Professional Documents
Culture Documents
Niniejsza
publikacja
moe
by
kopiowana
oraz
dowolnie
rozprowadzana
tylko
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
e-mail: tomasz.dulewicz@gmail.com
tel. kom.: 791-760-145
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
ABC coachingu
O autorze
Gdybym pisa encyklopedi, mgbym napisa: Tomasz
Dulewicz absolwent zarzdzania i marketingu Uniwersytetu
Jagielloskiego.
Trener
certyfikowany
coach
Szkoy
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
ABC coachingu
behawioralnego,
poznawczego,
fenomenologiczno-egzystencjalnego
(Gestalt), systemowego, REBT, RTZ, SFA oraz NLP. Kiedy wykorzystywaem tylko jedno
podejcie, byo o wiele trudniej.
Prowadz coaching w ujciu systemowym i holistycznym, zwracajc du uwag na
relacje i interakcje pomidzy ludmi. Specjalizuj si w coachingu klientw indywidualnych
oraz zespow (gwnie handlowych). Najczstsze obszary mojej pracy to: Business
Coaching, Coaching Managerski, Coaching Sprzedaowy, Leadership Coaching i Team
Coaching.
W wolnych chwilach pisz posty, artykuy oraz e-booki. Wanie zacze czyta
jednego z nich. Zatem do dziea czytaj dalej :).
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
ABC coachingu
Wprowadzenie
Witam Ci!
Wanie postanowiem Ci uatwi nauk coachingu i przygotowaem tego e-booka. Ty
natomiast postanowie uatwi sobie nauk coachingu i zacze czyta t publikacj.
We wstpie przypomn Ci histori, ktr opisywaem ju na swoim blogu. Wedug
mnie bardzo wie si ona z coachingiem, tote przeczytaj j, nawet jeli j znasz. Pniej
wyjani Ci, czym jest coaching. Nastpnie, na przykadzie bardzo inspirujcych
i ciekawych historii, przedstawi Ci, co jest istot coachingu. Opisz Ci rwnie podstawowy
model prowadzenia coachingu oraz trzy narzdzia, ktre mona stosowa na poszczeglnych
etapach owego modelu.
Mam nadziej, e opanujesz i zaczniesz stosowa w swoim dziaaniu wiedz, ktr
tutaj przedstawiam. Pamitaj, e zawsze moesz mnie zapyta o wszystkie kwestie, ktre s
dla Ciebie wane, a ktre pominem. Wiele przydatnych informacji moesz te znale na
forum grupy Coaching sztuk moliwoci w portalu GoldenLine:
http://www.goldenline.pl/grupa/coaching-sztuka-mozliwosci
oraz w portalu Profeo:
http://www.profeo.pl/grupa/Coaching-sztuka-mozliwosci
Dzikuj Ci za przeznaczenie swojego czasu na nauk coachingu razem ze mn.
Pozdrawiam,
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
ABC coachingu
Spis treci
Str.
Wstp, czyli po co mi Coaching?
Co to jest coaching?
13
Etap 1. Cel
Zamiana problemu/trudnoci na cel
Cel SMART
Uwiadomienie rzeczywistych potrzeb
Opr przed coachingiem lub coachem
15
20
22
Przykad coachingu
25
Wnioski z coachingu
34
37
Epilog
39
44
45
47
49
4. Rozmowy coachingowe
53
56
6. Empatia
58
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
ABC coachingu
60
61
63
67
72
Kilka sw na koniec
74
Polecana Literatura
75
75
76
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
ABC coachingu
ABC coachingu
Co to jest coaching?
Coaching to metoda doskonalenia i rozwijania umiejtnoci poprzez eliminacj
przeszkd i osiganie celw.
Mwic innymi sowami: eby si doskonali, trzeba postawi sobie cele,
wyeliminowa przeszkody i osign cele.
Coaching to rwnie proces pomagajcy wdraa i usprawnia zmiany. Jest on
prowadzony w oparciu o model coachingowy przy wykorzystaniu narzdzi coachingowych.
Model to swego rodzaju oglny plan dziaania. To etapy, ktre po kolei realizujemy.
Natomiast narzdzia coachingowe to, oglnie mwic, wszystko, czym coach posuguje si
na danym etapie coachingu.
Podstawowy model coachingu skada si z 3 etapw:
1. Ustalenie celw
2. Okrelenie rzeczywistoci i zasobw
3. Osigniecie celw przy wykorzystaniu zasobw
1. Cel
2. Rzeczywisto
i Zasoby
3. Poczenie zasobw
z celami
a on po kilku latach treningw bez nart, skoczni i niegu jedzie na zimowe igrzyska
olimpijskie, ustala rekord skoczni i o may wos nie zdobywa zotego medalu?
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
ABC coachingu
Zanim powiesz NIE, opowiem Ci o czterech Jamajczykach, ktrzy dokonali czego rwnie
niemoliwego.
Wiesz, na czym polegaj wycigi bobslejw?
Przypomn Ci. Dwch lub czterech zawodnikw wbiega na tor lodowy, pchajc bobslej
zabudowane sanki na pozach. Nastpnie szybko do nich wskakuj i mkn z zawrotn
prdkoci w d toru. Wygrywa ta ekipa, ktra najszybciej dotrze do mety.
Syszae o filmie Reggae na lodzie?
Film opowiada o zespole jamajskich bobsleistw, ktrzy postanowili doj do mistrzowskiej
formy w tym sporcie, nie posiadajc adnego dowiadczenia, pienidzy, co wicej, nie majc
nawet bobsleja ani lodu. Film przedstawia owych sportowcw jako sodkich nieudacznikw,
ktrym dopisuje szczcie. Jednak w rzeczywistoci ludzie ci byli bardzo powani i rozsdni.
10
ABC coachingu
w 2000 roku zdobyli zoty medal Mistrzostw wiata, ustalajc rekord wiata
w prdkoci startu bobslejem;
w 2001 i w 2002 pobili ten rekord, wygrywajc kilka zawodw Pucharu wiata
i o mao nie zdobywajc medalu olimpijskiego.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
11
ABC coachingu
bardzo
dobrze
zbudowanymi
Zawodowcy
fizjologw,
ktrzy
mieli
swoich
planowali
ich
kalorii.
Jaki cel mieli dowiadczeni bobsleici? Jecha po lodzie jak najszybciej. Jaki cel mieli
Jamajczycy? Winston Watt, kapitan druyny, mawia tak: Kochamy due prdkoci
i nie lubimy lodu. To oczywiste, e naszym celem jest jak najszybciej wjecha na ld i jak
najszybciej go opuci.
Zawodowcy skupiali si na procesie jazdy po lodzie, bo to im sprawiao najwicej
przyjemnoci. Start, wymagajcy wiele wysiku fizycznego, by czym niemiym.
Dla Jamajczykw najbardziej niemiym dowiadczeniem bya jazda po lodzie,
natomiast przyjemny by start. Jamajczycy lubili biega, bo to robili na co dzie. Nie lubili
ani jazdy bobslejem, ani lodu.
Jamajczycy robili wszystko w sposb, w jaki nikt nigdy wczeniej tego nie robi. Jak sami
twierdz, prbowali nowych rzeczy, bo nie wiedzieli, co jest niemoliwe. Dziki temu
odkrywali nowe wymiary i nowe aspekty swojego sportu. Osigali sukcesy, bo trenowali,
jak nikt inny nie trenowa.
To wszystko mona osign, posugujc si naszym Podstawowym Modelem
Coachingu. Co wicej, mona dokona tego o wiele szybciej! Jamajskim bobsleistom
osigniecie sukcesu zajo prawie dwadziecia lat. Mog si domyla, e gdyby posugiwali
si narzdziami coachingowymi, osignliby swj upragniony sukces znacznie szybciej.
Narzdzi coachingowych z kadym dniem jest coraz wicej, gdy coaching jako
dziedzina wiedzy bardzo szybko si rozwija. Poniej przedstawi najprostszy model
coachingowy i najprostsze narzdzia coachingowe. Zaczynajc nauk coachingu,
proponuj zacz od podstaw.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
12
ABC coachingu
1. Cel
2. Rzeczywisto
i Zasoby
3. Poczenie zasobw
z celami
eby prowadzi coaching, powinnimy okreli cele. Czyli sprecyzowa to, co klient
chce osign.
Nastpnie okreli wszystkie zasoby, czyli to, co pomaga klientowi zdoby cel. To,
czego moemy uy do budowania podstaw naszego sukcesu. Cel o wiele atwiej jest
osign, kiedy ma si wiele zasobw. Jeli zasoby dobrze okrelimy, uwiadomimy
klientowi wszystko, czym dysponuje, to klient o wiele szybciej osignie cel. Jeli natomiast
powierzchownie przerobimy ten etap coachingu, klient wyjdzie z 23 zasobami, w ktrych
skuteczno bdzie wtpi. Tym samym zacznie wtpi rwnie w osigniecie celu. Wedug
wielu moich znajomych coachw, solidne wydobycie zasobw klienta jest kluczowym
elementem prowadzenia coachingu! Ja rwnie przychylam si do tego stwierdzenia.
Kolejny etap to poczenie zasobw z celami. Kiedy mamy ju solidnie wypracowane
zasoby oraz konkretne cele, wystarcza je ze sob poczy.
Czasem trudno jest okreli sztywn granic pomidzy etapem 2. i 3. Bywa tak, e elementy
obu tych etapw przeplataj si. Napisz o tym wicej w dalszej czci.
Narzdziami, ktrych stosowanie proponuj na pocztek, s:
Etap 1. Cele SMART
Etap 2. Analiza pola si Kurta Levina
Etap 3. Teoria zmiany Kurta Levina
S to narzdzia pochodzce z obszaru psychologii spoecznej. W wielu szkoach coachingu
uwaa si je za tak podstawowe, e s cakiem pomijane:-). Oprcz nich w coachingu czsto
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
13
ABC coachingu
stosuje si te narzdzia NLP (neuro-linguistic programming, Programowanie NeuroLingwistyczne), SFA (Solution-Focused Approach), Gestaltu i wiele innych.
Z narzdziami Model bdzie wyglda nastpujco:
1. Cel
2. Rzeczywisto
i Zasoby
3. Poczenie zasobw
z celami
- Cel SMART.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
14
ABC coachingu
Etap 1. Cel
Jest to pierwszy etap coachingu. Jego
zadanie to ustalenie konkretnych celw klienta.
Coaching jest osiganiem celw, tote eby mona
byo go rozpocz, trzeba wpierw owe cele ustali.
Poniej zaproponuj prost, ale skuteczn metod
ustalania
celw
SMART.
Wczeniej
jednak
Przykady:
Problem
Cel
Jestem bankrutem.
Cel pozytywny
Chc by punktualny.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
15
ABC coachingu
Cel SMART
Kady cel powinien by SMART, czyli (z angielskiego):
- Specific specyficzny, konkretny, dokadnie okrelony,
- Measurable mierzalny, tj. musisz wiedzie, ile powiniene wykona danej czynnoci, aby
osign cel, np. schudn 6 kg.
- Ambitious ambitny, stawiajcy poprzeczk wysoko eby skoczek przeskoczy
poprzeczk zawieszon na wysokoci 2,10 m, musi skoczy wyej ni 2,10 m, bo skaczc
2,10, zderzy si z poprzeczk...
- Realistic realny dla Ciebie; musisz mie odpowiedni ilo dostpnych zasobw, np.
moesz schudn 20 kg w 6 miesicy, ale nie w 6 godzin.
- Timetable okrelony w czasie, czyli schudn w cigu 6 miesicy, a nie schudn
wkrtce.
Oprcz tego cel powinien by:
- Ekologiczny czyli taki, ktry nie szkodzi ani klientowi, ani nikomu innemu.
- Spjny z innymi naszymi celami, z naszymi przekonaniami i z naszym otoczeniem.
Uwiadomienie rzeczywistych potrzeb
Kady cel powinien nalee do klienta (klient chce go osign) oraz powinien zalee od
klienta (klient moe wpywa na cel). Pomocne tutaj mog by pytania:
Co czujesz?
Czego potrzebujesz?
klienta, lecz celem szefa. Co wicej, klient moe nawet nie wiedzie, czym jest coaching,
wrcz moe si go ba.
Trudno jest prowadzi coaching klienta, ktry NIE chce coachingu! Jego poziom
motywacji do pracy bdzie bardzo niski. Moe on nawet unika spotka z coachem. W takiej
sytuacji efektywno coachingu take bdzie bardzo niska. Cel natomiast prawdopodobnie
zostanie zapomniany... eby unikn takiej sytuacji, trzeba zneutralizowa opr klienta. Czyli
zachci go do pracy. Sprawi, aby coaching sta si celem klienta, a nie tylko jego szefa.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
16
ABC coachingu
Mona tego dokona na wiele sposobw. W dalszej czci opisz najprostszy, bo od tego
polecam zaczyna :-).
Jeli klient przychodzi na coaching z celem: Wygra w sobot 5 000 000 PLN
w Totolotka, to NIE jest to cel, lecz wrba.
Wrba ma to do siebie, e nie zaley od klienta, ale od zupenie innych ludzi lub
zjawisk losowych. Klient nie moe wpyn na wyniki losowania Totolotka. Moe tylko mie
nadziej, e wygra albo wierzy w wygran. Nie moe jednak aktywnie osiga celu:
Wygra w sobot 5 000 000 PLN w Totolotka.
W coachingu cel powinien zalee od klienta. Klient powinien mie wpyw na cel.
W przypadku losowanie Totolotka, klient traci wpyw na cel w momencie, kiedy kupi los
i skreli liczby. Dalej to ju tylko zdarzenia losowe, na ktre coaching nie ma wpywu.
Opr przed coachingiem lub coachem
Jeli klient nie chce coachingu, oznacza to, e prawdopodobnie ma opr przed
coachingiem albo przed coachem.
dotyczcy zachowa (klient unika coachingu, spotka z coachem, spnia si, milczy
podczas sesji, na pytania odpowiada nie wiem itp.);
Zachowania, myli i emocje wpywaj na siebie. Tote jeli klient wykazuje zachowaniami
niech do coachingu bd do coacha, to prawdopodobnie ma te negatywne myli
i emocje zwizane z coachingiem.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
17
ABC coachingu
poprzez korzyci coach uwiadamia klientowi korzyci, jakie klient osignie dziki
pracy z coachem;
coacha.
Klient
chce
pracowa
coachu
rwnego
sobie
czowieka,
18
ABC coachingu
powinien by traktowany jako rodek profilaktyczny, a nie jak ostatnia deska ratunku. Jeli
chcesz, eby Twj pracownik pisa terminowo wietne raporty, moesz zorganizowa mu
coaching, jednak efektw spodziewaj si po kilku tygodniach/miesicach, a nie od razu.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
19
ABC coachingu
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
20
ABC coachingu
Siy wspierajce
1. ........................................................
1. ........................................................
2. ........................................................
2. ........................................................
3. ........................................................
3. ........................................................
4. ........................................................
4. ........................................................
5. ........................................................
5. ........................................................
6. ........................................................
6. ........................................................
1. Siy osabiajce
2. Siy wspierajce
3. Eliminacja si osabiajcych
lub ich zamiana na wspierajce
Ad.3. Eliminacja osabiajcych si:
- Czy moesz dziaa bez tej siy?
- Co moe osabi dziaanie tej siy?
4. Budowanie na nowych
siach wspierajcych
Zamiana na wspierajce:
- Co dobrego jest w tej sile?
- Co dobrego chcesz w miejsce tej
siy?
Droga do celu Etap 3.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
21
ABC coachingu
Suy
on
poczeniu
zasobw
Polega
na
wypracowaniu
metody
celami.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
22
ABC coachingu
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
23
ABC coachingu
..... i ..... s istotne w Twoim dziaaniu. Jak moesz je poczy? Co moesz zrobi,
eby wicej zarabia w krtszym czasie?
...., ....., ..... to szczegy, ktre podae. Jak moesz je poczy? Co jest ich czci
wspln? Kto moe je poczy?
....., ....., ...... to elementy, ktre chcesz wykona. W jakiej kolejnoci chcesz to zrobi?
Zmiany Kurta Levina, eby zamieni siy osabiajce na wspierajce. Kiedy ju je zamienie,
skoczye etap 2. NIE oznacza to, e zakoczye te etap 3. z podstawowego Modelu
Coachingowego.
Teraz realizujesz jeszcze raz etap 3. w nastpujcy sposb. Poniewa 3. etap jest
wdraany rwnoczenie z 2., to w 3. tylko podsumowuje si klientowi to, co ju zostao
wykonane. Mwi si o podziale, jaki wprowadzi, o zmianach, jakich dokona oraz pomaga
mu si poczy to wszystko w cao.
w podzia to wypisanie si wspierajcych i osabiajcych. Wymieniajc siy
osabiajce, dokonuje si jednoczenie podziau na mniejsze elementy, ktre si zmienia.
Nastpnie si je czy w jeden plan osignicia celu. Jak si to robi w praktyce, moesz
zobaczy w poniszym przykadzie coachingu. O wiele atwiej bdzie Ci to zrozumie,
czytajc poniszy przykad.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
24
ABC coachingu
Przykad coachingu
Poniej przedstawi przykad omawianego modelu oraz narzdzi coachingowych.
Przypomn, e model prowadzenia coachingu to swego rodzaju plan dziaania skadajcy si
z etapw. Na poszczeglnych etapach stosuje si narzdzia coachingowe.
Poniszy coaching to skrcony zapis mojej rozmowy z koleg-coachem. Wybraem
specjalnie ten przykad, gdy nie tylko obrazuje on posugiwanie si opisywanymi przeze
mnie narzdziami, lecz dodatkowo porusza kwestie zwizane z prac coacha. Czyli coaching
prowadzi coach, a klientem jest inny coach, chccy osign swj cel zawodowy.
W ramkach bd zaznacza swj komentarz do rozmowy coacha z klientem.
Pogrubion czcionk natomiast bd podawa nazwy etapw oraz narzdzi coachingowych,
ktre wanie stosuje coach.
Etap 1. Cel
Coach: Podczas rozmowy telefonicznej powiedziae mi, e chcesz ze mn porozmawia na
temat zwizany z coachingiem. Co dokadnie miae na myli?
Klient: Od kilku dni zauwaam, e konkurencja si konsoliduje...
C: Konsoliduje?... To znaczy, e...?
K: To znaczy, e coraz wicej coachw z konkurencji tworzy wsplne firmy, szkoy i inne
stowarzyszenia, ugrupowania. A ja dziaam sam. Jak oni si pocz, to wiesz wikszy
moe wicej. Do tej pory kady dziaa sobie sam, by freelancerem i jako to byo. Teraz si
tworz grupy, konsoliduj.
C: A jaki to ma zwizek z Tob?
K: Dla mnie to problem, bo im oni bd mie wicej klientw, tym ja bd mia ich mniej. Bo
ja jestem sam.
To nie jest cel, lecz problem. Trzeba go zamieni na cel.
Zmiana problemu na cel:
C: Jeli dobrze zrozumiaem, obawiasz si, e inni coachowie, konsolidujc si, odbior Ci
klientw. Tak?
K: No, tak. Bd bardziej atrakcyjni dla klientw i klienci sami do nich pjd.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
25
ABC coachingu
C: Opisae mi sytuacj, ktra jest dla Ciebie trudnoci. Co by chcia w jej miejsce, eby
byo jak najlepiej dla Ciebie?
K: eby konkurencja nie zabieraa mi klientw.
To jest wrba i dodatkowo sformuowana negatywnie eby kto czego nie robi. Takie
stwierdzenie coach powinien zamieni na cel zaleny od klienta i sformuowany pozytywnie.
C: eby konkurencja nie zabieraa Ci klientw, czyli eby mia klientw. Tak?
K: Tak i jeszcze, eby inni nie byli bardziej atrakcyjnymi coachami ode mnie.
Znowu wrba sformuowana w negatywny sposb.
C: Czyli chcesz mie klientw oraz by dla nich atrakcyjniejszym coachem ni konkurencja?
K: Tak.
SMART Specific specyficzny, konkretny, dokadnie okrelony:
C: Co dla Ciebie oznacza by atrakcyjniejszym dla klientw?
K: To, eby by postrzeganym jako jeden z najlepszych coachw w miecie. I by znanym
w rodowisku coachw. By ekspertem wrd coachw.
C: Czyli chcesz uchodzi za coacha-eksperta oraz chcesz mie klientw?
K: Tak.
SMART Measurable mierzalny:
C: Ilu chcesz mie klientw?
K: Indywidualnych 45. No i ebym z atwoci znajdowa nowych klientw, kiedy kocz
wspprac z ktrym z poprzednich.
C: Czy bycie coachem-ekspertem da Ci tak ilo klientw?
K: Myl, e tak. Moe nawet wicej. 45 klientw to nie jest jaka astronomiczna liczba.
C: Czy zatem Twj cel moe brzmie tak: Chc by coachem-ekspertem, bo to mi da 45
klientw?
K: Tak
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
26
ABC coachingu
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
27
ABC coachingu
Cel ekologiczny:
C: Czy taki cel mgby Ci jako zaszkodzi?
K: Na pewno nie. Moe tylko pomc.
C: A czy komu innemu moe zaszkodzi?
K: No, mojej konkurencji. Ale to jest konkurencja.
C: Czy bdzie to etyczne konkurowanie? Uczciwe?
K: Tak.
C: Podsumowujc: chcesz zosta coachem-ekspertem w cigu roku. Chcesz w tym czasie sta
si coachem tworzcym narzdzia, publikacje, wystpujcym na konferencjach. To pozwoli
Ci by coachem ekspertem majcym klientw.
K: Dokadnie tak.
Etap 2. Rzeczywisto i zasoby. Analiza si pola.
Siy wspierajce:
C: Jakie s Twoje wspierajce siy? Co moe Ci pomc w osigniciu Twojego celu?
K:
1. Od dwch lat prowadz coaching, wic mam dowiadczenie.
2. Kocz wanie szko coachw, wic bd mia dyplom ukoczenia.
3. Moi klienci s ze mnie zadowoleni.
4. Jestem dobry w tym, co robi.
5. Moi klienci polecaj mnie innym osobom.
C: Co Ci jeszcze moe pomc?
K: Mog zacz tworzy, pojawia si na konferencjach, tam gdzie co si dzieje
w dziedzinie coachingu.
C: Czy wiesz, jak to zrobi?
K: Tak. Chciabym tworzy razem z innymi coachami. W zespole atwiej ni samemu.
C: Czy moesz stworzy sobie taki zesp?
K: No wanie nie. A konkurencja tworzy.
Siy osabiajce:
C: Co Ci przeszkadza stworzy taki zesp?
K:
1. Dobrzy coachowie nie chc si konsolidowa. Sami pracuj.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
28
ABC coachingu
29
ABC coachingu
C: Czyli z jednej strony, uczc innych bdziesz siebie rozwija, a z drugiej, bdziesz
wychowywa sobie konkurencj. Co ma dla Ciebie wiksze znaczenie?
K: Rozwijanie si. Ilu ja konkurentw mog wychowa? A jak nawet wychowam, to przecie
oni bd ze mn wsppracowa i si konsolidowa.
C: OK. Czyli uczc innych, bdziesz si rozwija oraz bdziesz mia coachw, z ktrymi
bdziesz mg wsppracowa?
K: Tak.
C: Wymieniajc siy osabiajce, powiedziae, e nie moesz si przyczy do istniejcych
ju grup coachw. Skd to wiesz?
K: Domylam si, e tak jest. Przecie ich nie zapytam, skoro s konkurencj.
C: A co by si stao, jakby zapyta?
K: Nie wiem. Albo by mi odmwili, albo by mnie przyjli.
C: Czy moesz zapyta?
K: Tak.
C: Powiedziae te, e ci coachowie, ktrzy tworz grup, s Twoj konkurencj. A co
z tymi, ktrzy pracuj samodzielnie. S Twoj konkurencj?
K: Te s.
C: To co powoduje, e z tymi indywidualnymi chcesz wsppracowa, a z tymi w grupach
nie?
K: Bo Ci w grupie maj ju swoj istniejc grup, a ja bym chcia mie wasn grup. Jak
docz do ju istniejcej, to bd gra drugie skrzypce. A ja chciabym by traktowany
rwnorzdnie.
C: Czyli chcesz stworzy grup, eby by traktowany jako rwny pozostaym. Tak?
K: Tak.
C: Czy moesz zrezygnowa z tworzenia wasnej grupy?
K: Tak, jeli w istniejcej bd rwnorzdnie traktowany. Tak samo jak osoby, ktre s
w niej od pocztku.
C: Co powinno si sta, eby by traktowany rwnorzdnie?
K: Powinienem by coachem-ekspertem. Powinni czu, e docza do ich grupy ekspert od
coachingu.
C: Jak moesz sta si ekspertem od coachingu?
K: No, ju mwiem. Powinienem tworzy narzdzia coachingowe, uczestniczy
w wydarzeniach zwizanych z coachingiem, pisa artykuy, bra udzia w konferencjach,
spotkaniach. Oprcz tego powinienem uczy innych coachingu, bo uczc innych, bd te
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
30
ABC coachingu
31
ABC coachingu
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
32
ABC coachingu
K: W zasadzie to ju nic. Jak to zrobi, bd ju si stawa coraz wikszym coachemekspertem. Jeszcze tylko mog pniej nawiza kontakty z jak istniejc grup coachw
i wsppracowa z nimi.
C: Myl, e ju moemy zakoczy coaching, bo wiesz, co chcesz osign i wiesz, jak to
zrobi. A co Ty mylisz o zakoczeniu teraz?
K: Rzeczywicie, wiem i zaczynam ju nawet realizowa to, co zaplanowaem przed chwil.
To koczymy coaching i przechodzimy do rozmawiania o wsppracy.
C: To jeli ju rozmawiamy o wsppracy, zapraszam Ci za dwa tygodnie na Klub Coacha,
tu, w Krakowie. Za trzy tygodnie jad na Klub Coacha do Wrocawia. Moesz jecha ze mn.
K: Sprawdz terminy. Jak bd mg, to pojad.
I tu, a w zasadzie ju chwil wczeniej, skoczy si coaching. Teraz moesz przeczyta
wnioski i wskazwki, jakie przyszy mi na myl po owym coachingu.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
33
ABC coachingu
Wnioski z coachingu
1. Fakt, e ten konkretny klient uwaa, i w rok stanie si znanym coachem-ekspertem,
NIE oznacza, e kady coach stanie si w rok ekspertem. Oznacza tylko tyle, e ten
konkretny czowiek sdzi, e w rok tego dokona. Wie, jak ma tego dokona. Chce
tego dokona i wierzy w to, e osignie swj cel w rok. NIE oznacza to take, e na
pewno osignie swj cel! Klient wyjdzie z coachingu i dopiero wwczas zacznie
realizowa swj cel wsppracowa z innymi coachami, publikowa artykuy,
pomaga innym coachom.
2. Coach NIE bierze odpowiedzialnoci za to, czy klient osignie swj cel! Coach
tylko pomaga zrozumie ca sytuacj, pokona trudnoci i znale rozwizania. Cele
osiga klient sam! Coaching koczy si w gabinecie coacha. To, co klient sam
wykonuje w swojej pracy, w yciu to zadania klienta i tylko on moe by
odpowiedzialny za ich wykonanie.
3. Jako coach NIE dawaj klientowi gwarancji osignicia celu, bo dajc stuprocentow
gwarancj osignicia celu, zaczynasz by nie tylko coachem, ale te opiekunk
klienta, ktra nad wszystkim czuwa. Klient moe przez to traci samodzielno i wiar
we wasne siy. Klient moe myle: ... przecie jak ja nie dam rady, to mj coach
wszystko zaatwi. Z coacha moesz sta si opiekunk, a potem w pewnym sensie
moesz zosta jego guru. Wielkim wodzem, bez ktrego klient nie potrafi
samodzielnie funkcjonowa, bez ktrego klient przepadnie. Uzalenisz klienta od
siebie. Bdziesz mia staego klienta na wiele lat, lecz ja uwaam, e jest to
nieetyczne.
4. Coaching jest prowadzony na procesie. Powstaje w tej chwili, w tym konkretnym
miejscu. Oznacza to, e kady coaching jest inny, nawet jeli dotyczy tego samego
celu. Gdybym powyszy coaching przeprowadzi ponownie z tym samym klientem,
klient mgby wypracowa zupenie inne rozwizania!
Ktre byyby lepsze? Nie wiem i NIE zamierzam tego ocenia. Jeli obydwa
pomogyby osign cel, to kwesti drugorzdn jest, ktre rozwizanie wybierze
klient. Dobre rozwizanie prowadzi do celu i to jest najwaniejsze.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
34
ABC coachingu
35
ABC coachingu
10. Klient jest po to, eby pomc coachowi pracowa. Jeli zatem klient przeszkadza Ci
w prowadzeniu coachingu, zatrzymaj si. Dowiedz si, o co chodzi. Co powoduje, e
klient Ci przeszkadza? Moe chce Ci co powiedzie, a nie wie, jak? Moe si czego
obawia? Rzu okiem na kwestie zwizane z oporem, ktre wczeniej opisaem.
Popracuj nad Wasz relacj coach-klient. Zapytaj, czy klient dobrze si czuje podczas
coachingu? Czy czego mu brakuje? Moesz te zapyta klienta, jak powinien
wyglda coaching i wsppraca z coachem, eby klient by zadowolony? Moesz te
zdysocjowa klienta od caej sytuacji.
11. Asocjacja i dysocjacja.
Asocjacja to postrzeganie swojego dziaania z wasnej perspektywy. Klient
podczas coachingu patrzy na ca sytuacj z punktu widzenia klienta.
Dysocjacja to postrzeganie swojego dziaania z perspektywy zewntrznego
obserwatora. Klient podczas coachingu patrzy na ca sytuacj jako zewntrzny
obserwator.
Zazwyczaj ludzie patrz na to, co robi, z wasnej perspektywy, czyli asocjuj.
Jeeli zmieni t perspektyw na perspektyw zewntrznego obserwatora zdysocjuj
dane dziaanie wwczas mog zauway co nowego.
Siedzc w autobusie, NIE widzisz tego, co znajduje si na dachu autobusu.
Stojc na przystanku, moesz to zauway. Jednak siedzc na przystanku, NIE widzisz
tego, co jest na pododze autobusu. Znajdujc si w autobusie, moesz to zauway.
Obserwuj zatem swoje dziaanie z pozycji asocjacji oraz z pozycji dysocjacji!
Dziki temu bdziesz mia peniejszy obraz tego, co robisz!
Kiedy klient nie moe znale odpowiedzi na jakie pytanie, moesz go
zdysocjowa, czyli sprawi, aby na ca sytuacj spojrza jako zewntrzny obserwator.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
36
ABC coachingu
W tym przypadku rwnie popenimy bd, gdy zwracamy uwag tylko na jedn stron
medalu.
Kiedy zaczyna pada deszcz, jeden czowiek powie:
-
Inny powie:
-
Obaj popeni bd, bo kiedy deszcz zaczyna pada, to NIE wiemy, co bdzie dalej. Maa
ilo deszczu da pozytywne skutki. Dua moe przynie negatywne, ale NIE musi! Moe
przynie rwnie pozytywne!
Nie oceniajmy deszczu jako dobrego czy zego. On jest i dobry, i zy jednoczenie.
Dostrzegajmy jego mocne i sabe strony. Twrzmy na mocnych, a sabe zamieniajmy
w mocne, np. budujc way przeciwpowodziowe, zapory i elektrownie wodne. Wwczas
niszczcy deszcz wykorzystamy jako deszcz dajcy ycie i energi elektryczn.
Jednake wielu ludzi postpuje cakiem inaczej, dostrzegajc najczciej wycznie ze
strony. Widzc pierwsze trudnoci, poddaje si, rezygnuje, czsto zaamuje lub lepo atakuje.
Takie zachowanie ma podstawy psychologiczne. Nie od dzi wiemy, e podstawowymi
elementami napdowymi ludzkiego dziaania s lk i agresja.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
37
ABC coachingu
czasem
lk
agresja
zaczy
znajdywa
odmienne
zastosowanie.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
38
ABC coachingu
Epilog
Co daje coaching? Jakie korzyci moesz mie z uczestniczenia w coachingu bd
z nauczenia si prowadzenia coachingu?
Coaching daje przede wszystkim umiejtno pokonywania trudnoci, osigania
rzeczy niemoliwych. Uczy tworzenia sobie moliwoci. Tworzenia nowych drg.
-
Jaka jest najkrtsza droga pomidzy dwoma punktami? zapytaem kiedy mojego
siostrzeca.
Na lekcji matematyki moe tak jest, ale w yciu codziennym moe by inaczej
odparem. - Czsto najkrtsz odlegoci pomidzy dwoma punktami jest... uk.
Sprbuj przejecha przez due miasto w godzinach szczytu najkrtsz drog.
Co si stanie? Utkwisz w korku, bo wszyscy wybior najkrtsz tras. Czasem szybciej jest
pojecha jak okrn, ale pust drog. Moesz si zastanawia, jak jecha szybciej w korku.
Moesz, jak europejscy zawodnicy, doskonali to, co wszyscy. Moesz te zostawi ich
w tyle i pojecha inn drog, tak jak to zrobili jamajscy bobsleici.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
39
ABC coachingu
Zakorkuje si.
40
ABC coachingu
Jamajczycy sami sobie zbudowali wielk gr i cieszyli si, e ona jest. Cieszyli si,
bo dziki niej mogli sta si sawni. Dziki niej zostali rekordzistami wiata. Dziki niej
usyszeli o nich wszyscy, a Ty teraz czytasz ich histori.
Jamajscy bobsleici potraktowali gr (problem) jak wyzwanie, jak szans.
Europejscy bobsleici traktowali i traktuj gr jak trudno. Natomiast ludzie rozbijajcy
obz u podna gry traktuj j jak dom. Chc zbudowa ciepy, rodzinny dom w samym
rodku placu bitwy, samym sercu wojny.
Domylasz si ju, dlaczego ich rodziny czsto si rozpadaj?
Bo mieszkajc na placu bitwy, zajmujesz si walk, a w takiej sytuacji jest ona waniejsza ni
rodzina, ni mio.
Dlaczego coaching nazywam sztuk moliwoci?
Bo coaching to proces szukania nowych drg. Coach zajmuje si szukaniem owych drg
i wprowadzaniem na nie swoich klientw.
Coach wraz z klientem stanowi taki jamajski zesp bobslejowy. Zaczynaj tworzy od nowa
to, co wielu ju zna, to, co zna te i klient. Tak jak jamajscy bobsleici, tak duet coachklient
znajduj may szczeg, ktry powoduje wielk rnic.
Kiedy przyjdzie do coacha zawodowy bobsleista, coach w pewnym sensie pracuje
z nim jak jamajscy bobsleici pracowali ze sob. Na podstawie tego, co bobsleista ju potrafi,
tworz nowy lepszy sposb. Now drog postpowania.
A co coach robi z osob, na ktrej drodze wyrasta gra?
Przypomnij sobie reklam samochodu, w ktrej producenci prezentuj swj pojazd
dynamicznie pokonujcy krte grskie drogi, dostarczajcy emocji i radoci. Samochd
bdcy z kadym kolejnym zakrtem rdem nowych moliwoci. Samochd, dziki
ktremu kada gra i kady zakrt stanie si nowym ekscytujcym wyzwaniem.
Sowo coach pochodzi z jzyka angielskiego i oznacza rodek transportu (rodzaj
powozu, w ktrym wonica siedzi z tyu). Dobry coach to jednak co wicej ni powz. To
taki samochd, ktry sprawi, e twoje problemy oka si rdem wyzwa
i moliwoci.
Praca coacha ma wiele wsplnego z prac jamajskich bobsleistw. Ma te wiele
wsplnego z ludzkimi drogami. Zastanawiae si, dlaczego w parkach czy na skwerach
ludzie depcz trawniki? Dlaczego nie chodz po chodnikach, tylko po trawie?
Jak ten problem rozwizuje si w Twoim otoczeniu?
Buduje si poty, ogrodzenia, wystawia tabliczki: Nie depta trawnikw!?
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
41
ABC coachingu
Czy wiesz, jak ten problem rozwizano w Central Parku najwikszym parku
w Nowym Jorku?
Projektanci Central Parku Frederic Law Olmsted i Calvert Vaux nie nanieli cieek na
plan parku, dopki park nie zosta wybudowany i dopki pierwsi ludzie nie zaczli po nim
chodzi. Gdy ju pojawili si pierwsi spacerowicze, projektanci poprowadzili cieki tdy,
ktrdy oni chadzali.
I wiesz co? Bardzo trudno jest tam znale lini prost s same uki! Zobacz sam:
Coach to taki projektant ludzkich dziaa, ktry na nowo buduje Twoje cieki, ale
dopiero wtedy, gdy pozna, jakimi drogami chadzasz. A najlepsze jest to, e gdy coach zadaje
Ci pytania i poznaje Twoje drogi, Ty sam rwnie je poznajesz. W konsekwencji sam jeste
w stanie zaplanowa swoje nowe, wygodniejsze i efektywniejsze cieki postpowania.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
42
ABC coachingu
Sam sobie szkicujesz cieki zachowa, ktre pokonujesz niczym samochd z reklamy
dynamicznie i energicznie. Traktujc gry i zakrty jak emocjonujce wyzwania, rda
nowych moliwoci, dziki ktrym osigasz swoje upragnione cele. Zamiast przepycha si
w korkach, jedziesz prosto do celu szerok, wygodn i pust drog wasn drog, ktr
tworzysz podczas coachingu.
Szerokiej drogi do upragnionych celw:-)
Pozdrawiam,
Tomasz Dulewicz
Krakw, 15.03.09
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
43
ABC coachingu
Wstp
Min rok odkd opublikowaem ebooka ABC coachingu. W tym czasie, pobrao go
z mojej strony internetowej ponad 5 tysicy osb. Wiele z nich przesao mi swoj pozytywn
opini i gratulacje napisania krtkiego, konkretnego i ciekawego ebooka o coachingu.
Spotykajc si z du liczb pozytywnych opinii o mojej publikacji, postanowiem nie
zmienia jej, tylko rozbudowa. Dodaem wic dziesi artykuw poszerzajcych poruszon
wczeniej tematyk. Znajdziesz je na kolejnych stronach ebooka.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
44
ABC coachingu
Dowiadczenie
Zrb co. Wykonuj dan
czynno.
Refleksja
Pragmatyzm
Zastosuj teori. Jak JA t
teori wykorzystam
w swoim dziaaniu,
w przyszoci?
Pomyl o dziaaniu. Co
dokadnie zrobiem? Jakie
szczegy zoyy si na t
czynno? Co wyrniao
moje dziaanie?
Teoria
Nadaj znaczenie
refleksji.
Uporzdkowanie rozmyla. Spisanie oglnej teorii
dziaania.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
45
ABC coachingu
Refleksja
Etap 1b. Okrelenie oglnej
potrzeby i celw coachingu
Etap 6. Zakoczenie
coachingu lub powtrzenie
etapw 3-6
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
46
ABC coachingu
relacj
coachingow
podopiecznym
(liderem
47
ABC coachingu
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
48
ABC coachingu
Sprzeda
Tradycyjne dziaanie
1. Krytyka i ocena
2. Wizualizacja osigni
49
ABC coachingu
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
50
ABC coachingu
Co si dokadnie wydarzyo?
Co wtedy czue?
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
51
ABC coachingu
Co ci w tym ciekawi?
Co zrobie?
Co chciae zrobi?
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
52
ABC coachingu
4. Rozmowy coachingowe
Prowadzenie coachingu polega na rozmawianiu (suchaniu i pytaniu) oraz na
przekazywaniu klientowi informacji zwrotnych na temat jego dziaania. Dlatego poniej
przedstawi rodzaje rozmw coachingowych oraz zasady przekazywania informacji
zwrotnych.
Robert Hergrove opracowa model mistrzowskiego coachingu. Opisa go w ksice
Mistrzowski coaching.
Poniszy artyku jest fragmentem abstraktu ksiki Mistrzowski coaching. Abstrakt
ksiki jest dostpny w Sklepie Akademii Coachw Wewntrznych.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
53
ABC coachingu
5. Nauczanie i doradzanie
Czasem podopieczny czego nie wie bd nie potrafi. Moesz go wwczas wysa na
szkolenie, ale moesz te sam go tego nauczy. Oczywicie, jeli potrafisz. Zanim to
uczynisz, upewnij si, czy twoja rada jest przyjazna i szczera, praktyczna, mdra i czy
podopieczny chce wysucha Twoich rad bd nauk (czy uwaa Ci za kompetentnego
doradc/trenera).
6. Zachcanie do dziaania
eby podopieczny zacz praktycznie stosowa idee wypracowane podczas coachingu,
coach powinien:
-
54
ABC coachingu
Wane:
1. NIE tumacz si z krytyki.
2. Ocen si NIE ocenia. Krytyki te.
NIE pozwl podopiecznemu ocenia krytyki. Krytyki si nie ocenia! Krytyk albo si
przyjmuje, albo odrzuca. Jeli podopieczny ocenia krytyk, prawdopodobnie nie
potrafi jej ani przyj, ani odrzuci. Potrzebuje wicej informacji zwrotnych od Ciebie
lub od innych osb. Nie dyskutuj z podopiecznym na temat krytyki. Zapytaj, czego
potrzebuje, eby j przyj albo odrzuci?
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
55
ABC coachingu
56
ABC coachingu
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
57
ABC coachingu
6. Empatia
Poniszy artyku jest fragmentem abstraktu ksiki Gandhi dla menederw autorstwa
Jorge Zittlau. Abstrakt ksiki jest dostpny w Sklepie Akademii Coachw Wewntrznych.
W coachingu empatia jest bardzo potrzebna, eby zbudowa z klientem relacj opart
o zaufanie. Du empati odznacza si Mahatma Gandhi. Do empatii w jego rozumieniu
prowadziy trzy kroki: wspodczuwanie, zrozumienie i reakcja rwnoci (zobacz ponisz
tabel). Wiele osb bdnie definiuje empati jako wspczucie. W coachingu empatia NIE
moe by definiowana jako wspczucie.
Empatia Wspczucie (Oj, biedactwo Ty moje, te mi jest smutno...)
Wspodczuwanie
Polega na wprowadzeniu si
w stan podobny do stanu
klienta. Jeli klient mwi
bardzo cicho, pytko oddycha
i siedzi mocno pochylony,
zachowuj si tak samo. Jeli
natomiast klient siedzi
wyprostowany, wesoy
i z dum opowiada
o swoich osigniciach,
przyjmij podobn postaw
i z dum suchaj jego
opowieci.
- Ojej, to smutne.
- To mogo by trudne dla
Ciebie?
- Czue wtedy rado?
(z umiechem na ustach)
Zrozumienie
Reakcja Rwnoci
Polega na traktowaniu
Zwykle atwiej je wyrazi
drugiego czowiek jak
zachowaniem ni sowem.
Zrozumienie powinno
rwnego sobie. Jeste
polega na BRAKU krytyki. dorosym, odpowiedzialnym
Sytuacja, w ktrej coach jest
i samodzielnym
bia tablic przyjmujc czowiekiem. Traktuj klienta
tak samo, nawet wtedy, kiedy
wszystko, co klient mwi.
zachowuje si on jak bezradne
dziecko albo jak zbyt pewny
siebie mdrzec, ktry
wszystko wie najlepiej.
- Rozumiem Twoje
zachowanie. To bya
- Jeste dorosym,
prawdziwa/ mska/ trudna
decyzja.
odpowiedzialnym
- Rozumiem. Dokonae
i samodzielnym czowiekiem.
wwczas najlepszego
- Widz, e lubisz mi
wyboru.
opowiada swoje historie.
Pozwl mi jednak zada
pytania, ktre chc ci zada.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
58
ABC coachingu
planowa, jak potraktujesz klienta, po prostu skup si na nim i odczuwaj swoje i jego
potrzeby.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
59
ABC coachingu
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
60
ABC coachingu
61
ABC coachingu
do dominowania. Kim s osoby pozwalajce nad sob dominowa? Kto jest bezczelny? Kim
s osoby pozwalajce mu na bezczelno?
Autor ksiki daje nam wszystkim rad:
Tam, gdzie do tej pory mielimy do czynienia z trudnym czowiekiem, teraz
powinnimy dostrzega trudne relacje i co wicej poszukiwa w nich swojego
udziau.
Oto przykady trudnych ludzi i naszych poszukiwa wasnego udziau w trudnych relacjach
z nimi:
On jest nudziarzem.
On dominuje.
On jest bezradny.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
62
ABC coachingu
Jak dobrze posuguj si dan umiejtnoci?/ Jak dobrze radz sobie w danej
sytuacji?
Co chciabym robi?
Omw z klientem jego odpowiedzi oraz sprecyzuj cele i dokonania (osignicia) klienta.
Wzloty i upadki
Celem tego narzdzia jest poznanie dowiadcze klienta, jego sukcesw i trudnych
chwil. Zebranie informacji o tym, jak klient reaguje na sukcesy, a jak na trudnoci.
Popro klienta, eby przedzieli kartk papieru poziom lini na dwie rwne czci. Nad
lini niech wypisze wszystkie dotychczasowe osignicia i sukcesy w obszarze podlegajcym
coachingowi. Pod lini niech umieci trudnoci, ktre napotka. Nastpnie omw z klientem
wszystkie wymienione sukcesy i trudnoci.
Przy sukcesach zwracaj uwag na to, w jaki sposb klient je osign, co mu pomogo, jak
si czu, jakie emocje przeywa, w jaki sposb moe wykorzysta swoje dowiadczenia
w obecnej chwili? Odkryj mocne strony klienta.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
63
ABC coachingu
Czuj, e chc...
Oddaj to
Celem wiczenia jest poznanie umiejtnoci komunikacyjnych klienta oraz
uwiadomienie klientowi, jak si zachowuje, proszc o co innych. wiczenie najlepiej
wykonywa, kiedy coaching dotyczy zwracania si z prob o co do innych.
Do wiczenia bdzie potrzebna osoba trzecia Asystent. Popro klienta, eby odda
Asystentowi jaki swj cenny przedmiot (np. zegarek, telefon, laptop). Nastpnie pole
klientowi odzyska w przedmiot za pomoc dialogu. Kontakt fizyczny z osob jest
zakazany. Powiedz, e Asystent odda przedmiot, kiedy klient wypowie magiczne sowa.
Owe magiczne sowa dasz Asystentowi zapisane na kartce. Oczywicie nie pokazujesz ich
klientowi. Magiczne sowa brzmi Co mam zrobi, eby dosta z powrotem mj...?.
Po wykonaniu wiczenia omw zachowania klienta i rezultaty tych zachowa.
Wnioski docz do planu coachingu.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
64
ABC coachingu
pogbiaj
wypowiedzi
klienta,
precyzujc
pojawiajce
si
moliwoci
i rozwizania.
Przykadowe pytania:
-
Technika przegldu
Zastosowana na pocztku coachingu suy wydobywaniu zasobw. Uyta na kocu
pomaga oceni proces coachingu.
Pole klientowi uzupeni nastpujc tabelk:
Co si udao?
Jak i dlaczego?
Nastpnym razem...
Jak i dlaczego?
Nastpnym razem...
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
65
ABC coachingu
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
66
ABC coachingu
Coaching
jest
cigym
procesem,
dlatego
moliwy
jest,
kiedy
67
ABC coachingu
Kto ostatnio pomg tobie? Co dokadnie zrobi dla ciebie? Nastpnie zapytaj: Co
dziki temu osigne? Jaki wtedy dostae zasb?
Pytania o zasoby
Poszukujc zasobw podopiecznego moesz posuy si nastpujcymi pytaniami:
-
Jak ci si to udao?
Jak to zrobie?
Co ci pomogo to zrobi?
Kluczowe umiejtnoci
Pole
podopiecznemu
wykorzystywanych
pracy.
sporzdzi
Niech
list
jego
podopieczny
kluczowych
sporzdzi
list
umiejtnoci
faktycznie
wykorzystywanych w pracy umiejtnoci. Niech wypisze ich co najmniej 50. Jeli nie jest
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
68
ABC coachingu
w stanie, niech wypisze 20. Nastpnym razem polecisz mu rozbudowa list do 40, a potem
do 50.
System pocze
Podopieczny jest elementem wikszego systemu jakim jest organizacja. Na co dzie
wchodzi w rne poczenia z rnymi elementami systemu. Przesya i odbiera informacje.
Komunikuje si z dziaami firmy, pracownikami jak i elementami spoza firmy (np. klienci,
dostawcy).
Pole
podopiecznemu
stworzy
list
powiza
jego
stanowiska
pracy
Ciekawo
Powiedz do podopiecznego:
-
Pytanie o wyjtki
Pytania o wyjtki zakadaj, e aden stan nie trwa wiecznie. adna trudno nie trwa
wiecznie. Zawsze znajduj si chwile, w ktrych trudnoci nie ma. Zadajc pytania o wyjtki
znajdujemy te chwile, a nastpnie sprawiamy eby trway duej.
Przykadowe pytania o wyjtki:
-
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
69
ABC coachingu
Kiedy ... prowadzisz dobre rozmowy handlowe/ jeste cho troch szczliwy/ czujesz
si pewny siebie?
Co ci pomaga?
Pytanie o cud
Pytanie o cud warto zada, kiedy mamy wicej czasu. Zadajemy je dopiero wtedy,
kiedy wczeniejsze szukanie rozwizania nie powiodo si. Pytanie o cud moemy zada
w nastpujcy sposb:
-
Usid wygodnie. Zrb gbszy oddech i wydech. Powtrz 2-3 razy. Wyobra sobie,
e pewnego ranka budzisz si. Za oknem jest pikna pogoda, jeste wesoy i peen
optymizmu. Odkrye wanie, e w nocy, kiedy spae, wydarzy si cud. Cud jak
z bani. Twoje trudnoci i problemy zniky, osigne swj cel. Rozejrzyj si do koa.
Osigne wanie swj cel.
Kiedy klient opisuje cud, zachcaj do bajkowej atmosfery, do fantazji. Nastpnie znajd
powizania miedzy t fantazj a rzeczywistoci.
-
Kiedy ostatnio zdarzyo Ci si ... (wymieniamy prost czynno, ktr klient opisa
w cudzie)? Jak si wtedy czue? Co potem zrobie?
Skalowanie
Jest to okrelenie na skali, aktualnego stanu podopiecznego w na drodze do celu.
Kolejnym krokiem jest przesuwanie si do przodu, ku celowi. Moemy powiedzie do
podopiecznego:
-
70
ABC coachingu
Czy skala od 1 do 10 jest dobr dla twojej sytuacji skal? Moe chcesz inn?
Zachcaj do twrczoci i fantazji. Moe to by skala zoona ze szczytw, np. nieka, Rysy,
Mount Blanc, Mount Everest. Im skala bardziej odpowiada podopiecznemu, tym chtniej j
tworzy i przemieszcza si po niej do celu.
Kiedy podopieczny okreli swoje miejsce na skali, pora na kolejny krok. Jeli
podopieczny powiedzia, e znajduje si na 4, powinnimy zapyta:
-
Co moesz zrobi, eby zrobi kolejny krok? eby by o jeden krok bliej celu?
zastosowanie w praktyce tzw. zasady maych krokw. Zamiast osiga jeden wielki cel od
razu, podopieczny osiga kilka maych celw, ktre zo si na jeden duy. Dzisiaj
podopieczny zrobi jeden krok, za kilka dni kolejny, potem jeszcze jeden itd. a osignie cel.
Niechciane dziaanie
Powiedz do podopiecznego:
-
(odpowied podopiecznego)
(odpowied podopiecznego)
(odpowied podopiecznego)
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
71
ABC coachingu
Skoro jest tresowany i nie ucieka, to po co go przywizuj? Przecie i tak nie ucieknie
pyta dalej ciekawy Paweek.
Daj spokj! Nie zadaj gupich pyta. Nie mamy na nie czasu strofowali chopca
rodzice.
Paweek przesta wic pyta, jednak dalej zastanawia si dlaczego so nie ucieka?
Historia o soniu pochodzi z ksiki Jorge Bucaya Pozwl, e Ci opowiem... W niniejszej publikacji
opowiedziaem j swoimi sowami i nieco zmodyfikowaem.
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
72
ABC coachingu
prb
zakoczon
niepowodzeniem.
Usyszelimy
krytyk
Ciebie
jeszcze
Przesanie
JednoMinutowego
Coacha.
Przeczytaj
73
ABC coachingu
Kilka sw na koniec
Wanie skoczye czyta e-booka dotyczcego podstaw coachingu. Bardziej
zaawansowan wiedz moesz znale w ebookach oraz abstraktach ksiek dostpnych
w Sklepie Akademii Coachw Wewntrznych: www.coaching-wewnetrzny.pl/sklep/
W tym e-booku zawarem podstawow wiedz. eby zacz prowadzi coaching,
potrzebujesz praktyki. Moesz wiczy samodzielnie. Jednak efektywniej postpisz, uczc si
coachingu od osb posugujcych si coachingiem. Moesz wzi udzia w praktycznym
szkoleniu z coachingu a nawet zapisa si do szkoy coachw.
Jeli zgadzasz si z moimi pogldami, podoba Ci si sposb, w jaki przekazuj wiedz
na temat coachingu, zachcam Ci do czytania pozostaych moich e-bookw oraz do udziau
w moich szkoleniach.
Szkolenia prowadz w bardzo praktyczny i innowacyjny sposb. Mianowicie s one
symulacj, gr, zabaw i dram. Poprzez gr i zabaw ludzie ucz si najszybciej, najchtniej
i najefektywniej. Dlatego projektuj szkolenia, ktre bawi i ciekawi, ale przede wszystkim
uczy coachingu w bardzo praktyczny sposb. Wicej informacji na temat szkole moesz
znale na mojej stronie internetowej www.TomaszDulewicz.eu w dziale Szkolenia.
Jeli chciaby wzi udzia w kursie coachingu, polecam Akademi Coachw
Wewntrznych. Jest to kurs zarzdzania przez coaching, adresowany do menederw,
trenerw i coachw wewntrznych. Peen opis Akademii Coachw Wewntrznych znajdziesz
na stornie: www.coaching-wewnetrzny.pl
Dzikuj Ci za czas przeznaczony na przeczytanie mojej publikacji. Jeeli chciaby
zada mi jakiekolwiek pytanie, pisz. Prosibym te o przesanie mi informacji zwrotnej na
temat tego e-booka. Napisz mi, co o nim mylisz, jak Ci si go czytao? Co powinien
zawiera, eby by jeszcze lepszy?
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
74
ABC coachingu
Polecana Literatura
Tre niniejszego e-booka oparem na wiedzy uzyskanej podczas szkole i wasnej
praktyki, piszc ten tekst raczej z pamici ni na podstawie literatury. Trudno mi zatem
wskaza ksiki, w ktrych mona znale rozwinicie poruszonych tu tematw. Jest ich na
pewno wiele.
W tym miejscu wymieni tylko kilka pozycji dotyczcych coachingu, ktre polecam
przeczyta.
1. Dilts, R. (2006). Od przewodnika do inspiratora. Warszawa: Wydawnictwa
PINLP
2. Gallewey, T. (2006). Tenis: wewntrzna gra. Pszczyna: Wydawnictwo ParaFraza
3. McLeod, A. (2008). Mistrz coachingu. Gliwice: Wydawnictwo HELION
4. Peltier, B. (2005). Psychologia coachingu kadry menederskiej. Pozna:
Wydawnictwo Rebis
5. Thorpe, S., Clifford, J. (2004). Podrcznik coachingu. Pozna: Wydawnictwo
Rebis
Strona internetowa jamajskich bobsleistw:
http://www.jambob.com
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
75
ABC coachingu
DNA coacha
Programy szkole
Coaching wewntrzny. Materiay szkoleniowe
Abstrakty ksiek
Ksika: Gandhi dla menederw
Autor ksiki: J. Zittlau
i wiele innych
Tomasz Dulewicz
www.TomaszDulewicz.eu
76