Rada Ministrw

Centralny i naczelny organ administracji publicznej o kompetencji oglnej; element wadzy

wykonawczej
Podstawa dziaania rozdzia VI Konstytucji; ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie
Ministrw
Powoywanie :
1) Prezydent desygnuje Prezesa Rady Ministrw
2) Prezes RM proponuje skad RM
3) Prezydent powouje Prezesa RM i RM
4) Sejm udziela/nieudziela wotum zaufania RM
5) Przy nieudzieleniu wotum zaufania - Sejm wybiera Prezesa RM i RM
6) Prezydent powouje tak wybranego PRM i RM
7) W razie niewybrania przez Sejm - Prezydent powouje PRM i RM
8) Sejm udziela wotum zaufania
9) W razie niewybrania przez Sejm - Prezydent skraca kadencj Sejmu i ogasza nowe wybory
Zadania
RM prowadzi polityk wewntrzn i zagraniczn RP
Rada Ministrw kieruje administracj rzdow
Domniemanie kompetencji w sprawach polityki pastwa niezastrzeonych dla innych
organw pastwowych i samorzdu terytorialnego
Dotyczy spraw istotnej wagi, podejmowanych w skali pastwa
Nie stoi w sprzecznoci z domniemaniem kompetencji samorzdu
terytorialnego (art. 163 Konst. - Samorzd terytorialny wykonuje zadania
publiczne nie zastrzeone przez Konstytucj lub ustawy dla organw
innych wadz publicznych)
Rada Ministrw w szczeglnoci:
zapewnia wykonanie ustaw
o Dbao o rzeczywiste wypenianie dyspozycji ustawowych i dziaanie
zgodne z prawem przez organy administracji rzdowej oraz podlege ich
nadzorowi inne organw administracji publicznej
o W tym celu Rada Ministrw korzysta z dostpnych jej rodkw prawnych
umoliwiajcych oddziaywanie na podlege jej organy
wydaje rozporzdzenia
koordynuje i kontroluje prace organw administracji rzdowej
chroni interesy Skarbu Pastwa
uchwala projekt budetu pastwa, kieruje wykonaniem budetu pastwa
zapewnia bezpieczestwo wewntrzne i zewntrzne pastwa oraz porzdek publiczny,
sprawuje oglne kierownictwo w dziedzinie stosunkw z innymi pastwami i
organizacjami midzynarodowymi, zawiera umowy midzynarodowe wymagajce
ratyfikacji
okrela organizacj i tryb swojej pracy
Skad:
Prezes Rady Ministrw
Ministrowie
Fakultatywnie
o Wiceprezesi Rady Ministrw
o Przewodniczcy okrelonych w ustawach komitetw
o Prezes i wiceprezes Rady Ministrw mog peni take funkcj ministra
Zbiorczo czonkowie Rady Ministrw

Centralizacja i decentralizacja
Centralizacja
Hierarchiczne podporzdkowanie organu
administracji publicznej lub organw
administrujcych innemu organowi
(organom)
Dwa aspekty hierarchicznego
podporzdkowania:
zaleno subowa wykonywanie
polece subowych, instrukcji
zaleno osobowa uzalenienie
obsady stanowisk od woli organu
nadrzdnego
Odpowiednikiem zalenoci subowej i
osobowej jest peen nadzr podmiotu
wyszego szczebla
nie jest ograniczony ustawowo
moe dotyczy wszystkich aspektw
dziaania organw podporzdkowanych
polega na kierownictwie - monoci
penego wpywania na dziaania podmiotu
podporzdkowanego
Ukad cile scentralizowany funkcjonuje w
demokratycznych pastwa np. w
administracji wojskowej, policji
Zalety ukadu scentralizowanego:
koordynacja
fachowo
odpowiedzialno
Centralizacja okrela granice decentralizacji
Granice te wynikaj z cech dziedziny ycia
spoecznego, w ktrej funkcjonuje ukad
scentralizowany
strategiczny charakter rozstrzygnicia
(niezastrzeony dla parlamentu);
niezwyka waga dla bezpieczestwa i
integralnoci pastwa;
konieczno izolacji od splotu interesw
lokalnych;
niemono pniejszej korekty

Decentralizacja
przekazywanie zada i kompetencji
do samodzielnego wykonywania
przez przez podmioty administracji
publicznej innym podmiotom (zasadniczo
organy usytuowane wyej w hierarchii
organom usytuowanym niej)
Formy decentralizacji:
przez samorzd (terytorialny,
zawodowy, gospodarczy itd.);
przez zakady administracyjne;
przez przekazywanie funkcji i
zada organizacjom spoecznym;
Podstawa decentralizacji art. 15
Konstytucji - oglna dyrektywa dotyczca
budowy relacji pomidzy organami
administracji publicznej na zasadach
decentralizacji
Decentralizacja dotyczy caoci kompetencji,
ale nacisk moe by pooony np. na
decentralizacj:
Zada
Kompetencji
Odpowiedzialnoci
Nadzr organu nadrzdnego:
Ma charakter zwierzchni i
weryfikacyjny
Przy braku akceptacji aktu nadzoru skarga do sdu administracyjnego
Wszystko, co nie podlega nadzorowi
jest sfer samodzielnoci i swobody
dziaania organu (w ramach
ogranicze okrelonych przez prawo)

lokalnego lub regionalnego bdu;

Ustanowienie organw niezespolonej administracji rzdowej moe nastpowa

wycznie w drodze ustawy,
jeeli jest to uzasadnione oglnopastwowym charakterem wykonywanych zada
lub terytorialnym zasigiem dziaania przekraczajcym obszar jednego wojewdztwa

Powoywanie i odwoywanie (lub nominowanie) organw niezespolonej administracji rzdowej

nastpuje na podstawie odrbnych ustaw
Wojewoda nie sprawuje wobec tych organw zwierzchnictwa jego wpyw na ich dziaalno jest
minimalny
w sytuacjach nadzwyczajnych moe wydawa im polecenia
w szczeglnie uzasadnionych przypadkach moe kontrolowa sposb wykonywania
przez nie zada publicznych pod wzgldem legalnoci, gospodarnoci, celowoci i
rzetelnoci
organy s obowizane do skadania wojewodzie rocznych informacji o swojej
dziaalnoci w wojewdztwie
uzgadnianie aktw prawa miejscowego z wojewod

Organami niezespolonej administracji rzdowej s

terenowe organy administracji rzdowej podporzdkowane waciwemu ministrowi

lub centralnemu organowi administracji rzdowej
oraz kierownicy pastwowych osb prawnych i
kierownicy innych pastwowych jednostek organizacyjnych
wykonujcych zadania z zakresu administracji rzdowej w wojewdztwie

Katalog okrelony w ustawie; przykady:

dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzdw celnych

dowdcy okrgw wojskowych, szefowie wojewdzkich sztabw wojskowych,
wojskowi komendanci uzupenie
dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzdw skarbowych, dyrektorzy urzdw
kontroli skarbowej
dyrektorzy urzdw morskich
dyrektorzy urzdw statystycznych
graniczni i powiatowi lekarze weterynarii
pastwowi graniczni inspektorzy sanitarni
regionalni dyrektorzy ochrony rodowiska

Rozporzdzenie

akt normatywny wydany na podstawie szczegowego upowanienia zawartego w ustawie i w

celu jej wykonania. Rozporzdzenie stanowi jedno ze rde prawa powszechnie
obowizujcego, obok Konstytucji, ratyfikowanych umw midzynarodowych, ustaw
oraz aktw prawa miejscowego.
Warunkiem prawidowego upowanienia jest wskazanie organu, ktry powinien wyda
rozporzdzenie wykonawcze (delegacja ustawowa), zakres spraw przekazanych do
uregulowania w rozporzdzeniu oraz wytyczne dotyczce treci aktu.
Organ wskazany do wydania rozporzdzenia nie moe przekaza tego uprawnienia innemu
organowi (tzw. zakaz subdelegacji), moliwe jest jednak czne wskazanie dwch i wicej
organw, ktre powinny wsplnie wyda rozporzdzenie.
Zgodnie z orzecznictwem Trybunau Konstytucyjnego organ, ktry uzyska upowanienie do
wydania rozporzdzenia, moe ponosi odpowiedzialno konstytucyjn za niewykonanie
spoczywajcego na nim obowizku.
Rozporzdzenie musi zmierza do wykonania ustawy, nie moe by zatem ani sprzeczne z
ustaw (np. przez wprowadzenie rozwiza nieznanych ustawie), ani nie moe wykracza
poza zakres delegacji.
Niedopuszczalna jest delegacja o charakterze blankietowym, tj. gdy ustawodawca pozostawia
zbyt szeroki zakres swobody autorowi rozporzdzenia co do jego treci.
Do kontroli legalnoci (zgodnoci rozporzdzenia z ustaw) powoany jest Trybuna
Konstytucyjny.
Zgodnie z art. 92 Konstytucji RP, delegacj ustawow moe uzyska wycznie organ
wskazany w Konstytucji. Zalicza si do nich:
Prezydent,
Rada Ministrw,
Prezes Rady Ministrw,
minister kierujcy dziaem administracji rzdowej,
powoany w skad Rady Ministrw przewodniczcy komitetu (art. 147 ust. 4
Konstytucji),
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.

Ponadto w razie oprnienia urzdu Prezydenta RP, na podstawie art. 131 Konstytucji, prawo
do wydawania jego rozporzdze przysuguje wykonujcemu jego obowizki Marszakowi
Sejmu RP, a jeli ten nie moe wykonywa obowizkw Prezydenta Marszakowi Senatu
RP.