Wykad 4

1. Momenty bezwadnoci (dla przypomnienia)

2. Zadanie 1

Balast koowy o promieniu podstawy R i wysokoci H=2R pywa w pooeniu pionowym.

rodek cikoci pokrywa si z jego rodkiem geometrycznym. Dla jakiej gbokoci
zanurzenia h, rwnowaga walca bdzie trwaa.
m= (Ix/ V) a >0

= b2-4ac

Ix= (R2)/64

=16R2-8R2=8R2

V= R2*h

x1=(4R-22*R)/4 =R((2- 2)/2)

a= (H/2)- (h/2)= R- h/2

x10,3 R

m= ((R2)/64) * (1/ R2*h) (R- h/2)

x2=(4R+22*R)/41,7 R

m= R2/4h R +h/2 | *4h

4mh= R2- 4Rh + 2h2
R2- 4Rh + 2h2=0

Rwnowaga staa (trwaa) jest dla

Pytkiego zanurzenia h1<0.3 R

Gbokiego zanurzenia h2>1.7R

3. Zadanie 2
Dlaczego deska na krtszej krawdzi pywa niestatecznie, a na duszej statecznie?

4. Pywanie cia po pwierzchni cieczy

Ciao bdzie pywaoo po powierzchni cieczy, jeli jego sia wypory przy
maksymalnym zanurzeniu bdzie wiksza ni ciar tego ciaa

5.

6. SIA WYPORU- wypadkowa si dziaajcych na przedmiot ze strony pynu. Sia ta

nazywana si wypory jest konsekwencj faktu, e warto cinienia cieczy wzrasta
wraz ze wzrostem gbokoci pod jej powierzchni, z czego wynika, e wartoo
cinienia w miejscu, w ktrym znajduje si dolna cz tego ciaa musi by wiksza
ni w miejscu, gdzie znajduje si jego grna cz. Oznacza to, e siy dziaajce na
doln cz tego ciaa musz przyjmowa wikszewartoci ni siy dziaajce na jego
grn cz. Poniszy rysunek przedstawia kilka z takich si.

7. WYPR- jest to sia, ktrej modu rwna si ciarowi pynu wypartemu przez to
ciao. Wypr hydrostatyczny (mona te mwi o wyporze ciaa znajdujcego si w
przestrzeni wypenionej powietrzem i powodujcym zmniejszenie ciaru ciaa)
utosamiany jest z pionow si parcia.

W= Py= *V= *g*V

- gsto orodka, w ktrym znajduje si ciao (cieczy lub gazu)
- ciar waciwy cieczy
g- przypieszenie grawitacyjne zazwyczaj przyjmuje si przypieszenie ziemskie
V- objto pynu wypartego przez ciao rwna objtoci czci ciaa zanurzonego w pynie
(bryle parcia)

8. POZORNY CIAR CIAA

Jeeli rodek wypory D i punkt zaczepienia siy cikoci S le na jednej prostej to
daj wypadkow zwan pozornym ciarem ciaa zanurzonego w pynie:
P=G-W= 1V1 V
1- ciar waciwy ciaa
- ciar waciwy cieczy
V1- objto ciaa
V- objto pynu wypartego przez ciao
rwna objtoci czci ciaa zanurzonego w
pynie (pryle parcia)
V1=V jeeli ciao jest cakowicie zanurzone

9. WARUNKI PYWANIA

Rys.1
P=G-W

Ciar ciaa zanurzonego w cieczy zmniejsza si pozornie o ciar cieczy wypartej przez to
ciao.

G= W(1=)

Jeli ciao swobodne 1 jest cakowicie zanurzone w pynie na dowolnej gbokoci jego
ciar jest rwnowaony przez wypr (znajduje si w stanie rwnowagi statycznej) (Rys.1.)

G> W(1>)

Jeli redni ciar waciwy 1 ciaa jest wikszy od ciaru wsciwego pynu to takie ciao
opada pod dziaaniem wypadkowej tych dwch si- siy P, ktra skierowana jest wwczas w
d, w zwizku z czym ciao to porusza si ruchem jednostajnie przypieszonym rwnie w
kierunku dolnym z przypieszenie, ktre mona wyznaczy nastpujco
P= 1V1 V
P=(G/g)*a
dla V=V1
1V1 V= ((1*V)/g) *a
a= g(1- /1)

G< W(1<)

Jeli redni ciar waciwy 1 ciaa jest mniejszy od ciaru waciwego pynu to takie ciao
unosi si w gr, pod dziaaniem wypadkowej tych dwch si- siy P, ktra skierowana jest
wwczas ku powierzchni wody, w zwizku z czym ciao to porusza si ruchem jednostajnie
przypieszonym rwnie w gr wa do momentu czciowego wynurzenia z
przypieszeniem, ktre mona wyznaczy nastpujco:

P= 1V1 V
P=(G/g)*a
dla V=V1
-(1V1 V)= ((1*V)/g) *a
a= g( /1 -1)

Jeeli ciao w stanie rwnowagi jest czciowo wunyrzone to mwimy, e ciao pywa. Zapis
zasady Archimedsa dla ciaa pywajcego:
G-*V=0
10. PYWANIE CIA CAKOWICIE ZANURZONYCH
Inaczej wyglda sytuacja cia cakowicie zanurzonych- odzie podwodne, zatopione obiekty,
balony, tonce przedmioty itd. Tutaj mamy 3 moliwoci

Sia wyporu jest mniejsza od siy cikoci- ciao tonie

Sia wyporu jest wiksza od siy cikoci- ciao wypywa unoszc si do gry
Siy wyporu i siy cikoci s sobie rwne- wtedy ciao pozostaje w bezruchu
unoszc si w pynie

11. ZASADA ARCHIMEDESA

Na ciao zanurzone w pynie dziaa pionowa, skierowana ku grze sia wyporu. Warto siy
jest rwna ciarowi wypartej cieczy (gazu). Sia jest przyoona w rodku cikoci wypartej
cieczu (gazu).
Sia wyporu zaley jedynie od objtoci zanurzonego cia oraz gstoci cieczy.
12. Wypr- przykad 1
Na dnie naczynia znajduje si szecian o boku a. Wyznacz warto siy wyporu w przypadku
gdy: a) pooony jest na szorstkiej powierzchni i nie przylega podstawa do dna naczynia b)
cile przylega podstaw do dna naczynia

a) W= a3
b) W=0
13. Zasada Archimedesa- przykad 1
Okreli warunek statecznoci pywania stoka koowego wierzchokiem w d. Dany jest kt
wierzchokowy 2 oraz ciary waciwe materiau stoka 1 i cieczy .
Rozwizanie:
Najpierw okrelamy gboko zanurzenia z
stoka. Niech V1 i V oznaczaj odpowiednio
objto stoka i wyporno. Z geometrii
wiadomo, e:

Na podstawie zasady Archimedesa (warunek

statecznoci):

V = 1 * V1