NR 7 (578) 17 Lutego 2008 Cena

NR 7 (578) 17 LUTEGO 2008 CENA 4,70 ZŁ (W TYM 7% VAT)
TYGODNIK FORUM: Razem czy osobno str. 11

ISSN 0867-4523
INDEKS 337 374
www.zolnierz-polski.pl
GRA UCZUĆ
OLOGIA
PSYCH
WOJENNYCH
KORESPONDENCI WOJENNI: Żołnierze prawdy str. 28
LOTNICTWO: Przykład idzie z Krzesin str. 22
WOJSKO: SPRAWA DLA „POLITYKI” str. 16
AAAAAAA AAAAAAAA
W NUMERZE
NASZYM OKIEM
UTYLIZACJA
Zajmująca się recyclingiem firma Wtórplast za-
prezentowała w Ośrodku Badań Dynamicznych
Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia
w Stalowej Woli działanie innowacyjnej
linii technologicznej do demilitaryzacji
amunicji STR. 32
TEMAT NUMERU POBÓR

W tym roku pobór jest
GRA UCZUĆ przeprowadzany od 4 lutego
KULISY MEDIA
WOJENNYCH do 30 kwietnia. Ppłk Lech
Matyszczyk i płk Roman Siciński
Irak i Afganistan... Tak wiele już z Zarządu Organizacji ŻOŁNIERZE PRAWDY
i Uzupełnień P-1 SGWP Są wszędzie tam, gdzie giną ludzie.
się wydarzyło, i tak niewiele dotąd wyjaśniają, na jakich zasadach
o tych misjach wiemy. Nie mam się on odbywa Uzbrojeni w mikrofony i kamery
na myśli sprzętu czy szkolenia, kronikarze ludzkiego cierpienia
STR. 44 STR. 28
ale ludzi STR. 4
WOJSKO PROFESJONALIZACJA
MNIEJSZY,
CZYLI WIĘKSZY
W „zielonej” części Dęblina
restrukturyzacja wciąż daje o sobie
znać, i dlatego raz po raz znikają
jednostki, a w ich miejsce pojawiają
FORUM NATO WOJSKO LUDZIE
się nowe STR. 20
RAZEM CZY OSOBNO RODZINA ZASTĘPCZA

Niewiele wskazuje na to, że kolejny Kiedy żołnierz jedzie na misję, nie
rok kampanii afgańskiej będzie dla zabiera ze sobą bliskich. Przez kilka
sojuszników z ISAF łatwiejszy od miesięcy w rodzinie brakuje męża
poprzedniego, który należał do i ojca. Lukę tę usiłują wypełnić
najbardziej krwawych od początku zespoły i centra powoływane
wojny STR. 11 w jednostkach „misyjnych” S T R . 2 4
Redaktorzy prowadzący: Bydgoszcz: Krzysztof Wilewski, Włodzimierz Kaleta, Damian Markowski,

TYGODNIK ppłk Artur Goławski , tel.: (0-22) 684 52 30, tel. (0-52) 378 25 90, CA MON 415 200; Jarosław Witkowski, Henryk Suchar
CA MON 845 230; Aneta Wiśniewska, Gdynia: Tomasz Gos, kmdr ppor. Mariusz
(0-22) 684 52 13, CA MON 845213; Konarski, tel.: (0-58) 626 62 07, CA MON Dział graficzny:
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl 266 207; Krzysztof Wygnał, tel.: (0-58) tel.: (0-22) 684 51 70, CA MON 845 170;
www.polska-zbrojna.pl
626 24 13, CA MON 262 413; Kraków: Marcin Dmowski (kierownik), Monika
Publicyści: Magdalena Kowalska-Sendek, Jacek Klekociuk, Paweł Kępka, Andrzej Witkowski
Dyrektor Redakcji Wojskowej Warszawa: Norbert Bączyk, Piotr Szustakowski, tel.: (0-12) 613 17 80, Opracowanie stylistyczne:
Redaktor naczelny Bernabiuk, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON CA MON 131 780; Poznań: Piotr Laskowski, tel.: (0-22) 684 03 55, CA MON 840 355;
Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 53 65, 845 229; Jakub Czermiński, Anna CA MON 572 446, mjr Tomasz Szulejko, Renata Gromska (kierownik),
684 56 85, faks: 684 55 03; CA MON 845 Dąbrowska, tel.: (0-22) 684 52 44, tel.: (0-61) 857 23 59, CA MON 572 359; Katarzyna Kocoń, Małgorzata Mielcarz,
365, 845 685, faks: 845 503; CA MON 845 244; Paulina Glińska, Wrocław: Bogusław Politowski, Aleksandra Ogłoza, Katarzyna Pietraszek,
sekretariat@redakcjawojskowa.pl tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229; tel.: (0-71) 765 38 53, CA MON 653 853; Joanna Rochowicz
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa Sylwia Guzowska, tel.: (0-22) 684 02 32, Fotoreporter: Biuro Reklamy i Marketingu:
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej CA MON 840 232; kpt. Grzegorz Predel, Jarosław Wiśniewski, Adam Niemczak (kierownik) ,
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”: tel.: (0-22) 684 08 68, CA MON 840 868; tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229; tel. (0-22) 684 53 87, 684 51 80,
Wojciech Kiss-Orski, tel.: (0-22) 684 02 22, Roman Przeciszewski, tel.: (0-22) 684 52 Współpracownicy: 684 55 03, faks: (0-22), CA MON 845 387;
CA MON 840 222; 44, CA MON 845 244; Tadeusz Wróbel, Andrzej Jonas, Robert Czulda, Joanna Brodowska, tel.: (0-22 ) 684 51 80;
wko@redakcjawojskowa.pl tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244; Krzysztof Głowacki, Marcin Kaczmarski, reklama@redakcjawojskowa.pl
Egzemplarze czasopism dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym są bezpłatne
2 Polska Zbrojna nr 7/2008

REDAKTOR
NACZELNY
Artur Bartkiewicz
WOJSKO PROBLEMY Fakty i słowa

SPRAWA DLA „POLITYKI”
Problem znany jest wszystkim:
chodzi o pensje i zaszeregowania.
Z a sprawą jednej z telewizji komercyjnych w mediach znów pojawiły się echa tragedii
w afgańskiej wiosce Nangar Khel. Znów zaczęły padać mocne słowa – z jednej strony
słychać zarzuty, wyrazy potępienia – a z drugiej strony zapewnienia o niewinności i oburze-
Szkoda tylko, że w tej przepychance nie z powodu złego traktowania żołnierzy. Znów zaczęły puszczać nerwy, znów pojawiły się
przyjęto zasadę, że wszystkie chwyty emocje, znów przeżywaliśmy to, co tamtego feralnego dnia wydarzyło się w dalekim Afga-
są dozwolone... STR. 16 nistanie. No właśnie – co tak naprawdę się wydarzyło? Takie pytanie powinniśmy sobie za-
dawać przede wszystkim. Tak naprawdę to, czy rzeczywiście polscy szturmani chcieli naśla-
FORUM LOTNICTWO dować amerykańskich komandosów, to w jaki sposób ozdabiali swoje pojazdy, nawet to ja-
kimi słowami opisywali rzeczywistość – to nie jest ważne. Być może dla sądu mogą to być
jakieś poszlaki, ale nas powinny interesować fakty. A te fakty ma ustalić niezawisły sąd.
Dopóki nie zapadnie wyrok – wszystkie spekulacje są co najmniej nie na miejscu. Pisali-
śmy o tym kilka tygodni temu – i nie zmieniamy w tej kwestii zdania. Zatrzymani polscy
żołnierze i ich rodziny, wojsko, my wszyscy – przeżywamy dramat. Być może dodawanie pi-
kanterii temu dramatowi jest atrakcyjne medialnie, ale z całą pewnością nie służy sprawie.
Wszelkie słowa są tylko słowami, dopóki nie znajdą potwierdzenia w faktach. Bo w tej spra-
wie najważniejsze są fakty. Najważniejsze jest to, co rzeczywiście wydarzyło się
w Nangar Khel.
Nikt nie ma chyba wątpliwości, że Afganistan znajduje się dziś w stanie wojny domowej.
Z jednej strony barykady znajduje się wojsko afgańskie, za którym stoi legalnie wybrany
rząd tego kraju, z drugiej talibowie, którzy pragną upadku rządu i odbudowy kraju w takim
PRZYKŁAD kształcie, jaki miał przed 2001 rokiem. Polscy żołnierze, podobnie jak inni żołnierze państw
IDZIE Z KRZESIN NATO uczestniczący w operacji wojskowej prowadzonej w tym kraju, wspierają siły rządo-
we, są więc stroną realnego konfliktu zbrojnego.
F-16 po raz kolejny wymusił Wojna, każda wojna, całkowicie zmienia rzeczywistość i sposób postrzegania świata. Mó-
przeobrażenia w siłach wiąc o realiach wojennych, nie można myśleć o nich w kategoriach charakterystycznych
powietrznych. Od 1 kwietnia dla naszej codzienności. Na wojnie wszystko się zmienia. Człowiek w jakiejś mierze powra-
zmienia się organizacja pracy ca wtedy do stanu pierwotnego, z którego wyzwolił go postęp cywilizacyjny. Tak jak przed
tysiącami lat, liczą się wówczas tylko kwestie podstawowe – ważne jest, aby przeżyć i zapew-
bazy w Krzesinach, a nawet jej nić bezpieczeństwo sobie, swoim kolegom, a także ludziom, w obronie których występuje-
nazwa STR. 22 my. Stanem naturalnym staje się niebezpieczeństwo i permanentne zagrożenie życia. Nie
można na chwilę stracić czujności, pozwolić sobie na rozluźnienie albo nonszalancję. To,
co w naszym świecie jest niegroźną chwilą zapomnienia – na wojnie może decydować o ży-
Prenumerata: ciu albo śmierci. Człowiek, który raz doświadczy okrucieństwa wojny, nigdy nie będzie już
RUCH SA, KOLPORTER SA, Garmond PRESS, GLM. taki sam – o czym w tym numerze „Polski Zbrojnej” piszą Piotr Bernabiuk (w artykule
Informacja: (0-22) 684 04 00 „Gra uczuć wojennych”) i Jakub Czermiński (patrz: „Żołnierze prawdy”).
Kolportaż i reklamacje: Rozmawiając o tragedii w Nangar Khel, musimy o tym pamiętać. Na wojnie wszyscy lu-
Bellona SA – (0-22) 457 04 37, dzie, a w szczególności żołnierze, zachowują się inaczej niż na co dzień. Żołnierz to
6879 041, CA MON 879 041 nietypowy zawód. Wojnę ma wpisaną w sens swojego istnienia. Powinien być na nią
Druk: Drukarnia Perfekt, ul. Połczyńska 99, Warszawa zawsze gotowy. Ale żołnierz jest też człowiekiem. Czuje strach, męczy go stres, napięte
Numer zamknięto: 12.02 .2008 r.
do granic możliwości nerwy nie pozwalają mu myśleć o niczym innym niż o tym, czy
Zdjęcie na okładce: US DoD
Projekt graficzny: Łukasz Kaugan , CaStudio następna sekunda nie jest tą, w której zostanie zaatakowany. I musi ten stres rozłado-
wać. Czasem pozując na twardziela, czasem używając słów, o których w normalnych
Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze warunkach jako dobry i czuły ojciec, mąż, syn nigdy by nie pomyślał, czasem zbyt czę-
odzwierciedla stanowisko redakcji. sto podnosząc głos. Nie wolno mu tylko jednego. Nie wolno mu zapomnieć o podsta-
Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca. wowych regułach walki. O tym, że walczy z przeciwnikiem, innym żołnierzem – a nie
Zastrzega sobie prawo do skrótów. z cywilami. Jeśli przekroczy tę granicę, jeśli skieruje broń przeciwko cywilowi – nic go
nie usprawiedliwia. Jeśli jednak tego nie zrobi – można mu wybaczyć więcej niż czło-
wiekowi znajdującemu się w normalnej sytuacji.
Pamiętajmy o tym. I pamiętajmy także, że o winie lub niewinności polskich żołnierzy
ma zadecydować niezawisły sąd. I tylko sąd.
Nakład: 20 000 egz.
nr 7/2008 Polska Zbrojna 3

TEMAT NUMERU
Gra
uczuć
wojennych
Irak i Afganistan... Tak wiele już się wydarzyło,
i tak niewiele dotąd o tych misjach wiemy.
Nie mam na myśli sprzętu, szkolenia, afer,
wizyt, zamachów... ale ludzi.
UD DOD

PSYCHOLOGIA
Piotr
Bernabiuk
Nigdy nie wyobrażałem sobie, że z siebie bohatera, masz prawie sto pro- strukcji. Zresztą, instrukcje dotyczące
można podejść do człowieka, który cent pewności, że facet przez pół roku działania bojowego również zostały da-
przeżył najgorsze, i zapytać wprost, bez nie wysadził nosa z bazy. leko za rzeczywistością. A jak nie ma
ogródek: Co wtedy czułeś? O czym my- W tak wyrafinowanej grze uczuć tej instrukcji, to się wszystko jakoś sa-
ślałeś? Co się działo w twojej duszy? z pewnością jest również miejsce na nie- mo układa w zespole.
Mnóstwo rozmów, praktycznie od dru- nawiść. Jak goście odpalili parę grana-
giej zmiany PKW Irak, i jeśli się już ktoś tów z moździerzy, a my im udzieliliśmy Rozmowa 3: Wątpliwości
otworzył, to zupełnie prywatnie, i nie- odpowiedzi, to zakładamy przede wszyst- Najgorzej jest wtedy, gdy dopadną cię
mal zawsze z zastrzeżeniem: Nie pisz kim, że rozwiązaliśmy skutecznie życio- wątpliwości: Po co tu wleźliśmy... Nie moż-
o tym, bo nikt nie zrozumie. Nie pisz wy problem. Trudno bowiem być wyro- na wszędzie widzieć zagrożenia, i nie moż-
teraz, poczekaj, aż ostatni nasz żołnierz zumiałym dla kogoś, kto przed chwilą na go nie widzieć. Wpatrzone w ciebie
wróci z misji. Wybrałem strzępki roz- chciał cię wyeliminować. Zauważyłeś, oczy, których unikasz, bo nie chcesz wy-
mów z różnymi ludźmi i z różnego cza- jak ważny jest teraz język, słowa, któ- czytać w nich ani strachu, ani nienawiści.
su. Nie wiem do końca, czy coś wniosą rych używasz? Po Iraku i Afganie będą Starasz się być neutralny, ale to nie znaczy,
do obrazu misji, które zmieniają woj- w Polsce od nowa słowniki pisać. że obojętny. Na zewnątrz zdecydowany, aby
sko, które zmieniają nas samych. nie pozostawić najmniejszej wątpliwości,
Rozmowa 2: Nikogo nie lubimy że wiesz, jesteś gotowy na wszystko. Jeśli
Rozmowa 1: Nienawiść? Co do gry uczuć wojennych, to jest tak, coś złego zacznie się dziać, to się nie za-
Czy czuliśmy do ludzi znajdujących że każdy tam myśli i przeżywa swoje. Po- wahasz. I spokój, który musi również spły-
się po drugiej stronie nienawiść?! To tem to wszystko miesza się niezauważenie nąć na nich, żeby ten strach, którym są prze-
bardzo ciekawe podejście, bo dotąd py- i zaczyna działać na cały zespół. Wystar- siąknięci, trzymał ich w bezruchu. W ta-
tano mnie jedynie o fakty. Na przykład, czy, że jeden ma doła, drugi odbierze zły kiej chwili najniebezpieczniejszy jest ruch,
ilu ludzi zabiłem? I sprawiałem zawód telefon z domu, trzeciemu coś tam... i po- który może przerwać naciągniętą do gra-
słuchaczom, tłumacząc, że tak się jakoś wstaje mały problem. Nikogo wtedy nie nic wytrzymałości nić.
„pechowo” ułożyło... Zdecydowanie tra- lubimy! Nie lubimy miejscowej ludno- I nagle twój kumpel zaczyna wyciągać
ciłem przez to na atrakcyjności. Jeśli na- ści, własnych przełożonych. Uczucia ze- z kąta jakieś karabiny, jak z kompanijne-
wet przez chwilę ktoś posłuchał opo- społu są więc wypadkową tego, co my- go magazynu uzbrojenia. I już nie ma mi-
wieści o tym, że było gorąco, bo „w cam- ślą i czują poszczególni ludzie. łości, nie ma nienawiści, robota nabiera
pie klima nawaliła”, to tylko przez Czy może ci w tym pomóc psycho- treści, wszystko samo wychodzi. Żart?
grzeczność. Przecież o wiele ciekawsze profilaktyk? Być może. W końcu go- Skądże! Sam byłem zaskoczony, że jak za-
informacje, z obrazkami, miał w telewi- ściowi za to płacą, więc przyjdzie, po- czyna być krucho, to nagle człowiek robi
zji. Nie powiem, trafił się jeden stary margoli i jest po robocie. Może teraz się taki pozbierany, działa jak automat.
kumpel, który we mnie nie zwątpił: jest już inaczej, ale chyba nadal niewy- Może to jest profeska? Dopiero po wszyst-
„Gorąco było, mówisz. No tak, nie mo- jaśniony pozostał problem, kto do ko- kim czujesz, jak zimna struga potu spły-
żesz gadać. Nie ma sprawy, opowiesz go powinien przyjść, kto z kim gadać? wa ci z pleców. To znaczy, że masz prawi-
mi wszystko, kiedy się to uspokoi”. Wpakujesz się do obcego faceta i za- dłowe reakcje, że jeszcze jesteś normal-
Nie ukrywamy mrocznych tajemnic, czniesz wypłakiwać mu się w rękaw? nym człowiekiem.
historii. O tym, co przeżyliśmy w Afga- Co on wie o nas, o naszej robocie?
nistanie czy Iraku, nie rozmawiamy Gdzie był, kiedy w kraju formowały się Rozmowa 4: Doświadczenie
jednak przy przypadkowych słucha- zespoły? Być może cały ten system po- Ogromne znaczenie w tej robocie ma
czach, bo dla ludzi, którzy tam nie by- mocy, jeśli w ogóle istnieje, miałby doświadczenie. Zależność jest prosta
li, są to sprawy zupełnie nieczytelne. sens... Problem w tym, że na emocje – w przypadku jednostki zdrowej psy-
A jak ktoś gada na prawo i lewo, robi nawet psychoprofilaktycy nie mają in- chicznie – im mniejsze masz doświadcze- 

TEMAT NUMERU
nie, tym większy dopada cię strach. Pierw-
sze akcje są wyczekiwaniem, że to najgor-
sze, nieokreślone, zdarzy się właśnie tym
razem, prawdopodobnie za chwilę. Do-
brze, jeśli działasz w zespole, który prze-
szedł swoje, bo możesz się wówczas
schować... Nie, nie za plecy, ale za do-
świadczenie. Patrzysz, że chłopaki robią
swoje w miarę spokojnie, więc nabierasz
przekonania, że wszystko jest OK.
Rozmowa 5: Ocena
Słyszałeś o tym, że przyjeżdżał ktoś,
żeby przeprowadzić jakieś egzaminy?
Podobno na którejś z pierwszych zmian.
A o pisaniu w misji konspektów do szko-
lenia to słyszałeś? Niezła jazda...
Zastanawiałem się kiedyś, dlaczego
człowieka nieustannie ocenia się za
czyny, za fakty, a nie za to, co się
Emocje
RADOSŁAW TYŚLEWICZ
w nim, w środku wydarzyło. A w sta-

nach krytycznych ładunek emocji jest
tak niewyobrażalnie wielki, że wszyst-
ko rozgrywa się w psychice, która
przesądza o naszych zachowaniach.
jak zaraza
Cóż, fakty przynajmniej z pozoru są
oczywiste, chociaż również nimi moż-
na manipulować na różne sposoby.
Czego, a właściwie kogo tak napraw-
dę się boimy? Boimy się osądu przez lu-
dzi, którzy tam z nami nie byli. Nie, nie
mówię o misji jako takiej, bo sporo go-
R A FA Ł WO C H N A
ści przesiedziało cały czas w bazie, ro-
bili, co do nich należało, i jak nic im
akurat pod campem nie wybuchło, to
Ludzi nie da się do końca przygotować na skrajnie
wiedzą o misji tyle samo, co sprawie- stresujące sytuacje. Ich zachowanie zawsze będzie
dliwi z kraju. I właśnie od nich możesz wówczas zagadką, bowiem nawet najtwardszy żołnierz
się najwięcej dowiedzieć, „jak tam jest
naprawdę”. może paść na kolana, mięczak zaś zdobyć się na
Rozmowa 6: Cały zespół nadludzki heroizm.
Stary, tu nie ma takiej gry – niena- mocje pierwotne, takie jak Jeśli tych stymulacji jest za dużo, bo ONI
wiść, przyjaźń czy obojętność. Paku- strach, powstają bez kontroli strzelają do nas, są agresywni, wrodzy, nieuf-
jesz się komuś do domu i jesteś głębo- naszego umysłu... bo ktoś do ni, to nasz mózg zaczyna odcinać to wszystko,
ko natchniony troską o siebie i kumpli, nas strzela. Wtórne, na przykład aby się nie uszkodzić. Może nastąpić coś po-
bo bierzesz udział w czymś, co jest do poczucie winy, jest już jego pro- zornie zaskakującego – wokół aż kipi, a żoł-
granic grą zespołową. Jak ich tam po- duktem. Jedne i drugie mają tendencje do nierze dość szybko i łatwo stają się oziębli
dzielić wszystkich na złych i dobrych? nasilania się, zarówno jeśli stresory nadal emocjonalnie, nieskorzy do spontaniczności,
Wjeżdżasz do miasta i masz przed so- działają, jak i wówczas, gdy nikt już nie do wyrażania serdecznych uczuć. Działa to
bą tłum jednakowo ubranych, jednako- strzela, a my mamy wyrzuty sumienia, czu- tak: chłopaki idealnie wykonują zadania, są
wo wyglądających ludzi, a po głowie jemy się bezradni... skuteczni, ale mogą być bezwzględni, obojęt-
błąka ci się tylko jedna myśl: czy któ- Rzecz w tym, że im więcej stresu, tym czło- ni na krzywdę innych. Funkcjonują bowiem
ryś z nich nie ma ukrytego kałacha al- wiek działa bardziej automatycznie. Stąd na w stanie odcięcia emocjonalnego. Taki me-
bo nie obłożył się ładunkami. wagę złota jest realistyczny trening, wyrabiają- chanizm jest jednym ze scenariuszy.
Czasem więc osiągamy wybitnie głębo- cy odpowiednie nawyki, które w trudnej sytu- Typowym zjawiskiem jest wówczas również
ki stan emocjonalny, ale czy to jest niena- acji uruchomią się samoczynnie. dehumanizacja obejmująca poszczególnych
wiść? Raczej gniew. Szczególnie gdy sta- Emocje są jak zaraza. Ludzie się nimi zara- żołnierzy i przekładająca się na całą grupę.
nie się coś złego jednemu z naszych. Jak żają, czasem w ułamku sekundy. Jeden Siebie, bez zastrzeżeń, uważają za fajnych lu-
oberwie któryś z chłopaków, to ciężko ran- przestraszony przestrasza innych – tak wy- dzi, tych po drugiej stronie traktują jako gor-
ny jest cały zespół. Jestem o tym przeko- bucha panika. Ile wytrzymasz w obozie z tu- szych, może nawet podludzi. Takie zmiany jak
nany, chociaż sam tego nie odczułem, bo zinem zdołowanych ludzi? Wesoły stamtąd oziębłość emocjonalna są trudne do wyelimi-
akurat mieliśmy wielkie szczęście.  raczej nie wyjdziesz... Zarażanie się emocja- nowania, dlatego po powrocie z misji mogą
Napisz do autora: mi jest dużym problemem dla zespołu. A co zacząć się problemy w domu, gdzie żołnierz
piotr.bernabiuk@redakcjawojskowa.pl jeśli, umiera kumpel? dotąd był przykładnym mężem i ojcem.

PSYCHOLOGIA
| | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | | |
Zaprogramować wojownika
P rzed walką żołnierz staje się inną osobą. Wielu z nas tak robiło.
To coś w rodzaju kompleksu Johna Wayna. Musieliśmy być bez-
względni, twardzi, silni. W walce przyjmowaliśmy więc taką osobo-
wość, aby z normalnego chłopaka stać się wojownikiem. Temu sa-
memu służyły wulgaryzmy i obraźliwe nazwy nadawane wrogom
– odhumanizowywały ich. Zabicie „żółtka” mniej boli. Też sobie tak
radziłem, to część metody, aby stać się marines. Zapominasz, kim
jesteś, i stajesz się żołnierzem – to trochę jak granie. Dzięki takiemu
UD DOD
nastawieniu można przetrwać okropności wojny. (ann)
PHILLIP JENNINGS – MARINES, UCZESTNIK WOJNY

WIETNAMSKIEJ, AUTOR KSIĄŻKI „WIETNAMSKI ŁĄCZNIK”
Serce na dłoni
Rozmowa z PPŁK. DR. ANDRZEJEM DYLONGIEM, dowódcą
Grupy Wsparcia CIMIC, który wiele czasu spędził
na misjach, m.in. w Kosowie, Afganistanie i Iraku.
J. SZUSTAKOWSKI
stały zniszczone, zginął żołnierz. Trudno sprawy – znaleźliśmy się nagle w nowej,
opisać, co się tam wówczas działo. Nikt nieprzewidywalnej sytuacji. Nas do tego
jednak nie odwołał naszego zadania, 40 mi- nikt nie przygotowywał, ponieważ nie by-
nut później wyjechaliśmy z bazy wykony- ło wcześniej takich doświadczeń.
Jak w warunkach ćwiczebnych wywo- wać swoją robotę. Dopiero teraz dojrzewa-
łać reakcje identyczne z panującymi na my do tragicznych sytuacji, w których świat Doświadczeń z czasem uzbierało się bar-
polu walki, żeby dobrze przygotować lu- wali się na łeb, a żołnierz musi robić swo- dzo dużo. Czym się Pan dziś kieruje?
dzi do konfliktu wojennego? je. Amerykanie, uczestnicząc nieustannie – Z jednej strony prawem wojennym,
– Mieliśmy próbę grozy wojennej pod- w konfliktach, mieli na to dużo czasu. prawem międzynarodowym, a z drugiej
czas ćwiczeń „Anakonda”, gdy w krótkim właśnie własnym doświadczeniem, zdro-
czasie, w założeniu, zginęło 10 tys. ludzi. Emocje rodzą się, a potem pozostają wym rozsądkiem... Wiem, że to jest dobra
Tylko czy ktoś z nas, uczestników ćwicze- gdzieś w człowieku, nie tylko w przypad- droga, dopóki sytuacja nas nie przerasta.
nia, ogarnął wówczas rozmiar wydarzenia ku śmierci, ale również w sytuacji zagro- Początkowo człowiek wyrusza do ludzi
wyobraźnią? Czy ktokolwiek dojrzał roz- żenia życia... z sercem na dłoni, chciałby każdemu po-
miar nieszczęścia? – W Iraku jechaliśmy odkrytym humvee móc. W takie pułapki uczuć wpadałem ja-
z pomocą humanitarną. Na pace woda, ko oficer CIMIC w Kosowie. To piękne
Żołnierz jednak nie może poddać się ci- żywność, zabawki dla dzieciaków. Gdy za- uczucie, ale szybko zacząłem sobie zda-
śnieniu wydarzeń... trzymaliśmy się, a ludzie nas zobaczyli, wać sprawę, że najważniejsze to realizo-
– W Iraku byłem uczestnikiem pewne- rzucili się i „rozładowali” pojazd w kilka- wanie celów wojskowych postawionych
go zdarzenia. Pojazdy Grupy CIMIC so- naście sekund. Oddaliśmy strzały ostrze- przez dowódcę oraz wynikające właśnie
jusznicy włączyli do swojej potężnej ko- gawcze w powietrze, żeby opanować sytu- z nich działania humanitarne. Jestem żoł-
lumny przygotowującej się do wyjazdu. ację! Strzały na nikogo nie działały, bo lu- nierzem, wykonuję rozkazy, a jeśli mam
W tym czasie nastąpił atak rakietowy. dzie już dawno do strzelaniny przywykli. wątpliwości... to idę do cywila.
W efekcie dwa amerykańskie pojazdy zo- Nikt z nas nie przewidział takiego obrotu Rozmawiał Piotr Bernabiuk
Spirala się nakręca – kłótnie, przemoc, sepa- Przy obecnym stanie psychoprofilaktyki woj- wię się, że żołnierze śmieją się z psycholo-
racja, rozwody... Czasem dochodzi do za- sko nie jest przygotowane do wysyłania mło- gów, choć to przykre. Jak może być inaczej,
bójstw lub samobójstw. dych ludzi na tak trudne misje, jak te w Iraku skoro psychoterapeuta jest traktowany bar-
W silnym stresie żołnierze często działają i Afganistanie, ale również na przyjmowanie dziej jak ozdoba misji niż jej fundament? Nie
w stanie większego lub mniejszego odcięcia ich po powrocie. Co z tego, że przyjdzie jakiś każdy tam się nadaje. Z pewnością selekcji
od emocji. Stres może osiągnąć tak wysoki gość, którego nikt nie zna, jeden z dwóch na na taki wyjazd nie przeszliby Sylwester
poziom, że zupełnie nie czują strachu. całą bazę, i będzie opowiadał, jak sobie ra- Stallone czy Chuck Norris. Byliby nazbyt
Załamują się po powrocie do domu, gdzie nie dzić. To puste gadanie. „twardzi”. A do tej roboty potrzeba ludzi, nie
ma już tak silnej stymulacji. Do tej pory wal- Żołnierze muszą przerabiać te problemy w re- maszyn. Ludzi, którzy muszą wiedzieć i rozu-
czyli o przetrwanie, teraz mogą leżeć przed te- alistycznym treningu. Muszą to ćwiczyć, ćwi- mieć, co się z nimi dzieje. Wtedy zwiększają
lewizorem. Są jednak od tego, co pozornie zo- czyć i jeszcze raz ćwiczyć. A nie mamy do tej szanse przetrwania dla siebie i kumpli. 
stawili za sobą, silnie uzależnieni. Wielu żoł- pory kompleksowego systemu przygotowania Autor jest doktorantem Wydziału
nierzy brytyjskiego SAS po odejściu ze służby żołnierzy, jak również ich rodzin, do udziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego,
skutecznie targa się na własne życie. Wojsko w trudnej misji. I nie ma łatwo dostępnej a w praktyce zajmuje się psychologią
nie do złamania, a tak wymięka? i kompleksowej pomocy po powrocie. Nie dzi- katastrof.

AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
ZAPIS
i Banku Światowego. Sekretarz
Generalny NATO zaznaczył,
że sytuacja w Afganistanie
zmienia się na lepsze. – 80
proc. Afgańczyków ma dostęp
do służby zdrowia – dziesięć ra-
zy więcej niż w 2001 r. Ponad
6 mln dzieci chodzi do szkół,
w tym 40 proc. to dziewczynki.
Ponad 4 mln uchodźców wró-
Rozmowy bez decyzji

ciło do domów. I dodał: – Dla-
tego patrzę na sytuację w tym
kraju z optymizmem. Jednak
sam optymizm nie wystarczy,
NATO
potrzebne są konkretne działa-
ANNA DĄBROWSKA nia. Zdaniem Scheffera ko-
nieczna jest pomoc gospodar-
Przyszłość misji ISAF, a także kwestia zaangażowania tam poszczególnych cza, która poprawi poziom ży-
krajów, były jednym z głównych tematów spotkania ministrów obrony cia mieszkańców i zniechęci ich
państw NATO. do popierania talibów. – Dlate-
go trzeba się zastanowić, jak in-
olski kontyngent czone, Kanada, Wielka Bryta- MON zaznaczył, że na razie nie ne kraje i organizacje mogą
w Afganistanie bę- nia i Holandia. Niedawno rząd planuje powołania polskiego w tym względzie wspomóc
dzie odpowiadał za Kanady ostrzegł jednak, że ich regionalnego zespołu odbudo- Afgańczyków – argumentował.
bezpieczeństwo jed- żołnierze mogą wycofać się wy. – Zwiększymy natomiast Podobnie uważa Cezary Lusiń-
nej ze wschodnich z Afganistanu, jeśli nie dostaną do 20 liczbę żołnierzy i pra- ski. – Wysiłek w zakresie cy-
prowincji – zapowiedział 11 lu- wsparcia NATO. Chodzi o po- cowników wojska, którzy znaj- wilnej odbudowy jest w Afga-
tego minister Bogdan Klich. stawę tych sojuszników, których dą się w amerykańskim zespo- nistanie bardzo pożądany, bo te-
Poinformował, że w resorcie żołnierze nie włączają się le działającym na terenie naszej raz pozostaje on w tyle za dzia-
obrony przygotowywane jest w walki na niebezpiecznym po- prowincji, i w ten sposób, dzię- łaniami wojskowymi – powie-
nowe postanowienie w tej spra- łudniu kraju. ki amerykańskiemu wsparciu dział naszej redakcji. – Bardzo
wie, które po akceptacji rządu Cezary Lusiński, dyrektor finansowemu, będziemy świad- słabo rozwinięta jest afgańska
trafi do prezydenta RP. Minister Departamentu Polityki Bezpie- czyć usługi na rzecz ludności infrastruktura, słabe są też tam-
nie podał ze względów opera- czeństwa Międzynarodowego tego terenu – tłumaczył mini- tejsze instytucje, dlatego musi
cyjnych nazwy naszej prowin- MON, mówił specjalnie dla ster Klich. to rekompensować wysiłek
cji. Wcześniej mówiono jednak, „Polski Zbrojnej”, że nasz międzynarodowy, o co apelo-
że Polacy mogliby przejąć od- zwiększony udział w misji Więcej wsparcia wał także minister obrony Afga-
powiedzialność za Paktikę. Mi- w Afganistanie oraz możliwość W Wilnie ministrowie obro- nistanu Abdul Rahim Wardak
nister Klich dodał, że wybór użyczania w razie potrzeby ny podkreślali również, że klu- – tłumaczył dyrektor Lusiński.
prowincji był uzgodniony z na- dwóch ze śmigłowców Kana- Podsumowując obrady, se-
szymi sojusznikami. Rozmowy dyjczykom działającym na po- Wśród krajów, które kretarz obrony USA Robert Ga-
na ten temat odbywały się łudniu kraju – budziły w Wil- mocno angażują się tes wyrażał obawę, że przez
m.in. podczas zorganizowane- nie uznanie. Z kolei nasze dą- spory dotyczące ISAF NATO
go 7–8 lutego nieformalnego żenia do koncentracji polskich w misję, Scheffer może przekształcić się w sojusz
spotkania ministrów obrony sił w jednej prowincji spotkały wymienił Polskę. Do członków dwóch kategorii
państw NATO w Wilnie. się ze zrozumieniem zarówno – tych, którzy są gotowi wal-
państw sojuszu, jak i innych połowy roku liczba czyć, i tych, którzy nie mają na
Nasza prowincja krajów biorących udział w mi- żółnierzy w naszym to ochoty. Dyrektor Lusiński nie
Ministrowie w stolicy Litwy sji ISAF. – Dzięki koncentracji ocenia jednak, aby spory mo-
próbowali przezwyciężyć róż- wojsk polscy żołnierze będą kontyngencie gły doprowadzić do rozłamu
nice zdań w sprawie zaangażo- bezpieczniejsi – zaznaczył wzrośnie do 1600. w sojuszu. – Na podstawie do-
wania poszczególnych krajów 11 lutego szef MON. Podkre- kumentów, z którymi zapozna-
w operację ISAF. – W Afgani- ślił też, że warto lepiej wyko- PKW otrzyma też wałem się przed rozmowami,
stanie ważne jest dzielenie się rzystać politycznie wysiłek, wsparcie ośmiu spór wydawał się zmierzać
odpowiedzialnością i ryzykiem który wkładamy w działania w kierunku większych różnic,
– mówił sekretarz generalny w Afganistanie. – PKW, odpo- śmigłowców niż okazało się to w rzeczywi-
NATO Jaap de Hoop Scheffer. wiadając samodzielnie za bez- czem do zaprowadzenia po- stości – mówił. Dodał też, że
Apelował on o wzmocnienie pieczeństwo prowincji i stano- rządku w Afganistanie jest od- w trakcie rozmów wiele państw
misji sojuszu. Podkreślił, że je- wiąc tam brygadową grupę bo- budowa kraju oraz wsparcie lo- zadeklarowało zwiększenie
żeli nie uda się pokonać terro- jową, będzie lepiej widoczny kalnej policji i wojska. Dysku- udziału w misji ISAF, ale te de-
rystów w Afganistanie, skutki – mówił. Minister Klich powie- towali o tym także z przedsta- klaracje potrzebują często apro-
tego odczują też inne kraje. Te- dział także, że w sztabie opera- wicielami pozostałych krajów baty władz danego kraju, dlate-
raz ciężar walki z talibami po- cji ISAF zwiększy się reprezen- wchodzących w skład ISAF go mają na razie nieoficjalny
noszą głównie Stany Zjedno- tacja polskich oficerów. Szef oraz Unii Europejskiej, ONZ charakter. 

ZAPIS
ZAPIS FORUM ||
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU || | | | |
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |
Nie dla „opcji zero” KARTOTEKA

GEN. BRYG.
– Służby kontrwywiadu wojskowego chronią polskie kontyngenty wojskowe za granicą we TOMASZ BĄK,
do niedawna
właściwy sposób – zapewnił minister Bogdan Klich 11 lutego na konferencji prasowej.
dowodzący
W edług szefa MON pomysły na tzw. opcję

zero w SKW są bezzasadne. O tej opcji
pisały niektóre media, argumentując, że najlep-
Reszce i, że jest przez niego na bieżąco infor-
mowany o podejmowanych działaniach. Mini-
ster Klich poinformował również, że zawiesił
12 Brygadą
Zmechanizowaną
w Szczecinie, jest no-
sze byłoby rozwiązanie istniejącej struktury w obowiązkach członka rady nadzorczej Agen- wym dowódcą 21 Brygady
i powołanie nowego wojskowego kontrwywia- cji Mienia Wojskowego Ryszarda Majdzika. Strzelców Podhalańskich. Generał
du. Jak dodał minister Klich, taką opcję można Media pisały, że Majdzik zasłynął z antysemic- był wcześniej m.in. szefem sztabu
by zastosować tylko wtedy, gdyby groził całko- kich wypowiedzi. Szef resortu obrony podkre- 21 BSP i komendantem Centrum
wity paraliż tych służb lub gdyby były na tyle ślił, że nic nie wiedział o takich wypowiedziach, Szkolenia na potrzeby Sił
infiltrowane, że stanowiłoby to zagrożenie dla polecił jednak zebranie wszystkich publicznych Pokojowych w Kielcach.
funkcjonowania samej służby lub polskich wystąpień Majdzika. Zapewnił, że jeżeli me- Uczestniczył też w misji ONZ
wojsk. A w tej chwili, jak mówi szef MON, ta- dialne doniesienia się potwierdzą, Majdzik na Wzgórzach Golan, misjach
kiego zagrożenia nie ma. Klich podkreślił tak- przestanie być członkiem rady nadzorczej NATO w Kosowie oraz Bośni
że, że w pełni ufa szefowi SKW Grzegorzowi AMW. (ad) i Hercegowinie, a także dwa razy
w misji stabilizacyjnej w Iraku.
Wspólne pożegnanie GEN. BRYG. JAN

BRZOZOWSKI przejął
Z akończono proces iden-

tyfikacji wszystkich
20 ofiar katastrofy wojsko-
o awansach oraz wygłoszone
zostaną okolicznościowe prze-
mówienia. Zgodnie z planami,
ofiar katastrofy samolotu. Jak
powiedziała burmistrz Miro-
sławca Elżbieta Rębecka-Sa-
dowództwo nad lubel-
ską 3 Brygadą
Zmechanizowaną
wego samolotu CASA – po- w ceremonii mają wziąć udział bak, na miejscu katastrofy pla- Legionów. Dotąd był
informował 11 lutego płk Je- m.in. prezydent, premier, mini- nowane jest ustawienie głazu zastępcą szefa
rzy Artymiak, rzecznik na- ster obrony narodowej i dowód- z tablicą, na której wyryte zo- Zarządu Planowania Systemów
czelnego prokuratora woj- cy sił powietrznych. Po uroczy- staną nazwiska wszystkich po- Dowodzenia i Łączności P6
skowego. Jak podaje Do- stości trumny zostaną odprowa- ległych żołnierzy. Natomiast w SGWP. Wcześniej dowodził m.in.
wództwo Sił Powietrznych, dzone do ustawionych przed władze Świdwina zamierzają 21 BSP, a w SGWP pełnił funkcje
wspólna ceremonia poże- hangarem samochodów i sa- na stojącym już w mieście po- zastępcy szefa Zarządu Systemów
gnania żołnierzy, którzy zgi- molotów, które przewiozą cia- mniku Lotników umieścić Dowodzenia Generalnego
nęli w katastrofie, odbędzie ła do miejsc pochówków. Po- specjalną tablicę. Planują rów- Zarządu Dowodzenia i Łączności
się na lotnisku w Świdwinie grzeby będą się odbywać przez nież utworzenie izby pamięci oraz szefa Zarządu Rozpoznania
18 lutego. Odprawiona następne cztery dni. Także sa- ofiar katastrofy w ośrodku Strategicznego Generalnego
zostanie msza żałobna, od- morządy Mirosławca i Świdwi- kultury mieszczącym się na Zarządu Rozpoznania
czytane mają być rozkazy na zamierzają uczcić pamięć tamtejszym zamku. (ATD) Wojskowego.
Powidz nadal walczy

N asz kraj nadal jest zain-
teresowany umieszcze-
niem w Powidzu bazy per-
eksploatacji Predatorów stwo-
rzyli odpowiednią organiza-
cję ruchu dla BSL. Należy za-
spektywicznego systemu ob- uważyć jednak, że wciąż
serwacji AGS NATO. Począt- większość infrastruktury
kowo liczyliśmy, że mogłyby NATO znajduje się na zachód
stacjonować w niej załogowe od Łaby, podczas gdy już od
samoloty obserwacyjne sys- wielu lat sojusz rozszerza się
JUACEK SZUSTAKOWSKI
temu AGS, ale ich dalszy roz- na wschód i potrzebna jest

wój został zaniechany. bardziej równomierna lokali-
Teraz AGS będzie używał tyl- zacja baz.
ko jednej platformy powietrz- Polska liczy również, że w Po-
nej – bezpilotowych maszyn widzu mogłaby powstać wy-
– SWOIMI osiągnięciami bojowymi udowodniliście, że jesteście bar- Global Hawk. Stawia nas to sunięta baza dla maszyn sys-
dzo dobrze wyszkoleni i profesjonalnie przygotowani do wykonywania w trudnej sytuacji, a daje temu AWACS. Za Powidzem
zadań. Z dumą możemy powiedzieć, że zadanie w Iraku zostało wyko-
większe szanse na umieszcze- przemawia m.in. wielkość lot-
nane w sposób należyty – mówił gen. dyw. Edward Gruszka, dowódca
2 Korpusu Zmechanizowanego w Krakowie, 9 lutego podczas uroczy- nie bazy AGS w Niemczech niska oraz jego oddalenie
stego powitania na terenie 8 Bazy Lotniczej w Krakowie-Balicach po- czy Włoszech. W Europie od dużych skupisk ludzkich,
nad 200-osobowej grupy żołnierzy powracających z IX zmiany PKW właśnie Niemcy wdrażają co ma wpływ na wielkość
Irak. Ostatnich 193 żołnierzy tej zmiany wróciło do kraju swoją odmianę tego bezpilo- stref ograniczonego użytko-
12 lutego. (ann) towca. Z kolei Włosi dzięki wania. (NB)

AAAAAAA WYDARZENIA ZAPIS
AAAAAAAA
Spotkania
PIOTR
S.GUZOWSKA
BERNABIUK POZNAŃSKI REKONESANS
S. GŁUSZCZAK
Poznanie stanu prac związa-
nych z modernizacją technicz-
ną infrastruktury i bazy szko-
Słowa zabijają CZAD W WĘDRZYNIE

– Wykonujecie najtrudniejsze
leniowej Centrum Szkolenia
Wojsk Lądowych było jednym
z celów wizyty 6 lutego do-
W miarę swobodnie poruszam się w świecie słów, ale co pe-
wien czas utykam na rafach nie do przebycia. Otóż, pro-
blem polega na tym, że w pewnych sytuacjach przedmioty i wyda-
zadania – powiedział gen. bro-
ni Waldemar Skrzypczak, do-
wódcy Wojsk Lądowych gen.
broni Waldemara
wódca Wojsk Lądowych, 8 lute- Skrzypczaka w poznańskim
rzenia są tak głęboko uzależnione od słów, że w gruncie rzeczy sa-
go podczas spotkania z żołnie- centrum. Generał wizytował
me, jako takie, niemalże przestają istnieć. Słowa zaś, zamiast je na
rzami 17 Wielkopolskiej m.in. zajęcia prowadzone ze
powrót materializować, opisywać, nadawać im kształt, rozmywają je
Brygady Zmechanizowanej, któ- strzelcami wyborowymi odby-
i niweczą. „Ściemnianie” nie jest zjawiskiem nowym, to przecież nic
rzy przygotowują się do misji wającymi tutaj kurs doskona-
innego jak specyficzna forma łgarstwa połączona z owijaniem w ba-
w Czadzie. Na terenie Ośrodka lenia zawodowego, spotkał
wełnę. Określenie to długo funkcjonowało jednak głównie wśród lu-
Szkolenia Poligonowego Wojsk się też z żołnierzami poznań-
du pospolitego. Tam też usłyszeć było można pośród towarzyskiej
Lądowych w Wędrzynie gen. skiego garnizonu. Tego same-
konwersacji lekko rzucone zdanko: „Gościu, walisz ściemę, a ten
Skrzypczakowi swoje umiejęt- go dnia dowódca odwiedził
frajer łyka wszystko jak pelikan”. Na salonach i w sztabach „ście-
ności zaprezentowali żołnierze Szkołę Podoficerską Wojsk
ma” występuje pod nazwą „języka dyplomatycznego”. Dziennikarz
7 Batalionu Strzelców Konnych. Lądowych. (ATU)
wysłany na misję w celu zebrania soczystego materiału z miejsc,
gdzie aż huczy od wystrzałów, eksplodują miny pułapki, zamachy OŚWIADCZENIE
przeprowadzają terroryści samobójcy, poszukując oficjalnej wykład-
DECYZJA ZESPOŁU REDAKCYJNEGO o nominacji mojej osoby do
ni wydarzeń usłyszał: – My tu panie redaktorze nie walczymy na
miana żołnierza roku w ramach XIV edycji Buzdyganów budzi we
wojnie, jak pan sugeruje, lecz w trakcie misji stabilizacyjnej wypeł-
mnie mieszane uczucia. Dziękuję za uznanie, ale uważam, że wśród
niamy zadania mandatowe, wspierając naszych sojuszników.
nominowanych do tego zaszczytnego wyróżnienia powinni znaleźć
Owszem, zdarzały się przypadki, w których nasi żołnierze musieli
się przede wszystkim żołnierze z jednostek, a nie kierownicza kadra
odpowiedzieć ogniem... – A czy odpowiadając ogniem wyeliminowa-
Sił Zbrojnych RP. Skuteczna realizacja wypracowywanych przez kie-
li, być może do pewnego stopnia, siłę żywą przeciwnika? – wije się
rownictwo resortu obrony narodowej i Sztab Generalny Wojska
dziennikarz. – To nie jest celem naszej misji i proszę nic nam tu nie
Polskiego strategicznych koncepcji rozwoju, transformacji i moderni-
insynuować! – odpowiada przepytywany. – A śmigłowce oczywiście
zacji sił zbrojnych nie byłaby możliwa bez wzorowego wykonywania
wspierały działanie kompanii ogniem? – Jakim ogniem? Obecno-
zadań przez tysiące żołnierzy wszystkich rodzajów sił zbrojnych.
ścią swą wspierały... Dziennikarskie wyprawy nigdy jednak nie
Niezaprzeczalny wkład w transformację mają także żołnierze pełnią-
kończą się fiaskiem. Wystarczy popatrzeć, posłuchać, poczytać...
cy służbę poza granicami kraju. Wszyscy Oni zasługują na nasze
Ot, pierwszy z brzegu cytat z prasy: „Żołnierze szybko zrozumieli, że
uznanie. Codziennym, sumiennym wypełnianiem obowiązków, czę-
w tzw. misjach stabilizacyjnych piąte przykazanie – nie zabijaj – nie
BUZDYGANY
sto w trudnych i niebezpiecznych warunkach, potwierdzają sens
obowiązuje. W ciągu tylko jednego dnia walk Polacy zastrzelili
wprowadzanych zmian. To właśnie tam, w garnizonach i jednost-
80 rebeliantów. Politycy i wojskowi stawali na głowie, żeby informa-
kach, w rejonach misji i operacji powinniśmy szukać żołnierza roku.
cja nie przedostała się do opinii publicznej”. I to wszystko!!! Tu sło-
Jako szef Sztabu Generalnego WP pragnę w pierwszym rzędzie od-
wa i tu słowa, a gdzieś pomiędzy nimi rzeczy, zdarzenia, fakty…
dać należny szacunek moim podwładnym. Dlatego proszę o wycofa-
nie mojej nominacji do zaszczytnego tytułu żołnierza roku.
generał Franciszek Gągor
„Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych”
Z wielkim smutkiem przyjąłem wiadomość o śmierci Patronat nad Buzdyganami objął
prof. Stefana MELLERA

minister obrony narodowej
 Kmdr ppor. Leszek Dziadek
P rosimy o nadsyłanie
kuponów do
10 marca na adres:
wybitnego dyplomaty,  Kpt. Włodzimierz Kopeć Redakcja Wojskowa
znakomitego ministra spraw zagranicznych,  St. szer. Michał Ożóg z siedzibą w Warszawie,
ambasadora RP w Paryżu i w Moskwie.  Gen. bryg. Mirosław Różański Al. Jerozolimskie 97,
00-909 Warszawa,
Odszedł od nas wspaniały człowiek i wielki autorytet.  Sierż. sztab. Zbigniew Siekierski z dopiskiem „Buzdygany”.
 Gen. broni Waldemar Skrzypczak Kupon można pobrać
Z RODZINĄ i BLISKIMI  Mjr Tomasz Szulejko również ze strony
 Płk Anatol Tichoniuk www.zolnierz-polski.pl.
łączę się w smutku i składam i wysłać na adres:
głębokie wyrazy współczucia.  Ppłk pil. Cezary „Cezar” Wiśniewski aneta.wisniewska@
 ........................................................... redakcjawojskowa.pl.
Bogdan Klich, W przypadku dopisania do listy swojego kandydata prosimy do kuponu dołączyć
minister obrony narodowej. krótkie uzasadnienie
Na jednym kuponie można wskazać tylko jednego kandydata!

MOTTO TYGODNIA
| |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO
CHARLES |
KULISY
DE GAULLE | |
PORADY FRANCUSKI
(1890–1970), |
PO SŁUŻBIE POLITYK
HISTORIA |
MILITARIA
I TEORETYK |
PRASA ŚWIAT TO I OWO
WOJSKOWOŚCI: | | |
– Miecz jest osią świata,
a władza jego jest absolutna.
DOPIERO W CZERWCU ubiegłego roku
Unia uruchomiła własną misję policyjną
(EUPOL Afghanistan) – prawie dwustu
ekspertów w ciągu trzech lat będzie
szkolić afgańską policję
i pracowników wymiaru
sprawiedliwości.
EUROPOL
Beata
Górka-Winter
Niewiele wskazuje na to, że kolejny rok kampanii afgańskiej będzie dla sojuszników z ISAF łatwiejszy
od poprzedniego. Statystyki ofiar – zarówno po stronie sojuszu, sił partyzanckich, jak i cywilów
– mówią jednoznacznie: ubiegły rok należał do najbardziej krwawych od początku wojny.
Co gorsza nie ulega wątpliwości, że skala przemocy w najbliższym czasie nie osłabnie.
Razem czy osobno

Działania zbrojne prowadzone przez państw zachodnich nie tylko nie chcą wy- ją przede wszystkim do zapytania o przy-
ISAF oraz wojska koalicji antyterrorystycz- syłania w region konfliktu kolejnych kon- czyny stałego odradzania się partyzantki
nej (w ramach operacji „Enduring Fre- tyngentów, ale coraz wyraźniej domagają afgańskiej, której agresja jest niezmiennie
edom”) w ciągu ostatnich kilkunastu mie- się ich powrotu do domu. Już teraz NATO wymierzona w siły koalicjantów, rodzime
sięcy pozwoliły co prawda znacznie odda- ma problem z wypełnieniem swoich zobo- służby bezpieczeństwa, a także zwykłych
lić zagrożenie opanowania strategicznych wiązań – wciąż brakuje żołnierzy, zwłasz- cywilów. Niewątpliwie mają na to wpływ
przyczółków przez siły wroga, jednak sy- cza tych z mandatem do prowadzenia dwa główne czynniki. Pierwszy z nich to
tuacja w kraju jest daleka od stabilnej. Po- działań bojowych, niezbędnego sprzętu dramatyczna sytuacja ekonomiczna kraju,
nadto brak wyraźnego sukcesu militarne- (w szczególności potrzebnego do transpor- który jest całkowicie uzależniony od po-
go w Afganistanie i rosnąca liczba ofiar tu lotniczego) itp. mocy z zewnątrz. Według wskaźnika roz-
sprawiają, że w państwach kontrybuują- woju społecznego (Human Development
cych wojska do ISAF przyzwolenie na Aktywni partyzanci Index), Afganistan zajmuje 174 miejsce na
prowadzenie misji wyraźnie maleje. Licz- Lata zmagań militarnych w Afganista- liście 178 państw objętych badaniem. Bez-
ne sondaże wskazują, że społeczeństwa nie i ich dość ograniczony rezultat skłania- robocie sięga tam 40 proc. (w niektórych 

FORUM NATO
UK MOD/ISAF
regionach nawet 70 proc.), a około połowy ny przez zaniedbania w sferze cywilnej re- z tymi podmiotami, które mogą wspomóc
Afgańczyków żyje poniżej granicy ubó- konstrukcji kraju. Stąd aktywność wojsko- przede wszystkim odbudowę ekonomicz-
stwa. Nie powinno zatem dziwić to, że zde- wa NATO niemal od początku była tylko ną państwa, a także przyczynić się do bu-
cydowana większość walczących (nawet jednym z wielu obszarów zaangażowania dowy sprawnych instytucji administracji
80 proc.) to osoby sfrustrowane biedą, bra- sojuszu w Afganistanie. Siły ISAF, obej- państwowej, wymiaru sprawiedliwości, po-
kiem jakiejkolwiek perspektywy na polep- mując kontrolę nad kolejnymi PRT, wspo- licji, oświaty itp.
szenie swojego bytu przez nieudolne i sko- magają działania nakierowane przede
rumpowane władze. Wielu ochotników za- wszystkim na odbudowę podstawowej in- Czas na Unię Europejską
silających szeregi partyzantki to byli frastruktury (dróg, ujęć wody, szkół, szpi- Naturalnym partnerem NATO (ponad
żołnierze (lub dezerterzy) tworzonych tali), zapewniają ochronę tworzącym się połowa żołnierzy ISAF to Europejczycy)
z ogromnym wysiłkiem Afgańskiej Armii instytucjom administracji w realizacji projektów
Narodowej i policji. Obie te formacje nie centralnej i lokalnej, oferują W Afganistanie o charakterze cywilnym po-
wytrzymują konkurencji z nielegalnymi pomoc humanitarną, biorą można zbić fortunę winna być Unia Europejska,
grupami zbrojnymi, które oferują zarobki udział w procesie rozmino- która dysponuje instrumen-
nieporównywalnie wyższe (żołnierz ANA wywania kraju itp. Są także nie tylko na uprawach tami komplementarnymi
otrzymuje ok. 70–80 dol. miesięcznie, a na dość aktywne w zwalczaniu opium i przemycie. z tymi będącymi w posiada-
wypłatę nierzadko czeka miesiącami). narkobiznesu, choć tutaj, niu sojuszu. Choć rzadko
Wystarczy przypomnieć, że w połowie z oczywistych względów, Kraj ten dysponuje przyciąga to uwagę mediów,
2007 r., po wygaśnięciu trzyletnich kon- rola NATO pozostaje ogra-
traktów, tylko połowa zrekrutowanych żoł- niczona (niszczenie upraw
ogromnymi złożami Unia Europejska jest już de
facto od dawna obecna
nierzy chciała je odnowić. maku, urządzeń służących różnorodnych w Afganistanie, głównie po-
Drugim czynnikiem, który uniemożli- do jego produkcji czy ściga- przez udzielanie wsparcia
wia definitywne rozbicie nielegalnych grup nie osób zajmujących się bogactw mineralnych finansowego. W latach
zbrojnych w Afganistanie, jest ich dostęp handlem opium przez ISAF mogłoby zan- 2002–2006 Unia była drugim najważniej-
do źródeł finansowania. Przychody z nar- tagonizować lokalne społeczności oraz naszym donatorem pomocy finansowej dla
kobiznesu i dotacje sympatyzujących z bo- razić te siły na ataki prywatnych armii lo- Afganistanu (w sumie 3,7 mld euro – ra-
jownikami organizacji terrorystycznych na kalnych baronów narkotykowych). zem z budżetu UE i państw członkow-
całym świecie, swoboda przemytników Wszystkie wymienione wyżej działania skich). Sponsorowano projekty w dziedzi-
działających w rejonach nieszczelnej i sła- NATO w sferze pozamilitarnej mają nie- nach takich jak odbudowa instytucji demo-
bo strzeżonej granicy afgańsko-pakistań- wątpliwie pozytywny wpływ na stabiliza- kratycznych, reforma administracji pu-
skiej umożliwiają łatwe uzyskanie broni cję kraju. Warto jednak mieć świadomość, blicznej, rozwój infrastruktury, opieka
i środków finansowych na rekrutację no- że są one kroplą w morzu potrzeb. Poza zdrowotna, rolnictwo, rozwój obszarów
wych ochotników, niwecząc przy tym wy- tym, coraz bardziej paląca konieczność an- wiejskich, ochrona praw człowieka itp. Po-
siłki NATO, np. w sferze rozbrojenia nie- gażowania się sił ISAF w działania bojowe nadto, Komisja Europejska sporo zainwe-
legalnych ugrupowań zbrojnych czy kon- (należy pamiętać, że pozostałe 20 proc. stowała w projekty rozminowywania, po-
fiskaty uzbrojenia. afgańskich bojowników to ludzie o silnej moc dla uchodźców oraz kampanie anty-
motywacji ideologicznej, którzy nie zawie- narkotykowe.
Grzech zaniedbania szą broni w zamian za różnego rodzaju za- Z drugiej strony Unia długo opierała się
Wymienione powyżej czynniki wskazu- chęty ekonomiczne) może sprawić, że m.in. prośbom NATO, by zaangażować się
ją, że nawet najbardziej spektakularny suk- aspekty cywilne kampanii afgańskiej zo- w Afganistanie w sensie fizycznym, choć-
ces militarny w Afganistanie może w sto- staną zaniedbane. Dlatego sojusz powinien by przez wysłanie ekspertów do szkolenia
sunkowo krótkim czasie zostać zniweczo- podjąć na terenie Afganistanu współpracę policji. Wiele państw europejskich uważa-

|
ZAPIS FORUM
FORUM NA |
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU | | | | |
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |
BUNDESHEER
WSZECHOBECNA BIEDA
nie sprzyja stabilizacji politycznej Wspólna strategia
i militarnej w Afganistanie.
ło, że ich kontrybucje finansowe i militar-

ne (w ramach ISAF) to wystarczający wkład
gionie jako organizacja zdominowana
przez Amerykanów. Jedną z bardziej istot-
N ie ulega wątpliwo-
ści, że powodzenie
misji afgańskiej będzie
w kampanię afgańską. Dopiero w czerwcu nych kwestii, gdzie Unia mogłaby podjąć wymagało wypracowa-
ubiegłego roku Unia uruchomiła własną się mediacji, jest np. spór afgańsko-paki- nia wspólnej, spójnej
misję policyjną (EUPOL Afghanistan) stański o przebieg wspólnej granicy. strategii NATO i UE dla Afganistanu,
– prawie dwustu ekspertów w ciągu trzech w szczególności w takich dziedzinach
lat będzie szkolić afgańską policję i pracow- Droga do porozumienia jak reforma sektora bezpieczeństwa czy
ników wymiaru sprawiedliwości. Jak do tej pory współpraca sojuszu zwalczanie narkobiznesu, oraz dobrej
Unia, która ma już niezbędne doświad- i Unii Europejskiej, pomimo deklarowane- koordynacji aktywności pomiędzy tymi
czenie w powojennej rekonstrukcji (z du- go przez obie organizacje strategicznego organizacjami a rządem afgańskim.
żym powodzeniem przejęła trzy lata temu partnerstwa w sferze rozwiązywania kry- Wiele nadziei na lepszą synchronizację
dowodzenie operacją NATO w Bośni i Her- zysów, jest daleka od satysfakcjonującej.
cegowinie), powinna przede wszystkim Wiele przeszkód natury politycznej i for-
opracować spójny pakiet rozwiązań, któ- malnej (w tym np. sprzeciw Turcji wobec
re stopniowo poprawiłyby dramatyczną dopuszczenia Cypru i Malty do informa-
sytuację ekonomiczną kraju. Muszą one cji niejawnych NATO) sprawia, że kwestia
wyjść poza doraźną pomoc i zakładać afgańska przez wiele lat nie była porusza-
m.in. wyraźne zachęty dla potencjalnych na nawet w czasie wspólnych spotkań
inwestorów. przedstawicieli obydwu organizacji, a prak-
IRIN
Warto pamiętać, że wbrew powszechne- tyczna ich kooperacja jest bardzo utrudnio-
mu przekonaniu w Afganistanie można na lub wręcz zablokowana. OBOK działań militarnych i odbudowy
zbić fortunę nie tylko na uprawach opium Misja policyjna UE wystartowała z du- infrastruktury intensywnie zwalczany
jest narkobiznes. Na zdjęciu: niszczenie
i przemycie szmaragdów. Kraj ten dyspo- żym opóźnieniem, gdyż porozumienie upraw maku.
nuje ogromnymi złożami różnorodnych bo- z NATO w sprawie ochrony dla funkcjo-
gactw mineralnych, o czym doskonale wie- nariuszy UE w Afganistanie nie doszło do działań w sferze odbudowy cywilnej bu-
dzą Chińczycy. China Metallurgical Gro- skutku z powodu blokady tureckiej. Na dziła ostatnio propozycja powołania
up Corporation właśnie negocjuje z rzą- początku ubiegłego roku sam sekretarz Brytyjczyka, lorda Paddy’ego Ashdowna,
dem afgańskim kontrakt wart 3 mld dol. generalny NATO Jaap de Hoop Scheffer na stanowisko wysokiego przedstawicie-
(a potencjalnie wart nawet 24 mld dol.) na ubolewał nad brakiem satysfakcjonują- la ONZ w Afganistanie. Choć upadł
wydobywanie afgańskich złóż miedzi. cej współpracy między obydwoma orga- pomysł, by reprezentował on w tym
Nie mniej ważne od akcentu ekonomicz- nizacjami. Jeszcze bardziej krytycznie kraju także NATO i UE, dość solidny
nego jest zaznaczenie silniejszej obecności wypowiedziało się w ostatnich dniach na mandat (obszerniejszy niż ten, którym
politycznej Unii w Afganistanie. Długoter- ten temat kilku emerytowanych wojsko- dysponował jego poprzednik) miał po-
minowej stabilizacji w tym kraju nie uda wych wysokiej rangi (m.in. były szef Ko- zwolić temu znakomitemu dyplomacie
się zapewnić bez wsparcia innych aktorów mitetu Wojskowego NATO gen. Klaus na uporządkowanie dość chaotycznego
w regionie – Pakistanu, Iranu czy Chin. Nauman), którzy w swoim manifeście na- procesu cywilnej rekonstrukcji
Z wielu powodów (np. przypadek Iranu wołują do ściślejszej kooperacji NATO afgańskiego państwa. Niestety, rezygna-
skonfliktowanego ze Stanami Zjednoczo- i Unii Europejskiej.  cja Ashdowna nie skłania do optymi-
nymi w kwestii programu nuklearnego) UE Autorka jest analitykiem Polskiego stycznych prognoz. Dla zwykłego
jest bardziej politycznie akceptowalna do Instytutu Spraw Międzynarodowych Afgańczyka może ona oznaczać
prowadzenia koniecznego dialogu z tymi Napisz do autora: kolejny stracony rok.
państwami niż NATO, postrzegane w re- polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

NA CELOWNIKU
Jakość
zamiast ilości
Rozmowa z gen. bryg. Markiem
Ojrzanowskim, dyrektorem
Departamentu Transformacji MON
Kto jak kto, ale Pan na pewno wie, ja-
kiego wojska potrzebuje współczesna
Polska i jak to wojsko zbudować?
– W departamencie odpowiedzieliśmy
na to pytanie dokumentem „Wizja Sił
Zbrojnych RP 2030”, dostępnym na stro-
nie internetowej www.dt.mon.gov.pl.
I (2)
Wskazaliśmy tam zasadnicze kierunki

WIŚNIEWSK
zmian w siłach zbrojnych pozwalające

sprostać wyzwaniom XXI w. Nasze woj-
sko ma zapewnić obronę kraju, jak rów-
JAROSAW
nież być w gotowości do wypełnienia zo-

bowiązań międzynarodowych wynikają-
cych z członkostwa w NATO i UE.
„Wizja...” nie wspomina, jaką liczeb-

ność powinna mieć armia...
– Nie precyzujemy tej sprawy z uwagi armię nowoczesną, nie powinniśmy przy- większym stopniu. Stąd wymóg przygo-
na odległą perspektywę czasową. Kon- wiązywać uwagi do kwestii ilości. Po- towania sił uniwersalnych, mobilnych,
centrujemy się na problematyce uzyska- stęp technologiczny pozwala przy mniej- przydanych zarówno w obronie państwa,
nia określonych zdolności. „Wizja...” nie szej liczebności dysponować większym jak i w działaniach ekspedycyjnych.
ma charakteru dogmatu. Jesteśmy świa- potencjałem bojowym.
domi, że co pewien czas trzeba ją będzie „Wizja...” powstała również po to, by
aktualizować. Na jakie formacje powinniśmy stawiać reformowaniu systemu obronnego
w przyszłości? nadać charakter kompleksowy. Dziś
Zapytamy inaczej: jakie niepopularne – Wciąż będą potrzebne cztery rodzaje transformacja ma u nas jeszcze charak-
decyzje będą musiały zapaść w MON wojsk; może powstaną jeszcze dodatko- ter wyrywkowy. Tu coś zmienimy, tam
w najbliższych latach, aby urealnić powo wojska informacyjne. Musimy jednak zainwestujemy...
tencjał militarny Polski? pamiętać, że Polska nigdy nie będzie bra- – Reformy muszą mieć charakter kom-
– W wojsku najwyższą wartością jest ła udziału w działaniach militarnych sa- pleksowy. Musi istnieć jedna spójna, dłu-
jakość. Liczy się tylko ona. Decydujące modzielnie. Po to wstąpiliśmy do NATO gookresowa wizja przyszłości wojska,
zwycięstwa odnosiły armie mniejsze, ale i Unii, aby móc liczyć na koalicjantów. z której wynikną krótkoterminowe pro-
za to lepiej wyposażone, wyszkolone Natomiast w operacje międzynarodowe gramy inwestycji w konkretne zdolności
i sprawniej dowodzone. Jeśli budujemy Polska będzie się angażowała w coraz militarne. Teraz mamy dobry okres do
planowania zmian, bo w przyszłym roku
Wciąż mamy brygady rozpoczniemy, zgodnie z procedurami
pancerne, tymczasem po NATO, realizację programu rozwoju sił
zbrojnych na lata 2009–2018. W tej chwi-
raz ostatni użyto ich li taki program jest przygotowywany.
w walce 35 lat temu,
Wielu generałów łamało sobie głowę:
podczas wojny izraelsko- jak zmieniać nasze wojsko? Wiele z ich
-arabskiej. Nic nie zapo- pomysłów nie wytrzymało zderzenia
wiada, aby w przyszłości z biurokracją i niezrozumieniem.
– Dziś siłą napędową nowego myślenia
miało się to powtórzyć w dowodzeniu i kierowaniu wojskami są
w podobnym zakresie misje. One stwarzają potrzebę nowego

| |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO || | | | | |
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |
myślenia o walce. Wciąż mamy brygady zaliśmy ministrowi obrony w grudniu – Przed kilkoma laty przewodniczący
pancerne, tymczasem po raz ostatni uży- 2007 r. Wyodrębniliśmy tam dwa progi cza- Komitetu Wojskowego NATO mówił, że
to ich w walce 35 lat temu, podczas woj- sowe – rok 2012, zgodny z aktualnym pro- luka technologiczna między armią USA
ny izraelsko-arabskiej. Nic nie zapowia- gramem modernizacji sił zbrojnych, i rok a innymi sojusznikami wynosi około
da, aby w przyszłości miało się to powtó- 2018, zgodny z nowym, dekadowym cy- 20 lat. Biorąc pod uwagę dynamikę roz-
rzyć w podobnym zakresie. Tymczasem klem planowania obronnego w NATO. Szy- woju budżetu USA oraz doświadczenia
nasi żołnierze z 11 Dywizji Kawalerii Pan- kujemy jeszcze „Strategię transformacji”. zdobywane przez amerykańskich żołnie-
cernej biorą udział w misjach w Iraku rzy w kolejnych konfliktach, nieustannie
i Afganistanie. Przesiedli się z czołgów Słowo „rekomendacje” sugeruje szcze- się ona pogłębia. Dlatego nie możemy so-
na inne pojazdy i wykonują zupełnie in- gółowe rozwiązania praktyczne. bie pozwolić na marnowanie pieniędzy.
ne zadania. Tworząc armię XXI w., trze- – Odnoszą się one do szkolenia, organi- Musimy wypracować taką koncepcję sił
ba ją przystosować do wykonywania zu- zacji wojska i uzbrojenia. Zalecamy, by zbrojnych, która, gwarantując bezpieczeń-
pełnie innych zadań. stawiać na jakość, profesjonalizację, na- stwo kraju, będzie wpisywała się w nasze
bywać jak najnowocześniejsze systemy sojusze.
Czy na pewno potrafimy wyciągać uzbrojenia. Weźmy taki F-16. To nie tylko
wnioski z misji? statek powietrzny, ale również system bo- Czy potrzebny jest kolejny Strategicz-
– Z tymi wnioskami rzeczywiście nie jowy: od maszyny, przez zaplecze logi- ny Przegląd Obronny?
jest za dobrze. Pięć lat temu w Iraku żoł- styczne i infrastrukturę, po szkolenie per- – Pierwszy SPO zakończył się w 2006 r.,
nierze musieli sami opancerzać honkery. sonelu, które trwa wiele lat. I ten system a jego ustalenia trafiły na półkę. Tak na-
Minęło trochę czasu i w 2007 r. pojazdy nie może działać sam dla siebie, lecz rów-
naszego kontyngentu w Afganistanie rów- nież na rzecz innych systemów – morskich,
nież nie odpowiadały potrzebom misji. lądowych czy powietrznych. Analogicznie
Zatem albo mamy problemy z wypraco- musimy patrzeć na zakupy uzbrojenia ar- Powinniśmy mieć
waniem wniosków, albo z przekuciem ich tyleryjskiego i każdego innego. zwarte jednostki gotowe
na praktykę. Inny przykład: w 2005 r., kie-
dy dowodziłem brygadą, 12 DZ odbywa- Zasadniczym problemem wojska za- do użycia poza
ła ćwiczenia inspekcyjne. Przebiegały one wsze są pieniądze. granicami kraju,
według tego samego od lat schematu: za- – Całe NATO od dłuższego czasu ma z całym zapleczem
jęcie pozycji wyjściowej, zadanie bliższe, z tym kłopot. Sojusz ma dwa miliony żoł-
dalsze, odparcie kontrataku. Stale w tym nierzy, tysiące samolotów i śmigłowców, wsparcia i logistyki, by
samym miejscu na poligonie drawskim. ale gdy trzeba wysłać na misję dodatko- nie tworzyć ad hoc zbie-
Kiedy zaczynałem służbę jako podpo- wy batalion piechoty lub eskadrę śmi-
rucznik, ćwiczyliśmy tak samo. Przez kil- głowców, nie ma chętnych. Bo to kosztu-
raniny z kilku–kilkuna-
kadziesiąt lat nic się nie zmieniło. je. Wymóg przeznaczania na obronność stu jednostek
2 proc. PKB spełnia dziś w NATO tylko
Kto ma to zmienić? pięć państw. Trudno jest również sprostać
– Departament postuluje, by jak najszyb- tzw. celowi Robertsona. Tylko 14 krajom prawdę, to politycy powinni wypowie-
ciej powstało Centrum Doktryn i Szkole- udaje się mieć 40 proc. sił lądowych zdol- dzieć się, czy potrzebują kolejnego prze-
nia, które odpowiadałoby za systemowe nych do przerzutu, a 8 proc. gotowych lub glądu, bo to przede wszystkim do nich jest
zbieranie doświadczeń i opracowywanie zaangażowanych w operacje. A to są on adresowany. Są dwie metody postępo-
wniosków, a także za prowadzenie ekspery- wskaźniki skuteczności sojuszu. wania: przegląd robi się w miarę potrzeb
mentów i symulacji. Inna sprawa, że powin- lub cyklicznie. Jeśli zakładamy, że po-
niśmy mieć zwarte jednostki gotowe do uży- Różnica w finansowaniu armii („roz- winno się wykonywać go np. co cztery
cia poza granicami kraju, z całym zapleczem ziew finansowy”) przekłada się lata (tak robią Amerykanie), to my w de-
wsparcia i logistyki, by nie tworzyć ad hoc automatycznie na poziom wyszkolenia partamencie popieramy pomysł, by wy-
zbieraniny z kilkunastu jednostek... wojsk, ich wyposażenie oraz funkcjo- konać go w 2010 r., po kolejnym szczy-
nowanie. cie NATO. Spodziewamy się, że powsta-
…bo po powrocie z misji żołnierze ci – Powinniśmy dążyć do zlikwidowania nie wówczas nowa koncepcja strategicz-
rozjeżdżają się po kraju i ich doświad- dystansu w nakładach finansowych, jaki na sojuszu.
czenie ginie. dzieli nas od poziomu wydatków innych
– Ja pojechałem do Iraku ze swoją bry- armii w NATO. Średnia wydatków euro- Przy okazji sprawdzono by, w jakim
gadą w 2003 r. i miałem szczęście, bo pejskich państw sojuszu na jednego żoł- stopniu w 2010 r. udało się wdrożyć po-
przez kilka lat w jednostce służyli ludzie nierza wyniosła w 2007 r. 142 tys. dol. mysł uzawodowienia wojska i czy wy-
z dużym doświadczeniem operacyjnym. Natomiast w Polsce wydaliśmy tylko ciągnięto z tego wnioski...
Niestety później, za sprawą naturalnych 56,5 tys. dolarów. Najlepiej byłoby, aby – Transformacja musi mieć wsparcie.
ruchów kadrowych, rozjechali się po kra- Polska wydawała na obronność 2 proc. Nasz departament jest tylko narzędziem
ju. Ale w wybranych formacjach trzeba PKB roku bieżącego. Im mniejszy będzie w rękach decydentów. To politycy decy-
gromadzić takich żołnierzy. budżet MON, tym trudniej będzie wdra- dują o budżecie i kierunkach rozwoju
żać profesjonalizację, kupować nowocze- kraju, oceniają zagrożenia i korygują po-
„Wizja...” nie zawiera zbyt wielu sne uzbrojenie i finansować misje. mysły generałów. Od nich oczekujemy
konkretów... wskazówek. 
– Propozycje są zawarte w innych doku- Nawet jeśli MON będzie miało większy
mentach: opracowanych przez nas „Reko- budżet, to i tak przy tej dysproporcji Rozmawiali
mendacjach transformacji”, które przeka- nie dogonimy sojuszników... Artur Goławski i Włodzimierz Kaleta

AAAAAAA PROBLEMY
WOJSKO AAAAAAAA
NASTROJE ZAŁOGI
pogorszyły doniesienia
o łapówkach wśród
oficerów i podoficerów
ośrodka.
SPRAWA DLA „PO ROMAN PRZECISZEWSKI
Problem znany jest wszystkim: chodzi o pensje i zaszeregowania. Szkoda tylko,

że w tej przepychance przyjęto zasadę, że wszystkie chwyty są dozwolone...
a internetowym forum „Ga- pi żart albo jakiś kawał – najpierw spokoj- dą informację należy opatrzyć klauzulą: do
zety Pomorskiej” w rankin- nie próbuje wytłumaczyć się Jacek Żakow- komentatora Żakowskiego.
gu tematów najczęściej ko- ski z „Polityki”. Tymczasem na forum re- – To nie są żarty? Naprawdę? Jeżeli więc
mentowanych od kilku tygo- gionalnej gazety ten sam redaktor Żakow- „Polska Zbrojna” będzie o tym pisać, pro-
dni bezapelacyjnie prym ski dobitnie pisze: „Przyjęliście dobrą, me- szę podkreślić, że ja nie miałem i nie mam
wiodą „kontrowersje wokół dialną strategię w tej sprawie, a ja mógł- z tym wszystkim nic wspólnego. Ktoś bez-
1 Ośrodka Szkolenia Kierowców w Gru- bym wam pomóc odpłatnie odnośnie do czelnie się pode mnie podszył. Tylko dla-
dziądzu”. Sprawa wywołuje potężne emo- spraw Kodeksu Pracy i spraw socjalnych. czego? – mówi już wzburzony Jacek Ża-
cje. Angażują się w nią również, tak przy- Mógłbym zaangażować inspektora pracy, kowski. Odpowiedź na postawione przez
najmniej wynika z nadsyłanych e-maili, komendanta Prokuratury Wojskowej i in- niego pytanie dla wielu jest prosta: naj-
dziennikarze prasy centralnej. Jednym nych”. W kolejnym poście redaktor Żakow- prawdopodobniej komuś zależało, by po-
z nich ma być... ski prosi o „opisywanie w miarę szczegó- kazać, że „afera w 1 OSK” idzie już w Pol-
– Ja? To chyba jakaś pomyłka. W ogóle łowo problemów”, adresatom gwarantuje skę. Skoro nawet „Polityka” bierze się za
nie znam tematu i jeżeli pojawiło się przy pełną anonimowość i podaje swój adres temat, to może będą tego reperkusje. Ja-
nim moje nazwisko, to jest to jedynie głu- w „Polityce”. Akcentuje przy tym, że każ- kie konkretnie? Oczywiście polegające

| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO| | | |
znaczy, że ktokolwiek myślał o przerwa-

niu pracy...
Podpułkownik Andrzej Kaczorowski,
komendant 1 OSK, mówi podobnie: o moż-
liwości strajku nigdy od nikogo nie słyszał.
Wie, że pensje pracowników wojska są ni-
skie, ale czy to on jest temu winien? Nad-
mieniał o tym w niejednym meldunku do
wyższych przełożonych. I nic, cisza. Fakt,
tylko do czasu. Bo teraz jest już kanonada
na całego.
Oskarżenia i kontrreakcje
Trzeci pracownik wojska 1 OSK: – Na
internetowym forum jest chyba goręcej niż
w samym ośrodku...
Rzeczywiście – internetowemu forum
gazety natychmiast przybyło co najmniej
kilkuset respondentów. Bez wątpienia przy-
czyniła się do tego informacja, że „gazeta
nie ponosi odpowiedzialności za treść opi-
nii zamieszczanych przez internautów”. Po
krótkim zalogowaniu się, bez podawania
jakichkolwiek swoich danych, na forum
można pisać wszystko. Nie ulega wątpli-
wości, że poczucie anonimowości wyzwo-
liło u wielu pseudoodwagę i skrajny kry-
tycyzm w ocenie realiów.
Marek Markoni, radca prawny 1 OSK:
– Początkowo myślałem, że powinniśmy
wejść na drogę prawną. Na tym forum
wszem i wobec obraża się przecież ludzi
z imienia i nazwiska. Pojawiają się sformu-
łowania, które godzą w dobre imię konkret-
OLITYKI”
nego człowieka. Potem jednak przeanali-
zowałem: a kogo będziemy oskarżać? Ano-
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
nimowych internautów? To przypomina-

łoby szukanie wiatru w polu...
Temat „kontrowersji wokół 1 Ośrodka
Szkolenia Kierowców w Grudziądzu” jest
zatem wciąż aktualny. W dotychczaso-
wych e-mailach pisano już o układach,
prywacie, złodziejstwie, korupcji, lewych
na tym, że już wkrótce ze służbowych wprost: chodziło o klasyczne łapówki, rów- przetargach i zatrudnianiu „samych swo-
stołków spadnie cały sztab grudziądzkie- nież w 1 OSK. Weszliśmy z hukiem, za- ich”. Tymi ostatnimi mieli być byli żoł-
go ośrodka. trzymaliśmy podejrzanych. W sumie 20 lu- nierze zawodowi, którym po zdjęciu mun-
dzi z Ostródy i Grudziądza. durów zależało na jakiejkolwiek pracy, na-
Kanonada na całego Wkrótce „Gazeta Pomorska” ponownie wet za minimalną stawkę. Tym samym
Pracownik wojska 1 OSK: – Lekko nie wróciła do tematu grudziądzkiego ośrod- obniżali poprzeczkę wymagań pozosta-
ma. Pensje są takie, jakie są. Minimalne. ka. Tym razem informowała, że ok. 400 łych pracowników wojska, a „wojskowe
Dlatego często nie wystarcza do pierwsze- pracowników wojska 1 OSK jest już u gra- kolesiostwo coraz bardziej dawało o so-
go. Ludzi łatwo więc wyprowadzić z rów- nic psychicznej wytrzymałości. Jedni, bie znać”.
nowagi... m.in. instruktorzy jazdy i wartownicy, raz Były żołnierz, teraz pracownik wojska:
Niektórych do pasji doprowadziła po- po raz odchodzą, a drudzy coraz bardziej – Kolesiostwo? Niech ktoś odważy się po-
dobno informacja zamieszczona w miej- się buntują. „Nastroje załogi pogorszyły wiedzieć mi to w oczy. Mój etat został zli-
scowej gazecie, że „w 1 OSK aresztowano doniesienia sprzed kilku dni o łapówkach kwidowany i musiałem zdjąć mundur.
dwudziestu wojskowych i cywilów, którym wśród oficerów i podoficerów ośrodka. Przyjąłem etat cywilny i nikomu się nie ża-
wojskowe organa ścigania przedstawiły za- Dlatego niektórzy chcieli przeprowadzić lę, że w zawodowej służbie wojskowej
rzuty łapówkarstwa”. akcję protestacyjną. Odstąpili jednak od mógłbym być dłużej, choćby do pełnej wy-
Płk Jarosław Żelazek, szef Wojskowej niej, bo są pracownikami resortu siłowe- sługi...
Prokuratury Garnizonowej w Elblągu: go” – nadmieniała gazeta. Płk Jarosław Żelazek z WPG w Elblą-
– Zajmowaliśmy się łapówkami w ostródz- Inny pracownik wojska 1 OSK mówi: gu: – Sprawa, którą obecnie prowadzimy,
kim ośrodku szkolenia kierowców. Przy – Z tym strajkiem to przesada. Nerwy nie ma nic wspólnego z zarzutami, które
okazji wyszły wątki dodatkowe. Mówiąc rzeczywiście puściły, lecz to wcale nie pojawiły się na forum tamtej gazety. 

AAAAAAA PROBLEMY
WOJSKO AAAAAAAA
Nie ulega natomiast wątpliwości: płace Czwarty pracownik wojska 1 OSK: padły zapewnienia, że od 1 stycznia wyna-
pracowników wojska w 1 OSK są niskie, – A powiedział ktoś panu, że w Rejonowej grodzenia pracowników wojska wzrosną
niższe nawet niż w pozostałych jednost- Bazie Materiałowej, niemal po sąsiedzku, średnio o 299 zł. Jednakże 22 stycznia De-
kach i instytucjach MON. W grudziądz- też szukają wartowników i dają nieco wyż- partament Budżetowy MON poinformo-
kim ośrodku średnia to obecnie 1523 zł, sze stawki? Tylko że z naszych chłopaków wał związek, że podwyżka będzie jedynie
podczas gdy gdzie indziej w resorcie nikt tam nie przejdzie, bo w „erbeemce” o 176 zł. Atmosfera znowu zrobiła się na-
– 1763 zł. trzeba patrolować, chodzić po terenie, a nie pięta, a naszemu związkowi zaczęto wy-
Piotr Gołębiewski, główny księgowy godzinami siedzieć na mniej lub bardziej stawiać rachunki za ustępliwość. Tylko że
grudziądzkiego ośrodka: – Trzy lata temu wygodnym krzesełku... my w ogóle nie ustąpiliśmy...
mogliśmy dać ludziom jedynie 66 zł pod- W sali grudziądzkiego klubu NOT pa-
wyżki brutto, dwa lata temu – 17,50, „Solidarność” to zmieni nuje atmosfera jednomyślności: obecną sy-
a w roku ubiegłym – 100. W efekcie zosta- W grudziądzkim klubie NOT odbywa tuację, taki sposób traktowania pracowni-
liśmy na szarym końcu. To jednak wcale się spotkanie „wszystkich zainteresowa- ków wojska, może zmienić tylko niezależ-
nie znaczy, że wartownicy zostali najbar- nych założeniem »Solidarności« w garni- na „Solidarność”. Dlatego kilkunastu
dziej pokrzywdzeni. zonie”. Związek ma zmienić realia pracy przedstawicieli oddziałów wart cywilnych
Młodszy wartow- w jednostkach MON. Upomni się o należ- 1 OSK i składu 2 Pułku Komunikacyjne-
W grudziądz- nik ma blisko ne prawa pracownicze i zacznie walczyć go powołuje Międzyzakładowy Komitet
kim ośrodku, który „Solidarności”. Na pierwszy ogień ma iść
obecnie przede wszystkim sprawa zaszeregowania wartowników, któ-
przygotowuje kierowców z po- rzy nie chcą już być traktowani jako robot-
boru dla Sił Zbrojnych RP, już
nicy potrzebujący nadzoru.
wkrótce zmienią się realia.
Armia ma być przecież zawo- Apel o rozwagę
dowa, więc po co jej takie
jednostki wojskowe Podpułkownik Andrzej Kaczorowski:
jak ta? – Skoro pracownicy chcą powołać jeszcze
jeden związek zawodowy, ja nie mam nic
przeciw temu. Tylko szanujmy się wzajem-
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI nie, niech nie padają bezpodstawne oskar-
żenia, niech nie będzie zawiści i wrogości.
Władysław Zdrojewski: – Robienie szumu,
że to właśnie wartownicy są najbardziej bi-
ci po kieszeni, jest niepoważne. Podobnie
jak głosy na forum internetowym, że war-
townicy na co dzień chodzą z bronią i je-
85 proc. średniego uposażenia w 1 OSK, o godne wynagrodzenia cywilów w resor- żeli będą jeszcze bardziej zdesperowani, to
a wartownik 92 proc. Od stanowiska star- cie. Na sali jest około trzydziestu osób. Kil- może być różnie.
szego wartownika płace przekraczają wy- kuosobowe prezydium złożone z przedsta- Problem znany jest więc wszystkim: cho-
sokość średniego wynagrodzenia... wicieli „Solidarności” różnych szczebli dzi o pensje i zaszeregowania pracowni-
Dlaczego uwagę skupiono teraz na war- oraz delegacje wartowników 1 OSK, miej- ków wojska. Szkoda tylko, że w tej prze-
townikach? Z prostej przyczyny: o ile w scowego składu należącego do 2 Pułku Ko- pychance przyjęto zasadę, że wszystkie
pierwszych postach na internetowym fo- munikacyjnego i wspomnianej już RBM. chwyty są dozwolone. Szkoda też, że raz
rum powoływano się na racje wszystkich Niemal wszyscy wierzą, że „Solidarność” po raz zwyciężają emocje. Na szczęście są
pracowników wojska 1 OSK, o tyle ostat- pokaże, co potrafi. Niemal, gdyż cztero- również apele o rozwagę i rozsądek. Ostat-
nio swoje pretensje prezentują jedynie ci, osobowa delegacja z „erbeemki” niespo- nio jeden z internautów napisał: „Módlcie
którzy są na etatach w Oddziale Wart Cy- dziewanie nie poddaje się emocjom. – Przy- się, żeby za te wszystkie bzdury, które tu
wilnych. szliśmy tylko na rekonesans. Informacje wypisujecie na dowództwo 1 OSK, nie wy-
Władysław Zdrojewski, komendant o tym spotkaniu przekażemy ludziom i za- rzucili nas z pracy”. Inny dodał, że być mo-
OWC w 1 OSK: – Jestem jedynym byłym stanowimy się, co robić dalej – mówi jeden że wartownicy i tak zapłacą frycowe za tę
żołnierzem zawodowym w tej grupie. z panów. awanturę. Wystarczy przecież, że ochronę
Wśród wartowników można znaleźć kil- Sławomir Szołtiski, przewodniczący obiektów wojskowych MON zabierze
ku byłych policjantów i ludzi w średnim NSZZ PW w 1 OSK: – Przewodniczącym OWC i powierzy SUFO, płacąc za to z fun-
wieku. Najstarszy ma 60 lat, najmłodszy zostałem niedawno, mam za to 1166 zł mie- duszu przeznaczonego na usługi. Tym sa-
– połowę mniej. W każdym razie śred- sięcznie i 5 proc. premii. Najbardziej zabo- mym zdejmie sobie kłopot z głowy i zaosz-
nia nie przekracza 45 lat. Wykształcenie: lały mnie opinie, że nasz związek jest słu- czędzi na funduszu płac. Kolejny interne-
od podstawowego do nawet wyższego. gusem i siedzi w kieszeni dowódców. To towy dyskutant przypomina natomiast, że
I duża rotacja. Rok temu z oddziałem po- jest zwyczajne kłamstwo. Mamy świado- w grudziądzkim ośrodku, który obecnie
żegnało się 17 wartowników, teraz kolej- mość, że podwyżki płac nie zależą od na- przede wszystkim przygotowuje kierow-
nych trzech powie „do widzenia”. Praca szego komendanta, tylko od kierownictwa ców z poboru dla Sił Zbrojnych RP, już
nie jest trudna, gdyż sprowadza się jedy- MON. Dlatego właśnie pod tym adresem wkrótce zmienią się realia. Armia ma być
nie do 12–14 dwunastogodzinnych dyżu- kierujemy wszystkie pretensje i propozy- przecież zawodowa, więc po co jej takie
rów w ciągu miesiąca. Połowę tego cza- cje. Pod koniec listopada ubiegłego roku jednostki wojskowe jak ta? Ciąg dalszy
su spędza się w wartowni, połowę na po- wydawało się, że postulaty związkowe zo- niewątpliwie nastąpi. 
sterunkach. A pensja, wiadomo, nie satys- stały wreszcie zrozumiane. Na posiedze- Napisz do autora:
fakcjonuje... niu sejmowej Komisji Obrony Narodowej roman.przeciszewski@redakcjawojskowa.pl

||
ZAPIS FORUM
ZAPIS ||
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU | | | | | | | |
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO

WOJSKO PROFESJONALIZACJA
W „zielonej” części Dęblina restrukturyzacja wciąż daje o sobie znać
i dlatego raz po raz znikają jednostki, a w ich miejsce pojawiają się nowe.
Czy teraz, po wprowadzeniu zawodowstwa, ta praktyka się zmieni?
ROMAN PRZECISZEWSKI
Mniejszy czyli większy

Gdzie kończy się plotka, a zaczyna li lotniczej, ze „Szkołą Orląt” na czele, rzy żołnierze zawodowi zostali teraz na
prawdziwe planowanie, nadal nie wiado- takich restrukturyzacji nie było i raczej lodzie.
mo. Ppłk Jan Butrym, ostatni szef szta- nie będzie. Jakich restrukturyzacji? Lu-
bu 1 Pułku Drogowo-Mostowego w Dę- dzie wymieniają jednym tchem: na ba- BEZ ETATU
blinie, doskonale pamięta odprawę sprzed zie ośrodka szkolno-remontowego wojsk – Przepraszam, ale akurat ja miałem
trzech lat. „Dęblin już wkrótce zostanie inżynieryjnych najpierw powstał 7 Pułk pełną świadomość, że idę do jednostki,
wycięty” – szeptano wtedy, i robiło się Pontonowy, lecz już wkrótce został prze- której niebawem już nie będzie – akcen-
nerwowo. Jeden z wyższych przełożo- formowany w ośrodek przechowywania tuje ppłk Janusz Bogucki, formalnie
nych umiejętnie gasił emocje. Mówił sprzętu. Niebawem z ośrodka znowu zro- ostatni dowódca 1 pdm, a od kilkunastu
– nieoficjalnie, ale sugestywnie – że „nic biono pułk, jednak drogowo-mostowy. dni – zgodnie z rozkazem – dowódca gru-
z tego nie będzie”, „prędzej mi tu kaktus Mało tego – gdy pułk naprawdę spraw- py likwidacyjnej.
wyrośnie” i że „jeżeli już rozpoczną się dził się w czasie powodzi w 1997 r., pod- Podpułkownik Bogucki dobrze wie,
cięcia w wojskach inżynieryjnych, to na jęto decyzję, by w tych samych kosza- co znaczy restrukturyzacja. Był szefem
pierwszy ogień pójdzie trzeci pułk rach powołać kolejną jednostkę inżynie- saperów 4 Dywizji Zmechanizowanej,
z Chełmna, a nie wy”. ryjną, czyli batalion ratownictwa inży- gdy nagle jego dywizja została zlikwi-
I co? Wszystko po staremu. Przełożo- nieryjnego. Kadrę ściągano z całej Pol- dowana. Rodzinę zostawił w Krośnie
ny jest już w cywilu i nikt do nikogo nie ski, od Tarnowskich Gór po Przemyśl. Odrzańskim, a sam spakował walizki
może mieć pretensji. Natomiast „zielo- Nie obiecywano jej złotych gór, tylko i wyjechał. Najpierw przeniósł się do
na” część Dęblina kolejny raz okazała się pewną przyszłość. Niestety, wszystko Brzegu, a gdy skończyła mu się kaden-
nieprzewidywalna. W „niebieskiej”, czy- prysło niczym bańka mydlana i niektó- cja na stanowisku szefa sztabu 1 Bryga-

| | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |
ROMAN PRZECISZEWSKI (3)

– 1 BATALION DROGOWO-MOSTOWY, którym
dowodzę, jest praktycznie większy niż były pułk.
To jednostka o znacznie większym potencjale
– podkreśla ppłk Roman Szydlik. PO ROZFORMOWANEJ JEDNOSTCE pozostała jedynie tablica.
dy Saperów, natychmiast zameldował nie nowa jednostka w Dęblinie powoli sze niż w ubiegłym! Optymizm szybko
się w Dęblinie. Czekało tu na niego za- zaczyna wpisywać się w wojskową ma- jednak gaśnie. Dlaczego? Ponieważ już
danie, które dla żołnierza nie brzmi naj- pę Polski. wkrótce nie będzie poboru! W sztabie
lepiej: rozliczyć jednostkę. Albo inaczej – 1 Batalion Drogowo-Mostowy, któ- nowego batalionu wzięto to jednak pod
– rozliczyć dwie jednostki, gdyż prze- rym dowodzę, jest praktycznie większy uwagę i wypracowano nową strategię
łożonym chodziło zarówno o 1 pdm, niż były pułk. To jednostka o znacznie działania. Czyli: skoro za kilkanaście
który istniał dwanaście lat, jak i o bata- większym potencjale – podkreśla ppłk miesięcy kilkuset żołnierzy służby za-
lion ratownictwa inżynieryjnego, które- Roman Szydlik. sadniczej musi zastąpić wcale nie mniej-
go historia była znacznie krótsza. W ostatnich miesiącach miejsce 1 pdm sza liczba szeregowych zawodowych
– Grupa likwidacyjna powinna wywią- oraz batalion ratownictwa inżynieryjne- i nadterminowych, to trzeba ich pozy-
zać się z zadania do końca marca. Do tego zajął 1 Batalion Drogowo-Mostowy. skać. Jak? Na ten temat trwa ożywiona
go czasu musimy przekazać Wojskowe- To zupełnie nowa, nieznana dotąd struk- dyskusja:
mu Oddziałowi Gospodarczemu w Dę- tura. Kpt. Robert Bąkowicz, szef sztabu – Kierowców z kategorią C+E łatwo
blinie 255 egzemplarzy ciężkiego sprzę- batalionu, ukonkretnia, że w pododdzia- nie zdobędziemy. W cywilu oferuje się
tu inżynieryjnego, m.in. kutry, spychar- le są następujące kompanie: dowodzenia, im przecież nie mniejsze pieniądze. Po-
ki, samochody Ural i parki pontonowe, drogowo-mostowa, mostowa, pontono- dobnie jest z operatorami sprzętu – pada
do tej pory użytkowane przez pułk oraz wa, budowy podpór mostowych i ratow- pierwsza uwaga.
batalion ratownictwa inżynieryjnego – – Powinniśmy więc pozyskiwać ludzi
relacjonuje ppłk Bogucki. WSZYSTKIE PLANY SĄ bez zawodu, z pewnymi obostrzeniami.
Grupa likwidacyjna to obecnie 22 lu- NIBY WIARYGODNE. Na przykład, że za kurs zrobiony przed
dzi. Głównie tych, którzy nie dostali jesz- powołaniem do zawodowej służby, za
cze propozycji objęcia nowego etatu. JEDNAK GDY PRZYCHODZI który płaciło wojsko, trzeba będzie od-
Spośród nich w najgorszej sytuacji znaj- DO PODSUMOWANIA służyć odpowiedni okres. Inaczej szere-
duje się trzech podpułkowników oraz gowy zawodowy zrobi uprawnienia
sześciu majorów, dla których podobno RACHUNKÓW, i szybko ucieknie do firmy cywilnej, któ-
nigdzie nie ma już miejsca. Należy do SZYBKO OKAZUJE SIĘ, ra da mu wyższą pensję...
nich także niedawny dowódca batalionu Propozycja goni więc propozycję,
ratownictwa inżynieryjnego. Kilka lat te-
ŻE DĘBLIŃSKI BATALION a w nowej jednostce inżynieryjnej prze-
mu zamienił Kazuń na Dęblin, zaczął ży- DROGOWO-MOSTOWY konują, że nie boją się zawodowstwa.
cie na dwa domy, a dzisiaj płaci frycowe BĘDZIE DROŻSZY Wszystkie plany są niby wiarygodne,
za swą dyspozycyjność. wszystkie też zmierzają do profesjonali-
NIŻ LIKWIDOWANY PUŁK zacji służby. Jednak gdy przychodzi do
AMBITNE PLANY podsumowania rachunków, szybko oka-
– Mam nadzieję, że to się zmieni i że nictwa inżynieryjnego. Wszystkie roz- zuje się, że dębliński batalion drogowo-
każdy dobry żołnierz dostanie propozy- winięte, wszystkie z nowymi zadaniami. mostowy będzie znacznie droższy niż li-
cję kontynuacji służby – wierzy ppłk Ro- I jeszcze jedno: do tej pory w pułkowym kwidowany pułk. Więcej pieniędzy trze-
man Szydlik. On także przyszedł tu batalionie było średnio 50–60 żołnierzy ba będzie przeznaczyć na pensje, a już
z Kazunia i nie dopuszcza do siebie my- zawodowych, w tym jest ich prawie trzy- teraz trzeba znaleźć ponad 3 mln zł na
śli, że w najbliższym czasie kolejny raz krotnie więcej. – Każdy z żołnierzy za- modernizację koszarowej infrastruktury
mogłoby dojść do weryfikacji planów wodowych z Dęblina do stopnia kapita- i przystosowanie jej do potrzeb służby
wyższych przełożonych i że niepewność na włącznie otrzymał zatem propozycję zawodowej. Czy te bariery finansowe da
zagościłaby w garnizonie na dłużej. Pla- etatu – podkreśla Bąkowicz i wskazuje się pokonać? Jeżeli nie, to historia bata-
ny zaś są ambitne – grupa likwidacyjna na jeszcze inny element, dzięki któremu lionu może być bardzo krótka. 
podsumowuje działalność dotychczas batalion sytuuje się znacznie wyżej od
funkcjonujących w garnizonie jednostek byłego pułku. W tym roku wcielenia sze- Napisz do autora:
inżynieryjnych, gdy tymczasem zupeł- regowych służby zasadniczej będą więk- roman.przeciszewski@redakcjawojskowa.pl

WOJSKO LOTNICTWO
Przykład idzie
z Krzesin PIOTR LASKOWSKI
F-16 po raz kolejny wymusił przeobrażenia w Siłach

Powietrznych. Od 1 kwietnia br. zmienia się organizacja
pracy bazy w Krzesinach, a nawet jej nazwa.
Siły Powietrzne nie ukrywają, że naj- Tradycje lotnicze rozwiązywanych
ważniejszy w 2008 r. jest dla nich nowy eskadr przejmie nowa baza. Zniknie więc
program dotyczący bazy w Krzesinach, dotychczasowa numeracja, a dla odróżnie-
ponieważ, jeśli się sprawdzi, zostanie nia wprowadzony zostanie tylko wewnętrz-
wprowadzony także w innych bazach lot- ny podział na 1 i 2 eskadrę (pododdział).
niczych w całej Polsce. – Dużo mówili- Dowódcy pododdziałów zachowają etaty
śmy o tym programie w zeszłym roku, podpułkownikowskie (podwyższona gru-
a teraz wreszcie będzie można go urucho- pa z 15 na 15A) i będą podlegać dowód-
mić – mówi szef szkolenia SP gen. bryg. cy grupy działań lotniczych (podpułkow-
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
pil. Anatol Czaban. Program ma pomóc nik z najwyższą grupą uposażenia 15C).
lepiej zorganizować szkolenie szczegól- Dowódca grupy nie będzie zastępcą do-
nie na samolotach F-16 i C-130 Hercules, wódcy bazy, jak pierwotnie planowano.
kiedy już przylecą do Polski. Przyjęto bowiem założenie, że dowódcą
bazy zostanie pułkownik pilot, jego zastęp-
ZMIANY, ŻEBY BYŁO LEPIEJ cą także pułkownik, ale o specjalności in-
Nowy etat bazy jest zatwierdzony i od żynieryjno-lotniczej. Będzie on wspierał ny narodowej Aleksander Szczygło pod-
1 kwietnia 2008 r. rozpoczyna ona dzia- dowódcę pod względem technicznym pisał przeformowanie brygad lotnictwa
łalność jako nowa struktura. W związku w sprawach logistyki i obsługi samolotów. taktycznego na dowództwa skrzydła lot-
z tym do 31 marca nastąpi przeformowa- Dowódca grupy lotniczej jako zastępca nictwa taktycznego, nic takiego się nie
nie 3 i 6 eskadr, a także dotychczasowej musiałby dowodzić pozostałymi grupami, stało. Na razie więc trwają w tej sprawie
bazy w 31 Bazę Lotnictwa Taktycznego. czyli wsparcia i obsługi. Taka funkcja mo- uzgodnienia ze Sztabem Generalnym WP.
Jej dowódca płk pil. Rościsław Stepaniuk głaby mu komplikować prowadzenie szko- – Myślę, że do końca 2008 r. skrzydła do
zapoznał się już z nową dokumentacją lenia lotniczego. Sił Powietrznych jednak wprowadzimy
i według niego ten program pilotażowy W bazie powstają jeszcze dwa nowe sta- – mówi płk Waldemar Kamiński, szef wy-
odniesie sukces. Specjaliści z dowództwa nowiska: dowódcy obsługi i dowódcy działu organizacyjnego SP. Dowództwo
SP uważają, że po trzech miesiącach je- wsparcia. Nie będzie w niej z kolei szefa skrzydła będzie kierować bazami, a także
go funkcjonowania będzie można wysnuć szkolenia i logistyki. Szkolenie specjali- nadzorować funkcjonowanie całego lot-
wnioski związane z przeformowaniem po- styczne zostanie zorganizowane w gru- nictwa na terenie skrzydła.
zostałych baz lotniczych i eskadr. pach, a ogólnowojskowym zajmie się no- W Siłach Powietrznych chcą, żeby
W nowej bazie szczególny nacisk poło- wa sekcja szkoleniowa w sztabie bazy. w skrzydłach obowiązywała struktura wy-
żono na sprawne szkolenie lotnicze, za któ- Obecnie szef sztabu nie odpowiada za to działowa, a nie, jak obecnie, sekcyjna, któ-
re będzie teraz odpowiedzialny dowódca. szkolenie, ale w nowej strukturze już tak. ra pokrywa się ze strukturą baz lotniczych.
Wcześniej nie miał tego w obowiązkach. Dowódca SP gen. broni pil. Andrzej Ludzie nie mają więc możliwości awan-
Eskadry, które wejdą w skład bazy, nie bę- Błasik chciałby, żeby dalsze zmiany po- su. Brygady tworzono z założeniem, że
dą już eskadrami w dotychczasowym prawiające efektywność wykonywania będą im podlegać tylko eskadry. Dowód-
kształcie, tylko pododdziałami tzw. grupy działań lotniczych rozpoczęły się już od ca brygady dowodził blisko tysiącem lu-
działań lotniczych. – Dla nas w organiza- 2009 r. Zapewne jako jedna z pierwszych dzi i dlatego miała ona w swej strukturze
cji lotów nic się nie zmieni, ponieważ ele- transformację przejdzie 33 Baza Lotni- sekcje. W momencie, gdy podporządko-
menty nowego szkolenia ćwiczyliśmy już cza w Powidzu, która będzie wspierać wano brygadom bazy, jest w niej teraz po-
wcześniej. Takie są światowe tendencje 14 Eskadrę Lotnictwa Transportowego. nad cztery razy więcej personelu. Liczba
– uważa dowódca 3 elt ppłk pil. Cezary zadań więc wzrosła, a wydolność dowo-
Wiśniewski. Nie zmienią się także profile NIELOTNE SKRZYDŁO dzenia nie. Mimo kłopotów ze skrzydła-
dotychczasowej działalności eskadr. I tak Zmiany w bazach wyprzedziły nawet mi lotnictwa taktycznego w Dęblinie ma
nowy pododdział wywodzący się z do- powstawanie skrzydeł, czyli ich jedno- powstać do końca października tego roku
tychczasowej 3 elt będzie dalej ukierunko- stek nadrzędnych. Kiedy już wydawało skrzydło szkolne. 
wany na szkolenie pilotów, a powstały się, że skrzydła rozpoczną działanie od Napisz do autora:
z 6 elt – na działania uderzeniowe. tego roku, ponieważ były minister obro- piotr.laskowski@redakcjawojskowa.pl

| | | | | |
waszym zdaniem
W związku z licznymi spekulacjami w mediach
na temat tragicznych wydarzeń w Nangar Khel
na terenie Islamskiej Republiki Afganistanu
16 sierpnia 2007 r., w tym manipulowaniem
faktami czy wręcz pomówieniami pod adresem
kapitana WP Olgierda C., informujemy, że:
Znając cechy charakteru, osobowość, sposób myślenia i pro-

fesjonalne przygotowanie zawodowe naszego syna, brata,
męża i ojca – kapitana Olgierda C., a przede wszystkim
w świetle posiadanej przez nas wiedzy i informacji związanych z tym wyda-
rzeniem, jesteśmy całkowicie pewni, że nie wydał on rozkazu ostrzelania
obiektów cywilnych, czego efektem była tragiczna śmierć mieszkańców
wioski Nangar Khel.
Olgierd jest oficerem rozważnym w działaniu i podejmowanych decyzjach,
uczciwym i wyjątkowo honorowym, cieszącym się pełnym zaufaniem prze-
łożonych. Wyjątkowo lojalny w stosunku do przełożonych i podwładnych.
Prymus WSOWZmech we Wrocławiu. Posiada doświadczenia ze służby
w misjach pokojowych. Odbył stosowne szkolenia w USA – ostatnie na kil-
ka tygodni przed wylotem do Afganistanu, przygotowujące go do działań
w tamtych warunkach. Przyszło mu jako dowódcy wykonywać obowiązki
w niezwykle trudnej i niebezpiecznej misji, gdzie on i jego podwładni nie-
jednokrotnie narażeni byli na utratę zdrowia lub życia.
O jego profesjonalizmie świadczy fakt, że wysłany na tak odpowiedzialną
misję ISAF w I zmianie, dzięki swojej wiedzy, zmysłowi dowódczemu, umie-
jętności planowania i przewidywania, znajomości obowiązujących proce-
dur ISAF, wrócił do kraju ze wszystkimi żołnierzami, z którymi wyjechał.
Tego życzymy każdemu dowódcy.
2009: SEPARACJA W skrajnie niekorzystnych warunkach przejmował i organizował bazę
w Wazi Khwa, borykając się z wyposażeniem i wieloma innymi proble-
P od koniec 2009 r. nastąpi
rozejście się dotychczaso-
wych 3 i 6 eskadr, które znaj-
F-16. Wcześniej muszą zostać
wyszkoleni polscy instruktorzy,
którzy zajmą się prowadze-
mami. Wielokrotnie wyjeżdżał ze swoimi podwładnymi na patrole, czę-
sto kilkudniowe.
Na zaistniałe tragiczne zdarzenie 16 sierpnia nie miał wpływu, tam, na
dują się w jednej grupie szko- niem zajęć na symulatorach
miejscu, dowodzili też dowódcy – zawodowcy. On dowodził z bazy, a nie,
leniowej. Piloci „6” będą przy- z taktyki lotów.
jak podano w niektórych mediach (w tym i w materiałach wojskowego są-
gotowywać się do uzyskania W 2009 r. na jeden samolot
du garnizonowego – 15.11.2007 r.), miał przebywać w rejonie Nangar
pełnej operacyjności, nato- F-16 ma przypadać jeden pilot,
Khel jako dowódca 1 plutonu szturmowego.
miast pododdział wywodzący w 2012 r. ma to być 1,5 pilota
Jesteśmy wstrząśnięci decyzją WSG w Poznaniu zastosowania aresztu
się z 3 eskadry ma dalej pro- na samolot, a docelowo
tymczasowego wobec oficera dowódcy po trzech miesiącach od zdarze-
wadzić klasyczne szkolenie na – dwóch.
nia, co daje wiele do myślenia, w sytuacji, gdy podstawą takiej decyzji by-
ło pomówienie kilku podwładnych żołnierzy. Szczególnie niepokojąca jest
ostatnia decyzja prokuratury w Poznaniu, przekazana przez Pana Karola
Frankowskiego, z 16 stycznia, że „...Olgierd C. odmówił składania wyja-
śnień i udziału w konfrontacji, czyli z uwagi na postawę podejrzanego kon-
frontacje nie będą kontynuowane…” – to wprowadzanie w błąd opinii pu-
blicznej. Stosowny wniosek Olgierda skierowany do prokuratury o prze-
prowadzenie wszystkich konfrontacji jednego dnia oraz rejestrowanie ich
przebiegu poprzez zapis dźwięku i obrazu został odrzucony. Informacja
PAP w tej sprawie polegała na prawdzie. Takie postępowanie Prokuratury
utwierdza nas, Rodzinę, w przekonaniu, że proces postępowania wyja-
PIOTR LASKOWSKI
śniającego od samego początku, tj. od 17 sierpnia 2007 r., jest prowa-

dzony nierzetelnie i nie do końca chyba zgodnie z obowiązującymi proce-
durami. W naszym przekonaniu nadszedł już czas, żeby sprawie przyjrzała
się Naczelna Prokuratura Wojskowa lub sam minister sprawiedliwości.
W imieniu Olgierda i całej rodziny dziękujemy serdecznie jego przełożo-
DOWÓDCA SP GEN. BRONI PIL. ANDRZEJ BŁASIK chciałby, żeby dalsze
zmiany poprawiające efektywność wykonywania działań lotniczych roz- nym, kolegom, wszystkim ludziom dobrej woli, którzy wierzą w jego nie-
poczęły się już od 2009 r. Zapewne jako jedna z pierwszych transforma- winność, za okazywane nam bezinteresownie pomoc, życzliwość i wspar-
cję przejdzie 33 Baza Lotnicza w Powidzu, która będzie wspierać cie w tym trudnym dla nas czasie.
14 Eskadrę Lotnictwa Transportowego i jej przyszłe Herculesy. Rodzina kapitana Olgierda C.

WOJSKO LUDZIE
O ile wcześniej żołnierzy wyjeżdża- Kiedy żołnierz jedzie na
jących na dłużej poza granice kraju by-
ło stosunkowo niewielu, o tyle teraz misję, nie zabiera ze sobą
kontyngenty w Iraku i Afganistanie bliskich. Przez kilka
sprawiły, że słomianych wdów znacz-
nie przybyło. Wraz z nimi pozostają miesięcy w rodzinie
w kraju problemy życia codziennego.
Dla tych, którzy muszą rozstać się na
brakuje męża i ojca. Lukę
tak długo, bardzo ważny jest stały kon- tę usiłują wypełnić
takt. Zauważyli to – niezależnie od sie-
bie – dowódcy jednostek, które jako zespoły i centra
pierwsze wysyłały żołnierzy do Afga- powoływane
nistanu. To od nich zależało, czy zespół
pomocy powstanie i kto będzie wcho- w jednostkach
dził w jego skład. Dowódca decydował
także o podziale kompetencji. Pomoc
„misyjnych”.
była więc organizowana z inicjatywy lo-
kalnej. Centralne wytyczne ustalające
obowiązek powoływania zespołów
i określające ich charakter ogłoszono
w lipcu 2003 r. Dowódca Wojsk Lądo-
wych wydał wtedy rozkaz w sprawie or-
ganizacji łączności i pomocy rodzinom
w kraju oraz żołnierzom przebywają-
cym na misji w PKW Irak. Od tamtej
pory dowódca jednostki wysyłającej
żołnierzy na misję ma obowiązek powo-
łać zespół pomocy, a w przypadku nie-
wielkiej liczby wyjeżdżających – kon-
taktować się z ich rodzinami w celu
ustalenia potrzeb. Dowódca jest zobo-
wiązany do stworzenia punktu konsul-
tacji psychoprofilaktycznych. W pozo- JAKUB CZERMIŃSKI
Rodzina za
stałych kwestiach decyduje sam, kom-
pletując zespół w zależności od potrzeb
i możliwości.
– Chyba jako jedni z pierwszych
w Polsce organizowaliśmy taki zespół.
Było to w marcu 2002 r. – mówi
mjr Adam Grell, szef sekcji wychowaw-
czej z 1 Brzeskiej Brygady Saperów.
– Sami doszliśmy do wniosku, że ktoś
musi się zaopiekować rodzinami żołnie-
rzy. Tworząc zespół, kierowaliśmy się kę. Jeśli otrzymuję prośbę o pomoc, kon- takie same. Po pierwsze, obowiązkiem
głównie intuicją. Grupa powstała, gdy taktuję się bezpośrednio z tymi, którzy jednostki jest wyznaczenie osoby od-
wysyłaliśmy żołnierzy na operację „En- mogą jej udzielić. Nie muszę za każdym powiedzialnej za utrzymywanie kon-
during Freedom” w Afganistanie. Dla razem pytać dowódcy o zgodę na podję- taktu z rodzinami. Czasem jest to psy-
nas i dla rodzin było to zupełnie nowe cie działań – wyjaśnia Jadwiga Sioma. cholog, czasem oficer prasowy lub wy-
doświadczenie – dodaje mjr Grell. Nie zawsze tak jest. W styczniu tego chowawczy. Służby dyżurne otrzymu-
Ogólna zasada jest taka, że zespoły roku w 12 Brygadzie Zmechanizowanej ją listę adresów domowych i telefonów
powstają wówczas, gdy jednostka wy- powstał zespół opiekujący się rodzinami bliskich żołnierzy przebywających na
syła grupę żołnierzy na misję i są roz- prawie 300 uczestników X zmiany PKW misjach. Standardem jest umożliwie-
wiązywane w momencie jej zakończe- Irak. Grupę tworzą psycholog, prawnik, nie całodobowego przekazywania in-
nia. Jednak obok zespołów roboczych główny księgowy, szef logistyki, oficer formacji pomiędzy „misjonarzami”
istnieją także organizacje działające prasowy i kapelan. O ile uzyskanie po- a ich bliskimi w kraju. Na pierwszym
przez cały czas. Jedną z nich jest Sto- mocy bezpośrednio od członka zespołu spotkaniu z dowódcą rodziny dostają
warzyszenie „Rodzina Wojskowa”. nie stanowi problemu, o tyle na wyko- szczegółowe informacje na temat mi-
Przewodnicząca brzeskiego oddziału rzystanie żołnierzy do pomocy poza jed- sji oraz zakresu pomocy, której jed-
SRW, Jadwiga Sioma, od lat otacza nostką potrzeba już zgody dowódcy. nostka jest w stanie udzielić. Żołnie-
opieką żołnierzy i ich bliskich. rze, wypełniając ankietę personalną,
– Przychodzą głównie kobiety, czasem ŁĄCZNOŚĆ I PSYCHOPROFILAKTYKA podają adresy osób, które należy
małżeństwa – z reguły młode pary, miesz- Chociaż grupy opiekunów w róż- w pierwszej kolejności powiadomić
kają z dala od swoich rodzin. W spra- nych jednostkach różnią się składem np. o wypadku. W sytuacjach tragicz-
wach pomocy dowódcy dali mi wolną rę- i ofertą pomocy, główne zadania mają nych bliskich zawsze informuje się

| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |
Mjr dr Angelika Szymańska, psycholog-konsultant dowódcy

12 Brygady Zmechanizowanej ds. psychoprofilaktyki
Organizuje Pani spotkania grupowe. Nie lepiej spotykać się z bliskimi żołnierzy indywidual-
nie? Z jakimi problemami najczęściej ma Pani do czynienia?
– Podczas wspólnych spotkań zadbać o naszych żołnierzy, Opiekujemy się żołnierza-
bliscy tych, którzy wyjechali, musimy dbać o ich rodziny. mi i rodzinami także
stanowią dla siebie wzajemnie Zgodnie z wynikami badań w okresie ponownej inte-
doskonałą grupę wsparcia. Na izraelskich, czynnikiem, który gracji, która często nie
I
ISZEWSK
naszych spotkaniach panie, w dużym stopniu chroni żołnie- jest dla małżeństw pro-
gdyż to one stanowią więk- rzy przed wystąpieniem obja- sta. Istotną sprawą
R. PRZEC
szość, wymieniają się do- wów stresu bojowego jest, podczas rozłąki jest
świadczeniami na temat ra- oprócz integracji pododdziału, przestrzeganie zasad
dzenia sobie z problemami wy- stabilna sytuacja rodzinna. dobrej komunikacji między żoł- tkania „twa-
nikającymi z separacji. Mówią Niestety, kilkumiesięczna roz- nierzem a rodziną. Staramy rzą w twarz”. Zakończenie
o trudach samotnego wycho- łąka zwiększa ryzyko pogor- się udzielać wskazówek, jak rozmowy w atmosferze wza-
wywania dzieci, borykaniu się szenia relacji czy nawet rozpa- rozmawiać. Pamiętajmy, że jemnych oskarżeń, agresji, nie-
z codziennymi domowymi produ związku. Aby pomóc rodzi- żołnierzowi przysługują cztery wyjaśnionych okoliczności ma
blemami, tęsknocie i lęku o nom w zapobieganiu oraz minuty rozmowy przez telefon destrukcyjny wpływ na żołnie-
BOGUSŁAW POLITOWSKI
swoich bliskich. Psycholog nie przezwyciężaniu kryzysów, komórkowy i dziesięć przez rzy i ich bliskich w kraju. Przed
gra tu głównej roli. omawiamy wspólnie na spo- stacjonarny. O czym rozma- rozmową należy dokładnie
Najczęstsze problemy dotyczą tkaniach materiały psychoedu- wiać w tak krótkim czasie? przemyśleć, co chcemy powie-
wzajemnych nieporozumień kacyjne poświęcone psycholo- Sugeruję, aby nie poruszać dzieć. Trzeba też pamiętać,
małżonków wynikających gicznym aspektom separacji ważnych i trudnych tematów, aby zawsze pozytywnie zakoń-
z długotrwałej separacji. Aby spowodowanej misją. które mogą poczekać do spo- czyć rozmowę.
W 12 BRYGADZIE
ZMECHANIZOWANEJ w styczniu br. po-
wstał zespół, do którego zadań należy
udzielanie pomocy prawnej, material-
nej i psychologicznej dla członków ro-
dzin żołnierzy przebywających na misji
astępcza
poza granicami kraju.
JANUSZ BŁASZCZAK
osobiście. Najczęściej smutnego obo- do dyspozycji członków rodzin. Organi- sytuacjach jednostka staje się prawdzi-
wiązku dopełnia dowódca jednostki zują też terapeutyczne spotkania grupo- wą rodziną zastępczą.
w towarzystwie psychologa i lekarza. we. Dodatkowo bliscy „misjonarzy” są Pomagając rodzinom swoich żołnie-
Inaczej jest z informowaniem żołnie- zapraszani na spotkania okolicznościowe rzy, jednostka może współpracować
rza o wydarzeniach w kraju. – opłatkowe, wielkanocne, z okazji Dnia nie tylko z miejscowym klubem gar-
Dziecka, Dnia Kobiet itp. Bydgoski Klub nizonowym, ale i ze wspomnianym już
DOBRE I ZŁE WIEŚCI Garnizonowy organizował nawet kilka- Stowarzyszeniem „Rodzina Wojsko-
– Kontaktuję się z dowódcą kontyn- naście takich spotkań w roku. wa”. To kobieca organizacja o rodo-
gentu, a on przekazuje informację pod- Poza sprawami najważniejszymi, jak wodzie sięgającym lat międzywojen-
władnym. Nie dzwonię bezpośrednio kontakt z synem, mężem czy ojcem na nych XX w. Stowarzyszenie, zrzesza-
do żołnierzy, ale zdarza się, że oni do misji, czy porada psychologa, rodziny jące kobiety zawodowo i rodzinnie
mnie telefonują – tłumaczy Jadwiga żołnierzy potrzebują pomocy w bar- związane z wojskiem, ma charakter or-
Sioma. – Świetnie, gdy informacje są dziej prozaicznych sprawach. Trzeba ganizacji pozarządowej.
dobre, np. o narodzinach dziecka. Wte- wypełnić PIT i załatwić sprawy urzę- – Istniejemy, by pomagać. Służymy nie
dy praca jest przyjemnością. Jednak dowe, czasem potrzebna jest zapomo- tylko wyjeżdżającym na misje i ich bli-
czasem trzeba informować o trage- ga, niektórzy się przeprowadzają. Zda- skim, ale oczywiście także „krajowym”.
diach. To bardzo trudne – dodaje. rza się, że członkowie jednostki poma- Gdy brygada, klub i stowarzyszenie ro-
Drugim istotnym obowiązkiem jed- gają w naprawie instalacji i urządzeń bią coś razem, to efekt musi być dobry
nostki jest zapewnienie opieki psycholo- domowych, odprowadzają dzieci do – podsumowuje Jadwiga Sioma. 
ga. W każdym zespole jest konsultant przedszkola. Pośredniczą także w wy- Napisz do autora:
ds. psychoprofilaktyki. Osoby te są stale syłaniu paczek w rejon misji. W takich jakub.czerminski@redakcjawojskowa.pl

AAAAAAA MISJE
WOJSKO AAAAAAAA

| | | | | | | |
Żołnierska powinność
– W szpitalu słyszałem od poszkodowanych pasażerów tyle dobrych słów na temat żołnierzy, że dziś mogę
powiedzieć tylko: dziękuję – mówił przedstawiciel spółki PKP Przewozy Regionalne, wręczając 6 lutego
nagrody żołnierzom 1 i 34 brygad pancernych.
PO POWROCIE do jednostki dowódcy podod-
działów gratulowali swoim podwładnym szla-
chetnej postawy. W 34 Brygadzie zjawił się do-
wódca 11 Dywizji Kawalerii Pancernej.
Bohaterowie kolejowej akcji zostali nagrodzeni
urlopami. Najważniejszym wyróżnieniem było
jednak to od dowódcy Wojsk Lądowych. Zdjęcie
na tle sztandaru Wojsk Lądowych jest czymś,
czym mogą poszczycić się tylko nieliczni. O żoł-
INTERNET
nierzach nie zapomniała także kolej. W bryga-

dzie zjawił się przedstawiciel PKP, aby podzięko-
wać pancerniakom za odwagę.
ołnierze 34 i 1 brygad kawalerii kę wiozącą olbrzymie bele papieru. sce. Nie udało się pomóc tylko dwóm oso-
pancernej wracali do jednostek W trakcie akcji ratunkowej widzieliśmy bom, które poniosły śmierć w chwili zde-
z Ośrodka Szkolenia Kierow- na tafografie, że do zderzenia doszło przy rzenia.
ców z miejscowości Grupa koło prędkości 116 kilometrów na godzinę.
Grudziądza. Do pociągu relacji Gdynia- Brawa i łzy wdzięczności
-Zielona Góra wsiedli w Laskowicach Akcja ratunkowa Pancerniaków dziwiło tylko to, że ewa-
Pomorskich. W grupie żołnierzy Tuż po wyjściu z wagonu chorążowie kuowani przez nich młodzi, silni ludzie
z 34 BKPanc. było 22 żołnierzy zasadni- sprawdzili, czy wszyscy żołnierze są cali wcale nie kwapili się, aby pomagać in-
czej służby wojskowej oraz dwóch chorą- i zdrowi. W oddali, na przodzie przewró- nym. Niektórzy stali, przyglądając się
żych, Marek Zientera oraz Jarosław Stę- conego pociągu słychać było krzyki i jęki. biernie, inni aparatami komórkowymi ro-
pień, którzy przyjechali odebrać ich z kur- Jak wspominają dzisiaj, nagle bez żadne- bili filmy i zdjęcia.
su kierowców. Wsiedli do jednego z ostat- go rozkazu, spontanicznie ruszyli, bo lu- W świetlicy obozowiska na żagańskim
nich wagonów. Pustego, ponieważ nie był dzie potrzebowali pomocy. poligonie żołnierze jakby na nowo przeży-
ogrzewany. Mieli szczęście. Wielu pasa- Już kilka minut po zderzeniu kilkudzie- wają tamte wydarzenia. Szer. Marcin Kan-
żerów z ogrzewanych pierwszych wago- sięciu ludzi w mundurach wspinało się na tor, szer. Radosław Paczkowski i szer. Sła-
nów podczas wypadku zostało rannych. poprzewracane wagony ratować poszkodo- womir Szydlik w swoim działaniu nie wi-
– Jechaliśmy zaledwie dziesięć minut. wanych. – Widok był tragiczny. Niektórzy dzą niczego bohaterskiego.
Nagle poczuliśmy silne szarpnięcie, a za- ludzie uwięzieni w pociągu byli ranni i za- – Byliśmy tam, trzeba było pomóc, to
raz potem drugie. Wagonem zaczęło bar- krwawieni. Podzieliliśmy się na grupy i po- pomogliśmy. Zresztą mundur zobowiązu-
dzo mocno rzucać na boki. Pospadaliśmy magaliśmy im wysiadać. W pierwszej ko- je. Baliśmy się tylko o kolegę – szer.
z siedzeń na podłogę. Plecaki z pólek po- lejności wyciągaliśmy najbardziej poszko- Krzysztofa Felbóra. W czasie akcji pośli-
leciały na nas. Wagon przechylił się bar- dowanych. Kilka osób musieliśmy wyno- zgnął się na wagonie i upadł, doznając lek-
dzo na bok. Pociąg gwałtownie się za- sić na rękach. Było dużo dzieci. Jakaś ko- kich obrażeń. Zabrała go wtedy karetka.
trzymał. bieta mieszkająca przy torach przyniosła Jednak po dwóch dniach wrócił do jed-
– Pozbieraliśmy się i wyszliśmy na ze- nam drabinę i dwie siekiery. Wtedy było nostki – opowiadają. Gdy odjeżdżali z miej-
wnątrz. Tam ukazał się nam tragiczny wi- łatwiej. Mogliśmy rozbijać szyby i wydo- sca wypadku, ludzie zaczęli spontanicznie
dok. Wagony z przodu pociągu były po- bywać ludzi wprost z przedziałów. bić im brawo. 
przewracane i rozbite. Pierwszy był wbi- Do przybycia pierwszych grup ratunko-
ty w lokomotywę. Dopiero później zoba- wych żołnierze ewakuowali już wszyst- Napisz do autora:
czyliśmy, że pociąg uderzył w ciężarów- kich ludzi i ich bagaże w bezpieczne miej- boguslaw.politowski@redakcjawojskowa.pl

KULISY MEDIA
ŻOŁNIERZE JAKUB CZERMIŃSKI
Są wszędzie tam, gdzie giną ludzie.

Świadkowie bombardowań,
ostrzałów i wybuchów. Uzbrojeni
w mikrofony i kamery kronikarze
ludzkiego cierpienia.
Korespondenci wojenni.
Nadżaf, Irak, przełom 2003 i 2004 r. czeni korespondenci wiedzą, jak to spraw- Trochę dlatego, że zmienił się sposób pro-
Trwają zacięte walki. Dziennikarz TVN nie zrobić. Każdy ma swoje kontakty w da- wadzenia konfliktów i tradycyjnie rozu-
Maciej Woroch stoi na dachu jednego nym kraju, którymi niechętnie dzieli się na- mianego frontu już nie ma.
z meczetów w centrum miasta. Obok nie- wet we własnej redakcji – bo ciężko się na Aby jednak poruszać się samodzielnie,
go stoi jego współpracownik, iracki tłu- te kontakty pracuje. trzeba mieć wiedzę i szczęście. Dlaczego
macz. Czekają – mają przeprowadzić roz- Praca w kraju ogarniętym wojną to wy- w Iraku czy Afganistanie nie wolno pod-
mowę z mułłą. Nagle budynkiem wstrzą- zwanie. Każdy materiał przygotowuje się nosić leżącego na ziemi banknotu, butel-
sa eksplozja – bomba zabiła mułłę i znisz- dwa–trzy razy dłużej niż w Polsce. – Logi- ki z wodą czy kanistra z benzyną? – Bo
czyła samochód, z którego wysiadał. Roz- styka jest mocno skomplikowana. To tysią- może to być IED, mina – tłumaczy Wo-
lega się kanonada strzałów. Stojący na da- ce miejscowych i wojskowych akredytacji, roch. Dziennikarze uczą się wojskowych
chu meczetu Irakijczyk pada. Woroch in- przepustek, tysiące punktów kontrolnych, systemów komunikacji. Jeśli chcą zatrzy-
stynktownie przywiera do podłoża. Próbu- tysiące telefonów, docieranie do ludzi etc. mać patrol i przeżyć, zatrzymują się
je pomóc koledze. Jest już za późno – Ira- – tłumaczy Wojciech Cegielski, korespon- w rozkroku, machając zaciśniętymi w pię-
kijczyk nie żyje. Zginął, pomagając repor- dent Polskiego Radia. Przygotowany ma- ści dłońmi – to znak, że niczego nie ukry-
terowi zrozumieć i opisać świat. Zabili go teriał trzeba wysłać do kraju. Najtrudniej wają. Muszą stanąć tak, by uniknąć po-
jego rodacy. mają dziennikarze telewizyjni – trzeba na dejrzeń, że ktoś się za nimi ukrywa. Ru-
miejscu zrobić montaż, a potem wysłać ca- szając samodzielnie w miasto, dzienni-
Lepiej bez wojska łość łączem satelitarnym, co trwa czasem karz musi pamiętać, że konflikt w Iraku
Zazwyczaj mają niewiele czasu, by się dłużej niż godzinę. zmienił zasady gry. Przedtem dziennika-
przygotować. Trzeba szybko się spakować, Dziennikarze różnią się sposobem pra- rze nie byli celem ataków. Dziś jest to czę-
załatwić wymagane dokumenty, zdobyć cy. Jedni siedzą wyłącznie w bezpiecznej ste zjawisko – śmierć dziennikarza odbi-
niezbędne informacje o docelowym regio- bazie i opierają się na informacjach uzy- ja się szerokim echem na świecie, co jest
nie. Po przylocie dziennikarz ląduje w ob- skanych od armii. Inni wsiadają w samo- na rękę terrorystom.
cym kraju. Najczęściej nie zna języka. chód i jadą w teren. Wojsko nie może im
Pierwsza sprawa to znalezienie tłumacza- tego zabronić, robią to na własną odpowie- Chodzące bankomaty
przewodnika. Musi znać teren, ludzi i ję- dzialność. Ryzykują, ale z umiarem. Na po- Konflikt to przede wszystkim ludzie.
zyk rozumiany przez reportera. Musi być czątku konfliktu w Iraku było to dość po- Z jednej strony żołnierze, z drugiej ludność
zaufany – jeden z polskich reporterów był wszechne. Od V zmiany PKW Irak straci- cywilna. Pomiędzy nimi – dziennikarze.
o włos od tragedii, gdy okazało się, że je- ło sens – każde wyjście poza strefę grozi- Nigdy nie wiedzą, co ich spotka. Miejsco-
US DOD
go tłumacz współpracował z przestępcami. ło śmiercią. Wbrew obiegowym opiniom wi mogą pomóc, ale mogą też stanowić re-
Tłumaczy szuka się na miejscu. Doświad- reporterzy rzadko bywają na linii frontu. alne zagrożenie. Najgorzej jest w regionach

| | |
WOJSKO KULISY
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO || | | | |
KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |
PRAWDY
WSPÓLNOTA
Korespondenci zakładają
kluby, w których spotykają się to-
warzysko. Organizują także szkole-
nia dla reporterów i operatorów.
W Londynie działa Frontline Club.
W Polsce istnieje stowarzyszenie War
Story Factory. Należy do niego ok.
15 osób – dziennikarzy, opera-
torów, oficerów prasowych
pozbawionych silnej władzy. W Liberii ku nieoficjalna stawka za dużą pomoc czyna, z którą miał się żenić, nie zaczeka-
i Somalii reporterzy spotykali się z wrogo- w zdobyciu informacji to 100 dolarów. Za- ła na niego. Pomagając mi, w efekcie stra-
ścią. Irakijczyków opisują jako życzliwych sadniczo nie płaci się za zdjęcia i wywia- cił być może miłość swojego życia – opo-
i otwartych ludzi. – Chętnie rozmawiają, dy. Czasem dziennikarz dostaje ofertę wiada Maciej Woroch.
pozują do zdjęć. Mówią – zobacz jak nam – mamy materiał stąd, chcemy pieniędzy.
jest tu źle i opisz to – wyjaśnia Wojciech Ale są tacy, którzy pomagają bezintere- Dzieci na wycieczce
Tumidalski z PAP. Sporo zależy od naro- sownie. Reporterzy TVN dostali zdjęcia Konflikt zbrojny nieuchronnie prowa-
dowości – w wielu krajach dziennikarze zarejestrowane przez kamery umieszczo- dzi do zderzenia dwóch światów – cha-
z Ameryki mają z wiadomych względów ne przed meczetami. Za darmo. – Oni wie- otycznego i liberalnego świata dzienni-
utrudnione zadanie. – Na początku roz- dzieli, że to będzie z pożytkiem dla histo- karzy ze zhierarchizowanym i zamknię-
mowy udowadniam, że nie jestem Ame- rii i prawdy – mówi Maciej Woroch. Ira- tym światem wojska. Wojsko może po-
rykaninem. Mówię m.in. po rosyjsku. Tłu- kijczycy starali się prostować nieprawdzi- móc dziennikarzom przygotować się do
maczę, że Polska nie chce robić krzywdy, we informacje. Jeżeli wojsko informowa- wyjazdu. Redakcje proszą o przeszkole-
a jedynie pomagać w stabilizacji – tłuma- ło o braku ofiar zdarzenia, a miejscowi nie swych pracowników. Także w Polsce,
czy Woroch. Życzliwość miejscowych mieli nagrania zaprzeczające tym słowom, szczególnie po śmierci Waldemara Mi-
zdobywa się, pokazując im zebrane ma- to udostępniali je dziennikarzom bezpłat- lewicza. Podczas szkoleń sprawnościo-
teriały. Podczas konfliktu miejscowa lud- nie. Podobnie było w Nadżafie – tam, by wo-uprzydatniających żołnierze uczą,
ność może nie wiedzieć, co dzieje się się odwdzięczyć za pomoc, polscy repor- jak szybko przesiadać się między samo-
5 km dalej. Chce rozmawiać, by poznać terzy zdobywali i przekazywali Irakijczy- chodami, jak zachowywać się podczas
obecną sytuację. Dostęp do mediów jest kom żywność. ostrzału czy próby porwania. Eksperci
ograniczony. Często dziennikarze są je- – Nikt nie staje na naszej drodze przy- z GROM-u mówili, żeby w przypadku
dynymi ludźmi, którzy chcą słuchać cy- padkowo. W Iraku doświadczyłem pomo- zatrzymania kolegi nie czekać, a ucie-
wilów. Polscy przedstawiciele mediów cy ze strony miejscowego lekarza. By- kać. To się bardzo przydało, gdy w kwiet-
spotykają się na ogół z życzliwością. Chy- łem w szpitalu w mieście na południu niu 2003 r. bojówki partii Baas zatrzy-
ba że nasi żołnierze byli zamieszani kraju, gdy sytuacja znacznie się pogor- mały Marcina Firleja i Jacka Kaczmar-
w działania odbierane jako wrogie – np. szyła. Lekarz sam mi zaproponował ka. – Gnaliśmy pod obstrzałem. Złapali-
rozpędzali tłum – wtedy reporter wysłu- – chodź, schowam cię. Tak po prostu. śmy konwój wojskowy. Okazało się, że
cha długiej listy żalów. Opiekował się mną przez dwie doby. Za- Amerykanie nie znali pozycji terrory-
Wojna powoduje biedę, a dziennikarze płacił za to wysoką cenę – wyrzucono go stów. Złożyliśmy meldunek, wszczęto
mają pieniądze. Dla części miejscowych z pracy, musiał uciekać do Syrii. Kilka- działania. Udało się – przeżyli – relacjo-
to po prostu chodzące bankomaty. W Ira- naście miesięcy był poza krajem. Dziew- nuje Maciej Woroch. 

KULISY MEDIA
Biura prasowe tworzone w bazach woj- zostać propagandzistą. Nietrudno o to, gdy niają dwa główne powody – ciekawość oraz
skowych w Iraku czy Afganistanie poma- ma się status embedded journalist (EJ). To poczucie misji. – Wojna to możliwość zo-
gają w załatwieniu niezbędnego sprzętu pojęcie funkcjonuje od 2003 r.. Ameryka- baczenia całkiem nowego świata, sytuacji,
i pozwoleń. Mogą pomóc reporterowi nie pod naciskiem prasy postanowili uła- ludzi – mówi Wojciech Tumidalski. Dla
w wyjeździe na patrol i pośredniczyć twić pracę dziennikarzom, rzecz jasna nie Macieja Worocha to możliwość przeżywa-
w przekazaniu materiałów nagranych przez bezinteresownie. EJ korzysta z wojskowe- nia, dotknięcia historii. To przywilej. Na
combat camery. Ideałem jest, gdy dzienni- go transportu, je i śpi z żołnierzami, ma wojnie jest najwięcej ludzkich historii, opi-
karza traktuje się jak partnera, nie jak wro- ochronę i dostęp do wyselekcjonowanych sując je, można pomóc ludziom zatopio-
ga czy petenta. Realia współpracy zależą zdarzeń i informacji. W zamian zobowią- nym w koszmarze walk. Dochodzi do te-
od wewnętrznych instrukcji obowiązują- zuje się, że nie będzie pisał o tym, co ar- go adrenalina związana z ryzykownym ży-
cych w armii oraz od charakteru oficera mia obejmie szlabanem informacyjnym. ciem. Ale nie chęć przeżycia przygody.
prasowego. Jeżeli rozumie rolę mediów Polscy korespondenci wojenni przyznają, – Przygodę przeżywa się na obozie harcer-
i podstawowe zasady public relations, to że nasze wojskowe służby prasowe rozwi- skim – obrusza się Marcin Firlej. – Ja wie-
najczęściej współpraca jest dobra. Staje się nęły się od 2003 r. Misja w Iraku była no- rzę, że wysiłkiem dziennikarzy udaje się
optymalna, gdy dziennikarz korzystający wym doświadczeniem, oficerowie uczyli skracać konflikty. Pieniądze nie są moty-
z pomocy wojska zdaje sobie sprawę, że są się na własnych błędach. – Nastąpił duży wem – żaden z polskich korespondentów
informacje, których nie może rozpowszech- postęp. Oficerowie są lepiej przygotowani, nie dorobił się, wykonując swój zawód. Na
nić, by nie narażać żołnierzy na dodatko- chcą rozmawiać z dziennikarzami, rozu- zachodzie standardy są zupełnie inne.
we niebezpieczeństwo. Dziennikarz dowia- mieją naszą pracę. To inteligentni ludzie, Niestety, większość polskich korespon-
duje się więc, że dowódca odwiedzi wio- elastyczni – chwali Marcin Firlej z TVN. dencji z Afganistanu i z Iraku polega tylko
na tym, że dziennikarz pisze wyłącznie
Zabici na służbie o sobie. A o realiach miejsca w którym jest,
I wojna światowa pisze w sposób tabloidowy. – To bardzo
1914–1918: 2 przykre, bo dziennikarze nawet nie zadają
II wojna światowa sobie trudu, żeby zrozumieć miejsce, w któ-
1939–1945: 69 rym są – ubolewa Wojciech Cegielski.
Korea Tych, którzy unikną takich błędów, wy-
1950–1953: 17 każą się odwagą i profesjonalizmem, a przy
Wietnam tym będą mieli niezbędną dawkę szczęścia
1955–1975: 63 – czekają zawodowe nagrody i uznanie spo-
Bałkany łeczne. Cena? Wyjazdy zmieniają dzien-
1991–1995: 36 nikarzy. Niepisana reguła zawodu brzmi:
Algieria albo rzucisz to po jednym razie, albo bę-
1993–1996: 58 dziesz jeździł do końca życia. Ci, którzy
Sierra Leone jeżdżą, wracają odmienieni. Inaczej patrzą
na świat. Miewają trudności z wykonywa-
GRZEGORZ CZEKAJ
1997–2000: 15
Afganistan niem zawodu, ciągle myślą o wojnie. Jak
2001–2008: 9 odnaleźć się w warunkach pokoju? Jak
Irak z zaangażowaniem relacjonować obrady
2003–2008: 126 sejmu, gdy tydzień wcześniej widziało się
broczące krwią ciała? Zmiany zachodzą też
ŹRÓDŁA: The Freedom Forum; Committee to Protect Journalists
w psychice – pojawiają się objawy stresu
skę X, ale ma prawo puścić tę informację Służby prasowe dbają o wizerunek armii. bojowego, jak u żołnierzy. Im więcej wy-
w eter dopiero po wydarzeniu, żeby nie uła- Pomaga im w tym działalność CIMIC-u, jazdów, tym większy strach – bo rośnie
twiać życia terrorystom. Wojsko zabrania zazwyczaj szeroko opisywana. Jeśli irac- świadomość zagrożeń, lekceważonych
także ujawniania szczegółów pracy opera- kie gazety opublikują zdjęcia odbudowa- przez początkujących. Codzienne obcowa-
cyjnej oraz opisywania systemów ochrony nych przez Polaków szkół czy dróg, wzro- nie z rozpaczą i tragedią uodparnia. Trzeba
swoich baz. śnie sympatia dla polskich żołnierzy. odpowiednio zbilansować wrażliwość i pro-
We współpracy cywilów z wojskiem, jak O ile część oficerów prasowych rozumie fesjonalizm. Czasem rodzą się wyrzuty su-
zwykle w życiu – najważniejsi są ludzie. istotę pracy dziennikarza, nadal część żoł- mienia – bo i sytuacja jest nietypowa. Tu,
Polacy wyróżniają się umiejętnością im- nierzy i kadry najchętniej nie dopuszcza- obok, leżą zwłoki, tutaj jest płacząca mat-
prowizacji. Amerykanie z kolei trzymają łaby mediów do wojska. – Często zabiera ka – a zawodowy obowiązek wymaga, by
się sztywno przepisów. Poza tym public re- się nas na te patrole, które dają największą stać z mikrofonem i relacjonować. Zawód
lations są u nich o wiele bardziej rozwinię- szansę na brak zdarzeń. Traktuje się nas jak dziennikarza koliduje z elementarnymi od-
te. Świat przedstawiany przez armię ame- dzieci, które przyjechały na wycieczkę ruchami współczucia i chęci niesienia po-
rykańską wygląda tak, jak chce tego armia, i trzeba je prowadzić za rączkę. Czasami mocy. Niektórzy reporterzy kompensują to,
nie tak, jak jest w rzeczywistości. Zespoły trudno jest się z żołnierzami porozumieć wspierając finansowo organizacje humani-
combat camera wysyłają reporterom sta- – my rozmawiamy z ludźmi, oni nie. Żoł- tarne. Popularna wśród korespondentów
rannie obrobiony materiał, i tylko wtedy, nierze nie znają krajów, do których jeżdżą. wojennych jest refleksja, że relacjonowanie
gdy akcja się udała. Praktyka wszystkich – mówi nasz rozmówca. wojen skraca je i czyni bardziej humanitar-
armii świata jest jednakowa i, sądząc z innymi. Jako przykład wymieniają wojnę
formacji udzielanych dziennikarzom, siły To nie harcerstwo w Wietnamie. Czy mają rację? 
zbrojne odnoszą wyłącznie sukcesy. Dzien- Pytani o motywy podjęcia tak specyficz- Napisz do autora:
nikarz musi uważać, by mimowolnie nie nej pracy korespondenci wojenni wymie- jakub.czerminski@redakcjawojskowa.pl

| | | | | | |
MANEWRY
Z POLSZCZYZNĄ
Maciej Malinowski
jest mistrzem
polskiej ortografii,
DZIENNIK popularyzatorem
Wybuchowe
poprawnej
polszczyzny
pomarańcze Warszawa
J ak głosi legenda o Warsie i Sawie,
W łoscy celnicy znaleźli być wysłane specjalną prze- ry dokładnie przejrzeli i zro- Wars, młody rybak, zauroczony śpie-
ukryte w kontenerze syłką, która jest bardzo dro- bił się skandal. wem dochodzącym z oddali, popłynął pew-
nego razu mimo wichru, błyskawic i fal na
z pomarańczami pociski ra- ga. Dlatego Grecy – co sami
spotkanie z nieznajomą, która okazała się
kietowe wraz z pełną elektro- przyznali – wsadzili pociski Od redakcji: Przedni pomysł. syreną. – Na imię mam Sawa. Teraz ty
niką. Myśleli, że złapali prze- i ich elektronikę do kontene- Jakież byłoby jednak zdziwie- broń mnie, rzeki i miasta − powiedziała
mytników broni. Okazało się rów z pomarańczami i wysła- nie niemieckiego sprzedawcy nieznajoma i zamieniła się w piękną nie-
jednak, że rakiety wysłało li do serwisu w Hamburgu. pomarańczy, gdyby podczas wiastę. A potem „dzielny Wars i piękna Sa-
w ten sposób greckie mini- Myśleli, że nikt się nie dowie, transportu pomylono konte- wa żyli długo i szczęśliwie i rosło miasto
sterstwo obrony. Urzędnicy a rakiety spokojnie dojadą do nery. Swoją drogą, zawsze nad Wisłą − dzielna, piękna Warszawa”.
chcieli oszczędzić na trans- Niemiec. Tyle że włoscy cel- myśleliśmy, że z oszczędności Z kolei z „Legendy o Sawie” dowiadujemy
porcie. Rakiety musiałyby nicy w porcie w Bari kontene- słyną raczej Szkoci. się, jak to niejaka Sawa, zawsze z niepoko-
jem wyczekująca powrotu z wyprawy braci
flisaków, podawała im na powitanie gorą-
„PZ” cieszy oko cy posiłek. Bracia jeszcze z tratw krzyczeli:
DZIENNIK
„Warz, Sawo!”, czyli „gotuj dla nas, Sawo”.
W małej osadzie, gdzie żyła z braćmi
Z awsze chciałam, aby mój mężczyzna był
komandosem. Człowiekiem odważnym,
silnym, dojrzałym i odpowiedzialnym. Przy każ-
czarnym mazidłem twarze były tajemnicze,
ale emanowała z nich pewność siebie i zde-
cydowanie. (Renata Kim w felietonie „Moje
Sawa, zatrzymywało się z czasem coraz
więcej flisaków, a od wołania „Warz,
Sawo!” „Warzsawą”, a potem po przesta-
dej wizycie w empiku ukradkiem odłączałam marzenie o twardzielu”) wieniu głosek z i s – „Warszawą” ludzie
się od rodzinnego stada, by przycupnąć przy zaczęli nazywać tamtą okolicę.
półce z czasopismami militarnymi i tam po- Od redakcji: Jesteśmy zaszczyceni – w rewan- Tymczasem nasza stolica zawdzięcza na-
spiesznie wertować najnowsze numery „Ko- żu przy każdej wizycie w kiosku obiecujemy zwę rycerzowi o imieniu Warsz, właścicie-
mandosa” albo „Polski Zbrojnej”. To były nie- przycupnąć przy półce z „Dziennikiem” i bę- lowi wsi istniejącej od XII do XIII w. na te-
zapomniane chwile – żołnierze na zdjęciach dziemy wertować jego strony, szukając zdję- renie obecnego Mariensztatu. Warsz to
wyglądali nieziemsko walecznie, ich pokryte cia pani redaktor Kim. zdrobnienie od Warcisława. Mówiono
więc na miejsce zamieszkania Warsza, że
jest to osada (kogo?) Warsza albo osada
Sylwester „Birkut” Stallone (czyja?) Warszewa. W słowie „Warszawa”
GAZETA W YBORCZA chodzi o dawny przymiotnik dzierżawczy,
taki sam jak „Maćkowa” (kurtka),
„Józkowa” (drabina) itp., tyle że mający
„R ambo IV. W oku węża”
wchodzi właśnie na
ekrany kin całego świata, ale
punkcie filmu, zwłaszcza jego
podtytułu „Żyć po nic, umrzeć
po coś” – mówi mieszkaniec
końcówkę -ewa, ponieważ w imieniu
„Warsz” głoska „sz” była dawniej miękka
i nie mogło po niej występować „a” (takie
w Birmie film jest na indeksie. Rangunu. Bardziej wymaga- właściwości miała fonetyka doby staropol-
Junta birmańska, która niedaw- jący krytycy piszą, że film jest skiej). Kiedy w końcu XIII w. sprowadzeni
no brutalnie rozprawiła się z po- knotem. Ale Birmańczycy, któ- z Torunia bogaci kupcy założyli gród ksią-
kojowymi protestami, uznała, rzy oglądają go w strachu żęcy, nadali mu nazwę „gród Warszewa”.
że „Rambo” jej zagraża. W naj- przed policją, są innego zda- ty na jeden seans i zamieniło Na co dzień rzeczownika „gród” nie uży-
nowszej części bohater grany nia. – Rambo zachowuje się go w demonstrację. wano, mówiono po prostu „Warszewa”.
przez Sylvestra Stallone'a, we- okrutnie, ale to nic w porów- I tak powinna się dzisiaj nazywać nasza
teran wojny w Wietnamie, uwal- naniu z juntą – mówi birmań- Od redakcji: Kolejny sukces Syl- stolica. Dlaczego zatem zmieniono ją
ostatecznie na „Warszawę”? Stało się tak
nia uprowadzonych do dżungli ski student z Bangkoku. Dla westra Stallone’a to nic szcze-
dlatego, że na terenach Mazowsza mazu-
na pograniczu Tajlandii i Birmy birmańskich patriotów nowy gólnego, ale zaskakujące jest,
rzono, tzn. w wielu słowach zamiast „a”
misjonarzy oraz walczy z armią „Rambo” stał się okazją do że istnieje na ziemi kraj, w któ- wymawiano „e” (np. „jepko” zamiast „jap-
birmańską. upamiętnienia protestów rym film o przygodach dziel- ko”, „wiedro” zamiast „wiadro”), i sądzo-
W Birmie, która kipi bezsilną z września. W Singapurze, nego Johna Rambo ma szan- no, że także forma „Warszewa” jest gwa-
złością na generałów, niele- gdzie mieszka 30 tys. Birmań- sę uzyskać taki status, jaki rowa. Zamieniono ją więc niesłusznie na
galne kopie idą jak świeże bu- czyków, jedno z ich ugrupo- w Polsce przed 1989 r. miał rzekomo poprawną „Warszawę” (z przy-
łeczki. – Ludzie oszaleli na wań wykupiło wszystkie bile- np. „Człowiek z marmuru”. rostkiem -awa).

NASZYM OKIEM
AMUNI
JAKUB CZERMIŃSKI
Z ajmująca się recyclingiem firma Wtórplast za-

prezentowała w Ośrodku Badań Dynamicznych
Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia
w Stalowej Woli działanie innowacyjnej linii technolo-
gicznej do demilitaryzacji amunicji. System „Merkury”
W PRO
został zaprojektowany przez WITU we współpracy z fir-
mą Jakusz, która wykonała jeden z elementów – kon-
tener pancerny. W „Merkurym” zostanie rozłożonych
850 tys. nabojów kalibru 100 mm – pozostałość po
Układzie Warszawskim. 99 proc. surowców, z których
wyprodukowana jest amunicja, zostanie odzyskanych
i sprzedanych.
Na zdjęciu: w każdej z tych głowic było ponad 1 kg tro-
tylu. Wytopiono go przy użyciu gorącej pary. Niegroźne
głowice czekają na transport do magazynu.
JAKUB CZERMIŃSKI

| | | | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
NICJA
OSZKU

WOJSKA LĄDOWE
Współpraca cywilno-wojskowa,
czyli popularny CIMIC (Civil-Military
Cooperation), robi w ostatnich
latach coraz większą karierę.
Wszystko dzięki operacjom
prowadzonym przez wojska NATO.
Komórka CIMIC jest potrzebna
każdemu dowódcy w nie mniejszym
stopniu niż np. operacyjna.
MISYJNE
KIELCE JAC E K S Z U S TA KOW S K I
W 1999 r. przy Północnej cywilno-wojskowej zdobyte Polskiego Kontyngentu Woj- Cywilno-Wojskowej jest
Grupie NATO powołano w czasie wykonywania opera- skowego Irak. Było to pierw- wspieranie dowódcy oddziału
Grupę CIMIC. Jej twórcy cji pokojowych i ćwiczeń pro- sze poważne wyzwanie dla wojsk lądowych lub kompo-
uważali, że doświadczenia wadzonych wspólnie z armia- polskiego CIMIC-u. Sytuacja nentu lądowego innych wojsk
i rozwój w dziedzinie współ- mi sojuszu północnoatlantyc- w Iraku wymogła na SZRP NATO w wypełnianiu zadań
pracy cywilno-wojskowej kiego. Obrady przyczyniły się powiększenie komponentu w warunkach pokoju, kryzysu
ukazały potrzebę utworzenia do ujęcia CIMIC w ramy orga- CIMIC na kolejnych zmia- i wojny. Podstawowym zada-
konkretnych sił CIMIC. No- nizacyjne SZRP. W latach nach PKW Irak do Grupy niem jest koordynacja współ-
wo powołanej Grupie wy- 1999–2000 ideę CIMIC popu- CIMIC składającej się z wie- pracy wojska z ludnością cy-
dzielono pododdziały CIMIC laryzowano w Polsce na wielu lu dodatkowych elementów wilną, w tym z narodowymi
z Danii, Holandii, Niemiec, konferencjach. Na przełomie współpracy cywilno-wojsko- i lokalnymi władzami, a także
Norwegii, a potem także 2000 i 2001 r. w Zarządzie wej, wspierających działanie z międzynarodowymi organi-
z Czech i Polski. Operacji Bieżących Dowódz- Wielonarodowej Dywizji zacjami rządowymi i pozarzą-
twa Wojsk Lądowych utwo- w Iraku. Doświadczenia wy- dowymi. Grupa wydziela rów-
Historia i struktura rzono pierwszy w naszej ar- niesione z misji pokazały po- nież oficerów do wsparcia ko-
W Siłach Zbrojnych RP do mii Oddział Współpracy Cy- nadto, że struktura i zadania mórek CIMIC w sztabach
1999 r. zadania obecnie wy- wilno-Wojskowej. Po kilku kieleckiej jednostki powinny i jednostkach wykonujących
pełniane przez CIMIC czę- miesiącach CIMIC wzboga- ulec modyfikacji. 21 czerwca zadania poza granicami kraju
ściowo realizowały komórki cił się o pierwszą jednostkę. 2004 r. Jednostkę Ogólnego oraz biorących udział w ćwi-
społeczno-wychowawcze. Do- 31 października 2001 r., wy- Wsparcia Współpracy Cywil- czeniach krajowych i zagra-
piero przystąpienie Polski do pełniając postawione SZRP no-Wojskowej przeformowa- nicznych. Kielecka jednostka
NATO wymogło potrzebę przez NATO zadania, powo- no w Centralną Grupę Wspar- na co dzień zajmuje się moni-
utworzenia u nas typowych łano w Kielcach Jednostkę cia Współpracy Cywilno- torowaniem sytuacji w rejo-
struktur CIMIC. Pierwszym Ogólnego Wsparcia Współ- -Wojskowej. W jej skład nach konfliktów zbrojnych
krokiem w tym kierunku była pracy Cywilno-Wojskowej. wchodzą: sztab, pion ochro- oraz misji pokojowych i stabi-
konferencja naukowa poświę- Kadra z Bukówki brała ny oraz grupy – zabezpiecze- lizacyjnych. Do zadań grupy
cona współpracy cywilno- udział w różnorodnych kur- nia, wsparcia CIMIC, specja- należy również: szkolenie ka-
wojskowej, którą 23 marca sach i ćwiczeniach międzyna- listów wyższej gotowości bo- dry CIMIC na potrzeby SZRP
1999 r. zorganizował Departa- rodowych, zbierając kolejne jowej (HRF) i specjalistów oraz NATO; tworzenie i uak-
ment Społeczno-Wychowaw- doświadczenia w działalności niższej gotowości bojowej tualnianie bazy danych z za-
czy MON. Podczas konferen- CIMIC w strukturach między- (FLR). Od 2001 r., czyli od kresu spraw cywilno-wojsko-
cji zaprezentowano zadania, narodowych. Przełomowym początku istnienia, jednostka wych; pozyskiwanie, systema-
działanie i procedury CIMIC, momentem dla kieleckiej jed- jest w pełni zawodowa. tyzowanie, a także analizowa-
a także wymieniono doświad- nostki było przygotowanie Celem działania Centralnej nie doświadczeń i wniosków
czenia w zakresie współpracy kompanii CIMIC na I zmianę Grupy Wsparcia Współpracy wynikających z bieżącej ak-

W szeregach
Wielonarodowej Dywizji
Centrum-Południe
w Republice Iraku
FLESZ
służbę pełniło MIĘDZYRZECZ. Ujednolicenie
106 żołnierzy,
szkolenia w pododdziałach bryga-
a w obecnej, X zmianie
– kolejnych 15. dy – to główne zadanie kursu in-
struktorsko-metodycznego, który
Dowódcy odbył się 4 i 5 lutego w 17 Wielko-
polskiej Brygadzie
jednostki CIMIC Zmechanizowanej. Dowódcy oma-
w Kielcach: wiali zagadnienia związane z me-
2001–2004 todyką przygotowania i organizo-
– płk Mariusz Saletra wania ćwiczeń oraz prowadzeniem
2004–2007 działalności rozliczeniowo-zadanio-
wej na szczeblu pododdziału.
– płk Adam Joks
Wzięli udział w cyklu zajęć pokazo-
Od 1 września 2007 r.
wych obrazujących, jak właściwie
– płk Wiesław przygotować zajęcia ze szkolenia
Mitkowski inżynieryjno-saperskiego, obrony
(na zdjęciu) przed bronią masowego rażenia
czy wychowania fizycznego.
SZCZEPAN GŁUSZCZAK
NA MISJE
ARCHIWUM CGWWCW (2)

Centralna Grupa
Wsparcia Współpracy Cywilno-
-Wojskowej w Kielcach, podobnie
jak bydgoska Centralna Grupa
Działań Psychologicznych, to jedy-
ne w kraju jednostki, które wysy- POZNAŃ. Początek lutego to dla
tywności personelu CIMIC w kraju jed- łają swoich ludzi na wszystkie kim Staro- słuchaczy Szkoły Podoficerskiej
w kraju i poza granicami oraz nostki, które zmiany do Iraku stwie Powia- Wojsk Lądowych w Poznaniu czas
i Afganistanu zajęć praktycznych z nauki jazdy
koordynowanie i uaktualnia- wysyłają swoich towym, które
bojowymi wozami piechoty.
nie założeń, planów i procedur ludzi na wszystkie bardzo pomagają Słuchacze wcześniej przeszli zaję-
CIMIC zgodnie z sojuszniczy- zmiany do Iraku i Afgani- im w realizowaniu zadań cia teoretyczne w salach wykłado-
mi oraz narodowymi doświad- stanu. W szeregach Wielona- na misjach. wych, praktyczne z budowy sprzę-
czeniami. Na misjach żołnie- rodowej Dywizji Centrum- Służba w jednostce CIMIC tu w garażach oraz na trenaże-
rze i pracownicy wojska z kie- -Południe w Republice Iraku wymaga również systema- rach do nauki jazdy. To wszystko
leckiej jednostki zapewniają służbę pełniło 106 żołnierzy, tycznego doskonalenia zna- jest jednak niczym w porównaniu
dowódcy komponentu oraz a w obecnej, X zmianie – ko- jomości języków obcych. z praktycznym prowadzeniem
sztabom każdego szczebla lejnych 15. W ramach I zmia- Obecnie ponad połowa żoł- 13-tonowej maszyny z 16-litrowym
wsparcie w zakresie współpra- ny PKW Afganistan zadania nierzy z Kielc może się po- silnikiem i mocą 350 km. Na
cy cywilno-wojskowej. Ich za- wykonywało siedmiu żołnie- chwalić znajomością języka pierwszych zajęciach omawiane
daniem jest również m.in.: roz- rzy, a w II zmianie jest ich 13. angielskiego na poziomie III. są zagadnienia z ruszania z miej-
sca oraz technika skręcania. Dużo
mieszczenie i organizacja cen- Ponadto kadra z Kielc przy- W tym roku kolejna, ponad
uwagi poświęca się również wa-
trów CIMIC; współuczestnic- gotowuje się do pełnienia mi- 20-osobowa grupa, zostanie
runkom bezpieczeństwa.
two w rozwiązywaniu proble- sji EUFOR w Czadzie oraz przeszkolona w zakresie
mów zgłaszanych przez lud- pełniła lub pełni dalej służbę znajomości tego języka na
ność lokalną; koordynowanie w misjach UNIMIS w Suda- poziomie III, co umożliwi
spraw związanych z uchodź- nie i UNDOF w Syrii. lepsze przygotowanie perso- WĘGORZEWO. Braki kadrowe,
cami i osobami przesiedlony- Kadra i pracownicy wojska nelu zaplanowanego do kwestie finansowe oraz zakwate-
mi; realizowanie projektów uczestniczyli w wielu kur- udziału w operacjach sojusz- rowanie, czyli problemy nurtujące
CIMIC służących odbudowie sach krajowych i zagranicz- niczych oraz kierowanie ofi- środowisko kadry zawodowej wę-
systemu administracji lokalnej nych poświęconych m.in. za- cerów i podoficerów na sta- gorzewskiej brygady – to główny
w rejonie prowadzonych dzia- daniom CIMIC na szczeblu nowiska służbowe w struk- temat rozmów toczonych 7 lutego
łań (oświata, służba zdrowia, taktycznym i operacyjnym, turach NATO. Z uwagi na w 1 Mazurskiej Brygadzie Artylerii.
ekonomia, siły porządkowe, ale także stosowaniu zasad udział w misji w Afganista- Tego dnia z wizytą w Węgorzewie
przebywał dziekan Korpusu
itp.) oraz propagowanie idei międzynarodowego prawa nie żołnierze z Kielc rozpo-
Oficerów Wojsk Lądowych
o słuszności danej misji. konfliktów zbrojnych, ochro- częli też kursy nauki języka
płk Czesław Wieliczko. Dziekan
nie dóbr kultury w czasie za- perskiego. Do tej pory na po- przedstawił kadrze oficerskiej
Misje i kursy grożeń pokoju i wojny oraz ziomie podstawowym opano- 1 BA m.in. kierunki prac nad
Grupa istniejąca w Kiel- współpracy z mediami. Po- wało go pięciu oficerów.  zmianami w ustawodawstwie do-
cach, jak również bydgoska cząwszy od zeszłego roku, Napisz do autora: tyczącymi żołnierzy zawodowych.
Centralna Grupa Działań oficerowie z Kielc odbywają jacek.szustakowski@
Psychologicznych, to jedyne również praktyki w kielec- redakcjawojskowa.pl Oprac. SG

SIŁY POWIETRZNE
KONTROLERZY SPOD PIOTR LASKOWSKI
Wprawdzie nowy wiek zaciera granice między państwami, jednak

granice powietrzne są i tak ściśle chronione. U nas na ich straży stoi
31 Ośrodek Dowodzenia i Naprowadzania (ODN), który ma siedzibę
w Babkach pod Poznaniem.
31 Ośrodek Dowodzenia ny, co oznacza, że leci zgodnie szkolne 14 Eskadry Lotnic- ni napływają również z poste-
i Naprowadzania, obok trzech z planem. Jeśli jednak w ciągu twa Transportowego. Współ- runków stacji radiolokacyj-
innych: w Bydgoszczy, War- dwóch minut nie zostanie zi- pracuje również ze wszystki- nych na terenie całej Polski.
szawie i Krakowie, jest głów- dentyfikowany, to zostają pod- mi jednostkami rakietowymi Struktura ODN ma podob-
nym organem wykonawczym jęte działania zmierzające do w swoim sektorze. ne sekcje (oprócz kilku specja-
szczebla taktycznego narodo- jego przechwycenia i rozpo- 31 Ośrodek Dowodzenia listycznych), jak każda inna
wego systemu obrony poznania. Do rozpoznania statku i Naprowadzania podlega jednostka wojskowa, a jej ka-
wietrznej. W czasie wojny do- powietrznego najczęściej pod- Centrum Operacji Powietrz- dra musi uczestniczyć we
wodzi działaniami bojowymi rywana jest para dyżurna sa- nych (COP), które ma bezpo- wszystkich zajęciach ogólno-
lotnictwa, a w okresie pokoju molotów myśliwskich. średnie połączenie z natow- wojskowych. Wtedy ODN wy-
kontroluje i nadzoruje prze- Ośrodek w Babkach współ- skim CAOC-2 (Combined Air mieniają się sektorami odpo-
strzeń powietrzną oraz za- pracuje z pozostałymi ośrod- Operation Center – Połączo- wiedzialności, czyli np. Po-
pewnia nienaruszalność pol- kami dowodzenia i naprowa- ne Centrum Operacji Po- znań oddaje swój sektor w do-
skich granic. dzania w kraju, wszystkimi ro- wietrznych) w Kalkar na te- wodzenie któremuś z sąsied-
dzajami sił zbrojnych oraz renie Niemiec. Tam też za- nich ośrodków.
Wykrywać służbami ruchu lotniczego padają decyzje o misjach bo- Najważniejszą sekcją ODN
i kontrolować i straży granicznej. jowych w ramach NATO, jest sekcja działań bojowych.
Ośrodek dowodzenia i na- Poznański ODN obejmuje które później ODN otrzymu-
prowadzania, a w kodzie NA- największy spośród pozostaje od centrum. System zmian
TO CRC (Command & Repor- łych ośrodków obszar działa- Każdy ODN do zapewnie- Dyżurna zmiana bojowa,
ting Center), musi wykryć lenia. Ma też swoją specyfikę nia pełnej kontroli sytuacji która pełni służbę w znajdu-
cące statki powietrzne, ziden- – latają w nim wszystkie pol- w powietrzu ma do dyspozy- jącym się pod ziemią stano-
tyfikować je i sklasyfikować, skie F-16. ODN zabezpiecza cji lotnictwo wojskowe. W go- wisku dowodzenia, podle-
jednocześnie kontrolując, czy więc loty jednostek z Krzesin, towości zawsze są myśliwce ga master controllerowi, spe-
lecą zgodnie z planem. Po Łasku i Powidza. Do niedaw- z baz w Mińsku Mazowieckim cjaliście w stopniu podpuł-
identyfikacji statek powietrzny na były to samoloty Su-22 i Malborku. Niezbędne infor- kownika. Odpowiada on za
jest prawie zawsze rozpozna- z 7 Eskadry, a obecnie loty macje o sytuacji w przestrze- wszystko, co może się wyda-

PŁK PIL. JACEK ŁAZARCZYK
FLESZ
KOSZALIN. Do Centrum
Szkolenia Sił Powietrznych
w Koszalinie 5–7 lutego przy-
było blisko 800 poborowych.
Około 450 z nich, oprócz mie-
sięcznego szkolenia podstawo-
wego, odbędzie szkolenie
w ośrodku szkolenia kierowców
– pozostali w Szkole Młodszych
Specjalistów w specjalnościach
przeciwlotniczych i radioloka-
cyjnych. Po trzymiesięcznym
szkoleniu trafią, zgodnie
z przydziałem otrzymanym
w rodzimym WKU, do jedno-
Historia i dowódcy stek wojskowych. Poborowi nie
ukrywają, że podczas zasadni-
31 OŚRODEK DOWODZENIA I NAPROWADZANIA czej służby wojskowej chcą
(ODN) ROZPOCZĄŁ PRACĘ 12 MAJA 2003 R. Po uzyskać prawo jazdy kat. „C”,
czterech miesiącach pełnił już dyżury bojowe i został nauczyć się obsługi broni
włączony do systemu dowodzenia Wojsk Lotniczych i umiejętności walki. 11 lutego
ZIEMI
i Obrony Powietrznej. otrzymają broń, a w marcu wy-
PIOTR LASKOWSKI (3)

Pierwszym dowódcą jednostki w 2003 r. został powiedzą słowa roty przysięgi
płk pil. Ryszard Andryszczak. Od 20 grudnia 2005 r. do wojskowej.
30 września 2006 r. obowiązki dowódcy pełnił
płk pil. Cezary Wasser, a po nim płk pil. Jacek Łazarczyk,
który do tej pory dowodzi 31 ODN Poznań-Babki.
rzyć podczas jego zmiany. Ma Plany ci komputerowej, jedna osoba
TADEUSZ WASILEWSKI
do dyspozycji dwie grupy lu- W przyszłości ODN będzie będzie mogła kontrolować ca-
dzi: wytwarzających RAP miał zmodernizowany system łą sytuację powietrzną.
(Recognized Air Picture) dowodzenia. Ma powstać tyl- Kolejny element zmian to
– siedzą w pierwszym rzędzie ko jeden punkt naprowadza- stworzenie mobilnego ele-
na sali stanowiska dowodzenia na cały sektor w Pozna- mentu ODN, który będzie ob-
nia, i drugą, która kontroluje niu, silniejszy i ze stałym do- sługiwał wszystkie operacje na
przydzielone środki walki stępem do informacji doty- terenie kraju, a także w ramach
– siedzą w drugim rzędzie. czących sytu- kontyngentu poza WEJHEROWO. 4 lutego na
Zmiany pod ziemią pracują acji radiona- ODN musi wykryć jego granicami. cmentarzu w Wejherowie-
bez przerwy 24 godz. na do- wigacyjnej -Śmiechowie pożegnano człon-
lecące statki Ćwiczenia ka Warsaw Club 44 oraz
bę przez 365 dni w roku. i do wszyst-
Oczywiście na każdej kich radiosta- powietrzne, 31 ODN w Bab- Stowarzyszenia Kawalerów
Orderu Virtuti Militari. 88-letni
zmianie są też inni specjali- cji w sekto- kach bierze udział
zidentyfikować je por. pil. w st. spocz. Leszek
ści, którzy oprócz identyfi- rze. Rozpro- w wielu ćwicze- Ostoja-Owsiany zmarł 29 stycz-
kacji i kontroli statków po- szeni dotych- i sklasyfikować, niach oraz trenin- nia. W uroczystościach pogrze-
wietrznych zajmują się kon- czas w terenie gach narodowego bowych, z honorową asystą
trolą rakietowców i całego nawigatorzy jednocześnie i koalicyjnego sys- kompanii i Orkiestry
ruchu lotniczego. Nad spraw- zostaną teraz kontrolując, czy lecą temu obrony po- Reprezentacyjnej Marynarki
nością systemów czuwa zaś umieszczeni wietrznej. Zali- Wojennej, wzięła udział
grupa techników, którzy dba- na jednym sta- zgodnie z planem. czają się do nich m.in. delegacja
ją o to, żeby system łączno- nowisku pod- m.in. dwustronne 36 Specjalnego Pułku
ści i dowodzenia działał bez- ziemnym i z niego będą moni- szkolenia polskich i amery- Lotnictwa Transportowego
awaryjnie. Biegnie on po- torować loty w całym sektorze. kańskich sił powietrznych pod z Warszawy, która wystawiła
przez COP do CAOC-2. – Ważne, że punkt naprowa- kryptonimem „Sentry White poczet sztandarowy z oryginal-
W 31 ODN utworzone zo- dzania znajdzie się tuż przy sa- Falcon”, cykliczne ćwiczenia nym sztandarem
301 Dywizjonu Bombowego.
staną wkrótce także ośrodek li bojowej ODN – mówi do- poświęcone przeciwdziała-
Zmarłego, obok rodziny, poże-
analizy skażeń oraz sekcja wódca ośrodka płk pil. Jacek niu zagrożeniom terrorystycz- gnali: przedstawiciel ambasady
wsparcia odpowiedzialna za Łazarczyk. Ułatwi to komuni- nym z powietrza „Renegade” Wielkiej Brytanii w Polsce, de-
pracę zautomatyzowanych kację oraz wpłynie na szybkość czy coroczne ćwiczenia „Cle- legacja dowództwa Marynarki
systemów zarządzania, czy- i trafność podejmowanych de- an Hunter”.  Wojennej, kombatanci oraz
li komputerów i środków cyzji. Uzyskane dane mają Napisz do autora: przyjaciele.
łączności, a także sekcja za- również być wpięte w jedną piotr.laskowski@
bezpieczenia. sieć i tak jak w przypadku sie- redakcjawojskowa.pl Oprac. SG

AAAAAAA
MARYNARKA WOJENNA
DODATEK AAAAAAAAAAAAAAAAAAA
W-3 RM Anakonda
z 28 Eskadry Lotniczej
przetransportował
z Bydgoszczy do Gdańska per-
sonel medyczny z sercem do
przeszczepu, na które czekał
25-letni mężczyzna
TOMASZ GOS
Ratują ludzkie życie i… zwalczają nieprzyjacielskie okręty podwodne. 28 Pucka Eskadra Lotnicza
SERCE NA POK
jest jedną z największych jednostek Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej.
Udział 28 Puckiej Eskadry Lotniczej w ubiegłorocznych

akcjach ratunkowych:
– 23 stycznia – podjęcie chorego pasażera z promu,
który znajdował się 55 mil morskich na północny zachód
od Rozewia;
– 20 lutego – podjęcie chorego pasażera z promu, który znaj-
dował się 18 mil morskich na północny wschód od Rozewia;
– 15 maja – podjęcie chorego mężczyzny ze statku wycieczkowe-
go Haller. Jednostka znajdowała się 10 mil morskich
na północny wschód od Władysławowa;
– 11 czerwca – przetransportowanie pasażera promu Baltivia
do Szpitala MW w Gdańsku-Oliwie;
– 8 lipca: podjęcie pasażera promu Stena Baltica z podejrze-
niem zawału serca – prom znajdował się 5,5 mili morskiej
na północny wschód od Helu;
– 12 sierpnia – przetransportowanie na ląd rybaka z podejrze-
niem wylewu – kuter WŁA-3, z którego podjęto chorego mężczy-
znę, znajdował się 17 mil morskich na północny zachód od Ustki;
– 4 października – podjęcie z pokładu okrętu Marynarki
Wojennej Niemiec marynarza z urazem ręki; tego samego dnia
przetransportowano do szpitala pracownika platformy wiertniczej
na Bałtyku ze złamaną nogą;
– 11 października – przetransportowanie chorego pracownika
WYPOSAŻENIE 28 PUCKIEJ ESKADRY LOTNICZEJ: klucz śmigłowców
platformy wiertniczej na Bałtyku – pod opieką lekarza pokładowe-
ratowniczych W-3RM Anakonda; klucz śmigłowców pokładowych ZOP
SH-2G 9 (na zdjęciu); klucz śmigłowców transportowych Mi-17, W-3T, go poszkodowany trafił do Szpitala Marynarki Wojennej
Mi-2; klucz samolotów transportowych An-28 TD, An-28 w Gdańsku-Oliwie.

FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA
FLESZ
GDYNIA. Marynarka Wojenna
wzięła udział w uroczystościach
upamiętniających 82. rocznicę
nadania Gdyni praw miejskich.
10 lutego kompania honorowa
3 Flotylli Okrętów była obecna
podczas uroczystej mszy świętej
w kościele pw. Najświętszej Marii
Panny. Marynarze wystawili po-
sterunek honorowy przy Płycie
Marynarza Polskiego oraz asysto-
wali przy składaniu wieńców i wią-
zanek kwiatów. Historia miasta
jest nierozerwalnie związana
z morskim rodzajem sił zbrojnych.
Powstanie portu wojennego
KMDR POR. PIL. ROMAN TAŃSKITAŃSKI, dowódca
w Gdyni przyczyniło się do szyb-
28 Puckiej Eskadry Lotniczej, jest absolwentem
„Szkoły Orląt” w Dęblinie z 1983 r. Od 1984 r. pełni kiego rozwoju miasta. W Gdyni
służbę w lotnictwie Marynarki Wojennej, przechodząc znajduje się siedziba Dowództwa
na kolejne stanowiska: pilota, dowódcy załogi, dowód- MW, trzon floty wojennej oraz
cy klucza i zastępcy dowódcy eskadry. 1 stycznia większość jednostek brzegowych.
2003 r., po reorganizacji struktury Brygady Lotnictwa
MW, został dowódcą 28 Eskadry Lotniczej. Spędził
w powietrzu ponad 2,5 tys. godzin, w tym 1,7 tys. go-
dzin na śmigłowcach typu W-3. Ma uprawnienia pilota GDYNIA. 11 lutego odbyło się
doświadczalnego I stopnia. Uczestniczył w wielu ak- pierwsze spotkanie Klubu
OKŁADZIE
cjach ratowania życia na morzu i lądzie. Krajoznawcy-Podróżnika. Jego
pracownicy chcą organizować
wycieczki edukacyjne po regionie
ROMAN KLUCZYŃSKI (3) nadmorskim, konkursy o tytuł
krajoznawcy roku i zapraszać go-
ści – entuzjastów podróży, którzy
będą dzielić się wrażeniami ze
swoich wypraw. Spotkania klubo-
we, w każdy drugi poniedziałek
miesiąca, będą miały charakter
a co dzień załogi brała Owsiaka z Helu do Gdań- wyróżniającą „Pucki” oraz otwarty. Klub działa przy Klubie
śmigłowców ratow- ska, gdzie czekał już na niego patrona – komandora porucz- MW Riwiera.
niczych 28 Puckiej samolot do Wrocławia. nika pilota Edwarda Szystow-
Eskadry Lotniczej 28 Pucka Eskadra Lotnicza skiego. – Eskadra, przyjmu-
są w stałej gotowości do nie- powstała w 2003 r. po prze- jąc imię kmdr. por. pil. Edwar- USTKA. Ponad 550 poborowych
sienia pomocy pasażerom formowaniu 1 Dywizjonu da Szystowskiego, stała się z całej Polski przybyło 5 lutego do
promów, rybakom i pracow- Lotniczego. Eskadra wchodzi kontynuatorką tradycji Mor- Centrum Szkolenia Marynarki
nikom platform wiertniczych. w skład Brygady Lotnictwa skiego Dywizjonu Lotnicze- Wojennej w Ustce. Ponad
Piloci transportują również MW. Na stałe stacjonuje na go istniejącego w latach 60 z nich zasili jednostki
organy do przeszczepu. Do lotnisku 43 Bazy Lotniczej 1920–1939 i 34 Pułku Lotnic- Inspektoratu Wsparcia Sił
jednej z najgłośniejszych ak- MW w Gdyni-Babich Do- twa Myśliwskiego – mówi Zbrojnych. Przez najbliższy mie-
cji należała ubiegłoroczna, łach. Podczas centralnych ob- kpt. Czesław Cichy, oficer siąc będą przechodzić szkolenie
w której załoga śmigłowca ra- chodów 75-lecia lotnictwa prasowy Brygady Lotnictwa podstawowe, które zwieńczy uro-
towniczego W-3 RM Anakon- MW w 1995 r. dywizjon Marynarki Wojennej. czysta przysięga wojskowa. Po
da z 28 el przetransportowała otrzymał sztandar i nazwę W wyposażeniu eskadry niej odbędą intensywne szkolenie
z Bydgoszczy do gdańskiej znajdują się śmigłowce ratow- specjalistyczne w kilkudziesięciu
Kliniki Kardiochirurgii AM nicze W-3 RM Anakonda, specjalnościach morskich i brze-
personel medyczny z sercem śmigłowce pokładowe zwal- gowych, m.in. z zakresu syste-
do przeszczepu, na które cze- czania okrętów podwodnych mów łączności, mechaniki okręto-
kał 25-letni mężczyzna. (ZOP) Kaman SH-2G oraz
STANISŁAW CICHY
wej, nawigacji, obsługi urządzeń

W zeszłym miesiącu Ana- samoloty i śmigłowce trans- okrętowych, logistyki oraz rozpo-
konda z puckiej eskadry prze- portowe: An-28TD/An-28, znania i likwidacji skażeń.
woziła Jurka Owsiaka, „dyry- Mi-17, W-3T oraz śmigło- Wcielenia poborowych do
genta” Wielkiej Orkiestry wiec Mi-2.  Centrum Szkolenia MW odbywają
PILOCI są w stałej gotowości do
Świątecznej Pomocy. Po roz- niesienia pomocy pasażerom pro- Napisz do autora: się raz w miesiącu. Lutowe jest
poczęciu tegorocznego finału mów, rybakom i pracownikom tomasz.gos@ największe w tym roku.
WOŚP załoga śmigłowca za- platform wiertniczych. redakcjawojskowa.pl Oprac. SG

Bauman Lew-Starowicz
„Oblicza wojny” to nowy cykl, jaki chcemy
zaproponować naszym Czytelnikom.
Pragniemy pokazać, jak na wojsko,
konflikty i kwestie bezpieczeństwa
patrzą językoznawcy, socjolodzy,
pisarze lub historycy.
Prof. Jerzy Bralczyk
Krew
jest wszędzie
W gazetach, jakie ukazywały się pod- (które jest dzisiaj usprawiedliwieniem
czas wojen w państwach totalitarnych, gwałtownych czynów) dawniej ozna-
przeważały reportaże z pola walki, czało, że „bliższa ciału koszula niż
w których najistotniejszy był zawsze ob- sukmana”. Powiedzenie to pojawiało
raz żołnierza bezgranicznie podporząd- się, kiedy interes rodziny był ważniej-
kowanego idei. Jak określiłby Pan ton szy niż interes publiczny. Czyli ta
dzisiejszych reportaży z pola walki? krew odnosiła się bardziej do relacji
– Po pierwsze, nie śledzę współcze- prywatnych niż publicznych. Krew
snych reportaży na temat wojny. Po dru- identyfikowała również poszcze-
gie, ma pan na myśli sytuację, kiedy me- gólne grupy ludzi, na przykład
dia pełniły funkcję reprezentującą jakąś krew Wasilewskich.
stronę konfliktu. A w polskich mediach
chyba nie ma obecnie takiej sytuacji. Przy- Podczas II wojny światowej na-
puszczam, że w prasie afgańskiej, irackiej zistowska III Rzesza, faszystow-
czy nawet amerykańskiej tego rodzaju ele- skie Włochy oraz inne państwa
menty się pojawiają, ale nie w Polsce. Osi zbudowały silny aparat
ustawodawczy i wykonawczy,
Obraz narodu opisywany podczas dzia- który miał na celu dbanie o język naniu jakiegoś na-
łań wojennych jest często tworzony za po- rodowy. Nakazywano stosowanie pożą- stroju czy też na prowokowa-
mocą wyrazów: krew, dusza, wiara. Dla- danego słownictwa we wszystkich ty- niu. Tutaj można się liczyć z sankcjami
czego właśnie tych wyrazów używa się tak pach komunikacji publicznej, manipu- za naruszenie tabu narodowego. Jeżeli
często w propagandzie wojennej? lowano znaczeniami słów, dodawano im powiedziałbym coś złego na przykład
– Szczególnie silnie pojawia się fraze- nowe konteksty. Tymczasem niektórzy na temat Jana Pawła II, to byłoby to już
ologia krwi: oddać krew za ojczyznę, czy znawcy tematu uważają, że polityka ję- naruszenie takiego tabu i jakiejś ogól-
też, jak głosi tekst pewnej pieśni, krwi zykowa prowadzona na przykład we nie pojętej przyzwoitości. Restrykcyj-
nie odmówi nikt. Krew jest w poezji, Francji jest bardziej restrykcyjna niż ność ta ujęta dodatkowo w kanony pra-
krew jest w pieśni i w języku potocznym. polityka językowa w komunistycznej wa może być postrzegana jako jeszcze
Motyw krwi pojawia się już u Rzymian Jugosławii... większe ograniczenie swobodnego wy-
i chyba nawet jeszcze wcześniej – u Gre- – Inna jest polityka językowa w kra- powiadania się niż ta ujawniająca się
ków. Warto tutaj zwrócić uwagę na dwa jach, gdzie wartością jest polityczna po- w społeczeństwie w sposób spontanicz-
aspekty. Pierwszy jest związany właśnie prawność – tam dba się o to, żeby niko- ny. A czy większa restrykcyjność jest
z przelewaniem krwi, czyli oddaniem ży- go nie urazić, na przykład, żeby nie na- w kraju, gdzie na Murzyna nie można
cia. Drugi aspekt dobrze obrazuje powie- zwać Żyda Żydem, a Cygana Cyganem, powiedzieć Murzyn, czy tam, gdzie nie-
dzenie: „polska krew”, czyli taka krew, tutaj za niewielkie odstępstwo od nor- naruszalne są pewne narodowe tabu?
która daje identyfikację narodową. Moż- my można zostać pociągniętym do od- Trudno powiedzieć. Za błędy ortogra-
na by tu powiedzieć o jeszcze innym powiedzialności – a czym innym są re- ficzne nie wsadza się dzisiaj do więzie-
aspekcie. Powiedzenie „krew nie woda” strykcje, które polegają na wywoływa- nia, ale we Francji władza stara się po-

OBLICZA WOJNY
– Organizm, choroba, na- „Kłamstwo powtarzane tysiąc razy sta-

rodziny, zdrowie i śmierć to je się prawdą”. Przy dzisiejszym roz-
są metafory używane od bar- woju środków masowego przekazu to
dzo dawna i odnoszące się powiedzenie staje się chyba coraz bar-
niemal do wszystkiego. Do dziej prawdziwe?
instytucji, którą może zżerać – I tak, i nie. Niewątpliwie dzisiejsze
rak, do społeczeństwa, do środki masowego przekazu są o wiele
miasta albo państwa. Mówimy, bardziej nośne niż za czasów nazistow-
że coś kwitnie, że coś się rodzi, skich Niemiec. Ale rzadko się dzisiaj
że coś jest zdrowe, że coś cho- zdarza, żeby nie było alternatywy. Jeże-
ruje albo umiera. Nic dziwnego
też, że metafory te występują
w tego typu przypadkach, o któ-
rych pan wspomniał. Nie sądzę Za błędy ortograficz-
jednak, żeby to było specyficzne ne nie wsadza się dzisiaj
dla sytuacji związanych z działa-
niami wojennymi. Możemy naj- do więzienia, ale
wyżej zastanawiać się, jak tego ro- we Francji władza stara
dzaju metafory funkcjonują per-
swazyjnie. Na przykład bardzo czę-
się powstrzymać napływ
ste porównywanie Żydów do owa- języka angielskiego.
dów (chodzi tu oczywiście o nazi- U nas nikt jeszcze nie
stowskie Niemcy) – naziści mówi-
li, że to są wszy – miało wywołać stawia zapór przed zapo-
wrażenie, że Żydzi to wstrętne insek- życzeniami językowymi.
ty, które toczą zdrową tkankę narodu
niemieckiego. I na tym się antysemi-
tyzm budował. Zwłaszcza ten ideolo- li władza mówi: „tak”, opozycja mówi:
giczny antysemityzm niemiecki z cza- „nie”. Nawet jeśli mamy sytuację jedno-
sów wojny. Wiadomo, że jeżeli chce- stronnie naświetlaną przez jakieś me-
my atakować wroga, to lepiej, żeby ten dium, to mamy inne, które pokaże to in-
wróg miał mniej cech ludzkich, a wię- aczej. To jest też tak, że kłamstwo wie-
cej zwierzęcych. Mamy takie dwie lokrotnie powtarzane ma pewien rodzaj
główne sfery, z których czerpiemy me- masy krytycznej. Przez pewien czas po-
tafory. Pierwsza to biologia, druga to wtarzalność może zjednywać. Potem po-
technika. Albo coś porównuje się do or- wtarzalność kłamstwa może denerwo-
ganizmu, albo do urządzenia. Emocje wać, następnie może być ono znowu
łatwiej wywoływać poprzez metafory przyjmowane wbrew naszej woli, bo
związane z organizmem. przez to powtarzanie coś tam jednak do
nas dociera z tego kłamstwa. Goebbels
Murid Barghuti, współczesny poeta pa- jakąś rację miał, ale on działał w sytuacji
PAP
lestyński, napisał: „W czasach kryzysu jednolitego strumienia informacji. 

uczymy się powoli akceptować tryb Rozmawiał Tomasz Gos
wstrzymać czyn- przypuszczający i czasowniki niedoko-
nik napływu języka angielskie- nane. Doświadczenie uczy, że w więzie- Prof. Jerzy Bralczyk
go. U nas nikt jeszcze nie stawia zapór niu lub obozie więźniowie marzą o ma-
przed zapożyczeniami językowymi. łych cudach jak kąpiel, fryzjer, list, wi- Językoznawca polski, specjalista w zakre-
zyta albo ołówek”. sie języka mediów, reklamy i polityki.
Szczególnie nośne są metafory związa- – Jeżeli realność jest przeciwko nam, to Obecnie wykłada w Instytucie Dziennikar-
ne z organizmem. Odnajdujemy je mię- szukamy ucieczki w coś co jest hipotetycz- stwa Uniwersytetu Warszawskiego oraz
dzy innymi w dyskursie ideologicznym ne lub mało prawdopodobne. Dlatego mó- w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej
polskiej propagandy wojennej. Polega- wimy w takiej sytuacji: a może wyjdę, w Warszawie (jest tu prorektorem). Zasia-
ją one na nadawaniu stosunkom spo- a może coś się zdarzy. Budujemy dla sie- da w Prezydium Rady Języka Polskiego
łecznym cech organizmu, umożliwiając bie obraz świata alternatywnego, który jest PAN oraz jest członkiem Polskiego Towa-
uznanie pewnych ich cech za zgodne dobry. Tam działa tryb przypuszczający, rzystwa Językoznawczego i Komitetu Języ-
z prawami przyrody. Moshe Yalon, szef tam działa „może” i „chyba”. Jest to oczy- koznawstwa PAN. Profesor Bralczyk odzna-
sztabu armii izraelskiej, powiedział kil- wiście kwestia psychologii człowieka. czony został Złotym Krzyżem Zasługi (1988)
ka lat temu: „Palestyńczycy są jak rak. oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodze-
Jest wiele sposobów na leczenie raka. Słynna wypowiedź ministra oświaty nia Polski (1998).
Na razie stosujemy chemioterapię”. III Rzeszy J. Goebbelsa brzmiała:

WOJSKO OPINIE
Przełożeni za-
pominają, że ich obo-
wiązkiem jest zarówno
ustalenie jednolitego sposo-
bu umundurowania podle-
głych sobie żołnierzy, jak też
sprawdzenie, czy ustale-
nia te są egzekwo-
wane
ZA MUNDUREM PRZEPI Wreszcie coś się zmieniło w sprawie ujednolicenia umundurowania żołnierzy.
Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych opracował koncepcję, a minister obrony
narodowej powołał zespół do nowelizacji przepisów ubiorczych.
AGNIESZKA SZKODA
Żołnierze, bez względu na stopień i zaj- umundurowania. Dlatego w październiku

mowane stanowisko, ubierają się, jak chcą, ubiegłego roku w inspektoracie opracowa-
łamiąc przepisy dyscypliny wojskowej. Nie no „Koncepcję poprawy jakości przedmio-
dość, że niewłaściwie dobierają poszcze- tów zaopatrzenia mundurowego w Siłach
gólne części umundurowania, to jeszcze łą- Zbrojnych RP”, która została zaakceptowa-
czą je z gadżetami obcych armii. na przez MON.
Aktów prawnych stanowiących zasady Dokument składa się z trzech części.
dobierania poszczególnych elementów Pierwsza w dużej mierze jest krytyką obec-
umundurowania jest niemało. Trzy ustawy: nego stanu, z której m.in. wynika, że nie
o odznakach i mundurach, o powszechnym ma sprawnego przepływu informacji mię-
obowiązku obrony i pragmatyczna, a do dzy tymi, którzy decydują o zmianach
nich sporo rozporządzeń. A i to nie wystar- umundurowania, a żołnierzami, którzy
czy, bo tempo wprowadzania nowych wzo- mundury noszą. Być może dlatego Agen-
rów umundurowania w kraju i na misjach cja Mienia Wojskowego tak rzadko składa
jest takie, że służby mundurowe nie nadą- u dostawców reklamacje – w ciągu ostat-
żają z aktualizowaniem przepisów. nich dwóch lat były tylko dwie.
Przykładowo, specjalistyczne kombine- Druga część koncepcji to pomysły na
zony dla pilotów F-16, które dostaliśmy rozwiązanie istniejących problemów,
w ramach porozumienia offsetowego, do m.in. opracowanie klarownych procedur,
dziś nie figurują w polskich normach na- np. wprowadzania nowych wzorów umun-
leżności mundurowych. Natomiast po po- durowania, kontroli jakości i kryteriów wy-
wrocie z misji żołnierze często samowol- boru najkorzystniejszej oferty podczas
nie wprowadzają w jednostkach mundury, przetargów. Istotna jest ostatnia część do-
które dostali tylko na wyjazd. kumentu, czyli harmonogram działań ma-
jących na celu poprawę sytuacji, np. spo-
Kompleksowe zmiany sób postępowania reklamacyjnego, plano-
Płk Jerzy Jastrzębski, szef Szefostwa wania zakupów i udzielania zamówień pu-
Służb Materiałowych Inspektoratu Wspar- blicznych. Nakazuje on również dowód-
cia, ocenia dotychczasowe działania zwią- com, szefom i dyrektorom instytucji woj-
zane z tym problemem jako gaszenie po- skowych przeprowadzanie szkoleń i cy-
żarów, w sytuacji, gdy potrzebne są roz- klicznych ocen jakości umundurowania
wiązania systemowe. Powinny one doty- podwładnych.
czyć nie tylko ujednolicenia przepisów Koncepcja to jednak dopiero początek
mundurowych, ale też m.in. przeprowadza- drogi do poprawy jakości umundurowania
nia zakupów i reklamacji oraz badań nad naszych żołnierzy. Od 14 stycznia tego
proponowanymi do zakupu elementami roku obowiązuje decyzja MON nr 582

| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | KOSOWO
| | POLEMIKI
|
ategia Arm
ALEKSANDER RAWSKI (2)

t r
ISY SZNUREM
S ia
ć
Obronnoś
Tec
hn
ik a B
z 17 grudnia 2007 r. w sprawie powołania prawa wyboru. Rozporządzenie MON
zespołu do opracowania nowelizacji prze- z 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz
pisów ubiorczych żołnierzy. Obecnie ze- noszenia umundurowania i odznak wojsko-
ka
zp e
spół, któremu przewodniczy gen. bryg. Ro- wych przez żołnierzy zawodowych i kan-
y
t iec
man Klecha, zastępca szefa Inspektoratu dydatów na żołnierzy zawodowych dało du- zeń Tak
Wsparcia SZ, szef logistyki, zbiera wnio- żą swobodę w noszeniu niektórych elemen- stwo
ski i propozycje zmian przepisów mundu- tów umundurowania. Na nieszczęście po-
rowych. Pochodzą one od pozostałych jawiają się w nim takie sformułowania jak:
członków zespołu, czyli dyrektorów i do- „dopuszcza się”. I tak np. spodnie letniego
wódców komórek organizacyjnych MON. munduru moro można nosić w butach lub
– Każdy wniosek zostanie rozpatrzony,
ale nie każdy będzie uwzględniony – wy-
na nich, ale nogawki starego modelu spodni
moro zawsze muszą znajdować się w bu-
jaśnia płk Andrzej Wierzbicki, szef Od- tach. Na co dzień różnice nie rzucają się
działu Normowania i Zaopatrywania w oczy, ale podczas uroczystości część żoł-
w Sprzęt Inspektoratu Wsparcia SZ. nierzy wkłada mundur według starego,
– Część z tych, które już wpłynęły, wręcz a część według nowego wzoru munduru.
liberalizuje przepisy, które i tak pozosta- Natomiast ci, którzy mają nowy, też nie są
wiają żołnierzom zbyt dużą swobodę. Nie- ubrani jednolicie, bo jedni mają nogawki
które z nich są jednak bardzo praktyczne, spodni w butach, inni na wierzchu.
np. prośba o określenie zasad noszenia ocie- Przełożeni zapominają jednak, że ich
placza ćwiczebnego i podpinki od ubrania obowiązkiem jest zarówno ustalenie jed-
ochronnego, tzw. windstoppera. Żołnierze nolitego sposobu umundurowania podle-
noszą go zarówno pod moro, jak i pod mun- głych sobie żołnierzy, jak też sprawdzenie,
dur wyjściowy, a nawet jako kurtkę. czy ustalenia te są egzekwowane. Taki obo-
Sukces zespołu będzie zależał od tego, wiązek nakłada na nich to samo liberalne
czy wnioskodawcy podejdą do sprawy po- rozporządzenie z grudnia 2004 r.
ważnie i rzetelnie zbiorą opinie żołnierzy W takiej sytuacji mają prawo nie tylko
na temat jakości munduru oraz zasad do- do przeprowadzenia rozmowy z podwład-
tyczących jego noszenia. A czasu mają na nym, ale też, jeśli zajdzie taka potrzeba, do
to dużo – od października ubiegłego roku wstrzymania tzw. mundurówki do czasu,
do końca czerwca tego. Efektem ich pracy aż żołnierz uzupełni umundurowanie. Naj-
ma być rozporządzenie, które ujednolici prawdopodobniej ten ostatni argument naj-
i uprości zasady noszenia munduru. Zatem bardziej przemawia do wyobraźni. Posłu-
będzie to kolejne rozporządzenie. Czy nie żył się nim gen. dyw. Zbigniew Tłok-Ko-
zginie w gąszczu pozostałych? Ideałem by-
łoby regulowanie przepisów mundurowych
sowski, szef Inspektoratu Wsparcia, który
skierował do podległych jednostek pismo
srmu}hqlh
wytycznymi szefa inspektoratu, przy po-
minięciu długiej drogi legislacyjnej.
dyscyplinujące nakazujące ich dowódcom
przeprowadzenie przeglądów umunduro-
shfmdolvw¥zâ
Dopuszcza się…
wania kadry i wyciągnięcie konsekwencji,
włącznie ze wstrzymaniem równoważnika
rjog
Takie rozwiązania systemowe są ko- mundurowego.  udnw|n¥z
nieczne choćby dlatego, że żołnierze nie Napisz do autorki:
potrafią właściwie korzystać z danego im polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
rovndeurmqdÊ
PORADY PRAWO
O poborze
Masz problem?
uzupełnień właściwego ze
§
względu na siedzibę szkoły. Do
W 2008 r. pobór będzie prze-
poboru kobiety są wzywane wy-
prowadzany od 4 lutego do
łącznie w celu przygotowania re-
30 kwietnia.
zerw osobowych na czas mobi-
1. W 2008 r. obowiązkowemu lizacji i wojny.
poborowi podlegają mężczyźni 2. Pobór ma na celu określenie
urodzeni w roku 1989, a także zdolności poborowych do
w latach 1984–1988, którzy czynnej służby wojskowej
dotychczas nie stawali do pobo- i ustalenie możliwości ich
ru, zostali uznani ze względu na przeznaczenia do jej odbycia.
stan zdrowia za czasowo nie- Przeprowadzają go wojewodo-
zdolnych do odbycia zasadni- wie – każdy na terenie przez sie-
czej służby wojskowej, jeżeli bie administrowanym – przy
okres tej niezdolności upływa współudziale szefów wojewódz-
przed zakończeniem poboru, kich sztabów wojskowych oraz
lub złożyli wnioski o ponowne starostów, wójtów, burmistrzów
ustalenie zdolności do czynnej (prezydentów miast).
służby wojskowej. W 2008 r. 3. Mężczyzna zgłaszający się do
obowiązkowi stawiennictwa do poboru po raz pierwszy przed-
poboru podlegają również ko- stawia wójtowi, burmistrzowi
biety urodzone w latach 1980– (prezydentowi miasta) dowód
–1990, które w roku szkolnym osobisty, a w uzasadnionych
2007/2008 kończą naukę przypadkach inny dokument po- stawia aktualną fotografię o wy-
w szkołach medycznych i wete- zwalający na ustalenie tożsamo- miarach 3 x 4 cm bez nakrycia
rynaryjnych oraz na kierunkach ści. Natomiast powiatowej komi- głowy, dokumenty stwierdzają-
psychologicznych. Dotyczy to sji lekarskiej posiadane doku- ce wykształcenie lub pobieranie
również kobiet będących stu- menty lekarskie dotyczące sta- nauki (zaświadczenie ze szkoły)
dentkami wyższych szkół mor- nu zdrowia, m.in. wyniki badań oraz potwierdzenie zgłoszenia
skich, które złożą w tej sprawie specjalistycznych przeprowadzo- się do rejestracji. W czasie po-
pisemny wniosek do wójta (bur- nych w okresie 12 miesięcy poboru zakładana jest także ewi-
mistrza, prezydenta miasta) po- przedzających dzień stawienia dencja wojskowa i wydawane
przez wojskowego komendanta się do poboru. Poborowy przed- są poborowym wojskowe do-
Interpretacja WAM zamieszkiwania na czas pełnie-
§ W nr. 2 (573) „Polski Zbrojnej” w Poradach Prawo ukazała się od-

powiedź na pytanie dotyczące wykupu mieszkania. Wojskowa
nia przez żołnierza obowiązków
na tym stanowisku służbowym.
Tytuł prawny do lokalu miesz-
Agencja Mieszkaniowa interpretuje przepisy inaczej. Poniżej za-
mieszczamy wyjaśnienie. kalnego przysługuje żołnierzowi
przez czas zajmowania stano-
Z godnie z przepisem art. 56

ustawy z 22 czerwca
1995 r. o zakwaterowaniu Sił
cym tytuł prawny do zamieszki-
wania w tym lokalu mieszkal-
nym. Z art. 24 ust. 1 ww. usta-
wiska służbowego wymienione-
go w sentencji decyzji o prawie
zamieszkiwania. Po zwolnieniu
Zbrojnych Rzeczypospolitej wy wynika, że dyrektor oddziału z takiego stanowiska wydana
Polskiej (DzU z 2005 r. nr 41, regionalnego agencji właściwy uprzednio decyzja przyznająca
poz. 398 z poźn. zm.), prawo dla garnizonu, w którym żołnie- żołnierzowi prawo zamieszki-
do nabycia lokalu mieszkalne- rza służby stałej wyznaczono wania w lokalu mieszkalnym
go innego niż kwatera, kwatera na stanowisko służbowe lub wygasa z mocy prawa. Wobec
funkcyjna i kwatera zastępcza w którym zajmuje takie stano- przepisu art. 56 ustawy o za-
przysługuje osobom posiadają- wisko, wydaje decyzję o prawie kwaterowaniu (...) stanowiące-
go, że prawo do nabycia lokalu
mieszkalnego przysługuje oso-
bie posiadającej tytuł prawny
do zamieszkiwania w tym loka-
lu mieszkalnym, stwierdzić na-
leży, że przesłanka posiadania
takiego tytułu prawnego musi
istnieć zarówno w dacie rozpo-
częcia procedury zmierzającej
do nabycia mieszkania, jak
i w dacie zawarcia umowy
sprzedaży tego lokalu.

| | | | | | |
PODSTAWOWE UREGULOWANIA PRAWNE:

• ustawa z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej
Polskiej (DzU z 2004 r. nr 241, poz. 2416, z późn. zm.);
• rozporządzenie ministrów spraw wewnętrznych i administracji oraz obrony narodowej
z 22 grudnia 2005 r. w sprawie przygotowania i przeprowadzenia poboru (DzU z 2006 r.
nr 1, poz. 7, z późn. zm.);
• rozporządzenie ministrów spraw wewnętrznych i administracji oraz obrony narodowej
z 11 października 2007 r. w sprawie przeprowadzenia poboru w 2008 r. (DzU nr 201,
poz. 1461);
• rozporządzenie Rady Ministrów z 16 maja 2006 r. w sprawie poddania kobiet obowiąz-
kowi stawienia się do poboru (DzU nr 95, poz.660);
• rozporządzenie Rady Ministrów z 31 maja 2006 r. w sprawie udzielania odroczeń za-
sadniczej służby wojskowej (DzU nr 118, poz. 800);
• rozporządzenie ministra obrony narodowej z 25 czerwca 2004 r. w sprawie orzekania
o zdolności do czynnej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojsko-
wych komisji lekarskich w tych sprawach (DzU nr 151, poz. 1595, z późn. zm.);
• rozporządzenie ministra obrony narodowej z 27 czerwca 2006 r. w sprawie prowadze-
nia ewidencji wojskowej (DzU nr 122, poz. 848);
• rozporządzenie Rady Ministrów z 24 stycznia 2006 r. w sprawie komisji lekarskich oraz
wynagradzania za udział w ich pracy (DzU nr 18, poz. 142).
kumenty osobiste – książecz- w sprawie orzekania o zdolności 5. W trakcie poboru wszystkim ści od dnia stawienia się do po-
ki wojskowe. do czynnej służby wojskowej oraz poborowym zdolnym do czyn- boru lub zakończenia okresu
4. Określanie przez powiatowe właściwości i trybu postępowania nej służby wojskowej, którzy się odroczenia. Jeżeli w tym czasie
komisje lekarskie kategorii zdol- wojskowych komisji lekarskich uczą, wojskowi komendanci poborowy nie zostanie powoła-
ności poborowych do czynnej w tych sprawach. W przypadku uzupełnień (lub ich przedsta- ny do tej służby, wojskowy ko-
służby wojskowej następuje na braku możliwości ustalenia stop- wiciele) udzielają odroczenia mendant uzupełnień przenosi
podstawie rozporządzenia mini- nia zdolności do czynnej służby zasadniczej służby wojskowej go do rezerwy, o ile w czasie dys-
stra obrony narodowej (wydane- wojskowej poborowego kieruje z tytułu pobierania nauki. Po- pozycyjności nie wystąpiły inne
go w porozumieniu z ministrem się na badania specjalistyczne nadto, wojskowy komendant okoliczności uniemożliwiające
zdrowia) z 25 czerwca 2004 r. lub obserwację szpitalną. uzupełnień może udzielić po- powołanie do odbycia zasadni-
borowemu odroczenia z tytułu czej służby wojskowej.
sprawowania przez niego bezpo- 8. W przypadku niestawienia
średniej opieki nad członkiem ro- się poborowego przed organa-
CO NOWEGO dziny, na podstawie orzeczenia mi uczestniczącymi w przepro-
§ W Dzienniku Ustaw nr 4 z 2008 r. ogłoszone zostało rozpo-

rządzenie ministra obrony narodowej z 4 stycznia 2008 r.
właściwego wójta lub burmistrza
(prezydenta miasta) stwierdza-
jącego w stosownej decyzji ad-
wadzeniu poboru, tzn. wójtem
lub burmistrzem (prezydentem
miasta), powiatową komisją le-
zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów oraz noszenia
umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodo- ministracyjnej o istnieniu takiej karską oraz wojskowym komen-
wych i kandydatów na żołnierzy zawodowych (poz. 27) okoliczności. dantem uzupełnień, bez uza-
– weszło ono w życie 26 stycznia 2008 r. 6. Sam fakt wezwania do pobo- sadnionej przyczyny, wójt lub
ru, uznania poborowego za zdol- burmistrz (prezydent miasta)
§ W Dzienniku Ustaw nr 3 z 2008 r. ogłoszone zostało rozpo-
rządzenie ministra obrony narodowej z 28 grudnia 2007 r.
nego do czynnej służby wojsko-
wej oraz nadania mu przezna-
z urzędu albo na wniosek prze-
wodniczącego komisji lekar-
zmieniające rozporządzenie w sprawie mianowania na wyższy czenia do jej odbycia nie jest skiej lub wojskowego komen-
stopień wojskowy osób niepodlegających obowiązkowi czynnej jeszcze równoznaczny z obowiąz- danta uzupełnień nakłada na
służby wojskowej oraz byłych żołnierzy zawodowych (poz. 14) kiem stawienia się w jednostce poborowego grzywnę w celu
– weszło ono w życie 24 stycznia 2008 r. wojskowej. Powołanie do odby- przymuszenia albo zarządza je-
§ W Dzienniku Ustaw nr 11 z 2008 r. ogłoszone zostało roz-

porządzenie Rady Ministrów z 7 stycznia 2008 r. zmieniają-
cia zasadniczej służby wojskowej
odbywa się w drodze decyzji ad-
ministracyjnej wojskowego ko-
go przymusowe doprowadzenie
przez policję do poboru, w try-
bie przepisów o postępowaniu
ce rozporządzenie w sprawie reklamowania od obowiązku peł-
nienia czynnej służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji mendanta uzupełnień przez do- egzekucyjnym w administracji.
i w czasie wojny (poz. 60) ręczenie poborowemu karty po-
– weszło ono w życie 23 stycznia 2008 r. wołania. Dopiero taka karta Dodatkowe informacje dotyczą-
określa prawny obowiązek sta- ce poboru w roku 2008 znajdu-
§ W Dzienniku Ustaw nr 14 z 2008 r. ogłoszone zostało roz-
porządzenie Rady Ministrów z 11 stycznia 2008 r. w spra-
wiennictwa w nakazanym termi-
nie i miejscu – we wskazanej jed-
ją się na stronie internetowej
MON (www.mon.gov.pl).
wie wykazu szkół i placówek, które prowadzą: minister właści- nostce wojskowej.
wy do spraw wewnętrznych, minister obrony narodowej i mini- 7. Powołanie poborowego do Paulina Glińska
ster sprawiedliwości (poz. 83) odbycia zasadniczej służby woj- Na podstawie materiałów
– weszło ono w życie 13 lutego 2008 r. skowej może nastąpić w okre- Zarządu Organizacji
sie 18 miesięcy dyspozycyjno- i Uzupełnień P-1 SGWP

PO SŁUŻBIE
K S I Ą Ż K A K S I Ą Ż K A
Ciemna strona
marynarki Cichociemny
P omówienia, bunty załóg, dezercje, nad-
użycia, kompromitujące nieudolności,
pomyłki, niekompetencje, głupota i tchó-
Wojna zaskoczyła Stefana Bałuka. W chwili jej wybuchu przyszły
cichociemny był 25-letnim studentem III roku prawa Uniwersytetu
rzostwo – takie przypadki, które były przy- Warszawskiego. Agresja Niemiec na Polskę przyspieszyła
czynami nieszczęść i porażek na morzu,
opisuje Mariusz Borowiak w swojej najnow- ślub Bałuka, a rozkaz obligujący zdolnych do walki mężczyzn
szej książce. Odkrywa nieznane fakty z hi- do opuszczenia Warszawy sprawił, że zostawił on swoją żonę
storii polskiej Marynarki Wojennej okresu tuż przed nocą poślubną.
P
dwudziestolecia i czasów wojny. Autor, spod
którego pióra wyszły m.in. „Westerplatte. o wkroczeniu do Polski Sowietów Ba- będziemy. Wynika to po części z tego, że
W obronie prawdy”, dwa tomy „Małej floty łuk przedostał się przez Węgry i Ru- gen. Bałuk jest lepszym fotografem niż pi-
bez mitów” czy monografia poświęcona le- munię do Francji, a po jej upadku – do sarzem, a po części stąd, że los przez dłu-
gendarnemu obrońcy Wybrzeża w 1939 r. Wielkiej Brytanii. Wybrany przez polski wy- gi czas nie pozwalał mu stanąć oko w oko
„Admirał. Biografia Józefa Unruga”, wraca wiad, przeszedł szkolenie i został cichociem- z wrogiem. W tym z kolei należy upatrywać
tutaj do kilku starych wątków, które posze- nym, zrzuconym w kwietniu 1944 r. do Pol- przyczyny tego, że w książce tak wiele miej-
rza, ujawnia też nowe, nieznane dotąd ski. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. sca poświęcono opisom geograficzno-kra-
szerszemu kręgowi odbiorców fakty. Autor Historia Bałuka to historia człowieka, który joznawczym, warunków bytowych, sanitar-
twierdzi, że historie te mogą być ujawnio- rwie się do walki. Bardziej z poczucia patrio- nych czy nawet relacjom towarzyskim.
ne dopiero teraz, ponieważ po wojnie tycznego obowiązku niż żądzy odwetu czy Z drugiej strony dla części czytelników ta-
utrudniano dostęp do dokumentacji w Lon- krwi. Narrator prowadzi nas przez swoje wo- kie właśnie informacje mogą być niezwykle
dynie, aby nie umniejszać chwały MW. jenne życie chronologicznie. Imponuje mno- cenne, ponieważ przedstawiają prawdziwe
„Plamy na banderze” pełne są relacji świad- gość detali – nazwiska i stopnie wojskowe, życie żołnierzy. Fragmenty o walce ze świerz-
ków i solidnie udokumentowane. Uzupeł- nazwy miejscowości, a nawet wygląd miejsc, bem czy wszami przypominają, że nawet
niają je zdjęcia archiwalne, bogata biblio- w których Bałukowi dane było się znaleźć. w mundurze człowiek wciąż ma bardzo przy-
grafia oraz ciekawe załączniki. Każdy roz- Przy pisaniu książki autor posługiwał się za- ziemne kłopoty.
dział to osobna opowieść. Dowiemy się chowanymi dokumentami i notatkami. Stefan Bałuk, opowiadając o „Byłem cicho-
m.in. o udziale polskiej Marynarki Wojen- Ogromnym atutem książki są opisy treningu ciemnym…”, mówi, że jego celem było poka-
nej w wojnie domowej w Hiszpanii w poło- cichociemnych oraz pracy Wydziału Legaliza- zanie, jak na koszmar wojny reagował prze-
wie lat 30., gdzie jedna z jednostek naszej cji Oddziału II Komendy Głównej AK. Są to te- ciętny obywatel II Rzeczypospolitej. Po lektu-
floty ewakuowała do Polski zwolenników maty, których szeroka publiczność nie miała rze książki można stwierdzić, że w dużej mie-
generała Franco. Borowiak pisze też o okrę- okazji poznać, i brawa dla Bałuka, że taką rze cel ten udało się autorowi osiągnąć. Dzie-
cie podwodnym „Ryś”, który w 1936 r. prze- szansę stwarza. Mówiąc o atutach, nie spo- ło ma charakter pamiętnikarski, ale widać
prowadził operację szpiegowską przeciw sób nie wspomnieć o fotografiach, które sta- zacięcie reporterskie. To cenne, że Bałuko-
Związkowi Radzieckiemu w okolicach Le- nowią szalenie istotny element wydania. wi udało się uniknąć odmieniania słowa „ja”
ningradu, o tym, jak w 1920 r. podczas bi- W czasie wojny Bałuk dorabiał jako fotorepor- przez wszystkie przypadki. Książka odzna-
twy pod Bobrownikami dowódca spaniko- ter, ale dokumentował rzeczywistość także czonego Orderem Virtuti Militari V klasy Ba-
wał i zatopił uzbrojony statek „Neptun” oraz z czystej pasji i dla potomnych. W książce znaj- łuka to dobry wybór dla tych, którzy chcą po-
o oficerze, który chciał posadzić niszczyciel dziemy więc zdjęcia wcześniej niepublikowa- znać realia treningu i działania cichociem-
„Burza” na mieliźnie, aby pozbyć się do- ne. Dzięki nim odbiór tekstu jest lepszy, wszak nych z pierwszej ręki. Nie jest to dzieło wybit-
wództwa nad nim w czasie wojny. (ad) inaczej się czyta, gdy można skonfrontować ne, niemniej warte lektury. (kub)
słowa z obrazem.
Czego w tej książce brakuje? Dramatyzmu. Stefan Starba Bałuk, „Byłem
Trochę jak w opowieściach myśliwego o spo- cichociemnym…”, Wydawnictwo ASKON,
tkaniu z tygrysem – jeśli widzimy opowia- Warszawa 2007
dającego, wiemy, że przeżył. Mistrzostwo
mówcy odkrywamy, gdy mimo wiedzy o hap-
py endzie drżymy z emocji. Przy lekturze
„Byłem cichociemnym…” drżeć raczej nie
PLUS MINUS
Dystans autora do siebie i swoich losów,
wstawki humorystyczne, ciekawe fotografie.
Zbyt długi opis tułaczki do Wielkiej Brytanii,

Mariusz Borowiak
k „Plamy na banderze”, miejscami wątek ginie w natłoku nazwisk
Wydawnictwo Alma-Press, Warszawa 2007 i drugorzędnych szczegółów.

AAAAAAA TRADYCJE
HISTORIA AAAAAAAA
ieszczady mają duszę. stwierdziłem, że banderowcy okopują się pywali Ukraińcy w górach. Niepewność co
Przekonał się o tym każ- i urządzają stanowiska cekaemów. Nasu- do losu zaginionych miała potęgować
dy, kto choć raz wędro- nąłem czapkę na czoło i przeszedłem strach przed UPA.
wał po połoninach, wsłu- spokojnie obok nich. Któryś oddał mi ho-
chiwał się w głos cer- nory”. Dziesięć minut później rozpoczę- TRUDNY PRZECIWNIK
kiewnego dzwonu czy ła się walka. Po kilku godzinach strzela- Siły UPA były podzielone na kompanie
przystanął podczas wędrówki nad zapo- niny upowcy odstąpili, zabierając zabi- (sotnie), plutony (czoty) i drużyny (roje).
mnianą leśną mogiłą. Zimą, gdy wier- tych i rannych. Kilkuosobowa załoga po- Dzięki takiej organizacji oddziały mogły
chy toną w śniegu, a siarczysty mróz sku- sterunku zdołała się obronić tylko dzię- łatwiej się wyżywić w okresie zimowym.
wa wody potoków, obszary te są właści- ki przypadkowi i dostatecznym zapasom Co więcej, poszczególne grupy znakomi-
wie odcięte od reszty kraju. W takich amunicji do erkaemu. cie orientowały się w terenie, a działając
Orzeł i trójz DAMIAN MARKOWSKI
W Bieszczadach strzały nie ucichły z chwilą kapitulacji Niemiec. Oddziały Ukraińskiej

Powstańczej Armii walczyły tam aż do 1947 r., próbując oderwać od Polski
jej południowo-wschodnie tereny.
warunkach Wojsko Polskie zmagało się Wiele innych posterunków milicyjnych na sposób partyzancki, sprawiały wraże-
z ukraińskim podziemiem. i strażnic Wojsk Ochrony Pogranicza nie nie liczniejszych, niż były w rzeczywisto-
miało tyle szczęścia. Ukrainiec uzbrojony ści. Przygotowując poważniejsze akcje, łą-
MY ALBO WY w materiały wybuchowe podczołgał się no- czyły się w większe zgrupowania. Ban-
Głęboka noc z 11 na 12 grudnia 1945 r. cą pod jeden z posterunków i wysadził go derowcy do mistrzostwa opanowali takty-
Księżyc rzuca blade światło na pasma w powietrze wraz ze wszystkimi obrońca- kę zasadzek i szybkich odskoków. Pozwa-
górskie otaczające Cisną, odbija się mi. Czasami dowódcy kompanii znający lali sobie nawet na atakowanie całych ba-
w kryształkach spadających płatków doskonale język polski nakazywali prze- talionów i pułków WP.
śniegu. Dowódca miejscowego posterun- bierać się w polskie mundury. W ten spo- 11 stycznia 1946 r. zaatakowano po raz
ku Milicji Obywatelskiej zapamięta tę sób banderowcy, śpiewając polskie pieśni kolejny Cisną. Zacięta walka o życie trwa-
noc do końca życia: „Spałem w domu, wojskowe, przechodzili obok grup pości- ła kilkanaście godzin. Milicjantom pozo-
co się wtedy rzadko zdarzało. Około pół gowych. Odsiecz jednostek wojskowych stało po kilka nabojów w magazynkach,
do piątej ruszyłem w stronę posterunku. z położonych niżej miasteczek najczęściej gdy napastnicy się wycofali. Korzystając
Nagle zobaczyłem między domami syl- docierała za późno. Po przybyciu na miej- z tego, Polacy opuścili wieś i udali się do
wetki, usłyszałem przytłumione głosy. sce, żołnierze znajdowali tylko dopalające Baligrodu, który miał mocną załogę. Dwa
Podszedłem bliżej i z przerażeniem się budynki. Ciała zabitych Polaków zako- dni później 60 żołnierzy WOP-u ruszyło

| | |
WOJSKO KULISY
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY ||
PORADY PO ||
SŁUŻBIE HISTORIA
POSŁUŻBIE || || |
HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |
odbić opuszczoną miejscowość. Dostali się wych, nieznanych im dotąd warunkach, i liczyć na aprowizację. „Poszli po chło-
w zasadzkę, stracili dwóch żołnierzy i po-w walce z przeciwnikiem, który był wszę- paka do Paszowej. Chcieli go wziąć do
wrócili do garnizonu. Bandy UPA niepo- dzie i nigdzie. Banderowcy byli dobrze oddziału. On niedawno wrócił z robót
dzielnie panowały w rejonie Cisnej przez uzbrojeni w broń maszynową, niektórzy w Niemczech, powiedział, że chce od-
kilkanaście tygodni. mieli za sobą przeszkolenie dywersyjne począć, pomóc trochę przy gospodar-
Abwehry, kilkuletnią służbę w Wehrmach- stwie, a potem sam przyjdzie. – Co, ty
„RYCERZE” Z TRYZUBEM cie lub w ochotniczej ukraińskiej dywizji nie chcesz walczyć za Ukrainę? Sąd po-
Członkowie UPA dopuścili się licz- SS „Hałyczyna”. lowy. Powiesili” – pisał we wspomnie-
nych zbrodni. W samych 31 stycznia pododdziały 34 i 36 pp niach Osyp Hałabuda, członek UPA.
Bieszczadach wymor- okrążyły sotnię „Didyka” we wsi 19 marca 1946 r. grupa bojowa WOP
dowali kilka tysięcy Mała wojna Przybyszewo. Po dziesięcio- i MO w sile ok. 100 żołnierzy została
w Bieszczadach cha-
rakteryzowała się tym, że
rzadko kiedy brano jeńców.
Upowcy często woleli zginąć, niż
być posądzonym o zdradę po
wzięciu do niewoli. Panowała
bowiem zasada: „kto
był wśród Lachów, jest
zarażony”
jząb
CZŁONKOWIE UPA dopuścili się
licznych zbrodni. W samych
Bieszczadach wymordowali kilka tysięcy
Polaków – tylko w sierpniu 1944 r.
42 w Baligrodzie i 74 w Mucznem.
Ich ofiarą padali również Ukraińcy
niepopierający ukraińskiego podziemia.
Szczególne okrucieństwo okazywali
wobec schwytanych żołnierzy.
KSIĄŻKA WIE
Na zdjęciu: zwłoki Polaków zamordowa-

nych podczas napadu UPA na Kolonię
Lipniki, 26 marca 1943 r.
Polaków – tylko w sierpniu 1944 r. za- minutowym przygotowaniu artyleryjskim osaczona pod miejscowością Jasiel przez
bili 42 w Baligrodzie i 74 w Mucznem. Polacy ruszyli do ataku. Sotnia została połączone sotnie „Didyka”, „Chrina”
Ich ofiarą padali również Ukraińcy nie- rozbita, ale części banderowców udało (Stepan Stebelśkij) i „Myrona” (Wołody-
popierający ukraińskiego podziemia. się wydostać z pułapki. Zginęło 23 Ukra- myr Hoszko), liczące łącznie 500 ludzi.
Szczególne okrucieństwo okazywali ińców, zniszczono 20 ziemianek, które Tylko kilku Polakom udało się przebić do
wobec schwytanych żołnierzy. służyły jako kryjówki i magazyny na Czechosłowacji, reszta została wzięta do
W czasie akcji penetracyjnej po cało- amunicję. Mała wojna w Bieszczadach niewoli po wyczerpaniu amunicji.
dziennym marszu oddział WP zatrzymał charakteryzowała się tym, że rzadko kie- O tym, co działo się później, pisze sze-
się w ukraińskiej wsi. „Dwaj żołnierze po- dy brano jeńców. Upowcy często woleli regowy Sudnik: „Wszystkim kazali się
jechali po furaż dla koni, nie wiem, czy na zginąć, niż być posądzonym o zdradę po położyć twarzą do śniegu. Kilku bande-
koniec tej samej wsi, czy w pole do stogu wzięciu do niewoli. Panowała bowiem rowców przystąpiło do zdzierania z nas
siana. Więcej ich nie widziano. Dopiero zasada: „kto był wśród Lachów, jest za- mundurów. Pierwszego żołnierza wtrą-
wiosną, po spłynięciu śniegów, znaleziono rażony”. Groziła za to egzekucja całej cili na dno wykopu i któryś z nich strza-
zwłoki jednego z nich. Były nagie, przy- rodziny jeńca. Z drugiej strony, UPA naj- łem w tył głowy pozbawił go życia. Po-
wiązane drutem do pnia. Trup miał wyłu- częściej rozstrzeliwała schwytanych żoł- tem mnie pchnęli na krawędź wykopu”.
pione oczy i obcięty język” – wspominał nierzy albo uprowadzała ich do lasów. Sudnik przeżył. Cudem udało mu się
żołnierz Henryk Mielcarek. Po tych wszelki ślad ginął. uciec z miejsca egzekucji i po kilkudnio-
Ukraińska ludność bieszczadzkich wej wędrówce górami dojść do polskie-
BEZ LITOŚCI wiosek musiała wspierać banderowców go garnizonu. We wskazanym przez nie-
Gwałtowne starcia w górach przynosiły bez względu na swoje zapatrywania po- go miejscu znaleziono kilkanaście mie-
dużo strat obu stronom. Do zwalczania upo- lityczne. Jedni robili to dobrowolnie, in- sięcy później zwłoki 34 żołnierzy. Biesz-
wców sprowadzono 8 i 9 DP. Żołnierze tych ni pod przymusem. Ale dopóki sotnie czady płonęły. 
dywizji w dużej części byli frontowymi we- mogły oprzeć się na Rusinach, dopóty Napisz do autora:
teranami, ale z trudem radzili sobie w no- mogły werbować nowych bojowników polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

POŻEGNANIA
AAAAAAA AAAAAAAA
RODZINOM Senat, kadra
„Bardzo trudno żegnać ludzi,
i NAJBLIŻSZYM i podchorążowie
którzy jeszcze długo mogliby pozostać z nami i zrobić
Wyższej Szkoły
tyle dobrego”
żołnierzy, którzy Oficerskiej Sił
tragicznie zginęli Powietrznych
Z głębokim smutkiem i żalem przyjęliśmy wiadomość
w katastrofie lotniczej składają
o tragicznej śmierci Naszych Lotników z 12 Bazy
pod Mirosławcem, Lotniczej i 8 Eskadry Lotnictwa Taktycznego
wyrazy głębokiego żalu RODZINOM
i szczerego współczucia gen. bryg. pil. Jerzego PIŁATA
ofiar katastrofy lotniczej
ppłk. mgr. inż. Dariusza PAWLAKA
składają: pod Mirosławcem
ppłk. mgr. pil. Grzegorza JUŁGI
dowódca, żołnierze wyrazy solidarności
mjr. pil. Pawła ZDUNKA
i pracownicy wojska w bólu i żalu po stracie
mjr. mgr. Karola SZMIGLA
33 Bazy Lotniczej najbliższych.
w Powidzu. Niech pamięć o Nich na
Na zawsze pozostaniecie w naszych sercach
zawsze będzie żywa
i życzliwej pamięci.
wśród dęblińskich
lotników.
Panu kmdr. por. Szczere wyrazy współczucia
Markowi Komendant-rektor
ORZECHOWI Rodzinom i Najbliższym
Wyższej Szkoły
Oficerskiej Sił
szczere wyrazy żalu składają:
Powietrznych
i współczucia z powodu pracownicy wojska 12 Bazy Lotniczej
gen. bryg. pil. dr Jan
śmierci i 8 Eskadry Lotnictwa Taktycznego w Mirosławcu.
Rajchel
OJCA
składają: Z głębokim smutkiem i żalem przyjęliśmy wiadomość Głęboko poruszeni
dowódca, kadra o katastrofie lotniczej 23 stycznia 2008 r. tragedią
i pracownicy Centrum składamy wyrazy
Operacji Morskich. RODZINOM głębokiego żalu
i szczerego współczucia
naszych Kolegów Lotników i wszystkim
Wyrazy szczerego RODZINOM
współczucia BLISKIM i BLISKIM
Panu sędziemu
osób, które zginęły w tym tragicznym wypadku, tragicznie zmarłych
ppłk. Wiesławowi składamy wyrazy współczucia i ubolewania. żołnierzy
PASTUSZAKOWI w katastrofie samolotu
Żołnierze Wojsk Specjalnych wojskowego
z powodu śmierci w Mirosławcu.
OJCA Panu mjr. Andrzejowi WOJCIECHOWSKIEMU Dowódca, kadra,

składają żołnierze
prezes, sędziowie wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci i pracownicy wojska
i pracownicy 104 Batalionu
Wojskowego Sądu TEŚCIA Zabezpieczenia
Garnizonowego w Wałczu.
w Warszawie. składa kadra Zespołu Szkoleniowo-Sprawdzającego.
Panu płk. Tomaszowi NOWOGÓRSKIEMU Wyrazy szczerego współczucia i głębokiego żalu

oraz
JEGO NAJBLIŻSZYM Panu Pułkownikowi
Marianowi KARCZEWSKIEMU
wyrazy głębokiego współczucia
i żalu z powodu śmierci z powodu śmierci
TEŚCIA OJCA
składają składają
oficerowie i pracownicy kadra i pracownicy wojska Oddziału Zabezpieczenia
Departamentu Budżetowego MON. Logistycznego Inspektoratu Wojskowej Służby Zdrowia.

| | |
WOJSKO KULISY
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY ||
PORADY PO
POSŁUŻBIE || ||
HISTORIA MILITARIA
SŁUŻBIE HISTORIA || ||
MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |
Modernizacja
Alpha Jetów
J.WIŚNIEWSKI
FRANCJA. Delegatura
Generalna Uzbrojenia pod- MiG-i
i Suchoje
Tysiące humvee
pisała z firmami Thales
US DOD
Avionics i Societe Anonyme
Belge des Constructions
jeszcze polatają
Aeronatiques (SABCA) kon- IRAK. Do końca 2008 r. do irackich sił bezpieczeństwa trafią POLSKA. Remont główny
trakt na modernizację awio- 4244 samochody HMMWV. Amerykanie przekazują tamtejszej 78 silników do myśliwców
niki szkolnych odrzutowców policji i armii pojazdy używane, które przed wejściem do służ- MiG-29 i szturmowców
Alpha Jet wartości 22,6 mln by zostaną odnowione, m.in. wymieni im się hamulce i płyny. Su-22 zakontraktował
euro. Pierwsza z 20 maszyn Dostaną też nowy kamuflaż. Samochody te zwiększą mobil- Departament
ma zostać zmodernizowana ność sił irackich i podniosą poziom bezpieczeństwa ich perso- Zaopatrywania
do połowy przyszłego roku. nelu, który dotąd musiał korzystać z nieopancerzonych pojaz- Sił Zbrojnych MON. W la-
Program podzielono na dwie dów. Docelowo w ramach tego programu przewiduje się prze- tach 2008–2010 stołecz-
fazy. W pierwszej Thales kazanie do końca przyszłego roku ponad 8 tys. humvee. (WT) ne Wojskowe Zakłady
i SABCA zaprojektują, zbudu- Lotnicze nr 4 usprawnią
ją, przetestują i dostarczą pa-
kiety zmodernizowanej awioni-
Tłusty rok 45 silników RD-33
i 35 silników AŁ-21F3. Dla
ki, które razem z nowym Eurocopter poinformował o ubiegłorocznych wynikach firmy jest to pierwsze wie-
software’em zostaną zintegro- sprzedaży. Firma dostarczyła odbiorcom 488 śmigłowców loletnie zamówienie woj-
wane z samolotem przez wojskowych i cywilnych. Ich produkcja stanowiła 56 proc. skowe pozwalające plano-
Service Industriel de l’Aero- obrotów firmy, które w 2007 r. przekroczyły 4 mld euro. wać zakupy części zamien-
nautique w Clermont-Ferrand. nych za wschodnią grani-
Odrzutowiec Alpha Jet powstał FRANCJA. W tym samym czasie głowce. Klienci zamówili cą i produkcję. Remont po-
we współpracy firm francu- Eurocopter uzyskał zlecenia na 325 maszyn z rodziny jedynczego silnika
skiej Dassault-Breguet 802 nowe maszyny za 6,58 mld AS350/355 Ecureuil/Fennec/ do MiG-29 wyceniono,
Aviation i niemieckiej Dornier. euro. W końcu grudnia firma EC130, a także 134 EC135. w zależności od roku,
Pierwszy raz wzbił się w po- miała zamówienia wartości po- Na trzecim miejscu znalazł się na 2,9–3,1 mln zł, zaś
wietrze w 1973 r., a cztery nad 13 mld euro. Największym NH90 – 95 szt. Eurocopter zna- do Su-22 od 2,55 do
lata później powstał pierwszy wzięciem cieszą się lekkie śmi- lazł też nowych nabywców 2,8 mln zł. Zatem WZL
seryjny egzemplarz. Francja na śmigłowce z rodziny BK117/ nr 4 zainkasują prawie
zakupiła 176 maszyn, które EC145 (88 szt.), EC120 Colibri 230 mln zł. Tak duże za-
są wykorzystywane przez siły (73 szt.), Dauphin/Panter/ mówienie nie było przez
powietrzne do szkolenia EC155 (47 szt.). Zamówiono też resort planowane.
pilotów samolotów 22 maszyny z rodziny Super Pieniądze na inwestycję się
bojowych. (t) Puma/Cougar EC 225/725 znalazły, gdy nie rozstrzy-
i 18 bojowych Tiger. (TED) gnięto innych, planowych
przetargów dla wojska.
Umowy na remonty
podpisano 24 grud-
nia 2007 r. (ag)
CZTERY OPCJE SZWAJCARIA

Super Hornet oraz trzech pro- się w budżecie państwa na rok
ducentów europejskich: Gripen 2010. Szwajcarzy chcą wyposa-
International z JAS-39 Gripen, żyć w nie trzy eskadry, więc będą
francuskiego Dassault produ- potrzebować ponad 30 maszyn.
kującego Rafale i EADS, które- Szwajcaria kupiła 108 F-5E/F
go Eurofightera zakupili trzej w dwóch transzach – w 1976
sąsiedzi Szwajcarii – Austria, i 1981 r. Około 54–85 z nich po-
S iły powietrzne Konfederacji

Szwajcarskiej planują zaku-
pić nowe samoloty bojowe, któ-
wysłano prośbę do wybranych
firm lotniczych o przedstawie-
nie wstępnych ofert. Zapytanie
Niemcy i Włochy. Producenci
muszą przesłać swe oferty do
połowy roku. Resort obrony pla-
zostaje w wyposażeniu pięciu
eskadr. W służbie są też trzy
eskadry wyposażone w nowocze-
re weszłyby do służby w miej- skierowano do amerykańskiego nuje prowadzić procedury wyło- śniejsze F/A-18C/D (na zdjęciu
sce myśliwców F-5 Tiger. koncernu Boeing mającego nienia zwycięzcy tak, by fundu- – 34 szt.), które nabyto
W pierwszych dniach stycznia w ofercie maszyny F/A-18E/F sze na nowe samoloty znalazły w latach 90. (w)

MILITARIA ŚMIGŁOWCE
Mi-17 PILNIE P
Trwają przygotowania do wysłania powietrznego
oddziału w ramach PKW Afganistan. Z dwóch
kluczy lotniczych jeden wyposażony będzie
w najnowszy nabytek lotnictwa Wojsk Lądowych
– Mi-17-1V. Opancerzone śmigłowce powoli Przednie-boczne płyty
pancerne chroniące pi-
kończą próby techniczne. lotów przed ogniem ka-
rabinowym
NORBERT BĄCZYK
W czerwcu tego roku gotowość do glądach w WZL nr 2 w Bydgoszczy

wyjazdu na misję powinna osiągnąć przekazano je 1 Dywizjonowi Lotnicze-
Samodzielna Grupa Powietrzna PKW mu 25 Brygady Kawalerii Powietrznej
Afganistan. Jej najważniejsze wyposa- z Leźnicy Wielkiej. Od początku wzbu-
żenie stanowić będą śmigłowce dzały emocje wśród miłośników pol-
– w pierwszym kluczu cztery szturmo- skiego lotnictwa wojskowego. Po latach
we Mi-24W, w drugim tyle samo trans- zapowiedzi na temat szybkiego kupna
portowych Mi-17-1V. Wszystkie po re- dużej partii śmigłowców z USA bądź
montach bądź modernizacji. zachodniej Europy dość niespodziewa-
Helikoptery szturmowe są dobrze nie, za pośrednictwem Bumaru, kupio-
znane. Pierwszą lekko przebudowaną no bowiem sprzęt... rosyjski. Łącznie
maszynę zaprezentowano już w zeszłym siedem Mi-17-1V nie było maszynami
roku. Znacznie więcej pytań budzą naj- nowymi, lecz używanymi. Do tego ode- Czujniki pomiarowe
nowsze i nieco tajemnicze Mi-17. Do braliśmy je w barwach nowej armii irac- zamontowano tylko na
Polski przybyły w dość spektakularny kiej, ponieważ to właśnie władze w Bag- „6104”, zostaną po-
tem zdemontowane
sposób – w przepastnych ładowniach dadzie były pierwotnym klientem. Ira-
An-124 pod koniec 2006 r., i po prze- kijczycy zdecydowali się jednak osta-
tecznie na maszyny nowe, my zaś sko-
rzystaliśmy z możliwości szybkiego
kupna śmigłowców po dość okazyjnej
cenie. A pośpiech był wskazany – zbli-
żała się misja w Afganistanie.
JEDEN TYP, TRZY ODMIANY
Na początek misji afgańskiej śmi-
głowce nie zdążyły. Nie mogły, gdyż
SYLWIA GUZOWSKA (2)
odebrano je na kilka miesięcy przed

startem operacji, a przecież przeglądy,
przebudowa i przetestowanie maszyn
zajmują wiele czasu. Do PKW Afga-
nistan mają trafić wraz z III zmianą,
lecz nie wiosną, a najpewniej latem. Na
FRAGMENT KABINY MI-17-1V „6104”. To ma- razie od paru miesięcy nowym domem
szyna prototypowa, służąca za wzorzec dla
wszystkich przebudowywanych Mi-17. Tutaj wi- dla większości z opisywanych Mi-17
dać lewy pulpit pierwszego pilota. Zwraca uwa- stały się tereny WZL nr 1 w Łodzi, któ-
gę pomalowanie tablicy przyrządów na czarno re są polskim centrum serwisowym dla
– efekt przystosowania do gogli noktowizyjnych śmigłowców zza wschodniej granicy. Kabina przystosowa-
NVG. Z prawej zielona skrzynka Łódzka „jedynka” remontuje i moder- na do lotów w NVG,
Zintegrowanego Systemu Łączności. Takie z GPS, IFF, ZSŁ
urządzenia mają do dyspozycji obaj piloci.
nizuje całą rodzinę Mili – Mi-2, Mi-8,
Mi-14, Mi-17 i Mi-24. Nic więc dziw-

| | | | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
POSZUKIWANE Śmigłowiec Mi-17-1V „6104” jest maszyną testową, na której

sprawdza się, jak modernizacja wpłynęła na śmigłowce. Docelowo
zostanie jeszcze przemalowany na kolor ciemnozielony.
Płyty pancerne Rozpraszacze ga-

chroniące żywotne zów wylotowych System zakłócający
elementy silnika ADROS zamonto-
wano za silnikami
Stanowiska strzelec-
kie pojawią się
w pierwszych i ostat-
nich oknach
Opancerzony
spód kadłuba

MILITARIA ŚMIGŁOWCE
SYLWIA GUZOWSKA (2)

1 DYWIZJON LOTNICZY Z LEŹNICY WIELKIEJ ma cztery śmigłowce
Mi-17 T/U (transportowy/uzbrojony). To maszyny po modernizacji i re-
montach, mogące przenosić aż sześć wyrzutni niekierowanych pocisków
rakietowych. Według planów, trzy takie helikoptery mają zostać wysłane
na misję do Czadu. Mi-17 T/U są wyposażone podobnie jak najnowsze
Mi-17-1V, główna różnica to brak opancerzenia i nieco słabsze silniki.
25 BKPow posiada Mi-17 T/U o numerach „601”, „602”, „603” i „605”.
WOJSKA AEROMOBILNE są zainteresowane zakupem kolejnych partii używanych śmigłowców Mi-24W oraz Mi-17. Po nabyciu siedmiu Mi-17-1V w 2006 r.,
na ten rok Departament Zaopatrywania Sił Zbrojnych ma w planach kupno następnych maszyn, na początek trzech kolejnych „siedemnastek”.
nego, że również tam realizowana jest towizyjnych NVG. Zresztą przystoso- większego wrażenia. Prawdziwą nowo-
modernizacja Mi-17-1V. wano już do tego większość transpor- ścią jest to, czego nie widać, a może
Transakcję firmuje Bumar wraz towych Mili. raczej przyczyna, dlaczego tego nie wi-
z licznymi kooperantami, wśród któ- Pojawiły się także zachodnie systemy dać. Na drzwiach kabiny pojawiły się
rych należy wymienić szczególnie nawigacyjne, z GPS 155XL TSO Gar- płyty pancerne, ochraniające pilotów
warszawski Instytut Techniczny Wojsk min na czele, do tego pulpity VOR/TAC. z boku, ale i utrudniające widoczność.
Lotniczych prowadzący szczegółowe Jest też system identyfikacji „swój-ob- Kolejna płyta chroni ich od przodu,
badania śmigłowców. Jest to koniecz- cy” IFF oraz zwracające uwagę pulpi- a na zewnątrz zamontowano następne
ne, ponieważ takich „siedemnastek” ty zintegrowanego blachy boczne, co
jeszcze nie było. Do tej pory w lotnic- systemu łączności Trwają przygotowania do zaburzyło płynną li-
twie Wojsk Lądowych mieliśmy dwie (ZSŁ) zapewniają- nię śmigłowca. Jest
odmiany Mi-17 – cztery śmigłowce cego komunikację wysłania powietrznego to najbardziej rzuca-
Mi-17T/U (transportowy/uzbrojony) w zakresie od HF jąca się w oczy ze-
oddziału w ramach PKW
w 1 Dywizjonie Lotniczym oraz dwa i VHF po UHF. ZSŁ wnętrzna różnica
Mi-17AE w Powietrznej Jednostce jest integratorem Afganistan. Z dwóch kluczy w stosunku do in-
Ewakuacji Medycznej z Nowego Glin- czterech radiostacji nych Mi-8/17. Pan-
nika. Teraz doszło siedem Mi-17-1V, – szerokopasmowej lotniczych jeden wyposażony cerz ma chronić
z czego obecnie dobiegają końca pra- lotniczej, zdolnej będzie w najnowszy nabytek przed ostrzałem
ce modernizacyjne na pierwszych czte- do pracy zarówno z karabinków AK na
rech w wersji „misyjnej”. z szyfrowaniem mo- lotnictwa Wojsk Lądowych amunicję 7,62 mm.
wy COMSEC (Com- – Mi-17-1V. Jest nie tylko w ka-
TONA PANCERZA munication Securi- binie pilotów. Wyło-
Czym różni się ta wersja Mila, zwa- ty), jak i z kodowaną zmianą częstotli- żono go na spodzie całego przedziału
na już czasem „misyjną” lub „afgań- wości TRANSEC (Transmission Secu- transportowego, a nawet na burtach do
ską”, od zbierających pochlebne opi- rity), rezerwowej radiostacji lotniczej, wysokości ławek i okien, dzięki czemu
nie Mi-17T/U? Najprościej można po- radiostacji taktycznej pracującej Mi-17-1V jest mniej narażony na
wiedzieć, że jest to odmiana wzmoc- w COMSEC i TRANSEC oraz radio- ostrzał z dołu i częściowo z boków. Za-
niona. Gdy zasiadamy w kabinie śmi- stacji dalekiego zasięgu zdolnej do pra- stosowanie pancernej wanny ma przede
głowca, z pozoru nie widać tu różnic cy w zakresach HF. Opcjonalnie daje wszystkim chronić lecących żołnierzy,
w stosunku do Mi-17T/U. Wszystkie się podpiąć także piątą. Można powie- co uznano za znacznie istotniejsze niż
nasze „siedemnastki” przeszły już dzieć, że zestaw NVG-GPS-IFF-ZSŁ zabezpieczenie samej maszyny. Widać
przecież drobne modernizacje, co ła- to taki lotniczy „niezbędnik” na misje, w takim rozwiązaniu wpływ doświad-
two poznać po charakterystycznym gdzie trzeba latać w nocy, znać swoją czeń irackich, gdzie ostrzał naszych he-
ciemnozielonym malowaniu (stare pozycję, być rozpoznawanym przez so- likopterów był prowadzony głównie
maszyny mają kamuflaż wielobarw- juszników, i utrzymywać szeroki kon- z dołu, co narażało szczególnie wła-
ny). Ważniejsza jest jednak czerń na takt z własnymi oddziałami. śnie spody kadłubów.
tablicach przyrządów – efekt przysto- Takie wyposażenie na pilotach na- Problemem pozostaje brak osłony od
sowania do lotów z użyciem gogli nok- szych transportowych Mili nie robi już góry i częściowo z przodu, co teore-

| | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO |ARMIE
| | ŚWIATA
tycznie może być groźne w warunkach latać. Z racji dużej masy opancerzenia Czy zatem wyposażenie Mi-17-1V
wysokogórskich. Tam opancerzenia nie zabieranie takiego uzbrojenia byłoby rzeczywiście zasługuje na tak wielką
dałoby się już jednak założyć, gdyż nieopłacalne. Dodatkowo strzelające ob- uwagę? Bez wątpienia tak, gdyż po raz
śmigłowiec utraciłby zdolność jeśli nie szarowo, a nie punktowo rakiety niekie- pierwszy nasze wojsko dostanie śmi-
do lotu, to na pewno do wydajnych mi- rowane mogą przynieść niechciane stra- głowiec „skrojony” pod misję na pod-
sji transportowych. Teraz wszystkie ty wśród osób postronnych, czego trze- stawie polskich doświadczeń. Dodat-
płyty pancerne ważą ok. tony, a silne ba bezwzględnie unikać. W ostateczno- kowo Mi-17 ma doskonałą opinię rów-
opancerzenie kabiny doprowadziło do ści do walki powinny wchodzić Mi-24W. nież u naszych sojuszników z USA,
zmiany środka ciężkości i wymusiło Do samoobrony Mi-17 mają służyć ka- którzy... używają bojowo takich śmi-
zamontowanie tylnego balastu. Przy- rabiny PK zamontowane w oknach. Od- głowców. Z drugiej strony nie są to ma-
pomnijmy, że maksymalna masa star- powiednie zaczepy pod broń (oraz gniaz- szyny nowe, a używane i poddane je-
towa Mi-17-1V wynosi 13 t, a udźwig da systemu łączności pokładowej dla dynie połowicznej modernizacji. Loty
bez osłon – 4 t. Kluczowa zmiana do- strzelców) pojawią się po dwa na obu w wysokich górach w ciężko opance-
tyczy również jednostki napędowej. burtach, dodatkowo jedno powinno zo- rzonym śmigłowcu, z ograniczoną
Nasze śmigłowce mają latać na znacz- stać zamontowane z tyłu. Z kolei jeśli przez osłony widocznością i być mo-
nych wysokościach i być może bazo- śmigłowiec zostanie zaatakowany poci- że manewrowością, mogą okazać się
wać powyżej 2000 m n.p.m. Odpowied- skiem kierowanym, do obrony ma stację trudne. Najważniejsze jednak, aby w
ni zapas mocy zapewnią im silniki zakłóceń w podczerwieni ADROS. Jej spokoju dokończyć teraz w kraju
TW-3-117WM, bardziej wydajne niż głowicę umieszczono u nasady belki wszystkie testy nowych maszyn. Ich
w dotychczas użytkowanych Mi-17 ogonowej. Wizualnie przypomina star- zwieńczenie planowane jest na koniec
(2200 KM wobec 1800 KM). szą Ispankę, stosowaną na Mi-24. lutego. A później trzeba dać załogom
Maszyna zostanie wyposażona rów- kilka miesięcy na zapoznanie się ze
IDEALNA MASZYNA? nież w standardową wyrzutnię dipoli śmigłowcami. I dopiero jeśli sami żoł-
Według uzyskanych informacji, ina- i flar termicznych ASO-2W. Na prezen- nierze uznają sprzęt za dobry, zdecy-
czej niż w Mi-17T/U, nawet jeśli zabie- towanym egzemplarzu testowym za- dować o wysłaniu go na misję. 
rzemy do Afganistanu boczne zaczepy montowano dodatkowo rozpraszacze
i wyrzutnie niekierowanych pocisków gazów wylotowych, niemniej ich sku- Napisz do autora:
rakietowych, Mi-17-1V nie będą z nimi teczność pozostaje sprawą dyskusyjną. norbert.baczyk@redakcjawojskowa.pl

ZAPIS
AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
Mułła schwytany
PAKISTAN. Siłom pakistań-

skim udało się dopaść 11 lute-
AUSTRALIAN DOD
Podwójny zamach
go jednego z najważniejszych
dowódców afgańskich talibów,
mułłę Mansura Dadullaha.
Wraz z grupą pięciu innych bo-
jowników osaczono go we wsi Prezydent Jose Ramos-Horta, który został 11 lutego rano postrzelony przez zamachowców
Gowal Ismail Zai, w prowincji
w swej rezydencji na przedmieściach stolicy kraju Dili, jest w stanie krytycznym.
Beludżystan, w pobliżu granicy
z Afganistanem. Ranny pod- TIMOR WSCHODNI. Rzecznik armii Timoru rzy, których zwolniono Stabilizacyjne (ISF)
czas walki Dadullah został Polityka przewieziono Wschodniego, mjr Do- ze służby. złożone z żołnierzy
schwytany. Rzecznik pakistań- do szpitala w Darwin, mingos de Camara, Premier Gusmao wpro- australijskich i nowo-
skiej armii gen. mjr Athar Ab- na północy Australii. poinformował, że wadził w kraju na zelandzkich. Premier
bas zaprzeczył doniesieniom Napastnicy zaatako- w strzelaninie z ochro- 48 godzin stan wyjąt- Australii Kevin Rudd
agencyjnym, że dowódca tali- wali w poniedziałek ną prezydenta zginął kowy i godzinę policyj- już zapowiedział,
bów zmarł z powodu odniesio- również dom timor- przywódca rebelian- ną. W stan najwyższe- że na prośbę miejsco-
nych ran. Przyznał jednak, iż skiego premiera Xana- tów mjr Alfredo Reina- go pogotowia posta- wych władz Canberra
mułła jest w krytycznym stanie. ny Gusmao, ale nie od- do. Stanął on w maju wiono też personel po- wyśle dodatkową kom-
niósł on poważniej- 2006 r. na czele bun- licyjny misji ONZ oraz panię wojska i 70 poli-
Mansur Dadullah na początku
szych obrażeń. tu około 600 żołnie- Międzynarodowe Siły cjantów. (t)
2007 r. został wypuszczony
z afgańskiego więzienia w za-
mian za uprowadzonego przez SZEŚCIU OSKARŻONYCH
buntowników włoskiego dzien-
nikarza Daniele Mastrogiaco- USA. Departament Obrony skowym, którego rozprawy odbę- autor planu ataku z wykorzysta-
przedstawił 11 lutego zarzuty dą się na jej terenie. Już pojawi- niem porwanych samolotów pa-
mo. Dowództwo nad talibami
członkom Al-Kaidy związanym ły się wątpliwości co do tej loka- sażerskich. Wraz z nim w ławie
w afgańskiej prowincji Hel-
z zamachami z 11 września lizacji oraz pogłoski, iż zeznania oskarżonych zasiądzie Ali Abd
mand przejął po swym bracie, 2001 r. Przetrzymywani są oni były wymuszane. al-Aziz Ali, siostrzeniec Moham-
Mullahu Dadullahu, który zgi- w bazie amerykańskiej Guan- Sześciu oskarżonym grozi kara meda, a także Walid bin Attash,
nął w maju zeszłego roku tanamo na Kubie i staną przed śmierci. Najważniejszym z nich który miał selekcjonować i szko-
w walce z Brytyjczykami. (wrob) specjalnym trybunałem woj- jest Chalid Szejk Mohammed, lić porywaczy, Mohammed
w skrócie Dziennikarze „Wiedomosti” – To temat na następny szczyt na wykluczyć, że samolot – wy-

uważają, że choć relacje szefa – uważają w Kwaterze Głównej korzystywany w misjach zwia-
Wróżenie z rad sztabu z ministrem obrony Ana- NATO. Większe szanse mają dowczych – został zestrzelony
tolijem Sierdiukowem są po- trzy kraje bałkańskie – Chorwa- przez lewicowych rebeliantów.
ROSJA. Dziennik „Wiedomo-
sti” podał, że znany z ostrych prawne, to nie brak też sporów, cja, Macedonia i Albania. Jednak Pierwszy model Piper PA-34
wystąpień szef Sztabu General- m.in. o politykę zbrojeniową. i one nie mogą być tego do koń- Seneca wszedł do produkcji
ca pewne. 1971 r. i od tej pory wyproduko-
nego Sił Zbrojnych Rosji
gen. Jurij Bałujewski może nie- Przymknięte wano ponad 4500 sztuk. Około
długo zostać odwołany ze stano- drzwi Katastrofa 20 powstało na licencji w PZL
wiska. Gazeta zauważyła bo-
wiem, że nie ma go w gronie NATO. Prawdopodobnie Ukraina Pipera Mielec, jako M-20 Mewa.
kandydatów do rad dyrektorów i Gruzja nie zostaną zaproszone KOLUMBIA. Na południu Ko- Możliwa
(rad nadzorczych) firm zbroje-
niowych. Przez wiele lat gen.
do negocjacji o członkostwie w
NATO podczas zbliżającego się
lumbii w prowincji Caqueta
rozbił się 9 lutego o zbocze gó- interwencja
Bałujewski był członkiem rad szczytu organizacji w Bukaresz- ry należący do lotnictwa kolum- IZRAEL. Władze w Tel Awi-
korporacji Taktyczna Broń Ra- cie. – W sprawie Ukrainy oraz bijskich wojsk lądowych samo- wie tracą cierpliwość wobec
kietowa i Ałmaz-Antej, gdzie za- Gruzji sojusz jest podzielony i są lot Piper PA-34 Seneca, który rządzącego w Strefie Gazy Ha-
stąpił go szef uzbrojenia Nikołaj nikłe szanse, by do kwietnia po- leciał z miejscowości Florencia masu. – Powinniśmy zająć
Makarow. Powodem odejścia działy udało się przezwyciężyć do San Vincente de Caguan. Na okolice Gazy i zetrzeć te tere-
jest wiek generała. W minionym – powiedział korespondentowi pokładzie była trzyosobowa zany z mapy świata – stwierdził
roku skończył 60 lat, ale przedłu- PAP w Brukseli pragnący zacho- łoga oraz trzech pasażerów, żoł- minister spraw wewnętrznych
żono mu czas służby o dwa lata. wać anonimowość dyplomata. nierzy 6 Dywizji WL. Nie moż- Meir Szeetrit. Zaś szef resortu

ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO KULISY
KULISY PORADY ||
PORADY PO
PO SŁUŻBIE ||
SŁUŻBIE HISTORIA ||
HISTORIA MILITARIA
MILITARIA PRASA
PRASA ŚWIAT ||
ŚWIAT TO
TO II OWO
OWO || || || ||
święcony wyzwaniom stoją-
cym przed NATO, który był
Niemcy, Francja Włochy i Tur-
cja. „Nie możemy dopuścić do Dwa
pierwszym od dawna polskim
głosem w sprawach dla świata
podziału NATO na dwie frak-
cje – tych, którzy chcą wal-
incydenty
fundamentalnych. Warto na to czyć i tych, którzy tego nie JAPONIA–ROSJA. Pojawia się
wystąpienie zwrócić uwagę, chcą. Taka sytuacja może coraz więcej informacji o sobot-
tym bardziej że rok temu na w praktyce zniszczyć sojusz”, niej (9 grudnia) wyprawie rosyj-
konferencji monachijskiej gło- przestrzegał, ale nie wydaje .
skich bombowców strategicz-
su polskiego zabrakło. się, by zrobiło to na sojuszni-
Spotkania monachijskie ucho- kach większe wrażenie. Jeśli nych nad południowy Pacyfik.
dzą na swoistą odmianę Davos, to Afganistan miałby być pro- Anonimowy urzędnik Pentago-
czyli za rodzaj specyficznego bierzem spójności NATO, to nu poinformował 11 lutego, że
salonu, w którym bywać nale- wynik jest mało optymistycz- dwa Tu-95 pojawiły się w pobli-
Andrzej Jonas ży, choć decyzji żadnych się ny. Być może dlatego, że cel żu grupy bojowej amerykańskie-
tam nie podejmuje. Notabene przestał być atrakcyjny, a zago lotniskowca USS „Nimitz”.
REDAKTOR NACZELNY
podczas ostatniej konferencji danie jest diablo trudne. Zda- Bombowce były eskortowane
„THE WARSAW VOICE”
w Davos polskiej czołówki nieniem wielu – niewykonalne. przez cztery F/A-18, które wy-
Czy jest
stety zabrakło. W sprawie tarczy również nie startowały z jego pokładu. Już
Monachium koncentrowało się pojawiło się nic nowego. Rosja
w sobotę władze w Tokio zarzu-
bezpiecznie? wokół dwóch osi: Afganistan
i tarcza przeciwrakietowa.
na dawnych pozycjach, ale wi-
cepremier Siergiej Iwanow nie ciły Moskwie, że jej TU-95 naru-
szył japońską przestrzeń po-
I trudno byłoby powiedzieć, mówił, jak dzień wcześniej na
B yła to 44. konferencja aby choć w jednej z tych Kremlu prezydent Putin, o no- wietrzną. Do incydentu miało
w Monachium, poświęco- spraw udało się wyjść poza wym wyścigu zbrojeń. Prze- dojść niedaleko wysepki Sofu-
na światowemu bezpieczeń- spór. Jeśli chodzi o Afgani- strzegł jedynie, że gdy 150 km gan (Sofu-Iwa) w łańcuchu wysp
stwu, ale nie ze względu na tę stan, to odnotować trzeba ewi- od granic Rosji pojawi się no- Izu, około 650 km na południe
szczególną w polskiej kulturze dentne przygany amerykań- wy potencjał militarny, to „ja- od Tokio. W powietrze wzbiło
liczbę warto zwrócić na nią skiego sekretarza obrony Ro- kieś kroki trzeba będzie pod- się, zależnie od źródeł, od
uwagę. Minister spraw zagra- berta Gatesa pod adresem tych jąć”. Jakie? „Efektywne, ade- 22 do 24 japońskich myśliw-
nicznych Radosław Sikorski, sojuszników z NATO, którzy kwatne i wielokrotnie tańsze
ców F-15. Całe zdarzenie trwa-
który na spotkanie przybył zdaniem Waszyngtonu niedo- (niż tarcza)”. Czy po Mona-
ło kilka minut. Tymczasem do-
prosto z Moskwy, gdzie był statecznie angażują się w woj- chium świat jest bezpieczniej-
wraz z premierem Donaldem nę z talibami. Na negatywnej szy? W takim samym stopniu wództwo rosyjskich sił po-
Tuskiem, wygłosił referat po- liście Gatesa znalazły się jak po Davos jest bogatszy. wietrznych zaprzeczyło, iż taki
incydent miał miejsce.
Z ostatnich informacji wynika,
Potrzebna przerwa że nad Pacyfik wyleciały cztery
al-Qahtani, według prokuratu- Tupolewy, które wystartowały
IRAK. Sekretarz obro- – Uważam, że pomysł od czerwca 2007 r.) z bazy Ukrainka w obwodzie
ry niedoszły 20 zamachowiec
ny USA Robert Gates zakładający krótką sytuacja w tym kraju
z 11 września, oraz Mustafa amurskim. Dwa z tych bombow-
podczas niezapowia- przerwę dla zabezpie- nadal jest trudna.
Ahmed al-Hawsawi i Ramzi bin ców przeleciały wzdłuż wybrzeży
danej wizyty w Iraku czenia i oszacowania Chociażby w ponie-
al-Shibh. Ten ostatni to domnie- Japonii, a druga para udała się
oświadczył 11 lutego, prawdopodobnie ma działek doszło w Bag-
many kluczowy łącznik między w kierunku zgrupowa-
że po planowanym sens – powiedział po- dadzie do dwóch za-
porywaczami a szefostwem nia amerykańskich
wycofaniu do lipca lityk. Jej potrzebę sy- machów, w których
siatki terrorystycznej. (tw) okrętów. (tt)
pięciu z 20 brygad, co gnalizował dowódca zginęło co najmniej
zmniejszy liczebność sił koalicji w Iraku 14 osób.
sił amerykańskich gen. David Petraeus. Ponadto około
budownictwa Zeew Boim w tym kraju ze Jednocześnie Gates 30 Irakijczyków
opowiedział się za fizyczną 160 tys. do 130 tys. ostrzegł, że pomimo zabiła niedzielna
likwidacją liderów tej organi- żołnierzy, należy na ja- spadku aktów prze- eksplozja samochodu
zacji. Izraelskie media poda- kiś czas wstrzymać mocy (według danych pułapki w mieście
ły, że również minister obro- dalszą ich redukcję. oficjalnych o 60 proc. Balad. (w)
ny Ehud Barak zagroził oba-
leniem siłą rządów palestyń-
skich radykałów. Ponoć już Nie dla EUFOR
wydał polecenie przygoto-
wania planów dużej inter- CZAD. Rebelianci próbujący oba- ciej wznowić przerwane przez wal- mię sudańską i wspierane przez
wencji zbrojnej w Strefie lić prezydenta Czadu Idrissa De- ki na początku lutego rozmiesz- rząd w Chartumie bojówki Dżan-
Gazy. Izraelczycy wątpią, że by’ego Itno wystosowali 11 lute- czanie swych oddziałów. dżawidów. Według koordynujące-
kontrolę nad regionem uda go apel państw Unii Europejskiej, Siły UE mają m.in. chronić uchodź- go akcję pomocy z ramienia ONZ
się odzyskać umiarkowanym by nie wysyłały swoich wojsk do ców z sudańskiego Darfuru, któ- Toby’ego Langera przybycie EU-
organizacjom palestyńskim. tego kraju. Twierdzą, że nie wierzy schronili się we wschodnim FOR może przyciągnąć następ-
Z rządzonej przez Hamas rzą w bezstronność misji EUFOR Czadzie i których liczba rośnie. nych uchodźców. Tymczasem pre-
Strefy Gazy wciąż przepro- Tchad/RCA, gdyż większość jej Biuro Wysokiego Komisarza ONZ mier Czadu Nouradine Delwa
wadzane są ataki rakietowe żołnierzy stanowić będą Francu- ds. Uchodźców (UNHCR) poinfor- Kassire Koumakoye zażądał, by
zi, a misja będzie miała francu- mowało 10 lutego, że ostatnio społeczność międzynarodowa
na terytorium Izraela, zaś
skie dowództwo. Jednak Brukse- przybyło ich około 12 tys. To efekt „usunęła” ich z jego kraju. Zagro-
ten dokonuje uderzeń odwe-
la nie ma zamiaru wycofać się ze ataków przeprowadzonych w koń- ził, że jeśli tego nie uczyni, Czadyj-
towych przeciwko tamtej-
swych planów i chce jak najszyb- cu minionego tygodnia przez ar- czycy sami ich wypędzą. (Ted)
szym radykałom. (wr)

ŚWIAT CZAD
TA D E U S Z W RÓ B E L
Konflikt czadyjski to rywalizacja

między grupami etnicznymi o wpływy
i pieniądze. Dodatkowo jest on
podsycany przez skłócone
z prezydentem Idrissem Debym
władze Sudanu.
Wojny i pucze
– Jesteśmy zdeterminowani w dążeniu Czad był kolonią francuską do 1960 r. zek, uczyni to. Choć Sarkozy za-
do osiągnięcia naszych celów – oświad- Od 1986 r. na mocy dwustronnej strzegł, że najlepiej byłoby, gdyby
czył Ali Ordjo Hemchi, rzecznik czadyj- umowy stacjonuje w tym kraju fran- rozwiązanie obecnego kryzysu zna-
skich rebeliantów, którzy dążą do obale- cuski kontyngent wojskowy, który po leźli sami Czadyjczycy.
nia prezydenta Idrissa Deby’ego Itno. Po- ostatnich wzmocnieniach liczy 1400 Francuzom zależy na przywróceniu
lityk ten utrzymuje się u władzy najdłu- żołnierzy. Starali się oni nie angażo- spokoju w Czadzie, m.in. z powodu
żej w historii kraju. Jego odejście jest wa- wać w ostatnie walki i skupili na ewa- planowanej tam operacji pokojowej
runkiem przerwania walki przez rebe- kuacji mieszkających w Czadzie oby- Unii Europejskiej. Siły EUFOR Tchad/
liantów. Na początku miesiąca ich siły wateli Francji, jak też innych obco- RCA mają zapewnić bezpieczeństwo
uderzyły na stolicę Czadu, Ndżamenę. krajowców, ale przy tej okazji doszło wschodniej części tego kraju i północ-
Według organizacji pozarządowych do wymiany ognia z rebeliantami. no-wschodnim terenom Republiki
w walkach zginęło 100–160 cywilów, Szef francuskiej dyplomacji Bernard Środkowoafrykańskiej, gdzie znajdu-
setki zostało rannych, a tysiące uciekło Kouchner przyznał, że żołnierze bro- ją się obozy uchodźców z sudańskie-
za granicę. Rebelianci próbowali opano- nili też stołecznego lotniska. Mini- go Darfuru i czadyjskich przesiedleń-
wać stolicę już w 2006 r., bowiem zasa- ster oświadczył, że nieangażowanie ców. To rzesza prawie pół miliona
dą jest, że kto kontroluje Ndżamenę, ten się w walkę nie oznacza neutralno- osób. Niestety, lutowe walki spowo-
rządzi Czadem. ści. Paryż nie wyklucza zbrojnej in- dowały, że misja unijna znalazła się
terwencji. Zapytany o możliwość ta- w stanie zawieszenia. Wydaje się jed-
CZYNNIK FRANCUSKI kiej operacji prezydent Nicolas Sar- nak, że Francja, która jest motorem
Sygnał rebeliantów, że będą się kozy odpowiedział: – Jeśli Francja całej operacji i włożyła wiele wysiłku
bronić, został skierowany do Francji. będzie musiała spełnić swój obowią- w jej przygotowanie, nie dopuści, by

| | | | | |
Zbuntowani sojusznicy OD KO N F L I K T U D O KO N F L I K T U
P rzeciwko prezydentowi Deby’emu wal-
czy Zjednoczone Dowództwo Wojsko-
we. Tworzą je trzy organizacje: l’Union des
1960 – Czad uzyskał niepod-
ległość, a prezydentem został
magały Oueddei w walce
z bojownikami ekspremiera
Narodowego Oporu. Kilka
tygodni później wybuchło
chrześcijanin z południa, Hissena Habre. powstanie w sudańskim
Forces pour la Démocratie et le Dévelop- Francois (później Ngarta ) 1982 – Interwencja wojsko- Darfurze. Do Czadu zaczęli
pement (Unia Sił na rzecz Demokracji i Roz- Tombalbaye. wa Francji, w której wyniku napływać uchodźcy z tego
woju, której przewodzi gen. Mahamat No-
1963 – Na północy kraju roz- na fotelu prezydenckim za- regionu. Deby podjął się
uri), Rassemblement de Forces pour le
poczęła się rewolta. siadł Habre. Zaś wygnany ze mediacji.
Changement (Ruch Sił na rzecz Zmiany) Ti-
many Erdimiego oraz UFDD- Fondamenta- Przewodnictwo nad nią objął stolicy Oueddei utworzył na 2004 – Czadyjskie wojska rzą-
le Abdela Wahidema Abouda Mackaya. No- Front de Libération du Tchad północy alternatywny rząd. dowe walczą z powiązanymi
uri, zanim przystał w 2006 r. do rebelii, był (Front Wyzwolenia Czadu), 1987 – Połączone siły Frolinat z władzami Sudanu bojówka-
ambasadorem w Arabii Saudyjskiej, a wcze- tzw. Frolinat. i rządu, wsparte przez mi. Pogarszają się stosunki
śniej szefem resortu obrony. Szef UFDD wy- 1966 – Wybuchła wojna par- Francję, wyparły Libijczyków dwustronne.
wodzi się z ludu Gorane, jak prezydent His- tyzancka na szeroką skalę. z kraju. 2005 – Parlament dokonał
sen Habre, którego Deby obalił. Zaś Tima- 1973 – Francuskie wojska po- 1991 – Zmiana przywódcy zmian w konstytucji, dzięki
ne Erdimi to bliski kuzyn obecnego przywód- mogły stłumić rewoltę, ale kraju. Prezydentem ogłasza którym Deby mógł po raz
cy, który był szefem sztabu jego armii. RFC partyzanci Frolinat nie złożyli się dawny sojusznik Habre trzeci ubiegać się
utworzył w 2005 r. wraz ze swym bratem broni. Idriss Deby Itno. o prezydenturę.
bliźniakiem, Tomem. Natomiast Mackay po- 1975 – Prezydenta 1996 – Pierwsze w historii 2006 – W kwietniu rebelianci
chodzi z arabskiego plemienia Salamat.
Tombalbaye zabito podczas Czadu wybory prezydenckie podjęli nieudany atak na
ARMIA RZĄDOWA. Prezydent Idriss zamachu stanu. Jego na- wygrał Deby. N’Dżamenę. W następnym
Deby może mieć 20–25 tys. żołnierzy, stępcą został również pocho- 1998 – Rewolta na północy. miesiącu Deby wygrał zbojko-
w większości ziomków z grupy etnicz- dzący z południa Felix Na czele buntowników sta- towane przez opozycję wybo-
nej Zaghawa. Dane te są niepewne ze Malloum. nął skłócony z prezydentem ry prezydenckie.
względu na straty bojowe i liczne dezer- 1977 – Libia anektowała pół- były minister obrony, 2007 – Czad i Sudan zawarły
cje. Siły te dysponują kilkudziesięcio-
ma pojazdami pancernymi oraz nie-
nocny region Aouzou. Youssouf Togoimi. porozumienie, które miało za-
wielką ilością dział i wyrzutni rakiet. 1979 – Nowym prezydentem 2001 – Prezydent Deby został kończyć konflikt na pograni-
Czadyjczycy mają też wyrzutnie prze- został wspierany przez Libię wybrany na drugą kadencję. czu, ale nie przyniosło
ciwpancernych pocisków kierowanych przedstawiciel północy, 2003 – W styczniu rząd zmiany sytuacji. W grudniu
oraz rakiet przeciwlotniczych. Lotnictwo Goukouki Oueddei. Czadu zawarł rozejm z dzia- zerwany został podpisany kil-
EPAPAP/FORUM
posiada kilkanaście lekkich samolotów

bojowych, transportowych i łączniko-
1980 – Wojska libijskie za- łającymi na wschodzie kraju ka tygodni wcześniej rozejm
wych, a także przynajmniej kilka śmi- jęły północ Czadu i wspo- rebeliantami z Armii z czadyjskimi rebeliantami.
głowców, w tym bojowe Mi-24.
zakończyła się ona fiaskiem, zanim na muje, że zachodni sąsiad wspiera rewol- z najuboższych państw świata, ma jed-
dobre się rozpocznie. tę i w rewanżu zaczął popierać oponen- nak ropę naftową i uran – surowce
Prezydent Sarkozy ostrzegł też są- tów przywódcy Czadu. A o tych nie trud- energetyczne budzące w dzisiejszych
siadów Czadu, by nie próbowali wyno. Czad, jak większość państw Afryki, czasach pożądanie. Oczywiście nie
korzystać trudnej sytuacji tego kraju. ma granice wyznaczone w czasach ko- jest potentatem naftowym na skalę Ku-
– Gdyby Czad stał się ofiarą agresji, lonialnych. W efekcie w jego granicach wejtu. Wydobycie dzienne wynosi ok.
Francja podjęłaby – podkreślam, że znalazły się różne grupy etniczne, często 180 tys. baryłek, a zasoby szacuje się
mówię to w trybie przypuszczającym od wieków ostro ze sobą skonfliktowa- na 1,5 mld baryłek. Większość wydo-
– środki dla przeciwstawienia się ta- ne. Inne zaś ludy Prezydent Sarkozy ostrzegł bywanej ropy jest
kiej akcji – powiedział. Francuzi już zostały rozdzielo- eksportowana po-
nasilili patrolowanie granicy czadyj- ne, jak np. Zagha- sąsiadów Czadu, by nie przez uruchomiony
sko-sudańskiej. Ekipa prezydenta De- wa. Dla koloniali- jesienią 2003 r. ruro-
by’ego utrzymuje, że pragnący odsu- stów była to ideal- próbowali wykorzystać ciąg do terminalu na
nąć ich od władzy rebelianci są na na sytuacja. Wza- trudnej sytuacji tego kraju: atlantyckim wybrze-
żołdzie władz w Chartumie. Zaś pod- jemne antagoni- żu Kamerunu. Pro-
czas ostatnich walk mieli być wspie- zmy ułatwiały im – Gdyby Czad stał się ofiarą jekt ten wsparł Bank
rani przez sudańskie samoloty i śmi- kontrolę nad posia- agresji, Francja podjęłaby Światowy, ale posta-
głowce. Jest to powtórka z przeszło- dłościami. Nieste- wił przy tym waru-
ści. Walczący w końcu lat 80. o wła- ty po uzyskaniu środki dla przeciwstawienia nek, że 80 proc. do-
dzę Deby sam korzystał z gościnno- przez kraje afry- chodów z eksportu
ści Sudańczyków. kańskie niepodle- się takiej akcji ma być przeznaczane
głości mozaika etniczna stawała się z re- na rozwój kraju. To ograniczenie nie
MOZAIKA ETNICZNA guły zarzewiem konfliktów wewnętrz- podoba się Deby’emu, który chciał
Obecny konflikt w Czadzie ma zwią- nych. W przypadku Czadu, podobnie jak przeznaczyć część pieniędzy na armię.
zek z trwającą od czterech lat wojną do- Sudanu, dochodzą jeszcze podziały reli- A wiadomo, że uran może być wyko-
mową w sąsiednim sudańskim Darfurze. gijne – na muzułmańską północ i chrze- rzystany zarówno w energetyce, jak też
Prezydent Idriss Deby pochodzi z grupy ścijańsko-animistyczne południe. w produkcji broni jądrowej. 
etnicznej Zaghawa, jak wielu tamtejszych Konflikty w Czadzie mają też pod- Napisz do autora:
rebeliantów. Dlatego rząd Sudanu utrzy- łoże ekonomiczne. Choć jest to jedno tadeusz.wrobel@redakcjawojskowa.pl

ŚWIAT
ŚWIAT KENIA
STREFA GAZY
iespodziewane wysadzenie HAMAS ZAGROZIŁ
w kilkunastu miejscach muru KOLEJNYMI ATAKAMI
granicznego 23 stycznia prze- NA MUR GRANICZNY,
JEŚLI DO AKCJI
rwało niemal siedmiomie- WKROCZĄ EGIPSKIE
sięczną blokadę zmęczonej SŁUŻBY
okupacją Strefy Gazy. W niekontrolowa- BEZPIECZEŃSTWA.
nym szturmie do Egiptu przedarła się nie- Hamas oświadczył rów-
zliczona masa Palestyńczyków. Egipcja- nież, że zgodzi się na po-
wrót obserwatorów z Unii
nie ograniczyli się jedynie do wzmocnie- Europejskiej, którzy do
nia przygranicznych posterunków oraz ła- połowy zeszłego roku ra-
tania dziur w murze workami z piaskiem. zem z członkami Fatahu
Policja zablokowała drogę z Rafah i zawra- kontrolowali przejście
ca niektóre palestyńskie samochody. Z ko- graniczne w Rafah.
lei w Izraelu pojawił się już pomysł budo- Warunek jest jeden
– muszą oni rezydować
wy na całej długości granicy egipsko-izra- albo w Strefie Gazy,
elskiej szczelnego muru. Już teraz zwięk- albo w Egipcie.
szono obsadę znajdujących się w jej po-
bliżu wojskowych posterunków.
Wprowadzenie przez Izraelczyków
w listopadzie ubiegłego roku całkowi-
tej blokady Gazy było karą za nieusta-
jące ataki rakietowe z tego obszaru na
miasta w Izraelu. W jednym z ostatnich,
2 lutego, cztery rakiety Kassam spadły
na miasto Sderot. Dochodzi także do
przygranicznych walk. Podczas takiej
wymiany ognia zginął członek Brygad
Męczenników Al-Aksy. Izraelskie lot-
nictwo w odwecie za ataki rakietowe
ostrzelało konwój Hamasu, raniąc kilka
osób. Premier Izraela Ehud Olmert po-
ZA PLECAMI HAM ROBERT CZULDA
Po dwutygodniowym dramacie na granicy pomiędzy Strefą Gazy a Egiptem pojawiła się

nadzieja na ustabilizowanie sytuacji. Uzgodniony przez Egipcjan i Palestyńczyków
powiązanych z Fatahem plan normalizacji ma wsparcie zarówno Izraela, jak i Stanów
Zjednoczonych oraz Unii Europejskiej. Nie popiera go jedynie Hamas.
wiedział otwarcie: „tutaj toczy się praw- naście dni temu Egipcjanie – przy wspar- to Egipt staje się odpowiedzialny za ataki
dziwa wojna, chociaż wiele osób z in- ciu Beduinów – aresztowali na półwyspie na Izrael z obszaru Strefy Gazy. Władze
nych części kraju tego nie czuje albo Synaj co najmniej 14 uzbrojonych Pale- izraelskie obawiają się także, że może
zwyczajnie tego nie rozumie”. styńczyków, którzy – jeśli wierzyć Egip- dojść do zapowiedzianych ataków na izra-
cjanom – należeli do dwóch różnych grup elskich turystów wypoczywających na
Niepokój Izraela terrorystycznych. Pojawiły się także infor- egipskim półwyspie Synaj.
Większość Palestyńczyków wykorzy- macje o próbach przekupienia egipskich Szans na zniesienie blokady praktycz-
stała przedostanie się na terytorium Egip- pograniczników, aby ci przymknęli oko na nie nie ma, mimo próśb prezydenta
tu jako okazję, aby kupić najpotrzebniej- przemyt materiałów wybuchowych. To za- Abbasa. Szef izraelskiego ministerstwa
sze rzeczy. W Strefie Gazy brakuje już do- niepokoiło Izraelczyków, i choć na począt- obrony Ehud Barak dał jasno do zrozu-
słownie wszystkiego – głównie żywności ku zapowiedziano, że żaden z Palestyń- mienia: granica musi być skutecznie
i paliwa. Znaczna część zdesperowanych czyków nie zostanie z Egiptu wyrzucony, kontrolowana przez Palestyńczyków.
Palestyńczyków nie zamierza wrócić, li- to teraz uchodźcy stanowią istotny pro- – Dopiero wtedy możemy znacząco po-
cząc na lepsze życie w bogatszym i spo- blem, szczególnie że na jego rozwiązanie prawić sytuację w Strefie Gazy – powie-
kojniejszym Egipcie. Niektórzy jednak to naciska Izrael. Zdaniem Jerozolimy, nie- dział otwarcie, zastrzegając przy tym:
członkowie grup terrorystycznych. Kilka- kontrolowane otwarcie granicy sprawia, że – Niczego jednak nie obiecujemy.

ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO KULISY
KULISY PORADY
PORADY PO
PO SŁUŻBIE ||
SŁUŻBIE HISTORIA
HISTORIA MILITARIA|| ||
PRASA ŚWIAT
MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO || || || || |
ŻYDZI PRZECIW OKUPACJI

Przeciwko okupacji wystąpiła część Żydów, która w płatnym ogłoszeniu dla brytyj-
skiego „The Times” wezwała do natychmiastowego zakończenia „oblężenia Gazy”.
Grupy żydowskie i arabskie oraz przedstawiciele grup pacyfistycznych przeprowa-
dzili w pobliżu granicy ze Strefą Gazy wspólną manifestację przeciwko okupacji.
„JAKO IZRAELCZYCY czą się z palestyńskimi łania oko za oko, lecz dzię-
CHCEMY PRZEKAZAĆ braćmi, którzy demonstru- ki rozmowom z Hamasem”
NAJWAŻNIEJSZE MATE- ją po drugiej stronie. Nasze – były lewicowy członek
RIAŁY PALESTYŃCZYKOM. serca są również z braćmi izraelskiego parlamentu
Nie jesteśmy współspraw- w miejscowości Sderot. Uri Avneri podczas żydow-
cami tej zbrodni, jesteśmy Zagrożenie rakietami sko-arabskiej demonstracji
zawstydzeni tym oblęże- Kassam musi się skoń- w pobliżu przejścia granicz-
niem. Nasze serca jedno- czyć, ale nie poprzez dzia- nego Erez.
Działania rządu poparł sąd najwyższy, serwatorzy mieszkali w Izraelu, który

który uznał, że potrzeby mieszkańców Ga- często nie zezwalał im na pracę z „po-
zy są zaspokajane na wystarczającym do wodów bezpieczeństwa”. Potwierdził to
przeżycia poziomie. Przewodniczący są- Mahmoud al-Zahar, jeden z liderów
du Dorit Beinisch podkreślił z kolei, że Hamasu, w wywiadzie dla katarskiej
„Strefa Gazy jest kontrolowana przez ter- Al-Dżaziry: – Będziemy działać na
rorystyczną grupę morderców”, a podczas rzecz zamknięcia granicy z Egiptem.
gdy „Izrael jest demokracją walczącą o ist- Odzyskamy kontrolę nad granicą we
nienie”, w Autonomii Palestyńskiej „ter- współpracy z Egipcjanami.
roryści jedynie niszczą”.
W całą sprawę postanowiła włączyć się Twardy Egipt
zaniepokojona Europa, która w 2005 r. od- Rozwiązanie jest jedynie teoretyczne,
RAFAH TODAY (2)
grywała istotną rolę w kontroli ruchu gra- bo nie uwzględnia skomplikowanej sytu-
nicznego w Rafah. Na rozmowach w Ka- acji. Hamas zgadza się na wspólną kon-
irze ma pojawić się Javier Solana, szef po- trolę granicy z Egiptem, podczas gdy ten
MASU
lityki zagranicznej Unii Europejskiej. Być jest zwolennikiem planu z 2005 r., czyli
może w sprawę zaangażuje się także spe- współpracy w tej materii z policją powią-
cjalny wysłannik – były premier Wielkiej zaną z Fatahem, przy jednoczesnym nad-
Brytanii Tony Blair. zorze Unii Europejskiej i kontroli Izraela.
Kluczową rolę odgrywa tutaj jednak Fatah ma wsparcie wszystkich zaintereso-
rozdający karty Hamas. Część członków wanych stron, ale nie Hamasu, który de-
tego ugrupowania chce całkowitego ze- cyduje o sytuacji w Strefie Gazy. Hamas
rwania kontaktów ekonomicznych z Izra- nie godzi się jednak na policję, chcąc sa-
elem i związania się z Egiptem. Plan za- memu kontrolować granicę z Unią Euro-
kłada pozyskiwanie z Egiptu zapasów ro- pejską. Ta z kolei uznaje Hamas za orga-
py, gazu oraz energii elektrycznej. – Już nizację terrorystyczną i skieruje swoich
w dniu wyborów mówiliśmy, że naszym obserwatorów jedynie w ramach porozu-
celem jest zlikwidowanie zależności go- mienia z Fatahem, Egiptem i Izraelem. Ha-
spodarczej od Izraela – przypomniał by- mas dopuszcza jednak współpracę z Fata-
ły premier Autonomii Palestyńskiej na- hem, ale ten nie chce żadnych rozmów na
leżący do Hamasu. Tydzień temu przed- ten temat, mimo presji ze strony Egiptu.
stawiciele organizacji zgodzili się na za- – Nie będzie żadnych rozmów z Hama-
mknięcie przez Egipt granicy ze Strefą sem, dopóki nie przyjmie on uzgodnio-
Gazy, mimo że jeszcze dzień wcześniej nych warunków – ostrzega Mahmoud Ab-
użyli ciężkiego sprzętu, aby powiększyć bas, dodając: – Nie ma mowy o żadnych
wyrwę w granicznym murze, umożliwia- zmianach. Hamas musi zaakceptować już
jąc przejazd ciężarówkom. Według nie- istniejącą umowę graniczną. Należy ją
EGIPCJANIE SĄ CORAZ BARDZIEJ oficjalnych informacji, Hamas zagroził wprowadzić w życie w obecnej formie.
ZMĘCZENI PALESTYŃSKĄ INWAZJĄ. W przy- kolejnymi atakami na mur graniczny, je- Hamas pozostaje nieugięty i odrzuca
granicznych sklepach zabrakło jedzenia, na śli do akcji wkroczą egipskie służby bez- każdy scenariusz zmniejszający jego zna-
stacjach benzynowych wykupiono całe paliwo. pieczeństwa. Hamas oświadczył rów- czenie. – Wszelkie rozmowy na temat na-
Rzeczy, których Egipcjanie nie chcą
sprzedawać, są kradzione. Siły egipskie
nież, że zgodzi się na powrót obserwato- szej ograniczonej roli nie mają pokrycia
ograniczają się do naprawy zniszczonego mu- rów z Unii Europejskiej, którzy do poło- w rzeczywistości – mówi stanowczo Mah-
ru, nie stosując siły wobec Palestyńczyków. wy zeszłego roku razem z członkami Fa- moud al-Zahar. – A rzeczywistość jest ta-
Nadal jednak dwa największe wyłomy są ot- tahu kontrolowali przejście graniczne ka, że istnieje legalny rząd. Nie oddamy
warte i mimo wzmożonej obecności egipskiej w Rafah. Warunek jest jeden – muszą re- naszego mandatu nikomu – twierdzi. 
policji Palestyńczycy swobodnie przedostają zydować albo w Strefie Gazy, albo Napisz do autora:
się ze Strefy Gazy.
w Egipcie. Jak zauważają, wcześniej ob- polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

TO I OWO
Pracownik wojska
UCY WILIZOWANY
SZPIEG Pracownik wojska to gatunek
Który mnie bardzo fascynuje
Nie ma munduru – ale służy EGZOTYKA WOJSKA. Pociąg InterCity pędzi
z Poznania do Warszawy. W przedziale siedzą
I nie zarabia – choć pracuje dwaj porucznicy i ładna dziewczyna oraz trzy
osoby dla dramatu nieistotne. Dziewczyna
Komandosi znad laptopa zerka na podporuczników. Oni

wyciągają gazety, znad których zerkają na
i kobiety
dziewczynę. Brunet czyta „Polskę Zbrojną”,
blondyn polską edycję „Harvard Business
Czy wiesz, że… Review”. Osoby nieistotne milczą. Akcja rozwi-
T NS OBOP niespodziewanie chyba …wojskowi specjaliści z sił powietrznych, ja się w trójkącie: por. blondyn – por. brunet
nawet dla siebie wsparł program jak podaje izraelski dziennik „Yediot – dziewczyna. Po nieśmiałych zagajeniach,
uzawodowienia polskiej armii. Oto bo- Aharonot”, rozważają podawanie swym niedaleko Konina ożywiona rozmowa dopro-
pilotom leku o działaniu podobnym do wadza do zamknięcia i odłożenia gazet. Koło
wiem znana pracownia badań opinii pu-
viagry. Informację potwierdził również Kutna panienka i por. brunet siedzą razem
blicznej zapytała kobiety, jaki jest ich ide-
IDF. Badania przeprowadzone przez izra- przy laptopie, por. blondyn z postaciami dla
ał mężczyzny. Co się okazało? „Silny, dramatu nieistotnymi rozmawia o pogodzie.
milczący, ociekający potem i najlepiej elskich naukowców na alpinistach wyka-
zały, że leki zwiększające napływ krwi po- W Warszawie, tuż przed Centralnym,
jeszcze umazany smarem – tak powinien por. brunet wymienia z panienką ciepłe
prawiają znacząco wydolność w środowi-
wyglądać prawdziwy facet” – czytamy uśmiechy i wizytówki. Na Centralnym krótka,
sku z niedoborem tlenu. Alpiniści wspi-
w opisującym wyniki badań „Dzienni- nający się na Kilimandżaro w Tanzanii, męska rozmowa:
ku”. Jaki zawód powinien wykonywać na których przeprowadzono badania, – Na co ją wziąłeś?
ten ideał. Według 47 proc. kobiet powi- mieli lepsze wyniki wydolnościowe i nie – Na egzotykę, na gazetę wojskową. „Harvard
nien być… komandosem. No i pięknie. skarżyli się na zawroty głowy. (rcz) Business Review” to u niej w korporacji wszy-
Teraz trzeba tylko iść za ciosem i urucho- scy czytają.
ego
ow
mić kampanię reklamową – wstąp do
m
POWIEW ŚWIEŻEGO POWIETRZA k
u
„czerwonych beretów”, a co druga kobie-
s
z
woj
ta będzie twoja. Albo, żeby nie było aż tak
u
seksistowsko, można zachęcać sloganem:
M a b su
u
„Zostań komandosem, a 47 proc. kobiet
d
r
zrobi wszystko, by założyć z tobą rodzi-
nę”. Możliwości są nieograniczone. No
tak – jednostki specjalne i desantowo-
szturmowe będziemy mieli obsadzone, ale
co z resztą. Spokojnie – dalej wyniki też
K to spędził w koszarach
chociaż kilka dni, ten
wie, jak pachnie wojsko.
ny. Służy do tego okno. Niby
proste i oczywiste… W wie-
lu budynkach na terenie ko-
dokąd podążać. Z kilkuoso-
bowej sali wyznaczają dy-
żurnego specjalistę od wen-
są optymistyczne. Następnym zawodem Ono jednak z problemem szar spotyka się jednak na tylacji. Napis wskazujący
preferowanym przez kobiety jest pilot sa- dopływu świeżego powie- niektórych szybach napis część okna wymagającą
molotu. Kolejna akcja promocyjna więc trza radzi sobie w sposób „wywietrznik”. Żołnierze szerokiego otwarcia nie po-
pod hasłem: „Lotnik – marzenie każdej prosty, ale usystematyzowa- chwilę po pobudce wiedzą, zostawia wątpliwości.
dziewczyny”. Wysoko na liście jest me-
chanik – więc za jednym zamachem zała-
twimy obsługę naziemną. Siły Powietrzne Nonsens tygodnia: Prawda „Trybuny”
mamy w ten sposób zawodowe w dwustu W kultowej komedii Stanisława Barei „Miś” w pewnym momencie słyszymy niezapo-
procentach. Czwarte miejsce na liście mniane słowa, że istnieje prawda życia i prawda ekranu. Dziś należałoby do tego dodać,
zajmuje bokser, więc możemy sprytnie że istnieje również prawda „Trybuny”.
pozyskać szeregowych zawodowych. Wy- W artykule „Gwiazdki za wier- Radosław Sikorski wcale nie i Pakistańczycy, a szefem IW
starczy hasło: „Stalowe pięści i gołębie ność” red. Piotr Ożdarowicz przez wzgląd na osobę gen. SZ w tamtym czasie był wciąż
serca – zostań żołnierzem piechoty” albo przygląda się szefowi Inspek- Tłoka-Kosowskiego, ale po to, generał Głowienka. I choć ar-
alternatywnie: „Gdy nadciąga piechota toratu Wsparcia Sił Zbrojnych by zorganizować logistykę, ko- tykuł ma być nieprzychylny, to
drży Andrzej Gołota”. Dalej mamy kie- gen. dyw. Zbigniewowi Tłoko- rzystając ze wzorów zachod- nawet tam, gdzie faktycznie
rowcę tira (marzenie 31 proc. kobiet). wi-Kosowskiemu. I robi to z ta- nich. A kiedy IW SZ powsta- „Trybuna” mogłaby zadać kło-
I super – nie dość, że dzięki temu pozy- ką dziennikarską rzetelno- wał, jego szefem był gen. dyw. potliwe pytania, gazeta popeł-
skamy kierowców (brawurowe hasło: ścią, że w zasadzie prawdzi- Zbigniew Głowienka. Czytamy nia błąd. Czytamy bowiem
„Kierowca w mundurze – komandos we jest w artykule tylko nazwi- dalej: „O tym, jak sprawna jest uszczypliwe w zamyśle pyta-
i kierowca tira w jednym!”), ale również sko jego bohatera i podpis au- podległa mu służba, przeko- nie: – Jak w kilka lat zostać
żołnierzy do wojsk pancernych i zmecha- tora. Reszta jest „prawdą Try- naliśmy się na początku misji dwugwiazdkowym genera-
buny”. Czytamy bowiem: „In- afgańskiej. Wtedy z transpor- łem? Odpowiadamy spokoj-
nizowanych. W jaki sposób? Prosto. Wy-
spektorat Wsparcia powołano tu naszego sprzętu wojskowe- nie: zgodnie z pragmatyką ko-
starczy slogan: „Leopard/PT-91/Roso-
za Szczygły chyba tylko po to, go w dziwnych okoliczno- ledzy, zgodnie z pragmatyką.
mak (niepotrzebne skreślić) – więcej niż aby stworzyć godne stanowi- ściach zniknęło 30 proc. tego, Na przyszłość podpowiadamy,
tir”. Wszystko pięknie – powie ktoś, tylko sko dla »swojego« generała”. co wieziono”. I znowu nic się że właściwie zadane pytanie
jak wtedy pozyskamy do służby kobiety? Radykalna teza ciekawa o ty- nie zgadza. Za transport od- brzmi: jak zrobić to w kilka
Niestety, na to jeszcze nie wpadłem. le, że IW SZ powołał minister powiedzialni byli Amerykanie miesięcy. (AP)

| | | | | | | |
ROZMOWY NA SPOCZNIJ
GEN. BRONI
WALDEMAR SKRZYPCZAK, ŻOŁNIERSKI
SPRAWDZIAN
dowódca Wojsk Lądowych: – Czytałem w gazecie, że żołnierz powinien być
odważny.
– Musimy w końcu pozbyć się kompleksów, że nasza – A nie jest? Zobaczyłbyś, co to znaczy na misji
armia jest gorsza i ustępuje innym armiom natow- ostrzał bazy.
– No tak, ostrzał bazy... Nie masz wtedy innego
skim. Ja wyzbyłem się ich w Iraku. (Głos Pomorza) wyjścia. Myślałem o odwadze w sytuacji, kiedy je-
den człowiek tonie, a drugi wyciąga go ze spienio-
nej wody.
Wirtualne HISTORIA
– Albo wyciąga dzieci z płonącego domu?
manewry
– Właśnie.
Z PRZYMRUŻENIEM OKA – Walka z żywiołem albo z wrogiem jest dla nas oczy-
A merykańska armia otworzy- wista, tyle że od dawna się w okolicy nie paliło. Jak-
ła specjalne biuro projekto- Królowa holenderska Wilhelmina, zaproszona by co, to cały sztab skoczy ratować te dzieci.
we, które będzie zajmowało się przez cesarza niemieckiego Wilhelma II na – I tego topielca też?
produkcją gier. Dotychczas gry – Też! Znam swoich kolegów.
paradę wojskową, oglądała pułk grenadierów. – I siebie?
wideo były wykorzystywane
przez wojsko do rekrutacji no-
– Ich wzrost to 190 cm – rzekł cesarz. – I siebie.
wych żołnierzy. Te, które po- – Za mało – odpowiedziała królowa. Na roz- – No to dlaczego żaden się nie ruszył, jak wam ten
wstaną w Project Office for Ga- kaz cesarza przedefilował pułk, w którym nowy zastępcę szefa topił?
ming, stanowiącym część Do- – Co?!
najniższy żołnierz liczył dwa metry wzrostu.
wództwa Szkolenia i Doktryny, – Przecież mógł ktoś się odezwać i powiedzieć, że
– I to za mało – powiedziała królowa nowy podsypał porządnego gościa dla ratowania
mają być pełnowartościowymi
symulatorami szkoleniowymi. holenderska. własnego tyłka?
Płk Jack Millar, stojący na cze- – Najjaśniejsza pani, większych żołnierzy nie – Teoretycznie tak. Ale nie chodzi chyba o to, że-
le biura, mówi, że jego specja- by rzucić się za kimś w mętne fale i wspólnie
masz na świecie.
liści będą zwracali uwagę utonąć?
– Nie przeczę, ale u nas w Holandii woda – A odwaga i ryzyko zawodowe?
przede wszystkim na stronę wi-
zualną, aby jak najlepiej odwzo- spuszczona z tam zalewa kraj na 2 metry – Powiem tak, na misji pod największym ostrza-
rować rzeczywistość. (ATD) i 40 cm. łem wszyscy się sprawdzili…
D O M O W A
O J N A

NR 7 (578) 17 Lutego 2008 Cena

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

NR 7 (578) 17 Lutego 2008 Cena

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NR 7 (578) 17 LUTEGO 2008 CENA 4,70 ZŁ (W TYM 7% VAT)

TYGODNIK FORUM: Razem czy osobno str. 11

TEMAT NUMERU POBÓR

RAZEM CZY OSOBNO RODZINA ZASTĘPCZA

Redaktorzy prowadzący: Bydgoszcz: Krzysztof Wilewski, Włodzimierz Kaleta, Damian Markowski,

2 Polska Zbrojna nr 7/2008

WOJSKO PROBLEMY Fakty i słowa

nr 7/2008 Polska Zbrojna 3

4 Polska Zbrojna nr 7/2008

nr 7/2008 Polska Zbrojna 5

w nim, w środku wydarzyło. A w sta-

6 Polska Zbrojna nr 7/2008

PHILLIP JENNINGS – MARINES, UCZESTNIK WOJNY

nr 7/2008 Polska Zbrojna 7

Rozmowy bez decyzji

8 Polska Zbrojna nr 7/2008

Nie dla „opcji zero” KARTOTEKA

W edług szefa MON pomysły na tzw. opcję

Wspólne pożegnanie GEN. BRYG. JAN

Z akończono proces iden-

Powidz nadal walczy

temu AGS, ale ich dalszy roz- na wschód i potrzebna jest

nr 7/2008 Polska Zbrojna 9

BERNABIUK POZNAŃSKI REKONESANS

Słowa zabijają CZAD W WĘDRZYNIE

Z wielkim smutkiem przyjąłem wiadomość o śmierci Patronat nad Buzdyganami objął

prof. Stefana MELLERA

10 Polska Zbrojna nr 7/2008

Razem czy osobno

nr 7/2008 Polska Zbrojna 11

12 Polska Zbrojna nr 7/2008

ło, że ich kontrybucje finansowe i militar-

nr 7/2008 Polska Zbrojna 13

Wskazaliśmy tam zasadnicze kierunki

zmian w siłach zbrojnych pozwalające

nież być w gotowości do wypełnienia zo-

„Wizja...” nie wspomina, jaką liczeb-

14 Polska Zbrojna nr 7/2008

nr 7/2008 Polska Zbrojna 15

SPRAWA DLA „PO ROMAN PRZECISZEWSKI

Problem znany jest wszystkim: chodzi o pensje i zaszeregowania. Szkoda tylko,

16 Polska Zbrojna nr 7/2008

znaczy, że ktokolwiek myślał o przerwa-

nimowych internautów? To przypomina-

nr 7/2008 Polska Zbrojna 17

18 Polska Zbrojna nr 7/2008

nr 49/2007 Polska Zbrojna 19

Mniejszy czyli większy

20 Polska Zbrojna nr 7/2008

ROMAN PRZECISZEWSKI (3)

nr 7/2008 Polska Zbrojna 21

F-16 po raz kolejny wymusił przeobrażenia w Siłach

22 Polska Zbrojna nr 7/2008

Znając cechy charakteru, osobowość, sposób myślenia i pro-

śniającego od samego początku, tj. od 17 sierpnia 2007 r., jest prowa-

nr 7/2008 Polska Zbrojna 23

24 Polska Zbrojna nr 7/2008

Mjr dr Angelika Szymańska, psycholog-konsultant dowódcy

nr 7/2008 Polska Zbrojna 25

26 Polska Zbrojna nr 7/2008

nierzach nie zapomniała także kolej. W bryga-

nr 7/2008 Polska Zbrojna 27

ŻOŁNIERZE JAKUB CZERMIŃSKI