KRATOWNICE – Przykłady prostych konstrukcji i ich obliczanie1

PRZYKŁAD I
1. Określić, które pręty kratownicy służącej do podwieszenia rur instalacji chemicznej są rozciągane, a które ściskane.
2. Określić siły występujące w prętach kratownicy, jeśli całkowity ciężar rur wynosi 3.8 [kN/m].

5 m

m
5
m

ROZWIĄZANIE
ad. 1) Patrz odpowiedź do zadania
ad. 2)
− Całkowite obciążenie na jedną kratownicę:
Pr = 5[ m ] ⋅ 3.8[ kN / m ] = 19[ kN ]
− Obciążenie jednego węzła
Pw = Pr / 2 = 19 / 2 = 9.5[ kN ]
− Uwzględniając ciężar kratownicy przyjmiemy ostatecznie obciążenie w węźle
P = 10 [ kN ]
− Schemat statyczny kratownicy

1.2[m] 1.5[m]
A C

1.0[m]

B D E

Warunek statycznej (wewnętrznej) wyznaczalności:

P p = 2w − 3 P
w =5
p = 6 +1 = 7
7 = 2 ⋅ 5 −3
L =P
Warunek równowagi węzła E

1 FEC
FED P=10[kN] Ey
 ∑ Pix = 0 − FED − FEC cos α = 0
∑ Piy = 0 − P + FEC sin α = 0

P 10 ⋅ 3.25
α x FEC = = = 18[kN ]
sin α 1
- pręt rozciągany
18 ⋅ 1.5
FED = −FEC cos α = − = −15[kN]
3.25
- pręt ściskany
Warunek równowagi węzła D

FDC
∑ Pix = 0 FDE − FDB = 0
∑ Piy = 0 − P + FDC = 0
FDB = FDB = −15 [kN]
FDB - pręt ściskany
FCD = P = 10[kN]
D FDE = 15[kN]
- pręt rozciągany
P=10[kN]
Warunek równowagi węzła C

FCA C ∑P
ix = 0 −FCA − FCB cos β + FCE cos α = 0
∑P
iy = 0 FCB sin β + FCD + FCE sin α = 0
β α 1 .2 1. 5
FCA + FCB = 18 ⋅
2.44 3.25
FCB 1 1
FCB + 10 + 18 ⋅ =0
FCE = 18 [kN] 2.44 3.25
FCD = 10[kN] FCB = −31.2[kN ]
- pręt ściskany
FCA = 38 .9[kN]
- pręt rozciągany
 METODA RITTERA
1. Równania równowagi

1.2[m] 1.5[m]
A C
RA

1.0[m]

RBx
B D E
∑ Pix = 0 R A ≈ 39[kN ]
∑ Piy = 0 RBy = 20[kNR]
By
∑ MB = 0 RBx = RA ≈ 39[kN ]
2. Przecięcie przez trzy pręty nie przechodzące P
przez jeden punkt P
A FAC
RA C
FBC
1
sin β = = 0.64
β 1.22 + 12

RBx B FBD
RBy
∑ M C = − RBx 1⋅ +R By 1.2⋅ −FBD 1 ⋅ 0 = ⇒F BD R
= Bx
− 1 R
⋅ By +[kN]
+ 1.2 ⋅ 39 =1 − 20 ⋅ 1.2 ⋅15 = −
∑M B = − R A 1⋅ + F AC 1 ⋅ 0= ⇒F AC R=A 39[kN]
=
R By 20
∑P iy = R By + FBCsin β 0= ⇒F BC
sin β
=−
0.64
=− 31.2=[kN]
−

ODPOWIEDŹ DO ZADANIA 1.
(siły w kN)

A 39.0
RA=39
31.2 10.0 18.0
15.0 15.0
RBx=39 B D E
RBy=20
P=10 P=10

P=10
PRZYKŁAD II
Wyznaczyć siły w prętach kratownicy przenoszącej obciążenie kładką o rozpiętości L=12[m]. Każdy pręt – oprócz poprzecznych
wzmocnień – ma długość l=3[m]. Kładka ma szerokość b=2[m], a jej ciężar wynosi G=35[kN]. Wartość charakterystyczna

obciążenia zmiennego Q=4 [kN/m2]. Częściowy współczynnik bezpieczeństwa obciążenia statycznego γ f

(s)
= 1.4 , a obciążenia

dynamicznego γ f
(d )
= 1.6

USZTYWNIENIE
POPRZECZNE

4xl=3m

POPRZECZNA BELKA

DESKI
b=2m
ROZWIĄZANIE
1. Obciążenie stałe przypadające na 1 metr mostu
G 35
q1 = = = 2.92[kN/m]
L 12
2. Każdy węzeł dolnego pasa dwóch kratownic (lewej i prawej) obciążony jest 3 metrami kładki
2Pg = q1 ⋅ l = 2.92 ⋅ 3 = 8.76[ kN ]
3. Na jedną kratownice przypada
8.76
Pg = = 4.38[ kN ]
2
4. Obciążenie zmienne pochodzi z części kładki o szerokości b=2[m] i długości l=3[m]. Na jeden węzeł przypada więc

Qbl 4 ⋅ 2 ⋅ 3
Pd = = = 14[ kN ]
2 2
Ostatecznie obciążenie węzła wynosi
P = Pg γ f( s ) + Pd γ f(d ) = 4.38 ⋅ 1.4 + 12 ⋅ 1.6 = 25 .3[ kN ]
 5. Schemat statyczny kratownicy

B D F H

A
C E G
R =37.95[kN]
Metoda
A Rittera (rozwiązanie dla prętów DF, DE i CE) RJ=37.95[kN]
P P P
B D
FDF
1) ∑ M iE = 0
2) ∑ M iD = 0
A E FCE 3) ∑ Pix = 0
C
ad. 1) R A ⋅ 2l − Pl + FDF l sin 60° = 0
RA FDE
P − 2RA 25.3 − 2 ⋅ 37.95
FDF = = = −58.5[ kN ]
P 3 2 1.73 / 2
- pręt ściskany
3 l
ad. 2) R A ⋅ l − P − FCE l sin 60° = 0
2 2
− P + 3RA − 25.3 + 3 ⋅ 37.95
FCE = = = 51.2[ kN ]
3 1.73
- pręt rozciągany
ad. 3) FDF + FCE + FDE cos 60 ° = 0

− FDF − FCE − ( − 58.5 ) − 51.2

FDE = = = 14.6
0.5 0.5
- pręt rozciągany

PRZYKŁAD III
Zbiornik wodny umieszczony jest na kratownicy przestrzennej. Znaleźć siły występujące w dolnych prętach kratownicy: AC, BC i

CD wywołanych jedynie siłą wiatru q = 0.6[ kN / m 2 ] . Częściowy współcznnik bezpieczeństwa wynosi γ f = 1.2
ROZWIĄZANIE

1. Powierzchnia zbiornika – A = 4[ m ]
2

2. Obciążenie charakterystyczne wiatrem - Pq = Aq = 4 ⋅ 0.6 = 2.4[kN]

3. Obciążenie obliczeniowe na dwie kratownice boczne - 2P = Pq γ f = 2.4 ⋅ 1.2 = 2.88[ kN ] . Ostatecznie:

P = 1.44 [ kN ]
4. Schemat statyczny

1m 2m

WIATR
2m 2m

2m
 G H

2m
E F

2m
C D
PRZEKRÓJ 2°
2m
PRZEKRÓJ 1°
A B
4m

Przekrój 1° Przekrój 2°
J J

P=1.44[kN] P=1.44[kN]

5.8m

FEC
C D
FDC
FCB FDB
3.88m FDB
FCA
B
1) ∑ M iB = −FCA ⋅ 3.88 + P ⋅ 7 = 0
7P 7 ⋅ 1.44
⇒ FCA = = = 2.6[ kN ] 1) ∑ M iJ = FDC ⋅ 6.0 − P ⋅ 1 = 0
3.88 3.88
P 1.44
2) ∑ M iJ = −FCB ⋅ 5.80 − P ⋅ 1 = 0 ⇒ FDC = = = 0.24 [ kN ]
6 6
−P 1.44
⇒ FCB = =− = −0.25 [ kN ]
5 .8 5 .8