NR 2 (573) 13 STYCZNIA 2008 CENA 4,70 ZŁ (W TYM 7% VAT)

TYGODNIK FORUM: Ludzkie oblicze wojny str. 11

ISSN 0867-4523
INDEKS 337 374

www.zolnierz-polski.pl

DRUGIE ATO
N

NARODZINY
STRZELCY WYBOROWI: Szkoła na celowniku str. 16
HISTORIA: „Graf Zeppelin” się nie starzeje str. 48
WOJSKO: NOWY ŁAD INTERNETOWY str. 26
AAAAAAA AAAAAAAA
W NUMERZE
NASZYM OKIEM

LWI SKOK
Obchodzony 6 stycznia Dzień Armii Irackiej był
okazją do spotkania i wspólnego świętowania
polskich i irackich żołnierzy S T R . 3 2
SZKOŁA
TEMAT NUMERU SNAJPERÓW
W 2008 r. powstanie
NATO: DRUGIE NARODZINY pierwszy w historii
Kiedy rok temu I zmiana PKW naszej armii ośrodek
Afganistan kończyła WOJSKO SAPERZY szkolenia strzelców
przygotowania do misji, wyborowych
w dyskusjach na temat KOMPANIA NA GWIZDEK
STR. 16
afgańskiej operacji często Co przyniesie dyżur
pojawiało się zdanie, że w XI zestawie Sił Odpowiedzi
będzie ona testem dla NATO. NATO? Żołnierze
Tymczasem może się okazać, w Szczecinie-Podjuchach
że w tym górzystym kraju sojusz przewidują, że być może
północnoatlantycki narodzi się na nowo zostaną przerzuceni do Darfuru
ze zmienionym, XXI-wiecznym obliczem S T R . 4 lub Czadu STR. 22
FORUM BEZPIECZEŃSTWO

WOJSKO PROBLEMY WOJSKO PROBLEMY LUDZKIE OBLICZE WOJNY

Skoro ludzie w ocenie zachowań
NOWY ŁAD INTERNETOWY STREFY NIEZGODY kierują się etyką, to i wojny powinny
Profesjonalizacja polskiej armii Wojewoda wielkopolski podpisał być prowadzone w sposób etyczny
postępuje. Ministerstwo rozporządzenie w sprawie STR. 11
Obrony Narodowej utworzenia obszaru ograniczonego
uznało, że proces użytkowania dla lotniska
ten powinien wojskowego Poznań-Krzesiny. Teraz
objąć także mieszkańcy, których domy narażone
internetowe są na hałas powodowany przez
serwisy jednostek samoloty F-16, mogą występować
wojskowych do sądu nawet o wykup ich
w Polsce STR. 26 nieruchomości STR. 24

Redaktorzy prowadzący: Bydgoszcz: Krzysztof Wilewski, Markowski, Jarosław Witkowski,

TYGODNIK
www.polska-zbrojna.pl
Dyrektor Redakcji Wojskowej
Redaktor naczelny
Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 53 65,
684 56 85, faks: 684 55 03; CA MON 845
365, 845 685, faks: 845 503;
sekretariat@redakcjawojskowa.pl
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”:
Wojciech Kiss-Orski, tel.: (0-22) 684 02 22,
CA MON 840 222;
wko@redakcjawojskowa.pl
ppłk Artur Goławski , tel.: (0-22) 684 52 30,
CA MON 845 230; Aneta Wiśniewska,
(0-22) 684 52 13, CA MON 845213;
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
Publicyści:
Warszawa: Norbert Bączyk, Piotr
Bernabiuk, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON
845 229; Jakub Czermiński, Anna
Dąbrowska, tel.: (0-22) 684 52 44,
CA MON 845 244; Paulina Glińska,
tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229;
Sylwia Guzowska, tel.: (0-22) 684 02 32,
CA MON 840 232; kpt. Grzegorz Predel,
tel.: (0-22) 684 08 68, CA MON 840 868;
Roman Przeciszewski, tel.: (0-22) 684 52
44, CA MON 845 244; Tadeusz Wróbel,
tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244;
Egzemplarze czasopism dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym są bezpłatne
tel. (0-52) 378 25 90, CA MON 415 200;
Gdynia: kmdr ppor. Mariusz Konarski,
tel.: (0-58) 626 62 07, CA MON 266 207;
Krzysztof Wygnał, tel.: (0-58) 626 24 13,
CA MON 262 413; Kraków: Magdalena
Kowalska-Sendek, Jacek Szustakowski,
tel.: (0-12) 613 17 80,CA MON 131 780;
Poznań: Piotr Laskowski, tel.: (0-61) 857
24 46, CA MON 572 446; Wrocław:
Bogusław Politowski, tel.: (0-71) 765 38
53, CA MON 653 853;
Fotoreporter:
Jarosław Wiśniewski,
tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229;
Współpracownicy:
Andrzej Jonas, Robert Czulda,
Krzysztof Głowacki, Marcin Kaczmarski,
Włodzimierz Kaleta, Damian
Henryk Suchar
Dział graficzny:
tel.: (0-22) 684 51 70, CA MON 845 170;
Marcin Dmowski (kierownik), Monika
Klekociuk, Paweł Kępka, Andrzej Witkowski
Opracowanie stylistyczne:
tel.: (0-22) 684 03 55, CA MON 840 355;
Renata Gromska (kierownik),
Katarzyna Kocoń, Małgorzata Mielcarz,
Aleksandra Ogłoza, Katarzyna Pietraszek,
Joanna Rochowicz
Biuro Reklamy i Marketingu:
Adam Niemczak (kierownik) ,
tel. (0-22) 684 53 87, 684 51 80,
684 55 03, faks: (0-22), CA MON 845 387;
Joanna Brodowska, tel.: (0-22 ) 684 51 80;
reklama@redakcjawojskowa.pl

2 Polska Zbrojna nr 2/2008


WOJSKO METEOROLOGIA
ZAKLINACZE DESZCZU
Na wielu wojnach to aura rozdawała
karty. A jak jest dziś? Czy na
ćwiczeniach równie wiele, jak od
wyposażenia i wyszkolenia żołnierzy,
zależy od pogody? STR. 40
KULISY BEZPIECZEŃSTWO
LEPIEJ
PÓŹNO NIŻ WCALE
Tragiczna śmierć porucznika
Bartosza Orzechowskiego, oficera
BOR, doprowadziła do dyskusji
na temat przyszłości Biura Ochrony
Rządu w obecnej formie STR. 28
Prenumerata:
RUCH SA, KOLPORTER SA, Garmond PRESS, GLM.
Informacja: (0-22) 684 04 00
Kolportaż i reklamacje:
Bellona SA – (0-22) 457 04 37,
6879 041, CA MON 879 041
Druk: Drukarnia Perfekt, ul. Połczyńska 99, Warszawa
Numer zamknięto: 08.01 .2008 r.
Zdjęcie na okładce: US DoD
Projekt graficzny: Łukasz Kaugan , CaStudio
Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze
odzwierciedla stanowisko redakcji.
Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca.
Zastrzega sobie prawo do skrótów.
Nakład: 20 000 egz.
nr 2/2008
REDAKTOR
NACZELNY
Artur Bartkiewicz
Sprawy
małe i wielkie
T
ragiczna śmierć Benazir Bhutto i będące jej wynikiem zamieszki w Paki-
stanie sprawiły, że znów poczuliśmy lodowaty wiatr historii. Pakistan na-
leży do elitarnego klubu mocarstw atomowych, a chrapkę na przejęcie wła-
dzy w tym kraju mają islamscy fundamentaliści, sojusznicy obalonego
w 2001 r. reżimu talibów w Afganistanie. Kiedy się pomyśli, co stałoby się,
gdyby czujący powołanie do islamizacji całego świata fundamentaliści prze-
jęli kontrolę nad pakistańskim arsenałem atomowym, po plecach przechodzą
ciarki. Taki czarny scenariusz mógłby oznaczać, że zagrożony będzie nie tyl-
ko tamten rejon, ale również cała reszta świata. Na naszych oczach pisana
jest historia.
Takie momenty wielkich, światowych zawirowań pozwalają spojrzeć na swoje
życie z zupełnie innej perspektywy. Bo nagle okazuje się, że świat naszych
małych spraw, w których ważne jest to, aby jakoś powiązać koniec z końcem,
znaleźć czas na wizytę u dentysty, kupić dziecku wymarzony rower, zdążyć
z wykonaniem pracy, jaką zlecił nam szef – nagle ten świat okazuje się za-
grożony. I okazuje się, że być może nasze wielkie małe sprawy nie są tak
wielkie, a nasza codzienność, będąca tak często przedmiotem utyskiwań i na-
rzekań, nie jest taka zła. I że tak naprawdę mamy bardzo wiele do stracenia.
I że tak naprawdę nie chcemy tego tracić. I nagle przypominamy sobie słowa
Blaise’a Pascala, który stwierdził kiedyś, że człowiek, każdy z nas, jest tylko
myślącą trzciną kołyszącą się na wietrze – wystarczy silniejszy podmuch wia-
tru, aby tę trzcinę złamać. Na co dzień staramy się o tym nie pamiętać.
W takich momentach zawsze też pojawia się refleksja, jakie miejsce ma każ-
dy z nas w wielkiej światowej historii. Wielu z nas wyznaje koncepcję „ducha
dziejów” – według niej losy świata są determinowane jakimś wielkim ko-
smicznym planem, a ludzie są tylko jego bezwolnymi narzędziami pozbawio-
nymi jakiegokolwiek wpływu na to, co i kiedy się dzieje. To idea z jednej
strony mocno fatalistyczna, z drugiej dość wygodna. Pozwala wmawiać so-
bie, że i tak nie mamy na nic wpływu, a świat istnieje obok nas.
Jest jednak również bardziej aktywistyczna koncepcja, według mnie dużo
bliższa rzeczywistości. Zgodnie z nią historię i świat tworzą ludzie. Każdy
z nas, podejmując decyzję w wielkich małych sprawach, kształtuje rzeczywi-
stość i ponosi odpowiedzialność za jej kształt. To dużo mniej wygodne, ale
tylko myśląc w ten sposób możemy z biernego przedmiotu zmienić się w ak-
tywny podmiot. Myślę, że warto.
Dziś taką podmiotowość powinni czuć przede wszystkim polscy żołnierze peł-
niący misję w Afganistanie. Kto wie, czy nie biorą oni udziału w operacji,
która dokona przełomu w sposobie myślenia o sojuszu północnoatlantyckim
(vide tekst: „NATO: Drugie narodziny”), na pewno natomiast znajdują się
w samym sercu zdarzeń, na które z niepokojem patrzy dzisiaj cały świat. I są
tam po to, aby wiatr historii nie zmiótł z powierzchni ziemi naszych małych
wielkich spraw. Gdyby dziś w Afganistanie nie było wojsk NATO, byłby to
rządzony przez fundamentalistów kraj, który bez wątpienia wspierałby siły
chcące uczynić taki sam kraj z Pakistanu. Znaleźlibyśmy się znacznie bliżej
tragedii, której dziś najprawdopodobniej da się uniknąć.
Ludzie na co dzień uczestniczą w małych sprawach. Ale czasem na ich dro-
dze staną sprawy wielkie. Każdy z nas może tworzyć historię.
Polska Zbrojna 3
AAAAAAA
TEMAT NUMERU
AAAAAAAA

DRUGIE
NATO:

GRZEGORZ CZEKAJ
NARODZINY ARTUR BARTKIEWICZ

Kiedy rok temu I zmiana PKW Afganistan kończyła przygotowania do misji, w dyskusjach
na temat afgańskiej operacji często pojawiało się zdanie, że będzie ona testem dla
NATO. Tymczasem może się okazać, że w tym górzystym kraju sojusz północnoatlantycki
narodzi się na nowo ze zmienionym, XXI-wiecznym obliczem.

Mimo że od upadku żelaznej kurtyny
i zakończenia zimnej wojny minęło już
18 lat, na NATO wciąż jeszcze zbyt czę-
sto patrzy się z perspektywy zagrożeń
sprzed pół wieku. Kiedy 4 kwietnia 1949
r. dziesięć krajów obszaru euroatlantyckie-
go podpisywało traktat północnoatlantyc-
ki, Europa stała przed realną perspektywą
wojny symetrycznej i konwencjonalnej,
a przeciwnik znajdował się u jej bram.
NATO było wtedy klasycznym sojuszem
wojskowym, przede wszystkim o charak-
terze obronnym. Dla demobilizującej swo-
je armie, zniszczonej wojną zachodniej Eu-
ropy sojusz miał być wentylem bezpie-
czeństwa, gwarantującym, że kiedy liczą-
ca w tamtym czasie ponad 3 mln żołnie-
rzy armia Związku Radzieckiego dostanie
sygnał do marszu na zachód, z pomocą Sta-
remu Kontynentowi przyjdzie armia ame-
rykańska. To już jednak tylko historia.
Nieopłacalna wojna
Od 1949 r. zmieniło się niemal wszyst-
ko. Perspektywa „gorącej” wojny przesta-
ła być realna na długo przed upadkiem ko-
munizmu i rozpadem Związku Radziec-
kiego. Paradoksalnie było to efektem zbro-
jeń, a konkretnie rozbudowy arsenałów
atomowych USA i ZSRR. Pojawienie się
broni atomowej sprawiło, że w przypadku
wybuchu przerażającej wszystkich III woj-
ny światowej sprawdziłaby się przepo-
wiednia Alberta Einsteina, iż kolejną woj-
nę stoczyliby już ludzie uzbrojeni co naj-
wyżej w kije i kamienie.
Wraz z upływem lat doszedł do tego
czynnik ekonomiczny. Globalizacja i co-
raz swobodniejszy przepływ kapitału mię-
dzy granicami państw doprowadziły do po-
wstania wrażliwego systemu gospodarki
światowej. Po 1989 r. w system ten bardzo
szybko włączyły się kraje dawnego bloku
wschodniego, z prawnym spadkobiercą
ZSRR – Rosją – na czele. Można powie-

4 Polska Zbrojna nr 2/2007


dzieć, że to taki trochę spóźniony
tryumf zaradnych Fenicjan nad
wojowniczymi Rzymianami. Oka-
zało się, że za pomocą pieniądza
można zwyciężać znacznie skutecz-
niej niż używając miecza. O ile bo-
wiem wojna przynosi korzyść tylko
zwycięzcy, o tyle zglobalizowana
gospodarka przynosi korzyści
wszystkim jej uczestnikom, ponie-
waż tworzy ogromny, obejmujący
niemal całą kulę ziemską rynek zby-
tu. Oczywiście przeciwnicy globali-
zacji zauważą chętnie, że najwięcej
korzyści czerpią z niej kraje wysoko
rozwinięte, dysponujące przemysłem
produkującym dobra przetworzone.
Niemniej korzystają na tym także do-
starczyciele surowców, gdyż mogą je
sprzedać poza granicami kraju i nie muszą,
w ramach gospodarki zamkniętej, wymie-
niać w kółko między swoimi obywatelami
węgla na zboże i odwrotnie.
Dlaczego jednak ma być to czynnik prze-
suwający wojnę do sfery zjawisk niereal-
nych? A dlatego, że tak jak zostało powie-
dziane wcześniej, system globalnej gospo-
darki jest bardzo wrażliwy. Poważny kry-
zys w jednym zaledwie kraju powoduje na-
tychmiast wycofywanie z niego kapitału,
gwałtownie zmieniają się ceny, dochodzi
do załamania giełdy. A co by było, gdyby
– jak ma to miejsce w przypadku wojny
– dotyczyło to większej liczby krajów,
w tym na przykład takich europejskich po-
tęg jak Niemcy, Francja czy Rosja? Kry-
zys ekonomiczny przybrałby skalę niewy-
obrażalną. Ludzie zawsze umieli liczyć pie-
niądze i umieją to robić również teraz. Kie-
dyś jednak, napadając sąsiada, można by-
ło coś na tym zyskać. Dziś, niezależnie od
wyniku starcia, każde z państw naszego
kręgu cywilizacyjnego poniosłoby straty.
Dlatego w 2008 r. można z pełną odpowie-
dzialnością powiedzieć, że w najbliższej
przyszłości nie dojdzie do wojny między
państwami Starego Kontynentu.
Nowy rozdział dziejów
Czy oznacza to jednak, że NATO stra-
ciło rację bytu i należałoby je rozwiązać,
tak jak w 1991 r. zrobiono z drugim du-
żym blokiem militarnym na naszym kon-
tynencie – Układem Warszawskim? Od-
powiedź na to pytanie zależy od tego, ja-
ką rolę ma odgrywać sojusz. Gdyby miał
być dalej sojuszem obronnym, przepojo-
nym duchem zimnej wojny wyrażonym
w artykule 6 traktatu północnoatlantyckie-
go, zawężającym obszar jego działania do
Europy i Ameryki Północnej, to na posta-
wione wyżej pytanie można by odpowie-
dzieć: tak. Jednak wbrew optymistycznym
prognozom historia wcale nie skończyła 
nr 2/2007
Trzy pytania do
GEN. BRONI KARLA W.
EIKENBERRY’EGO, zastępcy
przewodniczącego Komitetu
Wojskowego NATO
NATO
Zdaniem wielu ekspertów, by sta-
wiać czoło obecnym i przyszłym za-
grożeniom, struktury NATO po-
winny ulec transformacji…
– Przywódcy państw członkowskich
określili kierunek, w jakim NATO po-
winno podążać. Celem sojuszu jest dal-
sze dostosowywanie się do zmieniają-
cych się warunków strategicznych.
Musimy w dalszym ciągu zwiększać
zdolności operacyjne i udoskonalać
procedury, tak aby nasze siły były bar-
dziej mobilne i mogły być lepiej wy-
korzystywane. W ciągu ostatnich pię-
ciu–dziesięciu lat wiele na tym polu
zrobiliśmy. Powstały Siły Odpowiedzi
NATO, sojusz zyskał zdolność do pro-
wadzenia misji takich jak ta w Afga-
nistanie. Jednak transformacja to pro-
ces, i mimo że robimy postępy, to
w różnym tempie. Musimy przewidy-
wać, co wydarzy się w przyszłości,
i przygotować się na to.
Do 1991 r. Polska była członkiem
Układu Warszawskiego, od 1999 r.
należymy do NATO. Co sądzi Pan
o przemianach, które zaszły w pol-
skich siłach zbrojnych w tym czasie?
Jak ocenia Pan nasz udział w misji
ISAF w Afganistanie i zdolność
SZRP do służby za granicą?
– Wkład polskich sił zbrojnych
w misje NATO jest imponujący.
W Afganistanie jest ponad tysiąc pol-
skich żołnierzy, którzy realizują sza-
lenie istotne zadania. Miałem okazję
ich obserwować. To twardzi i niezwy-
kle zdyscyplinowani żołnierze, ma-
jący bardzo dobre podejście do mi-
sji. Macie doskonałe wojsko. Polscy
żołnierze wyróżniają się też w struk-
turach dowodzenia ISAF w Afgani-
stanie. Polska wysłała także 325 żoł-
nierzy do Kosowa, uczestniczycie
MISJE
X SELEKCJA
w operacjach morskich NATO, Siły
Powietrzne były zaangażowane
w operacje NATO na Bałkanach.
Pod względem wojskowym oceniam
waszych żołnierzy bardzo dobrze.
Warto zauważyć, że na polskich żoł-
nierzach w Afganistanie można po-
legać, a kontyngent nie ma ograni-
czeń narodowych, jeżeli chodzi
o prowadzenie działań. W tym aspek-
cie Polska daje pozostałym członkom
sojuszu dobry przykład. Jeśli chodzi
o transformację, to wyzwanie było
ogromne: zmiana doktryny, organi-
zacji, szkolenia, sprzętu itd. A wszyst-
ko to w kontekście szybkich prze-
mian politycznych i ekonomicznych.
Ten proces przebiega w Polsce bar-
dzo sprawnie. Dzięki przeprowadzo-
nym zmianom wasze siły mają coraz
większe zdolności ekspedycyjne.
Wiem też, że dążą do pełnej profe-
sjonalizacji. Oczywiście nadal są
jeszcze cele do osiągnięcia. Jednym
z założeń NATO jest, aby 40 proc.
naszych sił było zdolnych do prze-
rzutu. Wiele państw sojuszu wciąż
nie osiągnęło tego celu
Jakie zadania stoją przed Komite-
tem Wojskowym NATO w 2008 r.?
– W sferze operacji wojskowych
mamy dwa priorytety – zwiększenie
samodzielności dowódcy sił ISAF
w Afganistanie, aby był w stanie
w pełni realizować powierzone mu
zadania, oraz zapewnienie i utrzyma-
nie bezpieczeństwa w Kosowie. Je-
śli chodzi o kwestie organizacyjne,
wspomnę o trzech zadaniach. Po
pierwsze – analiza, a następnie reko-
mendacja zmian w strukturze dowo-
dzenia NATO skierowana do Rady
Północnoatlantyckiej. Naszym celem
jest także usprawnienie funkcjono-
wania Sił Odpowiedzi NATO. Kolej-
ne zadanie związane jest z Radą Pół-
nocnoatlantycką. To doradztwo woj-
skowe dotyczące omawianych
na forum rady zagadnień, takich jak
bezpieczeństwo informatyczne czy
energetyczne.
(jcz)
Polska Zbrojna 5
TEMAT NUMERU MISJE

Art. 5 traktatu północnoatlantyckiego:

S trony zgadzają się, że
zbrojna napaść na jed-
ną lub kilka z nich
przez artykuł 51 Karty
Narodów Zjednoczonych,
udzieli pomocy Stronie lub
O każdej takiej zbrojnej na-
paści i o wszystkich środ-
kach zastosowanych w jej
w Europie lub Ameryce Stronom tak napadniętym, wyniku zostanie bezzwłocz-
Północnej będzie uważana podejmując natychmiast nie powiadomiona Rada
za napaść przeciwko nim indywidualnie i w porozu- Bezpieczeństwa. Środki ta-
wszystkim; wskutek tego mieniu z innymi Stronami kie zostaną zaniechane,
zgadzają się one na to, że taką akcję, jaką uzna za gdy tylko Rada
jeżeli taka zbrojna napaść konieczną, nie wyłączając Bezpieczeństwa podejmie
nastąpi, każda z nich, użycia siły zbrojnej, w celu działania konieczne do
w wykonaniu prawa do in- przywrócenia i utrzymania przywrócenia i utrzymania
dywidualnej lub zbiorowej bezpieczeństwa obszaru międzynarodowego pokoju
samoobrony, uznanego północnoatlantyckiego. i bezpieczeństwa.

się w 1989 r. W wielkiej księdze dziejów Warszawy? Przeciwnik nie przyprowadzi z drugiej w ramach misji ISAF NATO nie
świata otworzył się wtedy po prostu zupeł- do nas wojska. I bez niego jest w stanie ogranicza się tylko do klasycznych dzia-
nie nowy rozdział. przynieść nam śmierć. Co to oznacza dla łań militarnych.
Za pierwszy akapit tego rozdziału zwy- sojuszu? Aby zapewnić bezpieczeństwo CIMIC, grupy PRT – to nowa broń
kło się przyjmować tragiczny wtorek naszemu obszarowi, NATO musi wyjść w rękach sojuszu, która może stać się klu-
11 września 2001 r., ale tak naprawdę no- na dalekie rubieże i przeciwdziałać zagro- czem do sukcesu tej operacji. Niezależnie
we zagrożenie dało o sobie znać nieco żeniu, zanim się ono urealni. Rozwiąza- od stosunku, jaki każdy z nas ma do mi-
wcześniej. 8 marca 2001 r. świat obiegły nie militarne to jednak za mało. Islamski sji afgańskiej, nikt chyba nie wątpi, że lu-
zdjęcia zniszczonych przez artylerię tali- fundamentalizm ma potężną bazę spo- dzie, którzy w XXI w. żyją w takich wa-
bów liczących 1600 lat posągów Buddy łeczną płynącą z ekonomicznej frustracji. runkach, w jakich żyli ich pradziadowie
w Bamian. Talibowie zniszczyli je w imię Ludzie, którzy muszą przeżyć za dolara w wieku XVIII, potrzebują pomocy.
zasad własnej religii, mimo protestów pły- dziennie, nie mają moralnych oporów Oczywiście każdy ma prawo wyboru te-
nących nawet ze strony krajów arabskich. przed samobójczą śmiercią, jeśli w za- go, jak chce żyć – i każdy może nad luk-
Wtedy świat wzruszył ramionami – ponie- mian za nią dostaną pomoc finansową dla susy współczesnej cywilizacji przedkła-
śliśmy stratę, ale przecież swojej rodziny. Dlatego dać życie koczownika. Ale najpierw trze-
to niegroźny daleki Afga-
Współczesne NATO dziś dużo ważniejsze od ba mieć wybór, a ludzie w Afganistanie
nistan. Sześć miesięcy póź- rodzi się w Afganistanie działań militarnych są nigdy go nie mieli.
niej niegroźny daleki Afga- działania o charakterze Współczesne NATO rodzi się w Afga-
nistan przeniósł się do No- i będzie miało rację humanitarnym. Nikt nie nistanie i będzie miało rację bytu, jeśli
wego Jorku. Zasada działa- bytu, jeśli przekształci ma chyba wątpliwości, z klasycznego sojuszu obronnego będą-
nia była ta sama – jeśli coś że potencjał militarny cego polisą ubezpieczeniową na wypadek
jest niezgodne z wyznawa- się w organizację krajów NATO o lata wojny konwencjonalnej przekształci się w
nymi zasadami, należy to
zniszczyć. Ogniem artyle-
militarno-ekonomiczną świetlne przewyższa to,
czym dysponują terro-
organizację militarno-ekonomiczną. Być
może trzeba znowelizować treść traktatu
rii albo wykorzystanym jako żywa torpeda ryści. Ale paradoksalnie nie daje to soju- północnoatlantyckiego, być może trzeba
samolotem. Bez względu na koszty, bez szowi w walce z nimi żadnej przewagi, w ramach samych struktur NATO bardziej
względu na konsekwencje. Ślepa wiara do- gdyż – tak jak zostało to stwierdzone zinstytucjonalizować te jego elementy,
prowadzona do absurdu, potwierdzająca wcześniej – wystarczą jeden człowiek które odpowiadają za pomoc gospodar-
znaną wszystkim prawdę, że kiedy rozum i mała walizka, garstka ludzi i ładunek wy- czą, tak żeby żołnierz sojuszu niósł nie
śpi, budzą się upiory. I pytanie, które po- buchowy przy drodze. tylko nowoczesną broń, ale również obiet-
winno nurtować nas wszystkich: czy lu- NATO powinno walczyć nie tylko po nicę cywilizacyjnego postępu.
dzie, którzy są zdolni do samobójczych ata- to, aby tych ludzi wyeliminować, ale rów- Ktoś może powiedzieć, że taka koncep-
ków, zawahają się użyć broni atomowej, je- nież, a może przede wszystkim po to, że- cja jest powrotem do XIX-wiecznej idei
śli trafi ona w ich ręce? by na ich miejsce nie pojawiali się nowi. niesienia przez europejskich kolonizato-
A tego już nie da się zagwarantować po- rów postępu podbijanym ludom. Tak jed-
Walczyć nadzieją tęgą siły ognia. Tę walkę uda się wygrać, nak nie jest. Dziś nikogo nie podbijamy,
Dlatego NATO wciąż jest nam potrzeb- jeśli będziemy w stanie zapewnić tym lu- a opinie publiczne krajów sojuszu nie mo-
ne. Ale NATO widziane z perspektywy dziom lepsze życie i wciągnąć ich ojczy- gą się doczekać momentu, kiedy ich żoł-
XXI, a nie XX w. NATO, dla którego za- zny we wspomnianą na początku sieć nierze opuszczą Afganistan. To po prostu
grożeniem nie jest inwazja wroga, tylko światowej gospodarki. Dziś nie walczą bo- nasza nowa polisa bezpieczeństwa. Kie-
destrukcyjny polityczno-fundamentali- wiem między sobą kraje syte i bogate. Za- dyś, aby spać spokojnie, wystarczyło zna-
styczny terroryzm. Cóż z tego, że granic grożenie płynie ze strony państw, które leźć potężnych aliantów i podpisać z nimi
Europy bronić będą potężne dywizje pan- nie miały okazji wsiąść do pociągu cywi- sojusz. Świat się jednak zmienia, a histo-
cerne i warte setki milionów dolarów my- lizacyjnego postępu. ria uczy, że ten, który tego nie zauważa,
śliwce, skoro wystarczy jeden człowiek Dlatego właśnie misja afgańska może zawsze przegrywa. Nigdy bowiem dwa
i ładunek atomowy mieszczący się w nie- być dla sojuszu nowym otwarciem. Z jed- razy nie toczy się tych samych wojen. 
wielkiej walizce, żeby przestało istnieć nej strony po raz pierwszy wyszedł on da- Napisz do autora: artur.bartkiewicz@
centrum Paryża, Londynu, Rzymu czy leko poza granice Starego Kontynentu, redakcjawojskowa.pl

6 Polska Zbrojna nr 2/2007

ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO|
Polski kontyngent w Afgani-
stanie wzmocni około 400 żoł-
nierzy – potwierdził w ostatnich
dniach szef MON. Ujawnił też,
że możliwa jest koncentracja
pododdziałów operujących
obecnie w sześciu bazach: Gha-
zni, Szarana, Wazi-Khwa, Ba-
gram, Mazar-i Szarif i Kanda-
har. – Polska flaga nie jest
w Afganistanie zbyt widoczna.
Jesteśmy ważnym elementem
sił ISAF, ale nie na tyle widocz-
nym, by zaspokajało to nasze
ambicje – uzasadnił decyzję
US DOD
minister Bogdan Klich.
Skoncentrowani
Konsolidacja kontyngentu w Afganistanie i wzięcie odpowiedzialności za część prowincji Paktika są sensownymi
pomysłami. Pod warunkiem, że Amerykanie nadal będą nas wspierać logistycznie. Na pełną autonomię nas nie stać.
Sztab Generalny WP pla-
nuje dosłanie do środkowej
Azji dodatkowych żołnierzy
na przełomie kwietnia i maja
2008 r. Wtedy też zaczęłoby
się spajanie kontyngentu
i mógłby on przygotowywać
się do przejęcia odpowie-
dzialności za część Paktiki.
W tej prowincji mamy teraz
najwięcej żołnierzy. Według
ministra, procesy zwiększania
kontyngentu w Afganistanie
i jego koncentracja muszą prze-
biegać równocześnie.
– Z perspektywy efektywno-
ści operacyjnej konsolidacja
jest słuszna. Za to Paktiki nie
nazwałbym wymarzoną loka-
lizacją. Pogranicze z Pakista-
nem, niemal bez infrastruktury
nr 2/2008
|| | | | |
| | |
ARTUR GOŁAWSKI
– tu żadnych punktów prestiżo-
wych nie zdobędziemy. Nieste- Jedno „województwo”
ty, „lepsze” miejsca dawno
PROWINCJA PAKTIKA wielkością jest zbliżona do wojewódz-
zajęto – ocenia gen. broni
twa dolnośląskiego, ma 19,5 tys. km kw. Zamieszkuje ją zale-
w st. spocz. Henryk Tacik, by-
dwie 350 tys. ludzi. Nasze województwo – prawie 3 mln.
ły dowódca Dowództwa Ope-
Według zapowiedzi ministra Klicha, w Paktice miałaby działać
racyjnego, współodpowiedzial-
całość polskich sił, a więc ok. 1600 żołnierzy i pracowników
ny za organizację polskiej obec-
wojska.
ności pod Hindukuszem.
Szef MON w połowie stycz-
nia udaje się do Waszyngtonu, Rozbicie dzielnicowe
by m.in. rozmawiać o organi- NASZ KONTYNGENT został rozdrobniony, bo w zamian za po-
zacji misji afgańskiej. Musi tężne wsparcie logistyczne zgodziliśmy się działać w sektorze
przekonać Amerykanów do Amerykanów, w ich ugrupowaniu. Poza tym poszczególne czę-
koncepcji reorganizacji nasze- ści PKW ISAF pojawiały się w Afganistanie w różnych termi-
go kontyngentu i skłonić ich do nach. Saperów w Bagram mamy od wiosny 2002 r. Jesienią
dalszej pomocy Polakom. W si- 2006 r. wysłaliśmy żołnierzy do Mazar-i Szarif, do ochrony
łach ISAF funkcjonujemy bo- szwedzkiego PRT i zespołu doradczo-szkoleniowego OMLT.
wiem w dużej mierze dzięki Zasadniczy trzon kontyngentu wylądował w Afganistanie w kil-
wsparciu USA. Szykując się do ku rzutach dopiero wiosną ubiegłego roku.
ekspedycji, poprosiliśmy Stany
Bogdan Klich, minister obrony narodowej
Jakie korzyści przyniesie polskiemu kontyngentowi ewentualne wydzielenie
w Afganistanie „polskiej” strefy odpowiedzialności?
– Uważam, że w interesie żołnierze rozproszeni są Udowodniliśmy już, że je-
Polski, niestojącym w bazach na terenie całego steśmy wiarygodnym part-
w sprzeczności z prioryteta- Afganistanu, co niekorzyst- nerem. Teraz powinniśmy
mi misji ani celami po- nie wpływa na kwestie przejąć większą odpowie-
szczególnych państw związane z logistyką czy dzialność w jednej prowin-
zaangażowanych rozpoznaniem w strefie cji. Im bardziej umocnimy
w Afganistanie, jest dąże- działań. Trudna misja pozycję polskiego kontyn-
nie do wzrostu znaczenia w Afganistanie uważana gentu i polskich dowódców
naszej armii w ramach jest za sprawdzian skutecz- w ramach misji, tym bar-
operacji. Aby to osiągnąć, ności NATO. Udział polskiej dziej sojusznicy i społecz-
powinniśmy skoncentro- armii w tej operacji jest wy- ność międzynarodowa
wać nasze siły w jednej razem naszej sojuszniczej docenią nasze zaangażo-
prowincji. Obecnie polscy solidarności. wanie. (jcz)
Polska Zbrojna 7
AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
ZAPIS
Zjednoczone o przewiezienie
sprzętu i żołnierzy do Afgani-
stanu, użyczenie patrolowych
HMMWV oraz wsparcie lotni-
cze działań batalionu manew-
rowego. Dostaliśmy to, a oprócz
tego zostaliśmy włączeni do ich
systemu zaopatrzenia – refun-
dujemy Amerykanom koszty
dostarczanego paliwa, żywno-
ści i mediów, zaś oni załatwia-
Atutem
koncentracji
kontyngentu
w jednym rejonie
będzie uzyskanie
przez polskich
dowódców większej
kontroli nad
działalnością
naszych żołnierzy
ją zakupy i dostawy. – Rozlo-
kowaliśmy kontyngent pod ich
skrzydłami, bo zaoferowali nam
bazy gotowe do przyjęcia żoł-
nierzy. Skorzystanie z pomocy
oraz obiektów było bezpiecz-
nym i komfortowym rozwiąza-
niem. Nie musieliśmy startować
od zera w nieznanym terenie
– wyjaśnia generał Tacik.
W warunkach afgańskich,
ale także w każdej innej misji
dążenie do całkowitej autono-
mii jest nieracjonalne. Może-
my jej nie podołać finansowo,
zaś większość żołnierzy straci-
łaby trudną do przecenienia
możliwość współdziałania z so-
jusznikami, uczenia się od nich
EKSPERT
nie tylko języka. Były dowód-
ca DO zwraca uwagę, że trze-
ba jeszcze ustalić główną bazę
operacyjną dla kontyngentu.
Jednak będzie on musiał mieć
też kilka baz wysuniętych,
utrzymywanych siłami dwóch
plutonów – kompanii, bo taka
jest taktyka działania ISAF.
Śmigłowce pewnie nie będą
mogły stacjonować w żadnej
z baz w Paktice. Nie ma tam
lotniska, są tylko helipady.
– Dobrze byłoby skoncentro-
wać nasz wysiłek w jednym re-
gionie, wciągnąć tam flagę na
maszt i zostawić Afgańczykom
coś trwałego po Polakach. Je- Ministerialna wizyta
śli skończy się na konsolidacji Ocena postępów w budowie obiektów Centrum Szkolenia
pododdziałów, to korzyść z te- Sił Połączonych – JFTC była celem wizyty 4 stycznia
go będzie niewielka. Pokuśmy w Bydgoszczy ministrów – obrony narodowej Bogdana
się o stworzenie własnego ze-
Klicha i spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego.
społu odbudowy prowincji
(PRT) – namawia generał.
– Strefy narodowe powinny być
związane z koniecznością ak-
S zef Inspektoratu Wsparcia
Sił Zbrojnych gen. bryg.
Zbigniew Tłok-Kosowski oraz
mi i strukturą centrum oraz sta-
nem prac budowlanych w kom-
pleksie przy ul. Szubińskiej,
tywności ekonomicznej – po- zastępca dyrektora JFTC w którym docelowo zlokalizo-
wiedział PAP. – Szczególną gen. bryg. Ryszard Wiśniew- wane będzie JFTC. Obok do-
uwagę należy też przywiązy- ski zapoznali gości z zadania- tychczas wyremontowanych
wać do szkolenia armii i poli-
cji afgańskiej – stwierdził.
Niestety, MON nie będzie
w stanie samodzielnie wysta-
Rok CIMIC
wić i utrzymać takiego zespo-
łu, a inne resorty prawdopo-
dobnie się do projektu nie do-
O d początku 2007 r. spe-
cjaliści z Grupy Współ-
pracy Cywilno-Wojskowej
końca 2007 r. zrealizowano
13 na blisko 1,7 mln dol. Po-
kaźną pozycję w wydatkach
łączą. PRT to zobowiązanie CIMIC Wielonarodowej Dy- miało też pięć projektów doty-
do czegoś więcej niż finanso- wizji Centrum–Południe zre- czących przekazania na potrze-
wany w Iraku przez Amery- alizowali w prowincji Kadisija by lokalnej społeczności pojaz-
kanów polski CIMIC. Wyma- 124 projekty na ponad 11,5 mln dów oraz maszyn drogowych
ga wydania więcej niż 9 mln dol. Najwięcje, blisko 4,9 mln i rolniczych – wydano na nie
zł, które zostały zaplanowane dol., wydano na projekty doty- ponad 1,1 mln dol. – Wszyst-
na działania CIMIC przez czące budowy podstacji elek- ko, co poprawia warunki życia
polską ambasadę w Kabulu trycznych i przekaźników oraz i daje poczucie stabilizacji w re-
i cały kontyngent w Afgani- linii oświetleniowych. Ważne gionie, wymiernie zwiększa
stanie na 2007 r. były także systemy wodnoka- bezpieczeństwo żołnierzy sił
nalizacyjne, z których korzysta koalicyjnych – uważa dowód-
już ok. 20 tys. mieszkańców ca WDCP gen. dyw. Tadeusz
prowincji. Takich projektów do Buk. (ATD)

Gen. Franciszek Gągor,

szef SGWP:
– Kontyngent zostanie zwiększony o pilotów i mechaników
śmigłowców planowanych do wysłania. To będzie ok. 150–180
osób. Od 80 do 100 osób stanowiłoby zespół PRT umieszczony
w Szaranie. Mamy też zobowiązanie sojusznicze, by ok. 70 osób
skierować na sześć miesięcy do zarządzania ruchem lotniczym
na lotnisku w Kabulu. Będzie również potrzeba wzmocnienia
zespołów szkolenia armii afgańskiej i policji. W ramach zobo-
wiązań bilateralnych podejmiemy się przeszkolenia mechani-
ków i pilotów wojskowych.
US DOD

(na forum Komisji Obrony Narodowej Sejmu w grudniu 2007 r.)

8 Polska Zbrojna nr 2/2008

ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU || | | |
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | | |

Polski przykład KARTOTEKA

PIOTR CZERWIŃSKI

P olska daje świetny przy-

kład pozostałym pań-
stwom sojuszu – mówił „Pol-
sce Zbrojnej” gen. broni Karl
Eikenberry, zastępca prze-
wodniczącego Komitetu Woj-
skowego NATO. Generał
określił wkład naszych sił
zbrojnych w NATO jako im-
ZBIGNIEW FABISZEWSKI
zaproszenie szefa SGWP
gen. Franciszka Gągora. Pod-
czas spotkania 7 stycznia ge-
zrezygnował z funk-
cji sekretarza stanu
w MON. W związku
nerałowie dyskutowali m.in. z tym szef resortu
o operacjach sojuszniczych, Bogdan Klich wystą-
kierunkach transformacji pił 3 stycznia do pre-
NATO oraz planach rozwoju miera o jego odwołanie.
polskiej armii. Zdaniem gen. Czerwiński, m.in. dowódca
broni Karla Eikenberry’ego, V zmiany Wielonarodowej

ponujący oraz podkreślił, że najważniejsze cele dla KW Dywizji Centrum–Południe

miał okazję obserwować pol- NATO w 2008 r. to zwiększe- w Iraku, był od 29 listopada
skich żołnierzy w Afganista- nie samodzielności dowódcy 2007 r. pierwszym zastępcą
nie i zapamiętał ich jako twar- sił ISAF w Afganistanie oraz ministra obrony narodowej.
dych, zdyscyplinowanych dbanie o bezpieczeństwo
i świetnie dowodzonych. Ge- w Kosowie. (jc) GEN. BRYG. MAREK
obiektów wznoszony jest tu nerał przebywał w Polsce na NATO: Drugie narodziny 4 WITCZAK przejął
budynek szkoleniowy oraz 2 stycznia obowiązki
stołówka. W przyszłości pla-
nowana jest także budowa ho-
Do Iraku po raz ostatni komendanta głów-
nego Żandarmerii
telu, w którym będą mieszkać
uczestniczący w szkoleniach
żołnierze NATO. Osiągnięcie
P ierwsza grupa żołnierzy odleciała na dziesiątą, ostatnią
zmianę PKW w Iraku 4 stycznia z lotniska Szczecin-Go-
leniów. Znaleźli się wśród nich żołnierze z 12 Dywizji Zme-
Wojskowej
od gen. dyw. Jana
Żukowskiego. Nowy szef ŻW
pełnej gotowości operacyjnej chanizowanej ze Szczecina oraz 10 Brygady Logistycznej był wcześniej m.in. szefem
JFTC ma nastąpić w pierw- z Opola. Odlatujących pożegnali, życząc im szczęśliwego po- Obrony przed Bronią
szym kwartale przyszłego ro- wrotu do kraju, dowódca 12 Dywizji Zmechanizowanej Masowego Rażenia SGWP.
ku. (ann) gen. dyw. Andrzej Malinowski oraz zastępca szefa sztabu Wojsk
Lądowych gen. bryg. Grzegorz Duda. (ad) GEN. BRYG.
JANUSZ
BRONOWICZ jest
szefem wojsk
pancernych i zme-
chanizowanych
w Dowództwie Wojsk
Lądowych. Wcześniej dowo-
dził 21 Brygadą Strzelców
Podhalańskich.

GEN. DYW. MAREK

TOMASZYCKI, do-
wódca pierwszej
MIROSŁAW OCHYRA

zmiany PKW
w Afganistanie,
zostanie szefem
zarządu szkolenia
w Sztabie Generalnym WP.
W BAZIE LIGHTNING w Gardez odsłonięto 31 grudnia 2007 r., w obecności dowódcy PKW gen. bryg. Jerzego
Dotąd był dowódcą
Biziewskiego, tablicę poświęconą pamięci por. Łukasza Kurowskiego , który zginął w sierpniu 2007 r.
w Afganistanie. O umieszczeniu na jednym z nowo powstających budynków tablicy poświęconej pamięci pierw- 10 Brygady Kawalerii
szego polskiego żołnierza poległego w tym kraju zdecydowali nasi żołnierze stacjonujący w Gardez. (ad) Pancernej. (ann)

Z agencji do sądu
PROKURATURA OKRĘGOWA
W SZCZECINIE skierowała 2 stycznia do
sądu akt oskarżenia w sprawie korupcji
w Agencji Mienia Wojskowego. Na ławie
oskarżonych zasiądzie 17 osób, którym
prokuratura zarzuca m.in. ustawianie prze-
targów związanych z wykonywaniem umów
na rzecz agencji w zamian za łapówki.
Część osób będzie też odpowiadać za
udział w zorganizowanej grupie przestęp-
czej. – Wśród oskarżonych znaleźli się
m.in. były zastępca prezesa AMW
Krzysztof B., zastępca dyrektora oddziału
terenowego AMW w Bydgoszczy Sławomir
W. i jeden z dyrektorów oddziału terenowe-
go w Warszawie Henryk D. – poinformowa-
ła rzeczniczka Prokuratury Okręgowej
w Szczecinie Małgorzata Wojciechowicz.
Mężczyźni – według prokuratury – mieli
działać w zorganizowanej grupie, która do-
konywała przestępstw o charakterze ma-
jątkowym, związanych z gospodarowaniem
mieniem Skarbu Państwa, w tym AMW.
Oskarżeni zostali także przedstawiciele
jednej ze szczecińskich firm zajmującej się
m.in. ochroną mienia na terenie całego
kraju. Według ustaleń prokuratury,
firma dzięki wielokrotnym łapówkom
wręczanym urzędnikom, wygrywała
przetargi. (ATD)

nr 2/2008 Polska Zbrojna 9

 WYDARZENIA ZAPIS
Dobrze zasłużeni 2007
J.WIŚNIEWSKI

PIOTR
BERNABIUK Prymas Polski kardynał Józef Glemp, Biuro Ochrony Rządu
oraz pośmiertnie funkcjonariusz BOR Bartosz Orzechowski
to tegoroczni laureaci Dyplomów Benemerenti Ordynariatu
Polowego Wojska Polskiego.
Ciężar bezradności
W internetowych serwisach informacyjnych mieszają się
rzeczy błahe i ważne, idiotyzmy i skandale mające jedy-
N agrody wręczał 5 stycz-
nia w warszawskiej Ka-
tedrze Polowej WP biskup po-
szymi osobami w państwie.
Pośmiertnie „Benemerenti”
nadano por. Bartoszowi Orze-
nie przyciągnąć uwagę czytelnika z wiadomościami ogromnie lowy gen. dyw. Tadeusz Płoski chowskiemu, który zginął
znaczącymi. Kaskady tytułów zlewają się w jeden potok. Kło- podczas Noworocznego Kon- w październiku 2007 r. w za-
pot odbiorcy polega na trudności w wychwyceniu tego, co dla certu z okazji 17. rocznicy machu na ambasadora RP
niego istotne. Potrzeba jakiegoś wyróżnika, który by przycią- przywrócenia ordynariatu. Pry- Edwarda Pietrzyka w Bagda-
gnął uwagę.Przy fotografii całkiem ładnej, młodej dziewczyny mas Glemp został uhonorowa- dzie – za to, że „nie szczędził
w rozpiętej bluzce i z rozpuszczonymi blond włosami znajduje- ny za całokształt pracy i goto- swojego życia w imię wartości,
my porażający tekst: „Na osiem lat przymusowych robót ska- wość do niesienia pomocy po- jaką jest miłość do drugiego
zał sąd w Czadzie sześciu francuskich pracowników organiza- krzywdzonym i potrzebują- człowieka”. Biskup polowy
cji pozarządowej „Arche de Zoe”, oskarżonych o próbę niele- cym. Biuro Ochrony Rządu wręczył też medale „Milito pro
galnego wywozu do Europy 103 dzieci”. Pierwsza myśl, jak otrzymało dyplom za świadec- Christo” (Walczę dla Chrystu-
zwykle przy takich okazjach, po stronie skazanych. Zapewne two bohaterstwa i umiłowania sa), którymi uhonorowano Ra-
blondynka i piątka jej towarzyszy ratowała dzieciaki przed ojczyzny oraz w podzięce za dio Maryja, Telewizję Trwam
strasznym losem. Do problemu Czadu w ubiegłym roku wraca- ofiarną opiekę nad najważniej- i „Nasz Dziennik”. (SG)
liśmy kilkakrotnie, a to w związku z przygotowaniami naszych
żołnierzy do misji w tym kraju. Wojna domowa rozpoczęta
w Darfurze, na południu Sudanu, objęła cały region. Obecnie
Marynarzom ze Stoczni MW zaproponowali za

około ćwierć miliona uciekinierów z Darfuru i niewiele mniej na remonty swe usługi ceny przekraczające
nawet o 75 proc. kosztorysy przy-
z rejonów Czadu koczuje w strasznych warunkach na wscho- W PIERWSZEJ POŁOWIE gotowane przez ekspertów MON.
dzie tego kraju. Śmierci z powodu chorób, głodu i pragnienia 2007 r. resort obrony miał kłopo- Podobnie z barierą cenową zde-
towarzyszą tam na co dzień akty bestialskich mordów. Utkwiły ty z wydaniem pieniędzy na nie- rzył się pomysł kupna zapalników
mi w pamięci słowa wypowiedziane przez płk. Dariusza Siekie- które zaplanowane zakupy do min kotwicznych typu „konik
rę, szefa Oddziału Specjalnego ŻW w Gliwicach, jednostki ma- sprzętu. Niewykorzystane środki morski”. Ośrodek Badawczo-
jącej stanowić trzon bojowy Polskiego Kontyngentu Wojskowe- minister postanowił przekazać -Rozwojowy Centrum Techniki
go w Czadzie: – Będzie to najtrudniejsza polska misja pokojo- marynarzom – na likwidację Morskiej zaoferował cenę
wa w historii. Byłem na wielu misjach i wiem, że Irak czy na- tzw. nawisu remontowego jedno- ok. 13 mln zł, znacznie przewyż-
wet Afganistan nie mogą równać się z Czadem. Widok mordu- stek pływających. W ten sposób szającą zdolności płatnika.
jących się dzieci lub kilkulatków umierających z głodu znalazły się pieniądze na remonty Ten przetarg także anulowano.
to tragiczna codzienność w tym kraju. Jeden z oficerów szko- niszczyciela min ORP „Mewa” Fiaskiem zakończył się również
lących żołnierzy do tej misji powiedział: – Przygotowujemy się (10 mln zł), trałowców bazowych przetarg na pięć ratowniczo-lecz-
na najgorsze! OORP „Gardno”, „Wicko”, „Nakło” niczych kontenerowych zestawów
W dalszej części wiadomości dowiaduję się, że pod pretekstem i „Mielno” (31,5 mln zł), holowni- hiperbarycznych „Sercówka”.
ratowania sierot z Darfuru ludzie z „Arche de Zoe” usiłowali ka H-6 (4 mln zł), okrętów trans- Na pocieszenie Departament
przemycić również dzieci czadyjskie, z których wielu miało ro- portowo-minowych typu Lublin Zaopatrywania SZ MON zamówił
dziców. W efekcie Francja potępiła działanie organizacji, lecz (26 mln zł) oraz jednostek pod- dla marynarzy zdalnie odpalane
sprawa „zaostrzyła stosunki Paryża z jego dawną kolonią wodnych OORP „Bielik” ładunki do niszczenia min mor-
przed planowanym rozmieszczeniem w Czadzie unijnych sił i „Kondor” (14 mln zł). Nie udało skich, typu „toczek”. Dostarczy
pokojowych”. Zastanawiam się, co jest gorsze? Bezradność się zakontraktować remontu kor- je za 2 mln zł konstruktor,
wobec wszechogarniającej nędzy, śmierci i beznadziei, czy że- wety ORP „Kaszub” i podwodnia- Ośrodek Badawczo-
rowanie na tym kataklizmie i uwikłanie go w politykę? ka ORP „Orzeł”. Stoczniowcy -Rozwojowy CTM. (ag)

LICZBA TYGODNIA

21
P onad 21 litrów krwi
– to efekt akcji zorganizowa-
nej 7 stycznia w Szkole
Podoficerskiej Wojsk Lądowych
w Zegrzu. Bezcenny lek trafi do
chorej na białaczkę siatkarki
Agaty Mróz-Olszewskiej. Pomysł
cym się stanie zdrowia pani Agaty,
postanowił wesprzeć zmagającą
się z chorobą siatkarkę, organizu-
jąc zbiórkę krwi. Chęć oddania
krwi zadeklarowało 61 osób.
Niestety, z powodu przeziębień
Agatę Mróz-Olszewską wsparło
SYLWIA GUZOWSKA

narodził się podczas świąt Bożego ostatecznie 38 osób ze szkoły

Narodzenia. Asystent prasowy podoficerskiej oraz 10 z Centrum
szkoły st. chor. Andrzej Wojtusik, Szkolenia Łączności i Informatyki
dowiedziawszy się o pogarszają- w Zegrzu. (sg)

10 Polska Zbrojna nr 2/2008

 MOTTO TYGODNIA
| |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU |
WOJSKOBONAPARTE
NAPOLEON KULISY PORADY| |
PO SŁUŻBIE
(1769–1821), |
CESARZ HISTORIA
FRANCUZÓW |
MILITARIA
W LATACHPRASA |
ŚWIAT TO I OWO
1804–1814: | | |
– Aby prowadzić wojnę, potrzeba trzech rzeczy: pieniędzy, pieniędzy i pieniędzy

LUDZKIE
OBLICZE WOJNY JAKUB CZERMIŃSKI

Koronnym argumentem używanym do obrony tezy o przewadze ludzi

nad zwierzętami jest wyższość kulturowa. Ludzie stworzyli kategorię uczuć wyższych
i nie kierują się jedynie instynktem. Do oceniania zachowań używają etyki.
Ale jeśli tak, to i wojny powinny być prowadzone w sposób etyczny.

Czym jest wojna? Carl von Clausewitz po-
wiedział, że to kontynuacja polityki prowa-
dzona za pomocą innych środków. To praw-
da, gdyż wojna jest nierozerwalnie związana
z polityką. Jej przedmiotem jest bowiem za-
wsze władza. Wojna to użycie przemocy
w celu zdobycia możliwości podejmowania
decyzji o losach danego terytorium – kto bę-
dzie sprawował władzę, wprowadzał prawo,
ustalał granice. To środek stosowany osta-
tecznie, gdy zawiodą pokojowe próby.
Istotne są strony konfliktu. W przypadku
wojny są nimi państwa lub organizacje po-
lityczne pragnące państwo utworzyć.
W ujęciu klasycznym wojna jest międzyna-
rodowa, choć bardziej dokładne byłoby
określenie – międzypaństwowa. Jednak czę-
ste są przypadki wojen wewnątrz kraju po-
między rywalizującymi grupami wpływu.
Problematyczne jest traktowanie międzyna-
rodowych organizacji terrorystycznych
– używają one środków wojennych, są or-
ganizacjami politycznymi, ale nie wszyscy
znawcy tematu zaliczają użycie siły prze-
ciwko terrorystom do kategorii wojny.
Okrucieństwo, zniszczenia, ofiary – nie-
uniknione konsekwencje wojny – wprowa-
dzają problematykę wojenną w obszar za-
interesowania etyki. Czy każda wojna jest
złem? Czy istnieje cywilizowany sposób
prowadzenia wojen? Te pytania towarzy-
szą ludzkości od wieków. Przez lata po-
wstało kilka teorii opisujących etyczne
aspekty wojny. Jedną z najważniejszych
i najbardziej wpływowych, której odbicie
znajdziemy w prawie międzynarodowym,
jest teoria wojny sprawiedliwej.
Koncepcja wojny sprawiedliwej jest syn-
tezą klasycznych wartości wywodzących
się ze starożytnych Grecji i Rzymu oraz
ideałów chrześcijaństwa. Wśród teorety-
ków wojny sprawiedliwej znajdziemy gi-
gantów myśli – Arystotelesa, Cycerona,
św. Augustyna, Akwinatę, Grocjusza.
W obronie prawa do wojny i przeciw pa-
cyfizmowi występował m.in. o. Józef Ma-
ria Bocheński, logik i filozof.
Ze względów praktycznych teorię po-
dzielono na trzy obszary, nazywane po ła-
cinie: ius ad bellum – opisujący sprawie-
dliwość użycia przemocy, ius in bello – do-
tyczący sposobów prowadzenia wojny oraz
ius post bellum – poruszający zagadnienie
porozumień pokojowych.
ZANIM PÓJDZIESZ NA WOJNĘ
Aby wojna była sprawiedliwa, a więc
etyczna, wypowiadający ją musi spełnić
sześć warunków ius ad bellum. Najważ-
niejszym z nich jest słuszna sprawa. Sto-
sunki między państwami powinna regulo-
wać najwyższa zasada sprawiedliwości: su-
um cuique, czyli każdemu to, co mu się na-
leży. Wojna jest dopuszczalna etycznie tyl-
ko wtedy, gdy toczy się w celu obrony wła-
snego, niezachowanego przez innych pra-
wa. W tym ujęciu jedynie wojna obronna
jest sprawiedliwa. Nie oznacza to jednak
zakazu wypowiadania wojen. Może się
zdarzyć, że dla zachowania należnych
praw trzeba wojnę wszcząć. Nie należy
także mieszać obronnego charakteru woj-
ny z defensywą strategiczną. W ujęciu
etycznym napastnik to nie to samo co pań-
stwo wypowiadające wojnę czy prowa-
dzące ofensywę.
Sama słuszna sprawa to jednak za mało.
Konieczny jest prawy zamiar – państwo
może wyruszyć na wojnę tylko w sprawie-
dliwym celu. Zarówno wodzowie, jak i żoł-
nierze powinni mieć na celu wyłącznie uzy-
skanie dla ojczyzny słusznie jej przynależ-
nych praw. Motywy niższe – chęć zdoby-
cia terytorium, zemsta, nienawiść rasowa
– to zamiary niemoralne, a więc zakazane.
Kolejny przepis to zasada autorytetu wła-
ściwej władzy i publiczne ogłoszenie. De-
cyzja o wypowiedzeniu wojny jest tak istot-
na, że może ją podjąć wyłącznie prawowi-
ta władza. Zwiększa to bezpieczeństwo
międzynarodowe, gwarantując, że porywy
jednostek czy tłumów nie doprowadzą do
zerwania pokoju. Aby wojna mogła być
uznana za sprawiedliwą, konieczne jest jej
publiczne ogłoszenie wobec ludności wła-
snej i przeciwnika.
Do wojny wolno przystąpić wyłącznie
po wyczerpaniu wszystkich pokojowych
środków perswazji. Jest to tzw. zasada
ostatecznego środka. Wojna będzie spra-
wiedliwa, gdy istnieje prawdopodobień-
stwo zwycięstwa. Ostatnim elementem
ius ad bellum jest proporcjonalność
– przed podjęciem decyzji władze pań-
stwa powinny upewnić się, że dobra
otrzymane dzięki zwycięstwu będą waż-
niejsze od kosztów, które trzeba ponieść,
przede wszystkim ofiar.
Jak widać, teoria wojny sprawiedliwej
stawia przed państwami spore wymagania.
Identycznie jest w przypadku ius in bello.
Prawe prowadzenie wojny wymaga od
stron przestrzegania jasnych zasad. Ius in
bello wewnętrzne to zbiór zasad postępo-
wania wobec własnej ludności podczas
wojny. Państwo w stanie wojny ma te sa-
me obowiązki wobec obywateli co w cza- 

nr 2/2007 Polska Zbrojna 11

FORUM BEZPIECZEŃSTWO
sie pokoju. Powinno respektować podsta- zwala uniknąć paradoksu – gdyby śmierć dziło „x+n” żyć. Taka obrona bywa jed-
wowe prawa. Pojawiają się jednak kwestie cywilów automatycznie pozbawiała pań- nak podważana.
problematyczne – czy wolno ograniczać stwo prawa do prowadzenia wojny, wszyst- Specjalne prawa przysługują nie tylko
swobody obywatelskie w celu zwiększenia kie wojny byłyby etycznie zakazane. Pań- cywilom, mają je także jeńcy wojenni.
bezpieczeństwa? Czy żoł- stwo zatem nie mogłoby Z chwilą schwytania i rozbrojenia wróg
nierze mają prawo odmó- Czy etyczne jest bronić się przed nie- przestaje stanowić zagrożenie, a zatem
wić walki w niesłusznej całkowite rozbrojenie usprawiedliwioną agre- należy traktować go inaczej. Zakazane
ich zdaniem sprawie? Ten sją, narażałoby wszyst- jest zabijanie, torturowanie i głodzenie
obszar teorii jest najmniej pokonanego państwa? kich swoich obywateli na jeńców wojennych. Należy zapewnić im
spójny, myśliciele różnią utratę praw i życia bez warunki przetrwania, a w dogodnej sytu-
Pozbawione siły nie
się w osądach. możliwości skutecznej acji wymienić na własnych żołnierzy
Z historii znamy pań- obroni swoich obywateli obrony. Eliminacja jed- przetrzymywanych przez wroga.
stwa, które, prowadząc nego zła sprowadzałaby Teoria prawa rozróżnia środki
wojny, wykazywały skłon- przed agresją, na którą na państwo inne, praw- zakazane przez ich na-
ność do tyranizowania będzie nar dopodobnie większe. turę oraz zakazane
swoich obywateli, i nie by- Sprawa ma jednak dru- przez prawo lub zwy-
ły to wyłącznie państwa totalitarne. Pod gie oblicze – w ostatnim stuleciu na woj- czaj. Elementem ius
wpływem strachu nawet kraje z wolnością nach ginęło więcej cywilów niż żołnierzy. in bello jest zakaz
na sztandarze popełniają błędy i odchodzą Znamy przypadki (Drezno, Hiroshima), stosowania środków
od wcześniej głoszonych wartości. gdy ogromne skupiska ludności cywilnej złych ze swej natury.
były celem samym w sobie. Czy było to Absolutnie nie wol-
PODCZAS WOJNY etyczne? Na pierwszy rzut oka – nie. Je- no podczas wojny
Ius in bello zewnętrzne określa zasady dyny sposób obrony to przeprowa-
etycznego postępowania z wrogiem. Pań- stwierdzenie, że po- dzać
stwo jest zobowiązane przestrzegać obo- święcając „x”
wiązujących praw dotyczących broni. żyć, szybciej
Współcześnie prawo zakazuje stosowania podpisano
m.in. broni biologicznej i chemicznej, a za- pokój, co
tem zakaz ten jest także elementem teorii oszczę-
wojny sprawiedliwej. Dodatkowe regula-
cje wprowadza zasada proporcjonalności,
w której myśl żołnierze mogą używać wy-
łącznie środków gwarantujących odniesie-
nie zwycięstwa i nic ponadto. Celem
żołnierzy na wojnie są żywe siły
nieprzyjaciela, czyli armia
oraz organizacje wspoma-
gające prowadzenie woj-
ny, np. fabryki amunicji.
Wolno używać broni
wyłącznie przeciwko nim.
Żołnierze nie mają prawa celo-
wo zaatakować cywilów. Oczywiście
każda wojna niesie za sobą ofiary cywilne,
ale pozostanie sprawiedliwa, jeśli ofiary te
będą przypadkowe. Ten zapis po-

Współczesne prawo międzynarodowe

U mowy międzynarodowe
ograniczają swobodę
państw w wypowiadaniu
i prowadzeniu konfliktów
zbrojnych, przewidując suro-
we kary dla łamiących zakazy.
Konwencje haskie z 1907 r.
– opisują okoliczności,
w których państwa mogą
przystąpić do wojny.
Kodyfikują dopuszczalne
metody i sposoby prowadze-
nia wojny oraz wprowadzają
liczne zakazy. Poruszają tak-
że zagadnienie praw i obo-
wiązków państw neutral-
nych. W dużej mierze są od-
biciem zapisów teorii wojny
sprawiedliwej.
Konwencje genewskie
z 1949 r. – obowiązują
w czasie konfliktu zbrojnego
na terytoriach okupowa-
nych. Zakazują m.in. przy-
musowych przesiedleń lud-
ności, zmuszania do służby
w siłach zbrojnych wroga, ra-
bunku. Zobowiązują do za-
pewnienia ludności cywilnej
podstawowych warunków
egzystencji oraz traktowania
jej w sposób humanitarny.
Konwencja o zakazie broni
chemicznej (CWC) obowią-
zuje od 1997 r. Podpisana
przez 183 państwa.
Konwencja o zakazie broni
biologicznej (BWC) obowią-
zuje 158 państw, weszła
w życie w 1975 r. Wśród
państw partycypujących nie
ma m.in. Izraela.

12 Polska Zbrojna nr 2/2007

 ||
ZAPIS FORUM
ZAPIS | | | | | |
FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO| | | |

czystek etnicznych ani zbrodni ludobój-

stwa. Nie wolno stosować broni, której
działania nie można w pełni kontrolować
(np. wirusów), nie wolno zatruwać wód.
Teorie konkurencyjne
TEORIA WOJNY SPRAWIEDLIWEJ JEST JEDNĄ Z TRZECH
Zabronione są zachowania zdradzieckie NAJWAŻNIEJSZYCH TEORII OPISUJĄCYCH RELACJE ETYKI I WOJNY.
– żołnierze nie mają prawa podszywać się DWIE POZOSTAŁE TO:
pod przedstawicieli Czerwonego Krzyża,
nie mogą nosić mundurów innych armii
ani udawać cywilów. Jest to zresztą zgod-
ne z nakazami etyki wojskowej, dotyczą-
cej dbania o prawość i honor. W kolejnej
zasadzie prowadzenia wojny jest mowa
o honorze. Chodzi o zakaz odwetów. Nie
wolno łamać zasad ius in bello nawet wte-
dy, gdy złamał je wróg. Praktyka pokazu-
je, że jest to nieskuteczne, a jedynym efek-
tem jest eskalacja niekontrolowanej prze-
mocy i wzrost liczby ofiar.
PO WOJNIE
Ostatni element teorii wojny sprawiedli-
wej, zasady kończenia konfliktów, jest naj-
słabiej opracowany. Na tym polu wiele zo-
stało jeszcze do zrobienia. Także przepisy
prawa międzynarodowego nie są komplet-
ne. Ius post bellum ogranicza prawo zwy-
cięzcy do sądzenia przegranego. Naczelną REALIZM – podważa celowość odno- stawić moralność etykom i rządzić, opie-
szenia zasad etycznych (np. sprawiedli- rając się na czystych kalkulacjach.
zasadą jest zachowanie sprawiedliwości
wości) do stosunków międzynarodowych. Realiści popierają te normy wojny spra-
oraz umiaru i zdrowego rozsądku. Sankcje
Według realistów etyka powinna być jedy- wiedliwej, które służą ich interesom,
powojenne nie mogą prowokować kolejne-
nie delikatnym drogowskazem. Na arenie i tylko z tego powodu. Mogą więc popie-
go konfliktu. Traktat pokojowy powinien
międzynarodowej zwyciężą najbardziej rać np. zakaz celowego atakowania cy-
przede wszystkim gwarantować poszano-
zdeterminowani i najsilniejsi, a nie naj- wilów lub prowadzenia wojen napastni-
wanie słusznych praw zwycięzcy, których
bardziej etyczni. Realiści uważają, że czych, ale nie ze względu na moral-
bronił on podczas wojny. Zemsta na lud-
państwo powinno ponad wszystko przed- ność, a zysk w postaci zwiększenia
ności pobitej jest niemoralna.
kładać swój interes. przewidywalności zachowań pozosta-
Jeśli chodzi o traktowanie pokonanych,
Realiści postrzegają wojnę jako nieunik- łych państw.
należy podczas sądu rozróżnić przywód-
ców od żołnierzy i cywilów. Sądzenie po- niony element polityki. Wypowiedzenie PACYFIZM – Dla pacyfistów każda
wojny jest dopuszczalne, gdy leży to w in- wojna jest zła. Uważają, że w każdej sytu-
lityków i generałów może się odbywać wy-
teresie danego państwa. Gdy wojna trwa, acji są lepsze rozwiązania od konfliktu
łącznie przez uprawnione instytucje i wy-
państwo ma obowiązek zrobić wszystko, zbrojnego. Pacyfiści sprzeciwiają się zabi-
łącznie w granicach prawa, ze szczegól-
by wygrać. Najważniejszy jest cel – jeśli janiu. Jako alternatywę obronną proponu-
nym uwzględnieniem zasady, że prawo nie
trzeba, umowy międzynarodowe można ją sprzeciw obywatelski oraz międzynaro-
działa wstecz.
łamać. dowe sankcje ekonomiczne.
Kontrowersje etyczne budzi problem
Państwa nie postępują moralnie z braku Źródła pacyfizmu są zarówno świeckie,
tworzenia nowego rządu w państwie, któ-
motywacji lub nie mogą tak postępować, jak i religijne. Współcześnie wyróżnia się
re przegrało. Teoretycy spierają się, czy
bo zagraża to ich interesom. Wobec tego podział na dwa źródła nurtu świeckiego:
zwycięzca ma prawo narzucić pokonanym
oceny moralne stron konfliktów między- – twierdzenie, że wojna zawsze przynosi
wybrany przez siebie system rządów. Jak
narodowych są bezzasadne. Państwa na- więcej strat niż zysków,
powinien wyglądać proces wyboru nowych
leżą do innej kategorii niż ludzie (szcze- – wojna jest zła – to zaprzeczenie zasady
władz – czy suwerenną decyzję może pod-
gólnie żyjący w pokojowych społeczeń- sprawiedliwości oraz naruszenie niepod-
jąć inne państwo, czy bezwzględnie po-
stwach). Warunki funkcjonowania spra- ważalnego prawa jednostki do życia.
trzebne są wolne wybory? Niejednoznacz-
wiają, że rządy nie mogą sobie pozwolić Krytycy pacyfizmu twierdzą, że pacyfiści
ne jest też podejście do obowiązków – czy
na moralne postępowanie. Nadrzędnym chcą korzystać z usług państwa, ale nie
zwycięzca musi dostarczyć pokonanej lud-
celem jest efektywna obrona praw swo- chcą go bronić, czyli wykonywać wobec
ności środki bezpieczeństwa, takie jak po-
ich obywateli. państwa ważnego obowiązku. Byt pań-
licja? Co z armią? Czy etyczne jest rozbro-
Część realistów głosi, że na arenie mię- stwa, którego obywatele byliby w większo-
jenie państwa? Pozbawione siły militarnej
dzynarodowej państwa powinny zacho- ści pacyfistami, mógłby być z tego powo-
nie będzie mogło bronić swoich obywate-
wywać się amoralnie. Moralność może du zagrożony. Sprzeciw obywatelski
li przed agresją, na którą będzie narażone.
być droga – państwo postępujące przy- i sankcje międzynarodowe mogą być sku-
Być może najbliższe dekady przyniosą od-
zwoicie może zostać wykorzystane przez teczne jedynie wobec „wrażliwego” agre-
powiedzi na te pytania, a teoria wojny spra-
inne. Moralizowanie zaś może spowodo- sora. Historia zna jednak przypadki wład-
wiedliwej stanie się pełniejsza. 
wać gniew społeczności, które wyznają ców (np. Hitler) wykazujących całkowitą
Napisz do autora:
sprzeczne idee. Rozsądniej jest więc zo- bezwzględność. 
jakub.czerminski@redakcjawojskowa.pl

nr 2/2007 Polska Zbrojna 13

 NA CELOWNIKU
Dla Dowództwa Garnizonu Warsza-
wa zeszły rok był bardzo pracowity.
Warszawskie jednostki reprezenta-
cyjne brały udział w ponad 1400 uro-
czystościach…
– Faktycznie, nasze dowództwo jest
utożsamiane przede wszystkim z tym, co
jest wizytówką całego wojska, a więc
z jednostkami reprezentacyjnymi, ale to
oczywiście nie są wszystkie nasze zada-
nia. Cieszę się, że DGW jest kojarzone
z uroczystą oprawą ceremonii państwo-
wych – sam wywodzę się z pododdzia-
łów reprezentacyjnych. Ten rok niewie-
le różnił się od poprzednich, choć dla
mnie był ważny, bo to mój pierwszy rok
na stanowisku dowódcy garnizonu. A jest
mi on bardzo bliski, ponieważ tak się zło-
Niezwykły garnizon
Rozmowa z gen. bryg. KAZIMIERZEM GILARSKIM,
dowódcą Garnizonu Warszawa
żyło, że z Warszawą jestem związany
30 lat, właściwie od momentu rozpoczę-
cia służby wojskowej…
Mówi Pan o innych zadaniach. Do-
wództwo Garnizonu Warszawa wy-
mienia się w jednym rzędzie z dowódz-
twami rodzajów sił zbrojnych, a takie-
go umocowania nie ma żaden inny gar-
nizon. Skąd takie wyróżnienie?
– To rzeczywiście nietypowy garnizon.
Jeśli spojrzeć na podporządkowane nam
jednostki, to sięga on od Mrągowa po
Wrocław. Oprócz zwykłej działalności
garnizonowej mamy zabezpieczać pew-
ne elementy wojennego systemu dowo-
dzenia. Stąd podporządkowane są nam
takie jednostki jak 15 Brygada Wsparcia
Dowodzenia w Sieradzu czy 10 Pułk Do-
wodzenia we Wrocławiu. Podporządko-
SYLWIA GUZOWSKA (2)
14 Polska Zbrojna
Boję się, że w okresie
przejściowym, po powstaniu
WOG-ów bezpośrednie
i pilne potrzeby jednostek
zostaną zalane falą kwitów
wane nam jednostki łączności uczestni-
czą, podobnie jak inne jednostki liniowe,
w ćwiczeniach. Odpowiadamy również za
ośrodki reprezentacyjne ministerstwa, ta-
kie jak np. Helenów, a od kilku lat mamy
do dyspozycji również Wojskowy Ośrodek
Szkolno-Kondycyjny w Mrągowie. To na-
sza działalność poza garnizonem. Istotą
działania DGW jest jednak przede wszyst-
kim zabezpieczenie logistyczne i finanso-
we ponad 300 warszawskich instytucji.
W tym roku rusza pilotażowy program
wojskowych oddziałów gospodarczych.
My realizujemy zadania, jakie powierzono
WOG-om, od kilkunastu lat.
A jak, jeśli system WOG-ów się spraw-
dzi, wpłynie to na DGW? Czy część
garnizonu nie przekształci się w WOG
Warszawa?
– Dziś trudno na to odpowiedzieć. My-
ślę, że od WOG-ów nie ma odwrotu, ale
nie jestem pewien, czy specyfika War-
szawy nie wytworzy potrzeby przyjęcia
tu jakiegoś innego rozwiązania. Jeśli nie
– to nie widzę innej możliwości niż prze-
kształcenie naszych oddziałów zaopa-
trzenia w WOG-i. Na pewno chcemy, aby
doświadczenia, które zdobędą kierowni-
cy WOG-ów w trakcie programu pilota-
żowego, były wprowadzane do naszych
oddziałów zaopatrzenia, chociaż myślę,
że to raczej oni będą korzystali z naszych
doświadczeń. Uważam, że przy realiza-
cji programu pewnym problemem będzie
kwestia pracowników wojska – wynagro-
dzenia, jakie otrzymują, sprawiają, że
możemy ich wyszkolić na specjalistów
i niemal natychmiast… stracić, bo prze-
niosą się tam, gdzie mogą zarobić wię-
cej. Na szczęście pod tym względem sy-
tuacja zaczyna się poprawiać.
Inspektorat Wsparcia korzysta z wa-
szych doświadczeń?
– Oficjalnie się o tym nie mówi, ale
myślę, że intensywne rozmowy toczą się
na niższym poziomie, przy rozwiąza-
niach szczegółowych. Sam jestem w sta-
łym kontakcie z szefem IW SZ.
Nie boi się Pan redukcji DGW w mo-
mencie wydzielenia z niego WOG-ów?
– Moje obawy są inne. Boję się, że
w okresie przejściowym po powstaniu
WOG-ów bezpośrednie i pilne potrzeby
jednostek zostaną zahamowane przez fa-
lę kwitów, jaka zaleje te instytucje. Boję
się też tego, że pracownicy oddziałów,
niezwiązani bezpośrednio z jednostka-
mi, nie do końca będą zdawali sobie spra-
wę z ich potrzeb. Poza tym pojawi się
nr 2/2008
 | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
problem pieniędzy, których na wszystko
przecież nie wystarczy. Nie obawiam się,
że będą jednostki traktowane lepiej i nie-
co gorsze, ale życie jest życiem.
W przyszłym roku czeka nas profesjo-
nalizacja armii. DGW będzie miało
twardy orzech do zgryzienia przy uza-
wodowieniu Batalionu Reprezentacyj-
nego Wojska Polskiego. Nie boi się Pan,
że do tej specyficznej jednostki trud-
no będzie znaleźć chętnych, zwłaszcza
że pieniądze oferowane szeregowemu
zawodowemu w Warszawie nie wystar-
czą na wiele…
– Zdajemy sobie z tego sprawę. Już
dwa lata temu zaczęliśmy różnymi spo-
sobami docierać do żołnierzy, którzy słu-
żyli w ostatnich latach w batalionie, i na
nr 2/2008
| | | |
dziś mogę powiedzieć, że przy tych środ-
kach bylibyśmy w stanie wystawić jedną
zawodową kompanię. Przy szukaniu sze-
regowych do służby w Warszawie pro-
blemy będą dwa: po pierwsze pieniądze,
po drugie kwestie mieszkaniowe. Te sa-
me zarobki są bardzo atrakcyjne np. w
Sieradzu, ale już w Warszawie nie robią
na nikim wrażenia. Trzeba też znaleźć
dla tych ludzi jakieś rozwiązanie proble-
mu mieszkaniowego – bo zakwaterowa-
nie w koszarach ogranicza ich prywat-
ność i może odstraszać od służby. Na
pewno czekają nas zmiany. Dziś Bata-
lion Reprezentacyjny obsługuje ponad
tysiąc przedsięwzięć – przy pełnej pro-
fesjonalizacji będzie to niemożliwe ze
względu na 48-godzinny tydzień pracy
szeregowego. Będziemy musieli usiąść
z przedstawicielami Departamentu Wy-
chowania i Promocji Obronności oraz
Urzędu ds. Kombatantów i określić, ja-
kie obchody mają charakter centralny
i w których musimy bezwzględnie brać
udział, a z których będziemy musieli zre-
zygnować. Na pewno bezdyskusyjne jest
pełnienie tradycyjnej całodobowej służ-
by wartowniczej przy Grobie Nieznane-
go Żołnierza.
Jednak czy taka służba – nawet jeśli
rozwiążemy problem mieszkaniowy
– w ogóle będzie atrakcyjna? Żołnierz
jednostki reprezentacyjnej nie poje-
|
| | |
dzie na misję, nie bierze udziału
w ćwiczeniach, a po czterech–pięciu
latach będzie musiał z batalionu
odejść…
– To prawda, dlatego trzeba stworzyć
system umożliwiający tym ludziom po-
zostanie w armii. Nie chcemy wypusz-
czać stąd osób sfrustrowanych, które po
czterch–pięciu latach muszą się żegnać
z mundurem, bo bardziej „reprezentacyj-
ni” są ich młodsi koledzy. Jestem zwo-
lennikiem rozwiązania, w którym bata-
lion ukompletujemy z żołnierzy nadter-
minowych, którzy po służbie w nim bę-
dą mogli kontynuować przygodę z woj-
skiem w innej jednostce.
W przyszłym roku zyskacie drugą jed-
nostkę reprezentacyjną – Szwadron
Kawalerii ze Starej Miłosnej.
– Tak. Miał zostać nam podporządko-
wany już 1 stycznia, ale zmiana kierow-
nictwa Ministerstwa Obrony Narodowej
sprawiła, że przesunęło się to nieco
w czasie. Wierzę jednak, że już 3 maja,
w święto konstytucji, szwadron wystąpi
w barwach garnizonu.
To kolejna nietypowa jednostka do
sprofesjonalizowania…
– Lecz w tym wypadku to zaledwie
ok. 50 osób i służba na tyle nietypowa,
że myślę, iż w 40-milionowym kraju
znajdzie się 50 pasjonatów kawalerii.
Z tego, co wiem, dziś nie ma tam proble-
mu z naborem żołnierzy nadtermino-
wych i zawodowych.
Co oprócz profesjonalizacji czeka was
w przyszłym roku?
– Po pierwsze, przygotowanie i prze-
prowadzenie uroczystości centralnych
związanych z obchodami 90. rocznicy
odzyskania przez Polskę niepodległości.
Po drugie, będziemy obchodzić (po raz
pierwszy) nowo ustanowione Święto Do-
wództwa Garnizonu Warszawa, które na-
wiązuje do historycznych wydarzeń
związanych z ustanowieniem pierwszej
władzy wojskowej w Warszawie w kwiet-
niu 1794 r., kiedy po bitwie warszawskiej
w ramach insurekcji kościuszkowskiej po-
wołano komendanta wolnego miasta War-
szawy. Po trzecie, udział naszych jedno-
stek wojskowych w ćwiczeniach orga-
nizowanych przez sztab generalny. Nie
pozostanie też bez echa zaprezento-
wanie kompletnego umundurowania
historycznego, tj. mundurów Kom-
panii Woltyżerskiej 1 Pułku Piecho-
ty Liniowej z 1830 r., w które wy-
posażony zostanie Batalion Repre-
zentacyjny WP. 
Rozmawiał Artur Bartkiewicz
Polska Zbrojna 15
WOJSKO SZKOLENIE
SZKOŁA NA CEL
W 2008 r. powstanie pierwszy w historii naszej
armii ośrodek szkolenia strzelców wyborowych.
Niepokojące jest, że w tej fazie tworzenia
zapomniano wysłuchać praktyków
– inicjatorów pomysłu.
BOGUSŁAW POLITOWSKI
I
nicjatywa zmian sposobu szkolenia
oraz wykorzystania strzelców wybo-
rowych zrodziła się w 17 Wielkopol-
skiej Brygadzie Zmechanizowanej
w Międzyrzeczu. Obejmujący dowodzenie
tą jednostką gen. bryg. Mirosław Różański
uznał, że w związku ze zbliżającym się
udziałem jego żołnierzy w kilku wojennych
misjach dobrze wyszkoleni strzelcy wybo-
rowi stanowić mogą duży potencjał bojo-
wy, tak jak ma to miejsce w armii amery-
kańskiej i wielu innych.
Dzięki aprobacie dowódcy Wojsk Lądo-
wych gen. broni. Waldemara Skrzypcza-
ka, w jednostce wyłączono strzelców wy-
borowych ze składu plutonów zmotoryzo-
wanych, tworząc dla nich odrębne, etato-
we sekcje w kompaniach wsparcia. W tym
samym czasie zrodził się pomysł zorgani-
zowania na bazie 17 BZ ośrodka szkolenia
strzelców wyborowych dla całej armii.
Prawie jak GROM
Na długo przed wyjazdem na misje do
Iraku i Afganistanu snajperzy z Między-
rzecza poddani zostali odrębnemu szkole-
niu. Podczas nauki tylko częściowo korzy-
stano z przestarzałych instrukcji strzelań
opracowanych dawno temu dla karabinka
SWD i z podręczników dowódcy plutonu
czy drużyny stworzonych pod kątem innej
doktryny działań wojennych. Dobrego pro-
gramu nauczania w tej specjalności, przy-
stającego do warunków bojowych działań
symetrycznych, ale także działań w warun-
kach misyjnych, nikt bowiem jeszcze nie
stworzył.
Strzelcy z 17 BZ szkolili się więc we-
dług własnej koncepcji, korzystając z do-
świadczeń oddziałów specjalnych policji,
GROM-u oraz czerpiąc wiedzę z książek
i internetu. Mieli olbrzymi zapał. Kiedy po
jakimś czasie na poligonie okazało się, że
celnością oraz umiejętnościami ustępują
tylko strzelcom GROM-u, a przewyższają
16 Polska Zbrojna
tych z jednostek specjalnych, wynikiem
konfrontacji zaskoczony nie był tylko do-
wódca brygady. Już od początku szkolenia
założono w Międzyrzeczu, że tamtejsi naj-
lepsi strzelcy po odbyciu misji i zdobyciu
kolejnych doświadczeń praktycznych sta-
ną się w przyszłości instruktorami w ośrod-
ku szkoleniowym. W tym celu kilku żoł-
nierzy zostało nawet skierowanych do szko-
ły podoficerskiej.
Wypełniając zadania szkoleniowe i bo-
jowe na misji w Iraku i Afganistanie, strzel-
cy wyborowi krok po kroku przygotowy-
wali się do przyszłej roli instruktorów.
W tym samym czasie w sztabie brygady
oficerowie układali strukturę przyszłego
ośrodka, opracowywali harmonogram
szkolenia, a także określali potrzeby eta-
towe oraz materiałowe, które będą nie-
zbędne w edukacji przyszłych snajperów.
Czekano niecierpliwie, kiedy Sztab Ge-
neralny zaakceptuje pomysł, przydzieli eta-
ty i pozwoli ruszyć z organizacją „szkoły
duchów”.
Pierwsze decyzje
Niedawno do 17 BZ dotarły nowe wie-
ści na temat formowania ośrodka. Można
powiedzieć, że były to wieści dobre i złe.
Dobrymi okazały się wiadomości, że jest
zgoda na tworzenie takiej placówki i że
przydzielono etaty. Złą wiadomością była
ta, że etaty dla szefa ośrodka i instrukto-
rów, w sumie siedem, przydzielono nie dla
pomysłodawców, czyli 17 Brygady, lecz,
nie wiadomo dlaczego, dla komendy poli-
gonu w Wędrzynie. Zdziwienie wywołały m.in. komendanta poligonu, bo nie bar-
wysokie etaty dla instruktorów, na jakie nie dzo wie, co robić dalej, nie mając ani lu-
będą mogli być wyznaczeni weterani z Ira- dzi, ani doświadczeń, ani wiedzy, jak ta-
ku i Afganistanu. Z kolei, jeśli nie oni ma- ki ośrodek stworzyć, a także Generała Ró-
ją zostać instruktorami, to skąd wziąć cho- żańskiego, który jest gotowy realizować
rążych i sierżantów, z bojowym doświad- swój pomysł, ma instruktorów, doświad-
czeniem snajperów? czenie, wiedzę, a nawet lokalizację dla
Decyzje Warszawy wzbudziły zasko- ośrodka, ale nie otrzymał oczekiwanych
czenie i mieszane odczucia wielu ludzi, etatów ani zgody.
 | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
ELOWNIKU
Decyzja wzbudziła krytykę strzelców
wyborowych, którzy w powstającym ośrod-
ku mieli pełnić funkcje instruktorów. Wszy-
scy etatowo należą do 17 Brygady. Jak mó-
wią, w tej jednostce chcą nadal służyć. Tu-
taj mają swoich dowódców, a także warun-
ki odpowiednie do pracy i ewentualnego
szkolenia następców, i nigdzie nie mają za-
miaru się przenosić.
nr 2/2008
| | |
| |
Używana do-
tychczas w wojsku na-
zwa strzelec wyborowy powin-
na zostać zastąpiona nazwą
snajper. Snajper to żołnierz zdolny
do przenikania na teren przeciwni-
ka, ukrycia się przy wykorzystaniu
BOGUSŁAW POLITOWSKI
środków kamuflujących,
a następnie niszczenia celów
przy użyciu karabinu
powtarzalnego.
Jednym słowem, ktoś w Warszawie,
przydzielając etaty dla powstającego ośrod-
ka, albo nie przemyślał sprawy do końca,
albo nie znał dobrze pomysłu i planów do-
tyczących szkoły snajperów. Mimo zamie-
szania należy mieć nadzieję, że wszystko
wróci na właściwe tory. Jak zapewnia ge-
nerał Skrzypczak, szkoła strzelców wybo-
rowych powstanie i niebawem opuszczą ją
| |
EKSPERT
Gen. broni
Waldemar
Skrzypczak,
Dowódca
Wojsk Lądowych:
– Utworzenie szkoły strzelców wyboro-
wych było moim pomysłem i nie wyco-
fuję się z jego realizacji. Jesteśmy na
etapie formowania struktury etatowej
oraz programu szkolenia. To ważny
okres. Nie chcemy robić niczego w po-
śpiechu. 2008 r. to czas, w którym
wszystkie te sprawy powinny zostać roz-
wiązane. Ważne jest, by ośrodek już na
starcie został właściwie zorganizowany.
Jestem pewien, że już niebawem z tej
szkoły w szeregi Wojsk Lądowych tra-
fiać będą dobrze wyszkoleni strzelcy
wyborowi, których potrzebujemy.
pierwsi absolwenci. Szef oddziału bazy
szkoleniowej Wojsk Lądowych płk Andrzej
Pelc zapewnia, że prace nad powstaniem
ośrodka trwają i należy mieć nadzieję, że
już wiosną rozpocznie się nabór kandyda-
tów na pierwszy turnus. Pułkownik uwa-
ża, że przydzielenie etatów kierownika
ośrodka i instruktorskich do komendy po-
ligonu nie jest decyzją ostateczną i że
można ją zmienić. Powiedział także, że
koncepcja szkolenia strzelców oraz struk-
tura organizacyjna szkoły opracowana
w 17 Brygadzie będzie jak najbardziej bę-
dzie brana pod uwagę.
Czas snajperów
Według specjalistów z 17 BZ mówienie
o mającym powstać ośrodku należy rozpo-
cząć od zmiany nazewnictwa. Używana
dotychczas w wojsku nazwa strzelec wy-
borowy powinna zostać zastąpiona ogól-
nie przyjętą w świecie dla żołnierza tej spe-
cjalności nazwą snajper. Argumenty?
Mianem strzelca wyborowego określa
się żołnierza specjalnie wyszkolonego do
eliminowania celów ważnych z dużych od-
ległości. Przeważnie działa on w ugrupo-
waniu wojsk własnych, w działaniach sy-
metrycznych, a specyfika jego działań nie
wymaga stosowania kamuflażu.
Słowo snajper od angielskiego „snipe”,
jest bardziej adekwatne, znaczy bowiem
tyle, co strzelać z ukrycia. Snajper to żoł-
nierz zdolny do przenikania na teren prze-
ciwnika, ukrycia się, wykorzystujący
w tym celu środki kamuflujące, a następ-
nie rażenia i niszczenia celów przy uży-
ciu karabinu powtarzalnego. Do takiej
właśnie roli przygotowywani są obecnie
w naszym wojsku specjaliści.
Dlatego, zdaniem dowódcy brygady, in-
struktorów oraz strzelców z Międzyrze- 
Polska Zbrojna 17
AAAAAAA SZKOLENIE
WOJSKO AAAAAAAA
cza, czas najwyższy wprowadzić w naszej
armii jedno uniwersalne określenie, a po-
winno nim być słowo „snajper” stosowa-
ne powszechnie także w innych armiach
NATO.
Co do koncepcji funkcjonowania szkoły
snajperów, w brygadzie uważa się, że
w ciągu roku powinny się odbywać dwa
nabory, a tym samym dwa trzymiesięczne
turnusy szkoleniowe dla specjalistów. Po-
zostałe miesiące w roku kadra ośrodka wy-
korzystywałaby na kursy specjalistyczne
w kraju i zagranicą, doskonalenie umiejęt-
ności we współpracy z oddziałami AT Po-
licji i GROM-em.
Każdy trzymiesięczny turnus szkolenio-
wy składałby się z trzech cykli. W pierw-
szym – wstępnym, trwającym pięć tygodni
– odbywałaby się selekcja kandydatów,
ocena ich wiedzy i zdolności psychofizycz-
nych. Adepci uczyliby się budowy broni
i zasady eksploatacji systemów uzbrojenia,
balistyki, pokonywania naturalnych prze-
szkód terenowych, podstaw survivalu, pro-
wadzenia pojazdów wojskowych, technik
linowych w górach i na budynkach. Ten
etap kończyłby się egzaminem.
Cykl drugi, trwający cztery tygodnie,
obejmowałby strzelanie z różnych postaw,
w różnych warunkach. Dodatkowo odby-
wałyby się treningi psychofizyczne. Ten
nizowanie punktów strzelecko-obserwacyj-
nych. Na tym etapie strzelcy uczyliby się
łączności i topografii, a nawet przemiesz-
czania śmigłowcami. Cały turnus kończył-
by egzamin z zagadnień taktyki i przedmio-
tów specjalistycznych oraz certyfikacja.
Według założeń praktyków-pomysło-
dawców szkołę trzeba wyposażyć w samo-
chód terenowy, odpowiednią ilość amuni-
cji i środków pozoracji pola walki, a pod-
czas szkolenia adepci powinni mieć moż-
liwość korzystania z różnych pojazdów
wojskowych. Żołnierze zakwalifikowani na
kurs zgłaszaliby się do ośrodka z własną
bronią i wyposażeniem. Dobry snajper tak
jak dobry muzyk: musi przywyknąć do jed-
nego egzemplarza broni i umieć się nią ide-
alnie posługiwać.
Wyszkolony snajper jest człowiekiem
niebezpiecznym. Wykorzystanie wiedzy
zdobytej w ośrodku w sposób niewłaści-
wy, w celach np. przestępczych, może być
dużym zagrożeniem. Dlatego proponuje
się, aby każdy kandydat do szkoły snaj-
perów został dokładnie sprawdzony przez
odpowiednie służby oraz przebadany
przez psychiatrów i psychologów.
Współczesne konflikty charakteryzują-
ce się działaniami asymetrycznymi spowo-
dowały olbrzymi wzrost roli snajperów.
Dobrze wyszkolony specjalista z bronią
precyzyjną niczym chirurg może zmieniać
sytuację w przypadku zagrożenia. Czy
w dzień, czy w nocy, jeden żołnierz może
ochronić olbrzymi obszar wokół bazy, wy-
eliminować terrorystę, zniechęcić cały wro-
gi oddział do ataku. 
Napisz do autora:
boguslaw.politowski@redakcjawojskowa.pl

BOGUSŁAW POLITOWSKI
etap zakończony by został egzaminem
strzeleckim.
Ostatni cykl szkolenia obejmowałby na-
ukę zasad działania snajperów na polu wal- Dowódca
ki, zasady maskowania i kamuflażu, orga- 17 BZ Etat:
 stały – 7
 zmienny – szkoleni
 zabezpieczający szkolenie
Szef szkolenia
ze składu 17 BZ
17 BZ

Dowódca kursu Grupa zabezpieczenia Zapraszani na wykłady

oficer szkolenia (17BZ): i zajęcia
 oficer rozpoznania  instruktorzy
 specjalista inż.-sap.  wykładowcy
Szef kursu Instruktor  weterani
 specjalista opbmr
podoficer dowódca grupy  funkcjonariusze AT
 specjalista łączności
 psychoprofilaktyk
Struktura Instruktor
 ratownik medyczny
dowódca grupy
centrum  technik uzbrojenia
 optoelektronik
szkolenia Instruktor
 technik (instruktor)
snajperów dowódca grupy

na bazie Instruktor Instruktor-dowódca grupy (wymagania umiejętności):

17 BZ dowódca grupy  znajomość zasad strzelania, balistyki i budowy broni
 umiejętność przygotowania broni do strzelania
Instruktor  znajomość taktyki działania
dowódca grupy  umiejętność prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego

18 Polska Zbrojna
 ||
ZAPIS FORUM
ZAPIS ||
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU | | | | | | | |
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO

nr 49/2007 Polska Zbrojna 19

WOJSKO SZKOLENIE Jeśli szkoła
podoficerska ma
stanowić etap rozwoju
podoficera, musi proponować
wyższe etaty. Podoficer wybijają-
cy się w batalionie powinien iść
do szkoły jako wykładowca,
a po powrocie do jednostki
– awansować

WYJŚCIE
Z ZAUŁKA
MARCIN SZUBERT

20 Polska Zbrojna nr 2/2008

 | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
Chorąży Mariusz Piwoński zapewnia, że wszystko, o czym rozmawiamy, to nie są wymysły z krainy
fantazji: – Na spotkaniu w Dowództwie Wojsk Lądowych przedstawiliśmy szefowi Sztabu Generalnego
śmiałą wizję ścieżki rozwoju podoficerów. Teraz ruch jest po tamtej stronie, my możemy jedynie czekać.
Podczas zeszłorocznego spotkania po-
mocników dowódców do spraw podofice-
rów Wojsk Lądowych w Ryni gen. broni
Waldemar Skrzypczak dodawał zebranym
otuchy, zagrzewał do działania: – Na was
spoczywa obowiązek dowodzenia żołnie-
rzami, od was zależy, jacy oni będą, jaka
będzie armia. Bez was nie uda się nic. Bra-
kuje mi waszych pomysłów. Czekam na
waszą inicjatywę... O inicjatywach i zmia-
nach w świecie podoficerów mówił st. chor.
sztab. Mariusz Piwoński, pomocnik do-
wódcy Wojsk Lądowych do spraw podofi-
cerów: – Generał Skrzypczak ma dar słu-
chania, co na wysokich szczeblach nie zda-
rza się często. Zbieramy wiele pomysłów
ze środowiska podoficerskiego, dokłada-
my swoje i co miesiąc składamy meldun-
ki. Dowódca czyta je uważnie, czasem wy-
daje zalecenia, żeby niektóre sprawy prze-
myśleć. W efekcie wprowadziliśmy wiele
zmian w naszym korpusie, inne są przed
nami. Problem w tym, że często, by dotrzeć
do celu, trzeba zmieniać przepisy, rozpo-
rządzenia, a nawet ustawy. Niemniej, wła-
śnie w kontaktach bezpośrednich doskona-
le widać, po co potrzebny jest pomocnik.
Dzięki niemu informacja o problemach do-
ciera do dowódcy bez pośredników.
Kadra ucieka
A tymczasem ze szkół podoficerskich
ucieka kadra. Z jednej strony mówi się, że
przyczyną są wysokie wymagania stawia-
ne przez komendantów, z drugiej – małe
pieniądze. Dowódca kursu, będącego od-
powiednikiem kompanii, nie dostaje do-
datku dowódczego. A zdaniem chorążego
Piwońskiego, roboty ma więcej niż w jed-
nostce bojowej. Szef pododdziału w bry-
gadzie jest chorążym, a w szkole – sierżan-
tem. Czy nie powinno być odwrotnie? Je-
śli szkoła podoficerska ma stanowić etap
rozwoju podoficera, musi również propo-
nować wyższe etaty. Podoficer wybijający
się w batalionie powinien iść do szkoły ja-
ko wykładowca, przekazać swoją wiedzę,
doświadczenia z poligonu, z misji. I po po-
wrocie do jednostki awansować. Co przy-
ciąga tu sierżantów i chorążych do pracy?
Ambicja? A może to, że szkoły znajdują
się w wielkich miastach?
– Będziemy się starali – kontynuuje chor.
Piwoński – w ośrodkach szkolenia, również
w poligonowych, tworzyć etaty będące eta-
pem na drodze kariery podoficerskiej. I to
powinno się udać. Nie ma przecież możli-
| | | |
PIOTR BERNABIUK
wości rozwoju od kaprala do chorążego
w jednej jednostce. Dotąd stopnie „przy-
dzielano” co cztery lata, ale do takiej prak-
tyki nie może być powrotu. – Podoficero-
wie zaczną więc wędrować po garnizo-
nach. I będą mieli wybór między karierą
w swoim korpusie, awansem do korpusu
oficerskiego, a na drugiej szali znajdzie
się zaś zestaw stabilizujący – rodzina czy
wykupione mieszkanie.
W wojskowych wędrówkach po garni-
zonach największym kłopotem były za-
zwyczaj mieszkania. Chorąży Piwoński
uczestniczył w rozmowie z przedstawicie-
lami WAM, którzy deklarowali rozwiąza-
nie problemu: – Wskażcie, gdzie będą po-
trzebne bloki, a zaczniemy je tam budo-
wać. Może więc nie ma problemu? Jednak
przy takim podejściu błędem byłoby wy-
kupywanie mieszkań! Kwatery funkcyjne
nie blokowałyby wówczas wędrówek ka-
dry. A tak, kto przeniesie się z Krakowa do
Głębokiego? Fanatyk lub desperat!
Za wszystko punkty
Korpus podoficerski, zdaniem chor. Pi-
wońskiego, musi się przemieszczać mię-
dzy jednostkami i garnizonami. Tylko kto
będzie chciał robić w ten sposób karierę,
jeśli różnica między stopniami wynosi kil-
kadziesiąt złotych? Nikt, bo koszty prze-
niesienia zwracałyby się latami. Jeśli
zwiększyć rozpiętość do trzystu złotych...
to podpułkownik będzie zarabiał kilkana-
ście tysięcy. Muszą więc powstać dwie
siatki płac. Wówczas młody oficer będzie
rzeczywiście zarabiał mniej od doświad-
czonego podoficera. Strach o tym głośno
mówić, ale tabele płac będą się na siebie
nakładać. Pomocnik dowódcy Wojsk Lą-
dowych nie widzi w tym problemu: – Cho-
rąży, idąc od kaprala, będzie podoficerem
z kilkunastoletnim co najmniej stażem,
więc podporucznik bardzo szybko go
przegoni, awansując na kapitana, potem
na majora. – Zbudowali tabelę, umieścili
w niej kryteria, które trzeba spełnić, żeby
awansować. Uwzględniono w niej strze-
lanie, regulaminy, wiele innych egzami-
nów, całe szkolenie oraz to, czy podoficer
był karany, czy zdobywał doświadczenie
i kończył specjalistyczne kursy... Za
wszystko będą punkty, pozwalające po-
równać ludzi i zadecydować, który pój-
dzie w górę, a kto poczeka. Dziś staje bo-
wiem do rankingu trzech, i wszyscy ma-
ją piątki albo czwórki. Są niemalże
| | |
jednakowi i powstaje problem, którego
wybrać?
W armiach, z których bierzemy przy-
kład, drużynę powierza się zazwyczaj pod-
oficerowi z kilkuletnim stażem, a nie ka-
pralowi po kilkumiesięcznym kursie, bez
żadnego doświadczenia szkoleniowego
i bojowego. Kiedyś, jak się nikt nie upił, to
się nic nie wydarzyło, teraz – odpowiada
się za ludzi w sytuacjach bojowych. Naj-
pierw zostaje się zastępcą dowódcy druży-
ny i parę lat praktykuje. Taka funkcja wy-
nika logicznie z zadań drużyny, bo druży-
na to na przykład dwa humvee. A nawet jak
się jest żołnierzem w jednym wozie bojo-
wym, to dzieli się na dwa zespoły. Zdarza
się też taka sytuacja, że dowódca operator
i kierowca zostają w pojeździe, a pozostali
spieszą się do działania. Zawsze ten drugi,
pomocnik dowódcy, ma coś do roboty, bie-
rze na siebie jakąś odpowiedzialność. Dzię-
ki okresowi terminowania unikniemy rów-
nież sytuacji, w której młody człowiek po
krótkim szkoleniu staje na czele doświad-
czonego, przetartego w boju zespołu zawo-
dowych szeregowych... A ci kręcą nim, jak
chcą. Dlatego już teraz do Afganistanu po-
jechali zastępcy dowódców drużyn.
Czy szeregowi zawodowi to „młodsi
bracia” podoficerów? Czy nie pozostawia
się ich samym sobie i losowi? Zdaniem
Mariusza Piwońskiego, jeśli podoficer do-
wodzi szeregowymi zawodowymi, to po-
winien o nich dbać, przedstawiać ich pro-
blemy dowódcy. W Stanach Zjednoczonych
zaszło to daleko, ponieważ w pododdzia-
łach wojskiem zajmują się głównie podofi-
cerowie. Sierżant major na szczeblu bata-
lionu czy brygady reprezentuje wszystkich,
którzy stoją niżej od niego w hierarchii:
– Właśnie wyciągamy ich ze ślepego zauł-
ka, w którym tkwili przez kilka lat. Prowa-
dzimy kursy podoficerskie przeznaczone
wyłącznie dla starszych szeregowych za-
wodowych. Absurd polegał bowiem na tym,
że gość z cywila po dziesięciu miesiącach
szkoły zostawał podoficerem i niemal pro-
sto z marszu dowódcą drużyny, a żołnierze
po pięciu latach praktyki, po kilku misjach,
którzy często faktycznie pełnili funkcje po-
mocników dowódców drużyn, nie mieli tam
wstępu. Czy możemy w tym przypadku
mówić o sukcesie? Może zastanówmy się
nad tym, jak mogliśmy tak długo trwać
w absurdzie? 
Napisz do autora:
piotr.bernabiuk@redakcjawojskowa.pl
Polska Zbrojna 21
WOJSKO SAPERZY

Co przyniesie dyżur
w XI zestawie
Sił Odpowiedzi NATO?
W Szczecinie-Podjuchach
przewidują, że być może
przerzut do Darfuru lub Czadu
albo jedynie stan gotowości do
działania. Po tej analizie czas na
następną, o której powinni
wiedzieć przełożeni...

ROMAN PRZECISZEWSKI

ułkownik Jerzy Szcześniak

o 5 Pułku Inżynieryjnym
w Szczecinie-Podjuchach
mówi w samych superlaty-
wach. Tylu żołnierzy zawo-
dowych i takiego nowocze-
snego sprzętu mogłaby pozazdrościć puł-
kowi niejedna brygada. Poza tym to wła-

śnie ta jednostka już w chwili formowania
przewidywana była do „uzupełniania” po-
wstających akurat sił szybkiego reagowa-
nia NATO.
– Poprzednio pełniłem służbę w 2 Ino-
wrocławskim Pułku Komunikacyjnym.
Z pewną zazdrością obserwowałem zmia-
ny w Podjuchach. Czułem, że z tym puł-
kiem nie możemy się równać. Gdy przeją-
łem jego dowodzenie, przekonałem się
o tym na własnej skórze – relacjonuje
płk Szcześniak, dowodzący dziś 5 PInż.
Niemal zawodowi
Ppłk Rajmund Giera, dowódca 1 Ba-
talionu Inżynieryjnego w Podjuchach,
zameldował się po promocji w 1986 r.
Pamięta dobrze: na początku nie było ró-
żowo. W ówczesnej 5 Brygadzie Sape-
rów raz po raz zmieniano etaty i nikt nie
wiedział, czy za dwa lub trzy lata kosza-
ry przy ul. Metalowej 42 nadal wypeł-
nione będą wojskiem. Gdy w styczniu
2001 r. brygadę przeformowano w pułk,
niepokój wcale nie ustąpił. Profesjonali-
zacja armii była przecież dopiero w za-
rodku i kto mógł wtedy przypuszczać, że
m.in. w tym miejscu zacznie się jego
praktyczna weryfikacja.
– Mój batalion ma już niemal zawodo-
wy etat – ppłk Giera tryska optymizmem.
To „niemal” sprowadza się do tego, że
w skład batalionu wchodzą m.in. trzy kom-
panie: inżynieryjna, drogowo-mostowa
oraz pontonowa, i że tylko ostatnia z nich
korzysta jeszcze z żołnierzy z poboru. Dro-
gowo-mostowa jest w trakcie uzawodawia-
nia, a w inżynieryjnej ten proces już się za-
Kompania
kończył. Nie ma i nie może być w niej żad-
nego wakatu!
– To właśnie ona już w chwili formowa-
nia pułku przewidywana była do użycia
w NRF. Po raz pierwszy znalazła się
w VIII zestawie Sił Odpowiedzi NATO
w 2006 r. Pewien czas temu 44 jej żołnie-
rzy zostało oddelegowanych do drugiej
zmiany w Afganistanie. Gdy dostaliśmy
informację, że kompania została wytypo-
wana do dyżuru w XI zestawie NRF, na-
tychmiast przystąpiliśmy do uzupełniania
wakatów – mówi ppłk Giera.
Ostry sprawdzian
Kpt. Michał Sitek – po wrocławskiej
WSOWL i prestiżowym amerykańskim
kursie dowódców pododdziałów wojsk in-
żynieryjnych – kompanię inżynieryjną zna
na pamięć. Jednym tchem wylicza, że to
102 ludzi, tworzących dwie drużyny roz-
poznania, załogę wozu dowodzenia, plu-
tony saperów, techniczny i zabezpiecze-
nia, a także grupę medyczną. Albo ina-
czej: w kompanii jest dziś 80 szerego-
wych zawodowych, 19 podoficerów
i trzech oficerów, z których jeden jest do-
wódcą, drugi jego zastępcą, a trzeci do-
wodzi plutonem saperów.
– W miejsce 44 żołnierzy, którzy po-
jechali do Afganistanu, wzięliśmy zawo-
dowców z innych pododdziałów. Rów-
nież dobrych, ale już z mniejszym do-
świadczeniem. Sęk w tym, że niemal od
razu czekał nas niezaplanowany, ostry
sprawdzian – nie kryje kpt. Sitek.
Kpt. Mirosław Smoter, rzecznik puł-
ku, wyjaśnia: kompania wróciła akurat
z poligonu w Drawsku Pomorskim, gdy
nadeszła informacja o terminie jej certy-
fikacji do kolejnego dyżuru w NRF. Do-
konywali jej przedstawiciele Sztabu Ge-
neralnego WP, Dowództwa Operacyjne-
go i Dowództwa Wojsk Lądowych. Naj-
pierw skontrolowali stan osobowy pod-
oddziału, sprzęt i dokumentację bojową,
następnie sprawdzili jego praktyczne
umiejętności.
– Z certyfikacji dostaliśmy pełną piąt-
kę. Oznacza ona, że spełniamy wszyst-
kie standardy NRF i że od lipca do stycz-
nia 2009 r. będziemy pełnili dyżur w ra-
mach XI zestawu Sił Odpowiedzi
NATO. W tym czasie żaden z nas nie ma
co myśleć o urlopach lub zwolnieniach.
Będziemy kompanią na gwizdek. Dosta-
niemy maksymalnie pięć dni na przygo-
towanie się do wyjazdu w wyznaczony

22 Polska Zbrojna
 | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |

NRF
SIŁY ODPOWIEDZI NATO (NATO Responce Force – NRF)
pojawiły się w strukturach sojuszu w 2002 r. Państwa
członkowskie oddelegowują do nich ok. 25 tys. żołnierzy
gotowych do szybkiego udziału w międzynarodowych ope-
racjach. Mogą oni wykonywać zarówno zadania antyterro-
rystyczne, jak i działać w rejonach dotkniętych katakli-
zmem bądź katastrofą humanitarną, ewakuować ludność
cywilną lub rozdzielać zwaśnione strony konfliktu. Polska
wystawia do NRF 300-osobowy kontyngent, który tworzą
m.in. okręty Marynarki Wojennej, samoloty, wojska che-
miczne i inżynieryjne. Dyżur danego kontyngentu w NRF
trwa sześć miesięcy. Właśnie w czasie takiego dyżuru fre-
gata ORP „K. Pułaski” w 2006 r. działała w operacji anty-
terrorystycznej na Morzu Śródziemnym, a kompania
1 Brygady Saperów z Brzegu odbudowywała drogi i mosty
po trzęsieniu ziemi w Pakistanie.

ARCHIWUM 5 PUŁKU INŻYNIERYJNEGO

na gwizdek
rejon świata – dopowiada kpt. Sitek. Ten
„wyznaczony rejon świata” dla żołnie-
rzy brzmi obiecująco. Każdy już wie, że
kompania znajdzie się w strukturze ba-
talionu inżynieryjnego NRF, który bę-
dzie podlegał francuskiemu Korpusowi
Sił Szybkiego Reagowania stacjonujące-
mu w Lille. Dyżur może więc przynieść
przerzut do Darfuru lub Czadu, albo też
– w najgorszym przypadku – jedynie pół-
roczną gotowość do działania. I – uwaga
– sformułowanie „najgorszy przypadek”
w rozmowie z żołnierzami pojawiło się nie-
przypadkowo.
Meldunki o nastrojach
Spotykamy się w małym sztabowym
pokoiku. Starsi szeregowi zawodowi Da-
mian Kufel – elektromechanik, Marcin
Eret – mechanik, Przemysław Kaczor
– zwiadowca-nurek oraz plut. Andrzej
Urban – dowódca drużyny, starszy elek-
tromechanik są zawodowcami od co naj-
mniej kilku lat. Każdy z nich lubi to, co
robi. Każdy chce związać swą przyszłość
z mundurem.
– Jak długo mogę być harcerzykiem?
Czy mam jakiekolwiek szanse awansu
w wojsku? Za sześć–siedem lat w tej kom-
panii będę już za stary. Może więc lepiej
odejść od razu? – waha się jeden. Drugi
przyznaje: – Ta kompania przyciąga przede
wszystkim ze względu na możliwość wy-
jazdu za granicę i oficjalnego dorobienia
do pensji. Wynagrodzenie szeregowego za-
WYNAGRODZENIE
SZEREGOWEGO
ZAWODOWEGO
NIE WYSTARCZA NA
UTRZYMANIE RODZINY. A GDY
TUŻ ZA BRAMĄ JEDNOSTKI
KAŻDY SŁYSZY, ŻE NA SPOCZNIJ
MOŻE ZAROBIĆ DWA
RAZY WIĘCEJ, TO NIEJEDEN
SIĘ ŁAMIE
wodowego nie wystarcza na utrzymanie
rodziny. A gdy tuż za bramą jednostki każ-
dy słyszy, że na spocznij może zarobić dwa
razy więcej, to niejeden się łamie.
Kolejny z żołnierzy przypomina jeszcze
inną ważną kwestię: większość została za-
kwaterowana w internacie na terenie jed-
nostki. Jeżeli nawet żona z dzieckiem przy-
jadą w odwiedziny, to muszą najpierw uzy-
skać służbową przepustkę...
– Wystąpiłem o przeniesienie służbowe
do Złocieńca, gdzie zostawiłem rodzinę.
Nie stać mnie na życie na dwa domy. Jeże-
li nie uzyskam zgody, zmuszony będę zdjąć
mundur – jasno stawia sprawę szer. zaw.
Marcin Eret.
Kpt. Sitek doskonale zna te odczucia. Za-
znaczał je w meldunkach o nastrojach. Jak
podkreślał, właśnie one są przyczyną tego,
że stan kompanii stale się zmienia. Z ogól-
nego rachunku wynika zatem, że 44 żoł-
nierzy wyjechało do Afganistanu (chętnych
było znacznie więcej), a kilkunastu innych
zdjęło mundur na własną prośbę. W cywi-
lu – jako kierowcy lub operatorzy sprzętu
inżynieryjnego – na dzień dobry dostają
dużo więcej.
– Tę kompanię, choćby kosztem innych,
zawsze będziemy mieć w gotowości. Wy-
jazd na misję, druga pensja w dewizach
– nęcą. Tylko co będzie, gdy przyjdzie nam
do uzawodowienia pozostałych pododdzia-
łów? Czy na pewno znajdziemy chętnych
do noszenia munduru? – na zapas martwi
się jeden z oficerów sztabu. 
Napisz do autora:
roman. przeciszewski@redakcjawojskowa.pl

nr 2/2008 Polska Zbrojna 23

WOJSKO PROBLEMY
okument wprowadza trzy stre-
fy zamiast dotychczas obowią- PIOTR LASKOWSKI
zujących pięciu. O tym, że mu-
szą one zostać zmodyfikowane, Wojewoda wielkopolski podpisał
wiadomo było od lat. Poprzednie strefy po-
wstały bowiem dla nieużywanych już sa- rozporządzenie w sprawie utworzenia obszaru
molotów MiG-21 i wszystkie pomiary ha- ograniczonego użytkowania dla lotniska
łasu dotyczyły właśnie tych maszyn. Obec- wojskowego Poznań-Krzesiny. Teraz
nie zbadano i zmierzono rzeczywiste od-
działywanie lotniska i samolotów F-16 na mieszkańcy, których domy narażone są na
otoczenie. Na podstawie wniosków z tych hałas powodowany przez F-16, mogą
właśnie analiz powstało rozporządzenie
wojewody. Krzesiny jako pierwsze z lot- występować do sądu nawet o wykup ich

STREFY NI
nisk wojskowych i cywilnych zostały pod- nieruchomości.
dane takim badaniom.
Zgodnie z prawem
Podczas badań analizowano średni po-
ziom dźwięku wytwarzanego przez cały
rok, w dzień i w nocy. Ze względu na cha-
rakter pracy lotniska i związane z tym zróż-
nicowanie zasięgu hałasu obszar podzielo-
no na trzy strefy, których granice określa-
ne są przez średni poziom dźwięku, dla
strefy I wynoszący 60 decybeli, i dla stre-
fy II – 55 decybeli. Cały obszar ograniczo-
nego użytkowania ma teraz powierzchnię
ok. 225 km kw., czyli ok. 2,5 razy większą
od poprzednio obowiązującego. Przy czym
obszar strefy I – najbardziej rygorystycz-
nej – obejmuje ok. 33 km kw., a strefy II
– 83 km kw. Zmiana obszaru ograniczo-
nego użytkowania związana będzie z wpro-
wadzeniem nowych uregulowań prawnych
dla nieruchomości i terenów, które się
w nim znalazły. Na przykład w strefie I
przewidziana jest zmiana funkcji terenu
z mieszkalnego na niemieszkalny. Wyma-
gana jest na to oczywiście zgoda właści-
ciela nieruchomości, który może sądownie
żądać jej wykupienia lub domagać się wszystko dokładnie przemyśleć, łącznie broni się teraz, że wcześniej obowiązujące
ochrony akustycznej. W strefie II i III nie z kosztami. Ci, którzy wcześniej założyli prawo nie zabraniało wydawania pozwo-
ma ograniczeń w rozwoju budownictwa sprawy przeciwko wojsku, a przegrali je, leń na budowę domów przy lotnisku. Z dru-
mieszkaniowego, a jedynie obostrzenia do- proszą teraz o rozłożenie płatności za spra- giej strony rozporządzenie może stać się
tyczące ochrony akustycznej. W strefie III wę na raty. Nowe rozporządzenie wojewo- wykładnią do roszczeń i procesów od-
nie określa się jakichkolwiek ograniczeń, dy daje dwa lata na zastanowienie się nad szkodowawczych. WZI podtrzymuje do-
jeśli chodzi o przeznaczenie terenu, a w stre- tym, czy warto występować do sądu. – Lu- tychczasową linię postępowania w spra-
fie II zakaz dotyczy budowy szpitali, domów dzie będą teraz pewnie obserwowali, czy są- wie. – Nie ma mowy o jakichkolwiek
opieki społecznej, zabudowy związanej ze siedzi coś wywalczą. Wojsko nie obawia się ugodach i dogadywaniu się poza sądem
stałym pobytem dzieci i młodzieży. niczego, choć trudno przewidzieć, jak zacho- z mieszkańcami, których domy znajdu-
Z argumentacją dotyczącą przeznacze- wają się właściciele nieruchomości – mówi ją się w strefach. Będziemy się starali,
nia stref nie zgadzają się niektórzy miesz- szef Wojskowego Zarządu Infrastruktury aby właśnie w sądach ukształtowała się
kańcy Marlewa, którzy wcześniej myśleli, (WZI) w Poznaniu płk Jacek Adamek. linia orzecznictwa. Obowiązkiem WZI
że składając pozwy do sądu, szybko dosta- jest wykorzystanie w pełni ścieżki praw-
ną pieniądze za mieszkanie w uciążliwych Co zrobi wojsko? nej, czyli również całego trybu odwoław-
warunkach. Kij ma jednak dwa końce. Co dla wojska oznacza podpisanie roz- czego – uważa płk Adamek.
Mieszkańcy, których domostwa znalazły porządzenia? Do momentu jego uprawo- Kiedy obowiązywało poprzednie roz-
się w I strefie, której dotyczą najbardziej mocnienia będzie szczegółowo analizowa- porządzenie wojewody, do WZI wpłynę-
obostrzone przepisy prawa, nie będą mo- ne. Z jednej strony wprowadza ono pewien ło 4,5 tys. wniosków odszkodowawczych
gli rozbudowywać swych domów ani sta- ład w zagospodarowaniu przestrzennym. na ponad 400 mln zł. W momencie, gdy
wiać nowych budynków mieszkalnych. To właśnie wcześniejsze zgody dotyczące WZI oddał sprawy do sądu, liczba ta spa-
W związku z tym, zanim właściciel po- pozwoleń na budowę wokół lotniska wy- dła do 1,5 tys. 
siadłości znajdującej się w specjalnej stre- dawane przez urzędników samorządowych Napisz do autora:
fie odda sprawę do sądu, będzie musiał sprowokowały całą sprawę. Urząd Miasta piotr.laskowski@redakcjawojskowa.pl

24 Polska Zbrojna nr 2/2007

 | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA HISTORIA ŚWIAT TO I OWO | | | |

NIEZGODY
PIOTR LASKOWSKI (2)

ROSZCZENIA Ok. 60 spraw sądowych zostało zakończonych odrzuceniem roszczeń odszkodowaw-

czych wobec wojska w całości jako bezpodstawne. Wydano około dziesięciu nieprawomocnych wyro-
ków zasądzających odszkodowania, z tym że kwoty zasądzone są o wiele niższe od wnoszonych przez
właścicieli nieruchomości. Na przykład kwota zasądzona dla mieszkańca Marlewa, którego nierucho-
mość położona jest blisko lotniska, wyniosła 11 tys. zł wobec żądanej kwoty 93 tys. zł.

Trzy pytania do GRZEGORZA MAŁECKIEGO,

przewodniczącego Stowarzyszenia Ekologiczne Marlewo
Jak Pan skomentuje
nowe rozporządzenie
wojewody w sprawie
stref wokół lotniska
w Krzesinach?
– Mieszkańcy są w szo-
ku, ponieważ strefa I jest
de facto do wysiedlenia.
Jeżeli jest wskazanie, że-
by przekształcić budynki
mieszkalne na niemiesz-
kalne, to jest to równo-
znaczne z wyprowadze-
niem się ludzi. Te tereny
są teraz w zasadzie nie-
użytkami.
Czy mieszkańcy Marle-
wa przeniosą się do innej
części miasta?
– Gdyby zrobić to w cy-
wilizowany sposób, WZI
powinien powołać komisję
składającą się z rzeczo-
znawców majątkowych,
która wyceniłaby nieru-
chomości mieszkańców
chcących wynieść się
z Marlewa. Wojsko powin-
no wypłacić wtedy pienią-
dze, a ludzie opuścić teren.
Byłoby to uczciwe i sen-
sowne. Tymczasem wojsko
woli to robić przez sądy,
a to są straszne koszty. Ci,
którzy chcą się stąd prze-
nieść, muszą wpłacić ok.
8 proc. wartości nierucho-
mości (średnio licząc, to
ok. 60 tys. zł – przyp. PL).
Co dalej, Panie przewod-
niczący?
– Po prostu nie wiem. To
tragedia. Dla garstki woj-
skowych z lotniska poświę-
cono byt około stu tysięcy
ludzi, którzy żyją w dys-
komforcie akustycznym.

nr 2/2007 Polska Zbrojna 25

AAAAAAA PROBLEMY
WOJSKO AAAAAAAA

Nowy ład in
JAKUB CZERMIŃSKI

Profesjonalizacja
polskiej armii postępuje.
Ministerstwo Obrony
Narodowej uznało,
że proces ten powinien
objąć także internetowe
serwisy jednostek
wojskowych w Polsce.
Obecnie w systemie wojskowych ser-
wisów internetowych panuje chaos. Jed-
nostki mogą mieć swoje strony, ale nie

mają obowiązku ich prowadzenia. Po-
wstanie serwisu zależy głównie od decy-
zji dowódcy. Potrzebna jest też zgoda De-
partamentu Prasowo-Informacyjnego
(DPI). Serwisy umieszczane są na ser-
werach monowskich, komercyjnych lub
bezpłatnych. Różnie jest z aktualnością
witryn. Najczęściej jest tak, że strona
działa, dopóki w jednostce jest oficer pra-
sowy lub żołnierz potrafiący nią zarzą-
dzać. Gdy przenosi się on do innej jed-
nostki lub odchodzi do cywila – aktyw-
ność jednostki w internecie zamiera.
Strona pozostaje na serwerze, ale nieak-
tualne dane o zadaniach i dowództwie
czynią ją bezwartościową.
Jedno źródło
Być może to było powodem, dla któ-
rego strategia informatyzacji resortu
obrony narodowej na lata 2008–2012 za-
kłada daleko idące zmiany. Po pierwsze,
oficjalne serwisy wszystkich jednostek
wojskowych zostaną przeniesione na ser-
wery MON. To gigantyczna operacja,
która w dużej części nie będzie przepro-
wadzana automatycznie.
– Migracja istniejących witryn nie
oznacza jedynie skopiowania ich na no-
we dyski – tłumaczy kierownik projektu
organizacji usługi WWW ppłk Michał
Malinowski z Departamentu Informatyki
i Telekomunikacji (DIiT). – Naszym celem
jest przeniesienie zawartości na nową plat-
formę, udostępnienie webmasterom jedne-
go, nowego narzędzia edycyjnego. Serwi-
sy oparte na bazach danych przeniesiemy
automatycznie. Część stron stworzonych
w języku HTML trzeba będzie migrować
ręcznie.
Obecnie twórcy stron jednostek sami
wybierają język, w którym stworzą serwis
– HTML, PHP, XML. Niektórzy piszą kod
ręcznie, inni używają edytorów, jeszcze in-
ni polegają na coraz bardziej popularnych
SYLWIA GUZOWSKA
systemach zarządzania treścią (Content
Management System, CMS). Standardo-
wy panel CMS przypomina edytor tekstu
(np. MS Word). Użytkownik wpisuje tekst,
a następnie formatuje go, wybierając
czcionkę, kolory itd. Obsługa CMS-ów na
podstawowym poziomie nie wymaga
skomplikowanej wiedzy informatycznej.
Gdy projekt MON wejdzie w życie, twór-
cy stron będą używali wyłącznie CMS-a
stworzonego przez… MON. – Wiemy, że
istnieją darmowe systemy. Ich kod źródło-
wy jest jednak ogólnodostępny. Hakerzy
szukający luk w zabezpieczeniach mają
więc ułatwione zadanie. Nie chcemy po-
magać im w „pracy” i dlatego stworzymy
własną platformę – komentuje ppłk Ma-
linowski.
Oprócz przeniesienia serwisów projekt
zakłada ujednolicenie adresów – witry-

ZDANIEM WEBMASTERÓW
Por. Artur Pinkowski, serwis
11 Lubuskiej Dywizji
Kawalerii Pancernej:
– Trudno mi sobie to wyobrazić.
Ile osób potrzeba do przenie-
sienia wszystkich serwisów?
Tylko na stronie dywizji
w ciągu ostatnich czte-
rech lat umieściliśmy pra-
wie 1400 aktualności. A to
nie wszystko, mamy działy
dotyczące historii, dowódz-
twa itp. Witryny batalionów
i pułków też są regularnie
aktualizowane. Całość jest
umieszczona na szybkich
serwerach monowskich ze
Śląskiego Okręgu
Wojskowego. Nie mamy
kłopotów z przepustowo-
ścią. Argument, że centralizacja
powstrzyma publikowanie nieod-
powiednich materiałów, jest nie-
trafiony. Nic takiego się nie dzieje.
Może na jakichś forach, ale one
zawsze żyją własnym życiem.
W jednostkach, w których za wi-
tryny odpowiedzialni są oficero-
wie prasowi, wszystko jest tak,
jak być powinno.
Kpt. Jacek Popławski,
oficer prasowy 6 Brygady
Desantowo-Szturmowej:
– Zgadzam się, że nie powinno
być samowolki, jeśli chodzi
o treść. Ale jak każdy twórca ser-
wisu odpowiadam przed swoim
dowódcą, istnieje więc kontrola.
Nie obawiam się nacisków ze
strony DPI w kwestii treści. Do tej
pory nic takiego nie miało miej-
sca. Co do wortalu resortowego,
to mam obojętny stosunek. Może
odpowiednio wypromowany bę-
dzie przydatny. Nas internauci
znają. Nowy adres znajdą bez
problemu przez wyszukiwarkę.
Jeżeli cały projekt MON zostanie
przeprowadzony sprawnie, łącza
będą niezawodne i szybkie, a we-
bmasterzy będą mieć wygodne
narzędzie do edycji, to nie mam
nic przeciwko.

26 Polska Zbrojna nr 2/2008

 | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
internetowy
ny znajdziemy w domenach wp.mil.pl
i mon.gov.pl. Powstać ma katalog serwi-
sów resortowych oraz serwisy specjali-
styczne. Autorzy projektu chcą, by zna-
jomość adresu witryny głównej dawała
szansę na szybkie odnalezienie strony do-
wolnej jednostki wojskowej.
Jednostki, które nie mają stron lub chcą
mieć nowe, będą mogły liczyć na pomoc
DIiT. Powstanie tam zespół zajmujący
się tworzeniem szkieletu i grafiki nowych
witryn. Informacje nadal będą umiesz-
czali żołnierze z jednostki. DPI może
kontrolować ten proces, żądając usunię-
cia informacji niejawnych i nieodpowied-
nich treści.
Cena centralizacji
Aby to wszystko było możliwe, drugi
zespół specjalistów zajmie się tworze-
niem zaplecza technicznego. W planach
jest m.in. wykupienie co najmniej jedne-
go łącza o przepustowości 155 Mb/s oraz
tworzenie i rozbudowa serwerowni w re-
gionalnych węzłach łączności. Sieć bę-
dzie zabezpieczona – powstaną serwery
z kopiami danych (backupy) oraz serwe-
ry lustrzane (mirrory).
– W projekcie jest stworzenie dwóch
sieci: INTERMON – infrastruktury pod
informacyjne serwisy WWW, oraz Mil-
war – sieci niejawnej – tłumaczy szef Od-
działu Analiz i Rozwoju Nowych Tech-
nologii płk Mirosław Kozak.
Zalety CMS
S ystemy zarządzania treścią umożli-
wiają użytkownikom bez wiedzy in-
formatycznej tworzenie i aktualizowanie
przejrzystych i rozbudowanych serwi-
sów internetowych. Najlepsze darmowe
CMS-y oferują wiele szablonów, które
można dowolnie zmieniać. Zmianę wy-
glądu elementów jednej podstrony moż-
na zastosować do całości serwisu. To
sprawia, że zarządzanie wyglądem
i układem witryny jest bardzo proste.
CMS-y są także świetnym narzędziem,
gdy nad jednym dokumentem (serwi-
sem) pracuje jednocześnie więcej niż
jedna osoba. Wiele znanych witryn
funkcjonuje dzięki CMS-om, wśród nich
m.in. encyklopedia internetowa
„Wikipedia”.
nr 2/2008
| | | |
Cały projekt wygląda dobrze, dopó-
ki nie spojrzy się na koszty. Nowe ser-
werownie, łącza o olbrzymiej przepusto-
wości, etaty dla kilkunastu–kilkudziesię-
ciu osób – to musi kosztować. Przewidy-
wany na 2008 r. budżet projektu to
10 mln zł. A to dopiero początek. Proces
migracji serwisów i tworzenia bazy tech-
nicznej potrwa kilka lat. Ile będzie trze-
ba zapłacić? Nie wiadomo. Podobnie jak
całość strategii informatyzacji MON jest
to informacja niejawna.
Czy DIiT znajdzie w MON odpowied-
nią liczbę specjalistów do tworzenia no-
wych serwisów? Nie wiadomo. Można
jednak sprawdzić, jak radzą sobie obec-
nie. Na oficjalnej stronie MON pod ad-
resem miejskim DIiT nie podano adresu
internetowego. Nie ma go też w dziale
„Linki”. Jednak strona istnieje i znajdu-
je się pod adresem http://www.diit.mon.
gov.pl. Szybki rzut oka na kod źródłowy
ujawnia niewybaczalne wśród fachow-
ców błędy. Wybrana strona kodowania
polskich znaków – Windows-1250 – jest
niewłaściwa. Od początku istnienia pol-
skiego internetu standardem jest lepsze
ISO-8859-2. Dodatkowo pola ułatwia-
jące pozycjonowanie serwisu (opis
i słowa kluczowe) są puste. Umieścił je
program, twórca strony nie wypełnił ich
treścią.  webmasterów zatrudnionych w MON, bu-
Napisz do autora: dzi zdziwienie. W dobie CMS-ów i szablo-
jakub.czerminski@redakcjawojskowa.pl nów jest to rozwiązanie niepotrzebne.
www www
1 2
serwis
www
| | |
Głosy z NFoW
 Stevie: –Serwery MON są jak żół-
wie, więc ich administrowanie będzie
drogą przez mękę. To chyba jest naj-
większy minus. Galerie zdjęć będą
otwierały się wieki. O ile MON wykupi
dobre łącza (tj. szybkie i o dużej prze-
pustowości) i wstawi nowe serwery, to
czemu nie.
 Thikim: – Z jednej strony z barków
administratorów w jednostkach woj-
skowych spadłby problem dbania
o serwery (jeśli z własnych korzysta-
ją), z drugiej mieliby na wszystko
mniejszy wpływ. Jeszcze jak do tego
dojdzie droga służbowa... Już widzę
oczami wyobraźni:
– wzór meldunku o incydencie wiruso-
wym
– wzór meldunku o incydencie haker-
skim
– wzór wniosku o konieczności zwięk-
szenia limitu danych
– wzór wniosku o zmianie administra-
tora
– wzór informacji o zmianie adresu
email administratora. Jak napisa-
łem dużo zależy od wykonania,
a u nas w WP wykonanie bywa czę-
sto takie jak powyżej.
www.nfow.pl
Alternatywa
Stworzenie nowoczesnej sieci kompu-
terowej ma potencjał. Jednak zamysł,
by nowe serwisy jednostek tworzył sztab
Wystarczy zaprojektować pewną liczbę
szablonów – szkieletów serwisów. Skoro
90 proc. działów obecnych witryn wojsko-
wych się pokrywa, to zaprojektowanie sza-
blonu jest tym łatwiejsze. Aby strony nie
wyglądały jednakowo, należy stworzyć
opcję zmiany predefiniowanych zdjęć, ko-
lorów, teł. Nowoczesne narzędzia edycyjne
sprawiają, że całkowita zmiana wyglądu
serwisu to tylko kilkanaście kliknięć my-
szą. Do obsługi tych
narzędzi nie potrzeba
www
3 wykwalifikowanego perso-
nelu. Jeżeli webmasterzy
z jednostek poradzą sobie
z uaktualnianiem swoich witryn,
poradzą sobie też ze zmianą zdjęcia,
baneru, tła. Będą umieli zmienić szero-
kość menu lub dodać i nazwać nowy dział.
Po co dodatkowo płacić?
Polska Zbrojna 27
KULISY BEZPIECZEŃSTWO

LEPIEJ PÓŹNO NIŻ ROBERT CZULDA

Tragiczna śmierć porucznika Bartosza Orzechowskiego, oficera BOR,

doprowadziła do dyskusji na temat przyszłości Biura Ochrony Rządu
w obecnej formie. A przecież już w 2004 r. polska ambasada w Iraku została
ostrzelana przez nieznanych sprawców.
Po październikowym zamachu w War- ochrony w warunkach wojennych, lecz W czasie, gdy polscy politycy mogą ko-
szawie zorientowano się, że Biuro Ochro- do bezpośredniej ochrony VIP-ów. rzystać z ochrony BOR w sytuacjach te-
ny Rządu nie jest formacją zdolną do dzia- go niewymagających (na przykład
łania w warunkach wojennych, a przecież Skąpa ochrona w Brukseli czy Warszawie), nasze pla-
takie panują zarówno w Afganistanie, Jak poinformował rzecznik Biura cówki dyplomatyczne na całym świecie
jak i w Iraku. Wtedy Ministerstwo Ochrony Rządu, obecnie „rozpatruje się pozostają praktycznie niezabezpieczone,
Spraw Zagranicznych porozumiało się kwestie dotyczące szczegółów wznowie- a mogą stać się celem ataków w odpowie-
z Ministerstwem Obrony Narodowej nia ochrony fizycznej Ambasady RP dzi na nasze zaangażowanie w Iraku
i do ochrony naszych zagrożonych pla- w Iraku, która w ostatnim czasie została i Afganistanie.
cówek wysłano żołnierzy. Jednak wśród przeniesiona do Zielonej Strefy, oraz re- Z ochrony BOR korzystają nie tylko
dyplomatów od dawna mówiło się o ko- alizacji zadań w krajach objętych działa- prezydent czy premier, ale także wicemi-
nieczności szybkich zmian. – Zmiana niami wojennymi”. Nie wiadomo jednak, nistrowie, a czasem ich rodziny. BOR nie-
ochrony z BOR na GROM była krokiem kiedy zostaną zmienione przepisy utrud- dawno nie wykluczał ochrony… sobowtó-
słusznym, i to nie tylko z powodów tech- niające BOR-owcom użycie broni. We- rów znanych osób. Tutaj nie brakuje pie-
nicznych – mówi jeden z polskich dy- dług obecnych zasad mogą ją stosować je- niędzy – funkcjonariusze dostali nowe sa-
plomatów pracujących na Bliskim dynie wówczas, kiedy „nie zmierza to do mochody, broń automatyczną, kuloodpor-
Wschodzie mający doświadczenie z Ira- pozbawienia życia osoby, przeciwko któ- ne walizki. – Obecnie stosuje się demon-
ku. – BOR nie jest przygotowany do rej jej użyto”. stracyjny system ochrony. To przejaw bra-

28 Polska Zbrojna nr 2/2008

 ||
ZAPIS FORUM
ZAPIS FORUM NA ||
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY
CELOWNIKU WOJSKO || | |
KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | | |

JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (2)

Do zadań BOR należy:

1. OCHRONA – delegacji państw obcych niu oraz zapewnienie
– prezydenta RP, marszał- przebywających na tery- ich funkcjonowania;
ka sejmu, marszałka se- torium RP; 2. PROWADZENIE ROZPO-
natu, prezesa Rady – polskich przedstawi- ZNANIA PIROTECHNICZ-
Ministrów, wiceprezesa cielstw dyplomatycz- NO-RADIOLOGICZNEGO

(Z USTAWY O BIURZE OCHRONY RZĄDU)

Rady Ministrów, ministra nych, urzędów konsu- – obiektów sejmu i senatu;
właściwego do spraw we- larnych oraz przedsta- – obiektów służących pre-

WCALE
wnętrznych oraz ministra wicielstw przy zydentowi RP, prezesowi
właściwego do spraw za- organizacjach między- Rady Ministrów, ministro-
granicznych; narodowych poza grani- wi właściwemu do spraw
– innych osób ze względu cami RP; wewnętrznych oraz mini-
na dobro państwa; – obiektów i urządzeń strowi właściwemu do
– byłych prezydentów RP; o szczególnym znacze- spraw zagranicznych.

ku profesjonalizmu kierownictwa BOR
i ochranianego polityka – surowo ocenia
były policyjny antyterrorysta. Nie byłoby
większego problemu, gdyby BOR-owcy
na misjach mogli liczyć na takie same
przywileje, a przecież prawo stanowi ja-
sno – to BOR jest odpowiedzialny za
ochronę polskich placówek dyplomatycz-
nych – ambasad, konsulatów i przedsta-
wicielstw przy organizacjach międzyna-
rodowych. Życie i zdrowie polskiego dy-
plomaty jest dużo bardziej zagrożone
w Afganistanie, Iraku czy Pakistanie niż
w Warszawie.
Teoria i praktyka
Jak wygląda ochrona polskich placó-
wek w praktyce? Każdy pracownik pol-
skich placówek przechodzi szkolenie
z kwestii bezpieczeństwa. Generalnie to
kraj przyjmujący odpowiada za ochronę
przedstawicieli dyplomatycznych. W wie-
lu krajach polskie placówki nie korzysta-
ją z dodatkowej ochrony, opierając się je-
dynie na miejscowej policji. Czasem bar-
dziej przezorny szef placówki zdecyduje
się postawić betonową zaporę. Na wielu
placówkach nie ma osób odpowiedzial-
nych za bezpieczeństwo, tak jak jest choć-
by w przypadku Amerykanów. Oni za-
trudniają tak zwanych attaché ds. bezpie-
czeństwa. U nas zajmuje się tym przypad-
kowa osoba.
Decyzję o korzystaniu z ochrony BOR
podejmuje szef danej placówki i jest ona
przydzielana na jego wniosek po odpo-
wiedniej analizie w Warszawie. Co praw-
da w niektórych placówkach pracownicy
nie mogą już sami otwierać bramy wjaz-
dowej (robi to funkcjonariusz BOR, spraw-
dzając, czy na teren placówki nie dostaje
się osoba nieuprawniona), jednak i tak nie
używa się właściwie nawet wykrywaczy
metalu, a ochrona nie ma broni. Są także
i takie placówki (głównie konsulaty), któ-
re mieszczą się w biurowcach, gdzie nie
ma żadnej ochrony. W przypadku zagro-
żenia pracownikom przyszłoby zapewne
bronić się zszywaczem.
Nawet we względnie niebezpiecznym
kraju jak Izrael nasza placówka nie ma
specjalnej ochrony (prócz skromnej ochro-
ny BOR). Tel Awiw, choć wydaje się spo-
kojny, w przeszłości już niejednokrotnie
był miejscem krwawych zamachów. O ko-
niecznym wzmocnieniu świadczy incy-
dent z sierpnia 2006 r., gdy do dużo lepiej
chronionej placówki Wielkiej Brytanii
wtargnął Palestyńczyk i groził samobój-
stwem w przypadku nieotrzymania azy-
lu. Nawet Grecja nie jest bezpieczna dla
dyplomatów – w styczniu 2007 r. na am-
basadę Stanów Zjednoczonych spadła ra-
kieta i choć obyło się bez ofiar, to zdarze-
nie pokazuje, że zagrożenie może pojawić
się w każdym miejscu.
O ile można zrozumieć brak większych
zabezpieczeń w Europie, to nieroztrop-
ność w przypadku placówki w Afganista-
nie jest wstrząsająca. Już na początku
grudnia prasa donosiła o podstawowych
błędach w zabezpieczeniu – ambasador
Jacek Najder mieszka na ostatnim piętrze
najwyższego w okolicy budynku. Nie ma
zgody co do tego, kto odpowiada za
umieszczenie najważniejszego polskiego
dyplomaty w Afganistanie w takim miej-
scu. MSZ zrzuca winę na BOR, którego 

nr 2/2008 Polska Zbrojna 29

KULISY BEZPIECZEŃSTWO
KPT. DARIUSZ taki na placówki dyploma-
tyczne zdarzały się w prze-
ALEKSANDROWICZ, szłości. Przypomnieć można
RZECZNIK BOR: choćby wzięcie zakładników
w ambasadzie Iranu w Londynie w 1980 r.,
– GDY BYŁA PRZYGOTOWYWANA zamach bombowy na ambasadę Izraela
USTAWA O BOR, NIKT NIE w Argentynie w 1992 r. czy też przetrzy-
MYŚLAŁ, ŻE FUNKCJONARIUSZE mywanie przez 126 dni setek osób w am-
basadzie Japonii w Peru w 1996 r. Wte-
BĘDĄ MUSIELI DZIAŁAĆ dy znacząco zwiększono ochronę placó-
W WARUNKACH wek, ale dopiero po zamachach terrory-
stycznych na amerykańskie placówki
WOJNY w Afryce w 1998 r. stało się jasne, że nikt
nie jest bezpieczny – nawet dyplomaci,
przedstawiciele z kolei tłumaczą się, że których przez wieki chroniło nie tylko
ich opinie są ignorowane. Ambasador nie prawo, ale i dobry zwyczaj.
ma jeszcze nawet opancerzonego samo- Ambasady i konsulaty przestały być
chodu, a budynek – odpowiednich zabez- bezpieczne – przez ostatnich kilka lat do-
pieczeń. szło do kilkudziesięciu ataków na całym
świecie, najwięcej na Amerykanów.
Dozbrojenie Dlatego nie powinno dziwić, że obec-
Teraz BOR wróci na wojnę. Funkcjo- nie ich placówki przypominają bardziej
zakończyła się bez ofiar, wywołała spo-
rą dyskusję na temat zabezpieczeń bry-
tyjskich ambasad. – W odróżnieniu od
amerykańskich placówek, w naszej pra-
cuje tylko jeden ochroniarz przed budyn-
kiem – mówił wtedy jeden z pracowni-
ków. – Przesiaduje on w małym pomiesz-
czeniu, kontrolując ogrodzenie i parking.
Często widuję strażnika, jak wychodzi
do sklepu albo flirtuje z przechodzący-
mi dziewczynami. Taki całkowity brak
zabezpieczenia ambasady bardzo mnie
dziwi – dodawał.
Brytyjczycy nie wyciągnęli żadnych
wniosków z wydarzeń z 2003 r., gdy
w zamachu bombowym w Stambule zgi-
nęło ok. 27 osób, w tym konsul general-
ny Roger Short, a dziesiątki zostało ran-
nych. Szef MSZ, Jack Straw powiedział
wtedy, że „niezależnie od środków ostroż-
ności, zawsze jakiemuś terroryście uda się
zaatakować”. Drobne dodatkowe zabez-

nariusze mają zostać wyposażeni w opan-
cerzone samochody, broń strzelecką oraz
kamizelki kuloodporne. Już w maju 2007 r.
prasa pisała o planowanych zakupach,
m.in. trzydziestu opancerzonych samocho-
dów. Zapowiedziano wtedy, że najbardziej
zagrożone placówki dostaną dodatkowe
uzbrojenie i środki ochrony. – Każdy sprzęt
poprawiający bezpieczeństwo jest pożąda-
ny. Ambasada jest położona w jednej z naj-
bardziej niebezpiecznych dzielnic Bagda-
du. Wciąż niemal codziennie dochodzi do
wybuchów, ostrzałów i eksplozji – mówił
wtedy ambasador w Iraku gen. Edward Pie-
trzyk, który niecałe pół roku później sam
stał się celem ataku.
Zmienić się ma także kwestia zarobków.
Zgodnie z obecnymi zasadami dyrektor ge-
neralny Służby Zagranicznej informuje
Szefa Biura Ochrony Rządu o uznaniu
miejsca za placówkę wysokiego stopnia za-
grożenia. W praktyce jednak funkcjona-
riusz BOR w Iraku zarabia niewiele wię-
cej niż jego kolega służący w bardziej spo-
kojnym kraju. Brakuje również jasnych za-
sad gwarantowania ubezpieczeń dla ludzi
wyjeżdżających w niebezpieczne misje.
Jednak sam nowy sprzęt nie wystarczy.
Czy BOR ma kwalifikacje do skutecznej
ochrony konwojów i obiektów? Trudno
w to uwierzyć właśnie ze względu na
przepisy. Skoro nie przewidują one uży-
cia BOR w warunkach wojny, to trud-
no oczekiwać, że wdrożono i realizo-
wano szkolenie przygotowujące na ta-
kie sytuacje. Dodatkowe szkolenie i no-
wy sprzęt jest koniecznością, bo samo
poświęcenie i męstwo ochraniających
funkcjonariuszy BOR może następnym
razem nie wystarczyć.  które swobodnie operowały na obszarze
Napisz do autora:
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
Dyplomacja w
ROBERT CZULDA
Już w starożytnej Grecji i Rzymie przedstawiciele
innych państw mieli zapewnioną nietykalność.
Załatwiając konkretne sprawy dla swojego kraju,
pozostawali pod stałą opieką państwa przyjmującego.
Obecnie dyplomaci muszą nie tylko dbać o interesy
swojego kraju, ale także o własne życie.
fortece niż urzędy. Co ciekawe, ich pieczenia wprowadzono tylko w niektó-
główny sojusznik w walce z terrory- rych placówkach, jak choćby w ambasa-
zmem – Wielka Brytania – zachowuje dach w Pakistanie czy Indonezji.
spokój i praktycznie nie zwiększa środ-
ków ostrożności. Skrupulatni Amerykanie
Brytyjczycy nie wzięli przykładu
Brytyjska wstrzemięźliwość z Amerykanów, który doszli do wniosku,
W brytyjskich ambasadach środki że dzielnica Beyoglu jest zbyt niebez-
ostrożności są dość ograniczone, co pieczna, i przenieśli swoją placówkę
uzmysławiają wydarzenia z 2006 r. Wte- z dala od centrum Stambułu. – Amery-
dy do ambasady Wielkiej Brytanii w Tel kanie zrozumieli, że jeśli jest się nume-
Awiwie wdarł się Palestyńczyk, żąda- rem jeden na liście terrorystów, koniecz-
jąc azylu politycznego. Mimo że intruz ne są niezwykle środki ostrożności – pod-
nie był przeszkolonym terrorystą, lecz sumował całą sprawę Alex Standish
zdesperowanym cywilem, udało mu się z „Jane’s Intelligence Digest”. Dla Ame-
zdezorganizować pracę w placówce na rykanów lekcją bezpieczeństwa był
ponad osiem godzin. Choć mężczyzna wspomniany 1998 r., gdy kilkaset osób
został szybko wykryty przez ochronę, zginęło w samobójczych atakach bom-
ta nie wiedziała, w jaki sposób z nim bowych na placówki w Tanzanii i Kenii.
postąpić. Na miejsce musiały przybyć Wtedy to zainwestowano ponad 2 mld
oddziały specjalne i izraelska policja, dol. na dodatkową ochronę placówek,
zwiększono liczebność jednostek ochro-
placówki – oczywiście za zgodą amba- ny ambasad – Marine Security Guard
sadora Wielkiej Brytanii. Sprawa, choć (MSG). Ambitny plan administracji Clin-

30 Polska Zbrojna nr 2/2008

 ||
ZAPIS FORUM
ZAPIS FORUM NA ||
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY
CELOWNIKU WOJSKO || | |
KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
ATAKI NA CELE DYPLOMATYCZNE:
PAŹDZIERNIK 2007 – atak
na polskiego ambasadora
w Iraku. Dwie ofiary śmiertelne.
PAŹDZIERNIK 2007 – uda-
remnienie ataku bombowego
na ambasadę Stanów
Zjednoczonych w Austrii.
WRZESIEŃ 2007 – próba wy-
sadzenia w powietrze amba-
sady Stanów Zjednoczonych
w Syrii. Cztery osoby zginęły,
w tym trzech zamachowców.
WRZESIEŃ 2007 – desperat
w ambasadzie Wielkiej
Brytanii w Izraelu. Bez ofiar.
STYCZEŃ 2007 – atak rakie-
towy na ambasadę Stanów
Zjednoczonych w Grecji. Bez
Ambasada Stanów
ofiar.
Zjednoczonych w Oslo
| |
| PRZEGLĄD
| |
LUTY 2006 – podpalenie
ambasad Danii w Libanie
i Syrii.
STYCZEŃ 2006 – trzy wybu-
chy w ambasadzie Korei
Południowej w Syrii. 23 osoby
zabite.
LISTOPAD 2005 – atak na
ambasadę Omanu w Iraku.
Zginęły dwie osoby.
WRZESIEŃ 2004 – atak
bombowy na ambasadę
Australii w Dżakarcie. Zginęło
9 osób.
WRZESIEŃ 2003 – wybuch
samochodu pułapki przed
ambasadą Jordanii w Iraku.
19 osób zginęło.
LIPIEC 2003 – atak moź-
PRASY
dzierzowy na amerykańską
placówkę w Liberii. Bez ofiar.
STYCZEŃ 2003 – podpale-
nie przez demonstrantów
ambasady Tajlandii
w Kambodży.
WRZESIEŃ 2002 – okupa-
cja przez irackich dysyden-
tów ambasady Iraku
w Niemczech.
CZERWIEC 2002 – wybuch
samochodu pułapki przed
konsulatem generalnym
Stanów Zjednoczonych
w Pakistanie. 12 osób zabitych.
MARZEC 2002 – atak bom-
bowy na ambasadę Stanów
Zjednoczonych w Peru.
9 ofiar śmiertelnych.

betonowym bunkrze
tona zakładał wydanie na samą tylko
ochronę 11 mld. dol. w ciągu kolejnych
dziesięciu lat. Część ambasad przenie-
siono w ustronne miejsca, tak aby nie da-
ło się do nich podejść niezauważonym.
Przygotowano plan przeniesienia 22 tys.
pracowników w 220 budynkach należą-
cych do Departamentu Stanu na całym
świecie. Wzniesiono betonowe zapory,
zamontowano dodatkowe płoty i potęż-
ne mury, zainstalowano pancerne szyby
w oknach i drzwiach, dodatkowe wy-
krywacze metalu i materiałów wybu-
chowych, system kamer i dodatkowe-
go oświetlenia. Teren wokół placówek
zamknięto i zwiększono udział policji
chroniącej obszar poza ambasadami
(ambasadę chronią Marines). Zatrud-
niono ponad 4 tys. miejscowych straż-
ników oraz wysłano dodatkowych 200
agentów ochrony.
Najlepsza ochrona
Wszędzie, gdzie jest to możliwe, Ame-
rykanie wykupują sąsiadujące z ambasa-
dą budynki, tak aby placówka znajdowa-
ła się minimum 30 m od innych obiek-
tów. Dzięki współpracy z miejscowymi
władzami w pobliżu amerykańskich pla-
cówek zamyka się drogi i eliminuje ruch
samochodowy. Każdy wjeżdżający do
ambasady samochód (także dyploma-
tyczny) musi zostać poddany skrupulat-
nej kontroli. Zatrzymuje się osoby, które
w podejrzany sposób obserwują amery-
kańskie obiekty. Od stycznia 1999 r. do
maja 2000 r. było ponad 700 takich in-
cydentów. W ten sposób udało się zatrzy-
mać w Zagrzebiu mężczyznę, który fil-
mował ambasadę na dzień przed wizytą
sekretarz stanu Madeleine Albright. Oka-
zał się on członkiem palestyńskiej grupy
ekstremistów.
Bezpieczeństwo czy wygoda
Z zabezpieczeniami łatwo przesadzić.
Wiele osób krytykuje nową, wybudowa-
około 4 tys. osób (tysiąc Amerykanów),
z czego większość to pracownicy ochro-
ny. Projekt jest kontrowersyjny, choćby
dlatego, że Amerykanie nadal nie są
w stanie zapewnić mieszkańcom Bag-
dadu prądu i wody, choć sami będą mieć
basen i całodobową klimatyzację. – To
niewątpliwie forteca, ale która ambasa-
da współcześnie nią nie jest? – zastana-
wia się jeden z amerykańskich dyploma-
tów. – To przykry znak naszych czasów
– dodaje.
Jane Loeffner zajmująca się architek-
turą ambasad uważa z kolei, że „amba-
sada wydzielona od reszty Bagdadu
murem wygląda jak jeden z zamków
krzyżowców, które kiedyś dominowa-
ły na Bliskim Wschodzie”. Zgadza się
z tym były amerykański ambasador
w Iraku Edward Peck: – Ambasada bę-
dzie zatrudniać ludzi schowanych za
workami z piaskiem. Naprawdę nie
wiem, jak można w taki sposób zajmo-
wać się dyplomacją.

J edną z najbardziej wzmocnionych
brytyjskich ambasad jest placów-
ka w Oslo. W 2004 r. wybudowano
przy bramie wjazdowej betonowe za-
pory, a ochrona dostała ręczne wy-
krywacze metalu. Wybudowano do-
datkowy mur, a strażników wysłano
przed ambasadę. Poza centrum
Oslo przenieśli ambasadę również
Amerykanie, co spotkało się z du-
żym sprzeciwem ekologów.
ną za ponad 600 mln dol. amerykańską
ambasadę w Bagdadzie, która jest naj-
większą placówką Stanów Zjednoczo-
nych na świecie – z własnym systemem
wodnokanalizacyjnym, generatorami
prądu, sklepami, klubami, kinem, szko-
łą, siłownią, kortami do tenisa i koszy-
kówki, salonem piękności i ochroną.
Placówka jest w stu procentach samo-
dzielna. Cały kompleks ma być wielko-
ści Watykanu, większy od jakiegokol-
wiek pałacu Husajna. Ma zatrudniać
Zdaniem Brytyjczyków to do niczego
nie prowadzi. – Uważamy, że powzięte
przez nas środki bezpieczeństwa są wy-
starczające i nie wpływają na funkcjo-
nalność placówki – powiedział anonimo-
wy pracownik brytyjskiego MSZ.
– Ochrona jest bardzo ważna, ale gdy
ambasada staje się fortecą, do której
nikt nie może się dostać, przestaje po
prostu funkcjonować. 
Napisz do autora:
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

nr 2/2008 Polska Zbrojna 31

AAAAAAA OKIEM
NASZYM AAAAAAAA
Operacja „Lwi skok”
O prócz żołnierzy w obchodach udział wzięli
przedstawiciele władz prowincji, liderzy ple-
mienni oraz rodziny żołnierzy irackich, którzy
polegli w czasie działań wojennych.
Uroczystości rozpoczęła modlitwa za poległych,
a następnie gen. Farhood w swoim przemówie-
niu podkreślił sukcesy, jakie ostatnio odniosła
dowodzona przez niego dywizja w stabilizacji sy-
tuacji w prowincji Kadisija, oraz podziękował
wszystkim żołnierzom za poświęcenie i wytrwa-
łość. Trwającą obecnie operację „Lwi skok”, któ-
rej celem jest przywrócenie bezpieczeństwa
w Diwanii i całej prowincji Kadisija, prowadzą
żołnierze i policjanci iraccy przy znacznym
wsparciu pododdziałów wielonarodowej dywizji.

WŁODZIMIERZ GŁOGOWSKI

Obchodzony 6 stycznia Dzień Armii Irackiej był okazją do

spotkania oraz wspólnego świętowania polskich i irackich
żołnierzy. Na zaproszenie dowódcy 8 Dywizji Armii Irackiej
gen. dyw. Othmana Ali Farhooda do koszar irackich przybyła
delegacja Wielonarodowej Dywizji Centrum–Południe
z dowódcą gen. dyw. Tadeuszem Bukiem.

32 Polska Zbrojna nr 2/2008

 ||
ZAPIS FORUM
ZAPIS ||
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU | | | | | | | |
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO

US DOD

nr 2/2008 Polska Zbrojna 33

WOJSKA LĄDOWE
JACEK
S Z U S TA KOW S K I
Po raz pierwszy
mieszkańcy
Krakowa zobaczyli
swoich
spadochroniarzy
4 stycznia 1958 r.
podczas uroczystej
przysięgi na Rynku
Głównym.
„Czerwone berety”
od 50 lat wpisują
się w pejzaż
Krakowa
i Małopolski.
CZERWONE BERE
ierwsza w Polsce for-
macja wojsk powietrz-
nodesantowych otrzy-
mała nazwę 6 Pomorska Dywi-
zja Powietrznodesantowa. Po
29 latach przeformowano ją
w 6 Pomorską Brygadę Po-
wietrznodesantową. Od 1989 r.
nazwa formacji brzmi: 6 Po-
morska Brygada Desantowo-
Szturmowa, a od 1991 r. do
chwili obecnej: 6 Brygada De-
santowo-Szturmowa. Inicjato-
rem utworzenia w Krakowie
6 Pomorskiej Dywizji Powietrz-
nodesantowej był gen. bryg. Jó-
zef Kuropieska. W czerwcu
1957 r. spadochroniarze zajęli
koszary przy ul. Wrocławskiej
po rozformowanej 6 Pomorskiej
Dywizji Piechoty. Do dzisiaj
stacjonuje tam najstarsza jed-
nostka 6 BDSz – 16 Batalion
Powietrznodesantowy.
Precedens w Układzie
Warszawskim
W momencie powstania
6 PDPD jej strukturę organiza-
cyjną tworzył sztab dywizji,
trzy bataliony (16 i 10 batalio-
34 Polska Zbrojna
ny powietrznodesantowe
i 9 Szkolny Batalion Powietrz-
nodesantowy), 5 Dywizjon Ar-
tylerii i cztery samodzielne
kompanie (rozpoznawcza, łącz-
ności, saperów i transportowo-
gospodarcza). W pierwszych
latach w szkoleniu żołnierzy
i kadry wykorzystywano pol-
skie doświadczenia wyniesione
z działań 1 Samodzielnej Bry-
gady Spadochronowej utworzo-
nej we wrześniu 1941 r. w Szko-
cji. Inspiracją w tworzeniu
struktury organizacyjnej
6 PDPD były rozwiązania za-
stosowane w 1 SBS. W proce-
sie szkolenia spadochroniarzy
korzystano też z doświadczeń
francuskich oraz w mniejszym
stopniu radzieckich, co było
niespotykane w armiach państw
należących do Układu War-
szawskiego, bazujących prze-
cież na myśli dowódczej ofice-
rów z ZSRR.
Dowódca 6 BDSz gen.
bryg. Jerzy Wójcik często pod-
kreśla, że spadochroniarze
z 6 PDP jako pierwsi w Woj-
sku Polskim rozpoczęli długi
marsz do sojuszu północno-
atlantyckiego. W 1973 r. wy-
stawili jednostkę specjalną
w siłach ONZ w Egipcie. Po-
nad 900-osobowym podod-
działem dowodził płk Jerzy Ja-
rosz. W 1974 r. spadochronia-
rze z 6 PDP rozpoczęli służbę
na Wzgórzach Golan (misja
UNDOF). W latach 70. wielu
oficerów z 6 Dywizji uczest-
niczyło w pracach międzyna-
rodowych komisji w Kambo-
dży i Wietnamie. Pod koniec
1993 r. polską jednostkę logi-
styczną w misji UNDOF prze-
kształcono w batalion opera-
cyjny i od tego czasu zadania
na pograniczu syryjsko-izrael-
skim wykonywało więcej żoł-
nierzy z 6 Brygady. Na począt-
ku 1996 r. służbę na Bałkanach
w ramach misji pokojowej
NATO rozpoczęli żołnierze
z 16 Batalionu Powietrznode-
santowego. Przez pół roku Po-
lakami, którzy w Bośni i Her-
cegowinie służyli w Nordycko-
Polskiej Brygadzie, dowodził
były dowódca „czerwonych be-
retów”, wówczas w stopniu ge-
nerała brygady, Mieczysław
Bieniek. Obecny radca ministra
obrony narodowej był pierw-
szym Polakiem, który dowo-
dził jednostkami NATO.
Żołnierze z 6 BDSz jako
jedni z pierwszych w Wojsku
Polskim uczestniczyli w na-
towskim programie „Partner-
stwo dla pokoju”. W między-
narodowych manewrach ćwi-
czyli procedury obowiązujące
w misjach pokojowych ONZ
i NATO. W styczniu 1998 r.
18 bdsz zdobył certyfikat
uprawniający do służby w od-
wodzie strategicznym dowód-
cy SFOR w Bośni i Hercego-
winie, a w marcu 1999 r. zo-
stał włączony w skład sił na-
tychmiastowego reagowania
NATO. W lipcu 1999 r. ok.
800 żołnierzy z Bielska-Białej
wysłano na misję KFOR do
Kosowa. Spadochroniarze
przez rok przywracali stabili-
zację w regionie. Od 2004 r.
Polski Kontyngent Wojskowy
w Bośni i Hercegowinie wy-
stawia 6 bdsz z Gliwic. Od sa-
mego początku spadochronia-
nr 2/2008
 FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA

Podstawowe wyposażenie FLESZ

6 BRYGADĘ DESANTOWO-SZTURMOWĄ oprócz
procesu pełnego uzawodowienia czeka jeszcze LUBLIN. Żołnierze 3 Brygady
etap pozyskania nowego wyposażenia, uzbrojenia Zmechanizowanej Legionów
i pojazdów. Brygada chce doposażyć się m.in. w pojazdy przysto- im. Romualda Traugutta zgoto-
sowane do desantowania, platformy i zasobniki umożliwiające wali mieszkańcom Lublina
desantowanie sprzętu. Obecnie podstawowe wyposażenie pod- przedsylwestrową niespodzian-
oddziałów 6 BDSz to: 5,56 mm kbs Beryl; 5,56 mm mini-Beryl; kę. Zainstalowali na lubelskiej
moździerz lekki 60 mm; moździerz 98 mm; wielkokalibrowy kara- starówce polową kuchnię żoł-
bin maszynowy 12,7 mm; wyrzutnia ppk SPIKE; 7,62 mm kara- nierską. Około 500 litrów gorą-
bin wyborowy SAKO; 12,7 mm karabin wyborowy TOR . cej grochówki było hitem
VIII Festiwalu Bożego
Narodzenia. Po talerz żołnier-
Dowódcy „czerwonych beretów”: skiego rarytasu ustawiła się
– gen. bryg. Bolesław Chocha (1957–1960) długa kolejka.
– płk dypl. Ryszard Banach (1960–1963)
– płk dypl. Kazimierz Makarewicz (1963)
– gen. bryg. Edwin Rozłubirski (1963–1968) POZNAŃ. 103 żołnierzy zawo-
– płk dypl. Edward Dysko (1968–1972) dowych, służby zasadniczej
– płk dypl. Florian Bogacki (1972–1973) oraz pracowników wojska
– gen. bryg. Marian Zdrzałka (1973–1983) uczestniczyło w akcji honorowe-
– płk dypl. January Komański (1983–1987) go krwiodawstwa zorganizowa-
– płk dypl. Andrzej Tyszkiewicz (1987–1989) nej w Centrum Szkolenia Wojsk
– płk dypl. Zdzisław Kazimierski (1989)

RETY
Lądowych im. Stefana
– płk dypl. Władysław Sokół (1989–1992) Czarnieckiego w Poznaniu.
– płk dr Włodzimierz Michalski (1992–1994) Do jednostki przybył autobus
JACEK SZUSTAKOWSKI

– gen. bryg. Mieczysław Bieniek (1994–1997) specjalistyczny do poboru krwi

rze z 6 BDSz uczestniczą
w misjach w Iraku i Afganista-
nie. 18 bdsz był podstawowym
komponentem Polskiej Grupy
Bojowej działającej w składzie
I zmiany ISAF. Obecnie zada-
nia spadochroniarzy z Bielska-
Białej realizują ich koledzy
z 16 bpd.
Kraków, Bielsko-Biała
i Gliwice
Do 1986 r., kiedy to 6 PDPD
przeformowano w 6 Pomorską
Brygadę Powietrznodesanto-
W PIERWSZYCH LATACH DO SZKOLENIA
WYKORZYSTYWANO POLSKIE
DOŚWIADCZENIA WYNIESIONE Z DZIAŁAŃ
1 SAMODZIELNEJ BRYGADY SPADOCHRONOWEJ
UTWORZONEJ WE WRZEŚNIU 1941 R.
wą, jednostki dywizji stacjono-
wały w Krakowie, Bielsku-Bia-
łej i Niepołomicach (do 1976 r.
jeden z batalionów był również
w Oświęcimiu). W 1989 r. bry-
gadzie nadano imię dowódcy
1 SBS gen. bryg. Stanisława
Sosabowskiego. W lutym
– gen. bryg. Bronisław Kwiatkowski (1997–2000)
– płk dypl. Jerzy Wójcik (2000–2002)
– płk dypl. Mirosław Knapiński (2002–2004)
– gen. bryg. Jerzy Wójcik (od 2004 r.)
2000 r. 6 Batalion Desantowo- 6 bdsz (ppłk Marek Stec).
Szturmowy przeniesiono Struktura batalionów desanto-
z Niepołomic do Gliwic, wo-szturmowych i powietrz-
a w 2001 r. rozformowano nodesantowego jest zbliżona.
10 bdsz w podkrakowskiej 6 BDSz jest elitarnym i no-
Rząsce. Od tego czasu jed- woczesnym związkiem tak-
nostki „czerwonych beretów” tycznym, realizującym naj-
stacjonują tylko w Krakowie, trudniejsze zadania stojące
Bielsku-Białej i Gliwicach. przed Wojskami Lądowymi.
W stolicy Małopolski mie- W razie potrzeby poszcze-
ści się sztab brygady (składa gólne oddziały brygady mo-
się z ośmiu sekcji, pionu szko- gą być łatwo przemieszcza-
lenia i logistyki), 6 Batalion ne na duże odległości, co po-
Dowodzenia (dowódca: ppłk zwala szybko podejmować
Maciej Koziński), 16 Batalion działania w dowolnym rejo-
nie kraju albo poza jego gra-
nicami. W styczniu 2005 r.
z 18 bdsz odeszli ostatni żoł-
nierze zasadniczej służby
wojskowej. Po batalionie
z Bielska-Białej w pełni uza-
wodowioną jednostką został
16 bpd. Ten sam proces cze-
Powietrznodesantowy (ppłk ka 6 bdsz i 6 bdow. Obecnie
Leon Stanoch) i trzy samo- w szeregach 6 Brygady po-
dzielne kompanie logistyczne nad 70 proc. to żołnierze za-
(zaopatrzenia, remontowa wodowi. Zakończenie proce-
i medyczna). W Bielsku-Bia- su uzawodawiania 6 BDSz
łej stacjonuje 18 Batalion De- zaplanowano na 2009 r. 
santowo-Szturmowy (ppłk jacek.szustakowski
Adam Stręk), a w Gliwicach @redakcjawojskowa.pl
„Komar”. 27 i 28 grudnia
ekipa Regionalnego
Centrum Krwiodawstwa
i Krwiolecznictwa w Poznaniu
pracowała bardzo intensywnie.
Udało się zebrać 50 litrów krwi.
W 2007 r. podczas akcji organi-
zowanych w CSWL zebrano 500
litrów tego cennego leku. Do
najaktywniejszych honorowych
krwiodawców należy sierż.
Krzysztof Sienkiewicz, dowódca
grupy Szkoły Młodszych
Specjalistów.
SZCZECIN. W pierwszym dniu
2008 r. w garnizonach Szczecin
i Stargard Szczeciński
pododdziały 12 Brygady
Zmechanizowanej
im. gen. broni Józefa Hallera
w Szczecinie na placu apelo-
wym uroczyście rozpoczęły no-
wy rok szkoleniowy. Główne za-
dania przedstawili żołnierzom
szef pionu szkolenia ppłk Jerzy
Zdrojewski i ppłk Krzysztof
Stachowiak.
Oprac. SG

nr 2/2008 Polska Zbrojna 35

 SIŁY POWIETRZNE

Liski z Powidza
PIOTR LASKOWSKI

Jeszcze w styczniu 2008 r. 7 Eskadra Lotnictwa Taktycznego w bardzo niepełnym składzie ma się
przenieść z Powidza do Świdwina. Niewielu pamięta, że ta powidzka jednostka była kiedyś nazywana
telewizyjną z racji swej popularności i umiejętności jej pilotów.
Siódma Eskadra Lotnictwa kowanie 1 BLT w Świdwinie. niczej. Obecnie jednak z powo- zadanie uzyskania interopera-
Taktycznego została powołana W związku więc z przenosina- du braków w zatrudnieniu za- cyjności z jednostkami lotni-
na podstawie zarządzenia mi- mi stan w 100 proc. uzawodo- bezpieczeniem samolotów zaj- czymi NATO. Szkolenie pilo-
nistra obrony narodowej z 15 wionej eskadry wynosi obec- muje się głównie 33 Baza Lot- tów zgodnie z programem
lipca 1999 r. i rozkazu szefa nie ok. 23 proc. – Sprawa prze- nicza, która wraz z technikami osiągania zdolności bojowej do
Sztabu Generalnego Wojska nosin pojawiła się dwa lata te- eskadry tworzy specjalne zgru- statusu Combat Ready prowa-
Polskiego z 9 sierpnia 1999 r. mu. Wtedy do kadry jednostki powanie do obsługi Su-22. dzili instruktorzy z USA, Wiel-
jako jednostka lotnicza o pro- zaczęły docierać niejasne do- kiej Brytanii i Kanady. Szko-
filu myśliwsko-bombowym niesienia na temat przyszłości Zadania i szkolenie lenie to zakończyło się w po-
wydzielona do sił szybkiego eskadry. Niektóre z nich mówi- Do jednostki w Powidzu do- łowie 2000 r., a czterech pierw-
reagowania NATO. ły nawet o tym, że od stycznia wództwo wojsk lotniczych za- szych polskich pilotów z rocz-
2007 r. nie będziemy już tutaj wsze miało zaufanie. To tutaj nym nalotem 120 godzin uzy-
Struktura pracować. To ludzi strasznie przeprowadzano spektakular- skało uprawnienia do lotów
Etat eskadry lotnictwa tak- przygnębiło – mówi dowódca ne w latach 90. tzw. wyjście w ramach NATO. Status goto-
tycznego wynosi zwykle 175 7 elt ppłk pil. Maciej Trelka. spod uderzenia, kiedy kilka sa- wości bojowej osiągnęli: mjr
osób, jednak w przypadku 7 elt Eskadra od początku istnie- molotów parami prawie jedno- pil. Tadeusz Mikutel, mjr pil.
wygląda to nieco inaczej. Eska- nia miała 18 samolotów Su-22, cześnie podrywało się do star- Wojciech Stępień, mjr pil.
dra lada dzień zostanie bowiem czyli o dwa więcej, niż przewi- tu i opuszczało lotnisko w kil- Krzysztof Walczak oraz kpt.
przeniesiona do Świdwina. Po- dywał etat. Działają w niej ka minut. Już wtedy oficjalni pil. Grzegorz Węglorz. Niepeł-
winna się tam zameldować do cztery klucze lotnicze po czte- goście przyjeżdżali do Powi- ne szkolenie przeszedł mjr pil.
końca stycznia, ale do tej pory ry samoloty w każdym z nich. dza częściej niż do „reprezen- Adam Świerkocz, który pełny
nie ma jeszcze rozkazów, aby Zgodnie z etatem w jej skład tacyjnej” jednostki w Mińsku status osiągnął w 2002 r. Trzech
2 Brygada Lotnictwa Taktycz- wchodzą także cztery klucze Mazowieckim wyposażonej pierwszych pilotów ukończyło
nego (BLT) w Poznaniu mo- eksploatacji samolotów, który- w samoloty MiG-29. Dlatego kurs instruktorski, aby móc
gła ją przekazać w podporząd- mi dowodzi szef techniki lot- też to 7 Eskadrze powierzono szkolić innych pilotów z eska-

36 Polska Zbrojna nr 2/2007

 PIOTR LASKOWSKI (3)
FLESZ
KOSZALIN. Zjawili się wszy-
scy, punktualnie. Ponad 40
magistrów, absolwentów wyż-
szych uczelni z całej Polski
przybyło do Centrum
Szkolenia Sił Powietrznych
w Koszalinie, by odbyć prze-
DOWÓDZTWO
szkolenie wojskowe.
ESKADRY Większość z nich to ochotnicy.
Dowódca – ppłk pil. Maciej Treska, Podczas trzymiesięcznej służ-
zastępca dowódcy
– mjr pil. Marek Ławicki,
szef sztabu – kpt. Sławomir Półrul,

szef szkolenia – wakat,
inspektor bezpieczeństwa lotów – wakat,
szef techniki lotniczej – wakat.
Niepełny skład dowództwa eskadry
obrazuje problemy z zatrud-
nieniem ludzi.
TADUSZ WASILEWSKI
Wprowadzenie programu F-16 spowodowało, że z 7 Eskadry odeszło
ponad 60 proc. personelu służby inżynieryjno-lotniczej. Z tych 60
proc., aż 90 proc. stanowili najbardziej doświadczeni ludzie. A sprzęt,
który ma 24 lata i co roku wydłużany jest okres jego eksploatacji, wyma-
ga bardzo starannej obsługi technicznej.
by – 6 tygodni w Centrum
G O D Ł O HISTORIA. Eskadra kontynuuje i 6 na praktykach w jednost-

C harakterystyczny dla jed- zatwierdzony. Lisek pozostał tradycje 7 Pułku Lotnictwa kach będą zgłębiać wojskowe
nostki w Powidzu Lisek tylko na egzemplarzu eskadry Bombowo-Rozpoznawczego, rzemiosło. Na pierwszych za-
Chytrusek trzymający w łap- technicznej o numerze bocz- który z kolei wywodził się z po- jęciach spotkali się z nimi za-
kach bombę pojawił się po nym 3201, który został prze- wstałego w 1946 r. stępca komendanta CSSP
ppłk Włodzimierz Pigoń, szef
raz pierwszy na samolotach kazany do Mirosławca. 7 Samodzielnego Pułku
Wydziału Dydaktycznego ppłk
po lewej stronie kabiny jesie- Obecne godło – lisek trzyma- Lotniczego Bombowców
Bogdan Baraniak, kierownik
nią 1988 r. Jednak już w na- jący bombę na tle cyfry sie- Nurkujących. Od 4 lipca i kadra kursów, którzy przed-
stępnym roku zamalowano dem – zostało wprowadzone 1957 r. jednostka stacjonuje stawili zasady i cel służby w
go, ponieważ nie był oficjalnie kilka lat temu. w Powidzu. Centrum. Przysięga absolwen-
ESKADRĄ DOWODZILI: ppłk Tadeusz Mikutel 2000–2002, ppłk Janusz Duda 2002–2004, tów odbędzie się 18 stycznia
ppłk Jacek Łazarczyk 2004–2007, ppłk Maciej Trelka 2007–obecnie o godzinie 9.00.

dry. W maju 2000 r. na między-
narodowych ćwiczeniach lotni-
czych „Cooperative Banners
2000” w Stavanger w Norwegii
dzone jest jako jej święto. We
wrześniu i październiku 2001 r.
eskadra, znów jako pierwsza
w Polsce jednostka lotnicza,
Podczas kilku lat działalno-
ści eskadra wzięła udział
w wielu międzynarodowych
ćwiczeniach lotniczych. Do
MACIEJ KRUKOWSKI

pojawiło się pięć samolotów
z 7 Eskadry wraz z 11 załoga-
mi i personelem technicznym.
29 maja piloci eskadry wykona-
li pierwszy lot poza granicami
kraju we wspólnym ugrupowa-
niu z norweskimi F-16. To wy-
darzenie uznane zostało za dzień
eskadry i od tego czasu obcho-
SAMOLOTY ESKADRY TO
MYŚLIWSKO-BOMBOWE
SU-22 „FITTER-K”
– W KODZIE NATO.
W Powidzu latają od 1984 r.
Są dwie wersje tych maszyn:
przeszła kontrolę gotowości do
działań według procedur
NATO – TACEVAL. Podczas
kontroli 7 elt przeniosła się na
lotnisko operacyjne, gdzie pi-
loci wykonywali wszystkie za-
dania, posługując się językiem
angielskim i zgodnie z natow-
skimi procedurami.
jednomiejscowa Su-22M4
oraz dwumiejscowa
Su-22UM3K. Ta radziecka
konstrukcja z lat 70. XX w. wy-
posażona jest w jeden odrzu-
towy silnik pozwalający osią-
gnąć prędkość naddźwiękową.
Samolot ma skrzydła o zmien-
nej geometrii i przeznaczony
jest głównie do zwalczania ce-
lów naziemnych oraz nawod-
nych, a także do wykonywania
rozpoznania lotniczego.
najważniejszych należy zali-
czyć: „Cooperative Banners
2000”, „NATO Air Meet
2000”, „Strong Resolve 2002”;
„Clean Hunter 2003, 2004,
2005”, „Sentry White Falcon POZNAŃ-BABKI.
2004”, „Lone Cat 2004, 2005”, Usystematyzowanie wiedzy
„Polish Tiger 2006, 2007”, oraz przeprowadzenie ćwi-
„Italian Dancer 2005, 2007”. czeń pod kontrolą doświad-
Pomimo kłopotów kadro- czonych instruktorów – to
wych, jakie wystąpiły w 2007 r., cele warsztatów szkolenio-
eskadra wykonała 94 proc. na- wych dla nawigatorów napro-
lotu, czyli wylatała 1034 go- wadzania, które odbyły się
dziny z zaplanowanych 1098. 19–23 grudnia w 31
Jej nalot ogólny w latach 2000– Ośrodku Dowodzenia
i Naprowadzania (ODN).
–2007 wyniósł 9922 godz.
Uczestniczyli w nich instruk-
i 43 min. Rekordowy był rok
torzy z Command and
2000, kiedy eskadra wylatała Reporting Center z Nieuw
2130 godz., a w latach 2001 Millingen (Holandia) – kapi-
i 2006 osiągała roczne naloty tan Graaff i porucznik Faber
ponad 1500 godzin.  – oraz nawigatorzy naprowa-
Napisz do autora: dzania z 21, 22, 32 ODN –
piotr.laskowski@ łącznie 30 osób.
Oprac. SG
redakcjawojskowa.pl

nr 2/2007 Polska Zbrojna 37

AAAAAAA
MARYNARKA WOJENNA
DODATEK AAAAAAAAAAAAAAAAAAA

Okręty
trałowce 12 Wolińskiego
Dywizjonu Trałowców:
ORP „Hańcza”, ORP „Gardno”,
ORP „Bukowo”, ORP „Dąbie”
ORP „Jamno”, ORP „Mielno”,
ORP „Wicko”, ORP „Resko”,
ORP „Sarbsko”,ORP „Necko”
ORP „Nakło”,
ORP „Drużno

TOMASZ GOS

DYWIZJON OD MIN
MARIAN KLUCZYŃSKI

Poszukiwanie i niszczenie min to zasadnicze zadania 12 Wolińskiego Dywizjonu Trałowców. Ta

wielokrotnie nagradzana jednostka jest jedną z najlepszych w kraju. Dywizjon wykonywał na Bałtyku
wiele zadań bojowych związanych głównie z niszczeniem pozostałości po II wojnie światowej.

P
o przebazowaniu dwóch
grup trałowców typu 254
z Helu do Świnoujścia
1 czerwca 1965 r. zgodnie
z rozkazem dowódcy 8 FOW
sformowany został 12 Dywi-
zjon Trałowców Bazowych.
Proces tworzenia dywizjonu
trwał do 5 września 1969 r.,
czyli do momentu wcielenia
do jednostki czwartej, ostat-
niej grupy okrętów projektu
254. W pierwszym okresie ist-
nienia dywizjon oprócz typo-
wych zadań szkoleniowych
wykonywał trałowania bojowe,
m.in. we wrześniu 1965 r. – na
wodach Zatoki Gdańskiej,
w kwietniu 1967 r. – na wo-
dach Zatoki Pomorskiej,
w lipcu 1968 r. – ponownie
na wodach Zatoki Pomor-
skiej, w sierpniu 1970 r.
– na wodach Kadetrinne w re-
jonie Bałtyku Zachodniego,
w sierpniu 1972 r. – na akwe-
nie Zatoki Pomorskiej. Były to
operacje polegające na nisz-
czeniu min morskich pozosta-
łych po II wojnie światowej.
Nowe typy
W trakcie swojego istnienia
dywizjon przeszedł wiele zmian
organizacyjnych. – W 1983 r.
rozpoczęto wprowadzanie
do jednostki trałowców bazo-
wych typu 207 P – wyjaśnia
por. mar. Jacek Kwiatkowski
z biura prasowego 8 Flotylli
Obrony Wybrzeża. – Nato-
miast od 1987 r. rozpoczęto
wycofywanie ze służby starych
okrętów typu 254. Proces ten
trwał do marca 1991 r., kiedy to
do dywizjonu wcielono ostatni
dwunasty trałowiec typu 207 P,
ORP „Hańcza”.
Trałowce bazowe projektu
207 P zbudowane zostały
w Stoczni Marynarki Wojen-
nej w Gdyni. Są to jednostki
małomagnetyczne przezna-
czone do poszukiwania i nisz-
czenia min kontaktowych
i niekontaktowych postawio-

STYPENDIA FUNDACJI SERVI PACIS

Z arząd Fundacji Pomocy
Poszkodowanym
w Wojskowych Operacjach
Pokojowych poza Granicami
Polski oraz Ich Rodzinom „Servi Pacis”
uprzejmie informuje, że zgodnie z wcze-
śniejszymi anonsami, m.in. w tygodniku
„Polska Zbrojna” oraz na stronach interne-
towych www.armymil.pl, a także www.se-
rvipacis.pl, rozpatrzył wnioski o przyznanie
stypendiów dla dzieci i młodzieży szkolnej
z rodzin żołnierzy poszkodowanych w ope-
racjach pokojowych i stabilizacyjnych. Tak
więc stypendia trafiły również do rąk dzie-
ci, których ojcowie służyli w Iraku
i Afganistanie. Udzielanie pomocy w po-
staci stypendiów zapisane jest w statucie
Fundacji i trwa już trzy lata. Stypendia
przyznawane są na jeden semestr szkolny,
a ich wielkość jest uzależniona od fundu-
szy, jakimi aktualnie dysponuje Fundacja,
czyli od gestu dobrej woli sponsorów.
Ostatnia seria pomocy na pierwszą poło-
wę roku szkolnego 2007/2008 w postaci
stypendiów dla czternastu uczniów trafiła
m.in. do Bielska-Białej, Bolesławca,
Elbląga, Lublina, Olsztyna, Wrocławia

38 Polska Zbrojna nr 2/2008


FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA
nych w zagrodach minowych
lub pojedynczo.
We wrześniu 1988 r. do dy-
wizjonu wcielono grupę płe-
twonurków minerów. Grupa ta
brała udział w wielu akcjach,
nie tylko na Bałtyku. Na przy-
kład dwa lata temu minerzy
z 12 Wolińskiego Dywizjonu
Trałowców wydobyli 29 sztuk
amunicji z okresu II wojny
światowej z dna Jeziora Trze-
śniowskiego w Łagowie Lubu-
skim. Przy okazji uczestniczy-
li w dość nietypowej dla nich
akcji. – Nocą jeden z członków
grupy zauważył, że w pobli-
skim hotelu „Defka” pali się
i Secemina. Obecnie trwają przygotowania
do przyznania kolejnej transzy stypendiów
na drugą połowę roku szkolnego
2007/2008.
Aby otrzymać pomoc w postaci stypen-
dium na jedno półrocze, należy przesłać
na adres Fundacji potwierdzone kseroko-
pie następujących dokumentów:
– o udziale rodzica (opiekuna) w misji
nr 2/2008
Znak honorowy
W ielokrotnie załogi okrętów
otrzymywały tytuł
„Najlepszego Okrętu
w Marynarce Wojennej”. Za
działalność szkoleniową i bojo-
wą oraz prace na rzecz gospo-
darki narodowej dywizjon został
wyróżniony m.in. medalem
„Za zasługi dla Marynarki
Wojennej”, odznaką „Gryf
Pomorski”, medalem
„200-lecia Komisji Edukacji
Narodowej”, medalem „50-lecia
W OKRESIE formowania dywizjo-
nem dowodził szef sztabu kpt.
mar. Władysław Gliński, nato-
miast pierwszym etatowym do-
wódcą był kmdr ppor. Krzysztof
Mróz, a następnie obowiązki do-
wódcy dywizjonu pełnili kolejno:
– kmdr ppor. Zenon Kulej
(1967–1971)
– kmdr ppor. Kazimierz
Gorzkowicz (1971–1979)
– kmdr por. Mieczysław Piróg
(1979–1990)
kuchnia – opowiada kmdr ppor.
Artur Wasiewski, rzecznik pra-
sowy 8 FOW. – Dzięki akcji
płetwonurków minerów udało
się ugasić pożar. Okazało się
bowiem, że w budynku prze-
bywała grupa młodzieży na ko-
lonii. Wszyscy, około 40 osób,
zostali bezpiecznie ewakuowa-
ni z palącego się budynku.
Zmiana nazwy
W marcu 1994 r. rozkazem
dowódcy Marynarki Wojennej
nazwę jednostki zmieniono na
12 Dywizjon Trałowców, nato-
miast dwa lata później decyzją
ministra obrony narodowej dy-
(operacji) pokojowej i doznanym
uszczerbku;
– o dochodach przypadających na jed-
nego członka rodziny;
– ostatniego świadectwa szkolnego;
– opinię ucznia (charakterystykę) ze
szkoły.
Jednocześnie informujemy, że sponso-
rem medialnym akcji zostaje „Polska
PIOTR PŁUCIENNIK
FLESZ
GDYNIA. W Gdyńskiej
Brygadzie Lotnictwa Marynarki
Szkolnictwa Morskiego” oraz Wojennej rozpoczął się nowy
złotą odznaką „Zasłużony rok szkoleniowy. Na uroczystych
zbiórkach i podczas zajęć inau-
Honorowy Dawca Krwi”. W la-
guracyjnych dowódcy przedsta-
tach 1995, 1996 i 1997 jed-
wili najważniejsze zadania dla
nostka zdobyła tytuł lotników Marynarki Wojennej.
„Przodującego Zespołu Okrętów W 2008 r. załogi samolotów
Marynarki Wojennej”. i śmigłowców brygady wezmą
12 Woliński Dywizjon Trałowców udział w ćwiczeniach krajowych
za szczególne osiągnięcia i międzynarodowych. Lotnicy
w SZ RP w 2000 roku został wy- morscy będą się szkolić w wy-
różniony przez ministra obrony konywaniu lotów poszukiwaw-
narodowej „Znakiem czych, ratowniczych, patrolo-
Honorowym Sił Zbrojnych RP”. wych, monitoringu ekologiczne-
go oraz transportowych. Po raz
pierwszy w tym roku załogi
30 Eskadry Lotniczej
– kmdr Leszek Gan
w Siemirowicach rozpoczną
(1990–1995) szkolenie z wykrywania i śledze-
– kmdr Henryk Białkowski nia okrętów podwodnych. Załogi
(1995–2002) śmigłowców ratowniczych będą
– kmdr por. Adam Staniek pełnić całodobowe dyżury
(2002–2004) w systemie ratownictwa mor-
– kmdr por. Zbigniew Klimas skiego i lotniczego, a załogi sa-
(2004–2005) molotów patrolowo-rozpoznaw-
– kmdr por. Zygmunt czych w systemie rozpoznania
Białogłowski i wsparcia krajowego systemu
(2006–2007) poszukiwania i ratownictwa.
– kmdr por. Jerzy Kłaput
(od 2007).
ŚWINOUJŚCIE. Na inauguracji
roku szkoleniowego 8 Flotylli
Obrony Wybrzeża dowódca
wizjon przyjął wyróżniającą
kontradmirał Jerzy Lenda po-
nazwę „Woliński”. dziękował wszystkim za satys-
12 Woliński Dywizjon Tra- fakcjonujące wyniki szkolenio-
łowców brał udział w wielu we w minionym roku i omówił
ćwiczeniach krajowych oraz główne przedsięwzięcia na
w corocznych ćwiczeniach 2008 r. Uczestnicy inauguracji
międzynarodowych „Baltops ” wysłuchali wykładu nt. „Służba
i „Passex ”. Wykonał wiele za- hydrograficzna w zabezpiecze-
dań bojowych i specjalnych. niu działań MW RP.
Okręty prowadziły dyżury bo- Rozpowszechnianie i wykorzy-
jowe, graniczne i ratownicze stywanie morskiej informacji
oraz uczestniczyły w akcjach geoprzestrzennej w działaniach
sił MW”, który wygłosił kmdr
ratowniczych na morzu, a tak- Henryk Nitner, zastępca szefa
że w ochronie Polskiej Strefy Biura Hydrograficznego
Rybołówstwa Morskiego.  Marynarki Wojennej.
Napisz do autora: Oprac. SG
tomasz.gos@redakcjawojskowa.pl
Zbrojna”. Numer rachunku bankowego
dla potencjalnych sponsorów:
59 1060 0076 0000 3200 0093 3268
w PBH SA
Adres: Fundacja „Servi Pacis”,
ul. Królewska 1, 00-909 Warszawa
sekretarz zarządu
– Czesław Marcinkowski
prezes zarządu – Jerzy Bielecki
Polska Zbrojna 39
WOJSKO METEOROLOGIA

Zaklinacze
deszczu
PAULINA GLIŃSKA

Na wielu wojnach to aura rozdawała karty.

A jak jest dziś? Czy na ćwiczeniach równie
wiele jak od wyposażenia i wyszkolenia
żołnierzy zależy od pogody?
W książce „Wielkie porażki militarne.
Jak pogoda wpłynęła na losy wojen”
C. E. Wood po raz pierwszy w światowej
literaturze militarnej przedstawiono
wpływ warunków pogodowych na żoł-
nierzy, sprzęt, umundurowanie i uzbro-
jenie, tym samym również na taktykę
i strategię wojenną. Choć wcześniej
w wielu wydaniach o historii wojen mó-
wiono o słynnym rosyjskim „Generale
Mrozie”, z pozycji Wooda wyłania się
twarz nie mniej potężnego „Marszałka
Błoto”, mającego duży wpływ na prze-
bieg bitew i kampanii wojennych.
SOJUSZNIK CZY WRÓG
Im gorzej, tym lepiej – to stara wojsko-
wa reguła dotycząca warunków pogodo-
wych, w jakich szkoli się przyszłych żoł-
nierzy. Wojsku pogoda może jednak i po-
magać, i przeszkadzać. Nie sprzyja
z pewnością żołnierzom służącym
w Afganistanie, gdzie problemem są np.
wiosenne deszcze czy duże wahania tem-
peratury w ciągu doby. W Polsce rów-
nież bywa, że aura nie rozpieszcza żoł-
nierzy i wszelkie plany szkoleniowe roz-
patrywane są właśnie z jej perspektywy.
Zbyt silny wiatr może uniemożliwić
szkolenie jednostkom Sił Powietrznych
oraz Marynarki Wojennej, a także prze-
szkodzić w treningu spadochronowym.
Mgła również stanowi poważne utrud-
nienie w szkoleniu wojsk. Także na po-
ligonie zmieniające się warunki pogo-
dowe mają wpływ na możliwości obser- Okazuje się, że także brak śniegu
wacji, co z kolei może odbić się na sku- i mrozu w trakcie ćwiczeń poligono-
teczności prowadzonego ognia czy dzia- wych może być dużym problemem.
łań. Na planowaną strategię może mieć Uniemożliwi to bowiem żołnierzom
wpływ burza i silne opady deszczu, ale przejście prawdziwej „zimowej szkoły
niedobrze jest również wtedy, gdy na ognia i szkoły taktyki w głębokim śnie-
dworze jest zbyt gorąco lub – co gorsza gu i siarczystym mrozie”.
– gdy jest susza. Ta ostatnia często po-
woduje, że terminy ćwiczeń poligono- ZARZĄDZAĆ POGODĄ
wych muszą być przesuwane ze wzglę- Czy można zatem tak planować ćwi-
du na zagrożenie pożarowe. czenia, aby udało się je zrealizować bez

Waszym zdaniem
W numerze 49. „Polski
Zbrojnej” z 2 grudnia 2007 r.
natrafiłem na artykuł
„Dyskusyjne zmiany”,
o zmianach obecnego oblicza
rekonwersji. Po kilkakrotnym
przeczytaniu materiału
doszedłem do niechybnego
wniosku, że autor nie
dysponował dostateczną
wiedzą lub poszedł „na skróty”,
przytaczając decyzję MON
nr 440 z 3 października 2007 r.
oraz dwie wyrwane z kontekstu
opinie na temat zmian.
Jak nietrudno zgad-
nąć, obie pochodziły
od pełnomocników
dowódców rodzajów sił zbroj-
nych, którzy, mimo że zmiany
pozbawią ich stanowisk, zapre-
zentowali jakże odmienne opi-
nie. Iwona Lis (pełnomocnik
dowódcy Marynarki Wojennej),
od samego początku gorąco ki-
bicowała głębokim zmianom
i doskonale rozumie zmiany
systemowe, które mają nastą-
pić. Marek Bielec natomiast
(pełnomocnik dowódcy Wojsk
Lądowych) od samego począt-
ku negował wszelkie zmiany,
które zmierzały do likwidacji
nieefektywnych stanowisk peł-
nomocników. Ubolewając nad
losem pełnomocników, nie
wspomniał jednak, że po
ostatnio przeprowadzonych
zmianach organizacyjnych po-
został sam na swoim stanowi-
sku pełnomocnika w Dowódz-
twie Wojsk Lądowych. Ośrodki
aktywizacji zawodowej
(Olsztyn, Bydgoszcz, Wrocław
i Kraków), które są meryto-
rycznie przygotowane do
udzielania pomocy i fizycznie
to robią, zostały podporządko-
wane Inspektoratowi Wsparcia
Sił Zbrojnych.
Jest dla mnie niezrozumiałe,
dlaczego to, co powinno być
posłannictwem dziennikarza,
czyli rzetelne zbadanie i obiek-
tywne przedstawienie racji
obu stron, zostało opisane
tendencyjnie (tak to właśnie
odbieram). Dlaczego Pani
Redaktor nie pokusiła się
o wyjaśnienie Czytelnikowi ge-

40 Polska Zbrojna nr 2/2008

 | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |

nie sprzyjają wojskowym manewrom?

DZIŚ W POSZCZEGÓL-
NYCH RODZAJACH SIŁ
ZBROJNYCH FUNKCJO-
NUJĄ WYSPECJALIZO-
WANE KOMÓRKI ZAJ-
MUJĄCE SIĘ METEORO-
LOGIĄ, wykorzystujące
szybko dostępne i precy-
zyjne dane. A przesyłają
je naziemne sieci mete-
orologiczne, sieć radarów
meteorologicznych, sieć
wykrywania i lokalizacji
wyładowań atmosferycz-
nych, stacje odbioru da-
nych z satelitów meteoro-
logicznych, stacje wyko-
nujące pionowe sondaże
atmosfery (aerologiczne)
USAF
Czy można tak „zaprogramować” po-
godę, by w czasie zaplanowanych ćwi-
czeń poligonowych zapobiec nawałni-
cy, burzy lub wywołać opady śniegu?
Według danych Światowej Organizacji
Meteorologicznej (WMO), co najmniej
25 krajów uczestniczy obecnie w pro-
gramach kształtowania pogody mają-
cych na celu wywoływanie opadów
deszczu lub śniegu albo rozpraszanie
chmur gradowych.
AURA POD KONTROLĄ
Dziś wiadomo, że wszelkie próby mo-
dyfikowania aury mogą mieć niewy-
obrażalne konsekwencje nie tylko dla
wojska. Każda zmiana pogody, także
sztuczna, jednym będzie sprzyjać, a in-
nym może poważnie zaszkodzić. Roz-
ważając naukowe i techniczne strony
modyfikowania pogody na dużą skalę,
naukowcy zdają sobie dobrze sprawę,
że jest to broń obosieczna. Podczas woj-
ny w Wietnamie wojska amerykańskie
wywoływały chmury, aby ulewnymi
deszczami unieruchomić główną drogę
zaopatrzenia – szlak Ho Szi Mina. Gdy
w połowie lat 70. odtajniono informa-
cje o tym programie, na forum ONZ
przedstawiono projekt konwencji o za-
kazie stosowania technik modyfikacji

środowiska w celach wojskowych. Kon-

względu na pogodę? Dziś w poszcze-
gólnych rodzajach sił zbrojnych funk-
cjonują wyspecjalizowane komórki zaj-
mujące się meteorologią, wykorzystu-
jące szybko dostępne i precyzyjne da-
ne. A przesyłają je naziemne sieci me-
teorologiczne, sieć radarów meteorolo-
gicznych, sieć wykrywania i lokaliza-
cji wyładowań atmosferycznych, stacje
odbioru danych z satelitów meteorolo-
gicznych, stacje wykonujące pionowe
sondaże atmosfery (aerologiczne). Ko-
rzysta się również z danych pochodzą-
cych ze stacji meteorologicznych zain-
stalowanych na statkach i samolotach.
Każdy, kto planuje ćwiczenia, może
otrzymać szczegółowy komunikat me-
teorologiczny, prognozowany przebieg
wybranych elementów meteorologicz-
nych lub ostrzeżenia o niebezpiecznych
zjawiskach. Co zatem zrobić w sytu-
acji, gdy prognozy na najbliższy czas
wencja weszła w życie w 1977 r.
Cokolwiek by jednak o pogodzie mó-
wić, przyznać trzeba jedno: gdy żołnierz
jest dobrze dowodzony, dobrze wyposa-
żony i poinformowany m.in. o zmianach
warunków meteorologicznych, nawet
śnieg za kołnierzem mu nie przeszkodzi.
Warto więc docenić pogodę, bo jak po-
wszechnie wiadomo, może też mieć ona
znaczący wpływ na... pogodę ducha. 
Napisz do autora:
paulina.glinska@redakcjawojskowa.pl

nezy prowadzonych zmian?
Gdyby zebrała wszystkie infor-
macje i poświęciła trochę wię-
cej czasu na przygotowanie ar-
tykułu, dowiedziałaby się, że
struktury rekonwersji były nie-
spójne, a pomoc nie zawsze by-
ła kierowana w zorganizowany
i profesjonalny sposób. Nie
wspomniała również, że
w 2005 r. Najwyższa Izba
Kontroli negatywnie oceniła
Ministerstwo Obrony Narodowej
za brak jednolitego systemu re-
konwersji. Były garnizony,
w których pełnomocnicy, z wy-
jątkiem regularnie pobieranego
wynagrodzenia, nie przejawiali
większej aktywności. Byli rów-
nież tacy, którzy w latach naj-
większej redukcji sił zbrojnych
starali się i nieśli pomoc żołnie-
rzom z garnizonów najbardziej
dotkniętych zwolnieniami. Nie
wątpię, że był wśród nich
Marek Bielec. Te czasy na
szczęście jednak już minęły.
Ministerstwo Obrony Narodowej,
stojąc u progu szybkiej profesjo-
nalizacji, dostrzega problem za-
chęcenia młodych kobiet i męż-
czyzn do wstępowania do armii
dobrowolnie, a nie z obowiąz-
ku. Dzisiaj nie są problemem
zwolnienia żołnierzy zawodo-
wych dokonywane ze względu
na potrzeby Sił Zbrojnych, tylko
nabór. Pamiętajmy, że już
w 2010 r. staniemy przed ta-
kim wyzwaniem. Dlatego uwa-
żam, że aby młodzi ludzie
chcieli służyć w naszych, a nie
np. brytyjskich czy amerykań-
skich siłach zbrojnych, oprócz
godziwego uposażenia, muszą
w trakcie służby podnosić swo-
je kwalifikacje wojskowe i cywil-
ne, tak aby czas spędzony na
kontrakcie w wojsku nie był dla
nich stracony.
Dlatego podczas prac nad zmia-
nami w systemie rekonwersji za-
łożyliśmy, że żołnierz w trakcie
służby powinien mieć możliwość
bezpłatnego i ustawicznego
podnoszenia kwalifikacji zawo-
dowych. Perspektywa ta będzie
stanowić jeden z bonusów w ko-
szyku zachęt, które mają prze-
konać kandydatów, że służba 

nr 2/2008 Polska Zbrojna 41

PORADY PRAWO

Masz
Nagroda roczna
§ Jestem żołnierzem nadter-
minowym od siedmiu lat.
Moje pytanie dotyczy nagrody
rocznej, tzw. trzynastki, i do-
datku za wysługę po pięciu la-
tach pracy. Czy nagroda ta na-
leży się żołnierzom nadtermi-
nowym? Z tego, co się orientu-
Wykup mieszkania ję, do 2003 r. żołnierze nadter-
minowi otrzymywali ją, potem
nr 176, poz. 1242). Zgodnie
z jej art. 30 ust. 1 w związku
z art. 34, żołnierzom odbywa-
jącym nadterminową zasad-
niczą służbę wojskową przy-
sługuje uposażenie zasadni-
cze według stopnia wojsko-
wego. Żołnierzom odbywają-
cym nadterminową zasadni-
czą służbę wojskową mogą

§ Służę w wojsku od ponad sześciu lat. W wyniku splotu różnych

okoliczności i problemów rodzinnych złożyłem wypowiedzenie,
została zabrana. W nowej
ustawie pragmatycznej czyta-
być ponadto przyznane do
uposażenia dodatek funkcyj-
zgodnie z którym zakończę służbę 29 lutego 2008 r. Niedawno łem jednak, że nagroda roczna ny i dodatki uzasadnione
się dowiedziałem, że dostałem przydział na lokal mieszkalny należy się wszystkim, zarówno szczególnymi właściwościami
z WAM – małe M1. Lokal jest do wykupu. Skoro wciąż jestem żoł- żołnierzom zawodowym, nad- lub warunkami służby wojsko-
nierzem zawodowym (do 29 lutego 2008 r.), to czy mogę wykupić terminowym, jak i pracowni- wej (art. 30 ust. 2 w związku
ten lokal? Czy jeśli rozpocznę procedurę administracyjną (złoże- z art. 34).
kom wojska. A jeżeli chodzi
nie wniosku o wykup), to mogę ją zakończyć (ewentualnie) z pozy- Jeżeli natomiast chodzi o inne
o dodatek za wysługę lat, to
tywnym dla mnie wynikiem, mimo że będę już w cywilu? należności pieniężne, to obejmu-
czy mogę żądać zwrotu tegoż
ją one (art. 2 ust. 2):
dodatku z wyrównaniem?
Z godnie z przepisem art. 56
ustawy z 22 czerwca
1995 r. o zakwaterowaniu Sił
wania w tym lokalu mieszkal-
nym. Nie ma przy tym znacze-
nia, czy osoba posiadająca taki P roblematykę uposażenia
i innych należności pie-
1) nagrody i zapomogi;
2) należności za podróże
służbowe;
Zbrojnych Rzeczypospolitej Pol- tytuł prawny pozostaje w sto- niężnych żołnierzy odbywają- 3) należności w związku ze
skiej (DzU z 2005 r. nr 41, poz. sunku służbowym zawodowej cych nadterminową zasadni- zwolnieniem z czynnej służby
398 i nr 132, poz. 1110 oraz służby wojskowej, czy też nie. czą służbę wojskową regulują wojskowej;
z 2006 r. nr 104, poz. 708 Należy jednocześnie zauważyć, przepisy ustawy z 17 grudnia 4) zasiłki pogrzebowe, odpra-
i 711, nr 170, poz. 1217 że sprzedaży omawianych lokali 1974 r. o uposażeniu żołnie- wy pośmiertne, zwrot kosztów
i nr 249, poz. 1832), prawo do mieszkalnych dokonuje w dro- rzy niezawodowych (DzU pogrzebu.
nabycia lokalu mieszkalnego dze umowy dyrektor oddziału re- z 2002 r. nr 76, poz. 693, Jak wynika z powyższego, żołnie-
będącego w dyspozycji Wojsko- gionalnego Wojskowej Agencji nr 153, poz. 1271, nr 166, rzom odbywającym nadtermino-
wej Agencji Mieszkaniowej, in- Mieszkaniowej na pisemny poz. 1363 i nr 200, wą zasadniczą służbę wojskową
nego niż kwatera, kwatera wniosek osoby uprawnionej, je- poz. 1679; z 2003 r. nr 166, nie przysługuje prawo do dodat-
funkcyjna i kwatera zastępcza, żeli lokal mieszkalny uwzględ- poz. 1609 i nr 179, kowego uposażenia rocznego
przysługuje osobom posiadają- niony jest w rocznym planie poz. 1750; z 2005 r. nr 122, i do dodatku za długoletnią służ-
cym tytuł prawny do zamieszki- sprzedaży (art. 57 ust. 1). poz. 1025 oraz z 2007 r. bę wojskową.

Waszym zdaniem
w Wojsku Polskim będzie poży-
teczna dla obu stron. Dzięki te-
mu wojsko zyska młodych, sil-
nych i sprawnych ochotników,
a kandydaci ciekawy zawód
i duży bagaż doświadczeń, kie-
dy po kilkunastu latach służby
zdecydują się na odejście z ar-
mii. Dodam, że w koncepcji
zmian w systemie rekonwersji
wykorzystaliśmy doświadcze-
nia innych państw, którym
znacznie wcześniej przyszło się
zmierzyć z wyzwaniami doty-
czącymi profesjonalizacji armii.
Koncepcja, której jedynie do-
tknięto w artykule, powstała
również w korelacji z pracami
prowadzonymi przez Zespół
ds. Profesjonalizacji Sił
Zbrojnych. To co jest wprowa-
dzane obecnie w ramach de-
cyzji nr 440/MON, jest dopie-
ro początkiem szerszych, jako-
ściowych zmian, do których
bezwzględnie musi dojść
w zarządzaniu zasobami ludz-
kimi. Wykonując decyzję MON,
uporządkujemy dzisiejsze
struktury rekonwersji i przygo-
tujemy je do zadań w przyszło-
ści, którymi będą doradztwo
i doskonalenie zawodowe
w trakcie służby.
Ośrodki aktywizacji zawodo-
wej znają lokalny rynek pracy
i muszą zmienić profil swojej
aktywności. Minęły czasy, kie-
dy jedyną ich formą działalno-
ści była pomoc udzielana
zwalnianym żołnierzom.
Pomagając uzyskać i podwyż-
szać kwalifikacje zawodowe,
„jutro” będą przyciągały kan-
dydatów do służby w armii.
Jest to niezwykle subtelna, ale
jakże istotna różnica, pomię-
dzy rekonwersją dzisiaj a po-
radnictwem i doskonaleniem
zawodowym w przyszłości.
Uważam, że pełnomocnicy ds.
rekonwersji zrobili wiele do-
brego dla żołnierzy w latach
największych zwolnień, ale
obecnie ta formuła przechodzi
powoli do historii.
Zmiany systemowe, które nie-
chybnie nastąpią, wprowadzą
nową jakość w zarządzaniu
zasobami ludzkimi w armii.

42 Polska Zbrojna nr 2/2008

 | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY|
PORADY PO |
POSŁUŻBIE ||
SŁUŻBIE HISTORIA
HISTORIA MILITARIA ||
MILITARIA PRASA ŚWIAT TO
PRASA ŚWIAT ||
TO II OWO
OWO || || ||

problem?
O poborze
§ Chciałbym się dowiedzieć czegoś więcej o poborach do zasad-
niczej służby wojskowej. Kiedy się odbywają?
T erminy powoływania do od-
bycia zasadniczej służby
wojskowej określane są przez
ministra obrony narodowej. Je-
żeli chodzi o rok 2008, to kwe-
stię tę regulują przepisy rozpo-
rządzenia ministra obrony na-
rodowej z 7 sierpnia 2007 r.
w sprawie zwalniania żołnierzy
z czynnej służby wojskowej i po-
woływania do odbycia tej służby
w 2008 r. (DzU z 2007 r.
nr 149, poz. 1050). Zgodnie
z jego par. 9, poborowych do
odbycia zasadniczej służby woj-
skowej w 2008 r. powołuje się:
8–10 stycznia, 5–7 lutego,
4–6 marca, 1–3 kwietnia, 6–8
maja, 3–5 czerwca, 1–3 lipca,
5–7 sierpnia, 2–4 września,
7–9 października, 4–6 listopa-
da i 2–4 grudnia.
CO NOWEGO
§ 19 grudnia 2007 r. został wydany nr 23 Dziennika
Urzędowego Ministra Obrony Narodowej. Zostały w nim
opublikowane:
l zarządzenie ministra obrony narodowej:
1) nr 27/MON z 28 listopada 2007 r. w sprawie nadania jed-
nostkom organizacyjnym Wojsk Specjalnych statutu jednostki
budżetowej (poz. 232)
– weszło w życie z dniem ogłoszenia,
2) nr 28/MON z 28 listopada 2007 r. zmieniające zarządzenie
w sprawie nadania jednostkom organizacyjnym Wojsk
Lądowych statutu jednostki budżetowej (poz. 233),
3) nr 29/MON z 28 listopada 2007 r. zmieniające zarządzenie
w sprawie nadania jednostkom organizacyjnym Marynarki
Wojennej statutu jednostki budżetowej (poz. 234),
4) nr 30/MON z 28 listopada 2007 r. zmieniające zarządzenie
w sprawie nadania jednostkom organizacyjnym Sił
Powietrznych statutu jednostki budżetowej (poz. 235)
– weszły w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od 1 stycznia 2008 r.,
5) nr 31/MON z 3 grudnia 2007 r. w sprawie sposobu używa-
nia flagi państwowej z godłem Rzeczypospolitej Polskiej przez
oddziały i jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
podczas oficjalnych uroczystości poza granicami państwa oraz
w kontaktach międzynarodowych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej (poz. 236)
– weszło w życie z dniem ogłoszenia;
decyzje ministra obrony narodowej:
1) nr 539/MON z 23 listopada 2007 r. w sprawie wprowadze-
nia do użytku w lotnictwie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej „Instrukcji Organizacji Lotów w Lotnictwie Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej” (poz. 237)
– weszło w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od 1 stycznia 2008 r.,
2) nr 541/MON z 27 listopada 2007 r. w sprawie kierownictwa
Ministerstwa Obrony Narodowej (poz. 238)
– weszło w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia
podpisania.

Osobiście nie wierzę, czego
zresztą dowodzi doświadcze-
nie innych państw, aby na
szczeblu jednostki wojskowej
nie nastąpiły żadne zmiany
w kulturze i sposobie zarzą-
dzania tym zasobem.
Oceniam, że już niedługo
w jednostce wojskowej „typo-
wy kadrowiec” będzie musiał
w imieniu dowódcy zarządzać
powierzonym mu zasobem
osobowym i poszerzyć swój
zakres obowiązków o elemen-
ty poradnictwa zawodowego
oraz planowania kariery. Czy
będzie chciał to robić sam?
Sądzę, że raczej dowódca zde-
cyduje się zatrudnić meryto-
rycznie przygotowanego do-
radcę zawodowego. Zatem bę-
dzie to również zadanie, które
może być metodycznie wspie-
rane przez ośrodki aktywizacji
zawodowej. Ludzie zajmujący
się rekonwersją, którzy myślą,
jak uczynić ten system spraw-
nym i przyjaznym dla żołnie-
rza, zapewne podzielają ten
pogląd. Nikt z nas nie rozpa-
truje tych zmian w wąsko po-
jętym partykularnym interesie.
Nie podejrzewam, że takim in-
teresem kierował się Marek
Bielec, ubolewając nad likwi-
dacją pojedynczych stanowisk
pełnomocników. Oceniam, że
raczej jest to nadal niezrozu-
mienie ewolucji prowadzonych
zmian. Chciałbym zapewnić
jego oraz Czytelników „Polski
Zbrojnej”, że zmiany, które na-
stępują, już w niedalekiej
przyszłości przyniosą wymier-
ne efekty, których beneficjen-
tami będą żołnierze, bo prze-
cież oni są w tym wszystkim
najważniejsi.
Mam nadzieję, że powyższe
wyjaśnienia przyjmą Państwo
ze zrozumieniem.
Wprowadzenie proponowa-
nych zmian w znaczący spo-
sób przyczyni się do poprawy
pomocy świadczonej dla
wszystkich żołnierzy Wojska
Polskiego.
płk Grzegorz SODOLSKI
dyrektor Departamentu
Spraw Socjalnych MON

nr 2/2008 Polska Zbrojna 43

AAAAAAA PRASY
PRZEGLĄD AAAAAAAA
MANEWRY
Z POLSZCZYZNĄ
Maciej Malinowski
jest mistrzem
polskiej ortografii,
popularyzatorem
poprawnej
polszczyzny
Mundur
C iekawa jest historia słowa mundur. W ję-
zyku łacińskim istniał czasownik mode-
rare, który znaczył „miarkować, łagodzić,
uspokajać”, ale też „stosować do czego,
nadawać czemuś należytą miarę”. Dlatego
z czasem zaczęto i u nas mówić moderować,
moderunek, i były to wyrazy tyczące się goto-
wości bojowej, mobilizacyjnej, uzbrojenia.
Jeśli dawno temu ktoś użył słowa moderu-
nek, nie podlegało dyskusji, że rzecz dotyczy
„ogółu przyborów dla żołnierza, ekwipunku
żołnierskiego”. Po słowo moderunek sięga-
no też wtedy, gdy chodziło o wyposażenie ko-
nia. Okazuje się jednak, że pod względem
słowotwórczym wyraz moderunek był… błęd-
ny. Powinno się bowiem od początku mówić
i pisać monderunek albo monterunek, po-
nieważ niemieckie słowa mondirung i mon-
tierung oznaczały właśnie „ekwipunek kawa-
lerzysty” (od fr. monture, a ten od czasowni-
ka monter „wsadzać na konia”). Co się więc
stało? Otóż powodem zniekształcenia form
monderunek, monterunek i ich przejścia
w moderunek było uproszczenie fonetyczne
głosek -ng-. Z czasem i moderunek został
z obiegu wyparty, a stało się to wskutek od-
działywania innego niemieckiego wyrazu,
Mundstück („kiełzno wkładane koniowi
w pysk”), zaadaptowanego do polszczyzny
w postaci fonetycznej jako mundsztuk,
munsztuk. Tak oto z pierwotnych form mon-
derunek, monterunek zrobił się najpierw
moderunek, a potem munderunek (nagłoso-
we mond-, mont- przeszło w mund-).
Owo zniekształcone słowo na dobre weszło
do polszczyzny, jednak z biegiem lat przesta-
no je rozumieć jako ogólnie „wyposażenie,
uzbrojenie żołnierza czy konia”. Zaczęto tak
nazywać „uniform, ubranie dla kogoś, kto
służy w wojsku”. Mówiono np.: Co, nowy
munderunek dają? Od munderunku było już
bardzo blisko do munduru, tym bardziej że
pojawiło się w obiegu niemieckie słowo
Montur, pierwotnie też oznaczające to samo
co mondirung, montierung, które jednak pod
wpływem nieco slangowego określenia mun-
dier zawęziło swój sens do definicji „ubiór,
odzież żołnierza”. Niewiele więc brakowało,
żebyśmy dziś zamiast mundur mówili i pisa-
li… montur. Ale i sami Niemcy to pomieszali.
44 Polska Zbrojna
DZIENNIK ELBLĄSKI
Szalone
BUNDESHEER.AT
drogi w Syrii
W ojskowi kierowcy służący na Wzgórzach
Golan nie mają łatwego życia. Ze wzglę-
du na trudne warunki drogowe panujące
kierunkach, ich kierowcy zmieniają pasy bez
ostrzeżenia, nie dają też żadnych sygnałów
świetlnych. – Jeśli chcesz zmienić pas ruchu,
w Syrii oraz przepisy ruchu drogowego, które musisz wystawić rękę przez okno i podawać
nie są przez mieszkańców przestrzegane, pro- sygnały, że zamierzasz skręcić – śmieje się
wadzenie samochodu jest tutaj naprawdę kpt. Wlaszczyk. – Tu panuje prawo: „kto więk-
sztuką. Prawdziwym wyzwaniem jest rondo szy, ten ma pierwszeństwo”!
„Crazy” (czyli „szalone”), właśnie w Damasz-
ku. Jazda po nim jest utrudniona już choćby Od redakcji: Są jednak pozytywne strony takie-
z tego względu, że czynność ta odbywa się go systemu ruchu. Wprawdzie niełatwo być
w odwrotny sposób niż w Polsce – tutaj wjeż- w Syrii kierowcą, ale z drugiej strony cała teo-
dżający ma pierwszeństwo przejazdu. A na ria dotycząca przepisów drogowych ograni-
rondzie „Crazy” jest sześć pasów ruchu, po cza się do jednego zdania. Ciekawe jak wy-
których jedzie przynajmniej dwanaście rzę- gląda tam egzamin teoretyczny na prawo
dów samochodów. Jadą one we wszystkich jazdy?
Wojsko po amerykańsku
GŁOS POMORZA
K ajetan Łapczuk z Koszali-
na ma 19 lat i jako jedyny
Polak uczy się w legendarnej
skiem w uszach zasypiasz –
mówi z uśmiechem Kajetan. Co
chwilę wyrasta przed „pierw-
w mózg gwoździe. Wtedy to, co
możesz zrobić najlepszego, to
wrzasnąć, ile masz sił w płu-
Amerykańskiej Akademii Sił szakiem” starszy stopniem ka- cach: – Tak jest, sir!!!
Powietrznych. Codziennie bie- det, niemal dotyka swoim no-
ga, chodzi na wykłady, słyszy sem jego nosa i wykrzykuje mu Od redakcji: Dedykujemy wszyst-
wrzask, że jest niczym i walczy prosto w oczy. – Co jest kade- kim tym żołnierzom, którzy
na ringu jak prawdziwy bokser. cie?! Nie wiesz, jak się ścieli łóż- narzekają na szorstkie trakto-
– Ameryka to inny świat – mó- ko?! Mamusi zabrakło?! Tu ma- wanie ich przez dowódców.
wi. – Jest dokładnie tak jak musi nie znajdziesz: tu jest Z perspektywy opowieści Ka-
w amerykańskich filmach. Amerykańska Akademia Sił Po- jetana nasi polscy przełożeni
Budzi cię wrzask, towarzyszy ci wietrznych!!! – ostatnie słowa jawią się jako troskliwi i opie-
wrzask i z jednym wielkim wrza- skanduje, jakby wbijał ci kuńczy ojcowie.
Męska Linia Maginota
DZIENNIK
(fragment wywiadu z Manuelą Gretkow- sobą, rozmawiają, okazują emocje. Wy-
ską) ...(Współcześni) chłopcy i względnie gląda na to, że mężczyźni od pokoleń
młodzi mężczyźni żyją w nowym świecie, siedzą na tej Linii Maginota. Nie mają
w którym mogą dorosnąć do kobiet możliwości wyjścia i zachowywania się
– przedtem to było raczej niemożliwe (...). po ludzku.
Był taki piękny film o pierwszej wojnie
światowej. Francuzi i Niemcy siedzą Od redakcji: Pani Manuelo! My się trochę
w okopach na Linii Maginota. Jest Wigi- obawiamy, że jakby w tych okopach sie-
lia, ktoś gra kolędę. I nagle wrogo nasta- działy kobiety, to niezależnie od daty wal-
wieni do siebie żołnierze zaczynają za- czyłyby ze sobą do ostatniego naboju. Ale
chowywać się jak ludzie – bratają się ze może nie dorośliśmy jeszcze do kobiet...
nr 2/2008
 | | |
WOJSKO KULISY
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO ||
PORADY PO
KULISY PORADY PO SŁUŻBIE || || | |
SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |

Imprezą roku dla sportowców w mun-

durach były IV Światowe Igrzyska Woj-
skowe. Jak Pan ocenia występ reprezen-
tacji Wojska Polskiego w Indiach?
– Bardzo dobrze. Wywalczyliśmy 16
medali, w tym cztery złote i pięć srebrnych.
Osiągnęliśmy największy sukces w histo-
rii naszych startów w tej imprezie. Fakt, że
na I Igrzyskach w Rzymie w 1995 r. zdo-
byliśmy o jeden medal więcej, a cztery la- Rozmowa
ta później w Zagrzebiu mieliśmy 12 krąż-
ków, w tym pięć złotych, czyli o jedno „zło- z gen. broni
to” więcej, niż w Indiach. Jednak dla mnie
tegoroczny wynik ma większy wymiar,
LECHEM
ponieważ podczas I i II Igrzysk nasz po- KONOPKĄ,
tencjał jeśli chodzi o sport wojskowy był
znacznie większy niż obecnie.
prezesem
Wojskowej
YMLEWICZ

Potwierdzają to rezultaty z Rzymu

i Zagrzebia, które uzyskano przed roz- Federacji Sportu
formowaniem w 2001 r. ośmiu wojsko-
KAROLINA PR

wych ośrodków szkolenia sportowego.

Powrót
W 2003 r. na III Igrzyskach w Katanii
osłabiona reprezentacja WP wywalczy-
ła już tylko cztery medale.
– W wojskowych ośrodkach szkolenia

sportowego było ok. 1000 etatów dla żoł-
nierzy sportowców i trenerów. Dzisiaj po-
woli, ale skutecznie odbudowujemy ten
potencjał w myśl zasady: nie ilość, lecz
jakość. Obecnie w zespołach i grupach
sportowych rodzajów sił zbrojnych mamy
215 etatów dla żołnierzy sportowców.
Wracając do startu w Indiach, muszę po-
wiedzieć, że plon medalowy mógł być
większy. Niestety, choroba wyeliminowa-
ła z występu w igrzyskach kpr. Piotra
Klimczaka, który miał poprowadzić na-
szą sztafetę 4 x 400 m do złotego meda-
lu. Liczyliśmy również na jego udany wy-
stęp w biegu indywidualnym.
Za cztery lata V Światowe Igrzyska
Wojskowe w Rio de Janeiro, a za nie-
spełna rok Igrzyska Olimpijskie w Chi-
nach. Jakie nadzieje wiąże Pan z wystę-
pem sportowców żołnierzy na tych im-
prezach?
– Już myślimy o przygotowaniach do star-
tu w Brazylii. Możliwe, że uda nam się wy-
stawić ekipę spadochroniarek, którą zamie-
rza powołać dowódca Ośrodka Szkolenia
Służby Wysokościowo-Ratowniczej ppłk
Krzysztof Szopiński. Ze względów finan-
sowych trudno będzie wysłać do Brazylii
tak liczną reprezentację, jak do Indii. Mam
jednak nadzieję, że w MON, tak jak do-
tychczas, będzie dobry klimat dla sportu
i uda nam się stworzyć sportowcom i ich
trenerom jak najlepsze warunki do przygo-
towań do startu w najważniejszej wojsko-
wej imprezie czterolecia. Jeżeli chodzi
o Pekin, to największe nadzieje wiążę ze
startem lekkoatletów. Myślę, że można li-
do świetności
czyć na sztafetę 4 x 400 m, zwycięzcę z In-
dii w rzucie dyskiem st. szer. Piotra Mała-
chowskiego i wspomnianą Sylwię Ejdys.
Powoli sport wojskowy odbudowuje
utracony potencjał. Czy jest szansa, że
zwiększą się etaty w zespołach i grupach
sportowych?
– Skończyły się już czasy, kiedy sporto-
wiec, przychodząc do wojska, przede
wszystkim chciał mieć z głowy odbycie
zasadniczej służby. W ośrodkach ważne
były dla zawodników pensje. Dzisiaj każ-
dy z nich oczekuje, że trafiając do zespo-
łów sportowych będzie miał dobrego
szkoleniowca, który mu wskaże, jak mo-
że dojść do najlepszych wyników. Tym-
czasem dla części trenerów, którzy nie są
żołnierzami zawodowymi, brakuje etatów
pracowników wojska, na których mogli-
by być zatrudnieni. To jest dla nas naj-
większy problem, który Wojskowa Fede-
racja Sportu będzie się starała rozwiązać.
Liczymy tutaj na pomoc ministra obro-
ny Bogdana Klicha i szefa Sztabu Gene-
ralnego WP generała Franciszka Gągo-
ra. Oczekujemy również na lepszą współ-
pracę z ministrem sportu Mirosławem
Drzewieckim.
Oprócz prezesowania WFS jest Pan
również prezesem WKS Grunwald. Jak
Pan skomentuje fakt, że do tego po-
znańskiego klubu chce się przenieść
czołowy w Europie sprinter Marcin
Urbaś oraz to, że tenisistka Katarzyna
Piter zajęła 15. miejsce w rankingu naj-
lepszych juniorek na świecie?
– Wypada się tylko cieszyć, że chce
u nas trenować Marcin Urbaś. Natomiast
błyskotliwy awans Kasi do światowej czo-
łówki jest dowodem na to, że metodycz-
na praca z młodzieżą przynosi w Grun-
waldzie dobre efekty, i to nie tylko z teni-
sistami, ale i z zapaśnikami, lekkoatleta-
mi oraz hokeistami na trawie. 
Rozmawiał Jacek Szustakowski
Mam nadzieję,
że w MON, tak jak
dotychczas, będzie dobry
klimat dla sportu i uda
się stworzyć jak najlep-
sze warunki do przygoto-
wań do startu w najważ-
niejszej wojskowej im-
prezie czterolecia

nr 2/2008 Polska Zbrojna 45

PO SŁUŻBIE
K S I Ą Ż K A I N T E R N E T

Pod górę
Tylko nieliczni wiedzą, że Anna Czerwińska jest,
tuż po Wandzie Rutkiewicz, najbardziej znaną polską
himalaistką, zdobywczynią sześciu ośmiotysięczników.
Wielka piłka
nawet góry wysokie muszą być W każdą środę i niedzielę 40 tysięcy
polem walki między płciami? Czy
o to chodzi w tym sporcie?
Polaków, wpatrując się z napięciem
Niestosowne i nieco śmieszne są w biało-zieloną stronę internetową,
pewne animozje sprzed kilkudzie- skacze do góry bądź rytmiczne uderza
sięciu lat, które zawarte w opowia-
daniach Anny Czerwińskiej wyda- głową w ścianę. Dlaczego tak dziwnie
ją się wciąż dla niej żywe i nie- się zachowują?
zmiernie ważne. Antypatie i żale,
którym daje wyraz na łamach tej

Anna Czerwińska, „GórFanka,
czyli ABC w skale i lodzie”,
Annapurna, Warszawa 2008
pozycji, dawno powinny pójść w za-
pomnienie. Niestety, zawodzi tak-
że szata graficzna wydawnictwa.
Zbyt liczne zdjęcia oblane tekstem
czy anegdoty ujęte w ramki, nie-
przemyślane w treści i rozmiesz-
czeniu, sprawiają, że książki nie
sposób traktować poważnie. Po-
dobnie styl wypowiedzi – miał od-
W
tzw. realnym świecie
nie każdy ma szansę
zostać Abramowiczem
i zarządzać klubem piłkarskim.
Komputery jednak sprawiły, że
można mieć klub wirtualny, in-
ternet zaś dał cudowną możli-
wość rywalizowania nie z maszy-
ną, a z ludźmi z całego świata.
a zarobione złotówki inwestujemy
w stadion i drużynę. Dochody klu-
bu rosną, siła drużyny także, re-
alny jest awans na wyższy poziom
rozgrywkowy.
W Hattricku nie ma zapisywania
stanu gry. Popełnione błędy msz-
czą się bezlitośnie. Dobrze jest
więc już na początku zaplanować

„G órFanka” nie aspiruje do

miana beletrystyki. To na-
pisana w formie wywiadu książ-
ka o górach i kobiecie wspinają-
cej się po nich. Alpinistka ze swa-
dą i ekspresją opowiada nam
o swoim życiu, początkach karie-
ry i powolnym osiąganiu pozycji
we wspinaczkowym świecie Pol-
ski lat 70. Barwnie opisuje to śro-
dowisko. Ku zaskoczeniu, Anna
Czerwińska daje się też poznać
jako jedna z pionierek czysto ko-
biecego wspinania w górach – do
znudzenia powtarza w książce,
jak bardzo zależało jej na pierw-
szych kobiecych przejściach nie
tylko największych klasyków ta-
trzańskich, ale także alpejskich.
Zdumiewa jej ambicja i determi-
nacja w konsekwentnym realizo-
waniu celów. Zdumiewa, a z cza-
sem zaczyna drażnić. Bowiem czy
dawać potoczystą mowę himala-
istki, a skończyło się jedynie na
trudnościach w operowaniu po-
prawnym językiem polskim.
Książka nie jest opisem całego
dorobku wspinaczkowego Anny
Czerwińskiej. Kończy ją głośna
i kontrowersyjna wyprawa na Ga-
sherbrum II i III z 1975 r. Dalsza
część jej górskiego życiorysu ma
być wydana w kontynuacji „Gór-
Fanki”. Można się zastanowić je-
dynie, czemu wydawca podjął de-
cyzję o podzieleniu tej historii na
trzy tomy?
Mimo wszystko pozycja warta jest
uwagi. Właśnie ze względu na kla-
syczną drogę w Himalaje, którą
musiał przejść niegdyś każdy
adept alpinizmu, i opis legendar-
nych lat 70. emanujący magią
i niecodziennością, co jest naj-
większym atutem tej książki. (ao)
Frajda jest ogromna, a w przy-
padku niepowodzenia zawsze
można stworzyć kolejną druży-
nę, nie martwiąc się tłumem
wierzycieli.
Najstarszą i największą interne-
tową grą piłkarską jest Hattrick,
zwany przez graczy HT. Wystar-
czy wejść na www.hattrick.org
i wypełnić krótki formularz, by
po krótkim oczekiwaniu dołą-
czyć do niespełna milionowej
społeczności i dostać drużynę.
Początki są trudne – dostaje się
mizerny zespół grający gdzieś
w X lidze. Aby postawić klub na
nogi, potrzeba czasu i rozwagi.
Scenariusz wygląda tak – za-
trudniamy trenera, kupujemy
kilku młodych zawodników, tre-
nujemy ich w jednej z ośmiu
umiejętności, sprzedajemy,
strategię rozwoju klubu. Można zi-
gnorować wyniki i zająć się han-
dlem na wielką skalę. W HT nie
ma okienek transferowych, za-
wodnika można wystawić na
sprzedaż w dowolnej chwili.
Jednak Hattrick to nie menedżer
ekonomiczny, lecz piłkarski. Przy-
jemniej jest więc zająć się piłką.
Silnik gry kreuje wyniki, porównu-
jąc statystyki meczowe drużyn: si-
łę pomocy, bocznej i środkowej
obrony oraz ataków. Jeżeli zespo-
ły osiągnęły podobne poziomy
obrony i ataku, najczęściej wygra
ta z silniejszą pomocą. Zdomino-
wanie środkowej linii znacząco
ułatwia wygranie spotkania. Jed-
nak, dokładnie tak jak na praw-
dziwym boisku, i tu nie można
wszystkiego przewidzieć. Gwiaz-
da drużyny może odnieść kontu-

Trudno o bardziej K S I Ą Ż K A
„fotogeniczny” temat
niż wojsko. Armia po małym retuszu
Transportery, czołgi,
śmigłowce, okręty.
Dynamiczne sytuacje
„W ojsko polskie. The Polish
army” to album fotogra-
ficzny zawierający kilkaset zdjęć,
no według rodzajów sił zbrojnych.
Przegląd prowadzi odbiorcę od
Wojsk Lądowych przez Siły Po-
rozgrywane których bohaterami są żołnierze wietrzne i Marynarkę Wojenną aż
w plenerach. Ileż – ich ćwiczenia, umundurowanie, po Żandarmerię Wojskową i Woj-
wspaniałych zdjęć sprzęt. Znajdziemy tu fotorelacje ska Specjalne. Album zamykają
można zrobić! Nie dziwi z wielu poligonów w Polsce, obra- fotografie z misji pokojowych.
więc wydanie zbioru zy zamaskowanych czołgów suną- Wadą „Wojska polskiego” są
fotografii poświęconych cych leśną drogą i rakiety przeciw- podpisy, a w zasadzie opisy
naszej armii. lotnicze w locie. Całość podzielo- zdjęć. Wydawca nie podpisywał

46 Polska Zbrojna nr 2/2008

 | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO |
PLUS MINUS
Milionowa społeczność Hattricka – fora tętniące ży-
ciem, każdego dnia przybywa ponad 100 tys. postów
Zbyt wolne serwery, niewystarczająca wiedza infor-
matyczna twórców
zję, a nasz zawodnik nazwać sę-
dziego ślepym idiotą i wylecieć
z boiska. Losowość gry to naj-
większy wróg menedżera, potra-
fiący zniweczyć najlepsze plany
i strategie. Mimo to dobry prezes
klubu będzie się starał zwiększać
szanse na zwycięstwo.
W HT zespoły rywalizują w ligach
złożonych z ośmiu klubów. W Pol-
sce jest 10 poziomów ligowych
i ponad 41 tys. użytkowników. Me-
cze ligowe rozgrywane są raz w ty-
godniu. Poza tym kluby rywalizują
w rozgrywkach pucharowych
– krajowych, międzynarodowych
oraz prywatnych. Ogromną sławę
w HT-świecie przynosi zwycięstwo
w lidze mistrzów, nazywanej tutaj
turniejem Masters. W ostatniej
edycji triumfował mistrz Polski,
drużyna Romasz. W Hattricku są
także reprezentacje seniorskie
i młodzieżowe. Każdy użytkownik
może zostać selekcjonerem kadry
– wystarczy wygrać wybory, a na-
każdej fotografii osobno, lecz
zaoferował kilka zdań opisują-
cych całość dwustronicowej pre-
zentacji. Gdy w tekście wymie-
nione są dwie nazwy jednego ty-
pu uzbrojenia, nie wiadomo, jak
je odróżnić na zdjęciach. Rzecz
jasna fachowiec da sobie radę,
ale nie jest to tytuł skierowany
do ekspertów. Dodatkowo nie-
które opisy są albo częściowo
nietrafione, albo wymuszone.
Przykład: obok zdjęć saperów
napisano, że „są znaczącym
nr 2/2008
| | | |
stępnie poprowadzić swój kraj do
zwycięstwa w mistrzostwach świa-
ta. Nie ma ograniczenia narodo-
wego, można startować w wybo-
rach na selekcjonera wszystkich
kadr w HT. Największym sukce-
sem reprezentacji Polski jest sre-
bro na mundialu.
Gra jest bezpłatna. Można jednak
wykupić pakiet dodatkowych
usług zwany supporterem. W prze-
ciwieństwie do niektórych gier in-
ternetowych w Hattricku usługi
płatne nie dają przewagi nad po-
zostałymi graczami. Nie można
więc zamienić pieniędzy realnych
na wirtualne. Wykupienie suppor-
tera otwiera jednak przed gra-
czem nowy świat – na stronie klu-
bu można umieścić logo, pojawia
się możliwość zaprojektowania
strojów i wyglądu stadionu. Tylko
supporterzy widzą twarze piłkarzy
– pozostali muszą zadowolić się
obrazkiem koszulki. Najbardziej
cenioną przez graczy funkcją sup-
elementem wielu pokojowych
misji (m.in. UNIFIL, UNDOF,
KFOR), a także w Afganistanie
i Iraku”. Nie najlepiej to brzmi.
Nie jest to tytuł z aspiracjami ar-
tystycznymi. Zdjęcia mają raczej
charakter reporterski. Owszem,
wśród kilkuset fotosów jest kilka
znakomitych. Niektóre są zrobio-
ne z pomysłem – mają ciekawy
kadr, ekspozycję i żywe kolory.
Nie jest to jednak większość, bo
i nie taki był najprawdopodobniej
pomysł na omawiany album. Je-
|
| |
portera są jednak zakładki, nie-
zwykle przydatne podczas bu-
szowania po liście transfero-
wej.
Chociaż w HT gra się tylko dwa
mecze w tygodniu, nie może
być mowy o nudzie. Społecz-
ność Hattricka jest jedyna
w swoim rodzaju. W Polsce jest
kilka serwisów informacyjnych
poświęconych wyłącznie grze,
istnieje HT-radio, napisano wie-
le poradników dla początkują-
cych. Użytkownicy regularnie
spotykają się na zlotach.
Międzynarodowy sukces Hattric-
ka zaskoczył nawet jego twór-
ców. Gra została stworzona
przez grupę przyjaciół ze Szwe-
cji. Projekt, początkowo prywat-
ny, rozrastał się w szybkim tem-
pie. Do dziś system nie jest do
końca przygotowany do obsługi
setek tysięcy graczy. Najłatwiej
zaobserwować to w weekendy
i wieczory, gdy przeciążone ser-
wery nie radzą sobie z obsługą
60 tys. osób jednocześnie. Trze-
ba też uczciwie przyznać, że mi-
mo sporych przychodów właści-
ciele Hattricka oszczędzają na
informatykach. W zasadzie nie
zdarza się, aby wprowadzanym
do gry nowościom nie towarzy-
szyły liczne błędy i usterki.
Czy warto składać podanie
o drużynę w HT? Nie, stanowczo
nie. Gra ma bowiem kolosalną
wadę – wciąga. Typowe objawy
uzależnienia to zarywanie nocy
w celu okazyjnego zakupu piłka-
rza, planowanie urlopu wyłącz-
nie w miejscach z dostępem do
sieci oraz mamrotanie przy nie-
dzielnym obiedzie: – Jak mo-
głem przegrać, skoro miałem 58
proc. posiadania piłki i wchodzą-
ce ataki? (kub)
żeli celem autorów było pokaza-
nie wybranego uzbrojenia pol-
skich sił zbrojnych, to zadanie zo-
stało wykonane.
„Wojsko polskie” ma promo-
wać armię. Autorzy specjalnie
tego nie ukrywają, informując
we wstępie, że ich celem było
umocnienie wśród czytelników
dumy z „pełnej chwały prze-
szłości oraz dokonań teraźniej-
szości” armii polskiej. Polskie
siły zbrojne prezentowane są
więc jako w pełni nowoczesne
|
S P O R T
Maraton
na raty
Ó sma edycja Zimowego
Maratonu na Raty ruszy-
ła tydzień temu w Lublińcu,
w najbliższą zaś niedzielę,
13 stycznia, wystartuje w Ka-
towicach i w Warszawie. Naj-
dłuższy maraton świata roz-
grywany jest wprawdzie na
klasycznym dystansie, ale
podzielony na „kawałki” trwa
całą niemalże zimę. Nieza-
leżnie od pogody w każdą
kolejną niedzielę od
13 stycznia do 2 marca
2008 r., o godzinie 10, na te-
renie „poligonu” Wojskowej
Akademii Technicznej na
warszawskim Bemowie od-
będą się kolejne etapy tego
niezwykłego biegu.
Zgłoszenia można nadsyłać
drogą elektroniczną do go-
dziny 24 dnia poprzedzają-
cego zawody, przesyłając
swoje oświadczenie o chęci
udziału na adres:
zimnar08@wp.pl lub zgłaszać
na pół godziny przed startem.
Numery startowe wydawane
będą na starcie. (pb)
Terminarz Warszawskiego
Zimowego Maratonu na Raty
– I etap: 6 km 13.01.2008 r.
– II etap: 6 km 20.01.2008 r.
– III etap: 6 km 27.01.2008 r.
– IV etap: 6 km 03.02.2008 r.
– V etap: 6 km 10.02.2008 r.
– VI etap: 6 km 17.02.2008 r.
– VII etap: 6,195 km
24.02.2008 r.
– VIII epilog: 6 lub 6,195 km
02.03.2008 r.
i dobrze uzbrojone, gotowe
spełnić każdy rozkaz. Na te-
mat słabości nie ma ani jedne-
go słowa. Mamy więc do czy-
nienia z retuszem wizerunku
wojska. Ma to jednak swoją
dobrą stronę – im więcej Pola-
cy będą mieli szacunku dla
swojej armii, tym lepiej. (jk)
„Wojsko polskie. The Polish ar-
my”, Dom Wydawniczy Bellona,
Warszawa 2007
Polska Zbrojna 47
AAAAAAA TRADYCJE
HISTORIA AAAAAAAA

TOMASZ GOS
Nurkowie z Marynarki Wojennej badali wrak legendarnego lotniskowca
„Graf Zeppelin”. Okręt jest w bardzo dobrym stanie. Pokład wygląda tak,
jakby był pod wodą najwyżej od tygodnia.

Graf Zeppelin się nie

urkowanie we wraku okrętu
„Graf Zeppelin” miało charak-
ter inspekcji. Nie wydobywali-
śmy znajdujących się na nim
przedmiotów – mówi kpt. mar. Robert
Szymaniuk, dowódca grupy ratowniczej
ORP „Piast” badającej wrak. – Ograni-
czenia związane z penetracją jego wnę-
trza zostały wyraźnie określone na spo-
tkaniu w Urzędzie Morskim, jak również
na odprawie przed samym wyjściem
w morze – dodaje kpt. Szymaniuk.
Nic nie stało jednak na przeszkodzie,
by zajrzeć do środka przez dziobową i ru-
fową windę do podnoszenia samolotów,
a także przez bulaje. Można było na przy-
kład obejrzeć ślady jedynie po fundamen-
tach na podstawy dział, co świadczy o
tym, że uzbrojenie nigdy nie zostało za-
montowane lub że Rosjanie je sami zde-
montowali. – Wszystko wskazuje na to,
że jednostka została użyta jako poligon
doświadczalny dla rosyjskiego uzbroje-
nia, a nie, jak głosiły niektóre źródła, ja-
ko wielki okręt transportowy, którym
wywożono łupy wojenne – wyjaśnia kpt.
MW
Najbardziej jednak zdziwił nurków stan na wykonanie zadania jedynie cztery dni
wraku. – Kadłub jest doskonale zachowa- – mówi dowódca grupy ratowniczej. – Po-
ny – opowiada kpt. Szymaniuk. – Liczne za tym priorytetem było dla nas bezpieczeń-
bulaje są jeszcze ze szkłem. Pokład wy- stwo ludzi, a niektóre miejsca na tym okrę-
konany z drewna tekowego wygląda tak, cie nie wyglądały bezpiecznie – dodaje.
jakby znalazł się pod wodą tydzień temu! Na podstawie prac wykonanych przez
To po prostu zadziwiające. nurków nie można wykluczyć, że na po-
Nie dotyczy to jednak całego okrętu. kładzie wraku znajdują się bomby,
W wielu częściach wrak pokrywają sieci. w tym także broń chemiczna. Pobrane
Znajdują się tam również ślady po testowa- próbki dna z bezpośredniego sąsiedztwa
niu na nim różnego rodzaju uzbrojenia. wraku przekazano do Urzędu Morskiego
Aby stwierdzić, w jakim stanie jest cała w celu przeprowadzenia badań. Wyniki po-
jednostka, nurkowie potrzebowaliby zde- winny być znane jeszcze w tym roku.
cydowanie więcej czasu. – A my mieliśmy – W trakcie nurkowań na wszelki wypadek
Odnaleziony
12 lipca 2006 r. kadłub lotni- do poszukiwań podwodnych,
skowca w wodach Bałtyku od- namierzył i zarejestrował wrak
nalazła zajmująca się poszuki- jako pierwszy. 26 lipca 2006 r.
waniem i wydobyciem ropy okręt hydrograficzny ORP
naftowej firma PETROBALTIC. „Arctowski” przeprowadził pod-
Wrak leżał 55 km na północ od wodne badania zatopionej jed-
Władysławowa na głębokości nostki. Dzień później
87 m. Specjalny statek badaw- Marynarka Wojenna oficjalnie
czy m/v St. Barbara, zaopa- potwierdziła, że zatopiony wrak
trzony w specjalistyczny sprzęt to „Graf Zeppelin”.

Szymaniuk.

48 Polska Zbrojna nr 2/2007

 ||
ZAPIS FORUM
ZAPIS FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO KULISY
KULISY PORADY
PORADY PO ||
SŁUŻBIE HISTORIA
PO SŁUŻBIE || ||
HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO || | | | |

DEUTSCHE WERKE KIEL A.G. (2)

Wyporność pełna: 33 550 t – 60 mm; pancerz zbiorników paliwa lotnic-
Długość: 262,5 m zego, magazyny bomb i torped poniżej linii
Szerokość: 36,2 m wodnej – 40 mm, pancerz między pokładem
Zanurzenie: 8,5 m lotniczym a górnym hangarem – 20 mm
Pokład lotniczy: 240 m (długość), Katapulty: dwie
27 m (szerokość) Windy: trzy (15,2 m – długość,
Prędkość: 33,8 w (63 km/h) 14,3 m – szerokość)
Zasięg: 8000 Mm (14 740 km) Hangary: hangar dolny – 170 m (długość),
Załoga okrętu: 1760 + 300 16 m (szerokość); hangar górny – 183 m
Uzbrojenie: 16 dział 150 mm, 12 dział (długość), 16 m (szerokość)
przeciwlotniczych 105 mm, 22 działa Samoloty: 42 samoloty podzielone na trzy
37 mm, 28 działek 20 mm eskadry. Dwie eskadry myśliwców
Opancerzenie: pancerz burtowy powyżej linii Messerschmitt Bf 109T i jedna eskadra
wodnej – 100 mm, pancerz w części ru- samolotów bombowo-torpedowych Fieseler
fowej – 60 mm; pancerz w części dziobowej Fi 167 lub Junkers Ju 87C

NIEMIECKI LOTNISKOWIEC
„GRAF ZEPPELIN” BYŁ
PIERWSZYM NIEMIECKIM
LOTNISKOWCEM.
BUDOWANO GO W STOCZ-
zatopiony przez Niemców. został storpedowany przez
Jego kadłub dostał się jed- jednostki radzieckie.
nak w ręce Armii Czerwonej Niektóre źródła podają, że
i został uznany za cenny łup Rosjanie mieli na pokładzie

starzeje
NI W DEUTSCHE WERKE wojenny. W 1947 r. miał zo- cenne łupy wojenne i nie
KIEL A.G. W KILONII stać odholowany chcieli, by wpadły w niepowo-
W LATACH 1936–1943. do Leningradu i posłużyć za łane ręce. Niewykluczone
Miał być przeznaczony do wzór do budowy radzieckich też, że został zatopiony przez
działań na Morzu Północnym lotniskowców. Próba odesła- marynarkę radziecką pod
i Atlantyku. Pomimo ogrom- nia go do ZSRR nie powiodła naciskiem armii sojuszni-
nego zaawansowania prac, się jednak – statek zatonął czych, które nie chciały do-
używaliśmy skafandrów suchych powłoko- budowy okrętu nigdy nie na Morzu Bałtyckim podczas puścić do tego, aby ZSRR
wych przeznaczonych do pracy w warun- ukończono. W 1945 r. został holowania. Prawdopodobnie miał lotniskowiec.
kach silnie zanieczyszczonych – tłumaczy
kpt. Szymaniuk.
Nurkowie zdecydowanie odradzają Badania
penetrowanie wraku przez amatorów. Po na głębokości
pierwsze dlatego, że lotniskowiec spo-
czywa na głębokości ponad 80 m. Aby
zejść na taką głębokość, trzeba mieć
A kcję nurkowania przygo-
towano w porozumieniu
z Urzędem Morskim
specjalistyczny sprzęt. Po drugie, jed- w Gdyni. W jej organizację
nostka leży w bezpośrednim sąsiedztwie i przygotowanie zaangażo-
platform wiertniczych. Obiekty te są wano kilka jednostek MW,
bardzo dobrze chronione i nie wolno się w tym Dywizjon
do nich zbliżać osobom nieupoważnio- Zabezpieczenia
nym. No, chyba że ktoś – oprócz nurko- Hydrograficznego JW 5511,
wania – chce mieć przygodę z oddzia- Zakład Technologii Nurkowej
łami specjalnymi. i Prac Podwodnych AMW
„Grafem Zeppelinem” interesują się oraz Dywizjon Okrętów
badacze na całym świecie. O pozwole- Wsparcia, w którego skład
nie nurkowania w tym miejscu ubiega wchodzi ORP „Lech”.
się między innymi ekipa, która badała Działalność wymienionych
„Titanica”. Specjaliści z Marynarki Wo- jednostek z ramienia
jennej również chcieliby ponownie za- Dowództwa Marynarki
nurkować, by kontynuować prace nad Wojennej koordynowało
niemieckim lotniskowcem.  Szefostwo Ratownictwa
Napisz do autora: Morskiego DMW.
tomasz.gos@redakcjawojskowa.pl

nr 2/2007 Polska Zbrojna 49

POŻEGNANIA
AAAAAAA AAAAAAAA
Powoli odbiegamy
myślą od Betlejem, od Panu Komendant, kadra
szopki, pasterzy, mę- mjr. Adamowi SKARPETOWSKIEMU i pracownicy wojska
drców, i przybywamy Centrum Szkolenia
nad Jordan na
wyrazy szczerego współczucia w trudnych chwilach Sił Powietrznych
po śmierci w Koszalinie
chrzest Jezusa. Staje On przed
składają szczere wyrazy
Janem i przyjmuje chrzest. Te-
MATKI współczucia
mu wydarzeniu towarzyszą składają:
przedziwne rzeczy. Otwiera się kierownictwo, kadra i pracownicy wojska RODZINIE
niebo i Duch Święty zstępuje Zarządu Organizacji i Uzupełnień – P1 i BLISKIM
na Chrystusa. Wszyscy słyszą Sztabu Generalnego WP. płk. w st. spocz.
głos: „Ten jest mój Syn umiło- Stanisława ŚLIWY.
wany, w którym mam upodo-
banie”. Chrystus zostaje przed- Panu
stawiony ludziom przez Ojca. mjr. Adamowi SKARPETOWSKIEMU Wyrazy szczerego
Od tego momentu rozpoczyna współczucia
się działalność Chrystusa, ży- wyrazy szczerego współczucia z powodu śmierci i głębokiego żalu
wa Ewangelia głoszona czyna-
mi i słowem. Chrzest Chrystu- MATKI Panu ppłk.
sa i to, co po nim nastąpiło, ka- Robertowi
że nam dzisiaj zastanowić się
składają: GRZEJSZCZYKOWI
koleżanka i koledzy z Oddziału Wojsk Lądowych
nad naszym chrztem i nad na-
Zarządu Organizacji i Uzupełnień – P1 z powodu śmierci
szym życiem jako ludzi
Sztabu Generalnego WP.
ochrzczonych. Chrześcijanin MATKI
rodzi się dwa razy: raz jako
dziecko ludzkie, a drugi raz ja- Wyrazy głębokiego i szczerego współczucia składają:
ko dziecko Boże. Dzięki chrzto- szef, kadra, koledzy oraz
wi staliśmy się „nowymi stwo- RODZINIE ZMARŁEGO pracownicy wojska
rzeniami”, istotami podobnymi z Zarządu Planowania
do Boga, wyzwolonymi z bru- śp. ppłk. mgr. Operacyjnego – P3.
dów grzechu, naznaczonym Sławomira BIELASZKI
niezatartym znakiem Jezusa.
I chociaż czasem stajemy się składają: Naszemu koledze
Judaszami, to i tak na zawsze szef, kadra i pracownicy
nosimy na sobie znak Rejonowego Zarządu Infrastruktury w Krakowie. Mariuszowi
Bożego pocałunku. Ktoś po- KONARSKIEMU
równał współczesnych chrze-
Wyrazy szczerego współczucia wyrazy głębokiego żalu
ścijan do kamienia na dnie
i głębokiego żalu i współczucia
rzeki. Jest cały mokry, ale wy-
z powodu śmierci
starczy go rozłupać, aby prze- Panu płk. Jerzemu GRODECKIEMU
konać się, że wewnątrz OJCA
jest suchy. Dlatego zastana- z powodu śmierci
wiając się dziś nad naszym ży- Łączymy się z Tobą
ciem, warto postawić sobie kil- MATKI w bólu.
ka pytań: co stało się z nami składają: Koledzy
po chrzcie? Co robimy dla Bo- dyrektor, kadra i pracownicy ze służby prasowej
ga i dla ludzi? Departamentu Budżetowego MON. Marynarki Wojennej.
Obecne życie nie jest łatwe
i trzeba być tego świadomym.
Ale każdy czas jest stosowny, Wyrazy najgłębszego żalu i serdecznego współczucia
odpowiedni, by dobrze czynić, z powodu nagłej śmierci
by dawać świadectwo Ewange-
lii. A jeśli są przeszkody, to po,
mjr. rez. Krzysztofa FEDEROWICZA
byłego meteorologa Centrum Hydrometeorologii SZRP
by je pokonywać i stawać się
silniejszym. Bóg powiedział
pogrążonym w żałobie i smutku
nam w czasie chrztu: bądź mo-
im dobrym dzieckiem. Nie za- ŻONIE, DZIECIOM, RODZINIE i BLISKIM ZMARŁEGO
wiedźmy więc Jego zaufania składają:
i miłości. dowództwo, kadra i pracownicy wojska Centrum Hydrometeorologii SZRP.

50 Polska Zbrojna nr 2/2008

 | | WOJSKO KULISY
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY
PORADY PO
POSŁUŻBIE
SŁUŻBIE HISTORIA
Lufy
marynarzom
POLSKA. Przeciwlotnicy
w Marynarce Wojennej dostali
dziesięć zestawów 23 mm
armat przeciwlotniczych
ZU-23-2 oraz 15 wielkokalibro-
wych karabinów maszynowych
wkm-Bn kal. 12,7 mm (z podsta-
wą słupkową do montowania na
okrętach). Broń wyprodukowały
– za 6,74 mln zł – Zakłady
Mechaniczne Tarnów. (ag)
Do kompletu
POLSKA. Żandarmi od kilku lat
używają 99 samochodów inter-
wencyjnych Opel Vivaro. DZSZ
MON zamówił dla nich kolejne
34 auta tego typu, w wersji
2.0CDTI. W przetargu wystarto-
wała tylko firma AMZ-Kutno i to
ona zdobyła zlecenie warte
4,59 mln zł, co daje cenę jed-
nostkową 135 tys. zł. Spółka
udzieliła wojsku 12-letniej gwa-
rancji na perforację blach dostar-
czanych opli, niezależnie od prze-
biegu kilometrów. Pojazdy miały
być dostarczone do połowy
grudnia 2007 r. (ART)
B. POLITOWSKI
WŁOCHY. Po ponad 26 miesią-
cach od wodowania i ponad ro-
ku prób morskich w należącej
do Fincantieri stoczni
w Muggiano (La Spezia) tuż
nr 2/2008
|
|| ||
HISTORIA MILITARIA
||
MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO || || | | |
Pierwszy tuzin
HISZPANIA. W grudniu firma
EADS poinformowała, że do-
starczyła Dyrekcji Generalnej
Uzbrojenia i Materiałów hisz-
pańskiego resortu obrony testo-
wą partię zestawów opracowa-
nych w ramach programu
„Przyszły żołnierz”
(COMbatiente FUTuro).
Przekazano tuzin kompletów.
Tym samym zrealizowana zosta-
ła pierwsza faza kontraktu war-
tości 24,5 mln euro, który EADS
podpisała we wrześniu 2006 r.
Teraz zestawy będą testowane.
Program COMFUT ma podnieść
skuteczność i poziom ochrony
hiszpańskich żołnierzy – m.in.
ich podstawowa broń, karabi-
nek szturmowy G-36E, zostanie
wyposażony w kamery wideo
THALES
i termowizyjną. Mały komputer
pozwoli im natomiast chociażby
Zabójca czołgów na identyfikację, które pozycje
zajmują ich towarzysze broni,
a które wrogowie. Ważący około
FINLANDIA. Saab Bofors Dynamics podał, że fińskie siły zbroj- dwóch kilogramów polietyleno-
ne zamówiły system przeciwpancerny New Anti-Tank Weapon. wy hełm będzie wyposażony
Wartość transakcji wyniesie 38 mln euro, a dostawy wyrzutni w słuchawkę i mikrofon oraz
zaplanowano w 2009 r. Przewidziany do zwalczania czołgów gogle noktowizyjne. Nowy
NLAW jest owocem współpracy Szwecji i Wielkiej Brytanii. ekwipunek pozwoli uczest-
W Zjednoczonym Królestwie produkuje go Thales Air niczyć w opera-
Defence. Armie tych państw jako pierwsze otrzymają seryjne cjach sieciocen-
NLAW w tym roku (formalnie system wszedł do służby trycznych. W sumie
w 2007 r.). NLAW to ważąca nieco ponad 12 kg wyrzutnia do końca 2009 r. ma
obsługiwana przez jednego żołnierza. Potrzeba zaledwie pię- być dostarczone 36 prób-
ciu sekund, by przygotować ją do użycia. Jej zasięg to nych kompletów COMFUT.
20–600 m. Producent podkreśla, że jest to najskuteczniejszy Jeśli wynik ich testów będzie
system, który pozwala zniszczyć każdy typ czołgu. Wystrzelony pozytywny, to ministerstwo
z niego pocisk leci około metra powyżej linii celowania i ude- obrony zapowiedziało, że
rza w najsłabiej opancerzony dach pojazdu. W przypadku nie- zamówi do siedmiu tysię-
opancerzonych celów istnieje opcja ustawienia lotu pocisku cy zestawów. (ww)
po linii celowania. (wr)
WŁOSKI HORYZONT
przed Bożym Narodzeniem (Horyzont). Drugi okręt, „Caio ska marynarka wojenna, ich
przekazano włoskiej flocie nisz- Duilio”, został zwodowany podstawowym uzbrojeniem jest
czyciel „Andrea Doria”. Jest to w październiku 2007 r. pionowa wyrzutnia Sylver
pierwsza z dwóch jednostek Jednostki te powstały we z 48 rakietami Aster 15 i 30
nowej klasy Orzzonte współpracy z Francją, która też (z możliwością zamontowania wy-
zbudowała dwie jednostki klasy rzutni z jeszcze 16). Niszczyciele
Horyzont. We Włoszech sklasy- dysponują również aż trzema ar-
fikowano je jako niszczyciele, matami kal. 76/62 mm i dwo-
we Francji i publikacjach zagra- ma kal. 25 mm. Okręt jest przy-
nicznych są określane jako fre- gotowany do zamontowania na
gaty. Wyporność tych okrętów to nim wyrzutni pocisków przeciw-
blisko 7 tys. t, natomiast załoga okrętowych Teseo Mk2. Inne
liczy 210 osób. Jak podaje wło- źródła wymieniają też dwie po-
dwójne wyrzutnie torped. Na ru-
fie znajduje się hangar i lądo-
wisko dla śmigłowca EH101
lub NH90. (wt)
Polska Zbrojna 51
AAAAAAA POJAZDY
MILITARIA AAAAAAAA
PATROLOWE
Ciężko opancerzone pojazdy patrolowe robią dziś zawrotną karierę. W armii
amerykańskiej ich zakupy mają najwyższy priorytet. Jednak czasem
podnoszą się głosy, iż kupowanie wozów MRAP nie podnosi możliwości
bojowych wojsk, ale je obniża.
NORBERT BĄCZYK

MEGAODPO
Konflikt asymetryczny – to określenie
zrobiło kilka lat temu sporą karierę, choć
w rzeczywistości opisuje zjawisko znane
od dawien dawna i na ogół nazywane woj-
ną partyzancką. Dzisiaj najbardziej zna-
nymi wojnami tego rodzaju są konflikty
w Iraku i Afganistanie, na których skupia
się uwaga społeczności międzynarodowej.
Z jednej strony mamy w nich miejscowe
armie i policje, utworzone przez władze
powstałe po zewnętrznej interwencji
i wspierane przez zaawansowane technicz-
nie wojska państw-interwentów. Z drugiej
zaś lokalne milicje, partyzantów, terrory-
stów czy grupy bandyckie, często nawet
ze sobą niezwiązane i zwalczające się na-
wzajem, ale równie wrogie dla wojsk oku-
pacyjnych.
Zwyciężyć takiego przeciwnika jest
trudno, gdyż rzadko decyduje się on na
klasyczne bitwy, zadowalając się szarpa-
ną partyzantką. Snajperzy, zamachy,
a przede wszystkim improwizowane
ładunki wybuchowe (IED) umieszczane
przy drogach, powodują wprawdzie
niewielkie, ale jednak bolesne straty
w szeregach nowoczesnych oddziałów
zachodnich.
Doświadczenia irackie i afgańskie poka-
zały, iż o ile rozbicie mniej zaawansowa-
nego technicznie przeciwnika w kla-
sycznym starciu jest dziś stosunkowo
proste (tzw. I aktywna faza konfliktu),
o tyle zaprowadzenie na jego terytorium
nowego porządku nastręcza ogromnych
trudności i musi zająć całe lata (tzw.
II stabilizacyjna faza konfliktu). Żadna
nowoczesna armia nie jest jednak dość
dobrze do tego przygotowana. Doktry-

52 Polska Zbrojna nr 2/2008

 | | |
WOJSKO KULISY
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO
KULISY PORADY
PORADY PO
ORNE
na, wyszkolenie oraz wyposażenie woj-
ska dostosowane są przecież do walki,
nie okupacji, rozumianej raczej jako wy-
zwanie dla policji. Brak takich oddzia-
łów skazuje jednak regularne armie
państw zachodnich na działanie o cha-
rakterze wojskowo-policyjnym i każe
poszukiwać odpowiedniego sprzętu.
Dlatego dziś najważniejszym progra-
mem w modernizacji US Army oraz jed-
nym z najważniejszych dla Pentagonu
jest dość niezwykły projekt MRAP
– Mine Resistant Ambush Protected (po-
nr 2/2008
||
||
POSŁUŻBIE ||
HISTORIA MILITARIA
SŁUŻBIE HISTORIA || ||
MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
Cougar
niczym Rosomak
P ojazd taki jak Cougar HE/Mastiff
6 x 6 swymi rozmiarami przypo-
mina duże transportery opancerzone,
a wiele pojazdów bojowych wielkością
nawet znacznie przewyższa. Z racji
uzbrojenia w km jest to pojazd, który
należy klasyfikować właśnie jako
opancerzony transporter piechoty
(APC). Waga Mastiffa, sięgająca nawet
25 ton, jest porównywalna z wozami
takimi jak BWP Rosomak! Jest to rów-
nież dość długi wóz – 7 metrów, wyso-
ki na 2,6 m i szeroki na 2,7 m. Załoga
2 + 10 to również dane jak z rasowe-
go transportera opancerzonego.
Pojazd ma napęd na wszystkie osie,
jazdy o podwyższonej odporności prze-
ciwminowej).
Dwie kategorie
Program MRAP zakłada wyposażenie
wybranych jednostek armii amerykańskiej
(przede wszystkim US Marine Corps oraz
US Army) w ponad 15 tysięcy (!) cięż-
kich samochodów opancerzonych służą-
cych do transportu żołnierzy na terenach
objętych działalnością partyzantki. Do
dziś złożono zamówienia na ponad 11 ty-
sięcy takich wozów, część z nich została
| | |
UK MOD
z silnikiem o mocy 330 KM. Mastiff,
będący faktycznie czymś w rodzaju
wojskowego bankowozu, nie może jed-
nak konkurować z rasowymi konstruk-
cjami stworzonymi do walki. Mimo to
ma jedną przewagę. Daje większe bez-
pieczeństwo załodze w konfrontacji
z minami i IED.
Mine
Resistant
Ambush Protected jest
powszechnie akceptowa-
ny, gdyż służy zmniejszaniu
strat wśród żołnierzy, ale też
uważa się go za wymuszony
krok wstecz w rozwoju
technologicznym
wojska
US DOD
już dostarczona, kolejne będą docierały
w tym roku.
Pojazdy MRAP, których pierwowzorami
są używane od lat w RPA specjalne wozy
minoodporne, dzieli się na dwie kategorie
podstawowe. Kategoria MRAP I (zwana
też MRUV – Mine Resistant Utility Vehic-
le) ma zastąpić przede wszystkim samo-
chody HMMWV, które z racji swych ogra-
niczeń konstrukcyjnych nie są w stanie za-
pewnić oczekiwanego dziś poziomu ochro-
ny i odpowiednich walorów trakcyjnych.
MRAP I buduje się w układzie 4 x 4 i ma- 
Polska Zbrojna 53
AAAAAAA POJAZDY
MILITARIA AAAAAAAA
PATROLOWE
RG-33L 6 X 6
BAE
CAIMAN 6 X 6
ją one ochraniać przed bronią strzelecką
i ładunkami wybuchowymi pod kadłubem
o masie do ok. 7 kg trotylu. Dużą odpor-
ność kadłuba zapewnia odpowiednie jego
wyprofilowanie od spodu, nazywane ukła-
dem V lub monocoque. Liczba przewożo-
nych żołnierzy – każdy ma do dyspozycji
odpowiednio wyprofilowany fotel – jest
mniejsza niż 10 (najczęściej sześciu). Ina-
czej jednak niż w przypadku HMMWV czy
przypominających go podstawowymi zało-
żeniami konstrukcyjnymi pojazdów takich
jak LMV, Eagle IV, RG-32 czy choćby nasz
Tur, MRAP I to pojazdy cięższe i większe.
Zabierają więcej pasażerów, często mają
tylne drzwi przedziału pasażerskiego. Są
też bezpieczniejsze dla podróżnych. Nie
można ich zatem bezpośrednio porówny-
wać ze wspomnianymi konstrukcjami. Naj-
bardziej znane pojazdy MRAP I to Cougar
H 4 x 4 z firmy Force Protection, RG-31
i RG-33 4 x 4 koncernu BAE oraz MaxxPro
z International Military and Government
LLC koncernu Navistar.
Kategoria MRAP II, zwana też JERRV
(Joint Explosive Rapid Response Vehicle)
obejmuje z kolei jeszcze cięższe pojazdy,
najczęściej w układzie 6 x 6, choć zdarza-
ją się też pojazdy 4 x 4. Mogą one zabie-
rać powyżej 10 żołnierzy, część powinna
wytrzymać wybuch pod kadłubem nawet
15 kg trotylu. Jako MRAP II klasyfikuje
się pojazdy Cougar HE 6 x 6, RG-33L
6 x 6, Caiman 6 x 6, RG-31E 6 x 6 oraz
dwuosiowe MaxxPro XL i Golan.
Dobre, czyli złe
Pojazdy MRAP służą z powodzeniem
żołnierzom w Iraku i Afganistanie. Obec-
nie najbardziej znanym pojazdem tego ro-
dzaju są wozy Cougar H i HE, które uchro-
niły już wielokrotnie żołnierzy US Marine
Corps od śmierci lub ciężkiego kalectwa.
Cougary, znane też jako Mastiff (odmiana
54 Polska Zbrojna
US DOD (2)
WIELE MODELI MRAP, zbudowanych na bazie wysokich samochodów ciężarowych, nie mieści się
w ładowniach C-130 i wymaga kosztownego transportu na pokładzie C-17.
brytyjska), służą z powodzeniem w ame- Armia amerykańska stanęła przed wiel-
rykańskiej piechocie morskiej i armii bry- kim wyzwaniem strukturalnym, logistycz-
tyjskiej, takie pojazdy kupiła też nowa ar- nym i finansowym. Czy można sobie po-
mia iracka. Podobne pojazdy nabywają też zwolić na to, aby te same jednostki dyspo-
inne armie, jak choćby australijska i holen- nowały jednocześnie aż trzema podstawo-
derska, użytkujące zbliżone konstrukcyj- wymi typami pojazdów? Jednym na czas
nie do MRAP pojazdy Bushmaster, czy wojny, drugim na okres okupacji oraz trze-
Niemiecka z jej wozami Dingo 2. W naj- cim do służby garnizonowej? I czy lekką
bliższym czasie najbardziej rozpowszech- ciężarówkę HMMWV mają zastąpić po-
nionym wozem MRAP stanie tężne, ważące 15–25 ton gi-
się MaxxPro (w 2007 r. zamó-
Roli MRAP gantyczne pojazdy opance-
wiono 4,5 tys. sztuk!), bazu- w czasie wojen rzone MRAP? Są one paliwo-
jący na jednym z modeli cię- żerne, ich masa często prze-
żarowych Navistara. partyzanckich nie kracza nośność większości
Znaczenia takich pojazdów sposób przecenić, mostów na danym terenie, są
w wojenach partyzanckich również trudne do transporto-
nie sposób przecenić, gdyż gdyż dzięki nim wania drogą powietrzną.
dzięki nim kolosalnie maleje
znacznie maleje MRAP, będący faktycznie
liczba rannych i zabitych wielką prowizorką wymuszo-
w czasie patroli oraz konwo- liczba rannych ną działaniem przeciwników,
jów, dają żołnierzom poczu- to jaskrawy przykład, jak bar-
cie bezpieczeństwa, a ich wy- i zabitych w czasie dzo dotychczasowe arsenały
soka sylwetka, połączona patroli oraz współczesnych armii nie przy-
z pancernymi szybami i moż- stają do toczonych dziś kon-
liwością montażu obrotowe- konwojów fliktów.
go, opancerzonego stanowiska km na da- Amerykanie, mający gigantyczny bu-
chu, zapewnia doskonałą widoczność. dżet i angażujący dziś na wojnach blisko
MRAP nie są jednak pozbawione wad. 200 tysięcy żołnierzy, mogą i muszą po-
Największa z nich wiąże się z ich stosun- zwolić sobie na eksperyment MRAP. In-
kowo wąską specjalizacją. Jeśli bowiem od- ne państwa decydują się na znacznie
działy wyposażone w KTO Stryker czy mniejsze zakupy podobnych konstrukcji.
BWP Bradley są wykorzystywane zarów- Nikt nie kwestionuje ich przydatności.
no do walki konwencjonalnej, jak i do za- Są dziś znacznie bardziej potrzebne niż
dań patrolowych, MRAP nie są rasowymi transportery opancerzone i BWP, bar-
pojazdami bojowymi. Navistar/Internatio- dziej przydatne niż lekkie wozy osobo-
nal MaxxPro czy Cougar H/HE to wóz pa- wo-ciężarowe, ale przecież ani jednych,
trolowy, przydatny głównie w II fazie kon- ani drugich nie zastąpią. Pentagon widzi
fliktu, znacznie mniej natomiast w I. I choć więc przyszłość w wozach modułowych,
marines deklarują chęć wymiany HMMWV łączących cechy różnych klas w jednym
właśnie na MRAP, jest to tylko pewne pojeździe. Na razie jednak muszą wystar-
uproszczenie. MRAP nie jest bowiem na- czyć MRAP. 
stępcą dla popularnych Humvee, ma je tyl-
ko zastąpić w warunkach wojny party- Napisz do autora:
zanckiej. norbert.baczyk@redakcjawojskowa.pl
nr 2/2008
 | | |
WOJSKO KULISY
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY
PORADY PO||
POSŁUŻBIE || ||
HISTORIA MILITARIA
SŁUŻBIE HISTORIA || ||
MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |

DYREKTOR CENTRALNEGO OŚRODKA

AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ

poszukuje kandydatów na stanowiska

KIEROWNIKÓW OŚRODKÓW AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ
w Gdyni, Lublinie i Szczecinie

Kandydaci powinni spełniać następujące 3. znajomość języka obcego;

warunki:
Wymagania konieczne:
1. obywatelstwo polskie;
2. uregulowany stosunek do służby wojsko-
wej;
3. wykształcenie wyższe;
4. znajomość dokumentów normatywnych
regulujących problemy rekonwersji kadr;
5. znajomość problematyki rynku pracy
i zagadnień aktywizacji zawodowej;
6. zdolności kierowania zespołem, umiejęt-
ności organizatorskie i menedżerskie;
7. dobry stan zdrowia;
8. niekaralność oraz brak toczących się
postępowań karnych przeciwko
kandydatowi.
Wymagania pożądane:
1. preferowane studia lub kursy z zakresu
zarządzania zasobami ludzkimi, pedago-
giki, psychologii, socjologii bądź doradz-
twa zawodowego;
2. znajomość potrzeb i problemów środowi-
ska wojskowego;
4. praktyka na stanowiskach związanych
z problematyką rekonwersji.
Oferty kandydatów
powinny zawierać:
– zgłoszenie ze wskazaniem wybranego
OAZ,
– życiorys (CV),
– odpis (kserokopia) dyplomu oraz innych
dokumentów stwierdzających posiadane
kwalifikacje,
– oświadczenie o niekaralności oraz braku
toczących się postępowań karnych prze-
ciwko kandydatowi,
– zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia
pozwalającym na pracę na stanowisku
kierowniczym.
Powyższe dokumenty powinny wpłynąć
do sekretariatu COAZ
ul. Banacha 2, 02-097 Warszawa
– do 1 lutego 2008 r. (pocztą kurierską)
w zamkniętych kopertach z dopiskiem
„Kandydat na kierownika OAZ”.

Uwaga:
– kandydat na stanowisko kierownika OAZ powinien być gotowy
do podjęcia zatrudnienia z dniem 1 marca 2008 r.;
– ewentualne koszty związane z udziałem w procesie
rekrutacji ponoszą uczestnicy;
– zainteresowani mogą uzyskać bliższe informa- Rozmowa
cje w Centralnym Ośrodku Aktywizacji kwalifikacyjna zosta-
Zawodowej pod nr. tel. (0-22) 682 66 78, nie przeprowadzona po
faks (0-22) 682 66 74; upływie 7 dni od zakończenia
– pracodawca nie ma obowiązku publiczne- składania ofert. O zakwalifiko-
go uzasadniania decyzji wyboru danego waniu się do tego etapu oraz
kandydata. terminach przeprowadzenia
rozmowy kandydaci zostaną
powiadomieni
indywidualnie.

nr 2/2008 Polska Zbrojna 55

ZAPIS WYDARZENIA

Obopólny
interes
USA. Amerykańska admini-
stracja ustosunkowała się do
opinii premiera Donalda
Tuska w sprawie budowy bazy
amerykańskiego systemu
obrony antyrakietowej
w Polsce, która znalazła
w opublikowanym 7 stycznia
przez tygodnik „Newsweek”

Wojna trwa
wywiadzie z nim. – Jest to

w interesie Polski. Jest to
w interesie Stanów
Zjednoczonych. Jest to w inte-
resie innych krajów europej-
skich – powiedział w tym dniu
dziennikarzom rzecznik
Departamentu Stanu Sean
McCormack. Oświadczył też:
– Zamierzamy negocjować
i rozmawiać o tej sprawie
w dobrej wierze, że uda się
omówić wszystkie zgłaszane
przez rząd Polski kwestie.
W wywiadzie dla „Newsweeka”
szef polskiego rządu zapytany,
czy chce poczekać z ostatecz-
nymi ustaleniami na wyniki wy-
borów prezydenckich w USA
i ewentualną rezygnację no-
wej administracji z tego pro-
jektu, odparł: – Na pewno nie
powinniśmy spieszyć się
w sprawie tarczy. Poczekajmy
na efekt naszych rozmów.
Pamiętajmy, że tarcza ma
bronić Ameryki, a nie Polski.
US DOD
US DOD
IRAK. Dowódca sił koali- w wiosce Owesat nad wsparcia udzielanego si- dług amerykańskiego
cyjnych w Iraku, gen. Eufratem, około 25 km łom koalicji i rządu irac- dowódcy ponad 70 tys.
David Petraeus zapowie- na południe od kiego przez grupy „zmobi- ludzi. Jednocześnie gen.
dział 3 stycznia, że woj- Bagdadu. Generał przy- lizowanych cywilów” Petraeus zapewnił, że
ska amerykańskie będą pomniał, że do niedawna – sunnickich bojowników, planowane wycofanie
„bezlitośnie” ścigać ter- stanowiła ona „sanktu- którzy przyłączyli się do niemal 30 tys. żołnierzy
rorystów z Al-Kaidy arium” Al-Kaidy, skąd jej oddziałów antyterrory- USA z Iraku nie osłabi
w tym kraju. Deklaracja członkowie wyruszali rze- stycznych. To walczące zdecydowania w działa-
ta padła podczas spo- ką do stolicy. Petraeus przeciwko Al-Kaidzie po- niach przeciwko
tkania z dziennikarzami podkreślił też znaczenie spolite ruszenie liczy we- terrorystom. (W)
Prowokacja liły się na dwie grupy i zaczęły
wykonywać agresywne manew-
cy nie usłuchali ostrzeżeń ame-
rykańskich kapitanów i podpły-
w cieśninie ry, grożąc Amerykanom przez ra-
dio. – Zaraz was zaatakuję, za kil-
nęli na odległość około 200 m.
Ścigacze zawróciły w momen-
USA–IRAN. Departament obro- ka minut zostaniecie wysadzeni – cie, gdy jeden z amerykańskich
ny USA poinformował, że 5 stycz- podał jeden ze ścigaczy. Irańczy- dowódców wydawał już rozkaz
nia doszło do amerykańsko-irań- otwarcia ognia. Incydent trwał
skiego incydentu morskiego ponad 30 minut.
w cieśninie Ormuz. Do trzech Amerykanie uznali te zdarzenie
okrętów US Navy: krążownika za prowokację i ostrzegli Tehe-
USS „Port Royal” (CG 73), nisz- ran przed ponawianiem takich
czyciela USS „Hopper” (DDG działań. Jednak rzecznik irań-
70) i fregaty USS „Ingraham” skiego Ministerstwa Spraw Za-
(FFG 61), które wpływały do Za- granicznych Mohammed Ali

Premier Tusk stwierdził rów-
nież, że podczas wizyty
w Moskwie będzie „chciał się
dowiedzieć, na czym polegają
toki Perskiej, zbliżyło się pięć ści- Hoseini zbagatelizował incy-
gaczy irańskiej Gwardii Rewolu- dent. Zasugerował, że kutry nie
cyjnej. Dowódca sił morskich rozpoznały amerykańskich
USA Dowództwa Centralnego okrętów, a w takiej sytuacji po-
US DOD

wątpliwości Rosjan”. (ted) wiceadm. Kevin J. Cosgriff po- dobne manewry wykonują
dał, że irańskie jednostki podzie- wszystkie jednostki.(tw)

w skrócie
Operacja
„Śmieci”
WŁOCHY. Minister ochrony
środowiska Alfonso Pecoraro
Scanio zwrócił się 7 stycznia
do premiera Romano Prodiego
z wnioskiem o zwiększenie
udziału wojska w oczyszcza-
niu Neapolu tonącego w nie-
wywożonych od tygodni śmie-
ciach. Szacuje się, że na uli-
cach zalega 100 tys. ton od-
padków. Dzień wcześniej
pierwszych żołnierzy skiero-
wano do stolicy Kampanii, by
sprzątali okolice szkół, tak by
można było wznowić w nich
naukę. Są one zamknięte od
świąt Bożego Narodzenia.
Szukanie
porozumienia
KENIA. Trwają poszukiwania
rozwiązania politycznego kon-
fliktu wewnętrznego w Kenii,
który wybuchł, gdy opozycja
nie uznała zwycięstwa w wybo-
rach prezydenckich, przeprowa-
dzonych 27 grudnia 2007 r., do-
tychczasowego szefa państwa
Mwai Kibakiego. Jego oponen-
ci uważają, iż wynik elekcji
sfałszowano. Kibaki zaprosił
7 stycznia swego rywala w wy-
borach Railę Odingę na rozmo-
wy „poświęcone wstrzymaniu
przemocy w kraju, umocnieniu
pokoju i pojednania narodowe-
go”. Zaproszono też pięciu in-
nych przedstawicieli Partii Od-
ingi, Pomarańczowego Ruchu
Demokratycznego-Kenia oraz
kilku przywódców religijnych.
Natomiast opozycja odwołała
wszelkie protesty. Mediacji mię-
dzy skłóconymi kenijskimi poli-
tykami podjął się przewodniczą-
cy Unii Afrykańskiej, prezydent
Ghany John Kufuor.
Według danych kenijskiej policji
z 7 stycznia w rozruchach, jakie
wybuchły w kraju po wyborach,
zginęło około 600 osób, choć
kilka godzin wcześniej władze
podawały, że jest 486 zabitych.
Zaś opozycja twierdzi, że liczba
ofiar śmiertelnych sięga tysiąca.
Ponad ćwierć miliona osób mu-
siało porzucić domy. Regional-
na organizacja gromadząca

56 Polska Zbrojna nr 2/2008

 | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO |
Polityczny
klincz
Pojawiła się nowa propozycja
rozwiązania kryzysu
politycznego w Libanie
LIBAN. Rządy państw Ligi
Arabskiej zaaprobowały
6 stycznia w Kairze plan za-
kończenia kryzysu politycz-
nego w Libanie. Według
Reutersa przewiduje on utwo-
rzenie rządu jedności narodo-
wej tak, by żadna partia nie
była dominująca i nie mogła
ani narzucać, ani blokować
żadnej decyzji. Koncepcja ma
poparcie libańskiej większo-
ści parlamentarnej i Syrii. Po-
wściągliwie zareagował na
plan opozycyjny szyicki He-
zbollah, który będzie się do-
magał wyjaśnień dotyczących
„niektórych aspektów” nowe-
go rządu. Kilka dni wcześniej
Damaszek poinformował, że
zrywa współpracę z Francją
w sprawie rozwiązania kry-
zysu libańskiego. Minister
spraw zagranicznych Walid
el-Muallim wyjaśnił, że jest
to reakcja na zawieszenie
przez Paryż dwustronnych
kontaktów dyplomatycznych.
Syryjczycy uważają też, iż
działania Francji w Libanie
są zbyt ściśle powiązane z in-
teresami USA. Liban od
23 listopada 2007 r. nie ma
prezydenta. Początkowo tam-
tejsze ugrupowania politycz-
ne spierały się o to, kto powi-
nien piastować ten urząd.
Gdy wreszcie uzgodniono, że
będzie nim dowódca armii
gen. Michel Suleiman, kością
niezgody stały się szczegóły
dotyczące nowego rządu jed-
ności narodowej. (wrt)
11 krajów środkowoafrykań-
skich – Międzynarodowa Kon-
ferencja Regionu Wielkich Je-
zior Afrykańskich (ICGLR)
– uznała, że niektóre z aktów
przemocy noszą znamiona „czy-
stek etnicznych i ludobójstwa”.
Skłóceni sojusznicy str. 53
Nie dla obcych
PAKISTAN. Rzecznik paki-
stańskiego Ministerstwa
Spraw Zagranicznych Mo-
hammad Sadiq 7 stycznia dał
jasno do zrozumienia, że jego
nr 2/2008
| | | |
Andrzej Jonas
REDAKTOR NACZELNY
„THE WARSAW VOICE”
Kolczasty
prezent
T rzy ważne liczby podano
w Gruzji, gdzie naród od-
powiadał na dwa ważne pyta-
nia. Liczba pierwsza to fre-
kwencja – 56,18 proc. upraw-
nionych do głosowania. Liczba
druga to głosy oddane na zwy-
cięskiego Micheila Saakaszwi-
lego – 52,8 proc. głosujących.
I wreszcie liczba trzecia, przy-
nosząca odpowiedź na pytanie
o członkostwo Gruzji w NATO
– 61 proc. za. Tą trzecią liczbą
warto się zająć szczególnie,
gdyż i pytanie, i odpowiedź
mają charakter precedensowy.
LICZBA TYGODNIA
70 tys. osób zginęło od
1983 r. w wojnie do-
70
mowej na Sri Lance. 2 stycz-
nia rząd lankijski postanowił
zerwać rozejm z ugrupowa-
niem separatystów Tygrysy
– Wyzwoliciele Tamilskiego
Ilamu (LTTE). Była to formal-
ność, gdyż faktycznie nie obo-
wiązywał on już od ponad
dwóch lat. W tym czasie zgi-
nęło pięć tysięcy ludzi. (ted)
kraj nie zgodzi się na obec-
ność obcych wojsk czy pro-
wadzenie przez nie operacji
na swym terytorium. Dzień
wcześniej dziennik „New
York Times” podał, że rząd
amerykański rozważa możli-
wość „bardziej agresywnych”
tajnych działań na terenie pa-
kistańskiego pogranicza
z Afganistanem, gdzie
Al-Kaida ma swoje bazy
i obozy szkoleniowe. Służby
wywiadowcze USA uważają,
że terroryści chcą zdestabili-
zować Pakistan. (tw)
|
| |
Najpierw jednak pojawia się
kwestia wiarygodności wybo-
rów i referendum. Opozycja
mówi o fałszerstwach. Zagra-
niczni obserwatorzy, których
było tysiąc, większych za-
strzeżeń nie zgłaszają. OBWE
dostrzegło znaczące niedocią-
gnięcia, ale wybory odpowia-
dały większości międzynaro-
dowych standardów. Amery-
kański kongresman Alcee
Hastings, kierujący grupą ob-
serwatorów OBWE, w entu-
zjastycznym uniesieniu mó-
wił, że w Gruzji demokracja
uczyniła swój triumfujący
krok, co z kolei rosyjskie
MSZ skwitowało cierpkim
stwierdzeniem: – Oceny te
wydają się co najmniej po-
wierzchowne. Reasumując:
w zasadzie wszystko w po-
rządku i każdy trzyma się
swojej roli.
A co na to NATO? Wkrocze-
nie sojuszu na Kaukaz trzeba
by uznać za krok jeszcze
mniej banalny niż rozszerze-
nie listy członków o państwa
Europy Środkowej. Jeśli pa-
miętamy, jak srożyła się Mo-
skwa, gdy Polska wchodziła
W bożonarodzeniowym orędziu kościół prawosławny potępił mocarstwa
światowe za dążenie do oderwania Kosowa od Serbii (na zdjęciu cerkiew
w Kosowskiej Mitrovicy).
Alternatywa
SERBIA. – Doszliśmy do mo-
mentu, w którym Unia Europej-
ska musi dokonać wyboru, czy
chce mieć jako partnera uznaną
przez społeczność międzynaro-
dową i nieokrojoną Serbię, czy
też chce utworzyć na terytorium
należącym do Serbii marionet-
kowe państwo – oświadczył
3 stycznia serbski premier Voji-
slav Kosztunica. Podkreślił, że
w końcu stycznia wspólnota „za-
decyduje, czy podpisze porozu-
|
do NATO, jeśli widzimy re-
akcje Rosji na ewentualność
umieszczenia antyrakietowej
tarczy w Polsce i Czechach,
to łatwo sobie wyobrazimy
postawę Rosji i Rosjan w
przypadku wejścia do sojuszu
Gruzji. Sądzić można, że zo-
stałoby to potraktowane jak
umieszczenie jednostek
NATO w rejonie Petersburga.
Mało kto w Rosji zauważa, że
Gruzja to odrębne, niezależne
państwo. Świadomość zmian
geopolitycznych toruje tam
sobie drogę z równą prędko-
ścią jak przekonanie o wyż-
szości demokracji nad samo-
dzierżawiem.
Gruzińskie władze otrzymały
od społeczeństwa jedno-
znaczne upoważnienie na
wejście do sojuszu północno-
atlantyckiego. Dla NATO jest
to wyjątkowy prezent nowo-
roczny. Coś jakby jeż. Zwie-
rzę miłe, ale kolczaste.
Ciekawe, jak w gruzińskich
domach formułowane są teraz
związane z tym słynne gru-
zińskie toasty. Ciekawe rów-
nież, jakie wznosi się
w Brukseli.
TADEUSZ WRÓBEL
mienie o stabilizacji i stowarzy-
szeniu z Serbią, czy też wyśle
misję cywilną do Kosowa”. Obu
rzeczy nie da się pogodzić, gdyż
– jak stwierdził Kosztunica
– misja „to plan zmierzający do
pozbawienia Serbii części jej te-
rytorium”. Dał do zrozumienia,
że jeśli Bruksela wyśle do Ko-
sowa w jej ramach 1800 poli-
cjantów i prawników w celu
przygotowania proklamacji nie-
podległości prowincji, anuluje
tym samym rozpoczęty proces
integracji Serbii z UE. (t)
Polska Zbrojna 57
ŚWIAT KENIA
SKŁÓCENI SOJU
Po nieuznaniu przez opozycję wyników wyborów prezydenckich z 27 grudnia Kenia stanęła
w obliczu kryzysu politycznego, którzy grozi konfliktem międzyplemiennym.
– To narodowa katastrofa – powiedział
sekretarz generalny kenijskiego Czerwo-
nego Krzyża Abbas Gullet, oceniając sy-
tuację w kraju, gdzie po wyborach prezy-
denckich z 27 grudnia wybuchły zamiesz-
ki. Poza bronią palną w ruch poszły kamie-
nie i maczety, a także łuki. Nie wiadomo,
ile faktycznie jest ofiar, ale szacunki mó-
wiły już o blisko 300 zabitych i tysiącu ran-
nych w ciągu pierwszych pięciu dni. Aż
70–75 tysięcy ludzi musiało porzucić swe
domy. Niektórzy opuścili kraj. Najgorsza
jest sytuacja na zachodzie Kenii. W Nowy
Rok w leżącej tam miejscowości Eldoret
mogło spłonąć żywcem nawet 50 osób, któ-
re schroniły się w protestanckim kościele.
Spalono również wiele domów i splądro-
wano sklepy.
Protesty wybuchły, gdy kandydat opo-
zycji Raila Odinga nie uznał wygranej do-
tychczasowego szefa państwa Mwai Kiba-
kiego, który miał otrzymać 230 tys. gło-
sów więcej. – Naród Kenii nie ma teraz pre-
zydenta, tylko oszusta, który sfałszował
wygrane przeze mnie wybory – oświad-
czył Odinga. – Mam dowody potwierdza-
jące fałszerstwo popełnione przez rząd za
pośrednictwem komisji wyborczej – pod-
kreślił. Przekonanie Odingi, że wynik wy-
borów został sfałszowany, nie jest przeja-
58 Polska Zbrojna
TA D E U S Z W RÓ B E L
wem frustracji przegranego. Zastrzeżenia
co do uczciwości elekcji wyraziły Stany
Zjednoczone i Unia Europejska. Komisja
Europejska ogłosiła, że misja obserwacyj-
na UE stwierdziła możliwość nieprawidło-
wości podczas wyborów. Mwai Kibaki nie
zamierza ustępować. Co prawda zgodził
się na rozmowy z przywódcami partii opo-
zycyjnych, ale jednocześnie zagroził repre-
sjami uczestnikom protestów. – Rząd zin-
tensyfikował środki bezpieczeństwa, by
bronić obywateli i położyć kres przemocy
– napisano w komunikacie wydanym przez
prezydencką kancelarię. Pojawiła się infor-
macja, której władze zaprzeczyły, że poli-
cja dostała rozkaz strzelania bez ostrzeże-
nia do demonstrantów.
MOZAIKA ETNICZNA
Kibaki został prezydentem Kenii
w 2002 r. Był pierwszym w historii szefem
państwa spoza rządzącej niemal 40 lat partii
Afrykański Związek Narodowy Kenii (Ke-
nya African National Union). Z tego ugru-
powania wywodzili się wcześniejsi prezy-
denci – Jomo Kenyatta i Daniel arap Moi.
Zwolennicy Kibakiego podkreślają, jak
wiele osiągnął. Wskazują, że uzdrowił go-
spodarkę kraju. Kenijski produkt krajowy
brutto wzrastał w ostatnich latach o ponad
pięć procent rocznie. Niestety, nadal wie-
lu mieszkańców kraju żyje w ubóstwie.
Przeciwnicy prezydenta podkreślają zaś,
że zapowiadana przez niego po poprzed-
nich wyborach walka z korupcją zakończy-
ła się całkowitym fiaskiem. Miały za to
miejsce kolejne skandale z udziałem czo-
łowych polityków. Zwalczanie łapownic-
twa stało się więc kluczowym punktem
programu Odingi, który w 2002 r. był po-
litycznym sojusznikiem Kibakiego.
Obecny kryzys w Kenii wynika nie tyl-
ko z rywalizacji między dwoma ambitny-
mi politykami. Niestety, jak w większości
krajów afrykańskich, jest on też odzwier-
ciedleniem podziałów etnicznych. Miesz-
kańcy Kenii należą do prawie 40 grup et-
nicznych i ludów. Największym są Kiku-
ju. Z tej społeczności wywodzi się prezy-
dent Kibaki. Zaś jego adwersarz jest przed-
stawicielem trzeciego (według niektórych
źródeł drugiego) co do wielkości plemie-
nia Luo. Nie przypadkiem najkrwawsze
zamieszki mają miejsce na zamieszkanym
przez nie zachodzie Kenii.
Pomimo tej mozaiki etnicznej Kenia uni-
kała dotychczas krwawych wojen, których
doświadczyli jej sąsiedzi, tacy jak Etiopia,
Somalia czy Sudan. Oczywiście nie ozna-
cza to, że nie dochodziło do waśni między-
nr 2/2008
 ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO KULISY
KULISY PORADY ||
PORADY PO ||
PO SŁUŻBIE
SŁUŻBIE HISTORIA
HISTORIA MILITARIA ||
PRASA ŚWIAT
MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO || || || || |

N I E P E W N E
W iększość mieszkańców Kenii
(65 proc.) należy do ludów
Bantu. Kikuju stanowią 21–23 proc.
Inne plemiona zaliczane do tej grupy
to Luhja (14 proc.), Kamba (11
proc.) i Meru. Poza tym kraj ten za-
mieszkują ludy kuszyckie, jak
Somalijczycy, oraz nilockie, do któ-
rych zalicza się plemiona Luo
(12 proc.), Masajów i Turkana. Tylko
około jednego procenta mieszkań-
ców Kenii stanowią przybysze spoza
D A N E
Afryki: Arabowie, Azjaci
i Europejczycy. Istnieją spore rozbież-
ności co do tego, jak liczne są po-
szczególne społeczności. Podobnie
rzecz się ma, gdy chodzi o wyznawa-
ną przez Kenijczyków religię. Według
niektórych publikacji aż 80 proc.
z nich jest chrześcijanami. Inne utrzy-
mują, iż połowa Kenijczyków to nadal
animiści. Dane co do liczby muzuł-
manów w tym kraju wahają się
w przedziale 6–10 proc.

Dotąd
zróżnicowanie
Polityczne
etniczne było dla meandry
Kenii zbawienne,
W
ładzę w niepodległej Kenii objął
powstały w 1960 r. Afrykański
gdyż żadne Związek Narodowy Kenii (KANU),

USZNICY
z plemion nie było którego liderem był Jomo Kenyatta, a jed-
nym ze współzałożycieli ojciec Raili Odingi,
THOMAS MUKOYA/FORUM

na tyle silne, aby Oginga, który został też pierwszym wice-

plemiennych, jak np. w 1992 r., kiedy zgi-
nęło ok. dwóch tysięcy osób. Wcześniej du-
żych problemów przysparzała mniejszość
somalijska. Rozruchy te miały jednak cha-
rakter lokalny i nie przerodziły się w dłu-
gotrwały konflikt zbrojny, a kraj miał re-
nomę najspokojniejszego w regionie.
KONIEC MAŁEJ STABILIZACJI?
Obecny kryzys polityczny, jak napisał na
łamach „Time” Nick Wadhams, jest naj-
większy od czasu uzyskania przez Kenię
niepodległości w 1963 r. i może stać się za-
rzewiem krwawej wojny międzyplemien-
niej. Natomiast miejscowa dziennikarka
Michaela Wrong powiedziała stacji
Al-Dżazira, że walki nie są odzwierciedle-
niem podziałów etnicznych, lecz przepaści
między bogatymi i biednymi. Niemniej
jednak prawda leży po środku. Polityka i
przynależność plemienna mają wpływ na
pozycję społeczną Kenijczyków i ich za-
możność, ponieważ rządzące partie uła-
twiają swym zwolennikom m.in. zatrud-
nienie w sektorze publicznym. Ta polityka
klientyzmu i historyczna niechęć do innych
plemion powodują, że mogą one łatwo wy-
prowadzić na ulice tysiące zwolenników,
w tym zbrojne bojówki.
O pokojowe rozwiązanie kryzysu apelu-
ją Unia Europejska i USA, jak również by-
ła metropolia kolonialna, Wielka Brytania.
Zachód jest zaniepokojony rozwojem wy-
podjąć próbę
zdominowania
pozostałych
padków, gdyż destabilizacja Kenii utrudni
operacje antyterrorystyczne w rejonie Afry-
ki Wschodniej i Półwyspu Arabskiego.
Z portu w Mombasie korzystają od lat okrę-
ty zachodnie uczestniczące w patrolach na
wodach Mórz Arabskiego i Czerwonego.
Baza ta jest znacznie bezpieczniejsza niż
np. jemeński Aden. Kenia współpracuje też
z Amerykanami w zwalczaniu Al-Kaidy,
która upodobała sobie sąsiednią Somalię.
Tamtejsi politycy pamiętają, że w Kenii
doszło do jednego z największych ataków
terrorystycznych tej siatki przed 11 wrze-
śnia 2001 r. W sierpniu 1998 r. jej człon-
kowie dokonali zamachu na ambasadę
USA w Nairobi, w którym zginęły 224 oso-
by. Terroryści dali ponownie znać o osobie
28 listopada 2002 r., gdy dokonali samo-
bójczego ataku na izraelski hotel koło
Mombasy, zabijając 13 osób. Równocze-
śnie próbowali zestrzelić startujący z tam-
tejszego lotniska izraelski samolot pasażer-
ski Boeing 757.
Jeśli konflikt się nasili, negatywnie od-
bije się to na gospodarce kraju, bowiem po-
za eksportem produktów rolnych znaczą-
cym źródłem wpływów walutowych Kenii
(niemal pół miliarda dolarów rocznie) jest
turystyka. Zagranicznych gości przyciąga-
ją piękne plaże nad Oceanem Indyjskim
jak też rezerwaty przyrody.  czania korupcji nie powiodła mu się też
Napisz do autora:
tadeusz.wrobel@redakcjawojskowa.pl
prezydentem. Jednak trzy lata później dro-
gi polityczne obu polityków się rozeszły.
Oginga Odinga utworzył opozycyjny wobec
KANU Ludowy Związek Kenii (KPU). Gdy
w 1969 r. zamordowano sekretarza gene-
ralnego KANU Toma Mboyaę zaczęły się
rozruchy. Władze zdelegalizowały KPU
i aresztowały Odingę. Rozpoczął się okres
rządów jednopartyjnych, choć oficjalnie
ogłoszono je dopiero w czerwcu 1982 r.
W sierpniu tego ro-
ku miał miejsce
nieudany wojsko-
wy zamach stanu.
Dopiero w grudniu
1991 r. pod presją
międzynarodową
KANU zgodziła się
na przywrócenie
systemu wielopar- Dotychczasowy szef
państwa MWAI KIBAKI
tyjnego. Jednak nie zamierza ustępować
powstałe opozycyj-
ne Forum na rzecz Przywrócenia
Demokracji (Forum of the Restoration of
Democracy) podzieliło się na dwie frakcje
po roku istnienia. Również kolejne próby
zjednoczenia przeciwników KANU nie za-
kończyły się sukcesem. Dominacja KANU
zakończyła się dopiero po zwycięstwie by-
łego członka tego ugrupowania Mwai
Kibakiego, którego poparła multietniczna
National Rainbow Coalition. Odszedł on
z KANU w 1991 r. i założył własną Partię
Demokratyczną. Zanim to uczynił, był m.in.
wiceprezydentem Kenii (1978–1988).
Kibaki uzdrowił gospodarkę, ale obok zwal-
zmiana konstytucji, która miała wzmocnić
władzę prezydenta.

nr 2/2008 Polska Zbrojna 59

AAAAAAA
ŚWIAT ALGIERIA
AAAAAAAA
TA D E U S Z W RÓ B E L
W minionym roku
Al-Kaida nasiliła swą
aktywność w Afryce
Północnej, wykorzystując
trwający już ponad 15 lat
konflikt wewnętrzny
w Algierii.
– Nie mam wątpliwości, że celem była
Organizacja Narodów Zjednoczonych – po-
wiedział po zamachach bombowych w Al-
gierze wysoki komisarz ONZ ds. uchodź-
ców Antonio Guterres. Jeden z dwóch sa-
mochodów wypełnionych materiałami wy-
buchowymi, które eksplodowały 11 grud-
nia w stolicy Algierii, został zaparkowany
między budynkami należącymi do tej or-
ganizacji. Drugi wóz zdetonowano koło
gmachu Sądu Najwyższego i Rady Kon-
stytucyjnej. W każdym z pojazdów znajdo-
wało się po 800 kg materiałów wybucho-
wych. Wśród ofiar tych zamachów było
17 pracowników Narodów Zjednoczonych.
Był to najkrwawszy atak terrorystyczny
przeciwko ONZ od lata 2003 r., gdy
w zniszczonej siedzibie organizacji w Bag-
dadzie zginęły 22 osoby.
W listopadzie zastępca przywódcy
Al-Kaidy Ajman al-Zawahiri wezwał do
60 Polska Zbrojna
przeprowadzania ataków terrorystycznych
w całej Afryce Północnej. Do aktów terro-
ru w Algierze przyznała się północnoafry-
kańska filia siatki o nazwie Al-Kaida w Is-
lamskim Maghrebie.
Szczególna data
Ugrupowanie przeprowadziło w tym ro-
ku całą serię zamachów na terenie Algie-
rii. Równie krwawe było uderzenie terro-
rystów na stolicę tego kraju w kwietniu,
kiedy zginęły co najmniej 23 osoby, a oko-
ło 200 zostało rannych. Film z tego ataku
zarejestrowany na taśmie wideo pokaza-
ła później telewizja Al-Dżazira. Oba te za-
machy zdarzyły się w jedenastym dniu
miesiąca, co ma wymiar symboliczny.
Terroryści ewidentnie chcieli nawiązać do
ataków na Nowy Jork i Waszyngton, któ-
re miały miejsce 11 września 2001 r. Za-
machy potwierdziły, że nie ma co liczyć na
szybki koniec trwającej od 1992 r. wojny
domowej w Algierii, której liczbę ofiar
śmiertelnych szacuje się na 200 tys.
Z amnestii zaoferowanej w sierpniu
2006 r. islamistom przez władze skorzysta-
ło kilkuset bojowników. Jednym z tych, któ-
rzy zaprzestali walki już wcześniej, jest
Mustafa Kertali, były członek Islamskiej
Grupy Zbrojnej, a także eksburmistrz mia-
sta Larba. Bojownicy nie wybaczyli mu te-
go kroku. W sierpniu został poważnie ran-
ny, gdy w jego samochodzie eksplodowa-
ła bomba. W końcu września zbrojną kon-
spirację zakończył też założyciel Salafic-
kiej Grupy Modlitwy i Walki Hassan Hat-
tab. Po kwietniowych zamachach wezwał
on swych dawnych towarzyszy broni, by
zaprzestali walki. Hattab stwierdził, że gru-
pa, którą opuścił w 2003 r., po zmianie na-
zwy na Al-Kaida w Islamskim Maghrebie
próbuje przekształcić Algierię w drugi Irak.
nr 2/2008
 | | |
WOJSKO KULISY
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY ||
PORADY PO
POSŁUŻBIE||
Jego słowa potwierdziły wydarzenia na-
stępnych miesięcy, kiedy to nastąpiła eska-
lacja przemocy. Islamiści zmienili też tak-
tykę. Atakowali nie tylko przedstawicieli
władz, policji czy wojska. Na ich celow-
niku znaleźli się również cudzoziemcy,
w tym specjaliści pracujący w sektorze
naftowym.
Islamiści przeprowadzali zamachy bom-
bowe, urządzali zasadzki na siły bezpie-
czeństwa, atakowali ich patrole i posterun-
ki. Bastionem islamskiej rewolty pozostaje
Kabylia, czyli wschodnia Algieria. Kilka-
krotnie w minionym roku dochodziły stam-
tąd informacje o zbrojnych starciach, w któ-
rych, jak podawano, ginęło po kilka bądź
kilkanaście osób. W końcu stycznia w re-
jonie Batny miało zginąć pięciu żołnierzy
i dwa razy więcej rebeliantów. Nasilenie
walk nastąpiło przed wyborami parlamen-
tarnymi, które odbyły się 17 maja. W fali
nr 2/2008
SŁUŻBIE HISTORIA ||
HISTORIA MILITARIA ||
PRASA ŚWIAT
MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO ||
EPA/MOHAMED MESSARA
starć i zamachów od przedmieść Algieru
po Konstantynę niedaleko granicy z Tune-
zją zginęło około 40 osób. Poza wschodem
kraju niebezpiecznie jest też na zalesionych
terenach na zachód od stolicy, gdzie na po-
czątku kwietnia partyzanci islamscy zabili
w zasadzce co najmniej dziewięciu żołnie-
rzy. Sami stracili sześciu ludzi. Nie były to
jedyne straty rebeliantów w tym miesiącu.
Eliminacja liderów
W końcu kwietnia w starciu z wojskiem
w Si Mustafa, na wschód od Algieru, zgi-
nął Samir Saioud, znany też jako Samir
Moussaab. Uchodził on za osobę numer
dwa w Al-Kaidzie w Islamskim Maghre-
bie. Następny zastępca lidera, Abdelma-
leka Drroudkela, Zobeir Harkat stracił ży-
cie w starciu z żołnierzami 9 październi-
ka w Kabylii. Kolejny duży sukces armia
zanotowała w listopadzie. Niedaleko Tizi
|| || |
Rok zamachów
13 lutego – skoordynowane zamachy
bombowe na siedem posterunków poli-
cji w Kabylii. Sześciu zabitych
i 13 rannych.
3 marca – atak na pracowników rosyj-
skiej firmy Stroitransgaz w rejonie Ain
Defla. Czterech zabitych, w tym jeden
Rosjanin.
11 kwietnia – W Algierze bomby wybu-
chły w pobliżu siedziby premiera i jedne-
go z posterunków policji. Zginęły 23–33
osoby, a rany odniosło 160–222.
11 lipca – Samobójczy atak na koszary
wojskowe w Bouira, 120 km na wschód
od stolicy. Dziewięciu zabitych i około
20 rannych.
6 września – W Batnie, we wschodniej
Algierii, wśród ludzi oczekujących na
przyjazd prezydenta Abdelaziza
Boutefliki wybuchła bomba. 22 osoby
zginęły, a ponad sto zostało rannych.
8 września – Zamach na koszary
Marynarki Wojennej w Dellys, 100 km
na wschód od Algieru. 32 zabitych i oko-
ło 60 rannych.
14 września – Bomba, która eksplodo-
wała w pobliżu posterunku policji
w Zemmouri, 50 km na wschód od stoli-
cy, zabiła trzy osoby, a pięć raniła.
21 września – atak na konwój z zagra-
nicznymi pracownikami w Bouira,
70 km na południowy wschód od
Algieru. Dziewięciu rannych, w tym dwaj
Francuzi i Włoch.
9 grudnia – Drugi atak na pracowników
Stroitransgaz w pobliżu miejscowości
Sebt Aziz, około 100 km na południowy
zachód od Algieru. Nie było ofiar.
11 grudnia – Dwa samochody-pułapki
wybuchają w Algierze (na zdjęciu).
Szacunki mówią o 30–62 zabitych.
Ouzou, stolicy prowincji Kabylia, zastrze-
lono Abdelhamida Sadaoui, nazywanego
też Abou el Haythem. Ten były lider Sa-
lafickiej Grupy Modlitwy i Walki uważa-
ny był za skarbnika regionalnej Al-Kaidy.
Kilku innych znaczących członków tego
ugrupowania udało się aresztować. Nie-
stety, pomimo tych niezaprzeczalnych
sukcesów grudniowe ataki pokazały, że
organizacja nadal zachowała zdolność do
przeprowadzania zamachów na dużą ska-
lę. Tym samym obecny rok może być dla
Algierii równie trudny i krwawy. Nie spo-
sób bowiem nie odnieść wrażenia, że stała
się ona dla Al-Kaidy trzecim frontem, po
Afganistanie i Iraku. Negatywne skutki od-
czują zapewne sąsiedzi Algierii – Maroko
i Tunezja. 
Napisz do autora:
tadeusz.wrobel@redakcjawojskowa.pl
Polska Zbrojna 61
TO I OWO
UCY WILIZOWANY
SZPIEG
Cena
patriotyzmu
C zy patriotyzm ma cenę? Przez lata na
lekcjach historii uczono mnie, że nie.
Nauczyciele z żarem w oczach snuli przed
moimi młodzieńczymi oczyma wizje tego,
jak to moi antenaci porzucali rodowe ma-
jątki i szli stawić czoło potężnemu wrogo-
wi w pozbawionych szansy zwycięstwa po-
wstaniach. Okazuje się jednak, że nie
wszyscy chodzili do takich szkół. W szkole
pewnej bardzo znanej piosenkarki (nie bę-
dę wymieniał nazwiska ani nawet pseudo-
nimu, żeby nie robić jej darmowej rekla-
my) mówiono zapewne, że miłość do ojczy-
zny miłością do ojczyzny, ale stan konta
musi się zgadzać. W związku z tym piosen-
karka dokonała wyceny patriotyzmu i wy-
szło, że w jej przypadku kosztuje on 30 tys.
zł plus, jako pewien bonus, odpowiedni za-
pas darmowego alkoholu. MON, które
miało być sponsorem tej operacji, powie-
działo jednak: nie, i teraz piosenkarka nie
może wyjść z podziwu, dlaczego tak się sta-
ło, skoro „to są przecież normalne w takiej
sytuacji stawki”. No pewnie – jeśli naraża-
jący życie w służbie ojczyzny żołnierze
chcą posłuchać recitalu starletki, niech
cały naród zrzuci się na jej kieszonkowe.
Piszę, że sponsorem miał być cały naród,
ponieważ pieniądze MON-u pochodzą
z podatków płaconych solidarnie przez nas
wszystkich. Oto patriotyzm Anno Domini
2008. Teraz czekam tylko na wycenienie
innych manifestacji miłości do ojczyzny.
Odśpiewanie hymnu – tysiąc złotych plus
kieliszek szampana, zawieszenie flagi na
balkonie w dniu narodowego święta
– 500 zł i mały koniak, zdanie: „kocham
moją ojczyznę” wypowiedziane publicz-
nie – 800 zł i butelka wina, a mówione
prywatnie – 150 zł i małe piwo. I interes
się kręci. Można jednak inaczej. Można
uznać, że są takie sytuacje, kiedy pełny
portfel i pełny barek nie są najważniejsze.
Że czasem można przypomnieć sobie, iż
to, co mamy, w jakiejś mierze zawdzięcza-
my ojczyźnie – jakkolwiek górnolotnie by
to zabrzmiało. Zwłaszcza że polscy żoł-
nierze wyjeżdżają na misje m.in. po to,
aby w przyszłości żaden fanatyk nie żądał
od naszej gwiazdy, aby zakryła swoje
wdzięki czadorem.
62 Polska Zbrojna
BEN VENZKE, szef
amerykańskiej
agencji IntelCenter
specjalizującej się
w monitoringu
komórkowego
Komandos
terroryzmu:
na „Trzech Koronach”
– Terroryści i ich B rytyjski alpinista i podróżnik Adrian Hayes zdobył
Mount Everest, biegun północny i południowy.
Co prawda przed nim „Trzy korony” – bo tak nazywa-
przywódcy już dawno ne są takie próby – zdobyło już 15 ludzi, ale 45-letni
oficer sił specjalnych dokonał tej sztuki w ekspreso-
odkryli, że komórki, wym tempie – wspiął się na najwyższą górę świata
i zdobył dwa bieguny w zaledwie 19 miesięcy i 3 dni.
podobnie jak bomby To prawie o pięć miesięcy krócej od poprzedniego re-
czy karabiny, mogą kordu. – Jestem bardzo szczęśliwy – powiedział Hay-
es 28 grudnia gazecie „Daily Telegraph”, kiedy dotarł
służyć im do ostatniej z „Trzech koron”. (ad)
w prowadzeniu wojny.
ZŁODZIEJE BRONI
(„Dziennik”)
B
rytyjskie minister- Brytanii wraz z wojskowy-
stwo obrony przeszu- mi konwojami. Rozpoczę-
Czy wiesz, że… kuje bazy wojskowe oraz
konwoje opuszczające
ły się kontrole baz woj-
skowych i konwojów wra-
…syn brytyjskiego następcy tro- Irak i Afganistan – pisze cających z misji. Okazało
nu książę William odbędzie 3 stycznia dziennik „Pol- się, że wojskowi szmuglu-
w tym roku służbę w brytyjskich ska”. Inspektorzy zaglą- ją amunicję, pistolety
siłach powietrznych i marynarce dają pod podwozia sa- i karabiny. Udaremniono
wojennej? Podporucznik William mochodów, do beczek po również przemyt moź-
Wales odsłużył już rok w pułku paliwie, a nawet w lufy dzierzy oraz granatników
kawalerii pancernej Blues and czołgów, czyli tam, gdzie przeciwpancernych. W li-
Royals. Teraz nauczy się piloto- żołnierze wracający do stopadzie ubiegłego roku
wania małych samolotów i śmi- domu ukrywają przemy- sąd wojskowy skazał
głowców, a latem rozpocznie pół- caną broń. Rząd obawia dwóch żołnierzy z The
roczny staż w marynarce wojen- się bowiem, że trafi ona Yorkshire Regiment.
nej. Okazuje się jednak, że nie w ręce przestępców. Wchodzili oni w skład
wszyscy Brytyjczycy są dumni W październiku 2007 r. dziewięcioosobowej gru-
z patriotyzmu młodego księcia w policyjnej obławie na py przemytników służącej
i jego chęci spełnienia obowiąz- handlarzy bronią w czte- do kwietnia 2005 r. w Ba-
ku wobec ojczyzny. Rzecznik rech największych brytyj- srze. Przestępcy wpadli
ugrupowania brytyjskich anty- skich miastach zatrzy- przy próbie
monarchistów Graham Smith mano ponad sto osób sprzedaży broni
z przekąsem stwierdza, że koszt i zabezpieczono kolegom z jed-
szkolenia lotniczego księcia bę- 1300 sztuk bro- nostki. (ATU)
dzie wynosił 2,5 mln funtów. Jak ni. Wykryto, że
widać, niełatwo zadowolić pod- część z niej nielegal-
danych. (ap) nie wjechała do Wielkiej
Nonsens tygodnia: Ciekawość ukarana
O tym, że nie należy otwierać maili od nieznanego nadawcy, w dodatku mających podej-
rzane załączniki, wiedzą już chyba wszyscy. Z wyjątkiem części żołnierzy armii południo-
wokoreańskiej, którzy w ostatnich dniach padli ofiarą hakerów.
Kiedy ludzie przeżywali zawirusowanego pliku. My- mii”. W związku z tym na-
pierwszą fascynację Inter- liłby się jednak ten, kto by gradzamy ich dziecinną na-
netem i jego przepastnymi myślał, że w taki sam spo- iwność, która pozwoliła im
zasobami, najłatwiejszą sób hackerzy zaatakowali uwierzyć, że ktoś przesłał na
metodą przesłania komuś południowokoreańską ar- ich prywatne skrzynki tajny
wirusa było wysłanie mu mię. Ciekawość żołnierzy raport dotyczący armii ich
maila zatytułowanego: „nie- wzbudził mail zatytułowany sąsiada. Moglibyśmy im wy-
znane zdjęcia pani X w ne- „Obecny stan i możliwości baczyć, gdyby chodziło
gliżu” i dołączenie do niego północnokoreańskiej ar- o zdjęcia w negliżu... (AP)
nr 2/2008
 | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |

25 mld litrów paliw zużyła w ubiegłym roku

amerykańska armia. Dlatego, jak czy-
taliśmy 2 stycznia w portalu www.interia.
bazy wojskowe mogłyby samodzielnie
produkować paliwo z odpadków, które
w nich powstają. Dotychczas opracowany
Następnie reaktor tworzy z gazu płynne
paliwo węglowodorowe. System będzie
jeszcze udoskonalany. Specjaliści zwraca-
pl, Departament Obrony szuka tańszych, system składa się z dwóch części: gazyfi- ją uwagę, że urządzenia muszą być różnej
bezpieczniejszych i łatwiejszych w użyciu katora i reaktora. W gazyfikatorze każdy wielkości, w zależności od liczby pojaz-
technologii, które zapewnią czołgom i sa- materiał, w którego skład wchodzi wę- dów w bazie. Ponadto powinny być w sta-
molotom paliwo. Dwie firmy, Diversified giel, jest przetwarzany na gaz syntetyczny nie wytworzyć płynne paliwo z bardzo
Energy i Velocys, pracują nad przeno- składający się z tlenku węgla i wodoru. wielu różnych materiałów. (ann)
śnym systemem, który zamienia węgiel,
gaz i biomasę w paliwo. W ten sposób
Zasłyszane w
koszarach
Czar logistyki
Super- Logistyk to taki człowiek
Zdenerwowan
y dowód
po przyjęciu ca pewnej je
meldunku po dnostki
kombinezon Co się magią para
posterunku:
– Co ty za gł
upoty opowia
zorientowan
iu
północ? dasz! Gdzie
P Często musi decydować
ole elektromagnetyczne działa jest
– Tam, panie
cicho i niewidocznie, stwarzając pułkowniku.
poważne zagrożenie dla ludzi. Dlate- Jak z pustego nalać – Jak może by
ć tam, skoro
była tam! – kr w zeszłym ro
go Stanisław Osajda z Nowogardu zyknął dowód ku
zupełnie inny ca, pokazują
stworzył kombinezon chroniący osoby kierunek. c
pracujące w takich polach – podaje 2 stycz- Jeżeli usłysz
nia „Głos Pomorza”. W 2007 r. konstruktor eliście równi
lub zwroty żo e zabawne ro
łnie zmowy
kombinezonu przeciwmikrofalowego przezna- aneta.wisniew rzy, przyślijcie je do nas:
czonego do pracy w polach magnetycznych
otrzymał wszystkie potrzebne certyfikaty. Jego HISTORIA ska@redakc
jawojskowa.pl

ubiór ochronny został dopuszczony do produk- Z PRZYMRUŻENIEM OKA

cji przez Wojskowy Instytut Higieny i Epidemio-
logii. Kombinezon ESO 3 Aleksander znalazł
zastosowanie w wojsku. Jak informuje gazeta,
w minionym roku pięć jednostek wojskowych
zaopatrzyło się w taki ubiór u Osajdy. W ciągu
najbliższych miesięcy pan Stanisław planuje
opatentować swój model kombinezonu, po-
tem będzie się starał o certyfikat unijny. (ATD)
D O M O W A
O J N A
Młody hrabia niemiecki chciał wstąpić do armii amerykańskiej. Polecony
przez pruskie poselstwo, zwrócił się do prezydenta Lincolna. Podczas audien-
cji zaczął przechwalać się, ile wieków liczy jego ród.
– Niech pan – przerwał mu Lincoln – nie bierze sobie tego zanadto do serca.
Jeśli okażesz się, panie hrabio, dobrym żołnierzem, u nas pochodzenie zupeł-
nie panu nie zaszkodzi.

nr 2/2008 Polska Zbrojna 63