artystw
Ju nigdy nie bdzie nam tak dobrze
Olga Lipiska
294
295
Radiokomitet
Skad towarzystwa dziennikarskiego pocztku lat 90. by w pew
nej mierze pokosiem grubej kreski Tadeusza Mazowieckiego, pre
miera rzdu wielkiej koalicji (24 sierpnia 1 9 8 9 -1 2 stycznia 1991).
Do mediw gwnego nurtu trafiali tajni wsppracownicy, ludzie
bez krgosupw i wszelkiej maci karierowicze. Jedn z pierwszych
decyzji nowo powstaego rzdu byo odwoanie z funkcji szefa Komi
tetu ds. Radia i Telewizji Jerzego Urbana, znienawidzonego rzecz
nika rzdu Jaruzelskiego. W tym czasie trwao w najlepsze niszczenie
akt komunistycznej bezpieki. Wrd nich byy materiay dotyczce
Jerzego Urbana. Zachoway si jedynie akta paszportowe oraz zapisy
rejestracyjne, z ktrych wynika, e Departament II M SW prowadzi
spraw, w ktrej Jerzy Urban wystpuje pod pseudonimem Buran.
Dotyczya ona kontaktw obywateli polskich z Orodkiem Wywiadu
Izraelskiego w Wiedniu w latach 5 8 - 6 4 3.
Jerzy Urban szybko poradzi sobie w nowej rzeczywistoci: na
wniosek Przewodniczcego Komisji Likwidacyjnej RSW 25 kwiet
nia 1990 roku skada wniosek o przyznanie paszportu w zwizku
z wyjazdem do ZSRS. Urban, wwczas dyrektor, redaktor naczelny
Agencji Unia-Press, jedzie na zaproszenie sowieckiej agencji informa
cyjnej APN w celu nawizania wsppracy4.
W
arszawa,dn.^3
InstytutPamiciNarodowej
Kom
isjaciganiaZbrodni
przeciwkoNarodowi.Polskiem
u
OddziaoweBiuroUdostpniania
iArchiwizacjiDokum
entw
wW
arszawie
dat.BUW
a-HM
Si!1-530/13
W
ypis*system
uSYSKIN
aapodstawiekartynrBUM87301710
zdaaO6.042O0r.
JerzyUrbans.Janaar,03.08.1,933r.
i}MSW49066/11,nrrej.29142o,anwr,03,08.1933,ps.BURan
297
298
INFORMACJE O OSOBIE
M
Identyfikatory: 32052003557, 3205209992R
DRAWICZ
ANDRZEJ JZEF
JOZEF, KRYSTYNA z domu SLAAK
20.05.32 w: WARSZAWA (WARSZAWSKIE STOECZNE)
POLSKA
DOKUMENTY:
DOWOD OSOBISTY SJ6429362 WARS/ AWA OCHOTA (zsko88 i zskoOO]
ADRESY ZAMIESZKANIA:
#
(WARSZAWSKIE......
'
'
"
'
} (WARSZAWSKIE STOECZNE)
DZIAALNO:
DZIAl ALNOSC CZONEK - KORKKS - WARSZAWA - 8!r, [zsko88 i zsko90]
INFORMACJE EWIDENCYJNE:...
ZAINTERESOWANIE CZYNNE- SUSW WARSZAWA WYDZJI1, zarejestrowano23.08 76 pod
numerem WADI 5787. [zskoSS]
MATERIAY ARCHIWALNE:
*
299
300
i PAP12. Inne media, jak np. Tygodnik Solidarno, nie miay tam
wstpu.
Gdy Andrzej Drawicz obejmowa funkcj szefa Radiokomitetu,
ministrem spraw wewntrznych i wicepremierem by gen. Czesaw
Kiszczak, a premierem Tadeusz Mazowiecki. Przed sm rocznic
wprowadzenia stanu wojennego Kiszczak napisa list do Drawicza
z pytaniem, czy jest prawd, e na rocznic stanu wojennego telewi
zja publiczna chce wyemitowa film Agnieszki Holland Zabi ksi
dza o ksidzu Jerzym Popieuszko.
Andrzej Drawicz odpisa, e nie ma takich planw, jednoczenie
informujc Kiszczaka o swoich instrukcjach, ktre wyda dziennika
rzom i pracownikom telewizji, jak maj przedstawia stan wojenny.
Jakby tego byo mao do listu Drawicz zaczy pismo ze spisem owych
sugestii, ktre zdaway si relatywizowa stan wojenny i wybiela
Jaruzelskiego i Kiszczaka.
W instrukcji czytamy m.in.:
- naley zachowa rwnowag dystansu w stosunku do dwch stron
konfliktu tzn. umoliwi przedstawienie racji, ktre przemawiayby
przeciwko decyzji o stanie wojennym jak i przesanek, ktre to poci
gnicie w jakiej mierze usprawiedliwiaj;
- w miar moliwoci naley ograniczy eksponowanie kwestii for
malno-prawnych zwizanych ze stanem wojennym [stan wojenny
zosta wprowadzony nielegalnie - aut.] lecz raczej koncentrowa si
na aspekcie politycznym i moralnym;
- nie naley szczeglnie eksponowa kwestii ewentualnego zagroe
nia interwencj radzieck jako przesanki do wprowadzenia stanu
wojennego; w przypadku podejmowania tej kwestii naley zadba
o to, aby wyranie osadzi problem w wczesnych realiach (ekipa
Breniewa) tak, aby nie wywoa wrd telewidzw nastrojw anty
radzieckich. Programy dotyczce wprowadzenia stanu wojennego
powinny by pozbawione akcentw rewanyzmu, nawoywania do
odwetu itd., powinny tworzy wrd widzw odczucie zadouczy
nienia moralnego i politycznej satysfakcji. Naley wystrzega si
jakichkolwiek atakw personalnych a zwaszcza ewentualnych prb
301
302
Funkcjonariusz komunistycznej bezpieki podkrela, e Violetta jest chtna do wsppracy z nasz Sub16.
W dn. 27 i 28 listopada br. V przekazaa mi tamy z nagranymi gazet
kami St. Bratkowskiego, ktre kolportowane s w rnych czciach
kraju. V posiada obecnie due moliwoci dotarcia do czoowych
dziaaczy opozycji politycznej w kraju. Stwarza to szans rozpozna
nia planw tych ugrupowa, szczeglnie pod ktem organizowania
nowych akcji wymierzonych w polityk kierownictwa partii i pastwa
303
u
7 i ff.
L\\
JA W M Z
\
V, V "
Y '*
1 ars
opadu
r.
JU LJk
i.L t4 ^ A
*.*
, J\LLt*
1i * t
aawa
!&* POj#
j
P?/-/
'*
H* * !* Sydsiau ZI
\rs
f w * pk a , a o i a *
Ju E J JL I
x tw i r < ia a S *
o d n a w ia n ia
w s ju lp ra a y
1 * 0
r io le tta *
n r .n r c h .
j - a?60
R a r s ip Krystyn* d s ls j * Y i o l t ts " ,
a^e.B# 1 mikw Idebiiig*
ur* 6 , i 2.19 4 5 r . w Zabrsn,
ubt . ydowska , oby w, polski,
w yksztacania wy&ssw ~ pr&wniosss >
ssaw44 - d sien n ik ars,
ss&tr* fiin.Oiw* i Wychowani
s sou War ssaw a
/ ty fssssRasowo/
304
51iihalmi&
n a g ra n y m i
r -a n y o h
g n r-o tk s ra i
iifI
ia o h
S t .
S r a fc k o w k ie g o , k t r
k o lp o r to w a n a
k r * jn
li
^ V\
to s i
d s ls fts s y
h .a p :i
d a it
u jo d l i w o d o i
d o ta r c ia
.i o
s o lo -
, ^V!t
7 *
jo s s c c l
n o w yc h
2* 4 * t v * *
f y ja M ia j a*
p a r t ii
^
1,
p o s y e ji
:.o r g s x a s *& i* i a
w a .3 j a
! j
p o * i do
a k c ji
w y :# r t m y c h
p o lity k
k t r ~
1/
jU t*v *
granic j e * t
* l a
i^ ig r
*s
wt O '
,a ^ h
i^ a c
* B i
* \'S *
^/O*
i*v%
305
III#
h m m M *
lik Uwagi,
la ta a
tr a k t o w a a
ts ptw r
ja k o p r5 b sp ra w d z e n ie a w e a tu a la y c h ko&awcweacji d l a n i e j
Jwfrwli ww zyatko b d s te p r z e b i e g a o
p o z y ty w n ie na j#,j p o sta w i
pom yM nla d la M e j ,w p y n i e
z w i k sz y j e j
In w en o j i aaaag& iow *
w r w a l i * * j nawsydi z a b a i#
Inspektor
ppor 1
S aad sk i
306
c.-
ffl
- l.x
w*. *** dr
m am im
te .fc^l. .
POSTANOWIENI E
i
stffefwuro l|i, i
i <"
*W
<
r,
?**ifeSH
SJ*<SjiW
fc#
u , tppn% .
(KSjKtto****fr4M
Kfc
to a.a:ii-i
v J &p c
r;ciais?:ri>.? y c l
i' ?
oou,
jrs^ch
-on^tc;;
g)nowsix>:<:
utr %vsy<o.&
<103iO.f:C'/ M
Lf 5 1 ' f
W eaai<>
.V:-- Of
'MxI &
. ,7>
i U .-'g ,
*twto&Om.fe
.. s i j
. 71
-c
<&? ** -. <
307
Rbta co chceta
W TVP pojawi si Jerzy Baczyski, redaktor naczelny tygodnika
Polityka, ktry by wspredaktorem programu Listy o gospo
darce, a take Gorcej Linii, prowadzonej przez jego redakcyjn
koleank Janin Paradowsk.
Na antenie telewizji publicznej mona byo zobaczy take
Grzegorza Cydejk (pniejszego szefa Warszawskiego Oddziau Sto
warzyszenia Dziennikarzy Polskich), ktry specjalizowa si w dzien
nikarstwie ekonomicznym. Cydejko studiowa na Uniwersytecie
Warszawskim, za praktyki odby na Uniwersytecie im. omonosowa
w Moskwie w roku 1 9 8 6 19. W TVP pracowaa nadal Wanda Kona
rzewska, czonkini Komitetu Zakadowego PZPR, wspautorka pro
gramw dokumentalnych m.in. na temat zjawisk paranormalych20.
Z Radiokomitetem wsppracowaa rwnie Olga Braniecka-Moskwiczenko (jej m, Rosjanin, na stae mieszka w Moskwie), dziaaczka
Zwizku Socjalistycznej Modziey Polskiej, w latach 70. delegowana
z ramienia PRiTV m.in. do Etiopii21. Caa trjka po 1989 roku znala
za si we wadzach warszawskiego oddziau Stowarzyszenia Dzien
nikarzy Polskich. W 2012 roku gony by list otwarty podpisany
m.in. przez Cydejk, Konarzewsk, Branieck i Krystyn Kurczab-Redich, w ktrym domagali si oni odejcia prezesa Zarzdu Gwnego
SDP Krzysztofa Skowroskiego22.
Po 1989 roku w telewizji pojawia si nowa gwiazda - Jurek Owsiak
ze swoim zawoaniem Rbta co chceta. W 1993 roku odbywa si
pierwszy fina akcji Wielka Orkiestra witecznej Pomocy. Owsiak
z dnia na dzie staje si celebryt. Nikt nie wie wwczas, e jego
ojciec - Zbigniew - by pukownikiem Milicji Obywatelskiej. Jak
wynika z archiww IPN, do pracy w milicji zgosi si on w 1945 roku
majc 19 lat. Jak poda - z zamiowania23.
W 1946 roku Zbigniew Owsiak mia ju opini aktywnego
dziaacza partyjnego przychylnie nastawionego do Rzdu Jednoci
Narodowej i Zwizku Sowieckiego. W opinii subowej z 1947 roku
308
309
%4is|:a II
_
: 'Jj
j,
8:!;nr& chW*
'
j
/i b
()<m iMmiyW
'.K-f
.H
. './'$f*. v
K
-i
^STGTSStitfrfA
K
B-o 4 h %
aluibaw/
proby co f
t lars
i t Ssi||i^p:|ii.;:.p:a; ki;.
M>i**a*uaf'ie worgnaftah
<Sb?#atrl'*i*4 suf
<jd1y4' raku ?.
!sta prC'jyl>
p? liMi
KK'l' '. &$!: ioao-al &ttC-?Nj *
;y;
'Si 'u'r'
pH*z
,G
; """ *"
*s ku**J
'
'2 i
;>Ky^
m
i
PB
|#||if;::
b U-
t t l
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
Intermedium 2006-2008
Misj specjaln na czas wyborw 2005 roku Dworak zawiesi, ale po
wygranej przez PiS prezesem TVP zosta Bronisaw Wildstein i pro
gram powrci - ju pod redakcj Anity Gargas. Wwczas rozpoczto
te nadawanie nowych programw: magazynu 30 minut prowadzo
nego przez Krzysztofa Leskiego, a pniej pod nazw 30 minut eks
tra - przez Beat Miduszk, czy Ring prowadzony przez Rafaa
Ziemkiewicza, a pniej Pawa Paliwod. W lipcu 2 0 0 6 roku Arturowi
Dmochowskiemu powierzono stworzenie nowego kanau TVP Histo
ria. Nadawanie rozpoczto 3 maja 2 007 roku. TVP Historia poka
zywaa nieznane wczeniej materiay archiwalne dotyczce historii
najnowszej. Dmochowski kierowa stworzon przez siebie anten do
2009 roku.
W lutym 200 6 roku kierownikiem artystycznym Teatru Tele
wizji mianowano Wand Zwinogrodzk, ktra w TVP 1 pracowaa
od 1994 roku jako zastpca kierownika Redakcji Repertuaru Filmo
wego i Teatralnego. Odtd mona byo zobaczy spektakle powi
cone onierzom Wykltym. Jeden z pierwszych dotyczy Danuty
Siedzikwny - Inki, sanitariuszki mjr. Zygmunta Szendzialarza
- upaszki, ktr w wieku zaledwie 18 lat zamordowali komunici.
Zwinogrodzk zostaa zwolniona z TVP w maju 2012 roku.
Po odwoaniu Bronisawa Wildsteina, we wrzeniu 2 0 0 6 roku
prezesem TY P zosta Andrzej Urbaski, a po nim Piotr Farfa (2009)
324
325
326
Gudzowaty: A mdry?
Michnik: Mdry - tak.
Gudzowaty: O kurwa! No to tu by. Dwa dni go pod rzd edukowalimy,
jaka jest prawda o gazie.
Michnik: No i jaki rezultat by?
Gudzowaty: Jeszcze gorszy.
Michnik: Dobrze, umwi si dzisiaj jeszcze z Gadomskim i go opierdol.
[...]
Michnik: [...] Jak byo z Kublikiem? W ramach tego, e nikt z nas si na
tym nie zna, nikt, nam atwo byo przyj jego hipotez: e to, co jest dobre dla
Gudzowatego, to dobre dla Rosji, a nie dla Polski.
Gudzowaty: No i za to powinien na jajach wisie.
Michnik: Dobrze.
Gudzowaty: A uschnie. A to jest gwno nie dziennikarz.
Michnik: A to inna historia48.
Po Smolesku
Sytuacja w TVP o 180 stopni zmienia si po katastrofie smole
skiej. W czerwcu 2 0 1 0 roku penicy obowizki prezydenta Broni
saw Komorowski nie przyj rocznego sprawozdania KRRiT (wcze
niej odrzuciy je Sejm i Senat gosami rzdzcej koalicji PO -PSL), co
otworzyo drog do totalnych czystek.
Najpierw wymieniono ca KRRiT - wrd nowo powoanych
czonkw znalaz si wybrany przez Sejm Sawomir Rogowski.
W dokumentach komunistycznej bezpieki figuruje on jako zareje
strowany tajny wsppracownik SB o pseudonimie Libero49. Drugi
z wybranych przez parlament czonkw Rady to Witold Grabo,
ktry od roku 1979 do rozwizania PZPR nalea do partii, a po jej
rozwizaniu zosta czonkiem SdRP. W latach 1 9 9 3 -1 9 9 7 by sena
torem SLD, a od 1998 do 2001 roku - wiceprzewodniczcym KRRiT,
dziki ktrej Robert Kwiatkowski zosta prezesem TVP. Nowy skad
KRRiT wybra rad nadzorcz TY P i Polskiego Radia - stanowisko
327
328
329
330
331
332
333
mm scmmm
m ...
Mum8Wy<f*,) ?)
|Ws'4jyc x
Sfilmowano:
dali:
6J
m
, dm& It , %i
r,
Ts|^W^^sla.,-
Nrewidencyjny
issii MswUttai
K W E S T I O N A R I U S Z T. W.
CZ l
PmSOHALATAJNEGOWSPPRACOWNIKA
Emlis!#
OT
R O W~Sp6iiKua1n*u.ns<et utj&pfy uSywm}
ii zmiany r vj
Imi Antena)
rodzicw
0 rj, >tJ
Im io n a
l if J > Q *
3,
D a t a u r o d a m i ..... , . 2
* ,
- O
U L k f c *>>.
" J a I W ,
M le j r e ' r o d * e m a
1 0 G c
..
5, Narodowo
6. Obywatelstwo .
7, Kysopfs: wzrost .tsvM
S$*i.. i&\$*~ozy
w.tosy
znakiltxbcechyszczeglne
8. Wyksstakorue M0|^^2#...
8, Zawd:'wyuczony..
..... wykonywany .^.^^Vvv%<fcy3Lf
18. W
ykssd&kemespecjalne:
1.1. Shtbawojskowa:
^ty
stjA
k.rsaffti^sw
Siisi,Nreii*
. lU \ asepteftvxtf)ii(Hiru)
U. |frdowoduosobistegoiprzez kogowydany ......
.................... .
13. Miejsceprocy, zajmowanestanowisko,tet subowy .
lift....*,.
$-<
. W
-s-m
.. fw^c?lfyy1
2-S S~.-2-4 ^
334
335
FoxTV
Tak zostaa nazwana telewizja publiczna po ponownym przyjciu do
niej Tomasza Lisa i jego ony Hanny Lis.
Po upadku rzdu Jana Olszewskiego zawieszony zostaje Reflex
- jeden z najlepszych w historii TVP programw politycznych (po
paru miesicach program zostanie ostatecznie zlikwidowany). Pracu
jcy w Wiadomociach dziennikarze o konserwatywnych pogldach
s cakowicie marginalizowani, na skutek czego cz z nich rezygnuje
z pracy w TVP. W tym samym czasie kariera Tomasza Lisa rozwija si
byskawicznie - jest gwiazd numer jeden Wiadomoci, wczesnego
monopolisty informacyjnego, a w 1994 roku wyjeda do USA jako
korespondent TVP Po trzech latach rozstaje si z telewdzj publiczn
w atmosferze konfliktu i bardzo szybko znajduje prac w TVN - ww
czas sierminej, niszowej stacji. Jako wsptwrca Faktw Tomasz
Lis ma ambicj, by zdetronizowa .Wiadomoci, ale to si nie udaje.
336
r.usr. hit *
K
i* O ft
peatysfeattlc
C*? I
. Z
Umk <> r.
AVc:v/^'WW - jAter, .1*tf*4Z
H.Trm
,
^,5.'Hh
: Dftta u>** f, J /U* f f i$ t -^<t xtf
>*
Nwadanife ..
.... ............,,, <>byw.;:-v!wsr
ibjrft .hU-.v
Kv*m|*u wi*i **</ ,**y
Wi^y
ar.
:..
ratsmy
; . . . . . .......,...r
' &&'$'**?'
j^k.^ rJHwrh
uuuhGL,
/ -
*
- , <f/jV
i ><,,*;>^ **Vr
: .........................
*-' '".............
....................,.. ..............
. . .....................
/ebt^
..............
. ......
tsfitAnf A
Pyp^
........................................
><-
* -/
-V
p r $ ff
4* ** &* /*4 *V
:\^*............
338
V:
i
|
|
I1
D
la
^ '*
.x
J& w o ln te d e k la r u j
|
c e iu
w y k e y w m iu
* ;r
s i n t e c t jc js t a i e
i
zw&iemmia
jj te j L u d o w e j
Je j S ilo m
|M n o e * fe ii
*obowi*uj
..>. -
^i
4r-:
wrogiej
w n d lie j
Zbrojnym .
s s
P rM k u jn ra n e
m cho% m w
d x ta H d & o *c i
m i
u d a n i*
# e s j U jn q n te y
fa k t
.........
o rg a a m i t o ir w y w iM u
$ km rn m m j p w m w k e
s o k o w i zuj
m o jtj
W o ja k a
w y km y w B
ntroficjalnej
F & is k te -
j^ b k k s j f^ o ry jH ~
w *f # p r a c y
w a S k lw ie
fe s m tr-
I.....*/&jt.........................
I
fc w*.
..-..dnia
<fi 22 ; 7
339
340
341
342
343
Ludzie Teleexpressu
Jest rok 1986 i czasy sierminego komunizmu po stanie wojennym.
Monopol na programy informacyjne nadawane przez Telewizj Polsk
ma od pocztku jej istnienia Dziennik Telewizyjny. Radiokomitet
decyduje, e od teraz propagandowe informacje bd przekazywane
take w lejszej, chwilami rozrywkowej formie. Tak powstaje 15-minutowy Teleexpress. Program mia za zadanie przekazywa te same,
co Dziennik Telewizyjny, treci peerelowskiej propagandy, tyle e
podane w duym tempie i zwizoci, nierzadko z dodatkiem akcentw
humorystycznych. Poszerza krg odbiorcw, trafiajc take do widza
modego jak i tego uprzedzonego do Dziennika Telewizyjnego.
Program uruchomi Jzef Wgrzyn, szef Warszawskiego Orodka
Telewizyjnego, w stanie wojennym zastpca redaktora naczelnego
Dziennika Telewizyjnego.
Komisja przeprowadzia rozmowy z nastpujcymi osobami: E.[Era
zmem - aut.] Fethke - p.o. red. naczelnego, J. [Jzefem - aut.] Wgrzy
nem - z-c red. Naczelnego [...]. Wszyscy wymienieni rozmwcy
zaprezentowali prawidow ocen polityczn dziaa Solidarnoci
i pozastatutowych poczyna SDP [Stowarzyszenia Dziennikarzy
Polskich - aut.] w okresie przed 13 grudnia br. Przedstawili rwnie
344
345
346
347
Dziki czstemu, codziennemu pojawianiu si na wizji w Teleexpressie mona byo szybko wylansowa kogo na rozpoznawaln
posta telewizyjn.
Prac w TVP Piotr Gembarowski zacz jako dziennikarz i pre
zenter Teleexpressu. W 2 0 0 0 roku zasyn wywiadem telewizyjnym,
w ktrym - tu przed wyborami - agresywnie strofowa swego roz
mwc, kandydata na prezydenta Mariana Krzaklewskiego. Program
Go Jedynki spotka si z ostr krytyk. Reakcja nastpia take ze
strony Rady Etyki Mediw, ktra w swoim owiadczeniu skrytykowaa
Gembarowskiego za zachowanie cakowicie nieprofesjonalne i naru
szajce podstawowe standardy moralne zapisane w Karcie Etycznej
Mediw, jak zasada prawdy, zasada obiektywizmu, zasada szacunku
i tolerancji. Dyrekcja telewizyjnej Jedynki przepraszaa pniej za
postaw Gembarowskiego, a nawet zawiesia go na p roku.
Producentem niechlubnego Gocia Jedynki by Tomasz Borysiuk. Od roku 1999 pracowa w Telewizji Polskiej Roberta Kwiatkow
skiego jako producent i wydawca programw Go Jedynki a take
NATO bez granic. Ten drugi cykl wsptworzy w czasie, gdy Polska
wstpowaa do Paktu Pnocnoatlantyckiego. Od 2 0 0 6 do 2 0 1 0 roku
348
349
Warsa
1981 r .
Z AT WI E R DZ A M'
y re k to r Be p a rt amanta.
IfcJolenia i Doskonalenia
^wgdoWeg^^SW
O F I I H
S U B O
K a r o l G em h aro w ak i
eu B r o n i s a w a
K a ta r z y n y
z d * -R u s in
u r o d z o n y -... 1 5 * I I * 1 9 4 2 r ,
p o c h o d z e n ie
w ' S z c z e r z c a k/Lw ow a
In te lig e n c ja
p rac*
n aro d o w o - ..p o l s k a
w y k s z ta c e n ie
sta n
c y w il n y
w MSW p r a c o .j e
K p t.
ro z p o cz w
o n a ty
od 1 9 6 3 r *
1963
S y s te m a ty c z n ie
ja s t
- w ysze
-
ro k u na s ta n o w is k o .p r a c
M a g is tr e m p e d a g o g i k i
cz n ie
s p e c ja ln e j^ ^ z K ^ p e h Jp d iz a cj s p o e
la l ta ry .
czych *
O dpow iad a z a c a o k a z f r a i t s p m / f i n a n s o w o - g o s p o d a r
n a d z o r u j#
z a d a n ia z le ca n e
p ra c
p ^ a o n e l a 'h fe s io g l
s i
k a z u je
d o b rz e
p rzy
o raz
w ykonaj
in n e
p r z e z < ^ ^ < t o io a y e h ,
S u m ie n n y ,. p r a c ^ i t y f ^ m b i t n y
z u je
05
u z u p e n ia w y k s z ta c e n ia <
z d y s c y p l i n o w a n y . W yw i
tym .d u z n jM ietoo j i i s a m o d z i e l n o c i ,
f d s tk w a e t y e s n o - m o r a l n a i
s tr ^ e r f in U Skktjwny. c z o n e k PKFR -
id o o w o -p o llty c z n a
p e n i
o b e c n ie
b ez z a -
o b o w i z k i
g r a ^ ^ p a r t y jn e g o *
KiEROfEK j>oiro..,i:tTL^iiR^w
pk gr...-.W&dys aw PAROL
350
owMka.fi ...MG*yR*iy,;...,Pe.t.
iim
s E ,:..
i***.., .
..
K&dr
. i sto p n iu .. ,,...
BTESIfOl;
mm.
Data-
351
352
353
354
355
3 G LN O PO LSK I
^
K O M IT E T W S P P R A C Y
J /_
B C EflO /lb C K H p l
' i I *
R O M M TET
, W
O R G A N IZ A C JI M O D ZIE O W Y C H
ni
C O T P y A H H H E C T8 A
"Fr-t
- .
T~
, |'
> P e \ ' H V . .t
Telefon: 2S4&27
M lfIS T IR S T lO
U p r s e jm ie
d la
Ob#
0/ V
r-
H<
W l
b b
B iu ro
MOnOftEM<HblX
S E R K I
B a s s p o rt w
p r o s i
25
c s e rw o a
u Y l
W E W E E T E Z IIO H
X 3 .Q *
w y d a n ie
p a s zp o rtu
zw y k e g o
z
S n o p k ie w ic z
19 4 2
r .
Ja c e k ,
P a p lia
hu
s *
B r o n ie a w a ,
pow
W g r w *
n r
lis to p a d a
Z a m ie s zk a y *
R e d a k c ja
/ V ? a lk a
M o d y c h /
w y k s zta c e n ia ?
s t
p u b lic y s ta #
w y s ze
3 3 -P E iS
o r a z
CW
S t .B s i i n
r d k a rs k ie
W /w
n a ro d o w y
u d a j
o M s
s i
do
p ra c y
Z w i zk u
E a d zie c k ie g o
o r g a n iz o w a n y
p rze z
n a
K o m ite t
m i d z y C e n tr a ln y
Kmasoiaoliu
W y ja zd
b iu
lo s s ta
n a
o k re s
z w i za n e
ty g o d n i
w y ja zd e m
p la n u je m y
p o k ry w a
d n iu
K o m ie j a
lip c a
Z a g ra n ic zn :
O IC W O M #
2 - o a S e k r e t a r z a KZ OKWOM
/
Z b ig n ie w
B ie le c k i
357
358
359
360
Z radiowza do TVP
Tadeusza Zwiefk, byego czonka PZPR, ktry w poznaskim
orodku Telewizji Polskiej zosta zatrudniony w grudniu 1982 roku,
cign do warszawskiej telewizji reyser Stanisaw Pieniak - 7 pa
dziernika 2013 roku udekorowany za zasugi przez prezydenta Bro
nisawa Komorowskiego.
Szefowie Wiadomoci na pocztku 1990 roku powoali Zwiefk
do prowadzenia programu. Wedug Jacka Snopkiewicza wczeniej
szymi dokonaniami Zwiefki byo prowadzenie w stanie wojennym
radiowza w jednym z poznaskich zakadw pracy. Gdy pokaza si
na wizji, z Poznania zaczy przychodzi listy uprzejmie donoszce,
e prowadzi radiowze w jednym z poznaskich zakadw121.
361
362
Gwiazdy przejciowe
Wiceszefow Panoramy bya Katarzyna Nazarewicz-Sosiska.
Od roku 1991 wsppracowaa z Telewizj Polsk, najczciej w pro
gramach porannych, od 2002 roku w Pytaniu na niadanie, nastp
nie w Kawie czy herbacie?. Ten ostatni program prowadzia do
2 0 0 8 roku i - po przerwie - od 200 9 roku prezentowaa wydania
weekendowe. Jednoczenie do 2 0 0 8 roku pracowaa w Polskim Radiu.
W 2008 roku Nazarewicz zostaa zastpc redaktora naczelnego
tygodnika Machina, ktry zasyn obrazoburcz okadk z pio
senkark Madonn w roli Matki Boskiej.
Imponujcy jest zestaw tytuw prasowych, w ktrych czekano
na Katarzyn Nazarewicz, by ta obja w nich funkcje kierowni
cze. Penia obowizki redaktor naczelnej wielu pism: miesicznika
Premiery, Na ywo, Marie Caire, Expressu Wieczornego
i dwukrotnie tygodnika Naj. Bya rwnie zastpczyni redaktora
naczelnego Super Expressu. Penia take funkcj dyrektora wydaw
niczego magazynw Playboy i Aoyage.
Katarzyna Nazarewicz prezentuje ogromny sentyment do
Sztandaru Modych, do ktrego przyjmowa j wczesny naczelny
Aleksander Kwaniewski123. Pisze, e dla niego zmienia zawd - rzu
cia prac w szpitalu psychiatrycznym i zostaa reporterk.
Ojcem Katarzyny jest Ryszard Nazarewicz (wa. Raps), byy
funkcjonariusz bezpieki. Ryszard Nazarewicz zaczyna w AL, a od
21 lutego 1945 roku, czyli zaraz po wejciu do odzi Sowietw,
utrwala wadz ludow na stanowisku zastpcy kierownika w M iej
skim Urzdzie Bezpieczestwa Publicznego. Szybko awansowa do
W U BP w odzi i w czerwcu 1946 roku przenis si do Warszawy,
gdzie kierowa Wydziaem V UBP, czyli podlega Departamentowi V
363
364
- odnotowaa S B 126.
Z kolei w lutym 1970 roku poprosi znanego sobie dziennika
rza Gustawa Gottesmana, by ten ostrzeg Agnieszk Osieck, e jej
nazwisko zostao ujawnione w procesie taternikw jako osoby kon
taktujcej si z Jerzym Giedroyciem127. Rok pniej odmwi prowa
dzenia przed kamerami dyskusji na temat dziaalnoci kpt. A. Cze
chowicza z Radia Wolna Europa.
Ta swoboda w ujawnianiu swoich pogldw nie bya bez zwizku
z wysok pozycj zawodow Karola Macuyskiego seniora. Praca
365
Pan ambasador
Jednym z bardziej znanych dzi dziennikarzy, swego czasu bdcym
twarz Wiadomoci, jest Jarosaw Gugaa. W latach 1 9 8 8 -1 9 8 9
Jarosaw Gugaa by kierownikiem Sceny Piosenki przy klubie Poli
techniki Warszawskiej Riviera-Remont. Prac w TVP rozpocz
w roku 1990. Zosta szefem reporterw Telewizyjnej Agencji Informa
cyjnej, a pniej stan na czele caego TAI, ktrym kierowa do roku
1995. Nastpnie zosta wydawc programu W centrum uwagi.
366
367
Spadek po Kominformie
Wodzimierz Szaranowicz, znany komentator sportowy Wiadomo
ci, jest z pochodzenia Czarnogrcem. Polskie obywatelstwo otrzy
ma w 1975 roku. Chwali si, e jego matka - Bosilijka Saranovi
- pracowaa w PRiTY jako inspektor programowy w Wydziale Zagra
nicznym.
Radomir Szaranowicz (Saranovi), ojciec Wodzimierza, przyje
cha z rodzin do Polski z Czarnogry w 1946 roku. By pracowni
kiem Jugosowiaskiego M SZ 134. W latach 1 9 4 6 -1 9 4 9 peni funkcj
I sekretarza Ambasady Jugosawii w Warszawie. Wczeniej by na pla
cwce w Czechosowacji. Po ogoszeniu 28 czerwca 1948 roku Rezo
lucji Biura Informacyjnego potpiajcego Tit, odmwi wraz z grup
innych pracownikw ambasady powrotu do Jugosawii. Radomir Sza
ranowicz to take zaoyciel Zwizku Patriotw Jugosowiaskich
w Warszawie. Wraz z on pracowa w Polskim Radiu jako redaktor
audycji serbsko-chorwackich. Po przyjciu do pracy w M SZ nalea
do Komunistycznej Partii Jugosawii. Pracowa take w Towarzy
stwie Przyjani Polsko-Jugosowiaskiej. W kocu zosta cenzorem
w Gwnym Urzdzie Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk.
368
W mundurze w TVP
W Telewizji Polskiej czasw PRL postaci prominentn by Tadeusz
Mosz. Aktywnie dziaa w PZPR od 1976 roku, m.in. w egzekutywie
PZPR w Radiokomitecie jako partyjny sekretarz135. Udziela si te
w ZSM P
Po transformacji kraju z gospodarki planowej na wolnorynkow
Mosz lansuje si na eksperta od ekonomii. Obecnie prowadzi swj
program gospodarczy w radiu TO K FM. W roku 2011 zosta jednym
ze specjalistw Bronisawa Komorowskiego, ktry mianowa go do
skadu Kapituy Nagrody Gospodarczej Prezydenta RP.
Tadeusz Andrzej Mosz w stanie wojennym pracowa w Redak
cji Dziennikw i Publicystyki. Zosta redaktorem Monitora Rzdo
wego z chwil powstania tego programu. Mosz mia by onierzem,
studiowa dwa lata w Wyszej Szkole Oficerskiej Wojsk cznoci
w Zegrzu. Jednak musia zrezygnowa ze wzgldu na niespenianie
wymogw fizycznych.
Jest wieloletnim dziaaczem PZPR, jest aktywny w partii, pe
ni szereg funkcji, wyprbowany czonek PZPR - to przykady opinii,
jakie zebra na temat przyszego dziennikarza por. Jerzy Zadora136.
Byem pocztkujcym dziennikarzem i stan wojenny zasta mnie
w Telewizji Polskiej. Nie miaem jeszcze wtedy konkretnej historii
zawodowej, trudno wic byo mnie nie zweryfikowa
369
P R Z Y P ISY
1 Opis scen z filmu Michaa Balcerzaka, Jacka Karskiego i Piotra Semki Nocna zmiana
z 1994 r., dokumentujcego wydarzenia z nocy 4 na 5 czerwca 1992 r., gdy odwoy
wano rzd Jana Olszewskiego.
2 P. Semka, Olejnik na froncie III RP , Uwaam Rze 2 0 1 1 , nr 6.
3 Wypis z dziennika archiwalnego MSW.
4 1PN BU 1386/53634. Agienstwo Pieczati Nowostki, czyli Agencja Druku Prasy, utwo
rzona w 1961 r. w celu rozpowszechniania za granic prawdziwych informacji z ZSRS
i zapoznawania spoeczestwa sowieckiego z yciem obcych narodw. APN miao
przedstawicielstwa w 120 pastwach. W 1991 r. APN przeksztacono w Rosyjsk
Agencj Informacji - RIA Nowosti.
5 Nasz prezes, Gazeta Wyborcza, 25 wrzenia 1989, nr 99, s. 1.
6 Andrzej Drawicz, IPN BU 7638/1.
7 A. Jakubowska, J. Snopkiewicz, Telewizja naga, Warszawa 1991, s. 2 4 -2 6 .
8 Roman Edward Pillardy, Biblioteka Sejmowa, http://bs.sejm.gov.pPF/T3PTJ85NAF7XA
Y JM SE C C X U 4L R J7L 83M Y E F F 4 JP Y U 3M F T P 9C V G R -75 494?func=find-b<Screquest=Pillardy & find _code= W R D & ad jacent= Y & x= 46& y= 17
9 Andrzej Krlikowski - biografia, Twrcy kultury i sztuki, http://www.art.intv.pl/
Kr%C3%B31ikowski_A./Biografia/
10 M. Suboti, Kobieta na lekki kryzys, Rzeczpospolita, 18 stycznia 200 3 .
370
40 Ibidem.
41 P. Gontarczyk, Bogusaw Wooszaski - agent wywiadu SB, Rzeczpospolita, 17 stycznia
2007.
42 IPN 0365/111, t. 2.
43
44
45
46
47
371
372
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
Ibidem.
Z Hann Smoktunowicz rozmawia Liliana Snieg-Czaplewska, Gala 20 07 , nr 40.
S, Ligarski, G, Majchrzak, op. cit., s. 192.
A, Jakubowska, J, Snopkiewicz, op. cit., s. 21.
Dziennik Telewizyjny, uroczysto wrczenia statuetek W iktora, 1987, http://www.
youtube.com/watch7v= 3 r0 fL d 4 0 U F Y (dostp: 9 padziernika 2 0 1 0 ).
Chopcy z tamtych at , Kronikatygodnia.pl, http://www.kronikatygodnia.pl/tekst.php7abcd = 9838& d z= 1
Sawomir Przda by redaktorem Dziennika telewizyjnego w latach 1 9 8 6 -1 9 9 0 .
Raport z weryfikacji W SI, s. 9 1 -9 2 , 93 zal. 374, przyp. 154, 155, http://www.raport-wsi.info/TVP.html (dostp 20 sierpnia 2 0 1 3 ).
P. Palka, Wsppracowa, ale nie chcia przejmowa telewizji, Rzeczpospolita, 31 stycznia
2007.
Sawomir Przda, IPN BU 2504/119.
Przda peni sub jako redaktor od kwietnia do sierpnia 1984 r.
A. Zybertowicz, Przemoc ukadu na przykadzie sieci biznesowej Zygmunta Solorza, w:
98
373
374
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
TELEWIZJA SUBOWA
[...] robilimy przygotowanie do uroczystego przyjcia Czerwonej Armii,
nie doczekalimy si tego zaszczytu, bo dowiedzielimy si,
e Armia Czerwona oswobadza tylko teren do rzeki Bug
Mozes Mordka-Morozowski
Mewa z Konarskim
Telewizja TVN jak w soczewce skupia pogldy elit III RP. Nie ma
w tym nic dziwnego - stworzyli j przecie ludzie, ktrzy Polsce
376
Egz. Nr 1
Dziennik rejestracyjny M SW
Nr rej. M SW 111780 - na podst dzienn, rej, MSW stwierdzono - rej. z dn. 11.12.89 r. ,
W. III D. II, kategoria zabezpieczenia, brak nr sprawy i pseudonimu.5
O
.
AM
Za zgodno
A\
y^~4SSV
_<c>.AA
/. "i\
K-<i
o A JA
Wykonano w tegz.:
\ C\
- egz. 1 - do udostpnienia
p Aslea*
i :s J
- L: v
, Datejreje-"
< N r f e ..; st
racji.
festjeacyjny)
u a isiiiiS <U*C
'^ 8sw-IdHos&l:?
Kategoria
Kryptonim,..Pseudonim
rrJfSt.
* '
S r
' ~ '
i
ZillCottdt; M m T M m
Ta jo y m t f p n n m l k .
u .jrcm zs*,
K A R TA
T K R S O ^ W k ;A
. MLJC H E .n r
"j H<m 3
Uszk1(550acsjpKfrrt
^-03W0r ^
W
,
O
zsAfJ/o?
sr
f><K;*icigNR<pptes*K... r'#
}'T
tz^'U*&$&t&rtutn
4p My.....j
... ^
i.
r * 2 S..^
> Rysopis: w ro st
...... or8y
'. nt.lu**cas*61ae^?^^Cte.
31 L
' JSfc&B22da^2*
-% ^ -t - s a '
379
rne daty tej odmowy: raz jest to rok 1972, innym razem - 1973.
Z kolei w kwestionariuszach z lat 80. w punkcie Czy otrzyma odmow
na wyjazd za granic? Jan Wejchert wpisywa: nie. W aktach IPN
zachowao si jednak podanie Jana Wejcherta do Ministerstwa Spraw
Wewntrznych z sierpnia 1972 roku, w ktrym zwraca si on ponow
nie o rozpatrzenie sprawy przyznania paszportu. Wyjania, e wyjazd
posuy mu do zdobycia materiaw do napisania pracy magisterskiej
dotyczcej wsppracy gospodarczej Polski z RFN. Zaznaczy, e zosta
zaproszony przez mieszkajcego na stae w RFN wuja Lothara Grabow
skiego, biznesmena, ktry - jak napisa Wejchert - ma bardzo rozlege
kontakty handlowe z wieloma centralami handlu zagranicznego.
Po interwencji SB Jan Wejchert mg wyjecha - dosta paszport
ze wzgldw operacyjnych. W sprawie wydania Wejchertowi pasz
portu interweniowaa nie tylko SB. W stanie wojennym, w styczniu
1982 roku, z prob o wydanie dla niego paszportu do Komendy Sto
ecznej MO zwrci si podsekretarz stanu Wiesaw Adamski, peno
mocnik rzdu ds. wsppracy gospodarczej z Poloni Zagraniczn.
Uprzejmie prosz o wydanie paszportu dla ob. Jana Wejcherta,
czonka zarzdu Polsko-Polonijnej Izby Przemysowo-Handlowej
Inter-Polcom - Przedstawiciela Przedsibiorstwa Polonijno-Zagranicznego Konsuprod, udajcego si do RFN w miesicu styczniu
br. celem omwienia spraw zwizanych z dostaw paczek ywnocio
wych dla Polski
- napisa Adamski.
Interwencja bya skuteczna - w maju 1982 roku, sze miesicy
po wprowadzeniu stanu wojennego, Jan Wejchert dosta paszport
zezwalajcy nie tylko na jednorazowy wyjazd do RFN, ale paszport
wielokrotny, wany na wszystkie kraje wiata.
Czste wyjazdy za granic pana Wejcherta s niezbdne
w zwizku z prowadzon przez nasze przedsibiorstwo [Konsuprod
- aut.] dziaalnoci eksportow [...] - napisano w podaniu o wyda
nie paszportu.
380
WNIOSEK
?przyznanie.nagrody MiaistraSprawWewntrznych
p tf
2032 275
383
384
385
- zezna emek13.
386
Sami swoi
Po roku 1989 do wadz 1TI (jest wacicielem telewizji TVN, ktra
w 1997 roku dostaa koncesj ICRRiT) trafili m.in. ludzie wywodzcy
si z PZPR lub rodzinnie powizani z komunistami i komunistycz
nymi subami.
W 1994 roku do rady nadzorczej Grupy ITI trafi dziennikarz
Micha Broniatowski, ktry oprcz tego zajmowa si take tworze
niem agencji prasowej Interfax w Europie rodkowej (InterfaxCentralnaja Jewropa). Broniatowski wyjecha do pracy w Moskwie w latach
9 0 .14 W latach 1 9 9 7 -2 0 0 0 kierowa biurem Reutera w Moskwie.
W grupie Interfax Broniatowski pracuje od 2 0 0 4 roku15.
Ojciec Michaa Broniatowskiego - pk Mieczysaw Broniatow
ski - przedwojenny komunista, od listopada 1944 roku by kierow
nikiem Warszawskiej Grupy Operacyjnej w Wojewdzkim Urzdzie
Bezpieczestwa Publicznego. Nastpnie by dyrektorem Centralnej
Szkoy M BP w odzi, a w latach 1 9 4 7 -1 9 4 8 p.o. dyrektora Cen
trum Wyszkolenia M BP w Legionowie. Z kolei w latach 1 9 5 4 -1 9 6 4
Broniatowski by funkcjonariuszem Ministerstwa Spraw Wewntrz
nych16.
W 2001 roku we wadzach koncernu ITI znaleli si m.in. Hen
ryka Bochniarz, bya dziaaczka PZPR, i znany sdzia Trybunau
Konstytucyjnego Mirosaw Wyrzykowski, ktry w latach PRL by
wykadowc w Wyszej Szkole Oficerskiej M SW w Legionowie17.
Z kolei do rady nadzorczej ITI trafi m.in. Jan Zieliski, doradca
zarzdu BRE Banku, w czasie funkcjonowania FOZZ pracownik
Banku Handlowego, a wczeniej I sekretarz podstawowej organizacji
partyjnej przy ambasadzie PRL w Bejrucie.
Wsptwrc koncernu medialnego ITI by Pawe Kosmala, p
niejszy prezes klubu sportowego Legia Warszawa, ktrego wacicie
lem w 2 0 0 4 roku zostaa firma ITI.
Pawe Kosmala - prawa rka Mariusza Waltera, wiceprezes
spki ITI, to zasuony pracownik struktur ICC PZPR. W latach
387
388
389
390
391
H Cn' o 2 o U S **>'
't *
i 1
392
393
394
>
x <xJ4 m>il
rod?.in^ * ir la j/m / 3 i ,
w c I m ,^ c n i* m ^dim U m a sr.fcwL*;* c. ;ra co o t . : c j\- w M anSsrro p<. la ^ o is no j:> na C^byr4 V'rmT~l? 11mmi p^U
i i jl oltc^o
gmlitpanna P arfili cacarrlidrup m dcc^* 4*<3j ^ . J j:;,.^.: ni aa g ia ni& ii* * * 1 >V x-oku tu cnp a c io i g *, m m m m i ao * ta;I''ATrIc'5?ic
u u^ca w p i d i t r a i , w
e .:
Stonka}$ tocianifca,
'o m m ~
k *. * : r , _4*.u
aeafc;^;!
J fo T la i
.rscadfl
Jsk ib c'sas t J* i . If ly / t rclrn rar^asa; ucr* o i * a - m l a r r s pohojjoWOjO, iy /? r ^ r : i stjf n j je ld m lo c i "pnnii ic p m -lik .ttukioj *
g d aia n-aldaj w oM siaiaw b Jf.br o -s c r a k , # I T t? r na t
ig l a a i# Illm
r l e Jo 'U o r p 'n i l .p u b lik mdcm j . kont ?kt| v'
Hioo)cu aa b o a i^ ck ia u^l nart; toa*j^uka^mr^
b o ^ e its
tr^llco i o fr s i-U so d k lo 5 i
a r a c a i,
v: i>3.vh la
trio i a l s ib ^
3*cnar bo o iv iiC ^ lw
o \ aojok u , *o
patu^oclo t
j j u l.- r l poi
,'> t-tt 'n a:-** 1- ,
ni:
iliillll;:
bpioa t? >'I
-. :vm c r o ' l o , lo -. sht-n ;o K!... v l^al-ro. io on.. :.oata>-
^ io d s ia la j i .
o .-i a:lon iu aa i r l
ku..a.ii.;...u ot >.c /naia. 1^1'ri
n io .
st/* io lo c m 5 ni" i i-.t , . .' b;
;v : an . r: i N u iv
rzadko oip a^o^k-slon, >o
"b .i; ,^ri r n >no'rri t< b,dt:l'tion n i;
od nio ia r itia scannlo rot:niv.a ,;^ , .1 i.)3 i r , ,y aoreu polko*
ajta^9 8iarr^ioao po^ oc^ iet, r &*$& kow-onl Mojn ro& ta^ A.x r^ r~ ^
cccio aa v raaic^ rrus *id>odaioa w nl&U cci \u 'im a* b.t aa . \1 .-nic?
^ > its porrko-tii-^iosf y ,
u i' bivx\- ukoi 1 -. C v "cU r 3 i m c ani w
io jk ^ c io cSiia?vibw'*>vrM 1 : otsbror, c c
aauro^
co , r o b i li m y
iu n jn i
J*c ia
O r c r r o n e j ..i- n i i , n ic
J w o m k a ? * ,i o a p n i p
to \ o
r m
o io b r lc lilr tp
a i*,
i o
k a la
O r o .m o n a o s o e b o d m
e p ik o
2 u g
oa c ^ t p p s p '': d a l u
rp c r d m
p i eon o op do J - - d j e ,
t - i '; j , n r c m
ap p a tr o le
.m i i
C f o ' r> .
*
-'
u ; l a
i
* "
r lm
o Ira w c * d
l^ o o io
b j? ir? k ! s k a
n in rm w o k i 3 i tpiiyp : c - o i h i - n \ i > s m
c p .j e e r j j m
no acnoacc, a a p isb
s a *i o a j i p p - . l r i e
e a a lu c d o ^
J m m in
i o b m o u riim
m
i " , k ^
4^.1,do rn^clncji
lio m io
. ^ i> ,
.*0
os
* * Hi ^*'.,4*** , ^
jx.-
r e m m , b o -n<
t^ io a
co rs e k i
^ -ir ic n a k o p lo tt
____n i c a
l a l a o c l* d c * t i ~
r p d m c no p m e j
:t i
/ l i r d o p a l#
rp e k
om uaen
.***?
u e t r
o cm W ncyca i H l t w : , ' a a t t p n is * ,m m /.c rk.n gblaofcm a lin o , ^ /c io
p t ' S O l a r ticbm
do
c .
I l i
o o p o o o i
ii m obw
.t e
i - w
-> i c n c i e t t o p a o c a
p t d r 'C c b o T < * a o
ro
's . i
ns
o r;
,1
o m lo im a n o
rc ib rp k ^
r .w
p o ...a
* ..^ 0 .^
n ja .
:j
<rcv . . '
A c*
**
d ,
>.
1 V
Um ivMru.m i ^ctvv A~ 2
.VviCrc'*5 irt/.c- '! ~
Jo *
a*, p o lu Lr.i*>t
Ji4 a a ta a le
!..
'
>
' / *'
>
'
, a* w : .\ A
" i
' ~
i .
i
* sv y v. (_ >*
.Tiy, C.ij . ^C^- v v. >
!
*,bor I*u:y U*, 1:1 .ril
i er.;
9x*ll
*r zv K>fx
^ ru S a a o r
r a .;: i
C Si
J 1-
j> ~ j
*"i
<>*
- . t
.%
1;
i;
.,
\~\v
t\
r u. . A
rw
-V "
v 2v?m
.i M
<
I c m '-, ,
;<
W H
?
' f.
, l ,\
ir k e ' A
.
'
- *'
-V
? -
-m
.-. .w ... .
* -:i
-*,i;, > iW
i vi
--;m *, 2;i :..t
<i.
S^'s<? Cikkilku
i cu/A
iok 4i: do^e 1- AArji i-, o jac- A r L : :
I- ta uc* Auur^i ? W;;.:. ^
; n^-ii
ibu ett iu f c w * V'~
r ^ h T T ti
. .
/>u er.3,
A ^ o r r i u y g lii, er* - .*
ii ^
'
'! ;r'
~']ri:riinrprc^ ^ T ^ rrrr
.-Ai 4 uv4; SV
4*0 .- " a ,
* f 2 " y r ! i i ^ r w i u on e s - l a l ' m m * m . . . . . . f m W
bwiler itdaiil * K,J, JAmm* '
V'* -.
aLcOaoj 6cci>ceiv*^ a^teret; 2c'v . e
* ''W
;" >;'
2*.
v
c
A
*-;'1
;
>
;
f
-
*---
t-.ti.r;
."k'
.i. - j i :. v<vtii.iy\oq ,u>C:C>,. i j
k,ip 5 ' .
; .. o -, k . - 3 A
U u r jw o t ii,
*i
.? m u
m u
y i^ , r y - .
ai*,ul V,
k it ^ ^ c u Ju ^ iE : s 5- ; , , x r
A c t ,& r 3 a
w o
;vk
5 -
,2 y
>
O c
u </,, L ~ ; c ,s c
^
^ n: r j : ^ , - ' - ~ i t
; S 5 fi S S r . ^ ;
i
s ; g g ' , s . f s . - . r v i r " ; : ' ; S a J a sC : : ;
~/ -urc-r.cwAci IlsiE|#,
1)
k) (iwJy.<wt.
w uj.
7
1----------- 1-----i ~
f-x2 wv-veu^ _
\^AAJ(CMa-cL *
W W ^ ,y*
W asnorczny yciorys Mieczysawa Morozowskiego
(Akta osobowe funkcjonariusza Mieczysawa Morozowskiego) (strona 2)
z e b o n
i n
. Z) /
Podpis *V *yi *
s p e c j a l n a n. k a n d y d a t k
n i e p o d a je *
Uw&am z e m o n a u d z i e l i d s e c w o l e a l e n a z a w a r c i
z w i z k u m a e n s k i e g o p p o r * MGROZOWSTCimi M i e c z y s a w o # ! z Ob*
K02OTJLL MarlGriyn*
!#uUiH* ^
398
399
400
PiokPAWLiNm
W1 f>\.
m am i '
Nl
. . ..f f t .f &
P rz-e z k o g o w y t y p o w a n y ,
01 -|
V?i: -
Zdjcie kandydata
z ro k u I9 ., j. ....
Pa
atastw
p o b y tu k a n d y d
wook
resiewytypowania
Pj / sU
P>/s*
t y * * * * * ..
Osoby odpowiedzialno
za prowadzenie zeszytu
edata
widencyjnego k&pdy*r
fu-ii.(naswtSko,
-.JS#*M
..............
fr
tmii* od doi
d.. <?4 4f iy:......
......
B E K I A R A C I A
J a n i e j p o d p is a n y ( a )
Deklaracj pm
P P lk m g r m j M
Ipoipkj
-ASTL1E
112 z 123
402
W sieci FOZZ
Justyna Pochanke (rocznik 1972), gwiazda TVN 24, karier telewi
zyjn zaczynaa w latach 80. - jako dziecko w programie 5 -1 0 -1 5 .
Co ciekawe, redaktorem programu bya Boena Walter, a wystpo
way w nim przysze gwiazdy telewizyjne, m.in. Piotr Krasko, syn
Tadeusza i wnuk sekretarza KC Wincentego czy te Krzysztof Ibisz.
W III RP Justyna Pochanke zaczynaa od pracy w radiu.
W tedy brano nas tak naprawd hurtem - pierwsze lata, gdy powsta
way prywatne rozgonie RMF, radio ZET, TV N i Polsat. Tym sta
cjom zaleao na tym, by przyszli do nich dziennikarze nie skaeni
poprzednim systemem
403
404
405
Obiektywni
Reporterem, ktry da swoj twarz TVN 24 i by kojarzony z t stacj
w latach 2 0 0 1 -2 0 0 4 , jest Tomasz Machaa. Prywatnie - syn pose
PO Joanny Fabisiak. Machaa znany jest z uruchomienia wsplnie
z Tomaszem Lisem portalu opinii Natemat.pl.
Relacjonujc wystpienie Henryki Krzywonos na obchodach 30.
rocznicy podpisania Porozumie Sierpniowych Machaa stwierdzi
w swojej relacji w Wydarzeniach: Jako jedyna miaa odwag powie
dzie Soidarnoci kilka nieprzyjemnych sw40.
Na prowadzonym przez siebie blogu - Kampania na ywo
- Machaa pitnowa Mart Kaczysk za to, e udzielia wywiadu
Gazecie Polskiej. Brutalno, z jak gazeta atakuje rzd i prezy
denta, przekracza w ostatnich miesicach granice przyzwoitoci
- pisa. Wybr Kaczyskiej by, zdaniem dziennikarza, fatalny, bo
w poprzednim numerze tygodnika miaa miejsce haniebna rodzinna
lustracja pierwszej damy Anny Komorowskiej4'.
406
Zobowizanie
. j*-....
Ran i na^wisfeo * stanowisk?' subowo}'
' dZr
Z*
W 7
407
408
409
410
PRZYPISY
1 Fakty po Faktach, TV N 24, 19 padziernika 2010.
2 Zapisy ewidencyjne dotyczce Mariusza Waltera.
3 Jan Wejchert, kartoteka oglnoinformacyjna Biura C MSW.
4 D. Kania, Operacyjny paszport Jana Wejcherta, Gazeta Polska, 6 maja 2008.
5 W 20 0 7 r. Raport z weryfikacji W S I umieszcza Mikoajczyka w Aneksie pt. Ziden
tyfikowane osoby wsppracujce niejawnie z onierzami W S I w zakresie dziaa
wykraczajcych poza sprawy obronnoci pastwa i bezpieczestwa Si Zbrojnych RP,
Raport z weryfikacji W S I, s. 3 4 1 , http://www.raport-wsi.info/TVP.html (dostp:
30 wrzenia 20 1 3 ).
6 IPN BU 1593/400.
7 Ibidem.
8 Ibidem.
9 K. Majchrzak, Towarzysz Urban proponuje, Biuletyn Instytutu Pamici Narodowej
20 0 6 , nr 1 1 -1 2 , s. 104.
10 Zob. rozdzia 5, przyp. 37.
11 Sygn. akt VIIIK37/98, t. 4.
12 Jan W ejchert by w latach 80. wpywowym przedstawicielem Polsko-Polonijnej Izby
Przemysowo-FIandlowej Inter-Polcom, ktra zrzeszaa przedsibiorcw z firm polonij
nych. W PRL by wspautorem jednej z ustaw uatwiajcych funkcjonowanie takim
przedsibiorcom - przepisu de facto dziaajcego na jego wasn korzy.
13 Aneks nr 9 do Raportu z Weryfikacji W S I, s. 3 0 2 -3 0 3 .
14 V Makarenko, Oligarcha lubi Polakw, Gazeta Wyborcza, 2 0 lipca 2007.
15 M, Byy szefPAP~u dyrektorem rosyjskiej agencji prasowej, Press.pl, http://www.press.pl/personalia/pokaz/1182,Byly-szef-PAP-u-dyrektorem-rosyjskiej-agencji-prasowej
(dostp:
28 wrzenia 2 013).
411
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
412
INDEKS OSOB
N um ery stron wyrnione kursyw odnosz si do przypisw.
Adamski W iesaw 3 7 9
A jnenkiel Andrzej 80
Balcerzak M icha 3 6 9
Barski Ryszard 2 5 2
Am broziak Jacek 2 0 8
Ambroziewicz Jerzy 3 4 4
Aaders W adysaw 3 9 2 - 3 9 3
Basiak Janusz 2 2 4
Baszniak Krzysztof 2 3 7
B ater W ik to r 3 3 0
Anusz Andrzej 2 6 0 - 2 6 1 ,
Bczek Piotr 4 7
Argus M aria 2 6 8
Becka A rnot 2 2 4 -2 2 5
Bednarczyk J. 3 9 0
Avidar 1 19
Beger R enata 3 9 8 - 3 9 9
Bekier Aleksander 146, 189
B abicki W ojciech 44
Bachurski Piotr 2 4 2
1 3 4 -1 3 5 ,
1 4 2 -1 4 4 ,
1 7 4 -1 7 5 , 1 9 1 -1 9 2 ,
3 0 7 , 3 6 9 , 374
1 6 9 -1 7 0 ,
193, 2 0 7 , 2 2 6 ,
Bell W illiam H. 43
Bem Ewa 3 8 7
Bendyk Edwin 144
Berkowicz Andrzej 108, 1 38, 184
414
Berling Zygmunt 3 9 3
Berm an Adolf 5 0
Borysiuk Bolesaw 3 4 8 , 3 7 2
Borzym Andrzej 3 7 0
Bosak H enryk 2 4 5 , 2 4 7 , 3 0 2
Bieliski Konrad 4 9
183, 1 9 4 -1 9 6
306
Braun Grzegorz 148, 185
Braun Juliusz 3 2 7 , 3 4 3
Bron M icha 4 6
B iko n t Anna 3 0 , 4 6 -4 7 , 77
B iko n t Piotr 3 0
B ilik Andrzej 2 9 7 , 2 9 9
Broniewski W adysaw 87
Birka J zef 2 3 2
Bruckner Yaron 2 2 2
Blass J zef 4 5
Brus H elena 4 5
Bubnicki R afa 2 3 5 , 2 6 5
Buchow iecka H alina 178
B ujak Zbigniew 5 6 , 3 3 4
B asik Andrzej 4 2 , 4 7
Bujnicki Teodor 2 2
B niska M aria 2 9 5
Bochniarz H enryka 3 6 8 , 3 8 6
Bush George 6 4
Bochw ic Teresa 3 7 0
Buzek Jerzy 2 6 1
Bodalska Barbara 44
Byrt Andrzej 3 6 8
Cejrowski W ojciech 3 1 3 , 3 1 5 - 3 1 7
Bondaryk Krzysztof 2 6 2 - 2 6 3 , 2 6 8
B oni M icha 3 4 0
9 0 , 1 8 0 ,1 8 7 ,1 9 1 ,2 6 7 , 3 1 1 ,3 7 0 , 411
Cheko Aleksander 1 4 4 -1 4 5
415
INDEKS OSB
Chim Janina 2 6 6 , 4 0 2
Chm ielecki Adam 2 6 6
stanty
Dbrowski Jerzy 149
Dbrowski M arek 2 0 2 - 2 0 3 , 2 0 8
Dbrowski Stanisaw 3 9 2
D em bowski Jerzy 3 9 9
Chrzanowski W iesaw 62
D eresz Pawe 2 5 1 - 2 5 8 , 2 6 8
Ciborska Elbieta 2 9 1 ,3 7 3
Dbski Jacek 2 2 2 - 2 2 3 , 2 2 6
C ichy M icha 2 7 , 45 , 7 7 , 81
Ciemieniewski Jerzy 2 0 8
Cielak Bronisaw 4 0 4
Dobies K rzysztof 3 1 0
Dobrzaski Jerzy 3 5 9
D om agalik Janusz 2 7 2
Cyba Ryszard 3 7 5
D om araczyk Zbigniew 3 5 8 - 3 6 0 , 3 7 3
Cydejko Grzegorz 3 0 7
Drawicz
Andrzej
249,
2 9 7 -2 9 8 ,
3 0 0 - 3 0 1 , 3 5 5 ,3 6 9
Drewnowski Tadeusz 9 9
C zarnecki Ryszard 2 6 0
D rozdowicz Bronisaw 44
C zech M irosaw 3 9 , 4 2
D rzewicka Irena 2 2
Czechowicz Andrzej 3 6 4
Drzewicka M aria 22
Drzewiecka Katarzyna 3 5 1
2 8 1 , 331
Drzewiecki M ieczysaw 3 5 1
Czernow M aciej 2 0 2
C zenik Jerzy 3 9 0
Czuchnowski W ojciech 4 0 - 4 2
D udek A ntoni 6 3 -6 4 , 7 9 -8 0 , 2 2 4 , 2 6 8
Czyewska Elbieta 89
Dukaczewski M arek 2 0 0 , 2 5 0 , 3 4 6
w iek Jerzy 2 3 3 , 2 6 5
Du M arian 161
D ziedzic Irena 3 5 8 , 3 7 3
D aniszew ska M agorzata 165
Dankowski H enryk 8 0
Dzibowski W acaw 2 8
416
Ebbinghaus Irene 2 6 6
G aca Zdzisaw 4 0 2
Gadomski M arek 2 6 6
Gadomski W itold 3 9 , 4 3 , 4 7 , 3 2 5 - 3 2 6
Fabisiak Joanna 2 6 1 , 4 0 5
Gajdar Jegor 2 0 3
Fajkowska Jolanta 3 1 2 ,3 5 1 , 3 5 3
Galiski Jerzy 2 4 5
G aczak Filip 8 7 , 1 7 9 -1 8 0 , 1 8 7
Gargas A nita 3 2 2 - 3 2 3
Gauden Grzegorz 41
Gawlikowski M aciej 3 1 8
Fakowski W ojciech 72
Gawriow Siergiej 2 4 2 - 2 4 3 , 2 6 7
Farfa Piotr 3 2 3 - 3 2 4 , 3 7 2
Gawronik Aleksander 2 3 7
Fedorowicz Jacek 2 7 3
Gsiorowski Andrzej 2 0 0
Gdula Andrzej 2 0 0
Andrzej
Ferens Anna 3 8
Fethke Erazm 3 4 3
Fibak W ojciech 2 1 8 , 2 2 0 -2 2 1
Gembarowski Bronisaw 3 4 8 , 3 5 0
Fieldorf Emil N il 2 7
Gembarowski Karol 3 4 8 - 3 5 0
Gembarowski Piotr 3 4 7 - 3 4 8 , 3 7 2
Filanowski Piotr 2 4 0
Giedroy Jerzy 5 3 , 3 5 8 , 3 6 4
344
G iertych Rom an 3 2 4
Frankowski 101
Gil M ieczysaw 4 0 3
Frister Rom an 1 4 0 -1 4 1
G bocki H enryk 7 9
Fronczewski Piotr 2 7 3 , 3 3 2
Gmyz C ezary 2 6 8
Fulczyski Eugeniusz 2 4 5
Godlewski Andrzej 3 2 2
Goebbels Joseph 155
G abryel Piotr 2 1 4 - 2 1 5
Goldberg Abraham 2 2 3
417
INDEKS OSB
Gobiow ski Bronisaw 127
G rycan Zbigniew 2 4 1 , 2 4 3 , 2 6 7
100, 1 0 8 ,1 7 9 ,1 8 1 , 195, 1 9 7 ,2 7 0 -2 7 1 ,
Grzdzielewski W adysaw 1 8 0
293
Grzywaczewski M aciej 3 3 4
1 8 6 -1 8 7 , 3 7 0 -3 7 1
Gorbaczow M ichai 1 44, 264
Gorbaczow Raisa 144
374
Gosiewski Przemysaw 4 0 7
Gurba Eugeniusz 2 4 5
Gwiazda Andrzej 5 6 , 6 1 - 6 2 , 65
H alber Adam 3 1 2 , 3 7 0
Halber M agorzata 3 1 2
Hall Aleksander 2 0 8
Grska Barbara 2 9 5
Halm in Janina 44
Harper 119
Grabo W itold 3 2 6
Hartwig Julia 88
Grabowski Lothar 3 7 9 - 3 8 0
H eba Bogusaw 2 2 6
H erbert Zbigniew 4 8
Griswold Eleonora 88
Grochulski Andrzej 82
H itler A dolf 4 2 , 3 1 0
H olsztyski W ik tor 44
H olzer Jerzy 8 0
Grotowski T. 3 7 6
Gruber J zef 2 7 - 2 8
Gruber Katarzyna 2 7 - 2 8
H onkisz K. 151
Gruber Tadeusz 2 8
Howzan Artur 2 1 9
H ubner Elbieta 44
Gruszczyk Stefan 4 0 3
418
H uszcza W iesaw 1 9 9 -2 0 0 , 2 0 3 , 2 1 0 ,
224
Jeneralski Saw om ir 3 6 3
Jesionowski Jerzy 2 7 2 ,2 9 1
Jethon M agdalena 2 8 9 - 2 9 0
Ibisz Krzysztof 3 1 2 , 4 0 2
Jeewska M arta 3 7 0
Ilecki R. 51
Jdrzejewski W ojciech 2 01
Jones Frank 1 2 0
Indulsld Grzegorz 78
Iw aniu kA . 157
Jurek M arek 2 1 2 - 2 1 3
Iwaszkiewicz Jerzy 3 2 0 , 3 2 5
Jurkowska W anda 44
Jagieo Jarosaw 3 7 5
Jakubas Zbigniew 2 1 9 - 2 2 0
Jakubowska
Aleksandra
259,
3 7 1 -3 7 3
Jan Pawe II 121, 1 3 3 -1 3 4 , 169, 188,
2 6 3 ,3 3 9 ,3 6 1 ,3 8 4
Kaczyski
3 2 0 -3 2 1 , 3 3 4 , 3 3 9 -3 4 0 , 342, 3 75,
4 0 5 ,4 0 7 -4 0 8 , 412
Jankowska-Cielak Jadwiga 3 3 5
2 4 9 ,2 5 9 , 3 2 1 ,3 3 4
Jaruzelski
W ojciech
17,
3 7 -3 8 ,
40,
144, 180
4 8 - 4 9 , 5 6 - 5 7 , 6 4 , 7 4 - 7 5 , 121, 143,
1 4 7 -1 4 8 , 1 5 3 -1 5 4 , 16 5 , 178, 269,
29 5 , 3 0 0 - 3 0 1 , 3 1 7 , 3 4 4 , 3 5 1 , 3 8 4
1 8 9 -1 9 0 , 2 2 5 -2 2 6 , 2 6 4 -2 6 5 , 2 6 8 ,
2 9 2 ,3 7 1 - 3 7 2 ,4 1 0 - 4 1 1
Kapuciski Ryszard 9 9 , 1 1 0 -1 1 3 , 184
Jaskiernia Jerzy 2 0 0
Jastrzbski D om inik 2 3 3
Karnowski Jacek 3 1 9
419
INDEKS OSB
Kaszkur W. 4 9
Kawalerowicz Jerzy 3 3 5
163, 2 8 1 , 2 8 9 -2 9 0 , 3 1 0 , 3 2 6 , 357,
Kedaj Aleksandra 3 4 0 -3 4 1
Komorowski W. 44
Kern Andrzej 2 1 2
Konarzewska W anda 3 0 7
Kisiel Stefan 2 9 9 , 3 4 0 , 3 6 5
Kiszczak Czesaw 4 8 - 4 9 , 5 5 - 5 6 ,
6 6 -6 8 ,
75, 7 5 - 7 9 ,
1 15,
121,
64,
143,
167, 2 0 0 , 2 7 9 , 2 8 6 , 3 0 0 , 3 8 4
Kosierkiewicz M irosaw 1 76
Kosiski Janusz 3 2 0
Kosmala Pawe 3 8 6 - 3 8 7
Kossak W ojciech 3 2 8
Kossoj Dawid 1 4 7 -1 4 8
Klich Bogdan 4 0 3
Klimas Zbigniew 2 8 6
Kowalczyk A licja 2 6 0
Kowalczyk Stanisaw 3 8 0
Kowalczyk Tadeusz 2 3 7 , 2 6 0
K osiski Jerzy 82
Kobuszewski Jan 3 3 2
Kowalski Pawe 3 7 5
Kociba-Zabski Pawe 77
Kozera Andrzej 3 3 9
Kociniak M arian 2 7 3
Kozie-Poldewski Krzysztof 1 9 4 , 2 11
Koestler A rthur 88
Kozowski Adam 2 4 2
Koj Ewa 2 6 5
Kozowski Piotr 2 8 8
Kozubal M aria 3 9 3
Kole Ryszard 44
Koniewski
Katarzyna
4 0 3 -4 0 5 ,
411
K racik Stanisaw 4 0 3
Krakus ppk 191
Komar M icha 3 6 , 1 1 8 -1 1 9 , 1 4 5 -1 4 8 ,
Kraskowski Leszek 2 6 7
Krasnowska V ioletta 2 6 7
189, 3 6 5
Kom ar
87,
1 7 9 -1 8 0
Kolenda Zygmunt 4 0 3
Kolenda-Zaleska
Kazim ierz
W acaw
36,
118,
1 8 5 -1 8 6 , 3 9 3
1 4 5 -1 4 6 ,
Kjrasowski R obert 81
Krasucki W itold 167
Krasko Piotr 3 1 2 , 3 3 0 , 4 0 2
Komorowska Anna 4 0 5
Krasko Tadeusz 3 2 9 - 3 3 0 , 4 0 2
90,
122,
420
Krasko W incenty 3 2 9 , 3 6 5 , 4 0 2
Kuncewicz Jerzy 3 0 2
Krogulec Jerzy 2 4 2
Kupiecki D ariusz 72
Kroll Bogdan 80
Kurczab-Redlich
Krystyna
3 0 1 -3 0 7 ,
370
Krl Amadeusz 2 1 4
Kurnik Rom an 3 5 4
73, 79, 3 0 2 , 3 3 4
Krl Paulina 2 1 4
Krl W acaw 66
Kuraki Jacek 75 , 2 6 9 , 2 9 0 , 3 1 1 ,3 6 9
Krlik Zbigniew 3 8 9
Krlikowski Andrzej 2 9 7 , 2 9 9 , 3 6 9
Kutschera Franz 3 4 1
Kruczkowska M aria 3 0
Kruczkowski Leon 87
Kwaniewski Aleksander
75,
84,
1 4 3 -1 4 4 ,
13,
163,
75,
167,
17,
170,
Kruszona Lech 2 1 4 - 2 1 5
2 0 0 - 2 0 1 , 2 0 3 , 2 2 0 , 2 2 2 , 2 5 0 ,2 5 9 ,
Krye Andrzej 2 6 6
262,
Krzaklewski M arian 2 6 0 , 3 4 7 - 3 4 8
2 6 9 -2 7 0 ,
3 1 4 -3 1 8 ,
Krzemie Edward 3 0
Kwiatkowska-Lass Barbara 2 4 5
Krzem ie Ignacy 3 0 - 3 2
Kwiatkowski Andrzej 3 4 7
3 2 7 -3 2 8 ,
Kwiatkowski R obert 4 0 , 3 1 2 , 3 1 7 - 3 2 1 ,
Krzyszycha Krzysztof 2 5 0
Krzywonos H enryka 4 0 5
Labuda Grayna 4 9
Kuber Joanna 44
Labuda Grzegorz 4 9
Lampe Alfred 3 9 3
268, 325
Kublik Andrzej 3 2 5 - 3 2 6
Lange O skar 2 9 , 8 7 , 7 7 9
Laskus T. 1 40
Kuczyska Teresa 82
Latkowski Sylwester 1 6 7 -1 6 8
Legowicz Jan 2 8 8
Kudrycka Barbara 84
Legowicz W ik to r 2 8 6 , 2 8 8
Kukliski Ryszard 2 7 3
Lepper Andrzej 3 7 2 , 3 9 9
R uleta M arian 7 0 -7 1
Kuncewicz M aria 3 0 2
421
INDEKS OSB
Lesz Aleksander 3 6 8
ysenko Trofim 21
M acedoski Adam 7 2 -7 3 , 80
Lichocka Joanna 3 2 4
M aciek M arta 2 6 6
Ligarski Sebastian 2 9 1 , 3 7 1 -3 7 2 , 4 1 2
Lipiska Olga 2 9 3 , 3 2 5 , 3 2 8 , 3 3 1 - 3 3 5 ,
371
Lipowski T. 140
7 5 ,8 2 , 1 6 2 - 1 6 3 , 2 5 2 , 2 9 4
M aj Andrzej 70
M ajchrow ski Krzysztof 7 4 , 8 0
M ajchrzak Grzegorz 29 1 , 3 7 1 -3 7 2 , 4 1 2
Lis H anna 3 3 5 , 3 4 0 - 3 4 3 , 3 7 2
M ajchrzak K rzysztof 3 8 4 , 4 1 0
M akarenko Vadim 4 1 0
Lisiecki Z. 158
247
M akowski Czesaw 2 0
M aksym iuk Janusz 3 9 8 - 3 9 9 , 411
M alejczyk K onstanty2 2 9 ,3 4 5 - 3 4 6 ,3 9 8 -3 9 9
M aleszka Lesaw 3 7 - 3 8 , 4 6, 4 0 3 - 4 0 4
M acuysld Karol junior 3 6 3 - 3 6 4 , 3 6 6
Lazarewicz C ezary 2 9 0
azarkiewicz M agdalena 187,
azarkiewicz Piotr 3 1 6 - 3 1 7
374
M acuysld W itold 3 6 5
om icka D orota 3 7 0
M ann W ojciech 2 7 2
opieska Barbara 3 5 7
opuszaski Jan 2 0 8
uczywo H elena 8, 2 4 - 2 5 , 2 7 , 92
M arkiewicz M arek 2 2 7 , 2 3 3 - 2 3 4 , 2 3 8 ,
ukasiak Am elia 3 1 3
2 6 1 ,2 6 4 - 2 6 6 , 2 6 8
ukaszewicz Bogdan 2 1 2
Markuszewski Jerzy 3 1 6
422
2 6 7 ,3 7 0 - 3 7 3 ,4 1 1
M ichnik H elena 2 0 , 25
M ichnik Stefan 4 4 - 4 5
Maruard Jrg 2 1 8 , 2 2 0 - 2 2 1
Miecugow Brun on 2 8 4 - 2 8 5 , 2 9 2
M arszaek A nna 2 6 7
M iecugow Grzegorz 2 8 4 - 2 8 5 , 2 9 0 , 3 2 4 -
M alankiewicz Jerzy 2 2 8 , 2 3 2 , 26 4
Miedwiediew D m itrij 3 3 9
M aziarski Jacek 1 1 8 -1 1 9
M ietkowski Jan 2 7 0 - 2 7 2 ,2 9 1
M ietkowski M ieczysaw 19
M aziuk Tadeusz 2 2 3
M ilduszka B eata 3 2 3
M ikoajczyk
-2 0 3 , 205, 2 0 7 -2 0 8 , 2 1 0 -2 1 2 , 218,
252, 295, 300, 306, 404
M azur Edward 3 5 4
Edward
2 3 0 -2 3 1 ,
344,
3 8 0 ,3 8 3 ,4 7 0
M ikoajczyk Stanisaw 179
M ikukiewicz M arek 2 4 2
M ilczanowski Andrzej 1 7 ,4 3 , 1 6 3 , 2 3 3
M ilewicz Ewa 2 4 , 4 5 , 65
M elchior K rzysztof 44
M eller Adam 4 0 9
2 6 3 -2 6 4 , 321, 335
M iosz Czesaw 2 2 , 88
M eller M arcin 4 0 9
M inc H ilary 18 0
M eller Stefan 4 0 9
M indszenty J zsef 3 6 4 , 37 4
M encwel Andrzej 65
M erkel Jacek 2 4 1 - 2 4 3
M iazek Ryszard 3 1 4 - 3 1 7 , 3 4 7
M ichalak Zenon 2 0 1 , 2 2 5
M odlinger Jerzy 3 5 3 , 3 7 3
- 2 5 , 2 8 , 3 3 , 3 6 - 3 7 , 3 9 - 4 0 , 4 2 - 4 3 , 45,
4 7 , 4 8 - 4 9 , 5 3 , 5 5 - 5 6 , 6 1 - 7 8 , 7 8 -8 3 ,
114, 119, 130, 156, 176, 2 0 9 , 2 2 8 ,
264, 265, 2 6 9 -2 7 0 , 299, 321, 3 2 5 - 3 2 6 , 3 3 6 , 371
M olesta Jacek 2 2 4 - 2 2 5
M odawa Tadeusz 291
M oo jec Bolesaw 91
M ootow W iaczesaw 9 4 , 179
i
i
423
INDEKS OSOB
Nurowski Piotr 2 2 8 - 2 3 0 , 2 3 2 , 2 3 7 , 2 4 9 -
czysaw
-2 5 0 , 260, 265
M orozowska Krystyna 3 9 8
Morozowski Andrzej 3 9 0 - 3 9 1 , 3 9 8
M orozowski M ieczysaw 3 7 5 , 3 9 1 - 3 9 8 ,
O chab Edward 9 2 , 1 8 0 -1 8 1
411
O krent O skar 3 6
O krent Regina 3 5 - 3 6
Olawiski Zygmunt 2 2 9 - 2 3 0
Murawski Jarosaw 2 6 5
Musia Filip 41
-3 5 8 , 369, 3 90
N aja W adysaw 2 6 2
N ajar Sergiusz 3 6 8 , 3 7 4
Najdus W alentyna 4 9 - 5 0
3 2 2 -3 2 3 , 327, 335
Najsztub Piotr 45 , 3 3 6
Oleksy M aria 3 2 2
Nacz H alina 3 2 0
Oleksy M icha 3 2 2
Nacz Tomasz 2 5 9
Napirkowski Jerzy 2 3 6 , 2 6 7
Olszewski Jacek 3 2 0
Nawrocki 3 7 6
Nazarewicz Ryszard 3 6 2 - 3 6 3
1 37, 2 1 3 , 3 1 0 , 3 1 2 - 3 1 3 , 3 3 5 , 3 6 0 ,
36 9 , 3 9 8
Niedwiecki M arek 2 8 6 - 2 8 7
O nyszkiewicz Janusz 3 0 2
O nyszkiewicz W ojciech 72
N ierycho Andrzej 2 5 0 , 2 6 8
O rdon T. 1 26
Niesioowski Stefan 2 1 2
Ordyski Jan 2 6 6 , 3 2 7
N ikliska M aria 3 1 2 , 3 51
N im en-Skalska Zofia 3 3 , 35
O rleaski M arek 4 5
Nizieski Bogusaw 76
Orowski W itold 3 6 8 , 37 4
Nowacki Pawe 3 1 3
Orwell George 88
Orze Romuald 3 2 4
Nowikowa Li ja 35
O siecka Agnieszka 3 6 4
O siska Zofia 2 8 1 , 2 8 4
424
)\m\k i B<>gdan 2 I 2
Piasecki Bolesaw 3 5 9
Pieniak Stanisaw 3 6 0
Piesiewiez Krzysztof 3 16
Pietkiewicz Barbara 1 2 1 -1 2 2 , 1 8 7
Pietrusiski W ojciech 2 0 3
)\vsiak Jerzy 3 0 7 - 3 0 8 , 3 1 0
)\vsiak Maria 3 0 8 - 3 0 9
Pika M arian 73
Pionier ks. 13 4
)zminkowski V ioletta 4 1 2
Piotrowski
W iktor 3 3 2 - 3 3 3 ,
371
>aeewiez Piotr 4 7
\acli Eugeniusz 3 4 4
Patek Zenon 2 8 1 , 3 8 3
\ilka Piotr 3 7 2
411
Pochanke Renata 4 0 2 - 4 0 3
\apierkowski Andrzej 3 5 9
apierz Andrzej 3 1 3
-2 4 2 , 2 6 7
8,
1 17, 1 1 9 -1 2 0 ,
90,
122,
99,
1 0 3 -1 0 9 ,
127, 1 7 5 -1 7 6 ,
1 8 3 -1 8 4 , 186, 192, 3 2 5 ,3 6 5
Pokora W ojciech 3 3 2
Polaczek-Bigaj M arta 2 2 5
Pawlak W aldemar 2 3 4 , 2 3 7 , 3 1 4 , 3 1 6
Polak Zygmunt 5 7 , 6 0
Vrezyski Aleksander 3 4 4
Vreta W itold 3 6 6 - 3 6 7
Poawski Zbigniew 2 4 5
Vrl Feliks 4 5
Pomianowski Jerzy 3 0 1 - 3 0 2
Vrl Ryszard 2 2 ,4 5
Popiel Barbara 44
Vtrusewicz M arta 2 0 - 2 2
300, 302
iaseeki Bohdan 3 5 9
Poprzeczko Jacek 1 2 8 -1 3 1
INDEKS OSB
Pospieszalski Jan 3 2 2
Rayzacher M aciej 1 4 7
Powojewski Zbigniew 9 0
R b alsk iA . 130
Poznaska Krystyna 2 9
Praniewski Leonard 2 4 1 , 2 4 3
Prekurat W adysaw 89
Protasiuk Arkadiusz 4 2 , 4 7
Resich Zbigniew 3 1 1 ,3 7 0
Przedpeski Andrzej 2 4 7
Przenicki Krzysztof 4 5
Przywieczerski Dariusz 2 2 8 , 2 3 6 , 2 4 3 ,
425
249, 266
Putram ent Jerzy 2 2 , 86, 102, 107, 1 7 7 -
-1 7 8
Pyjas Stanisaw 132
Romaszewski Zbigniew 72
Romiszewska Beata 188
Romkowski Rom an 19
R aczek Tomasz 89
- 1 0 1 , 110, 1 1 6 -1 1 7 , 119, 1 7 8 -1 8 2 ,
184, 1 8 6 -1 8 7
Raski J zef 2 2 3
Rycki Andrzej 161
Radkiewicz Stanisaw 2 0
Radziszewska Iwona 3 5 3
321
165, 178, 1 8 1 -1 8 2 , 2 0 3 ,
426
Rywin Lew 76,
1 5 5 -1 5 6 , 2 2 8 , 2 5 9 ,
2 6 3 - 2 6 4 ,2 6 5 , 321
Rzepliski Andrzej 161
Sachs Jeffrey 2 0 3
Sadliski Andrzej 2 8 6
Siwek Saw om ir 2 2 6
Salaski Krzysztof 3 0 2
Siwiec M arek 1 9 9 -2 0 0 , 2 1 0 , 2 2 0 , 2 2 2 ,
Sam et Leon 44
225
Sam et Zofia 44
Skorus Jacek 3 1 8
Sartre Jean-Paul 7 1 -7 2
Skowroski Krzysztof 2 8 8 -2 8 9 , 3 0 7 , 3 2 7
Sasin Jacek 3 5 3
Skowroski Rudolf 2 4 0 - 2 4 1 , 2 4 3 , 2 6 7
Sasin J zef 3 5 4
Sawicki Karol 2 9 7 , 3 4 4
Sabicki Jerzy 2 9 7 , 2 9 9
Sm olar Aleksander 4 9 - 5 0
Schetyna Grzegorz 8 4 , 2 8 9
Sm olar Eugeniusz 4 9 - 5 3
Schnep f Ryszard 3 4 3
Sebastian Tim 3 6 4
Sm olar Grzegorz 4 9 - 5 0
Sekielski Tomasz 3 9 8
Sellin Jarosaw 2 6 0 , 3 4 6
Snopkiewicz Jacek 3 1 8 , 3 3 1 , 3 5 5 - 3 6 1 ,
3 69, 3 7 1 -3 7 3
Sobala Jacek 2 8 8 - 2 8 9
Sobczyk Genow efa 145
Serem et Andrzej 3 7 3
Sobczyski Z. 112
Sfard Leon 44
Sianecki Bolesaw 2 8 5 , 2 9 2 , 4 0 6 , 4 1 2
Sojak Radosaw 3 7 2
Sianecki Tomasz 2 8 5 , 4 0 6
Sibilski Ryszard 3 8 7 - 3 8 8
Sibilski Wawrzyniec 3 8 8 - 3 8 9
2 3 9 - 2 4 0 ,2 4 4 - 2 4 7 ,2 5 0 ,2 5 9 - 2 6 4 ,2 6 5 -
Sibilski W adysaw 3 8 7
-2 6 6 , 2 6 8 , 3 3 6 , 3 4 2 , 3 4 6 , 3 7 2
Soowow M icha 2 2 0
1 7 1 -1 7 2 , 191
INDEKS OSB
Sowa Kazim ierz 4 0 8 - 4 0 9 , 4 1 2
Sowa M arek 4 0 8
Szczepaski M aciej 2 9 3 - 2 9 4
427
Szczypiorski Adam 1 1 4 -1 1 5
S ta m p f1 Stanisaw 2 7 0 , 341
Szechter O zjasz 2 0 , 2 4 - 2 5
Staniewski Edward 73
Szelepin Aleksander 93
Szer W acaw 44
Stasiski M aciej 3 8 - 3 9 , 4 6
Szopski T. 1 2 4 -1 2 5
Szm ul W eb 3 9 3
Stolzm an M aria 2 2 6
Stom m a Ludwik 16 4
Sztachelsld Jerzy 2 2
Strasser D anuta 44
Szwagrzyk K rzysztof 4 5
Straszewski Konrad 3 8 3
Streja Stanisaw 3 2 9
2 2 5 -2 2 6
leszyska H anna 3 3 4
m ietaski J z ef 9 9
nieg-Czaplewska Liliana 3 7 2
Suboti M ilan 3 5 5 , 37 3 , 3 9 9 - 4 0 1 , 4 0 3 -
nieko Stefan 2 2 6
-4 0 4
w ietlik E lbieta 44
wicicki M arcin 2 0 2
Sulik Bolesaw 2 3 2
wicicki M ateusz 2 7 2
Tabkowski Saw om ir 2 0 2 , 2 0 5 , 2 1 0
428
Taboryska Lena 4 4
2 9 5 -2 9 7 ,
3 8 3 - 3 8 4 ,410
312,
329,
331,
Urbankowski Piotr 3 1 2
U rbaski Andrzej 3 2 3 - 3 2 4 , 3 3 6
344,
Taub M agorzata 4 5
Temkin Barbara 181
W alendziak W iesaw 2 6 0 , 3 1 3
Terlecki M arian 2 4 9 , 3 1 2 , 3 4 4 , 3 6 0
W alichnowski Tadeusz 3 8 3
Tobiasz Leszek 15
W aliszewska Joanna 83
188
W alter Boena 3 1 2 , 4 0 2
Tomporski M arek 35 1
W alter
M ariusz
8,
230,
279,
299,
312, 3 3 6 , 344, 3 7 6 -3 7 7 , 3 8 0 -3 8 1 ,
Toraska Teresa 2 1 , 4 5 , 3 2 7 - 3 2 8 , 3 3 0 ,
371
3 8 3 -3 8 6 , 3 9 0 ,4 7 0
W asa Lech 10, 62, 6 5 -6 6 , 74, 133, 144,
Trzeciak-Pietkiewicz Barbara 3 3 0 , 3 4 5
169, 2 2 7 , 2 3 4 -2 3 5 , 2 3 8 , 2 4 0 , 2 7 9 ,
Turkowski Krzysztof 2 6 0 -2 6 1
Turowski Tomasz 15
W ancer Jakub 3 1 2
291, 344
Turski M arian 9 9 , 1 01, 1 0 9 -1 1 0 , 122,
144, 184
D onald
Turski Ryszard 9 6
Tusk
126,
W ejchert Jan 3 7 6 , 3 7 8 - 3 8 0 , 3 8 5 , 3 8 7 ,
148,
1 5 4 -1 5 5 ,
410
194, 2 1 1 - 2 1 2 , 2 2 3 , 2 8 1 , 2 8 9 - 2 9 0 ,
3 4 0 -3 4 1 , 3 69, 408
W encel Grayna 2 4 2
Wgrzyn J z ef 3 4 3 - 3 4 5 , 3 5 2 - 3 5 3
W ichrowsld R obert 4 0 9 , 4 1 2
Tyszkiewicz B eata 2 4 1 - 2 4 3 , 2 6 8
Ungier M arek 2 0 0 , 2 2 0
W ielopolska Anna 2 3 5 , 2 6 5 - 2 6 7
79, 9 9 - 1 0 0 , 1 0 6 -1 0 8 , 143, 1 6 4 -1 6 6 ,
W ickow ski 3 7 6
W ilczek M ieczysaw 2 0 2 - 2 0 5 , 2 2 5
429
INDEKS OSB
W ilhelm i M arek 3 2 0
W ujec H enryk 3 5 , 72
W ilhelm i Rom an 3 3 5
W ujec Ludm ia 35
W ilker-Skalski Jerzy 33
W yrzykowski M irosaw 3 8 6
W ysocka-Schnepf D orota 3 4 3
W yszkowski Krzysztof 2 2 3
Zabawski Jan 19
Zachczyska Paula 44
Zadora Jerzy 3 6 8
Zakrzewski Rafa 4 7
Zalewska Luiza 2 6 8 , 3 4 1 , 3 7 2
W ohl Pawe 44
Zalewski M aciej 2 2 6
Zaucki Andrzej 15
195
W oliska-Brus H elena 2 7
W olski M arcin 2 7 3
Zaorski Andrzej 2 7 3 , 3 1 3
W oek Tomasz 2 1 9 - 2 2 0
Zarbski Andrzej 2 3 2 , 2 9 4
W ooszaski Bogusaw 3 1 9 - 3 2 0 , 3 7 0
WoyCiechowski Andrzej 84
Zderkiewicz Lech 2 7 4
Zdrojewski Bogdan 84
Ziegler-Brodnicka Ewa 2 7 2 ,2 9 1
Zieliski Jan 3 8 6
Zieliski
W rona M arcin 3 1 3 - 3 1 4
Sawom ir
2 8 5 -2 8 6 ,
339,
3 4 6 -3 4 7 , 372
W roski Pawe 4 2
3 2 3 -3 2 4
107, 1 8 2 -1 8 3
430
em ek Grzegorz 2 3 9 , 2 4 1 , 2 4 9 , 2 6 6 -
-2 6 7 , 3 8 5
Zwiefka Agnieszka 3 6 2
em ek Izabela 241
Zwiefka Tadeusz 3 6 0 - 3 6 1 , 37 3
Zwinogrodzka W anda 3 2 3
Zybertowicz Andrzej 8 1 , 3 4 6 , 3 7 2
182
Zych Bronisaw 5 1 , 2 8 6
Zyms W ojciech 3 3 9
akowski
} acek
11,
1 4 8 -1 5 5 ,
171,
uawski M arek 3 2 0
1 8 9 -1 9 0 , 3 2 7 , 3 3 6
elezik Jacek 2 3 8
yowski Zdzisaw 2 5 2
DOROTA KANIA
Dziennikarka, absolwentka wydziau filozofii Akademii Teologii Kato
lickiej (obecnie Uniwersytet im. Kardynaa Stefana Wyszyskiego).
Pracowaa w Super Expressie", yciu", tygodniku Nowe Pastwo",
Radiu Plus, TVP, yciu Warszawy", Wprost", Gazecie Polskiej",
Gazecie Polskiej Codziennie", portalu Niezalezna.pl. Autork ksiki
Cie tajnych sub" wydanej w 2013 r. nakadem Wydawnictwa M,
w ktrej znalazy si opisane na podstawie dokumentw najgo
niejsze zabjstwa i samobjstwa w III RP. Publicystka od lat zajmuje
si lustracj oraz subami specjalnymi - te dziedziny stay si tema
tami jej wielu publikacji Do najgoniejszych naley ujawnienie
przeszoci rodzicw Anny Komorowskiej, ktrzy byli funkcjonariu
szami Ministerstwa Bezpieczestwa Publicznego - ten fakt zosta za
tajony podczas kampanii prezydenckiej Bronisawa Komorowskiego.
E fl
M
MACIEJ MAROSZ
RESORTOWE DZIECI
MEDIA
ONE. RESORTOWE DZIECI. Wychowane w rodzinach dziaaczy i funkcjona
riuszy KPP, PZPR, Ministerstwa Bezpieczestwa Publicznego, SB. Doskonale
ustawione potem w yciu dziki koneksjom, a pniej pienidzom i grubej
kresce". Czasem, cho wywodz si z niekomunistyczych rodowisk, zwi
zane ideologicznie oraz materialnie z by wadz i bezpiek. Za m odu
aktywici komunistycznych organizacji modzieowych, potem biznesmeni,
waciciele i zarzdcy nowych mediw. Wanie dlatego tak zdecydowanie
przeciwne dekomunizacji i lustracji, szydzce z patriotyzmu, polskich tradycji
i w ogle z polskoci. Niebezpieczne, bo usytuowane w opiniotwrczej
prasie, a przede wszystkim w telewizji i stacjach radiowych. Obecne w nich
od stanu wojennego - do dzi.
ONE. RESORTOWE DZIECI. Violetty", Kowalscy", Literaci", Poeci", Daniele"
i inni. Poczeni solidarnoci grupow i interesami, posugujcy si wpra
wnie relatywizmem moralnym, szyderstwem i omieszaniem. Czsto, w razie
pilnej potrzeby, penice rol dyurnych autorytetw moralnych", szczujcych przeciw zbyt niepokornym, zbyt dociekliwym - mylcym, ponad ICH
miar, po prostu inaczej.
Ta ksika jest wanie o NICH.
KSIKA ZOSTAA ZATWIERDZONA PRZEZ MINISTERSTWO PRAWDY
Ksik polecaj:
w S ie ci
wPolity.pi
Cena 39,90
9788364095092