Administracja zespolona i niezespolona w wojewodztwie

Przywrócenie w 1990 r. samorządu terytorialnego wymagało dokonania nowych uregulowań

prawnych dotyczących administracji rządowej w terenie. Od 1 stycznia 1999 roku weszła w życie
ustawa z 5 czerwca 1998 roku o administracji rządowej w województwie. Według tej ustawy
administrację publiczną w województwie wykonują organy administracji rządowej oraz organy
samorządu województwa.

Administracja rządowa jest zbudowana na zasadzie hierarchicznego podporządkowania, tzn. organy

wyższe mogą wydawać polecenia służbowe organom niższym.

Administracje rządowa na obszarze województwa wykonują następujące organy:

- wojewoda będący przedstawicielem Rady Ministrów w terenie,
- kierownicy zespolonych służb inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w
ustawach w imieniu wojewody( z ustawowego upoważnienia) lub własnym (jeśli ustawy tak
stanowią)
- organy administracji niezespolonej
- działający pod zwierzchnictwem starosty kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży,
wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach,
- organy samorządy terytorialnego, jeżeli wykonywanie zadań administracji rządowej wynika z
ustawy lub z zawartego porozumienia
- organy innych samorządów, jeżeli wykonywanie zadań administracji rządowej następuje na
podstawie ustawy lub porozumienia

Administracja zespolona, oparta jest na zasadach zespolenia i zwierzchnictwa wojewody,

warunkującego skuteczne wykonywanie zadań tej administracji;

Kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży działają pod zwierzchnictwem wojewody, z

ustawowego upoważnienia bądź w imieniu własnym, jeżeli ustawa tak stanowi. Zespolenie służb,
inspekcji i staży w administracji rządowej w województwie następuje pod zwierzchnictwem
wojewody w jednym urzędzie, chyba że ustawa nie przewiduje zespolenia w jednym urzędzie. Z
zachowaniem przepisów o tajemnicy państwowej i innych rodzajów tajemnicy określonych
ustawami, wojewoda ma prawo wglądu w tok każdej sprawy prowadzonej na obszarze
województwa przez organy administracji państwowej.

W sytuacji kiedy kierownik służby, inspekcji lub straży wykonuje zadania i kompetencje w imieniu
wojewody i gdy ta służba, inspekcja czy straż jest włączona do urzędu wojewódzkiego, to mamy
wówczas zespolenie bezpośrednie (pod jednym zwierzchnikiem i w jednym urzędzie). Zaś sytuację,
gdy kierownik służby, inspekcji lub straży działa we własnym imieniu, realizuje jemu przypisane
kompetencje i gdy posiada aparat pomocniczy w postaci komendy, inspektoratu lub innej jednostki
organizacyjnej nie wchodzącej w skład urzędu wojewódzkiego, to wówczas występuje zespolenie
pośrednie, gdy dany kierownik działa pod zwierzchnictwem wojewody.

Szczegółową organizacje zespolonej administracji rządowej w województwie określa statut urzędu

wojewódzkiego nadawany przez wojewodę, i zatwierdzany przez Prezesa Rady Ministrów.
Wojewoda jest organem zespolonej administracji w województwie, a nadto w przypadkach
określonych ustawami, takim organem jest kierownik zespolonej służby, inspekcji lub straży
wojewódzkiej; mogą oni występować jako organ administracji zwłaszcza w zakresie wydawania
indywidualnych aktów administracyjnych, a więc załatwiania licznych spraw indywidualnych.

Wojewoda jest zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej kieruje nią, koordynuje jej
działalność, zapewnia warunki do skutecznego jej działania i ponosi odpowiedzialność za rezultaty
jej działania.

Kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich powołuje i odwołuje wojewoda. Nie
dotyczy to komendanta wojewódzkiego Policji i Państwowej Straży Pożarnej. Powoływanie na te
dwa stanowiska należy do kompetencji ministra do spraw wewnętrznych, ale za zgodą wojewody,
zaś odwołanie z tych dwóch stanowisk wymaga zasięgnięcia opinii wojewody. Komendant
wojewódzki Policji i Państwowej Straży Pożarnej wchodzi w skład kolegium doradczego (ciała
opiniodawczo-doradczego)

Wedle koncepcji przyjętej przez ustawodawcę, wojewoda sprawuje władze administracji ogólnej w
województwie. Pod zwierzchnictwem wojewody nastąpiło zespolenie kilkunastu terenowych
organów administracji specjalnej.
Zespolenie pojawia się na kilku płaszczyznach
♣ organizacyjnej, często wyrazem jest m.in. włączenie regulacji dotyczących organizacji służb,
inspekcji, straży do statutu urzędu wojewódzkiego, również regulaminy tych organów stanowią
część regulaminu urzędu wojewódzkiego
♣ osobowej, związanej z uzyskaniem przez wojewodę prawa do powoływania kierowników tych
organów (za wyjątkiem komendanta wojewódzkiego Policji, Państwowej Straży Pożarnej i
wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska),
kompetencyjnej,♣ zakładając iż wojewoda jest organem zespolonej administracji rządowej w
województwie, a jego zadania i kompetencje są wykonywane przez wojewódzkich inspektorów lub
komendantów, działających w jego imieniu z ustawowego upoważnienia.
Finansowej, włączenie budżetu danej służby czy inspekcji do♣ budżetu organu administracji

Organy administracji zespolonej pozostają równocześnie w układzie podporządkowania wobec

organów stopnia wyższego w ramach postępowania administracyjnego.

W skład organów administracji zespolonej wchodzą:

• Komenda Wojewódzka Policji,
• Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej,
• Kuratorium Oświaty,
• Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Farmaceutycznej,
• Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej,
• Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego,
• Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Nasiennej,
• Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska,
• Wojewódzki Inspektorat Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych,
• Wojewódzki Inspektorat Weterynarii,
• Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków,
• Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin

Administracja niezespolona (dotychczas określaną mianem specjalnej) to terenowe organy

administracji rządowej podporządkowane właściwym ministrom bądź kierownikom państwowych
osób prawnych i kierownikom innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących
zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa, wobec której wojewoda
posiada uprawnienia koordynacyjne, opiniodawcze i w pewnym zakresie – kontrolne. Są to
wyspecjalizowane organy administracji, których kompetencje mieszczą się w ramach jednego
resortu (quasi-resortu). Oparte są z reguły na zasadzie centralizacji. Działają w ramach
zasadniczego podziału lub w ramach podziałów specjalnych.

Organy administracji niezespolonej działające na obszarze województwa obowiązane są do:

Uzgadniania z wojewodą projektów♣ aktów prawa miejscowego stanowionych przez te organy,
np.: przez dyrektorów urzędów morskich
Zapewnienia zgodności swoich działań z poleceniami♣ wojewody, o których była mowa wyżej
Składania wojewodzie rocznych♣ informacji, a na żądanie wojewody także bieżących wyjaśnień o
swojej działalności na obszarze województwa.

Wojewoda ma prawo wglądu na tok każdej sprawy prowadzonej na obszarze województwa przez
organy administracji rządowej, a także przez organy samorządu terytorialnego w zakresie zadań
przejętych na podstawie porozumienia lub zleconych; przepisy o tajemnicy państwowej i innych
rodzajach tajemnicy muszą być przy tym przestrzegane.
Szereg kompetencji, zwłaszcza skierowanych do organów administracji niezespolonej, ma charakter
niewładczy. Są to kompetencje typu kontrolnego, a przede wszystkim kompetencja do żądania
informacji. Zalicza się do nich także obowiązek uzgadniania z wojewodą projektów prawa
miejscowego.
Powoływanie i odwoływanie organów administracji niezespolonej następuje na wniosek właściwego
miejscowo wojewody albo po uzyskaniu uprzednio jego zgody, chyba że ustawa stanowi inaczej. I
tak np. w przypadku powoływaniu lub odwoływania regionalnego inspektora celnego w Białymstoku
miejscowo właściwym wojewoda będzie Wojewoda Podlaski.
W sytuacjach nadzwyczajnych wojewodzie, niezależnie od innych uprawnień, przysługuje
uprawnienie do żądania wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wobec każdego pracownika
rządowej administracji niezespolonej i pracownika samorządowego, który dopuścił się naruszenia
prawa.

Lista organów administracji niezespolonej została ustalona w załączniku do ustawy o administracji

rządowej w województwie z 5 czerwca 1998 roku (zawiera ona 15 pozycji)
Jednocześnie art. 5 ustawy ogranicza możliwość kreowania nowych organów niezespolonych.
Ustanowienie tego typu organy może nastąpić wyłącznie w drodze ustawy
• Dowódcy Okręgów Wojskowych, Szefowie Wojewódzkich Sztabów Wojskowych, Wojskowi
Komendanci Uzupełnień
• Dyrektorzy Izb Skarbowych, Naczelnicy Urzędów Skarbowych, Dyrektorzy Urzędów Kontroli
Skarbowych
• Dyrektorzy Okręgowych Urzędów Górniczych i Specjalistycznych Urzędów Górniczych
• Dyrektorzy Okręgowych Urzędów Miar i Naczelnicy Obwodowych Urzędów Miar
• Dyrektorzy Okręgowych Urzędów Probierczych i Naczelnicy Obwodowych Urzędów Probierczych
• Dyrektorzy Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej
• Dyrektorzy Izb Celnych i Naczelnicy Urzędów Celnych
• Dyrektorzy Urzędów Morskich
• Dyrektorzy Urzędów Statystycznych
• Dyrektorzy Urzędów Żeglugi Śródlądowej
• Komendanci Oddziałów Straży Granicznej, Komendanci Strażnic Oraz Komendanci Granicznych
Placówek Kontrolnych i Dywizjonów Straży Granicznej
• Okręgowi Inspektorzy Rybołówstwa Morskiego
• Państwowi Inspektorzy Sanitarni
• Jednostki terenowe podległe Prezesowi Agencji Rynku Rolnego 9np. Główny Inspektorat
Weterynarii)
• Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego

Administracja Zespolona;

Do zakresu działania Komendy Wojewódzkiej Policji należy w szczególności:

przywracanie stanuΦ zgodnego z porządkiem prawnym lub podejmowanie działań zapobiegających
naruszaniu prawa,
koordynowanie działalności komend powiatowych Policji wΦ zakresie ochrony bezpieczeństwa i
porządku w ruchu drogowym,
inspirowanie iΦ koordynowanie programów prewencyjnych komend powiatowych Policji,
ochronaΦ bezpieczeństwa ludzi
ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego wΦ komunikacji kolejowej, lotniczej oraz na
obszarach wodnych,
prowadzenieΦ spraw związanych z nadzorowaniem działalności straży miejskich i gminnych oraz
przedsiębiorstw i instytucji zajmujących się ochroną osób i mienia, działających na terenie
województwa,
kontrola przestrzegania przepisów porządkowych iΦ administracyjnych związanych z działalnością
publiczną lub obowiązujących w miejscach publicznych,
monitorowanie i analizowanie zjawiskΦ kryminogennych.
prowadzenie spraw związanych z wydawaniem zezwoleń naΦ posiadanie broni palnej, myśliwskiej i
gazowej.

Podstawa prawa działalności Komendy Państwowej Straży Pożarnej Rozporządzenie Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji w sprawie czynności kontrolno-rozpoznawczych z zakresu ochrony
przeciwpożarowej oraz osób uprawnionych do ich przeprowadzania z 19 stycznia 1990r.
Do zadań Komendy Państwowej Straży Pożarnej należy
1) podejmowania działań związanych z wdrażaniem postępu w dziedzinie ochrony
przeciwpożarowej,
2) organizowanie krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na obszarze województwa,
3) sporządzania planów pracy, analiz, prognoz, ocen oraz sprawozdań z zakresu realizowanych
zadań,
4) kontrolowanie uzgadniania projektów budowlanych pod względem ochrony przeciwpożarowej,
5) współdziałania z ogniwami Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej,
stowarzyszeniami, związkami zawodowymi działającymi w Komendzie Wojewódzkiej oraz innymi
organami i jednostkami organizacyjnymi, załatwiania skarg i wniosków oraz odwołań wnoszonych
przez obywateli, instytucje i organy administracji,
6) wykonywanie zadań z zakresu postępowania administracyjnego jako organ wyższego stopnia w
stosunku do komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej
7) realizowania zaleceń pokontrolnych,
8) współdziałania w realizowaniu zadań z zakresu spraw obronnych i przestrzegania zasad ochrony
tajemnicy państwowej i służbowej oraz bezpieczeństwa i higieny pracy,
9) wspierania inicjatyw społecznych w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa,
10) prowadzenia doradztwa technicznego w zakresie ochrony przeciwpożarowej
11) współdziałania w realizacji zadań kontrolnych Komendanta Wojewódzkiego w stosunku do
komend powiatowych i miejskich Państwowej Straży Pożarnej województwa śląskiego,
12) realizowania zadań związanych z pełnieniem przez Komendanta Wojewódzkiego funkcji
zastępcy przewodniczącego Wojewódzkiego Zespołu Reagowania Kryzysowego.
13) współpracy z komendami powiatowymi (miejskimi) Państwowej Straży Pożarnej,
14) przygotowywania dokumentów w celu realizacji zadań wynikających z ustaw, nakładających
obowiązki na Komendanta Wojewódzkiego.

Do zakresu działania Kuratorium Oświaty należy w szczególności:

1. prowadzenie spraw związanych z nadzorem pedagogicznym nad szkołami i placówkami
publicznymi i niepublicznymi w zakresie określonym w ustawie o systemie oświaty,
2. przygotowywanie decyzji administracyjnych w sprawach określonych w ustawie,
3. współdziałanie z jednostkami samorządu terytorialnego w tworzeniu i realizowaniu polityki
oświatowej,
4. współdziałanie z placówkami doskonalenia nauczycieli, w tym nad niepublicznymi placówkami
doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym, które znajdują się na obszarze danego
województwa,
5. prowadzenie spraw związanych z wykonywaniem zadań organu wyższego stopnia w stosunku do
organów jednostek samorządu terytorialnego w sprawach szkół publicznych zakładanych i
prowadzonych przez osoby prawne i fizyczne oraz szkół i placówek niepublicznych, a w stosunku do
dyrektorów szkół w zakresie obowiązku szkolnego i obowiązku nauki oraz w sprawach skreślania
uczniów z listy uczniów.
6. organizuje olimpiady, konkursy, turnieje, przeglądy oraz inne formy współzawodnictwa i
prezentacji osiągnięć uczniów szkół na obszarze województwa,
7. współdziała z okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi,
8. wspomaga działania w zakresie organizowania egzaminów i sprawdzianów w szkołach,
9. współdziała z organami jednostek samorządu terytorialnego w zakresie kształtowania i rozwoju
bazy materialnej szkół i placówek,
10. współdziała z właściwymi organami, organizacjami i innymi podmiotami w sprawach
dotyczących warunków rozwoju dzieci i młodzieży, w tym w przeciwdziałaniu zjawiskom patologii
społecznej, a także może wspomagać działania tych podmiotów,
11. koordynuje, wspomaga i nadzoruje organizację wypoczynku dzieci i młodzieży na obszarze
województwa w okresie ferii letnich i zimowych,

Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyki

Podstawa prawna: Ustawa o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, hurtowniach,
aptekach i Inspekcji Farmaceutycznej z 10 października 1991Dz.U. Nr 105 poz.452 z1991r. z późn.
zm.

Do zadań Inspektoratu Inspekcji Farmaceutycznej należy w szczególności:

kontrolowanie warunków transportu, przeładunku i♣ przechowywania produktów leczniczych i
wyrobów medycznych,
kontrolowanie♣ aptek, hurtowni farmaceutycznych i innych jednostek prowadzących obrót
detaliczny i hurtowy produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi,
♣ kontrolowanie jakości leków sporządzanych w aptekach,
kontrolowanie♣ właściwego oznakowania, informacji i reklamy produktów leczniczych i wyrobów
medycznych,
analiza wyników badań jakości produktów leczniczych i wyrobów♣ medycznych,
nadzór nad przetwarzaniem, przerobem, przechowywaniem i obrotem♣ środkami odurzającymi i
substancjami psychotropowymi oraz prekursorami z grupy I-R, zgodnie z przepisami ustawy o
przeciwdziałaniu narkomanii,
♣ przygotowywanie projektów decyzji i innych czynności w postępowaniu administracyjnym i w
postępowaniu egzekucyjnym w administracji określonych w ustawie,
opiniowanie przydatności lokalu przeznaczonego na aptekę i punkt♣ apteczny, hurtownię
farmaceutyczną, skład celny, skład konsygnacyjny, komorę przeładunkową oraz placówkę obrotu
poza aptecznego,
prowadzenie rejestru♣ aptek ogólnodostępnych i szpitalnych oraz punktów aptecznych,
prowadzenie♣ innych rejestrów określonych w obowiązujących przepisach,
współpraca z♣ samorządem aptekarskim w sprawowaniu nadzoru nad wykonywaniem zawodu
farmaceuty i technika farmaceutycznego,
współpraca z samorządem lekarskim i♣ lekarsko-weterynaryjnym,
współpraca ze specjalistycznym zespołem♣ konsultantów do spraw farmacji,

Inspekcja Handlowa działa na podstawie Ustawy o Inspekcji Handlowej z 25 lutego 1958r.Dz.U. Nr

105 poz. 1205 z 1999r. t.j. z późn. zm.

Do zadań Inspekcji Handlowej należą:

- kontrola legalności i rzetelności działania przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą

w rozumieniu przepisów odrębnych w zakresie produkcji, handlu i usług,
- kontrola produktów znajdujących się w obrocie handlowym lub przeznaczonych do wprowadzenia
do takiego obrotu, w tym w zakresie oznakowania i za fałszowań, oraz kontrola usług,
Do zadań organów nadzoru budowlanego należy :
1) Kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego, w tym:
kontrola zgodności wykonywania robót♣ budowlanych z przepisami prawa budowlanego, projektem
budowlanym i warunkami określonymi w decyzji o pozwoleniu na budowę,
sprawdzanie posiadania przez♣ osoby pełniące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie
właściwych uprawnień do pełnienia tych funkcji,
sprawdzanie dopuszczenia do obrotu i♣ stosowania w budownictwie wyrobów budowlanych
Kontrola działania organów♣ administracji architektoniczno-budowlanej,
Badanie przyczyn powstania♣ katastrof budowlanych, współdziałanie z organami kontroli
państwowej.
♣ prowadzenie kontroli planowych i doraźnych;
prowadzenie postępowań♣ administracyjnych w I instancji;
udział w kontrolach prowadzonych przez♣ Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego - na jego
wezwanie;
zlecanie badań♣ pobranych w toku kontroli próbek wyrobów budowlanych;
wydawanie dla♣ organów celnych opinii o wyrobach budowlanych;
sporządzanie wojewódzkiego♣ rocznego planu kontroli i przedkładanie go do zatwierdzenia
Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego, do 15 listopada roku poprzedzającego rok objęty
planem;
.

Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa

Podstawa działalności to: Ustawa o nasiennictwie z 24 listopada 1995r.Dz.U. Nr 166 poz. 1251 z
1998r. t.j. z późn. zm.
Do głównych zadań Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa należy:
• kontrola roślin lub powierzchni pod ich uprawą oraz składowanych roślin i produktów roślinnych w
celu stwierdzenia występowania i rozprzestrzeniania się organizmów szkodliwych,
• pobieranie prób oraz badanie roślin, produktów roślinnych, gleby i podłoży na obecność
organizmów szkodliwych,
• nadzór nad zwalczaniem organizmów szkodliwych,
• ocena stanu zagrożenia roślin przez organizmy szkodliwe,
• ustalanie metod oraz terminów zwalczania organizmów szkodliwych,
• kontrola fitosanitarna importowanych i przeznaczonych na eksport produktów roślinnych,
• prowadzenie rejestru producentów roślin,
• ocena materiału siewnego pod względem jakościowym w celu uznania go za kwalifikowany,
• kontrola obrotu materiałem siewnym,
• nadzór nad obrotem i stosowaniem środków ochrony roślin,
• nadzór nad stanem technicznym sprzętu do stosowania środków ochrony roślin.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska działa na podstawie Ustawy o Inspekcji Ochrony

Środowiska z 20 lipca 1991r. Dz.U. Nr.77 poz.335 z 1991r. z późn. zm.
Do zadań Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w szczególności należy:
• kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska i racjonalnym użytkowaniu zasobów
przyrody,
• kontrola przestrzegania decyzji ustalających warunki użytkowania środowiska,
• udział w postępowaniu dotyczącym lokalizacji inwestycji,
• udział w przekazywaniu do użytku obiektów lub instalacji realizowanych jako przedsięwzięcie
mogące znacząco oddziaływać na środowisko,
• kontrola eksploatacji instalacji i urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem,
• podejmowanie decyzji wstrzymujących działalność prowadzoną z naruszeniem wymagań
związanych z ochroną środowiska lub naruszeniem warunków korzystania ze środowiska oraz
wymierzanie kar pieniężnych za naruszenie warunków korzystania ze środowiska,
• współdziałanie w zakresie ochrony środowiska z innymi organami kontrolnymi, organami ścigania
i wymiaru sprawiedliwości, organami administracji publicznej oraz organizacjami społecznymi,
• organizowanie i koordynowanie państwowego monitoringu środowiska, prowadzenie badań
jakości środowiska, obserwacji i oceny jego stanu oraz zachodzących w nim zmian,
• opracowanie i wdrażanie metod analityczno-badawczych i kontrolno-pomiarowych,
• inicjowanie działań tworzących warunki zapobiegania poważnym awariom oraz usuwania ich
skutków i przywracania środowiska do stanu właściwego,
• kontrola przestrzegania przepisów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych,
• kontrola przestrzegania przepisów o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania
niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej,
• kontrola przestrzegania przepisów i uzyskanych na ich podstawie zezwoleń, z wyłączeniem
kontroli laboratoryjnej, w zakresie postępowania z organizmami genetycznie zmodyfikowanymi,
• określanie aktualnego stanu zanieczyszczenia powietrza.

Wojewódzki Inspektorat Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych działa na podstawie Ustawy o

Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych z 30 czerwca 1970r. DZ.U. Nr.23 poz. 293 z
2000r. t.j. z późn. zm
Wojewódzki Inspektorat Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych realizuje niżej wymienione
zadania:
1. nadzór nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych, a w szczególności:
a. kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w produkcji i obrocie, w tym
wywożonych za granicę,
b. kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych sprowadzanych z zagranicy,
c. dokonywanie oceny i wydawanie świadectw w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-
spożywczych,
2. kontrola warunków składowania i transportu artykułów rolno-spożywczych,
3. gromadzenie i przetwarzanie informacji o sytuacji na rynkach rolnych,
4. współpraca z właściwymi organami innych inspekcji, urzędami celnymi oraz jednostkami
samorządu terytorialnego,
5. współpraca lub uczestnictwo w międzynarodowych organizacjach zajmujących się jakością
handlową artykułów rolno-spożywczych oraz międzynarodowym obrotem artykułami rolno-
spożywczymi,
6. prowadzenie szkoleń w zakresie przepisów i wymagań dotyczących jakości handlowej artykułów
rolno-spożywczych,
7. współpraca z urzędowymi jednostkami kontrolnymi za granicą w zakresie jakości handlowej
artykułów rolno-spożywczych,
wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności w przepisach: o
nawozach i nawożeniu, środkach żywienia zwierząt, rolnictwie
Główny Inspektorat Weterynarii
Działalność swą opiera na podstawie Ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych, badaniu zwierząt
rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej z 24 kwietnia 1997r. Dz.U. Nr 66 poz.752 z 1999r.
t.j. z późn. zm.
Główny Inspektorat Weterynarii, zwany „Inspektoratem”, zapewnia obsługę realizacji zadań
Głównego Lekarza Weterynarii w zakresie:
1) zwalczania:
a) chorób zakaźnych zwierząt, w tym zapobiegania wystąpieniu, wykrywania i likwidowania ognisk
tych chorób;
b) chorób zwierząt, które mogą być przenoszone na człowieka ze zwierzęcia lub przez produkty
pochodzenia zwierzęcego, zwanych dalej „zoonozami”, lub biologicznych czynników
chorobotwórczych wywołujących te choroby,
2) monitorowania zakażeń zwierząt,
3) badania zwierząt rzeźnych i produktów pochodzenia zwierzęcego,
4) przeprowadzania weterynaryjnej kontroli granicznej, w tym określania szczegółowych zasad
ochrony kraju przed przenikaniem z zagranicy zakaźnych chorób zwierząt oraz środków szkodliwych
dla zdrowia publicznego,
5) przeprowadzania weterynaryjnej kontroli w handlu i wywozie zwierząt oraz produktów
pochodzenia zwierzęcego,
6) sprawowania nadzoru nad:
a) bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym nad wymaganiami
weterynaryjnymi przy ich produkcji, wprowadzeniu na rynek oraz sprzedaży bezpośredniej;
b) wprowadzaniem na rynek zwierząt oraz niejadalnych i ubocznych produktów pochodzenia
zwierzęcego;
c) wytwarzaniem, obrotem i stosowaniem środków żywienia zwierząt,
d) zdrowiem zwierząt przeznaczonych do rozrodu oraz jakością zdrowotną materiału biologicznego;
e) obrotem produktami leczniczymi weterynaryjnymi, wyrobami medycznymi przeznaczonymi dla
zwierząt oraz warunkami ich wytwarzania;
f) wytwarzaniem i stosowaniem pasz leczniczych;
g) przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt;
h) przestrzeganiem zasad identyfikacji i rejestracji zwierząt oraz przemieszczaniem zwierząt;
przestrzeganiem warunków weterynaryjnych w gospodarstwach utrzymujących zwierzęta
gospodarskie,
7) prowadzenia monitorowania substancji niedozwolonych, pozostałości chemicznych,
biologicznych, produktów leczniczych i skażeń promieniotwórczych u zwierząt, w produktach
pochodzenia zwierzęcego, w wodzie przeznaczonej do pojenia zwierząt i środkach żywienia
zwierząt,
8) prowadzenia wymiany informacji w ramach weterynaryjnych systemów wymiany informacji,
9) współpracy z organami centralnymi państw członkowskich Unii Europejskiej odpowiedzialnymi za
przestrzeganie stosowania prawodawstwa weterynaryjnego lub organami, którym takie
kompetencje zostały przekazane oraz Komisją Europejską w zakresie realizacji zadań Inspekcji
Weterynaryjnej, jak również z Międzynarodowym Urzędem do Spraw Epizootii oraz innymi
organizacjami międzynarodowymi;

1. Inspektoratem kieruje Główny Lekarz Weterynarii przy pomocy zastępcy Głównego Lekarza
Weterynarii ds. Zdrowia Zwierząt i Higieny Środków Spożywczych Pochodzenia Zwierzęcego,
zastępcy Głównego Lekarza Weterynarii ds. Unii Europejskiej, Środków Żywienia Zwierząt, Farmacji
i Utylizacji, Dyrektora Generalnego oraz dyrektorów biur.

Do zakresu działania Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony Zabytków we należy w

szczególności:

• prowadzenie rejestru zabytków,

• badanie przedmiotów o przypuszczalnej wartości historycznej, naukowej, artystycznej w celu
stwierdzenia czy stanowią dobro kultury,
• prowadzenie spraw związanych z wydawaniem zezwoleń na wykonywanie wszelkich prac i robót
przy zabytkach oraz prac archeologicznych i wykopaliskowych,
• prowadzenie spraw związanych z nakazywaniem właścicielowi lub użytkownikowi dokonanie robót
konserwatorskich w określonym zakresie i terminie,
• prowadzenie spraw związanych z wydawaniem zgody na sprzedaż, zamianę, darowiznę lub
oddanie w użytkowanie wieczyste a także wnoszenie jako wkładów niepieniężnych nieruchomości
wpisanych do rejestru zabytków należących do Skarbu Państwa,
• przygotowywanie opinii dotyczących sprzedaży, zamiany, darowizny lub oddania w użytkowanie
wieczyste a także wnoszenia jako wkładów niepieniężnych nieruchomości wpisanych do rejestru
zabytków stanowiących własność gminy,
• prowadzenie spraw związanych z uzgadnianiem decyzji o warunkach zabudowy i
zagospodarowania terenu,
• realizacja zadań związanych z procedurą wywozu dóbr kultury za granicę.

Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska

Podstawa prawna: Ustawa o ochronie roślin uprawnych z 12 listopada 1995Dz.U. Nr 66 poz.751 z
1999r. t.j. z późn. zm
Do zadań Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w szczególności należy:
• kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska i racjonalnym użytkowaniu zasobów
przyrody,
• kontrola przestrzegania decyzji ustalających warunki użytkowania środowiska,
• udział w postępowaniu dotyczącym lokalizacji inwestycji,
• udział w przekazywaniu do użytku obiektów lub instalacji realizowanych jako przedsięwzięcie
mogące znacząco oddziaływać na środowisko,
• kontrola eksploatacji instalacji i urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem,
• podejmowanie decyzji wstrzymujących działalność prowadzoną z naruszeniem wymagań
związanych z ochroną środowiska lub naruszeniem warunków korzystania ze środowiska oraz
wymierzanie kar pieniężnych za naruszenie warunków korzystania ze środowiska,
• współdziałanie w zakresie ochrony środowiska z innymi organami kontrolnymi, organami ścigania
i wymiaru sprawiedliwości, organami administracji publicznej oraz organizacjami społecznymi,
• organizowanie i koordynowanie państwowego monitoringu środowiska, prowadzenie badań
jakości środowiska, obserwacji i oceny jego stanu oraz zachodzących w nim zmian,
• opracowanie i wdrażanie metod analityczno-badawczych i kontrolno-pomiarowych,
• inicjowanie działań tworzących warunki zapobiegania poważnym awariom oraz usuwania ich
skutków i przywracania środowiska do stanu właściwego,
• kontrola przestrzegania przepisów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych,
• kontrola przestrzegania przepisów o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania
niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej,
• kontrola przestrzegania przepisów i uzyskanych na ich podstawie zezwoleń, z wyłączeniem
kontroli laboratoryjnej, w zakresie postępowania z organizmami genetycznie zmodyfikowanymi,
• określanie aktualnego stanu zanieczyszczenia powietrza.

ADMINISTRACJA NIEZESPOLONA
Wojewódzkie Sztaby Wojskowe oraz Wojsko-we Komendy Uzupełnień
Terenowymi organami wykonawczymi Ministra Obrony Narodowej w sprawach operacyjno-
obronnych i administracji wojskowej są:
• dowódcy okręgów wojskowych,
• szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych,
• wojskowi komendanci uzupełnień.
Wojewódzki Sztab Wojskowy pełni funkcje
♣ terenowego organu dowodzenia odpowiedzialnego za koordynację przygotowań jednostek
wojskowych, organów i instytucji uczestniczących w czasie kryzysu i wojny w obronie terytorialnej
województwa.
Współpracuje z dowódcami♣ jednostek wojskowych i z niemilitarnymi ogniwami obronnymi
szczebla wojewódzkiego w zakresie operacyjnego przygotowania i wykorzystania infrastruktury
wojskowej i cywilnej województwa.
Kieruje realizacją zadań♣ związanych z zabezpieczeniem pokojowego i mobilizacyjnego
uzupełnienia jednostek wojskowych, formacji obrony cywilnej i jednostek przewidzianych do
militaryzacji oraz zadań związanych z administrowaniem zasobami osobowymi i etatowymi
świadczeniami rzeczowymi.
Do głównych zadań należy:
1. Współdziałanie z Urzędem Wojewódzkim w zakresie przygotowania i przeprowadzenia poboru.
2. Kierowanie powołaniem poborowych do odbycia zasadniczej służby wojskowej.
3. Kierowanie powołaniem absolwentów szkół wyższych do odbycia przeszkolenia wojskowego.
4. Sprawowanie nadzoru nad zabezpieczeniem uzupełnienia potrzeb mobilizacyjnych jednostek
wojskowych rezerwami osobowymi i przedmiotami świadczeń rzeczowych.
5. Sprawowanie nadzoru nad gromadzeniem i wykorzystywaniem zasobów rezerw osobowych i
przedmiotów świadczeń rzeczowych na potrzeby jednostek przewidzianych do militaryzacji i obrony
cywilnej.
6. Refundowanie wydatków związanych ze spełnieniem obowiązków wynikających z ustawy o
powszechnym obowiązku obrony RP.
7. Planowanie użycia podległych i przydzielonych sił na czas “W” do obrony i zabezpieczenia
województwa.
8. Ochrona i obrona obiektów wojskowych i gospodarki narodowej.
9. Koordynowanie i planowanie wykorzystania potencjału niemilitarnych ogniw obronnych
województwa do wsparcia i zabezpieczenia działań bojowych SZ.
10. Systematyczne zbieranie danych o stanie operacyjnego przygotowania terenu.
11. Planowanie i przygotowanie do obrony określonych miejscowości.
12. Współdziałanie z niemilitarnymi ogniwami obronnymi w prowadzeniu akcji ratowniczych w
rejonach klęsk żywiołowych.
13. Współdziałanie z niemilitarnymi ogniwami obronnymi w zakresie wykonywania powierzonych im
zadań obronnych.
14. Gromadzenie i aktualizacja danych o infrastrukturze cywilnej.

Izba Skarbowa, Urząd Skarbowy, Urząd Kontroli Skarbowej

Urząd Kontroli Skarbowej jest jednostką organizacyjną kontroli skarbowej, podległą Ministrowi
Finansów (art.9 ust.1 ustawy z dnia 28.09.1991r. o kontroli skarbowej j.t. Dz.U. z 2004r. Nr 8,
poz.65 oraz akty wykonawcze wydane na podstawie art.9 ust.2-4 powołanej ustawy).
Zarządzenia Nr 86 Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 1996 r. w sprawie organizacji urzędów i izb
skarbowych oraz nadania im statutów (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 25 , poz. 135 z póź.zm.).
Do zakresu działania urzędów i izb skarbowych oraz urzędów kontroli skarbowej należy w
szczególności:
♣ ustalanie lub określanie i pobór podatków oraz niepodatkowych należności budżetowych,
• rejestrowanie podatników oraz przyjmowanie deklaracji podatkowych,
• wykonywanie kontroli podatkowej,
• podział i przekazywanie dochodów budżetowych między budżetem państwa i budżetami gmin,
• prowadzenie dochodzeń i rozstrzyganie w pierwszej instancji w sprawach karnych skarbowych,
• wykonywanie egzekucji administracyjnej w granicach swoich kompetencji,
dodatkowo Izby skarbowe mają za zadanie:
• nadzór nad urzędami skarbowymi,
• rozstrzyganie w drugiej instancji w sprawach karnych skarbowych,
• ustalanie i udzielanie oraz analizowanie prawidłowości wykorzystywania dotacji przedmiotowych
dla przedsiębiorców,
natomiast Urzędy kontroli skarbowej:
• kontrolują rzetelność deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowość obliczania
i wpłacania należności stanowiących dochód budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych,

• ujawniają i kontrolują nie zgłoszone do opodatkowania działalności gospodarcze,

• kontrolują celowość i zgodność z prawem gospodarowania środkami państwowymi,
• badają celowość i zgodność z prawem wykorzystania i rozporządzania mieniem państwowym,
• kontrolują źródła pochodzenia majątku i dochodów nie znajdujących pokrycia w ujawnionych
źródłach przychodów,
• wykonują szczegółowy nadzór podatkowy.

Urzędy Górnicze
Urzędy Górnicze są terenowym organem administracji rządowej podległym Prezesowi Wyższego
Urzędu Górniczego, zgodnie z art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i
górnicze.

1)nadzór i kontrolę nad ruchem zakładów górniczych w zakresie:

a)bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeń-stwa pożarowego,
b)ratownictwa górniczego,
c)gospodarki złożami kopalin w procesie ich wy-dobywania,
d)ochrony środowiska, w tym zapobiegania szko-dom,
e)budowy i likwidacji zakładu górniczego, w tym rekultywacji i zagospodarowania terenów po
działalności górniczej;
2)nadzór i kontrolę nad podmiotami zawodowo trudniącymi się wykonywaniem czynności
ratownictwa górniczego
3)nadzór i kontrolę nad prowadzeniem określonych robót podziemnych z zastosowaniem techniki
górniczej;
4)nadzór i kontrolę nad wykonywaniem robót geologicznych;
5)nadzór i kontrolę działalności służby mierniczo-geologicznej w zakresie pomiarów i innych
czynności, wykonywanych na potrzeby zakładu górniczego;

Okręgowe Urzędy Miar

Do zakresu działania okręgowych i obwodowych urzędów miar należy:
• udział w badaniach przyrządów pomiarowych,
• uwierzytelnienie przyrządów pomiarowych stosowanych jako wzorce odniesienia,
• legalizacja i uwierzytelnianie przyrządów pomiarowych o dużej dokładności lub specjalistycznych,
• wykonywanie ekspertyz specjalistycznych przyrządów pomiarowych,
• wykonywanie czynności metrologicznych,
• nadzór nad obwodowymi urzędami miar i koordynowanie ich działalności,
• wykonywanie czynności dotyczących uwierzytelniania przyrządów pomiarowych stosowanych jako
wzorce odniesienia w obwodowych urzędach miar oraz w laboratoriach pomiarowych
akredytowanych,
• wykonywanie czynności metrologicznych dotyczących kontroli ilościowej towarów paczkowanych,
• wykonywanie zadań związanych z nadzorem nad przestrzeganiem przepisów prawa o miarach na
obszarze działania urzędu oraz współdziałanie z administracją państwową
i samorządową w tym zakresie.
Urzędy Morskie
Do zadań Urzędów Morskich podlegających Ministrowi Transportu i Gospodarki Morskiej należą
sprawy z zakresu:
• bezpieczeństwa żeglugi morskiej,
• korzystania z dróg morskich oraz portów i przystani morskich.
• bezpieczeństwa związanego z badaniami, rozpoznawaniem i eksploatacją zasobów mineralnych
dna morskiego,
• ochrony środowiska morskiego przed zanieczyszczeniem wskutek korzystania z morza oraz przez
zatapianie odpadów i innych substancji w zakresie nie uregulowanym przepisami prawa
geologicznego i górniczego,
• ratowania życia, prowadzenia prac podwodnych i wydobywania mienia z morza,
• nadzoru przeciwpożarowego w polskich obszarach morskich oraz morskich portach i przystaniach,

• uzgadnianie decyzji w sprawie wydawania pozwoleń wodnoprawnych i wydawanie pozwoleń

budowlanych na obszarze pasa technicznego, morskich portów i przystani, morskich wód
wewnętrznych i morza terytorialnego,
• budowy, utrzymywania i ochrony umocnień brzegowych, wydm i zalesień ochronnych w pasie
technicznym,
• wyznaczania dróg morskich, kotwicowisk i badania warunków ich żeglowności,
• oznakowania nawigacyjnego dróg morskich i kotwicowisk w portach i przystaniach morskich oraz
na wybrzeżu
Strukturę polskiej administracji morskiej zgodnie z kompetencją terytorialną na obszarze
obejmującym morskie wody wewnętrzne, morze terytorialne, wyłączną strefę ekonomiczną,
morskie porty i przystanie oraz pas techniczny od południka 15°23'24'' długości geograficznej
wschodniej do zachodniej granicy państwa tworzą Minister Infrastruktury oraz podległy mu
Dyrektor Urzędu Morskiego.

Urząd Statystyczny zadania:

przygotowywanie♣ metodologii badań i prowadzenie wskazanych przez Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego, badań w zakresie edukacji oraz przygotowywanie wynikowych informacji
statystycznych tych badań, badanie zapotrzebowania lokalnego i regionalnego na informacje
związane z reformą edukacji,
uczestnictwo we♣ współpracy międzynarodowej w dziedzinie statystyki euroregionów, a w
szczególności organizowanie wspólnych badań statystycznych oraz opracowywanie i wydawanie
publikacji o euroregionach
zbieranie, gromadzenie i opracowywanie♣ danych statystycznych oraz ich analizowanie,
przeprowadzanie spisów♣ powszechnych,
przechowywanie danych statystycznych,♣
udostępnianie i♣ rozpowszechnianie informacji statystycznych,
opracowywanie i ogłaszanie♣ prognoz demograficznych,
przedstawianie instytucjom rządowym wynikowych♣ informacji statystycznych,
prowadzenie badań i analiz statystycznych♣ wynikających z przyjętych przez Rzeczpospolitą Polską
zobowiązań międzynarodowych, dokonywanie porównań i ogłaszanie ich wyników.
♣ rozpoznawanie zapotrzebowania na informacje i analizy statystyczne i przygotowywanie
projektów programów badań,
Straż Graniczna
Podstawa prawna: Ustawa o Straży Granicznej z 12 października 1990r.Dz.U. Nr78 poz. 462 z
1990r. z późn. zm. Terenowymi organami Straży Granicznej są komendanci oddziałów Straży
Granicznej, komendanci strażnic, granicznych placówek kontrolnych i dywizjonów Straży
Granicznej. Ich główne zadania to:
• ochrona granicy państwowej,
• kontrola ruchu granicznego,
• wydawanie zezwoleń na przekraczanie granicy państwowej, w tym wiz,
• rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców,
• zapewnienie bezpieczeństwa w komunikacji międzynarodowej i porządku publicznego
w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego,
• gromadzenie i przetwarzanie informacji z zakresu ochrony granicy państwowej i kontroli ruchu
granicznego oraz udostępnianie ich właściwym organom państwowym,
• ochrona granicy państwowej w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej,
• zapobieganie transportowaniu bez zezwolenia odpadów, szkodliwych substancji chemicznych oraz
materiałów jądrowych i promieniotwórczych, a także zanieczyszczaniu wód granicznych,
• zapobieganie przemieszczaniu przez granicę środków odurzających i substancji psychotropowych
oraz broni, amunicji i materiałów wybuchowych.
Urząd Żeglugi Śródlądowej
Podstawa prawna: Ustawa o żegludze i spławie na śródlądowych drogach wodnych z 7 marca 1950
Dz.U. Nr 26 poz. 182 z1952r. t.j. z późn. zm. zarządzenia Ministra Żeglugi w sprawie powołania
Inspektoratów Żeglugi Śródlądowej z 10 stycznia 1961r

Do właściwości urzędów żeglugi śródlądowej należy:

1) nadzór nad bezpieczeństwem żeglugi śródlądowej,
2) przeprowadzanie inspekcji statków,
3) weryfikacja ustalonej głębokości tranzytowej na szlaku żeglownym,
4) kontrola przestrzegania przepisów dotyczących żeglugi na śródlądowych drogach wodnych, w
portach, przystaniach i zimowiskach,
5) kontrola stanu oznakowania szlaku żeglownego, śluz, pochylni, mostów, urządzeń nad wodami i
wejść do portów,
6) przeprowadzanie postępowania w sprawach wypadków żeglugowych,
7) kontrola dokumentów przewozowych i zgodności przewożonego przez statek ładunku z tymi
dokumentami,
8) kontrola obcych statków w zakresie zgodności wykonywanych przewozów z postanowieniami
umów międzynarodowych oraz pozwoleń na te przewozy,
9) współdziałanie z innymi organami w zakresie bezpieczeństwa żeglugi i ochrony środowiska