Professional Documents
Culture Documents
ertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwert
yuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui
opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiop
Poezja
i
Dobro
asdfghjklzxcvbnmqwertyuiopas
klasowa antologia analiz poezji
dfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfg
Cypriana Kamila Norwida
hjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjk
lzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx
cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcv
bnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbn
mqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq
wertyuiqwertyuiopasdfghjklzas
dasdagfqqwfhxcvbnmaiouoiuuq
wertyuiqwertyuiopasdfghjklzxc
vbnmqwertyuiqwertyuiopasdfgh
jklzxcvbnmqwertyuiqwertyuqw
ertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwert
Chorzw 2012
101
Poezja i dobro. Klasowa antologia analiz poezji Cypriana Kamila Norwida, Zesp Szk
Technicznych i Oglnoksztaccych nr 1 im. W. Korfantego w Chorzowie, 2011-2012,
Chorzw 2011/2012
Spis treci
Wstp.4
Bogowie i czowiek, Patryk Kawa..5
Mae dzieci, Patryk Grabowski9
Nekrolog Fryderyka Chopina, Marcin Szczypiski.11
Do spczesnych, Rafa Wolany13
Specjalnoci, Rafa Jaworski.15
Do publicystw Moskwy, Konrad Szyja...17
Socjalizm, Adrian Jarocha...20
Ciemno, Adrian Krzemie...22
Modlitwa, Mirosaw Kusiak.23
Omyka, Dominik Westa.26
Wstp
Alan Misiewicz
Poezja i dobro. Klasowa antologia analiz poezji Cypriana Kamila Norwida to
efekt niemal caorocznej pracy uczniw klasy 2b. Uczniowie poddali analizie i
interpretacji krtszej lub duszej, bardziej lub mnie wyczerpujcej, bardziej lub
mniej udanej wybrane wiersze poety. Trudno polegaa nie tylko na tym, e jego
jzyk jest do enigmatyczny, wiersze niejasne, trudne, ale i na tym, e uczniowie
nie otrzymali kontekstu, w jakim naleaoby je umieci. Z drugiej jednak strony dao
to im moliwo niemal nieograniczonych sposobw odczytania myli Norwida.
Najczciej odnosili je do naszej wspczesnoci a to, rzecz jasna, wiadczy tylko o
jednym: poezja Cypriana Kamila Norwida jest uniwersalna, myl poety aktualna,
wci obecna.
Bogowie i czowiek
PATRYK KAWA
.1I
Dzi autorowie s jak Bg:
Do jest, e tchn, wnet arcydzieo wstawa;
W skrzydlaty lot posuwa ciki pug Trud jest jakoby zabawa!
II
Nie samo ju soce rzuca cie
Wawrzynw - skania je i wiatr yczliwy,
Dwadziecia lat sawy za jeden dzie
Dajc - za jeden dzie szczliwy!
III
I od Wirgiliusza ksztatnych pie
Zalatuj jeszcze ludzkie natchnienia...
On! dwadziecia lat pracy da za jeden dzie Za jeden dzie stworzenia!
Wiersz Cypriana Kamila Norwida Bogowie i czowiek jest dowodem na to, i
jego autor susznie zaliczany jest przez wielu do poetw romantycznych. Norwid
rozwaa w nim kwesti tworzenia dziea literackiego, trudu stworzenia utworu. Mona
si tu doszukiwa aluzji do osobistych dowiadcze autora, ktrego twrczo
bardzo dugo pozostawaa niedoceniona. Zostaa odkryta ponownie dopiero w
okresie Modej Polski. Wtedy to nie kryto podziwu i uznania dla jego ogromnego
talentu, nie tylko literackiego, ale take plastycznego.
W wierszu Bogowie i czowiek Norwid dotyka kwestii, ktre wielokrotnie przewijaj
si w jego caym dorobku artystycznym. Zastanawia si nad rol artysty w procesie
twrczym, porwnuje go do Boga i tworzenia przez niego wiata. Pojawia si take
nawizanie do antyku, take bardzo czste w jego twrczoci, poprzez przywoanie
Mae dzieci
PATRYK GRABOWSKI
I
Ona jest pikna, w dziewitnastym roku,
On lat ma dwadziecia cztery O gow wyszy, stojc przy jej boku;
Oboje ranej cery... (bis)
II
Wic on jej godny, ona jego warta.
On pi milionw posiada,
Ona okoo milionw pczwarta - eni si... sukcesja spada! (bis)
III
I nagle on ma p-szsta miliona,
Ona p-czwarta jak pierwej!...
Istna mesalliance, lecz ju lubna ona Oboje cierpi na nerwy. (bis)
IV
Lekarze co tchu do wd ich posali,
Gdzie si ona wd napia Napi si i on, i gdy powracali,
Harmonia z nimi wrcia. (bis)
V
I dzieci mieli - a dzieci ich dzieci
Takie mnstwo dzieci maych,
e po dwu wiekach ju zblia si trzeci,
A brak jeszcze Ludzi-dojrzaych.
Wiersz Cypriana Kamila Norwida pt.: Mae dzieci, opowiada o mioci dwojga
ludzi, ktrzy zakochali si w sobie pod wpywem wygldu. On wyskoki, starszy i
nawet ta sama cera.
Ja interpretuj ten wiersz take jako pokazanie, jak dorosy wiat moe
niszczy mio, jak indywidualne sprawy kadego z maonkw mog spowodowa
rozstanie. Ale wiersz ten ukazuje, e dziki pomocy lekarzy oraz dobrych chci,
mona ocali zwizek. Jeeli jest to prawdziwa mio, to nie ma rzeczy
niemoliwych. Myl e Cyprian Kamil Norwid chcia przekaza przez ten wiersz, e
warto walczy do samego koca, nawet gdy nie widzi si ju nadziei.
10
Trzeba te zaznaczy, e wiatem Chopina bya nie tylko Polska, ale i caa Europa,
dlatego te nie bez powodu, zosta nazwany przez Norwida obywatelem wiata.
Jego sztuka wywodzia si z polskich tradycji muzycznych, ale jej korzenie sigay
dzie najwikszych europejskich mistrzw minionych epok. Darzy szacunkiem
geniusz Bacha i Mozarta, docenia dziea Beethovena oraz Haendla. W modoci
fascynowaa go twrczo skrzypka Niccolo Paganiniego i staa si dla niego
inspiracj do skomponowania wasnego dziea.
11
12
Do spczesnych
RAFA WOLANY
I
I poegnaem kraj, i brzegi znane
Odepchnem nog, jak wiolarz z odzi
Ziemi odpycha -- i jak? odgarnia on pian
Leniwo-pynn i lun...
Kraj! -- -- gdzie kady-czyn za wczenie wschodzi,
Ale -- ksika-kada... za pno!
II
Nog odepchnem ten brzeg, co pokornie
Zgi si pod moim obcasem;
I skrzypia mi on, e jest mczeskim, wytwornie
(Ale przeklina mnie basem!).
III
Och! wy -- ktrzy piewacie krwawo i poarnie,
Kiedy?... zrozumiecie sd?
y wy radzi w dziejach, lecz aden nie wie,
e cali urolicie w krwi-ulewie,
Czyci i matematyczni, jak bd!
IV
Ciemna to pie jest -- w zamian wy?... bardzo jani -Szkoda tylko, e nigdy nie wiecie,
Czemu?... Umys-m mwi: "Zanij!"
"Zanij!"... -- mwi po tacu mdej kobiecie
13
14
Specjalnoci
RAFA JAWORSKI
I
Czemu? ten wiat nie jako Eden;
Czemu nie Ideaem?
- Suchaj, dwch ludzi znaem:
Ach! Z tych dwch c byby za jeden!
II
Bo pierwszy z nich cho zabi dzieci
Niegodnym wychowaniem:
Pi, kl, y w koci graniem Najlepsze serce mia w wiecie!
Bo drugi znw dobrego sowa
Nie by wart, lecz mwiono Jak o pierwszym: to pono,
Najlepsza w wiecie gowa!
Wic std to wiat nie jest jak Eden!
Ale bdzie gdy gowy
Wnijd na swe tuowy.
- Cho nie zawsze z dwch byby jeden!.
15
Autor pokazuje, e nikt nie jest idealny. Kady ma jakie zalety i tylko
poczenie ich stworzy idea, poniewa ludzie si uzupeniaj i powinni sobie
pomaga.
16
Do publicystw Moskwy
KONRAD SZYJA
I
Wy gosicie Sowian potg,
O! Rosjanie -- ju biorcy w do
Dziejw ludzkich powan ksig,
Jak tabuna grzyw... wy!... na ko!
II
Wy piewacie, e sowiask z
Wzgardzi Lach dla Niemca... ale wy?!
Z Petters-Brgiem holenderskim co?...
Lane z brzu, nie hirkaskie lwy!...
III
Ile? Czci wy i ludzkiej sprawy
Uczestniki, nie puszcz-tumany,
Tyle -- nasze z mgie Skandynawy,
Tyle; nie Ru wy wy! Germany!
IV
Dua kolonia holenderska,
Ktrej si Oryginalno ni (!!),
Z dou w meszty ubrana z perska;
Niemcw mzg, pot Sowian, misja krwi!
V
Dzie zabynie! gdy ostatni miecz
Pknie walczc z wami zajadle;
17
Do
publicystw
Moskwy",
jest
okolicznociowym
wierszem
Wspomina rwnie wczesn stolic Rosji, Petters-Burg, ktra zostaa zaoona jako
twierdza z holendersk nazw - Pieterburg, przez Piotra I Wielkiego, ktry by
zafascynowany Holandi. Przypomina im, e Rosja jest azjatyckim pastwem,
nazywa ich hirkaskimi lwami. Hirkan jest to miasto w gbi Azji.
W trzeciej i czwartej strofie przestawia Rosjan jako niewolnikw German. Nazywa ich
holendersk koloni, mieszacami, ktrym ni si oryginalno. Niewolnikw, ktrzy
s marionetkami Niemcw i bez nich byliby niczym. Przypomina im o ostatniej woli
Piotra I, ktry chcia, eby Rosjanie czyli si z Niemcami w rodziny.
18
Pita strofa, to zapowiedz upadku siy Rosji, zapowiada walk z Rosj. W ostatnich
trzech wersach, nawizuje do mitw o potworach, zabijajcych wzrokiem, ktre
zawsze gin od swojego widoku w zwierciadle. Nazywa Rosjan takim potworem i
obiecuje, e oni skocz tak samo.
19
Socjalizm
ADRIAN JAROCHA
I
Ludzie, cho ksztatem raz napitnowani,
Z wykrzywianymi rn mow wargi,
Gosz: e oto li ju i wybrani,
e ju hosanna tylko, albo skargi
-- e Pyton - stary zrzucon do otchani:
Grosz? -- e symbolem ju; harmoni? -- targi!
II
Och! nie skoczona jeszcze Dziejw praca
Jak bryy w gr cignicie ramieniem;
Umknij a ju ci znw na piersi wraca,
Przysid a gow zetrze ci brzemieniem
- O! Nie skoczona dziejw jeszcze praca,
Nie-prze-palony jeszcze glob, Sumieniem!
Jak bryy w gr cignicie ramieniem;
Umknij -- a ju ci znw na piersi wraca,
Przysid -- a gow zetrze ci brzemieniem
-- O! nie skoczona jeszcze Dziejw praca,
Nie-prze-palony jeszcze glob, Sumieniem!
Tytu utworu Cypriana Kamila Norwida, jest odniesieniem do socjalizmu.
Socjalizm jest to pojcie, odnoszce si do prb zmniejszenia
nierwnoci spoecznych i upowszechnienia wiadcze socjalnych, lub
poddania gospodarki kontroli spoecznej.
Norwid by chrzecijaninem, ale w zasadzie zgadza si z
socjalistami, twierdzi, e socjalizm to jest urzeczywistnienie
sprawiedliwoci i praw chrzecijaskich np. mioci bliniego.
20
21
Ciemno
ADRIAN KRZEMIE
I
Ty skarysz si na ciemno mojej mowy;
- Czy te wiec zapalae sam?
Czy suga ci zawsze nis pokojowy
wiato?... patrz - e ja ci lepiej znam.
II
Knot, gdy obejmiesz iskr, wkoo ponie,
Grzeje wosk, a ten kul wstawa
I w biegunie jej nagle pomie tonie;
wiato jego jest mda - bladawa III
Ju - ju mniemasz, e zganie, skoro z dou
Ciecz rozgrzana wiato pochonie Wiary trzeba - nie do skry i popiou...
Wiar dae?... patrz - patrz, jak ponie!...
IV
Podobnie s i sowa me, o! czeku,
A ty im skpisz chwili marnej,
Nim - rozgrzawszy pierwej zimnot wieku Pomie w niebo rzuc... ofiarny.
22
Modlitwa
MIROSAW KUSIAK
I
Przez wszystko do mnie przemawiae - Panie,
Przez ciemno burzy, grom i przez witanie;
Przez przyjacielsk do w zapasach z wiatem,
Pochwa wreszcie - ach! - nie Twoim kwiatem...
II
I przez t rozkosz, ktr urganie
Sidmego nieba tchn si zdaje - latem I przez najsodszy z darw Twych na ziemi,
Przez czue oko, gdy je za ociemi;
Przez ca dobro Tw, w tym jednym oku,
Jak cae niebo odjanione w stoku!...
III
Przez ca Ludzko z jej starymi gmachy,
ukami, ktre o kolumnach trwaj,
A zapomniane w proch wamujc dachy,
Bujnymi z nowa limi zakwitaj.
Przez wszystko!...
23
IV
Panie! - ja nie miaem gosu
Do odpowiedzi godnej - i - milczaem:
Bogosawionym zazdrociem stosu
I do Boleci jak do matki draem I jak z bliniciem zrosy w p z Zapaem,
Na cztery strony wiata majc rami,
Gdy doskonao Tw obejmowaem,
To, jedno sowo, wyjknwszy: "kami",
Do niemowlctwa wracam...
V
Jestem znami!...
Sam gosu nie mam, Panie - dae sowo,
Lecz wypowiedzie kt ustami zdoa?
Przez Ciebie prochw staem si Jehow,154
Twojego w piersiach mam i czcz anioa To rozwi jeszcze gos - bo anio woa.
24
ostatniej
mwi
tym,
dzieo
posiada
take
ukryty
sens,
25
Omyka
DOMINIK WESTA
I
Sukces bokiem jest dzi on czarnoksistwo
Swe rozwin, jak globu kart;
Ustpio mu nawet i zwycistwo
Staroytne wiecznie co warte!
II
A spostrzee ten tum u swej mogiy
A obdna ta spostrzee zgraja:
e zwycistwo wytrzewia ludzkie siy,
Gdy sukces i owszem rozpaja!...
26
27
28