NR 20 (591) 18 MAJA 2008 CENA 4,70 ZŁ (W TYM 7% VAT)

TYGODNIK FORUM: Słabosilni str. 13

ISSN 0867-4523
INDEKS 337 374

www.zolnierz-polski.pl

LIZACJA

PRZYMIARKA
FESJONA
PRO

DO ZAWODOWSTWA
WOJSKO: Historia jednego rozkazu str. 18
BEZPIECZEŃSTWO: Przewidzieć przyszłość str. 28

TARGI PRACY: WOJSKO KUSI I ZAPRASZA str. 57

W NUMERZE
NASZYM OKIEM

REKONSTRUKTORZY
W FORCIE
Warszawscy pancerniacy z I Grupy
Rekonstrukcji Historycznej Polskiej
Broni Pancernej „SMOK”
zaprezentowali na terenie Oddziału
Polskiej Techniki Wojskowej Muzeum
Wojska Polskiego odremontowane SŁABOSILNI
czołgi oraz wóz opancerzony STR. 32 NATO pozostaje
najsilniejszym sojuszem
TEMAT NUMERU militarnym na świecie, ale
spowodowana nową sytuacją
strategiczną transformacja
wojskowa przebiega
zbyt opieszale
STR. 13

PRZYMIARKA WOJSKO PROFESJONALIZACJA

DO ZAWODOWSTWA
W przyszłym roku ostatnie (R)EWOLUCJA
wcielenia do wojska, a od W KOSZARACH
1 stycznia 2010 r. pełna Obecnie w jednostkach 16 Dywizji
profesjonalizacja. Plan jest prosty, jest zaledwie... 89 szeregowych
ale jego wykonanie będzie niczym zawodowych. Czy realne więc jest,
bieg z przeszkodami STR. 4
że za półtora roku przejdzie ona na
pełne zawodowstwo? STR. 20
WOJSKO MISJE
POLAK POTRAFI WOJSKO BEZPIECZEŃSTWO
Wraz ze wzrostem zaangażowania w misję PRZEWIDZIEĆ
afgańską przybywać nam będzie stanowisk
w kwaterze głównej sił ISAF. W liczącym około
PRZYSZŁOŚĆ
dwóch tysięcy żołnierzy i pracowników sztabie Jakie są współczesne zagrożenia
mamy dziś ośmiu wojskowych STR. 26 oraz jaki może być ich wpływ na
rozwój sił zbrojnych? STR. 28

TYGODNIK
www.polska-zbrojna.pl
Dyrektor Redakcji Wojskowej
Redaktor naczelny
Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 53 65,
684 56 85, faks: 684 55 03; CA MON 845
365, 845 685, faks: 845 503;
sekretariat@redakcjawojskowa.pl
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”:
Wojciech Kiss-Orski, tel.: (0-22) 684 02 22,
CA MON 840 222;
wko@redakcjawojskowa.pl
Redaktorzy prowadzący:
ppłk Artur Goławski , tel.: (0-22) 684 52 30,
CA MON 845 230; Aneta Wiśniewska,
(0-22) 684 52 13, CA MON 845213;
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
Publicyści:
Warszawa: Norbert Bączyk, Piotr
Bernabiuk, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON
845 229; Jakub Czermiński, Anna
Dąbrowska, tel.: (0-22) 684 52 44,
CA MON 845 244; Paulina Glińska,
tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229;
Sylwia Guzowska, tel.: (0-22) 684 02 32,
CA MON 840 232; Roman Przeciszewski,
tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244;
Tadeusz Wróbel, tel.: (0-22) 684 52 44,
CA MON 845 244; Bydgoszcz: Krzysztof
Wilewski, tel. (0-52) 378 25 90, CA MON
Egzemplarze czasopism dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym są bezpłatne
415 200; Gdynia: Tomasz Gos, kmdr ppor.
Mariusz Konarski, tel.: (0-58) 626 62 07,
CA MON 266 207; Krzysztof Wygnał, tel.:
(0-58) 626 24 13, CA MON 262 413;
Kraków: Magdalena Kowalska-Sendek,
Jacek Szustakowski, tel.: (0-12) 613 17
80, CA MON 131 780; Poznań: Piotr
Laskowski, CA MON 572 446, mjr Tomasz
Szulejko, tel.: (0-61) 857 23 59, CA MON
572 359; Wrocław: Bogusław Politowski,
tel.: (0-71) 765 38 53, CA MON 653 853;
Fotoreporter:
Jarosław Wiśniewski,
tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229;
Współpracownicy:
Andrzej Jonas, Robert Czulda,
Krzysztof Głowacki, Paweł Henski,
Marcin Kaczmarski, Włodzimierz Kaleta,
Damian Markowski
Dział graficzny:
tel.: (0-22) 684 51 70, CA MON 845 170;
Marcin Dmowski (kierownik),
Monika Klekociuk, Paweł Kępka,
Andrzej Witkowski
Opracowanie stylistyczne:
tel.: (0-22) 684 03 55, CA MON 840 355;
Renata Gromska (kierownik),
Katarzyna Kocoń, Małgorzata Mielcarz,
Aleksandra Ogłoza, Katarzyna Pietraszek,
Joanna Rochowicz
Biuro Reklamy i Marketingu:
Adam Niemczak (kierownik) ,
tel. (0-22) 684 53 87, 684 51 80,
684 55 03, faks: (0-22),
CA MON 845 387;
reklama@redakcjawojskowa.pl

2 Polska Zbrojna nr 20/2008

 | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
WOJSKO MISJE
ŻOŁNIERZE EUROPY
Eurokorpus pokazał, jak duże są
możliwości współpracy w sferze
obrony zarówno w ramach Unii
Europejskiej, jak i kooperacji
z NATO STR.
WOJSKO PROBLEMY
HISTORIA
JEDNEGO ROZKAZU
Jedno pytanie z dwóch lotniczych
garnizonów: czy decyzja o dyslokacji
jednostki nie powinna iść w parze
z przedsięwzięciami, które
zagwarantują kadrze dostateczne
warunki służby i życia? STR. 18
Prenumerata:
RUCH SA, KOLPORTER SA, Garmond PRESS, GLM.
Informacja: (0-22) 684 04 00
Kolportaż i reklamacje:
Bellona SA – (0-22) 457 04 37,
6879 041, CA MON 879 041
Druk: Drukarnia Wydawnicza „Trans-Druk”, Golina
Numer zamknięto: 12.05.2008 r.
Zdjęcie na okładce: M. Dmowski
Projekt graficzny: Łukasz Kaugan, CaStudio
Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze
odzwierciedla stanowisko redakcji.
Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca.
Zastrzega sobie prawo do skrótów.
Nakład: 20 000 egz.
nr 20/2008
| | |
| | | |
REDAKTOR
NACZELNY
Artur Bartkiewicz
Jakie wojny, takie wojsko
P
oczątek maja to czas wielkich rocznic – tydzień temu w tym miejscu była mowa
o święcie konstytucji, w tym tygodniu czas na znacznie mniej hucznie obcho-
dzoną rocznicę, której znaczenie jest jednak ogromne. Sześćdziesiąt trzy lata temu,
8 maja 1945 r., w dziejach świata zakończyła się pewna epoka. Wtedy nikt się tego nie
spodziewał – zakończenie II wojny światowej miało być tylko preludium do ostatecz-
24
nego konfliktu – III wojny światowej, ale na szczęście do tej nigdy nie doszło.
W 1945 r. w Europie, która wcześniej regularnie przeżywała mniejsze i większe starcia
między tworzącymi ją państwami, tak naprawdę era wojen się zakończyła. Z jednej
strony ogromny potencjał broni ofensywnej światowych mocarstw, których siła stała
się tak absurdalnie ogromna (mowa oczywiście o broni jądrowej), że jakiekolwiek ra-
cjonalne wykorzystanie jej stało się niemożliwe, a z drugiej gwałtowny rozwój techno-
logiczny, a co za tym idzie – skokowy wzrost poziomu życia w bogacącej się Europie,
sprawiły, że w naszym kręgu cywilizacyjnym wojny po prostu przestały się opłacać. Po
raz pierwszy od narodzin współczesnej Europy Francja, zamiast napadać na Niemcy,
woli z nimi handlować. Rosja nie marzy o zdobywanych przez Kozaków Dardanelach
albo wschodnich rubieżach Polski – tylko co najwyżej prowadzi ekonomiczno-poli-
tyczną grę z użyciem surowców energetycznych. Nawet Turcja, niegdyś postrach
chrześcijańskiej Europy, dziś nie chce odbudowywać Imperium Osmańskiego, woli
natomiast być członkiem demokratycznej wspólnoty europejskich państw. To się po
prostu bardziej opłaca niż wymachiwanie mieczem. Usiłująca wymachiwać mieczem
Białoruś jest dziś skansenem europejskiej historii.
To oczywiście nie znaczy, że historia konfliktów w naszym kręgu cywilizacyjnym cał-
kowicie się zakończyła. Pokojowy udział w systemie gospodarki światowej opłaca się
tym krajom, które przeszły i wciąż przechodzą technologiczną modernizację. Tylko
kraje nowoczesne są w stanie dostarczać wysoko przetworzone, zaawansowane tech-
nologicznie produkty, na które na światowym rynku jest popyt i za które płaci się gru-
be miliony. Te kraje, które albo nie były w stanie dotrzymać kroku światu, albo świa-
domie odrzuciły postęp technologiczny jako „dzieło szatana” – są skazane na biedę,
a w związku z tym zmierzają do obalenia światowego porządku, licząc na to, że w no-
wym świecie zajmą miejsce dzisiejszych bogaczy. I to właśnie czynnik ekonomiczny,
a nie religijny jest istotą najgroźniejszego obecnie dla świata konfliktu nazywanego
umownie „wojną z terroryzmem”. Barbarzyńcy atakowali Rzym nie dlatego,
że nie podobał im się kult Jowisza, tylko dlatego, że miał to, czego im brakowało
– złoto i spichlerze pełne żywności.
Czy to wszystko ma jakiś związek z wojskiem? Ależ oczywiście. To właśnie opisana wy-
żej sytuacja powinna kształtować oblicze armii współczesnej Europy, a także strategie
ich działania. Naprawdę, czas skończyć z patrzeniem na Wojsko Polskie przez pryzmat
wielkich europejskich wojen toczonych przez setki dywizji. To było wczoraj. Dziś wal-
czymy z wrogiem, który setek dywizji nie wystawi – bo go na to nie stać. Jest zacofany
technologicznie, w otwartym polu przegrałby natychmiast. Dlatego walczy inaczej.
I dlatego do walki z nim jest potrzebna inna armia niż ta, jaką widzimy w serialu
„Czterej pancerni i pies”. Armia potrzebna do współczesnej walki to armia zawodowa,
mobilna, zdolna do szybkiego przerzutu w najodleglejsze zakątki naszej planety i do
prowadzenia tam działań przez wiele miesięcy. Armia, która broni Rzeczypospolitej
tam, gdzie Polska naprawdę jest dziś zagrożona – nie w obrębie naszych granic, tylko
na dalekich rubieżach cywilizacji. To tam toczy się walka o współczesny świat. Wróg
nie chce do nas przyjść, by zabrać naszą ziemię. Wróg chce zniszczyć nasz świat. Dla-
tego jest taki groźny. Dlatego nie wolno go lekceważyć.
8 maja 1945 r. to już historia. I tylko historia. Dziś toczy się zupełnie inna wojna.
Polska Zbrojna 3
AAAAAAA
TEMAT NUMERU
AAAAAAAA

Roman
Przeciszewski
PRZYMIARKA
DO ZAWODOWSTW
W przyszłym roku ostatnie
wcielenia do wojska,
rząd Pracy w Elblągu. Ta-
blice pełne są ofert. Jest co
czytać i w czym wybierać.
zaoferuje 225–245 euro tygodniowo za
40 godzin pracy i po roku jeszcze dorzu-
ci „trzynastkę”.
a od 1 stycznia 2010 r. Z prawem jazdy kategorii C
można zostać kierowcą 800 OFERT
pełna profesjonalizacja. w przedsiębiorstwie han- Kogoś interesuje mundur? Szybko dowie
Plan jest prosty, ale jego dlowym za 1700 zł netto miesięcznie, się więc, że Warmińsko-Mazurski Oddział
a z licencją operatora maszyn znaleźć się Straży Granicznej akurat poszukuje
wykonanie będzie niczym w kręgu zainteresowania pracodawcy 123 chętnych do swojej formacji. Duży na-
bieg z przeszkodami. z Norwegii. Pokryje on koszty podróży, bór prowadzi także Komenda Wojewódz-

4 Polska Zbrojna nr 20/2008


nostkach wojskowych tylko część doty-
czy naszego terenu. A chętnych, by wy-
jechać za etatem do Bielska-Białej, Świę-
toszowa czy Wałcza, nie ma aż tak wie-
lu – przyznaje płk Krzysztof Przycho-
dzeń, szef Wojewódzkiego Sztabu Woj-
skowego w Olsztynie. Ubóstwo „miej-
scowych ofert” jest nieco dziwne, gdyż na
terenie odpowiedzialności WSzW znaj-
dują się jednostki 16 Dywizji Zmechani-
zowanej, 1 Brygada Artylerii w Węgorze-
wie i 9 Pułk Rozpoznawczy w Lidzbarku
Warmińskim. Tymczasem szeregowych
zawodowych na razie poszukują tylko nie-
liczni. Najwięcej – 150 – chce teraz pozy-
skać 15 Giżycka Brygada Zmechanizo-
wana, 70 – 20 Bartoszycka BZ i 50
– 9 Brygada Kawalerii Pancernej w Bra-
niewie. Łatwy stąd wniosek, że obecna
rekrutacja jest zaledwie przymiarką do
profesjonalizacji. Powoduje to jednak,
zdaniem niektórych wojskowych i wielu
rezerwistów myślących o włożeniu mun-
duru, niejasność sytuacji. Z jednej strony
wojsko się reklamuje i profesjonalizację
odmienia przez wszystkie przypadki, lecz
z drugiej – gdy kolejni kandydaci na sze-
regowych zawodowych, chcący służyć
„na miejscu”, odprawiani są z kwitkiem
– pojawia się wątpliwość, czy armii rze-
czywiście zależy na kandydatach na za-
wodowców i czy zostaną dotrzymane ter-
miny jej uzawodowienia?
W dokumentach wszystko jest w jak
najlepszym porządku. 14 lutego bieżące-
go roku ukazała się decyzja ministra obro-
KAROLINA PRYMLEWICZ
ny w sprawie przedsięwzięć organizacyj-
nych zapewniających sprawną realizację
procesu profesjonalizacji Sił Zbrojnych
RP. Szef Sztabu Generalnego WP wydał
ukonkretniający te przedsięwzięcia roz-
kaz. Pojawia się w nim już kwestia odpo-
Zgodnie z obo- wiedzialności poszczególnych komó-
wiązującymi nowymi rek organizacyjnych, są dokładne da-
zasadami, żołnierze zasad- ty realizacji zadań.
WA
niczej służby wojskowej zain- Trzeba przyznać, że ten rozkaz jest
teresowani służbą nadtermino- bardzo konkretny. Analizując go,
wą mogą przejść do tej służby ulega się nawet sugestii, że „to mu-
już po przesłużeniu trzech
si się udać”. Profesjonalizacja armii
miesięcy zasadniczej
nie jest w nim bowiem hasłem, tyl-
ko procesem rozpisanym na poszcze-
służby wojskowej
gólne szczeble dowodzenia. Punkty
w rozkazie brzmią jednoznacznie i wiado-
mo, kto kiedy oraz za co odpowiada.
ka Policji w Olsztynie. Ale największą ofer- Wymierne efekty tych działań są już wi-
tę, na osobnej tablicy ogłoszeń, prezentuje doczne. Jak powiedział płk Roman Siciń-
wojsko. Od zaraz zatrudni m.in. działono- ski ze Sztabu Generalnego WP, istotne
wych, elektromechaników, kierowców, znaczenie ma budowanie bazy naboru
operatorów, radiotelegrafistów, sanitariu- kandydatów do służby zawodowej, której
szy i strzelców wyborowych. Na dzień do- podstawowym źródłem będzie nadtermi-
bry płaci przy tym więcej niż pozostałe nowa zasadnicza służba wojskowa. Roz-
służby mundurowe. szerzenie możliwości przyjmowania do
– Sęk jednak w tym, że spośród ponad służby nadterminowej stwarzają nowe re-
800 obecnych propozycji pracy w jed- gulacje prawne opracowane w SGWP. Mi-
nr 20/2008
PROFESJONALIZACJA
X SELEKCJA
nister obrony narodowej zaakceptował za-
proponowane rozwiązania i 6 maja tego
roku podpisał dwa rozporządzenia, które
weszły w życie 15 maja. Pierwsze zmie-
nia rozporządzenie w sprawie trybu przyj-
mowania oraz sposobu odbywania nad-
terminowej zasadniczej służby wojskowej,
drugie natomiast dotyczy zmian w rozpo-
rządzeniu w sprawie zwalniania żołnierzy
z czynnej służby wojskowej i powoływa-
nia do odbycia tej służby w 2008 r.
Zgodnie z obowiązującymi nowymi za-
sadami, żołnierze zasadniczej służby woj-
skowej zainteresowani służbą nadtermi-
nową mogą przejść do tej służby już po
przesłużeniu trzech miesięcy zasadniczej
służby wojskowej (poprzednio dopiero po
odbyciu służby w pełnym wymiarze,
tj. po dziewięciu miesiącach). O przyję-
cie do służby nadterminowej żołnierze
mogą się ubiegać, składając stosowny
wniosek do dowódcy jednostki wojsko-
wej, w której obecnie służą. Jest to bez
wątpienia interesująca oferta dla wszyst-
kich chętnych, którzy chcą związać swo-
je życie z wojskiem. Nie muszą odbyć peł-
nych dziewięciu miesięcy zasadniczej
służby wojskowej, a jedynie trzy. Nie bez
znaczenia pozostaje także uposażenie
– w służbie zasadniczej ok. 200 zł,
a w nadterminowej minimum 1700 zł.
REZERWA WRESZCIE DOCENIONA
Z tym, że: – Obowiązkowa zasadnicza
służba wojskowa nie będzie zniesiona, tyl-
ko zawieszona. W przypadku określonych
zagrożeń i potrzeb prezydent RP, działa-
jąc na wniosek Rady Ministrów, będzie
miał prawo ponownego wprowadzenia
obowiązku odbywania zasadniczej służ-
by wojskowej – dopowiada inny z roz-
mówców.
1 stycznia 2010 r. profesjonalizacja ma
już być faktem. Czyli: służbę mieliby peł-
nić jedynie żołnierze zawodowi i ochot-
nicy na podstawie kontraktu. Siły Zbroj-
ne RP – według obecnych ustaleń – ma-
ją liczyć 120 tys. żołnierzy służby zawo-
dowej (stałej i kontraktowej) oraz 30 tys.
Narodowych Sił Rezerwy. Nie ma wąt-
pliwości, że NSR znalazły się ostatnio
w centrum zainteresowania.
Zgodnie ze sztabowymi planami struk-
turę NSR na razie wypełnią obecni żoł-
nierze rezerwy. W przyszłości zastąpią
ich ci, którzy znajdą się w rezerwie po
odbyciu jednej z form czynnej służby
wojskowej. Jeżeli ich zabraknie – wojsko
będzie sięgać po ochotników w ramach
tzw. służby kandydackiej. Zakłada się,
że za przebywanie na „przydziale kryzy-
sowym”, czyli za mniejszą lub większą
dyspozycyjność, żołnierz NSR będzie
otrzymywał dodatkowe uposażenie. Je- 
Polska Zbrojna 5
AAAAAAA
TEMAT NUMERU
AAAAAAAA
śli zostanie powołany do służby okreso-
wej w celu wykonywania zadań bojo-
wych (np. w ramach polskiego kontyn-
gentu wojskowego), dostanie pensję wraz
z dodatkami na zasadach obowiązujących
dla żołnierzy zawodowych. Ważne jest
także to, że – zgodnie z planami – praco-
dawca zatrudniający żołnierza NSR otrzy-
mywałby miesięczne świadczenie w wy-
sokości 15 proc. minimalnego wynagro-
dzenia za pracę z roku poprzedniego.
Pewne kwestie nadal znajdują się w trak-
cie uzgodnień międzyresortowych.
SZEREGOWY PILNIE POSZUKIWANY
Największym wyzwaniem będzie jed-
nak pozyskanie odpowiedniej liczby sze-
regowych zawodowych. Nie ma co ukry-
wać – jeżeli nie znajdą się chętni na te
stanowiska, to cały pomysł spali na pa-
newce i po zawieszeniu zasadniczej służ-
by wojskowej (obowiązkowej) koszary
PŁK KRZYSZTOF
PRZYCHODZEŃ:
– Skoro profesjonalizacja
została przesądzona, to JEŚLI ŻOŁNIERZ REZERWY zostanie powołany do służby okresowej w celu wykonywania zadań bojowych (np. w ra-
nie czekamy na wytyczne mach polskiego kontyngentu wojskowego), dostanie pensję wraz z dodatkami na zasadach obowiązujących dla żołnie-
z Warszawy. rzy zawodowych.
gwałtownie opustoszeją. Jak zaś zwięk-
szyć i następnie utrzymać zainteresowa-
nie służbą zawodową? W resorcie wie-
dzą doskonale, że podstawowym elemen-
tem motywowania są odpowiednie upo-
sażenia. Niewątpliwie dlatego szef
SGWP rozkazuje szefowi Zespołu ds. Pro-
fesjonalizacji „współpracować z Departa-
mentem Kadr i Departamentem Spraw
Socjalnych przy tworzeniu systemu mo-
tywacyjnego dla żołnierzy w czynnej służ-
bie wojskowej oraz żołnierzy Narodowych
Sił Rezerwy, a także ich pracodawców”.
Dlatego także sporo uwagi poświęca się
choćby sprawie zakwaterowania nowych
żołnierzy. Zakłada się, że z każdym mie-
siącem służby będzie ono lepsze. Odby-
wający trzymiesięczne przeszkolenie pod-
stawowe oraz rezerwiści powoływani na
przeszkolenie w ramach jednostek NSR
byliby skoszarowani na terenie jednostek.
Nieodpłatne zakwaterowanie, ale już
poza jednostkami, przysługiwałoby żoł-
nierzom m.in. podczas przeszkolenia spe-
cjalistycznego. Odpłatne w internacie
6 Polska Zbrojna
– w czasie pierwszego sześcioletniego
kontraktu, a w kwaterze funkcyjnej – po
tym kontrakcie. Zupełnie nowym rozwią-
zaniem będzie wypłata dodatku mieszka-
niowego żołnierzom, którzy nie korzysta-
ją z żadnej innej formy zabezpieczenia po-
trzeb mieszkaniowych.
– Do problematyki pozyskania nowych
żołnierzy naprawdę podchodzimy kom-
pleksowo – zapewnia nasz rozmówca.
Z perspektywy Warszawy wszystko jest
zatem jasne: w przyszłym roku ostatnie
wcielenia, a od 1 stycznia 2010 pełna pro-
fesjonalizacja wojska. Plan jest prosty, ale
– jak otwarcie mówią niektórzy wojskowi
– jego wykonanie będzie niczym bieg
z przeszkodami. Jeszcze inne opinie na
temat planów profesjonalizacji armii sły-
chać w środowisku cywilnym. Nasi roz-
mówcy dość często zaznaczają, że „szko-
da, iż profesjonalizacja stała się tylko we-
wnętrzną sprawą wojska. Żal, że – np.
wzorem Francji – do dyskusji o przyszło-
ści armii zawodowej nie wciągnięto auto-
rytetów i że swoich opinii na ten temat pu-
blicznie nie wypowiadają ekonomiści
bądź pracodawcy mający zatrudniać przy-
szłych żołnierzy NSR”.
KANDYDACI STAWIAJĄ WARUNKI
– Nie siedzimy z założonymi rękami
i nie czekamy na wytyczne ze stolicy.
Skoro profesjonalizacja została przesą-
dzona, to wiemy, co należy robić – mó-
wi płk Przychodzeń.
Od października 2004 r. wojskowe ko-
mendy uzupełnień w Elblągu, Ełku, Gi-
życku, Lidzbarku Warmińskim, Olszty-
nie i Ostródzie, podległe WSzW, powo-
łały do jednostek wojskowych na terenie
całego kraju 396 szeregowych zawodo-
wych. W czterech pierwszych miesią-
cach tego roku 132 z nich – dwukrotnie
więcej niż w całym ubiegłym roku!
– włożyło mundur. Kolejnych 400 rezer-
wistów wyraziło zainteresowanie zawo-
dową służbą wojskową i w najbliższym
czasie dostanie skierowanie na badania.
W WKU prognozują, że w najbliższych
miesiącach w województwie warmińsko-
mazurskim uda się pozyskać w sumie
ok. 1500 rezerwistów, którzy chcieliby
zostać szeregowymi zawodowymi.
– Oni przede wszystkim myślą o służ-
bie zawodowej w pobliżu swojej rodziny
i w Polskę nie pójdą. Pojawiły się już
pierwsze przypadki rezygnacji. Są tacy,
którzy wybierają trochę mniej płatną
służbę w Policji lub Straży Granicznej,
i tacy, którzy dopiero teraz decydują się
na wyjazd za granicę. Pewne jest jedno:
kandydaci na szeregowych zawodowych
potrafią dobrze kalkulować i dlatego
w rozmowach z nimi więcej miejsca zaj-
mują kwestie ekonomiczne niż patrio-
tyczne czy obywatelskie – analizują
w olsztyńskim WSzW.
Z dotychczasowych wniosków zebra-
nych w województwie warmińsko-ma-
WOJCIECH MAJERAN
zurskim wynika, że obecne uposażenie
szeregowych zawodowych, już po pod-
wyżce, nie jest aż tak atrakcyjne. Kan-
dydaci na żołnierzy tego korpusu coraz
częściej pytają także o „prawne zagwa-
rantowanie rozwoju zawodowego i gwa-
rancję wzrostu wynagrodzeń”. Z kolei
kandydaci na żołnierzy NSR żywo zain-
teresowani są tym, „czy ich kilkusetzło-
towe dodatki za wojskową dyspozycyj-
ność będą wliczane do ogólnego docho-
du i opodatkowane, czy nie. Jeżeli będą,
to skórka nie będzie warta wyprawki”.
W podobnym tonie mówią ich pracodaw-
cy. Na te uwagi można się zżymać, ale,
niestety, nic to nie da. Górę powinna
wziąć świadomość, że terminowa reali-
zacja zadań związanych z profesjonali-
zacją na kolejnych szczeblach dowodze-
nia wcale nie musi oznaczać zwycięstwa.
Najważniejsza będzie wygrana na rynku
pracy, gdzie obowiązują zupełnie niewoj-
skowe reguły. 
Napisz do autora:
roman.przeciszewski@redakcjawojskowa.pl
nr 20/2008
AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
ZAPIS
NORBERT BĄCZYK
Wojskowy styl
Wojsko Polskie przechodzi obecnie intensywną modernizację.
Dotyczy to także wyposażenia najbliższego każdemu żołnierzowi,
czyli munduru.
asza armia od czasu rozpo-
częcia misji stabilizacyjnych
w Iraku i Afganistanie za-
częła przywiązywać znacz-
nie baczniejszą uwagę do
ubiorów wojskowych, ich
kroju, trwałości i funkcjonalności. Duży
wpływ mają na to oczywiście zdobyte do-
świadczenia i analiza wyposażenia sojusz-
ników. Obecnie kierunki zmian wytyczają
bezpośredni użytkownicy. To na podstawie
uwag żołnierzy przygotowuje się dziś no-
we propozycje mundurów, a ich prototypo-
we partie przekazuje do testowania w jed-
nostkach wojskowych. W ubiegłym tygo-
dniu z zakresem prac w tej dziedzinie mo-
8 Polska Zbrojna
NORBERT BĄCZYK (3)
PRAWDZIWA REWOLUCJA dokona się m.in.
w obuwiu. Nieśmiertelne pepegi (trampki) mają
być zastąpione przez pantofle sportowe.
gli zapoznać się także oficerowie SGWP,
z szefem sztabu gen. Franciszkiem Gągo-
rem na czele. Oficerowie Szefostwa Służ-
by Mundurowej Inspektoratu Wsparcia Sił
Zbrojnych zaprezentowali testowane obec-
nie w armii lub już wprowadzane do niej
mundury, buty, rękawice, skarpety czy śpi-
wory. Część z nich jest znana z prezentacji
ubiegłorocznych, inne modele to zupełna
nowość. Obecnie testowany mundur polo-
wy, tzw. wzór 2008, proponuje się w dwóch
odmianach – z tkaniny US-21 bądź z tka-
niny frontiera, po połowie złożonej z po-
liestru i bawełny. W mundurze klasyczny
kołnierz zastąpiono stójką, nie ma nara-
mienników, a szarża mocowana na rzep
znajduje się z przodu. Na rękawach jest
miejsce na odznaki rozpoznawcze bądź na-
szywkę z grupą krwi. Z przodu kurtki są
dwie kieszenie przyszyte ukośnie, a na
spodniach znajdują się one na bokach,
a nie z przodu. Dodatkowo w rękawach
i nogawkach umieszczono wkładki chro-
niące łokcie i kolana. Ciekawym pomysłem
jest także tzw. koszulo-bluza pod kamizel-
kę ochronną. Żołnierz zakłada ją na akcję
zamiast bluzy mundurowej. Ma klasyczne
rękawy, ale kamizelka lepiej przylega do
koszuli, zapewniając żołnierzom swobod-
ne ruchy. Prezentowane w SGWP wypo-
sażenie na razie powstało w niewielkiej
liczbie, ponieważ dopiero jego ocena przez
bezpośrednich użytkowników będzie de-
cydować, w jakiej formie ostatecznie trafi
one do produkcji seryjnej. Zakres zmian
będzie naprawdę znaczny. W najbliższej
przyszłości żołnierze powinni dostać nowe
mundury oraz nakrycia głowy i buty. Praw-
dziwa rewolucja dokona się m.in. właśnie
w obuwiu. Nieśmiertelne pepegi (tramp-
ki) mają być zastąpione przez pantofle
sportowe. 
nr 20/2008
 | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY |
KULISY PORADY
PO SŁUŻBIE ||
PO SŁUŻBIE | |
HISTORIAHISTORIA
MILITARIAMILITARIA||
ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO | | || || |

Łatwiej zostać
NA MISJACH
AFGANISTAN. Trwa rotacja
II i III zmiany PKW. Z Polski odleciało

nadterminowym
już kilka samolotów wiozących na mi-
sje kilkuset żołnierzy, m.in.
z 12 Dywizji Zmechanizowanej,
1 Brygady Logistycznej oraz
18 Batalionu Desantowo-
Żołnierze służby zasadniczej będą mogli zaciągać się do nadterminowej -Szturmowego. Natomiast pierwszych
zasadniczej służby wojskowej już po trzech miesiącach spełniania 150 żołnierzy II zmiany wróciło 11 ma-
ja do kraju. W tej grupie znaleźli się
obowiązku wojskowego.

T ak zdecydował minister obrony, no- sienie górnej granicy wieku dla poten-
welizując 6 maja dwa rozporządze- cjalnych kandydatów do podjęcia tego

ANDRZEJ PINDOR
nia: w sprawie trybu przyjmowania i od- rodzaju służby z 25 do 30 lat (dotyczy to
bywania nadterminowej służby wojsko- żołnierzy rezerwy). Poszerzy to tzw. ba-
wej oraz zwalniania ze służby zasadni- zę naboru o ok. 300 tys. żołnierzy, któ-
czej. Dzięki temu armia szybciej i łatwiej rzy odbyli służbę zasadniczą i spełnia-
zapełni wakaty na najniższym szczeblu, ją wymagane kryteria. Minister ustalił głównie żołnierze z 11 Lubuskiej
a rekruci zamiast 200 zł żołdu otrzyma- w decyzji budżetowej na 2008 r., że Dywizji Kawalerii Pancernej
ją siedmiokrotnie wyższe uposażenie, w armii ma być 9000 żołnierzy nadter- i 6 Brygady Desantowo-Szturmowej.
przyspieszone zostaną też formalności minowej zasadniczej służby wojskowej.
związane z zawarciem kontraktu. Nowe W przypadku większej liczby ochotni- AFGANISTAN. Talibowie ostrzelali
przepisy obowiązują od W armii ma być 9 tys. ków nie wyklucza się do- 3 maja z ręcznych granatników prze-
15 maja. Oferta jest adre- konania przesunięć mię- ciwpancernych i broni maszynowej pol-
sowana do około 70 tys. żołnierzy dzy poszczególnymi dzia- ski patrol poruszający się Rosomakami
i hummerami na drodze Kabul–
żołnierzy odbywających łami budżetu MON, tak
służbę i tych, którzy ma-
nadterminowej aby przyjąć również „po-
–Kandahar. Wymiana ognia trwała po-
nad pół godziny. Żaden z naszych żoł-
ją zostać powołani do niej zasadniczej służby nadplanowych”. W resor- nierzy nie został ranny.
w kolejnych miesiącach. cie oszacowano, że do
Kandydaci będą mogli wojskowej służby nadterminowej uda CZAD. Szef Komitetu Wojskowego
składać wniosek o przejście do służby się pozyskać w latach 2008–2009 ponad Unii Europejskiej gen. Henri Bentégeat
nadterminowej nie wcześniej niż po od- 10 tys. żołnierzy z zasadniczej służby oraz zastępca dowódcy operacji EUFOR
byciu dwóch miesięcy służby zasadni- wojskowej oraz ponad 4000 rezerwistów. TCHAD/RCA gen. dyw. Bogusław
czej i nie później niż 30 dni przed jej Przy powoływaniu do służby prawdo- Pacek rozmawiali 24–26 kwietnia
ukończeniem. podobnie zmienią się wkrótce kryteria m.in. z prezydentem i premierem
MON chce w tym roku znowelizować odnoszące się do karalności. Odrzuca- Republiki Czadu. Gen. Pacek spotkał
też ustawę o powszechnym obowiązku ne będą tylko wnioski osób, którym się także z 70 polskimi żołnierzami,
obrony RP. W punktach odnoszących się sąd wymierzył karę za przestępstwo którzy wchodzą w skład polsko-francu-
skiej grupy inżynieryjnej.
do nadterminowych proponuje podnie- umyślne. (ag)
IRAK. W nocy z 5 na 6 maja
KOLEJNE F-16: JASTRZĘBIE DLA ŁASKU w Diwanii polscy żołnierze
z Wielonarodowej Dywizji Centrum–
CZTERY KOLEJNE SAMOLO- wiedział dowódca 31 BLT Szkolenie lotnicze rozpocznie –Południe zatrzymali dwóch groźnych
TY WIELOZADANIOWE F-16 płk pil. Rościsław Stepaniuk. się tam jeszcze w tym roku. Ko-
terrorystów, poszukiwanych w związku
– TRZY JEDNOMIEJSCOWE Nowe maszyny przeznaczone lejna dostawa samolotów spo-
I OSTATNI SPOŚRÓD są dla 10 Eskadry Lotnictwa dziewana jest w następnym z atakami na siły koalicyjne, w tym na
ZAMÓWIONYCH W WERSJI Taktycznego w Łasku. kwartale 2008 r. (ATU) żołnierzy polskich z VIII i IX zmiany.
DWUOSOBOWEJ
– WYLĄDOWAŁY KOSOWO. Z polskimi żołnierzami
8 MAJA NA LOTNI- i policjantami spotkał się 2 maja pre-
SKU 31 BAZY zydent Lech Kaczyński. Jak mówił,
LOTNICTWA powodem udziału Polski w misjach
TAKTYCZNEGO jest międzynarodowa solidarność.
W KRZESINACH.
XVIII zmiana PKW KFOR liczy 300
– Mamy już
41 z 48 zamówio- żołnierzy. Trzon kontyngentu stano-
nych samolotów. wią 3 i 13 pułki przeciwlotnicze. (ann)
Jeszcze tylko do-
KANCELARIA PREZYDENTA RP

pełnienie procedur
celnych, kontrola
techniczna i nowo
PIOTR ŁYSAKOWSKI

przybyłe samoloty
dołączą do pozo-
stałych, uczestni-
czących w szkole-
niu lotniczym – po-

nr 20/2008 Polska Zbrojna 9

AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
ZAPIS

Spotkania System dla rannych

wych garnizonu Wrocław. – Żołnierz hartuje się w boju. Wy przez tę próbę przeszliście

SGWP
Rozmawiano o umocowaniu or- z honorem. Jesteście wzorem do naśladowania dla
PRZED KOZACKIM STEPEM ganów przedstawicielskich żoł- wszystkich żołnierzy. Wasza postawa odzwierciedla

S tan prac związanych z two-

rzeniem wielonarodowego
batalionu z udziałem Litwy,
Polski i Ukrainy omówiono pod-
czas spotkania przebywającego
w naszym kraju z wizytą (28–29
kwietnia) gen. broni Sergieja
Kiryczenki, szefa Sztabu
Generalnego Sił Zbrojnych
Ukrainy, z gen. Franciszkiem
Gągorem, szefem SGWP.
Batalion ma osiągnąć wstępną
gotowość do działania w 2010 r.
Gen. Gągor zadeklarował wspar-
cie dla ukraińskich wojsk w trak-
cie przygotowania i certyfikacji
wydzielonych jednostek do
udziału w Siłach Odpowiedzi
NATO. W czasie rozmów zdecy-
dowano o kontynuacji międzyna-
rodowych ćwiczeń „Kozacki
nierzy zawodowych obu państw
i funkcjonowaniu w Danii instytu-
cji ombudsmana jako rzecznika
praw żołnierskich. Duże zaintere-
sowanie wywołał problem efek-
tywności zachęt stosowanych
w obu armiach dla pozyskania
kandydatów do zawodowej służ-
by wojskowej. (ATU)
IZRAELSKIE
DOŚWIADCZENIA
W ojskowe aspekty proble-
matyki międzynarodowe-
go bezpieczeństwa poruszono
najlepsze cnoty żołnierskie – honor, patriotyzm
i poświęcenie – powiedział gen. Franciszek Gągor,
szef SGWP.
G en. Franciszek Gągor,
szef SGWP, 10 maja
spotkał się z kilkudziesięcio-
tatami psychoterapeutyczny-
mi. Uczestnicy uczyli się, jak
radzić sobie z problemami po
ma żołnierzami, którzy zosta- służbie w misji i długotrwałym
li ranni lub poszkodowani leczeniu. Odpowiadając na
w czasie misji w Iraku i Afga- zgłoszone w czasie dyskusji
nistanie. postulaty i wnioski, szef SGWP
Celem spotkania w wojsko- podkreślił, że istnieje potrzeba
wym ośrodku wczasowym budowy systemu, który spraw-
w Orzyszu była integracja nie rozwiązywałby problemy
środowiska żołnierzy rannych żołnierzy rannych i poszkodo-
i poszkodowanych w misjach wanych w operacjach poza gra-
oraz pomoc w ich adaptacji nicami kraju – głównie na
do dalszej służby i życia. Zo- podstawie infrastruktury
stało ono połączone z warsz- prawnej. (ATD)

step”, w których biorą udział żoł- 29 kwietnia podczas rozmowy

nierze brytyjscy, polscy i ukraiń-
scy. Tegoroczne odbędą się je-
sienią w naszym kraju. (ad)
OMBUDSMAN
JAKO RZECZNIK
gen. broni Gabi Ashkenazi, sze-
fa Sztabu Generalnego Sił
Obronnych Izraela, z gen.
Franciszkiem Gągorem, szefem
SGWP. Izraelska delegacja za-
poznała się z procesem trans-

D elegacja Duńskiego
Związku Oficerów z prze-
wodniczącym kmdr. Bentem
Fabriciusem na czele odwiedziła
Polskę 28–30 kwietnia na za-
proszenie Konwentu Dziekanów
Korpusu Oficerów WP. Goście
uczestniczyli m.in. w debacie
z udziałem mężów zaufania
z jednostek i instytucji wojsko-
formacji polskiej armii. Mówiono
też o doświadczeniach naszych
żołnierzy z udziału w operacjach
pokojowych oraz o wojskowym
zaangażowaniu Polski w ra-
mach NATO i UE. Natomiast
gość podzielił się doświadcze-
niami dotyczącymi funkcjono-
wania Sił Obronnych
Izraela. (ann)
Sarex 2008
BLISKO 40 OKRĘTÓW, SAMOLOTÓW I ŚMIGŁOWCÓW z ośmiu
państw bałtyckich brało udział w międzynarodowych ćwiczeniach
ratowniczych „Baltic Sarex 08”. Na manewry, które trwały od 5 do
9 maja na akwenach otaczających wyspę Bornholm, Polska wysta-
wiła okręty ratownicze ORP „Piast” i ORP „Zbyszko” oraz śmigło-
wiec Mi-14 PS. Zespoły ratownicze trenowały m.in. współpracę
w ramach wielonarodowej grupy poszukiwawczej SAR oraz między-
narodowe procedury nurkowe i komunikacyjne, wykorzystywane
w trakcie akcji ratowniczej. (ann)

Czy budowa bazy, w której ma stacjonować Polski Kontyngent

Wojskowy w Czadzie, przebiega zgodnie z planem?
Płk Sylwester Michalski, rzecznik prasowy SGWP:
– Przygotowania
do budowy bazy
w Iribie przebiegają
zgodnie z planem.
Polska grupa przygoto-
wawcza – około 70 żoł-
nierzy – wykona prace
budowlane wspólnie
z francuskim pododdzia-
łem inżynieryjnym. Obie
grupy, polska i francu-
ska, mają odpowiedni
sprzęt. Część ludzi i spe-
cjalistycznych maszyn
znajduje się już na miej-
scu budowy. Będą wy-
równywać teren, wykona-
ją wały ochronne i stano-
wiska pod agregaty prą-
dotwórcze, wzniosą wie-
że obserwacyjne.
Pracownicy znajdującej
się na miejscu cywilnej
firmy zajmują się odwier-
tami ujęć wodnych oraz
dostarczaniem potrzeb-
nych materiałów budow-
lanych. Prace zostaną
zakończone przed przy-
byciem do Czadu głów-
nych sił naszego kontyn-
gentu, tj. w drugiej
połowie sierpnia.
Obecnie dotrzymanie
tego terminu nie jest
zagrożone. (a)

10 Polska Zbrojna nr 20/2008

WSZYSTKO
ZAPIS | FORUM | NAO... 3| WOJSKO
CELOWNIKU BLTr| PORADY
KULISY | |PORADY | PO|SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE | HISTORIA
HISTORIA | MILITARIA
| MILITARIA
| ŚWIAT ||PRASA
PRASA||KULISY
ŚWIAT | TO I OWO

Wstrzymane eksmisje KARTOTEKA

WOJSKOWA AGENCJA
MIESZKANIOWA wstrzyma się
z wnioskami o eksmisję cywil-
nych lokatorów zamieszkują-
cych jej lokale w Gubinie
i Głogowie – ustalili 7 maja se-
kretarz stanu ds. społecznych
i profesjonalizacji w MON
Czesław Piątas i delegacja parla-
mentarzystów z tych terenów.
W obu miastach liczna grupa
mieszkańców zajmuje lokale bę-
dące w dyspozycji WAM. Zostały
one wynajęte przez WAM mia-
stu, a ono podnajęło je miesz-
kańcom. Obecnie kończy się
bądź już zakończył okres, na któ-
ry umowy te zostały zawarte.
Podczas spotkania ustalono, że
do czasu rozstrzygnięcia złożo-
nych wniosków o wydanie decyzji
w sprawie zamieszkiwania nie
będzie żadnych eksmisji,
a wszystkie wnioski w tej spra-
wie będą rozstrzygane indywidu-
alnie, z uwzględnieniem ich spe-
cyfiki. Ponadto podejmowane
działania mają mieć na celu za-
równo dobro Skarbu Państwa,
jak mieszkańców. (ATD)
Adm. floty Marek
Brągoszewski, gen. broni Józef
Buczyński, gen. dyw. Andrzej
Pietrzyk, gen. bryg. Aleksander
Bortnowski, gen. bryg. Ryszard
Gruszka, gen. bryg. Edmund
Smakulski i gen. bryg.
pil. Zenon Smutniak – to
generałowie, którzy od
31 stycznia do 30 kwietnia za-
kończyli zawodową służbę
wojskową. Pożegnał ich uro-
czyście 7 maja minister
Bogdan Klich.

GEN. BRYG.
ZYGMUNT
MIERCZYK został
nowym komendan-
tem-rektorem
Wojskowej Akademii
Technicznej. Z uczel-
nią związany jest od lat
– najpierw jako student,
później m.in. adiunkt, kierow-
nik Zakładu Techniki
Laserowej i szef Instytutu
Optoelektroniki. Uczestniczył
MON
w opracowywaniu unikato-
UROCZYSTA zmiana posterunku przed Grobem minister Bogdan Klich, szef Sztabu Generalnego wych rozwiązań z zakresu
Nieznanego Żołnierza i złożenie wieńców na płycie gen. Franciszek Gągor oraz dowódca Garnizonu optoelektroniki, wykorzystywa-
grobu – tak wyglądały 8 maja obchody 63. rocznicy Warszawa gen. bryg. Kazimierz Gilarski. Uroczystość
zakończenia II wojny światowej na placu zakończyła defilada Kompanii i Orkiestry nych na potrzeby wojska.
Piłsudskiego w Warszawie. Uczestniczyli w nich m.in. Reprezentacyjnej Wojska Polskiego. (ad)
GEN. BRYG.
SZEREGOWCY ZWOLNIENI MIROSŁAW
RÓŻAŃSKI, dowódca
Starsi szeregowi Jacek J., C., ppor. Łukaszowi B., chor. sowe śledztwo. Zdaniem sądu, 17 Wielkopolskiej
Robert B. i Damian L., Andrzejowi O. i plut. Tomaszowi ponieważ szeregowi wykonywali Brygady
aresztowani w związku B. – sąd przedłużył areszt do rozkazy, grożąca im kara nie jest Zmechanizowanej,
z ostrzelaniem cywilów 13 sierpnia. Uzasadniając decy- tak wysoka, aby prawdopodob- 12 maja został za-
w Afganistanie, zostaną zwol- zję, sąd wskazał, że należy od- ne było, że żołnierze uciekną lub stępcą szefa Zarządu
nieni z aresztu – zadecydował różnić żołnierzy, którzy wykony- będą się ukrywać. Sąd uznał Planowania Strategicznego
9 maja Wojskowy Sąd wali rozkazy swoich przełożo- też, że na obecnym etapie po- w SGWP. Na jego pożegnanie
Okręgowy w Warszawie. nych, od tych, którzy mogli zapo- stępowania, kiedy podejrzani 7 maja przyjechało do
Sąd zawiesił ich w obowiązkach biec wydaniu i wykonaniu rozka- i świadkowie zostali już kilka- Międzyrzecza ponad 120
służbowych i zakazał opuszcza- zu ostrzelania wioski Nangar krotnie przesłuchani, nie ma ry- osób. Generał dowodził 17 BZ
nia kraju. Natomiast pozostałym Khel, o ile taki rozkaz został wy- zyka wpływania na cudze relacje dwukrotnie – w sumie ponad
podejrzanym – kpt. Olgierdowi dany, na co wskazuje dotychcza- i mataczenia. (ATU) sześć lat.

Badania dla pań

Z INICJATYWY PAŃ pracujących w Departamencie
Spraw Socjalnych MON zorganizowano cykl
badań profilaktycznych dla kobiet zatrudnionych
w resorcie obrony. W kolejne trzy soboty kwietnia
(12, 19 i 26) w Specjalistycznej Przychodni
Lekarskiej dla Pracowników Wojska przy
ul. Nowowiejskiej 31 pracowało prawie
60 osób personelu medycznego, m.in.: dwóch
dyrektorów, 16 lekarzy, 26 pielęgniarek, w tym
jedna koordynująca, trzy położne, dwóch tech-
GEN. BRYG. TARIQ
GHAFOOR rozpoczął
28 kwietnia misję dy-
ników i dziewięć rejestratorek. Kobiety, które plomatyczną w
zgłosiły się na badania profilaktyczne, miały Polsce. Generał jest
możliwość, bez kolejek i dodatkowych skiero- attaché obrony przy
wań, skorzystać z badań u okulisty, pulmonolo- ambasadzie
ga, ginekologa i dermatologa. Mogły także Islamskiej Republiki Pakistanu
wykonać EKG oraz badania spirometrii, ciśnie- z siedzibą w Berlinie. Przez
nia krwi i poziomu cukru. W trakcie trzech so- ostatnie trzy lata funkcję tę
bót z wizyt u lekarzy skorzystało ponad 220 pa- pełnił gen. bryg. Shaukat
cjentek zatrudnionych w komórkach organiza- Iqbal. (ad)
cyjnych MON.

nr 20/2008 Polska Zbrojna 11

 AAAAAAA WYDARZENIA ZAPIS
AAAAAAAA

PIOTR
Agencyjne zmiany
S.GUZOWSKA

BERNABIUK
O d 1 stycznia 2009 r. Agen-
cję Mienia Wojskowego
zastąpi Agencja Uzbrojenia
nych. Szef MON dodał też, że
zasoby amunicji i starego sprzę-
tu są olbrzymie, a ich utyliza-
– poinformował 6 maja senato- cja utrudniona wieloma prze-
Survivalove dziewczyny rów z komisji obrony szef
MON Bogdan Klich. Jak do-
pisami. Dlatego chciałby, aby
w ustawie o ochronie informa-

N ie spodziewałem się, że obce mi dotąd doświadczenie pilnowa- dał, nowa agencja będzie zaj- cji niejawnych wprowadzić
nia stołka może być tak dalece absorbujące i wymagające czuj- mowała się pozyskiwaniem zmiany pozwalające firmom na
ności. Wystarczyło parę dni wolnych od pracy, by na ubiegłotygo- sprzętu i wyposażenia wojsko- łatwiejsze pozyskiwanie nie-
dniowej szpalcie felietonowej zagościło ciało obce, nie wątpię, że od wego oraz zbywaniem niepo- zbędnych poświadczeń bezpie-
mojego bardziej ponętne, w postaci pani chorąży Wiśniewskiej. Prze- trzebnego armii majątku ru- czeństwa, które uprawniają do
śmiewczy felieton ugodził z pewnością boleśnie wielu wąsatych i bro- chomego. Nieruchomości znaj- udziału w przetargach na zby-
datych kolegów w mundurach. Cienka aluzja na temat zgolonych dujące się w dyspozycji AMW, wanie tego majątku. – Jednak
wąsów dotknęła również mojej osoby. No cóż, droga koleżanko, ude- które uznane zostaną za trwale warunkiem jest zainwestowa-
rzając w ton szczerości, przyznam, że zrobiłem to dla kobiety. Teraz zbędne, będą przechodziły nie środków finansowych
pewnie będzie śledztwo, czy dla tej samej, dla której przed 30 laty za- w ręce samorządów. Minister w utylizację sprzętu, na który
puściłem? Pomimo tej aluzji i tak zostanę przy paniach w mundu- zaznaczył, że sama zamiana nie ma nabywcy. Zdaję sobie
rach i tak zwanym długim weekendzie. Otóż, nie mogę zaszeregować AMW na AU nie rozwiąże pro- sprawę, że będzie to balast tak-
kwietniowo-majowego tygodnia do czasu wolnego i próżniaczo spę- blemu zalegania zbędnego ma- że dla nowej agencji – powie-
dzonego. Podczas bowiem, gdy inni trwonili bezcenne chwile życia jątku w polskich siłach zbroj- dział minister Klich. (ann)
w korkach samochodowych lub brnęli w stutysięcznym tłumie do
Morskiego Oka, ja meandrowałem Pisą na tratwie, pobierając bez-
cenne nauki od moich studentów z POiS OSW, co się tłumaczy Peda- LICZBA TYGODNIA
gogika Obronna i Survival, zaś uczelnia jest Olsztyńską Szkołą Wyż-
90 proc. zadań, jakie so- zacja programu idzie bardzo do-

90
szą. Wcześniej przez kilkadziesiąt godzin wykładów opowiadałem im jusz północnoatlantycki brze np. odnośnie do zadań do-
o elitarnych formacjach wojskowych, epatowałem GROM-em, tuma- zatwierdził do wykonania tyczących przygotowania infra-
niłem Lublińcem, czarowałem kawalerią powietrzną i krakowską w Polsce w ramach Programu struktury lotniskowej, natomiast
brygadą, za co na obozie odpłacili mi do gruntu bolesną szczerością. Inwestycji NATO w Dziedzinie duże opóźnienie jest przy tworze-
W znacznej części żołnierze, szeregowi zawodowi i podoficerowie, po- Bezpieczeństwa (NSIP), zostało niu infrastruktury służącej prze-
nadto funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej, Straży Miejskiej zakończonych – poinformował chowywaniu paliw płynnych.
oraz koncesjonowani ochroniarze, bez cienia skargi opowiadali o co- 7 maja senacką Komisję Obrony W 2008 r. na realizację progra-
dzienności swej służby, o warunkach pracy, również o zarobkach. Narodowej płk Andrzej mu przeznaczone zostanie
Zdałem sobie wreszcie sprawę, jakim heroizmem jest dla wielu z nich Petrulewicz, p.o. dyrektora ponad 664 mln zł, z czego
zdobywanie wyższego wykształcenia, płacenie czesnego i budowanie departamentu infrastruktury ok. 416 mln zł ze środków NATO,
perspektyw rozwoju w Polsce C, w jednostkach i formacjach typu MON. Pułkownik mówił, że reali- a reszta z budżetu MON. (ATU)
D... W takim naszym własnym, trzecim świecie. Aha, miało być o pa-
niach?! I jest, bo trzecią część „stanu osobowego” stanowiły panie, Zmarł w czasie zawodów
a jakby brać na jakość, przynajmniej połowę. Dziewczyny, również
„mundurowe”, były ładne i wdzięczne, nie jakieś tam survivalowe P odoficer biorący udział
w rozgrywanych 6 maja
w Centrum Szkolenia MW w Ustce
minut reanimacji, nie udało się go
uratować. 44-letni żołnierz służył
w pionie szkolenia 3 Flotylli
babochłopy. Zdecydowanie dowodziły grupami, inteligentnie splata-
ły fabuły gier, dzielnie walczyły i strzelały z prawdziwej „pepeszy”. wojskowych zawodach sporto- Okrętów w Komendzie Portu
Ponadto klęły, gdy trzeba, i pokonywały najbardziej karkołomne wych zasłabł nagle w czasie biegu Wojennego w Gdyni. Okoliczności
przeszkody. I nie marudziły. patrolowego. Mimo udzielenia mu jego śmierci bada Prokuratura
pierwszej pomocy i trwającej 50 Wojskowa z Gdyni. (ATD)

Nauka żołnierzy m.in. kierunek nauki z wymaganiami kwalifi- mać stypendium miesięczne na pokrycie
Bliżej prawa

kacyjnymi określonymi w karcie opisu zajmo- kosztów utrzymania, zwrot kosztów zakwate-

R ozporządzenie MON z 3 marca 2008 r.

w sprawie udzielania pomocy żołnierzom
zawodowym w związku z pobieraniem przez
nich nauki w kraju lub za granicą weszło
w życie 24 kwietnia. Według znowelizowanych
przepisów, żołnierz zawodowy może nadal
– zgodnie z art. 52 – pobierać naukę, jeżeli
nie koliduje to z wykonywaniem przez niego
zadań służbowych. O pomoc finansową lub
niepieniężną (zmniejszenie liczby dyżurów,
wyjazdów służbowych oraz ograniczanie zle-
cania dodatkowych zadań) żołnierz musi się
zwrócić do swojego dowódcy. Ten ostatni
przy podejmowaniu decyzji o wsparciu finan-
sowym jest zobowiązany wziąć pod uwagę
wanego przez żołnierza stanowiska służbowe-
go lub prognozowanego stanowiska służbowe-
go. Ponadto dowódca musi zapytać o zgodę
organ uprawniony do wyznaczenia żołnierza
na wyższe od zajmowanego stanowisko służ-
bowe. Na pomoc finansową z żołnierzem za-
wierana jest umowa, która określa m.in. formę
pomocy, warunki zwrotu pieniędzy. Żołnierz ko-
rzystający z pomocy finansowej musi się z niej
rozliczyć.
Rozporządzenie z 26 marca 2008 r. dotyczą-
ce należności pieniężnych przysługujących
żołnierzom zawodowym skierowanym na na-
ukę za granicą – obowiązuje od 26 kwietnia.
Jeśli żołnierz uczy się za granicą, może otrzy-
rowania, jednorazowy zwrot uzasadnionych
wydatków rzeczowych związanych z przygoto-
waniem pracy dyplomowej, doktorskiej lub
habilitacyjnej, zwrot kosztów przejazdów i do-
jazdów oraz zwrot opłat wizowych.
Według przepisów wysokość stypendium
miesięcznego wynosi 125 proc. stawki do-
datku zagranicznego bazowego ustalonego
dla państwa, do którego żołnierz został skie-
rowany na naukę, ale zmianą jest to, że
w przypadku poniesienia przez żołnierza do-
datkowych kosztów stypendium będzie moż-
na podwyższyć (o 25 proc. podstawy).
Przy dłuższych szkoleniach wojsko pokrywa
koszty jednego przylotu. (PG)

12 Polska Zbrojna nr 20/2008

 MOTTO TYGODNIA
GAJUSZ JULIUSZ CEZAR (102–44 R. P.N.E.)
| | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE RZYMSKI
HISTORIAPOLITYK, |
MILITARIA PRASA
WÓDZ, |
ŚWIAT TO I OWO
DYKTATOR: | | |
– Nie mniejszą wagę ma zwycięstwo odniesione
przez plan wodza niż mieczem

Jakub
Czermiński

SŁABOSILNI
NATO
NATO pozostaje najsilniejszym sojuszem militarnym na świecie, ale spowodowana nową
sytuacją strategiczną transformacja wojskowa przebiega zbyt opieszale. Duży w tym udział
nierozumiejących wyzwań społeczeństw zachodnich oraz gospodarek, które
z powodzeniem mogłyby rozwijać się szybciej.
to dziś jest największym ją, że Państwo Środka ma wszelkie powo- NATO są społeczeństwa krajów, które
wrogiem państw NATO? dy, by myśleć o zyskaniu dominującej ro- sojusz tworzą.
Publiczne debaty tak w Eu- li. Chiny głównym rozgrywającym na
ropie, jak i USA wskazują świecie? Dziś jeszcze nie, ale dajmy im Para bellum
na trzy–cztery siły mogące dwie dekady. Nierealne? Podobnie uwa- NATO poniosło medialną klęskę.
zachwiać spokojem za- żano 20 lat temu, skutki widzimy dziś. PR-owcom sojuszu nie udało się przepro-
chodnich społeczeństw. Pierwszą i najpo- Ostatnim zagrożeniem wskazywanym wadzić skutecznej kampanii informacyj-
wszechniej wskazywaną jest terroryzm po- na Zachodzie jest odradzanie się Wscho- nej wyjaśniającej cele i potrzeby zmian.
lityczny. Drugą, bardziej szczegółową du. Rosja pod rządami Putina otrząsnęła Najlepszym tego przykładem jest opera-
– terroryzm islamski. Wielu z nas na ha- się z marazmu i zapaści. Twarda ręka by- cja ISAF w Afganistanie. Wcześniej kło-
sło „terrorysta” reaguje skojarzeniem „is- łego funkcjonariusza KGB sprawiła, że po- poty były m.in. przy interwencji w Koso-
lamista”. Duża w tym zasługa mediów, wracają rosyjskie sny o potędze. wie. Społeczeństwa zachodnie XXI w.
jeszcze większa morderców zabijających Te zagrożenia dotykają trzech sfer przyzwyczajone są do pokoju. Mało kto
niewinnych ludzi w imię dziwnie rozumia- – bezpieczeństwa ludzi, swobód religij- chce ginąć za Kabul, mało kto naprawdę
nej walki o ideały. Trzecim zagrożeniem, nych oraz dominacji kulturowej. Państwa chce utrzymywać armie.
wskazywanym w sposób dyplomatyczny NATO to demokracje ze stosunkowo du- Z konfliktem zbrojnym mamy do czy-
i rzadko wprost, są Chiny. Stale rosnący żą liczbą swobód obywatelskich. System nienia dzięki mediom, ale wojna, w której
udział chińskiej gospodarki w światowej praw i wolności nazywamy „zachodnim nie bierzemy udziału, zawsze jest daleko.
wymianie handlowej, ogromne fundusze stylem życia”, a ochrona państw jest Operacje w Iraku i Afganistanie przybli-
na rozwój nowych technologii oraz po- de facto ochroną tego stylu. Paradoksal- żyły problem konfliktu zbrojnego szerszej
większanie zdolności militarnych sprawia- nie jednak największym hamulcowym europejskiej publiczności, ale ani polity- 

nr 20/2008 Polska Zbrojna 13

FORUM NATO
kom, ani wojsku nie udało się stworzyć
klimatu akceptacji i zrozumienia. W de-
batach politycznych dotyczących armii te-
matem nie jest zwiększanie szans na zwy-
cięstwo, lecz jedynie rozważanie wycofa-
nia się z operacji.
Przykładów takiego stanu rzeczy nie
trzeba szukać daleko. Spójrzmy na polską
debatę publiczną powtarzaną cyklicznie
przy okazji wyborów parlamentarnych
i prezydenckich. Kiedy ostatni raz partia
licząca się w sondażach eksponowała po-
trzebę rozwoju sił zbrojnych i inwestycji
w technologie wojskowe? Kiedy ostatni raz
kandydat na prezydenta podkreślał, że je-
go ambicją jest chęć bycia zwierzchnikiem
silnych sił zbrojnych? Armia i jej zdolno-
ści operacyjne nie są tematem. Media pod-
noszą szum, gdy zdarzy się sytuacja kry-
zysowa. Wystarczy przejrzeć polską prasę
z ostatnich kilku miesięcy, aby przekonać
się, że jeśli tekst dotyczy naszej obronno-
ści, to z dużym prawdopodobieństwem
padną w nim nazwy Nangar Khel lub
CASA. Wcześniej wiele pisano o „fali”. De-
bata o rozwoju sił zbrojnych i definiowaniu
ich roli w nowym świecie była marginalna,
istniała głównie w prasie branżowej. Efek-
tem jest brak zrozumienia potrzeb.
Przemieszalność i dowodzenie
Utrzymanie ogromnych (2,4 mln sa-
mych wojsk lądowych) sił zbrojnych każ-
dego roku kosztuje NATO fortunę. Do ra-
chunku trzeba doliczyć m.in. koszty ba-
Paradoksalnie największym hamulcow
dań i rozwoju technologii, zakupu i wy- M I L I TA R N E P R O B L E M Y N AT O
miany sprzętu. Opieszałość w transforma- − ograniczenia narodowe − niedobory w podstawowych − opóźnienia w standaryzacji
cji NATO wynika w głównej mierze z nie- − kłopoty z wdrożeniem kon- zdolnościach operacyjnych operacyjnej, w efekcie kło-
dostatecznej ilości środków. Spójrzmy na cepcji Sił Odpowiedzi − opóźnienia w rozwoju poty z utrzymaniem intero-
stan obecny. Przewaga sojuszu nad resztą − braki w odwodach opera- i wdrażaniu podstawowych peracyjności
świata, zwłaszcza w systemach konwen- cyjnych i strategicznych programów (np. AGS) − potrzeba usprawnienia so-
cjonalnych, nie podlega dyskusji. Mamy − konieczność zmian w syste- − ociężała i mało mobilna juszniczego systemu szko-
lepsze technologie, lepiej wyszkolone woj- mie dowodzenia logistyka lenia
ska, sprawniejsze systemy dowodzenia
i rozpoznania. Należy tu dodać, że gros ŹRÓDŁO: WYSTĄPIENIE GEN. BRYG. STEFANA CZMURA, ZASTĘPCY POLSKIEGO PRZEDSTAWICIELA WOJSKOWEGO
PRZY KOMITECIE WOJSKOWYM NATO I UE
tych osiągnięć NATO zawdzięcza wkła-
dowi Stanów Zjednoczonych, bez których mów rozpoznawczych, śmigłowców czy Potrzeba usprawnienia systemu zaowoco-
sytuacja wyglądałaby znacznie gorzej. Mi- jednostek medycznych. Dochodzi do tego, wała rozwiązaniem przejściowym, jakim
mo przewagi sojusz jest słabosilny. Nie że natowska społeczność aplauzem wita było zastosowanie w Afganistanie do-
dysponuje wszystkimi narzędziami, by każdą decyzję o rozszerzeniu udziału w wództwa kompozytowego. Dodatkowe
skutecznie przeciwstawiać się zagroże- misji ISAF, nawet jeśli 40-milionowe pań- problemy wprowadziła transformacja
niom płynącym z niestabilnych rejonów stwo na dorobku wysyła dodatkowych 400 w biegu, a więc wymuszona przez opera-
świata. W 1999 r. NATO miało kłopoty, żołnierzy, a sporo większe 65-milionowe cję ISAF. Nową koncepcję strategiczną
by wysłać do Kosowa 25 tys. żołnierzy. – 800. Członkowie NATO nierównomier- wdrażano w praktyce bojowej. Koszt ope-
Asymetryczne sposoby walki wykorzysty- nie podchodzą do swoich obowiązków wo- racji powodował, że kurczyły się zasoby
wane przez wrogie siły w Afganistanie bec organizacji. Jedni wysyłają kontyn- środków, które można by przeznaczyć na
sprawiają żołnierzom sojuszu bardzo du- genty na miarę swoich możliwości, inni transformację i dostosowanie.
że kłopoty. Problemem są narodowe ogra- nie, nie czując przy tym zobowiązania do Potrzeb jest więcej niż społeczeństwa za-
niczenia wiążące ręce dowódcom części większego wspierania budżetu sojuszu. chodnie chcą przyjąć do wiadomości. Wraz
kontyngentów. Stałą bolączką dowódców System dowodzenia, dwukrotnie refor- z zakończeniem zimnej wojny budżety
operacyjnych jest brak odpowiedniej ilo- mowany i redukowany, nie przystaje do obronne państw Zachodu systematycznie
ści sił i środków. Dotyczy to także kluczo- wymagań stawianych przez życie. W Ko- malały. Dziś droga do ostatecznego celu,
wych zdolności niezbędnych w prowadze- sowie i Afganistanie niezbędne było wy- jakim jest pełne przystosowanie wojsk so-
niu operacji, m.in. bezzałogowych syste- korzystywanie dowództw ze struktury sił. juszu do aktualnej i przewidywanej sytua-

14 Polska Zbrojna nr 20/2008

 ||
ZAPIS FORUM
ZAPIS | |
FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY
KULISY PORADY
PO SŁUŻBIE |
PO SŁUŻBIE ||
HISTORIAHISTORIA | |
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA ||
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO | | || || |
W debatach poli-
tycznych dotykają-
cych armii tema-
tem nie jest
zwiększanie szans
na zwycięstwo,
lecz jedynie rozwa-
żanie wycofania się
z operacji.

L I S T A
1. Reforma struktury dowo-
dzenia NATO – zmniejsze-
nie liczby dowództw, uela-
stycznienie stuktury,
Stałą bolączką zwiększenie moblino-
dowódców opera- ści, uzyskanie zdol- 3. Zmiana koncepcji Sił
cyjnych jest brak ności do kierowania
odpowiedniej ilości
operacjami bez po-
sił i środków.
trzeby nadmiernego
posiłkowania się do-
wództwami ze stuktury sił.
2. Zwiększenie puli sił prze-
mieszczalnych – wypraco-
NATO (2)
Z A D A Ń
wanie sprawiedliwego po-
działu kosztów ich użycia,
rozwinięcie jednostek
o charakterze instruktorsko-
-doradczo-łącznikowym.
5. Rozwój procedur do-
Odpowiedzi – zwiększenie
elastyczności ich wykorzy-
stywania (także częścio-
wego).
4. Przyspieszenie prac nad
pozyskaniem zdolności
o szczególnym znaczeniu
strategicznym – obrony
przeciwrakietowej, AGS,
NNEC, środków rażenia
precyzyjnego i transportu
strategicznego.
puszczania do operacji
sojuszniczych jednostek
krajów partnerskich,
zmiana koncepcji
uzyskiwania przez
te jednostki interopera-
cyjności.

ŹRÓDŁO: WYSTĄPIENIE GEN. BRYG. STEFANA CZMURA, ZASTĘPCY POLSKIEGO PRZEDSTAWICIELA WOJSKOWEGO PRZY
KOMITECIE WOJSKOWYM NATO I UE

wym NATO są społeczeństwa krajów, które sojusz tworzą

cji strategicznej, wiedzie poprzez zwięk-
szenie nakładów na armie lub bardziej ra-
cjonalne zarządzanie obecnymi budżeta-
mi. To ostatnie zapowiedział w Polsce mi-
nister obrony narodowej Bogdan Klich, ale
rzecz ma inny wymiar – nie chodzi o zwięk-
szenie zdolności operacyjnych, lecz za-
oszczędzenie pieniędzy podatników. Bu-
dżet MON się nie zwiększy. Biorąc pod
uwagę zjawisko inflacji, oznacza to spadek
realnych zdolności nabywczych resortu.
Jednak, pomijając nasz rodzimy charakter
cięć, można założyć, że w siłach zbrojnych
każdego państwa NATO drzemią mniej lub
bardziej marnotrawione rezerwy, które
z powodzeniem można by wykorzystać na
potrzeby transformacji. Potrzeba tu jednak
woli politycznej, aby dopuścić do zarzą-
dzania wojskowymi pieniędzmi menedże-
rów z prawdziwego zdarzenia, z doświad-
czeniem zdobytym w korporacjach i na
rynkach finansowych.
Złoty środek
Istnieje jednak rozwiązanie optymalne,
które zadowoli wszystkich zainteresowa-
nych. Armia będzie miała więcej pienię-
dzy, NATO rozszerzy zdolności operacyj-
ne, podatnicy nie stracą. Sposób jest bar-
dzo prosty, wystarczy zwiększyć PKB. To
banalne rozwiązanie wcale nie jest nie-
możliwe do osiągnięcia. Kluczem jest kon-
kurencyjna gospodarka i zmniejszanie na-
rzutów socjalnych. W Polsce największym
hamulcem rozwoju są często absurdalne
przepisy, ogromna liczba danin publicz-
nych, skomplikowane i wewnętrznie
sprzeczne przepisy prawa (w tym podat-
kowego) oraz korupcjogenny system. Bu-
dżet państwa co roku traci miliony złotych
na świadczenia dla osób wyłudzających
renty. Odsetek rencistów umiejscawia Pol-
skę na czołowym miejscu w Europie, ale
nie znaczy to, że jesteśmy narodem kalek,
lecz że mamy brzydką skłonność do wy-
ciągania rąk po pieniądze, nawet jeśli ozna-
cza to naginanie lub wręcz łamanie prawa.
Niezbędne są zmiany w przepisach, uwol-
nienie gospodarki, zniesienie niepotrzeb-
nych narzutów, a przede wszystkim uprosz-
czenie zapisów. Dziś najwięksi pracodaw-
cy, jak np. supermarkety, dzięki armii do-
radców wykazują zerowe dochody, a za-
tem unikają płacenia podatków. Dziś ma-
ły i średni przedsiębiorca, zamiast rozmy-
ślać nad zwiększeniem konkurencyjności
swojego biznesu, ślęczy nad deklaracjami
podatkowymi. Dziś normalna jest sytua-
cja, gdy urzędnik tworzący i interpretują-
cy przepisy podatkowe sporo zarabia na
organizowanych przez siebie szkoleniach,
na których uczy przedsiębiorców, jak nie
pogubić się w gąszczu zapisów lub jak wy-
korzystać je do zdobycia przewagi. Dziś
opłaca się eksportować swoje produkty, by
je natychmiast z powrotem importować.
To wszystko osłabia gospodarkę. Wygry-
wają inni – dziś Chiny, jutro Indie. Zlikwi-
dowanie tych absurdów będzie natychmia-
stowym impulsem do wzrostu gospodar-
ki. Silniejsza gospodarka to większy PKB
i więcej podatków (krzywa Laffera!), wię-
cej podatków to przy tym samym limicie
większy budżet MON, większy budżet
MON to więcej szans na udany rozwój mi-
litarny, a co za tym idzie, zwiększenie bez-
pieczeństwa obywateli, ale również lokal-
nego i światowego obrotu handlowego.
Obrotu, który sam w sobie może być gwa-
rantem spokoju. Globalizacja i wzajemne
powiązanie coraz większej liczby państw
może spowodować, że konflikty zbrojne
staną się nieopłacalne. Powinniśmy ten pro-
ces wspierać, rozwijając własny potencjał.
To jest w stu procentach wykonalne. 
Napisz do autora: jakub.czerminski@
redakcjawojskowa.pl

nr 20/2008 Polska Zbrojna 15

NA CELOWNIKU
Co najbardziej frustruje przy planowa-
niu misji poza granicami kraju?
– Zmiany wprowadzane do planu ope-
racji. Im więcej mamy czasu, tym więcej
dokonuje się poprawek. Z reguły nieistot-
nych, za to wywołujących dużo zamiesza-
nia. Dlatego, paradoksalnie, niekiedy wo-
lę pracować z poczuciem, że czasu jest nie-
wiele. Zwłaszcza że planujemy nie dla sie-
bie, wszystkie operacje prowadzimy w ra-
mach pewnych koalicji. Swym niezdecy-
dowaniem stawiamy się czasami w świe-
tle nie takim, w jakim chcielibyśmy być
postrzegani.
A może po prostu brakuje nam wizji
strategicznej naszego zaangażowania
w operacje międzynarodowe? Działamy
w myśl zasady: „kto wcześniej wstanie,
ten rządzi”.
– Taka strategia jest właśnie przygoto-
wywana w Ministerstwie Obrony Narodo-
Awans dzięk
wej i w Sztabie Generalnym WP.
Rozmowa
z GEN. BRYG.
ANDRZEJEM
LELEWSKIM,
szefem Zarządu
Planowania
Operacyjnego
P-3 Sztabu
Generalnego
Wojska
Polskiego
16 Polska Zbrojna
Dopiero jest przygotowywana?
– Priorytetowe zadania są jednak
oczywiste.
Na jakich założeniach ma się ta strate-
gia opierać?
– Po pierwsze – szeroko rozumiane bez-
pieczeństwo Polski; po drugie – zobowią-
zania członkowskie wobec NATO, które
obligują nas, zgodnie ze strategią sojuszu,
do uczestnictwa w operacjach zagrażają-
cych bezpieczeństwu jego członków, ale
również bezpieczeństwu w aspekcie glo-
balnym; po trzecie wreszcie zobowiąza-
nia wynikające z członkostwa w UE
i ONZ, a zwłaszcza udział w doraźnych
misjach humanitarnych, takich jak w DR
Konga czy Pakistanie.
Jako członek sojuszu zobowiązani jeste-
śmy do wystawienia jednorazowo
8 proc. swoich sił zbrojnych do misji za-
granicznych, zaś 40 proc. mamy utrzy-
mywać w gotowości do wyekspediowa-
nia. Dość daleko nam do spełnienia tych
wymogów.
– Nie jest aż tak daleko. Obecnie w ope-
racjach poza granicami uczestniczy bezpo-
średnio ok. 4 tys. żołnierzy. Problem pole-
ga na tym, że są to misje wieloletnie, wy-
magają zatem dokonywania sukcesywnych
rotacji. Tym samym kolejne 4 tys. musi się
przygotowywać do misji, a 4 tys. tych, któ-
rzy wrócili, odtwarza zdolność bojową.
W sumie w operacje zagraniczne zaanga-
żowanych jest ok. 12 tys. żołnierzy.
Przekroczenie liczby 4 tys. żołnierzy bio-
rących udział w misjach zagranicznych
i kwoty 350 mln zł wydawanych na ten
cel będzie zapewne trudne.
– Ambicje są większe, ale biorąc pod
uwagę dość kosztowną, zwłaszcza w po-
czątkowym okresie, profesjonalizację ar-
mii, musimy mierzyć zamiary na siły. Dla-
tego też na razie stać nas na wystawienie
jednorazowo około 4 tys. żołnierzy. Nato-
miast po 2010 r., kiedy wszystkie jednost-
ki będą w pełni uzawodowione, każda, po
odpowiednim przygotowaniu, powinna być
zdolna do wyjazdu na misję zagraniczną.
Po opuszczeniu Iraku będzie nieco
większa swoboda kadrowa w siłach
zbrojnych.
– Tylko nieco, bowiem z Iraku wycofa-
my wprawdzie ok. 900 żołnierzy, ale jed-
nocześnie po czterystu wyślemy do Czadu
i dodatkowo do Afganistanu.
Gotowy już jest harmono-
gram wycofywania się
z Diwanii.
– Prawie zakończony jest
jego pierwszy etap, podczas
którego określiliśmy, jaki
sprzęt i w jaki sposób wraca
do kraju, co może przydać
się kontyngentowi afgań-
skiemu, co zaś pozostanie
w Iraku i ewentualnie
zostanie przekazane ar-
mii irackiej. Następnie
przystąpimy do prze-
kazywania Irakij-
czykom naszej
strefy odpowie-
dzialności.
nr 20/2008
 | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO
Kiedy?
– Planujemy, że nastąpi to na przełomie
czerwca i lipca, a w praktyce decydujące
będą stan gotowości sił irackich i stabilność
sytuacji w naszym regionie.
Dużo sprzętu wróci do kraju?
– Większość. Oczywiście poza sprzę-
tem – chociażby hummerami – który po-
życzyli nam Amerykanie. Ten naturalnie
zostanie im zwrócony. Tylko znikoma
ilość wyposażenia trafi do Afganistanu.
Zwłaszcza że tamtejszy kontyngent jest
znacznie lepiej wyekwipowany niż irac-
ki. Natomiast na miejscu pozostanie
sprzęt dla nas nieprzydatny bądź taki, któ-
rego transport do kraju i ewentualny re-
mont byłyby nieopłacalne. Przekażemy
go armii irackiej albo, tak jak bazę, lokal-
nej społeczności.
Czy nie ma Pan poczucia, że ta opera-
ęki misjom
cja kończy się niczym?
– Jako żołnierze zadanie wykonaliśmy
z sukcesem, zdobywając bezcenne do-
świadczenia, ale można się zastanawiać, czy
Polska osiągnęła cele pozamilitarne.
Czy rzeczywiście awansowaliśmy do
pierwszej ligi państw, które potrafią łą-
czyć politykę zagraniczną z zaangażo-
waniem w operacjach wojskowych?
– Przeszliśmy do ekstraklasy, jeśli cho-
dzi o sposób użycia sił zbrojnych. Pod
względem wyposażenia, doświadczenia
i umiejętności nasi żołnierze właściwie nie
ustępują najlepszym. Znamienne jest, że
Amerykanie tak chętnie z nami współpra-
cują zarówno Iraku, jak i w Afganistanie.
Gdyby ocena była inna, nie zdecydowano
by o powierzeniu nam odpowiedzialności
za jedną z prowincji.
Mimo to trudno nie zauważyć przepa-
ści dzielącej Wojsko Polskie od armii
amerykańskiej, brytyjskiej, francu-
skiej czy niemieckiej. Każda z nich jest
liczniejsza.
– Rzecz nie w ilości, która jest pochod-
ną wielkości państwa, jego możliwości eko-
nomicznych i skali interesów, ale w pozio-
mie zaangażowania. Polska nie ma aspira-
cji mocarstwowych, stąd głównym zada-
niem armii zawsze była obrona integralno-
ści państwa, a po wstąpieniu do NATO za-
nr 20/2008
| | | |
pewnienie zbiorowego bezpieczeństwa
członkom sojuszu, nawet wtedy, gdy wy-
maga tego uczestnictwo w operacjach kry-
zysowych z dala od jego granic. Stąd ope-
racja na Bałkanach, które były i nadal po-
zostają źródłem potencjalnych konfliktów
w Europie, w Afganistanie, stanowiącym
ostoję organizacji terrorystycznych o glo-
balnym zasięgu.
I my z nimi walczymy.
– Sojusz z nimi walczy, bo wymaga te-
go globalne bezpieczeństwo, za które czu-
je się odpowiedzialny. Przede wszystkim
jednak dąży do zbudowania w tym kraju
podstaw dla normalnego funkcjonowania
społeczeństwa.
Dlaczego zatem tak długo broniliśmy się
przed utworzeniem własnego Prowin-
cjonalnego Zespołu Odbudowy?
– PRT to ogromne koszta, a poza tym
nie jest to instytucja stricte wojskowa. Ze-
spół tworzą przede wszystkim specjaliści
resortów cywilnych i jest finansowany
przez rząd. Wojsko zapewnia jedynie bez-
pieczne warunki jego funkcjonowania.
Wysłanie oddziałów zbrojnych też
kosztuje.
– Zapewne, ale najpierw trzeba zapew-
nić bezpieczeństwo, potem można myśleć
o wysłaniu cywilnych specjalistów. Jednak
PRT, który będziemy tworzyć razem
z Amerykanami, zostanie początkowo opar-
ty głównie na strukturach wojskowych.
A dlaczego Ghazni?
– Zadecydowało znaczenie prowincji
i bezpieczeństwo. Ghazni jest ważnym po-
litycznie i gospodarczo regionem Afgani-
stanu, co nie pozostanie bez wpływu na
możliwość pokazania naszej flagi. Ponad-
to prowincja ta nie przylega bezpośrednio
do granicy pakistańskiej. Zaletą jest też
ukształtowanie terenu.
Ile potrwa operacja?
– NATO planuje operację w Afganista-
nie w perspektywie dziesięcioletniej. Są-
dzę, że my pozostaniemy tam tak długo,
jak będziemy potrzebni.
Dość niespodziewanie zwiększenie swo-
jego kontyngentu w Afganistanie – obok
| | |
JANUSZ B. GROCHOWSKI (2)
Po 2010 r., kiedy
wszystkie jednostki będą
w pełni uzawodowione,
każda, po odpowiednim
przygotowaniu, powinna
być zdolna do wyjazdu
na misję zagraniczną
Stanów Zjednoczonych i Polski – zade-
klarowała Francja. Czy należy to za-
wdzięczać wsparciu – także naszemu
– dla misji Unii Europejskiej w Czadzie,
w której Paryż odgrywa wiodącą rolę?
– W mojej ocenie jest to przede wszyst-
kim efekt zmiany postawy Francji, szcze-
gólnie po ostatnich wyborach prezydenc-
kich. Dostrzega ona, że nie tylko sytuacja
na Bałkanach czy w Afryce, ale także
w Azji Środkowej jest istotna dla utrzy-
mania bezpieczeństwa globalnego. Stąd
od pewnego czasu Paryż stał się aktyw-
nym członkiem zarówno Unii Europej-
skiej, jak i NATO. Oprócz wysłania zna-
czącego kontyngentu do Afganistanu za-
deklarował dowództwa dwóch korpusów,
w tym sił szybkiego reagowania do struk-
tur wojskowych sojuszu.
Czym się różni operacja czadyjska od
wcześniejszych w Iraku bądź w Afga-
nistanie?
– Przede wszystkim nie jest to operacja
stabilizacyjna, a raczej zbliżona w swoim
charakterze do operacji zapobiegającej
konfliktowi lub prowadzonej dla utrzyma-
nia pokoju. Pod względem operacyjnym
nie będzie stanowić problemu. Wojska UE
mają zapewnić bezpieczeństwo zespołom
ONZ niosącym pomoc w obozach uchodź-
ców z sąsiedniego Sudanu. Głównym wy-
zwaniem są kwestie logistyczne, wynika-
jące z ogromnych odległości i braku pod-
stawowej infrastruktury.
Czy misja potrwa, tak jak przewidzia-
no, rok?
– Jej zakończenie ma nastąpić w marcu
przyszłego roku. Ale plany mają to do sie-
bie, że się zmieniają. Przygotowani jeste-
śmy na dwie rotacje. Na przełomie lata
i jesieni pragniemy osiągnąć gotowość do
działania całego kontyngentu. 
Rozmawiał Janusz B. Grochowski
Polska Zbrojna 17
AAAAAAA PROBLEMY
WOJSKO PROBLEM
AAAAAAAA
Historia jednego rozkazu
Jedno pytanie z dwóch lotniczych garnizonów: czy decyzja o dyslokacji jednostki nie powinna iść w parze
z przedsięwzięciami, które zagwarantują kadrze dostateczne warunki służby i życia?
ist zaadresowany do redakcji jest
podpisany nazwiskiem i imie-
niem. Wymienione w nim nume-
ry telefonów nie są zmyślone.
W słuchawce słychać zaś sformu-
łowania zawarte wcześniej w pisemnej proś-
bie o pomoc. – Dlaczego w naszej, niemal
już profesjonalnej armii pokutują stare przy-
zwyczajenia? Czy decyzja o dyslokacji jed-
nostki nie powinna iść w parze z przedsię-
wzięciami, które w nowym miejscu stacjo-
nowania jednostki zagwarantują kadrze do-
stateczne warunki służby i życia? Czy „Pol-
ska Zbrojna” zainteresuje się problemem,
który w ogóle nie powinien się pojawić?
– Kto się pod tym listem podpisał? – py-
ta z zaciekawieniem ppłk Jarosław Halic-
ki, dowódca 14 Batalionu Usuwania Znisz-
czeń Lotniskowych w Elblągu. Gwarantu-
je, że „autora listu chce poznać tylko z cie-
kawości i nie zamierza go karać. – Podob-
nych argumentów używałem w rozmowach
18 Polska Zbrojna
– WRÓCIŁEM WŁAŚNIE Z MALBORKA i kolejny raz upewniłem
się, że nikt tam na nas nie czeka – mówi kpt. Sławomir Kil,
ROMAN PRZECISZEWSKI
z przełożonymi. I nic z tego, nikt się z ni-
mi nie liczył. Dotychczas trafiałem na mur
obojętności. Jeżeli więc list tego żołnierza
coś zmieni, to nagrodzę tego chłopaka za
inicjatywę – zapewnia dowódca. Nagroda
żołnierza raczej jednak ominie, bo w liście
poprosił o anonimowość. Podobnie jak żoł-
PIOTR LASKOWSKI
OBA BATALIONY mają zmienić miejsce
stacjonowania. 14 Batalion z Elbląga
przeprowadzi się do Malborka, a 16 Batalion
z Jarocina (na zdjęciu) – do Powidza. Zadanie
z pozoru wydaje się proste...
logistyk z 14 Batalionu.
nierz z 16 Batalionu Usuwania Zniszczeń
Lotniskowych w Jarocinie, który napisał
do redakcji w tej samej sprawie.
PLANOWANIE NA PAPIERZE
– Jest tak, jak napisaliśmy. Każde pyta-
nie przełożeni traktują jako niechęć do wy-
konania rozkazu. A przecież nie o to tu cho-
dzi – tłumaczą pragnący zachować anoni-
mowość żołnierze.
Rozkaz ma określony numer i odpowied-
nią klauzulę. Został wydany jeszcze przez
poprzedniego ministra obrony narodowej.
Zgodnie z nim oba bataliony mają zmie-
nić miejsce stacjonowania. 14 Batalion
z Elbląga przeprowadzi się do Malborka,
a 16 Batalion z Jarocina – do Powidza. Za-
danie wydaje się proste. Skoro bowiem ta-
ką decyzję podjęto na najwyższym szcze-
blu, to na pewno najpierw wszystko do-
kładnie przemyślano i zaplanowano, a za
planami poszły określone pieniądze. Szyb-
nr 20/2008
ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY
PORADY PORADY |
PO SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE
HISTORIAHISTORIA|| | | ||
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA| |
PRASA KULISY ||
ŚWIAT TO I OWO || |

ko okazuje się jednak, że to tylko piękna

teoria.
Najpierw okazuje się, że pomysł prze-
niesienia obu jednostek wcale nie jest no-
wy. Już kilka lat temu zamierzał go zreali-
zować gen. broni Jerzy Gotowała, ówcze-
sny dowódca Wojsk Lotniczych i Obrony
Powietrznej. – Chociaż grupowanie jedno-
stek w wybranych garnizonach może przy-
nieść oszczędności, to z przeprowadzki ba-

ROMAN PRZECISZEWSKI (2)

talionów stacjonujących w Elblągu i Jaro-
cinie zrezygnowałem. Z prozaicznego
względu: nie miałem na to odpowiednich
środków finansowych. Nie mogłem prze-
cież delegować kadry do nowych garnizo-
nów, gdzie nic nie było przygotowane
i gdzie żołnierzy zawodowych czekałaby
16 BATALION USUWANIA ZNISZCZEŃ LOTNISKOWYCH w Jarocinie zgłosił wstępną potrzebę
jedna wielka prowizorka – wspomina ge- zakwaterowania w Powidzu 160 żołnierzy.
nerał Gotowała.
Historia lubi się powtarzać, ale tym ra- nierzami zawodowymi pada przykład bu- przekwalifikowania ich na internat dla sze-
zem za planami poszły odpowiednie roz- dowy Korpusu Północ–Wschód w Szcze- regowych zawodowych, a koszty utrzyma-
kazy. Ten o przeniesieniu obu jednostek cinie, gdzie najpierw zadbano o warunki nia elbląskiego batalionu zamykają się
miał być wykonany do końca ubiegłego ro- służby i życia kadry, a dopiero potem ją w granicach niecałego miliona złotych
ku. Tymczasem termin jego realizacji nie- ściągano. – Myśleliśmy, że te reguły będą rocznie. – A wie pan, ile będzie kosztować
spodziewanie prolongowano o kilkanaście już teraz obowiązywać we wszystkich gar- budowa podobnych obiektów w nowym
miesięcy. Konkretnie – do końca bieżące- nizonach – z goryczą mówi jeden z ofice- garnizonie? Lekko licząc, trzydzieści mi-
go roku. Falstart tłumaczono m.in. opóź- rów. Jak się bowiem właśnie dowiedział, lionów złotych. To znaczy, że za te same
nieniami w zaplanowanych inwestycjach. nawet gdyby chciał, to o przeprowadzce pieniądze spokojnie moglibyśmy pracować
Z zebranych przez nas informacji wynika z rodziną do Powidza nie ma co myśleć w Elblągu przez kolejnych trzydzieści lat
co innego: w nowych garnizonach nie zro- w ciągu najbliższych kilku, a może i kilku- – podlicza ppłk Halicki.
biono nic, by obie jednostki mogły właści- nastu lat. Szczytem marzeń może być je- W Warszawie jakby zapomniano o nie-
wie wykonywać swoje dynie miejsce w garnizo- zbędnych inwestycjach dla Malborka. Po-
zadania. Zamierzenia po-
– W Powidzu posłużymy nowym internacie, urzą- widz – gdzie z impetem, ale i z opóźnienia-
zostały wyłącznie na pa- tylko do czasu uzyskania dzanym w jednym z no- mi tworzy się zaplecze dla 3 Brygady Lot-
pierze. W 2008 r. wszyst- wo oddanych do użytku nictwa Transportowego – znajduje się
ko miało się zmienić. podstawowych bloków. – Nasz batalion w centrum zainteresowania. Być może
Miało. – Jest po staremu, uprawnień emerytalnych zgłosił wstępną potrzebę wkrótce wpłynie to także na warunki służ-
ale nasi przełożeni nie zakwaterowania w Powi- by 16 Batalionu w nowym garnizonie.
chcą się tłumaczyć przed – jasno stawia sprawę dzu 160 żołnierzy. Zawa- W Malborku natomiast wszystko jest na
swoimi przełożonymi i
jeden z młodych oficerów żył na tym fakt, że już te- opak. Nasi rozmówcy najpierw informują,
dlatego raz po raz słyszy- raz 148 z nas dojeżdża że obiekty dla 14 buzl zostały wytypowa-
my, że „rozkaz jest rozkazem i mimo trud- z 73 różnych miejscowości. Każdy, decy- ne. Następnie ukonkretniają, że „część
ności trzeba wreszcie go wykonać” – prze- dując się na zmianę garnizonu, musiał więc z nich wymaga jednak remontu lub adapta-
konują nasi rozmówcy. przeprowadzić osobistą kalkulację. Mogę cji, część trzeba zaś wybudować od pod-
panu powiedzieć, że w zdecydowanej staw”. A to wiąże się z czasem i koniecz-
NIKT NA NAS NIE CZEKA większości przypadków sprowadza się ona nością pozyskania niemałych środków.
Czy tak jest naprawdę? Realia Powidza, do tego, że w Powidzu posłużymy tylko do Kilka miesięcy temu w Elblągu odbyła
gdzie ma zostać przeniesiony 16 Batalion, czasu uzyskania podstawowych uprawnień się kolejna narada służbowa poświęcona
w ostatnich dniach sprawdzał specjalny ze- emerytalnych – jasno stawia sprawę jeden przeniesieniu jednostki. W protokole zapi-
spół oficerów Sztabu Generalnego WP. z młodych oficerów. – Teraz dojeżdżamy sano, że „w obecnym miejscu dyslokacji
W jego składzie znalazł się gen. dyw. Bo- z okolic, a w Powidzu najprawdopodobniej jednostka ma w pełni zabezpieczone wa-
gusław Samol, szef Zarządu Planowania musielibyśmy zamieszkać nie w interna- runki funkcjonowania i szkolenia”. W in-
Rzeczowego P-8. – Faktycznie, powstały cie, ale na terenie koszar. W tej sytuacji że- nym miejscu służbowego dokumentu pod-
tam spore opóźnienia inwestycyjne. Jed- gnamy się z mundurem – dodaje jeden kreślono, że „z uwagi na zadowalający stan
nak dzięki inwencji gen. bryg. pil. Adama z szeregowych zawodowych. Jeszcze go- techniczny obiektów używanych przez
Świerkocza, dowódcy 3 Brygady Lotnic- rzej jest w Elblągu, gdzie w zasadzie nikt 14 Batalion oraz właściwy poziom wyko-
twa Transportowego, wszystko się zmie- nic nie wie. – Wróciłem właśnie z Malbor- nywania zadań należy rozpatrzyć możli-
nia. Kadra wkrótce będzie miała gdzie ka i kolejny raz upewniłem się, że nikt tam wość pozostawienia jednostki w Elblągu”.
mieszkać, konkretne są też terminy odda- na nas nie czeka – mówi kpt. Sławomir Kil, – Mimo to rozkaz się nie zmienił. Mamy
nia do użytku kolejnych obiektów – uspo- logistyk z 14 Batalionu. iść do Malborka – bezradnie rozkłada rę-
kaja generał. ce dowódca batalionu. 
Umiarkowany optymizm oficerów ROZKAZ SIĘ NIE ZMIENIŁ
z Warszawy nie przekłada się na odczucia 14 Batalion w Elblągu ma ocieplane ga- Napisz do autora:
w garnizonie. W rozmowie z kilkoma żoł- raże i magazyny, koszarowce są gotowe do roman.przeciszewski@redakcjawojskowa.pl

nr 20/2008 Polska Zbrojna 19

WOJSKO PROFESJONALIZCJA
Obecnie w jednostkach 16 Dywizji jest zaledwie...
89 szeregowych zawodowych. Czy realne więc jest,
że za półtora roku przejdzie ona na pełne zawodowstwo?

PPŁK KRZYSZTOF OŚCIŁOWSKI,



szef G-1 dywizji

(R)EWOLUCJA W ROMAN PRZECISZEWSKI

Przejściu na zawodowstwo towarzyszy wiele pytań i problemów. Czego one dotyczą

i jak je wyeliminować? Na ten temat rozmawiamy w Elblągu z gen. dyw. Wiesławem
Michnowiczem, ppłk. Krzysztofem Ościłowskim, ppłk. Dariuszem Szlendakiem
oraz mjr. Andrzejem Dudą.
Podobno 16 DZ ma obecnie jedynie jednostek 11 oraz 12 dywizji. Nas
kilkudziesięciu szeregowych zawodo- – nie licząc wspomnianego przez do-
wych. Jest to prawda? wódcę przyznania kilkudziesięciu eta-
WM: – Powiem panu dokładnie: dziś tów szeregowych zawodowych – ten
mamy ich 89. Ale jutro może być ich proces w zasadzie nie obejmował. Sta-
już więcej. Prowadzimy właśnie nabór jemy więc teraz przed bardzo poważ-
szeregowych zawodowych do 15 Giżyc- nym wyzwaniem.
kiej Brygady Zmechanizowanej oraz do WM: – To wyzwanie nie polega tyl-
batalionu rozpoznania... ko na pozyskaniu większej liczby chęt-
nych do zawodowej służby wojskowej.
Spójrzmy jednak prawdzie w oczy: Przyszłe struktury jednostek będą zale-
wynika z tego, że wasza dywizja żeć przecież od poziomu ich ukomple-
dopiero przymierza się do zawo- towania. Czyli ten, kto będzie szybszy
dowstwa. i lepszy, kto zdoła przyciągnąć więcej
KO: – Nie odkrywa pan żadnej tajem- szeregowych zawodowych, wygra eta-
nicy. Do tej pory profesjonalizacja do- towo i strukturalnie. W zestawieniu
tyczyła przecież przede wszystkim z 11 bądź 12 dywizją rzeczywiście je-
steśmy w znacznie trudniejszej sytuacji,
u nas jest więcej do zrobienia. W tam-
tych związkach taktycznych uzawodo-
wione są już nie tylko poszczególne
pododdziały, ale i całe jednostki, pod-
czas gdy w 1 i 16 dywizjach o profesjo-
nalizacji raczej tylko się mówiło.
Czy w ciągu kilkunastu miesięcy – bo
tyle czasu będą jeszcze w 16 DZ żoł-
nierze służby zasadniczej – uda się
więc przejść na zawodowstwo?
WM: – Musimy pamiętać, że profe-
sjonalizacji nie da się przeprowadzić
z dnia na dzień. Jest to proces wymaga-
jący konsekwencji i czasu. W koszarach
nastąpią rewolucyjne zmiany, ale muszą

20 Polska Zbrojna nr 20/2008

 | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO| | |

PPŁK DARIUSZ SZLENDAK,
dowódca batalionu
dowodzenia 9 Brygady
Kawalerii Pancernej
w Braniewie

GEN. DYW. WIESŁAW MICHNOWICZ,

dowódca 16 DZ


MJR ANDRZEJ DUDA, zastępca
dowódcy 16 Batalionu Dowodzenia

SYLWIA GUZOWSKA, ROMAN PRZECISZEWSKI (4)

w Elblągu


KOSZARACH
być one wprowadzane ewolucyjnie.
Ostatnie wcielenie do jednostek dywi-
zji nastąpi w końcu listopada tego roku.
Zatem ostatni żołnierze służby zasadni-
czej odchodzić będą od nas w sierpniu
przyszłego roku. Lecz ich etaty już
wcześniej, systematycznie muszą za-
cząć przejmować szeregowi zawodowi.
Wielu z nich na pewno pozyskamy spo-
śród 773 obecnych żołnierzy nadtermi-
nowych. Kolejnych kandydatów na nad-
terminowych i szeregowych zawodo-
wych bez wątpienia wyłonimy spośród
tych, którzy odbywają lub będą odby-
wać zasadniczą służbę wojskową w na-
szych jednostkach.
KO: – Ale powiedzmy sobie szcze-
rze: nie nastawiajmy się, że będzie ich
bardzo wielu.
Dlaczego?
KO: – Problemem jest rejonizacja
wcieleń. Ostatnio zwolniliśmy do cywi-
la ponad 2000 szeregowych służby za-
sadniczej, którzy – delikatnie mówiąc
– nie byli zainteresowani służbą zawo-
dową w 16 DZ. Ale tylko w „szesna-
stej”. Skąd ta rozbieżność? Stąd, że
w zdecydowanej większości pochodzi-
li ze Śląska i jeżeli już by zgodzili się
na zawodowstwo w armii, to tylko w po-
bliżu swojej rodziny.
DSz: – W naszej brygadzie najwięcej
szeregowych służby zasadniczej mamy
obecnie właśnie z Katowic i Górnego
Śląska.
AD: – U mnie wielu pochodzi z woj.
świętokrzyskiego i z południa Polski. Po
odbyciu zasadniczej służby wojskowej
każdy myśli, aby jak najszybciej wrócić
w rodzinne strony. Na szczęście mamy
w Elblągu spore zasoby rezerwistów
oraz osób zainteresowanych służbą
w naszym batalionie. Gdy ostatnio
zwolniła się sanitariuszka z zespołu me-
dycznego, natychmiast – chociaż nie da-
waliśmy żadnego ogłoszenia o naborze
– zgłosiły się na jej miejsce trzy kandy-
datki. Wybraliśmy dziewczynę po stu-
diach medycznych.
Czy oznacza to, że pozyskanie szere-
gowych zawodowych nie będzie dla dy-
wizji problemem?
DSz: – Mogę śmiało powiedzieć, że
zainteresowanie służbą zawodową
w Braniewie jest spore. Praktycznie nie
ma dnia, by do dowództwa brygady nie
zgłaszało się 10–15 kandydatów na sze-
regowych zawodowych. Decyduje o tym
wysokie, bo 35–37 proc. bezrobocie
w powiecie, nie bez znaczenia jest rów-
nież prestiż munduru. Sęk w tym, że
wszystkich zainteresowanych służbą za-
wodową na razie musimy odprawiać
z kwitkiem...
AD: – Niestety, robimy to samo. Są
chętni do włożenia munduru, jednak mu-
simy czekać na nowy etat batalionu i wy-
typowanie stanowisk dla szeregowych
zawodowych.
KO: – Gdy przystępowaliśmy do ak-
cji promocyjnej służby zawodowej, nie
mieliśmy pojęcia, że aż takie będą jej
efekty. Teraz tę akcję musimy chyba...
ograniczyć. Trochę to smutne, że rozbu-
dziliśmy nadzieje i aspiracje wielu mło-
dych ludzi, a teraz mówimy im: pocze-
kajcie kilka miesięcy, aż dostaniemy kon-
kretne etaty. Mam świadomość, że część
tych kandydatów możemy bezpowrotnie
stracić, że mogą oni znaleźć pracę gdzie
indziej lub wyjechać za granicę. 

nr 20/2008 Polska Zbrojna 21

WOJSKO PROFESJONALIZACJA
WM: – Panowie, przestrzegałbym KO: – Pan żartuje, a problem jest po- WM: – Ależ one się zmieniają.
przed nadmiernym optymizmem. Zain- ważny. Bo co będzie jeżeli rzeczywiście Z tym że nie w takim stopniu, jak by
teresowanie mundurem faktycznie jest w naszych szeregach pojawią się ludzie się chciało. W tym roku dostałem je-
duże, ale ile czasu ono potrwa? Niedaw- bez pomysłu na życie? Jak długo wy- dynie 10 proc. pieniędzy z ogólnej su-
no rozmawiałem z dowódcą 17 BZ trzymają w wojsku? Czy – gdy armia my, o którą wystąpiłem na remonty
w Międzyrzeczu. Usłyszałem od niego, już w nich zainwestuje – nie powiedzą i niezbędne modernizacje infrastruktu-
że na początku kandydaci na szerego- nagle: przepraszam, pomyliłem się ry koszarowej jednostek dywizji.
wych zawodowych stali przed bramą ko- i zdejmuję mundur? Wiem, że nie wynika to ze złej woli
szar w kolejce, a dzisiaj coraz bardziej WM: – To żaden wymysł. Setki po- przełożonych, ale z możliwości finan-
zaczyna ich brakować. Czy u nas nie sta- dobnych przypadków „rozczarowania sowych MON...
nie się tak samo? Czy na pewno znaj- realiami służby” miały już miejsce wła-
dziemy odpowiednich kandydatów na śnie w dywizjach, które z profesjonali- Przepraszam, ale co to obchodzi kan-
wszystkie przyznane nam etaty? Prawdę zacją są na ty. Nie sądzę, aby w tej dy- dydata na żołnierza zawodowego? On
mówiąc, wątpię w to. wizji było inaczej. Przed nami stoi więc powinien mieć dobre warunki służby,
olbrzymie zadanie – wybrać do służby musi mieć zagwarantowane co najmniej
Skąd ten pesymizm? zawodowej tych, którzy się nie złamią, miejsce w służbowym internacie...
WM: – To nie pesymizm, tylko real- którzy z wojskiem chcą związać się DSz: – W związku z tym na terenie
na ocena sytuacji. Wszyscy dobrze wie- na dłużej. koszar wyremontowaliśmy jeden z bu-
my, że pasjonatów wojska i służby zawo- dynków, w którym szeregowych zawo-
dowej nie ma aż tylu, by obsadzić nimi Ale jak przyciągnąć tych najlepszych dowych można zakwaterować w cał-
wszystkie wolne etaty w armii. Teraz mó- i być konkurencyjnym na rynku pra- kiem przyzwoitych warunkach.
wimy o pozyskiwaniu szeregowych za- cy? Myślicie panowie, że wystarczy
wodowych, podkreślamy zainteresowa- argument, iż w wojsku będzie się za- Lecz internat jest na terenie koszar!
nie służbą w regionie i jednocześnie jak- rabiać coraz lepiej? Dowódca Wojsk Lądowych podkreśla
by zapominamy, że mamy przecież spo- DSz: – Kandydaci na szeregowych zaś raz po raz, że szeregowemu zawo-
ro wakatów w obecnych strukturach. Że zawodowych bardzo często pytają dowemu po służbie należy się jakaś
brakuje dowódców drużyn piechoty, o możliwości rozwoju i awansu w woj- chwila prywatności i dlatego interna-
czołgów bądź obsług, że nie ma dowód- sku. Zgodnie z prawdą każdemu odpo- ty powinny znaleźć się poza płotami
ców plutonów. To nie wzięło się z nicze- wiadamy, że jeżeli nie będzie się rozwi- jednostek.
go. I to nie jest zjawisko charakterystycz- jał, jeżeli poprzestanie tylko na wy- WM: – Sądzi pan, że nie chcieliby-
ne tylko dla naszej dywizji. kształceniu gimnazjalnym, to możliwo- śmy tego? Realiów jednak nie zmieni-
DSz: – W moim batalionie dowódca- ści jego awansu są ograniczone. my. Myślę mimo wszystko, że problem
mi plutonów powinni być oficerowie po WM: – Niedawno miałem telefon od zakwaterowania szeregowych zawodo-
informatyce lub cybernetyce. Tylko skąd znajomego, którego syn chce zostać sze- wych zostanie wyeliminowany z chwi-
ich wziąć? Na cywilnym rynku pracy są regowym zawodowym. Zapytałem, ja- lą wypłacenia im dodatków finanso-
rozchwytywani i poza Wojsko jako pracodawca kie ma wykształce- wych za kwaterę. Wtedy skończą się na-
wojskiem zarabiają nie. Okazało się, że rzekania na internaty, na Wojskową
znacznie więcej. nie może liczyć na chłopak jest po stu- Agencję Mieszkaniową i każdy znajdzie
WM: – Otóż to – na diach i – chcąc szyb- swoje lokum. Ta sprawa nie spędza więc
tym rynku jest duża kon- specjalne względy. Jeżeli ko się usamodziel- mi snu z oczu. Inne bardziej.
kurencja i wojsko jako nie przedstawi atrakcyjnej nić – planuje zawo-
pracodawca nie może li- dową służbę od naj- To znaczy jakie?
czyć na specjalne wzglę- oferty pracy, nie niższego stanowi- WM: – Profesjonalizacji nie sprowa-
dy. Jeżeli nie przedstawi zagwarantuje dobrych ska w wojsku. Cel dzam jedynie do tematu pozyskania do-
atrakcyjnej oferty pracy, ambitny, lecz... Za- brych kandydatów na szeregowych za-
nie zagwarantuje do- warunków służby, nie raz pojawiły się wąt- wodowych. Powiedziałem już wcze-
brych warunków służby, pliwości: dlaczego śniej, że oznacza ona swoistą rewolucję
nie przyciągnie najlep- przyciągnie najlepszych, to wszyscy szeregowi w koszarach. Zmieni się w nich prze-
szych, to czym może czym może zakończyć się zawodowi – bez cież niemal wszystko. Nie będzie już
zakończyć się profesjo- względu na wy- żołnierzy służby zasadniczej, nie będzie
nalizacja? Popatrzmy profesjonalizacja? kształcenie i specja- więc komu ochraniać jednostek, utrzy-
tylko na strukturę dotychczasowych lizację – mają to samo wynagrodzenie? mywać porządku czy przygotowywać
wcieleń do dywizji: dominują synowie Czemu kierowca, działonowy czy ope- posiłków. Te zadania muszą przejąć fir-
robotników i rolników, z małych mia- rator na liście płac równy jest zwykłe- my cywilne. I na to są przeznaczone do-
steczek i ze wsi. Bez wykształcenia, bez mu strzelcowi? Nie możemy nie słyszeć datkowe środki finansowe.
sprecyzowanych planów życiowych. tych pytań. KO: – Powtarzam, że ostatniego sze-
Czy takich chcielibyśmy mieć żołnierzy regowego służby zasadniczej pożegna-
zawodowych? Zastanawia mnie jeszcze inna kwe- my w dywizji mniej więcej za piętna-
stia: dlaczego w dyskusji, jaka towa- ście miesięcy. W ciągu tego czasu mu-
Jednak wymagania, jakie są stawiane rzyszy profesjonalizacji wojska, tak simy zrobić wszystko, by wyeliminować
szeregowym zawodowym, nie są zbyt mało uwagi poświęca się niezbędnym wątpliwości, jakie pojawiły się w trak-
wysokie. Wystarczy ukończyć gimna- inwestycjom? Przecież koszary, w któ- cie tej rozmowy. Muszę wierzyć, że to
zjum, mieć dobry stan zdrowia i woj- rych mają być jedynie zawodowi żoł- się nam uda. Jest to być albo nie być
sko wita. Czyż nie tak? nierze, muszą się zmienić... profesjonalizacji naszej armii. 

22 Polska Zbrojna nr 20/2008

 | | | | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO

nr 14/2008 Polska Zbrojna 23

WOJSKO MISJE

Żołnierze
Europy TA D E U S Z W RÓ B E L

Eurokorpus pokazał, jak duże są możliwości

współpracy w sferze obrony w zarówno w ramach Unii
Europejskiej, jak i kooperacji z NATO.
Dowództwo Eurokorpusu w Strasbur-
gu powstało 1 lipca 1992 r. Decyzja o je-
go utworzeniu została ogłoszona 22 ma-
ja tegoż roku przez przywódców Francji
i Niemiec podczas szczytu w La Ro-
chelle. Jednak sama koncepcja narodzi-
ła się kilka lat wcześniej. Utworzenie kor-
pusu, a wcześniej wspólnej brygady, sta-
nowiło wzmocnienie więzi polityczno-
militarnych między Niemcami i Fran-
cją. Bliska współpraca francusko-nie-
miecka w sferze obrony rozpoczęła się
od podpisania 22 stycznia 1963 r. Trak-
tatu Elizejskiego.
Pierwsza piątka
Zaledwie przez rok korpus istniał jako
struktura francusko-niemiecka. Już
w czerwcu 1993 r. dołączyła do niego
Belgia, rok później Hiszpania, a w maju
1996 r. Luksemburg. Jak dotąd kraje te
wydzielają siły do operacji prowadzo-
nych przez korpus. Poza tym kilka innych
państw, m.in. Austria i Polska, zadekla-
rowało dostarczenie na jego potrzeby
W 1996 r. Francja wystawiła na potrze-
by korpusu 1 Dywizję Pancerną. Pozo-
stałymi jego jednostkami były belgijska
1 Dywizja Zmechanizowana, niemiecka
10 DPanc, wraz z Brygadą Francusko-
-Niemiecką, i hiszpańska 21 Brygada
Zmechanizowana. W 1998 r. Francuzi za-
mienili 1 DPanc na 7 DPanc, a Hiszpa-
nia przekazała w podporządkowanie Eu-
rokorpusowi całą 1 DZ. Restrukturyza-
cja w siłach zbrojnych krajów wydziela-
jących wojska do korpusu, zwłaszcza
zniknięcie dywizji w armiach Belgii,
Francji i Hiszpanii, spowodowała dalsze
zmiany. Dziś zgrupowanie to może
liczyć w razie wojny lub innej operacji
50–60 tys. żołnierzy.
W czasie pokoju sztab korpusu liczy
około 350 żołnierzy i pracowników. Ulo-
kowany jest w koszarach na przedmie-
ściach Strasburga. Dowództwu Eurokor- Początkowo powołanie do życia
pusu podporządkowana jest Wielonaro- Eurokorpusu bywało postrzegane
dowa Brygada Wsparcia Dowodzenia. jako próba stworzenia struktury
W czasie pokoju podlega jej kompania konkurencyjnej wobec NATO.
Jednak już w styczniu 1993 r.
systemów łączności i informatycznych
NATO (2)

podpisane zostało porozumienie

wojsk lub sztabowców.
Dowódcą korpusu jest generał po-
rucznik (trzygwiazdkowy), a jego za-
stępcą generał major (dwugwiazdko-
wy). Ten sam stopień ma też szef szta-
bu korpusu. Dwóch jego zastępców to
generałowie brygady. W Eurokorpusie
obowiązują dwuletnie kadencje. Wszy-
scy ci żołnierze, poza dowódcą, są rów-
nocześnie najwyższymi przedstawicie-
lami narodowymi Belgii, Francji, Hisz-
panii i Niemiec. W przypadku Luksem-
burga jest to podpułkownik będący
równocześnie asystentem dowódcy
Eurokorpusu.
w Strasburgu oraz kompania łączności
w Sigmaringen. Ostateczny skład i wiel-
kość brygady zależą od charakteru i ska-
li operacji, w jakiej ma uczestniczyć kor-
pus, a także miejsca i czasu jej trwania.
Wówczas brygada ma mieć jednostki
łączności, walki elektronicznej, żandar-
merii, inżynieryjne, obrony przed bronią
masowego rażenia oraz ochrony. Na co
dzień administracyjną i logistyczną ob-
sługę dowództwa korpusu zapewnia 380-
osobowy batalion wsparcia. Poza Bryga-
dą Wsparcia Dowodzenia w czasie poko-
ju podporządkowana operacyjnie do-
wództwu korpusu jest wspomniana Bry-
regulujące stosunki między obie-
ma strukturami.
gada Francusko-Niemiecka. Pozostałe
jednostki są przekazywane pod zwierzch-
ność Eurokorpusu na czas misji.
Razem z sojuszem
Początkowo powołanie do życia Euro-
korpusu bywało postrzegane jako próba
stworzenia struktury konkurencyjnej wo-
bec sojuszu atlantyckiego. Jednak już
w styczniu 1993 r. podpisane zostało po-
rozumienie z naczelnym dowódcą Sił

24 Polska Zbrojna nr 20/2008

 | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |

J E D E N Z E S P Ó Ł

P
owstała w 1987 r. Bry-
gada Francusko-Nie-
miecka liczy około pię-
ciu tysięcy żołnierzy. Począt-
kowo jej dowództwo uloko-
wano w Boblingen, ale
w 1992 r. przeniesiono je do
Mullheim. W następnym ro-
ku brygada podporządkowa-
na została Eurokorpusowi.
Francuzi wydzielili do niej sta-
cjonujące na terenie Niemiec
pułki 3 DPanc. Obecnie od-
działy i pododdziały brygady
poza Mullheim stacjonują
w Immendingen i Donau-
eschingen-Villingen. Wspól-
ne są w niej struktury dowo-
dzenia i logistyczne, w któ-
rych obowiązuje zasada ro-
tacji na stanowiskach do-
wódczych. Natomiast od-
działy tworzące komponent
bojowy i wsparcia bojowego
zachowały narodowy charak-
ter. Każda z nacji ma też wła-
sne mundury, ekwipunek i
uzbrojenie. Brygada jest jed-
nostką lekkiej piechoty, wypo-
sażoną w kołowe transportery
opancerzone i inne pojazdy
pancerne. Jej komponent bo-
jowy to niemiecki 292 Bata-
lion Strzelców, 295 Batalion
Artylerii i 550 Kompania Pan-
cerna Saperów oraz francu-
skie 3 Pułk Huzarów i 110
Pułk Piechoty.
Od 2000 r. w efekcie porozu-
mienia między Paryżem i Ber-
linem jednostka jest brygadą
reagowania korpusu europej-
skiego. Jej podstawowym
przeznaczeniem jest wspól-
na obrona wynikająca z zo-
bowiązań zawartych w trak-
tatach z Waszyngtonu
i Brukseli. Jednostka może
być też użyta w misjach po-
kojowych bądź mających
charakter wymuszania poko-
ju, a także w misjach o cha-
rakterze humanitarnym. Jej
żołnierze wchodzili w skład
sił stabilizacyjnych SFOR
w Bośni i Hercegowinie, a od
27 lipca 2004 r. do 27 stycz-
nia 2005 r. stanowili trzon
Wielonarodowej Brygady Ka-
bul w misji ISAF.

Współpraca
P OLSKA OBOK AUSTRII, GRECJI
I TURCJI WSPÓŁPRACUJE
Z EUROKORPUSEM JAKO PAŃSTWO
DELEGUJĄCE (SENDING NATION). Trzech
polskich oficerów pełni służbę w kwate-

rze głównej formacji. W czasie wizyty
w Polsce 22 kwietnia dowódca
Eurokorpusu gen. broni Pedro Pitarch
odbył kilkudziesięciominutową rozmowę
z szefem Sztabu Generalnego
gen. Franciszkiem Gągorem. Podczas
spotkania gen. Gągor wyraził wolę pełne-
go przystąpienia Polski do Eurokorpusu
i uzyskania statusu szóstego państwa
ramowego (framework nation). Obecnie
trwają uzgodnienia na poziomie politycz-
nym. Wiadomo, że w 2009 r. w dowódz-
twie Eurokorpusu będzie 18 polskich ofi-
cerów, z których jeden obejmie stanowi-
sko zastępcy szefa sztabu ds. logistyki.
W planowanych na listopad „Common
Effort 2008” – ćwiczeniach europejskie-
go korpusu – wezmą udział pododdziały
z 17 Wielkopolskiej Brygady
Zmechanizowanej. (jk)
DFB
Zęby Eurokorpusu
– Brygada Francusko-Niemiecka
z Mullheim;
– belgijskie Dowództwo Operacyjne Wojsk
Lądowych w Evere z 7 Brygadą;
– francuskie 4 Dowództwo Sił w Limognes
z brygadami zmechanizowaną
i pancerną oraz jednostkami wsparcia;
– hiszpańskie Dowództwo Sił Ciężkich
w Burgos z trzema brygadami
(10 i 11 BZ, 12 BPanc);
– niemiecka 10 Dywizja Pancerna
z Sigmaringen z 23 Brygadą Strzelców
Górskich i 12. BPanc;
– luksemburska kompania rozpoznawcza
z Diekirch – dwa plutony rozpoznawcze,
jeden pluton przeciwpancerny i elemen-
ty zabezpieczenia logistycznego.

Zbrojnych NATO w Europie, które szcze-
gółowo reguluje stosunki między obie-
ma strukturami. Przewiduje ono możli-
wość udziału korpusu ze Strasburga
w misjach pod dowództwem natowskim.
Pierwszą wspólną misją była operacja
w Bośni i Hercegowinie w 1998 r.
W dowództwie sił stabilizacyjnych
(SFOR) NATO rozpoczęło wówczas
służbę 470 żołnierzy ze Strasburga. Dwa
lata później 350 żołnierzy Eurokorpusu
pomiędzy marcem a październikiem
2000 r. stworzyło trzon dowództwa
KFOR w Kosowie. Następnie Eurokor-
pus przeszedł restrukturyzację, a jego do-
wództwo upodobniło się do korpusów
funkcjonujących w strukturach NATO.
W 2002 r. podpisane zostało porozumie-
nie z naczelnym dowódcą NATO jeszcze
bardziej zacieśniające kooperację z soju-
szem. Na jego podstawie w Strasburgu
zaczęli się pojawiać oficerowie łączniko-
wi z kolejnych państw natowskich. Owo-
cem zmian było przejęcie na pół roku
(9 sierpnia 2004 r. – 11 lutego 2005 r.)
przez Eurokorpus dowództwa Między-
narodowych Sił Wsparcia Bezpieczeń-
stwa (ISAF) w Afganistanie. W drugim
półroczu 2006 r. Eurokorpus dowodził
komponentem lądowym VII zmiany Sił
Odpowiedzi NATO. 
Napisz do autora: tadeusz.wrobel@
redakcjawojskowa.pl

nr 20/2008 Polska Zbrojna 25

WOJSKO MISJE
Flagowi
służą dłużej
P odczas gdy tura
służby zwykłego
żołnierza trwa pół ro-
ku, funkcje flagowe
pełnione są w Afgani-
stanie przez dziewięć
miesięcy. Wydłużenie
takie ma służyć efek-
tywniejszej pracy
osób kierujących mi-
sją. Prawdopodobnie
również w 2009 r.
głównym CIMIC-owcem
w ISAF będzie polski
generał.
ISAF

POLAK POTRAFI ARTUR GOŁAWSKI

Wraz ze wzrostem zaangażowania w misję afgańską przybywać nam będzie

stanowisk w kwaterze głównej sił ISAF. W liczącym około dwa tysiące żołnierzy
i pracowników sztabie mamy dziś ośmiu żołnierzy. Kolejnych siedmiu służy
w Dowództwie Regionalnym Wschód.
Kabulu za kilkanaście – Przede mną olbrzymie wyzwanie,
dni na tzw. flagowych odpowiedzialność, ale i szansa pokaza-
stanowiskach służyć nia, że Polak potrafi – mówi pułkownik
będzie trzech Polaków. na kilka dni przed wylotem, podkreślając,
Do dwóch generałów iż bez systemów łączności i informatyki
dołączy pułkownik łącznościowiec. Sze- oraz logistyki obecność aliantów w Afga-
fem komórki CJ-9 zajmującej się współ- nistanie nie byłaby możliwa. Widać, że do
pracą cywilno-wojskową do stycznia nowych zadań w międzynarodowym śro-
2009 r. będzie gen. bryg. Zdzisław Ant- dowisku podchodzi ze spokojem m.in.
czak. Zastępcą dowódcy Dowództwa Ko- dzięki płynnej znajomości języka angiel-
alicyjnego do spraw Szkolenia Armii skiego oraz zdobytemu doświadczeniu na
zajmowanych stanowiskach w kraju i NA-
GEN. BRYG. TO, zwłaszcza zaś z kwatery Połączone-
ANDRZEJ KNAP go Dowództwa Operacyjnego NATO
jest dowódcą
w Brunssum i alianckiej agencji systemów
6 Brygady
Desantowo- łączności i informatyki NCSA.
-Szturmowej Jako szef CJ-6 odpowiadał będzie za
organizację oraz utrzymanie łączności
ARCHIWUM
wanie zadań stojących przed dowódcą
ISAF, w celu zapewnienia bezpieczeń-
stwa, stabilizacji oraz odbudowy w Afga-
nistanie. Jest to tym większe wyzwanie,
że misja afgańska weryfikuje osiągnię-
cia państw NATO w dziedzinie techno-
logii sieciocentrycznych. Rozwiązania
sprzętowe i organizacyjne, które spraw-
dzają się oraz zdają egzamin w tamtej-
szych trudnych warunkach, stanowią
cenną bazę wiedzy i doświadczeń, którą
wykorzystuje się również na potrzeby na-
szych sił zbrojnych. Taką odpowiedzial-
ną funkcję powierzono Polakowi!
– Chcę w Kabulu zdobyć nowe do-
świadczenia, poszerzyć zdobytą wiedzę
i wykorzystać to wszystko w dalszej dzia-
łalności po powrocie do kraju – tam,

strategicznej z NATO, w tym z kwaterą gdzie to będzie potrzebne oraz możliwe.

Afgańskiej był gen. bryg. Andrzej Knap.
W maju płk Krzysztof Cybulski, zastęp-
ca szefa Oddziału Planowania Systemów
C4ISR w Zarządzie Planowania Syste-
mów Dowodzenia i Łączności P-6 SGWP,
zostanie szefem CJ-6, czyli Zarządu
Łączności i Informatyki Dowództwa
ISAF.
w Brunssum, jak i na teatrze działań
– z pięcioma dowództwami regionalny-
mi w Afganistanie, kilkudziesięcioma
zespołami odbudowy prowincji – PRT
i zespołami doradczo-łącznikowymi
– OMLT, a także wysuniętymi bazami
wsparcia (FSB). A ponadto za przygoto-
wanie i koordynowanie projektów inwe-
stycji w obszarze systemów łączności
i informatyki, umożliwiających realizo-
Wiem, że szefem zostaje się na mocy de-
cyzji przełożonych, ale liderem – dopie-
ro zyskując uznanie oraz zaufanie pod-
władnych. Zadanie jest tym trudniejsze,
że trzeba umieć ich zmotywować, szcze-
gólnie w takich warunkach, jakie są
w Afganistanie. Utrzymanie oraz eks-
ploatacja systemu łączności i informa-
tyki na potrzeby operacji ISAF możli-
wa jest tylko dzięki zgranemu oraz przy-

26 Polska Zbrojna nr 20/2008

ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY
PORADY PORADY
PO SŁUŻBIE||
PO SŁUŻBIE |
HISTORIAHISTORIA ||
MILITARIAMILITARIA | |
ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY ||
ŚWIAT TO I OWO | | || || |
EKSPERT

Gen.
Franciszek
Gągor,
szef SGWP:
– Równolegle z przygotowywanymi
planami konsolidacji i zwiększenia
PKW Afganistan podejmujemy dzia-
łania na rzecz uzyskania większej
liczby stanowisk dla naszych żołnie-
rzy w Kwaterze Głównej ISAF oraz
w Dowództwie Regionalnym
Wschód. Rozmawiałem na ten te-
mat w marcu z dowódcą ISAF
gen. Danem Mc’Neillem w czasie
mojej wizyty w Afganistanie.

W KABULSKIEJ KWATERZE
najprawdopodobniej wzrośnie licz-
ba naszych przedstawicieli, lecz nie
to jest najważniejsze. Istotne

BUNDESHEER. AT
by utrzymać, z poziomu dowództwa
ISAF, bezpośredni wpływ na
kierunek prowadzonej operacji
i udział w niej naszego kontyngentu.

gotowanemu zespołowi ludzi – komen-
tuje pułkownik.
Inwestycja w ludzi
Podobne życiorysy i poglądy na służ-
bę mają generałowie Antczak i Knap,
którzy uczestniczyli w misji irackiej. Jak
widać, w wojsku do głosu dochodzi ko-
lejne pokolenie dowódców, 45–50-lat-
ków, generałów czy kandydatów na ge-
nerałów, nieobawiających się pracy
w międzynarodowych zespołach, absol-
wentów zagranicznych kursów i staży,
którzy za kilka lat przejmą stery w Woj-
skach Lądowych. Co ważne, za plecami
nie mają oni pustki. Operacja afgańska,
a wcześniej iracka oraz misje bałkańskie
pozwoliły wyszkolić kadrę sztabowców,
których nie powstydzimy się na ćwicze-
niach i w sztabach natowskich ani
w prawdziwych operacjach.
Znakomicie byłoby, gdyby stanowisk
narodowych było więcej. Trudno chyba
uznać, że dziewięć posad to maksimum
tego, co możemy obsadzać (permanent-
nie) w Kabulu. Przecież 70 sztabowców
(głównie oficerów) mieliśmy tam w pierw-
szej połowie 2007 r. Lecz wtedy do pierw-
szej kwatery kompozytowej ISAF (do-
wództwo X zmiany) oddelegowaliśmy
personel Kwatery Wielonarodowego Kor-
pusu Północ-Wschód ze Szczecina.
W 210 r. do Afganistanu również ma-
ją pojechać szczecinianie. Jeśli jest to po-
mysł na komasację wysiłku kadrowego
w czasie i przestrzeni, można go zaak-
ceptować. Ale nie wracajmy do czasów,
gdy polskich oficerów w sztabie w Ka-
bulu dało się zliczyć na palcach jednej
ręki. I nie stawiajmy wyłącznie na ofice-
rów. Podoficerowie też powinni repre-
zentować nas na odpowiednich dla nich
stanowiskach i zbierać cenne doświad-
czenia. To inwestycja w ludzi, która – jak
Sztabu Generalnego WP. Przewiduje on,
że liczba przedstawicieli WP w kabul-
skiej kwaterze wzrośnie, lecz nie to jest
najważniejsze. Istotne, by utrzymać,
z poziomu dowództwa ISAF, bezpośred-
ni wpływ na kierunek prowadzonej ope-
racji i udział w niej naszego kontyngen-
tu. Kmdr Marszałek zapewnia, że rosną-
ca liczebność naszego kontyngentu
w ISAF jest przez sojuszników zauważa-
na. Docenione będzie również wysłanie
do Afganistanu śmigłowców. Polski wy-
PŁK KRZYSZTOF
CYBULSKI w maju zostanie
szefem CJ-6, czyli Zarządu
Łączności i Informatyki
Dowództwa ISAF (obecnie
zastępca szefa Oddziału
Planowania Systemów
C4ISR w Zarządzie
Planowania
ARCHIWUM

Systemów Dowodzenia
dla Polaków w sztabach operacji między- pokazuje historia – zaprocentowała przy i Łączności P-6 SGWP).
okazji misji bałkańskich (IFOR/SFOR
i KFOR): mieliśmy kadrę mogącą pod-
GEN. BRYG. jąć się służby w instytucjach NATO siłek militarny przełoży się także na licz-
ZDZISŁAW i walczyć w Iraku. bę stanowisk powierzanych Polakom
ANTCZAK w kwaterze głównej ISAF. – Ubiegamy
będzie sze- Na widoku się między innymi o kolejne stanowisko
fem komórki
CJ-9 zajmują-
– Obsadzanie stanowisk w dowództwie generalskie w nowo tworzonej komórce
cej się współ- ISAF odbywa się według określonego kwatery. Sądzę, że nasi żołnierze będą
ROMAN PRZECISZEWSKI

pracą cywil- klucza, który odzwierciedla zaangażo-
no-wojskową wanie poszczególnych państw w opera-
do stycznia cję ISAF – tłumaczy kmdr Marek Mar-
2009 r. szałek, zastępca szefa Oddziału Plano-
wania Operacji Międzynarodowych
w Zarządzie Planowania Operacyjnego
liczniej pracować w Kabulu, gdy faktycz-
nie wzrośnie siła naszego kontyngentu.
Przybędzie nam również stanowisk fla-
gowych – wierzy komandor. 
Napisz do autora: artur.golawski@
redakcjawojskowa.pl 

nr 20/2008 Polska Zbrojna 27

WOJSKO PROBLEMY
PRZEWIDZIEĆ
W okresie zimnej wojny obowiązywał podział na Układ Warszawski i NATO. Wróg
był jasno określony, a siły zbrojne ćwiczyły udział w ewentualnym konflikcie
zbrojnym między stronami. Dziś ten podział nie jest już tak jednoznaczny.
Współczesność wymaga od sił zbroj-
nych zupełnie nowych umiejętności. Że-
by sprecyzować, jakich, trzeba najpierw
wskazać współczesne zagrożenia. A te
– jak wykazała konferencja naukowa
„Współczesne i przyszłe zagrożenia bez-
pieczeństwa a rozwój sił zbrojnych”, któ-
ra niedawno odbyła się w Akademii Obro-
ny Narodowej – są różnorodne, a do tego
dość skomplikowane. Z jednej strony – jak
mówi Bogdan Klich, minister obrony na-
rodowej – dzięki wejściu w struktury Unii
Europejskiej i NATO mamy luksus, o któ-
rym marzyły wcześniej pokolenia Pola-
ków, czyli gwarancję bezpieczeństwa.
Z drugiej strony...
– Świat zmienia się szybciej niż orga-
nizacje międzynarodowe, takie jak
NATO czy ONZ – zauważa dr Jerzy No-
wak, były ambasador RP przy NATO
i UE. – W 1914 r. również nikt nie plano-
wał wojny, a jednak... – przestrzega prof.
James Wither z Europejskiego Centrum
Studiów Strategicznych im. George’a
Marshalla w Garmish Partenkirchen
i przedstawia problemy mogące mieć
wpływ na światowe bezpieczeństwo. Wy-
mienia wśród nich zarówno czynniki kli-
matyczne, urbanizację, ubóstwo, migra-
cje, pandemie, jak i terroryzm czy proli-
ferelizację broni masowego rażenia.
Dr hab. Jarosław Gryz z AON mówi na-
tomiast o zagrożeniach związanych z pro-
28 Polska Zbrojna
ROMAN PRZECISZEWSKI
cesem integracji UE. Dr Cezary Lusiński,
dyrektor Departamentu Polityki Bezpie-
czeństwa Międzynarodowego MON, do-
chodzi zaś do wniosku, że żadne państwo
nie jest w stanie w pojedynkę rozwiązać
problemów dotyczących zapewnienia
bezpieczeństwa.
Zachód liczy euro...
Wiele wskazuje, że najlepiej radzą so-
bie starzy członkowie NATO. Nieprzy-
padkowo we Francji trwają prace nad „bia-
łą księgą bezpieczeństwa i obronności”,
która będzie swoistym drogowskazem
przyszłych działań w dziedzinie szeroko
rozumianego bezpieczeństwa państwa.
Nad wszystkim czuwa specjalny komitet
złożony z przedstawicieli najważniejszych
resortów, wybrani parlamentarzyści oraz
ludzie, którym społeczeństwo francuskie
ufa najbardziej. Ponadto swoją opinią w
tej sprawie może podzielić się każdy oby-
watel, korzystając ze specjalnej, funkcjo-
nującej w internecie strony.
– Ta napisana przez Francuzów księga
w czerwcu zostanie zaprezentowana pu-
blicznie. Będzie w niej wszystko: od ści-
słego sprecyzowania nakładów na obron-
ność, po zasady współpracy wojska z go-
spodarką i walki z terroryzmem – nadmie-
nia płk Christian Barthlen, attaché obro-
ny przy Ambasadzie Republiki Francu-
skiej w Polsce.
Już teraz jednak wiadomo, jakie zmia-
ny czekają francuską armię. Płk Barthlen
przyznaje, że decydującym czynnikiem
przy opracowywaniu koncepcji przemian
sił zbrojnych jest 2 proc. PKB przezna-
czanych na obronność. Od przyszłego ro-
ku we Francji mają zniknąć małe, rozpro-
szone bataliony i pułki. Powstanie nato-
miast 90 „baz obrony” skupionych wokół
większych miast, które będą grupować
przynajmniej po kilka jednostek. Pozwo-
li to m.in. zmniejszyć wojskową admini-
strację. Oszczędności ma także przynieść
przekazanie sektorowi cywilnemu dotych-
czasowych domen armii: utrzymania ko-
szar, wyżywienia żołnierzy czy zarzą-
dzania nieruchomościami. Poza tym co
roku przez sześć kolejnych lat z mundu-
rem będzie się rozstawać 6 tys. żołnierzy
zawodowych, a ich stanowiska zostaną
zlikwidowane!
– Takie są możliwości państwa, takie są
realia – podkreśla francuski attaché. Iden-
tyczne tendencje obowiązują – zdaniem
ppłk. Olivera Junckera z Federalnej Aka-
demii Bezpieczeństwa Narodowego
w Berlinie – w Niemczech. „Biała księga
obronności” została tam opublikowana
dwa lata temu. Dzięki temu wiadomo, że
w siłach zbrojnych pracę znajdzie 252 tys.
żołnierzy. W skład Sił Odpowiedzi wejdzie
34 tys. mundurowych, a około 147 tys.
wzmocni siły wsparcia. Co istotne – wszy-
nr 20/2008
ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY
PORADY PORADY |
PO SŁUŻBIE
PRZYSZŁOŚĆ
scy muszą przyjąć następującą filozofię
działania: że najlepszym kryzysem jest ta-
ki, który się nie pojawia. Dlatego należy
położyć nacisk na działania prewencyjne.
...my podliczamy doświadczenia
W nowych państwach NATO podaje się
znacznie mniej konkretów dotyczących na
przykład liczby żołnierzy, wolnych etatów
czy sprzętu. Nieraz wydaje się nawet, że
podstawową prawdę, jaką przyjęły siły
zbrojne np. w Czechach czy Polsce, łatwo
da się sprowadzić do hasła, że wojska po-
winny wychodzić poza narodowe intere-
sy. Jest w tym sporo racji, gdyż – jak pod-
kreśla minister Klich – NATO jest orga-
nizacją o zasięgu globalnym, a skupia pań-
stwa nieraz niemające interesów global-
nych. Należy do nich – jako kraj średniej
wielkości i o regionalnym tylko znacze-
niu – także Polska, która w związku z gwa-
rancją bezpieczeństwa wynikającą
z uczestnictwa w sojuszu ponosi „global-
ną odpowiedzialność”, uczestnicząc w
wielu operacjach ekspedycyjnych poza
granicami kraju.
W ostatnich latach właśnie te operacje
stały się u nas tematem numer jeden. Mó-
wiąc o przyszłości polskiego wojska, przy-
wołuje się zatem doświadczenia z misji,
które powinny być wdrożone w całych si-
łach zbrojnych. Natomiast mówiąc o ko-
nieczności przemian strukturalnych, czę-
sto sięga się też po rozwiązania, które
sprawdziły się za granicą. Dlatego Sztab
Generalny WP i dowództwa poszczegól-
nych rodzajów sił zbrojnych wyciągają na-
stępujące wnioski: wojsko musi być mo-
bilne, szybkie, dobrze wyszkolone, do-
nr 20/2008
||
PO SŁUŻBIE | |
HISTORIAHISTORIA ||
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO ||
Obecnie trwa
„rekonesans” jednostek
i garnizonów. Do połowy
maja zebrane zostaną
informacje, które zaważą
na losie części z nich
brze uzbrojone i zdolne do przerzutu na-
wet w najodleglejszy zakątek świata. Nie
da się zatem uciec od konieczności profe-
sjonalizacji czy gruntownej modernizacji.
Dlatego 2 proc. PKB przeznaczanych na
obronność stanowi minimum. Zresztą
– podobnych argumentów używają inni
nowi członkowie NATO. Prezentując swo-
je siły zbrojne, każdy najpierw sięga po
liczby odzwierciedlające udział żołnierzy
w misjach poza granicami kraju. Czy jest
to jakaś nowomowa w wojskowym wyda-
niu? Raczej nie. Jest to bardziej chęć po-
dzielenia się nowymi doświadczeniami.
Na pewno też zawarta jest w tych sądach
duma, że dotrzymujemy kroku starszym
kolegom z sojuszu.
Wszystko jest więc zatem w porządku?
Chyba jednak nie do końca. W kuluarach
konferencji „Współczesne i przyszłe zagro-
żenia bezpieczeństwa a rozwój sił zbroj-
nych” wielokrotnie można było usłyszeć,
że jeżeli nawet dobrze wiemy, jakie wy-
zwania niosą z sobą misje ekspedycyjne,
to wciąż jednak nie jesteśmy do końca zo-
rientowani co do perspektyw obronnych
naszego kraju. Zastanawiające, że te uwa-
gi padły nie z ust prelegentów, ale od kil-
ku oficerów, którzy są słuchaczami AON.
Podkreślali oni, że łatwo jest powiedzieć,
iż wojsko musi spełniać potrzeby obronne
swego kraju i jednocześnie wykonywać zo-
bowiązania sojusznicze. Ale już pogodzić
te dwie rzeczy – znacznie trudniej.
Zmiany, zmiany, zmiany…
Jeżeli chodzi o problematykę obronno-
ści i rozwój sił zbrojnych – znany jest co
prawda kierunek przemian, ale już nie
| |
|| |
konkrety. Gen. bryg. Marek Ojrzanowski,
dyrektor Departamentu Transformacji
MON, powiedział więc też tylko ogólnie,
że nowy czas stawia nowe zadania. Że
współczesne siły zbrojne są instrumentem
wspomagającym zarówno politykę zagra-
niczną, jak i rozwój gospodarczy. Zgod-
nie z obecną koncepcją w Polsce ma je
tworzyć 120 tys. żołnierzy służby czyn-
nej (10–15 proc. oficerów; 30–35 proc.
podoficerów oraz 55–60 proc. szerego-
wych zawodowych) i 30 tys. z Narodo-
wych Sił Rezerwy. Generał Ojrzanowski
przyznał również, że wdrożenie tych za-
mierzeń nie będzie bezbolesne dla armii
i musi oznaczać cięcia – przede wszyst-
kim „jednostek nieperspektywicznych
i o niskim stopniu ukompletowania”.
Czegoś więcej na ten temat próbowali-
śmy dowiedzieć się w Sztabie General-
nym WP. Gen. bryg. Andrzej Juszczak,
szef Planowania Strategicznego P-5, po-
wiedział, że obecnie trwa „rekonesans”
jednostek i garnizonów. Do połowy maja
zebrane zostaną informacje, które posłu-
żą „ukonkretnieniu planów przemian
w Siłach Zbrojnych RP”, a zatem zadecy-
dują o losie poszczególnych jednostek
i garnizonów. Gen. dyw. Bogusław Sa-
mol, szef Zarządu Planowania Rzeczowe-
go P-8, dodał, że efekty tych prac pozwo-
lą na „lepsze dysponowanie środkami fi-
nansowymi i inwestowanie przede wszyst-
kim tam, gdzie jest to ważne dla całych sił
zbrojnych”. Co więcej kryje się za obu ty-
mi wypowiedziami, dowiemy się już
niebawem. 
Napisz do autora:
roman.przeciszewski@redakcjawojskowa.pl
Polska Zbrojna 29
 WOJSKO PROMOCJA
W LISTOPADZIE
UBIEGŁEGO ROKU
RESORT OBRONY
przeprowadził akcję
informującą o możliwości
wstąpienia do zawo-
dowego wojska. Teraz
Dowództwo Wojsk
Lądowych namawia
do włożenia munduru
przez akcję informacyjno-
-promocyjną pod hasłem
„Czas Profesjonalistów
– Zostań Żołnierzem
Wojsk Lądowych”
Lepsza niż Irlandia
ANNA DĄBROWSKA
Rosomaki, plakaty, prezentacje multimedialne, spotkania
– to tylko niektóre sposoby dotarcia do młodych ludzi, aby
przekonać ich do wstąpienia w szeregi armii.
o zapowiedzianej pełnej
profesjonalizacji naszych
sił zbrojnych zostały nieca-
łe dwa lata, dlatego wojsko
robi, co może, aby przycią-
gnąć nowe kadry w swoje
szeregi. W listopadzie ubiegłego roku re-
sort obrony przeprowadził akcję informu-
jącą o możliwości wstąpienia do zawodo-
wego wojska. Teraz Dowództwo Wojsk
Lądowych namawia do włożenia mundu-
ru przez akcję informacyjno-promocyjną
pod hasłem „Czas Profesjonalistów – Zo-
stań Żołnierzem Wojsk Lądowych”.
ZAWODOWO W KAMASZE
– Celem akcji jest przybliżenie mło-
dzieży zasad i warunków pełnienia za-
wodowej służby wojskowej oraz zachę-
cenie ich do podejmowania pracy w cha-
rakterze żołnierza zawodowego – tłuma-
czy ppłk Stanisław Ekiert, zastępca sze-
fa Oddziału Wychowawczego DWL. Do-
wódcy jednostek Wojsk Lądowych po-
wołali 73 zespoły rekrutacyjno-promo-
cyjne. W każdym działa minimum trzech
żołnierzy – oficer, podoficer i szerego-
wy zawodowy. W zespole 10 Brygady
Kawalerii Pancernej jest również laureat
tegorocznego Buzdygana – najlepszy
żołnierz Wojsk Lądowych st. szer. Da-
niel Delost. W maju, przede wszystkim
w weekendy, będzie można ich spotkać
na głównych ulicach i placach 230 mia-
steczek i wsi. Wybrano je m.in. dzięki
ustaleniom dowódców jednostek z wła-
dzami samorządowymi. – Stawiamy na
30 Polska Zbrojna
mniejsze miejscowości, ponieważ wła-
śnie tam łatwiej jest zainteresować mło-
dych ludzi służbą w armii – tłumaczy
ppłk Ekiert.
Informacje o tym, gdzie i kiedy poja-
wią się wojskowe namioty, a także o na-
borze do Wojsk Lądowych, można było
znaleźć na plakatach informacyjnych
rozwieszonych w urzędach, ośrodkach
kultury czy szkołach. Do stoisk ma przy-
ciągać sprzęt wojskowy. Na pewno nikt
nie przegapi czołgów Leopard i T-72, Ro-
somaków czy śmigłowca Mi-24, cieka-
wość wzbudzą też wozy BRDM, honke-
ry, sprzęt saperski, zestawy rakietowe,
punkt poczty polowej, hummery czy kon-
tenerowa stacja oczyszczania wody. Bę-
dzie można jednak nie tylko podziwiać
sprzęt, ale też porozmawiać o warunkach
służby, rekrutacji do wojskowych szkół
czy o płacach. W punktach oprócz żoł-
nierzy z zespołów rekrutacyjnych będzie
można spotkać przedstawicieli wojsko-
wych komend uzupełnień, amatorskie ze-
społy wokalno-instrumentalne z klubów
żołnierskich i garnizonowych bądź or-
kiestry wojskowe.
NOWE OBLICZE ARMII
– To będzie tak zwana duża akcja pro-
mocyjna, natomiast „małą akcję” przepro-
wadziliśmy w kwietniu – opowiada
ppłk Ekiert. Te same zespoły odbyły cykl
spotkań w ponad pięciuset szkołach śred-
nich – liceach, technikach i zasadniczych
szkołach zawodowych. Pojawiali się na
giełdach szkół, targach pracy i targach tu-
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
rystycznych. Opowiadali o zasadach po-
wołania do zawodowej służby wojskowej,
doradzali uczniom w wyborze uczelni,
opisywali, jak wygląda służba w armii,
mówili o poligonach i misjach. Przedsta-
wiali też podstawowe kryteria naboru i za-
kres egzaminów wstępnych do szkół woj-
skowych. Żołnierze pokazali również wy-
brane elementy umundurowania i podsta-
wowy sprzęt z jednostek, a młodzież mo-
gła obejrzeć prezentację multimedialną
przygotowaną przez DWiPO.
Uczniowie pytali o szkolenia i wyna-
grodzenia, a także egzaminy wstępne do
uczelni wojskowych, w szczególności
o wymagania z języka angielskiego i wy-
chowania fizycznego. – Interesują nas oso-
by młode, energiczne, niekarane, mające
polskie obywatelstwo i odznaczające się
dużą sprawnością fizyczną – mówili pod-
czas spotkań członkowie grup informa-
cyjno-promocyjnych. Starali się przeko-
nać o nowej jakości wojska – profesjonal-
nego, dobrze wyposażonego i przygoto-
wanego do wykonywania nawet najtrud-
niejszych zadań. – Jeśli ktoś nie ma jesz-
cze pomysłu na przyszłość, to zamiast szu-
kać pracy w Irlandii, niech lepiej wstąpi
do nas – zachęcali. 
Więcej informacji o akcji promocyjnej
oraz możliwościach pełnienia służby
w korpusie szeregowych zawodowych
i nadterminowych można znaleźć na
stronie: www.army.mil.pl lub pod tel.
+22 687 71 00. Można też przesłać py-
tania mailem: rekrutacja@army.mil.pl
nr 20/2008
 ........................................... ........................................... ........................................... ...........................................
|

nr 20/2008
(stopień, imię i nazwisko) (miejscowość, data) (stopień, imię i nazwisko) (miejscowość, data)

........................................... ...........................................
|

(nr ewidencyjny PESEL) (nr ewidencyjny PESEL)

........................................... ...........................................
(adres zamieszkania) (adres zamieszkania)

Kontakt........................................... Kontakt...........................................
|

(nr telefonu lub adres e-mail) Dowódca JW (nr telefonu lub adres e-mail)

........................................................ Dowódca JW
|

(nazwa lub nr jednostki wojskowej)

........................................................
lub
(nazwa lub nr jednostki wojskowej)

W
W
Komendant WKU
|

........................................................
(nazwa i adres WKU)

Z
Z
|

WNIOSEK WNIOSEK

Ó
Ó
|

Proszę o powołanie mnie do zawodowej służby wojskowej w korpusie szeregowych Wnoszę o przyjęcie mnie do nadterminowej zasadniczej służby wojskowej na okres

zawodowych. .....................lat.

R
R
|

Służbę chciałbym pełnić na stanowisku......................................................................... Służbę chciałbym pełnić na stanowisku.........................................................................

|

w .....................................................................................lub w innej jednostce wojskowej w ............................................................................................................................................

(nazwa lub nr jednostki wojskowej) (nazwa lub nr jednostki wojskowej)
w garnizonie.....................................................albo.............................................................
|

........................................................ ........................................................
|

(podpis) (podpis)
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO

Polska Zbrojna 31
Druk do wypełnienia można znaleźć na portalu www.zolnierz-polski.pl
AAAAAAA OKIEM
NASZYM AAAAAAAA

Warszawscy pancerniacy z I Grupy Rekonstrukcji Historycznej Polskiej Broni

Pancernej „SMOK” zaprezentowali na terenie Oddziału Polskiej Techniki Wojskowej

Sladami
Muzeum Wojska Polskiego odremontowane czołgi oraz wóz opancerzony.
Największą atrakcją był sprawny T34/85 – egzemplarz wojenny.

sm JOANNA CZARNECKA

32 Polska Zbrojna nr 20/2008

 Najbliższe plany
ZAPIS ||
ZAPISFORUM ||
FORUMNANA
CELOWNIKU ||
WOJSKOKULISY
CELOWNIKUWOJSKO | |
KULISYPORADY | |
PORADYPO PO
SŁUŻBIE | |
SŁUŻBIEHISTORIA | |
HISTORIAMILITARIA
MILITARIA | |
PRASA
PRASAŚWIAT
muzealników to
ŚWIATTO TO
I OWO
I OWO | | | | | |
uruchomienie
TKS-a (polski lek-
ki czołg rozpo-
znawczy z okresu

JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (2)

II Rzeczypospoli-
tej i kampanii
wrześniowej) oraz
otwarcie wystawy
poświęconej
historii nurków
i płetwonurków
Wojska Polskiego.

M irosław Zientarzewski, kierownik Muzeum Polskiej Techniki

Wojskowej, oddziału Muzeum Wojska Polskiego, stara się,
aby na terenie Fortu IX w Warszawie stale coś się działo i żeby
przyciągał on zwiedzających. – Pięć lat temu zdecydowaliśmy
się na zmianę podejścia do prezentacji zgromadzonych tutaj
eksponatów – wyjaśnia kierownik. – Minimum cztery razy w ro-

moka
ku organizujemy duże imprezy. Największą ich atrakcją są dyna-
miczne pokazy sprzętu, a niepowtarzalny wojenny klimat uzy-
skujemy dzięki bardzo udanej współpracy z grupami rekonstruk-
cji historycznej (GRH).

nr 20/2008 Polska Zbrojna 33

 WOJSKA LĄDOWE
Komendant Centrum Szkolenia na
potrzeby Sił Pokojowych płk Bogdan
Tworkowski: – Oprócz realizacji pla-
nów szkoleniowych naszym najważniejszym
zadaniem jest organizowanie konferencji
z dowódcami kontyngentów, które wracają
z misji. Chcemy na gorąco wymieniać uwagi
dotyczące specyfiki ich służby poza granica-
mi kraju, aby wyciągnąć wnioski, które po-
mogą nam wprowadzić poprawki do przygo-
towań kolejnych zmian PKW. Mam nadzieję,
że w tym roku poprawimy warunki pobytu
w ośrodku. Kończy się bowiem kapitalny
remont stołówki. Zakończymy również two-
rzenie ośrodka adaptacyjnego, w którym
może zamieszkać ok. 160 osób.
Duże zaangażowanie Polski w misje pokojowe sprawiło, że pojawiła się potrzeba utworzenia
centralnego ośrodka odpowiedzialnego za przygotowanie polskich kontyngentów wojskowych.
W 1989 r. powołano Wojskowe Centrum Szkolenia dla potrzeb Sił Pokojowych ONZ w Kielcach.
środek ma swoją siedzibę
w koszarach na Bukówce,
które zbudowano w latach
1925–1939 dla 4 Pułku
Piechoty Legionów 2 Dy-
wizji Piechoty Legionów.
We wrześniu 1989 r. misję przygotowa-
nia odpowiednio wykwalifikowanej ka-
dry dydaktycznej, wykorzystującej
w procesie szkolenia żołnierzy dotych-
czasowe doświadczenia Polski z wyko-
nywania zadań mandatowych ONZ, po-
wierzono ppłk. Fryderykowi Czekajo-
wi. 2 maja 1990 r. na Bukówce rozpo-
częło się pierwsze szkolenie. Wzięło
w nim udział 52 żołnierzy zawodowych
i 36 żołnierzy zasadniczej służby woj-
skowej, którzy szykowali się do wyjaz-
du w składzie drugiej tury XXXIII zmia-
ny PKW UNDOF. Wejście do NATO,
a także integracja z Unią Europejską
sprawiły, że 1 stycznia 2002 r. jednost-
kę przeformowano w Ośrodek Szkole-
nia na potrzeby Sił Pokojowych, a 1 lip-
ca 2004 r. – w związku z reformą szkol-
34 Polska Zbrojna
HISTORIA
1989 r. W Kiel-
cach po-
wołano Wojskowe Centrum
Szkolenia dla potrzeb Sił Po-
kojowych ONZ.
1997 r. Biskup
polowy
WP gen. dyw. Leszek Sławoj
Głódź poświęcił sztandar
nadany centrum. W imieniu
prezydenta RP komendanto-
wi ppłk. Markowi Olbrychtowi
sztandar przekazał szef Biu-
ra Bezpieczeństwa Narodo-
wego minister Marek Siwiec.
2004 r. Po raz
pierwszy
w historii pożegnano na Bu-
kówce jednocześnie dwie
zmiany żołnierzy udających
się do polskich kontyngen-
tów wojskowych: pod flagą
ONZ na Wzgórza Golan oraz
pod flagą NATO do Afgani-
stanu.
2006 r.
Za szcze-
gólne
osiągnięcia w misjach poko-
Przystanek
jowych organizacji międzyna-
rodowych w 2005 r. minister
obrony narodowej wyróżnił
centrum Znakiem Honoro-
wym Sił Zbrojnych RP.
JAC E K S Z U S TA KOW S K I
nictwa wojskowego – zmieniono jej na-
zwę na Centrum Szkolenia na potrzeby
Sił Pokojowych.
Mekka kontyngentów
Głównym zadaniem centrum jest przy-
gotowanie żołnierzy i pracowników woj-
ska do służby i pracy w dowództwach
i sztabach NATO, udziału w operacjach
pokojowych sojuszu północnoatlantyc-
kiego i innych organizacji międzynaro-
dowych w ramach polskich kontyngen-
„MINE AWARENESS” („ŚWIADOMOŚĆ MINO- tów wojskowych oraz misji obserwacyj-
WA”) – tak nazywa się blisko 300-metrowa
ścieżka, którą przed wyjazdem na misję nych. Centrum odpowiada też za zabez-
muszą poznać uczestnicy szkoleń w ośrodku pieczenie logistyczne wyjeżdżających
na Bukówce. Wymyślili ją w 2002 r. kontyngentów, prowadzone są w nim
wykładowcy z centrum – kpt. Tomasz Zapała również szkolenia z języka angielskiego.
i kpt. Grzegorz Motak. Ścieżka ma odzwiercie- Raz w roku organizuje międzynarodowe
dlać realne zagrożenia minowe na misji. Co pe-
wien czas jest ona wzbogacana o „niespo-
kursy obserwatorów wojskowych. Kie-
dzianki”, z którymi stykają się nasi żołnierze leckie centrum zajmuje się szkoleniem,
pełniący służbę poza granicami kraju. Przed wyposażeniem i rotacją polskich kontyn-
wyjazdem w rejon misji wszyscy muszą się za- gentów wojskowych: na Wzgórzach Go-
poznać ze sposobami reagowania na zagroże- lan (UNDOF), w Libanie (UNIFIL)
nia minowe czy oznakowania pól minowych
i przedmiotów niebezpiecznych.
i Afganistanie („Enduring Freedom”)
oraz szkoleniem wyznaczonych kompo-
nr 20/2008
 | WOJSKA LĄDOWE | SIŁY POWIETRZNE | MARYNARKA WOJENNA | ŻANDARMERIA WOJSKOWA | LOGISTYKA
FLESZ
BOLECHÓW. 29 kwietnia
na obiektach sportowych Liceum
Ogólnokształcącego im. Generała
Dezyderego Chłapowskiego odbyły się
eliminacje wojewódzkie do
XXXI zawodów sportowo-obronnych
„Sprawni jak żołnierze – 2008”.
Zwycięstwo w grupach chłopców
i dziewcząt odniosło I Liceum
Ogólnokształcące z Bolechowa.

ELBLĄG. Na terenie 16 Batalionu

Remontowego przeprowadzono finał
konkursu o miano najlepszego
kierowcy. Został on rozegrany
w 16 Pomorskiej Dywizji
Zmechanizowanej w ramach XI edycji
konkursu na najlepszego kierowcę
Wojsk Lądowych w 2008 r. Zwyciężyli:
w grupie żołnierzy zasadniczej służby
wojskowej – szer. Cezary Kruk
z 16 Batalionu Zaopatrzenia; w grupie
żołnierzy zawodowej, kontraktowej
i nadterminowej służby wojskowej oraz
pracowników wojska – kpr. Tomasz
Łuciw z 16 Kompanii Chemicznej,
a drużynowo pierwsze miejsce zajął
JACEK SZUSTAKOWSKI (3) 16 Batalion Zaopatrzenia z Elbląga.

ek przed misją
KOSZALIN. 29 kwietnia odbył się
uroczysty apel z okazji Święta 3 Pułku
Przeciwlotniczego. Pełniący obowiązki
dowódcy pułku ppłk Ryszard Krawiec

nentów PKW do zadań w ramach misji stanie znaczącym elementem naszego

pokojowych: w Bośni i Hercegowinie szkolenia wojskowego – podkreślił mi-
(EUFOR) oraz Kosowie (KFOR). Cen- nister. Dodał też, że oczekuje od władz
trum przygotowywało wybrane kompo- lokalnych i regionalnych podjęcia szyb-
nenty do misji w Iraku, szkoli wytypo- kich prac na rzecz modernizacji dróg pro-

wane pododdziały do Sił Odpowiedzi
NATO i zajmuje się prowadzeniem re-
konesansów w rejonach misji. Jest człon-
kiem Międzynarodowego Stowarzysze-
nia Centrów Szkolenia do Misji Pokojo-
wych oraz utrzymuje bliskie kontakty
z ośrodkami szkolenia w Hammelburgu
(Niemcy) i Amersfoort (Holandia).
Niepewność jutra
Funkcjonowanie centrum co pewien
czas zakłócały wieści o jego likwidacji
lub przeniesieniu w inne miejsce. W lu-
tym, tego roku obawy te nasiliły się po
wadzących w kierunku ośrodka.
– Niepewność co do naszej przyszłości
mocno przeżywaliśmy przez dwa–trzy dni
po ukazaniu się informacji o przeniesie-
niu centrum z Kielc – twierdzi komen-
dant CSnpSP płk Bogdan Tworkowski.
– Uspokoiło nas dementi dowódcy Wojsk
Lądowych, szefa Sztabu Generalnego
WP i, na zakończenie, ministra obrony
narodowej. Nie żyjemy tym, że nas gdzieś
przeniosą czy rozwiążą, ale słowa wypo-
wiedziane przez ministra na spotkaniu
z lokalnymi władzami i prasą dały nam
pewność, że mamy robić to, co do nas
3PP
szczególne słowa uznania skierował
pod adresem władz miasta i społecz-
ności lokalnej oraz podziękował za
wspieranie pułku w nowym garnizonie.
Zasłużonym żołnierzom na wniosek
kapituły nadano pamiątkowe odznaki
pułkowe.
WARSZAWA. Z okazji 112. roczni-
cy urodzin generała broni Zygmunta
Berlinga, pierwszego dowódcy
MICHA ROMAŃCZUK

tym, jak media zaczęły spekulować, że
ośrodek przeniesie się do Bydgoszczy.
11 marca osobiście zdementował je prze-
bywający z wizytą w Kielcach minister
obrony narodowej Bogdan Klich. – Cen-
trum pełni znaczącą rolę w przygotowa-
niu naszych kontyngentów wojskowych
do misji zagranicznych, a te będą w przy-
szłości pełniły w polityce bezpieczeń-
stwa Polski co najmniej taką rolę, jaką
pełnią obecnie. W związku z tym pozo-
należy i myśleć, jak poprawiać szkole-
nie, oraz dbać o dalszy rozwój centrum.
Staramy się jak najlepiej szkolić żołnie-
rzy zgodnie z procedurami NATO i wy-
mogami ONZ. Pomagają nam w tym 1 Dywizji Piechoty, przedstawiciele licz-
również byli żołnierze GROM-u, których nie zgromadzonych delegacji organiza-
zapraszamy do prowadzenia zajęć spe- cji kombatanckich, żołnierze oraz har-
cjalistycznych.  cerze złożyli kwiaty przed pomnikiem
generała na warszawskiej Pradze.
Napisz do autora: Oprac. PG
jacek.szustakowski@redakcjawojskowa.pl

nr 20/2008 Polska Zbrojna 35

SIŁY POWIETRZNE
HISTORIA

2006 r. Powstaje
grupa orga-
nizacyjna 3 Brygady Lotnictwa
Transportowego.

2007 r. W lutym
dowodzenie
tworzoną brygadą przejmuje
oficjalnie płk pil. Sławomir
Kałuziński (od 3 maja 2007 r.
gen. bryg.).

2007 r. 1 kwietnia
rozpoczyna
działalność 3 Brygada Lotnictwa
Transportowego.

2007 r.
dowódcy 3 BLTr objął
16 sierpnia
obowiązki

gen. bryg. pil. Adam Świerkocz.

2008 r.
Spodziewany jest przylot pierw-
szego z pięciu samolotów trans-
portowych C-130E Hercules.

3 BRYGADA LOTNICTWA TRANSPORTOWEGO: PROFESJONALIZACJA

D ziałania promocyjne w związku
z profesjonalizacją wojska brygada
skieruje do kilku grup. Będą to przede
wszystkim: młodzież w wieku od 17 do
30 lat, żołnierze służby wojskowej, służ-
by nadterminowej oraz żołnierze rezer-
wy, środowisko opiniotwórcze i decyden-
ci. W ramach promocji rodzaju sił zbroj-
nych w jednostkach 3 BLTr zaplanowane
zostały imprezy, które mają przyciągnąć
ludzi do wojska. Znajdą się wśród nich dni
otwartych koszar i festyny plenerowe oraz
uroczyste obchody świąt państwowych. Na
wszystkich spotkaniach zostaną rozsta-
wione stoiska promocyjne Sił
Powietrznych i MON promujące służbę
wojskową, a na stronach internetowych
brygady pojawią się informacje o możliwo-
ściach podjęcia służby w Siłach
Powietrznych, jej przebiegu i związanych
z nią korzyściach.

Herculesy na PIOTR LASKOWSKI

3 Brygada Lotnictwa Transportowego liczy dopiero rok, ale jest bardzo ważna dla Sił Powietrznych,
ponieważ dzięki jej nowym samolotom Wojsko Polskie znacznie usprawni przerzut lotniczy.
rygada skończyła 1 kwiet- i 14 eltr oraz zmiany podporządkowania (2 eltł) w Bydgoszczy, 3 Eskadra Lotnic-
nia rok. Służą w niej lu- niektórych jednostek organizacyjnych Sił twa Transportowo-Łącznikowego (3 eltł)
dzie z jednostek z całej Powietrznych. we Wrocławiu, 13 Eskadra Lotnictwa
Polski i ze wszystkich ro- Transportowego (13 eltr) w Krakowie,
dzajów sił zbrojnych. Zo- Samoloty i śmigłowce 14 Eskadra Lotnictwa Transportowego
stała utworzona na mocy Dowództwo 3 BLTr jest jednostką woj- (14 eltr) w Powidzu, 2 Baza Lotnicza
wielu dokumentów prawnych: decyzji skową szczebla taktycznego przeznaczo- (2 BLot) w Bydgoszczy, 3 Baza Lotni-
ministra obrony narodowej z 22 września ną do organizacji i nadzoru zabezpiecze- cza (3 BLot) we Wrocławiu, 8 Baza Lot-
2006 r.; decyzji szefa Sztabu Generalne- nia transportu lotniczego Sił Powietrz- nicza (8 BLot) w Krakowie, 33 Baza Lot-
go WP z 31 września 2006 r.; rozkazu nych, Wojsk Lądowych, Marynarki Wo- nicza (33 BLot) w Powidzu. – Eskadry
dowódcy Sił Powietrznych z 15 listopa- jennej i Wojsk Specjalnych oraz realiza- transportowo-łącznikowe miały być roz-
da 2006 r.; rozkazu dowódcy Sił Po- cji zadań w ramach lotniczego systemu wiązane, jednak nie nastąpi to w tym ro-
wietrznych z 15 lutego 2007 r.; rozkazu poszukiwania i ratownictwa. Podlega ku – mówi zastępca dowódcy brygady
dowódcy SP w sprawie rozformowania bezpośrednio dowódcy Sił Powietrznych. płk pil. Sławomir Żakowski. W wyposa-
dowództw 2 i 3 korpusu obrony powietrz- W skład jednostki wchodzą: 2 Eskadra żeniu brygady znajdują się obecnie trzy
nej, sformowania dowództw 3 BLTr Lotnictwa Transportowo-Łącznikowego typy śmigłowców: Mi-2, W-3, Mi-8 oraz

36 Polska Zbrojna nr 20/2008

 | WOJSKA LĄDOWE | SIŁY POWIETRZNE | MARYNARKA WOJENNA | ŻANDARMERIA WOJSKOWA | LOGISTYKA
Korzystne poło-
żenie geograficzne lotni-
ska w Powidzu daje możliwość
wykorzystywania go przez pań-
stwa należące do NATO. Dlatego za-
padły już decyzje budowy przeładun-
kowego terminalu cargo. Obszarowo
lotnisko w Powidzu jest najwięk-
USAF
sze w Polsce, z dwoma
pasami i rozbudowaną
infrastrukturą
adciągają
pięć typów samolotów transportowych:
An-2, An-26, An-28, M-28, C-295M.
Prosto w XXI wiek
Nowe trendy związane z większym
wykorzystaniem Wojska Polskiego w mi-
sjach zagranicznych, a także zobowiąza-
niami Polski wobec NATO spowodowa-
ły zmianę podejścia decydentów do pro-
blemu transportu lotniczego wojsk oraz
ich zaopatrywania. Aby spełnić nowe
wymagania i wyzwania transportu lotni-
czego, podjęta została decyzja o wypo-
sażeniu Sił Powietrznych w nowe rodza-
je samolotów transportowych. – Koordy-
nowanie prac nad wprowadzeniem woj-
skowego lotnictwa transportowego
w XXI w. przypadło w udziale dowódz-
twu 3 Brygady Lotnictwa Transportowe-
nr 20/2008
PIOTR LASKOWSKI (2)
Gen. bryg. pil. Adam Świerkocz,
dowódca 3 BLTr:
Do końca 2008 r. w Powidzu ma
stacjonować także 16 Batalion Remontu
Lotnisk z Jarocina. Czeka nas więc przyjęcie
ok. 400 ludzi i wiele ciężkiego sprzętu.
Proces przyjmowania batalionu potrwa dłu-
go, ale mieszkania dla żołnierzy i pracowni-
ków tej jednostki będą przygotowane na
czas. W tej chwili mamy wyremontowane
dwa piętra w dwóch budynkach.
Przygotowujemy już pomieszczenia i infra-
strukturę dla sprzętu, który tymczasowo
będzie umieszczony w budynkach po
7 Eskadrze. Budowa parku samochodowego
zostanie zakończona do końca 2009 r.
go – mówi oficer prasowy brygady kpt.
Robert Wincencik. Wcześniej przyjęto
hiszpańskie transportowce C-295M
CASA, a w październiku do Powidza
przyleci pierwszy z pięciu średnich sa-
molotów transportowych C-130E Hercu-
les. Chociaż obydwa typy samolotów nie
rozwiązują do końca problemów trans-
portowych Wojska Polskiego związanych
z jednorazowym zwiększeniem przerzu-
tu sprzętu i wojsk, to nie należy w naj-
bliższym czasie oczekiwać zakupu więk-
szych samolotów, np. amerykańskich
C-5 czy C-17. Podobnie jak w przypad-
ku latającej cysterny KC-135 wszystko
skończyło się na planach.  Wojskowej komendant płk dypl.
Napisz do autora:
piotr.laskowski@redakcjawojskowa.pl
FLESZ
POZNAŃ-KRZESINY. Podczas
swojej wizyty w Polsce sekretarz stanu
ds. sił powietrznych USA Michael
W. Wynne odwiedził 29 kwietnia
31 Bazę Lotnictwa Taktycznego.
Amerykański gość, któremu towarzyszyli
m.in. dowódca SP gen. broni pil. Andrzej
Błasik i szef szkolenia Sił Powietrznych
PIOTR LASKOWSKI
gen. bryg. pil. Anatol Czaban, został za-
poznany z zadaniami brygady i nowej ba-
zy lotnictwa taktycznego.
SZCZYTNO. Za duży wkład w pro-
pagowanie obronności kraju oraz wielo-
letnią współpracę w organizacji i prowa-
dzeniu imprez o charakterze patriotycz-
no-obronnym kapituła statuetki Juranda
ANDRZEJ WDOWSKI
uhonorowała w tym roku 8 Szczycieński
Batalion Radiotechniczny. Nagrodę ode-
brał ppłk Sławomir Grobelny.
WARSZAWA. W Dowództwie SP
odbyło się zintegrowane szkolenie po-
łączone z odprawą koordynacyjno-zada-
niową kierowniczej kadry tego dowódz-
twa oraz dowódców jednostek bezpo-
średnio podległych. Odprawie przewod-
niczył dowódca SP gen. broni pil.
Andrzej Błasik. Podczas odprawy wyróż-
nił on pododdziały tytułem honorowym
Wzorowy Pododdział Sił Powietrznych,
a także wręczył list gratulacyjny i nagro-
dę rzeczową Podoficerowi Roku
2007 chor. sztab. Waldemarowi
Wnękowi z 2 Eskadry Lotnictwa
Transportowo-Łącznikowego.
WARSZAWA. Centrum Szkolenia
Sił Powietrznych w Koszalinie, jako
najlepsza jednostka SP, zostało wyróż-
nione w konkursie „Lex et Patria”.
Dodatkowo oficer z CSSP kpt. Wiesław
Wiśniewski został laureatem w kate-
gorii indywidualnej. Nagrodę dla cen-
trum odbierał 25 kwietnia na gali zor-
ganizowanej w Centralnej Bibliotece
Krzysztof Żabicki.
Oprac. PG
Polska Zbrojna 37
 MARYNARKA WOJENNA

HISTORIA
1963 r. Dowódca
Marynarki
Wojennej wydaje rozkaz
o podporządkowaniu nowo
formowanej 3 Składnicy
Broni Podwodnej
– 3 Brygadzie Kutrów
Torpedowych.

1964 r. Specjaliści
rakietowi
w Bałtyjsku przygotowali
do strzelania pierwszą
rakietę.

1971 r. 3. Składnica
Broni
Podwodnej zostaje przefor-
mowana w Bazę Techniczną
Marynarki Wojennej.

1992 r. Rozkazem
dowódcy
Marynarki Wojennej baza
zostaje podporządkowana
dowódcy 3 Flotylli Okrętów.

2007 r. Do Bazy trafia-

ją pierwsze ze-
stawy rakietowe nowej gene-
racji – RBS15 mk2.

TOMASZ GOS

O rakietach używanych w polskiej Marynarce Wojennej wiedzą

wszystko. Oczkiem w głowie Bazy Technicznej Marynarki Wojennej
są nowoczesne szwedzkie rakiety RBS15.

Strażnicy rakiet
B
aza Techniczna Marynarki Wo-
jennej odpowiada za uzbrojenie
rakietowe MW. – Jest czymś wię-
cej niż tylko oddziałem logistycznym
3 Flotylli Okrętów – tłumaczy por. mar.
Grzegorz Łyko, rzecznik prasowy 3 Flo-
tylli Okrętów. – W dobie modernizacji
sił morskich Baza Techniczna Marynar-
ki Wojennej stanęła przed całkiem nowy-
mi wyzwaniami. W dużej mierze to od
niej zależy sprawność uzbrojenia rakie-
towego, które znajduje się w wyposaże-
niu polskiej MW – dodaje rzecznik.
Nowa jakość
Do niedawna jednostka zajmowała się
przygotowaniem, transportem i załadun-
kiem na okręty rakiet wyprodukowanych
w byłym ZSRR. W wyposażeniu bazy
znajduje się pełna linia obsługi rakiet
P-15 i P-15U (przenoszonych przez kutry
rakietowe typu OSA) oraz P-21 i P-22 (bę-
dących w uzbrojeniu okrętów rakietowych
typu Tarantula I). Jednostka zajmuje się
przede wszystkim przechowywaniem oraz
utrzymaniem sprawności i gotowości bo-
jowej rakiet, a także wykonywaniem ich
remontów i przeglądów.
Po pozyskaniu przez polską Marynar-
kę Wojenną fregat ORP „Gen. K. Puła-
ski” i ORP „Gen. T. Kościuszko” baza
zajęła się również przechowywaniem
i utrzymywaniem w gotowości rakiet ty-
pu Harpoon i Standard. Jest to zupełnie
inna technologia niż uzbrojenie pora-
dzieckie, w związku z tym jednostka mu-
siała dostosować swoją infrastrukturę do
obsługi całkiem nowych rakiet, stając się
tym samym oddziałem zabezpieczającym
wykorzystanie zestawów rakietowych
używanych zarówno przez państwa człon-
kowskie sojuszu północnoatlantyckiego,
jak i byłego bloku wschodniego. Sprosta-
nie wymogom obsługi amerykańskich ze-
stawów rakietowych, określanych jako
„nowa jakość” w polskich siłach mor-
skich, stanowiło główne zadanie jednost-
ki w pierwszych latach XXI w.
Wyzwania
Pod koniec ubiegłego roku do polskiej
Marynarki Wojennej trafiło całkiem no-
we uzbrojenie. Pierwszy ze zmodernizo-
wanych okrętów typu Orkan – ORP
„Grom” – został wyposażony w nowo-
czesne rakiety RBS15 mk2. Zadanie
przechowania i utrzymywania ich w go-
towości otrzymała właśnie Baza Tech-
niczna Marynarki Wojennej. Jako że to
dopiero początek realizacji umowy ze

38 Polska Zbrojna nr 20/2008

 | WOJSKA LĄDOWE | SIŁY POWIETRZNE | MARYNARKA WOJENNA | ŻANDARMERIA WOJSKOWA | LOGISTYKA
KOMANDOR PORUCZNIK MIROSŁAW
ŁUKA, PEŁNIĄCY OBOWIĄZKI DO-
FLESZ
WÓDCY BTMW: – Pomimo znacznego sko- GDYNIA. Ceremonia chrztu i wcie-
ku technologicznego wykonujemy praktycz- lenia do służby ośmiu nowych jachtów
nie te same zadania, co wcześniej – prze- odbyła się 1 maja w Ośrodku Szkolenia
chowujemy, transportujemy i ładujemy ra- Żeglarskiego Marynarki Wojennej. Trzy
kiety na okręty. Jednostka jest obecnie pełnomorskie jednostki otrzymały na-
zwy: „Gdynia”, „Sopot” i „Gdańsk”.
w okresie przeobrażenia, które pozwoli na
Nowo wcielone do służby jachty, na któ-
przystosowanie naszego zaplecza logistycz-
rych podniesiono banderę Marynarki
nego do wymogów stawianych przez tak no-
Wojennej, są przeznaczone do szkole-
woczesne uzbrojenie rakietowe, jak zestawy
nia słuchaczy Akademii Marynarki
RBS15 mk3. Wojennej i elewów Szkoły
Podoficerskiej MW oraz kadry zawodo-
NAJLEPSI wej Sił Zbrojnych RP.

B aza Techniczna Marynarki

Wojennej w swojej historii
zdobyła miano najlepszego oddziału
brzegowego (1974) i logistycznego

M. KLUCZYŃSKI
(1997) Marynarki Wojennej, a w latach
1992–2002 otrzymała naprzemiennie
miano najlepszego oddziału logistycz-
nego i brzegowego 3 Flotylli Okrętów.
Jednostka ma swój zespół wokalny
„Namiar”, który zdobył wyróżnienie GDYNIA. Na pokładzie niszczyciela,
w konkursie Form Scenicznych MW. okrętu-muzeum ORP „Błyskawica”
25 kwietnia odbyła się ceremonia wrę-
czenia aktów członkom Rady Muzeum
przy Muzeum Marynarki Wojennej
w Gdyni powołanej przez ministra obro-
ny narodowej Bogdana Klicha na ka-
dencję 2008–2012 r. Zadaniem nowo
powołanej rady jest czuwanie nad pra-
widłowym gromadzeniem i upowszech-
szwedzkim dostawcą, baza przystosowu- nianiem zbiorów, a ponadto populary-
je zaplecze logistyczne do przechowy- zacja historii i tradycji Marynarki
wania nie tylko RBS15 mk2, ale również Wojennej. To nowy element w działal-
mk3, czyli jeszcze nowocześniejszej wer- ności instytucji, która weszła w podle-
sji tego uzbrojenia. głość szefa resortu obrony narodowej.
MARIAN KLUCZYŃSKI (2)

RBS15 jest szwedzką rodziną rakiet

przeciwokrętowych dalekiego za- ŚWINOUJŚCIE. 29 kwietnia od
podniesienia wielkiej gali banderowej
sięgu. Może być przenoszona
na okrętach rozpoczęły się uroczystości
przez myśliwce Viggen i Gri-
pen, a także przez okręty na- 44%
zasadnicza 53% związane z 43. rocznicą utworzenia
8 Flotylli Obrony Wybrzeża w Świnouj-
wodne. Naprowadzana jest żołnierze ściu. Święto flotylli było okazją do wrę-
aktywną głowicą radarową. służba
wojskowa zawodowi czenia przez kontradmirała Jerzego
Dolot do celu odbywa się na 3% oraz konkursy przyrodni- Lenda obecnej i byłej kadrze nowo
bardzo małej wysokości, żołnierze cze i ekologiczne. Na pod- wprowadzonej odznaki pamiątkowej
z wykorzystaniem radiowyso- nadterminowi kreślenie zasługuje również Dowództwa 8 FOW.
kościomierza i autopilota inercyj- fakt, że specjalistyczna grupa
nego. To przeciwokrętowa rakieta typu inżynieryjna z bazy w sierpniu ZATOKA GDAŃSKA. Elementy
„odpal i zapomnij”, mogąca atakować 2002 r. uczestniczyła w akcji usuwania działalności bojowej Okrętowej Grupy
cele w zasadzie w każdych warunkach. skutków powodzi w Niemczech. Najważ- Trałowej ćwiczyły od 21 kwietnia na
wodach Zatoki Gdańskiej okręty
niejszym zadaniem było wówczas uru-
Na ratunek Niemcom chomienie urządzeń zalanej oczyszczal-
8 Flotylli Obrony Wybrzeża. Jednym
z głównych etapów ćwiczeń było rozpo-
Oprócz dowództwa i sił zabezpiecze- ni, aby nie dopuścić do katastrofy biolo- znawcze poszukiwanie min za pomocą
nia w skład jednostki wchodzą przede gicznej. Polscy marynarze zamontowali trałów i stacji hydrolokacyjnej.
wszystkim warsztaty remontowe, 4 i 6 ba- przywiezione z Polski generatory prądu. Zabezpieczenia ćwiczącym okrętom
terie techniczne w Gdyni, 5 bateria tech- Zbudowali system zasilania w paliwo udzieliły pomocnicze jednostki pływają-
niczna w Dąbrówce oraz skład w Ustro- oraz podłączyli agregaty do systemu ce 3 Flotylli Okrętów, m.in. ORP
niu Morskim. Warto też dodać, że z uwa- energetycznego oczyszczalni. Dzięki te- „Bałtyk” i ORP „Maćko” oraz holowniki.
gi na swoje położenie (rejon Trójmiej- mu uruchomiono pompy oczyszczalni, Nad prawidłowym przebiegiem zakoń-
skiego Parku Krajobrazowego) baza or- które rozpoczęły transport nieczystości czonych 25 kwietnia ćwiczeń czuwały
ganizuje różne imprezy dla młodzieży z zalanych terenów.  służby operacyjne Marynarki Wojennej.
pobliskich szkół. Szczególnym uznaniem Napisz do autora: Oprac. PG
cieszą się marsze i biegi na orientację tomasz.gos@redakcjawojskowa.pl

nr 20/2008 Polska Zbrojna 39

WOJSKO LUDZIE
Mjr Iwona Manos jest
psychologiem
z 1 Wojskowego Szpitala
Operacji Pokojowych

W
w Bydgoszczy

Wiele osób miała Pani pod opieką

w Iraku?
– Batalion dowodzenia, czyli około
500 żołnierzy.

Nie za dużo na jednego psychologa?

– Zależy to od tego, co dzieje się na mi-
sji i od charakteru pełnionej służby. Przez
trzy czwarte czasu trwania II zmiany PKW,
na której byłam, panował względny spo-
kój, choć zdarzyły się też ofiary śmiertel-
ne. Jednak część żołnierzy służyła tylko
na terenie bazy, więc napięcie związane
z poczuciem zagrożenia było u nich sto-
sunkowo niskie. Przychodzili do mnie, kie-
dy tego potrzebowali. Natomiast z tymi,
którzy wyjeżdżali jako osłona konwojów
i zajmowali się patrolowaniem okolicy,
pracowałam systematycznie.

A jak panie radziły sobie na misji?

– W większości wypadków bardzo do-
brze, choć kobietom jest tam trudniej. Po-
jawiają się wyrzuty sumienia, że zostawi-

Psycholog też się boi

Rozmowa z mjr Iwoną Manos
ło się rodzinę i dzieci w kraju. Jest nas też
mniej, więc stajemy się obiektem wes-
tchnień i zalotów. Nie można np. zbyt czę-
sto rozmawiać z tym samym kolegą, aby
nie zostało to wzięte przez innych za ro-
mans. Niestety, bywają i takie panie, któ-
re wykorzystują płeć dla swoich celów, jak
pewna kobieta cywil, która otrzymany na
misji mundur bez stopni przerobiła na bio-
drówki i nosiła z topami. Panowie byli za-
chwyceni, ale to niedopuszczalne. Po
pierwsze to profanacja munduru, a po dru-
gie prowokuje mężczyzn.
Jest jakaś różnica w pracy z kobietami
i mężczyznami?
– Kobiety łatwiej i szybciej wpadają
w złość i płaczą. Jednak dzięki temu, że
szukanie wsparcia jest dla nas naturalne
i chętnie mówimy, co czujemy, jesteśmy
zdrowsze, rzadziej mamy zawały i dłużej
żyjemy. Panie, choć słabsze fizycznie, są
odporniejsze psychicznie. Natomiast pa-
nowie uważają, że muszą być zawsze
twardzi jak skała. Dlatego sztuką jest na-
mówienie żołnierza, aby przyznał się do
problemów.
Z czym żołnierze w Iraku najczęściej do
Pani przychodzili?
– Przez większość czasu dominowały
problemy w relacjach międzyludzkich,
związane z oddaleniem od rodziny, życiem
w izolacji, szukaniem punktu oparcia. Na-
tomiast osoby, które uczestniczyły w sy-
tuacjach o większym nasileniu stresu
– z kompanii ochrony czy saperów – bo-
rykały się z napięciem, strachem, zmęcze-
niem fizycznym i poczuciem zagrożenia.
Jak psycholog może w takiej sytuacji
pomóc?
– Na pewno nie pocieszając. Umożliwia-
my odreagowanie emocji, powiedzenie te-
go, co się czuje, kontrolowane przeżycie
jeszcze raz stresującej sytuacji tak, aby
wspomnienia, których nie da się wymazać,
nie przynosiły już takiego cierpienia. Każ-
dego z nas może dotknąć nieszczęście, nie-
koniecznie związane z wojną, np. rozsta-
nie z życiowym partnerem. Bywa wtedy,
że psycholog czy kapelan to czasem jedy-
ne osoby na misji, z którymi można w ta-
kich wypadkach szczerze porozmawiać.
Takiego wsparcia udzielali kiedyś rodzi-
na i przyjaciele...
– Faktycznie, pierwszą grupą odniesie-
nia są najbliżsi. Z każdym małym proble-
mem nie biegnie się do psychologa, on po-
trzebny jest dopiero wtedy, kiedy nie ra-
dzimy sobie bez fachowej pomocy. Żoł-
nierze często instynktownie po przeżyciu
trudnej sytuacji zbierają się razem i roz-
mawiają o tym wydarzeniu, mają we-
wnętrzną potrzebę odreagowania. W ten

40 Polska Zbrojna nr 20/2008

 | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO|
NA MISJI DOBRZE
RADZĄ SOBIE
LUDZIE
ZRÓWNOWAŻENI
EMOCJONALNIE,
którzy nie zostawiają
za sobą rodzinnych
problemów, nie jadą
na misje, aby uciec
przed kłopotami.
Dają sobie prawo
do odpoczynku
i znajdują sposób
na odreagowanie
stresu, choćby
bieganie czy
oglądanie filmów.
ARCHIWUM IWONY MANOS (2)
NA MISJI, choć nie tylko, najlepiej zachowywać zdrowy dystans
i skoncentrować się na pracy, a nie wykorzystywaniu kobiecych atrybutów.
sposób traumatyczne doświadczenia jed-
nocześnie konsolidują grupę. To dobra lek-
cja zaufania, przyjaźni i współpracy.
Potem chyba nie jest łatwo znaleźć zro-
zumienie w domu? Rodzina nie była
przecież z żołnierzem na misji i nie prze-
żyła tego, co on.
– To prawda. Stąd po powrocie poja-
wiają się kłopoty z komunikacją. Żony
nie rozumieją mężów – one czekały, nie
było im łatwo, a mąż po powrocie izolu-
je się, do związku wkrada się chłód i po-
czucie braku zrozumienia. Żona przesta-
je być dla żołnierza oparciem, nie rozu-
mie jego sytuacji ani przeżyć z pobytu
na misji. Bywa, że problemy potęgują się
w macierzystej jednostce, już po powro-
cie. Żołnierz wraca po pół roku i jest wi-
tany jak urlopowicz – czyli czas, aby
wziął się do roboty. We wracającym ro-
dzi się poczucie goryczy, bo koledzy nie
nr 20/2008
| | |
| |
rozumieją, że on tam nadstawiał karku,
a nie odpoczywał.
Co więc można zrobić?
– Na początek nie zadawać pytania:
„jak tam było?”. Bo co można odpowie-
dzieć? „Dobrze”, „tak sobie”, „ciężko”.
Samo pytanie sugeruje, że tak naprawdę
odpowiedź nas nie interesuje. Nie kon-
centrujemy się na rozmówcy, który po-
trzebuje głębszego kontaktu niż tylko po-
klepanie po ramieniu. Lepsza będzie
dłuższa rozmowa, na początku na neu-
tralne tematy, która daje szansę na po-
wiedzenie tego, co się czuje. Dobrze jest
zadawać pytania otwarte i dać takiej oso-
bie możliwość dokonania wyboru, ile
chce nam powiedzieć. Małżonek też mo-
że być źródłem oparcia, jeśli słucha, nie
ocenia, jest obecny i współczujący.
Często jednak rodzina i znajomi się nie-
cierpliwią, bo ile można słuchać o tych
samych wydarzeniach.
– To prawda, szczególnie, jeśli żołnierz
na misji tylko siedział w bazie. Ale tak na-
prawdę wszyscy powracający mają potrze-
bę opowiedzenia, co się tam wydarzyło.
Żołnierz zamiast tego trafia w próżnię,
brak zrozumienia czy chęci do rozmów.
Pamiętajmy też, że każdy wracający z mi-
sji musi mieć okres adaptacji do nowych
warunków – i w domu, i pracy. Nie może
następnego dnia po przylocie być zmusza-
ny do naprawy zlewu czy załatwiania
spraw w urzędzie.
Rozmowa zawsze się sprawdza?
– Pod warunkiem, że żołnierz nie ma
poważnych zaburzeń, jak zespół stresu po-
| | |
urazowego, który polega m.in. na proble-
mach z kontaktami międzyludzkimi. Wte-
dy powinien wkroczyć psycholog. Umie-
my zastosować procedury zmniejszające
ryzyko pojawienia się takich zaburzeń
i prowokować odreagowywanie emocji.
Trzeba mieć odporność, aby tak
pracować.
– Dla psychologa także krzyk może sta-
nowić element terapii. Profesjonalista an-
gażuje własne emocje tylko w takim za-
kresie, aby stymulować pacjenta w proce-
sie zdrowienia. Psycholog powinien być
empatyczny, ale niekoniecznie ma to ozna-
czać wspólny płacz z pacjentem. Trzeba
podkreślić, że psycholog nie jest ze skały,
on też ma prawo bać się i też bywa w sy-
tuacjach ekstremalnych. Warto pamiętać,
że nie jesteśmy maszynką do przerabiania
pacjentów i potrzebujemy odreagować tak-
że własne emocje. Powiem więcej, jest to
niezbędne, aby skutecznie pomagać!
Nie miała Pani nigdy pokusy, aby
w takim wypadku zwierzać się swo-
im podopiecznym?
– Nie, bo byłoby to nieprofesjonalne.
Psycholog nie powinien jednak działać
w izolacji. Dobrze, aby miał drugiego spe-
cjalistę, z którym będą się wspierać i wy-
mieniać doświadczenia. Warto znaleźć ko-
goś, z kim można omówić problemy, dla
własnego zdrowia psychicznego. Ja takie
osoby znalazłam i było to dla mnie bardzo
cenne doświadczenie.
Czy żołnierz może się jakoś przygoto-
wać psychicznie do misji?
– Owszem, jest kilka sposobów, jed-
nak nie pozna się ich podczas wykładów
na sali, ale w trakcie treningu, np. na po-
ligonie, gdzie można wczuć się w klimat
zagrożenia. Dobrze też, wyjeżdżając,
mieć zdrowe, zadaniowe podejście do mi-
sji. Trzeba dobrze służyć i rzetelnie wy-
pełniać swoje obowiązki.
Jaki typ człowieka najlepiej radzi sobie
w trudnych sytuacjach?
– Na pewno nie macho. Taka osoba ma
problem z pokazaniem, że jest jej źle i ma-
skuje uczucia. Nie korzysta z pomocy, aż
do momentu psychicznego wyczerpania.
Dobrze radzą sobie ludzie zrównoważeni
emocjonalnie, którzy nie zostawiają za so-
bą rodzinnych problemów, nie jadą na mi-
sje, aby uciec przed kłopotami. Dają sobie
prawo do odpoczynku i znajdują sposób na
odreagowanie stresu, choćby bieganie czy
oglądanie filmów. W ten sposób budują bez-
pieczny, swojski świat, bo każdy potrzebu-
je normalności. Szczególnie na misji. 
Rozmawiała Anna Dąbrowska
Polska Zbrojna 41
PO SŁUŻBIE
K S I Ą Ż K A

Celna encyklopedia
Teoria i praktyka celnego strzelania. Szczegóły konstrukcyjne, niuanse,
praktyczne porady. Dla miłośników broni i strzelania – lektura obowiązkowa.

S
trzelec, broń i tarcza. Nie jest łatwo tra-
fić do celu. Sukces jest uzależniony od
konstrukcji i stanu broni, jakości amu-
nicji, umiejętności i wiedzy strzelca oraz wa-
runków atmosferycznych. Jerzy Ejsmont to
teoretyk i praktyk. Prowadzi wykłady o broni
i balistyce na Politechnice Gdańskiej, ale też
K S I Ą Ż K A
bierze udział w szkoleniu snajperów. Wiedza
autora jest imponująca, a „Celność broni
strzeleckiej” to esencja tej wiedzy.
Punktem wyjścia wykładu Ejsmonta jest
strzał. Co decyduje o tym, czy pocisk trafi
tam, gdzie chce strzelec? Jakie czynniki są
najbardziej istotne w długiej i krótkiej broni
palnej? Odpowiadając na te pytania, Ejsmont
przedstawia całe spektrum tematów – pod-
stawy balistyki, szczegółowe opisy konstrukcji
PLUS MINUS
Ogromna wiedza specjalistyczna
zebrana w jednym miejscu, nie-
zbędnik fachowców i pasjonatów.
Koszmarna okładka, nie najlepiej
przygotowana od strony edytor-
skiej.
oraz metody produkcji luf, zamków, komór na-
bojowych, amunicji bocznego i centralnego
zapłonu. „Celność…” prezentuje teorię i prak-
tykę posługiwania się otwartymi i optycznymi
celownikami. Ejsmont zwraca uwagę na niu-
anse i szczegóły, dogłębnie analizuje temat.
Podtytuł „Praktyczny poradnik” nie jest tanim
chwytem reklamowym. Autor szczegółowo
opisuje różne postawy i techniki strzeleckie.
W swej publikacji zamieścił niezwykle przydat-
ne tabele balistyczne, tablice poprawek na
wiatr, nawet dane prezentujące wpływ wyso-
kości i ciśnienia na punkt trafienia. Ilość za-
mieszczonych w książce przydatnych informa-
cji przyprawia o zawrót głowy. Dla miłośnika
broni to czysta poezja.
Czytelnym zamysłem autora jest, aby „Cel-
ność…” cieszyła zarówno początkujących, jak
i doświadczonych strzelców różnej maści
– sportowców, myśliwych, żołnierzy. Zamysł
ten się udał, choć znajdziemy tu fragmenty,
w których Ejsmont ucieka w świat zrozumiały
dla wąskiej grupy ekspertów. Na szczęście
w większości przypadków tekst jest czytelny
nawet dla laika.
Bogato ilustrowana propozycja Ejsmonta wy-
pełnia lukę na polskim rynku publikacji
skierowanych do miłośników broni.
Owszem, wiele książek porusza kwestię
celnego strzelania, ale żadna nie robi tego
tak kompleksowo. (kub)
Jerzy A. Ejsmont, „Celność broni strzelec-
kiej. Praktyczny poradnik”, Pantera Books,
Warszawa 2007
K S I Ą Ż K A

Stalin się spóźnił 53. Międzynarodowe Targi Książki

Stalin był od początku głównym strategiem II wojny światowej. W 1941 r. do

ruszenia z totalną ofensywą Armii Czerwonej zabrakło dwóch tygodni – pisze
Spotkanie
w klasycznym już „Lodołamaczu” Wiktor Suworow. z twórcami Selekcji
H Z
itler miał być dla Stali- telny i jednoznaczny obraz ra- wyprzedzili więc Stalina tylko Piotrem Bernabiu-
na lodołamaczem. Jed- dzieckich przygotowań do o dwa tygodnie. Według auto- kiem i mjr. Arkadiu-
nym z główny założeń ofensywy na niespotykaną ra szybkie postępy niemieckiej szem Kupsem, autorem
komunistów, pisze Suworow, skalę. Atak nazwany „Planem ofensywy były efektem nieprzy- i głównym bohaterem
było przyłączenie się do wojny Burza” miał rozpocząć się gotowania ZSRR do obrony. książki „Mjr Kups o 56.
w momencie, gdy kapitali- o świcie 6 lipca 1941 r. Hitle- Związek Radziecki szykował Kompanii Specjalnej”,
styczne państwa zachodnie rowcy ze swoją „Barbarossą” się do wojny na terytorium można spotkać się na
skoczą sobie do gardeł. Armia III Rzeszy. Książka jest fascy- 53. Międzynarodowych
Czerwona miała ruszyć na nująca – dwie gigantyczne siły Targach Książki w war-
zmęczonych walką przeciwni- ściągają ku wspólnej granicy. szawskim Pałacu Kultu-
ków i stworzyć z państw Euro- Obie strony gotują się do ata- ry i Nauki 16 maja w godzinach od 16.00 do
py kolejne republiki ZSRR. ku. Nikt nie myśli o obronie. 17.00, na stoisku Firmy Księgarskiej Jacek Ole-
Suworow argumentuje w spo- „Lodołamacz” pozwala w zu- siejuk (sektor 2006 stoisko B).
sób niezwykle przekonujący. pełnie inny sposób spoglądać Będzie to znakomita okazja do kupienia książ-
Cytuje relacje uczestników na przebieg II wojny światowej ki z autografami oraz porozmawiania o tego-
zdarzeń, zamieszcza fragmen- i to już jest wystarczający po- rocznej Selekcji. Książka Piotra Bernabiuka „Mjr
ty oficjalnych i tajnych pism. wód, by tę książkę kupić. (jcz) Kups o 56. Kompanii Specjalnej” jest opowie-
Z wielu strzępków dowodów Wiktor Suworow, „Lodoła- ścią o komandosach z ostatniego trzydziesto-
ten były oficer sowieckiego wy- macz”, Dom Wydawniczy lecia poprzedniego wieku, o nieistniejącej już
wiadu wojskowego układa czy- REBIS, Poznań 2008 dziś 56 Kompanii Specjalnej. (ber)

42 Polska Zbrojna nr 20/2008

 | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | |

PIOTR BERNABIUK

Specjalni pionierzy
ARCHIWUM

Formoza to po portugalsku „wyspa szczęścia”. Portugalczycy określają tą nazwą Tajwan.

W Polsce kojarzy się ona przede wszystkim z Marynarką Wojenną i jej najbardziej
utajnioną jednostką. Jej początki wspomina kmdr Józef Rembisz
– twórca i pierwszy dowódca Formozy.

omandor Rembisz zaczy-
na swą opowieść od re-
fleksji: – Byłem organiza-
torem, a następnie szefem
jednostki zwanej po-
wszechnie Formozą, star-
szej o 20 lat od bratniego GROM-u. Do
dziś aktualna pozostała zasada, jakiej
hołdowaliśmy od początku, a którą opar-
liśmy na łacińskim porzekadle: magnum
in parvo, czyli potęga tkwi w małym.
Pod koniec 1973 r. kierownictwo Ma-
rynarki Wojennej powołało Zespół Ba-
dawczy ds. Płetwonurków Morskich, po-
wierzając Józefowi Rembiszowi misję
określenia warunków oraz możliwości
wykonywania zadań specjalnych na mo-
rzu i w strefie przybrzeżnej, na obszarze
zachodniego teatru działań wojennych.
W pierwszej połowie 1975 r. zespół za-
kończył prace studyjne i przygotował do-
kument zatytułowany: „Koncepcja orga-
nizacji i formowania dywizjonu specjal-
nego płetwonurków morskich”.
Od 13 listopada 1975 r., tj. od dnia uka-
zania się zarządzenia Sztabu Generalne-
go WP, 3 Flotylla Okrętów powiększyła
się o Wydział Działań Specjalnych, ukry-
ty pod nazwą: Wydział Płetwonurków
JW 2808, który ulokowano na I Torpe-
downi, potocznie nazywanej Formozą.
Niemal natychmiast rozpoczął się pierw-
szy etap formowania czterdziestoosobo-
wego dywizjonu, w którego skład wcho-
dziły trzy grupy bojowe płetwonurków
(każda licząca po sześciu ludzi – trzech
żołnierzy zawodowych i trzech maryna-
rzy służby zasadniczej). Jednostka mia-
ła wysokie etaty i grupy uposażenia, nor-
my wyżywienia takie jak te przewidzia-
ne dla nurków klasycznych oraz dodatki
za faktyczny czas nurkowania. Wyjątko-
wo ciężka i ryzykowna służba była liczo-
UFORMOWANIE JEDNOSTKI
WYMAGAŁO OD JEJ TWÓRCY
UMIEJĘTNOŚCI
DYPLOMATYCZNYCH. SAM
MUSIAŁ NA WSZYSTKO
ZNALEŹĆ TAKIE ARGUMENTY,
BY NIKT NIE MÓGŁ ICH
PODWAŻYĆ. CZASEM JEDNAK
SZOKOWAŁ PRZEŁOŻONYCH
NIEKONWENCJONALNYMI
POSUNIĘCIAMI
na podwójnie do wysługi emerytalnej.
Zamiast „kompanii” w etacie jednostki
użyto nazwy „sekcja”, co pozwalało usta-
lić wyższy etat dla dowódcy tego podod-
działu. Formozą miał dowodzić koman-
dor podporucznik.
Komandosi do wszystkiego
Głównym zadaniem dywizjonu było
przygotowanie grup bojowych płetwo-
nurków i utrzymywanie ich w gotowości
do wykonania zadań specjalnych w od-
dalonych rejonach. Płetwonurkowie mie-
li osłabiać zdolności bojowe okrętów nie-
przyjaciela głównie poprzez niszczenie
ich w bazach, portach i na kotwicowi-
skach. Kolejnym zadaniem było zabez-
pieczenie działania własnych okrętów
poprzez rozpoznawanie i niszczenie za-
pór przeciwdesantowych w wodzie, pa-
raliżowanie działania portów, stoczni,
urządzeń hydrotechnicznych, systemów
obserwacji i łączności. Kmdr Józef Rem-
bisz pamięta, że przełożeni byli bardzo
niecierpliwi: – Nie czekając na pełne wy-
posażenie i wyszkolenie, niemalże z mar-
szu zaangażowano grupy bojowe płetwo-
nurków do udziału w dwustronnych ćwi-
czeniach zespołów okrętów MW. Pozo-
rowane ataki na jednostki dawały ćwi- 

nr 20/2008 Polska Zbrojna 43

HISTORIA FORMOZA
FORMOZA
WYDZIAŁ DZIAŁAŃ SPECJALNYCH 3 FLOTYLLI OKRĘTÓW, utworzony 20 lat przed jednostką
specjalną GROM, przyjął z czasem nazwę Formoza i jest obecnie jedną z najlepszych oraz naj-
mniej znanych jednostek Wojska Polskiego. Początkiem Formozy było formowanie w 3 Flotylli
Okrętów w Gdyni Wydziału Działań Specjalnych, stanowiącego zalążek przyszłego dywizjonu.
Kmdr Józef Rembisz został wyznaczony na szefa wydziału, a jednocześnie zastępcę dowódcy
3 FO do spraw płetwonurków.
czącym stronom często większe korzy-
ści niż oczekiwano, potwierdzając pilną
potrzebę przygotowywania do tych ce-
lów własnej formacji. Wcześniej bowiem
„wypożyczano” komandosów z 1 Bata-
lionu Szturmowego z Dziwnowa, co by-
ło jednak tylko namiastką tego, czego
oczekiwali przełożeni.
Kmdr. Rembisza irytowało ogromnie,
że szeroki wachlarz umiejętności i szyb-
ko rosnąca renoma nowej jednostki po-
wodowały, iż grup używano do wykony-
wania nieprzewidywanych dla nich za-
dań, dezorganizujących życie wydziału.:
– Plagą były wyjazdy alarmowe. Zdarzy-
ło się kiedyś, że wszyscy jak jeden mąż,
na polecenie z Ministerstwa Obrony Na-
rodowej, poszukiwali przez dwa tygodnie
w jeziorze koło Grunwaldu zwłok wyso-
ko postawionej osobistości. Niestety, bez
rezultatów. Utonięcie było bowiem po-
zorowane przez jeden z organów PRL,
o czym dowiedzieliśmy się... po 20 la-
tach. Z gazety.
Szwedzka lekcja
Uformowanie jednostki wymagało od
jej twórcy, a zarazem pierwszego dowód-
cy sporych umiejętności dyplomatycz-
nych: – Nie mając wówczas dostępnych
wzorców, sam musiałem na wszystko
znaleźć argumenty i być do nich tak
mocno przekonany, by nikt, w żaden
sposób, nie mógł ich podważyć. Cza-
sem jednak szokował przełożonych bar-
dzo niekonwencjonalnymi posunięcia-
mi. Panowała wówczas, jak chyba zresz-
tą zawsze i wszędzie, walka o powięk-
szanie liczby etatów. Każdy szef służby
chciał mieć jak najwięcej ludzi, jakby
44 Polska Zbrojna
ARCHIWUM
to najbardziej podnosiło jego rangę. Dla
nowej jednostki, docelowo dywizjonu,
hojnie przewidywano 150 etatów. Pierw-
szym niekonwencjonalnym i zaskakują-
cym działaniem Rembisza było ograni-
czenie „stanu osobowego” do trzeciej
części tej liczby: – Proponowałem wte-
dy: uczyńmy pierwszy mały, ale pewny
krok, a później się zobaczy, co i jak ro-
bić dalej.
W 1975 r. kończono trwające od roku
prace związane z tworzeniem w Mary-
narce Wojennej jednostki płetwonurków
komandosów. Kmdr Rembisz miał już
wówczas za sobą konsultacje w ZSRR
i Bułgarii, gdzie rzekomo należało szu-
kać wzorców: – Wizyty wzbudziły tylko
więcej wątpliwości, a sporządzone no-
tatki nigdy za nami do kraju nie dotarły.
Należało więc pójść w zupełnie innym
kierunku. W Sztokholmie rozpoczynał
się właśnie Światowy Kongres Nurkowy
„U-75”. Kmdr Rembisz uzyskał zgodę
na wyjazd do Szwecji. Nie pojechał sam.
Wraz z nim wyruszyli przez Bałtyk szef
centralnego organu zaopatrzenia w sprzęt
nurkowy kmdr Edward Pyż i lekarz spe-
cjalista chorób nurkowych dr Bogdan Ło-
kuciejewski, znający dobrze język an-
gielski: – Świat otworzył się przed nami.
Wreszcie mogliśmy zobaczyć, czym dys-
ponują w tej dziedzinie przodujące pań-
stwa i w jakim kierunku zmierzają. Roz-
poznanie światowych trendów dało efekt
widoczny również dzisiaj, po 30 latach.
Skorzystaliśmy na tej wyprawie tak da-
lece, że kmdr Pyż przewartościował ra-
dykalnie swoje dotychczasowe poglądy,
zdecydowanie zmieniając kierunki prac
badawczych i rozwojowych.
Kmdr Józef Rembisz
C złowiek, który łączy trzy pokolenia
nurków, prekursor nurkowania
w Polsce, w Wojsku Polskim i co oczywi-
ste, w Marynarce Wojennej RP. Twórca
Formozy i pierwszy dowódca podwod-
nych komandosów, konstruktor kombine-
zonów i sprzętu nurkowego, organizator
i uczestnik podwodnych wypraw badaw-
czych na bałtyckie wraki, a także…
specjalista w łowieniu węgorzy.
Referując projekt, kmdr Rembisz za-
skoczył przełożonych niespotykanym
wcześniej podejściem. Zaproponował bo-
wiem tworzenie struktury organizacyjnej
nie od głowy, a od dołu, który w tym przy-
padku stanowiła para płetwonurków. – Ni-
by nic nowego, bo cała przyroda istnieje
i rozwija się dzięki „parom” – żartuje dziś.
– Należało jedynie przekonać kierownic-
two MW do zmiany obowiązującej zasa-
dy asekuracji płetwonurka, który dotąd
mógł zejść do wody jedynie z przywiąza-
ną linką. W działaniach specjalnych było-
by to niedorzecznością. Linka musiałaby
być niezwykle długa, żeby komandos płe-
twonurek mógł wykonać zadanie na
akwenie należącym do nieprzyjaciela.
Proponowana asekuracja wzajemna w pa-
rze płetwonurków, wówczas bardzo rewo-
lucyjna, okazała się logiczna, prosta w re-
alizacji i wystarczająco bezpieczna. „Re-
wolucjoniści” zdobywali kolejne rubieże
i zaszli niezwykle daleko: – Nasz „poli-
truk” kontradm. Ludwik Dutkowski zgo-
dził się warunkowo na zaniechanie two-
rzenia etatu zastępcy do spraw politycz-
nych w jednostce. Dzisiaj pytają mnie, czy
nie bałem się w owych czasach takiego
bluźnierstwa? Fakt, zakrawało to na sa-
mobójstwo. Ale cóż, w nawale problemów
nawet nie myślałem wówczas o skutkach
takiego pomysłu. 
O początkach Formozy, eksperymentach
szkoleniowych, podwodnej dywersji,
ryzykownych desantach ze śmigłowców
i okrętów podwodnych oraz o problemach
z łącznością możecie dowiedzieć się
z blogu Piotra Bernabiuka na stronie
www.zolnierz-polski.pl (na podstawie
pamiętnika kmdr. Rembisza).
nr 20/2008
 | | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | |

Wyrazy szczerego współczucia

i głębokiego żalu
Wyrazy szczerego współczucia
i głębokiego żalu
Panu pułkownikowi rezerwy
S ześćset lat przed narodze-
niem Chrystusa w staro-
żytnej Grecji powstała orficka
Panu kpt. Andrzejowi LIPKA
dr. Michałowi TRUBAS sekta religijna, której człon-
z powodu śmierci
z powodu śmierci kowie wierzyli w nieśmiertel-
OJCA ność duszy. Mieli oni ciekawy zwyczaj
ŻONY wkładania do grobu złotej blaszki
składają: z wyrytymi na niej słowami: „I ja je-
składają: stem także boskiego pochodzenia”.
dowództwo, kadra
dowódca, kadra i pracownicy
i pracownicy wojska Miała ona być pewnego rodzaju pasz-
wojska 2 Pułku Artylerii
3 Flotylli Okrętów MWRP. portem potrzebnym do przekraczania
w Choszcznie.
granicy wieczności. To głębokie prze-
konanie starożytnych Greków o ist-
Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci nieniu nieśmiertelnej duszy jest jed-
nym z wielu dowodów tęsknoty ludzi
płk. w st. spocz. mgr. inż. Leonarda DOMASZEWICZA za czymś nieprzemijającym, wiecz-
nym, za możliwością udziału człowie-
byłego długoletniego komendanta Centralnego Ośrodka Metrologii Wojskowej. ka w życiu samego Boga. Dziś wiemy,
Najbliższej Rodzinie wyrazy szczerego współczucia że nie dzięki tęsknocie człowieka po-
składają: wstała wiara w nieśmiertelność, ale
dyrekcja, kadra i pracownicy dlatego, że sam Bóg umożliwił czło-
Centralnego Wojskowego Ośrodka Metrologii w Warszawie. wiekowi wieczne uczestnictwo w Jego
szczęściu. Uroczystość Wniebowstą-
pienia Chrystusa mówi o tym wyraź-
Wyrazy szczerego współczucia Wyrazy szczerego współczucia
i głębokiego żalu i głębokiego żalu nie. Ukazuje drogę nie tylko duszy,
Panu mjr. Dariuszowi Panu Majorowi Dariuszowi ale i ciała człowieka do wiecznego
PAŹDZIUROWI PAŹDZIUROWI spotkania z Bogiem. Nie potrzebuje-
z powodu śmierci z powodu śmierci my już złotej blaszki, gdyż sam Bóg
w czasie chrztu na naszych sercach
OJCA OJCA wycisnął swoją pieczęć Bożej przyna-
składają: leżności. Odtąd serca nasze należą już
dowódca Wielonarodowej Dywizji składają: do Niego. Jednak ciągle toczymy wal-
Centrum–Południe w Iraku dowództwo, kadra i pracownicy kę między wniebowstąpieniem a do-
gen. dyw. Andrzej MALINOWSKI wojska Centralnej Grupy Wsparcia czesnością. Wykładnikiem uczestnic-
wraz z podległą kadrą. Współpracy Cywilno-Wojskowej. twa w wieczności jest nasza obecność
w kościele. To dowód, że chcemy przy-
bliżyć nasze życie ku niebu. Inni na-
23 kwietnia 2008 r. odszedł na wieczną służbę
wet uroczystość Wniebowstąpienia
swojego Mistrza przeznaczyli na rze-
płk w st. spocz. mgr inż. Leonard DOMASZEWICZ
czy doczesne. Nasza obecność jest ja-
twórca metrologii w wojsku i były główny metrolog WP, snym wyznaniem: „I my także jeste-
kombatant II wojny światowej, odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych śmy boskiego pochodzenia”.
i dwukrotnie Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. o. mjr Edward Olech

Rodzinie i Przyjaciołom
wyrazy wielkiego żalu i głębokiego współczucia
składają:
dyrektor, kadra i pracownicy Wojskowego Centrum Metrologii. Panu Pułkownikowi
Krzysztofowi
BIELAWSKIEMU
oraz Jego Rodzinie
Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci
wyrazy szczerego
współczucia z powodu śmierci
Pana Pułkownika Waldemara KONOPKI
OJCA
byłego dowódcy 4 Pułku Desantowego w Lęborku
składają
Łącząc się w bólu z Rodziną, wyrazy szczerego współczucia
kadra i pracownicy
składają:
Departamentu Polityki
kadra, żołnierze i pracownicy wojska 1 Batalionu Obrony Terytorialnej
Zbrojeniowej.
w Lęborku oraz byli żołnierze 4 Pułku Desantowego.

nr 20/2008 Polska Zbrojna 45

AAAAAAA PATROLOWCE
MILITARIA AAAAAAAA
NORBERT BĄCZYK

Firma AMZ Kutno jako jedyny oferent w programie LOSP proponuje naszej armii rodzimą
konstrukcję. Być może właśnie samochody patrolowe Tur będą w przyszłości służyć
polskim żołnierzom na misjach. Dla firmy program LOSP ma ogromne znaczenie,
i nie chodzi tu tylko o prestiż.

ZWIERZYNIEC ojsko Polskie poszu-

kuje tzw. Lekkiego
Opancerzonego Sa-
mochodu Patrolowe-
go – LOSP. Ma on
w najbliższej przyszłości trafić do pod-
oddziałów służących na misjach, przede
wszystkim w rejonach uznawanych za
strefy działań wojennych. Obok Rosoma-
ków właśnie odpowiednio opancerzone
W nętrze Tura – pojazd powstał
na bazie włoskiego podwozia
i dziedziczy po nim także stylistykę
samochody powinny być podstawowym
tablicy przyrządów. AMZ Kutno ca-
środkiem transportu polskich żołnierzy
ły czas modyfikuje niektóre rozwią-
w czasie patroli. Muszą być to jednak
zania. Wóz można wyposażyć
– inaczej niż użytkowane dziś HMMWV
w system łączności wewnętrznej
– pojazdy odporne nie tylko na ostrzał
Fonet, zmienić typ siedzeń itp.
z broni ręcznej, ale przede wszystkim za-
Prawdziwym wyzwaniem jest jed-
pewniające ochronę przed lekkimi mina-
nak wymagana opcja montażu na
mi i przydrożnymi ładunkami IED.
dachu zdalnie sterowanego stano-
Jak informowaliśmy już na łamach
wiska strzeleckiego. Tur w takiej
„PZ”, nasza armia uznała, że wozami
konfiguracji został już pokazany,
rozpatrywanymi jako docelowy LOSP są
ale część oczekiwań wojska wydaje
Iveco LMV, AMZ Kutno Tur, Mowag
się niezrozumiała (zwłaszcza łado-
Eagle IV bądź BAE OMC RG-32. Nie-
wanie stanowiska od wewnątrz).
dawno zaprezentowaliśmy pierwszy
Kolumna stanowiska zajmuje we-
z tych pojazdów oraz oferujące go przed-
wnątrz zbyt wiele miejsca i może
siębiorstwa – Iveco Defence Vehicles Di-
okazać się niebezpieczna dla pasa-
vision oraz Auto Hit z Tychów. To ostat-
żerów w przypadku konieczności
nie od lat z powodzeniem dostarcza pol-
szybkiego opuszczenia pojazdu.
skiej armii różnorodne konstrukcje. Być
Kwestia jej instalacji pozostaje
może jego największym konkurentem
zresztą otwarta.
okaże się inna polska firma, współpra-
Po prawej – jeden z pierwszych
cująca od lat z producentami z Włoch,
prototypów Tura z 2007 r.
AMZ Kutno.
Samochód ten cały czas się
POD ZNAKIEM CZERWONEGO KRZYŻA zmienia.
Wyroby AMZ Kutno znane są w na-
szym wojsku bardzo dobrze. To właśnie
zakład z Kutna dostarczył polskiej ar-
mii sanitarki SCAM i Iveco M40. Od-
powiadał przy tym za montaż ich wy-
posażenia specjalistycznego, gdyż fir-
ma znana jest głównie z przebudowy-
wania różnych typów samochodów na
autobusy, karetki, bankowozy czy po-

46 Polska Zbrojna nr 20/2008

 ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO||
WOJSKO PORADY ||
KULISY PORADY
PO SŁUŻBIE ||
PO SŁUŻBIE | | ||
MILITARIAMILITARIA
HISTORIAHISTORIA ŚWIAT PRASA | |
PRASA KULISY ||
ŚWIAT TO I OWO || |

jazdy lekko opancerzone. Stąd z hal
montażowych AMZ Kutno wyjeżdżają
zarówno cywilne eleganckie karetki, jak
też z pozoru niczym niewyróżniające
się, ale faktycznie nieźle zabezpieczo-
ne pancerne Toyoty Land Cruiser, któ-
re służą później z powodzeniem oddzia-
łom specjalnym czy prywatnym firmom
Nowy rozdział firma zapisała wraz
z opracowaniem kilka lat temu – na ba-
zie włoskiego pojazdu i z włoskim silni-
kiem – patrolowca Dzik. Najpierw zbu-
dowano dwa Dziki-AT (antyterrorystycz-
ny), które trafiły do polskiej Policji. Z ko-
lei na ich bazie powstał Dzik-2, zakupio-
ny przez Wojsko Polskie dla oddziałów
Wojskowej. Łącznie żandarmi otrzyma-
li od 2005 r. 48 pojazdów; ostatnie za-
kład wyprodukował jesienią zeszłego ro-
ku. Jednocześnie na bazie doświadczeń
eksploatacyjnych opracowano moderni-
zację Dzika-2, zwanego też Gucio, do
tzw. standardu 2007. Dotąd zmodyfiko-
wano 25 wozów, to jest całą partię pro-

EC Z KUTNA
ochroniarskim. specjalnych (misyjnych) Żandarmerii dukcyjną z minionego roku – 14 sztuk, 

Obok Rosomaków
właśnie odpowiednio
opancerzone samochody
powinny być podstawowym
środkiem transportu polskich
żołnierzy w czasie patroli

TADEUSZ WRÓBEL (3)

nr 20/2008 Polska Zbrojna 47

AAAAAAA PATROLOWCE
MILITARIA AAAAAAAA
oraz 11 po misji w DR Konga. Dzik-2
wraz z żandarmami pełnił służbę aż na
trzech kontynentach: we wspomnianym
Kongu, Afganistanie oraz na Bałkanach.
Do dziś zresztą są one wykorzystywane
za granicą, głównie w Libanie.
ŻW otrzymała też inny „zwierzęcy”
pojazd z AMZ Kutno – skonstruowany
na bazie furgonu SCAM wóz Łoś. Fur-
gony SCAM są też pojazdami bazowymi
pod różnego rodzaju wojskowe laborato-
Siła w eksporcie
AMZ KUTNO osiągnął też sukcesy na woj-
skowym rynku eksportowym. Ważnym
wydarzeniem są dostawy zmodernizowa-
nych SCAM do Arabii Saudyjskiej (lata
2006–2008, łącznie 241 sztuk).
Największym jednak wydarzeniem był
NORBERT BĄCZYK
DZIK-3 (z lewej) to największy sukces eksportowy AMZ Kutno. Do Iraku wysłano ich 531 sztuk. Teraz firma wiąże swe nadzieje z Żubrem
(w środku) oraz Turem (po prawej). Ten ostatni staruje w konkursie na LOSP.
podpisany w 2005 r. kontrakt na 600
Dzików-3 do Iraku. Ostatecznie z powodu
różnic w interpretacji zapisów kontraktu
(wliczenie wyposażenia dodatkowego
w cenę wyjściową) w Kutnie zrobiono 531
ria. Także w Kutnie opracowano odmia-
nę Rosomaka WEM, stąd również pocho-
dzą obrotnice montowanego na odmianie
transportera piechoty tego pojazdu.
TUR NADZIEJĄ KUTNA
Firma z Kutna prowadzi wiele progra-
mów, które mają jej zagwarantować dal-
szy rozwój, ale kierownictwo nie ukry-
wa jednocześnie, że w dziedzinie po-
jazdów wojskowych wiąże swe nadzie-
je przede wszystkim z Turem i Żubrem.
Ten drugi, także niedawno opisany na
łamach „PZ”, to cięższy pojazd. Nato-
miast w konkursie LOSP startuje pierw-
szy z wymienionych samochodów.
Tur jest opracowywany z inicjatywy
własnej firmy już od 2006 r., a jego
pierwszy prototyp pokazano publicz-
nie wiosną zeszłego roku. Pojazd opar-
to na terenowym podwoziu SCAM
z modyfikacjami, także silnik Iveco ma
włoski rodowód. Padła nawet propozy-
cja przetestowania pierwszych Turów
48 Polska Zbrojna
w Iraku lub Afganistanie, ale ze zrozu-
miałych względów nie została zaakcep-
towana. Testy pojazdu mającego chro-
nić ludzkie życie przed minami i bro-
nią strzelecką trzeba prowadzić na
poligonach i w laboratoriach, a nie na
misjach.
Należy zaznaczyć, że w przypadku
Tura termin „jest opracowywany” jest
właśnie bardziej adekwatny niż „został
opracowany”, ponieważ producent ca-
Dzików-3, tak aby czerpać zyski, a nie do-
płacać do interesu. Ostatnie z nich wyeks-
portowano w marcu tego roku.
Niestety, zapowiadane kolejne kontrakty
z Irakiem, w tym dotyczące odmian spe-
cjalnych Dzika-3, głównie z powodu zała-
AMZ KUTNO
mania się na tamtejszym rynku pozycji
Bumaru, nie doszły do skutku. Wraz z za-
kończeniem produkcji Dzików, tak dla
Wojska Polskiego, jak i wojsk irackich,
skala produkcji wojskowej w Kutnie wyraź-
ły czas modyfikuje i zmienia swój po-
jazd. Dzięki temu Tur pokazany wio-
sną 2007 r. różni się wyraźnie od Tura
tegorocznego. Konstrukcja patrolowca
wyraźnie dojrzewa. Do wiosny powsta-
ło łącznie pięć różnych prototypów,
z czego dwa poddano próbom bali-
stycznym. Tury testowano w Polsce
i Czechach, jeden z nich przejechał do-
tąd już ponad 30 tys. km. Elementy
konstrukcji i opancerzenia, w tym, co
godne podkreślenia, wykorzystujące
elementy kompozytowe, poddano dro-
biazgowym testom. Ważne było też
ogłoszenie w sierpniu zeszłego roku
wymagań pod LOSP – pomogło to kon-
struktorom zmodyfikować pojazd
w kierunku wymagań wojska. AMZ
Kutno uważa, że Tur spełnia obecnie
wszystkie wymagania balistyczne,
a zatem jest odporny na ostrzał z bro-
ni ręcznej, odłamki i miny pod kołem
według odpowiednich norm zawartych
w poziomach STANAG 4569.
Sprawą otwartą pozostaje, czy Tur nie
odziedziczył największych niedostat-
ków Dzika, wszak oba pojazdy bazują
na podobnych podwoziach i jednostkach
napędowych. Chodzi głównie o niedo-
bór mocy ze zbyt słabego jak na masę
pojazdu silnika, przeciążenie podwozia
oraz umiarkowaną dzielność w terenie.
W Turze faktycznie nie ma zbyt dużej
rezerwy masy, ale planowana rezygna-
cja z koła zapasowego oraz ceramicz-
nie się zmniejszyła. Wprawdzie na
1243 pojazdy, które opuściły w 2007 r.
hale AMZ Kutno, wojskowe Dziki-2/3 sta-
nowiły tylko kilkanaście procent produk-
cji, ale dały też ponad 50 proc. obrotów
finansowych firmy. Tymczasem wiosną
TADEUSZ WRÓBEL
tego roku ich produkcja dobiegła końca
(w międzyczasie AMZ dostarczył też spe-
cjalnego Dzika-2/1 dla policji litewskiej,
być może tamtejsze formacje AT kupią
ich jeszcze kilka).
no-stalowy pancerz mogą tu pomóc. Za-
wieszenie także zmodyfikowano,
wzmacniając choćby amortyzatory. Po-
jazd przeszedł też intensywne próby
trakcyjne. W kolejnym prototypie po-
winna pojawić się automatyczna skrzy-
nia biegów renomowanej firmy Allison.
Problemem wciąż pozostaje natomiast
silnik. Obecne jednostka ma moc 176
KM, tymczasem potrzeba tu nieco wię-
cej mocy, co najmniej 190–200 KM. Po-
noć trwają poszukiwania odpowiedniej
konstrukcji.
Czy zatem Tur z AMZ Kutno, zapew-
ne najtańsza z ofert na LOSP i jedyna
konstrukcja w tym konkursie, jaką moż-
na uznać za produkt polski, zostanie
przyszłym patrolowcem naszej armii?
To powinny rozstrzygnąć testy. Niewąt-
pliwe w Kutnie będą oczekiwać na ich
wynik w napięciu. 
Napisz do autora:
norbert.baczyk@redakcjawojskowa.pl
nr 20/2008
 ZAPIS FORUM
ZAPIS ||
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO
WOJSKO PORADY ||
KULISY PORADY
PO SŁUŻBIE ||
PO SŁUŻBIE || | |
MILITARIAMILITARIA
HISTORIAHISTORIA ŚWIAT PRASA ||
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO| | || || |

Dziewięć Langust
POLSKA. Centrum Produkcji Wojskowej
Huty Stalowa Wola SA, na życzenie
Wojsk Lądowych, zmodernizuje 36 wy-
rzutni rakietowych BM-21 do poziomu
WR-40 Langusta. Stosowną umowę na
prace przy 31 pojazdach i pięciu wozach
jako opcja (jeśli znajdą się pieniądze) za-
warto 22 kwietnia br., tuż przed obcho-
dami 70. rocznicy powstania HSW.
Modernizację rozłożono na lata
2008–2010, w partiach rocznych po

US DOD
10, 9 i 12 sztuk (bez opcji). Ani
Departament Zaopatrywania Sił
USA. W minionym miesiącu AAI Corp. podpisała wart niemal 127,6 mln dol. kontrakt na 14 zesta-
wów bezzałogowych aparatów latających RQ-7B Shadow (Cień). Zamówienie ma być zrealizowane Zbrojnych MON, ani firma nie ujawniły
do połowy marca 2010 r. Kilka miesięcy wcześniej, w grudniu, AAI również podpisała kontrakt na wartości tego na pewno znaczącego zle-
dostawę 14 zestawów za 153 mln dol. Shadow jest lekkim bezzałogowcem używanym na szczeblu cenia. Pierwszą Langustę wdrożono do
batalionu m.in. do wskazywania celów dla ostrzału precyzyjną amunicją. (ww) wojska przed rokiem. Trafiła do Centrum
Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia
W rękach FRANCJA. Minister obrony Herve Morin ma wątpliwości
co do planów budowy drugiego lotniskowca dla francu-
w Toruniu. Wóz jest osadzony na podwo-
ziu samochodu ciężarowego Jelcz
prezydenta skiej marynarki wojennej. Jako powód podał sytuację bu- P662D.35 w układzie napędowym 6 x 6
dżetową. Według niego, wobec innych potrzeb sprzęto- i o nośności 10 t (masa całkowita bez
wych sił zbrojnych realizacja tego projektu byłaby trudna. jednostki ognia – 17 t). Pojazd wyposa-
Koszt nowego lotniskowca oszacowano na 3,5 mld euro. żono w jelczowską sześcioosobową ka-
Francuski okręt miał powstać we współracy z Brytyjczy- binę opancerzoną 144WPP odchylaną
MARINE NATIONALE

kami, którzy planują budowę dwóch podobnych jednostek. hydraulicznie, zapewniającą ochronę ba-
Minister Morin powiedział, że decyzja o przyszłości pro- listyczną poziom l według STANAG
gramu zapadnie w najbliższych tygodniach. – Zdecyduje 4569. Langusta ma strzelać z produko-
prezydent republiki – podkreślił szef resortu obrony. wanych w FPS w Bolechowie 122 mm
Na zdjęciu: lotniskowiec „Charles de Gaulle”. pocisków rakietowych Feniks-Z o maksy-
malnej donośności 42 km. O precyzję
Transportowiec za szturmowce prowadzonej walki ma zadbać system
CZECHY. Ministerstwo obrony kierowania ogniem bazujący na rozwią-
poinformowało o negocjacjach zaniach ZZKO Topaz. Atutem wozu ma
z europejskim producentem lotnicznym być klimatyzacja. Dyrektor CPW HSW
EADS w sprawie wymiany lekkich samolo- śli czeski resort obrony zamówi jeszcze Antoni Rusinek powiedział „PZ”, że dzie-
tów bojowych L-159 ALCA na transportowe dwa transportowce, to europejski koncern więć wozów (jeden na baterię składają-
CASA C-295M. EADS zapronował Czechom weźmie w rozliczniu kolejnych pięć zbęd- cą się z czterech wyrzutni) zostanie wy-
jeden transportowiec za pięć nych Czechom maszyn. Czeskie siły po- posażonych w urządzenie nawigacji bez-
„159”, a także sprzedaż wietrzne zakupiły 72 lekkie samoloty władnościowej Tactical Advanced Land
trzech kolejnych bojowe L-159. Jednak w służbie pozostają Inertial Navigator (TALIN) 4000
wraz z zabezpiecze- tylko 24 z nich. Część zbędnych ALCA po- Honeywella. Dyrektor Rusinek spodzie-
niem logistycznym. stanowiono przerobić na maszyny szkol- wa się kolejnych zleceń na modernizację
Jest też opcja, że je- no-bojowe. (w) wyrzutni BM-21, bowiem dziewięć
baterii „nie wyczerpuje potrzeb
Pierwsza trzydziestka artylerzystów”. (ag)
FRANCJA. W kwietniu do 1 Pułku Artylerii
Piechoty Morskiej (RAMa) w Laon-
-Couvron trafiło 30 małych pojazdów
ochronnych (PVP). To pierwsza partia
TADEUSZ WRÓBEL

z 314 zamówionych wozów dla francu-

skich wojsk lądowych. W planach jest
zakup w sumie 933 PVP. Są to pojaz-
dy przewidziane m.in. do misji patro-
wych, konwojowych, rozpoznaw-
czych czy łącznikowych. Mogą też
przewozić ludzi i ładunki lub pełnić
rolę wozów dowodzenia. PVP zabie-
ra do 750 kg ładunku. W jego kabi-
nie mieszczą się trzy do czterech
osób. (wr)

nr 20/2008 Polska Zbrojna 49

ŚWIAT IRAK
Gdy wydawało się, że Irak wychodzi na prostą, marzeniom o pokoju kres
położył Muktada as-Sadr, szyicki duchowny, z którym w żaden sposób nie
mogą poradzić sobie siły rządowe.
SPRAGNIENI POM
Dzień po tym, jak Muktada as-Sadr za-
groził otwartą wojną z rządowymi siłami
bezpieczeństwa, w Bagdadzie znów roz-
gorzały ciężkie walki. Duchowny zażądał
natychmiastowego wycofania Ameryka-
nów z Iraku oraz zaprzestania ataków na
jego ludzi w Bagdadzie, Basrze i innych
skupiskach szyitów. Premier Maliki, któ-
ry doszedł do władzy m.in. dzięki popar-
ciu As-Sadra, teraz grozi zdelegalizowa-
niem jego ruchu, co uniemożliwi mu start
w planowanych na 1 października wybo-
rach lokalnych.
Pierwsze poważne starcia wybuchły
pod koniec marca, gdy rządowe siły bez-
pieczeństwa przystąpiły w Basrze do
zwalczania wrogich bojówek. Wkrótce
50 Polska Zbrojna
ROBERT CZULDA
potem działania zbrojne rozlały się na
Bagdad, gdzie w ataku zginął bliski współ-
pracownik As-Sadra. Do kontrolowanej
przez niego dzielnicy wjechały amerykań-
skie czołgi, w powietrzu pojawiły się sa-
moloty i śmigłowce ostrzeliwujące do-
mniemane pozycje ludzi As-Sadra, któ-
rzy ogniem moździerzowym nękają Zie-
loną Strefę.
Bezsilność rządu
Nadal trwają walki w Basrze, gdzie
przeciwko siłom rządowym stosuje się...
rozmowy telefoniczne. Wielu irackich żoł-
nierzy otrzymuje ponoć telefony z pogróż-
kami, co owocuje dezercjami. W Nadżafie
policja zablokowała drogi, nakazując
mieszkańcom pozostanie w domu. W wie-
lu miejscach kraju doszło do zamachów
zorganizowanych przez bojówki sunnickie.
– To działania okupanta i jego popleczni-
ków, którzy zdradziecko i bezwzględnie
występują przeciwko naszemu męczeń-
stwu – skomentował całą sprawę As-Sadr.
Amerykanie oceniają, że są to najcięższe
walki od tygodni. Mimo to zachowują spo-
kój, ponieważ ich zdaniem niestabilne są
jedynie dwa miejsca – szyickie części Bag-
dadu oraz Basra. Dla Waszyngtonu to ja-
sny sygnał, że poparcie dla szyickich bojó-
wek jest bardzo ograniczone, a bojówki
sunnickie nie wykorzystują trudnej sytu-
acji szyickiego rządu do zintensyfikowa-
nia ataków.
nr 20/2008
 ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO PORADY
KULISY PORADY
PO SŁUŻBIE ||
PO SŁUŻBIE ||
HISTORIAHISTORIA | |
ŚWIAT PRASA
MILITARIAMILITARIA ||
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO || || || |

czy opracować projektu ustawy związane- u nas pełne bezpieczeństwo, ale ambasa-
go z przemysłem naftowym. dy mogłyby się znaleźć w bezpiecznych
Ostatnie potyczki z sadrystami pokaza- obszarach.
ły dobitnie, że irackie siły bezpieczeństwa – Zachęcamy sąsiadów Iraku do zin-
wciąż są dalekie od profesjonalizmu. „Żoł- tensyfikowania relacji z tym krajem
nierze iraccy cierpią na brak doświadczo- – apelowała Rice. – Myślę, że już najwyż-
nych oficerów, często strzelają, marnując sza pora, aby zaczęli oni wypełniać swo-
duże ilości amunicji, tylko po to, aby uci- je przyrzeczenia, bo uważam, że Irak re-
szyć sadrystów” – relacjonuje Michael alizuje swoje. Waszyngton naciska przede
R. Gordon z „New York Ti- wszystkim na nieugiętą do
mes”. To niezbyt dobra wia-
Żołnierze iraccy tej pory Arabię Saudyjską,
domość, bo zarówno Wa- cierpią na brak której ambasada w Bagda-
szyngton, jak i rząd premie- dzie z pewnością wzmocni-
ra Al-Malikiego chcą, aby doświadczonych łaby słabnący rząd iracki.
to siły irackie przejęły odpo- oficerów, często Po spotkaniu w Kuwejcie
wiedzialność za bezpie- udało się uzyskać przyrze-
czeństwo. – Iracka armia strzelają, marnując czenie zarówno Arabii Sau-
musi wreszcie stać się sa- duże ilości amunicji, dyjskiej, jak i Bahrajnu co
modzielna – przekonuje płk do możliwie szybkiego
Bowen. – Jej żołnierze nadal tylko po to, aby otwarcia ambasad.
są bardzo niedoświadczeni. Amerykanie liczą także,
Dlatego też chcemy być uciszyć sadrystów że uda się wkrótce przeko-
tam obecni i pragniemy wyciągać do Ira- nać sąsiadów do umorzenia długów tego
kijczyków pomocną dłoń. kraju, szacowanych wciąż na blisko
56–80 mld dol. Na razie umorzono dłu-
Czekają na ambasady gi o wartości 66 mld dol. Według irac-
Mimo usilnych starań Irak nadal nie kiego rzecznika prasowego, Kuwejt zgo-
potrafi działać samodzielnie, także na dził się na utworzenie specjalnej komisji,
arenie międzynarodowej. Dyplomatycz- która miałaby się zająć kwestią długów
ne starania al-Malikiego musiała wes- Iraku powstałych po wojnie 1991 r.
przeć sama Condoleezza Rice, która
przybyła do Bagdadu z niezapowiedzia- Sunnickie obawy
ną wizytą. Rozmowa nie należała do zbyt Stabilizacja Iraku nie jest możliwa
udanych, bo nieustające ataki rakietowe bez pomocy sąsiadów. Odkąd jednak
i moździerzowe były wyraźnie słyszalne w 2005 r. został porwany i zamordowa-
w Zielonej Strefie. Ceremonię kilkakrot- ny przedstawiciel dyplomatyczny Egip-
nie przekładano z powodu alarmów. tu, w Iraku nie przebywa żaden ambasa-
Irak szczerze liczył na sukces spotka- dor kraju sunnickiego. Arabia Saudyjska,
nia ministrów spraw zagranicznych kra- która uważa się za lidera sunnickiego odła-

MOCY
jów arabskich w Kuwejcie i wiążące de- mu islamu, w zeszłym roku ograniczyła
cyzje co do otworzenia ambasad w Bag- nawet swoje kontakty z irackim rządem,
dadzie. Nuri al-Maliki zaapelował o po- uznając, że zbliża się on za bardzo w stro-
moc i wsparcie: – Współczesny Irak to nę szyickiego Iranu. Także inne sunnickie
zupełnie inny kraj niż Irak Saddama, któ- kraje z niepokojem obserwują, jak szyici
US DOD (2)

ry napadał na swoich sąsiadów – prze- umacniają się na najwyższych szczeblach

– Nikt nie będzie tolerował otwartej woj-
ny w Iraku i przyzwalał na rządy milicji
– grzmiał szef MSZ Iraku Hoshyar Zeba-
ri. – Rząd iracki stawi czoła bojówkom, tak
jak miało to miejsce w Basrze. Groźby irac-
kiego ministra to jednak tylko słowa, za
którymi nie stoi żadna realna siła. Spokój
w Basrze udało się zaprowadzić tylko dla-
tego, że As-Sadr – po zajęciu znacznej czę-
ści miasta (w tym centrum) – zapropono-
wał pokój. To on i jego ludzie są stroną dyk-
tującą warunki. Kolejne założenia rządu
Iraku nie są realizowane. Mimo postawie-
nia ultimatum przez Al-Malikiego, bojów-
ki As-Sadra nie oddały broni rządowym si-
łom bezpieczeństwa. Nie udało się także
przygotować nowego projektu konstytucji
konywał. – Nie twierdzimy, że panuje władzy. – Większość rządów arabskich nie
PIERWSZE POWAŻNE STARCIA wybuchły pod
koniec marca, gdy rządowe siły bezpieczeństwa
przystąpiły w Basrze do zwalczania wrogich bo-
jówek. Wkrótce potem działania zbrojne rozlały
się na Bagdad, gdzie w ataku zginął bliski
współpracownik As-Sadra. Do kontrolowanej
przez niego dzielnicy wjechały amerykańskie
czołgi, w powietrzu pojawiły się samoloty i śmi- Ghassan al-Atiya.
głowce ostrzeliwujące domniemane pozycje lu-
dzi As-Sadra.
chce szyickiej dominacji. Mogą co najwy-
żej zaakceptować ich obecność, ale na pew-
no nie dominację w całym Iraku – wyja-
śnia powody niechęci egipski politolog
Mohamed el-Sayed Said.
Czy istnieje rozwiązanie tego problemu?
Niektórzy specjaliści uważają, że jedynie
zwiększenie wpływu sunnitów w irackich
władzach i rządzie Al-Malikiego może po-
prawić sytuację. Mniejsze wpływy szyitów
to mniejsze wpływy Iranu. – Dopiero gdy
kraje arabskie uzyskają pewność, że Irak
nie znajduje się pod wpływem Iranu, będą
rozważać nawiązanie stosunków dyploma-
tycznych – prognozuje iracki politolog

Napisz do autora:
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

nr 20/2008 Polska Zbrojna 51

ŚWIAT
ŚWIAT KENIA
ROSJA

Anna
Łabuszewska
Nowe, zbyt
obcisłe mundury,
rezygnacja
z onuc,
wyprzedaż
majątku
wojskowego – to
tylko niektóre
pola konfliktów
między sztabem
generalnym

ARMIA
a ministrem
obrony Rosji. Czy
można już mówić
o buncie
w rosyjskiej

SZYTA
armii?

NA MIARĘ
MO ROSJI

W Rosji dokonuje się bezprecedensowy
eksperyment kadrowy na szczytach wła-
dzy – na Kremlu zasiądzie Dmitrij Mied-
wiediew, pomazaniec Władimira Putina,
a Putin przesiądzie się na fotel premiera.
To moment niepewności, w którym stare
układy już przestają działać, a nowe struk-
tury dopiero zaczynają się wyłaniać. Chi-
tynowy pancerzyk władzy jest kruchy.
Tymczasem każdy z aktorów rosyjskiej
sceny politycznej akurat w tym momen-
cie chce załatwić swoje interesy. Wstrzą-
sy przeżył nawet resort obrony, który po-
winien być stabilny niezależnie od pertur-
bacji politycznych.
W poszukiwaniu straconego
budżetu
Wśród reform prezydenta Putina, które
miały uczynić z Rosji nowoczesne pań-
stwo, poczesne miejsce zajmowała refor-
ma sił zbrojnych. Zapowiedzi gruntownych
przemian padały z ust kolejnych ministrów
obrony. Tylko z realizacją było różnie.
Przez długi czas stanowisko ministra
obrony zajmował wierny „towarzysz wal-
ki i pracy” prezydenta Putina Siergiej Iwa-
now, w którym widziano głównego pre-
tendenta do objęcia po Putinie najważniej-
szego urzędu w państwie. Iwanow nie za-
pisał się w kronikach historycznych jako
wielki reformator armii, niemniej swemu
następcy pozostawił w schedzie kilka in-
teresujących projektów. Wiele z nich do-
tyczyło sposobów zlikwidowania niepo-
trzebnych pozostałości dawnego syste-
mu (po co płacić za utrzymanie nieużyt-
ków po poligonach, skoro można je z zy-
skiem sprzedać).

52 Polska Zbrojna nr 20/2008

ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO
WOJSKO PORADY||
KULISY PORADY
PO SŁUŻBIE ||
PO SŁUŻBIE ||
Po Iwanowie, mniej więcej rok temu,
w ministerstwie obrony nastał Anatolij
Sierdiukow, cywil, menedżer z Petersbur-
ga, wyciągnięty przez prezydenta Putina
z ministerstwa ds. podatków. Podobno za-
czął urzędowanie od zasadniczych py-
tań: gdzie są pieniądze? Dlaczego, sko-
ro armia jest stale redukowana, liczba
oficerów i wszelkiej maści naczelników
stale rośnie?
„Największą tajemnicą wojskową w Ro-
sji nie jest liczba dział i czołgów, a to, gdzie
podziały się pieniądze z budżetu” – napi-
sał żartem jeden z tygodników. Minister
Sierdiukow żarty puścił mimo uszu i za-
brał się na poważnie do remanentu i spisu
z natury. Zatrudnił grupę sprawnych cy-
wilnych audytorów, którzy przystąpili do
przeglądania dokumentów finansowych
resortu. Generalicja kręciła nosem – jacyś
nieopierzeni cywile kontrolują wydatki.
Sztab kontra minister
Na przełomie marca i kwietnia rosyjska
prasa zaczęła masowo pisać o buncie
w sztabie generalnym przeciwko ministro-
wi Sierdiukowowi. W publikacjach powta-
rzało się stwierdzenie, że zasłużony szef
sztabu gen. Jurij Bałujewski w ramach
protestu napisał nawet wniosek o dymi-
sję. Jako powody niezadowolenia w kor-
pusie generalskim media wymieniały na-
zbyt śmiałe ingerencje ministra w ustano-
wione porządki: redukcje etatów, likwi-
dacje ważnych z wojskowego punktu wi-
dzenia instytucji i obiektów, wyprzedaż
mienia wojskowego itd. Czy naprawdę
o to chodziło?
Minister Sierdiukow rzeczywiście przy-
stąpił do wdrażania programu wyprzeda-
wania wszystkiego, co zbędne w resorcie.
Do tej mglistej kategorii należą m.in. ak-
tywa, zwane niebojowymi. To spadek po
Armii Radzieckiej, która dysponowała nie
tylko obiektami stricte wojskowymi, ale
całą infrastrukturą obsługującą siły zbroj-
ne. Sporo tego jeszcze zostało.
Czy akurat to tak poruszyło generałów?
Pomysł pozbywania się niepotrzebnego
garbu nie jest przecież nowy. Co wię-
cej, specjaliści ze sztabu generalnego
brali udział w opracowaniu programu
minimalizacji wydatków i maksymali-
zacji zysków.
Według prasy, protesty wśród korpusu
generalskiego i wyższej kadry oficerskiej
wzbudziła kolejna akcja – wyprzedaż nie-
ruchomości wojskowych. W 2008 r. na
sprzedaż ma być wystawionych 20 obiek-
tów. Są to głównie tzw. miasteczka woj-
skowe. Tygodnik „The New Times” dono-
sił, że decyzje w sprawie wyprzedaży po-
dejmowane są taśmowo, w wielkim po-
śpiechu. Kto je wydaje? Według tego źró-
nr 20/2008
HISTORIAHISTORIA | |
ŚWIAT PRASA
MILITARIAMILITARIA ||
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO
MO ROSJI
Na początku kwietnia wiceminister obrony
Aleksander Kołmakow oznajmił, że oficerowie
i generałowie muszą „dopasować się” do
nowych mundurów zaprojektowanych przez
Judaszkina. Czyli – mówiąc wprost – schudnąć.
dła, ludzie Sierdiukowa spieszą się z przy-
gotowaniem transakcji, by skorzystać z te-
go, że fotel premiera zajmuje teść ministra
Wiktor Zubkow. I na jego biurko spływa-
ją jeden po drugim dokumenty dotyczą-
ce wyprzedaży byłych poligonów pod
przyszłe osiedla willowe. A on natych-
miast je podpisuje i kieruje do realizacji.
Generalskie krzyki towarzyszyły też prze-
niesieniu m.in. akademii wojskowej sił ra-
kietowych z centrum Moskwy na jej
obrzeża (w prasie pojawiły się spekulacje,
że budynek po „wysiedlonej” akademii
będzie użytkować kuzynka Wiktora Zub-
kowa). Może to właśnie jest prawdziwy
powód niezadowolenia: generałowie ze
sztabu opracowali plan wyprzedaży, a te-
raz śmietankę spija ktoś inny, na dodatek
niezwiązany z armią.
Niezadowolenie generałów zostało
ochoczo podchwycone przez dziennikar-
ską brać. Tak się złożyło, że jedną z dy-
rektyw „oszczędnościowych” Sierdiuko-
wa było pozbawienie wojskowych etatów
(a więc i funkcyjnych dodatków do pensji
oraz przywilejów) lekarzy, dziennikarzy
i urzędników pracujących w armii. Prasa
zapełniła się od artykułów krytykujących
ministra. Dziennikarze wojskowi są dobrze
zorganizowaną grupą i walczyli o swoje.
Czyż można się dziwić, że nadali rozgłos
wszystkiemu, co było związane z mini-
strem i jego ostatnimi posunięciami, do
jednego worka wrzucając i faktyczne, i wy-
dumane powody sporu?
Pożegnanie z onucą
Wyższe dowództwo bez entuzjazmu od-
niosło się do zmiany umundurowania. Na
pierwszy ogień poszły legendarne onuce.
Mają być zastąpione skarpetkami. Niektó-
rym sentymentalnym dowódcom łza się
w oku zakręciła. Natomiast profesjonali-
ści słusznie mówili, że zmiana jest nieko-
rzystna: onuce są znacznie bardziej prak-
tyczne, zwłaszcza w warunkach bojowych.
Żołnierze noszący onuce są mniej naraże-
ni na obtarcia i odparzenia. Ale trudno, dy-
rektywa wydana, wojsko musi się obuć po
||
|| || |
nowemu. I musi się też po nowemu przy-
odziać. Na niedawną prezentację modeli
mundurów przyjechał z ministrem Sier-
diukowem sam Władimir Putin. Mundu-
ry uszyto według projektów Walentina Ju-
daszkina – mają być wygodne i praktycz-
ne, eleganckie i zarazem skromne.
Judaszkin jest kreatorem mody znanym
w kręgach śmietanki towarzyskiej. Na ogół
para się wymyślaniem strojów dla wymu-
skanych żon bogaczy i gwiazd estrady. Na
wybiegach jego projekty prezentują szczu-
plutkie modelki o taliach jak osa. Na zor-
ganizowanym dla prezydenta pokazie
mundury zarówno żołnierskie, jak i gene-
ralskie przywdziali młodzi wysportowani
żołnierze i śliczne smukłe dziewczyny.
Generałowie złapali się za głowę: jak
w tych krótkich spódniczkach i bluz-
kach podkreślających wcięcie w talii bę-
dą wyglądać nasze wojskowe panie, któ-
re modelkami w żadnym wypadku nie
są? Wkrótce miało się okazać, że po-
winni byli martwić się o siebie. Na po-
czątku kwietnia wiceminister obrony
Aleksander Kołmakow oznajmił, że ofi-
cerowie i generałowie muszą „dopaso-
wać się” do nowych mundurów Judasz-
kina. Czyli – mówiąc wprost – schud-
nąć. Przeprowadzone ostatnio spraw-
dziany sprawności fizycznej wśród wyż-
szych oficerów wykazały, że zaliczenie
nawet niezbyt wyśrubowanych norm
(przebiegnięcie 1 km, przepłynięcie
100 m, podciągnięcie się na drążku)
przerasta możliwości co czwartego ofi-
cera, a 30 proc. generałów ma nadwa-
gę. Odgórnie zarządzono więcej zajęć
sportowych dla wszystkich.
Zostawmy jednak przyziemne boje z tu-
szą i spójrzmy na górę, na polityczny
olimp. Czy poza grzecznościowym udzia-
łem w prezentacji mundurów prezydent
Putin uczestniczy w potyczkach na linii
minister – szef sztabu generalnego i gene-
rałowie? Nic na to nie wskazuje, poza pew-
nymi sugestiami prasy, że Sierdiukow bez
przyzwolenia Putina nie odważyłby się na
samodzielną akcję.
Zwyczajowo podczas tarć wewnątrz re-
sortu arbitrem rozstrzygającym był prezy-
dent. Ale teraz jest moment szczególny
– interregnum. Skłóceni urzędnicy nie
wiedzą, do kogo mają się udać po werdykt:
do ustępującego prezydenta czy do prezy-
denta elekta? Kto powinien kontrolować
sytuację? To nie jest jasne. A skoro nie jest
jasne, a góra zajęta jest swoimi sprawami,
każdy ciągnie kołdrę w swoją stronę. Cie-
kawe, z jakim skutkiem. 
Napisz do autorki: polska-zbrojna@
redakcjawojskowa.pl
Anna Łabuszewska jest analitykiem
Ośrodka Studiów Wschodnich.
Polska Zbrojna 53
ZAPIS WYDARZENIA
Na skraju
wojny
LIBAN. Walki między szyickim
Hezbollahem a zwolennikami
libańskiego rządu premiera Fu-
ady Siniory, które wybuchły
w minionym tygodniu w Bejru-
cie, rozszerzyły się poza stolicę.
W górskim regionie na wschód
od Bejrutu, w mieście Aley
i okolicznych wioskach, bojow-
nicy szyiccy starli się z Druza-
mi. Walczono również w Tripoli.
Ten najpoważniejszy kryzys od
zakończenia wojny domowej
w 1990 r. spowodował już
śmierć około 50 osób, a co naj-
mniej 140 zostało rannych.
Hezbollah domaga się konsty-
tucyjnego zwiększenia roli szyi-
tów w systemie władzy w Liba-
nie. Ugrupowanie to, wspiera-
ne przez Syrię i Iran, zabloko-
wało już wybór nowego prezy-
denta państwa. USA, które
uznają Hezbollah za organiza-
cję terrorystyczną, rozpoczęły
konsultacje z Radą Bezpie-
czeństwa ONZ i innymi krajami
dotyczące sposobu ukarania
inspiratorów ostatniej fali prze-
mocy. Rząd Siniory otrzymał
też poparcie Unii Europejskiej.
Do przerwania walk wezwała
Liga Arabska, która postanowi-
ła wysłać do Bejrutu misję me-
diacyjną. Istnieje pewna szan-
sa na zakończenie kryzysu.
Szyicka milicja wycofała się
z opanowanej muzułmańskiej
części stolicy, którą zaczęła pa-
trolować armia libańska. (t)
w skrócie
Bez
rezydentów
CZECHY. Podobnie jak Polska
również Czechy nie chcą sta-
łych rosyjskich obserwatorów
w miejscu funkcjonowania rada-
ru należącego do amerykańskie-
go systemu obrony antyrakieto-
wej. Czesi i Amerykanie akcep-
tują możliwość wizyt inspekto-
rów. – Takie inspekcje oczywi-
ście dopuszcza główna umowa
– powiedział czeski wicemini-
ster obrony Martin Bartak.
– Jednak z tym, by w bazie po-
54 Polska Zbrojna
Za wspólną armią
NIEMCY. Minister spraw zagra-
nicznych Frank-Walter Steinmeier,
występując 5 maja podczas zorga-
nizowanej przez frakcję SPD
w Berlinie konferencji pt. „Na dro-
dze do europejskiej armii?”, stwier-
dził, że końcowym efektem inte-
gracji zdolności militarnych państw
Unii Europejskiej powinny być
wspólne siły zbrojne. Szef niemie-
Misja unijna
GRUZJA. Czterech ministrów
spraw zagranicznych z krajów UE
udało się 12 maja do Tbilisi, by po-
móc w załagodzeniu obecnych na-
pięć między Rosją a Gruzją. W mi-
sji uczestniczą szefowie dyploma-
cji: Polski – Radosław Sikorski,
Słowenii – Dimitrij Rupel, Szwe-
cji – Carl Bildt i Litwy – Petras Va-
itiekunas, którzy przed wyjazdem
spotkali się w niedzielę w Wilnie.
W ubiegłym tygodniu czołowi po-
litycy gruzińscy, włącznie z pre-
zydentem Michaeilem Saaka-
szwilim, ostrzegali, że utrzymu-
jące się napięcie między Tbilisi
a Moskwą może przerodzić się
za Amerykanami i Czechami
był stale obecny jeszcze ktoś
inny – naprawdę się nie zgadza-
my – dodał.
Rajd
na Chartum
SUDAN–CZAD. Sudan 11 ma-
ja zerwał stosunki dyplomatycz-
ne z Czadem. Jego władze
oskarżyły zachodniego sąsiada
o wspieranie ataku rebeliantów
z prowincji Darfur na stolicę
kraju Chartum, do którego do-
szło dzień wcześniej. Siły rzą-
dowe zapewniają, że kontrolują
sytuację, a godzinę policyjną
ckiej dyplomacji zauważył, że
traktat lizboński umożliwi mniej-
szym grupom państw „pójście do
przodu” we współpracy w spra-
wach polityki zagranicznej i obron-
nej. Według Steinmeiera dla Nie-
miec kluczowym partnerem jest tu
Francja. Również były niemiecki
minister obrony i szef frakcji SPD
Peter Struck uznał, że utrzymywa-
w otwartą wojnę. – Do konfliktu
zbrojnego potrzebne są dwie stro-
ny, strona gruzińska tego nie chce
– podkreślił Saakaszwili. W ostat-
nich tygodniach Rosja przestała
udawać, iż jest bezstronnym roz-
jemcą w konflikcie między wła-
dzami Gruzji a separatystyczny-
mi regionami, Abchazją i Osetią
Południową. Rosjanie zagrozili
też zwiększeniem swej obecności
wojskowej w Abchazji, jeśli Gru-
zini zwiększą liczebność swych
oddziałów w rejonie konfliktu.
Prezydent Saakaszwili stwierdził,
że „jeśli ktoś zechce zaanektować
część Gruzji, to niewątpliwie spo-
woduje to następstwa na Kauka-
zie Północnym”. (r)
wprowadzono dla bezpieczeń-
stwa ludności cywilnej. Rebe-
lianci z Ruchu na rzecz Spra-
wiedliwości i Równości (JEM)
poinformowali, że opanowali
pobliski Omdurman i bazę lot-
niczą Wadi Saidna, oraz że
wkraczają do Chartumu. Jednak
kilka godzin później władze su-
dańskie podały, że atak został
odparty. W walkach zabito jed-
nego z dowódców JEM i 45 in-
nych bojowników. Około stu
osób aresztowano.
Przed trzema miesiącami, na
początku lutego, podobny atak
miał miejsce na stolicę Czadu
Ndżamenę. Wówczas rząd tego
kraju zarzucał Sudańczykom
DFB
nie przez państwa UE 27 armii jest
wielkim marnotrawieniem pienię-
dzy. Agencja DPA podała, że so-
cjaldemokraci uważają, iż następ-
nym etapem budowy europej-
skich sił zbrojnych powinno być
utworzenie unijnej jednostki
transportu powietrznego, rady
ministrów obrony oraz akademii
wojskowej UE. (wr)
LICZBA TYGODNIA
10 854 żołnierzy
10854
amery-
kańskich, którzy z medycznego
punktu widzenia nie byli zdol-
ni do walki, zostało wysłanych
w 2003 r. do Afganistanu i Ira-
ku. W sumie do końca 2007 r.
odnotowano ponad 43 tys. ta-
kich przypadków. Dziennik
„USA Today”, który opubliko-
wał te dane, oparł się przede
wszystkim na raportach leka-
rzy wojskowych sporządza-
nych w każdym garnizonie
przed wysłaniem wojskowych
w rejon konfliktu.
wspieranie wrogich mu grup
partyzanckich.
Zatopieni
MAROKO. Afrykańscy niele-
galni emigranci twierdzą, że
28 kwietnia marokańska mary-
narka wojenna zatopiła na Mo-
rzu Śródziemnym pontonową
łódź, na której było 70 osób –
poinformował 7 maja hiszpań-
ski dziennik „EL Pais”. Gazeta,
opierając się na relacjach piątki
uratowanych pasażerów, podała,
że wojskowi przestrzelili pon-
ton. Utonęło 29 z 70 płynących
nim osób. Wśród ofiar było
czworo dzieci. Marokańscy ma-
nr 20/2008
 | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO
Defilady i parady
Uroczystości w Moskwie i Sewastopolu miały pokazac, że
rosyjskie siły zbrojne są zdolne do działań w skali globalnej.
ROSJA–UKRAINA. Obchody
225-lecia istnienia rosyjskiej Floty
Czarnomorskiej w Sewastopolu
uświetniła 11 maja parada morska.
Wodami Zatoki Sewastopolskiej
przepłynęło 40 okrętów, w tym dwa
ukraińskie. Uroczystości poprze-
dził spór dyplomatyczny między
Moskwą a Kijowem. Początkowo
Ukraińcy chcieli, by Rosjanie świę-
towali swój jubileusz wyłącznie
w bazach ich marynarki wojennej.
Ostatecznie wyrazili zgodę na ot-
warte obchody, po włączeniu do
nich ukraińskich sił zbrojnych. Nie-
planowanym elementem obcho-
dów były bójki i przepychanki mię-
Rozejm w Bagdadzie
IRAK. Zwolennicy Muktady
as-Sadra poinformowali 10 ma-
ja, że zawarli z rządem irackim
porozumienie o wstrzymaniu
wielotygodniowych walk w szyi-
ckiej dzielnicy Bagdadu, Mieście
Sadra. Doniesienie te potwierdzi-
ła strona rządowa. – Premier
Nuri al-Maliki zaaprobował poro-
zumienie – oświadczył rzecznik
rządu Ali al-Dabag. W tym dniu
iracka telewizja „Al-Irakija” poda-
rynarze wyłowili część z Afry-
kanów, przewieźli ich na teryto-
rium Maroka i wypuścili w po-
bliżu granicy z Algierią.
Siedziba
w stolicy
NIEMCY. W centrum Berlina,
na terenie dawnego enerdow-
skiego Stadionu Młodzieży
Świata, wmurowano 7 maja ka-
mień węgielny pod nową sie-
dzibę niemieckiego wywiadu,
w której zatrudnienie znajdzie
cztery tysiące osób Federalnej
Służby Informacyjnej (BND).
Kompleks ma składać się z bu-
nr 20/2008
| | | |
dzy ukraińskimi nacjonalistami
a sympatykami Rosji pod siedzibą
dowództwa Floty Czarnomorskiej
w Sewastopolu. Dwa dni wcześniej
wielka defilada wojskowa z okazji
Dnia Zwycięstwa odbyła się na Pla-
cu Czerwonym w Moskwie. Przed
prezydentem Dmitrijem Miedwie-
diewem i premierem Władimirem
Putinem przemaszerowało osiem
tysięcy żołnierzy. Po raz pierwszy
od 7 listopada 1990 r. w moskiew-
skiej defiladzie pokazano ciężki
sprzęt. Nad Moskwą przeleciały
samoloty i śmigłowce, m.in. bom-
bowce strategiczne Tu-95MS
i Tu-160. (ted)
US DOD
ła, że podczas akcji sił specjal-
nych w Mieście Sadra zginęło
30 rebeliantów. Według danych
ze źródeł szpitalnych z soboty
w stolicy Iraku w ciągu 24 godzin
było 19 zabitych i 116 rannych.
Walki w Mieście Sadra między
siłami rządowymi wspieranymi
przez Amerykanów a bojownika-
mi z Armii Mahdiego, zbrojną mi-
licją zwolenników Mukatady as-
-Sadra, trwały od końca marca. (t)
dynków biurowych o powierzch-
ni 100 tys. metrów kwadrato-
wych oraz szkoły z internatem
dla pracowników wywiadu. Te-
ren budowy jest chroniony przez
płot wysoki na 2,5 metra i kame-
ry, a w nocy silnie oświetlony.
BND sprawdziła też wszystkich
zatrudnionych na niej robotni-
ków. Ich kontrakty zawierają
klauzulę zobowiązującą do za-
chowania tajemnicy. Obiekty
mają powstać do końca 2012 r.
Na razie kwatera główna BND
jest w bawarskim Pullach. Budo-
wa berlińskiej siedziby pochłonie
720 mln euro, a całkowite koszty
przeprowadzki do stolicy sięgną
1,5 mld euro. (wrob)
|
| | | |
wa obywatelskie, a społeczeń-
stwo pozbawione jest jakiego-
kolwiek wpływu na władzę.
Wola utrzymywania nieogra-
niczonych wpływów politycz-
nych i zapewniania ludziom
władzy nieograniczonych
możliwości bogacenia się
skłoniła juntę do niemal cał-
Andrzej Jonas
kowitego odcięcia kraju od
świata i zduszenia jakichkol-
REDAKTOR NACZELNY
wiek wewnętrznych głosów
„THE WARSAW VOICE”
sprzeciwu.
Tajfun obnaża słabości
Gorsi państw. Z reguły te najpo-
ważniejsze: organizacyjny
niż tajfun
bezwład, biurokrację, korup-
cję. Tajfun, który uderzył
w południe Birmy, ukazał
B
irmańska junta gotowa jest niewyobrażalną bezduszność
przyjąć zagraniczną po- i cynizm reżimu. Najpewniej
moc, ale nie wpuści na swoje w pałacach władzy Rangunu
terytorium ani zajmujących się pojawił się cień obawy, że
jej dystrybucją cudzoziemców, przybycie do kraju niewiel-
ani zagranicznych dziennikarzy. kiej nawet grupy cudzoziem-
Liczba śmiertelnych ofiar tajfu- ców może w jakimś stopniu
nu, wynosząca obecnie ponad zagrozić juncie. Sytuację mo-
40 tys. osób, według ocen spe- głyby na przykład wykorzy-
cjalistów może dojść do stu ty- stać zwalczające się frakcje.
sięcy. Milion obywateli Birmy Bezpieczniej będzie zamknąć
pozbawionych jest dachu nad granice jeszcze szczelniej,
głową. Z taką tragedią nie może i to bez względu na drama-
sobie poradzić wiele doskonale tyzm sytuacji. Cóż z tego, że
zorganizowanych państw. A ge- może to oznaczać jeszcze
nerałowie z Rangunu nie radzą
sobie nawet z sytuacją bez kata-
więcej ofiar śmiertelnych.
Ostatecznie junta już nieraz
strofy. Birma znajduje się udowodniła, że życie obywa-
w dramatycznym stanie gospo- teli nie ma dla niej szczegól-
darczym. Nie funkcjonują pra- nego znaczenia.
to pocisk, który leci na małej wy-
GOVERNMENT OF INDIA
sokości i którego trajektoria
uwzględnia rzeźbę terenu, ma du-
żą zdolność manewrowania, mo-
że przenosić wszystkie typy gło-
wic i uderzyć z olbrzymią precy-
zją – podano w oficjalnym komu-
nikacie. Dzień wcześniej Indie,
Test po teście sąsiad Pakistanu, przetestowały
rakietę balistyczną Agni III o za-
PAKISTAN–INDIE. Pakistańskie sięgu 3 tys. km. W strefie jej ra-
siły zbrojne przeprowadziły 8 ma- żenia są duże połacie Chin i rejon
ja udaną próbę z rakietą krótkie- Bliskiego Wschodu. Agni III wy-
go zasięgu, przeznaczoną do od- strzelono z wyspy Wheeler
palania z samolotów – poinformo- u wybrzeży wschodnioindyjskie-
wała pakistańska armia. – Hatf VIII go stanu Orisa. (w)
W artykule „Cenne hektary” („Polska Zbrojna” nr 19/2008) cena
wywoławcza 500 tys. zł odnosi się wyłącznie do części
Twierdzy Modlin, którą stanowi nieruchomość gruntowa położona
w Nowym Dworze Mazowieckim – Twierdza Modlin przy ul.
Szpitalnej, oznaczona w ewidencji gruntów jako działka o nr. 1/15,
o powierzchni 0,8109 ha. Zabudowę nieruchomości stanowi budy-
nek nr 93 wybudowany w 1900 r., o powierzchni użytkowej 1316 m
kw. Jest to budynek byłej pralni garnizonowej. Obecnie przeprowa-
dzana jest wycena dotycząca Twierdzy Modlin. Przetarg na sprzedaż
Twierdzy Modlin planowany jest na wrzesień 2008 r. TG
Polska Zbrojna 55
PRASA
MANEWRY
Z POLSZCZYZNĄ
Maciej Malinowski
jest mistrzem
polskiej ortografii,
popularyzatorem
poprawnej
polszczyzny
Nie
J ak wiadomo, partykułę „nie” pisze się
z czasownikami osobno. W wypadku for-
my 3. osoby l. poj. czasownika „mieć” nie za-
wsze tak było. Otóż do czasu wielkiej reformy
ortografii w 1936 r. zaprzeczony czasownik
„nie ma” występował w dwóch znaczeniach:
non habet „nie posiada”, „nie ma” i non est
„nie jest”. „Nie ma”, czyli nie posiada, trzeba
było pisać osobno, „niema”, czyli nie jest
– łącznie. Obecnie „nie ma” w obu znacze-
niach pisze się osobno. Musimy jednak mieć
na uwadze to, że i dziś są przypadki, kiedy
„nie” z czasownikami musimy napisać... łącz-
nie! Wymieńmy kilka: niepokoić, niewolić,
niedomagać, niecierpliwić, nieruchomieć,
niemieć, niedosłyszeć, niedowidzieć, niena-
widzić. To wyjątki od zasady rozdzielnego pi-
sania „nie” z czasownikami wymagające wy-
jaśnienia. Zauważmy, że jeśli chodzi o niepo-
koić, niewolić, niedomagać, niecierpliwić,
nieruchomieć, to nie są one przeciwień-
stwem czasowników pokoić, wolić, domagać,
cierpliwić, ruchomieć – takie formy w ogóle
w języku polskim nie występują. W wypadku
„niedosłyszeć” (w znaczeniu słabo słyszeć),
niedowidzieć (słabo widzieć) i nienawidzić
(a nie: nienawidzieć) pisownia łączna obo-
wiązuje z innego powodu. Wprawdzie rów-
nież nie są one zaprzeczeniem form dosły-
szeć (np.: Uczeń nie dosłyszał pytania), dowi-
dzieć i nawidzić, ale czasowniki te istniały
w dawnej polszczyźnie, tylko miały inne zna-
czenie. Dziś nikt ich nie pamięta, dlatego ła-
twiej było zadecydować o pisowni niedosły-
szeć, niedowidzieć, nienawidzić.
Są jednak i takie czasowniki, które bez prze-
czenia „nie” znaczą co innego, a jednak nie
pisze się ich łącznie. Na przykład „dojadać”
to kończyć jedzenie, zjeść coś do końca, a
„nie dojadać” – głodować, oszczędzać na je-
dzeniu – mimo to obowiązuje zapis nie doja-
dać; „dopisywać” to inaczej dodać coś na
końcu do tekstu, uzupełnić, a „nie dopisy-
wać” – nie mieć np. apetytu – znowu pisow-
nia rozdzielna; „dosypiać” to spać do ostat-
niej chwili, „nie dosypiać” zaś – spać krócej
niż się powinno, niżby się chciało – a jednak
„nie dosypiać” piszemy osobno. To samo do-
tyczy czasownika „nie omieszkać”, choć nie
występuje on bez przeczenia.
56 Polska Zbrojna
J. RYBAK
SUPER NOWOŚCI
Remont, czyli likwidacja
W armii dobrze wiedzą, co zwiastuje nad-
chodzące nieszczęście. Specjalna ko-
misja Sztabu Generalnego objeżdża jed-
sami żołnierze – jest on ostatnim sygnałem
do rozwiązania jednostki. Logiczne? W ar-
mii podobno tak!
nostki wojskowe w całym kraju, a opinie na
temat tych „gospodarskich wizyt” są jedno- Od redakcji: Ech, ci złośliwi cywile. Pewnie,
znaczne – szykuje się coś grubszego! Reor- że reguła ze stołówką jest logiczna. Jeśli bo-
ganizacje, likwidacje i zwolnienia! Doświad- wiem remont się przeciąga i żołnierze nie
czona kadra już zaczęła wypatrywać rozka- mają gdzie jeść posiłków, to przecież logicz-
zu rozpoczęcia remontu koszarowej stołów- ne jest, że jednostkę trzeba gdzieś prze-
ki, bo – jak dowiedli po długich dyskusjach nieść, czyż nie?
Czas ochotniczek choćby nie wiem jak była pięk- nek Mieszkowic, że na jej sto-
S Ł O W O na – dodaje z uśmiechem. le kuchennym leży pocisk,
P O L S K I E prawdopodobnie z okresu
Od redakcji: I co migający się II wojny światowej. Ewakuowa-
M agda Bieleszuk z Wał-
brzycha, drobna dziew-
czyna z burzą loków na gło-
od poboru dziewiętnastolatko- no mieszkańców kamienicy
wie? Nie wstyd wam, że
ochotników do służby w pol-
oraz przyległego budynku.
W trybie alarmowym powiado-
wie, zadziwiła całą komisję skim wojsku trzeba dziś szu- miono patrol saperski z jed-
wojskową i lekarską, kiedy sa- kać wśród drobnych dziewcząt nostki wojskowej Szczecin-Pod-
z burzą loków na głowie? juchy. Do czasu przyjazdu sa-
ma zgłosiła się na szkolenie
wojskowe. Obowiązek prze- I niech żaden się nie waży ca- perów miejsce zabezpieczali
chodzenia takich kursów ma- łować jej w rękę! policjanci, funkcjonariusze
ją absolwenci i studenci nie- Straży Granicznej, pracownicy
których kierunków, m.in. me- Granat na kolację pogotowia gazowego oraz stra-
dycyny. W piątek komisja K U R I E R żacy i pogotowie ratunkowe.
przyjmowała panie. Magda S Z C Z E C I Ń S K I Okazało się, że jest to granat
przyszła, choć nie dostała moździerzowy kaliber 88 mm,
żadnego wezwania. – W przy-
szłości chciałabym być zawo-
dowym żołnierzem – mówi
P omysł mieszkańca Miesz- a przyniósł go do domu mąż
kowic, by znaleziony
w mieście pocisk zanieść do
zgłaszającej kobiety. Tłumaczył
on, że niewypał zauważył są-
Magda. Dlatego, ku zdziwie- domu, skończył się ewakuacją siad w stercie złomu zbierane-
niu wezwanych na komisję lokatorów dwóch kamienic go przez jego córkę. W obawie
o bezpieczeństwo dzieci posta-
studentek medycyny, skakała w centrum
nowił zająć się niewybuchem.
pod niebo, kiedy została przy- miasta. Męż-
jęta. Jak przyznaje płk Jerzy czyzna stwier- Poważnemu zagrożeniu zapo-
Pans, szef Wojewódzkiego dził, że działał biegła żona mężczyzny.
Sztabu Wojskowego we Wro- z troski o bez-
cławiu, kobiety i mężczyźni są pieczeństwo Od redakcji: No tak, nie dziwi-
traktowani tak samo. Awansu- i zdrowie dzie- my się nerwowej reakcji żo-
ją ci, którzy na to zasłużyli, bez ci. Około go- ny amatora niewypałów.
względu na płeć. – Bo w woj- dziny 19.30 w poniedziałek My też na naszym stole woli-
sku liczy się stopień i umiejęt- dyżurny policjant Komisariatu my widzieć raczej jakieś wy-
ności. Chorąży nie może poca- Policji w Chojnie otrzymał zgło- myślne potrawy niż pociski
łować w rękę pani porucznik, szenie od jednej z mieszka- moździerzowe.
nr 20/2008
 | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |

ANNA DĄBROWSKA

WOJSKO KUSI
ANNA DĄBROWSKA

I ZAPRASZA
Pewny pracodawca, zarobki na czas, ciekawe zajęcie, szansa na nowe kwalifikacje
– tak młodzi ludzie tłumaczyli swoje zainteresowanie karierą w wojsku.
Na korytarzu tłok. Młodzi ludzie krążą One też w tym roku piszą maturę i przy- nostek stacjonujących na terenie admini-
od sali do sali, zbierając ulotki i informa- ciągnęła je oferta uczelni wojskowych. strowanym przez WKU i w jego pobliżu.
tory, wypytują o wymagania, egzaminy – Praca po takiej szkole jest pewna, zarob- – Zebraliśmy tu około tysiąca takich ofert
i zasady służby. – Zastanawiałem się nad ki niezłe, a po piętnastu latach emerytura – podkreśla pułkownik. Dodaje, że Ostro-
szkołą oficerską albo podoficerską – mó- – podkreślają. łęka i jej okolice to dobry teren do poszu-
wi Paweł, tegoroczny maturzysta. Nie boi kiwania kandydatów na żołnierzy zawodo-
się szkolenia, rozkazów ani misji, nęci go MUNDUR PO MATURZE wych, ponieważ panuje tutaj spore bezrobo-
za to pewna praca i możliwość rozwoju. Komendant WKU w Ostrołęce na po- cie – w zależności od powiatu 17–20 proc.
Podobnie myślą jego koledzy z klasy – An- mysł pierwszych w mieście targów pracy – i stosunkowo dużo poborowych odbywa
drzej i Tomek. Takich osób pojawiło się i szkolnictwa wojskowego wpadł podczas służbę zasadniczą – 450–500 osób rocz-
w połowie marca w siedzibie ostrołęckie- lektury lokalnej prasy. – Czytałem infor- nie. – To potencjalni kandydaci do służby
go WKU blisko dwa tysiące, w tym kilka- macje o targach urzędu pracy i zauważy- – zaznacza ppłk Gemza.
set dziewcząt. łem, że wojsko oferuje znacznie więcej niż Jednak siedzibę WKU od rana oblega-
– Wojsko już nie jest tylko dla chłop- cywilni pracodawcy – tłumaczy ppłk li głównie maturzyści myślący o dalszej
ców, więc czemu nie mamy poszukać cze- Krzysztof Gemza. Targi to też okazja do nauce. Zdarzało się, że odwiedzali targi
goś dla siebie – śmieją się Kasia i Magda. zaprezentowania propozycji pracy z jed- całymi klasami. Grzegorz Pariak z trzeciej 

nr 20/2008 Polska Zbrojna 57

KULISY TARGI PRACY

Oferty z armii
Pomysł, aby prezentować ofertę zawodowej służby
wojskowej oraz szkół wojskowych na targach, zarówno pracy,
jak i edukacyjnych, jest w tym roku bardzo popularny.

N
a największej polskiej imprezie
promującej edukację – IX Mię-
dzynarodowym Salonie Eduka-
cyjnym „Perspektywy 2008” 7 marca
– wśród 400 wystawców znalazł się
resort obrony. Dzięki jego prezentacji
młodzi ludzie mogli dowiedzieć się
wszystkiego o karierze w armii. Swoją
ofertę przedstawiły też wyższe uczel-
nie wojskowe i szkoły podoficerskie,
a o możliwościach służby w korpusie
szeregowych zawodowych informowali
m.in. żołnierze z 1 Warszawskiej Dywi-
zji Zmechanizowanej.
Podczas XIV Dolnośląskich Prezentacji
Edukacyjnych „TARED 2008”, 12–14
marca we Wrocławiu, wojsko wystawiło
stoiska, na których mówiono o kryte-
riach naboru zarówno do WSO Wojsk
Lądowych, jak i do służby w armii. Swo-
je prezentacje miały m.in. 10 i 17 bry-
gady z 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii
Pancernej, 6 Brygada Desantowo-
-Szturmowa i 10 Brygada Logistyczna.
O możliwości naboru do zawodowej
służby wojskowej w korpusie podofice-
rów i szeregowych, a także do szkół
wojskowych informowało poznańskie
WKU 18 marca w miejscowym urzę-
dzie pracy. Największe szanse na zna-
lezienie zatrudnienia w wojsku mieli
kierowcy – kilkudziesięciu z nich z pra-
wem jazdy na samochody ciężarowe
i autobusy chciała natychmiast zatrud-
nić 31 Baza Lotnicza w Krzesinach.
Przedstawiciele WKU w Bydgoszczy
namawiali 26 marca bezrobotnych re-
zerwistów do wstąpienia w szeregi ar-
mii zawodowej. W Centrum Wspiera-
nia Przedsiębiorczości Powiatowego
Urzędu Pracy z około 90 zaproszonych
bezrobotnych stawił się co trzeci. Do
wyboru mieli ponad setkę wolnych sta-
nowisk. Natomiast po spotkaniu w lu-
tym w urzędzie pracy w Nakle spośród
120 osób, które się wtedy zjawiły, do
zawodowej służby w armii zgłosiło się
już kilkunastu chętnych.

Armia zawodowa to szansa dla młodych ludzi na atrakcyjną

klasy liceum w Przasnyszu przyszedł po-
równać oferty uczelni. – Chciałbym pójść
do szkoły oficerskiej. To moje marzenie
z dzieciństwa – mówi. Jego rówieśnik
z Ostrołęki woli szkołę podoficerską. – Na-
uka trwa niepełny rok, po egzaminach zo-
stanę kapralem i dostanę pracę, a potem,
jak zechcę, mogę uczyć się dalej – prze-
konuje Marcin. – To prawda, nasi absol-
wenci mają pewność zatrudnienia, ale sta-
wiamy im wysokie wymagania – muszą
mieć maturę, zdać sprawdzian z wycho-
wania fizycznego i test z angielskiego,
przejść rozmowę kwalifikacyjną – wyli-
cza reprezentujący Szkołę Podoficerską
Wojsk Lądowych w Poznaniu st. chor.
Krzysztof Boruń. Odwiedzający pytają go
o wymagania, terminy egzaminów i jak
się do nich przygotować. – U nas priory-
tetem jest WF. Kto od lat nie odchodzi od
komputera, będzie bez szans, jednak oso-
ba sprawna poradzi sobie bez trudu – wy-
jaśnia st. chor. Boruń.
LEPSZA NIŻ ZARZĄDZANIE
W innej sali dziewczyny studiują normy
z WF wymagane przez Szkołę Podoficer-
ską Wojsk Lądowych w Zegrzu. – Nie jest
tak źle, damy radę – uśmiechają się. – Eg-
zamin w lipcu. Czy na WF dwa miesiące
treningu wystarczą? – ma wątpliwości
Piotr, student zarządzania w warszawskiej
Szkole Głównej Handlowej. – Dlaczego
wolę armię zamiast zarządzania? Będę
miał pewność zatrudnienia, i ciekawsze
zajęcie niż siedzenie za biurkiem – tłuma-
czy. Wybrał szkołę podoficerską, bo jego
zdaniem łatwiej się do niej dostać, a po-
tem i tak będzie mógł kształcić się na ofi-
cera. – Młodzież chce się dowiedzieć o na-
bór, jak wygląda rozmowa kwalifikacyj-
na, a także jaka praca czeka na absolwen-
tów naszej szkoły – mówi st. szer. ndt. Piotr
Stanaszek z zegrzyńskiej SPWL.
Jednak największym powodzeniem spo-
śród szkół prezentowanych na targach cie-
szyła się warszawska Wojskowa Akade-
mia Techniczna. – Nasze stoisko odwie-
dziło mnóstwo ludzi. Nic w tym dziwne-
go, przecież WAT ma doskonałą renomę
– podkreśla Anna Krawczyk z działu or-
ganizacji kształcenia akademii. O studia
– zarówno cywilne, jak i wojskowe – py-
tały osoby kończące naukę w liceach i
technikach, ale też uczniowie niższych klas
szkół średnich. Wśród nich wiele dziew-
czyn. – Tata jest żołnierzem i ja również
chcę nosić mundur – tłumaczy swoje za-
interesowanie szkołą Edyta.
– Chcą wiedzieć, na jakich przedmio-
tach się skoncentrować i co wybrać na ma-
turze, aby najłatwiej było się do nas dostać
– dodaje Anna Krawczyk. Najpopularniej-
sza wśród maturzystów jest informatyka,
geodezja i elektronika. – Czy na pewno
będzie po tym dobra praca i szansa na
mieszkanie? – upewnia się matka jednej
z maturzystek.
O zarobki pytali także rezerwiści zasta-
nawiający się nad karierą szeregowych za-
wodowych. – Pieniądze to dzisiaj jeden
z najważniejszych czynników branych pod
uwagę przy wyborze pracy – podkreśla
ppłk Gemza i wylicza: – Armia oferuje
uposażenie brutto bez dodatków – dla
st. szer. – 2200 zł, kaprali – 2700 zł, a pod-
poruczników – 3540 zł. Pod pokojem,
gdzie prezentuje się 1 Pułk Artylerii z Cie-
chanowa, narzeczeni liczą przyszłe zarob-
ki. – Gdyby Adrian poszedł na szeregowe-
go zawodowego, mielibyśmy razem
ok. 4 tys. na rękę miesięcznie – cieszy się
Renata. Jednak jak mówi st. chor. sztab.
Witold Rochowicz z ciechanowskiego puł-
ku, zdarza się, że oczekiwania młodych
ludzi są trochę wyższe niż to, co oferuje
armia. – Tłumaczymy wtedy, że w wojsku
zarobki są stabilne – mówi.
Dla większości odwiedzających targi
wojsko to jednak bardzo atrakcyjny praco-
dawca. – Długo trzeba by szukać firmy,
która zapłaciłaby tyle od pierwszego dnia
– uważa Krzysztof Kamiński. Pracuje

58 Polska Zbrojna nr 20/2008

 | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO|
pracę. Dla wielu z nich może stać się także sposobem na życie
w ostrołęckiej hurtowni jako kierowca i za-
rabia na rękę 1200 zł. – W wojsku też chęt-
nie zostałbym kierowcą, mam kategorię
C+E, czyli na ciężarówki z przyczepą
– podkreśla. Z takimi kwalifikacjami mo-
że przebierać w ofertach, bo największe
zapotrzebowanie w jednostkach jest wła-
śnie na kierowców z kategorią C i C+E.
Warunkiem zostania zawodowym szere-
gowym, jak tłumaczą przedstawiciele jed-
nostek, jest jednak ukończenie minimum
gimnazjum, odbycie zasadniczej służby
i zdanie egzaminu. W zamian armia gwa-
rantuje zakwaterowanie w internatach na
terenie jednostek, kontrakt od roku do sze-
ściu lat, możliwość awansu i dalszego
kształcenia. Wojsko kusi też zdobywaniem
kwalifikacji przydatnych w cywilu.
OPERACJA DLA DESANTU
– Armia zawodowa to szansa dla mło-
dych ludzi na atrakcyjną pracę. Dla wielu
z nich może stać się także sposobem na
życie. Nie oczekujemy, że dziś podejmą
decyzje, ale na pewno otrzymają rzeczo-
we informacje – zaznacza ppłk Gemza.
Byli jednak i tacy, którzy decydowali się
od razu. W 15 Brygadzie Zmechanizowa-
nej, gdzie czeka 150 stanowisk dla szere-
gowych zawodowych, od rana zgłosiło się
do służby dziesięć osób. – O zasady przy-
nr 20/2008
| | |
jęcia i dostępne etaty pytało jednak więcej
rezerwistów, był nawet jeden marynarz
– mówi mjr Marcin Warda.
Z konkretną ofertą przyjechali do Ostro-
łęki także przedstawiciele 2 Ośrodka Ra-
dioelektronicznego z Przasnysza. – Mamy
blisko 200 etatów dla szeregowych zawo-
dowych – łącznościowców, elektroników,
kierowców – wylicza dowódca ośrodka płk
Ryszard Wróbel. Chętnych zjawia się
znacznie więcej. – Najbardziej cieszą nas
nasi byli żołnierze, ponieważ znają realia
służby i są przeszkoleni – tłumaczy płk
Wróbel. Natomiast 2 Brygada Saperów
z Kazunia szuka kierowców, operatorów
spycharko-ładowarek i saperów-nurków.
Daniela z Makowa Mazowieckiego
nie trzeba przekonywać do wojska.
– W 2006 r. na komisji lekarskiej stwier-
dzono, że mam krzywą przegrodę noso-
wą, dlatego nie udało mi się dostać do wy-
marzonych jednostek desantowych – opo-
wiada. Teraz odbywa służbę zasadniczą
w Batalionie Reprezentacyjnym w War-
szawie. O marzeniach jednak nie zapo-
mniał. – Zrobiłem operacyjną korekcję no-
sa i staram się o służbę w desancie – mó-
wi. Natomiast Rafał z Ciechanowa marzy
o 1 Pułku Artylerii. – Zawsze ciągnęło
mnie do tego rodzaju wojsk, a dodatkowo
jednostka jest blisko domu – tłumaczy.
| ARMIE
| | ŚWIATA
ANNA DĄBROWSKA
Dziewczyny z ostrołęckiego liceum zapa-
liły się za to do kartografii. – Niestety, tu-
taj trzeba mieć doświadczenie. Mamy
12 wolnych etatów, ale poszukujemy głów-
nie oficerów geodetów i kartografów – tłu-
maczy mjr Andrzej Komorowski z 22 Woj-
skowego Ośrodka Kartograficznego
w Ostrowi Mazowieckiej.
NOWE OBLICZE
– Targi to sposób, aby dotrzeć do zain-
teresowanych i zgromadzić wiele ofert
w jednym miejscu – uważa mł. chor. sztab.
Bogumił Wieczorek z kazuńskiej brygady
saperów. – Przychodzą rezerwiści, którzy
zorientowali się, że na cywilnym rynku nie
jest lekko – uzupełnia kpt. Robert Kręt-
kowski z 1 Pułku Artylerii. – Spodziewa-
łem się zainteresowania, ale jego skala
mnie zaskoczyła – przyznaje płk Roman
Ćwikliński, szef Wojewódzkiego Sztabu
Wojskowego z Warszawy. Jak argumentu-
je ppłk Gemza, dzięki targom armia nie
tylko pozyska nowych ludzi, ale także da
im szansę spojrzeć na wojsko nie jak na
przykry obowiązek, ale dobrą pracę i re-
ceptę na życie. – Bez tego trudno będzie
znaleźć chętnych do uzawodawianych sił
zbrojnych – tłumaczą w WKU. 
Napisz do autorki:
anna.dabrowska@redakcjawojskowa.pl
Polska Zbrojna 59
AAAAAAA AAAAAAAA
Abbas Kontny
„Oblicza wojny” to cykl, w którym
pragniemy pokazać naszym
Czytelnikom, jak na wojsko, konflikty
i kwestie bezpieczeństwa patrzą
językoznawcy, socjolodzy,
pisarze lub historycy.
Naukowiec aktywnym rezerwistą?
– Jestem dumny zarówno ze stopnia
podporucznika rezerwy, jak i z przydziału
mobilizacyjnego do Centralnej Grupy
Działań Psychologicznych. Wiedzą o tym
wszyscy: i moi znajomi, i studenci.
I nikt nigdy nie rzucił pod Pana adre-
sem żadnej uszczypliwej uwagi?
– Pamiętam reakcję jednego z kolegów,
gdy usłyszał, że kolejny raz wybieram się
na przeszkolenie wojskowe: – „To ty słu-
żysz...?”, i w tym miejscu użył pejoratyw-
nego określenia opcji rządzącej. Odpowie-
działem krótko: – Nie służę żadnej opcji
politycznej i nie jestem oficerem tego bądź
innego rządu. Wojsko Polskie funkcjonuje
przecież ponad podziałami politycznymi
GRZECHY ZANI
i ma bardzo szczytne zadania.
Trochę pompatycznie Pan to powie-
dział.
– Ale ja tak właśnie uważam. Tym bar-
dziej że dobrze znam inne armie świa-
ta. Wiem też, z jaką estymą mówi się
w innych krajach o zaangażowaniu
w sprawy obronności państwa, jak trak-
tuje się wojsko.
U nas jest inaczej? W sondażach opinii
społecznej wojsko cały czas cieszy się po-
parciem.
– To tylko część prawdy. Drugą tworzą
środki masowego przekazu i politycy.
Uważa Pan więc, że obraz wojska
w środkach masowego przekazu jest
zniekształcony?
– Uważam, że mógłby wyglądać inaczej.
„Zniekształcenie” oznacza, że ktoś może
to robić specjalnie, tendencyjnie. Uważam,
że jest to raczej grzech zaniechania.
60 Polska Zbrojna
Godzic
ROMAN PRZECISZEWSKI (2)
Dr Wojciech Nowiak
Czyli ?
– Niech pan weźmie kilka tabloidów
z ostatnich miesięcy i spojrzy, jak tam
pisze się o wojsku. Już na pierwszych
stronach krzyczą sensacyjne tytuły, któ-
re mają podstawowy cel: zaintrygować
i tym samym wpłynąć na sprzedaż. Po-
tem w krótkich, często amatorsko sfor-
mułowanych tekstach pojawiają się opi-
nie; dziennikarz wszystko wie najlepiej.
Stawia jakąś idiotyczną tezę i za nic ma
opinie ekspertów czy wojskowych. To
żenujące.
Czyżby tęsknił Pan za cenzurą?
– Cenzura to relikt poprzedniej epoki,
a demokratyczna współczesność wymaga
zupełnie innych działań. Niestety, ze stro-
ny wojska najczęściej one się nie pojawia-
ją i w efekcie mamy do czynienia z grze-
chem zaniechania.
Lecz co wojsko mogłoby w tej sytuacji
zrobić?
– Jak to co? Przede wszystkim – dbając
o ochronę swoich interesów, o swój wize-
runek – powinno występować na drogę
prawną. Jeżeli ktoś w mediach obraża żoł-
nierzy, jeżeli ktoś gołosłownie zarzuca im
brak wyszkolenia, nieudolność lub niedo-
pełnienie obowiązków służbowych, to zwy-
czajnie zniesławia, co nie może spotkać się
jedynie z milczeniem.
Nie przesadza Pan? Zawsze po niepraw-
dziwej informacji ukazuje się komuni-
kat rzecznika ministra obrony. To nie
wystarczy?
– I tak przechodzimy od jednego komu-
nikatu do drugiego, od jednego sprostowa-
nia do następnego. A ja cały czas nie po-
Śmieiński
trafię uwolnić się od wątpliwości, dlacze-
go wojsko nie korzysta właśnie z drogi są-
dowej, czemu pozwala, by wiele tytułów
prasowych było bezkarnych.
Takie opinie przekazuje Pan swoim stu-
dentom?
– Oczywiście. Podaję przy tym przykład
Izraela, gdzie armia jest znaczącą siłą
i mocno dba o swój image. Jest bardzo czu-
ła na każdą informację, na każdą ocenę.
Wynika to jednak ze świadomości, że każ-
dy błąd czy zaniechanie mogą kosztować
życie żołnierza lub cywila.
My żyjemy w innych realiach.
– Czyżby? Jaką pan da gwarancję, że
zamachy terrorystyczne nie zdarzą się
również nad Wisłą? Na wykładach ak-
centuję więc, że żyjemy w zupełnie innym
świecie niż 20 lat temu. Że – będąc człon-
kiem NATO i mając takie lub inne zobo-
wiązania – Polska stała się potencjalnym
obiektem ataku terrorystycznego.
Kilku dziennikarzy z tabloidów natych-
miast powiedziałoby: „Ależ ten facet
straszy”!
– Myślę, że nie tylko oni. Taka postawa
wynika z przekonania, że „to nas nie do-
tyczy”. Bierze się z takiej, a nie innej edu-
kacji społeczeństwa. Tajemnicą poliszy-
nela jest przecież, że niewiele osób wie,
z czym naprawdę wiąże się nasze uczest-
nictwo w NATO, że niewielu ma świa-
domość, jakie są nasze zobowiązania so-
jusznicze. Głupio to mówić po kilku la-
tach funkcjonowania w sojuszu północ-
noatlantyckim, ale tak jest. Dialog spo-
łeczny zatrzymał się w miejscu. Eduka-
cja społeczna na temat tego, co ewentu-
nr 20/2008

| | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
NIECHANIA
alnie może nam grozić – tak samo. Gdy
tymczasem...
Chce Pan pisać teraz groźne scenariu-
sze?
– Nigdy nie straszę. Wolę przypominać
zdarzenia, które np. zapobiegły zamachom
w Londynie. U nas nie mówiło się o tym,
że mnóstwo Anglików zgłosiło wcześniej
tysiące różnych sygnałów, z których każdy
był skrupulatnie sprawdzany przez policję.
Ale w ten sposób stworzono kryteria, któ-
re pozwoliły wyeliminować tragedię. Tym-
czasem u nas pisano tylko o tym, że poli-
cja w porę zareagowała.
Można na to spojrzeć również z drugiej
strony: po co siać panikę?
– W czasie studiów w Izraelu nauczy-
łem się jednego: na każdą niezrozumiałą,
nielogiczną sytuację trzeba jakoś zareago-
wać. Gdy zatem pewnego razu w przedzia-
nr 20/2008
| | | |
le pociągu relacji Poznań–Warszawa zoba-
czyłem bagaż nienależący do żadnego
z siedzących obok mnie pasażerów, natych-
miast powiadomiłem o tym kierownika po-
ciągu. Ten wkrótce odnalazł właściciela
walizki, który wcześniej udał się do warsu.
Ale ja mogłem być wreszcie spokojny.
Na początku tej rozmowy wspomniał
Pan, że zdarza się przedstawianie woj-
ska w krzywym zwierciadle również
przez niektórych polityków...
– A czy tak nie jest? Wielu ludzi, mó-
wiąc o siłach zbrojnych, chce uzasadnić
swoje racje i zbić przy tym kapitał medial-
ny bądź polityczny.
Co ma Pan na myśli?
– Choćby to, co zrobiono z wiarygodno-
ścią wojskowego wywiadu i kontrwywia-
du. Przekonany jestem, że długo jeszcze
odbijać się to będzie czkawką. Przecież
OBLICZA WOJNY
| | |
wielu oficerów służb specjalnych było
w strukturach NATO. Każdy z nich miał
odpowiedni certyfikat bezpieczeństwa i do-
stęp do materiałów utajnionych. Niektórzy
dopuszczeni byli do najtajniejszych doku-
mentów w kierowniczych gremiach soju-
szu. I nagle – właśnie medialnie oraz poli-
tycznie – oskarżono ich o zdradę. Czy to
jest logiczne? Czy w strukturach NATO
Jeżeli ktoś w mediach ob-
raża żołnierzy, jeżeli ktoś go-
łosłownie zarzuca im brak
wyszkolenia lub niedopeł-
nienie obowiązków służbo-
wych, to zwyczajnie zniesła-
wia, co nie może spotkać się
jedynie z milczeniem
nikt nie zaczął się zastanawiać, jaki w Pol-
sce panuje bałagan?
Przepraszam, ale to już jest polityka, od
której wojsko musi być z daleka.
– Zgoda, jednak to wcale nie oznacza, iż
natychmiast trzeba nabrać wody w usta
i udawać, że nic się nie stało. Armia ma bo-
wiem cywilne kierownictwo, i ono powin-
no reagować w sytuacjach, gdy ktoś plami
dobre imię żołnierza.
Jak reagować?
– Nawet jednoznacznie się wypowia-
dać, że skoro żołnierz pełnił służbę przez
kilka–kilkanaście lat, to zyskał zaufanie,
służył Polsce i nie można go zniesławiać.
Trzeba przy tym pamiętać, że dziennikarz
lub polityk nie składa przysięgi, której istot-
nym fragmentem jest odpowiedzialność za
bezpieczeństwo i ojczyznę. Natomiast żoł-
nierz – rozpoczynając służbę – składa przy-
sięgę. Wiedząc, że za zdradę stanu czeka
go najsurowszy wyrok. 
Rozmawiał Roman Przeciszewski
Dr Wojciech Nowiak
J est adiunktem Wydziału Nauk Poli-
tycznych i Dziennikarstwa Uniwersy-
tetu Adama Mickiewicza. Był stypendy-
stą rządu norweskiego oraz uniwersy-
tetu w Oslo. Skończył studia podyplo-
mowe National Security – Galillee Col-
league w Izraelu. Zajmuje się m.in.
bezpieczeństwem społeczno-ekono-
micznym w obrębie welfare state, kon-
fliktami i zagrożeniami na Bliskim
Wschodzie oraz terroryzmem między-
narodowym.
Polska Zbrojna 61
TO I OWO
UCY WILIZOWANY
SZPIEG
Dwójmyślenie
sierżanta J.
M ój serdeczny przyjaciel sierżant J.
jest doskonałym żołnierzem. Jego
dowódcy nie mogą się go nachwalić, na-
grody płyną do niego szerokim strumie-
niem, a listami gratulacyjnymi ma wy-
pchane całe biurko. Na tym marmuro-
wym posągu jest w zasadzie tylko jedna
skaza – sierżant J., jak na Polaka przy-
stało, uwielbia narzekać. Ulubionym
obiektem narzekań sierżanta J. są oczy-
wiście przełożeni. Dowódca jego plutonu
to, cytując sierżanta J., „nieskażony my-
śleniem idiota”, a dowódca kompanii
– „nieuk”. To jednak nie koniec. Kiedy
sierżant J. ma trochę więcej czasu na
dyskusje, to posuwa się dalej w swoich
rozważaniach. Wtedy obrywa się dowód-
cy brygady, dowódcy dywizji, potem sze-
fowi Sztabu Generalnego WP, a na koń-
cu – jakżeby inaczej – ministrowi obrony
narodowej. Kiedyś podobno sierżant J.
zaczął psioczyć nawet na sekretarza ge-
neralnego NATO – ale ja tego nie słysza-
łem i jakoś trudno mi w to uwierzyć.
Chociaż kto wie.
Kiedy pytałem sierżanta J., jak jego pu-
bliczne wyrażanie dezaprobaty dla kom-
petencji przełożonych ma się do hierar-
chicznej struktury, jaką jest armia, mój
przyjaciel oburzał się i fukał na mnie:
„Mamy w końcu wolność słowa!”. I do-
dawał: „Ja nie jestem tylko żołnierz. Ja
jestem obywatel”. Zdarzyło się jednak
raz, że jeden z żołnierzy sierżanta J. po-
stanowił wykorzystać to samo obywatel-
skie prawo do wolności słowa. Po otrzy-
maniu rozkazu szeregowy Y wyprężył się
jak struna i zameldował: – Panie sierżan-
cie! Wydaje mi się, że nie do końca rozu-
mie pan tę sytuację. Myślę, że powinien
pan jeszcze raz przemyśleć ten rozkaz.
Sierżant J. najpierw zdębiał, potem zrobił
się purpurowy, a kiedy otrząsnął się
z pierwszego szoku, wyzwał żołnierza od
bolszewików i przypomniał mu, że w woj-
sku racje ma zawsze starszy stopniem. Kie-
dy po całej tej scenie spytałem go, jak to
się ma do jego ideałów „obywatelskości”,
odparł: „To zupełnie co innego. Z wolno-
ści słowa trzeba korzystać mądrze”.
No właśnie.
62 Polska Zbrojna
HISTORIA
Z PRZYMRUŻENIEM OKA
Napoleon był bardzo czuły na punkcie STRATEGIA NA DŁUGI WEEKEND. Długi
swego wzrostu. Podczas jednej z odpraw weekend ma to do siebie, że w zasadzie trwa
wojskowych bezskutecznie usiłował zdjąć trzy tygodnie. Otóż, pierwszy etap to tydzień
przygotowawczy: – Panie sierżancie, teraz,
mapę z wysokiej szafy. Jeden z oficerów
zaproponował swą pomoc:
przed długim weekendem, to my już nic nie
załatwimy. Następnie, długi weekend właści-
– Ekscelencjo, może ja zdejmę te mapy, wy: – Teraz jest długi weekend!!! W końcu zaś
jestem większy... następuje tydzień po długim weekendzie:
– Panie sierżancie, zanim się pozbieramy po
– Nie większy, ale wyższy – odpowiedział tym długim weekendzie... Zdaniem sierżanta
mu wyniośle cesarz. Głuszka, doświadczonego żołnierza, sposo-
bem na przetrwanie najdłuższego nawet
weekendu jest zastosowanie odwróconej tak-
Czy wiesz, że… tyki: – Długi weekend spędzam z rodziną
w opustoszałym mieście, które wreszcie staje
…żołnierze ukraińskiej straży granicz- się miejscem przytulnym i pełnym uroku. Co
nej znaleźli na brzegu Morza drugą dobę biorę służbę, bo wiadomo, że
Czarnego ćwiczebną torpedę zgubio-
przełożeni wyjechali i będzie spokój...
ną podczas manewrów przez stacjo- Ogromna oszczędność czasu i paliwa straco-
nującą na Półwyspie Krymskim rosyj- nych w korkach, bez nerwów w podróży i pod-
ską Flotę Czarnomorską. Na nietypo- czas masowego wypoczynku... Sierżant dziwi
wą zgubę natrafili ukraińscy strażni- się, że nawet wyżsi rangą oficerowie po aka-
cy patrolujący plaże na południowo- demiach nie znają tak oczywistej prawdy od-
-wschodnim wybrzeżu Krymu. O od- krytej przed strategów przed tysiącem lat albo
kryciu poinformowali ukraińską ma- wcześniej: – Postępuj zawsze odwrotnie, niż
rynarkę wojenną. Ta jednak stwier- oczekuje tego przeciwnik. A jak już wszyscy
dziła, że pocisk nie jest jej własno- wracają i zaczynają się gorzkie żale, to biorę
ścią, gdyż wówczas Morskie Siły parę dni urlopu i jadę do lasu, nad jezioro,
Zbrojne Ukrainy nie prowadziły w tym przeczekać złe chwile w ciszy i spokoju.
rejonie żadnych ćwiczeń. Natomiast
dowództwo rosyjskiej Floty
Czarnomorskiej przyznało, że pocisk
należy do sił zbrojnych Federacji
Rosyjskiej i że został zgubiony
podczas kwietniowych manew- Żart kaprala
rów. Według ukraińskich me-
diów znaleziona torpeda zo- „Czym jest niewykonalny rozkaz?”
stała zwrócona Rosjanom. Zapytał kiedyś kapral nas
Media spekulują także,
że pocisk może być nową A gdy mu nikt nie odpowiedział
eksperymentalną bronią Z uśmiechem krzyknął:
Rosjan, służącą do walki
z celami na powierzchni wody
„Biegiem, marsz”.
i w powietrzu. (ann)
Nonsens tygodnia: Wożąc pocisk
Pocisk artyleryjski o długości około 30 cm znalazł w lesie 23-letni gliwiczanin. Jednak,
jak podaje 7 maja „Gazeta Wyborcza”, zamiast zaalarmować policję, włożył go do bagaż-
nika i zawiózł do domu. Potem sprawdził w internecie, co znalazł.
Okazało się, że to 76-mili- zwali wojskowych saperów, wiem wyobrazić sobie, że
metrowy pocisk artyleryjski którzy wywieźli pocisk na młody człowiek nie miał po-
z czasów II wojny światowej. poligon. W zeszłym roku jęcia, co wkłada do samo-
Wtedy dopiero się przestra- podczas wykopów prowa- chodu i jakie skutki może
szył i pojechał ze znalezi- dzonych przez firmę melio- mieć ruszanie niewybuchu
skiem na gliwicki komisa- racyjną w pobliżu Gliwic jej i wożenie go po mieście.
riat policji. Tu wyjął niewy- pracownicy znaleźli w ziemi Według saperów odłamki
buch z bagażnika i położył około 600 pocisków. Moż- zdetonowanych w otwartej
przed budynkiem, opowia- na mieć tylko nadzieję, że przestrzeni podobnych po-
dając policjantom całą hi- kolejna osoba, która trafi cisków artyleryjskich mogą
storię. Policjanci natych- na taki niewybuch, wykaże lecieć w powietrzu nawet
miast zamknęli ulicę i we- więcej rozsądku. Trudno bo- kilkaset metrów. (ad)
nr 20/2008
 | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO| | | |

Koniec przekrętów
„C hcesz wyjechać do pracy do Londynu
czy Dublina? Wstąp do korpusu szere-
gowych zawodowych”. To nie dowcip. Do nie-
dawna to powiedzenie było bardzo modne
wśród młodzieży. I co najdziwniejsze – było
prawdziwe. Niektórzy młodzi ludzie szli do woj-
ska tylko po to, by odebrać przysługujące im
należności, między innymi tzw. mundurówkę,
którą wypłacano kandydatom na szeregowych
zawodowych od ręki w momencie rozpoczęcia
służby. Pieniądze spokojnie wystarczały na
w ego
opłacenie lotu do Londynu.
o
ROZMOWY NA SPOCZNIJ
O ŻOŁNIERZU TUŁACZU
– My tu z panem kapralem mamy spory
problem.
– ???
– Bo pan kapral ukończył podoficerską
szkołę łączności.
– Tak jest, ukończyłem.
– No właśnie! A służył pan kapral w artyle-
rii, co jest wprawdzie pewnym środkiem
komunikacji, ale z przeciwnikiem.
– No dobrze, nie ma się co czepiać. Tylko,
idąc dalej, skąd pan kapral wziął się nagle
w magazynie, na drugim końcu Polski? Ja-
kieś dalsze problemy z etatem?
– Tak, ale w skali makro. W ramach re-
strukturyzacji Sił Zbrojnych RP jednostka
jako taka straciła etat.
– I zabrakło propozycji?
– Skądże, propozycja była... żeby sobie coś

m środek przekazywania przeciwnikowi

k

u złych wiadomości.
Teraz to się skończyło. Mundu- – Tak jest, artyleria stanowi znakomity znaleźć albo iść do cywila.

e
s

rówka jest wypłacana szere-

z
– I pan kapral, z takim pechem, chce do
woj

u
gowym w częściach, w zależ- nas?

M
u

ności od czasu pełnienia – A poważnie? – Gdziekolwiek.

a b su
d

przez nich służby. Może kan- – Poważnie, to zanim dotarłem do jed- – Po co pan kapral przyszedł do wojska?
r

dydatów jest przez to mniej, nostki, mój etat był już zajęty. – No właśnie, wędrując od trzech lat po
ale za to armia jest bogatsza kraju, szukam odpowiedzi na to pytanie.
i nie taka naiwna.

BROŃ JAK Z POWIEŚCI

A gencja amerykańskiego
Departamentu Obrony (DARPA)
pracuje nad niezwykłym miotaczem
metalu, który ponad 50 lat temu wy-
myślił Arthur C. Clarke, zmarły niedaw-
no autor książek science fiction.
W powieści „Earthlight” jest wykorzy-
stywana śmiercionośna broń zwaną
Stiletto. Wyrzuca ona metal, który
przeszywa na wylot każdy statek.
DARPA chce wykorzystać pomysł
D O M O W A
O J N A
Clarke’a do konstrukcji nowej klasy
pocisków przeciwpancernych.
Naukowcy planują zbudować broń,
która przebije najtwardszy pancerz,
a jednocześnie będzie na tyle mała,
że wykorzysta ją zwykły żołnierz. W ra-
kiecie, nad którą pracuje agencja, po
wystrzeleniu powstanie prąd o olbrzy-
mim natężeniu oraz potężne pole ma-
gnetyczne. Tak jak w przypadku trady-
cyjnych rakiet, pocisk eksploduje
z chwilą uderzenia w cel. Wtedy po-
le magnetyczne znika. W efekcie
zostanie wyzwolona energia, pod
wpływem której powstanie stożek
z metalu zdolny przebić każdy
pancerz. DARPA twierdzi, że siła
wyrzutu stożka będzie znacznie
większa niż w przypadku tradycyj-
nej eksplozji. Konstruktorzy za-
kładają także, że nowoczesne po-
ciski będą precyzyjniejsze. (ad)

nr 20/2008 Polska Zbrojna 63

AAAAAAA AAAAAAAA

64 Polska Zbrojna nr 20/2008