You are on page 1of 64

NR 9 (580) 2 MARCA 2008 CENA 4,70 ZŁ (W TYM 7% VAT)

TYGODNIK FORUM: Podzielona jedność str. 11


ISSN 0867-4523
INDEKS 337 374

www.zolnierz-polski.pl

DOKĄD
TNICTWO
LO

LECI PILOT?
OBRONA TERYTORIALNA: Partyzantka w partyzantce str. 28
PODOFICEROWIE: Zdobyć kolejny szczyt str. 22
LOTNISKOWCE: 100 TYSIĘCY TON DYPLOMACJI str. 54
AAAAAAA AAAAAAAA
W NUMERZE
NASZYM OKIEM

SZESNASTA
NA POLIGONIE
Żołnierze 16 Pomorskiej Dywizji
Zmechanizowanej z Elbląga w styczniu i lutym
uczestniczyli w ,,zimowej szkole ognia” S T R . 3 2

TEMAT NUMERU
NIEPEWNOŚĆ
DOKĄD LECI PILOT? Gdyby w armii przeprowadzić
ranking obaw żołnierzy, które
W najbliższych latach w Siłach nękały ich najdotkliwiej w ostatniej
Powietrznych planowane dekadzie, na pierwszym miejscu
są wielkie zmiany. Decyzja znalazłoby się poczucie
o profesjonalizacji to wielkie ciągłego zagrożenia
zwolnieniem ze służby
wyzwanie, podobnie jak
konieczność zakupu nowego STR. 18
wyposażenia STR. 4
WOJSKO
FABRYKA RATOWNIKÓW
Gdy we wrześniu 2002 r.
rozwiązywano Wojskową Akademię
Medyczną, wydawało się, że Łódź
na zawsze przestanie być
ośrodkiem kształcenia kadr KULISY OT
FORUM BEZPIECZEŃSTWO medycznych dla sił zbrojnych. Stało PARTYZANTKA
się jednak inaczej
PODZIELONA JEDNOŚĆ STR. 26
W PARTYZANTCE
Kosowo zdecydowało się na rozwód Chociaż pseudobrygady,
z Serbią. Dwieście tysięcy niedysponujące większą siłą bojową
mieszkańców Belgradu wyszło i militarnym znaczeniem,
na ulicę stolicy, by protestować przeformowano wreszcie
przeciwko temu, co nazywają w bataliony, to pytań i wątpliwości
kolejnym rozbiorem swojego wcale nie ubyło. Przybyło za to...
kraju STR. 11 przełożonych STR. 28

Redaktorzy prowadzący: Bydgoszcz: Krzysztof Wilewski, Włodzimierz Kaleta, Damian Markowski,


TYGODNIK ppłk Artur Goławski , tel.: (0-22) 684 52 30, tel. (0-52) 378 25 90, CA MON 415 200; Jarosław Witkowski, Henryk Suchar
CA MON 845 230; Aneta Wiśniewska, Gdynia: Tomasz Gos, kmdr ppor. Mariusz
(0-22) 684 52 13, CA MON 845213; Konarski, tel.: (0-58) 626 62 07, CA MON Dział graficzny:
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl 266 207; Krzysztof Wygnał, tel.: (0-58) tel.: (0-22) 684 51 70, CA MON 845 170;
www.polska-zbrojna.pl
626 24 13, CA MON 262 413; Kraków: Marcin Dmowski (kierownik), Monika
Publicyści: Magdalena Kowalska-Sendek, Jacek Klekociuk, Paweł Kępka, Andrzej Witkowski
Dyrektor Redakcji Wojskowej Warszawa: Norbert Bączyk, Piotr Szustakowski, tel.: (0-12) 613 17 80, Opracowanie stylistyczne:
Redaktor naczelny Bernabiuk, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON CA MON 131 780; Poznań: Piotr Laskowski, tel.: (0-22) 684 03 55, CA MON 840 355;
Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 53 65, 845 229; Jakub Czermiński, Anna CA MON 572 446, mjr Tomasz Szulejko, Renata Gromska (kierownik),
684 56 85, faks: 684 55 03; CA MON 845 Dąbrowska, tel.: (0-22) 684 52 44, tel.: (0-61) 857 23 59, CA MON 572 359; Katarzyna Kocoń, Małgorzata Mielcarz,
365, 845 685, faks: 845 503; CA MON 845 244; Paulina Glińska, Wrocław: Bogusław Politowski, Aleksandra Ogłoza, Katarzyna Pietraszek,
sekretariat@redakcjawojskowa.pl tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229; tel.: (0-71) 765 38 53, CA MON 653 853; Joanna Rochowicz
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa Sylwia Guzowska, tel.: (0-22) 684 02 32, Fotoreporter: Biuro Reklamy i Marketingu:
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej CA MON 840 232; kpt. Grzegorz Predel, Jarosław Wiśniewski, Adam Niemczak (kierownik) ,
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”: tel.: (0-22) 684 08 68, CA MON 840 868; tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229; tel. (0-22) 684 53 87, 684 51 80,
Wojciech Kiss-Orski, tel.: (0-22) 684 02 22, Roman Przeciszewski, tel.: (0-22) 684 52 Współpracownicy: 684 55 03, faks: (0-22), CA MON 845 387;
CA MON 840 222; 44, CA MON 845 244; Tadeusz Wróbel, Andrzej Jonas, Robert Czulda, Joanna Brodowska, tel.: (0-22 ) 684 51 80;
wko@redakcjawojskowa.pl tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244; Krzysztof Głowacki, Marcin Kaczmarski, reklama@redakcjawojskowa.pl
Egzemplarze czasopism dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym są bezpłatne

2 Polska Zbrojna nr 9/2008


REDAKTOR
NACZELNY
Artur Bartkiewicz

WOJSKO LUDZIE Lekcja z Kosowa


MAGISTROM
DZIĘKUJEMY S iedemnastego lutego na politycznej mapie Europy pojawił się nowy kraj – zamieszkane
w większości przez Albańczyków Kosowo zdecydowało o odłączeniu się od Serbii. Na
Bałkanach znów zawrzało – na ulice Belgradu wyszło 200 tysięcy Serbów protestujących
Zawsze marzył o mundurze. Mówi
przeciwko oderwaniu się Kosowa od ich kraju. Najbardziej wojowniczy demonstranci zaata-
o sobie, że jest patriotą i pasjonatem kowali ambasadę USA, a na pograniczu serbsko-kosowskim cały czas dochodzi do starć.
swojego zawodu. Jednak kontakt Serbowie zamieszkujący federację Bośni i Hercegowiny zagrozili, że jeśli dojdzie do po-
z organem administracji wojskowej wszechnego uznania niepodległości Kosowa – wówczas jednostronnie zadecydują o secesji
spowodował gwałtowne obniżenie z federacji bośniackiej. Nie wiadomo, jak zachowają się wtedy pozostałe dwie grupy zamiesz-
kujące Bośnię i Hercegowinę – Chorwaci i Bośniacy. Powoli zapominamy, a na pewno chce-
samooceny STR. 24
my zapomnieć o tym, że w latach 90. w tym rejonie Europy byliśmy świadkami tak okrutnej
WOJSKO PODOFICEROWIE wojny, jakiej nie spodziewaliśmy się po Starym Kontynencie mającym straszliwe wspomnie-
nia z dwóch konfliktów światowych. Teraz wszyscy z niepokojem patrzymy w stronę Bałka-
nów i gorąco wierzymy, że taka sytuacja już się nie powtórzy.
Obecna sytuacja jest o tyle trudna, że ciężko znaleźć salomonowe rozwiązanie. Nieuznanie
Kosowa jest moralnie trudne – zwłaszcza dla kraju takiego jak Polska, przez długie lata wal-
czącego o prawo do własnej państwowości, którego to prawa konsekwentnie odmawiali mu
sąsiedzi. Z drugiej strony można zrozumieć frustrację Serbów, którzy całą sprawę postrzega-
ją w kategoriach rozczłonkowywania ich państwa. W tej sprawie zderzają się dwie kwestie:
prawo do samostanowienia narodów i prawo do zachowania integralności terytorialnej
państw. Każda decyzja będzie przez jedną ze stron postrzegana jako krzywdząca.
ZDOBYĆ Dla nas wszystkich sprawa jest o tyle istotna, że polscy żołnierze stacjonują zarówno w Koso-
KOLEJNY SZCZYT wie, jak i w Bośni i Hercegowinie. Dotychczas obie te misje uważane były za względnie bez-
pieczne – i wciąż wszyscy liczymy, że nic się w tej kwestii nie zmieni. Wierzą w to również pol-
Jeśli projekt Akademii scy przeciwlotnicy przygotowujący się do wyjazdu na kolejną zmianę misji w Kosowie. Wia-
Podoficerskiej wydaje się komuś domość o secesji Kosowa nie wpłynęła na ich przygotowania, o czym można przeczytać w ar-
szokujący, to przypomnijmy tykule redaktora Jakuba Czermińskiego („Przeciwlotniczy debiut”). Na pewno jednak choć-
by z tego względu będziemy się baczniej przyglądać Bałkanom.
sobie, jaki był śmiech i drwiny, Kazus Kosowa przypomniał nam wszystkim o tym, że na kontynencie europejskim wciąż tlą
gdy planowano utworzenie szkół się jeszcze niewygaszone konflikty o charakterze narodowym rodem z XIX w. I nie jest to
podoficerskich prowadzonych problem wyłącznie środkowej czy wschodniej Europy. W Europie Zachodniej, która, mogło-
przez podoficerów STR. 22 by się wydawać, lekcję nacjonalizmów ma już raczej za sobą, tendencje separatystyczne poja-
wiają się w takich krajach jak Wielka Brytania, Francja, Hiszpania, Włochy czy Belgia
(patrz artykuł: „Podzielona jedność”). Polska znajduje się na tym tle w szczególnie dobrej sy-
tuacji – granice, jakie ustalono po II wojnie światowej, zmniejszyły wprawdzie terytorium
Prenumerata:
Rzeczypospolitej o prawie 50 tys. km kw., ale jednocześnie uczyniły z wielonarodowej II Rze-
RUCH SA, KOLPORTER SA, Garmond PRESS, GLM.
Informacja: (0-22) 684 04 00 czypospolitej kraj w zasadzie „mononarodowy”. Dzięki temu nie borykamy się dzisiaj z na-
Kolportaż i reklamacje: cjonalizmami i separatyzmami. Ale ruchy odśrodkowe w Europie, której nasz kraj jest ważną
Bellona SA – (0-22) 457 04 37, częścią, muszą budzić niepokój. Każą też z zupełnie innego punktu widzenia spojrzeć na pro-
6879 041, CA MON 879 041 ces integracji europejskiej, o której mówi się zazwyczaj z perspektywy korzyści ekonomicz-
Druk: Drukarnia Perfekt, ul. Połczyńska 99, Warszawa nych, jakie zapewnia swoim członkom. Integracja europejska ma jednak również inny wy-
Numer zamknięto: 26.02 .2008 r. miar – dzięki łączeniu krajów europejskich silnymi zależnościami o charakterze ekonomicz-
Zdjęcie na okładce: USAF
nym i politycznym – z jednej strony kanalizuje energię poświęcaną separatyzmom na wspól-
Projekt graficzny: Łukasz Kaugan , CaStudio
ne bogacenie się Europejczyków, z drugiej strony łagodzi skutki wydarzeń takich, jak sprawa
Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze Kosowa. W zjednoczonej Europie, w której znikają granice między państwami, łatwiej będzie
odzwierciedla stanowisko redakcji. żyć Serbom bez Kosowa niż teraz – kiedy najprawdopodobniej oddzielą ich od dawnej pro-
Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca. wincji umocnione zasieki graniczne. Kazus Kosowa pokazuje również, że przy jednoczeniu
Zastrzega sobie prawo do skrótów. Europy nie można zapominać o silnej tożsamości narodowej tworzących ją państw. Dlatego
proste przełożenie modelu amerykańskiego na Europę i stworzenie Stanów Zjednoczonych
Europy jest dziś trudne do wyobrażenia. Dużo łatwiej wyobrazić sobie zjednoczoną Europę
ojczyzn. Taka Europa będzie miejscem bezpieczniejszym. W takiej Europie polscy żołnierze
prawdopodobnie będą mogli opuścić i Kosowo, i Bośnię i Hercegowinę.
Nakład: 20 000 egz.

nr 9/2008 Polska Zbrojna 3


TEMAT NUMERU

Norbert
Bączyk

ARCHIWUM PIOTRA LASKOWSKIEGO


DOKĄD
LECI PILOT?
W najbliższych latach w Siłach Powietrznych planowane są wielkie zmiany.
Decyzja o profesjonalizacji to wielkie wyzwanie, podobnie jak konieczność zakupu
nowego wyposażenia. Lotnicy chcieliby utrzymać swój potencjał na obecnym
poziomie, ale chyba jest to niemożliwe…
Cięcia, cięcia i jeszcze raz cięcia. Ten lotów wielozadaniowych. Dziś już wiado- 2007/2008 aż 8422 pochodziło z zasadni-
koszmar jeszcze niedawno prześladował mo, że F-16 Block 52+ to świetny samo- czej służby wojskowej. Trudno będzie ich
nasze Siły Powietrzne, które w nieco szyb- lot i zaczyna go zamawiać coraz więcej zastąpić, gdyż są to na ogół najmniej atrak-
szym lub wolniejszym tempie, jednak sys- krajów. Tylko w zeszłym roku lotnicy zo- cyjne stanowiska (aż 5867 żołnierzy zsw
tematycznie od lat się kurczą. W zeszłym stali wyposażeni w prawie dwie eskadry pełni tzw. funkcje proste). Łatwo bowiem
roku redukcje zostały wyhamowane – zre- Jastrzębi, do tego kolejne C-295, M-28 prowadzić nabór na stanowiska prestiżowe
widowano wiele kontrowersyjnych pla- oraz śmigłowce SW-4. Modernizuje się czy choćby związane z ciekawą służbą.
nów. Obecnie pomysły takie jak ten, że lotniska, nabywa radary, wzrasta nalot. Według planu po profesjonalizacji, obok
skoro jesteśmy w systemie AWACS, to nie To wszystko prawda, ale jest i druga zawodowej i kontraktowej kadry oficer-
potrzebujemy wojsk radiotechnicznych, ra- strona medalu. F-16 to system – a ten sys- skiej i podoficerskiej, powinny rozwinąć
czej nie przejdą. Jednak wyhamowane nie tem nie funkcjonuje w pełni, bo wciąż się: korpus szeregowych zawodowych,
znaczy zatrzymane. Siły Powietrzne będą brakuje woli i środków na jego wdroże- ochotnicza służba kontraktowa oraz Naro-
reformować się dalej. Część jednostek nie. Zresztą SP nie kończą się na Jastrzę- dowe Siły Rezerwy. Dzięki temu pod ko-
zniknie, a inne zmienią swe podporządko- biach, o czym niektórzy zdają się zapo- niec 2009 r. w lotnictwie nie zmniejszyły-
wanie. Ten proces trwa cały czas. Widać minać. Trzeba zmierzyć się z profesjo- by się formalnie stany osobowe i liczyło-
jednak, iż lotnicze kierownictwo walczy nalizacją oraz wypracować jasny system by ono nadal ok. 27,5 tys. ludzi, w tym
o zachowanie w przyszłości jak najwięk- motywacyjny dla tych, którzy już noszą 4950 oficerów (300 z NSR), 12 tys. pod-
szego potencjału bojowego. Racje są ja- mundury. oficerów (1500 z NSR), 2100 szeregowych
sne, tylko czy nie jest to walka skazana na W związku z decyzją o pełnej profesjo- zawodowych oraz 8500 żołnierzy służby
porażkę? nalizacji armii, proces ten nie ominie i Sił kontraktowej (w tym 3500 z NSR). Moż-
Powietrznych. W 2008 r. powinno nastą- na powiedzieć, że jest to dość ambitny
W cieniu Jastrzębia pić ograniczenie zasadniczej służby woj- plan. Szczególonie że zarobki żołnierzy
Ktoś może powiedzieć, że Siły Po- skowej, a do 31 grudnia 2009 r. ma nastą- na niskich stanowiskach nie są zbyt wyso-
wietrzne nie powinny narzekać. Jako je- pić zawieszenie obowiązkowej służby woj- kie. Poza tym chyba żadna armia na świe-
dyny rodzaj sił zbrojnych dostały pomoc skowej dla poborowych. Dla lotnictwa jest cie przy przechodzeniu z poboru na pełne
w postaci programu narodowego, a nie re- to spory problem, ponieważ z 27 735 żoł- zawodowstwo nie zachowała swej po-
sortowego, na zakup najnowszych samo- nierzy służących w SP na przełomie przedniej liczebności.

4 Polska Zbrojna nr 9/2008


LOTNICTWO
Ambitne wizje W ciągu najbliższych dziesięciu lat Si- i pasywnych). Oczywiście w wariancie
Profesjonalizacja to teoretycznie wy- ły Powietrzne chciałyby też pozyskać optymalnym.
zwanie najbliższych dwóch lat. Po nich ma 12 śmigłowców SAR dla samodzielnych
przyjść wielka wymiana sprzętu. Według kluczy ratowniczych, osiem samolotów Realia
deklaracji Sił Powietrznych, wymagany i sześć helikopterów VIP, dwie maszy- Jest rzeczą chwalebną, że planując roz-
potencjał systemu obrony przeciwlotniczej ny klasy MRTT (powietrzne tankowce wój swojego rodzaju sił zbrojnych, lotni-
to nie mniej niż 120 samolotów bojowych, i transportowce wojsk na bazie samolo- cy mierzą wysoko. Jednakże sami twórcy
20–25 przeciwlotniczych zestawów rakie- tów cywilnych), osiem nowych M-28 planów wieloletnich mają zapewne świa-
towych oraz 40 posterunków radiolokacyj- i sześć C-295. domość, iż osiągnięcie choćby połowy
nych z 23 stacjami, czyli co najmniej dwie Wojska OPL planują jak przedstawionych tu zamie-
brygady (skrzydła) lotnictwa taktycznego, na razie pozostawić dwie Twórcy planów rzeń uznać można za suk-
dwie brygady przeciwlotnicze i brygada brygady i dwa pułki, przy ces. Odsuwając chwilowo
radiotechniczna. Same wojska lotnicze czym optymalnie widzia-
wieloletnich mają na bok kluczową kwestię
mają składać się z czterech skrzydeł no by na ich stanach w ro- zapewne świadomość, profesjonalizacji kadr, obec-
– 1 SLT w Świdwinie, 2 SLT w Poznaniu, ku 2018 do 14 baterii no- nie Siły Powietrzne stoją
3 SLTr (skrzydło lotnictwa transportowe- wych rakiet krótkiego za- że osiągnięcie choćby przed koniecznością wy-
go) w Powidzu i 4 SLSzk (szkolnego) sięgu, 12 rakiet średniego połowy ambitnych miany odrzutowych samo-
w Dęblinie. zasięgu oraz dwie baterie lotów szkolnych, samolo-
W 2018 r. lotnicy chcieliby mieć tyle sa- dalekiego zasięgu, wszyst- zamierzeń uznać tów VIP, nabycia tankow-
molotów bojowych, ile mają teraz, wymie- ko uzupełnione blisko set- ców MRTT oraz przezbro-
niając je w stosunku jeden do jednego, czy- ką działek ZUR-23-2KG.
można za sukces jenia całej niemal OPL.
li za Su-22 powinni dostać także 48 no- Porównując z tym, co mamy teraz, ozna- Muszą też dalej integrować swe systemy w
wych maszyn wielozadaniowych. To wer- czałoby to niewielką redukcję liczby dy- ramach standardów NATO. To minimum.
sja bardzo optymistyczna, druga zakłada wizjonów przy kolosalnym wzroście moż- Jeżeli tego nie zrealizujemy, po 2012 r. utra-
zastąpienie „suk” przez 32 fabrycznie no- liwości bojowych. cimy ostatecznie możliwość szkolenia ja-
we maszyny LIFT około roku 2012. Do Wojska radiotechniczne natomiast chcą kichkolwiek pilotów samolotów bojo-
tego w Dęblinie stacjonowałaby jeszcze zachować jedną brygadę z czterema bata- wych, wożenia przedstawicieli społeczeń-
jedna ich eskadra, ale najprawdopodobniej lionami i do 2018 r. nabyć lub zmoderni- stwa polskimi samolotami, a do 2018 r.
trochę innego modelu. Uzupełniałyby je zować około 40 nowoczesnych stacji ra- także zdolności do naziemnej obrony prze-
24 SW-4, już zresztą zakontraktowane. diolokacyjnych kilku typów (mobilnych ciwlotniczej kraju. Jeśli zaś komuś wyda- 

nr 7/2008 Polska Zbrojna 5


TEMAT NUMERU
Obecnie Siły Powietrzne stoją przed koniecznością wymiany odrzutowych samolotów
je się, że pięć czy nawet dziesięć lat to dłu- padku na wdrożenie do służby nowych sa-
go, przypomnieć należy terminy realizacji molotów mogłoby już zabraknąć czasu.
programu F-16 od formalnego uruchomie- Przykładowo, aby je mieć w 2012 r., już
nia przetargu do prognozowanego momen- powinniśmy rozpisywać nowy przetarg.
tu (zakładając brak opóźnień!) osiągnięcia Dlatego 48 Jastrzębi wkrótce stanie się pod-
przez wszystkie eskadry Jastrzębi pełnej stawą naszego lotnictwa bojowego. Przy-
zdolności bojowej (2002–2012). szłość MiG-29 pozostaje otwarta. Jest wo-
A chodzi „tylko” o 48 nowych samolotów. la ich modernizacji i jeśli faktycznie chce-
Wydaje się, że za pięć lat wojska lotni- my mieć te samoloty za dziesięć czy nawet
cze pozostaną tylko z pięcioma eskadrami piętnaście lat i chcemy ich używać do cze-
lotnictwa taktycznego. Wydaje się niereal- goś więcej niż latania, nie obejdzie się bez
ne, aby po 2012 r. było 120 samolotów bo- poważnego doposażenia. Wydaje się, że na
jowych, jak chcą tego SP. Na kupno w tym taki zabieg, w przeciwieństwie do kupna no-
czasie nowych F-16 czy maszyn do nich wych F-16, pieniądze się znajdą.
podobnych nie ma raczej szans, chyba że Co do LIFT, temat ten wałkowany jest
gwałtownie pogorszyłaby się sytuacja mię- od lat, niestety, nawet jeśli decyzje zapa-
dzynarodowa, na co na szczęście jeszcze dłyby natychmiast, byłyby spóźnione. Wi-
się nie zapowiada. Tyle że w takim przy- zje o nabyciu 32 LIFT jako następców dla

Wojska Lotnicze Sił Powietrznych 2012


1 Skrzydło Lotnictwa Taktyczne- – 8 Baza Lotnictwa Transportowe-
go w Świdwinie go w Krakowie – 16 x C-295,
– 21 Baza Lotnictwa Taktycznego 4 x śmigłowce SAR
w Świdwinie – 32 x samolot – 33 Baza Lotnictwa Transporto-
wielozadaniowy lub fabrycznie wego w Powidzu – 5 x C-130,
nowy poddźwiękowy samolot 2 x MRTT, 8 x M-28, 4 x śmi-
bojowy LIFT głowce SAR
– 22 Baza Lotnictwa Taktycznego – 2 Baza Lotnictwa Specjalnego
w Malborku – 16 x MiG-29 w Bydgoszczy – 4 x M-28, 12 x
– 23 Baza Lotnictwa Taktycz- śmigłowce operacyjne, 4 x śmi-
nego w Mińsku Mazowiec- głowce SAR
kim – 16 x MiG-29, 4 x śmi- – 3 Komenda Lotniska Wrocław
głowce SAR 4 Skrzydło Lotnictwa Szkolnego
– 12 Komenda Lotniska Mirosła- w Dęblinie
wiec (po wycofaniu Su-22) – 41 Baza Lotnictwa Szkolnego
2 Skrzydło Lotnictwa Taktyczne- w Dęblinie – 16 x LIFT, 24 x SW-4
go w Poznaniu – 42 Baza Lotnictwa Szkolnego
– 31 Baza Lotnictwa Taktycznego w Radomiu – 26–28 x
w Poznaniu – 32 x F-16 PZL-130, 4-8 x M–28
– 32 Baza Lotnictwa Taktycz- – 36 Specjalny Pułk Lotnictwa
nego w Łasku – 16 x F-16, Transportowego w Warszawie
klucz BSL – 2 duże samoloty VIP, 6 śred-
3 Skrzydło Lotnictwa Transpor- nich maszyn VIP, 4 x M-28,
towego w Powidzu 14 śmigłowców

6 Polska Zbrojna nr 9/2008


LOTNICTWO
| | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |
szkolnych, samolotów VIP, nabycia tankowców MRTT oraz przezbrojenia całej niemal OP
Su-22 należy uznać za nieporozumienie kopter jest krytykowany jako daleki od struktur OPL jak mamy teraz nie utrzyma-
i próbę ratowania na siłę obecnego poten- oczekiwań wojska. Co do kwestii kupowa- my zatem na dłuższą metę. Z drugiej stro-
cjału 1 Skrzydła Lotniczego. Tymczasem nia maszyn dla 36 Specjalnego Pułku Lot- ny silna obrona przeciwlotnicza jest przy
przy 48 F-16 i 32 MiG-29 oraz prawdopo- nictwa Transportowego, zarówno samolo- dzisiejszym sposobie prowadzenia wojen
dobnych 16 używanych maszynach szkol- tów jak i śmigłowców, lepiej nie pisać już podstawą wojskowego bezpieczeństwa
no-bojowych w Dęblinie kolejne 32 LIFT nic. Postęp widać na szczęście w lotnictwie państwa. Dlatego należy do priorytetów
to wyrzucone pieniądze. Znacznie lepiej transportowym. Wydaje się, że to jedyny strategicznych. I na niej chyba powinna
byłoby przeznaczyć środki na kilka dodat- obszar, gdzie plany SP mogą rzeczywiście koncentrować się teraz uwaga decyden-
kowych Jastrzębi. Dużo bliższe urzeczy- się spełnić. tów – na nowych bateriach rakietowych
wistnienia są plany pozyskania wspomnia- Wielkim wyzwaniem pozostaje też kup- i stacjach radiolokacyjnych. Niestety mu-
nych przed chwilą używanych LIFT dla no nowego wyposażenia dla wojsk prze- simy oswoić się z myślą, iż czasy, gdy set-
4 Skrzydła Lotnictwa Szkolnego. Pytanie ciwlotniczych i radiotechnicznych. Tutaj ki samolotów bojowych miało biało-czer-
tylko, kiedy to nastąpi, bo słychać o tym sukcesem będzie realizacja już nie połowy, wone szachownice, są już tylko historią.
od dawna i nic z tego nie wynika. a choćby jednej trzeciej postulatów. Zresztą przestańmy liczyć samoloty, za-
Zresztą Dęblin w ogóle nie ma ostatnio Wystarczy jeden nowoczesny dywizjon cznijmy budować kompleksowe, sprawne
szczęścia. Wydawało się, że przynajmniej wielokanałowy rakiet średniego zasięgu, systemy. 
kwestia śmigłowców została zamknięta, ale ma on bowiem większą siłę ognia niż dziś Napisz do autora:
dostawy SW-4 opóźniają się, a sam heli- całe nasze brygady. Tak rozbudowanych norbert.baczyk@redakcjawojskowa.pl

Zmiany w Siłach
Powietrznych 2008
JEDNOSTKI PRZEZNACZONE DO JEDNOSTKI ZMIENIAJĄCE – 3 Baza Lotnicza we Wrocławiu
ROZFORMOWANIA: PODPORZĄDKOWANIE: w 3 Komendę Lotniska
– 2 Eskadra Lotnictwa Transportowo- – 7 Eskadra Lotnictwa Taktycznego – 31 Baza Lotnicza w 31 Bazę Lot-
-Łącznikowego w Bydgoszczy pod 1 Skrzydło Lotnictwa nictwa Taktycznego z włączeniem
– 3 Eskadra Lotnictwa Transportowo- Taktycznego w jej skład 3 i 6 eskadry lotnictwa
-Łącznikowego we Wrocławiu – 33 Baza Lotnicza pod 3 Skrzydło taktycznego. W przypadku powo-
– 41 Dywizjon Rakietowy OP Lotnictwa Transportowego dzenia tego programu pilotażowe-
w Mrzeżynie – 16 Batalion Remontu Lotnisk go, nastąpi w przyszłości dalsze
– 71 Dywizjon Rakietowy OP pod 3 Skrzydło Lotnictwa Trans- łączenie struktur eskadr i baz
w Mrzeżynie portowego w celu stworzenia baz lotnictwa
– Dowództwo 2 Brygady Radiotech- – dwa bataliony radiotechniczne pod taktycznego, transportowego
nicznej w Bydgoszczy 3 Brygadę Radiotechniczną i specjalnego
– 31 Batalion Radiotechniczny we JEDNOSTKI MAJĄCE ZOSTAĆ JEDNOSTKI MAJĄCE ZOSTAĆ
Wrocławiu PRZEFORMOWANE: SFORMOWANE:
JEDNOSTKI MAJĄCE ZMIENIĆ – 1 Brygada Lotnictwa Taktycznego – 15 Eskadra Działań Specjalnych
DYSLOKACJĘ: w 1 Skrzydło Lotnictwa w Bydgoszczy
– 7 Eskadra Lotnictwa Taktycznego Taktycznego – Lotnicza Grupa Poszukiwawczo-Ra-
z Powidza do Świdwina – 2 Brygada Lotnictwa Taktycznego townicza w Bydgoszczy (samo-
– 31 Dywizjon Rakietowy OP z Pozna- w 2 Skrzydło Lotnictwa dzielna)
nia-Ławicy do Poznania-Krzesin Taktycznego – 1 Grupa Poszukiwawczo-Ratowni-
– 76 Dywizjon Rakietowy OP z Po- – 3 Brygada Lotnictwa Transporto- cza w Świdwinie
znania-Ławicy do Poznania- wego w 3 Skrzydło Lotnictwa – 2 Grupa Poszukiwawczo-Ratowni-
-Krzesin Transportowego cza w Mińsku Mazowieckim
– dwie kompanie zakłóceń radio- – 61 Brygada Rakietowa OP w Skwie- – 3 Grupa Poszukiwawczo-Ratowni-
wych i radioelektronicznych rzynie na 61 Pułk Rakietowy OP cza w Krakowie
USAF

nr 9/2008 Polska Zbrojna 7


AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
ZAPIS

Studniówka

MON
Przejście na armię zawodową to, obok udziału w misjach w Iraku, Afganistanie i Czadzie, główne
wyzwanie stojące przed resortem obrony wymienione przez ministra Bogdana Klicha podczas
podsumowania 100 dni jego pracy w MON.
ANNA DĄBROWSKA

odatek za zdobywa- kontraktowej i kandydackiej ma chętnych i pieniędzy – oce- nierzy zawodowych, gdzie pro-
nie wyższych kwali- – mają powstać Narodowe Si- nia Szmajdziński. jektowana nowelizacja doty-
fikacji zawodowych, ły Rezerwy – mówił szef MON. czyć będzie m.in. decentraliza-
także za długoletnią Opozycja ma wątpliwości, czy OPŁACALNE KOSZTY cji kompetencji kadrowych,
służbę wojskową, przyznawa- przyspieszenie pełnej profesjo- Jednak zdaniem Bogdana stworzenia skutecznego syste-
ny już po trzech latach służby, nalizacji się uda. – Ten termin Klicha, profesjonalizacja pol- mu motywacyjnego pozyski-
bezpłatne wyżywienie, ekwi- jest nierealny. W tej chwili ma- skiej armii przebiega zgodnie wania ochotników do służby
walent finansowy na wynajem my niespełna 80 tys. żołnierzy z założeniami. Magnesem przy- wojskowej i ograniczenia nad-
mieszkania w razie braku moż- zawodowych, brakuje więc po- ciągającym do służby będzie miernego odpływu żołnierzy
liwości zakwaterowania w za- nad 40 tys., a utrzymanie jed- prestiż armii, wynagrodzenie zawodowych. Zmienić się ma
sobach mieszkaniowych ar- nego żołnierza zawodowego i wieloskładnikowy system mo- też ustawa o zakwaterowaniu sił
mii, opłacany przez resort bi- jest ponad trzy razy droższe niż tywacyjny. zbrojnych. – W sumie cały pa-
let na wszystkie środki komu- żołnierza służby zasadniczej Według ostatnich badań TNS kiet legislacyjny obejmie nowe-
nikacji w kraju, objęcie żołnie- – podkreślił Aleksander Szczy- OBOP dla MON na temat za- lizacje ok. 70 ustaw – przewi-
rzy w trakcie służby systemem interesowania podjęciem zawo- duje minister Klich. Zachowa-
rekonwersji, umożliwiającym Profesjonalizacja dowej służby wojskowej wśród ne mają być dotychczasowe re-
przygotowanie ich do pracy na wiąże się nie tylko młodzieży w wieku 17–25 lat, gulacje dotyczące zasad kształ-
rynku cywilnym – wprowa- dwie trzecie respondentów towania wydatków na obron-
dzenie m.in. takich rozwiązań z wprowadzeniem uważa zostanie żołnierzem za- ność – co oznacza, że będą one
rozważa ministerstwo obrony, wodowym za atrakcyjną formę stanowiły 1,95 PKB – oraz ko-
aby przyciągnąć chętnych
nowego modelu sił kariery, ale gotowość jej podję- nieczność utrzymania wydat-
do armii i zatrzymać ich w jej zbrojnych, ale też cia deklaruje już co szósty an- ków majątkowych na poziomie
szeregach. kietowany. Aby uatrakcyjnić 20 proc. ogółu wydatków
modernizacją armii służbę, należałoby zwiększyć obronnych.
KOSZARY BEZ POBOROWYCH zarobki (uważa 57 proc. pyta- O kosztach uzawodowienia
oraz skutecznym
Proces profesjonalizacji pol- nych), wyposażyć wojsko w no- mówił Czesław Piątas, sekre-
skich sił zbrojnych, przyspie- systemem woczesny sprzęt (40 proc.) i za- tarz stanu ds. społecznych i pro-
szony o dwa lata w stosunku do pewnić lepsze warunki socjal- fesjonalizacji w MON. Stwier-
motywacyjnym
planów poprzedniego rządu, no-bytowe (39 proc.). dził, że początkowo będzie się
uznał minister Bogdan Klich za gło, poprzednik ministra Kli- Jak zapowiada szef MON, do ono wiązało ze zwiększonymi
najważniejsze i najtrudniejsze cha. Zdaniem b. szefa resortu 30 czerwca mają być gotowe wydatkami na utrzymanie ar-
wyzwanie stające przed jego obrony Jerzego Szmajdziń- nowelizacje kilku ustaw. Wśród mii, kiedy jednak nowa struk-
resortem. Zobowiązał się jed- skiego, uzawodowienie armii nich ustawa o powszechnym tura sił zbrojnych się ustabili-
nocześnie, że od 1 stycznia w tym terminie z założeniem obowiązku obrony RP, w której zuje, koszty będą porównywal-
2010 r. nie będzie w koszarach utrzymania liczebności na po- zostanie zapewnione wprowa- ne do obecnych. Zmniejszą się
żadnego żołnierza służby za- ziomie 150 tys., jest mało re- dzenie od 2010 r. nowych do- bowiem wydatki na eksploata-
sadniczej. Jako podstawowe za- alne. – Aby siły zbrojne mo- browolnych rodzajów służby cję sprzętu, teraz często psute-
łożenie przyjęta została liczeb- gły wykonywać swoje czynno- wojskowej, ustawa o przebudo- go przez poborowych. – Wzro-
ność armii na poziomie 150 tys. ści, tylko w 2009 r. szeregi wie i modernizacji technicznej śnie za to potencjał bojowy
– Oprócz liczącej 120 tys. eta- wojska powinno zasilić co naj- oraz finansowaniu SZ, a także wojska – dodał wiceminister
tów służby czynnej – stałej, mniej 20 tys. osób, a na to nie ustawa o służbie wojskowej żoł- Piątas. 

8 Polska Zbrojna nr 9/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU || | | | |
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |

Konfrontacje – tak, Schweitzer – nie KARTOTEKA


KONFRONTACJE ŻOŁNIERZY podejrzanych tych wydarzeń, ale nie może mieć wiedzy, bo pod- GEN. DYW.
w sprawie ostrzelania afgańskiej wioski, które czas ostrzału wioski był na urlopie – tłumaczył gen. BOGUSŁAW PACEK
mogłyby wyjaśnić rozbieżności w ich relacjach, bę- Woźniak. Zapowiedział także, że po zebraniu ma- objął 20 lutego funk-
dą kontynuowane. Poinformował o tym 21 lutego teriałów procesowych podejrzani zostaną poddani cję zastępcy dowódcy
zastępca naczelnego prokuratora wojskowego badaniom psychiatrycznym. Jak informuje proku- operacji Unii
gen. Zbigniew Woźniak. Kpt. Olgierd C., który do tej ratura, przesunięto termin przeprowadzenia Europejskiej
pory nie zgadzał się z prokuraturą co do sposobu w Afganistanie testu moździerza, z którego strzela- w Czadzie i Republice
przeprowadzenia konfrontacji, zmienił zdanie. no pod Nangar Khel. – Stanie się to na przełomie Środkowoafrykańskiej.
Gen. Woźniak dodał, że w trakcie trwającego pół marca i kwietnia, aby warunki atmosferyczne były
roku śledztwa przesłuchano 92 świadków, w tym jak najbardziej zbliżone do tych z 16 sierpnia – wy- GEN. BRYG. PIL.
ośmiu obywateli Afganistanu. Prokuratura planuje jaśnia gen. Woźniak. Na polskim poligonie zosta- WŁODZIMIERZ
przesłuchać jeszcze 200 osób. Gen. Woźniak nie natomiast sprawdzona amunicja pochodząca USAREK, dowódca
stwierdził jednak, że bezzasadne jest przesłucha- z tej samej partii produkcyjnej, co użyta w Nangar 2 Brygady Lotnictwa
nie płk. Martina Schweitzera, amerykańskiego do- Khel. Zdaniem prokuratury postępowanie przygo- Taktycznego
wódcy 4 Grupy Bojowej w Afganistanie. towawcze powinno zakończyć się do 30 czerwca w Poznaniu, jest no-
– Pułkownik może mieć swoje zdanie na temat tego roku. (kub) wym dowódcą garni-
zonu Poznań. Zastąpił na tym
Zginął stanowisku płk. Wojciecha
Reszkę, szefa Wojewódzkiego
od własnej broni Sztabu Wojskowego.

W Polskim Kontyngencie Gen. Usarek pełnił służbę

GRZEGORZ PREDEL
Wojskowym UNDOF w Syrii m.in. w Dowództwie Sił
zginął 19 lutego polski żołnierz. Powietrznych na stanowisku za-
– Ze wstępnych ustaleń wynika, stępcy szefa wojsk lotniczych.
że żołnierz postrzelił się śmiertel-
nie w miejscu zakwaterowania OBCHODY ŚWIĘTA 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego PŁK PIL. DARIUSZ
– informuje mjr Dariusz połączono z wręczeniem statuetek Ikara m.in. dla najlepszego w minio- WROŃSKI został
Kacperczyk, rzecznik prasowy nym roku pilota, technika pokładowego i technika naziemnego. dowódcą 25 Brygady
Dowództwa Operacyjnego SZ. – Wasza jednostka realizuje specyficzne, bardzo trudne i odpowiedzial- Kawalerii
ne zadania wynikające z jej przeznaczenia – transportu powietrznego
Okoliczności śmierci podoficera Powietrznej.
najważniejszych osób w państwie – mówił podczas uroczystości 25 lu-
wyjaśnia prokurator ze składu tego gen. bryg. pil. Anatol Czaban, szef szkolenia Sił Powietrznych. (gp) Absolwent Studium
PKW UNIFIL w Libanie. Polityki Obronnej
– Odtworzenie całości przebiegu Nadzieja w zespole AON, ostatnio odbywał
zdarzenia będzie możliwe dopie-
ro po zakończeniu postępowania P roblemy pracowników wojska, a szczególnie poziom wyna-
grodzeń i zatrudnienia, były tematem rozmowy Czesława Pią-
tasa, sekretarza stanu ds. społecznych i profesjonalizacji w MON
praktykę w Dowództwie
Wojsk Lądowych. Jest pierw-

BUZDYGANY
– zaznacza płk Kacperczyk. szym w historii pilotem – do-
Żołnierz służył w 16 Pomorskiej z przedstawicielami Niezależnego Samorządnego Związku Zawo- wódcą tej brygady. Jego po-
Dywizji Zmechanizowanej. dowego Pracowników Wojska na czele z przewodniczącym Zeno- przednik, gen. bryg. Ireneusz
Rzecznik podkreśla, że rodzina nem Jagiełłą. Podczas spotkania 19 lutego, aby wypracować roz- Bartniak, objął stanowisko
żołnierza została powiadomiona wiązania poprawiające poziom płac pracowniczych, strony powo- szefa wojsk aeromobilnych
o tragicznym wydarzeniu i otoczo- łały roboczy zespół, w skład którego weszło po sześciu przedsta- w DWL. (ad)
na opieką przez jednostkę. (ATD) wicieli resortu i NSZZPW. (ann)

NIKT NIE PIŁ


– Wszystkie ofiary katastrofy
zginęły od zderzenia samolotu
z ziemią – powiedział 21 lute-
dujące natychmiastową śmierć
– są też informacje o identyfika-
cji zwłok oraz trzeźwości ofiar ka-
Patronat nad Buzdyganami objął
minister obrony narodowej P rosimy o nadsyłanie
kuponów do
10 marca na adres:
go rzecznik Wojskowej tastrofy. – Wbrew podawanym  Kmdr ppor. Leszek Dziadek Redakcja Wojskowa
Prokuratury Okręgowej przez niektóre media informa-  Kpt. Włodzimierz Kopeć z siedzibą w Warszawie,
w Poznaniu ppłk Waldemar cjom, załoga i pasażerowie CASY Al. Jerozolimskie 97,
 St. szer. Michał Ożóg
Praszczyk. nie byli pod wpływem alkoholu 00-909 Warszawa,
 Gen. bryg. Mirosław Różański
P rokuratura przedstawiła wyni-
ki sekcji zwłok ofiar stycznio-
wej katastrofy samolotu CASA.
– zapewnił ppłk Praszczyk.
Prokuratura przesłuchuje świad-
ków zdarzenia, w tym pasażerów
 Sierż. sztab. Zbigniew Siekierski Kupon można pobrać
 Mjr Tomasz Szulejko
z dopiskiem „Buzdygany”.

również ze strony
Sekcję przeprowadzili samolotu, którzy wysiedli w Po-  Płk Anatol Tichoniuk www.zolnierz-polski.pl.
lekarze Zakładu Medycyny widzu i Krzesinach. Czeka też na i wysłać na adres:
Sądowej Akademii Medycznej raport Komisji Badań Wypadków  Ppłk pil. Cezary „Cezar” Wiśniewski aneta.wisniewska@
w Szczecinie. W opinii liczącej Lotniczych. – Kiedy go dostanie-  ........................................................... redakcjawojskowa.pl.
500 stron oprócz przyczyn zgonu my, będziemy mogli ustalić do-
– którymi były uszkodzenia we- kładny kierunek śledztwa – do- W przypadku dopisania do listy swojego kandydata prosimy do kuponu dołączyć
wnętrzne wielu narządów powo- dał rzecznik. (ann) krótkie uzasadnienie
Na jednym kuponie można wskazać tylko jednego kandydata!

nr 9/2008 Polska Zbrojna 9


AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
ZAPIS

Z głębokim smutkiem przyjąłem wiadomość o śmierci

śp.
gen. bryg. w st. spocz. pilota
Mieczysława SAWICKIEGO

Zastępcy Kanclerza Orderu Wojennego Virtuti Militari,


bohatera walk o wolną Polskę,
wieloletniego członka Kapituły Orderu
SYLWIA GUZOWSKA

przy Rządzie Polskim w Londynie,


Prezesa Zgromadzenia Kawalerów Orderu
w Wielkiej Brytanii,
odznaczonego Krzyżem Srebrnym
Orderu Wojennego Virtuti Militari,
Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą
Porozumienia dla weteranów Orderu Odrodzenia Polski,
wielokrotnie Krzyżem Walecznych
– Łatwo funkcjonować w strukturach, które planują i wysokimi brytyjskimi odznaczeniami bojowymi.
i wykonują zadania. Trudniej jest, kiedy ze zwartych szeregów
żołnierskich idziemy do rezerwy, a życie zaczyna mieć inne tempo
Lech Kaczyński
– powiedział 21 lutego Czesław Piątas, sekretarz stanu
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
ds. społecznych i profesjonalizacji w MON, podczas
podpisywania porozumień między resortem obrony a Związkiem
Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy WP oraz
Fundacją Pomocy Emerytom i Rencistom Wojskowym.
Pogrążeni w głębokim smutku zawiadamiamy,
P odpisane przez ministra
Piątasa oraz gen. dyw. rez.
Adama Rębacza, prezesa
stów w działaniach obronnych.
Natomiast celem porozumienia
z FPEiRW podpisanego przez
że 12 lutego 2008 r., przeżywszy 91 lat,
zmarł w Londynie
Zarządu Głównego ZBŻZiOR, sekretarza stanu oraz śp.
i wiceprezesa płk. w st. spocz. płk. w st. spocz. Mieczysława gen. bryg. w st. spocz. pilot
Jana Gazarkiewicza porozumie- Mikruta, wiceprezesa fundacji Mieczysław SAWICKI
nie ułatwi utrzymywanie więzi i płk. w st. spocz. Pawła Zająca
byłych żołnierzy zawodowych jest pomoc materialna dla Zastępca Kanclerza Orderu Wojennego Virtuti Militari
z armią, umożliwi poprawę ich emerytów i rencistów wojsko-
warunków socjalnych i zdrowot- wych oraz ich rodzin znajdują- We wrześniu 1939 r. oficer broni pancernej.
nych oraz rozwijanie ochotni- cych się w trudnym położeniu Na Środkowym Wschodzie jako oficer Brygady
czego uczestnictwa rezerwi- materialnym. (SG) Strzelców Karpackich uczestniczył w kampanii libijskiej
i w obronie Tobruku. Przekwalifikowany na pilota
myśliwskiego walczył w kampanii włoskiej
Z wielkim smutkiem przyjąłem wiadomość o śmierci w 318 dywizjonie. Strącony powrócił do szeregów.
Po wojnie wieloletni członek Kapituły Orderu przy
gen. bryg. w st. spocz. pilota Rządzie Polskim w Londynie i Zastępca Kanclerza
Mieczysława SAWICKIEGO pierwszej po wojnie krajowej Kapituły Orderu
Wojennego Virtuti Militari. Prezes Zgromadzenia
Zastępcy Kanclerza Orderu Wojennego Virtuti Militari Kawalerów Orderu w Wielkiej Brytanii.
i wieloletniego członka Kapituły Orderu przy Rządzie Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego
Polskim w Londynie, Prezesa Zgromadzenia Kawalerów Virtuti Militari, Krzyżem Komandorskim
Orderu w Wielkiej Brytanii. z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski,
Odznaczonego Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego wielokrotnie Krzyżem Walecznych
Virtuti Militari, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą i wysokimi brytyjskimi odznaczeniami bojowymi.
Orderu Odrodzenia Polski, wielokrotnie Krzyżem
Walecznych i wysokimi brytyjskimi odznaczeniami Uroczystości pogrzebowe odbędą się w Londynie.
bojowymi. O mszy żałobnej w kraju ukażą się osobne
zawiadomienia.
RODZINIE i BLISKIM
Odszedł Wielki Polak, znamienity żołnierz.
składam głębokie wyrazy współczucia Cześć Jego pamięci!

Bogdan Klich Kanclerz i Kapituła


Minister Obrony Narodowej Orderu Wojennego Virtuti Militari

10 Polska Zbrojna nr 9/2008


MOTTO TYGODNIA
POLIVIOS DIMITRAKOPULOS (1864–1922),
| | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE| HISTORIA
GRECKI | |
MILITARIA PRASA
POETA, DRAMATURG, |
ŚWIAT TO I OWO
WYDAWCA: | | |
– Tam, gdzie kończy się dyplomacja,
zaczyna się wojna.
Artur
Bartkiewicz
PODZIELONA
JEDNOŚĆ
W bałkańskim kotle znowu zawrzało. Kosowo zdecydowało się na rozwód z Serbią.
Dwieście tysięcy mieszkańców Belgradu wyszło na ulicę stolicy, by protestować
przeciwko temu, co nazywają kolejnym rozbiorem swojego kraju. W ogniu stanęła
amerykańska ambasada, a Europejczycy pytają się: co dalej?
nia Europejska zajęła ku, i chociaż w granicach państwa znaleź- cy Kosowo. Secesję maleńkiej Czarnogó-
stanowisko ogranicza- li się Chorwaci, Słoweńcy, Bośniacy i Ma- ry Serbowie byli w stanie przeboleć, ale
jące się do… braku cedończycy – krajem de facto rządzili Ser- izolacjonistyczne ciągoty Kosowarów (jak
stanowiska. Decyzję bowie. Kiedy zabrakło Tita, a komunizm dziś nazywa się mieszkańców Kosowa)
o uznaniu, bądź nie- rozsypał się jak domek z kart, na Bałka- – to było zbyt wiele. Ma to zresztą uzasad-
uznaniu Kosowa po- nach zawrzało. Na początku lat 90. zasko- nienie historyczne – na terenie Kosowa
zostawiła rządom czona Europa była świadkiem okrutnej w 1389 r. Serbowie wraz z wojskami so-
państw członkow- wojny domowej, która zakończyła się roz- juszniczymi stoczyli przegraną bitwę z Tur-
skich. Z przywileju nieuznawania nowo po- padem Jugosławii. W federacji wciąż po- kami, która oznaczała dla nich wasalizację 
wstałego państwa skorzystały już Hiszpa- zostawała jeszcze Czarnogóra
nia, Cypr i Rumunia. Ambiwalentny sto-
sunek UE do kwestii niepodległości Koso-
wa jest spowodowany tym, że ten maleńki
i Albańczycy za-
mieszkują- Narody bez państw
bałkański kraj może poważnie skompliko-
WALIJCZYCY IRLANDCZYCY PÓŁNOCNI
wać proces integracji europejskiej. Nie jest Populacja: ok. 3 milionów Populacja: ok. 2 milionów
bowiem tajemnicą, że Unia Europejska Kraj: Wielka Brytania Kraj: Wielka Brytania w ra-
może być zagrożona przez ruchy separa- mach Impe-
tystyczne w kilku państwach członkow- rium Otomańskiego.
SZKOCI
skich, które boleśnie przypominają Euro- Populacja: ok. 5 milionów Kosowo ma więc dla Serbów
pejczykom o tym, że w długiej historii Eu- Kraj: Wielka Brytania znaczenie symboliczne – kolejna jego
ropy więcej było konfliktów niż pojed-
nawczych gestów.
FLAMANDOWIE
NIEPOGODA DLA SERBÓW Populacja: ok. 6 milionów
Kraj: Belgia
Dla Serbów ostatnia dekada XX i pierw-
sza dekada XXI w. to nie najlepszy okres.
Można powiedzieć, że w ich sytuacji spraw- KURDOWIE
dza się znane powiedzenie: „kto wiatr sie- Populacja: ok. 25 milionów
BASKOWIE Kraj: Turcja, Irak, Iran
je, zbiera burzę”. W ramach powstałej po Populacja: ok. 2,3 miliona
II wojnie światowej Jugosławii to bowiem Kraj: Hiszpania, Francja KORSYKANIE
Serbowie byli narodem dominującym, któ- Populacja: ok. 260 tysięcy
ry pod pozorem federacji realizował sen Kraj: Francja
BOŚNIACCY SERBOWIE
o unitarnej, wielkiej Serbii. Josip Broz Ti- Populacja: ok. 1,8 miliona
to rządzący komunistyczną Jugosławią Kraj: Bośnia i Hercegowina
twardą ręką, siłą wojska i służb bezpieczeń-
stwa tłumił lokalne nacjonalizmy w zarod- 
KATALOŃCZYCY
Populacja: ok. 6,6 milionów
Kraj: Hiszpania
nr 9/2008 Polska Zbrojna 11
FORUM BEZPIECZEŃSTWO
Trudne samostanowienie
P rawo do samostanowienia zo-
stało zapisane w Karcie
Narodów Zjednoczonych ONZ i jest
dzone przez Konferencję
Bezpieczeństwa i Współpracy
w Europie (dzisiejsze OBWE). Oba te
jednym z fundamentalnych praw uprawnienia oznaczają de facto, że
przysługujących wspólnotom w pra- z prawa do samostanowienia moż-
wie międzynarodowym. Jest tak na byłoby skorzystać tylko na ziemi
jednak do momentu, kiedy trzeba niczyjej, albo za zgodą państwa,
z niego skorzystać w praktyce. Ta w którego ramach znajduje się da-
sama Karta Narodów na mniejszość narodowa. W prakty-
Zjednoczonych stoi bowiem na ce zasadę samostanowienia stosu-
straży integralności terytorialnej je się, przyznając mniejszościom na-
państw, co zostało zresztą potwier- rodowym pewien zakres autonomii.

utrata jest dla nich policzkiem. Chęć utrzy-


mania Kosowa za wszelką cenę Serbia
opłaciła kilkoma tygodniami bombardo-
wań, a ostatecznie i tak nie była w stanie

REUTERS/STRINGER/FOUM
utrzymać prowincji. Dla sytuacji na Bałka-
nach ważne jest teraz to, w jaki sposób za-
chowają się władze Serbii, które na razie
zapowiadają względny spokój. Niepokoić
jednak mogą zapowiedzi bośniackich Ser-
bów niewykluczających oddzielenia się od
Bośni i Hercegowiny. Taki krok oznaczał-
by koniec kruchego kompromisu z Dayton UE stwierdziła wprawdzie, że deklaracja niepodległości
i mógłby być preludium nowego konfliktu Kosowa ma charakter „szczególny” i nie może być podstawą
na Bałkanach.
do podobnych roszczeń zgłaszanych przez inne grupy
SEPARATYZMY NARODOWE…
narodowe, ale słowa mogą okazać się niewystarczające, kiedy
To co przed kilku dniami zdarzyło się w
Kosowie, może stać się precedensem na przeciwko nim skieruje się lufy karabinów
nowo budzącym uśpione w Europie nacjo-
nalizmy. A „narodów bez państwa” jest
wbrew pozorom w Europie wiele. Najbar-
dziej znane są aspiracje niepodległościowe
Basków, Irlandczyków z Irlandii Północnej
i Kurdów, którzy w walce o prawo do po-
siadania własnego państwa stosują nie tyl- ła liczne zamachy terrorystyczne i, mimo nie jak Hiszpanie z ETA. IRA również za-
ko słowa i apele, ale również terror. Dwie ogłaszanego co jakiś czas zawieszenia słynęła z licznych zamachów terrorystycz-
pierwsze mniejszości zamieszkują bardzo broni z rządem hiszpańskim, zawsze osta- nych przeprowadzanych na terenie Wysp
ważne kraje UE – Wielką Brytanię, Hisz- tecznie wracała do terroru. Ale Baskowie Brytyjskich. O niepodległość coraz gło-
panię i Francję. To m.in. dlatego Hiszpa- mogą stanowić w przyszłości również pro- śniej dopominają się także Szkoci, mający
nia wzbrania się przed uznaniem Kosowa. blem dla Francji – północna część za- za sobą tradycję własnej państwowości.
Powołując się bowiem na ten precedens, mieszkiwanego przez nich terytorium O tym, w jak zacięty sposób potrafili oni
ETA może domagać się teraz jeszcze in- znajduje się po drugiej stronie granicy, za walczyć z Anglikami, mogliśmy się prze-
tensywniej niepodległości kraju Basków. Pirenejami. Lokalne separatyzmy w Hisz- konać, oglądając kilka lat temu losy Wil-
Skoro bowiem Albańczycy z Kosowa mo- panii nie ograniczają się wyłącznie do Ba- liama Wallace’a w filmie „Braveheart”. Za-
gą żyć we własnym kraju – dlaczego Ba- sków. Niechęć do mieszkańców Kastylii, kres autonomii poszerzać chcą również
skowie mieliby być tego prawa pozbawie- centralnej części Hiszpanii, czują również Walijczycy.
ni? Mało kto wie, że Baskowie są dziś naj- Katalończycy. Największym (liczącym przeszło
prawdopodobniej najstarszym narodem eu- We Francji, która uznała Kosowo, ruchy 25 milionów) pozbawionym państwa na-
ropejskim – ich przodkowie przybyli na separatystyczne występują na Korsyce. rodem są obecnie Kurdowie zamieszku-
Stary Kontynent w II tysiącleciu p.n.e. Korsykanie mają własny język i własną tra- jący wschodnią Turcję, a także północne
– a potem nie ulegli ani celtyzacji, ani ro- dycję. Część z nich domaga się większej obszary Iraku i Iranu. Kurdowie pragną
manizacji, i do dziś np. mówią językiem, autonomii w obrębie Francji, ale część utworzenia Kurdystanu, o czym nie chce
który nie ma wspólnych korzeni z żadnym – m.in. Narodowy Front Wyzwolenia Kor- słyszeć żadne z zamieszkiwanych przez
innym językiem europejskim. W odróżnie- syki – domaga się niepodległości wyspy. nich państw. W walce o niepodległość
niu od Kosowarów Baskowie mają zresz- Kłopoty z separatystami ma również zbrojne ramiona uznawanej za organiza-
tą tradycje własnej państwowości – tworzy- Wielka Brytania. Dopiero niedawno sytu- cję terrorystyczną Partii Pracujących Kur-
li niegdyś potężne Królestwo Nawarry. acja we wchodzącej w skład królestwa Ir- dystanu (PKK) sięgają po metody podob-
Dziś Hiszpanie obawiają się Basków, po- landii Północnej unormowała się, ale wcze- ne do tych, stosowanych niegdyś przez
nieważ ETA w przeszłości przeprowadza- śniej Brytyjczycy walczyli z IRA podob- ETA i IRA.

12 Polska Zbrojna nr 9/2008


||
ZAPIS FORUM
ZAPIS | | | | | | |
FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |

…I EKONOMICZNE. wstaniem Padanii jest Liga Północna, któ- wojen, jest integracja europejska, ale pre-
ra swego czasu wchodziła w skład rządu cedens Kosowa może na nowo obudzić
Opisane wyżej separatyzmy mają cha- stworzonego przez Silvio Berlusconiego. drzemiące głęboko demony. Secesje
rakter narodowy, ale w Europie zdarzają W przypadku Niemców być może nie – jak widać to na przykładzie Kosowa
się też ruchy odśrodkowe o charakterze można jeszcze mówić o separatyzmach, – wywołują ogromne napięcie i są naj-
ekonomicznym. Jeden z nich dotyczy sa- ale stworzony przez II wojnę światową po- częściej powodem bolesnych konfliktów.
mego serca Unii Europejskiej – Belgii. dział na RFN i NRD okazał się trwalszy, Powrót do normalnych stosunków mię-
Belgia dzieli się na francuskojęzyczną niż można się było spodziewać. Niemcy dzy państwami, które dawniej tworzyły
Walonię i Flandrię, gdzie używa się języ- przyjęli zjednoczenie z entuzjazmem, ale jedność, zajmuje często wiele długich lat
ka niderlandzkiego – i trudno nazwać ten kiedy po kilkunastu latach, mimo ogrom- przerywanych nierzadko konfliktami
kraj monolitem. Bogata Flandria bardzo nej pomocy ekonomicznej ze strony za- zbrojnymi. Polski na szczęście tendencje
chętnie pozbyłaby się balastu Walonii, co chodnich Niemiec, Ossi (w ten sposób separatystyczne nie dotyczą, ale jako
w zeszłym roku doprowadziło do kłopo- Niemcy nazywają mieszkańców landów członek Unii Europejskiej i NATO mu-
tów ze sformowaniem rządu federalnego wschodnich) wciąż potrzebują pomocy, simy bacznie przyglądać się temu, czy
w tym kraju. Rozpad Belgii, której stoli- niektórzy zaczynają się zastanawiać czy Kosowo nie wywoła „efektu domina”.
ca jest jednocześnie nieformalną stolicą zjednoczenie wyszło RFN-owi na dobre. UE stwierdziła wprawdzie, że deklara-
jednoczącej się Europy, byłyby dużym Jak widać, będącą na zewnątrz mono- cja niepodległości Kosowa ma charak-
zgrzytem. litem Europę wciąż dręczą jeszcze upio- ter „szczególny” i nie może być podsta-
Również we Włoszech bogata północ ry przeszłości. Konflikty (jak np. ten mię- wą do podobnych roszczeń zgłaszanych
bez entuzjazmu kieruje strumień euro na dzy Baskami i mieszkańcami Kastylii) przez inne grupy narodowe, ale słowa
południe. Piemont, który niegdyś dopro- ciągną się często od wielu wieków, a ra- mogą okazać się niewystarczające,
wadził do zjednoczenia Włoch, dziś chęt- chunki wzajemnych krzywd są niezwy- kiedy przeciwko nim skieruje się lufy
nie by je znów podzielił, odłączając się od kle trudne do uregulowania. Lekiem na karabinów. 
terenów leżących na południe od Rzymu. wojujące nacjonalizmy, które w XX w. Napisz do autora:
Ugrupowaniem opowiadającym się za po- doprowadziły Europę do dwóch wielkich artur.bartkiewicz@redakcjawojskowa.pl

nr 9/2008 Polska Zbrojna 13


NA CELOWNIKU
W Inowrocławiu płk Rakoczy jest nie-
mal wszędzie. W jednym miejscu repre-
zentuje wojsko, w innym Aeroklub Ku-
jawski, a jeszcze gdzie indziej np. stowa-
rzyszenie wychowanków miejscowego li-
ceum im. Kasprowicza.
– Stąd pochodzę. Tu się wychowałem,
tu kleiłem pierwsze modele samolotów,
na lotnisku tutejszego aeroklubu rozpo-
czynałem pierwsze loty na szybowcach
Rozmowa
i stąd właśnie wyruszyłem do dęblińskiej
„Szkoły Orląt”. Po promocji wróciłem do
z płk. pil.
rodzinnego miasta i... Zbigniewem
Wiem – dokonał Pan swoistego cudu, Rakoczy,
gdyż w tym samym pułku jest Pan od
początku swojej kariery służbowej. Czy
dowódcą
nie kłóci się to z obecnym modelem ka-
riery wojskowej? Czy dzisiaj takie
56 Pułku
awanse w obrębie jednego tylko garni- Śmigłowców
zonu są możliwe?
– Szczerze mówiąc, też się nad tym za- Bojowych
stanawiałem. I szybko doszedłem do
w Inowrocławiu

Coraz wy
wniosku, że ten mój lotniczy życiorys mo-
że powielić niejeden dopiero rozpoczyna-
jący służbę pilot. Z prostego względu:
służbowe możliwości przeniesienia pilo-
tów śmigłowców Wojsk Lądowych są bar-
dzo małe. Ten sprzęt jest przecież jedynie
u nas, w Pruszczu Gdańskim i 25 Bryga-
dzie Kawalerii Powietrznej. Łatwo więc
zakotwiczyć się tylko w jednym garnizo-
nie i awansować w nim od podporuczni-
ka nawet do pułkownika.
twie Wojsk Lądowych. Co jednak z po- I tylko tyle? A jak inni piloci dowiedzą
Pan chyba żartuje. Etat pułkownikow- zostałymi kolegami? się, że na nowych, cywilnych etatach ich
ski w tych jednostkach jest tylko jeden – Chociaż podobno każdy nosi buła- niedawni koledzy z linii będą zarabiać
i szansa na jego zdobycie jest niemal rów- wę w plecaku, to nie każdy może być sporo więcej niż na wyższych oficer-
na się szóstce w totolotka. marszałkiem. Pozwólmy więc pilotom, skich stanowiskach? Myśli Pan, że
– Etat pułkownikowski czeka i w Ino- by robili to, co kochają najbardziej w pułku pozostanie to bez echa?
wrocławiu, i Pruszczu Gdańskim; nato- – czyli latali. Naprawdę, dla wielu z nas – Na każdą reakcję rynku pracy musi być
miast w 25 Brygadzie dowódcą może jest to najważniejsze. Ważniejsze nawet kontrreakcja ze strony pracodawców, rów-
być zarówno „zielony”, jak i lotniczy niż kariery sztabowe. nież wojskowych. A ona, nie wątpię w to,
generał brygady. Wszystko jest zatem na pewno nastąpi. Musi nastąpić. Kilka
możliwe. Tego nie neguję. Jednak czasami miesięcy temu mówiono o wprowadzeniu
przychodzi moment na chwilę zasta- dodatków dla pilotów śmigłowców...
Wiem, że dopiero co zakończył się lot nowienia i rodzi się pytanie, czy ro-
i, powiedzmy, chyba buja Pan jeszcze tro- mantyzm służby pod niebem wart Otóż to – mówiono i nic. Jeden z pilo-
chę w obłokach. Bo – szczerze mówiąc jest wyrzeczeń? tów powiedział mi wprost: to były ko-
– na jaką karierę, na jakie awanse może – Jakich wyrzeczeń? lejne obiecanki cacanki.
dziś liczyć pilot śmigłowca bojowego? – Poczekajmy, nie śpieszmy się z oce-
– Gdyby to pytanie zadał mi pan rok te- Choćby finansowych. Nie słyszał Pan, nami. Nie sądzę, by sprawa tych dodat-
mu, być może miałbym pewne problemy że część pilotów pułku robi teraz licen- ków przestała być ważna. Jeżeli miejsce
ze znalezieniem odpowiedzi. Teraz jednak, cje cywilne i powoli przymierza się do służbowych gwarancji zajęłyby tylko
po zmianie etatu pułku i m.in. wprowadze- pracy bez munduru, np. w lotniczym czcze, służbowe zapewnienia, to szyb-
niu stanowisk zastępców dowódców eskadr pogotowiu ratunkowym? ko odczulibyśmy to w zasobach wojsko-
w stopniu majora, już nie. Dobry pilot ła- – Ależ to nic nowego. Przygotowują się wych kadr.
two może awansować do stopnia kapitana. do życia w cywilu, które rozpoczną za rok,
Bardzo dobry kapitan pilot może zaś zo- dwa, może trzy lata. Czy już nie czujemy? Ile ma Pan w puł-
stać zastępcą dowódcy eskadry, następnie ku wakatów na stanowiskach pilotów?
jej dowódcą, i mierzyć jeszcze wyżej. Niektórzy odejdą z pułku już za kilka- – Obecnie brakuje mi około 20 lotni-
naście miesięcy... ków. Ale jest to przede wszystkim wina
No dobrze – będzie on jednym z wielu, – Liczę się z tym, przełożeni o tym tego, że przez kilka ostatnich lat dębliń-
którym udało się awansować w lotnic- wiedzą. ska szkoła nie dawała nam swoich absol-

14 Polska Zbrojna nr 9/2008


| | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |

elementy, które pojawiły się w czasie mi- kryję, uprzedzając decyzje przełożonych,
sji w Iraku, i które zaczęliśmy ćwiczyć zaczęliśmy prowadzić odpowiednie szko-
przed każdą kolejną zmianą. Nacisk zo- lenia, m.in. nocą, w goglach noktowizyj-
stał więc położony m.in. na współdziała- nych. Obecnie jesteśmy w trakcie przygo-
nie z lotnictwem transportowym Wojsk towywania załóg przewidzianych do wy-
Lądowych, osłonę podczas wysadzania konywania zadań w nowym terenie.
desantu czy podejmowania rannych. Za-
częliśmy się także dzielić doświadczenia- Ten teren znacznie różni się od po-
mi z pewnych technik pilotowania śmi- przedniego, irackiego...
głowców, np. przy startach w wysokich – Szkolenie lotnicze w górach prowa-
temperaturach powietrza. dzimy już od lat. Wymusiła je nie ewen-
tualna taktyka działania w Iraku, bo o niej
Ilu Pana ludzi przeszło przez misję wtedy nawet nie myśleliśmy, ale świado-
iracką? mość możliwości operacji w różnych wa-
– W trzech zmianach brało udział runkach terenowych. I – jak się okazuje
– wraz z zabezpieczeniem technicznym – to teraz procentuje. Z tym że dotychczas
– po mniej więcej 70 ludzi. Wśród nich z reguły lataliśmy w Beskidach bądź
zawsze było 12–15 pilotów. Bieszczadach, gdzie lądowiska były śred-
nio na wysokości tysiąca metrów.
Czyli – dotąd na misję statystycznie
mógł wyjechać tylko co drugi pułkowy A w Afganistanie mogą być one ponad
lotnik. Skąd więc wzięła się prasowa in- dwukrotnie wyżej i...
formacja, że ma Pan kłopoty z obsadze- – ...i w roku ubiegłym przeprowadzi-

yższe loty
liśmy wspólnie z 49 Pułkiem Śmigłow-
ców i 25 Brygadą odpowiednie trenin-
gi w Tatrach. W bieżącym w ramach
przygotowania komponentu lotniczego
do Afganistanu również planowane są
szkolenia w tym rejonie. Jednak wszyst-
ko zależy od decyzji kierownictwa Ta-
trzańskiego Parku Narodowego. Mam
nadzieję, że będą one pozytywne i nie-
bawem będziemy mogli odbyć krótkie
przeszkolenie śmigłowcowe w wyso-
wentów. Z prozaicznej przyczyny – bo ich niem misyjnych stanowisk dla techni- kich, polskich górach. 
w ogóle nie było. Z tego co wiem, nabór ków i pilotów Mi-24? Rozmawiał
pilotów śmigłowców na nowo został roz- – Nie do końca jest to prawda. Do tej Roman Przeciszewski
poczęty dopiero kilka miesięcy temu. pory za każdym razem było więcej chęt-
nych na wyjazd niż etatów w misji.
Co to oznacza dla pułku? – Chociaż
– Jeżeli chce pan usłyszeć, że musimy To inaczej: w trybie nagłym musiał Pan podobno
zadbać o to, by każdy z obecnych prawie przeszkalać personel z Mi-2 na Mi-24.
90 pilotów pułku miał zapewnione odpo- Nie było tak? każdy nosi
wiednie warunki szkolenia, odpowiedni – Nie nazwałbym tego trybem nagłym. buławę
nalot, perspektywy rozwoju, to ja mówię Było to robione wcześniej, zgodnie w plecaku,
o tym głośno. Inaczej nie byłoby mowy z przyjętym planem szkolenia. Struktura
o wykonaniu codziennych zadań; inaczej pułku jest taka, że śmigłowce Mi-24 są to nie każdy
nie zapewnilibyśmy obsługi na misjach tylko w 1 i 2 eskadrach. Trzecia i czwar- może być
poza granicami kraju. ta są wyposażone w Mi-2, które traktuje-
my jako śmigłowce szkolenia podstawo-
marszałkiem.
Dobrze, że Pan zaczął o tych misjach. wego i treningu. Skoro natomiast przyję- Pozwólmy
One nęcą... liśmy zasadę, że tylko Mi-24 są bojowy- więc pilotom,
– Finansowo, na pewno tak. I ten czyn- mi śmigłowcami w misjach, to musieli-
nik u każdego pilota dotychczas lecącego śmy zacząć m.in. przeszkalać pilotów by robili to,
do Iraku miał niebagatelne znaczenie. Pa- z Mi-2 na Mi-24. Lecz, zapewniam, to co kochają
miętajmy jednak, że misja w Iraku na- wszystko jest w planach rozwoju każde- najbardziej
prawdę wiele nas nauczyła, zdobyliśmy go naszego lotnika.
doświadczenia, które sporo zmieniają – czyli
ROMAN PRZECISZEWSKI (2)

w naszej mentalności, w naszych służbo- Zaowocuje to niebawem w Afganista- latali.


wych realiach. nie? Ma już Pan przygotowane załogi
do tej misji?
A w systemach szkolenia lotniczego? – Już sporo czasu temu docierały do nas
– Programy szkolenia pozostają nie- informacje o możliwości wykonywania
zmienne. Jednak doszły do nich pewne zadań w Afganistanie i, wcale tego nie

nr 9/2008 Polska Zbrojna 15


AAAAAAA MISJE
WOJSKO AAAAAAAA

Debiut przeciwl JAKUB CZERMIŃSKI

Trzy Żołnierze XVIII zmiany PKW KFOR kończą kilkumiesięczny okres


szkoleń. Sprawdzianem ich umiejętności były ćwiczenia
pytania do na poligonie w Drawsku.
PPŁK. DYPL. o raz pierwszy w historii
ARKADIUSZA PKW KFOR główną część
zmiany tworzą pododdziały
SZKUTNIKA, z jednostek przeciwlotni-
czych. Do Kosowa wyjedzie
dowódcy XVIII ponad 300 polskich żołnie-
zmiany PKW rzy. Połowa z nich służy w 3 Pułku Prze-
ciwlotniczym w Koszalinie, co trzeci repre-
KFOR zentuje 13 Elbląski Pułk Przeciwlotniczy.
Zaledwie 13 proc. składu zmiany to żołnie-
rze z innych jednostek – wywiad, kontrwy-
Kosowo ogłosiło niepodległość. wiad, żandarmeria, ale także przedstawicie-
Czy zmieni to sytuację polskich le Sił Powietrznych i Marynarki Wojennej.
żołnierzy? Taki skład sprawił, że przygotowujący
– Nie sądzę. Po pierwsze, o możli- zmianę dowódca 3 pplot ppłk dypl. Ryszard
wości ogłoszenia niepodległości wie- Krawiec musiał zapewnić żołnierzom od-
dzieliśmy już we wrześniu 2007 r. Nie powiedniego rodzaju szkolenie. Operacje „cor-
jesteśmy tym zaskoczeni. Po drugie, don & search” prze-
sytuacja w naszym rejonie odpowie- Walka z mafią prowadza się we współ-
dzialności jest stabilna. Biorąc pod Rejon odpowiedzialności POLUKR- pracy z kosowską policją
uwagę nasze zadania – nic się nie BAT-u to trzy gminy – zdominowane przez i władzami lokalnymi.
zmienia. Strona serbska zapewnia, że ludność serbską: Strpce, albańskie Kaca- Wszystko po to, by unik-
do konfliktu zbrojnego nie dojdzie. nik i Deneral Jankovic. To biedny region. nąć zatargów i oskarżeń
Miejscowym pomagają ci, którzy wyjecha- o stronniczość
Żołnierze biorą ze sobą nowy li do Austrii i Niemiec. Na porządku dzien-
sprzęt? nym jest kłusownictwo i nielegalny wyrąb
– Nie, wyłącznie wyposażenie oso- drzew. Ogromny problem to przemyt. Zor-
biste. Sprzęt, w tym broń, hełmy i ka- ganizowane grupy przestępcze przerzuca-
mizelki, przejmiemy od XVII zmia- ją przez granicę kosowsko-macedońską nizacje cywilne w ustanawianiu porządku
ny. Ale jest nowość – po raz pierw- narkotyki i broń. Z południa na północ wie- publicznego. Sekcja S-5 CIMIC pomaga
szy w historii PKW KFOR będziemy dzie szlak przemytu ludzi – głównie kobiet. w odbudowywaniu i rozwoju prowincji.
dysponować także letnim umunduro- Dowódca XVIII zmiany Polskiego Kon- Zasadniczy etap przygotowań do misji
waniem. To zasługa Inspektoratu tyngentu Wojskowego KFOR ppłk dypl. trwał od 19 listopada 2007 r. do 22 lutego
Wsparcia Sił Zbrojnych. Arkadiusz Szkutnik był na rekonesansie 2008 r. Ćwiczący dostali niezbędny sprzęt,
w Kosowie. Zna obecną sytuację w regio- którego na co dzień nie ma w jednostkach
Kilka miesięcy wystarczyło, by nie, jest w stałym kontakcie z Centrum przeciwlotniczych – m.in. Beryle i Skorpio-
przygotować przeciwlotników do Operacji Taktycznych. – Nie będzie po- ny. Pułki przeciwlotnicze 3 i 13 tworzą
nowych wyzwań? wtórki z Prizren – niszczenie świątyń nie głównie żołnierze o specjalności przeciw-
– Ćwiczenia oceniono bardzo do- wchodzi w grę. Jedyna cerkiew w regio- lotniczej. Ludzi ze specjalnością ogólno-
brze, więc tak. Obserwowałem duży nie, w Kacaniku, jest pod naszym stałym wojskową było niewielu. Ćwiczenia
zapał do nauki. Czas szkoleniowy na nadzorem – mówi ppłk Szkutnik. w Elblągu, Wędrzynie i Drawsku miały
poligonie to dziesięć godzin na dobę, Główną podstawą prawną regulującą umożliwić przekwalifikowanie żołnierzy.
ale żołnierze nie liczyli czasu. Szko- obowiązki KFOR jest Rezolucja Rady Kurs obejmował naukę obsługi taktycznych
lili się po godzinach i indywidualnie. Bezpieczeństwa ONZ 1244 z 10 czerwca radarów pola walki M-Star oraz radiostacji.
Mieliśmy świetnych instruktorów, 1999 r. PKW KFOR ma za zadanie zapew- Przeprowadzono szkolenia kierowców
m.in. ekspertów od walki wręcz z by- nić ludności bezpieczeństwo i swobodę BRDM, quadów oraz prowadzenia pojaz-
łej 6 Brygady Kawalerii Pancernej. przemieszczania. Organizuje system rozpo- dów w warunkach górskich. Wszyscy
znania, monitoruje granicę. Wspiera orga- uczestnicy misji przeszli kilkudniowe szko-

16 Polska Zbrojna nr 9/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |

wlotników
OPINIE

St. kapral
Łukasz
Gniazdowski,
13 pplot:

– To będzie moja pierwsza misja. Żonę


prawie rok oswajałem z tym, że wyjeż-
lenie psychologiczne. Poznali historię Ko- W Drawsku zorganizowano taki posteru- dżam. W końcu przez wiele miesięcy nie
sowa i uwarunkowania kulturowe regionu. nek kontrolny. Żołnierze ćwiczyli wzajem- będzie mnie w domu. I właśnie tej rozłą-
Zapoznali się z bronią – karabinkiem Be- ne ubezpieczenie oraz procedury spraw- ki najbardziej się obawiam. W pewnych
ryl, pistoletem Wist oraz TRG Sako. No- dzania pojazdów. Jednym z najczęstszych sytuacjach kontakt tylko przez Skype’a,
wością dla przeciwlotników były strzela- zadań przeciwlotników w Kosowie będzie telefon czy SMS może nie wystarczyć.
nia sytuacyjne, w tym nocne i bojowe. tworzenie doraźnych punktów kontrolnych. Jeśli chodzi o sytuację w Kosowie, to
ogłoszenie niepodległości nas bezpo-
średnio nie dotyczy. Mamy swoje zada-
nia i koncentrujemy się na nich.

OPINIE

St. szeregowy
Piotr Siejak,
3 pplot:

– Mamy w kadrze osoby, które służyły


na misjach w Iraku, Afganistanie i Syrii.
Uczymy się od nich, pytamy o misyjne
realia. Zgłosiłem się do wyjazdu, żeby
podnieść kwalifikacje, przeżyć przygodę
i zarobić więcej niż w kraju. Tutaj się
szkolimy, tam będziemy mogli się
sprawdzić. Po zakończeniu zmiany
chciałbym ukończyć kurs podoficerski.
Nie boję się, że zawiodę, że się nie
JAKUB CZERMIŃSKI (4)

sprawdzę na misji. Odczuwam naturalny


strach przed urazami czy śmiercią, ale
swoich umiejętności jestem pewien.
Ćwiczyliśmy na tyle długo, że pewne re-
akcje są już u mnie odruchowe.

Przeprowadzono szkolenie inżynieryj- We współpracy z miejscową policją żoł- ku, sterowanie tłumem i jego blokowanie
no-saperskie. W odróżnieniu od Iraku czy nierze będą zatrzymywali i kontrolowali oraz walkę wręcz.
Afganistanu w Kosowie zagrożenie mino- pojazdy, szukając nielegalnej broni oraz Atmosfera w pododdziałach jest dobra.
we ze strony terrorystów raczej nie wystę- osób poszukiwanych. Ćwiczenia poligono- Nie widać napięcia ani strachu. Na rozmo-
puje. Istnieje jednak problem pozostałości we objęte są tajemnicą – żołnierze nie wie- wy o nowej sytuacji w Kosowie nie było
amunicji, głównie z wojny 1999 r. Spływa- dzą, w którym samochodzie natkną się na czasu, żołnierze koncentrowali się na ćwi-
jące z gór woda i błoto wypłukują miny niebezpieczne materiały. czeniach. Z Drawska wrócili do macierzy-
i granaty. W Drawsku przeciwlotnikom za- stych jednostek, mają czas, by pożegnać
prezentowano tzw. ścieżkę śmierci. Dla Gotowi i poobijani się z rodzinami. Dowództwo załatwia ostat-
większości żołnierzy to pierwszy wyjazd W Strpcach może dojść do demonstra- nie sprawy związane z wyjazdem. Trady-
na misję. – Na ścieżce śmierci pokazuje- cji. Funkcjonariusze z oddziałów prewen- cyjnie już są kłopoty z obsadą stanowisk
my, że wyobraźnia i myślenie mogą uchro- cji szczecińskiej policji szkolili przeciwlot- medycznych. Wobec braku zastępców
nić żołnierzy od niebezpieczeństw – tłu- ników w sztuce opanowania tłumu. W za- w Kosowie pozostaną lekarze z XVII zmia-
maczy ppłk Szkutnik. Żołnierze uczą się, leżności od skali zagrożenia w Kosowie ny. XVIII zmiana PKW KFOR pojedzie
że z pozoru niegroźne przedmioty mogą naprzeciw demonstracjom czy blokadom tam w dwóch turach, na początku i pod ko-
kryć w sobie śmiercionośną pułapkę. wyjdzie jeden lub kilka plutonów. Wypo- niec marca. Oficjalne przejęcie dowodze-
PKW KFOR odpowiada za przejście sażeni w tarcze i pałki mogą w ostateczno- nia zaplanowano na 17 marca. 
graniczne w Deneral Jankovic i tzw. by- ści użyć gazów oraz broni gładkolufowej
pass. To objazd przez przejście, przezna- – hukowej oraz z amunicją gumową. Napisz do autora:
czony dla przedstawicieli ONZ i KFOR. W Drawsku ćwiczyli utrzymywanie szy- jakub.czerminski@redakcjawojskowa.pl

nr 9/2008 Polska Zbrojna 17


AAAAAAAPRAGMATYKA
WOJSKO PROBLEM
AAAAAAAA

JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (2), JANUSZ WALCZAK, MARIAN KLUCZYŃSKI, SYLWIA GUZOWSKA


Przez wiele ostatnich lat atmosfera
służby nie była najlepsza. Brak stabili-
zacji i ciągła niepewność o przyszłość
powodowały (i nadal powodują), że wie-
lu żołnierzy nie wytrzymywało napię-
cia i odchodziło z armii. Dla tych, któ-
rzy pozostali, najważniejszą sprawą sta-
wało się… dotrwanie do wysługi eme-
rytalnej. – Ciągły strach przed utratą sta-
nowiska, nerwowe oczekiwanie, co
przyniesie jutro – to były najważniejsze
problemy kadry – przyznaje płk Anto-
ni Tichoniuk, przewodniczący Konwen-
tu Dziekanów Korpusu Oficerów WP.
O skali zjawiska świadczy to, że z pra-
wie 300 garnizonów, które wojsko mia-
ło na początku nowego wieku, pozosta-
ło około 130. Ze 180 tysięcy żołnierzy
– około 130 tysięcy. Pod tym względem
siły zbrojne nie bardzo się zmieniły.
– W prowadzeniu skutecznej polityki

Gdyby w armii przeprowadzić ranking obaw żołnierzy, które nękały ich najd
na pierwszym miejscu znalazłoby się poczucie ciągłego zagr

NIEPEWNOŚĆ WŁODZIMIERZ
K A L E TA
kadrowej najbardziej przeszkadzają cią-
głe zmiany organizacyjno-etatowe.
Wymagane żelazne nerwy
– Jednym z najważniejszych założeń
nowelizowanej pragmatyki miała być
zmiana charakteru przepisów na bar-
dziej sprzyjające stabilizacji i pewności
w służbie – podkreślają oficerowie kon-
wentu. Te stare od dawna psuły kadrze
krew. Powodowały, że o losach żołnie-
rza decydował wyłącznie organ admi- mocno naciągane. Jego zdaniem, dla sortowi obrony zlikwidowano ponad
nistracyjny. szarpanej reformami kadry wprowa- 14,6 tys. etatów kadry oraz 10,8 tys.
Gen. dyw. rez. Zbigniew Jabłoński, dzenie kadencyjności było właśnie cywilnych. Ze służbą rozstało się
były dyrektor Departamentu Kadr wyjściem naprzeciw postulatom ok. 16 tys. żołnierzy zawodowych,
i Szkolnictwa Wojskowego, współtwór- o przejrzystość i stabilność służby. z czego połowa to oficerowie.
ca ustawy pragmatycznej, podkreślał W latach 2001–2003, zanim zaczęła Po 1 lipca 2004 r. zwolnienie ofice-
przy każdej okazji, że argumenty żoł- obowiązywać pragmatyka, w jednost- ra ze stanowiska w czasie kadencji sta-
nierzy w dyskusjach o stabilizacji są kach organizacyjnych podległych re- ło się trudniejsze. Z analizy przepro-

18 Polska Zbrojna nr 9/2008


||
ZAPIS FORUM
ZAPIS FORUM NA||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU || | | | | | |
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | |

Odejście
na własne życzenie
O d 1 stycznia do 31 października
2007 r. wypowiedzenie stosunku
służbowego złożyło 5146 żołnierzy za-
wodowych. Jednocześnie w ciągu tych
dziesięciu miesięcy 182 żołnierzy zosta-
ło zwolnionych na skutek wypowiedze-
nia stosunku służbowego dokonanego
przez organ wojskowy, co stanowi zaled-
wie 4,3 proc. ogólnej liczby zwolnień.

kadencji (zwłaszcza najmłodszych ofi-


cerów). Wynikało to m.in. z koniecz-
ności stworzenia stanowisk dla ostat-
nich roczników absolwentów podcho-
rążówek, których przyjmowano w prze-
szłości w zbyt dużej liczbie jak na po-
trzeby zmniejszanej armii, oraz ze
zwolnień kadry. Według danych służb
personalnych, do 2007 r. z wojska ode-
szło około 14 proc. żołnierzy zawodo-
wych wyznaczonych na stanowiska
1 lipca 2004 r.
Do w miarę solidnej pozycji kadencji
przyczyniła się zmiana wcześniejszego,
dosyć ogólnikowego przepisu dopusz-
czającego możliwość zmiany na stano-
wisku, „jeżeli przemawiają za tym uza-
otkliwiej w ostatniej dekadzie, sadnione potrzeby sił zbrojnych”.
– W nowej pragmatyce zrezygnowa-
ożenia zwolnieniem ze służby. no z tego rozwiązania. Niektórzy wi-
dzieli w tym przepisie bicz na niesfor-
nych podwładnych, których przełoże-
ni chcieli się pozbyć z jednostki – pod-
kreślał gen. Jabłoński. We wprowadzo-
nej w 2004 r. pragmatyce zostawiono
wprawdzie „furtkę” umożliwiającą
zwolnienie żołnierza w wyjątkowej sy-
tuacji, ale wiązało się to z tzw. kopnia-
kiem w górę. Zgodnie z prawem prze-
łożony mógł nawet zwolnić podwład-
nego ze służby, jeżeli ten odmówił
przeniesienia na wyższe stanowisko
w innej jednostce. Praktyka pokazała,
że nie był to jedyny sposób. Wielu do-
wódców brygad zwalniano przed upły-
wem kadencji po inspekcjach Departa-
mentu Kontroli MON. Wszyscy kontro-
lowani dowódcy, którzy dostali złe oce-
ny, stracili stanowisko. Tłumaczenia
niektórych odwołanych, że kontrole by-
ły tendencyjne, wpłynęły na zmianę za-
sad ich przeprowadzania, ale stanowisk
wadzonych wówczas wyznaczeń wyni- tym, co odeszli, nie przywrócono.
kało, że z ogólnej liczby około 70 tys.
żołnierzy wyznaczonych na nowo na Kadencje na cenzurowanym
stanowiska służbowe prawie 70 proc. Ostatecznie większość spośród ok.
wyznaczono na trzyletnią kadencję. 70 tys. żołnierzy wyznaczonych 1 lip-
Części z nich musiano później ją skró- ca 2004 r. na stanowiska służbowe do-
cić, zmienić prognozy i wyznaczyć na trwała do końca kadencji. – Zapisy
nowe stanowiska z określeniem nowej o kadencyjności stawały się powoli 

nr 9/2008 Polska Zbrojna 19


WOJSKO PRAGMATYKA
Zwalnianie ze stanowiska
Pragmatyka, art. 45. c) gdy upłynął termin kadencji w sprawie cofnięcia żołnie-
1. Żołnierza zawodowego określony w decyzji o wy- rzowi zawodowemu po-
zwalnia się z zajmowanego znaczeniu na stanowisko świadczenia bezpieczeń-
stanowiska służbowego: służbowe; stwa o klauzuli wymaganej
a) jeżeli wojskowa komisja le- d) wskutek wymierzenia kary na tym stanowisku.
karska orzekła jego nie- dyscyplinarnej odwołania 3. Żołnierza zawodowego
zdolność do pełnienia za- z zajmowanego stanowiska w przypadkach wymie-
wodowej służby wojskowej służbowego. nionych w ust. 1 i 2 oraz żoł-
w określonych jednostkach 2. Żołnierza zawodowego nierza zawodowego pozosta-
wojskowych albo na zajmo- można zwolnić z zaj- jącego w rezerwie kadrowej
KAROLINA PRYMLEWICZ

wanym stanowisku mowanego stanowiska zwalnia się z zawodowej


służbowym; służbowego w przypadku: służby wojskowej, gdy odmó-
b) gdy zlikwidowano zajmowa- a) zaistnienia potrzeb sił wi pełnienia służby na innym
ne przez niego stanowisko zbrojnych; równorzędnym lub wyższym
służbowe; b) wszczęcia postępowania stanowisku służbowym.

martwym zapisem – mówi anonimowo łów (admirałów). Dotyczy to również w przypadku oficera, który w przeszło-
jeden z dowódców brygady w obawie, innych stanowisk (na podstawie przepi- ści chodził w brązowych butach. Pozby-
że jawna krytyka działań przełożonych sów odrębnych ustaw). wanie się najbardziej doświadczonej ka-
mogłaby zostać uznana za wtrącanie Minister dokonywał weryfikacji pro- dry, która mogła jeszcze wiele dla woj-
się żołnierzy do polityki. Wkrótce gnoz dotyczących kolejnych stanowisk ska zrobić, zawsze stwarzało problemy
głównym kryterium zmian na stanowi- dla oficerów zajmujących kierownicze – mówi pułkownik będący na wypowie-
skach stały się pomysły kadrowe no- stanowiska w WKU i WSzW. Podejmo- dzeniu, zastrzegając nazwisko dla wia-
wych szefów resortu, a nie reguły ka- wał decyzje osobiście bądź w jego imie- domości redakcji.
dencyjności. Spektakularne zdejmowa- niu robił to podsekretarz stanu. – Nasz W ubiegłym roku nabrały tempa pra-
nie oficerów ze stanowisk, jak też nie- szef wytrwał na stanowisku trzy miesią- ce nad nowelizacją pragmatyki. Wpro-
zgodne z pragmatyką błyskotliwe ce. To po co go mianowano? Ile takie wadzono w niej rozwiązania, które nie-
awanse (nawet dwa rocznie) niektórych decyzje spowodowały problemów wiele mają wspólnego z bardziej pod-
osób były dość częste. w pracy? – komentował szybkie rosza- miotowym traktowaniem żołnierzy.
Oficerowie z najwyższymi stopnia- dy kadrowe oficer z WSzW w północ- Przełożony – a według nowych przepi-
mi szybko zaczęli się zapełniać kadro- no-wschodniej Polsce. sów dla oficerów w stopniu od majora
wą rezerwą. Płk Bo- Szefowie ko- wzwyż jest nim minister obrony – mo-
rowy, były szef De- Trudno zrozumieć, jaki cel mend i sztabów że w każdej chwili zwolnić żołnierza ze
partamentu Kadr
MON pytany o liczbę
w obecnych realiach służby także trafiali do re-
zerwy kadrowej,
stanowiska, kierując się potrzebami sił
zbrojnych.
generałów w niej po- przyświecał propozycjom z której droga pro- „Duch” starych rozwiązań jest także
zostających odparł la- wadziła w zasa- wyraźnie widoczny w tych artykułach
konicznie, że zarzą- przepisów pozwalającym dzie w jednym pragmatyki, które prowadzą do arbitral-
dzanie kadrą kierow- zwolnić ze służby żołnierza kierunku – do cy- nego rozstrzygania losów żołnierzy bez
niczą resortu pozosta- wila. W efekcie nadzoru sądowego, niemożności przy-
je w gestii ministra. mimo uzyskania przez niego spośród tych, któ- wracania ich do służby mimo uchylenia
W podobny sposób
z opinii czwórki lub piątki rym w lipcu 2007 r. niesłusznych wobec nich orzeczeń i de-
odpowiedział na pyta- skończyła się trzy- cyzji. Trudno zrozumieć, jaki cel
nie o przyczyny fali zwolnień oficerów letnia kadencja, na kolejną – pełnioną w obecnych realiach służby (coraz licz-
ze stanowisk w terenowych organach na nowych stanowiskach bądź na do- niejsze wakaty na stanowiskach) przy-
administracji wojskowej (WKU tychczasowych – wyznaczono około świecał propozycjom przepisów pozwa-
i WSzW). Niektórych szefów zdejmo- połowy żołnierzy. lającym zwolnić ze służby żołnierza mi-
wano ponoć ze stanowisk po kilku mie- Według danych Departamentu Kadr, mo uzyskania przez niego czwórki lub
siącach od wyznaczenia. z prawie 5 tys. żołnierzy, którzy odeszli piątki z opinii. Dotychczas było to moż-
z wojska w minionym roku, tylko wo- liwie tylko wtedy, jeśli w opinii żołnierz
Powrót do przeszłości bec niewielu (4 proc.) wypowiedzenie otrzymał ocenę niedostateczną lub do-
– W świetle postanowień ustawy złożył organ wojskowy. Statystyki nie stateczną. – Tego rodzaju propozycje
o służbie wojskowej żołnierzy zawodo- uwzględniają jednak tego, ilu oficerów powodują znowu niepokój kadry i po-
wych oraz rozporządzenia z 15 kwiet- zdecydowało się na rozstanie ze służbą winny zostać jak najszybciej zmienio-
nia 2004 r. w sprawie trybu wyznacza- z braku perspektyw i zagubienia sensu ne – uważa płk Stanisław Piwowar, szef
nia żołnierzy na stanowiska służbowe przydatności pracy dla armii. Oddziału Dyscypliny Wojskowej Depar-
i zwalniania z tych stanowisk minister – Atmosfera szczególnie zagęściła się tamentu Wychowania i Promocji Obron-
był organem uprawnionym do wyzna- latem. Stało się wtedy jasne, że nawet ności MON. 
czania na stanowiska i zwalniania z nich najlepsza wiedza, doświadczenie i su- Napisz do autora:
pułkowników (komandorów) i genera- mienna praca nie mają znaczenia polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

20 Polska Zbrojna nr 9/2008


WOJSKO PODOFICEROWIE

PIOTR BERNABIUK

Jeśli projekt Akademii Podoficerskiej wydaje się komuś szokujący czy wręcz niemożliwy
do zrealizowania, to przypomnijmy sobie, jaki był śmiech i drwiny,
gdy planowano utworzenie szkół podoficerskich prowadzonych przez podoficerów.

ZDOBYĆ KOLEJNY SZzecznika prasowego Szko-


ły Podoficerskiej Wojsk
wództwa. Gorącym pomysłem, który zro-
dził się w efekcie zderzenia systemu edu-
nych przez podoficerów. W korpusie
mamy bowiem potencjał intelektualny,
Lądowych w Zegrzu, kacji w korpusie z rzeczywistością, jest ludzi odpowiednio wykształconych
st. chor. Andrzeja Wojtusi- przedyskutowane z kolegami utworzenie i przygotowanych, aby zapewnić kadrę
ka, nie można traktować ja- wydziału podoficerskiego w Akademii dydaktyczną.
ko sztabowca i urzędnika Obrony Narodowej. Cóż więc mieliby podoficerowie do ro-
wojskowego, gdyż jeszcze całkiem nie- Chorąży obstaje przy tej idei i za- boty w akademii? Kogo kształciłaby ta
dawno służył w jednostce bojowej, mię- pewnia, że nie zrodziła się ani z prze- uczelnia? Przede wszystkim kadry naj-
dzy innymi szefując kompanii. Praktykę rostu ambicji, ani z braku realizmu, nie wyższego szczebla, przyszłych komen-
łączył z teorią tak dalece, że nie zaniedbu- jest też szaleństwem: – Czas najwyż- dantów szkół podoficerskich, pomocni-
jąc tej pierwszej, ukończył studia z tytu- szy, aby pomyśleć nad własnym ośrod- ków dowódców do spraw podoficerów,
łem magistra oraz studia podyplomowe kiem szkoleniowo-dydaktycznym na instruktorów dla szkół podoficerskich...
w Akademii Obrony Narodowej. Następ- miarę potrzeb i możliwości. Jeśli pro- Kto by nauczał? Między innymi ci, któ-
nie oddał się pasji, psychologii społecz- jekt wydaje się komuś szokujący czy rzy wcześniej pełnili wymienione funk-
nej, jednym zaś z efektów badań nad ma- wręcz niemożliwy do zrealizowania, to cje, według zasady – zakończyłeś służbę
terią ludzką w środowisku wojskowym proszę sobie przypomnieć, jaki był wojskową na samym szczycie hierarchii
jest dziś jego autorski program szkolenia śmiech i drwiny, gdy planowano utwo- podoficerskiej, zostaw zebraną wiedzę
kadry podoficerskiej w zakresie przy- rzenie szkół podoficerskich prowadzo- swym następcom. Czego by tu uczono?

22 Polska Zbrojna nr 9/2008


| | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | | |

Dodatki wałem podobne zachowania w sytu-


acjach ekstremalnych u naszych roda-
ARTYKUŁ O PROJEKCIE UTWORZENIA
ków, sam się zresztą łapałem na tym, że
AKADEMII PODOFICERSKIEJ był już pra-
górę nad rozsądkiem bierze ciekawość:
wie gotowy, gdy weszliśmy w posiadanie
tekstu projektu rozporządzenia o dodat- strzelają, to wytknąć nosa, żeby widzieć,
kach do uposażeń żołnierzy zawodowych. co się dzieje. A nikt nie chce, aby żołnie-
Wynika z niego, że komendanci szkół rza zabiła ciekawość.
podoficerskich i młodszych specjalistów
wojskowych zostaną dowartościowani
MŁODZI KOMENDANCI
kwotą 450 zł, natomiast 225 zł więcej A do tego wszystkiego ustawa pragma-
dostaną dowódcy kursów i grup szkole- tyczna ponownie zapędziła podoficerów
niowych w tych szkołach. Najważniejsze w kozi róg. Zgodnie z jej założeniami,
jednakże, że projektowi towarzyszy wielce przechodząc na kolejne stanowisko, nale-
satysfakcjonujące uzasadnienie: „Na tle ży ukończyć stosowny kurs. Podoficer po-
ogółu funkcji realizowanych obecnie w Si- winien więc odbyć przeszkolenie w szko-
łach Zbrojnych RP przez żołnierzy zawodo-
le podoficerskiej o odpowiednim kierun-
wych korpusu podoficerów, wymienione
ku i specjalności. A gdzie się mają prze-
wyżej stanowiska służbowe wymagają
szczególnych predyspozycji dowódczych szkolić kierownicy sekcji szkoleniowych
i dydaktycznych, a także posiadania od- szkół podoficerskich? Sami u siebie? Za-
powiednich kwalifikacji. W zdecydowa- planować sobie program, powielając wła-
nej większości żołnierze zajmujący sne błędy? Może więc akademia powin-
NA GORĄCO wymienione stanowiska służbowe na być odpowiedzialna za certyfikację
Podoficerowie posiadają wyższe wykształcenie, szkół podoficerskich? Na nią spadłby rów-
stanowiący kadrę placówki wykonują także zadania przypi- nież nadzór nad szkołami.
zajmowaliby stanowiska sane do stanowisk służbowych Komendanci szkół podoficerskich są
dydaktyczne krótko, tak by ich przewidzianych dla oficerów młodymi ludźmi. Z punktu widzenia prag-
wiedza praktyczna – odpowiednio dowódcy kom- matyki, poza stanowiskami pomocników
i umiejętności nie zdążyły panii i batalionu, którzy obecnie dowódców do spraw podoficerów wyż-
się zestarzeć otrzymują takie dodatki”. szego etatu dla nich nie ma. A to oni prze-
cierali szlaki, tworząc nieistniejące wcze-
OPINIA
śniej, nawet w wyobraźni wielu wysokich
stopniem żołnierzy, placówki.
St. chor. Andrzej Wkrótce stanie przed nimi ściana ka-
Wojtusik, drowa, bo nie należy sądzić, by mieli am-
bicję zostać oficerami i zacząć wszystko
rzecznik prasowy od początku, od dowodzenia plutonami.
SPWL w Zegrzu
Chorąży Andrzej Wojtusik zdecydowanie
– Chcemy być kreatywni, chcemy dzia- mówi o spożytkowaniu tego kapitału:

ZCZYT
łać, dążyć ku lepszemu, poprawiać – Nie chcemy przez Akademię Podoficer-
KAROLINA PRYMLEWICZ

umiejętności polskiego podoficera ską tworzyć odrębnych światów, odrywać


tak, aby również z nas inne armie mo- się od korpusu oficerów czy wręcz od woj-
gły czerpać wzorce i przysyłać do na- skowej rzeczywistości. Jest to jednak dro-
szej Akademii Podoficerskiej swoich ga zarówno do prestiżu, jak i do doskona-
żołnierzy po naukę. łości. Podoficer z dyplomem magister-
skim nie budzi dziś sensacji. Niejeden też
przymierza się do doktoratu. To nie prze-
Zarządzania ludźmi, dowodzenia nimi marnotrawić niezagospodarowany do szkadza w zdobywaniu wiedzy bojowej,
i przywództwa, a ponadto taktyki i wszyst- końca kapitał. praktycznej. Dla najlepszych z nas, dla
kiego, co przy pełnieniu wysokich pod- Szkolenie jest dziś nastawione na prak- przyszłych wykładowców i komendantów
oficerskich funkcji jest niezbędne. tykę pola walki, na umiejętność przetrwa- akademii, szczyt znalazłby się po prostu
nia w boju i profesjonalizm. Zadaniem znacznie wyżej.
KWESTIA CZASU podoficerów jest więc budowanie prak- Wojtusik, podobnie jak podoficerowie,
Chorąży Wojtusik wykłada swoją ideę tycznej wiedzy taktycznej, często od pod- z którymi projekt omawiał, zdaje sobie
z przekonaniem, że utworzenie Akade- staw, od nadrabiania tego, czego nie wpo- sprawę, że narobią sporego zamieszania.
mii Podoficerskiej przy AON lub jako sa- jono naszym żołnierzom... nawet w dzie- Wszyscy zapewniają jednak, że nie jest to
modzielnej placówki będzie stanowić do- ciństwie. Chorąży znajduje taki przykład: ani podszept przełożonych, ani czerpanie
pełnienie zachodzących zmian i jest je- – W amerykańskich przedszkolach uczy z doświadczeń sojuszników. Koncepcja po-
dynie kwestią czasu, jako że w ostatnich się dzieciaki, aby w przypadku strzela- wstała z prostego szukania rozwiązań:
latach zaszło wiele zmian w naszych si- niny ulicznej padały na ziemię lub cho- – Dążymy jedynie do tego, aby nasz kor-
łach zbrojnych, w tym zarówno w przy- wały się w bezpiecznych miejscach. I ten pus wypracował sobie należną pozycję, by-
padku wartości bojowej, jak i mentalno- nawyk obserwujemy u żołnierzy tego śmy, znając swoje miejsce w szeregu, byli
ści. Wielu podoficerów ukończyło zagra- kraju. W sytuacjach bojowych robią rzetelnymi partnerami dla oficerów. 
niczne kursy wysokiego szczebla, za któ- wszystko, by ocalić własne życie, następ- Napisz do autora:
re płacimy nierzadko krocie, szkoda więc nie zlikwidować zagrożenie. Obserwo- piotr.bernabiuk@redakcjawojskowa.pl

nr 9/2008 Polska Zbrojna 23


WOJSKO INTERWENCJE
omasz Mysiak jest magistrem ra- pogłębioną wiedzę dotyczącą zarządzania nych szkolących się w Szkole Podoficer-
townictwa medycznego. Po skoń- i ekonomiki wypadałoby dobrze wykorzy- skiej Służb Medycznych zasili niedługo
czeniu nauki w technikum infor- stać. Idealistyczne założenie, że magister jednostki wojskowe. Ważne jest to, że
matycznym spróbował szczęścia chce służyć w wojsku w charakterze sze- ukończyli wcześniej licencjackie studia ra-
na egzaminach do Pomorskiej Akademii regowego zawodowego lub kaprala – sa- townicze. Poziom ich wykształcenia jak
Medycznej w Szczecinie. Dostał się na ra- nitariusza czy ratownika, stawiałoby pod na wymagania na stanowisku kaprala jest
townictwo z siódmą lokatą w gronie dużym znakiem zapytania praktykę ka- bardzo wysoki. Zdecydowali się jednak na
125 kandydatów. Po licencjacie przyszła drową i pragmatykę zawodowej służby takie warunki.
kolej na studia magisterskie w Akademii wojskowej. Tomasz przyjął kolejne zapro- Późnym latem ubiegłego roku na ła-
Finansów w Warszawie na kierunku za- szenie do komendy uzupełnień. Podczas mach ,,Polski Zbrojnej” nr 36 ukazała się
rządzanie i ekonomika ratownictwa. Pra- rozmowy z komendantem WKU Szcze- zapowiedź zmian przygotowywanych
cę magisterską ,,Finansowanie ratownic- cin-Podjuchy ppłk. Zbigniewem Jarosie- przez Inspektorat Wojskowej Służby
twa medycznego w Polsce” obronił na oce- wiczem udało się znaleźć rozwiązanie Zdrowia. Dotyczyły one zaszeregowania
nę bardzo dobrą. Przyszedł czas życiowych oraz podjąć konkretną decyzję. Na począ- stanowiska służbowego ratownika me-
decyzji. Żona zdążyła pogodzić się z my- tek przeszkolenie wojskowe absolwentów dycznego do stopnia chorążego. Ratow-
ślą, że Tomasz chciałby włożyć mundur. szkół wyższych. Kurs Szkolenia Rezerw nicy z tytułem magistra po studiach zbli-
Mógłby pracować w pogotowiu ratunko- w Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych żonych do medycznych mieliby nawet
wym i wykonywać zawód ratownika. Jed- w Poznaniu. Trzy miesiące w wojsku po- możliwość uzyskania stanowisk oficer-
nak możliwość bycia ratownikiem me- zwolą zweryfikować marzenia. Może mi- skich w jednostkach wojskowych. Spra-
dycznym w wojsku wydawała się najlep- łość do munduru minie i problem sam się wa jest o tyle prosta, że ratownicy me-
szym rozwiązaniem. Praca i hobby w jed- rozwiąże? dyczni z tytułem magistra mogą służyć
nym. Pełnia szczęścia. Wielokrotnie sły- na stanowiskach oficerskich jako dowód-
szał o potrzebach wojska związanych ze NADZIEJA cy komponentów ewakuacyjnych lub ze-
służbami medycznymi. Przeglądał wojsko- Centrum Szkolenia Wojskowych Służb społów ratunkowych. Jednak takich sta-
we strony internetowe. Obserwował wy- Medycznych w Łodzi jest przygotowane nowisk jest niewiele i są już obsadzone.
do szkolenia ratowników dla wojska. Gru- Trudność polega na tym, że spośród za-
pa 30 podoficerów ratowników medycz- wodów medycznych magistrowie pielę-
TOMASZ SZULEJKO

MAGISTROM DZI
Zawsze marzył o mundurze.
Szukał miejsca dla siebie.
Postawił na edukację. Mówi
o sobie, że jest patriotą
i pasjonatem swojego
zawodu. Jeden kontakt
z organem administracji
wojskowej spowodował
gwałtowne obniżenie
jego samooceny.

siłki wojska promujące zawodową służbę


wojskową. Chciał zostać szeregowym za-
wodowym – ratownikiem. Gdy na jednym
ze skrzyżowań ulicznych dostał do ręki ga-
zetę z ogłoszeniem: ,,wojsko poszukuje ra-
towników medycznych”, zdecydował się
ostatecznie.
MIŁOŚĆ BEZ WZAJEMNOŚCI
Wybrał najkrótszą drogę. Sądził, że woj-
skowa komenda uzupełnień jest najwła-
ściwszym miejscem do uzyskania infor-
macji. Decyzja słuszna. Pojawiły się jed-
nak problemy. Brakuje formalnoprawnej
regulacji, która pozwoliłaby właściwie wy-
korzystać wysokie kwalifikacje ratownika
medycznego. Optymalna konfiguracja po-
winna sytuować magistra w korpusie ofi-
cerskim. Bardzo wysokie umiejętności
merytoryczne w zakresie ratownictwa oraz

24 Polska Zbrojna nr 9/2007


| | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA HISTORIA ŚWIAT TO I OWO | | |

gniarze stanowią grupę bardziej uniwer- średniej”. Magistrowie ratownictwa me- Podchorąży Tomasz Mysiak 3 stycznia ob-
salną. Trzeba też zaznaczyć, że ratownik dycznego jako ,,klasa średnia wyższa” nie chodził urodziny. Tego dnia rozpoczął przy-
i ratownik medyczny to różne specjalno- widzą dla siebie szans. Chyba że w stop- godę z wojskiem na kursie szkolenia re-
ści, uregulowane ustawowo. niu kaprala… zerw. Nasuwa się jednak pytanie, dlacze-
Transformacja wojskowej służby zdro- Obecnie nie najgorzej wygląda sytuacja go 28-letni wykształcony entuzjasta woj-
wia przeprowadzona kilka lat temu dziś z ratownikami. Kaprale rekrutują się z cy- ska miał takie problemy? Czy nie wykazał
pokazuje swoje niedoskonałości. Skończył wila. Miewają praktykę z pracy w pogo- wystarczającej determinacji w dążeniu do
się dopływ kadr z Wojskowej Akademii towiu ratunkowym. O tym, że zostają żoł- celu? A może system naboru takich ludzi
Medycznej. Likwidacja korpusu chorą- nierzami, decyduje głównie czynnik finan- pozostawia wiele do życzenia? 
żych nie daje możliwości lokowania licen- sowy. W przypadku zarobków wojsko jesz- Napisz do autora:
cjatów ratownictwa w wojskowej ,,klasie cze wytrzymuje konkurencję. Jeszcze. tomasz.szulejko@redakcjawojskowa.pl

Liczy się człowiek życia i zdrowia staje się naturalnym prioryte- nie zostaną sami, ponieważ w pobliżu jest
tem. Doświadczenia płynące z misji ratownik medyczny, który może szybko

J eszcze kilka lat temu stwierdzenie, że


amerykański lub inny natowski żołnierz
nie ruszy do walki, jeśli nie będzie miał pew-
w Afganistanie, Iraku, Kosowie, Bośni
i Hercegowinie, Libanie, Syrii czy Kongu po-
kazują bardzo wyraźnie konieczność elastycz-
udzielić pomocy.
Programy szkolenia i konspekty puchną od
wkładek z warunkami bezpieczeństwa.
ności, iż w ciągu kwadransa dotrze do nie- nego i twórczego myślenia o potrzebach me- Zapis formalny wymusza podjęcie działań
go pomoc medyczna, przyjmowaliśmy z iry- dycznych sił wysyłanych poza granice kraju. polegających na kształtowaniu świadomo-
tacją lub politowaniem. Dziś patrzymy na Zbliża się misja w Czadzie. Będzie ona kolej- ści medycznej żołnierzy. Lekarzy w armii
to zagadnienie inaczej. Z armii poligonowej nym trudnym wyzwaniem. jest coraz mniej. Chciałoby się rzec
staliśmy się frontową. Spowodowało to Żołnierze wykonujący zadania bojo- – jak na lekarstwo. Polscy leka-
również zmianę w myśleniu o człowieku. we zupełnie inaczej nastawiają rze wojskowi służą już nawet
Nie czołg, nie samolot, lecz właśnie on jest się psychicznie, jeśli mają w Danii i Irlandii. Decyduje
najważniejszy. świadomość tego, że o tym często czynnik eko-
W warunkach wojska, zwłaszcza ekspedy- nawet w najgor- nomiczny. Częściowym
cyjnego, problematyka ochrony ludzkiego szych opałach rozwiązaniem tego pro-

ZIĘKUJEMY
blemu może być stworze-
nie warunków do pozyski-
wania ratowników me-
dycznych. Mogliby w du-
żym stopniu wyręczyć leka-
rzy. Fachowo udzielona

ANDREZJ WOJTUSIK, TOMASZ SZULEJKO


pierwsza pomoc jest szansą
na uratowanie wielu ludz-
kich istnień. Prawidłowe
działanie w pierwszych mi-
nutach po wypadku ma klu-
czowe znaczenie dla prze-
biegu akcji ratunkowej.

Oficerowie
Inspektoratu
Wojskowej Służby
Zdrowia radzą zainteresowa-
nym służbą, takim jak Tomasz
Mysiak (na zdjęciu), aby kontak-
towali się bezpośrednio
z Oddziałem Kadrowo-
-Administracyjnym
IWSZ.

nr 9/2007 Polska Zbrojna 25


WOJSKO RATOWNICY MEDYCZNI
Gdyby Uniwersytet Medyczny odpowiednim wykształceniem specja- jednostki. – Bardzo wielu naszych
w Łodzi zechciał wchłonąć cały ma- listycznym – w tym przypadku me- byłych uczniów wyjechało na misje,
jątek WAM, Centrum Szkolenia Woj- dycznym. Obecnie wszyscy słuchacze głównie do Iraku – mówi komendant
skowych Służb Medycznych nigdy by pobierający naukę w szkole mają wy- Stopczyk. – Kilka osób odeszło do
nie powstało. Szczęśliwie podjęto de- kształcenie wyższe – licencjat. Szan- cywila.
cyzję o utrzymaniu niedobit- sę dostania się do Ło-
ków i sformowaniu z pozo- Na początku było dzi ma każda osoba Zderzenie z rzeczywistością
stałości centrum. Być może
decydujący wpływ na to mia-
wiele wątpliwości, spełniająca powyższy
warunek, niezależnie
O popularności SPSMed świadczy
liczba osób, które chcą się do szkoły
ły tradycje Łodzi jako miasta czy podoficerowie od tego czy jest cywi- dostać. W zeszłym roku było aż sze-
kształcącego przyszłych woj- lem, czy żołnierzem ściu kandydatów na jedno miejsce.
skowych lekarzy. 1 lipca poradzą sobie jako nadterminowym bądź Systematycznie rośnie liczba osób
2004 r. na mocy rozporzą- dowódcy jednostek. służby zasadniczej. przyjętych do szkolenia. O ile pierw-
dzenia ministra obrony po- – Zajmujemy się głów- szy kurs zgromadził trzynaście osób,
wołano do istnienia Szkołę Podoficer- nie poszerzaniem kwalifikacji – tłu- a następny dwadzieścia, o tyle teraz
ską Służb Medycznych w Łodzi jako maczy st. chor. sztab. Remigiusz Ro- uczy się tutaj trzydziestu przyszłych
samodzielną jednostkę wojskową, wy- bert Stopczyk, komendant SPSMed. podoficerów korpusu medycznego,
łączając ją ze struktur CSWSMed. – Uczymy, jak wykorzystać w wojsku w tym dziewięć kobiet. – Moglibyśmy
Podczas gdy CSWSMed kształci głów- wiedzę i umiejętności zdobyte w cy- szkolić do pięćdziesięciu ratowników

Fabryka
ratowników ROBERT CZULDA
ROBERT CZULDA (4)

Gdy we wrześniu 2002 r. rozwiązywano Wojskową Akademię Medyczną,


wydawało się, że Łódź na zawsze przestanie być ośrodkiem kształcenia
kadr medycznych dla sił zbrojnych. Stało się jednak inaczej.
nie szeregowych oraz oficerów, wilu. Słuchacze SPSMed poznają spe- medycznych każdego roku – przeko-
SPSMed zajmuje się podoficerami cyfikę resortowej służby medycznej, nuje komendant. Na przeszkodzie sto-
i kandydatami na podoficerów – głów- uczą się psychologii stresu pola wal- ją jednak ograniczenia kadrowe wyni-
nie ratownikami medycznymi, choć ki, ewakuacji medycznej w czasie kające z etatu SPSMed. – Aby zwięk-
zdarzają się słuchacze z tytułem pie- działań wojennych, poznają tajniki or- szyć liczbę kształconych, musieliby-
lęgniarki, technika RTG czy anality- ganizacji ochrony zdrowia wojsk. Ma- śmy mieć więcej pracowników dydak-
ka laboratoryjnego. Szkoła prowadzi ją zajęcia z toksykologii i innych tycznych.
również kursy doszkalające – tak do- przedmiotów nieznanych cywilom. Obecnie w szkole pracuje czterech
raźne, wynikające z potrzeb wojska, Całe szkolenie specjalistyczne i kie- instruktorów oraz dowódca kursu, dla-
jak i wymagane przed objęciem kolej- runkowe poprzedzone jest tradycyjną tego SPSMed wspierają wykładowcy
nego stanowiska. miesięczną „unitarką”. sąsiedniego CSWSMed.
Po zakończeniu siedmiomiesięcz- Wielu trafiających do wojska ratow-
Formowanie żołnierzy nego szkolenia absolwent dostaje sto- ników jest zawiedzionych ograniczo-
W odróżnieniu od innych szkół pod- pień kaprala i podpisuje kontrakt na nymi kontaktami z prawdziwym ra-
oficerskich, słuchacze SPSMed przed pełnienie służby w korpusie osobo- townictwem medycznym. – Taka szko-
podjęciem nauki muszą wykazać się wym medycznym. Następnie trafia do ła to dobry pomysł, ale nam potrzeba

26 Polska Zbrojna nr 9/2008


||
ZAPIS FORUM
ZAPIS FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU || | | |
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA |
HISTORIAŚWIAT
ŚWIATTO TO|
I OWO
I OWO | | | | |

PROMOCJE PEŁNE NADZIEI


W Centrum Szkolenia Wojskowych Służb Medycznych w Łodzi odbyła
się kilka dni temu uroczysta promocja słuchaczy na stopnie oficerskie.
Prócz radości absolwentów, uroczystości towarzyszyła w kuluarach
refleksja nad obecnym stanem wojskowej służby zdrowia.
romocję na pierwszy stopień oficer- dem jest choćby powołanie CSWSMed), to
ski dostało dziesięciu słuchaczy, jaki był powód zlikwidowania WAM? Żaden
którzy odbyli trzymiesięczne kursy ze zgromadzonych na uroczystości przed-
w CSWSMed. Warto odnotować, że stawicieli wojska nie był w stanie tego wyja-
w szczęśliwej dziesiątce było aż sześć pań. śnić. Co więcej, każdy z zebranych potwier-
PERSONEL SPSMed uczestniczy z kierowniczą
Wśród absolwentów są magistrowie anali- dzał nieoficjalnie, że była to błędna decy- kadrą wojskowej służby zdrowia w dorocznych
tyki medycznej, pielęgniarstwa, prawa, mi- zja. WAM miała odpowiednie tradycje ćwiczeniach dowódczo-sztabowych „Eskulap”,
krobiologii oraz zdrowia publicznego. i możliwości szkolenia specjalistów, którzy organizowanych przez Inspektorat Wojskowej
Znamienne jest, że najlepszy z nich – ppor. byli wysoko cenieni nie tylko w środowisku Służby Zdrowia.
Robert Goss – jest absolwentem nieistnie- wojskowym, ale również cywilnym.
jącej już Wojskowej Akademii Medycznej, – Kwestia rozwiązania WAM była skanda- z Łodzi. – Na szczęście coraz częściej mówi
która przez lata zajmowała się kształce- liczna. Akademię należało poddać refor- się o utrzymaniu i reanimacji łódzkich trady-
niem medycznych elit Sił Zbrojnych RP. mie, ale z pewnością utrzymać, a nie nisz- cji kształcenia służb medycznych. Byłoby to
Rodzi się więc pytanie: skoro nadal po- czyć – przyznał znany krytyk tamtej nieprze- jednak dużo łatwiejsze, gdyby nadal istniała
trzebni są wojskowi lekarze (czego dowo- myślanej decyzji Maciej Grubski, senator RP Wojskowa Akademia Medyczna.

codziennego kontaktu z ratownic- biurkiem, szybko stając się ratowni- Szkole udało się uratować tylko to,
twem, praktyk w szpitalnych oddzia- kiem tylko w teorii. czego nie zagarnął Uniwersytet Me-
łach ratowniczych. A z tym bywa róż- W SPSMed jeden problem wydaje dyczny. Większość sprzętu i obiektów
nie – narzeka na wojskowe realia Ma- się natomiast bezdyskusyjny – brak (hala sportowa, stadion czy basen)
riusz, wojskowy ratownik medyczny sprzętu i odpowiednich warunków. wojsko straciło bezpowrotnie. – Po-
z wieloletnim doświadczeniem prak- czątek był bardzo trudny, bo brakowa-
tycznym. Zgadza się z tym chorąży ło wszystkiego – wspomina komen-
Stopczyk, choć dodaje, że wielu mło-
Tylko dla medyków dant. – Choć udało się podnieść zna-
dych ludzi ma mylne wyobrażenie cząco poziom wyposażenia, daleko
o pracy „wojskowego” ratownika.
– Wydaje im się, że będą jeździć na
S zkoła Podoficerska Służb Medycznych
w Łodzi przyjmuje kandydatów na żoł-
nierza zawodowego w korpusie medycz-
nam do ideału. Wszystko rozbija się
o pieniądze – jak zawsze ich brakuje.
wojny i pracować pod ostrzałem, a tak nym mających już wykształcenie medycz- Chciałbym, aby w szkole dostępny był
nie jest. Niektórzy naoglądali się za ne: wyższe studia zawodowe na poziomie sprzęt medyczny używany w wojsku,
dużo filmów. licencjatu, wykształcenie średnie (liceum choćby w jednym egzemplarzu – nie
Kwestia atrakcyjności pracy wojsko- medyczne) lub przeszkolenie medyczne na ukrywa chorąży Storczyk. Marzeniem
wego ratownika i stawianych przed poziomie szkoły średniej (policealne me- jest niekoniecznie cały szpital konte-
nim wyzwań jest dyskusyjna. Jeden dyczne studium zawodowe). nerowy, ale nawet jeden kontener, jed-
może trafić do jednostki zaangażowa- Zainteresowany zdaje egzamin wstępny na używana sanitarka i jeden medycz-
nej mocno w szkolenie i wykonywać z wiedzy ogólnej, medycznej oraz języka an- ny transporter Rosomak. 
interesujące zadania, godząc to z pra- gielskiego. Zalicza także sprawdzian kondy-
cą w cywilnych jednostkach ratowni- cji fizycznej oraz rozmowę kwalifikacyjną. Napisz do autora: polska-zbrojna@
czych, drugi całą służbę przesiedzi za redakcjawojskowa.pl

nr 9/2008 Polska Zbrojna 27


KULISY OBRONA TERYTORIALNA

Najwazniejsze jest pozytywne myśle-


nie na co dzień i optymistyczne patrze-
nie w przyszłość. Być może dlatego ppłk
Mirosław Polasik, dowódca 1 Batalionu
Obrony Terytorialnej w Lęborku, raz po
raz spogląda na zegarek. O dziesiątej ma-
ją być u niego przedstawiciele Rejono-
wego Zarządu Infrastruktury z Gdyni,
którym przedstawi niezbędne potrzeby
remontowe jednostki. A te, nie ma co
ukrywać, są niebagatelne i wymagają na-
kładów liczonych w milionach. Niemal
natychmiastowej modernizacji wymaga
stołówka, wiele trzeba poprawić w bu-
dynkach koszarowych i...
– Po co robić remont stołówki, gdy nie-
bawem nie będzie już poboru, a kadra
w zasadzie żywi się poza jednostką?
W jakim celu modernizować koszarowce,
gdy potrzeby żołnierza zawodowego są zu-
pełnie inne? – pytam pułkownika. Dowód-
ca po chwili wahania szczerze przyznaje:
– No właśnie. I co wobec tego będzie?
FORMACJA BEZ PRZYSZŁOŚCI
Co miało być – pamięta wielu. Z doku-
mentów wynikało jasno, że OT stanie się
istotnym elementem systemu obronnego
kraju. Akcentowano, że powinno się ją
traktować jako co najmniej równorzędną
część sił zbrojnych z wojskami operacyj-
nymi. Planowano, że OT – mimo ograni-

PARTYZANTKA W ROMAN PRZECISZEWSKI

Chociaż „brygady”, niedysponujące większą siłą bojową


i militarnym znaczeniem, zgodnie ze zdrowym rozsądkiem
przeformowano wreszcie w bataliony, to pytań i wątpliwości wcale nie
ubyło. Przybyło za to... przełożonych.
czonych możliwości technicznych, bojo- Zgodnie z planami, kreślonymi wcale gady OT i mam znacznie niższy etat. Czy
wych i manewrowych – najskuteczniej od- nie tak dawno, w dużych miastach miały to jest logiczne? – kilka lat temu na ła-
straszy ewentualnego agresora. Owa sku- powstać brygady OT, a w mniejszych mach „PZ” zastanawiał się ówczesny do-
teczność miała brać się z tego, że „żołnie- – bataliony tejże formacji. Powstały jed- wódca 6 Batalionu Desantowo-Szturmo-
rze OT będą bronić ojcowizny, będą stąd, nak tylko brygady. W Białymstoku, wego, który z Niepołomic pod Krako-
z tego miasta, z tego powiatu, gdzie znają Gdańsku (wkrótce jednostkę przeniesio- wem został przeniesiony do Gliwic.
każdy zaułek i gdzie dadzą popalić każde- no do Lęborka), Gliwicach, Kłodzku, Wkrótce brygadę OT w Gliwicach roz-
mu agresorowi”. Z czasem, jak się okaza- Mińsku Mazowieckim, Przemyślu i Za- formowano. Jednak nie z racji tego, że
ło, dano popalić właśnie im, żołnierzom mościu. Choć brygadami były tylko z na- nierozsądnie stworzono w niej etaty. Za-
formacji, która – co widać z dzisiejszej per- zwy. – Dowodzę znacznie większą gru- ważyło to, że kilku kaprali powiadomi-
spektywy – przegrywała już na starcie. pą żołnierzy niż dowódca sąsiedniej bry- ło o „fali” w jednostce, co wywołało afe-

28 Polska Zbrojna nr 9/2008


||
ZAPIS FORUM
ZAPIS FORUM NA ||
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY
CELOWNIKU WOJSKO || | | | |
KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |

KAROLINA PRYMLEWICZ, JAROSŁAW WWIŚNNIEWSKI


Jeżeli bataliony OT zostaną
wyposażone w BWP, staną się
batalionami zmechanizowanymi.

Bezcenna wiedza
N iedawno ktoś na Allegro
sprzedawał kultową pozycję
o obronie terytorialnej autorstwa
dwóch wykładowców z AON-u.
Znalazł się tylko jeden chętny na
tę książkę, kilka lat temu cytowa-
ną niemal przez wszystkich i nie-
mal wszędzie. Zapłacił za nią
symboliczną złotówkę.

PARTYZANTCE
rę na całą Polskę. Po kilku miesiącach
okazało się wprawdzie, że to właśnie oni
wość. Woli, żeby tak było, gdyż wciąż jest
w OT, a tu tyle niewiadomych...
a pośrednio Inspektoratowi Wsparcia Sił
Zbrojnych. Teraz jest inaczej. Bataliony
robili „falę”, ale decyzje już zapadły Po wielu – niektórzy mówią kilkuna- OT są w strukturze Wojsk Lądowych
i brygada OT w Gliwicach przeszła do stu, a inni nawet kilkudziesięciu! – pro- i tam należy szukać odpowiedzi na py-
historii. Zaraz potem podobny los spo- pozycjach rozwiązań służbowych tych tanie, jaki może być dalszy los tej forma-
tkał BOT w Mińsku Mazowieckim. Cha- niewiadomych miało ubywać. Na począt- cji – słyszymy w bydgoskim Inspektora-
rakterystyczne może być jedynie to, że ku zeszłego roku postawiono wreszcie cie Wsparcia. W Dowództwie Wojsk Lą-
w obu garnizonach miejsce OT zajęła kropkę nad i, a tym samym zdecydowa- dowych jeden z oficerów przyznaje jed-
Żandarmeria Wojskowa. Znowu prężna, no, że zgodnie ze zdrowym rozsądkiem nak z rozbrajającą szczerością:
perspektywiczna i gotowa do udziału brygady OT, które nie dysponują większą – Komórka, która zajmowała się u nas
w misjach poza granicami kraju. siłą bojową i nie mają militarnego znacze- obroną terytorialną, okazała się niepo-
nia, należy przeformować w bataliony. trzebna i 1 stycznia została rozformowa-
ZMIANY NA WOJSKOWEJ MAPIE 31 grudnia 2007 r. brygady – po cichu, na. Bataliony OT, które przejęliśmy, na
– Kolejne ekipy rządzące obiecywały niemal niepostrzeżenie – przestały istnieć. razie szkoleniowo, zostały podporządko-
nam sporo, m.in. sprzężenie z batalionami 1 stycznia ich miejsce zajęły bataliony OT. wane brygadom ogólnowojskowym...
ratownictwa inżynieryjnego. Były to grusz- Mają ten sam adres, te same zadania, choć Na militarnej mapie Polski należy więc
ki na wierzbie, planów nie powiązano ze inną podległość służbową. wprowadzić następujące poprawki: 1 Ba-
sobą – chcąc nie chcąc przyznaje kolejny – Brygady do końca roku bezpośred- talion OT w Lęborku podlega teraz
rozmówca zastrzegający sobie anonimo- nio podlegały okręgom wojskowym, 7 Brygadzie Obrony Wybrzeża w Słup- 

nr 9/2008 Polska Zbrojna 29


KULISY OBRONA TERYTORIALNA

ROMAN PRZECISZEWSKI, JAROSŁAW RYBAK

Lęborskie koszary są piękne, ale Zgodnie z planami, kreślonymi wcale nie tak dawno, w dużych miastach miały powstać brygady OT,
wymagają modernizacji. a w mniejszych – bataliony tejże formacji. Powstały jednak tylko brygady.

sku, 3 w Zamościu – 3 Brygadzie Zme- nej, której podlega brygada. Zdarza się, TRUDNE PYTANIA
chanizowanej w Lublinie, 18 w Białym- że pocztę muszę przeglądać trzy razy – Co będzie dalej? – głośno zastana-
stoku – 15 Brygadzie Zmechanizowanej dziennie, gdyż do każdego dokumentu wia się ppłk Mirosław Polasik z Lębor-
w Giżycku, a 14 w Przemyślu powinienem jakoś się ustosunkować ka. Wersja, że 1 Batalion OT miałby zo-
i 22 w Kłodzku – 21 Brygadzie Strzel- – potwierdza ppłk Waldemar Rybak, do- stać dozbrojony w bojowe wozy piecho-
ców Podhalańskich w Rzeszowie. wódca 14 Batalionu OT w Przemyślu. ty i tym samym stałby się zmechanizo-
– W jednostkach OT część kadry mu- Ppłk Artur Warwas, dowódca 22 Bata- wany, pociąga najbardziej. Byłoby to
siała rozstać się z mundurem, gdy na lionu Piechoty Górskiej OT w Kłodzku, wreszcie normalne wojsko, mające lep-
wyższych szczeblach co niektórzy ofice- powyższą wyliczankę wzbogaca jeszcze szy sprzęt, nowsze uzbrojenie, wypełnio-
rowie, odpowiadający za tę formację, za- o Śląski Okręg Wojskowy („Wciąż mają ne etaty i perspektywę istnienia. Teraz
rezerwowali sobie ciepłe posadki – opo- tam nas na oku...”) oraz... 11 Dywizję jej nie ma. Dlatego brakuje kilkunastu
wiada nam jeden z czytelników. Sugeru- Kawalerii Pancernej, która raz po raz in- młodych oficerów na stanowiska dowód-
je także, aby zainteresować się tym, dla- formuje, co należy zrobić w sportowym cze, dlatego w jednostce technika zaska-
czego w Dowództwie współzawodnictwie. kuje jedynie swą wysługą.
Wojsk Lądowych, które- Ppłk Mirosław Polasik: – Przełożonych fak- – Po przejściu pod Dowództwo Wojsk
mu podlegają teraz bata- tycznie przybyło. Mo- Lądowych otrzymaliśmy dla nas nowy,
liony, nie ma wyodręb- – Zawodowstwo jest dla że badają elastyczność ale gdzie indziej już wysłużony sprzęt
nionej komórki OT, nas tematem bardzo podległego żołnierza? przeciwpancerny. Kłopot w tym, że
gdy np. w Inspektoracie – żartuje ppłk Warwas. w etacie batalionu zapomniano o stano-
Wsparcia, który kilka ty- odległym. Sześciu Z kolei ppłk Rybak wisku dalmierzysty i nie dano nam ani
godni temu pożegnał się szeregowych zawodowych stwierdza: jednego dalmierza. Jak więc mamy strze-
z brygadami, jest zupeł- – O tym, że mamy lać na dużych odległościach? – śmieje
nie inaczej. mamy jedynie w patrolu zbyt wielu przełożo- się jeden z oficerów.
– Dlaczego mamy na nych, zameldowałem Ppłk Polasik potwierdza, że podobnych
etacie starszego oficera, rozminowania dowódcy Wojsk Lądo- wpadek w batalionie być może znalazło-
który – bez podległych mu jednostek wych. Generał broni Waldemar Skrzyp- by się więcej. Ale dobrze, że się o nich
– zajmuje się obroną terytorialną? To czak zagwarantował, że przyjrzy się te- głośno mówi, że kadra chce zmiany obec-
żadna sensacja, bo na czas „W” – zgod- mu problemowi... nego status quo.
nie z odpowiednimi zapisami – mamy Sprawa, wbrew pozorom, jest poważ- – Mimo wszystko zawodowstwo jest
zarządzać wydzielonymi elementami sił na. W batalionach OT wolą dmuchać na dla nas tematem bardzo odległym, po-
zbrojnych, m.in. OT – nie widzi w tym zimne. Zdaniem wielu, do tej pory for- nieważ sześciu szeregowych zawodo-
nic dziwnego rzecznik bydgoskiego in- macja była przecież traktowana z przy- wych mamy jedynie w patrolu rozmino-
spektoratu ppłk Andrzej Lis. mrużeniem oka, jako wojsko drugiej ka- wania. W batalionie OT ani jednego.
tegorii, a obecny przyrost decydentów Zmniejsza się zarazem liczba żołnierzy
DECYDENTÓW JAK W ULU nic dobrego nie wróży. służby zasadniczej. Niedawno pożegna-
Żołnierzy z batalionów OT takie wy- – To, że na Cytadeli nie ma komórki łem 160 szeregowych z poboru, którzy
tłumaczenie nie satysfakcjonuje. Tym OT, jest zrozumiałe. Jest to formacja przeszli do cywila. Na wcieleniu powi-
bardziej że – jak udowodniły ostatnie ty- nieperspektywiczna. Nasze bataliony tałem zaledwie 36 nowych. Warta goni
godnie – zmiana podporządkowania jed- w najbliższym czasie otrzymają trans- więc wartę, służba służbę...
nostek spowodowała niespodziewane portery i staną się zmechanizowane – Czy nie jest to kompromitacja idei
i przy tym dość istotne zwiększenie licz- – prorokuje następny rozmówca. OT? – pytamy żołnierzy.
by przełożonych interesujących się tym, O przejściu na transportery nie chce – Dlaczego pan kieruje to pytanie do
co słychać w formacji. słyszeć jedynie ppłk Warwas. Jest prze- mnie? Ono powinno być zadane komu
– Niestety, to prawda. Dzisiaj otrzy- konany, że jego batalion piechoty gór- innemu... 
muję służbowe pisma z Inspektoratu skiej OT „idealnie wkomponuje się Napisz do autora:
Wsparcia, Dowództwa Wojsk Lądowych, w system szkolenia 21 Brygady i na roman.przeciszewski@
21 Brygady i 1 Dywizji Zmechanizowa- stałe wejdzie do jej struktur”. redakcjawojskowa.pl

30 Polska Zbrojna nr 9/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |

MANEWRY
Z POLSZCZYZNĄ
Maciej Malinowski
jest mistrzem
polskiej ortografii,
popularyzatorem
poprawnej
polszczyzny

W tę i we w tę
W iększość Polaków ma kłopot , kiedy

JMSDF
przychodzi im poprawnie napisać
w tę i we w tę czy ani w tę, ani we w tę.
FAK T Trudność sprawiają w tych wyrażeniach

Niszczyciel vs. kuter


dwa przyimki stojące koło siebie (we i w),
które w zetknięciu z zaimkową formą bier-
nikową tę prowokują do zapisu w tę i we
wtę; ani w tę, ani we wtę, albo wręcz wtę

J apoński okręt starano-


wał niewielki kuter. Po
kolizji z rybackiej łódki nie
że do niego doszło. Nisz-
czyciel jest bowiem wypo-
sażony w najnowocześniej-
Japonia jest potentatem
w dziedzinie światowej
elektroniki, jesteśmy w sta-
i wewtę; ani wtę, ani wewtę.
Wyrażenia w tę i we w tę oraz ani w tę, ani
we w tę rzeczywiście zbudowane są niety-
zostało prawie nic, a jej szy system radarowy. nie przypuszczać, że ja- powo. Składają się z przyimków (dwa razy
szczątki szybko poszły na poński kuter był wyposażo- w i raz we), zaimka tę i spójników i oraz ani
dno. Japońskich wojsko- Od redakcji: Najciemniej ny w najnowocześniejszy (dwukrotnie). Właściwie już ta konstatacja
wych bardzo zmartwił nie jest zawsze pod latarnią. na świecie system zakłóca- wystarcza, by stwierdzić, że całość musi
tyle sam wypadek, ile fakt, Chociaż świadomi tego, że nia radaru. być pisana rozdzielnie, nie znajdziemy bo-
wiem w regułach ortograficznych ani jed-
nego słowa o łącznym zapisie przyimków
Strzelanie, salutowanie, strzyżenie z zaimkami czy spójników z zaimkami. Co
NOWA TRYBUNA OPOLSKA właściwie znaczą wyrażenia w tę i we w tę
oraz ani w tę, ani we w tę? Otóż są to kon-
S tudenci Uniwersytetu Opol-
skiego zdawali wczoraj
egzamin z przysposobienia
z przysposobienia obronnego.
Po zdanym teście żacy muszą
złożyć wniosek do WKU o od-
studentów traktuje więc ten
przedmiot jak szansę uniknię-
cia długiego pobytu w armii. In-
strukcje skrócone, gdyż w całości brzmią
inaczej: (raz) w tę stronę, (raz) w tę stronę
obronnego. Po nim niektórzy bycie służby wojskowej. Jeżeli ne podejście mają do tego oraz ani w tę stronę, ani w tę stronę.
na sześć tygodni trafią do woj- zostanie rozpatrzony pozytyw- opolskie studentki. – Zdaję eg- Odrzucono w nich jednak rzeczownik stro-
ska. – Chcę przeżyć niezapo- nie, wówczas na sześć tygodni zamin, bo chcę zobaczyć, jak na, za to wprowadzono rozszerzony przy-
mnianą przygodę, dlatego wy- wstępują do koszar. Tam prze- się żyje w wojsku. Postrzelam, imek we. Po co? Czy nie wystarczyłoby uży-
bieram się do wojska – wyzna- chodzą przeszkolenie wojsko- posalutuję, pobiegam po poli- cie jednego w, co w konsekwencji dałoby
je z uśmiechem Grzegorz Kry- we, po którym zdają egzamin. gonie, na pewno będzie cieka- konstrukcje w tę i w tę oraz ani w tę, ani
gowski z III roku prawa na UO. Ten, kto go zaliczy, opuszcza wie – mówi Monika z II roku w tę? Z dzisiejszego punktu widzenia być
– Dla mnie będzie to pretekst, wojsko ze stopniem kaprala ochrony środowiska. może jeden przyimek by wystarczył, ale
żeby ściąć wreszcie długie wło- podchorążego rezerwy. Stu- omawiane wyrażenia powstały dawno te-
sy – dodaje Jerzy Królich denci, którzy rezygnują z przy- Od redakcji: Koniec świata. mu. Zdaniem językoznawcy Stefana
z III roku historii. Obaj, razem sposobienia obronnego, mogą Dziewczyny idą do wojska, że- Reczka, podpieranie się dwoma przyimka-
z kilkunastoosobową grupą, po studiach trafić do wojska na by postrzelać i posalutować,
mi występowało w staropolszczyźnie nie-
zdawali wczoraj egzamin dziewięć miesięcy. Większość a chłopcy, żeby... ściąć włosy.
zwykle często. Wskutek podwojonego przy-
imka (we, w) określenia w tę i w tę oraz ani
Wybuchowe podziękowania w tę, ani w tę otrzymały o jedną sylabę wię-
DZIENNIK ZACHODNI cej, a przez to stały się łatwiejsze w wymo-
wie. A zatem warto zapamiętać, że należy

P atrol z jednostki antyterrorystycznej z Ka-


towic interweniował wczoraj... w gliwickiej
jednostce wojskowej. Na dyżurkę w jednostce
pisać w tę i we w tę oraz ani w tę, ani we
w tę, bo we to przyimek. Współczesne
słowniki odnotowują natomiast wyrażenie
przy ul. Andersa około 40-letnia kobieta przy- wte i wewte w znaczeniu ‘w jedną i drugą
niosła niewielką paczkę. Dodała tylko, że to pre- stronę’ oraz wyrażenie ani wte, ani wewte,
zent dla generała i szybko odeszła. daniu paczki okazało się, że wewnątrz pudeł- zapisywane, jak widać, inaczej. Jednak
Nie udało nam się ustalić, co zaniepokoiło ka... jest zwyczajna, porcelitowa figurka. w tym wypadku mamy do czynienia z tzw.
żołnierzy, ale zawiadomili policję o podejrza- zrostami członów wte i wewte, w których
nym pakunku... Co było wewnątrz? To mogli Od redakcji: A wystarczyło powiedzieć dowód- samogłoska nosowa ę zaimka ta została
sprawdzić tylko policyjni pirotechnicy. Po zba- cy po prostu: „Dziękuję”. zastąpiona przez samogłoskę e.

nr 9/2008 Polska Zbrojna 31


AAAAAAA OKIEM
NASZYM AAAAAAAA

Szesnasta na poligonie
N a poligonie w Bemowie Piskim
trwało intensywne szkolenie dy-
wizyjnych jednostek, które w syste-
jest to, że pomimo bardzo intensyw-
nego działania było bezpiecznie
– powiedział dowódca 16 PDZ gen.
mie rotacyjnym ćwiczyły na strzelni- dyw. Wiesław Michnowicz.
cach i pasach taktycznych ośrodka Taktyczne ćwiczenie batalionowe
szkolenia poligonowego. Czołgiści było jednocześnie okazją do prze-
i zmechanizowani mieli możliwość prowadzenia zajęć instruktażowo-
współdziałania z artylerzystami, -metodycznych dla dowódców dywi-
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (2) przeciwlotnikami, zwiadowcami, zyjnych jednostek. Podczas poligo-
chemikami oraz logistykami i żoł- nu każdy żołnierz – od szeregowego
nierzami dbającymi o sprawne dzia- do generała – weryfikował wiedzę
łanie systemu dowodzenia. Zajęcia i sprawdzał umiejętności praktycz-
odbywały się nieprzerwanie dniem ne. Ostre strzelanie, intensywne
i nocą. Żołnierze trenowali w myśl działania taktyczne, dynamika do-
zasady: ćwicz tak, jakbyś miał wal- wodzenia – to najkrótsza charakte-
czyć. – Ćwiczenia charakteryzowały rystyka zimowej szkoły ognia.
się realizmem pola walki. Ważne Zabrakło tylko… zimy!

zabrakło
tylko zimy TOMASZ SZULEJKO

Żołnierze 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej


z Elbląga w styczniu i lutym uczestniczyli
w ,,zimowej szkole ognia”.

32 Polska Zbrojna nr 9/2008


ZAPIS ||
ZAPISFORUM ||
FORUMNANA
CELOWNIKU || | |
WOJSKOKULISY
CELOWNIKUWOJSKO | |
KULISYPORADY | |
PORADYPO PO
SŁUŻBIE | |
SŁUŻBIEHISTORIA | |
HISTORIAMILITARIA| |
MILITARIAPRASA | |
PRASAŚWIAT | |
ŚWIATTO TO
I OWO
I OWO

nr 9/2008 Polska Zbrojna 33


WOJSKA LĄDOWE
Żołnierze dywizjonu
w PKW Irak
Zmiana ogółem pilotów techników
pokładowych
I 51 10 12
II 54 10 11
III 88 11 7
IV 39 9 6
V 36 9 8
VI 63 10 8
VII 65 12 6
VIII 32 9 6
IX 41 10 7
X 51 9 6

Z biało-czerwoną
szachownicą
J ednostka z Leźnicy Wielkiej ma
bardzo długie tradycje w działa-
niach poza granicami Polski. To
stąd pochodziły charakterystyczne,
pomalowane na biało, maszyny
Mi-8 Lotniczej Eskadry Pomocy
Etiopii, która w latach 1985–1987
działała w tym kraju, niosąc pomoc
głodującej ludności. Wówczas śmi-
głowce wystawił 37 Pułk. Z kolei
w Polsce Mile kojarzone są chyba
najbardziej z akcjami w czasie wiel- NORBERT BĄCZYK

GDZIE DIABEŁ N
kich powodzi z 1982 i 1997 r.
Miłośnicy lotnictwa pamiętają nato-
miast o „latających dźwigach”
Mi-6, największych śmigłowcach,
na jakich pojawiły się kiedykolwiek
biało-czerwone szachownice.

To jedna z najważniejszych jednostek wojskowych. Pełni istotne zadania na wojnie,


ale jest również potrzebna w czasie pokoju, zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych.
Bardzo dużo latają i, co czeństwa i profesjonalizm wietrznej, a od 2000 r. jego pieczenia i oczywiście eska-
ważne, bardzo bezpiecznie. cieszą. tradycje przejął właśnie dry śmigłowców. Jednakże
Tylko w 2007 r. śmigłowce 1 (37) Dywizjon, zresztą w „pierwszym” służy mniej
1 Dywizjonu Lotniczego Z Borutą w herbie używający wciąż tych sa- żołnierzy – etatowo 459 i 70
25 Brygady Kawalerii Po- Leźnica Wielka leży nie- mych transportowych Mi-8 pracowników wojska (obec-
wietrznej z Leźnicy Wielkiej opodal Łęczycy, słynącej z lat 70. Obecnie jednak to nie 90 proc. uzawodowienia),
spędziły w powietrzu 2781 m.in. z legendy o diable Boru- nie „ósemki”, ale ich nieco ponieważ i śmigłowców
godzin, odnotowując przy cie, stąd postać diabła w od- zmodernizowana odmiana w Leźnicy Wielkiej jest trochę
tym tylko jedno zdarzenie znace jednostki. 1 Dywizjon Mi-17 grają w Leźnicy mniej niż w Nowym Glinniku.
klasyfikowane jako wypadek Lotniczy, jak prawie wszystkie pierwsze skrzypce. Eskadry są tylko dwie i obie
lżejszy. Nic więc dziwnego, oddziały 25 BKPow, ma dwie Struktura organizacyjna dysponują etatowo trzema klu-
iż w sali tradycji jednostki nazwy. Druga to 37 Dywizjon dywizjonu jest bardzo czami po cztery śmigłowce,
zobaczyć można dyplom od Lotniczy, funkcjonująca na podobna do drugiej jednost- czyli razem 24 maszynami
dowódcy Sił Powietrznych pamiątkę 37 Pułku Śmigłow- ki lotniczej brygady, czyli transportowymi.
wyróżniający dywizjon za ców Transportowych, który przedstawianego już na ła- Jeszcze niedawno w 1 Eska-
bezpieczne wykonywanie za- stacjonował na tym lotnisku mach „PZ” 7 Dywizjonu drze latały tylko Mi-8, a do-
dań w minionym roku. Oczy- przeszło dwadzieścia lat Lotniczego. Tutaj również datkowy klucz „rodzynków”
wiście żołnierze z Leźnicy (1971–1994). Potem pułk mamy dowództwo, sztab, Mi-17 znajdował się w 2 Eska-
służą w Wojskach Lądowych, włączono do mieszanego sekcje logistyczne, pion drze, ale po wycofaniu dużej
ale nagrodę przyznają lotni- 1 Pułku Kawalerii Powietrz- szkolenia, pion techniki lot- grupy starszych śmigłowców
cy. Wysoki poziom bezpie- nej 25 Dywizji Kawalerii Po- niczej, pododdziały zabez- i zastąpieniu ich kilkoma

34 Polska Zbrojna nr 9/2008


FLESZ
LUBLIN. – Swoim kunsztem i posta-
wą dowiedliście, że potraficie spro-

JACEK SZUSTAKOWSKI
stać wielu trudnym zadaniom – po-
wiedział 19 lutego, witając żołnierzy
IX zmiany PKW Irak, dowódca
Śmigłowce 3 Brygady Zmechanizowanej
Legionów im. R. Traugutta gen. bryg.
dywizjonu w PKW Irak Jan Brzozowski. Żołnierze 3 BZ
Typ numer ilość zmian w trakcie patroli w prowincji Kadisija
kadłubowy na misji przyczynili się do zatrzymania kilku-
Mi-8 639 od I do VI zmiany dziesięciu przestępców, m.in. terrory-
Mi-8 642 od I do VI zmiany sty zajmującego dziewiątą pozycję
Mi-8 644 od I do VI zmiany na amerykańskiej liście najbardziej
poszukiwanych. Saperzy lubelskiej
Mi-8 655 od I do VI zmiany
brygady pracowali przy rozbrajaniu
Mi-8 645 od VII do X zmiany
niewybuchów i poszukiwali min
Mi-8 622 od VII do IX zmiany
z okresu ostatniej wojny.
Mi-8 641 od VI do X zmiany
Mi-8 648 od X zmiany

WĘDRZYN. Dynamiczne, proste ru-

ARCHIWUM CGWWCW (2)


żą do tego głównie –
chy, a co najważniejsze skuteczne
Bez śmigłowców Mi-8 montowane na bocz-
– to najczęściej pojawiające się opi-
i ich załóg trudno wyobrazić nych belkach – wielo- nie na temat krav-magi. Ponad
sobie większe manewry woj- prowadnicowe wy- 20 żołnierzy 7 Batalionu Strzelców
skowe, od początku misji słu- rzutnie rakiet niekie- Konnych Wielkopolskich
żą też w Iraku. Teraz stoją rowanych. z 17 Wielkopolskiej Brygady
przed nimi kolejne wyzwania Jeśli chodzi o trans- Zmechanizowanej z Wędrzyna dwa
– Czad i Afganistan
port, nie ma dziś razy w tygodniu doskonali umiejętno-
w polskim wojsku więk- ści w zakresie walki w bliskim kon-

NIE MOŻE
szych śmigłowców niż Mi-8 takcie. Podczas zajęć uczą się, jak
i Mi-17. Przy ich użyciu zareagować w przypadku bezpośred-
ALEKSANDER RAWSKI

można wykonywać taktycz- niego zagrożenia, a także ataku


ne desanty powietrzne wojsk i obrony z użyciem noża, karabinka,
aeromobilnych, przerzucać pałki czy saperki. Treningi z Krav
Magi są jednym z elementów przygo-
grupy specjalne, ewakuować
towujących żołnierzy do wyjazdu na
rannych, dowozić na pole w misję w Czadzie.
walki uzupełnienia oraz
używanymi Mi-17 role się niczą. Maszyny z Leźnicy sprzęt, w tym działka ZU-23
odwróciły. Teraz Mi-17 prze- już nie raz wysyłano np. czy motocykle i samochody

SZCZEPAN GŁUSZCZAK
sunięto do pierwszej eskadry. w celu ewakuacji powodzian terenowe. Dodatkowo 1 dlot
Natomiast ewidencyjnie czy dowiezienia im zapasów, może prowadzić działania
w wyposażeniu dywizjonu są jak choćby w czasie sławnej specjalne: rozpoznawać teren
nie 24 helikoptery, ale 27 powodzi w 1997 r. Dodatko- bitwy, wykrywać skażenia
(16 – Mi-8, 11 – Mi-17). wo jedna maszyna cały czas czy stawiać zapory minowe
Nadwyżka sprzętu jest czysto jest dostępna jako SAR. lub zasłony dymne. Taktycz-
teoretyczna, bo misje oraz re- Przede wszystkim jednak ny zasięg działania śmigłow-
monty okresowe czy główne 1 dlot jako jednostka lotnic- ców zależy od masy i rodza-
ŻAGAŃ. 125 litrów krwi ofiarowali
wyłączają z bieżącej eksplo- twa WL przeznaczona jest do ju zabieranego ładunku. Teo-
żołnierze 11 Lubuskiej Dywizji
atacji dużą liczbę maszyn. wsparcia ogniowego, desan- retycznie do każdej maszy- Kawalerii Pancernej
towania i transportu po- ny może wsiąść 24 żołnie- Maksymilianowi, 13-letniemu chłop-
Nie tylko do zadań wietrznego oraz zabezpie- rzy z wyposażeniem, a ma- cu chorującemu na białaczkę limfo-
specjalnych czenia specjalnego Wojsk sa ładunku na podwiesze- blastyczną. W akcji zorganizowanej
Dywizjon może wykony- Lądowych na polu walki. Dy- niach zewnętrznych sięga przez Regionalne Centrum
wać rozmaite zadania. wizjon wykonuje trzy zasad- 2,5–3 t. Wówczas dywizjon Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa
W czasie pokoju prowadzi nicze grupy zadań: ogniowe, zawiezie ich do celu odda- z Zielonej Góry udział wzięło kilkuset
bieżącą działalność szkole- transportowo-desantowe lonego nawet o 400 km. Bo żołnierzy z garnizonów lubuskiej dy-
niową oraz utrzymuje siły i specjalne. W pierwszym bez śmigłowców nie ma wizji: Żagania, Świętoszowa,
i środki do realizacji zadań przypadku może zwalczać przecież ani kawalerii po- Międzyrzecza, Krosna Odrzańskiego,
niemilitarnych, czyli np. śmigłowce oraz lekko opan- wietrznej, ani w ogóle wojsk Sulechowa, Sulęcina. Od początku
w przypadku wystąpienia cerzony sprzęt przeciwnika, aeromobilnych. roku pancerniacy zebrali już 250 li-

trów krwi.
klęski żywiołowej może skie- jego piechotę oraz wspierać Napisz do autora: norbert.
rować na ratunek grupę lot- ogniem własny desant. Słu- baczyk@redakcjawojskowa.pl Oprac. SG

nr 9/2008 Polska Zbrojna 35


SIŁY POWIETRZNE

Śląska tarcza
PIOTR LASKOWSKI

Mimo wielu zmian w strukturach Wojska Polskiego 1 Śląska


Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej niezmiennie pozostaje
ważnym ogniwem w systemie obrony powietrznej kraju.
PIOTR LASKOWSKI

Trzem regionom kraju na skuteczną walkę z atakiem NEWA SC (S-125 NEWA SC). Powstała w wyniku modernizacji S-125 M
– Górnemu Śląskowi, Mało- powietrznym w osłonie prze- Newa produkcji ZSRR. Skrót SC pochodzi od słów „samobieżny – cyfro-
polsce i Wielkopolsce – bez- ciwlotniczej wojsk i obiek- wy”. Jest typowym zestawem średniego zasięgu do obrony obiektów i te-
rytorium kraju. Zestaw może strzelać rakietami, których zasięg wynosi
pieczeństwo zapewnia 1 Ślą- tów ważnych dla bezpieczeń- 20 km, natomiast pułap 18 km. Wyrzutnie rakiet są zamontowane na
ska Brygada Rakietowa stwa państwa. podwoziu gąsienicowym czołgu T-55, a radar na ośmiokołowym podwoziu
Obrony Powietrznej w Byto- Struktura organizacyjna od wyrzutni rakiet Scud. Podczas modernizacji do wersji SC wymieniono
miu. Wchodzi ona w skład brygady jest dostosowana do analogowy system sterowania na nowoczesny, mikroprocesorowy.
wojsk obrony przeciwlotni- współczesnego charakteru
czej w strukturach Sił Po- działań, które zakładają mo- rządkowanych jest dziewięć wypadek kryzysu lub wojny.
wietrznych. Chociaż od po- bilność i interoperacyjność dywizjonów rakietowych Żołnierze brygady muszą
wstania brygady minęło oraz samodzielność w pro- i jeden dowodzenia. W cza- mieć dobrą kondycję fizycz-
56 lat, jej przeznaczenie i za- wadzeniu walki zarówno ca- sie pokoju dowództwo bryga- ną, bowiem przeładowywa-
dania są takie same, a posia- łego związku taktycznego, dy oraz wszystkie jej komór- nie rakiet z samochodów
dane przez nią wyposażenie jak i poszczególnych dywi- ki oraz jednostki szkolą się transportowych na belki wy-
i uzbrojenie pozwalają wciąż zjonów. Brygadzie podpo- i przygotowują do działań na rzutni wymaga sporej siły.
DYWIZJONY BRYGADY

14 DYWIZJON RAKIETOWY OP Newa (1986), Newa SC (2001) Sprzęt: S-125 Newa (1980), Newa SC
Data powstania: 1961 r. 31 DYWIZJON RAKIETOWY OP (1999)
Miejsce bazowania: Woźniki Śląskie (1961), Data powstania: 1963 r. 73 DYWIZJON RAKIETOWY OP
Gliwice (2001) Miejsce bazowania: Czołowo k. Kórnika w Wiel- Data powstania: 1978 r.
Sprzęt: SA-75 Dźwina (1961), S-125M kopolsce (1963), Poznań-Ławica (1999) Miejsce bazowania: Oświęcim (1978)
Newa (1985), Newa SC (2004) Sprzęt: SA-75 Dźwina (1963), S-125 Newa Sprzęt: S-125 Newa (1980), Newa SC (1999)
17 DYWIZJON RAKIETOWY OP (1986), Newa SC (2002) 74 DYWIZJON RAKIETOWY OP
Data powstania: 1962 r. 72 DYWIZJON RAKIETOWY OP Data powstania: 1978 r.
Miejsce bazowania: Libiąż (1962) Data powstania: 1978 r. Miejsce bazowania: Kobiór (1978), Gliwice
Sprzęt: SA-75 Dźwina (1962), S-125M Miejsce bazowania: Oświęcim (1978) (2001)

36 Polska Zbrojna nr 9/2008


DOWÓDCY
1 BROP
Zdaje sobie z tego Płk Bolesław Tatarski (1952–1954), musiała tak prowa-
sprawę dowódca, płk Tadeusz Kempf (1954–1957), dzić szkolenie, aby FLESZ
gen. bryg. Andrzej płk Aleksander Grabowski (1957–1959), mogła w sytuacji
DĘBLIN, OPACTWO. Na placu
Łosiński, medalista płk Jerzy Styran (1959–1968), płk Jerzy kryzysowej przyj- przed pomnikiem Bohaterskim
mistrzostw Polski Szmyrgałło (1968–1971), gen. bryg. Jan mować zadania Lotnikom Dęblińskiej Szkoły
i Wojska Polskiego Łazarczyk (1971–1981), płk Bogdan Miller w ramach współ- Orląt 21 lutego pożegnano
w biegach na orien- (1981–1986), płk Wiesław Kozikowski pracy sojuszniczej mjr. pil. Leszka Ziemskiego.
tację. Dlatego w jed- (1986–1990), płk Wiesław Wolak (1990– nie tylko w kraju. W imieniu społeczności Wyższej
nostkach, które mu –1996), gen. bryg. Stanisław Babiak W 2006 r. została Szkoły Oficerskiej Sił
podlegają, propaguje (1996–2006), gen. bryg. Andrzej podporządkowana bez- Powietrznych tragicznie zmarłe-
uprawianie sportu. Łosiński (2006 – obecnie) pośrednio pod dowódcę go pilota pożegnał komendant-
W dowodzeniu brygady Sił Powietrznych. -rektor gen. bryg. pil. Jan
ważną rolę, obok dowódcy, Rajchel. Po mszy św. w kościele
odgrywa również jego za- WYPOSAŻENIE parafialnym w Opactwie na
miejscowym cmentarzu odbyła
stępca. Zajmujący to stano- łem dywizjonów wyposażo- Pierwsze przeciwlotnicze
się ceremonia ostatniego poże-
wisko płk Waldemar Ząbek nych w zestawy rakietowe zestawy rakietowe typu
gnania. Kierownictwo MON re-
koordynuje działalność naj- S-125 Newa na poligonie SA-75 Dźwina trafiły do jed- prezentował minister Stanisław
ważniejszych pionów funk- w Wicku Morskim podczas nostek ogniowych w 1962 r. Jerzy Komorowski, a SP dowód-
cjonalnych brygady. Taki ćwiczeń „Karat ‘93”. Zarówno Dźwiny, jak i ich ca gen. broni pil. Andrzej Błasik.
podział ról umożliwia spraw- Od początku 2000 r. bryga- zmodernizowaną wersję S-
ne zarządzanie brygadą. da stanęła przed kolejnymi 75 Wołchow, zaczęto od
Wśród wszystkich służb wyzwaniami, których efektem 1980 r. zastępować rakieta-
brygady najbardziej rozbu- było wyposażenie sprzętu bo- mi S-125 Newa. Pomimo KOSZALIN. Msza w intencji tra-
dowany jest sztab, który od- jowego dywizjonów w nowe unowocześnienia i wymiany gicznie zmarłego ppłk. Krzyszto-
powiada za sprawne działa- zestawy rakietowe Newa sprzętu rakietowego uzbro- fa Smołuchy odbyła się 19 lute-
nie dowództwa, czyli zajmu- S-125 SC oraz przygotowanie jenie brygady z biegiem lat go w kościele św. Wojciecha
je się m.in.: przedsięwzię- pięciu dywizjonów do włą- stawało się coraz bardziej w Koszalinie. Mowę pożegnalną
w imieniu ministra obrony naro-
ciami kadrowymi, rozpo- czenia w skład głównych sił przestarzałe. Na początku lat
dowej wygłosił podsekretarz sta-
znawczymi, operacyjnymi, obronnych NATO. Od 1997 r., 90. w 1 BROP było dziewięć
nu w MON Stanisław Jerzy
planowaniem i programowa- jeszcze przed wstąpieniem dywizjonów, z czego trzy Komorowski, a w imieniu do-
niem oraz dowodzeniem Polski do NATO, brygada na- uzbrojone w zestawy rakieto- wódcy SP gen. bryg. Michał
i łącznością. Szef sztabu wiązała współpracę z prze- we Wołchow oraz sześć w ze- Jackiewicz. Brać lotniczą repre-
dysponuje pięcioma wyspe- ciwlotnikami z Niemiec. stawy Newa. Obecnie wszyst- zentował ppłk rez. Jerzy
cjalizowanymi komórkami. Nowe możliwości bojowe kie używają najnowszych, Orzechowski.
Są to sekcje: rozpoznawcza, sprzętu były również powo- zmodernizowanych zestawów
operacyjna, planowania dem zmian w taktyce użycia Newa SC, których rakiety ma-
i programowania, dowodze- dywizjonów oraz innego ją resurs do 2012 r. Na prze-
nia, szkolenia i szkolenia spojrzenia na ich etaty. Nowy łomie lat 1979–1980 do osło- KRAKÓW-ŁAGIEWNIKI.
specjalistycznego. mobilny zestaw przeciwlot- ny bezpośredniej stanowi- W Bazylice Miłosierdzia Bożego
niczy dawał większe możli- ska dowodzenia i dywizjo- w Krakowie-Łagiewnikach
W BRYGADZIE JAK W NATO wości manewrowe, technika nów rakietowych zostały 20 lutego pożegnano tragicznie
zmarłych członków załogi samo-
Od wczesnych lat 90. bry- cyfrowa wyparła poprzednie wprowadzone do uzbrojenia
lotu transportowego CASA
gada nie sprawdza swoich analogowe systemy naprowa- przenośne przeciwlotnicze C-295M: ppłk. Jarosława
umiejętności w prowadzo- dzania, a wszystko to nie wy- zestawy rakietowe Strzała- Haładusa, kpt. Michała
nych od lat 60. strzelaniach magało już tak dużej liczby 2M. Baterie przeciwlotnicze Smyczyńskiego i chor. Janusza
w ZSRR. Ostatnie takie specjalistów do obsługi. dywizjonów rakietowych Adamczyka. – Budowali prestiż
strzelania odbyły się na po- Dostosowywanie struktur używają także armat przeciw- słynącej z wielkich osiągnięć
ligonie w Aszałuku w Ka- brygadowych do nowych lotniczych S-60 i karabinów i profesjonalizmu 13 Eskadry
zachstanie w 1988 r. Następ- wymogów wymusiło rów- PKM-Z.  Lotnictwa Transportowego, gdy
ny praktyczny sprawdzian nież inne spojrzenie na uży- Napisz do autora: nieśli pomoc krakowskiej Klinice
umiejętności żołnierze mie- cie sił i środków w sytu- piotr.laskowski@ Kardiochirurgii, gdy wspomagali
li dopiero w 1993 r. z udzia- acjach zagrożenia. Brygada redakcjawojskowa.pl sojuszników i prezentowali swój
lotniczy kunszt w najdalszych re-
jonach świata. Byli asami na-
Sprzęt: S-125 Newa (1980), Newa SC (1999) Sprzęt: S-125 Newa (1979), Newa SC (2000) szych Sił Powietrznych, żołnierza-
mi wielkiego ducha i serca
75 DYWIZJON RAKIETOWY OP 77 DYWIZJON RAKIETOWY OP
– żegnał lotników na Cmentarzu
Data powstania: 1978 r. Data powstania: 1979 r.
Rakowieckim szef resortu obro-
Miejsce bazowania: Gliwice (1978) Miejsce bazowania: Suchy Las (1978), Trzaskowo
ny Bogdan Klich. W żałobnej ce-
Sprzęt: S-125 Newa (1980), Newa SC (2002) k. Murowanej Gośliny (1990)
remonii uczestniczyli m.in.: rodzi-
76 DYWIZJON RAKIETOWY OP Sprzęt: S-125 Newa (1979), Newa SC (2001)
na, przedstawiciele MON, gene-
Data powstania: 1979 r. 81 DYWIZJON DOWODZENIA OP ralicja i najwyżsi dowódcy,
Miejsce bazowania: Poznań – stanowisko ogniowe Data powstania: 1988 r. z gen. broni pil. Andrzejem
Chomęcice (1979), stanowisko ogniowe Murowa- Miejsce bazowania: Bytom Błasikiem na czele.
na Goślina (2000) Oprac. SG

nr 9/2008 Polska Zbrojna 37


LOGISTYKA

Ostatni
pierwszymi BOGUSŁAW POLITOWSKI

Uczestniczą w każdej misji poza granicami kraju.


Pierwsi zjawiają się w miejscu stacjonowania naszego kontyngentu
i jako ostatni opuszczają ten rejon.
EKSPERT
W trakcie reorganizacji na- Zajmuje się także – we
szych sił zbrojnych w ramach współdziałaniu z 6 RBM
przystosowywania naszego Wrocław, CSNPSP Kielce
wojska do współpracy ze i Siłami Powietrznymi (3 Ba- Płk Jacek
strukturami NATO w 1999 r. za Lotnicza Wrocław-Stra- Mroczek,
powstała 10 Opolska Bryga- chowice, 8 Baza Lotnicza dowódca 10 BLog:
da Logistyczna. Specyfiką Kraków-Balice, 13 Eskadra
oraz charakterem zadań róż- Lotnictwa Transportowego) – W tym roku stoi przed nami kilka bar-
ni się zdecydowanie od in- – dostawami świeżej żywno- dzo ważnych zadań. Najbliższe to udział
nych jednostek wojskowych. ści dla PKW Liban. w misji w Czadzie i jej zabezpieczenie
logistyczne. Z wielu względów będzie to
Mówiąc najogólniej, do jej Żołnierze tej jednostki za-
trudne przedsięwzięcie, przede wszyst-
głównych zadań należy bezpieczali logistycznie mi-
kim z uwagi na klimat i tamtejszą infra-
wsparcie logistyczne wojsk sję humanitarną w Pakista-
strukturę. Drugim dużym zamierze-
operacyjnych na terenie Pol- nie oraz misję w Kongo.
niem będzie zakończenie misji irackiej.
ski oraz zabezpieczenie logi- W ramach tych obowiązków
Wszystko, co znajduje się w tym kraju,
styczne PKW biorących do końca 2007 r. za granica- wymaga rozliczenia się. Część naszego
udział w operacjach poza mi Polski służbę pełniło sprzętu będziemy przekazywali stronie
granicami kraju. 1082 żołnierzy z Opola. irackiej, część będziemy wybrakowy-
10 BLog podlega bezpo- Obecnie przebywa poza kra- wać, a większość przetransportujemy
średnio dowódcy Śląskiego jem ponad 40 logistyków.
PAUL WEITENBERG

do kraju. Dokładne ustalenia i plany tej


Okręgu Wojskowego. Odpo- Mimo dużego zaangażowa- operacji są właśnie przygotowywane.
wiada także za wsparcie logi- nia w zapalnych rejonach Myślę, że rozpoczniemy ją na przełomie
styczne jednostek wojsko- świata brygada nie poniosła maja i czerwca.
wych wydzielonych do sił dotąd żadnych strat.
zdolnych do szybkiego prze- Opolscy logistycy, zabez-
rzutu NATO oraz zabezpie- pieczając PKW poza granica- rzy oraz 38 cywilów. Ponad- operacji transportowych: dro-
czenie logistyczne jednostek mi kraju, zajmują się m.in.: to brygada zajmuje się prze- gowych, lotniczych, morskich
użytych w sytuacjach kryzy- prowadzeniem ewidencji mie- wożeniem zwłok polskich i kolejowych.
sowych na obszarze kraju. nia kontyngentów, ewakuacją żołnierzy poległych poza gra- W dziedzinie transportu
techniczną, organizacją trans- nicami kraju. specjaliści z opolskiej bry-
ZADANIA portów zaopatrzenia, proce- gady mają największe w ar-
W ramach zadań krajo- durami przetargowymi, in- TRANSPORT mii doświadczenie. Poznali
wych brygada jest oddziałem wentaryzacją całego mienia Jak mówi szef sekcji trans- wszelkie przepisy międzyna-
gospodarczym dla ponad kontyngentów, organizują też portowej brygady mjr Woj- rodowe dotyczące przemiesz-
dwudziestu jednostek i in- transport dla specjalistów róż- ciech Grzybowski, zadania czania ładunków różnymi
stytucji wojskowych. Tak jak nych dziedzin do PKW. logistyczne to przede wszyst- środkami. Do perfekcji opa-
inne jednostki szkoli się, Służba zdrowia brygady kim transport materiałów nowali wypełnianie sprzętem
utrzymuje gotowość bojową utrzymuje w kraju, w całodo- oraz uzbrojenia i sprzętu ładowni statków i samolotów,
i mobilizacyjną. W zakresie bowej gotowości do użycia, wojskowego. W 2007 r. po- wzbudzając często podziw
zabezpieczenia logistyczne- dwa lotnicze zespoły medycz- jazdy z 10 Opolskiej Bryga- cywilnych fachowców. Re-
go PKW jest oddziałem go- ne. Od momentu otrzymania dy Logistycznej przejechały kordu opolskich logistyków
spodarczym dla czterech sygnału do ewakuacji mają 1 550 503 km, przewożąc w całkowitym załadowaniu
polskich kontyngentów: cztery godziny na stawienie 3 599 400 kg towarów o war- samolotu Rusłan – ponad
PKW Irak, PKW Afganistan się w pełnej gotowości na lot- tości 161 499 349 dolarów. 84 tony towarów w ciągu
ISAF, PKW KFOR w Koso- nisku. Dotychczas ewaku- W tym czasie przeprowadzo- 22 minut. – nikt w kraju jesz-
wie i PKW EUFOR w Repu- owano do kraju z rejonów sta- no w rejonie naszych zagra- cze nie pobił, i chyba długo
blice Bośni i Hercegowiny. cjonowania PKW 80 żołnie- nicznych kontyngentów 113 mu się to nie uda.

38 Polska Zbrojna nr 9/2008


WYRÓŻNIENIA
W 2006 r. za szczególne
osiągnięcia w misjach
pokojowych organizacji mię-
dzynarodowych minister
obrony narodowej wyróżnił
brygadę ,,Znakiem
Honorowym Sił Zbrojnych
RP’’. W roku 2007 wysunię-
Dewizą transportowców wykształconych logistyków. brakami kadrowymi naj- ta grupa wsparcia logistycz-
brygady logistycznej jest to, Wojsko ciągle szkoli zbyt ma- ważniejszym jest potrzeba nego 10 Brygady została
aby żołnierze polskich kon- ło oficerów o specjalnościach szeroko rozumianej infor- wyróżniona przez dowódcę
tyngentów dostawali zawsze i kierunkach logistycznych. matyzacji procesów logi- Wojsk Lądowych tytułem ho-
norowym ,,Wzorowy
wszystko na czas i w niena- Do wypełnienia jest także stycznych. W planach bry-
Pododdział Wojsk
ruszonym stanie. Każdy spora luka w korpusie sze- gady jest także stworzenie Lądowych”. 15 sierpnia
transport nazywany jest regowych zawodowych. dużego, profesjonalnego, 2007 r. prezydent RP Lech
więc operacją. Każda ope- W brygadzie mile widziani nowoczesnego magazynu Kaczyński wyróżnił
racja ma swój kryptonim będą także lekarze oraz do- wielobranżowego, co znacz- 10 Opolską Brygadę
i od początku do końca jest świadczeni kierowcy. nie ułatwiłoby przechowy- Logistyczną Flagą
uważnie monitorowana. Jak zapewnia dowódca bry- wanie i wydawanie wszyst- Rzeczypospolitej Polskiej.
Pierwszy taki transport od- gady płk Jacek Mroczek, kiego, co jest niezbędne
był się koleją w 1999 r. do wszyscy chętni mogą liczyć w rejonie danej misji. Takie
Macedonii. Od tamtej po- tutaj na atrakcyjną służbę nowoczesne centrum logi-
ry transportowcy przetarli w zespole bardzo dobrych styczne wymaga sporych
R. SIEMASZKO

wiele szlaków na kilku specjalistów, częste wyjazdy nakładów finansowych, jed-


kontynentach. zagraniczne oraz satysfakcję nak jest to inwestycja pilna
z wykonywania bardzo waż- i niezbędna. 
PROBLEMY I PLANY nych zadań. W zakresie zabezpieczenia logi-
Mimo że brygada jest uza- Opolska jednostka, jak Napisz do autora: stycznego PKW 10 BLog jest od-
działem gospodarczym dla czte-
wodowiona prawie w 80 pro- wiele innych, boryka się boguslaw.politowski@
rech polskich kontyngentów
centach, są w niej wakaty dla także z problemami. Poza redakcjawojskowa.pl

nr 9/2008 Polska Zbrojna 39


Bralczyk Bauman Tazbir Pazdjerski-
„Oblicza wojny” to cykl, w którym
-Pavlovic
pragniemy pokazać naszym
Czytelnikom, jak na wojsko, konflikty
i kwestie bezpieczeństwa patrzą
językoznawcy, socjolodzy,
pisarze lub historycy.
Prof. Zbigniew Lew-Starowicz

Do 1971 r. pracował Pan w jednostce minujący w łóżku, a wszyscy, którzy są


wojskowej w Siedlcach. Czy zdarza podporządkowani, byliby podporządko-
się, że zwracają się do Pana ze swo- wani w łóżku. A tak nie jest.
imi problemami seksualnymi również
żołnierze? W polskim wojsku przybywa kobiet...
– Wśród moich pacjentów miewam – To jest wciąż tylko jeden procent.
i żołnierzy. Są kraje, gdzie jest ich znacznie więcej.
Obecność kobiet w armii bardziej wpły-
Czy zna Pan badania dotyczące sek- wa na ich psychikę niż psychikę pozo-
sualności w polskiej armii? stałych żołnierzy. Te kobiety muszą być
– Wojsko wielkich badań nie robi. By- bardzo odporne na zachowania męskie.
łem recenzentem prac doktorskich na Mogą być obiektem specjalnego zain-
dawnym WAM-ie w Łodzi, tam czasa- teresowania, żartów. Muszą być silniej-
mi z takimi badaniami miałem do czy- sze od mężczyzn. Wiadomo przecież,
nienia. Znam natomiast badania poświę- że standard zachowań skoszarowanych
cone kobietom w mundurach, ale to mężczyzn to nie jest Wersal. Ogólnie
przykład z zagranicy. W Polsce przepro- rzecz biorąc, tam, gdzie są duże grupy
wadzono badania dotyczące męskości mężczyzn, tam jest większe natężenie
i kobiecości słuchaczy i słuchaczek Aka- erotyzmu. Wobec tego kobiety będą po-
demii Marynarki Wojennej w Gdyni. strzegane bardziej jako obiekt.

Jakie były wyniki tych badań? Kobieta musi więc wyrobić sobie au-
– Łatwe do przewidzenia – że dużo torytet. Wtedy będzie postrzegana
jest „męskich kobiet”. Nie chodzi tu mniej jako „obiekt”, a bardziej jako

Nie fantazjuj
rzecz jasna o męską budowę ciała, żołnierz.

a o męskie cechy psychiczne. Jest zu- – Nie roztkliwiałbym się specjalnie nad Czy wyjazdy na misje mogą stanowić
pełnie zrozumiałe, że w pewnych typach losem kobiet w armii. Jeżeli ktoś idzie zagrożenie dla związków żołnierzy?
służb kobiety mają więcej psychicznych do tak specyficznej pracy, wie, co go – Jeśli żołnierz wraca z pourazowym
cech męskich niż przeciętnie. w niej czeka i nie powinien się później zespołem stresowym czy różnymi napię-
dziwić. Jeżeli kobieta wybiera się do ciami, to może to wpłynąć na jego zwią-
Czy istnieje zależność między męski- służb mundurowych, wie, że będzie zek, może nawet doprowadzić do jego roz-
mi cechami psychicznymi a życiem przebywała głównie w środowisku mę- padu. Rozpady związków spowodowane
seksualnym? skim i powinna się nastawić na to, co ją służbą to nic nowego. Zawsze było tak, że
– Nie, nie ma takiego przełożenia. Ce- może spotkać. Poza tym, nie przesadzaj- przy żołnierzach służby zasadniczej zo-
chy męskie i kobiece nie przekładają się my w podkreślaniu zagrożeń. Przeby- stawało niewiele dziewcząt. Owszem,
na życie intymne. Pod tym względem wanie w otoczeniu prawie samych męż- jeszcze na pierwszą i drugą przepustkę
ludzie częściej kierują się standardami czyzn nie sprawi, że kobieta będzie mia- przyjeżdżały, były kwiaty i płacze. Ale
obyczajowymi i kulturowymi niż cecha- ła kłopoty w kontaktach seksualnych po- później już nie. Przyczyna jest prosta: ona
mi osobowościowymi. Inaczej wszyscy za jednostką. Ważne jest to, co ją łączy chce iść z kimś do kina lub potańczyć,
ludzie dominujący w życiu byliby do- z partnerem. a on jest gdzieś tam i prędko nie wróci.

40 Polska Zbrojna nr 9/2008


OBLICZA WOJNY

W armii wszystko jest jak na Czy jakaś rewolucja, jeśli chodzi


dłoni, żołnierze mieliby kło- o seks w wojsku, jest nam potrzebna?
pot z ukryciem swoich kontak- – Pan mnie próbuje cały czas namówić
tów homoseksualnych. na przedstawienie światłego, otwartego po-
dejścia do seksu, ale to jest utopia. Może-
Żołnierze są skoszarowani, my co najwyżej napisać o tym książkę.
oddaleni od dziewczyn, ro-
dzin, dużo myślą o seksie. Jak Profesorze, Pan jest pesymistą.
im pomóc? – Jak mogę nim nie być, jeżeli z edu-
– Najlepiej, gdyby nie fantazjo- kacją seksualną w szkołach przez pół
wali ani nie wyobrażali sobie, co wieku nie udało się nic zrobić? Jeżeli
robią ich dziewczyny. Wyobraź- problem edukacji seksualnej w Polsce
nia to najgorsza rzecz w takich jest praktycznie nie do rozwiązania, to
warunkach. W wojsku bardzo pan chce w wojsku robić rewolucję?
często wszystkie stereotypy doty-
czące płci są mocno wyrażane.
Niech pan sobie wyobrazi, jak się
mogą czuć chłopcy, młodzi męż- Ogólnie rzecz biorąc,
czyźni, którzy mają swoje dziew-
czyny czy nawet żony, kiedy oto-
tam, gdzie są duże
czenie bombarduje ich stereotypa- grupy mężczyzn, tam
mi – że każda kobieta chce jedne- jest większe natężenie
go, że każda leci na kasę itd. To jest
podważanie więzi, zaufania. erotyzmu. Wobec
tego kobiety będą
A czy zasadne według Pana było- postrzegane bardziej
by wprowadzenie rozwiązań po-
dobnych do tych, które funkcjonu- jako obiekt.
ją w więzieniach? Chodzi o to, że-
by dziewczyny mogły przyjeżdżać
do jednostek i spotykać się w nich
z żołnierzami, żeby para nie musia- Jeżeli miałoby to na celu dobro żoł-
ła szukać hotelu itd. nierzy, to tak.
– Sądzę, że to jest nierealne. Niech – Edukacja seksualna miałaby świet-
pan zwróci uwagę, że w zakładach ny wpływ na przyszłość młodzieży.
ŃSKI

karnych to dotyczy więźniów, którzy


JAKUB CZERMI

mają żony. A wśród żołnierzy, jaki Czy więc edukacja seksualna powin-

ujcie
odsetek ma żony? Dla tych, którzy na być przedmiotem w liceach i na
mają żony oczywiście, wojsko powin- uczelniach wojskowych?
no stworzyć jakiś minihotelik, gdzie – Ja, zgodnie ze stanowiskiem Świa-
by się mogli spotykać. No ale więk- towej Organizacji Zdrowia, uważam, że
szość, jeśli mówimy o żołnierzach, to edukacja seksualna powinna być prowa-
nie są ludzie żonaci. A co ma zrobić dzona od przedszkola. 
szeregowy z dziewczyną, ale nie z żo- Rozmawiał Jakub Czermiński
ną? Przecież jemu wojsko nie zapew-
ni pokoju w hoteliku wojskowym czy
garnizonowym. Oczywiście, gdyby Prof. Zbigniew
był taki hotelik garnizonowy, w któ- Lew-Starowicz
Ona czuje się samotna i związek nie wy- rym żołnierze mogliby spotykać się
trzymuje tej próby. To bardzo znany mo-
tyw. I nie jest to specyfika wojska. To sa-
ze swoimi żonami czy sympatiami w
czasie przepustki, byłoby to bardzo cy- P sychiatra i psychoterapeuta, ekspert
z zakresu seksuologii. Ukończył Wy-
dział Lekarski Wojskowej Akademii Me-
mo dotyczy ludzi wyjeżdżających do pra- wilizowane.
dycznej w Łodzi. Od 1995 r. jest profeso-
cy w Irlandii czy Anglii. Gdy jedno wy-
rem nadzwyczajnym Akademii Wychowa-
jeżdża, a drugie zostaje w kraju – związ- W czasie przepustek szeregowi ma-
nia Fizycznego w Warszawie. Wykłada
ki się rozpadają. Wszędzie, gdzie jest ją szansę na kontakty z kobietami po-
na AWF oraz w Wyższej Szkole Finan-
rozdzielenie w czasie i długa nieobec- za jednostką. Może należałoby stwo-
sów i Zarządzania. Prezes Polskiego To-
ność, powstaje duże ryzyko rozpadu rzyć możliwości odwiedzin kobiet na
warzystwa Seksuologicznego. Biegły są-
związku. miejscu?
dowy. Konsultant krajowy w dziedzinie
– Ale jaki dowódca pójdzie na taki
seksuologii. Autor wielu prac z zakresu
A czy zdarzają się przypadki homo- rozgardiasz, tłum kobiet przewijających
seksuologii, opublikował m.in. „Słownik
seksualizmu wśród żołnierzy? się po jednostce? Jak to można zorga-
seksuologiczny”, „Seks dla każdego”
– Nie. Możemy mówić o homoseksu- nizować? Poza tym to byłaby duża re-
i „Encyklopedię erotyki”.
alizmie ukrytym, ale nie w wojsku. wolucja obyczajowa.

nr 9/2008 Polska Zbrojna 41


WOJSKO PRAWO
– Mówię ci, będziemy zarabiać dużo więcej. To
pewne. Widziałem pismo. Prezydent podpisał
– tak dyskutowali dwaj kapitanowie
o podwyżkach, które w przyszłym roku mają
wzbogacić wszystkich żołnierzy.
PAULINA GLIŃSKA , ARTUR GOŁAWSKI

ILE JEST
WARTA
PLOTKA
O tegorocznych podwyżkach wynagro-
dzeń żołnierze już nie mówią, bo lada
dzień wpłyną na konto, za to coraz więk-
sze emocje wzbudzają wśród nich „pod-
pisane przez prezydenta” podwyżki na ko-
lejny rok. z dużymi kwalifikacjami. A jak
Podwyżki to temat niewyczerpany i in- im damy podwyżkę, to czy kapral
teresujący wszystkich. Można się z nich czasem nie zarobi od nich mniej? Za-
tylko cieszyć. Tym bardziej że według kal- tem podwyżka będzie, nie wiadomo jak
kulacji jednego z żołnierzy, mają być one wielka, ale będzie. I to w całej armii...
tak duże, jak nigdy dotąd – w jego przy- Na tegoroczne podwyżki uposażeń po-
padku prawie 2000 zł brutto. Żołnierz, nie szło ok. 400 mln z budżetu, który zwiększył
dowierzając, postanowił to zweryfikować. się ok. 1,1 mld w stosunku do środków, ja-
Kolega mówi mu: – To plotki. Już tego- kimi dysponował MON w 2007 r. Jaki bę-
roczne podwyżki dano nam z wielkim wy- jasna. Należy się cieszyć z tego, co ma- dzie przyrost w roku następnym? Można je-
siłkiem. Nie licz na więcej. my (choć jeszcze nie mamy) i nie zawra- dynie prognozować. Prezydent wydał już
A że podobno w każdej plotce jest odro- cać sobie głowy krążącym kwitem. rozporządzenie przesądzające o podwyż-
bina prawdy, zainteresowany żołnierz po- Wszyscy są zgodni co do jednego – je- kach na najbliższe lata. Jednak w środowi-
pytał innych. Porozmawiał także z kolegą, śli decydenci poważnie myślą o zawodo- sku mówi się, że proponowana siatka płac
który „wciąż goni za nowinkami w tym te- wej armii, podwyżki muszą być. – Nie nie będzie osiągalna, bo koszt jej wprowa-
macie”, i ten potwierdził istnienie pisma znajdą tysięcy chętnych za 1800 zł mie- dzenia to dodatkowe 3 mld zł. Tego budżet
o podwyżkach. Kolejny również pismo wi- sięcznie. Starszy szeregowy powinien za- MON nie wytrzyma, chyba że wzrośnie do
dział. Od razu jednak zamknął temat, rabiać co najmniej 125–130 proc. śred- 2 proc. PKB roku planistycznego.
stwierdzając, że to tylko propozycje. Inny, niej krajowej. W innym wypadku marze-
zapoznawszy się dokładnie z proponowa- nia o zawodowej armii pozostaną w sfe- Kalkulacje realistów
ną siatką uposażeń, wytłumaczył koledze, rze fikcji – mówi któryś z żołnierzy. Ktoś Postanowiliśmy policzyć, na jakie
że to wabik, nowa metoda na zatrzymanie inny dodaje: – Przy obecnym wynagro- – oczywiście w dużym przybliżeniu – pod-
kadry odchodzącej z wojska. Następny dzeniu szeregowego za niespełna dwa la- wyżki mogą liczyć żołnierze w 2009 r.
w „łańcuszku” mundurowych także pismo ta ściągniemy do wojska kilkadziesiąt ty- W kalkulacjach wydatków osobowych nie
widział, ale zaleca dystans: – Sprawa jest sięcy szeregowych zawodowych, często ma mowy o automatyzmie. Niezmienne

42 Polska Zbrojna nr 9/2007


| | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | | |

ARYTMETYKA PORTFELA
P rodukt krajowy brutto
Polski ma wzrosnąć
w tym roku o 5–5,5 proc.
wydatków osobowych został-
by utrzymany w budżecie ko-
lejnego roku, do rozdyspono-
wistów (średniorocznie), zaś
pracować dla resortu
ok. 52,5 tys. cywilów. Ich
O tyle samo wzrosnąć powi- wania na ludzi byłoby o 315 wszystkich należy uwzględnić
nien przyszłoroczny budżet mln zł więcej, tj. 6,6 mld zł. – w różnym stopniu – przy
MON – z 22,450 mld zł do I te pieniądze zostaną podzie- podwyżkach. A więc 515 mln
23,573 mld zł (kwoty nie lone między żołnierzy i pra- zł dla 182 tys. ludzi. Dla porów-
obejmują programu sa- cowników. Natomiast nania: w tym roku wydatki oso-
molotowego – F-16). uwzględnienie rosnącego do bowe są o 818 mln zł większe
W 2008 r. resort 2,6 prezydenckiego mnożnika niż w roku 2007, kiedy służyło
obrony przeznaczy kwoty bazowej oznacza dodat- więcej żołnierzy z poboru.
na wydatki osobo- kowe 200 mln zł, ale już tylko Uwaga: politycy mogą
we – uposażenia dla żołnierzy. W przyszłym ro- zwiększyć limit wydatków
żołnierskie i pensje ku służbę czynną powinno peł- osobowych i podzielić je we-
pracownicze wraz nić nieco ponad 90 tys. zawo- dług zmodyfikowanej meto-
z pochodnymi – 6,285 dowców i nadterminowych dy. Dlatego naszej kalkulacji
GRAFIKA: MARCIN DMOWSKI

mld zł, tj. około 28 proc. bu- oraz 38 tys. żołnierzy służby nie wolno traktować jako
dżetu. Jeśli analogiczny udział zasadniczej plus 1800 rezer- obietnicy. (ag)
Ustalając wielokrotność kwoty bazowej, prezydent jest obowiązany uwzględnić: prestiż zawodu
żołnierza zawodowego, przyjęte przez państwo zobowiązanie zapewnienia żołnierzom zawodo-
wym godnych warunków życia, umożliwiających oddanie się służbie narodowi i ojczyźnie, oraz
odpowiednią rekompensatę za trud, ograniczenia i wyrzeczenia związane z pełnieniem zawodo-
wej służby wojskowej.

nych, tym więcej oszczędzanych złotówek majątkowych i o 48 mln zł wydatków


można umieścić w różnych należnościach bieżących.
wypłacanych żołnierzom. Kilka tych para- Skoro zatem od 2009 r. wskaźnik ma
metrów pozostaje dziś niewiadomą, dlate- wzrosnąć o 0,12 punktu (do 2,6), to budże-
go możemy mówić o spekulacjach czy towcy będą musieli znaleźć na podwyżkę
przybliżonych prognozach. wydatków osobowych dwa razy więcej pie-
Jeśli utrzymany zostanie mechanizm ob- niędzy niż na podwyżkę spowodowaną pre-
liczania budżetu MON (1,95 proc. plano- zydenckim rozporządzeniem minionej je-
wanego PKB roku minionego), resortowej sieni. Przyjmijmy, że będzie to 200 mln zł.
jest tylko to, że kasie przybędzie znów ok. 1,1 mld zł. Przy założeniu, że służbę czynną pełnić bę-
fundusz płacowo-upo- Z całej sumy wydatki majątkowe muszą dzie 90 tys. żołnierzy zawodowych i nad-
sażeniowy pozostaje „za- pochłonąć – stosownie do ustaleń ustawo- terminowych oraz że kontynuowany bę-
hibernowany” w trakcie ro- wych – minimum 20 proc. (w roku bieżą- dzie dotychczasowy system podwyższania
ku: nie zmniejsza się ani nie zwiększa. Fakt cym jest to 21,6 proc.). Czyli do rozdy- uposażeń, na kontach wojskowych pojawi
podwyżek – waloryzacji pensji w sferze sponowania zostanie maksymalnie się średnio od 100 zł do 200 zł więcej niż
budżetowej – zapisuje się w ustawie budże- 870 mln zł. Tę kwotę budżetowcy muszą w tym roku, w zależności od rangi zajmo-
towej w postaci kwoty bazowej. Podobnie podzielić na wydatki bieżące ujmowane wanego przez nich stanowiska. Faktyczne
definiuje się limit zatrudnienia żołnierzy. w centralnych planach rzeczowych (m.in. podwyżki będą nieco większe, bo nasze
Dla mundurowych ważny jest mnożnik, de- na zabezpieczenie logistyczne polskich uproszczone obliczenia nie uwzględniają
finiowany przez prezydenta. Wreszcie osta- kontyngentów wojskowych, odtworzenie sygnalizowanych wcześniej dwóch istot-
teczne kwoty funduszu uposażeń i świad- zapasów środków bojowych i amunicji nych kwestii: waloryzacji kwoty bazowej
czeń pochodnych (dodatków, nagród, za- oraz remonty uzbrojenia i sprzętu, a tak- (co najmniej o wskaźnik inflacji) oraz ko-
pomóg itp.) zależą od liczby wakatów. Im że wydatki osobowe (emerytury, renty, nieczności finansowego dowartościowania
więcej stanowisk pozostaje nieobsadzo- uposażenia, płace pracowników wojska). przez kierownictwo MON kadry w związ-
ku z koncepcją uzawodowienia sił zbroj-
Nadzieje na miarę budżetu nych. Te dwa czynniki znajdą odbicie w ta-
Czynniki przesądzające o sumie pie-
niędzy przeznaczanych w budżecie Załóżmy, że mechanizm proporcjonal- beli uposażeń, której projekt ujrzy światło
MON na uposażenia żołnierzy: ności ustalania podziału wydatków zosta- dzienne po wakacjach. Wtedy będzie moż-
nie utrzymany. Wiemy, że podwyższenie na porównać nasze kalkulacje-spekulacje
– limit zatrudnienia żołnierzy (określany
przez prezydenta w listopadzie 2007 r. z fachowymi przymiarkami departamen-
w ustawie budżetowej),
wskaźnika wielokrotności kwoty bazo- tów kadr i budżetowego. Nadzieje na ty-
– faktyczna liczba żołnierzy w służbie
wej uposażeń żołnierzy o 0,06 punktu do siączłotowe podwyżki uposażeń wydają się
czynnej,
poziomu przewidzianego dla policji, czy- jednak złudne. To raczej przejaw myślenia
– kwota bazowa (określana w ustawie
li z 2,42 do 2,48, wymagało przesunię- życzeniowego niż realnych możliwości bu-
budżetowej na dany rok),
cia w projekcie tegorocznego budżetu dżetu naszego resortu. 
– wielokrotność kwoty bazowej (określa-
100 mln zł do funduszu uposażeń. Pie- Napisz do autorów:
na przez prezydenta w drodze rozpo-
niądze te wygospodarowano poprzez artur.golawski@redakcjawojskowa.pl,
rządzenia).
zmniejszenie o 52 mln zł wydatków paulina.glinska@redakcjawojskowa.pl

nr 9/2008 Polska Zbrojna 43


AAAAAAAPORADY
PRAWO AAAAAAAA
„Za zasługi dla

Masz problem? obronności kraju”


§ Kto nadaje medal „Za zasługi
dla obronności kraju” rodzi-
com, których co najmniej trzech
synów odbyło służbę wojskową?
Jestem żołnierzem zawodowym
od ponad 27 lat, a moi dwaj bra-
cia odbyli 2-letnią zasadniczą
służbę wojskową w latach 80. Jak
do tej pory, nikt nie pomyślał
o moich rodzicach.

Z godnie z przepisem par. 2


rozporządzenia ministra
obrony narodowej z 19 kwietnia
sokiego uznania rodzicom, któ-
rzy wychowali wiele dzieci na
wzorowych i ofiarnych żołnierzy,
srebrny medal „Za zasługi dla
obronności kraju”.
Stosownie do par. 3 ust. 1 pkt 5
1991 r. w sprawie zasad i trybu może być nadany medal „Za za- wspomnianego rozporządzenia
nadawania medalu „Za zasługi sługi dla obronności kraju”. wnioski o nadanie omawianego
dla obronności kraju” oraz wzo- Pkt 2 powyższego przepisu sta- medalu w stosunku do tych osób
ru odznaki tego medalu i sposo- nowi, że rodzicom, których troje przedstawiają ministrowi obrony
bu jego noszenia (Dziennik lub czworo dzieci pełni lub peł- narodowej dowódcy okręgów
Ustaw z 1991 r. nr 39, niło nienagannie czynną służbę wojskowych, na których terenie
poz. 170), w celu okazania wy- wojskową, może być nadany te osoby zamieszkują.

Podróż służbowa rozporządzenia ministra pracy

§
i polityki społecznej z 19 grud-
Jestem żołnierzem zawodowym. W 2007 r. uległem wypadkowi
nia 2002 r. w sprawie wysoko-
w pracy, złamałem nogę, i w związku z tym przebywałem na zwol-
ści oraz warunków ustalania
nieniu lekarskim. Po zakończeniu leczenia, na podstawie pisma sze-
fa WSzW Bydgoszcz, dowódca mojej jednostki skierował mnie na ko- należności przysługujących
misję ds. orzecznictwa celem ustalenia uszczerbku na zdrowiu. pracownikowi zatrudnionemu
W związku z tym, że siedziba komisji znajduje się w Bydgoszczy, otrzy- w państwowej lub samorządo-
małem polecenie wyjazdu służbowego. Podróż zajęła mi 9 godz. wej jednostce sfery budżetowej
i 15 minut. Czy w związku z tym oprócz kosztów przejazdu powinie- z tytułu podróży służbowej na
nem otrzymać dietę proporcjonalną do czasu przebywania w podró- obszarze kraju (Dziennik Ustaw
ży służbowej? z 2002 r. nr 236, poz. 1990,
z 2004 r. nr 271, poz. 2686,

Z agadnienie wysokości
i trybu przyznawania na-
leżności za podróże służbowe
Zgodnie z jego par. 14 ust. 2
pkt 1, jeżeli krajowa podróż
służbowa trwa nie dłużej niż
z 2005 r. nr 186, poz. 1554
i z 2006 r. nr 227, poz. 1661)
– par. 14 ust. 1.
żołnierzom zawodowym regu- dobę i wynosi: Obecnie wynosi ona 23 zł za
lują przepisy rozporządzenia a) mniej niż osiem godzin dobę podróży (par. 4 ust. 1).
ministra obrony narodowej – dieta nie przysługuje, Jeżeli chodzi o czas krajowej
z 28 maja 2004 r. w sprawie b) od ośmiu do dwunastu go- podróży służbowej określony
należności żołnierzy zawodo- dzin – przysługuje połowa diety, w poleceniu wyjazdu służbowe-
wych za przeniesienia i podró- c) ponad dwanaście godzin go, to obejmuje on czas pomię-
że służbowe (Dziennik – przysługuje dieta w pełnej dzy wyjazdem ze stałego
Ustaw z 2004 r. nr 140, wysokości. miejsca pełnienia służby
poz. 1487 i z 2007 r. nr 192, Kwotę diety ustala się w wyso- i powrotem do tego miejsca
poz. 1389). kości określonej w przepisach (par. 12 ust. 3).

44 Polska Zbrojna nr 9/2008


| | | | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO

nr 9/2008 Polska Zbrojna 45


PO SŁUŻBIE
K S I Ą Ż K A

Nowocześni terroryści
Rozwój technologiczny oraz dynamiczne procesy
globalizacyjne sprawiły, że zaawansowane techniki
działania są już dostępne nie tylko siłom zbrojnym.
Dziś wykorzystują je także terroryści.

J acek Adamski dokonał rzeczy, której nikt


przed nim się nie podjął. Dokładnie
przeanalizował dawną i obecną działal-
ność terrorystów pod względem wykorzysty-
wania najnowszych zdobyczy technologii.
przedstawiają ewolucję wiedzy i umiejętności
terrorystów. Lektura uzmysławia, jak trudno
będzie się przed nimi skutecznie bronić.
Książka ma charakter naukowy. Obfituje
w przypisy i odsyłacze, zawiera zestawienia
Autor szczegółowo przedstawia spektrum danych niedostępne gdzie indziej. To praw-
środków wykorzystywanych w działalności dziwe kompendium wiedzy na temat środ- PLUS MINUS
terrorystycznej – od środków konwencjonal- ków walki wykorzystywanych przez współcze-
nych, przez terroryzm chemiczny i biologiczny, snych terrorystów. Wszystkie rodzaje terrory- Imponująca praca badawcza,
aż po terroryzm jądrowy. „Nowe technolo- zmów zostały udokumentowane wieloma rzeczowa analiza zagadnie-
gie…” zawierają także interesującą analizę przykładami, a wszystko jest oparte na fak- nia, głęboka znajomość pro-
wykorzystywania systemów komputerowych tach. Przykładów jest tak wiele, a opisy tak blemu, bibliografia
i informatycznych do prowadzenia działalno- szczegółowe, że część z nich lepiej byłoby – wszechstronność i profe-
ści propagandowej, rekrutacji zwolenników, umieścić w tabelach. Co prawda jest ich sjonalizm.
zdobywania środków finansowych i prowa- w książce Adamskiego ponad 20, ale biorąc
dzenia wojny informacyjnej. Autor nie ograni- pod uwagę ogrom zgromadzonego materiału Gdyby tak było więcej tabel…
cza się jedynie do opisu stanu obecnego, – to za mało.
wskazuje także prawdopodobne kierunki roz- Miejscami monotonny sposób przedstawie- Jacek Adamski, „Nowe technologie w służ-
woju terroryzmu. Upraszczając zagadnienie, nia danych to w zasadzie jedyna wada książ- bie terrorystów”, Wydawnictwo TRIO,
można stwierdzić, że terroryści wyciągają ki Adamskiego. „Nowe technologie…” to Warszawa 2007
wnioski z porażek, a metody przez nich stoso- efekt pasji poznawczej autora. Jeżeli czytelnik
wane są coraz bardziej wyrafinowane. O ile chce poznać środki stosowane przez terrory- przydatne dla eksperta. Warto przeczytać,
do niedawna ograniczali się prawie wyłącznie stów, to dzieło Adamskiego jest najlepszym szczególnie dziś, gdy zagrożenie terrorystycz-
do środków konwencjonalnych, o tyle dziś za- opracowaniem dostępnym w języku polskim. ne jest większe niż kiedykolwiek w historii.
grożenie atakami chemicznymi czy biologicz- Napisane na tyle przystępnie, by być zrozu- Jak pisał Sun Tzu, aby zniszczyć wroga, trze-
nymi staje się realne. „Nowe technologie…” miałym dla laika, i na tyle fachowo, że będzie ba go najpierw poznać. (czer)

I N T E R N E T I N T E R N E T

guns.com.pl GETTHEMESSAGE.NET
Royal Navy próbuje dotrzeć do młodego pokolenia.
jąc ilustrowane testy kilkudzie-
sięciu modeli wyprodukowa- Przekaz jest jasny i czytelny – marynarka to nowoczesny
nych przez najlepszych na sprzęt i przygoda dla prawdziwych mężczyzn.
świecie. Po tej lekturze nawet
laik będzie umiał dobrać od-
powiedni sprzęt. Dla miłośni- D owodzi tego slogan reklamo-
wy – „Life without limits” (Ży-
cie na całego), ale i opisywana
wietrzu, na lądzie lub pod wodą
spieszą do odbiorcy, by przekazać
mu „ważną wiadomość”. Sceny
ków wiatrówek przygotowano

R ozbudowany serwis po-


święcony nożom i strzelec-
twu. Autor od wielu lat „siedzi”
poradniki celnego strzelania
oraz przegląd konkurencji
strzeleckich. Jeżeli ktoś ma
strona. Get the message to nie na-
chalna promocja, ale inteligentny
chwyt wizerunkowy. Internauta ma
nakręcone są z pierwszej perspek-
tywy, dźwięk jest bez zarzutu, sło-
wem – pełen profesjonalizm. Me-
w temacie – w dziedzinie noży ochotę na wiatrówkę niedo- możliwość przesłania dowolnej toda promocji z pewnością sku-
jest najbardziej znanym i sza- stępną w Polsce, osobny po- krótkiej (maks. 110 znaków) wia- teczniejsza od dawnych plakatów
nowanym ekspertem w pol- radnik pomoże mu przebrnąć domości tekstowej na wskazane propagandowych. Warto zobaczyć
skiej sieci. Jego wiedza jest przez skomplikowaną proce- przez siebie adresy e-mail. Istota i wziąć przykład. (jk)
imponująca. Na guns.com.pl durę indywidualnego importu. pomysłu polega na tym, w jaki spo-
znajdziemy opisy wszystkiego, Witryna guns.com.pl jest regu-
sób wiadomość jest dostarczana.
czego nożownik i strzelec mo- larnie aktualizowana, a w sieci
Do wyboru jest pięć sekwencji wi-
gą potrzebować. Jak wybrać istnieje od dziesięciu lat. Po-
nóż? Który model spełnia swo- pularność adresu to najlepszy deo ukazujących elitę Royal Navy.
ją rolę, a który szybko się nisz- gwarant zawartych w serwisie Fabuła jest we wszystkich sytu-
czy? Dowiemy się tego, czyta- informacji. Polecamy! (jk) acjach podobna – żołnierze w po-

46 Polska Zbrojna nr 9/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |
K S I Ą Ż K A G R A

Odkrywanie tabu Chleb i igrzyska


Myśl o konsumowaniu przedstawicieli własnego
gatunku napawa większość cywilizowanych ludzi
wstrętem. Jednak historia ludzkości
to także historia kanibalizmu.

O pisując kanibalizm,
Nathan Constantine do-
konuje podziału przyczyn te-
opisy praktyk Azteków zjada-
jących ludzi, aby pozyskać
przychylność bogów, oraz
go zjawiska. Wyróżnia kani- zdesperowanych rozbitków
balizm z potrzeby (skrajny
głód i brak jakiejkolwiek
uciekających się do osta-
teczności w obliczu śmierci
Nathan Constantine,
„Historia kanibalizmu”, S tarożytny Rzym trafiał na monitory na-
szych komputerów od lat. W zamierz-
chłych czasach, kiedy domowe „blaszaki”
żywności), kanibalizm z mu- głodowej. Obok historii ogól- Bellona, Warszawa 2007
su (religijne i wojskowe rytu- nie znanych, jak tratwa były głównie wyrafinowanymi liczydłami, fu-
rorę robił „Centurion” – stosunkowo prosta
ały i inicjacje) oraz kaniba- Meduzy czy wielki głód w Ro- wskazują, że cel został osią-
gra strategiczna, w której, dowodząc niewiel-
lizm z chęci – łączący się sji, Constantine opisuje przy- gnięty, z tym że popular-
kim legionem, poszerzaliśmy granice Impe-
najczęściej z chorobą psy- padki handlowania ludźmi ność okazała się dla autora rium Rzymskiego. Potem, w kolejnych czę-
chiczną i morderstwami. jak bydłem oraz przedstawia ważniejsza niż nauka. Jest ściach gry „Caesar”, zmienialiśmy się w bu-
Atutem „Historii kanibali- rynki ludzkiego mięsa. tu zbyt dużo opisów XIX- downiczych rzymskiego miasta, a całkiem
zmu” jest stosunkowo wywa- Ofiarami kanibali opisywa- i XX-wiecznych psychopa- niedawno dzięki grze „Rome: Total War”
żone podejście autora do nych w książce są dzieci, ko- tów, zamieszczonych na za- wcielaliśmy się w postać samego imperato-
zjawiska. Constantine nie biety i mężczyźni. sadzie „słuchajcie, co ten ra i hasaliśmy z naszymi armiami po Euro-
potępia go ani nie pochwa- „Historię…” zilustrowano ry- potwór zrobił”. Te opisy to pie i Bliskim Wschodzie. Teraz znów mamy
la, próbuje zrozumieć pro- cinami aktów przemocy oraz aż połowa książki! Zjawisko okazję wrócić do Rzymu dzięki grze „Glory
blem, naświetlając cechy zdjęciami kanibali i szcząt- tak kontrowersyjne jak ka- of the Roman Empire”.
społeczne i kulturowe kani- ków ich ofiar. nibalizm zasługuje na po- Najnowszy produkt firmy „City Interactive” to
balizmu. Opisuje przykłady Była to w zamyśle książka ważniejsze i bardziej anali- skrzyżowanie starego, dobrego „Caesara”
z grą „Seetlers”. Uruchamiając program,
ludożerstwa ze wszystkich popularnonaukowa. tyczne potraktowanie, bez
wcielamy się w namiestnika rzymskiego mia-
stron świata i różnych epok. Rozłożenie akcentów i spo- zbędnego epatowania okru-
sta, a naszym zadaniem jest zarządzać nim
Znajdziemy tu wstrząsające sób podejścia do tematu cieństwem. (kub) tak, by rosło w siłę, a jego mieszkańcom ży-
ło się dostatniej. Na początku musimy posta-
rać się o to, by jacyś mieszkańcy w ogóle się
pojawili – budujemy więc im domy, do któ-
rych chętnie się wprowadzają. Potem trzeba
zapełnić im garnki – tworzymy więc podsta-
wy rolnictwa. Apetyt rośnie w miarę jedzenia,
więc gdy nasi poddani napełnią już brzuchy,
zażądają rozrywki, lepszych domów i przeżyć
religijnych. I tak krok po kroku budujemy
wspaniałe metropolie. Każdy z naszych pod-
danych jest indywidualnością – ma swoje
imię i nazwisko, rodzinny dom, a także po-
trzeby, o których dowiadujemy się, odwiedza-
jąc tawernę. Oprócz poddanych nie możemy
też zapominać o niewolnikach, którzy są pod-
stawą naszej gospodarki. Jeśli jest ich zbyt
mało i mają za dużo pracy, mogą odmówić
nam posłuszeństwa. Kiedy już trochę rozru-
szamy naszą gospodarkę – możemy zacząć
handel z innymi prowincjami, kupując surow-
ce, których nam brakuje.
Czy warto zagrać w „Glory of the Roman
Empire”? Warto. Gra nie jest zbyt innowa-
cyjna, większość stosowanych w niej roz-
wiązań była dostępna w starszym o deka-
dę „Caesarze”, ale zapewnia kilkanaście
godzin sympatycznej rozrywki. 19,99 zł nie
jest wygórowaną ceną za ten naprawdę so-
lidny produkt. (ap)

„Glory of the Roman Empire”, wydawca: City


Interactive, cena: 19,90 zł

nr 9/2008 Polska Zbrojna 47


HISTORIA II WOJNA ŚWIATOWA
DAMIAN MARKOWSKI

Na nieludzkiej ziemi
Dla Polaków ostatnia wojna nie rozgrywała się wyłącznie na polach bitew,
wśród huku armat i wycia pikujących samolotów. Znacznie mniej
spektakularna, choć równie zacięta walka toczyła się w sowieckich łagrach.
Zwycięstwem było przetrwanie.

DO ŁAGRÓW trafiali ludzie z różnych krajów, a nawet kontynentów.


Często obok siebie żyli niedawni wojenni przeciwnicy: Polacy,
którzy byli w AK, i Ukraińcy z UPA.

INSTYNKT
asowe przesiedlenia ju i oddawał kartkę łogę koło otworu sanitar-
Rzeczywistość obozowa
ludności polskiej z nazwiskiem. Od- nego, co było wyjątkową
różniła się we wszystkim od
z Kresów Wschod- bierali nas jak towar złośliwością”.
zwykłego życia. Górę brały
nich w najdalsze za- z hurtowni, za po- W Dniepropietrowsku
zwierzęce instynkty i poczu-
kątki ZSRR rozpoczę- kwitowaniem. Popę- rozdzielono rodziny
cie przynależności grupo-
ły się już w 1940 r. dzili nas w stronę wej, z czasem zanikały
i znajomych, kierując ich
Przerwała je wojna niemiecko-radziec- stacji kolejowej” – mó- ludzkie odruchy
do różnych obozów w za-
ka, ale po „wyzwoleniu” Rosjanie wró- wi o ostatnich chwilach leżności od tego, do czego
cili do tej polityki i łagry znów zapełni- na rodzinnym Podolu Jó- będą przydatni. Sowieci po-
ły się Polakami. Stalin skutecznie budo- zef Wojciechowski. trzebowali setek tysięcy niewolni-
wał nowy ład w Europie Środkowo- Wsadzono ich do starych rosyjskich ków do pracy w ekstremalnych warun-
Wschodniej, a jednym z jego elementów wagonów. Na przystankach, w głębi kach klimatycznych, do wydobycia zło-
było oderwanie Kresów od Polski. W tej ZSRR, do więźniów podchodzili mali, ta, uranu i węgla. Józef został oddzielo-
specyficznej wojnie jedna ze stron nie obdarci chłopcy, prosząc o chleb. Jakież ny od swojego teścia, z którym do tej po-
miała karabinów ani czołgów. Jej bronią było zdziwienie tych dzieci, gdy usły- ry był w jednym wagonie. Dopiero po
była chęć przeżycia. szały takie same prośby od przewożo- powrocie z łagru dowiedział się, że oj-
nych Polaków. „Niemal na każdej stacji ciec żony zmarł w 1951 r., nie wytrzy-
Żywy towar wpadali konwojenci. Otwierali wagony, mawszy trudu pracy w kopalni.
„Uformowano z nas dwuszereg. krzyczeli, sprawdzali, czy gdzieś nie ma Wywieziona została też siostra Józefa
Przed bramą więzienia w Czortkowie jakiegoś wyłamania. Robili także rewi- i jej troje małych dzieci. Ich brat, Alek-
oczekiwali już uzbrojeni konwojenci: zje osobiste, czy nie mamy jakichś me- sander Wojciechowski, wiedział, że zda-
z automatami i psami. Każdy z nas talowych ostrzy lub noży. Ściągano na jedynie na siebie kobieta nie poradzi
przedstawiał się naczelnikowi konwo- z nas wtedy odzież i rzucano ją na pod- sobie sama i jest skazana na zagładę ra-

48 Polska Zbrojna nr 9/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO| | | |
Pomnik ofiar
zem z dziećmi. Dobrowolnie zgłosił się sowiecką i tworzą administrację obozo- Kołymy
do transportu, by ich ratować. wą), wpadł młody człowiek z siekierą w Magadanie.
w ręce, krzycząc: »Frajerzy wylatywać, Dzieło
Opowieść lwowiaka suki zostają!« Należałem do »frajerów« Rosjanina
Stanisław Czuruk mógł się uważać za (więźniów politycznych), wolałem więc Ernsta
Nieizwiestnego
szczęśliwca. Istniała jakaś szansa, że wia- wylecieć prawie nago na mróz. Okaza- mieszkającego
domość o jego deportacji trafi do rodzi- ło się, że »suki« dłuższy już czas zabi- w Nowym
ców. Widział, jak list napisany ukradkiem jały przybywających do obozu »prawo- Jorku.
na chusteczce znikał w otworze kloacz- witych« złodziei. Ten człowiek był bra-
nym wagonu, w którym go wieźli. Wy- tem jednego zabitego i mszcząc się, za-
rzucił go jeszcze w rodzinnym Lwowie. bił siekierą dziewięć »suk«, aż sam zo-
Teraz jechał w nieznane wraz z kilku- stał zatłuczony deskami”.
dziesięcioma innymi ludźmi mającymi Do łagrów trafiali ludzie z różnych kra-
za sobą areszt NKWD. jów, a nawet kontynentów. Często obok

OBÓZ WORKUTA – jedno z wielu miejsc deportacji Polaków


z Kresów Wschodnich

JÓZEF WOJCIECHOWSKI uczestniczył w kam-


panii wrześniowej z 49 Pułkiem Piechoty, póź-
niej wstąpił do Armii Krajowej i dowodził od-
działem broniącym polskich miejscowości.
Za przynależność do tej organizacji w 1945 r.
został skazany na 15 lat ciężkich robót w ła-
grach. Powrócił do kraju po 11 latach.

STANISŁAW CZURUK jako 16-letni ochotnik


brał udział w obronie Lwowa przed
Niemcami w 1939 r. Podczas okupacji wraz
z ojcem, profesorem Uniwersytetu
Lwowskiego, zajmował się przerzutem żoł-
nierzy polskich na Węgry. Jego rodzina ukry-
wała Żydów, zaś on sam walczył w szeregach
Armii Krajowej w czasie akcji „Burza”. Został
aresztowany przez NKWD 16 września
1944 r. pod zarzutem „zdrady ojczyzny”
(Polacy na Kresach Wschodnich otrzymali
bowiem przymusowo obywatelstwo radziec-
kie) i skazany na 10 lat łagrów. Do Polski
wrócił w 1955 r.

„Przyszedł do naszego wagonu naczel- siebie żyli niedawni wojenni przeciwni- czadzkiej wiosce będą bezpieczni. Po-
nik transportu i po kolei pytał, kim jeste- cy: Polacy, którzy byli w AK, i Ukraińcy ciąg stanął w Chyrowie, który po wojnie
śmy. Gdy wszyscy moi towarzysze po- z UPA. W efekcie musiało dochodzić do znalazł się po sowieckiej stronie granicy.
dróży odpowiedzieli „Ukrainiec” [w tro- brutalnych konfliktów. Czuruk mieszkał Dalej szedł pieszo.
sce o siebie], a ja odpowiedziałem, że je- w łagrze z kilkoma Polakami i przedsta- Nagle jego świat się zawalił. Spotkał
stem Polakiem – zostałem wyznaczony wicielami różnych narodowości. Został siostrę żony uciekającą z mężem i dobyt-
na starszego wagonu”. Stanisław stosun- pomocnikiem malarza pokojowego, dzię- kiem. Od niej dowiedział się, że jego ro-
kowo dobrze znosił łagry nad rzeką Ko- ki częstym „renowacjom” kuchni mógł li- dzina została niedawno zamordowana
łymą. Miał też dużo szczęścia, ponieważ czyć na dodatkowe porcje żywnościowe. przez banderowców, a w tej okolicy osie-
nie zapadł na żadną z poważniejszych dlali się już Ukraińcy. Nadzieja, która
chorób, które dziesiątkowały więźniów. Obcy świat przez lata rosyjskiego piekła podtrzymy-
Jerzy Makar z niecierpliwością spo- wała go przy życiu, zgasła. Odnalazł
Porachunki w łagrze glądał na zegarek. Wreszcie wracał do miejsce, w którym stał ich dom, wznie-
Rzeczywistość obozowa różniła się domu, po pięciu latach spędzonych w sy- siony jego własnymi rękami. Zostały tyl-
we wszystkim od zwykłego życia. Gó- beryjskim łagrze. Nawet sowiecki oficer ko fundamenty i resztki spalonych belek.
rę brały zwierzęce instynkty i poczucie na stacji we Lwowie nie robił mu proble- Obcy ludzie krzątali się przy stodole, bu-
przynależności grupowej, z czasem za- mów przy kontroli dokumentów, kiedy dowali inny dom z drugiej strony podwó-
nikały ludzkie odruchy. O jednym z ta- dowiedział się, skąd wraca. Idąc na woj- rza. Polaków już we wsi nie było. Zrozu-
kich wydarzeń tak pisał w liście do mat- nę, Jerzy zostawił w domu żonę i trzy- miał, że to już nie jest ten świat, który
ki Stanisław Czuruk: letniego synka. Lata cierpień i ciężkiej zostawiał w 1939 r. Ten, który zastał, był
„Do naszego baraku, w którym za- pracy wymazały z pamięci ich twarze. mu całkowicie obcy. 
mieszkują przeważnie »suki« (złodzie- Na próżno starał sobie przypomnieć, jak Napisz do autora:
je, którzy poszli na współpracę z władzą wyglądali. Uważał, że w rodzinnej biesz- polska-zbrojna@redakcja.wojsowa.pl

nr 9/2008 Polska Zbrojna 49


POŻEGNANIA
DAMIAN MARKOWSKI

Jak w filmie Mówił, że podkomendni to jego druga rodzina.


Nie narażał bez potrzeby życia żołnierzy, a oni kochali go
za to i szli za nim w ogień. Walczył przeciwko dwóm
wrogom: tym spod znaku swastyki oraz sierpa i młota.
Parną sierpniową noc przerwał potęż- chwytywane. Kosztem przeciwnika AK
ny wybuch. Zbudzeni ze snu kielczanie zapewniła sobie szybki środek transpor-
z niepokojem wsłuchiwali się w kolej- tu.
ne eksplozje dochodzące od strony wię- Przed świtem partyzanci dotarli do
zienia. Drużyny szturmowe Samodziel- Kielc. Wyładowywali z autobusów er-
nej Brygady Kieleckiej Armii Krajowej kaemy i granatniki przeciwpancerne,
po zniszczeniu bram wysadzały właśnie sprawnie formowali grupy szturmowe.
kraty w celach. Akcją dowodził kapitan Było ich ponad 200, wszyscy uzbroje-
Antoni Heda pseudonim „Szary”, legen- ni po zęby. „Szary” musiał działać bły-
da partyzanckiej Kielecczyzny. skawicznie, ponieważ postanowił nie
Plan zdobycia więzienia był przygo- wdawać się w walki uliczne. Jego lu-
towany perfekcyjnie. 4 sierpnia 1945 r., dzie szybko rozbroili posterunek woj-
dzień przed operacją, partyzanci przez skowy przy wjeździe do miasta. Na-
kilkanaście godzin pozorowali atak na stępnie otaczali budynki, w których
miasteczko Szydłowiec pod Radomiem. znajdowali się milicjanci i ubecy, ale
Postawieni w stan pogotowia bojowego nie rozpoczynali strzelaniny. Na kilka
żołnierze z kieleckiego garnizonu wsie- godzin Kielce znalazły się pod kontro-
Uśmiech „Szarego” dli do autobusów i opuścili miasto. Tym-
czasem w lasach pod Szydłowcem „Sza-
lą „chłopców z lasu”.
Kapitan chciał jak najszybciej opano-

A ntoni Heda drogo zapłacił za żołnier-


ską wierność. UB zamordowało dwóch
jego braci w odwecie za prowadzoną przez
ry” rozkazał rozłożyć miny z opóźnio-
nym zapalnikiem czasowym. Miny wy-
buchały co pewien czas w różnych miej-
wać więzienie, dlatego ruszył tam na
czele najsilniejszego oddziału. Nie uda-
ło się im zdobyć kluczy, więc kolejne
niego działalność. Sam został aresztowa- scach i nikt nie wiedział, gdzie są „ban- cele „otwierali” za pomocą trotylu.
ny w 1948 r. i skazany na czterokrotną dyci” i gdzie naprawdę toczy się walka. Uwolniono 374 więźniów, w większo-
karę śmierci. Poddany brutalnym przesłu- Siły Ludowego Wojska Polskiego zosta- ści żołnierzy Armii Krajowej maltreto-
chaniom, na wolność wyszedł w 1956 r. ły wyłączone z rozgrywki. Kapitan He- wanych w śledztwie przez funkcjona-
Jeszcze przez wiele lat był inwigilowany da osiągnął jeden ze swych celów – nie riuszy miejscowego UB.
przez Służbę Bezpieczeństwa. dopuścił do rozlewu polskiej krwi w bra- Było już jasno, gdy akowcy i odbici
Choć życie go nie rozpieszczało, trudno tobójczej walce. więźniowie opuszczali Kielce. Nie mie-
znaleźć fotografię, na której „Szary” się Akcja potoczyła się jak w filmie sen- li na co czekać – do miasta ściągały za-
nie uśmiecha. Bez względu na to, czy weź- sacyjnym. Autobusy podwożące żołnie- alarmowane jednostki Armii Czerwonej.
miemy którąś z lat walki, czy z czasu, gdy rzy znajdowały się pod obserwacją „Szary”, ciężko raniony w nogę podczas
chodził z młodzieżą na marsze szlakiem zwiadowców AK i kiedy oddalały się zdobywania więzienia, ledwo uniknął
1 Kompanii Kadrowej. W niepodległej Pol- od miejsca obławy, były przez nich prze- wówczas sowieckiej niewoli. 
sce wspierał ideę Drużyn Strzeleckich i był
głównym komendantem Związku Strze- Najważniejsze bitwy
leckiego. Dwa lata temu Antoni Heda zo-
stał awansowany na stopień generała bry- Antoniego Hedy „Szarego”:
gady przez prezydenta RP. 6 sierpnia 1943 r. – rozbicie więzienia w Iłży i uwolnie-
O klasie „Szarego” świadczy choćby to, że nie skazanych na śmierć
gdy został skazany na śmierć przez komu- 1 kwietnia 1944 r. – zwycięska walka z niemiecką ob-
nistyczny sąd, nawet byli żołnierze AL wsta- ławą pod wioską Jeleniec
wiali się za nim do najwyższych władz. To 5/6 czerwca 1944 r. – opanowanie miasta Końskie
jest właśnie ślad, jaki po sobie zostawił: i odbicie więźniów
być człowiekiem godnym szacunku. Anto- lato 1944 r. – walki pod Radoszycami, Trawnikami
ni Heda otrzymał za zasługi wojenne krzyż i Szewcami prowadzone z Niemcami w ramach akcji
Virtuti Militari i Krzyż Walecznych. „Burza” (na zdjęciu)
5 sierpnia 1945 r. – rozbicie więzienia w Kielcach
Zmarł 15 lutego w wieku 91 lat.

50 Polska Zbrojna nr 9/2008


| | |
WOJSKO KULISY
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO ||
KULISY PORADY
PORADY PO ||
POSŁUŻBIE ||
SŁUŻBIE HISTORIA
HISTORIA MILITARIA ||
MILITARIA PRASA ||
PRASA ŚWIAT
ŚWIAT TO
TOIIOWO
OWO || || ||

Wyrazy szczerego współczucia i głębokiego żalu


kierownikowi Wojskowej Administracji Koszar w Helu
K ażdego dnia doświadczamy
cudu życia. Wsłuchujemy
się w swój własny organizm, li-
czymy każde uderzenie serca, bo
Pani Danucie RADOMSKIEJ to znak, że jeszcze żyjemy. Często
staramy się zapomnieć o śmierci. Każde ude-
z powodu śmierci rzenie serca zwraca nasze istnienie ku na-
stępnej sekundzie, ku następnej godzinie, ku
MĘŻA dalszemu życiu... Tak bardzo przywiązujemy
składają:
się do życia, że strach przed jego utratą nie
szef, kadra i pracownicy Rejonowego Zarządu Infrastruktury w Gdyni
pozwala nam normalnie egzystować. Stara-
my się nie myśleć o śmierci i postępujemy
tak, jakby jej nie było. Przemysł kosmetyczny
Panu płk. Tadeuszowi PACHUCIE oferuje preparaty, które ukrywają objawy
starości. Półki w księgarniach uginają się
wyrazy szczerego współczucia i żalu w trudnych chwilach pod ciężarem poradników, które uczą nas,
po śmierci jak dbać o zdrowie. Wszystko to jest godziwe,
ale nie uchroni nas przed kresem naszego
OJCA ziemskiego życia – przed śmiercią. Tak jak
składają: przyszła śmierć Łazarza, przyjdzie i nasza
komendant główny i kadra Żandarmerii Wojskowej. śmierć. Jak zatoczono kamień wielki i cięż-
ki na grób Łazarza, podobnie powstanie
i nasz grób. Bóg mówi przez proroka Eze-
chiela: „Oto Ja otwieram wasze groby i wy-
Wyrazy głębokiego współczucia Panu sędziemu prowadzam was z grobu i daję wam ducha
i szczerego żalu płk. Januszowi KOGUTOWI
mojego, abyście żyli, i zaprowadzę was do
ziemi waszej, ja Pan, ja powiedziałem i ja
Panu wyrazy szczerego
wykonam”. Ludziom przywiązanym do
płk. Tadeuszowi PACHUCIE współczucia
z powodu śmierci ziemskiej egzystencji – nawet w obliczu
z powodu śmierci śmierci, trudno jest pojąć, że nie należymy
MATKI tylko do tego świata, że Bóg przeprowadzi
OJCA składają nas przez śmierć, ku życiu wiecznemu.
składają: prezes, sędziowie i pracownicy Choć śmierć jest obecna wokół nas, odczu-
kadra i pracownicy Oddziału Wojskowego Sądu Okręgowego wamy ją szczególnie boleśnie, gdy zabiera
Żandarmerii Wojskowej w Elblągu. w Warszawie. kogoś bliskiego. Bywa, że strata pozostawia
bolesną pustkę w naszym życiu. Wobec ta-
kiego cierpienia chce się powtórzyć za Ma-
rią – siostrą Łazarza: „Panie gdybyś tu był,
Wyrazy szczerego współczucia i głębokiego żalu mój brat by nie umarł.” . Bywa, że w obliczu
śmierci zapominamy o nadziei życia wiecz-
Panu st. chor. sztab. Dariuszowi KOKOTOWI nego. Ewangelista opisuje płacz osób, które
były obecne przy grobie Łazarza. Cierpienie
z powodu śmierci
tych ludzi było wynikiem braku wiary. Ory-
ginalny tekst ewangelii mówi, że Jezus był
TEŚCIA
oburzony. Zbawiciel również płacze przy gro-
składają: bie Łazarza. Jednak nie było to wywołane
kadra oraz pracownicy wojska Zarządu Zasobów Osobowych DWL smutkiem z powodu straty przyjaciela, jak
uważali obecni przy tym wydarzeniu Żydzi.
Przyczyna tkwi głębiej i ma ukryty sens.
Ukazuje ją nam Jan – umiłowany uczeń
Panu Chrystusa. Powód tego płaczu widział w bra-
mjr. lek. Januszowi GRZYWACZOWI ku zrozumienia przez ludzi śmierci. Nie zro-
zumieli również tego, że wśród nich jest Zba-
wyrazy szczerego żalu oraz głębokiego współczucia wiciel, który ma władzę nad życiem i śmier-
z powodu śmierci cią. Może On wyrwać człowieka z otchłani
śmierci i przeprowadzić go do życia… W tym
OJCA tkwi tajemnica płaczu Mesjasza.
składają Na każdym pogrzebie pamiętajmy o tej
najbliżsi współpracownicy, kadra zawodowa i pracownicy centralnej,
Nadziei.
stołecznej, rejonowej i terenowej WKL w Warszawie.
ks. mjr Andrzej Migała

nr 9/2008 Polska Zbrojna 51


AAAAAAA SAMOCHODY
MILITARIA AAAAAAAA

Następca hummera NORBERT BĄCZYK

Pentagon konsekwentnie realizuje plan wymiany parku samochodowego armii.


W ramach gigantycznego, rozłożonego na wiele lat programu JLTV mają powstać
następcy dla kilku typów pojazdów.
cześniej na łamach czeniach afgańskich i irackich zorien- A, B i C. Klasa A dotyczy samochodów
„PZ” opisywaliśmy towano się, że użytkowane dziś samo- najmniejszych – o ładowności do 1,5 to-
kolejne odsłony reali- chody osobowo-terenowe i ciężarowe ny. Jako C natomiast określa się rasowe
zowanego z wielkim nie sprawdzają się, postanowiono zara- samochody ciężarowe o ładowności po-
rozmachem programu dzić temu na dwa sposoby. Po pierwsze, wyżej dwóch ton. Najciekawsza wydaje
MRAP, w ramach którego Amerykanie stworzono wspomniany prowizoryczny się jednak klasa pośrednia, która obej-
chcą wyposażyć swoją armię w tysiące program MRAP. Po drugie, opracowa- muje pojazdy o ładowności 1,5–2 tony.
ciężkich, opancerzonych i odpornych no wieloletni plan wymiany praktycz- To właśnie w tym segmencie ma znajdo-
na miny pojazdów patrolowych. Pro- nie wszystkich HMMWV oraz kilku in- wać się następca sławnego HMMWV.
gram jest jednak wymuszony przez bie- nych ciężarówek na zupełnie nowe po- Na razie program jest we wstępnej fa-
żącą sytuację. Budowane na bazie cię- jazdy. Programowi nadano nazwę Joint zie. Waszyngton oczekuje wypracowa-
żarówek pancerne mastodonty są pali- Light Tactical Vehicle (uniwersalny lek- nia rozwiązań docelowych w ciągu
wożerne, nie można ich przewozić na ki pojazd taktyczny). dwóch lat, a pierwszych seryjnych JLTV
pokładach samolotów C-130, a ich dopiero w 2012 r. Niemniej jednak już
przydatność w klasycznym konflikcie LEKKI I BEZPIECZNY teraz zbudowano kilka bardzo cieka-
zbrojnym jest co najmniej wątpliwa. W ramach JLTV mają powstać trzy wych demonstratorów technologii (są to
Gdy zatem w Pentagonie po doświad- klasy wozów oznaczone umownie jako urządzenia zbudowane na ogół w jed-
nym egzemplarzu, nieprzeznaczone do
produkcji seryjnej i niebędące bezpo-
średnim pierwowzorem produktu final-
nego, zbudowane w celu przetestowa-
nia wybranych rozwiązań technicznych,
a wielkie i mniejsze firmy zbrojeniowe
zawiązują spółki w celu projektowania
prototypów. Jest się o co bić. Kontrakt
będzie wart dziesiątki miliardów dola-
rów i oznacza długie lata stabilizacji dla
zwycięzców.
Jak zatem ma wyglądać następca
HMMWV? Obecnie można określić kil-
ka cech charakterystycznych dla tej kon-
US MARINES (2)

52 Polska Zbrojna nr 9/2008


| | |
WOJSKO KULISY
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY ||
PORADY PO ||
POSŁUŻBIE ||
HISTORIA MILITARIA
SŁUŻBIE HISTORIA || ||
MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |

GENERAL DYNAMICS
COMBAT TACTICAL VEHICLE (Technology
Demonstrator) – w skrócie CTV (TD) – bojowy
pojazd taktyczny (demonstrator technologii) WNĘTRZE demonstratora przygotowane przez firmę General Dynamics

strukcji. Na pewno będzie samochodem AP – to niezależna, montowana na pod- wysoki i ma hydropneumatyczne zawie-
o dość dużych gabarytach. Amerykanie woziu kapsuła bezpieczeństwa, wykona- szenie. Kiedy konieczne jest np. załado-
zdają sobie sprawę, że do rozpoznania, dla na z trwałych, ale lżejszych od stali ele- wania do samolotu, samochód obniża się
oddziałów specjalnych czy aeromobilnych mentów ceramiczno-kompozytowych o kilkanaście centymetrów.
potrzebne są samochody znacznie mniej- (izraelskiej firmy Plasan). Ma ona pod-
sze i lżejsze, zatem tam opisywany następ- łogę w kształcie litery „V”. Dzięki takiej ELEKTRYKA W MODZIE
ca HMMWV nie trafi. Musi natomiast konstrukcji pojazd jest wprawdzie podat- W Combat Tactical Vehicle (TD) naj-
spełniać potrzeby oddziałów liniowych ciekawsza wydaje się kabina. Natomiast
z US Army i US Marines – zapewnić wy- w demonstratorze Light Utility Vehicle
soki poziom bezpieczeństwa na patrolu
JEST SIĘ O CO BIĆ. (LUV – lekki pojazd uniwersalny) przy-
i nadawać się do modyfikacji. Co ważne, KONTRAKT BĘDZIE gotowanym przez zespół m.in. firm Mil-
inaczej niż HMMWV, powinien móc za- WART DZIESIĄTKI len Works oraz Cadilllac Gage, najbar-
brać całą sześcioosobową drużynę piecho- dziej interesujący jest napęd. Wpraw-
ty (wymóg dla JLTV klasy B). MILIARDÓW DOLARÓW dzie pod plastikową, choć fantazyjnie
Sądząc na podstawie zademonstro- I OZNACZA DŁUGIE ukształtowaną maską kryje się tradycyj-
wanych w październiku zeszłego roku ny silnik Steyr Motors M16 VTI o mo-
na Modern Day Marine Military Expo LATA STABILIZACJI cy 215 KM, wymóg oszczędności pali-
pojazdów można zaryzykować stwier- DLA ZWYCIĘZCÓW wa sprawia, że przy kołach zamontowa-
dzenie, że kluczem do sukcesu stanie no dodatkowe miniaturowe silniczki
się modułowość, czyli podwozie, sil- ny na zniszczenie (nieosłonięta część sil- elektryczne. Ładują się one w czasie jaz-
nik i nadwozie będą stanowić w pew- nikowa, względnie delikatne podwozie), dy. Jeśli zajdzie taka potrzeba, kierow-
nym sensie osobną całość. Najlepiej ale za to kabina stanowi lepszą ochronę ca może wyłączyć główną jednostkę na-
widać to w demonstratorze przygoto- dla pasażerów. Podobnie jak w kon- pędową i przejść na napęd elektryczny
wanym z udziałem Office of Naval Re- strukcjach z RPA i bazujących na nich (jak w najnowszych hybrydowych sa-
search (biuro US Navy odpowiedzial- koncepcyjnie wszystkich MRAP, a ina- mochodach marki Lewus). Mimo masy
ne za zaawansowane technologie dla czej niż w HMMWV i jego klonach, no- własnej 6,5 tony i całkowitej ponad
marynarki i piechoty morskiej) i Neva- wy pojazd ma pięcioro drzwi. Obok osiem ton, pojazd może poruszać się
da Automotive Test Center, nazwanym czterech bocznych również tylne. Każ- z prędkością do 120 km/h.
Combat Tactical Vehicle (Technology de z sześciu siedzeń wewnątrz CTV W kabinie LUV są tylko dwa rzędy
Demonstrator) – w skrócie CTV (TD) (TD) jest przytwierdzone do ścian dzia- siedzeń. Wymóg większej liczby pasa-
– bojowy pojazd taktyczny (demonstra- łowych, a nie do podłogi, co zmniejsza żerów rozwiązano przez montaż trzech
tor technologii). bezpośrednie oddziaływanie wybuchu niezależnych siedzeń w rzędzie. W ta-
Combat Tactical Vehicle (TD) zbudo- miny. Pasy i zagłówki mają chronić żoł- kim układzie kierowca siedzi w środku.
wano, żeby sprawdzić różne rozwiązania nierzy przed przemieszczeniami w ra- W przypadku ataku na samochód jest
konstrukcyjne, jakie mogłyby za kilka lat zie eksplozji. Kabina podzielona jest na więc lepiej chroniony, a tradycyjnie zaj-
trafić do JLTV. Wymóg wysokiego po- dwa segmenty – kierowcy oraz central- mowane przez niego miejsce zajmuje
ziomu bezpieczeństwa i jak najmniejszej ny pasażerski z czterema siedziskami (po żołnierz gotów do akcji, np. do ciągłego
masy własnej rozwiązano przez szerokie dwa z każdej strony), żołnierze siedzą prowadzenia ognia.
wykorzystanie tworzyw sztucznych i alu- w nim zwróceni do siebie twarzami. Z kolei Lockheed Martin pokazał de-
minium. Podwozie jest stosunkowo lek- Dzięki temu dwóch jadących tyłem do monstrator z aż trojgiem drzwi na każ-
kie, a maskę silnika wykonano z plasti- kierunku jazdy obserwuje, co dzieje się dym boku, co sprawia, że pojazd wyglą-
ku (jednostka napędowa Detroit Diesel za pojazdem. Nad środkiem przedziału da pokracznie. Jak widać, konstruktorom
MTU-926 o mocy 322 KM). pasażerskiego umieszczono także opan- JLTV nie brakuje pomysłów… 
Kształt kabiny zaczerpnięto z opraco- cerzoną obrotnicę z karabinem maszy- Napisz do autora:
wanego kilka lat temu prototypu Ultra nowym. Ponieważ CTV (TD) jest dość norbert.baczyk@redakcjawojskowa.pl

nr 9/2008 Polska Zbrojna 53


MILITARIA LOTNISKOWCE
Obecnie USA ma trzy lotniskowce atomowe na wodach międzynarodowych. USS Nimitz i USS Ronald Reagan
Pacyfiku w ramach 7 Floty. USS Harry S. Truman stacjonuje w Zatoce Perskiej i jest częścią 5 Floty.
otniskowiec jest pływającym lot-
niskiem i bazą dla średniej wiel-
kości skrzydła powietrznego, któ-
re Amerykanie mogą wysłać,
gdzie chcą, bez potrzeby pytania innych
krajów o zgodę np. na przelot nad ich te-
rytorium czy operowanie z ich lotnisk.
USS GEORGE H. W. BUSH Na pokładzie lotniskowca atomowego
znajduje się ok. 90 samolotów i śmigłow-
N a lotniskowcu CVN 77 będzie służyć 3200 ma-
rynarzy oraz 2480 osób z danego skrzydła po-
wietrznego. Zapasy jedzenia wystarczą na 90 dni
ców bojowych.

rejsu, w którego czasie kuchnia będzie serwować ZAWSZE W GRUPIE


18 150 posiłków dziennie. Urządzenia do destyla- Lotniskowce nigdy nie pływają po-
cji wody morskiej mają dzienną przepustowość
rzędu 1,5 mln litrów, czyli tyle, ile zużywa ok. 2 tys. jedynczo. Zawsze są częścią lotniskow-
gospodarstw domowych. cowej grupy uderzeniowej Carrier Stri-
ke Group, w której skład wchodzą zwy-
kle również: krążownik rakietowy kla-
sy Ticonderoga (wyposażony w rakie-
ty powierzchnia–powierzchnia dale-
kiego zasięgu typu Tomahawk), dwa
niszczyciele rakietowe klasy Arleigh
Burke, okręt podwodny klasy Los An-

100
geles oraz jeden lub dwa szybkie stat-
ki wsparcia logistycznego zaopatrują-

TYSIĘCY PAWEŁ HENSKI

Lotniskowce są symbolem
amerykańskiej potęgi
wojskowej i politycznej.
Od czasu II wojny światowej
USA ma największą
i najnowocześniejszą flotę
tych jednostek na świecie.
W 2009 r. wejdzie do służby
kolejny lotniskowiec
atomowy: USS George
H. W. Bush.

ce lotniskowiec m.in. w uzbrojenie


NORTHROP GRUMMAN SHIPYARD (2)

i paliwo do samolotów.
Marynarka wojenna USA ma dziesięć
lotniskowców o napędzie atomowym.
Dziewięć z nich należy do klasy Nimitz,
nazwanej tak od imienia pierwszego wy-
budowanego lotniskowca tego typu, czy-
li USS Nimitz (CVN 68). Najnowszym,
dziesiątym i ostatnim lotniskowcem kla-
sy Nimitz jest budowany właśnie

54 Polska Zbrojna nr 9/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | |ARMIE
| | ŚWIATA
operują na Oceanie Indyjskim i zachodnim
W pierwszym szeregu
USS George H. W. Bush (CVN 77). 26
stycznia 2001 r. rząd amerykański za- 65) wracał z Zatoki Perskiej, gdzie wspierał
mówił jego budowę w stoczni Northrop operację „Southern Watch” w Iraku, dowód-
Grumman w Newport za cenę 4,5 mld ca grupy uderzeniowej, widząc na ekranie
dol. Uroczyste położenie stępki w obec- telewizora atak na WTC, samowolnie podjął

US NAVY
ności byłego prezydenta George’a H. W. decyzję o powrocie do wybrzeży południo-
Busha miało miejsce 6 września 2003 r. wo-zachodniej Azji. „Enterprise” wziął na-
Najnowszy lotniskowiec będzie miał
do 104 tys. t wyporności bojowej oraz
pokład o długości 333 m i szerokości
W sytuacjach kryzysowych najczęściej
jako pierwsze pada pytanie: gdzie
znajduje się najbliższy lotniskowiec? Gdy
stępnie udział w operacji „Enduring
Freedom”, a jego samoloty zaatakowały po-
zycje talibów w Afganistanie i przeprowadzi-
77 m. Napędzać go będą dwa reaktory 11 września 2001 r. USS Enterprise (CVN ły około siedmiuset misji bojowych.
atomowe firmy Westinghouse typu
A4W – za pomocą czterech turbin pa-
rowych i czterech śrub. Każda jest wy- się wewnętrzna klatka schodowa. Wie- John C. Stennis (CVN 74) – na cześć
konana z brązu, ma przekrój 6,5 m życzka kontroli lotów jest większa i ma kongresmana ze stanu Missisipi nazywa-
i waży ponad 30 t. Łopaty śrub to no- większe okna. Większe okna zamonto- nego ojcem nowoczesnej amerykańskiej
wa konstrukcja – zostały zaprojektowa- wano również na mostku. Windę do prze- marynarki wojennej.
ne tak, aby zmniejszyć ich zużycie. wożenia ze zbrojowni na pokład uzbro-
Okręt będzie mógł rozwijać prędkość jenia dla samolotów przesunięto z cen- NA CZEŚĆ PREZYDENTA
ponad 30 w (ok. 58 km/h) i pływać tralnej części „wyspy” na jej tyły, co po- USS Ronald Reagan był pierwszym
przez 20 lat bez uzupełniania paliwa zwoli usprawnić proces uzbrajania samo- lotniskowcem, który otrzymał imię żyją-
jądrowego. Lotniskowiec składa się ze lotów na pokładzie. Sama „wyspa” zo- cego wówczas prezydenta (na rok przed
161 modułów, z których każdy waży stała zaprojektowana tak, aby maksymal- śmiercią Reagana). Co ciekawe, związek
od kilkunastu do nawet 700 t. Do jego nie obniżyć jej odbicie radarowe. Reagana z marynarką wojenną nie był

Y TON DYPLOMACJI
budowy wykorzystano 47 tys. t stali
i ponad 500 t aluminium.
W historii US Navy oddano do służby
około trzydziestu okrętów nazwanych
bezpośredni, a jedynie symboliczny – pre-
zydent był zwierzchnikiem sił zbrojnych
„Bush” ma wiele takich rozwiązań imionami żyjących wówczas osób. Ten- i gorącym zwolennikiem tzw. programu
konstrukcyjnych, jakie zastosowano dencja ta nasiliła się w ostatnich dwu- sześciuset okrętów dla marynarki, który
w przedostatnim lotniskowcu klasy Ni- dziestu latach. Zasadą jest również nazy- forsował podczas swoich kadencji.
mitz, czyli w USS Ronaldzie Reaganie wanie jednostek pływających imionami 9 grudnia 2002 r. podczas uroczystej
(CVN 76), np. dolna, podwodna część osób związanych w jakiś sposób z mary- ceremonii ogłoszono, że najnowszy lotni-
dziobu ma kształt wydłużonego bąbla. narką wojenną. Nazwiskami żyjących skowiec będzie nosił imię George’a
Dzięki niemu przód okrętu jest stabilniej- osób ochrzczono lotniskowiec USS Carl H. W. Busha – 41. prezydenta USA i jed-
szy, a cały kadłub pracuje bardziej efek- Vinson (CVN 70) – na cześć kongresma- nocześnie pilota marynarki wojennej
tywnie. Samoloty z hangarów na pokład na seniora ze stanu Georgia, oraz USS w czasie II wojny światowej. Mniej życz-
będą przewozić cztery szybkie windy, liwi komentatorzy dopatrywali się ewi-
każda o powierzchni 372 m kw. Wyko- dentnej próby przypodobania się obecnej
rzystano także wiele nowatorskich roz- LOTNISKOWCE administracji oraz synowi byłego prezy-
wiązań. Lotniskowiec dostanie zmoder- ATOMOWE USA denta, czyli George’owi W. Bushowi. Bush
nizowane systemy katapultowania i za- brał udział w położeniu stępki „swojego”
Klasa Enterprise:
trzymywania samolotów. Na pokładzie lotniskowca we wrześniu 2003 r. Chrztu
 USS Enterprise (CVN 65)
znajdą się nowe deflektory odrzutu sil- okrętu dokonała 7 października 2006 r. cór-
Klasa Nimitz:
ników zbudowane z nowych, trwalszych ka Busha – Doro Busch Koch. Następne-
 USS Nimitz (CVN 68)
materiałów i łatwiejsze w eksploatacji. go dnia okręt został zwodowany.
 USS Dwight D. Eisenhower (CVN 69)
Podpokładowe hangary zostały zapro- 25 stycznia 2008 r. George H. W. Bush
 USS Carl Vinson (CVN 70)
jektowane tak, aby zoptymalizować pra- wziął udział w pierwszym, próbnym odpa-
 USS Theodore Roosevelt (CVN 71)
cę personelu, m.in. dzięki półautoma- leniu katapulty pokładowej. Katapulta cią-
 USS Abraham Lincoln (CVN 72)
tycznym systemom tankowania i uzbra- gnie wówczas tzw. martwy ciężar, czyli wó-
 USS George Washington (CVN 73)
jania samolotów. zek o wadze samolotu bojowego. Lotnisko-
 USS John C. Stennis (CVN 74)
Najwięcej zmian zastosowano na tzw. wiec USS George H. W. Bush (CVN 77)
 USS Harry S. Truman (CVN 75)
wyspie. Tylny maszt przesunięto z pokła- ma wejść do służby pod koniec roku. 
 USS Ronald Reagan (CVN 76)
du na tylną jej część. W głównym masz- Napisz do autora:
 USS George H. W. Bush (CVN 77)
cie, o kwadratowym przekroju, znajduje polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

nr 9/2008 Polska Zbrojna 55


ZAPIS WYDARZENIA
Praga gotowa
POLSKA–CZECHY–USA.
– Istnieją różnice opinii co do
harmonogramu modernizacji
polskich sił zbrojnych. Zgodzili-
śmy się w zasadzie pomóc w tej
modernizacji, ale Polska chce te-
go na piśmie i w konkretnych ter-
minach. Nie jesteśmy do tego
gotowi – powiedział 22 lutego
Polskiej Agencji Prasowej anoni-
mowy przedstawiciel administra-

TADEUSZ WRÓBEL
cji USA. Oficjalnie Departament

Pod napięciem
Stanu USA zapewnia jednak, że
wbrew doniesieniom polskiej
prasy, negocjacje w sprawie tar-
czy przynoszą postępy. – W naj-
bliższym czasie przedstawiciele Rosyjski minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow przestrzegał 25 lutego NATO
rządu USA będą podejmowali i Unię Europejską przed używaniem siły przeciwko Serbom w Kosowie, którzy
dialog ze swoimi polskimi part- protestują po ogłoszeniu niepodległości przez stanowiących większość mieszkańców
nerami odnośnie do współpracy regionu Albańczyków.
na temat unowocześnienia armii KOSOWO. Wcześniej jeszcze mes Appathurai oświadczył: nów Zjednoczonych. Według by-
polskiej – usłyszał PAP od rzecz- ostrzej wypowiedział się rosyjski – Siły NATO w Kosowie mają ja- łego ambasadora USA przy ONZ
nika Departamentu Stanu Cha- ambasador przy NATO Dimitrij sno określony mandat Rady Bez- Richarda Holbrooke’a za protesta-
se Beamera. 25 lutego, tuż Rogozin. – Jeśli UE wypracuje pieczeństwa ONZ, przewidujący mi tymi stoi Moskwa. Rosja popie-
przed wylotem do Waszyngtonu, wspólne stanowisko, albo sojusz stworzenie bezpiecznego środo- ra stanowisko Belgradu w kwestii
premier Czech Mirek Topolanek wykroczy poza ramy swojego wiska dla wszystkich mieszkań- Kosowa i ostrzega przed negatyw-
mandatu w Kosowie, to organiza- ców, zarówno przedstawicieli nymi skutkami precedensu, jakim
powiedział, iż negocjacje w spra-
cje te wejdą w konflikt z ONZ większości, jak i mniejszości. byłoby uznanie jego secesji.
wie umieszczenia w Czechach
– powiedział 22 lutego w czasie Tymczasem Unia Europejska po- Niezwykle ważne słowa wypo-
elementu amerykańskiej tarczy telemostu Bruksela–Moskwa zor- stanowiła ze względów bezpie- wiedział podczas ubiegłotygo-
antyrakietowej mogą zostać sfi- ganizowanego przez agencję czeństwa ewakuować swój perso- dniowej wizyty w Waszyngtonie
nalizowane w tym tygodniu. RIA–Nowosti. Po czym dodał: nel z terenów zamieszkałych przez albański minister obrony Fatmir
– Doszliśmy do etapu, na którym – Wówczas – jak sądzę – my też Serbów. Mediu. Zapytany, czy w przy-
jesteśmy w stanie zakończyć roz- przyjmiemy założenie, że jeśli W minionym tygodniu gwałtow- szłości Kosowo mogłoby połą-
mowy podczas mojej wizyty chcemy, by nas szanowano, musi- ne protesty miały miejsce również czyć się z Albanią, powiedział:
w USA – poinformował czeski my używać brutalnej siły, która w samej Serbii. 21 lutego grupy – Naszym głównym celem jest
polityk. Zastrzegł, że ostateczna nazywa się zbrojną. Jednak kilka demonstrantów w Belgradzie za- współpraca w ramach Unii Eu-
zgoda Czech jest uzależniona od godzin później Rogozin zaprze- atakowały placówki dyplomatycz- ropejskiej. Mediu uważa, że Al-
czył, iż groził użyciem siły. Utrzy- ne państw, które uznały niepodle- bania i Kosowo będą „jedną ca-
zaspokojenia przez Amerykanów
mywał, że został źle zacytowany. głość Kosowa. Podpalono po- łością” w ramach UE. (tw)
oczekiwań strony polskiej. (td) mieszczenia w ambasadzie Sta-
Tymczasem rzecznik sojuszu Ja- Podzielona jedność 11

w skrócie czeństwa na Bliskim Wscho- podwodnych o napędzie ato- go w Rawalpindi. Zamacho-


dzie gen. James Jones. Do- mowym. Rzecznik tamtejsze- wiec samobójca wysadził się
Nowa misja tychczas kraj ten sprzeciwiał go resortu obrony powiedział w powietrze w pobliżu jego
się obecności jakichkolwiek 24 lutego, że „technicznie” samochodu na głównej ulicy
NATO? sił międzynarodowych na tere- Argentyna i Brazylia są przy- miasta – Mall Road. Wraz
IZRAEL. Dziennik „Jerusalem nach palestyńskich. gotowane do podjęcia wspól- z generałem zginęli jego kie-
Post” poinformował w ubie- nej budowy takich jednostek.
Wstępnie ustalono, że Argen-
głym tygodniu, że USA nie
wykluczają możliwości czaso- Atomowa tyńczycy opracują okrętowy
wego rozmieszczenia sił soju-
szu północnoatlantyckiego na
kooperacja reaktor atomowy, a Brazylij-
czycy dostarczą paliwo. Kon-
Zachodnim Brzegu Jordanu po ARGENTYNA–BRAZYLIA. wencjonalna część okrętu po-
wycofaniu stamtąd oddziałów Po rozmowach prezydentów chodzić ma z Francji. Prezy-
izraelskich. Gazeta uzyskała te Argentyny Cristiny Fernandez dent Lula ujawnił, że Argenty-
informacje w resorcie obrony i Brazylii Luiza Inacio Luli na i Brazylia planują też
Izraela. Czas misji NATO za- da Silvy, które odbyły się wspólnie wystrzelić satelitę.
leżałby od zdolności władz w Buenos Aires, pojawiła się
zapowiedź zacieśnienia współ-
Autonomii Palestyńskiej do
kontrolowania sytuacji na tym pracy w obszarach energetyki Śmierć generała
obszarze. Zwolennikiem takie- i obrony. Argentyńskie media PAKISTAN. Naczelny chirurg
go rozwiązania jest specjalny podały, że oba kraje rozważają pakistańskiej armii, gen. por.
PMJA

wysłannik USA ds. bezpie- wspólne zbudowanie okrętów Mushtaq Baig, zginął 25 lute-

56 Polska Zbrojna nr 9/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |

Data graniczna walka zbrojna po prostu


przestaje działać…– mówi
amerykański sekretarz
KANADA. Pod naciskiem opo- w ISAF do 2011 r., a potem za- obrony Robert Gates, nie-
zycji mniejszościowy rząd pre- stanowienie się, czy potrzebna wątpliwie ekspert w tej
miera Stephena Harpera zapro- jest dalsza obecność wojska dziedzinie. Autonomiczny
ponował 21 lutego, by misja w Afganistanie. Kontyngent iracki Kurdystan jest w do-
wojsk kanadyjskich działają- kanadyjski w ISAF liczy około brych stosunkach z USA
cych w ramach Międzynarodo- 2,5 tys. żołnierzy. Większość i choć kierujący nim Mas-
wych Sił Wsparcia Bezpieczeń- z nich stacjonuje w południo- Andrzej Jonas sud Barzani deklaruje neu-
stwa (ISAF) na południu Afga- woafgańskiej prowincji Kanda- tralność, to bez wątpienia
nistanu zakończyła się w lipcu har. Trzonem kontyngentu jest REDAKTOR NACZELNY ma ona swoje granice. Ich
2011 r., bez możliwości jej grupa bojowa składająca się „THE WARSAW VOICE” przekroczenie wywrze ne-
przedłużenia. Zaś żołnierze z trzech kompanii piechoty, gatywny wpływ na sytuację
opuściliby ten kraj do końca ro-
ku. Głosowanie parlamentarne
szwadronu czołgów Leopard 2,
baterii artylerii, szwadronu in-
Węzeł w Iraku. Turcja jest jednak
niezwykle ważnym sojusz-
w tej sprawie ma odbyć się
w marcu.
żynieryjnego i pododdziału
rozpoznawczego wyposażone-
kurdyjski nikiem Stanów Zjednoczo-
nych, więc Waszyngton na-
Obecny mandat dla tej misji
wygasa w lutym 2009 r. Wcze-
śniej gabinet Harpera propono-
go w pojazdy pancerne Coyote.
Dotychczas w Afganistanie
zginęło 78 kanadyjskich żołnie-
T rwa turecka ekspedycja
karna w irackim Kurdy-
stanie. Dziesięć tysięcy żoł-
zywa ofensywę „nie najlep-
szą wiadomością”, a Unia
Europejska wzywa Ankarę
wał przedłużenie udziału rzy i jeden dyplomata. (wrob) nierzy plus lotnictwo stara się do powściągliwości.
rozwiązać problem, z którym Konflikt kurdyjski pozosta-
Ankara boryka się od lat nie więc nierozwiązany.
– zniechęcić Kurdów z Partii PKK celu nie osiągnie, ale
Pracujących Kurdystanu nie wyparuje z powierzchni
(PKK) przynajmniej do meto- ziemi, bo żyje z wojny i ma
dy, jaką stosują, ubiegając się dobre warunki dla jej powo-
o kurdyjskie państwo. Tę me- dzenia. Ankara nie zgniecie
todę bez trudu można określić PKK, co najwyżej na jakiś
mianem terroryzmu: atakowa- czas przytłumi jej aktyw-
nie przedszkoli, porywanie ność i uszczelni nad nią
kobiet, ostrzeliwanie przypad- kontrolę – gdyż taka jest
Upadek Ducha
USAF

kowych samochodów osobo- natura rzeczy. A ani Za-


wych. I oczywiście zabijanie chód, ani Wschód nic nie
USA. Bombowiec strategiczny i był jednym z czterech B-2 sta- tureckich żołnierzy. Nasilenie zrobią, bo nie są w stanie.
B-2 Spirit (Duch) rozbił się cjonujących czasowo na Guam. tych akcji jesienią skłoniło Tym jednak, którzy chcieli-
23 lutego tuż po starcie w ba- Bombowiec wykonywał ostatni parlament do zapalenia zielo- by użyć tego argumentu
zie sił lotniczych Andersen na lot przed powrotem do macie- nego światła dla operacji na w debacie o członkostwie
wyspie Guam. Dwaj piloci bez- rzystej bazy Whiteman wielką skalę. Stąd obecna Turcji w Unii Europejskiej,
piecznie się katapultowali. Jak w Missouri. Cztery B-2 miała za- ofensywa na kurdyjskie bazy trzeba przypomnieć: ma
podali lekarze, ich stan jest do- stąpić szóstka starszych B-52. w północnym Iraku. Ankara swoją PKK, miał
bry. Maszyna nie była uzbrojo- Po wypadku amerykańskim si- – Działania militarne nie wy- Londyn swoją IRA w Ulste-
łom powietrznym pozostało starczą, by rozwiązać problem rze, a Madryt swoją ETA
na. Zniszczony samolot należał
kurdyjski. Na pewnym etapie w Kraju Basków.
do 509 Skrzydła Bombowego 20 Duchów. (ted)

rowca i ochroniarz. Jak podało satelitę rozpoznania radarowe- kach tych krajów. Niemniej LICZBA TYGODNIA
BBC, w sumie było 20 ran- go, nad którym Amerykanie jednak pozostają kwestie spor-
nych i co najmniej ośmiu zabi- utracili kontrolę, zniszczyła ra- ne. Jedną z nich są gruzińskie
tych. Gen. Baig jest najwyż-
szym stopniem pakistańskim
kieta SM-3 wystrzelona z po-
kładu krążownika Lake Erie,
aspiracje do przystąpienia do
sojuszu północnoatlantyckie-
140 tys. żołnierzy
amerykań-
skich ma stacjonować
oficerem zamordowanym od kiedy znajdował się 283 kilo- go. – Poruszono temat rozsze-
w końcu lipca 2008 r.
140
czasu zamachów z 11 wrze- metry od powierzchni Ziemi. rzenia NATO. Putin potwier-
śnia 2001 r. w USA. dził pryncypialne stanowisko w Iraku – zapowiedział szef
Rosji, iż nie widzi ona real- operacyjny w kolegium sze-
nych przyczyn dla tego proce- fów sztabów sił zbrojnych
Odwilż USA gen. Carter Ham. Tym
Celny strzał su, i szczegółowo wyjaśnił, ja-

USA. Jak poinformował 25 lu-


w Moskwie kie konsekwencje może on
mieć, w tym dla stosunków ro-
samym będzie ich więcej
o osiem tysięcy niż było
tego Departament Obrony, ROSJA–GRUZJA. Prezydent syjsko-gruzińskich – powie- na początku 2007 r.
analiza szczątków zestrzelone- Władimir Putin, który przy dział potem szef rosyjskiej dy- Obecnie w Iraku jest
go w ubiegły czwartek (4.26 okazji nieformalnego szczytu plomacji Siergiej Ławrow. Do- 158 tys. wojskowych USA.
czasu polskiego) satelity poka- Wspólnoty Niepodległych dał, że prezydent Putin „pre- Jednocześnie przed końcem
zuje, że trafiony został zbior- Państw (WNP) spotkał się cyzyjnie określił warunki nor- lata tego roku z 28 tys. do
nik z toksycznym paliwem ra- z przybyłym do Moskwy przy- malizacji stosunków”. Ław- 32 tys. zwiększy się liczeb-
kietowym – hydrazyną. Tym wódcą Micheilem Saakaszwi- row wymienił tu kwestie
ność wojsk amerykańskich
samym nie stanowi ona już za- lim, oświadczył, iż widać związane z Abchazją i Osetią
w Afganistanie. (w)
grożenia. Eksperymentalnego symptomy poprawy w stosun- Południową. (Ted)

nr 9/2008 Polska Zbrojna 57


ŚWIAT BEZPIECZEŃSTWO

Wrażliwy
system
BOEING

S ystem satelitarny, który


tworzy potęgę Stanów
Zjednoczonych, jest jednocze-
śnie podatny na sabotaż.
Awaria satelity Galaxy IV
w 1998 r. spowodowała kilku-
dniową przerwę w działaniu
pagerów, pozbawiając łączno-
ści 45 mln abonentów w USA.
Na początku lat 90. sygnały ROBERT CZULDA
wysyłane z amerykańskich sa-
telitów były skutecznie zakłóca-
Federacja Rosyjska i Chiny chcą rozpocząć
ne przez jeden z krajów arab- prace nad nowym traktatem
skich, którego nie udało się międzynarodowym uniemożliwiającym
nigdy zidentyfikować. W 2003 r. militaryzację przestrzeni kosmicznej.
satelita Telstar-12 wysyłający Propozycja ta nie wynika z pokojowego
wiadomości do Iranu był zakłó- nastawienia Moskwy i Pekinu, lecz
cany z Kuby. Natomiast desperackiej próby zahamowania programu

KOSMICZNE
w 2005 r. Libia zakłócała sate- Stanów Zjednoczonych.
lity Telstar i Loral-Skynet, a Iran
satelitę francuskiego. Podobny
asymetryczny atak mógłby
sparaliżować całe siły zbrojne
USA i storpedować każdą ope-

ROZGRYWKI
rację – bez danych satelitar-
nych nie istniałaby komunika-
cja pomiędzy oddziałami,
a broń kierowana na przykład za
pomocą GPS (60 proc. użytej
w Iraku) byłaby bezużyteczna.

ozmieszczenie broni w kosmosie konwencjonalnej w kosmosie, co jest zgodne plany militaryzacji kosmosu i uniemożliwił pełną
przez jedno państwo spowoduje z układem z 1967 r. Tyle że dotyczy on jedy- budowę systemu przeciwrakietowego.
reakcję łańcuchową – przestrze- nie umieszczania broni masowego rażenia Mimo to działania rosyjsko-chińskie mogą za-
gał na posiedzeniu genewskiej (w tym atomowej) na ciałach niebieskich, kończyć się sukcesem. – Może to doprowa-
konferencji rozbrojeniowej szef rosyjskiego Księżycu i orbicie ziemskiej. Zdaniem dzić do międzynarodowej debaty, bo ludzie
MSZ Siergiej Ławrow. Wtórują mu Chińczycy. Moskwy, tylko w taki sposób można zapobiec boją się anarchii w kosmosie – uważa Jozef
Jak powiedział chiński minister spraw zagra- nowemu wyścigowi zbrojeń. Goldblat, ekspert od rozbrojenia. – Chiny
nicznych Yang Jiechi, „pokój w przestrzeni ko- Amerykanie nie akceptują umów, które ogra- i Rosja mogą więc odnieść dyplomatyczne
smicznej i zapobieżenie wyścigowi zbrojeń le- niczałyby ich swobodę działania. Nie inaczej zwycięstwo.
ży w interesie wszystkich państw”. będzie i w tym przypadku, tym bardziej że
Przedstawiciel Pekinu wyraził ponadto na- w październiku 2006 r. prezydent Bush kolejny Nowe pole rywalizacji
dzieję, że wkrótce rozpoczną się rozmowy do- raz potwierdził chęć umieszczenia broni w ko- Podczas obu kadencji prezydenta Busha
tyczące traktatu. smosie i zapowiedział, że Stany Zjednoczone można było zauważyć zwiększone zaintereso-
Rosjanie i Chińczycy chcieliby, żeby nowy odrzucą wszelkie umowy w tej materii. Taki wanie USA wykorzystaniem przestrzeni ko-
traktat nie pozwalał na rozmieszczanie broni traktat zablokowałby bowiem amerykańskie smicznej do celów wojskowych. W 2004 r.

58 Polska Zbrojna nr 9/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO KULISY
KULISY PORADY
PORADY PO ||
PO SŁUŻBIE ||
SŁUŻBIE HISTORIA ||
HISTORIA MILITARIA ||
PRASA ŚWIAT
MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO || || || |

Elita
na orbicie
W czasach zimnej wojny jedynymi kosmicznymi mocarstwami
były Stany Zjednoczone i Związek Sowiecki. Obecnie
co najmniej 40 krajów świata ma różnego typu satelity.
ROBERT CZULDA

Rozbudowany system satelitarny stano- przeciwrakietowy wraz z elementem ko-


wi o potędze sił zbrojnych i trudno wyobra- smicznym, Chiny za politycznie akcepto-
zić sobie funkcjonowanie systemu dowo- walne uznają stosowanie ASAT jako efek-
dzenia, kontroli, komunikacji, komputerów, tywnego przeciwśrodka”. To właśnie za
wywiadu, nadzoru i rozpoznania bez do- pomocą takiego pocisku, będącego mody-
stępu do danych z satelitów (C4ISR). Naj- fikacją radzieckiego systemu IS-1 (Istrie-
większym mocarstwem kosmicznym są bitiel Sputnikow), w styczniu 2007 r. Chiń-
Stany Zjednoczone, które w czasie zimnej czycy rozbili w przestrzeni kosmicznej sa-
wojny wraz ze Związkiem Sowieckim zdo- telitę meteorologicznego FY-1C.
minowały przestrzeń kosmiczną. Do koń-
ca 2003 r. Amerykanie i Rosjanie wystrze- Systemy satelitarne
lili łącznie 4800 wojskowych satelitów. – system wczesnego ostrzegania przed
Reszta świata – tylko 80. Rozwój techniki, strategicznymi i taktycznymi pociskami
spadek kosztów oraz trudności w amery- balistycznymi,
kańskim i rosyjskim programie kosmicz- – system komunikacji,
nym sprawiły, że oba te kraje powoli tracą – system nawigacyjny,
monopol na obecność w kosmosie. – system meteorologiczny,
– system obserwacyjny i rozpoznania,
Chińskie aspiracje – system wykrywania sygnałów.
Dla Amerykanów największym konku-
rentem są Chiny, które prace nad progra- W Chinach nie ma rozróżnienia na sa-
mem kosmicznym rozpoczęły już w 1975 r. telitarne systemy cywilne i wojskowe
USA obawiają się przede wszystkim tego, (w niewielu państwach jest taka sytuacja).
NASA

Coraz że będą one miały większą możliwość Dysponują one między innymi satelitami
więcej krajów zwalczania satelitów (ASAT – Anti-sa- rozpoznania taktycznego serii XY, mikro-
ma możliwość znisz- tellite weapon). Jak uważa chiński eks- satelitą Tsigshua-1, czy satelitami komu-
czenia satelity, dlatego pert Hui Zhang z Uniwersytetu Ha- nikacyjnymi ChinaSat-22. Mają również
według Pentagonu jak naj- rvarda, „jeśli Stany Zjednoczone uru- trzy satelity nawigacyjne Beidou, które
szybciej należy w amerykań- chomią wielowarstwowy system mogą zapewnić im niezależność od ame- 
skim systemie satelitar-
nym rozmieścić ele-
opracowano specjal- menty obronne wet koncepcja powołania sił kosmicznych. przez Amerykanów zostało odebrane jako
ny dokument na temat O ile jednak działania ofensywne to odległa prowokacja.
wojen w kosmosie będący przyszłość, o tyle Amerykanie już teraz dużą
pierwszą oficjalną publikacją tego typu. wagę przywiązują do bezpieczeństwa swych Wątpliwe bezpieczeństwo
Zwiastuje on nie tylko militaryzację kosmosu, kosmicznych zasobów. Były sekretarz obrony Chociaż na razie odrzucono pomysł powoła-
ale również zapowiada możliwość przeprowa- Donald H. Rumsfeld kilkakrotnie przestrzegał nia kosmicznych sił zbrojnych, to z pewnością
dzania operacji zbrojnych przeciwko każdemu przed „kosmicznym Pearl Harbor” w przypad- prędzej czy później będziemy świadkami ich
państwu, które chciałoby wzmocnić swą pozy- ku ataku na amerykański system. Zdaniem narodzin. Czy zwiększy to jednak amerykań-
cję w kosmosie kosztem Amerykanów. Jak Pentagonu jak najszybciej należy rozmieścić ską hegemonię, a także bezpieczeństwo?
możemy przeczytać w dokumencie US Air Force, tam elementy obronne, bo cały system sateli- Paradoksalnie nie, bo wraz z rozwojem tech-
„uniemożliwienie przeciwnikom dostępu tarny – oczy i uszy współczesnych sił zbroj- nologii kosmicznych zwiększy się zakres środ-
do technologii kosmicznych oraz ochrona nych – jest bezbronny. Zagrożenie wzrasta, ków umożliwiających atak na Stany
Stanów Zjednoczonych mogą wymagać dzia- gdyż coraz więcej krajów ma możliwość znisz- Zjednoczone. 
łań wyprzedzających, mających na celu po- czenia satelity. W 2007 r. Chińczycy zestrzelili Napisz do autora:
wstrzymanie (ich działań)”. Pojawiła się na- na przykład satelitę meteorologicznego, co polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

nr 9/2008 Polska Zbrojna 59


ŚWIAT BEZPIECZEŃSTWO
KENIA
Aktywne satelity Pierwsze satelity wojskowe
o przeznaczeniu Rok Państwo Zastosowanie
wojskowym 1958 Stany Zjednoczone Telekomunikacyjna
Państwo Liczba 1962 Związek Sowiecki Rozpoznawcza
Chile 1 1969 Wielka Brytania Telekomunikacyjna
Chiny 8 1970 NATO Telekomunikacyjna
Francja 10 1975 Chiny Rozpoznawcza
Niemcy 1 1988 Izrael Telekomunikacyjna
Izrael 1 1995 Francja Wywiad elektroniczny
Włochy 1 1995 Chile Telekomunikacyjna
Japonia 3 1998 Tajlandia Telekomunikacyjna
Rosja 63 2003 Australia Telekomunikacyjna
Korea Pd 1 2003 Japonia Rozpoznawcza
Hiszpania 2 ŹRÓDŁO: SPACESECURITY.ORG

Wielka Brytania 5
USA 139
Na wojnie
ŹRÓDŁO: SPACESECURITY.ORG,
P odczas wojny
w Kosowie Amerykanie
dzenia ruchów wojsk ame-
rykańskich w Arabii
ESA

DANE ZE STYCZNIA 2007 R.


korzystali ze zdjęć cyfrowych Saudyjskiej i Kuwejcie.
wykonanych przez komer- W czasie II wojny irackiej
SATELLITE IMAGING CORPORATION

cyjną francuską SPOT 80 proc. komunikacji po-


(Systeme Pour l`Observa- między siłami amerykański-
tion de la Terre). Po wybu- mi prowadzono za pośred-
chu wojny SPOT przerwał nictwem satelitów komercyj-
współpracę z Irakiem, jed- nych. Szacuje się, że do
nak nie na długo – po za- 2010 r. będzie działać
kończeniu wojny współpra- 1700 komercyjnych sateli-
cę wznowiono. Saddam tów. Jedynie 20 procent
Husajn używał danych z ko- wszystkich satelitów będzie
Satelitarny obraz Rumalii w Iraku mercyjnych satelitów do śle- kontrolowane przez rządy.

rykańskiego systemu GPS oraz – jak twier- rania operacji z zakresu zarządzania mają one tworzyć podstawę wspólnego
dzą eksperci – wpływać na poprawę cel- kryzysowego. systemu satelitarnego tychże państw.
ności chińskich rakiet międzykontynental- W branży satelitarnej wyróżnia się Fran-
nych i pocisków manewrujących. cja, która jako jedyne państwo europejskie Dołączyć do wybranych
wykorzystuje własny wywiad elektronicz- Obecnie większość państw chce mieć
Zapóźniona Europa ny (ELINT) pod nazwą Essaim (cztery sa- satelity. Już teraz 14 krajów wykorzystuje
Europa nie doczekała się samodzielne- telity), który – zdaniem Paryża – sprawdzi satelity podwójnego zastosowania (cywil-
go systemu satelitarnego do celów wojsko- się i przekona inne państwa Unii Europej- no-wojskowe), których łącznie jest niemal
wych i jest uzależniona od danych uzyska- skiej do konieczności zainwestowania w 300. Do końca dekady co najmniej
nych za pośrednictwem satelitów amery- samodzielny system. W 2005 i 2006 r. Fran- 20 państw ma mieć wojskowe satelity.
kańskich. Jeśli jednak cja wystrzeliła dwa sa- Nadal jednak tylko Rosja, Chiny i Stany
wszystko pójdzie zgodnie
Koszt wyniesienia na orbitę telity Syracuse 3A/B, Zjednoczone mogą pochwalić się posiada-
z planem, to w 2013 r. Eu- jednego kilograma masy to tworząc nowoczesny niem wszystkich rodzajów satelitów, i to
ropejczycy będą mieli system komunikacyj- zarówno cywilnych, jak i wojskowych.
własny system nawiga- około 17 tys. dol. Rozwój ny dla wojska. Izrael wykorzystuje system satelitarny
cyjny Galileo. Być może mikrosatelit (100 kg), czy Francuzi duże zna- Eros A do wykonywania zdjęć, a także woj-
szybciej doczekamy się czenie przywiązują skowego satelitę rozpoznawczego Ofeq-5.
GMES – wspólnego sys- nawet nanosatelit (10 kg) do drugiego progra- Japonia przekazuje wojskowe dane za po-
temu Komisji Europej-
skiej i Europejskiej Agen-
sprawił, że współcześnie mu – satelitarnego
systemu wczesnego
średnictwem komercyjnej satelity Super-
bird oraz używa trzech innych satelitów
cji Kosmicznej. – Cel każde państwo może sobie wykrywania wrogich rozpoznawczych. Tajlandia wykorzystuje
GMES jest taki sam jak pocisków balistycz- wojskowego satelitę komunikacyjnego
ten przyświecający Gali- na to pozwolić nych. Jest on finanso- i prowadzi zaawansowane prace nad sate-
leo – przyznał Volker Liebig z Europej- wany przez francuskie ministerstwo obro- litą wywiadowczym. Do kosmicznej elity
skiej Agencji Kosmicznej w 2005 r. – Cho- ny i ma umożliwić wykrywanie wrogich zaliczają się także takie państwa, jak Fili-
dzi o usamodzielnienie Europy w zdoby- rakiet już w fazie ich wznoszenia. piny, Algieria, Luksemburg, Turcja, Paki-
waniu źródeł informacji. Kilka krajów europejskich, takich jak stan czy Egipt. Indie, Malezja i Korea Po-
Choć system ma przede wszystkim za Niemcy, Włochy, Hiszpania, Belgia oraz łudniowa chcą umieścić w kosmosie sate-
zadanie monitorować granice Unii Eu- Grecja, wspólnie wykorzystują francuskie- lity wykonujące dla celów wojskowych
ropejskiej, zbierać informacje o klima- go satelitę obserwacyjnego Helios. Razem zdjęcia w wysokiej rozdzielczości. Czy do
cie oraz ostrzegać przed naturalnymi ka- z nie tak dawno wystrzelonym (notabene tego grona dołączy również Polska? 
taklizmami, to unijni decydenci będą go – z Rosji) pierwszym niemieckim satelitą Napisz do autora: polska-zbrojna@
chcieli wykorzystać choćby do wspie- SAR-Lupe oraz włoskim Cosmos Skymed redakcjawojskowa.pl

60 Polska Zbrojna nr 9/2008


| | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |

ROBERT CZULDA

Mroźna odwilż
Gdy w 2006 r. Fidel Castro przekazał tymczasowo władzę w ręce swego brata Raula,
wiele osób prorokowało rychły koniec reżimu. I choć teraz El Comandante oddał pełnię
władzy, to do upadku obecnego systemu wydaje się być jeszcze bardzo daleko.
kres tymczasowej władzy tagon podkreśla z kolei inny ważny cy wiadomości do Iranu był zakłócany
brata 81-letniego Fidela aspekt – zmiany ustrojowe mogą zostać właśnie z Kuby.
Castro – Raula, trwał wsparte albo storpedowane przez kubań-
19 miesięcy i miał zakoń- skie siły zbrojne i oddziały paramilitar- POWTÓRKA Z HAITI?
czyć się wraz z powrotem ne. Zdaniem wojskowych to właśnie uda- Za sprawą Amerykanów Kuba może nie
do zdrowia El Coman- na transformacja armii zapewni trwałość pójść najlepszą z możliwych dróg. Nale-
dante. Teraz Fidel Castro całkowicie zre- nowego systemu. ży pamiętać, że to Waszyngton trzymał
zygnował z kierowania państwem. Jego „Jeśli Raul Castro uzna, że zagrożenie przy władzy despotycznego dyktatora Ful-
następcą został 76-letni Raul. ze strony Stanów Zjednoczonych nie jest gencio Batistę, którego obalił właśnie Ca-
Czy to zapowiedź upragnionych przez już obecne, będzie miał możliwość zin- stro. W pierwszym okresie Amerykanie
wielu zmian? Nowy lider nieoczekiwa- tensyfikowania reform społecznych, któ- popierali nawet i Castro, dopóki ten nie
nie obiecał „zmiany strukturalne” w kra- re już widać. Zmiany polityczne pójdą za wszedł w alians z Sowietami. W czasie
ju, zwolnił kilku politycznych przeciw- nimi” – przekonuje Julia Sweig, dyrektor zimnej wojny Waszyngton prowadził bez-
ników z więzień, wysłuchał skarg studen- Studium Latynoamerykańskiego w Co- pardonową walkę w Ameryce Łacińskiej,
tów. Raul wielokrotnie wyrażał podziw uncil on Foreign Relations. I tutaj może obalając przywódców. Wielokrotnie pró-
dla chińskiej i wietnamskiej drogi rozwo- być największy problem. Nie od dziś wia- bowano zamordować także i Castro.
ju ekonomicznego, dlatego może spró- domo, że od kilkudziesięciu lat Amery- Można by uznać, że obecnie Stany Zjed-
buje połączyć komunistyczną gospodar- kanie starają się sterować Kubą według noczone są inne. Nie ma już zimnej wojny,
kę planowaną centralnie z elementami własnych zamysłów. Upadek Związku zagrożenie ekspansją komunizmu znikło
wolnego rynku i prywatną inicjatywą. Sowieckiego tego nie zmienił. Aby pod- wraz ze Związkiem Sowieckim. Istnieje
Może jednak jest to tylko typowa dla trzymać poczucie zagrożenia, w 2002 r. jednak obawa, że powtórzy się czarny sce-
ustrojów autorytarnych próba zdobycia Departament Stanu oskarżył Kubę o po- nariusz z sąsiadującego z Kubą Haiti. Na
popularności, która pojawia się za każ- siadanie broni masowego rażenia i wspie- tej małej wyspie Amerykanie dwukrotnie
dym razem, gdy zmienia się dyktator. ranie międzynarodowego terroryzmu. (w 1991 i 2004 r.) obalali lewicowego pre-
Wszelkie obietnice zmian mogą okazać Amerykanie zwrócili też uwagę, że zydenta Jean Bertranda Aristide`a, który
się bez pokrycia, szczególnie że przez cztery lata wcześniej Fidel Castro oficjal- wygrywał w demokratycznych wyborach.
19 miesięcy swych rządów Raul Castro nie przyznał się do infiltrowania społecz- W wolnych wyborach na Kubie wygrałby
nie dokonał żadnej demokratyzującej ności kubańskiej w Stanach Zjedno- zapewne kandydat lewicowy, który byłby
reformy. – Rezygnacja z tytułów czonych. Z kolei wywiad od nie po myśli Amerykanów. Jakikolwiek de-
nie oznacza rezygnacji z wła- Julia Sweig, kilku lat ostrzega, że Ku- mokrata mógłby otworzyć granice, co za-
dzy – przestrzega krytyk dyrektor Studium bańczycy aktywnie kończyłoby się masową – i legalną – emi-
Castro, Vladimir Roca Latynoamerykańskiego współpracują z China- gracją Kubańczyków do USA. To także
– Represje będą konty- w Council on Foreign mi, czego dowodem wbrew amerykańskim interesom. Czy więc
nuowane. Podobnie są- Relations: – Kubańczycy nie ma być tajemniczy i tym razem Amerykanie postanowią reali-
dzi republikański sena- zaakceptują nikogo z zewnątrz. incydent z 2003 r. zować swój własny interes? 
tor, z pochodzenia Ku- Gdyby ktoś z Florydy miał Wtedy to satelita Napisz do autora:
bańczyk, Mel Marti- przejąć władzę, musiałoby Telstar-12 wysyłają- polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
nem: – To po prostu za- dojść do brutalnego
miana jednego dyktatora konfliktu FIDEL CASTRO przejął władzę
na drugiego. w 1959 r., co stanowi niezwykły
rekord w tej części świata.
CO ZROBI WASZYNGTON? Jedynie władca Brazylii Pedro II,
urodzony w tym kraju, dłużej
Decyzję o odejściu Castro Ameryka- sprawował władzę (49 lat). Fidel
nie przyjęli z zadowoleniem. Prezydent Castro przetrwał dziewięciu
G. Bush wyraził nadzieję, że będzie to amerykańskich prezydentów
początek demokratyzacji Kuby. Jak i nadal stanowi jedną z najbar-
stwierdził jeden z czołowych pracowni- dziej kontrowersyjnych postaci
HAVANA JOURNAL

ków w Departamencie Stanu, Waszyng- świata – dla jednych dyktator


i komunista, dla innych żywy
ton „chciałby Kuby związanej z między- symbol zwycięstwa nad amery-
narodową społecznością i powrotu do Or- kańskim imperializmem.
ganizacji Państw Amerykańskich”. Pen-

nr 9/2008 Polska Zbrojna 61


TO I OWO

UCY WILIZOWANY Drukarka zdobyta


ego
ow

m
SZPIEG
k
D ostałem nową drukarkę.

u
e
Historia jej zdobycia za-

s
z

woj
u
jęłaby pół strony: stara się

o szefa na odprawie i wresz- M a b s u


zacinała, meldowałem ko-

u
d
mu trzeba, sprawa obiła się

r
Ciężkie życie
cie dostałem inną, lekko uży-
waną, ale robiącą dobre wrażenie

rodziców
i sprawną. Zastępca szefa osobiście poin-
formował mnie, że sprawę załatwiono pozy-
tywnie. Moja radość była jednak złudna. Ja-

M 300
ądrzy ludzie mawiają, iż pieniądze ko że dużo piszę i dużo drukuję, szybko wy- tysięcy żołnierzy i policjantów
szczęścia nie dają, ale jeszcze mą- czerpał mi się toner. Poszedłem zatem po rozładowywało kolejowy korek
nowy do naszej tzw. jednostki gospodar-
drzejsi wzdychają, że potrzeba bardzo dużo w chińskiej prowincji Guangzhou. Zima
czej, która na takie rzeczy organizuje prze-
pieniędzy, aby się o tym przekonać. Nic
targi. Dowiedziałem się, że cartridge’e do
stulecia sparaliżowała wszystkie linie
dziwnego, że nie lubimy tych, którzy stają drukarek takich jak moja były tylko dwa. kolejowe. Na stacjach i w zimnych,
na drodze naszych snów o bogactwie. Taki Oba niestety już wydano i nie wiadomo, uwięzionych w polu pociągach
los spotkał byłego ministra obrony Rado- kiedy będzie przetarg na nowe. Nawet nie koczowały setki tysięcy pasażerów.
sława Sikorskiego, który na łamach mogę teraz napisać skargi do szefa, bo Jednak policjantom i żołnierzom
NFoW został nominowany do mało za- gdzie ją wydrukuję… udało się oczyścić tory i opanować
szczytnej nagrody Fatum Roku 2007 m.in. tłum. Chińczycy grzecznie ustawili
za wypowiedź: „nie będzie podwyżek, nie się w kolejkach i słuchali poleceń
dam przejeść budżetu”. Tym samym zyskał umundurowanych strażników.
sobie jeśli nie całe 130 tysięcy, to na pew-
no kilkadziesiąt tysięcy przeciwników
Fala Pociągi ruszyły, rozwożąc
podróżnych do domów na
w mundurach, bo w środowisku wojsko- Wczoraj znowu w telewizji chiński Nowy Rok. Według
wym powiedzenie: „nie będzie podwyżek” oficjalnych danych, przez
jest równoznaczne ze śmiercią cywilną ta-
O wojsku kłamali śnieżyce zginęło w Chinach
kiej osoby. O tym, że budżetówka łaknie Teraz Jaś nie chce nad morze 60 osób, choć zachodnie
podwyżek jak kania dżdżu, wiadomo od Bo się boi fali. źródła mówią, że w samych
zawsze. Wiadomo też od zawsze, że aby coś unieruchomionych przez zaspy
dać, trzeba to coś mieć. To też jest jasne. pociągach utknęło w sumie prawie
Teraz warto zestawić te dwa zdania. Nie milion Chińczyków. (ATD)
pasują do siebie? No to zacznijmy inaczej.
Każda z naszych rodzin jest takim pań-
stwem w miniaturze. Ma swój roczny bu-
Robert Opas:
dżet, na który składają się przychody – Chciałbym się do niego (wojska) dostać, bo moim
wszystkich członków rodziny. W ramach
tego budżetu zapełniamy lodówkę, co jakiś zdaniem każdy mężczyzna powinien być w wojsku. Służba
czas wzbogacamy swoją garderobę, opła-
camy rachunki – no i wydzielamy pewną
nie przeszkadza ani w karierze, ani w nauce.
kwotę jako kieszonkowe dla dziecka. Wy- (Gazeta Pomorska)
datki muszą się bilansować z przychoda-
mi, bo jeśli są od nich wyższe, to rozwiąza-
nia są dwa: kredyt albo rezygnacja z ja-
Nonsens tygodnia: Nieprawdziwa prawda
kichś przyjemności. Kredyt można wziąć Pisanie w taki sposób, aby wprowadzać w błąd, nie kłamiąc jednocześnie, jest dużą sztu-
raz, drugi – ale trzeciego nie dostaniemy, ką. Pod warunkiem jednak, że robi się to dla zabawy, w gronie przyjaciół, a nie na ła-
zanim nie spłacimy poprzednich. I wy- mach dziennika o nakładzie liczonym w dziesiątkach tysięcy egzemplarzy.
obraźmy sobie, że dziecko szarpie nas za W „Rzeczpospolitej” z 19 lu- myślowy można by jej wyba- Afganistanu przez I zmianę
rękaw i mówi: „domagam się wyższego tego dziennikarka przygląda czyć. Ciekawie robi się jed- PKW, która udała się w rejon
kieszonkowego, bo kolega z klasy dostaje się śledztwu prowadzonemu nak pod koniec tekstu. Oto misji na przełomie kwietnia
więcej”. Jeśli podniesiemy mu kieszonko- przez Żandarmerię Wojsko- po opisaniu całej sprawy au- i maja 2007 r. O tej akurat
we – będziemy musieli zacisnąć pasa, nie wą w sprawie wadliwego torka wplata w tekst takie dacie w artykule nie ma jed-
wyremontujemy kuchni, nie kupimy nie- sprzętu, jaki polscy żołnierze niewinne zdanie: „Zakupem nak ani słowa, dzięki czemu
zabrali ze sobą do Afganista- sprzętu i wyposażenia dla żoł- czytelnik otrzymuje klarow-
zbędnego do pracy komputera – sytuacja
nu. Wprawdzie wrzuca do nierzy od lipca 2007 r. zajmu- ny przekaz: za całą sprawę
naszej rodziny się pogorszy. Dlatego naj-
jednego worka zarówno je się Inspektorat Wsparcia odpowiedzialny jest IW SZ.
częściej mówimy wtedy: „niestety, teraz sprzęt, za który odpowiedzial- Sił Zbrojnych”. I jest to szcze- I to jest właśnie sztuka – nie
nas na to nie stać”. Zawsze jednak ryzyku- ne było polskie wojsko, np. pi- ra prawda, o którą do pani re- skłamać, ale nie powiedzieć
jemy, że rozżalone dziecko wskaże nas stolety Wist czy kamizelki ku- daktor nie można mieć pre- prawdy. Doceniamy kunszt
w internecie jako najgorszych rodziców loodporne, jak i hummery, tensji. Tylko że całość poprze- – i wyróżniamy publikację
roku. Nikt jednak nie mówił, że bycie ro- które otrzymaliśmy od Ame- dzającego tekstu dotyczy mianem „Nonsensu tygo-
dzicem jest łatwe. rykanów – no ale ten skrót wad sprzętu zabranego do dnia”. (ap)

62 Polska Zbrojna nr 9/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |

Czy wiesz, że…


…kpt. Gregor, zawodowy wojskowy i ojciec się do niego zwracać „pani kapitan
dwojga dzieci, wziął trzy miesiące urlopu Jasmin”, bo takie imię przybrał 46-letni żoł- ZABAWY DZIECIĘCE. Z rozmowy
z macierzystej jednostki w Styrii i... zmienił nierz po operacji. Austriacki resort obrony z ppłk. Andrzejem Dylongiem, oficerem CIMIC
w tym czasie płeć. Podobno koledzy w woj- podszedł do sprawy ze stoickim spokojem (nr 7/2008 „PZ”), zostało wyrzucone jedno
sku bez problemu zaakceptowali nowego i zapewnił, że pani kapitan zachowa swoje zdanie. Był to bolesny, ale konieczny zabieg
żołnierza. Teraz podwładni Gregora muszą miejsce pracy w koszarach Gratkorn. (ann) redakcyjny, bowiem gazeta „nie jest z gumy”.
„Z tej lekcji pozostały mi w pamięci obrazki
– czteroletnie dziecko kładzie się na zgrzewce
wody, której nie jest w stanie unieść, żeby nikt
ROZMOWY NA SPOCZNIJ nie miał wątpliwości, że to jest jego wła-
sność”. Ta wypowiedź jest nie tylko opisem
CWANIACZEK konkretnej sytuacji, ale też samoistnym prze-
słaniem. Kruszynka wśród tłumu nędzarzy
Podczas sprawdzianu: – Więc dowiem się, za co zostałem wyelimi- rozszarpujących tak zwaną pomoc humani-
– Panu to chciałbym podziękować. nowany? tarną, wśród ludzi, którzy nie mają nic.
– Nie ma za co, panie sierżancie. – Już mówiłem, za „nic”. Dziecko, które zawładnęło skarbem – kilko-
– Właśnie. Nie ma za co dziękować. Chciałbym – Za nic, to żaden sąd by mnie nie skazał. ma litrami krystalicznej wody i plastikowymi
podziękować Panu za dalszą współpracę. – Sąd przeważnie skazuje za popełnienie prze- butelkami stanowiącymi bogactwo. Czy to
– Dlaczego? stępstwa, a my unikamy gości, którzy mogą przypominało którąś z zabaw naszych dzieci?
– To szerszy temat. palnąć babola w przyszłości. To się nazywa za-
– No... ale chciałbym wiedzieć dlaczego, bo to pobiegliwość.
mnie dotyczy. Jeden błąd nie powinien prze-
sądzać o ludzkim losie. Każdy powinien mieć
– I co ja powiem w domu? Nie przyjęli mnie,
bo miałem pecha?
HISTORIA
jakąś szansę. – Tak, proszę w domu powiedzieć, że w ostat- Z PRZYMRUŻENIEM OKA
– Sprawdzian właśnie był tą szansą. nim czasie ze szczególna starannością unika- Po zakończeniu operacji Market Garden,
– Jedną! my pechowców. którą zaplanował marsz. Montgomery,
– Życie jest jedno. To nie gra komputerowa. Po chwili: uważający tę akcję za sukces, podczas
– Każdemu może się przydarzyć… – Co ten koleś tak się rozdyskutował?
– Dlatego na wojnie ludzie giną. – Skasowałem go. gdy wszyscy inni widzieli w niej klęskę,
– Przecież nie jedziemy na wojnę! – Za co? Bernard Orański, książę Holandii, powie-
– Jak się idzie do wojska, to tak, jakby się je- – O to samo pytał. Przeintelektualizowany. dział: – Mój kraj nigdy nie może sobie
chało na wojnę. Udział w konflikcie zbrojnym – No to słusznie, cwaniaczków nam nie trze- pozwolić na luksus nowego „sukcesu”
należy zakładać, zanim kule zaczną latać. ba.
Montgomery’ego.
D O M O W A
O J N A

nr 9/2008 Polska Zbrojna 63

You might also like