Professional Documents
Culture Documents
10
danie zoenia owiadczenia woli w przedmiocie przeniesienia prawa wasnoci;
fiducjarne nabycie wasnoci; powiernicze nabycie uytkowania wieczystego
WYROK
S^DU NAJWYSZEGO
Z DNIA 9 STYCZNIA 2OO4 R.
IV CK 3 27/02
1. Uprawnienie zleceniodawcy do sdowego domagania si zoenia owiadczenia woli, w przedmiocie przeniesienia prawa wasnoci
od przyjmujcego zlecenie, wynika z fiducjarnego charakteru stosunku prawnego czcego obie strony umowy.
2. Powysz zasad stosuje si w przypadku powierniczego nabycia
uytkowania wieczystego.
SKAD ORZEKAJCY
Przewodniczcy: Sdzia SN Zbigniew Stru (spr.).Sdziowie: SN Antoni Grski,
SA Barbara Kurzeja.
SENTENCJA
Sd Najwyszy w sprawie z powdztwa L C. Spki z ograniczon odpowiedzialnoci w W. przeciwko Waldemarowi K. i A. R Limited w M. o zwolnienie
od egzekucji, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 9 stycznia
2004 r., kasacji strony powodowej od wyroku Sdu Apelacyjnego w B. z dnia 4
lipca 2002 r., oddala kasacj i zasdza od powodowej Spki na rzecz pozwanej
Spki kwot 1200 (tysic dwiecie) zotych tytuem zwrotu kosztw procesu
w instancji kasacyjnej.
UZASADNIENIE FAKTYCZNE
Sd Apelacyjny zaskaronym wyrokiem oddali apelacj powdki Spki L C.
z ograniczon odpowiedzialnoci w W., w sprawie przeciwko uczestnikom
postpowania egzekucyjnego tj. dunikowi Waldemarowi K. i wierzycielce 928
1.5.10
UMOWA Z L E C E N I A
C. 186/49, Przegl. Not. 1950 r. 1.1, s. 451). Obowizek wydania nieruchomoci nabytej na zlecenie wynika wprost z ustawy, w zwizku z czym zbdna jest umowa zobowizujca do przeniesienia wasnoci (orz. z 12 czerwca 1950 r. C 22/50
- PiP 1951, nr 4, s. 47; orz. z l padziernika 1955 r., 3 CR 783/55, OSN 1957, z. IV,
pz. 42). Fiducjarny charakter stosunku prawnego czcego dajcego z przyjmujcym zlecenie powoduje, e zleceniodawca moe w procesie domaga si
zoenia owiadczenia woli w przedmiocie przeniesienia wasnoci. Powysze
reguy stosuje si w razie powierniczego nabycia uytkowania wieczystego, jak to miao miejsce w rozpoznawanej sprawie.
Skoro powodowa Spka ma wierzytelno wobec W. K. powstaje pytanie, czy
jest to prawo, ktre mona chroni na podstawie art. 841 l k.p.c., poniewa
narusza je wszczta egzekucja.
Wykadnia jzykowa przepisu nie daje zadowalajcej odpowiedzi. Gdyby przyj, e kade prawo podmiotowe, a wic i wzgldne, w nieograniczonym zakresie podlega ochronie w drodze powdztwa ekscydencyjnego doszoby do powanego osabienia prawa do sdu gwarantowanego w Konstytucji i wicej
Polsk Konwencji o ochronie praw czowieka i podstawowych wolnoci. Odpowiednie przepisy (art. 45 Konstytucji i art. 6 Konwencji) nie zamykaj prawa
do sdu w ramach postpowania rozpoznawczego ale okrelaj standard legislacji i praktyki sdowej rwnie w postpowaniu egzekucyjnym (por. np. wyrok ETPC z 4 kwietnia 2000 r. nr 38670/97). Naley bowiem mie na uwadze,
e brak obowizku zastrzeonego zachowania ad solemnitatem formy szczeglnej umw zlecenia, nieograniczony czas wykonania wydania uzyskanego prawa zwizany z prawem zrzeczenia si zarzutu przedawnienia (art. 117
2 k.c.) sprzyja zmowom dunika z osobami trzecimi i powoduje obnienie
w razie egzekucji wiarygodnoci ksig wieczystych. Przyjcie takiej wykadni
podwaaoby regu wynikajc z art. 803 k.p.c., wg ktrej wierzyciel moe zaspokoi si z caego majtku dunika.
Poszukujc waciwej ratio legis art. 841 k.p.c., w pewnym stopniu mona posuy si wskazwkami wynikajcymi z odpowiedniego przepisu zawartego
w d. k.p.c. Przepis art. 574 l wymienia prawa usprawiedliwiajce danie
osoby trzeciej. W pkt 3 okrelono je jako stan, w ktrym przedmiot nie naley do dunika, a osoba trzecia ma prawo zada zwrotu tego przedmiotu. Jak
930
W Y R O K SADU N A J W Y S Z E G O Z D N I A 9 S T Y C Z N I A 2O04 R.
IV CK 327/02
931
1.5.11
mier zleceniobiorcy po dokonaniu czynnoci; niewyganicie umowy zlecenia;
obowizek spadkobiercw do przeniesienia na zleceniodawc nabytego prawa;
dochodzenie wiadcze od spadkobiercw
WYROK
S^DU NAJWYSZEGO
Z DNIA 23 SIERPNIA 1977 R.
IV CR 338/77
mier przyjmujcego zlecenie, po dokonaniu przez niego zleconej
mu czynnoci, nie powoduje wyganicia caej umowy zlecenia i nie
pozbawia dajcego zlecenie tego, co zostao dla niego - w wykonaniu umowy zlecenia przez przyjmujcego zlecenia (take, gdy dziaa
w imieniu wasnym) - nabyte. Wynikajce z dokonania zleconej czynnoci obowizki, w szczeglnoci obowizek przeniesienia nabytego
prawa na dajcego zlecenie, przechodz na spadkobiercw przyjmujcego zlecenie i okrelone zakresem tych obowizkw wiadczenia
mog by dochodzone od tych spadkobiercw.
INDEKS
- rozwizanie doywocia ustanowionego
CZYNSZ (W UMOWACH NAJMU)
nym 382
- zdarzenie nadzwyczajne, majce wpyw
na wysoko czynszu 470
- zmiana stawki czynszu; obnika czynszu
376,447,473,550
- zwrot czynszu 382
DOYWOCIE
Umowa doywocia
Niezbywalno prawa doywocia 114,115,193
Rozwizanie umowy doywocia
- nieporozumienia prowokowane wycz-
wy doywocia 124
Zbycie nieruchomoci obcionej doywociem
- brak koniecznoci uzyskania zgody doywotnika 137
- moliwo rozwizania doywocia
rozwizania 47
83,84,85,86
933
INDEKS
DZIERAWA
934
INDEKS
dzierawnego 334
N
NAJEM I DZIERAWA - ZAGADNIENIA
WSPLNE
dzierawy 282
266-277
- zapis o moliwoci wypowiedzenia umowy dzierawy, rwnie zawartej na czas
935
INDEKS
najmu 260
czony 347
jcego 432
261,411
- powdztwo o zwrot rzeczy najtej przysugujce uytkownikowi wieczystemu
349
Odszkodowanie za bezumowne korzystanie
z lokalu 328,419
Poytki cywilne z umowy najmu 382
Przedawnienie roszcze z umowy najmu 409,
431
Roboty ograniczajce przedmiot najmu do umwionego uytku 547
Rozwizanie umowy najmu 259,313, 320,321,
339,340,425
wynajmujcego 416
- zwrot nakadw koniecznych na przedmiot najmu 478
936
wy najmu 312,317
- wane przyczyny odstpienia od umowy
najmu lokalu 427,510
INDEKS
SPKA CYWILNA
636,640,644,850,851
937
INDEKS
587,650,652,798
Przeksztacenie spki cywilnej w spk jawn
- podstawa wpisu spki przeksztaconej
825,830
wieczystych 730
807
Odpowiedzialno wsplnikw za zobowizania spki cywilnej
- odpowiedzialno byego wsplnika
wsplnika 572,577,671,673,674,723,725,
816,820,821,
- odpowiedzialno przystpujcego
wsplnika spki cywilnej za zobowizania spki powstae przed jego przystpieniem 644,648
- solidarna odpowiedzialno wsplnikw
spki cywilnej 603,609,648
Prowadzenie spraw spki cywilnej
- czynno naga 664,669
- domniemanie dziaania w interesie
wszystkich wsplnikw 634
- istota prowadzenia spraw spki
cywilnej 570
- spenienie wiadczenia do rk jednego
ze wsplnikw spki cywilnej a naleyte
wykonanie zobowizania 681
- sprzeciwwsplnikw634,700
938
INDEKS