Professional Documents
Culture Documents
ksiki
Mazur
Stanisaw Mazur w padzierniku 1939 roku zosta deputowanym do Zgromadzenia Ludowego
Zachodniej Ukrainy, ktre miao do wypenienia tylko jedno zadanie. Podj uchwa
o przyczeniu zajtych przez Sowietw ziem do ZSRR. [Stanisaw Mazur w padzierniku
1939 roku zosta deputowanym do Zgromadzenia Ludowego Zachodniej Ukrainy.
Zgromadzenie miao do wypenienia tylko jedno zadanie przyczenie do ZSRR ziem
zajtych przez Sowietw.] Akt politycznej zdrady zosta przyjty jednogonie. Kilka dni
pniej Rada Najwysza ZSRR przychylia si do proby i przyja Zachodni Ukrain
do Zwizku Sowieckiego. [Kilka dni pniej akt politycznej zdrady zosta przyjty
jednogonie przez Rad Najwysz ZSRR Zachodnia Ukraina staa si czci Zwizku
Sowieckiego.]
W styczniu 1940 roku Uniwersytet Jana Kazimierza zmieni nazw na Ukraiski
Uniwersytet im. Iwana Franki, w westybulu gmachu gwnego pojawiy si rzeby Lenina
i Stalina, a nowym rektorem zosta Mychajo Marczenko. Cham i tchrz, oceni Steinhaus.
[(...) a nowym rektorem zosta, jak oceni Steinhaus, cham i tchrz Mychajo Marczenko.]
Politechnika Lwowska zostaa przeksztacona w Instytut Politechniczny. Na obu uczelniach
przybyo Ukraicw, ale poza tym dla rodowiska lwowskich matematykw zajcie miasta
przez Rosjan zmienio niewiele. Dziekanem Wydziau Matematyczno-Fizycznego
mianowano Banacha, a na czele szeciu katedr (ich liczba podwoia si), [ktrych liczba si
podwoia], stano piciu Polakw: Banach, Steinhaus, Mazur, yliski i Schauder. Jedyn
now osob w tym gronie by Ukrainiec Miron Zaryckij, przed wojn znany raczej mao
(opublikowa tylko jedn prac w Fundamenta Mathematicae), ale w nowych warunkach
szybko zaakceptowany; przynajmniej przez cz rodowiska. Nawiza szczeglnie
przyjazne stosunki zarwno ze mn, jak i z Banachem wspomina Stanisaw Mazur.
Banach mia nawet obieca sowieckiemu rektorowi, e nauczy si ukraiskiego, by mc
w tym jzyku wykada, ale ostatecznie nie musia, bo i tak wszyscy studenci mwili
po polsku. Dalej wykada, zachwycajc swoje audytorium zapamita Stanisaw
Hertman, ktry trafi do Lwowa w listopadzie 1939 roku, uciekajc przed Niemcami;
po wojnie zosta matematykiem na Uniwersytecie Wrocawskim.
Strona 113. ksiki
Przez cae ycie bdziemy mwi ludziom, e suchalimy tych wykadw, powiedzia mu
jeden ze studiujcych we Lwowie uchodcw z Warszawy. [(...), powiedzia mu jeden
z uchodcw z Warszawy, ktry studiowa we Lwowie.]
Hartman postanowi dokoczy na UJK rozpoczte przed wojn w stolicy studia fizyczne
(by ju absolwentem matematyki). Wrd studentw przewaali Ukraicy i ydzi (Polacy
w wikszoci poszli na wojn i nie wrcili), ale uniwersytet, cho teraz formalnie ukraiski,
dalej by uczelni polsk. Zajcia teoretyczne powinny byy odbywa si po ukraisku, ale
wszdzie, gdzie tylko byo to moliwe, wykadano po polsku. Na kierunkach cisych
program uzupeniono tylko o obowizkowe zajcia z marksizmu-leninizmu (wykadanego
po ukraisku), na pocztku budziy zreszt spore zainteresowanie. [(...), ktre na pocztku
budziy spore zainteresowanie.]
rodowisko powikszyo si te o kilku uciekinierw z Warszawy. Na uniwersytecie
profesorami nadzwyczajnymi (bez katedr) zostali Bronisaw Knaster i Stanisaw Saks,
a docentem Edward Szpilrajn (pniej zmieni nazwisko na Marczewski). Pozostali na uczelni
Auerbach, Chwistek i Orlicz (spdza we Lwowie urlop, a po wrzeniu do zajtego przez
Niemcw Poznania nie mia po co wraca). ycie zdawao si powoli wraca do normy.
Banach i Schauder pisali podrcznik mechaniki teoretycznej, ukaza si kolejny tom
Studiw, jedyna rnica polegaa na tym, e kady z artykuw musia by opatrzony
streszczeniem po ukraisku. Dziaao nawet lekko tylko zakonspirowane Polskie
Towarzystwo Matematyczne. Zebrania odbyway si jako posiedzenia naukowe Wydziau
Matematyczno-Fizycznego uniwersytetu. [Dziaao nawet, lekko zakonspirowane, Polskie
Towarzystwo Matematyczne, ktrego zebrania odbyway si jako posiedzenia naukowe
Wydziau Matematyczno-Fizycznego Uniwersytetu Jana Kazimierza.]
Podobnie byo na politechnice, gdzie Rosjanie najpierw aresztowali Kazimierza Bartla,
ktry jako byy premier i oficer rezerwy by z definicji na licie podejrzanych, ale szybko
go zwolnili i zezwolili na prowadzenie wykadw. Podczas rewizji w domu straci tylko zoty
zegarek. Stanisaw Ruziewicz przesta by co prawda rektorem Akademii Handlu
Zagranicznego, ale zosta prorektorem powoanego w miejsce akademii Lwowskiego
Pastwowego Instytutu Handlu Radzieckiego.
Gdyby nie to, e wci docieray do nas niepokojce informacje z polskich terenw
okupowanych przez hitlerowcw, mona by uwaa, e dla nas matematykw zaistniay we
Lwowie bardzo dobre warunki (...)
Koniec strony 113.