Cicie tlenowe

Cicie tlenowe polega na spalaniu w strumieniu tlenu wzdu linii cicia ogrzanego do
odpowiedniej temperatury metalu. eby mona byo przeprowadzi cicie te metod,
powinny by spenione nastpujce warunki:
1) metal przeznaczony do cicia powinien w podwyszonej temperaturze atwo tworzy
tlenki, a powstajce produkty reakcji powinny bez trudu wypywa ze szczeliny.
2) temperatura reakcji powinna by nisza od temperatury topnienia,
3) temperatura topnienia powstaych tlenkw powinna by nisza od temperatury topnienia
metali,
4) przewodno cieplna metalu powinna by niewielka ze wzgldu na konieczno nagrzania
go w okrelonym do wysokiej temperatury.
Z tych powodw nie wszystkie metale mona ci metod gazow Jest ona stosowana
gwnie do cicia stali zawierajcej niewielkie iloci wgla. Inne metale nie daj si ci t
metod.
Zasad cicia tlenowego przedstawia rys
1, Przedstawiony na, tym rysunku palnik
do cicia jest odmian palnika do
spawania. Skada si on z piercieniowej
dyszy 1, przez ktr doprowadza si
mieszanin gazu palnego z tlenem, oraz
dyszy cylindrycznej 2 sucej do
doprowadzenia tlenu. Mieszanka gazowa
spala si za palnikiem, tworzc jak w
kadym pomieni u jdro 3 i kit 4
podgrzewajc przedmiot. Wypywajcy z
dyszy 2 tlen, spotykajc na swej drodze
rozgrzany metal, utlenia grne jego
warstwy. Podczas tej reakcji wydziela si
znaczna ilo ciepa powodujca
nagrzewanie si dalszych warstw metalu do temperatury spalania w tlenie. W ten sposb
powstaje coraz gbsza szczelina 5, a powstajce tlenki 6 s wydmuchiwane strumieniem
gazw na zewntrz.
Zwykle do cicia uywane s uniwersalne palniki acetylenowo-tlenu we zasilane tlenem za
porednictwem jednego przewodu (rys. 2) Palnik jest zasilany dworna przewodami.
Jednym dopywa acetylen, a drugim tlen. Przewd tlenowy rozdziela si w
palniku na dwa, z ktrych jeden zasila dysz do podgrzewania, a drugi dysz do cicia.

Proces cicia tlenem odznacza si du wydajnoci. Czas nagrzewania do cicia zaley od

gruboci przekroju wynosi od kilku do kilkudziesiciu sekund. Szybko cicia
tlenu, ktra powinna wynosi ok. 99,5% (minimum 97%) Przed przystpieniem do cicia
powierzchnia metalu powinna by oczyszczona z rdzy lub farby. Zalenie od gruboci
citych przedmiotw naley odpowiednio dobra moc pomienia podgrzewajcego wyraona
w litrach/godz. acetylenu.
Rczne cicie tlenem ma zastosowanie do prac o charakterze indywidualnym. Tam gdzie
czynnoci s wielokrotnie powtarzane to znaczy gdy proces ma charakter seryjny lub
masowy, stosuje si maszynowe cicie tlenem. W skutek zmechanizowanie procesu mona
utrzyma sta najodpowiedniejsz szybko cicia oraz staa najodpowiedniejsz odlego
palnika od powierzchni citego metalu.
Cicie tlenem jest w praktyce ograniczone do przedmiotw ze stali wglowej, gdy w przypadku
siali stopowych lub metali nieelaznych tworzce si tlenki maj wysok temperatur topnienia i
zalegaj w miejscu powstawania. W celu obnienia temperatury topnienia tlenkw wysoko
Topliwych stosuje si. topniki, doprowadzane do miejsca w ktrym odbywa si cicie.
Sproszkowany topnik moe by doprowadzany wraz z tlenem sucym do cicia za
porednictwem dodatkowego strumienia tlenu lub powietrza.

Cicia plazmowe
Cicie plazmowe polega na dzieleniu metali za pomoc strumienia plazmy wytworzonego w
palniku ukowym. Dziaanie palnika jest uwarunkowane przede wszystkim elektrod
wolframow oraz dron dysz miedzian. W obwodzie zasilania elektrod (katod) czy
si, z ujemnym biegunem rda prdu, natomiast anod moe stanowi alternatywnie dysza
w palnikach z ukiem niezalenym lub na przemian dysza w okresie zajarzania, a nastpnie
przecinany materia przy ciciu w palnikach z ukiem zalenym (Rys 3).

uk jarzy si w tym przypadku midzy katod a dysz, ma jedynie charakter pomocniczy,

gdy uatwia on zajarzenie luku gwnego przez zjonizowane gazy z przecinanym
materiaem. Po zajarzeniu uku gwnego, luk pomocniczy zostaje wygaszony przez
przerwanie jego obwodu prdowego, Strumie plazmy uzyskuje si na skutek przepuszczania
gazw przez uk elektryczny. Wysoka temperatura powyej 20000C, zalena od mocy luku
oraz zjawisko zawaenia uki w otworze dyszy miedzianej umoliwiaj uzyskanie
skoncentrowanego strumienie zjonizowanych gazw o duej energii kinetycznej. Otrzymane
w ten sposb specyficzne rdo ciepa w postaci strumienia plazmy Jest wykorzystywane do
wytapiania wskich szczelin w operacjach przecinania metali.
Poniewa w przypadkach stosowania zasady uku niezalenego uk elektryczny nie oddziauje
bezporednio na przecinany materia, zakres zastosowania tych palnikw jest ograniczony do
gruboci cicia poniej 20 mm Palniki te umoliwiaj jednak cicie materiaw nie bdcych
przewodnikami prdu elektrycznego. Natomiast w przypadku cicia plazmowego metali
palnikiem o luki zalenym jest intensywniejszy przebieg wytapiania szczeliny. Praktycznie
sprzyja te odcieniu cieplnemu palnika oraz zwikszeniu zakresu gruboci cicia do ok. 10C
mm.
Jako gaz plazmo twrczy mona stosowa mieszanin argonowo-wodorow azotowowodorow, czysty azot lub sprone powietrze. Mieszanina argonowo wodorowa umoliwia
uzyskanie powierzchni cicia o malej chropowatoci ora; mniejsze zuycie elektrod,
szczeglnie w porwnaniu z azotem. Uycie spronego powietrza wymaga zastosowania
katod cyrkonowych zamiast wolframowych.
Operacja cicia plazmowego palnikiem z ukiem zalenym zostaje zapocztkowana
wczeniem napicia midzy katod a dysz, doprowadzeniem gazu plazmowego do palnika
oraz uruchomieniem jonizatora. W wyniku zjonizowania gazu midzy katod a dysz zostaje
zajarzony w pierwszej kolejnoci uk pomocniczy w czystym argonie, ju przy nateniu
prdu ok. 10 A, a wytworzony strumie plazmy jest wydmuchiwany na zewntrz palnika.
Nastpne zblienie palnika z zajarzonym ukiem pomocniczym do materiau, podczonego
do dodatniego bieguna obwodu zasilania, powoduje zajarzenie uku gwnego i rwnoczesne
wczenie przepywu wodoru w przypadku stosowania mieszanki gazowej argon-wodr.
Jednoczenie zostaje wygaszony uk pomocniczy, natomiast natenie prdu w obwodzie uku
gwnego narasta do ustalonej wartoci. Warunki cicia plazmowego zale od gruboci i
rodzaju przecinanych materiaw. Natomiast prdko cicia plazmowego jest wiksza od
prdkoci cicia tlenowego stali o gruboci 5-25 mm.

Podstawowymi parametrami majcymi wpyw na jako cicia s: natenie prdu, wydatek

gazu oraz prdko cicia. Przy ciciu naley zachowa prostopado strumienia
plazmowego do powierzchni przecinanego materiau (Rys 5).

Rys 5: Ustawienie palnika podczas ciecia plazmowego

Spawanie Plazmowe:
Plazma jest to gaz ktrym znaczna ilo czstek ulega dysocjacji i jonizacji pod wpywem
doprowadzenia energii cieplnej. Plazma jest dobrym przewodnikiem elektrycznoci.
Podzia Plazmy:
Niskotemperaturowa 104K
Wysokotemperaturowa 106K
Porwnanie spawania plazmowego z metod TIG
Do zalet spawania plazmowego w porwnaniu z metod TIG, naley zaliczy
skoncentrowany trway uk o duej gstoci energetycznej i nieznacznej dywergencji, mao
wraliwy na odlego palnika od przedmiotu. Zapewniajcy gbokie wtopienie i duej
prdkoci spawania. Wska strefa wpywu ciepa powoduje mae odksztacenia przedmiotu.
Rozrniamy spawanie:
Mikroplazmowe,
Plazmowe,
Plazmowe oczkowe.
Spawanie plazmowe znalazo zastosowanie do czenia trudno topliwych metali i stopw,
mona stosowa t metod do stopw Miedziano niklowych ze stal nierdzewn, Stopw
tytanu, wolframu i molibdenu.