PRZEGLD

PRAWA
KONSTYTUCYJNEGO
Dwumiesicznik 2014
nr 5 (21)
redaktor naukowy numeru
Radosaw Grabowski

Komitet redakcyjny
Redaktor naczelny
Sabina Grabowska
Redaktor prowadzcy
Szymon Gumienik

Zastpca redaktora naczelnego

Anna Mynarska-Sobaczewska
Sekretarze
Joanna Juchniewicz
Radosaw Grabowski

Redaktorzy tematyczni
Agnieszka Bie-Kacaa: organy wadzy publicznej
Grzegorz Krysze: systemy wyborcze
Andrzej Bisztyga: systemy konstytucyjne
Joanna Marszaek-Kawa: systemy polityczne
Marek Chmaj: samorzd terytorialny
Sawomir Patyra: systemy rzdw
Krzysztof Eckhardt: systemy praw iwolnoci
Piotr Uzibo: prawo parlamentarne
Redaktorzy jzykowi
James H. Satterwhite
Szymon Gumienik

Redaktor statystyczny
Agnieszka Jeran

Redaktorzy czci Przegldu Prawa Konstytucyjnego

I. Artykuy: Ryszard Balicki, Jacek Zaleny
II. Sprawozdania, recenzje: Anna Frankiewicz-Bodynek, Krzysztof Urbaniak
III. Glosy: Marcin M.Wiszowaty, Piotr Czarny
IV. Kronika naukowa: Przemysaw Mijal, Jerzy Rychlik

Rada naukowa
przewodniczcy: Wiesaw Skrzydo (Polska), czonkowie: Jan Filip (Czechy), Emilio Castorina (Wochy),
Tom Majerk (Sowacja), Ivn Halsz (Wgry), Tomasz Milej (Tanzania)

Redaktor techniczny
Pawe Kucypera

Korekta
Iwona Vinnik

Projekt okadki
Krzysztof Galus

Copyright by Wydawnictwo Adam Marszaek

Toru 2014

ISSN 2082-1212
Wydawnictwo prowadzi sprzeda wysykow:
tel./fax 56 648 50 70; e-mail: marketing@marszalek.com.pl
Wydawnictwo Adam Marszaek, ul. Lubicka 44, 87-100 Toru
tel. 56 664 22 35, 56 660 81 60, e-mail: info@marszalek.com.pl, www.marszalek.com.pl
Drukarnia nr2, ul. Warszawska 52, 87-148 ysomice, tel. 56 678 34 78

SPIS TRECI
Cz I
ARTYKUY
Fabricio Ricardo de Limas Tomio
Federal University of Paran UFPR
Ilton Norberto Robl Filho
Federal University of Paran UFPR and University of Passo Fundo UPF
Abstract judicial review in the Brazilian Supreme Federal Court (Supremo
Tribunal Federal): Theoretical structures and empirical analysis of 25 years
of abstract judicial review under the 1988 Brazilian Federal Constitution

11

Anita Rodia
University of Latvia
Temporary adjustment in the practice of the Constitutional Court
of the Republic of Latvia: recent developments

39

Tadeusz Branecki
Wysza Szkoa Humanistyczno-Przyrodnicza w Sandomierzu
Konstytucja helwecka (1798) pierwsza konstytucja Szwajcarii

57

Micha Szewczyk
Uniwersytet Mikoaja Kopernika wToruniu
Ewolucja republikaskiej laickoci weFrancji odczasu uchwalenia
ustawy orozdziale Kociow odPastwa zdnia 9 grudnia 1905r.
wybrane problemy prawne

73

Sabina Grabowska
Uniwersytet Rzeszowski
Monika Urbaniak
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prawne podstawy realizacji prawa do ochrony zdrowia w Polsce

95

Anna Magdalena Kosiska

Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawa II w Lublinie
Ochrona prawna hymnu narodowego jako elementu dziedzictwa
narodowego jej charakterystyka i funkcje

105

Radosaw Grabowski
Uniwersytet Rzeszowski
Trjstopniowa klasyfikacja konstytucji z uwagi na tryb ich zmiany
na przykadzie regulacji ustrojowych wspczesnych pastw europejskich 127
Anna Michalak
Uniwersytet dzki
Dostp do suby publicznej w wietle postanowie Konstytucji RP
wybrane zagadnienia

145

Anna Pita-Szawara
Uniwersytet Rzeszowski
Realizacja konstytucyjnej zasady rwnoci obywateli w koncepcjach
idziaalnoci polskich partii politycznych w latach 20112014

169

Jarosaw Och
Uniwersytet Gdaski
Wyzwania globalizacyjne anowoczesny system wyborczy

181

Cz II
RECENZJE, SPRAWOZDANIA
Jerzy Kuciski, OKonstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku.
Kompendium, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2014, ss. 262, (recenzja)
Waldemar J.Wopiuk

197

Waldemar Wojtasik, Funkcje wyborw w III Rzeczypospolitej. Teoria i praktyka,

Wydawnictwo Uniwersytetu lskiego, Katowice 2012, ss. 380, (recenzja)
ukasz Buczkowski

207

VI Midzynarodowa Konferencja Naukowa Modele ochrony praw czowieka:

europejski i amerykaski. Aksjologia instytucje efektywno, Warszawa, Sejm,
911 kwietnia 2014 r., (sprawozdanie) Daniel Wojtczak

217

Oglnopolska Konferencja Naukowa Kierunki zmian w prawie wyborczym,

Olsztyn, 12 maja 2014 r., (sprawozdanie) Dawid Daniluk

227

Midzynarodowa Konferencja Naukowa Prawa czowieka wspczesne

zjawiska, wyzwania, zagroenia, Sosnowiec, 25 kwietnia 2014 r., (sprawozdanie)
Anna Kalisz

233

Cz III
KRONIKA NAUKOWA
Informacja wsprawie zakoczenia postpowania habilitacyjnego

241

INFORMACJE DLA AUTORW

243

Przegld Prawa Konstytucyjnego

---------ISSN 2082-1212--------DOI 10.15804/ppk.2014.05.13
---------Nr 5 (21)/2014---------

Sprawozdanie
VI Midzynarodowa Konferencja Naukowa Modele
ochrony praw czowieka: europejski iamerykaski. Aksjologia
instytucje efektywno, Warszawa, Sejm, 911 kwietnia 2014r.
Wdniach 911 kwietnia 2014r. wbudynkach polskiego parlamentu odbya si Midzynarodowa Konferencja Naukowa pod tytuem Modele ochrony praw czowieka: europejski iamerykaski. Aksjologia instytucje efektywno. Przedsiwzicie to zostao zorganizowane z okazji 55. rocznicy
utworzenia Europejskiego Trybunau Praw Czowieka i45. rocznicy przyjcia Amerykaskiej konwencji praw czowieka. Patronat honorowy Konferencji obja Pani Novanethem Pillay Wysoka Komisarz Narodw Zjednoczonych dospraw Praw Czowieka.
Przybyych gocim.in. zAustrii, Brazylii, Holandii, Kazachstanu, Rosji,
Sowacji, Nowej Zelandii, Ukrainy, Wielkiej Brytanii iWoch, zarwno teoretykw, jak i praktykw prawa, przywita kierownik naukowy konferencji prof.drhab. Jerzy Jaskiernia zUniwersytetu im. Jana Kochanowskiego
wKielcach, ktry podkreli systemowe znaczenie krajowych, regionalnych
imidzynarodowych standardw ochrony praw czowieka. Jzykami konferencji byy: polski, angielski irosyjski. Tumaczeniem objto obrady plenarne oraz te panele, wktrych udzia brali gocie zzagranicy.
Pierwszej zsesji plenarnych pt. Wspczesne wyzwania wsferze ochrony praw czowieka, odbywajcych si wSali Kolumnowej Sejmu, przewodniczya prof.Maria Kruk-Jarosz (Uczelnia azarskiego wWarszawie). Jako

218

PRZEGLD PRAWA KONSTYTUCYJNEGO 2014/5

pierwszy zabra gos prof. Noel Cox (Uniwersytet w Aberystwyth, Wielka Brytania), ktry przedstawi koncepcyjne podstawy dyskursu prawniczego na temat ochrony praw czowieka w Europie. Nastpnie wygoszone zostay kolejne referaty. Prof.Herbert Schambeck (Uniwersytet wLinz)
wskaza pozycj praw podstawowych wamerykaskim systemie prawnym
i ich znaczenie dla konstytucjonalizmu europejskiego. Prof. Luca Mezzetti (Szkoa Nauk Prawnych wBolonii, Wochy) swoje wystpienie powici
woskim dowiadczeniom wzakresie wielopoziomowej ochrony praw czowieka. Wskaza, eKonstytucja Republiki Woskiej zawiera bogaty katalog
praw politycznych, spoecznych i ekonomicznych, a sdownictwo krajowe
prowadzi nieustanny dialog z Europejskim Trybunaem Praw Czowieka.
Prof.drWim J.M. Voermans (Leiden University, Holandia) podkreli znaczenie interakcji midzy sdami wzakresie ochrony praw czowieka wEuropie. Zaproponowa rwnie wprowadzenie zmian majcych nacelu harmonizacj dziaa sdownictwa europejskiego w zakresie interpretacji
i stosowania praw czowieka. Prof. Janusz Symonides (Spoeczna Akademia Nauk wodzi, Wydzia Zamiejscowy wWarszawie) przedstawi prawne aspekty realizacji wolnoci akademickiej wEuropie iStanach Zjednoczonych. Powodem debaty nad wolnoci akademick by fakt jej naruszania
wwielu regionach wiata, m.in. wAfryce, Azji czy Ameryce aciskiej. Podsumowujc swoje wystpienie, profesor podkreli znaczenie wolnoci akademickiej, przypominajc jednoczenie, e w czasie komercjalizacji nauki
warto si skupi nie tylko naprawach, ale inaobowizkach, ktre spoczywaj zarwno nauczelniach, jak inaspoecznoci akademickiej. Jako ostatni wpierwszej sesji plenarnej wystpi prof.Veleriy Bebyk (przewodniczcy
Ukraiskiego Stowarzyszenia Nauk Politycznych wKijowie, Ukraina), ktry
wygosi referat pt. Ukraiski Majdan jako nowa forma ochrony praw czowieka. Podkreli, ewydarzenia naUkrainie znaczco zmieniy pogld ludzi naprawa czowieka irelacje pomidzy spoeczestwem awadz. Stany
Zjednoczone iUnia Europejska zareagoway zduym opnieniem, wyraajc jedynie swoje zaniepokojenie sytuacj polityczn naUkrainie.
Druga sesja plenarna, moderowana przez prof. dr. hab. Bogusawa Banaszaka (Uniwersytet Wrocawski), nosia tytu Aksjologia iefektywno
systemw ochrony praw czowieka: europejskiego iamerykaskiego. Jako
pierwszy wystpi amb. drPiotr witalski (Sekretariat Generalny Rady Eu-

SprawozdanieModele ochrony praw czowieka: europejski iamerykaski...

219

ropy, Strasburg), ktry potwierdzi potrzeb debaty koncepcyjnej pomidzy Europ a Stanami Zjednoczonymi w aspekcie ochrony praw czowieka. Dostrzeg rwnie kryzys koncepcji praw czowieka izaproponowa jej
zastpienie koncepcj godnoci Jrgena Habermasa. Nastpnym prelegentem by prof.Heribert Koeck (Uniwersytet wLinz, Austria), ktry opracowa
zagadnienie rozdziau kocioa odpastwa wtradycji europejskiej iamerykaskiej. Profesor podkreli, ewolno religijna staa si czci systemu
ochrony praw czowieka, amanifestowanie swojej przynalenoci religijnej
stao si faktem. Europejska koncepcja rozdziau kocioa odpastwa zdaniem prelegenta jest bardziej efektowna ni amerykaska. Kolejnym mwc bya dr hab. Magorzata Winiarczyk-Kossakowska (Uniwersytet Jana
Kochanowskiego w Kielcach). Jej wystpienie miao charakter komparatystyczny i dotyczyo stosunkw pastwoKoci w amerykaskim i europejskim systemie ochrony praw czowieka. Referentka opowiedziaa si
zaupowszechnieniem systemu Rady Europy, ktry nie suy ochronie tylko jednej grupy religijnej ijest nastawiony przy tym naochron praw najbardziej naraonych nadyskryminacj. Pomimo intensywnych dziaa nad
wypracowaniem optymalnego modelu ochrony praw czowieka jak dotd
nie udao si wyeliminowa uzasadnionych obaw grupowych i indywidualnych pomidzy spoecznociami ipastwami, pomidzy ludmi wierzcymi iniewierzcymi, atake pomidzy samymi kocioami, nie udao si
rwnie wyrugowa ywej wrogoci pomidzy wymienionymi podmiotami w sytuacji napicia. Prof. dr Luiz Guilherme Arcao Conci (Uniwersytet wSao Paulo, Brazylia) przedstawi zagadnienie koordynacji wzakresie
midzynarodowego systemu ochrony praw czowieka wBrazylii. Podkreli
rwnie znaczenie sdw konstytucyjnych, ktrych zadaniem jest nie tylko
kontrola konstytucji krajowych, ale rwnie konwencji midzynarodowych.
Prof.drViktor Rudenko (Oddzia Rosyjskiej Akademii Nauk wJekaterynburgu, Federacja Rosyjska) przedstawi zagadnienie ochrony praw czowieka przez uczestnictwo obywateli wsdownictwie. Profesor opowiedzia si
za sdownictwem, w ktrego skad wchodziliby obywatele niebdcy profesjonalistami. Dr Marianna Abramova (Uniwersytet w Moskwie, Federacja Rosyjska), swoje wystpienie powicia przestrzeganiu praw czowieka wkrajach Ameryki Poudniowej. Wskazaa rwnie, ekonstytucje jako
rda prawa wXXI wieku zyskuj dodatkow funkcj ksztatuj mechani-

220

PRZEGLD PRAWA KONSTYTUCYJNEGO 2014/5

zmy ochrony praw czowieka. Nastpnie prof.drhab. Jacek Sobczak (Szkoa

Wysza Psychologii Spoecznej wWarszawie) omwi zagadnienia dotyczce wolnoci wypowiedzi iprawa doprywatnoci weuropejskich ipnocnoamerykaskich systemach prawnych. Opowiedzia si zatym, aby publicyci
prawniczy ipolityczni zanim zabior gos wdyskusji zgbokim przekonaniem, eto, comwi, jest prawdziwe (przekonaniem jednak bardzo odlegym odfaktw), raczyli si ztymi faktami zapozna. Prof.drhab. Andrzej
Bisztyga (Grnolska Wysza Szkoa Handlowa im. W.Korfantego wKatowicach) w swoim wystpieniu zatytuowanym Wolno jednostki a zagroenie terroryzmem wujciu Sdu Najwyszego USA wskaza naswego
rodzaju problem (ale izadanie) wytyczania granic pomidzy wolnoci jednostki a bezpieczestwem. Profesor podkreli, e Sd Najwyszy Stanw
Zjednoczonych matradycj sabego reagowania nawprowadzenie przez egzekutyw stanu wyjtkowego spowodowanego zagroeniem terrorystycznym. Profesor A.Bisztyga wskaza, eto, czego brakuje, towypracowanie
przez Sd Najwyszy orzecznictwa odpornego nakryzys, ktre mogoby zosta wykorzystane wchwili nastania kolejnego kryzysu idalej podczas jego
trwania. Innymi sowy, Sd Najwyszy USA w czasie kryzysu nie strzee
wsposb regularny wolnoci jednostek przed ingerencjami zestrony legislatywy iegzekutywy. Dopiero gdy mija moment krytyczny, siga on posw
kompetencj kontroli konstytucyjnoci. Ztytuu penienia funkcji stranika
Konstytucji Sd Najwyszy Stanw Zjednoczonych odgrywa relatywnie wyjtkowo intensywn rol (nieporwnywaln zSdami Najwyszymi innych
pastw). Ostatnim prelegentem wdrugiej sesji pierwszego dnia obrad bya
doc. Aliya Orazaliyeva (Uniwersytet w Kazachstanie), ktra przedstawia znaczenie sdownictwa europejskiego dla przestrzegania iochrony praw
czowieka, podkrelajc jednoczenie, esdownictwo toksztatuje kultur
prawnicz zarwno wEuropie, jak inawiecie.
Poprzerwie obiadowej obrady podzielono zuwagi nawyjtkow du
liczb uczestnikw (276 osb) na18 (paneli) zespow problemowych.
Panel nr1 Teoretyczne problemy ochrony praw czowieka prowadzony przez amb. dr. Wadysawa Sokoowskiego (Wysza Szkoa Stosunkw
Midzynarodowych iKomunikacji Spoecznej wChemie) istanowi swego
rodzaju teoretycznoprawn analiz interdyscyplinarnoci praw czowieka.

SprawozdanieModele ochrony praw czowieka: europejski iamerykaski...

221

Panel nr2 Systemowe regulacje ochrony praw czowieka wmodelach:

europejskim iamerykaskim moderowa prof.Viktor Rudenko (Rosyjska
Akademia Nauk w Jekaterynburgu, Federacja Rosyjska), dotyczy analizy
prawnoporwnawczej regulacji systemowych zawartych wtytule.
Panel nr 3 Oddziaywanie Europejskiej Konwencji Praw Czowieka na krajowe systemy ochrony praw czowieka prowadzony przez amb.
dr.Piotra witalskiego (Sekretariat Generalny Rady Europy wStrasburgu),
stanowi przegld referatw zzakresu przedmiotowej tematyki, uwzgldniajcych dorobek orzeczniczy Europejskiego Trybunau Praw Czowieka.
Panel nr4 Oddziaywanie organizacji midzynarodowych naochron praw czowieka, ktremu przewodniczy prof.Janusz Symonides (Spoeczna Akademia Nauk wodzi, Wydzia Zamiejscowy wWarszawie), dotyczy wpywu systemu midzynarodowego nakultur prawn iaksjologi
poszczeglnych pastw.
Panel nr5 Uwarunkowania ochrony praw czowieka wmodelu amerykaskim, przewodniczy prof.Wojciech Pomykao (Uczelnia Warszawska
im. Marii Skodowskiej-Curie), powicony by zagadnieniu wolnoci ipraw
jednostki wamerykaskim systemie prawnym.
Panel nr 6 Uwarunkowania ochrony praw czowieka w modelu europejskim, prowadzony by przez prof. Ivana Pankevycha (Uniwersytet
weLwowie, Ukraina) iodnosi si dokwestii ochrony praw czowieka wwarunkach integracji europejskiej.
Panel nr7 Problemy funkcjonowania sdw midzynarodowych wobszarze ochrony praw czowieka pod przewodnictwem prof.Jana Prochowskiego (Uniwersytet lski) zawiera przegld aktualnego orzecznictwa, ale
dotyczy te kwestii proceduralnych.
Obrady prowadzone byy take w panelach dotyczcych kwestii nieco
bardziej uszczegowionych.
Panel nr8 pt. Ochrona praw iwolnoci politycznych, prawa donauki
ikultury prowadzony by przez prof.Jacka Sobczaka (Szkoa Wysza Psychologii Spoecznej wWarszawie).
Panel nr 9 pod przewodnictwem prof. Andrzeja Bisztygi (Grnolska
Wysza Szkoa Handlowa im. Wojciecha Korfantego w Katowicach) nosi
tytu Ochrona prawa dogodnoci iprywatnoci.

222

PRZEGLD PRAWA KONSTYTUCYJNEGO 2014/5

Wpierwszym dniu konferencji przewidziano take obrady zespow problemowych wramach paneli wieczornych.
Panel nr10 pt. Problemy ochrony praw czowieka naUkrainie iwRosji moderowa prof. Veleriy Bebyk (przewodniczcy Ukraiskiego Stowarzyszenia Nauk Politycznych wKijowie, Ukraina).
Panel nr11 Wpyw organizacji midzynarodowych nakrajowe systemy ochrony praw czowieka prowadzony przez prof. Longina Pastusiaka
(Akademia Biznesu iFinansw Vistula wWarszawie).
Panel nr12 pt. Midzynarodowe akrajowe instrumenty ochrony praw
czowieka moderowany przez prof. Bogusawa Banaszaka (Uniwersytet
Wrocawski).
Panel nr13 pt. Prawa dzieci, modziey irodziny moderowany przez
prof. Magorzat Winiarczyk-Kossakowsk (Uniwersytet Jana Kochanowskiego wKielcach).
Panel nr14 pt. Prawo doycia izdrowia moderowany przez prof.Janusza Sztumskiego (Grnolska Wysza Szkoa Handlowa im. Wojciecha
Korfantego wKatowicach).
Panel nr15 Prawo dosdu prowadzony by przez prof.Jerzego Panika (Wysza Szkoa Menederska wWarszawie) idotyczy przede wszystkim prawa dorzetelnego procesu; barier zarwno wdostpie dosdu, jak
dozawodw prawniczych; zjawiska tendencji dopolubownego rozwizywania sporw oraz problemu egzekucji praw czowieka.
Panel nr16 Ochrona mniejszoci izakaz dyskryminacji moderowany
przez prof.Mariana Kallasa (Wysza Szkoa Finansw iZarzdzania wWarszawie), poruszam.in. problemy zwizane zdyskryminacj osb niepenosprawnych, mniejszoci seksualnych, narodowych irasowych.
Panel nr 17 Ochrona praw spoeczno-ekonomicznych pod kierownictwem prof.Wojciecha Saletry (Uniwersytet Jana Kochanowskiego wKielcach) porusza kwestie ochrony pracownikw, zabezpieczenia spoecznego,
zapewnienia odpowiedniego poziomu ycia, jak iochrona zdrowia.
Panel nr18 Ochrona praw wobszarze prawa administracyjnego icywilnego moderowany przez prof. Stanisawa Pikulskiego (Uniwersytet
Warmisko-Mazurski wOlsztynie) dotyczy praw jednostek dorzetelnego
procesu sdowego, posiadania wasnoci iwolnoci wyraania opinii.

SprawozdanieModele ochrony praw czowieka: europejski iamerykaski...

223

Zewzgldu natak wiele paneli nie jest moliwe szczegowe omwienie

kadego znich, std uwaga skupiona zostanie jedynie naPanelu 8, wktrym
piszcy niniejsze sprawozdanie bra udzia.
Zesp problemowy nr8 zatytuowany Ochrona praw iwolnoci politycznych, prawa donauki ikultury by prowadzony przez prof.Jacka Sobczaka
(SWPS wWarszawie). Jako pierwsza wystpia prof.Maria Marczewska-Rytko (UMCS wLublinie), przedstawia kwestie wolnoci jednostki wwarunkach globalizujcego si wiata. Prelegentka wyjania, e nie ma jednego
aprobowanego przez wszystkich pojcia wolnoci, ktra jest postrzegana
na wielu paszczyznach. Jedna z nich odnosi si do zabezpiecze instytucjonalnych, druga za dotyczy kultury politycznej, zasad obowizujcych
w kulturze spoecznej. Nowy wymiar tych problemw w warunkach globalizacji dopuszcza ograniczenia wolnoci jednostki, ktre jestemy wstanie zaakceptowa ze wzgldw bezpieczestwa. Nastpnie dr hab. Leszek
Wieczorek (Uniwersytet lski) omwi zadania samorzdu terytorialnego
wzakresie zapewniania bezpieczestwa obywatelom. Podkreli znaczenie
powiatowych komisji bezpieczestwa iporzdku publicznego dla wolnoci
i praw jednostki. Dr Wojciech Zitara (UMCS w Lublinie) zaprezentowa
Midzynarodwk Socjalistyczn jako jedn z najwikszych organizacji
midzynarodowych ocharakterze pozarzdowym, ktra wpywa naprzestrzeganie irozwj praw czowieka wEuropie. Wskad tej organizacji wchodzi ponad 170 partii politycznych, organizacji spoecznych i zawodowych.
Organizacja tastanowi forum wymiany pogldw izajmuje si monitoringiem przestrzegania praw czowieka wposzczeglnych pastwach. Nastpnym prelegentem by drJarosaw Czerw (Wysza Szkoa Ekonomii iInnowacji wLublinie, wicestarosta kranicki), ktry opracowa zagadnienie kwot
wyborczych w wyborach stanowicych jednostek samorzdu terytorialnego wwietle przepisw polskiego Kodeksu Wyborczego jako realizacji zasady rwnoci kobiet imczyzn. Prelegent podkreli, esystemy kwotowe
dotyczce pci nalistach wyborczych totylko jeden zwielu rodkw sucych dozwikszenia reprezentacji politycznej kobiet. Osignicie rwnowagi pci naszczeblu decyzyjnym wgwnej mierze zaley odpartii politycznych, ktre ksztatuj listy wyborcze. Mgr Karolina witaa (doktorantka
Uniwersytetu Warszawskiego) swoje wystpienie powicia inwigilacji spoeczestwa wsieci iochronie prywatnoci internautw. Napodstawie anali-

224

PRZEGLD PRAWA KONSTYTUCYJNEGO 2014/5

zy materiaw prasowych referentka wykazaa, edzienniki nie odwoyway

si wsposb wystarczajcy iwyczerpujcy wobec kwestii ochrony prywatnoci spoeczestwa wsieci, aprzede wszystkim nie wyjaniay czytelnikom
potencjalnych moliwoci ochrony, ktrzy towatwy ipowszechnie dostpny sposb mogliby si zapozna (doinformowa), uspokoi iby moe podj kroki niwelujce proceder nadmiernej inwigilacji. Kolejny prelegent, mgr
Zuzanna Kotua (Uniwersytet Wrocawski, WPAiE), swoje wystpienie powicia realizacji prawa do kultury w europejskim modelu ochrony dziedzictwa kulturowego. Wskazaa, eochrona dziedzictwa kulturowego znaczco wpywa narozwj spoeczestwa demokratycznego iobywatelskiego.
Europejski model ochrony dziedzictwa kulturowego sprowadza si gwnie dodziaa koordynujcych oraz domonitorowania przedsiwzi dziedzictwa kulturowego. Jako ostatni wystpi mgrDaniel Wojtczak (doktorant
Uniwersytetu lskiego wKatowicach), zaprezentowa zasad spoeczestwa
obywatelskiego weuropejskim porzdku prawnym. Referent zwrci szczegln uwag nate formy aktywnoci spoecznej, ktre maj wpyw nademokratyzacj, ochron wolnoci i praw obywatelskich. Zasad odnoszc
si dowolnoci ipraw czowieka iobywatela jest zasada spoeczestwa obywatelskiego, ktr rozumie naley jako uznanie izagwarantowanie przez
pastwo wolnoci oraz moliwoci uczestnictwa obywatelskiego w ksztatowaniu kierunkw polityki pastwa, twrczego iswobodnego wpywania
nawszelkie przejawy ycia spoecznego wrnych formach.
Drugi dzie konferencji skada si jedynie zsesji plenarnych numerowanych jako trzecia iczwarta. Trzecia sesja plenarna zatytuowana Problemy
efektywnoci ochrony praw czowieka prowadzona bya przez prof.dr.hab.
Andrzeja Bisztyg (Grnolska Wysza Szkoa Handlowa im. Wojciecha
Korfantego w Katowicach). Jako pierwszy wystpi dr Ryszard Piotrowski
(Uniwersytet Warszawski, WPiA), ktry rozwaa moliwo wystpowania
zagroe dla praw czowieka wStanach Zjednoczonych. Prof. dr hab. Bogusaw Banaszak (Uniwersytet Wrocawski, WPAiE) opracowa zagadnienie
skargi konstytucyjnej jako rodka ochrony praw czowieka weuropejskim
iamerykaskim systemie prawnym. Nastpnie drhab. Magorzata Stefaniuk
(Uniwersytet Marii Curie-Skodowskiej wLublinie, WPiA) zaprezentowaa
referat pt. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich wbadaniach opinii publicznej wiedza oinstytucji ijej spoeczna ocena. Kolejnym prelegentem

SprawozdanieModele ochrony praw czowieka: europejski iamerykaski...

225

bya Galina Dmitriewna Sadovnikova (Moskiewski Pastwowy Uniwersytet

Prawniczy wMoskwie, Federacja Rosyjska), zaprezentowaa wpyw modelu
rosyjskiego narozwj midzynarodowych standardw praw czowieka. Kolejny referat przedstawia drhab. Alicja Jaskiernia (Uniwersytet Warszawski,
Wydzia Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Instytut Dziennikarstwa).
Zosta on powicony ochronie prywatnoci idanych osobowych wpolityce Unii Europejskiej wobszarze Internetu. Nastpny prelegent, drhab. Sylwester Gardocki (Uniwersytet Warszawski, Wydzia Dziennikarstwa iNauk
Politycznych; Uniwersytet Opolski), swoje wystpienie powici wsppracy organw Unii Europejskiej zmidzynarodowymi sdami karnymi. Elena Vladimirova (Oddzia Rosyjskiej Akademii Sprawiedliwoci wVoronezh,
Federacja Rosyjska) przedstawia rol Europejskiego Trybunau Sprawiedliwoci w zakresie ochrony praw czowieka. Jako ostatni referenci wystpili drhab. Wojciech Saletra (Uniwersytet Jana Kochanowskiego wKielcach,
dziekan WZiA), zaprezentowa referat zatytuowany Sdownictwo administracyjne aochrona praw obywateli wtradycji europejskiego systemu prawnego, za prof.drhab. Stanisaw Pikulski (Uniwersytet Warmisko-Mazurski w Olsztynie, dziekan WPiA) swoje wystpienie powici nierwnoci
stosowania prawa wobec ubezpieczonych funkcjonariuszy organw bezpieczestwa pastwa.
Czwart sesj plenarn zatytuowan Poszukiwanie kierunkw optymalizacji ochrony praw czowieka prowadzi prof.Marek Mazurkiewicz (wiceprezes Trybunau Konstytucyjnego wstanie spoczynku). Wsesji tej zaplanowano udzia wymienionych poniej kolejno referentw. Prof.drhab. Janusz
Sztumski (Grnolska Wysza szkoa Handlowa im. Wojciecha Korfantego)
przedstawi rozwaania natemat ochrony praw czowieka iobywatela. Eduard Brny, JUDr., DrSc (Sowacka Akademia Nauk wBratysawie, Sowacja) przedstawi wpyw sdownictwa konstytucyjnego imidzynarodowego
naochron praw czowieka. DrElbieta Kuzborska poruszya zagadnienie
praw mniejszoci polskiej naLitwie wwietle europejskich standardw ich
ochrony. DrKarol Czejarek (Akademia Humanistyczna im. prof.A. Gieysztora wPutusku) opracowa kwestie wsppracy polsko-niemieckiej wkontekcie przyszoci Europy z uwzgldnieniem praw czowieka, maestw
mieszanych, edukacji iwychowania europejskiego. Prof.drhab. Jan Maciejewski (Uniwersytet Wrocawski, WNS, Instytut Socjologii) przedstawi re-

226

PRZEGLD PRAWA KONSTYTUCYJNEGO 2014/5

ferat pt. Grupy dyspozycyjne winstytucjonalnej ochronie praw czowieka.

Sesj tzamyka prof.drhab. Wojciech Pomykao (Uczelnia Warszawska im.
Marii Skodowskiej-Curie) wystpieniem na temat powszechnego dostpu
dowyksztacenia jako niedocenionego elementu praw czowieka wXXIw.
Wgodzinach wczesnopopoudniowych nastpio uroczyste zamknicie
konferencji.
Opisana konferencja bya olbrzymim przedsiwziciem naukowym ilogistycznym. W jej trakcie zasygnalizowano wiele problemw zwizanych
z rozwojem, interpretacj oraz stosowaniem i egzekwowaniem praw czowieka. Midzynarodowy charakter konferencji isukces organizacyjny sprawiy, eprzedsiwzicie tostao si wydarzeniem cyklicznym, cieszcym si
coraz wiksz popularnoci. Bogactwo przygotowanych tematw pokazao,
jak szerokim iinteresujcym tematem badawczym jest problematyka ochrony praw czowieka, nie tylko zpunktu widzenia jurysprudencji, lecz take
praktyki prawniczej.
Daniel Wojtczak
Uniwersytet lski