You are on page 1of 64

NR 23 (594) 8 CZERWCA 2008 CENA 4,70 ZŁ (W TYM 7% VAT)

TYGODNIK FORUM: Ludzka twarz sztabu str. 13


ISSN 0867-4523
INDEKS 337 374

www.zolnierz-polski.pl

HISTORIA
NFLIKT
KO

JEDNEGO POCISKU
PROFESJONALIZACJA: Informacje potrzebne od zaraz str. 20
MILITARIA: Nowe szaty żołnierza str. 46
MIESZKANIA: BOLESNY PRZYWILEJ str. 28
W NUMERZE
NASZYM OKIEM

BERLIN W MODLINIE
W maju wojska alianckie po raz kolejny
zdobyły Berlin. Blisko stu pięćdziesięciu
rekonstruktorom z około 20 grup,
wyposażonym w sprzęt zmechanizowany
i artylerię, zajęło to… 40 minut STR. 32

TEMAT NUMERU
HISTORIA
JEDNEGO POCISKU PSIA
Zdaniem prasy Chomęciska Duże są SŁUŻBA FORUM SZTAB GENERALNY
ostrzeliwane z pobliskiej strzelnicy już
od ćwierć wieku. Skandal? A może
Wkrótce siły zbrojne LUDZKA
dziennikarska kaczka? STR. 4
powiększą się TWARZ SZTABU
o pluton… psów
służbowych Od czasu do czasu słychać opinie
przeciwstawiające sztabowców
STR. 24 z Rakowieckiej „prawdziwym”
oficerom z jednostek liniowych.
A przecież sztabowcy nie biorą
się znikąd STR. 13

WOJSKO PROFESJONALIZACJA
INFORMACJE POTRZEBNE OD ZARAZ
Śląsk to największe w Polsce zaplecze kadr dla wojska. Tu najłatwiej jest
przekonać się, czy w pełni zawodowa armia znajdzie odpowiednio wielu
kandydatów na żołnierzy zawodowych STR. 20

Redaktorzy prowadzący: 415 200; Gdynia: Tomasz Gos, kmdr ppor. Dział graficzny:
TYGODNIK ppłk Artur Goławski , tel.: (0-22) 684 52 30, Mariusz Konarski, tel.: (0-58) 626 62 07, tel.: (0-22) 684 51 70, CA MON 845 170;
CA MON 845 230; Aneta Wiśniewska, CA MON 266 207; Krzysztof Wygnał, tel.: Marcin Dmowski (kierownik),
(0-22) 684 52 13, CA MON 845213; (0-58) 626 24 13, CA MON 262 413; Monika Klekociuk, Paweł Kępka,
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl Kraków: Magdalena Kowalska-Sendek, Andrzej Witkowski (fotoedytor)
www.polska-zbrojna.pl
Jacek Szustakowski, tel.: (0-12) 613 17
Publicyści: 80, CA MON 131 780; Poznań: Piotr Opracowanie stylistyczne:
Dyrektor Redakcji Wojskowej Warszawa: Norbert Bączyk, Piotr Laskowski, CA MON 572 446, mjr Tomasz tel.: (0-22) 684 03 55,
Redaktor naczelny Bernabiuk, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON Szulejko, tel.: (0-61) 857 23 59, CA MON CA MON 840 355;
Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 53 65, 845 229; Jakub Czermiński, Anna 572 359; Wrocław: Bogusław Politowski, Renata Gromska (kierownik),
684 56 85, faks: 684 55 03; CA MON 845 Dąbrowska, tel.: (0-22) 684 52 44, tel.: (0-71) 765 38 53, CA MON 653 853; Małgorzata Mielcarz, Katarzyna Pietraszek,
365, 845 685, faks: 845 503; CA MON 845 244; Paulina Glińska, Fotoreporter: Joanna Rochowicz
sekretariat@redakcjawojskowa.pl tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229; Jarosław Wiśniewski,
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa Sylwia Guzowska, tel.: (0-22) 684 02 32, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229; Biuro Reklamy i Marketingu:
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej CA MON 840 232; Roman Przeciszewski, Współpracownicy: Adam Niemczak (kierownik) ,
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”: tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244; Andrzej Jonas, Robert Czulda, Małgorzata Szustkowska
Wojciech Kiss-Orski, tel.: (0-22) 684 02 22, Tadeusz Wróbel, tel.: (0-22) 684 52 44, Krzysztof Głowacki, Paweł Henski, tel. (0-22) 684 53 87, 684 51 80, 684 55
CA MON 840 222; CA MON 845 244; Bydgoszcz: Krzysztof Marcin Kaczmarski, Włodzimierz Kaleta, 03, faks: (0-22), CA MON 845 387;
wko@redakcjawojskowa.pl Wilewski, tel. (0-52) 378 25 90, CA MON Damian Markowski reklama@redakcjawojskowa.pl
Egzemplarze czasopism dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym są bezpłatne

2 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |

WOJSKO PROBLEMY

REDAKTOR
NACZELNY
Artur Bartkiewicz

ZNIKAJĄCY GARNIZON
Dowództwo Wojsk
Lądowych we Wrocławiu? To
Potrzeba prawdy
najprawdopodobniej tylko plotka.
Wrocławianie pragną jednak W głośnym swego czasu polskim filmie „Komornik” spośród wielu scen zapadających
w pamięć szczególnie mocne wrażenie robi jedna. Prokurator po tym, jak „złamał”
niezależność tytułowego komornika, niezgodnie z prawem zamyka postępowanie. W tym
przywrócenia dawnej rangi
momencie zaczyna się dobijać do niego świadek, który chce złożyć wyjaśnienia w tej spra-
swojemu garnizonowi
wie. Zmęczony prokurator nie chce słyszeć już żadnych wyjaśnień – wszak sprawa jest za-
STR. 18
mknięta – na co zdziwiona kobieta świadek pyta: „Jak to. Przecież tu chodzi o sprawiedli-
wość”. Prokurator uśmiecha się na to i z rozbrajającą szczerością pyta: „O co?”.
Ta fikcyjna przecież historia jak ulał pasuje do awantury o strzelnicę 3 Batalionu Obrony
Terytorialnej pod Zamościem (patrz artykuł Romana Przeciszewskiego: „Historia jednego
pocisku”). Tylko bohaterowie są nieco inni: tym razem prawdę chcą wyjaśniać żołnierze
jednostki, a w rolę niezainteresowanego sprawiedliwością prokuratora wcielają się, niestety,
dziennikarze. Im też można by powiedzieć: „Przecież tu chodzi o prawdę”. A oni odpowie-
dzieliby pewnie: „O co?”, i szybko wysłali do redakcji artykuł pod tyleż chwytliwym, co dale-
kim od rzeczywistości tytułem: „Wojsko strzela do nas jak do kaczek”.
Co się stało pod Zamościem? Wójt sąsiadującej ze strzelnicą wsi znalazł w drzwiach stodoły
swojego brata pocisk kalibru 7,62 mm. Kierowany potrzebą medialnej sławy natychmiast
zaprosił do współpracy telewizję, która na miejscu zdarzenia znalazła się w momencie, gdy
o sprawie nie wiedziała nawet policja. I się zaczęło. To nic, że policjanci, którzy w końcu
WOJSKO MISJE przybyli na miejsce zdarzenia, podkreślali, że o ile faktycznie można określić kaliber kuli,
o tyle tego, z jakiej broni ją wystrzelono ani kiedy, stwierdzić natychmiast nie sposób. To nic,
KOJĄCY SZUM FAL że ci sami policjanci podkreślają, że nikt wcześniej na uciążliwe sąsiedztwo strzelnicy się nie
skarżył. To nic, że wojsko podeszło do sprawy poważnie i na czas śledztwa zrezygnowano
Żołnierze wracający w maju z jakichkolwiek ćwiczeń na strzelnicy. Jeśli prawda jest nieatrakcyjna – tym gorzej dla praw-
z Afganistanu wiedzieli, dy. Zwłaszcza że mieszkańcy wioski chętnie dodają sprawie pikanterii, opowiadając o gradzie
że po przylocie nie trafią do kul, jaki na nich spada. Nikt wprawdzie tych pocisków nie pokazuje dziennikarzom, ba, w ta-
jemniczych okolicznościach ginie nawet ten pocisk, od którego cała sprawa się zaczęła, ale
specjalistycznego ośrodka na Helu,
to przecież detale – najważniejsze, że „podrasowana” historia dobrze się sprzeda.
o którego powstaniu słyszeli przed Dziennikarze, którzy spotykają się z niechęcią przy zbieraniu materiałów, podkreślają często
wyjazdem STR. 27 społeczny wymiar swojej misji i pełnienie przez siebie swoistej funkcji kontrolnej wobec ca-
łej reszty społecznego świata. To prawda – taką rolę media pełnią. Ale kontrolowanie rzeczy-
wistości nie może oznaczać kreowania jej. Tworzeniem rzeczywistości powinni zajmować się
Prenumerata:
twórcy literatury – a nie pracownicy mediów. Nawet jeśli prawda jest czasem mniej atrakcyj-
RUCH SA, KOLPORTER SA, Garmond PRESS, GLM.
Informacja: (0-22) 684 04 00 na niż alternatywna rzeczywistość. Dziś być może uda się stworzyć chwytliwą medialnie wła-
Kolportaż i reklamacje: sną wersję prawdy – ale jutro nikt już nie będzie chciał z nami rozmawiać. I nie tylko
Bellona SA – (0-22) 457 04 37, z nami, ale z dziennikarzami w ogóle. Oczywiście można wzruszyć ramionami i powiedzieć:
6879 041, CA MON 879 041 „i co z tego?”, ale chyba nie o to w tym wszystkim chodzi.
Druk: Drukarnia Wydawnicza „Trans-Druk”, Golina Po 1989 r. wojsko zaczęło otwierać się na media. Współpracy tej wciąż trochę brakuje do
Numer zamknięto: 02.06.2008 r. ideału – nie wszyscy rozumieją jeszcze znaczenie prasy jako wyraziciela prawa do infor-
Zdjęcie na okładce: M.Szubert/M.Dmowski
macji opinii publicznej, wiele osób nadal na każde pytanie najchętniej odpowiadałoby:
Projekt graficzny: Łukasz Kaugan, CaStudio
„tajemnica”, a dziennikarza pozostawiało za bramą jednostki. Ale coraz częściej są to
Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze wyjątki od reguły otwartości w kontaktach na linii wojsko–media. W wojsku pracuje
odzwierciedla stanowisko redakcji. coraz więcej fantastycznych rzeczników prasowych, struktury prasowe na poziomie jed-
Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca. nostek i ministerstwa rozbudowują się – i nikt nie może powiedzieć, że wojsko nie chce
Zastrzega sobie prawo do skrótów. zrozumieć mediów. Ale do współpracy trzeba dwojga. Bo co będą mieli powiedzieć
rzecznicy, tłumaczący swoim przełożonym konieczność kontaktów z mediami, jeśli usły-
szą pytanie: „chcecie, żeby było jak w Zamościu?”. Oceniajmy się krytycznie, ale róbmy
to rzetelnie. Tu naprawdę powinno chodzić o prawdę. Jeśli ktoś nie wie, co to takiego
– być może nie powinien pracować w mediach.
Nakład: 20 000 egz.

nr 23/2008 Polska Zbrojna 3


TEMAT NUMERU

PPŁK ZBIGNIEW PAZURA: – Nie wierzę, aby ten pocisk był świeżym
rykoszetem z naszej strzelnicy…

Roman
Przeciszewski
HISTORIA JEDNEGO
Zdaniem prasy Chomęciska Duże są ostrzeliwane z pobliskiej strzelnicy już
od ćwierć wieku. Kule dosłownie o milimetry mijają spokojnych mieszkańców
wioski. Skandal? A może dziennikarska kaczka?
sma rano, jeden z ostatnich Sołtys Mróz jest jednak nieobecny. Wojsko:
dni maja. Zbigniew Jawor- Jego mama, Janina Mróz, przekonuje to nie nasz pocisk
ski, sołtys Chomęcisk Du- jednak, że dwa dni wcześniej mieszka- Dziewiąta rano. Strzelnica wojskowa.
żych, zapewnia, że w tę niec wsi, Janek Kuryło, wyszedł na ga- Akurat odbywają się mistrzostwa spor-
część wioski żadne pociski nek i… znalazł się pod silnym ostrza- towe Wojsk Lądowych i trwa strzelanie
nie trafiają. – Może dlatego, że strzel- łem. Kule dosłownie świstały mu nad z pistoletu wojskowego. Ppłk Zbigniew
nica jest oddalona o trzy kilometry? głową. – Wojsko Polskie strzela tak do Pazura, dowódca 3 Batalionu OT w Za-
– zastanawia się z uśmiechem i odsyła nas od ponad dwudziestu lat i nic, nie mościu, zabezpieczającego zawody, jest
do Bogusława Mroza, który... jest soł- ma żadnej reakcji. Brak w Chomęci- całą sprawą zniesmaczony. W garnizo-
tysem drugiej połowy wsi, odległej skach sprawiedliwości, brak kogoś, kto nie zameldował się w lipcu 2005 r. i od
od wojskowego placu ćwiczeń jedynie by ludziom przywrócił prawo do obro- tamtego czasu nigdy od nikogo nie usły-
o kilometr. ny – żali się pani Mróz. szał, że żołnierze najpierw 3 Brygady

4 Polska Zbrojna nr 23/2008


KONFLIKT

sarz Bartosz Magryta, za-


stępca komendanta, przy-
znaje, że wojskową strzelni-
cę zna dobrze. – Gdyby nie
ona, to z kolegami ze Straży
Granicznej nie mielibyśmy
gdzie przeprowadzić niektó-
rych sprawdzianów strzele-
ckich – mówi otwarcie. – To
był pierwszy sygnał z Chomę-
cisk Dużych o zagrożeniu spo-
wodowanym przez strzelnicę.
Nigdy wcześniej nie otrzymali-
śmy na ten temat żadnej informa-
cji, nikt wcześniej nie skarżył się, że
pociski od czasu do czasu trafiają
w wioskę – zapewnia.
Komisarz Krzysztof Herc, naczelnik
„dochodzeniówki”, informuje, że ofi-
cjalna informacja o „ostrzelaniu” stodo-
ły brata sołtysa wsi trafiła do niego już
po telewizyjnej interwencji. Natych-
miast zajął się sprawą. Był na miejscu
zdarzenia, zabezpieczył pocisk. Może
o nim powiedzieć tylko jedno: faktycz-
nie, jest to kaliber 7,62 mm. Taki, któ-
rego używa m.in. wojsko. Ale czy ten
pocisk został wystrzelony niedawno,
czy też trzy lata temu – tego powiedzieć
ROMAN PRZECISZEWSKI (5)

nie może. Nie jest w stanie również


określić, czy pocisk pochodzi z kałasz-
nikowa, czy też z myśliwskiego sztuce-
ra. Na ten temat mogą wypowiedzieć
To, że pocisk wyleci poza strzelnicę, graniczy z cudem. Jeżeli odbije się
rykoszetem, traci znacznie na sile. Skutek jest taki, że rykoszet jest od- się wyłącznie eksperci.
W rolę ekspertów natychmiast wcie-

POCISKU
czuwalny tak, jak uderzenie kamieniem.
lają się dziennikarze. Wiedzą wszystko.
Wskazują winnych i wydają wyrok.
A ten brzmi: wojsko strzela w taki spo-
sób, że w Chomęciskach Dużych wszę-
dzie widać ślady kul. U Sławomira Ru-
tyny pocisk przebił blachę na dachu.
U Alfreda Kwoki wybił szybę, przele-
Obrony Terytorialnej, a od 1 stycznia drzwi stodoły swojego brata. Na wyso- ciał przez firankę i trafił w gruszę. Inna
3 Batalionu OT ostrzeliwują pobliskie kości 1,2–1,3 m w desce znajdował się gazeta pisze, że żona Kwoki pocisk zna-
Chomęciska Duże. – W głowie mi się otwór, a nim pocisk kalibru 7,62 mm. lazła w firance. Prasowe sensacje moż-
to wszystko nie mieści – mówi wzbu- Gdyby trafił w człowieka – mógłby za- na mnożyć: Andrzej Bochniak pamię-
rzony. bić. – I co pan na to? – po wszystkim ta, że w samochodzie teścia pocisk prze-
Dowódca pamięta doskonale: to był spytał dziennikarz. bił karoserię obok wlewu paliwa. Boch-
początek tygodnia, około trzynastej. Dy- – Nie wierzę, aby ten pocisk był świe- niak się przestraszył, gdyż świsnęło ko-
żurny biura przepustek zameldował, że żym rykoszetem z naszej strzelnicy. Po- ło niego, a kula wbiła się w bagażnik.
do batalionu zawitała ekipa lokalnej te- za tym o zdarzeniu sołtys powinien chy- Mało tego – kilka dni temu szedł przez
lewizji. W parę minut później w jego ba najpierw powiadomić policję, a nie truskawki i patrzy: leży kolejny nabój!
gabinecie rozstawiała sprzęt, a on miał telewizję – odpierał zarzuty dowódca. Natomiast u Rutynów wojskowe poci-
przygotować się do odpowiedzi na krót- ski zniszczyły dwa arkusze świeżo uło-
kie, proste pytania. Jakie konkretnie Media: żonej na dachu domu blachy. Mama An-
– jeszcze nie wiedział. wojsko strzela w wioskę drzeja Bochniaka też cudem uniknęła
Dziennikarze przedstawili zaskoczo- Dziesiąta. Kilkanaście kilometrów od trafienia. Pracowała przy truskawkach,
nemu dowódcy relację z Chomęcisk Du- strzelnicy, centrum Zamościa. Budynek gdy pocisk przedziurawił jej spódnicę.
żych. Sołtys Mróz akurat pokazywał Komendy Miejskiej Policji. Nadkomi- Innym razem otarł się o jej rękę. W su- 

nr 23/2008 Polska Zbrojna 5


TEMAT NUMERU KONFLIKT

mie – thriller pod Zamościem. „Strze- nad tysiąca sztuk amunicji typu cą – wyjaśnia prokurator. Na początku
lają do nas jak do kaczek” – zatytuło- 7,62 mm. Strzelali z różnych rodzajów nie mówi jednak o kluczowej sprawie.
wał relację z podzamojskiej wsi jeden broni. Stwierdzili, że było 107 rykosze- Z uzyskanych przez nas informacji wy-
z tabloidów. tów, z których ani jeden nie opuścił stre- nika bowiem, że pocisk, który policja
fy ochronnej strzelnicy. Do strzelania wyjęła ze stodoły brata sołtysa... niespo-
Eksperci: użyli amunicji smugowej, ze wszystkich dziewanie gdzieś zaginął. – To pan
strzelnica jest bezpieczna stanowisk. Jednocześnie śledzili rozrzut o tym wie? – dziwi się ppłk Chitrosz.
Jedenasta. Sztab 3 Batalionu OT. pocisków z siedmiu punktów obserwa- – Faktycznie, nie dostaliśmy tego poci-
Por. Jacek Otręba, oficer prasowy, jest cyjnych. – Jeżeli ktoś powie, że po nie- sku. Szukamy go teraz...
zaskoczony całą sytuacją. Szybko har- spełna półtora roku opinia WAT się Na internetowych forach o strzelnicy
tuje się jednak w ogniu dziennikarskich zdezaktualizowała, to ja w to nie wierzę pod Zamościem jest głośno. Charakte-
pytań, jego odpowiedzi stają się spokoj- – zapewnia jeden z oficerów. – To, że rystyczne jest to, że większość biorą-
ne i stonowane. – Strzelnica posiada nie- pocisk wyleci poza strzelnicę, graniczy cych udział w dyskusji uważa, że armia
zbędne atesty i ekspertyzy, z których z cudem. Jeżeli odbije się rykoszetem, jest tam szantażowana przez grupkę lu-
dzi. „Słyszałem, że mieszkańcom tej wsi
chodzi tylko o kasę, którą mogą zyskać
PANI JANINA MRÓZ na zamknięciu strzelnicy” – pisze jeden
twierdzi, że dwa dni internauta. „Skoro od ćwierć wieku na
wcześniej mieszkaniec
wsi, Janek Kuryło, wyszedł
na ganek i… znalazł się Skoro od ćwierć wieku na Chomęci-
pod silnym ostrzałem.
Kule dosłownie świstały ska Duże spada grad kul i do tej pory
mu nad głową. – Wojsko
Polskie strzela tak do nas nikt tam nie zginął, to może jest to
od ponad dwudziestu lat
i nic, nie ma żadnej reak-
miejsce cudu i warto organizować
cji. Brak w Chomęciskach tam pielgrzymki? – pyta jeden z inter-
sprawiedliwości, brak ko-
goś, kto by ludziom przy- nautów
wrócił prawo do obrony
– żali się pani Mróz. Chomęciska Duże spada grad kul i do
ROMAN PRZECISZEWSKI

tej pory nikt tam nie zginął, to może


jest to miejsce cudu i warto organizo-
wać tam pielgrzymki” – pół żartem, pół
serio nadmieniał inny.
Epilog:
wynika, że nie stwarza zagrożenia dla traci znacznie na sile. Skutek jest taki, a jeśli to nieprawda?
uczestników ćwiczeń oraz mieszkają- że rykoszet jest odczuwalny tak, jak Trzynasta, budynek sztabowy. – Jest
cych w pobliżu osób. Być może znale- uderzenie kamieniem – tłumaczy Remi- już Polsat – melduje oficer dyżurny.
ziony pocisk tkwił w ścianie stodoły giusz Wilk, redaktor naczelny magazy- Trzyosobowa ekipa czeka gotowa do
znacznie dłużej – tłumaczy kolejnym nu „Broń i amunicja”. nagrania. Dziennikarz zasypuje dowód-
dziennikarzom. cę 3 bot pytaniami: wie pan pułkownik,
Nie ulega wątpliwości, że strzelnica Prokurator: że strzelnica jest uciążliwa dla miesz-
ma prawie ćwierć wieku. Nikt przy tym gdzie jest pocisk? kańców wsi? Ma pan świadomość, że
nie kryje, że trzeba było ją zmodernizo- Południe. Koszary 3 bot. Z telefonu w czasie zajęć nocnych żołnierzy miesz-
wać. Nikt nie zaprzecza też, że m.in. od ppłk. Artura Chitrosza z Wojskowej kańcy okolicznych wiosek nie mogą
zdecydowano się na to po wnioskach Prokuratury Garnizonowej w Lublinie spać? Poza tym – ten poligon ma dziu-
mieszkańców okolicznych wsi. Kilka lat wynika, że dotarły właśnie materiały ry w płocie. Dziecko się wśliźnie i ko-
temu strzelnicę zamknięto na siedem sporządzone przez zamojską policję. niec, tragedia. Ktoś zabłądzi, znajdzie
miesięcy. W tym czasie przeprowadzo- Nie przesądzają, czy pocisk jest „świe- się na linii strzału i śmierć gotowa.
no jej gruntowną modernizację. Już po ży”. Mimo to ppłk Chitrosz woli dmu- I najważniejsze: nie boi się pan, że ta
jej zakończeniu, 18 grudnia 2006 r., chać na zimne. – Wyłączmy strzelnicę kula wyjęta ze stodoły brata sołtysa
prof. dr hab. inż. Aleksander Olejnik, z użytkowania na czas przeprowadzenia jest nowa? Poda się pan do dymisji,
dziekan Wydziału Mechatroniki Woj- kolejnych badań – informuje. Ta decy- gdy okaże się, że tak? Nie lepiej za-
skowej Akademii Technicznej, zagwa- zja wcale nie oznacza przyznania się mknąć strzelnicę do czasu wyjaśnie-
rantował, że zgodnie z przeprowadzo- do błędu, ale skoro nie można wyklu- nia, czy zagrożenie jest autentyczne...
nymi badaniami balistycznymi „strzel- czyć niebezpieczeństwa, choćby było Ppłk Pazura, już po nagraniu, jest na-
nica garnizonowa koło Zamościa nie ono tylko teoretyczne, to rzecz trzeba prawdę zmęczony. – A jeżeli się oka-
stwarza zagrożenia dla użytkowników sprawdzić. że, że to wszystko nieprawda, to czy
oraz osób znajdujących się poza jej – Wszczynam postępowanie wyjaś- zainteresowanie mediów będzie rów-
terenem”. niające. Przesłuchamy – pod groźbą od- nie duże? – zastanawia się przy kolej-
Z dokumentów wynika, że badania powiedzialności karnej za fałszywe ze- nej tego dnia kawie. 
strzelnicy przeprowadzono bardzo ry- znania – każdą osobę, która wie coś na Napisz do autora: roman.przeciszewski@
gorystycznie. Naukowcy WAT użyli po- temat zagrożeń związanych ze strzelni- redakcjawojskowa.pl

6 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO|

Lekki i zwrotny Patria Nemo jest produkowanym


seryjnie fińskim moździerzem samobieżnym 120 mm
do zainstalowania na różnych nośnikach. Znakomicie
nadaje się na podwozie Rosomak. Dzięki niezawodnej
celności i wysokiej ochronie balistycznej Patria Nemo
może być z powodzeniem wykorzystywany
www.patria.fi w operacjach zarządzania kryzysem.

PROTECTION PERFORMANCE PARTNERSHIP POTENTIAL

Patria Oyj, Kaivokatu 10, Fi-00100 Helsinki, Finland, www.patria.fi


nr 23/2008 Polska Zbrojna 7
AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
ZAPIS

MSZ
MINISTER spraw zagranicznych Radosław Sikorski i minister obrony Bogdan Klich podczas posiedzenia Rady Unii Europejskiej do Spraw Ogólnych
i Stosunków Zewnętrznych

Bojowe oblicze Unii ANNA DĄBROWSKA

Wzmocnienie unijnych zdolności operacyjnych i nowa umowa regulująca współpracę


między Unią Europejską a NATO – to niektóre postulaty polskiego MON w Brukseli.

o niezmiernie ważne, aby wy- Międzynarodowego NATO w kwaterze stanie. Dyskutowano także o zminimali-
znaczone do 2010 r. zadania głównej sojuszu minister Klich opowie- zowaniu udziału dzieci w konfliktach
zostały wykonane, w tym dział się za nową umową regulującą współ- zbrojnych oraz wpływie tych konfliktów
sztandarowy projekt, którym pracę między Unią Europejską a NATO na ich sytuację społeczną.
jest powołanie do gotowości w misjach, w których uczestniczą siły cy-
grup bojowych – mówił minister obrony wilne lub wojskowe obu organizacji. Dziesiątki milionów
Bogdan Klich 26 maja w Brukseli. Szef Współpracę między nimi skutecznie Szef resortu obrony poruszył także kwe-
polskiego MON, uczestnicząc w posiedze- utrudniał dotychczas konflikt na linii Tur- stie rozmów w sprawie tarczy antyrakie-
niu ministrów obrony państw Unii Euro- cja–Cypr o północną część wyspy. Pierw- towej. – Liczymy na to, że USA potrak-
pejskiej, optował jednoznacznie za wzmoc- szy z tych krajów jest członkiem NATO, tują nas podobnie jak innych strategicz-
nieniem unijnych zdolności operacyjnych. a drugi UE. – Mam nadzieję, że wysiłki do- nych partnerów – oświadczył minister
Minister przyznał, że Polska nie idzie tak tyczące rozmów z Turcją pozwolą odblo- Klich na konferencji prasowej w Brukse-
daleko jak Francja i nie opowiada się za kować polityczny proces dostosowywania li. Pytany o wysokość pomocy, minister
stworzeniem kwatery głównej UE, z któ- umowy o współpracy pomiędzy NATO powiedział, że nasze oczekiwania wzglę-
rej koordynowano by unijne operacje woj- a UE do aktualnych wyzwań, przed który- dem USA idą nie w miliony, ale w dzie-
skowe. Obecnie UE korzysta przy swoich mi stoją te dwie organizacje – powiedział siątki milionów dolarów. Zdaniem szefa
misjach z centrów dowodzenia państw szef MON. MON, to stanowisko niezbyt wygórowa-
członkowskich – Francji i Niemiec lub W Brukseli polski minister uczestniczył ne, zakładające, że większość naszych po-
NATO. – UE powinna wzmocnić zdolno- także w posiedzeniu Rady Unii Europej- trzeb obronnych będziemy w stanie za-
ści planistyczne, ale w ramach sztabu woj- skiej do Spraw Ogólnych i Stosunków Ze- spokoić sami. – Z racji strategicznych sto-
skowego, a nie nowej wykreowanej insty- wnętrznych, wziął też udział w obradach sunków w dziedzinie bezpieczeństwa, któ-
tucji, tak jak chciałaby tego Francja. Jesz- Rady Sterującej Europejskiej Agencji re łączą Polskę i USA, Amerykanie powin-
cze nie czas, by podjąć rozmowy na temat Obrony. W trakcie rozmów przyjęto zało- ni wnieść znacznie większy wkład finan-
specjalnych struktur dowodzenia. Rozwią- żenia do wspólnego programu inwestycyj- sowy i rzeczowy w modernizację naszych
zanie, w którym UE w swoich operacjach nego oraz sprawozdanie z prowadzenia sił zbrojnych – podkreślił minister. – Ame-
antykryzysowych korzysta ze zdolności strategii europejskich badań i technologii rykanie wiedzą, że bez dobrze wyposażo-
dowódczych NATO, wydaje się na obec- obronnych. Na kolejny rok przełożono nego partnera, takiego jak Polska, znacz-
nym etapie wystarczające – oświadczył mi- omówienie spraw związanych z trzylet- nie trudniej będzie im prowadzić politykę
nister Klich. nim okresem finansowania Europejskiej europejską – dodał. Szef MON zaprzeczył,
Agencji Obrony – EDA. Przyjęto za to ra- jakoby polsko-amerykańskie rozmowy
UE–NATO port nt. działań tej agencji. Podczas wspól- w sprawie rozmieszczenia elementów tar-
Natomiast podczas roboczego spotkania nej sesji ministrów obrony i spraw zagra- czy antyrakietowej na polskim terytorium
ze Stałymi Przedstawicielami przy NATO nicznych Unii omówiono m.in. funkcjo- były w impasie. – Rozmowy są w toku
oraz wysokimi urzędnikami Sekretariatu nowanie misji policyjnej UE w Afgani- – zapewnił. 

8 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY
KULISY PORADY |
PO SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE ||
HISTORIAHISTORIA | |
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA ||
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO | | || || |

Przede wszystkim NA MISJACH


AFGANISTAN. Zakończyła się rota-

humanitarna
cja II i III zmiany PKW Afganistan.
Czwarta, ostatnia grupa 173 żołnierzy
III zmiany odleciała 16 maja z portu
lotniczego Szczecin-Goleniów.
Jak poinformował minister Stanisław Jerzy Komorowski na konferencji Natomiast ostatni z 1200 żołnierzy
poświęconej udziałowi PKW w operacjach międzynarodowych, baza w Iribie ma II zmiany wrócili do kraju 28 maja.
Szefowi SGWP gen. Franciszkowi
być gotowa do końca czerwca. Wówczas kontyngent osiągnie wstępną gotowość
Gągorowi meldunek złożył
operacyjną. Do końca sierpnia w rejon misji mają być przemieszczone siły dowódca II zmiany PKW Afganistan
główne, a pełną gotowość do działania kontyngent ma osiągnąć we wrześniu. gen. bryg. Jerzy Biziewski. Podkreślił, że

Z aangażowanie polskiej armii w misje niedawno (27–29 maja) naszych żołnie- w swoim dowodzeniu za priorytet uznał
wszelkie działania pomocowe.
zagraniczne osiągnie najwyższy po- rzy i zapoznał się z postępami prac. – Przy-
ziom między wrześniem a październikiem gotowania do budowy polskiej bazy AFGANISTAN. Dwóch żołnierzy
2008 r., kiedy będziemy mieli nawet w Czadzie przebiegają bardzo sprawnie NATO zginęło na wschodzie Afganistanu
4,2 tys. żołnierzy na misjach – oświadczył – ocenił. Żołnierze zajmują się oczyszcza- – poinformowało 21 maja dowództwo
Stanisław Jerzy Komorowski, podsekretarz niem, wyrównywaniem i utwardzaniem NATO w tym kraju. W wyniku eksplozji
stanu ds. polityki obronnej MON. Oczy- ok. 7 ha gruntu. Jak podkreślił wicemini- podczas patrolu w prowincji Ghazni zgi-
wiście to sytuacja przejściowa, spowodo- ster, misja w Czadzie ma przede wszyst- nął żołnierz NATO i cywilny tłumacz.
wana wzmocnieniem w tym czasie kim charakter humanitarny. Polscy żoł- Drugi żołnierz sojuszu zmarł w wyniku
PKW Afganistan i pełnego rozwinięcia nierze zostaną skierowani do ochraniania odniesionych ran w szpitalu polowym.
PKW Czad, przy jednoczesnym przeby- pomocy humanitarnej, nie ma mowy o ich
waniu jeszcze w Iraku. – Nasze realistycz- zaangażowaniu w walki o charakterze AFGANISTAN. Zamachowiec
ne ambicje to maksymalnie 3,5 tys. żołnie- ofensywnym. PKW Czad będzie liczyć w wypełnionym materiałami wybucho-
rzy poza granicami kraju – powiedział wi- ok. 400 żołnierzy i mieć do dyspozycji wymi samochodzie wjechał 31 maja
w konwój pojazdów ISAF i wysadził się
ceminister. Wraz z gen. broni Bronisławem m.in. trzy śmigłowce Mi-17, 16 opance-
w powietrze. Do zdarzenia doszło
Kwiatkowskim, dowódcą operacyjnym Sił rzonych wozów Rosomak, a także dział- w afgańskiej prowincji Nangarhar.
Zbrojnych RP, i gen. bryg. Jerzym Biziew- ka ZU-23 czy moździerze. Dowódcą kon- Oprócz terrorysty zginęło dwóch żołnie-
skim, dowódcą II zmiany PKW Afgani- tyngentu jest płk Wojciech Kucharski. rzy ISAF, a czterech żołnierzy i pięciu
stan, uczestniczył 30 maja w konferencji Podsekretarz stanu podkreślił także zna- afgańskich cywilów zostało rannych.
poświęconej udziałowi PKW w operacjach czenie współpracy ze społecznością lo-
międzynarodowych. Podsekretarz stanu kalną oraz poinformował o swoich spo- AFGANISTAN. Na drodze
skupił się na misji w Czadzie, gdzie prze- tkaniach z przedstawicielami władz pań- Kandahar–Kabul w rejonie miejscowo-
bywa obecnie Inżynieryjna Grupa Przygo- stwowych i lokalnych Czadu, którzy za- ści Salar doszło 31 maja do ataku na
towawcza budująca wspólnie z Francuza- pewniali go, jak potrzebna i chciana jest polski patrol. Pojazdy zostały ostrzelane
mi bazę w Iribie. Wiceminister odwiedził polska obecność w tym kraju. (ann,nb) z broni maszynowej i granatników prze-
ciwpancernych. Jak informuje mjr Jacek
Popławski, szef sekcji prasowej PKW
Afganistan, w ostrzale niegroźnych obra-
żeń doznał jeden z polskich żołnierzy
– st. kpr. Tomasz M. Granat trafił
w transporter Rosomak i spowodował
niegroźne obrażenia u dowódcy pojaz-
du. Żołnierza przetransportowano do ba-
zy w Ghazni, a następnie do Bagram.

IRAK. Irackie siły bezpieczeństwa,


KRZYSZTOF PLAŻUK

wspierane przez polskich żołnierzy


z Wielonarodowej Dywizji Centrum–
–Południe, zatrzymały 23 maja w rejo-
nie Diwanii 12 podejrzanych o działal-

CASA: NAPRAWY PO WYPADKU


W WOJSKOWYM Bogdan Klich. W ramach tych cyjność maszyn do lotu.
LOTNICTWIE TRANSPORTO- działań m.in. zmieniono proce- Minister Klich podkreślał, że
WYM PO STYCZNIOWEJ dury doboru załóg latających program naprawczy to nie tylko
US DOD

KATASTROFIE SAMOLOTU i przeprowadzono szkolenia dla nowe procedury i szkolenia, ale


CASA POD MIROSŁAWCEM lotniskowych kontrolerów. też unowocześnianie baz lotni-
WDROŻONO PROGRAM Wdrożono też nowe procedury czych oraz nowy sprzęt. ność terrorystyczną. Przy zatrzymanych
NAPRAWCZY. lotu w trudnych warunkach, za- Zapowiedział także, że do koń- znaleziono m.in. improwizowaną wy-
Z jego realizacją zapoznał się ostrzono dyscyplinę na ziemi ca roku liczba samolotów CASA
rzutnię pocisków rakietowych, granat-
16 maja w bazie 13 Eskadry i w powietrzu oraz poprawiono stacjonujących na lotnisku
Lotnictwa Transportowego sprawność serwisu techniczne- w Balicach powiększy się do je- nik przeciwpancerny; w sumie 30 eg-
w Krakowie-Balicach szef MON go, a w konsekwencji dyspozy- denastu. (ann) zemplarzy broni. (ad)

nr 23/2008 Polska Zbrojna 9


AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
ZAPIS

Spotkania Saperskie nowości


w Estonii Centrum Szkolenia,
które będzie się zajmować W tym roku do wszystkich
jednostek, w których sta-
rzowych z okresu II wojny świa-
towej – ok. 50 sztuk – przygo-

US DOD
obroną przed atakami cyberne- cjonują patrole rozminowania, towano już do wywiezienia na
tycznymi. (ann) wprowadzone zostaną kontene- poligon w Nowej Dębie. W wy-
W STANACH O MISJACH ry przeciwwybuchowe. Patrole buchu zniszczona została skrzy-
Harmonogram wycofywania POLSKO-SZWEDZKIE dostaną także przetestowane nia pojazdu. – Prawdopodobnie
PKW z Iraku i kwestie związane ROZMOWY pojemniki do przewożenia znajdowały się tam dwa poci-
z operacją w Afganistanie prze- Naczelny dowódca sił przedmiotów niebezpiecznych, ski rakietowe z nieznaną nam
dyskutowano podczas spotka- zbrojnych Szwecji gen. Hakan a w 2009 r. zacznie się wymia- do tej pory cieczą, która spowo-
nia w Pentagonie 23 maja sze- Syren spotkał się 26 maja na taboru wojsk inżynieryj- dowała samozapłon i kilka de-
fa SGWP gen. Franciszka z gen. Franciszkiem Gągorem, nych. Poinformował o tym tonacji – relacjonował gen. Lal-
Gągora z przewodniczącym szefem SGWP. Podczas rozmów 30 maja gen. bryg. Janusz Lal- ka. Zaprzeczył też, jakoby odła-
Połączonego Komitetu Szefów strona polska przedstawiła do- ka, szef Inżynierii Wojskowej. mek znaleziony 27 maja na po-
Sztabów adm. Michaelem świadczenia naszej armii – Operacja była zaplanowana sesji w Głęboczku mógł pocho-
Mullenem. Podczas wizyty z udziału w operacjach przepro- wcześniej i nie jest efektem dzić z detonacji ładunków arty-
w USA – na zaproszenie prze- wadzanych w ramach NATO, ostatnich incydentów – mówił leryjskich na terenie brygady
wodniczącego Połączonego Unii Europejskiej i pod egidą gen. Lalka. Miał na myśli sa- w Złocieńcu. – Detonowaliśmy
Komitetu Szefów Sztabów ONZ. (ann) mozapłon amunicji przecho- osiem pocisków. Aby przenieść
– szef SGWP został odznaczony wywanej na skrzyni ładunko- pięciokilogramowy odłamek na
medalem The Legion of Merit POROZUMIENIE DLA JFTC wej stara 266, do którego do- odległość 1,5 km, musieliby-
za nadzwyczajne zaangażowa- W siedzibie Centrum Szkolenia szło 27 maja na terenie 6 Bata- śmy spowodować wybuch co
nie i osobisty wkład w zacie- Sił Połączonych JFTC NATO pod- lionu Desantowo-Szturmowe- najmniej 400 kg materiałów
śnianie polsko-amerykańskiej sekretarz stanu ds. polityki go w Gliwicach. Skorupy poci- wybuchowych – tłumaczył
współpracy wojskowej. (ATU) obronnej MON Stanisław Jerzy sków artyleryjskich i moździe- generał. (kub, ann)
Komorowski podpisał 16 maja
TALLIŃSKIE CENTRUM Porozumienie Techniczne mię-
Szefowie obrony państw człon-
kowskich, w tym szef SGWP
dzy MON a Dowództwem
Naczelnego Sojuszniczego
GRUPA TRÓJKĄTA
gen. Franciszek Gągor, gościli Dowódcy Transformacji. Ze Wspólna grupa bojowa i ulokowanie w Polsce batalionu łączności
14–15 maja w Kwaterze strony NATO pod porozumie- NATO to główne tematy poruszane podczas rozmowy polskiego mi-
Głównej NATO w Brukseli. niem podpis złożył gen. maj. nistra obrony Bogdana Klicha z jego niemieckim odpowiednikiem
Podczas obrad Komitetu Agner Rokos, dyrektor JFTC. Franzem Josefem Jungiem, który 20 maja przebywał w Polsce.
Wojskowego NATO poruszano Dokument określa szczegółowe Podczas konferencji po spotkaniu minister Klich dziękował szefowi
tematy związane z operacjami zasady wsparcia udzielanego obrony Niemiec za wsparcie, które uprawdopodobni powstanie drugiej
sojuszniczymi, w szczególności przez stronę polską na rzecz już na terenie naszego kraju instytucji NATO – Batalionu Łączności.
ISAF i KFOR. Podpisano także bydgoskiego centrum, jego Ministrowie mówili także o powołaniu w przyszłości nowej grupy bojo-
porozumienie pomiędzy sied- personelu i uczestników przed- wej trójkąta weimarskiego złożonej z jednostek z Polski, Niemiec
mioma państwami sojuszu sięwzięć realizowanych przez i Francji. Minister Jung zaznaczył, że chęć utworzenia tej grupy do
w sprawie utworzenia w Tallinie JFTC. (ATD) 2013 r. to dobra postawa i sygnał dla rozwoju europejskiego systemu
bezpieczeństwa w bliskiej współpracy z NATO. (ad)

Co należałoby zrobić, by żołnierze Współpraca


wyjeżdżający na kolejne misje do Afganistanu zbrojeniówki
POROZUMIENIE o współpracy
byli jeszcze lepiej przygotowani? firm zbrojeniowych podpisano
28 maja w Warszawie w obec-
Gen. bryg. Jerzy Biziewski, dowódca ności ministrów obrony Francji
II zmiany PKW Afganistan: Hervé Morina i Polski Bogdana
Klicha. Pod dokumentem pod-
– Afganistan to trudna mi- szkolenia u nas w kraju żoł-
pis złożyli prezesi BUMAR-u
sja. Każdego dnia zdobywa- nierzy przygotowujących się
Edward Edmund Nowak
my tam jednak nowe do- do kolejnych misji. Przecież
i RADWAR-u SA Leszek
świadczenia, które trzeba nikt lepiej niż oni nie zna
Pawłowski oraz Regional
umiejętnie wykorzystać do specyfiki działań w tamtym
Executive MBDA Systems
przygotowania kolejnych regionie, nikt lepiej nie zna
Michel Berkowicz.
BOGUSŁAW POLITOWSKI

zmian. Uważam, że skoro taktyki walki w górach i me-


Dokument stwarza możliwość
na miejscu szkolimy żołnie- tod działania grup antyrzą-
współpracy polsko-francuskiej
rzy afgańskich, to równie dowych. Taka obustronna
przy tworzeniu nowoczesnych
dobrze niektórych z nich współpraca z pewnością by-
systemów obrony przeciwlot-
możemy wykorzystać do łaby bardzo korzystna. (poli)
niczej. (TW)

10 Polska Zbrojna nr 23/2008


WSZYSTKO
ZAPIS | FORUM | NAO... 3| WOJSKO
CELOWNIKU BLTr| PORADY
KULISY | |PORADY | PO|SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE | HISTORIA
HISTORIA | MILITARIA
| MILITARIA
| ŚWIAT ||PRASA
PRASA||KULISY
ŚWIAT | TO I OWO

Dyskusje parlamentarne KARTOTEKA


wodowych zapewni żołnie- nym. Podoficerowie i szeregowi GEN. BRYG.
rzom pomoc prawną i finan- zawodowi będą mogli wybrać, PIL. ADAM
sową w razie wypadków czy chcą zamieszkać w interna- ŚWIERKOCZ, do-
– nie tylko na misjach za- cie, przebudowanych koszarach wódca 3 Brygady
Niepotrzebne wojsku lotniska granicznych, ale i w kraju. o standardzie internatu, czy Lotnictwa
zostaną jako darowizna przeka- Kolejny projekt to nowa ustawa otrzymać nowe świadczenie Transportowego,
zane samorządom – przewiduje o dyscyplinie wojskowej. W re- – ekwiwalent, za który będą mo- wykonał 30 maja
znowelizowana 30 maja przez sorcie trwają też prace nad no- gli wynająć lokal na wolnym ryn- pożegnalny lot przed odej-
sejm ustawa o Agencji Mienia wą ustawą o zakwaterowaniu sił ku. Do nowego świadczenia, ściem na emeryturę.
Wojskowego oraz o gospodaro- zbrojnych. Przewidywane są rów- zdaniem szefa MON, będzie Generał w ciągu 25 lat
waniu niektórymi składnikami nież duże nowelizacje – ustawy mieć prawo ok. 74 tys. żołnierzy. służby dowodził m.in.
mienia Skarbu Państwa. o powszechnym obowiązku Sejmowa komisja obrony wy- 6 Eskadrą Lotnictwa
Zgodnie z nowelizacją, niewyko- obrony oraz ustawy pragmatycz- stosowała 29 maja do rządu de- Taktycznego i 32 Bazą
rzystywane lotniska należące do nej. Projekty mają trafić do sej- zyderat w sprawie ustanowienia Lotniczą w Łasku.
wojska mają stać się lotniskami mu najpóźniej w drugiej połowie wieloletniego „Narodowego
regionalnymi oraz lokalnymi tego roku. Programu Budowy Okrętów”. PPŁK JANUSZ NOSEK,
i służyć lotnictwu cywilnemu. 29 maja podczas posiedzenia – Sugerujemy, aby na program dotychczas pełniący obo-
W wyniku zmian w ustawie sejmowej Komisji Obrony ten przeznaczyć poza budżetem wiązki szefa Służby
Rada Ministrów przygotuje wy- Narodowej posłowie wysłuchali MON dodatkowo 0,05 PKB, Kontrwywiadu
kaz lotnisk trwale lub czasowo oceny funkcjonowania a główne zobowiązania realizo- Wojskowego, został powo-
zbędnych armii, które można ustawy o zakwaterowaniu Sił wać po 2015 r., kiedy zakończy łany 20 maja na szefa
przekazać samorządom. Określi Zbrojnych RP i informacji MON się już realizacja programu wie- SKW. Wcześniej pracował
też, które tereny muszą pozo- na temat funkcjonowania WAM. loletniego „Wyposażenie Sił m.in. w Urzędzie Ochrony
stać lotniskami, a które samo- Posłów martwiła liczba żołnierzy Zbrojnych RP w samoloty wielo- Państwa, a następnie
rząd będzie mógł przeznaczyć oczekujących na kwaterę – pod zadaniowe” – głosi dezyderat. w Agencji Bezpieczeństwa
na inne potrzeby. Nowelizacja koniec 2007 r. było ich blisko Jak wskazano, MW nie będzie Wewnętrznego.
trafi teraz do senatu. 5,5 tys. Pytali też o plany miesz- w stanie wykonywać zadań po
Skierowanie do sejmu ośmiu kaniowe WAM w związku z pro- 2018 r., ponieważ całkowicie ze- PPŁK DARIUSZ JANISZEK
zmian i projektów ustaw, w tym fesjonalizacją armii, obawiając starzeją się jej okręty i statki po- objął dowództwo
sześciu związanych z profesjo- się, że agencja nie będzie w sta- wietrzne, co spowodowane jest 13 Eskadry Lotnictwa
nalizacją wojska, zapowiedział nie zapewnić mieszkań wszyst- tym, że MW nie pozyskuje no- Transportowego
29 maja posłom z sejmowej ko- kim żołnierzom. Minister obrony wych jednostek od 20 lat, a bu- w Krakowie-Balicach.
misji obrony minister Bogdan Bogdan Klich powiedział, że dżet MON nie będzie w stanie fi- Dotychczas był m.in. zastęp-
Klich. Jako pierwsza do sejmu 613 mieszkań wybudowanych nansować budowy nowych okrę- cą dowódcy tej eskadry.
trafi tak zwana mała noweliza- przez WAM w 2007 r. to zdecy- tów. – Komisja, biorąc pod uwa-
cja ustawy o powszechnym obo- dowanie za mało. Zapowiedział, gę trudną sytuację budżetu pań- PPŁK LESZEK LEŚNIAK,
wiązku obrony, rozbudowująca że w związku z profesjonalizacją stwa, opowiada się za pozyska- dotychczasowy dowódca
od przyszłego roku korpus żoł- planowane jest, aby 17 tys. niem uzbrojenia i sprzętu dla 13 Eskadry Lotnictwa
nierzy nadterminowych. kwater dla żołnierzy pochodziło MW, tak by podtrzymać jedynie Transportowego, został
Natomiast mała nowela ustawy z zasobów agencji, a 3 tys. zo- minimalny potencjał sił mor- przeniesiony do rezerwy
o służbie wojskowej żołnierzy za- stało wynajętych na rynku cywil- skich – napisali posłowie. (ad) kadrowej. (ad)

LICZBA TYGODNIA ŚWIĘTO PROFESJONALIZMU


11 tys. pozycji – tyle liczy księgo-
zbiór z kolekcji USAFE Warrior
Preparation Center w Kaiserslautern prze-
Po raz pierwszy swoje święto obchodziły Wojska Specjalne. Podczas uroczystości
29 maja w warszawskim Centrum Konferencyjnym WP minister Bogdan Klich nazwał
ten dzień świętem nowoczesności i profesjonalizmu, symbolem szybkiej transformacji
kazany 21 maja Bibliotece Głównej wojska i przystosowania go do wyzwań, jakie niesie współczesność.

11000
Akademii Obrony Narodowej. – Teraz AON
będzie dysponować największym
w Polsce zbiorem publikacji amerykań-
skiego wydawnictwa Jane’s – podkreślał
P osiadanie wojsk zdol-
nych do wykonywania
niestandardowych, ryzy-
dowódca Wojsk
Specjalnych, podkreślił
pokaźny dorobek jedno-
z powodzeniem zadania
o największym stopniu
trudności i niebezpie-
komendant-rektor AON gen. bryg. Janusz kownych zadań w każ- stek: – Żołnierze czeństwa. Generał dodał,
Kręcikij. Dzięki amerykańskiej pomocy dych warunkach stało się GROM-u, Formozy że walory szkoleniowe,
uczelnia osiągnęła jeszcze jedną korzyść. miernikiem wyszkolenia i 1 Pułku Specjalnego bojowe i sprawność orga-
– Chodzi o dostęp on-line do szerokiego i sprawności organizacyj- Komandosów, ponosząc nizacyjną polskich ko-
wyboru publikacji dotyczących obronno- nej naszej armii – mówił ofiary, zapisali się jako mandosów wysoko oce-
ści, wojskowości i bezpieczeństwa naro- szef MON. Gen. dyw. najwyższej miary profe- niają sojusznicy, szcze-
dowego – mówił gen. Kręcikij. (PG) Włodzimierz Potasiński, sjonaliści wykonujący gólnie Amerykanie. (pb)

nr 23/2008 Polska Zbrojna 11


AAAAAAA WYDARZENIA ZAPIS
AAAAAAAA

PIOTR
Okazyjnie spłacamy Jastrzębie
S.GUZOWSKA

BERNABIUK
S płaty rat kredytu za 48 my-
śliwców F-16 miały zacząć
się w 2011 r. Tymczasem, ko-
rzystając z dobrej sytuacji go-
Żołnierza pilnie kupię

J.WIŚNIEWSKI
spodarczej oraz niskiego kursu
dolara, Ministerstwo Finansów

C zytelnik moich felietonów, podpisujący się: „Czytelnik Pana fe- do końca kwietnia przekazało
lietonów”, zakłada zapewne, że jest jedynym osobnikiem syste- Amerykanom 1,1 mld dol. cić całość dostaw; systemu od-
matycznie czytającym tę rubrykę i reagującym na zawarte w niej tre- Wartość samolotów i towarzy- roczonych płatności (w wyso-
ści. Otóż, zazwyczaj „Czytelnik moich felietonów” zwraca się pocztą szącego sprzętu, zapisana kości do 1,9 mld dol.) oraz
elektroniczną z prośbą o wytłumaczenie ujętych tu nazbyt lapidar- w umowie, wyniosła 3,478 mld środków własnych (budżeto-
nych, jego zdaniem, treści lub udziela mi porad. Czasem też podrzuca dolarów. To oznacza, że pięć lat wych) – do wykorzystania
tematy. Tak też uczynił po długotrwałej pracy myślowej, jakiej poddał po podpisaniu kontraktu i pół- w zależności od warunków na
się podczas kolejnego długiego majowego weekendu: „Mając czas na tora roku po dostawie pierw- rynkach finansowych i sytu-
rozmyślania podczas kolejnego długiego majowego weekendu, zasta- szych myśliwców Jastrzębie acji budżetu Polski.
nawiałem się nad tym, co będzie, gdy nie uda się nam powstrzymać w jednej trzeciej mamy spłaco- – Ze względu na ośmioletnią
fali odpływu ludzi z wojska?”. Przyznam, że przedstawiona przezeń ne! Szymon Milczanowski, karencję, planowa spłata za-
wizja ma wszelkie znamiona kataklizmu: „Oczyma wyobraźni widzę zastępca dyrektora Biura Mi- ciągniętych transz odbywała-
naszego dowódcę, bo Stary z pewnością będzie trwał na posterunku, nistra Finansów, potwierdził, by się od 2011 r. Do 30 kwiet-
prowadzącego odprawę przy pustej sali, ze swoim szefem sztabu jedy- że realizacja płatności z tytułu nia 2008 r. wykorzystaliśmy
nie. Szef sztabu zostanie zaś tylko po to, by po upływie kadencji zająć kontraktu na F-16 odbywa się 1,1 mld dol. kredytu FMF i ca-
stanowisko dowódcy. Głos, który dziś jeszcze przyprawia o szybsze bi- stopniowo, w miarę postępów łą tę sumę przedterminowo
cie dziesiątki serc żołnierskich, będzie dudnił w pustce, odbijając się prac po stronie dostawców. Do spłaciliśmy. Decyzje o przed-
echem od ścian”. A na placu apelowym równie rozpaczliwy obrazek: tej pory resort korzystał ze terminowych spłatach zacią-
„Trzech dowódców drużyn, chorążych w stopniach kaprali, wywleka wszystkich trzech przewidzia- ganych zobowiązań warunko-
z koszarowca jedynego pozostałego w służbie zawodowego starszego nych umową międzyrządową wane są kosztami finansowa-
szeregowego, i ustawiają go w szyku (Jednoosobowy szyk! To dopiero źródeł finansowania – linii nia alternatywnego, które do
dobre!!!), by dowódca mógł po odprawie odebrać defiladę”. Jednak kredytowej rządu USA (kre- tej pory było tańsze niż kredyt
„Czytelnik moich felietonów” nie należy do tego brzydkiego gatunku dyt FMF), która może opła- FMF. (ag)
ludzi, którzy, tworząc w swej wyobraźni paranoiczne obrazy klęski,
nie potrafią zaproponować rozsądnego sposobu wyjścia z trudnej sy-
tuacji: „Zapyta Pan, co robić, by zapobiec takiej sytuacji? Otóż, roz-
Obrady hydroakustyków
wiązanie jest zbyt proste, by przyszło do głowy komuś z wyższych
szarż. Natomiast ja proponuję sprywatyzowanie i ucywilnienie, z na-
towska nazywa się to outsourcing, promocji i naboru ludzi do sił
T echniki tworzenia map śro-
dowiska morskiego meto-
dami akustycznymi, historia
ciele dziesięciu państw.
Sympozjum od 25 lat jest
jedynym w Polsce i uznanym
zbrojnych. Gotów jestem uruchomić pierwszy, eksperymentalny, ob- systemów sonarowych oraz na świecie forum wymiany do-
jazdowy punkt werbunkowy”. Odpisałem krótko: Ile będzie Pan najnowsze sposoby zobrazo- świadczeń między naukowca-
chciał brać kasy od łebka? Oczekując odpowiedzi na pytanie o zna- wania akustycznego – to nie- mi, inżynierami i użytkownika-
mionach oferty handlowej, zabawiałem się rozmową o drążącym ar- które tematy poruszane pod- mi technik hydroakustycznych.
mię problemie z kolegą specjalizującym się w promocji i reklamie. Ku czas międzynarodowego sym- Organizuje je gdański oddział
memu zaskoczeniu pracownik międzynarodowej korporacji potrakto- pozjum z zakresu hydroaku- Polskiego Towarzystwa
wał absurdalną z pozoru ofertę „Czytelnika moich felietonów” zupeł- styki. W Akademii Marynarki Hydroakustycznego wraz
nie serio: – Sam chłop sobie nie poradzi, ale jakbyście zlecili robotę Wojennej w Gdyni 26–29 z AMW i Politechniką
dużej firmie... Na tym świecie wszystko przecież jest towarem. maja obradowali przedstawi- Gdańską. (ATD)

Służba poza krajem


Bliżej prawa

siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Dotychczas miał on prawo kierować żoł-


Polskiej. Najważniejsza zmiana to podział
J edenastego kwietnia br. weszła w życie no- nierzy zawodowych do stopnia podpuł-
welizacja rozporządzenia MON dotyczą- kompetencji w wyznaczaniu i kierowaniu kownika (komandora porucznika) do peł-
cego służby żołnierzy zawodowych pełnio- żołnierzy do służby poza Polską. nienia służby wyłącznie w polskich kon-
nej poza granicami kraju. Zgodnie z nowymi przepisami, żołnierzy tyngentach wojskowych. Nowością jest
Przypomnijmy, że przepisy rozporządze- zawodowych zajmujących stopnie od ma- także to, że w czasie pełnienia zawodo-
nia dotyczą żołnierzy zawodowych, którzy jora (komandora porucznika) do generała wej służby wojskowej poza granicami
pełnią służbę na stanowiskach służbo- do pełnienia służby poza granicami kraju państwa żołnierz może nie tylko, tak jak
wych w polskich przedstawicielstwach będzie wyznaczał minister obrony naro-
dotychczas, pozostawać na ostatnio zaj-
wojskowych przy organizacjach między- dowej, natomiast w stosunku do pozosta-
mowanym stanowisku służbowym, ale
narodowych i międzynarodowych struktu- łych żołnierzy decyzja będzie należała do
także być w rezerwie kadrowej. (PG)
rach wojskowych, a także bezpośrednio szefa departamentu ds. kadr. Dotychczas
w strukturach organizacji międzynarodo-
wych i międzynarodowych strukturach
uprawnienia takie mieli wyłącznie mini-
ster obrony i szef Sztabu Generalnego § Rozporządzenie Rady Ministrów
z 4 marca 2008 r. zmieniające rozpo-
wojskowych oraz w jednostkach organiza- WP. Z kolei kierowaniem do służby poza rządzenie w sprawie pełnienia zawodowej
cyjnych podległych ministrowi właściwe- granicami państwa osób wskazanych służby wojskowej poza granicami państwa
mu do spraw zagranicznych, mających przez MON zajmie się szef SGWP. (DzU z 28 marca 2008 r.)

12 Polska Zbrojna nr 23/2008


MOTTO TYGODNIA
STANISŁAW JERZY LEC (1909–1966),
| | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA
POLSKI POETA, |
PRASA
SATYRYK |
ŚWIAT TO I OWO
I AFORYSTA | | |
– Ludzie byli dawniej bliżsi sobie. Musieli.
Broń nie niosła daleko.
Artur
Goławski

LUDZKA
TWARZ SZTABU
SGWP
Od czasu do czasu słychać opinie przeciwstawiające sztabowców z Rakowieckiej „prawdziwym”
oficerom z jednostek liniowych. A przecież sztabowcy nie biorą się znikąd, a ich służba w stolicy
bywa zaledwie epizodem w karierze dowódczej.
„Nie garną się do prawdziwej roboty, zwłaszcza po roku 2003. – Gdy pierwszy tu do pracy w 1991 r. Dwaj pozostali w la-
która jest z dala od Warszawy”. „Trzeba raz trafiłem do sztabu, spotkałem oficerów tach 1994–1996. Gros ich kolegów gene-
im patrzeć na ręce i rozliczać za decyzje”. służących tu od wielu lat. Takie były cza- rałów przybyło tu dopiero kilka–kilkana-
„Zbyt wielu zdobyło lampasy, mimo że sy: oficerowie na ogół rozwijali się w jed- ście miesięcy temu. Nawet jeśli przyszli
dowodzenie zakończyli na szczeblu kom- nym związku taktycznym, a gdy kończy- z innych instytucji centralnych bądź po stu-
panii, a wiedzę czerpali z książek napisa- ły się możliwości awansu, trafiali do Szta- diach doskonalących, ten etap kariery naj-
nych przez takich samych jak oni wojsko- bu Generalnego – wspomina gen. bryg. częściej poprzedzała kilkunastoletnia służ-
wych”. Takie głosy wciąż się pojawiają, Andrzej Juszczak, szef Zarządu Planowa- ba z dala od stolicy. Dziś nie kryją, że służ-
choć nigdy oficjalnie. Sztucznie dzielą nia Strategicznego (P-5). – Czas „wiecz- ba w sztabie jest najbardziej absorbującym
wojsko na „prawdziwe” i „biurowe”. nych sztabowców” minął – dodaje gen. etapem ich karier. – Długo nie gasną świa-
bryg. Krzysztof Szymański, szef Zarządu tła w zarządzie – mówi szef „piątki”
Wymiana pokoleń Planowania Logistyki (P-4). Obaj są prze- gen. bryg. Andrzej Juszczak. Planowanie
Gen. Franciszek Gągor, szef SGWP, konani, że odejścia i powroty z jednostek rozwoju sił zbrojnych ma charakter ciągły.
nie zostawia suchej nitki na osobach wi- liniowych oraz ze sztabu powinny być dla Zarząd pracuje właśnie nad kolejną edy-
dzących w jego podwładnych biurokra- oficerów regułą. Dzięki rotacji wyrobią so- cją programu rozwoju sił zbrojnych.
tów i żołnierzy pośledniejszego gatunku: bie pogląd na funkcjonowanie całych sił Praca wre też w Zarządzie Organizacji
– Opinie takie świadczą o kompletnej zbrojnych oraz odczują na własnej skórze i Uzupełnień (P-1), przygotowującym za-
wojskowej ignorancji ich autorów – obu- skutki decyzji, w których wypracowaniu łożenia profesjonalizacji sił zbrojnych,
rza się. – W dobrych armiach obowią- uczestniczą. i Zarządzie Planowania Operacyjnego
zuje zasada: po zdobyciu doświadczenia (P-3), którego jedną z licznych domen są
taktycznego żołnierz trafia do sztabów W rytmie zadań misje zagraniczne. Z szefem „jedynki”
coraz wyższego szczebla lub na stano- Właśnie artylerzysta gen. bryg. A. Jusz- gen. bryg. Andrzejem Wasilewskim trud-
wiska dowódcze. czak, logistyk gen. bryg. K. Szymański no się umówić na rozmowę, bo z jednej
Po okresie zastoju na początku lat 90., oraz szef zarządu P-6 płk Andrzej Brzoza odprawy spieszy na drugą. Nie próżnują
kiedy nasz sztab był instytucją dość her- należą do oficerów flagowych z najdłuż- też jego podwładni. – Zaczynamy około
metyczną, nie sposób nie zauważyć wiel- szym stażem służby na Rakowieckiej. godz. 7, kończymy średnio ok. 19. Tak
kiej rotacji kadry, która dokonała się Gen. Juszczak pierwszy raz meldował się wiele jest zadań, z których chcemy się rze- 

nr 23/2008 Polska Zbrojna 13


FORUM SZTAB GENERALNY
telnie wywiązać – charakteryzuje pracę
swojego zarządu gen. bryg. Andrzej Le-
lewski, szef P-3.
Suma doświadczeń
W sztabowej pracy najważniejsza jest
znajomość potrzeb i możliwości jednostek
wojskowych. – Tego nie da się przyswoić
z książek. Dobremu sztabowcowi potrzeb-
ne są predyspozycje przywódcze, regular-
nie uzupełniana wiedza oraz doświadcze-
nie – komentuje płk Brzoza przekonany,
że zamknięcie się w jednym obszarze roz-
woju zawodowego prowadzi do wypaczeń
zawodowych. – Nie powinno być tak, że
jeden oficer służy tylko w sztabie, a inny
cały czas w linii.
Wszyscy sztabowi rozmówcy „PZ” oka-
zują się zwolennikami transferu kadr mię-
dzy sztabem a jednostkami. Niektórzy
zwracają uwagę, że rotacja nie może być
GRAFIKA: MARCIN DMOWSKI

celem samym w sobie, a na poziomie sze-


fów oddziałów SGWP – „kierowników
produkcji” – wskazana jest większa stabi-
lizacja. – Firma, która chce zaoferować do-
bry produkt, nie zabiega o częstą rotację
pracowników. To „projakościowe” zarzą-
dzanie – mówi jeden z generałów.
Według gen. Gągora służba ofi- W jednost-
cera w linii różni się zasadniczo kach żołnierze dostają
od służby oficera sztabu. W jed- do ręki gotową instrukcję.
nostkach żołnierze dostają goto- Natomiast w sztabie i dowódz-
wą instrukcję, którą muszą wni- twach rodzajów sił zbrojnych
kliwie przeczytać, zapamiętać oficerowie otrzymują prze-
i której muszą przestrzegać. Po- ważnie puste kartki, na
nadto każdy dowódca, zwłaszcza których tę instrukcję
w operacjach kryzysowych, musi tworzą
być kreatywny. Natomiast w sztabie Andrzej Juszczak pod- rzenia grup bojowych UE czy litewsko-pol-
i dowództwach rodzajów sił zbrojnych kreśla, że rozwiązywane sko-ukraińskiego batalionu. Gen. dyw. Bo-
oficerowie otrzymują przeważnie puste w kierowanym przez niego zarządzie pro- gusław Samol, szef Zarządu Planowania
kartki, na których tę instrukcję tworzą. Dla- blemy mają charakter interdyscyplinarny Rzeczowego (P-8), akcentuje wyzwania,
tego powinni tu trafiać ci, którzy wiele lat – od szeroko rozumianych kwestii bezpie- z jakimi styka się w sztabie: – W brygadzie
spędzili w linii. I tak jest. Generałów re- czeństwa, naszego zaangażowania w struk- wykonywaliśmy przedsięwzięcia roczne-
krutuje się spośród byłych dowódców puł- tury międzynarodowe, po rozwój i dyslo- go planu działań dywizji, który łatwiej by-
ków, brygad i dywizji. kację sił zbrojnych. Pracujący tu oficer zdo- ło korygować, jeśli nie miało to negatyw-
Specyficzna jest praca w zarządach P-5 bywa szersze spojrzenie na misje w Iraku, nych skutków finansowych. Tu pracujemy
i P-8, ale także tu oficer zyska wiedzę przy- Afganistanie czy Czadzie, obecność w Eu- nad planami modernizacyjnymi na deka-
datną po powrocie do jednostki. Gen. bryg. rokorpusie, jak również na potrzebę two- dę, nie mając pewności, czy planowane te-

Sztabowcy
o sobie: Gen. bryg.
Mieczysław
itd. Nie umniejszam roli dowód-
ców liniowych i nie przeciwsta-
cali jednostkom na nadzór i kon-
trole. Jeśli w naszym zarządzie nie
Gen. Gocuł, szef wiam ich nam. Służymy w tych sa- znalibyśmy struktur i zdolności jed-
Franciszek P-2: mych siłach zbrojnych i jesteśmy nostek, to propozycje do decyzji
Gągor, szef – Czasami żoł- po tej samej stronie. szefa SGWP lub ministra obrony
SGWP: nierze w jed- co do użycia jednostek w czasie
– Każdym si- nostkach nie Gen. bryg. Andrzej pokoju, kryzysu i wojny oraz w mi-
łom zbrojnym wiedzą, skąd Lelewski, sjach nie byłyby trafne. Dlatego nie
potrzebni są się wziął jakiś projekt i dlaczego szef P-3: zamykamy się w sztabie.
bardzo dobrzy i skuteczni dowódcy mają go wykonać. My stworzyliśmy – Regulamin
w jednostkach, ale jeszcze bar- go, mając szerszy ogląd spraw, li- nakazuje, Gen. bryg. Krzysztof
dziej – znakomici stratedzy i plani- mitów budżetowych, strategii bez- byśmy około Szymański, szef P-4: – Dla
ści w sztabach, w szczególności pieczeństwa, wymogów uczestni- 20 proc. czasu mnie od podporucznika niedościg-
w sztabie generalnym. ctwa w operacjach zagranicznych, pracy poświę- nionym wzorcem był oficer sztabu,

14 Polska Zbrojna nr 23/2008


||
ZAPIS FORUM
ZAPIS |
FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY|
KULISY PORADY
PO SŁUŻBIE|
PO SŁUŻBIE ||
HISTORIAHISTORIA | |
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA ||
PRASA KULISY | |
ŚWIAT TO I OWO || || |

zną logiką i umiejętnością wpisywania roz- czych, na konferencjach, negocjacjach


wiązań szczegółowych w całość sił zbroj- i spotkaniach. Przekazują polskie stanowi-
nych. – Tym zbuduje prestiż – potwierdza sko, przywożą nowinki nad Wisłę. Sztab
gen. Szymański. Dodaje, że praca szta- przestał być instytucją nieosiągalną dla ofi-
bowców i liniowców jest różna. – Ale je- cera z „zielonego” garnizonu. – Jakieś 15–
steśmy sobie potrzebni. W jednostce do- –20 lat temu dzieliła nas od nich przepaść
wódcy myślą najczęściej miejscowymi ka- – wspomina gen. Szymański. – Teraz jeź-
tegoriami. W sztabie trzeba oceniać, czy dzimy na spotkania środowiskowe, kon-
to, co się wymyśla, pasuje do całych sił trole, rozmawiamy z wieloma ludźmi,
zbrojnych. Służba tutaj uczy pokory, ale zbieramy opinie. Dziś sztab jest bliżej
pozwala też zobaczyć sprawy wojskowe przeciętnego żołnierza – ocenia. Wtóruje
w szerszej perspektywie – przekonuje. mu gen. Juszczak – Żołnierze w jednost-
Dziś generał to nie tylko człowiek, któ- kach wiedzą, czego potrzebują, a my sta-
ry wie, jak funkcjonuje brygada. – Nowo- ramy się ich potrzeby uwzględniać, planu-
czesny generał potrafi scharakteryzować jąc przyszłość wojska. Tworząc program
stosunki międzynarodowe, rozmawiać rozwoju sił zbrojnych na lata 2009–2018,
o gospodarce, demografii, ekologii. Oba- odwiedzamy garnizony, by sprawdzić wa-
wiam się, że bez wiedzy wyniesionej ze runki dyslokacji, zakwaterowania, infra-
służby w SGWP oficer nie będzie rozumiał strukturę, sprzęt, wysłuchać opinii kadry.
Do wyjazdów w teren, zapobiegających
W dobrych armiach obowiązuje alienacji sztabu, zobowiązał kierowniczą
kadrę sił zbrojnych minister obrony. Ge-
zasada: po zdobyciu doświadczenia nerałowie zapewniają, że chętnie odwie-
dzają przydzielone jednostki przynajmniej

taktycznego żołnierz trafia do raz na pół roku. – Wiemy, co się tam dzie-
je, słuchamy żołnierzy, a po powrocie do
stolicy próbujemy rozwiązać ich proble-
sztabów coraz wyższego szczebla my. Czasem jednak to, co dla dowódcy czy
żołnierza jest korzystne, nie bywa wdraża-
relacji w Azji Środkowej, gdzie mamy kon- ne, bo zburzy inne rozwiązania systemo-
tyngent, a nawet nie wyliczy państw, któ- we przyjęte w całych siłach zbrojnych
re tam są – pointuje gen. Gocuł. Sądzi on, – wyjaśnia gen. Wasilewski.
że jeśli oficer po kadencji w sztabie trafi Płk Brzoza docenia relacje sztabowo-li-
na studia do AON, skorzystają na tym wszy- niowe. – Służąc tyle lat, przekonałem się
scy. – Będzie nie tylko odbiorcą, ale i daw- do starej żołnierskiej prawdy: nie stawiaj
cą wiedzy – zapewnia. zadań, co do których nie jesteś pewien, że
zostaną wykonane. Dlatego chętnie by-
raz uzbrojenie sprawdzi się za pięć–dzie- Bliżej żołnierza wam w jednostkach i rozmawiam z do-
sięć lat. Dowodząc brygadą, odpowiada- Sztab wypracowuje warunki do podję- wódcami, a za każdym razem przed pod-
łem za budżet 100 mln zł. Jako szef P-8 cia decyzji na szczeblu strategicznym – dla jęciem ważnej decyzji staram się z nimi
zajmuję się planowaniem wydatków woj- ministra obrony i szefa SGWP. Dzisiaj jest skonsultować. Dopiero później proponuję
ska na kwotę ponad 7 mld zł rocznie. instytucją połączoną, co znajduje odbicie ją przełożonym. Zdarza się, że w sztabie
w nomenklaturze: litera „P” to skrót od są wypracowywane niepopularne decyzje.
Budowanie prestiżu „połączony”. W jednym miejscu łączy Ktoś to musi jednak robić. 
Służba w sztabie staje się, tak jak osiem obszarów funkcjonalnych na płasz- Napisz do autora:
w większości innych armii, zaszczytem czyźnie pięciu rodzajów sił i służb. Jest też artur.golawski@redakcjawojskowa.pl
i wyróżnieniem. To miejsce powinno pro- oknem na świat – jego przedstawiciele re- Szersza wersja na portalu
mieniować na wojsko argumentami, żela- prezentują wojsko w kontaktach sojuszni- www.zolnierz-polski.pl

który obszar czyć w przygotowaniu programu cer przez kilka miesięcy poznaje plutonem
swej odpowie- rozwoju sił zbrojnych czy planu za- specyfikę instytucji. Sądzę, że ła- i kompanią,
dzialności uj- mierzeń organizacyjnych. twiej odnajdują się tu oficerowie, praca w szta-
muje komplek- Wówczas zetknie się ze wszystki- którzy pracowali już w dowódz- bie, szefowanie
sowo, widzi go mi systemami funkcjonalnymi, ja- twach rodzajów sił zbrojnych, trud- sztabowi bata-
w długiej per- kie mamy w siłach zbrojnych. niej przychodzi to kadrze bezpo- lionu – dowo-
spektywie, śle- średnio z jednostek. Służba dzenie batalio-
dzi rozwój innych armii, umie ważyć Gen. bryg. w SGWP procentuje, gdy oficer tra- nem, znów
zagrożenia. Praca na Rakowieckiej Andrzej fi na stanowisko w strukturach sztab. Ponieważ jesteśmy człon-
nie zaskoczyła mnie, choć nie wie- Juszczak, NATO czy UE. kiem NATO, cenne jest zaliczenie
działem, jakie potężne zadania sto- szef P-5: służby za granicą. Nie może być
ją przed sztabem. Dziś uważam, że – Przychodząc Płk Jan Brzoza, szef P-6: tak, że oficer ma w karierze dwa
oficer musi przesłużyć tu jeden pierwszy raz – Modelowa kariera oficera po- miejsca służby: dowódca plutonu
pełny cykl planistyczny: uczestni- do sztabu, ofi- winna wyglądać tak: dowodzenie i sztab generalny.

nr 23/2008 Polska Zbrojna 15


NA CELOWNIKU

Kiedy rozmawialiśmy pół roku temu,


jedną z barier rozwoju logistyki stano-
wili ludzie „chorzy na niemożność i na
brak samodzielności”. Czy już zostali
wyleczeni?
– Zawsze starałem się narzucić taki styl,
taką atmosferę służby, by moim podwład-
nym chciało się pracować. Dziś mam już
w Bydgoszczy dynamiczny, niebojący się
ciężkiej roboty zespół.

Przysłowie mówi, że pańskie oko ko-


nia tuczy, a Pana podobno częściej
można spotkać w Warszawie niż
w Bydgoszczy…
– Urzęduję w Warszawie, w Bydgosz-
czy i, nadmiernie długo, w samochodzie
między oboma miastami.

Rozmowa z gen. dyw.


ZBIGNIEWEM
TŁOK-KOSOWSKIM, szefem

Trudno
Inspektoratu Wsparcia SZ

o fajerwerki
Podczas poprzedniej rozmowy mówili-
śmy też o długotrwałym procesie budo-
1100 kompleksów wojskowych, 225 tys.
ha gruntów oraz 27 tys. budynków i bu-
ilość sprzętu informatycznego dla sił zbroj-
nych. Opracowaliśmy warunki techniczne
wania nowoczesnej logistyki, o tym, że dowli o łącznej kubaturze ponad zakupu nowych samochodów transporto-
nie wszystkie sprawy dadzą się rozwią- 65 mln m sześciennych. wych, które zastąpią rodzinę starów i do-
zać „z piątku na sobotę”. Czy udało się prowadziliśmy do ich zatwierdzenia.
już coś rozwiązać? Obawiam się, że te wszystkie informa- W tym samym czasie doraźnie opancerza-
– Mnóstwo spraw, których nie sposób cje i liczby przytłoczą czytelników… no i wysyłano w rejon misji do Iraku i Af-
tu nawet wyliczyć. – Kłopot w tym, że nasze dokonania nie ganistanu samochody transportowe, pod-
są medialne i efektowne. Zarządzamy pro- nosząc bezpieczeństwo użytkowników...
Spróbujmy więc zasygnalizować cho- cesami dającymi zazwyczaj znaczące
ciażby te o największym znaczeniu. efekty w długim czasie. Trudno więc li- Dostawcy
– Włączyliśmy w struktury organizacyj- czyć na fajerwerki. usług i sprzętu
ne Inspektoratu Wsparcia SZ podsystem
infrastruktury wojskowej, który przejął Brnijmy więc dalej w szczegóły… wojskowego
większość zadań wykonywanych dotych- – Wprowadziliśmy jednolity system za- są niestety
czas przez Departament Infrastruktury, opatrywania jednostek wojskowych Ma- w większości
obejmujący dziesięć rejonowych zarządów rynarki Wojennej, Sił Powietrznych oraz
infrastruktury, dwa terenowe oddziały lot- Wojsk Lądowych. W istotny sposób monopolista-
niskowe oraz 126 wojskowych administra- uproszczony został system serwisowania mi i narzucają
cji koszar i cztery wojskowe zakłady re- statków powietrznych, co w efekcie powin-
montowo-budowlane. W zarząd i admini- no doprowadzić do likwidacji „nawisu ob-
ceny
strowanie szefostwa przeszło m.in. blisko sługowego” w SP. Zakupiliśmy pokaźną

16 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | |

…a propos, uczestniczymy ak- – Przesada! Przecież nie jesteśmy w sta- Jak bardzo sytuacja gospodarcza kra-
tywnie w odległych od kraju nie funkcjonować w oderwaniu od rynku ju i gra rynkowa wpływają na wojsko-
operacjach pokojowych i stabi- zewnętrznego. Poza tym, mechanizmy wą logistykę?
lizacyjnych, a nie mamy trans- nadzoru praktycznie wykluczają patolo- – Koniunktura nie powoduje bezpośred-
portu strategicznego, lotnicze- gie w tym względzie. Pojedyncze przy- nio zwiększania wydatków na obronność.
go i morskiego… padki złamania prawa są bardzo szybko Ponadto, dostawcy usług i sprzętu wojsko-
– Widać tu znaczący postęp. wychwytywane. wego są w większości monopolistami i ko-
Szefostwo Transportu i Ruchu rzystają z tego, narzucając ceny czy wa-
Wojsk doprowadziło do podpi- Skąd więc taka opinia? runki serwisowania. Dostrzegamy często
sania umów z Wielonarodo- – Sądzę, że złą atmosferę sztucznie two- nieuzasadniony wzrost cen poszczegól-
wym Centrum Koordynacji rzą producenci i dostawcy usług oraz to-
Transportu Morskiego w Ate- warów, którym z różnorodnych przyczyn
nach (AMSCC) w zakresie re- nie udało się zawrzeć kontraktów.
alizacji strategicznego trans- Nie jesteśmy
portu morskiego, w końcowej Tam, gdzie są wielkie pieniądze, zawsze w stanie funkcjono-
fazie uzgodnień są umowy będzie pojawiać się pokusa szybkiego wać w oderwaniu
z Europejskim Zespołem Ko- zarobku. Przykładem jest afera budow-
ordynacji Sił Powietrznych lana w Zielonej Górze. od rynku zewnętrz-
w Eindhoven (MCCE), trwa- – Zarzuty w tej sprawie, dotyczące uchy- nego. Mechanizmy
ją też działania finalizujące, bień w procedurach przetargowych oraz
mające na celu aneksowanie realizacji podpisanych umów, są przed- nadzoru praktycznie
programu SALIS (Strategic miotem dochodzenia prokuratorskiego wykluczają
Airlift Interim Solution), i na tym etapie należy poczekać z formu- patologie w tym
a także przystąpienie do łowaniem wniosków. Z pewnością nadzór
LEWSKI (2)

SAC (Strategic Airlift Ca- służbowy nad działalnością RZI Zielona względzie
pabilities) oraz innych pro- Góra był niewłaściwy, skoro do takiej sy-
KRZYSZTOF WI

gramów NATO i UE doty- tuacji doszło. Wnikliwie kontrolujemy


czących strategicznego i analizujemy tę sprawę, a wyniki będą nych urządzeń, a przede wszystkim usług
transportu lotniczego. podstawą do wprowadzania w przyszłości realizowanych w ramach outsourcingu.
uregulowań prawnych pozwalających na Pod tym względem lepiej jest w służbach
Rozmawialiśmy również bardziej efektywne działanie systemu nad- materiałowych, gdzie producentów i do-
o koniecznych zmianach złych prze- zoru i kontroli. stawców jest więcej, i łatwiej wprowadzić
pisów. Czy w tym względzie coś zmieni- elementy gry rynkowej.
ło się na lepsze? Mówiąc o zamówieniach publicznych,
– Zdecydowanie tak, a koronnym przy- nie sposób nie wspomnieć o dylemacie, Misje w Iraku i Afganistanie to duże
kładem jest zmiana decyzji nr 291/MON co powinno decydować o zakupie: cena wyzwanie dla logistyki…
ministra obrony narodowej z 26 lipca czy jakość? – Tak – tam się weryfikuje rzeczywi-
2006 r. w sprawie zasad i trybu zawie- – Zakupy usług i sprzętu wojskowego stość i tam powstają inspiracje do szuka-
rania w resorcie obrony narodowej umów, na mocy ustawy o zamówieniach publicz- nia nowych rozwiązań. Lista „wymuszo-
których przedmiotem jest uzbrojenie lub nych zawsze wywołują wiele emocji i ko- nych” przez misje zmian byłaby niezmier-
sprzęt wojskowy. Zrezygnowano z central- mentarzy. Oczywiście, cena jest wciąż nie długa, poczynając od modernizacji
nych zakupów części zamiennych oraz ta- istotnym czynnikiem, bo wydajemy pie- i opancerzenia pojazdów samochodowych,
kiego samego kontraktowania usług re- niądze podatników. Zakup powinien jed- modernizacji śmigłowców Mi-8, Mi-17
montowych uzbrojenia i sprzętu wojsko- nak spełniać oczekiwania użytkownika i Mi-24 oraz W-3 Sokół, a kończąc na mo-
wego o szacunkowej wartości zamówienia i gwarantować wykonanie stawianego mu dyfikacji umundurowania, którego nowa,
przekraczającej 1 mln euro. zadania. Wybór jest kompromisem pomię- bardziej ergonomiczna wersja stworzona
dzy sensowną ceną a jakością produktu. z wykorzystaniem tkaniny frontiera we-
Duże emocje budzi koncepcja outsour- szła właśnie w fazę testowania.
cingu… Czy umowy na zakupy sprzętu nie po-
– Kontraktowanie usług poza siłami winny być wieloletnie? Zbyt częste zmia- Jakie największe wyzwania stoją dziś
zbrojnymi nie jest niczym nowym. Wie- ny kontrahentów oznaczają problemy przed inspektoratem?
rzę, że koncepcja, którą opracowaliśmy we – m.in. z obsługą i naprawami. – Jest ich mnóstwo, ale największym bę-
współpracy z komórkami organizacyjny- – Dlatego staramy się to zmienić, co wi- dzie przyspieszona profesjonalizacja sił
mi Ministerstwa Obrony Narodowej, ro- dać na przykładzie sprzętu samochodowe- zbrojnych, za którą idą niespotykane do-
dzajami sił zbrojnych i Agencją Mienia go zakupywanego dotąd na podstawie tąd zmiany w funkcjonowaniu jednostek
Wojskowego, wskaże ścieżkę dalszego trzyletnich umów. Od tego roku będziemy wojskowych, dostosowaniu infrastruktury,
rozwoju w tej dziedzinie. Obecnie doko- zawierali umowy pięcioletnie na następ- zabezpieczeniu logistycznym... Tylko do
nujemy przeglądu rozwiązań organizacyj- ców samochodów z rodziny starów. Za- korpusu szeregowych zawodowych (kon-
no-prawnych umożliwiających racjonalne pewni nam to unifikację. Umowy wielo- traktowych) terenowe organy administra-
wykorzystywanie funduszy. letnie umożliwią także dostawcom zapla- cji wojskowej będą musiały pozyskać oko-
nowanie procesu technologii produkcji po- ło 57 tys. ochotników. Chciałoby się po-
Niejednokrotnie słyszałem jednak opi- jazdów oraz długofalowe oszacowanie wiedzieć, że już nic nie będzie takie jak
nię, że w wojsku panuje „paraliż anty- kosztów produkcji, co przy zamówieniu dotychczas. 
korupcyjny”. dużej serii pozytywnie wpłynie na cenę. Rozmawiał Piotr Bernabiuk

nr 23/2008 Polska Zbrojna 17


AAAAAAA PROBLEMY
WOJSKO PROBLEM
AAAAAAAA

ZNIKAJĄCY GARN
Dowództwo Wojsk Lądowych we Wrocławiu? To najprawdopodobniej tylko plotka. Wrocławianie
pragną jednak przywrócenia dawnej rangi swojemu garnizonowi.
BOGUSŁAW POLITOWSKI

estrukturyzacja armii sprawi- dzie, to za dziesięć lat we Wrocławiu woj- wadzony do roli administracyjnej i logi-
ła, że garnizon Wrocław top- sko będzie już tylko wspomnieniem. stycznej, stał się niewielkim organizmem
nieje w oczach. Starzy wiaru- (niespełna 300 żołnierzy i pracowników
si z łezką w oku wyliczają na Wrocław bez munduru wojska). Żołnierze i pracownicy wojska,
palcach całe koszarowe kom- Jednostki, które po reorganizacji pozo- którzy tu pozostali, zadają sobie pytanie:
pleksy, po których nie zostało już śladu. stały we Wrocławiu, także zmniejszono. co dalej? Trudno wymieniać kolejno
Koszary przy ulicy Karkonoskiej, batalion Z 6 Pułku Zabezpieczenia przy ulicy Hal- wszystkie jednostki i instytucje wojskowe
radiotechniczny przy ulicy Przyjaźni, plac lera już dawno zrobił się batalion dowo- we Wrocławiu, które na przestrzeni ostat-
ćwiczeń na Partynicach, magazyny na Kle- dzenia, co znacznie zmniejszyło liczbę nich dwóch dekad przestały istnieć lub stra-
cinie, batalion inżynieryjno-budowlany na służących tam żołnierzy. Wyższa Szkoła ciły na znaczeniu.
Sołtysowicach – padają nazwy miejsc, Oficerska Wojsk Lądowych przy ulicy Łatwiej jest wymienić te jednostki, któ-
o których w wojsku już się nie pamięta. Zli- Czajkowskiego, odchudzana przez lata, re w ostatnich latach zostały tu stworzo-
kwidowano Wyższą Szkołę Oficerską w niczym nie przypomina już potężnej, ne. To Szkoła Podoficerska Wojsk Lądo-
Wojsk Inżynieryjnych, w ubiegłym roku tętniącej życiem Wyższej Szkoły Oficer- wych oraz powstały zupełnie niedawno
rozformowano 3 Korpus Obrony Powietrz- skiej Wojsk Zmechanizowanych. Pustka- 2 Wojskowy Oddział Gospodarczy. Szko-
nej. W tym samym czasie wojskowe warsz- mi świeci duży kompleks zajmowany ła podoficerska nie zmieniła wiele na ma-
taty, filia Centralnego Archiwum Wojsko- obecnie przez 3 Bazę Lotniczą. pie garnizonu. Zajmuje tylko niewielką
wego oraz kilka mniejszych instytucji opu- Ten sam los spotkał dowództwo Śląskie- część obiektów i terenu po byłej Wyższej
ściły położoną w centrum miasta Kępę go Okręgu Wojskowego. Sztab, kierujący Szkole Oficerskiej Wojsk Inżynieryjnych,
Mieszczańską, przenosząc się do oddalo- kiedyś wojskami operacyjnymi na tzw. za- a liczbę zatrudnionych tu ludzi trudno po-
nej o 30 km Oleśnicy. Niebawem zniknie chodniej ścianie, w tym czterema dywizja- równywać z etatem dawnej uczelni. WOG
kompleks koszarowy przy ulicy Zwycię- mi stacjonującymi w Opolu, Żaganiu, Gu- natomiast w żaden sposób nie poprawił
skiej. Sceptycy mówią, że jak tak dalej pój- binie i Krośnie Odrzańskim, dzisiaj spro- wskaźników, gdyż służący tam żołnierze,

18 Polska Zbrojna nr 23/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY
PORADY PORADY |
PO SŁUŻBIE ||
PO SŁUŻBIE | |
HISTORIAHISTORIA
MILITARIAMILITARIA ||
ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO | | || || |

tucji MON, miasto nad Odrą znajdowało tów, w tym m.in. siedzibę dowództwa
się na końcu kolejki. W Bydgoszczy loko- ŚOW, szkoły oficerskiej oraz kompleks
wano JFTC, Inspektorat Wsparcia Sił po byłym 3 Korpusie. Po wyjeździe mi-
Zbrojnych i Dowództwo Wojsk Specjal- nistra rozpoczęły się spekulacje. Oliwy do
nych, a w tym czasie we Wrocławiu wysie- ognia dolały jeszcze doniesienia prasowe.
dlano wojsko z kolejnych obiektów, sprze- Natychmiast pojawiła się plotka, że oto
dając je lub oddając miastu. już niedługo z Bydgoszczy do Wrocławia
Złośliwi twierdzą, że środowisko woj- przeniesiony zostanie Inspektorat Wspar-
skowe Wrocławia nie wychowało sobie cia Sił Zbrojnych.
dobrych lobbystów. Doda- Gdy w Warszawie Gdy te plotki się nie po-
ją, że to, iż z Wrocławiem twierdziły, Wrocław obie-
związany był jeden z mini- zapadały decyzje gła kolejna szeptana wiado-
strów obrony oraz dwóch
szefów sztabu generalnego,
o lokalizacji jakiejś mość, jakoby na tamtejszą
ulicę Pretficza, do budyn-
bardziej garnizonowi za- ważnej instytucji ków zajmowanych obecnie
szkodziło, niż pomogło. Na przez dowództwo ŚOW,
pocieszenie zostaje im je- MON, miasto nad miało się sprowadzić nieba-
dynie to, że żadnej uczelni Odrą znajdowało się wem Dowództwo Wojsk
wojskowej w kraju, nawet Lądowych. Taka decyzja
warszawskiej Akademii na końcu kolejki oznaczałaby, że Wrocław
Obrony Narodowej, nie nazywa się szko- odzyskuje dawną pozycję.
łą generałów. Takie miano nosi tylko wro- Telefon do biura prasowego dowódcy
cławski „Zmech”. Wojsk Lądowych nie napawa optymi-
zmem: – Nic na ten temat nie wiemy, więc
Promyk nadziei nie ma co komentować – brzmiała odpo-
19 marca Wrocław odwiedził minister wiedź. Odesłano „PZ” do innych instytu-
obrony narodowej Bogdan Klich. Podczas cji. W Departamencie Infrastruktury

RNIZON
spotkania w dowództwie Śląskiego Okrę- MON dowiedzieliśmy się, że pewnie ofi-
gu Wojskowego wyraził uznanie dla bo- cerowie w Sztabie Generalnym WP mu-
gatych tradycji wojskowych miasta. Za- szą coś wiedzieć. Stamtąd skierowano nas
pewnił, że postara się, aby jedna z dużych do Roberta Rochowicza, rzecznika praso-
instytucji MON znalazła swoją siedzibę wego ministra obrony narodowej. Od nie-
właśnie w mieście nad Odrą. Słowa te po- go dowiedzieliśmy się, że żadne decyzje
wtórzył później dziennikarzom w czasie jeszcze nie zapadły. Analizy na temat dys-
konferencji prasowej z udziałem wywo- lokacji dowództw i instytucji sił zbrojnych
dzącego się z Wrocławia wicepremiera wciąż trwają i jakiekolwiek deklaracje by-
a także pracownicy wojska w zdecydo- oraz ministra spraw wewnętrznych i ad- łyby tylko spekulacjami.
wanej większości wywodzą się z innych ministracji Grzegorza Schetyny. Informa- Nieoficjalnie wiemy, że z analizy specja-
jednostek garnizonu. Siedzibą WOG-u cja poszła w świat, wzbudzając w mieście listów wynika, iż Wrocław pod względem
jest wyremontowany koszarowiec po by- sporo nadziei. infrastruktury bez problemów może przy-
łym 3 Korpusie, co nie zwiększyło tere- Nie jest tajemnicą, że podczas wizyty jąć dużą instytucję podległą MON, a tak-
nu zajmowanego przez wojsko nawet szef resortu istotnie oglądał wiele obiek- że drugą, nieco mniejszą. Poinformowano
o metr kwadratowy. nas o tym z zastrzeżeniem, że taka prze-
prowadzka musi zostać poprzedzona prze-
Ostatni w kolejce kazaniem odpowiednich środków na wy-
Wrocławski garnizon utracił prestiż. Nad konanie niezbędnych prac konserwacyj-
BOGUSŁAW POLITOWSKI (2)

faktem tym ubolewają nie tylko żołnierze, nych i adaptacyjnych. Nie zaprzeczono tak-
ale także mieszkańcy i władze miasta. że, że podczas pobytu ministra takie wa-
– Zależy nam na wojsku nie tylko ze rianty były wstępnie omawiane.
względu na tradycje i prestiż. Wojsko pła- Od wysokiego rangą oficera w MON do-
ci przecież podatki na rzecz miasta. Przez wiedzieliśmy się, również nieoficjalnie, że
lata stacjonujące tu jednostki zatrudniały duża instytucja do Wrocławia zostanie
mnóstwo pracowników wojska – tłuma- Z DANYCH REJONOWEGO ZARZĄDU przeniesiona. Nie wiadomo jednak któ-
czył niedawno na łamach lokalnej prasy INFRASTRUKTURY we Wrocławiu wynika, że ra. Jeśli do tych nieoficjalnych informa-
wiceprezydent miasta Wojciech Adamski. w mieście powierzchnia zajmowana przez woj- cji dodamy opisane wcześniej deklaracje
– Teraz to się kończy. Jedynym plusem są sko w porównaniu do lat 90. zmniejszyła się szefa resortu podczas pobytu w dowódz-
grunty: miasto porozumiało się z Agen- o 1159 ha. W tym czasie ubyło 250 obiektów twie ŚOW, to można mieć nadzieję, że
wojskowych. Kubatura zajmowanych przez
cją Mienia Wojskowego w sprawie tere- garnizon budynków stopniała o ponad
garnizon wrocławski mogą czekać nie-
nów przy lotnisku, które dzięki temu bę- 700 tys. m sześc. Powierzchnia użytkowa zaj- bawem spore zmiany. Wówczas obawy,
dzie można rozbudować. mowanych budynków zmniejszyła się o ponad że zniknie on z wojskowej mapy Polski,
Wrocław, garnizon o bardzo bogatej tra- 130 tys. m kw. Na przełomie 2008/2009 r. okażą się bezpodstawne. 
dycji wojskowej, nigdy nie miał szczęścia wojsko utraci kolejnych kilkadziesiąt hektarów
gruntów, wiele obiektów i jeden cały kompleks
do lobbingu. Gdy w Warszawie zapadały Napisz do autora:
koszarowy.
decyzje o lokalizacji jakiejś ważnej insty- boguslaw.politowski@redakcjawojskowa.pl

nr 23/2008 Polska Zbrojna 19


WOJSKO PROFESJONALIZCJA
IWONA GADOMSKA-DYSY, kierownik refera-
tu w Urzędzie Pracy w Katowiach: – W sytua-
cji, gdy bezrobocie spadło u nas do 2,8 proc.,
a my miesięcznie mamy około tysiąca nowych
ofert zatrudnienia – pozyskanie kandydatów
na żołnierzy zawodowych nie będzie łatwe.

ROMAN PRZECISZEWSKI (5)


PPŁK ANDRZEJ CIEŚLAK, starszy specjalista w WSzW Katowice: – Mamy zły albo nieadekwatny do
potrzeb współczesności system informacji. Uczmy się od najlepszych.

INFORMACJE POTR
Śląsk to największe w Polsce zaplecze kadr dla wojska. Tu najłatwiej jest
przekonać się, czy w pełni zawodowa armia znajdzie odpowiednio wielu
kandydatów na żołnierzy zawodowych.
Czy na Śląsku, znanym z tradycji na- aliami służby staje się trochę iluzorycz- ofert zatrudnienia – pozyskanie kandy-
rodowościowych i szacunku dla mun- na. Takie opinie słyszymy od młodych datów na żołnierzy zawodowych wcale
duru, widać zainteresowanie zawodo- ludzi, którzy przeglądają materiały nie będzie łatwe.
wą służbą wojskową? o służbie zawodowej. IB: – Boję się, że niektóre założenia
Iwona Gadomska-Dysy: – Gdyby to przyjęte przez MON mogą być boleśnie
zainteresowanie oceniać po ilości rozda- Czegoś nie rozumiem: warunki są ni- zweryfikowane przez obecne realia.
nych materiałów reklamowych, byłoby by atrakcyjne, a jednak nie przyciąga- Usłyszałam właśnie, że np. pracodawcy
ono bardzo duże. Tak naprawdę jest jed- ją chętnych? zatrudniający żołnierzy Narodowych Sił
nak bardzo umiarkowane. IGD: – Dzieje się tak choćby dlatego, Rezerwy będą otrzymywać miesięczny
Iwona Błaszkiewicz: – Porównując że Policja czy Straż Graniczna również dodatek w wysokości 10 proc. najniższe-
warunki proponowane przez wojsko szukają chętnych do swoich formacji go wynagrodzenia z roku ubiegłego.
i przez innych pracodawców, można po- i co prawda oferują im nieco niższe upo- Szczerze mówiąc, nie wiem, czy będzie
wiedzieć, że oferta MON jest atrakcyj- sażenia, ale – i to jest bardzo istotne to zachęcające.
na. Nikt na początku nie daje tak wyso- – praca czeka młodych w miejscu za- IGD: – Powiem mocniej: o ile rezer-
kiego wynagrodzenia, nikt nie zapewnia mieszkania. Gdyby wojsko wyszło ze wista może wyrazić chęć powołania
tak dużych zabezpieczeń socjalnych swoją ofertą kilka lat temu, byłoby ina- w szeregi NSR, o tyle pracodawca raczej
w postaci np. bezpłatnego wyżywienia czej. Teraz, gdy sytuacja na rynku pra- nie wykaże większego zainteresowania
czy dodatku mieszkaniowego dla szere- cy zmieniła się diametralnie, bezrobo- realizacją zadań dla tej części sił zbroj-
gowych zawodowych. Jak się jednak oka- cie spadło u nas do 2,8 proc., a my mie- nych. Wiązać się to dla niego będzie prze-
zuje, ta atrakcyjność w zestawieniu z re- sięcznie mamy około tysiąca nowych cież z ryzykiem, którego nie zrekompen-

20 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | |

PPŁK MIROSŁAW JODKO,


szef Wojskowej Komendy
Uzupełnień w Będzinie.:
– Skoro w styczniu bez naj-
mniejszego problemu można
zarezerwować sobie wczasy
w dowolnym punkcie świata,
to dlaczego nie ma możliwo-
ści, by operator w WKU mógł
zarezerwować etat dla kandy-
data w jednostce?

PPŁK KAZIMIERZ MISIASZEK, szef wydziału mobilizacji i uzupeł-


nień WSzW Katowice: – Profesjonalizacja armii nie może być jedy-
nie wewnętrzną sprawą wojska. Sądzę, że tym procesem powinno
być zainteresowane zarówno ministerstwo obrony, jak i edukacji.

RZEBNE OD ZARAZ
suje dość skromny dodatek finansowy za
wojskową dyspozycyjność podległego
mu pracownika. Przecież być może w je-
IGD: – Moim zdaniem wojsko powin-
no próbować dotrzeć już do gimnazjali-
stów, w gimnazjach organizować odpo-
dobry sposób na życie, że w wojsku moż-
na zdobyć kwalifikacje, które potem
przydadzą się w cywilu.
go miejsce na czas ćwiczeń lub szkole- wiednie akcje promocyjne.
nia będzie musiał zatrudnić kogoś inne- Ppłk Mirosław Jodko: – W kwietniu Czy w tzw. klasach wojskowych jest
go, być może bez tego pracownika mo- przeprowadziliśmy taką akcję w wielu inaczej? Może to one powinny sta-
głaby stanąć produkcja. Uważam, że szkołach ponadgimnazjalnych... nowić przyszłe zaplecze zawodowej
kwota dla pracodawcy za zatrudnianie IGD: – A powinniście nastawić się na armii?
żołnierza NSR nie może być sztywna promocję właśnie w gimnazjach. Tym Płk Zbigniew Piątek: – Magia mun-
i powinna być uzależniona od kwalifika- bardziej że absolwenci tych szkół nie duru wciąż robi swoje i zapotrzebowanie
cji danego pracownika. wiedzą, co ze sobą zrobić, i coraz częś- na te klasy jest duże. Dziś mamy 17 klas
ciej nie uczą się dalej. wojskowych zarówno w szkołach pań-
Wróćmy do tematu pozyskiwania mło- Ppłk Kazimierz Misiaszek: – Profe- stwowych, jak i społecznych.
dych ludzi do zawodowej służby woj- sjonalizacja armii nie może być jedynie MJ: – Trzeba jednak spojrzeć praw-
skowej. Czy zrobiono wszystko, aby wewnętrzną sprawą wojska. Sądzę, że dzie w oczy: dla wielu uczniów tych klas
efekty tych działań maksymalnie tym procesem powinno być zaintereso- służba wojskowa jest abstrakcją. Wyni-
sprzyjały profesjonalizacji armii? wane zarówno ministerstwo obrony, jak ka to z wspomnianego braku współpra-
IB: – Wojsko musi mieć świadomość, i edukacji. Bo jak ustawiony jest teraz cy na linii szkoła – wojsko...
że jednorazowe, co jakiś czas organizowa- program przysposobienia obronnego, ile WZ: – To niestety prawda. Dochodzi
ne akcje informujące o plusach służby za- jest w nim godzin na promowanie służ- do tego element rozczarowania – ucznio-
wodowej nie zdadzą się na nic. To musi być by wojskowej? wie spodziewają się, że lekcje przyspo-
ciągły proces, ciągłe działanie i ciągłe od- Witold Zalewski: – Tylko cztery! sobienia obronnego będą żywe, wzboga-
działywanie na określone grupy społecz- KM: – To stanowczo zbyt mało. Już cane wizytami w jednostkach, możliwoś-
ne. Ta oferta musi dotrzeć też do bezrobot- na zajęciach przysposobienia obronnego cią dotknięcia karabinu, czołgu czy śmi-
nych lub do osób, które wciąż nie zdecy- powinna do młodych ludzi dotrzeć infor- głowca. Tymczasem brakuje systema-
dowały się, co chciałyby robić w życiu. macja, że jest taka forma służby, że to tycznych wizyt w jednostkach i pokazów 

nr 23/2008 Polska Zbrojna 21


WOJSKO PROFESJONALIZACJA

WITOLD ZALEWSKI, nauczyciel przysposobienia


obronnego w katowickim Zespole Szkół
Elektrycznych: – Uczniowie spodziewają się, że
lekcje przysposobienia obronnego będą żywe,

ROMAN PRZECISZEWSKI (3)


wzbogacane możliwością dotknięcia karabinu,
czołgu czy śmigłowca. Tymczasem brakuje syste-
matycznych wizyt w jednostkach.

IWONA BŁASZKIEWICZ, wicedyrektor Urzędu Pracy w Katowicach: – Wojsko musi mieć


świadomość, że jednorazowe, co jakiś czas organizowane akcje informujące o plusach służby
zawodowej, nie zdadzą się na nic.

PŁK ZBIGNIEW PIĄTEK, szef Wojewódzkiego dziemy mogli zaspokajać, kierując do by operator w WKU – mający osobiste
Sztabu Wojskowego w Katowicach: jednostek również tych, którzy nie odby- hasło dostępu – mógł zarezerwować etat
– Chętnych do zawodowej służby wojskowej li służby zasadniczej, ale mają istotne dla w danej jednostce dla kandydata i otrzy-
moglibyśmy pozyskać spośród osób, które nie
odbyły zasadniczej służby wojskowej. Niestety,
armii predyspozycje bądź kwalifikacje. mać informację zwrotną?
nimi nie są zainteresowani dowódcy jednostek. Pozwalają na to odpowiednie przepisy. Ppłk Andrzej Cieślak: – Nie oszukuj-
Sęk w tym, że jest to uciążliwe dla do- my się: mamy zły, albo nieadekwatny do
sprzętu. Gdyby nie to, że kiedyś chodzi- wódców jednostek. Najpierw muszą zor- potrzeb współczesności system informa-
łem w mundurze i potrafię załatwić wej- ganizować dla tych kandydatów na sze- cji. Uczmy się od najlepszych. Jeżeli
ście do koszar, lekcje odbywałyby się je- regowych zawodowych szkolenie pod- wchodzę na stronę informacyjną Legii
dynie w murach szkoły. stawowe, następnie odebrać przysięgę Cudzoziemskiej i widzę tam zakładkę
MJ: – Dlatego powtórzę: działania i dopiero potem mogą wcielić ich do pod- w języku polskim o zarobkach i perspek-
MON i MEN muszą być skorelowane… oddziałów. Powiem wprost: wielu do- tywach rozwoju żołnierza-ochotnika, to
WZ: – …i wtedy być może nastąpi- wódców nie chce tego balastu i dlatego boleję nad tym, że Wojsko Polskie takich
łaby zmiana w podejściu uczniów do woli czekać na szeregowych zawodo- rozwiązań jeszcze się nie dorobiło.
ewentualnej przyszłości w mundurze. wych, wcielanych z rezerwy.
Dzisiaj, mimo że klas wojskowych jest IB: – Słucham panów i dochodzę do Tajemnicą poliszynela jest, że wiele
sporo, zbyt mały procent absolwentów wniosku, że chyba jest jeszcze jedna, do wojskowych komend uzupełnień nie
przyjmuje zawodową służbę wojskową tej pory w ogóle niewykorzystana płasz- tylko nie posiada dostępu do interne-
za optymalny wybór. czyzna współpracy. Poszukujecie prze- tu, ale nie ma również najprostszych
cież młodych ludzi z odpowiednimi kwa- komputerów…
Wspomnieliście panowie o przyszłych lifikacjami, np. kierowców. Tymczasem ZP: – Jeszcze w tym roku na terenie
potrzebach Sił Zbrojnych RP. Sprosta- my dysponujemy pieniędzmi na prze- odpowiedzialności naszej WSzW to się
cie im na Śląsku? szkalanie bezrobotnych... zmieni. Tak dalej nie może być.
KM: – Na razie realizujemy jedynie IGD: – Jeżeli więc dowódca jakiejś MJ: – Przyznaję, że wielu moich pra-
„stare zapotrzebowania” jednostek woj- jednostki da nam gwarancję, że zatrud- cowników na razie korzysta z prywatne-
skowych z całego kraju. ni daną osobę na minimum sześć mie- go internetu i prywatnych komputerów.
ZP: – W pierwszych czterech mie- sięcy, to faktycznie urząd pracy może To nie może trwać w nieskończoność.
siącach tego roku do korpusu szerego- ją, w zakresie określonym przez wojsko, KM: – Załóżmy taką sytuację: kandy-
wych zawodowych wcieliliśmy 231 re- przeszkolić. data na szeregowego zawodowego kieru-
zerwistów. Chętnych do zawodowej jemy do 6 Batalionu Desantowo-Szturmo-
służby wojskowej, przede wszystkim Najpierw muszą być oficjalnie znane wego i odpada on we wstępnych elimina-
kierowców z odpowiednimi kategoria- potrzeby kadrowe armii... cjach. Co dzieje się z nim dalej? Wraca do
mi prawa jazdy, moglibyśmy pozyskać ZP: – Na razie tych potrzeb jedynie domu i nikt nie jest nim zainteresowany.
również spośród osób, które nie odby- się domyślamy. Wkrótce jednak na pew- A czy nie przydałby się w innej jednost-
ły zasadniczej służby wojskowej. Nie- no je poznamy. ce, gdzie wymagane są inne predyspozy-
stety, nimi nie są zainteresowani do- MJ: – Myślę, że dostęp do tych po- cje fizyczne? Czy nie warto byłoby pole-
wódcy jednostek. trzeb powinien być otwarty. Wszyscy ko- cić go w innym garnizonie?
MJ: – To jest ważny problem przy ana- rzystamy z internetu i wiemy, jakie daje AC: – To jest temat, który już poru-
lizie naszych przyszłych zadań. Pozna- on możliwości. Skoro w styczniu bez naj- szyłem. Mamy zły i nieprzystający do
my je z chwilą, gdy jednostki wojskowe mniejszego problemu można zarezerwo- obecnych czasów system obiegu infor-
otrzymają nowe, w pełni zawodowe eta- wać sobie wczasy w dowolnym punkcie macji kadrowych. 
ty. I wtedy potrzeby kadrowe wojska bę- świata, to dlaczego nie ma możliwości, Rozmawiał: Roman Przeciszewski

22 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | | | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO

nr 23/2008 Polska Zbrojna 23


WOJSKO ZWIERZĘTA Obecnie
w jednostkach i insty-
tucjach WP na 213 etatów
psów jest ich w służbie 165.
Najwięcej w SP – 64 na 93 eta-
ty. W MW służą 52 czworonogi
(56 etatów), a w WL
z 64 etatów zajętych
jest 49

PSIA SŁUŻBA
W ŁO D Z I M I E R Z K A L E TA

Wkrótce siły zbrojne powiększą się o pluton… psów służbowych.


Mimo że w wielu sytuacjach ich umiejętności są bardzo przydatne,
nie wszyscy dowódcy widzą je w jednostkach.
enerał brygady Marek Wit- W latach 90. armia zachłysnęła się elek- porną. Od 1 stycznia tego roku obowiązu-
czak, komendant główny tronicznymi technologiami ochrony i nad- je decyzja MON (nr 623 z 27 grudnia
Żandarmerii Wojskowej, zoru. Na fali byli dowódcy, którzy do pil- 2007 r.), w której znalazła się instrukcja „O
nie ma wątpliwości: psy nowania koszarowego płota stosowali ka- gospodarce psami służbowymi w SZRP”
w żandarmerii będą miały mery telewizyjne i inne urządzenia alarmo- regulująca sposoby organizacji szkolenia,
co robić. – Od tysięcy lat we. Tego rodzaju system zainstalowano prowadzenia dokumentacji, żywienia,
siła i inteligencja tych zwierząt wykorzy- m.in. w 2 Brygadzie Łączności w Wałczu utrzymania i wykorzystania psów w woj-
stywana była w boju. Nawet dzisiaj, mi- (funkcjonuje nadal w znajdującym się tam sku. – Jeszcze niedawno psy w Policji mia-
mo ogromnego rozwoju techniki, obec- 100 Batalionie Łączności). Wartownicy, za- ły nawet stopnie wojskowe. Zrezygnowano
ność czworonogów w armiach wcale się miast patrolować teren, na monitorach śle- z nich. W innych armiach psy za szczegól-
nie zmniejszyła. Wręcz odwrotnie. Coraz dzą, czy jakiś intruz nie przeskoczył ogro- ne zasługi otrzymują nawet medale – mó-
częściej są wykorzystywane w działaniach dzenia. Tego rodzaju system zainstalowano wi komendant ośrodka w Celestynowie.
bojowych – przypomina. m.in. w 15 Sieradzkiej Brygadzie Wspar- Oficerowie w ośrodku nie chcą nama-
Do żandarmów trafią głównie psy wy- cia Dowodzenia. – Monitorowana jest cała wiać do rezygnacji z nowoczesnych roz-
krywające narkotyki. To nowy kierunek jednostka. Także magazyny w pomieszcze- wiązań elektronicznego nadzoru i zastąpie-
szkolenia przewodników i psów prowadzo- niach pododdziałowych – mówi kpt. Cze- nia ich psami patrolowymi. Wskazują je-
ny obecnie przez Ośrodek Szkolenia Prze- sław Zasiński z dowództwa brygady. dynie, że czworonogi mogą być doskona-
wodników i Tresury Psów WP w Celesty- łym dopełnienie najnowszych rozwiązań
nowie. W ośrodku szkolą również psy, któ- TO NIE ANACHRONIZM ochronno-obronnych w koszarach.
re mogą być użyte do celów prewencyj- Część dowódców uważa, że psy w woj- Koszarowa praktyka potwierdza ich opi-
nych. – Szkolimy przewodników, a oni tre- sku to anachronizm. – Prawda jest taka, że nie. Niedawno symulowano działania ma-
sują psy – wyjaśnia szkoleniowe niuanse dowódcy nie chcą brać na siebie dodatko- jące wykazać sprawność elektronicznego
mjr Stanisław Majoch, komendant powo- wych obowiązków związanych z utrzyma- nadzoru w jednej z baz materiałowych. In-
łanego w 2003 r. OSPiTP. – Do Celesty- niem i szkoleniem psów – uważają ich opo- truzi przeskoczyli ogrodzenie, by zrabować
nowa przenieśliśmy się z Puław, gdzie ośro- nenci. Pies służbowy, podobnie jak żołnierz, amunicję z jednego z wielu magazynów
dek istniał 15 lat. Długo nie prowadziliśmy musi mieć zapewnione lokum, odpowied- rozrzuconych na znacznym terenie. System
żadnego szkolenia – przyznaje. nie jedzenie, a nawet... kamizelkę kulood- czujników sygnalizujących wtargnięcie za-

24 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | | | | |
AMERYKANIE wyszkolili ponad 11 tys. psów.

SYLWIA GUZOWSKA

F RO N TOWE US COAST GUARD CZWORONOGI

P
ierwsze informacje o psach na nów maszynowych. Na frontach I woj- Włosi i Niemcy. Podczas kampanii
polu walki pochodzą ny światowej walczyło ok. 75 tys. tych w Ardenach Niemcy sprowadziły 209
z ok. 1600 r. p.n.e. z Egiptu. zwierząt (30 tys. w niemieckiej psów do poszukiwania i ewakuacji
Oddziałami psów bojowych, wyposażo- i 25 tys. we francuskiej armii). rannych. Brytyjczycy jako pierwsi
nych często w pancerze i najeżone kol- W czasie II wojny światowej zaintere- utworzyli zespoły psów tropicieli.
cami obroże, dysponowały wszystkie sowanie wojsk psami ogromnie wzro- Zwierzęta te były także na froncie ko-
armie starożytnego świata. sło. Amerykanie wyszkolili ponad reańskim. Pilnowały m.in. baz przed
Najliczniejsze oddziały złożone m.in. 11 tys. psów do zwiadu, łączności, wy- atakami komunistycznej partyzantki.
z potężnych molosów były w rzymskich krywania min, patrolowania plaż i wy- Pojawiły się w Wietnamie w 1965 r.
legionach. Psy bojowe znikły z pól bi- łapywania szpiegów wysadzanych Stanowiły pierwszy zewnętrzny krąg
tewnych wraz z pojawieniem się broni z u-bootów. Czworonogi przeszukiwały ochrony baz. Uczestniczyły w licznych
palnej, by powrócić znowu pod koniec jaskinie i bunkry, wykrywały snajpe- patrolach, zasadzkach i przeszuka-
BOGUSŁAW POLITOWSKI

XIX w. Kajzerowskie Niemcy stworzyły rów, zasadzki, przenosiły meldunki niach, chroniły mosty. W sumie
oddziały psów do poszukiwania ran- i pilnowały pozycji. W bitwie o Guam w Wietnamie służyło 4,5 tys. psów.
nych na polu walki i przenoszenia poległo 15 psów. Tam też powstał Amerykanie wyliczyli, że ich czujność
meldunków. We Francji używano ich cmentarz psów – żołnierzy. uchroniła przed śmiercią 10 tys. żoł-
do transportu ładunków na pierwszą Psów wartowniczych, zwiadowczych nierzy. Za tę czujność zapłaciło życiem
linię, a w Belgii do ciągnięcia karabi- i wykrywających miny używali także 281 psów i 341 ich przewodników.

działał natychmiast. Trochę dłużej trwało – Taki sposób ochrony tylko w niewielkim Kolejna to psy specjalne, które w zależno-
zebranie i załadowanie żołnierzy do samo- stopniu pozwalał korzystać z wyjątkowych ści od przeznaczenia dzielą się na dwie gru-
chodu oraz dojazd na miejsce zdarzenia. umiejętności tych zwierząt – uważa płk lek. py: przygotowane do wykrywania narko-
Tam patrol się zatrzymał. – Wysłaliśmy wet. Ryszard Jeleniewicz, szef służby we- tyków, przeszkolone w wyszukiwaniu za-
prośbę o przywiezienie psa tropiącego terynaryjnej – inspektor weterynaryjny. pachów materiałów wybuchowych i broni
z policyjnego ośrodka i czekamy – wyja- Dotychczasowe doświadczenia z pracy oraz do wskazywania miejsc, w których
śniał prowadzący pokaz oficer. psów w Straży Granicznej i Policji dowo- mogą być ukryte poszukiwane osoby.
W podobnej bazie u czeskich sąsiadów, dzą, że najbardziej efektywnym sposobem Cykl szkolenia przewodników i psów tro-
którzy znacznie wcześniej od nas zainwe- wykorzystania ich do – Razem jest raźniej. piących trwa sześć miesię-
stowali w psy w armii, sygnał przekrocze- ochrony obiektów i rejo- cy, zaś pozostałych – czte-
nia ogrodzenia otwiera automatycznie klat- nów jest metoda pracy pa- Czujemy się pewniej, ry. Kończy się wydaniem
ki z psami znajdujące się najbliżej tego trolowej. – Nie może być „Uprawnienia dla prze-
miejsca. Psy zatrzymują intruzów albo tak, że psa wykorzystuje wiedząc, że pies wodnika…” oraz „Ate-
wskazują nadjeżdżającemu patrolowi, się jedynie do obrony wywęszy intruza dużo stem dla psa służbowego”
gdzie są przestępcy lub którędy uciekają. przed napadem na poste- ważnym przez kolejne trzy
Obecnie w jednostkach Wojska Polskie- runek, a kiedy zachodzi wcześniej, nim ten lata. – Szkolenia specjali-
go służą 153 psy patrolowo-obronne. Funk- konieczność wytropienia zaatakuje styczne psów w wojsku
cjonariusze warty cywilnej ochraniający śladów uciekającego intru- mają na celu m.in. ochro-
bazę lotniczą Marynarki Wojennej w Sie- za, trzeba ściągać psa, tro- z zaskoczenia nę państwa przed działa-
mirowicach patrolują teren wokół pobli- piącego. Dlatego proponu- niami terrorystycznymi
skiego lotniska wsparci przez ośmiu czwo- jemy dowódcom szkolenie – zapewniają wartownicy – dodaje płk Jeleniewicz.
ronożnych partnerów. – Razem jest raźniej. przewodników i psów patrolowo-obron- Możliwość takich zagrożeń oraz obecne
Czujemy się pewniej, wiedząc, że pies wy- nych potrafiących także tropić – mówi ko- zaangażowanie polskich żołnierzy w ope-
węszy ewentualnego intruza dużo wcze- mendant OSPiTP. racjach NATO i licznych misjach pokojo-
śniej, nim ten zaatakuje z zaskoczenia – za- Obecnie ośrodek w Celestynowie szko- wych, często z użyciem oddziałów saper-
pewniają wartownicy. li 21 psów. – W pierwszym etapie selekcji skich, wymusza konieczność szkolenia
ze 180 czworonogów udało się wybrać za- specjalistycznego przewodników i psów
OBROŃCY, WARTOWNICY, SAPERZY lewie 30 kandydatów do służby – wspomi- służbowych do wykrywania materiałów
Problem w tym, że dotychczas psy służ- na płk Jeleniewicz. Psy są tresowane wybuchowych. 
bowe w wojsku były wykorzystywane w trzech specjalnościach. Najliczniejszą Napisz do autora:
przede wszystkim na posterunkach stałych. grupę stanowią psy patrolowo-obronne. polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

nr 23/2008 Polska Zbrojna 25


AAAAAAA PROBLEMY
WOJSKO AAAAAAAA
BOGUSŁAW POLITOWSKI

Gdy otrząsnął się z szoku po wypadku, na przemian płakał i prosił Boga,


aby Ania przeżyła. We krwi miał 1,2 promila alkoholu.

Zabójcze promile
rokuratura Garnizonowa we jednak od razu. Po drodze byli koledzy, pi- gółowo opisano, jakich obrażeń doznała
Wrocławiu chętnie dzieli się wo – typowe, jak sądzi wielu, odreagowy- młoda pasażerka. Wieloogniskowe złama-
informacjami w tej sprawie. wanie trudów służby. nia kości twarzoczaszki, złamanie łuku krę-
– Jeśli bodaj jeden żołnierz Biesiadowanie trwało do godziny 23. gu C2, złamanie panewki stawu biodrowe-
zastanowi się nad przypad- Później było krótkie spotkanie z rodziną. go, wielokrotne złamanie miednicy oraz
kiem Artura, nad tragedią, której przyczy- I gdyby w tym momencie, mając prawie dołu czaszki – to tylko niektóre skutki pi-
ną była brawura i alkohol, i zrezygnuje 1,2 promila alkoholu we krwi, żołnierz za- jackiej fantazji żołnierza.
z jazdy po spożyciu napoju wyskokowe- kończył dzień i poszedł spać, nie doszłoby W ciemną noc zszokowanemu żołnie-
go, to wygraliśmy – mówią prokuratorzy. do tragedii. Niestety, Artur postanowił od- rzowi oraz jego ciężko rannej dziewczynie
Artur C. stanął już przed sądem. Wyrok wiedzić swoją dziewczynę Anię. W tym z pomocą przyszli kierowcy i pasażerowie
w zawieszeniu nie satysfakcjonuje jednak momencie nad rozsądkiem górę wzięła bra- przejeżdżających samochodów. Bardzo
przedstawicieli wojskowych organów ści- wura. – Co? On ma po nocy pieszo cho- szybko na miejsce zdarzenia dotarła także
gania. Jak wyjaśnia ppłk Longin Kulik kie- dzić? Do dziewczyny? – myślał pewnie. karetka pogotowia. Oczywiście przyjecha-
rujący Prokuraturą Garnizonową we Wro- Bez zastanowienia, mimo że nie miał pra- ła policja, która rozpoczęła czynności usta-
cławiu, żołnierz musi ponieść znacznie su- wa jazdy, śmiało wsiadł do samochodu ro- lające. Od razu wyszło na jaw, że w chwi-
rowsze konsekwencje. dziców i ruszył. li zdarzenia szer. Artur C. znajdował się
Wyjechał z domu około północy. Na pu- pod wpływem alkoholu.
Najpierw było piwo stych zazwyczaj o tej porze ulicach pora- Ania przez ponad trzy tygodnie walczy-
Artur służył w jednostce saperów dził sobie nadspodziewanie dobrze. Spo- ła o życie. Obrażenia były jednak bardzo
w Brzegu. Był sumiennym żołnierzem. tkanie z Anią było miłe. Młodzieńcza fan- poważne. Na skutek postępującej niewy-
Trzykrotnie wyróżniany, cieszył się dobrą tazja nie pozwalała jednak przesiedzieć no- dolności krążeniowo-oddechowej młoda
opinią i zaufaniem dowódców. W sobotę cy w samochodzie. Przejażdżka z ukocha- dziewczyna zmarła dwadzieścia pięć dni
13 października 2007 r. wyjechał na prze- ną poza miasto wydawała mu się roman- po wypadku. Przesłuchiwany przez proku-
pustkę. Do domu w Wałbrzychu nie dotarł tycznym pomysłem. Okolice Wałbrzycha ratora żołnierz przyznał się do zarzucanych
to rejon górzysty. Drogi wiją się, zakrętom mu przestępstw. Wyraził skruchę. Ma świa-
nie ma końca. Minęła pierwsza w nocy, domość, że przez swoją brawurę, lekko-
gdy saper – bez prawa jazdy, mający w or- myślność, a przede wszystkim alkohol po-
ganizmie prawie 1,2 promila alkoholu zbawił życia ukochaną Anię. Dzisiaj, cze-
– wyruszył na przejażdżkę z ukochaną. kając na rozprawę apelacyjną, wie, że do
Z aktu oskarżenia: „Około godz. 1.00– końca życia przyjdzie mu zmagać się z pięt-
–1.29 na odcinku serpentyn opisanej trasy nem zabójcy. Podczas pierwszej rozprawy
nie zachował należytej ostrożności, nie do- starał się nie patrzeć w oczy rodzicom An-
stosował prędkości jazdy do rzeźby terenu ny. Swoim bólem chętnie obdzieliłby wie-
i warunków widoczności, w wyniku czego lu lekkomyślnych młodych ludzi. Po to, aby
utracił panowanie nad prowadzonym pojaz- zrozumieli, że głupota potrafi zabijać. 
dem, zjechał na prawe pobocze i uderzył
prawym bokiem samochodu w drzewo”. Na prośbę prokuratury imiona żołnierza
i jego dziewczyny zostały zmienione.
Piętno zabójcy
Co działo się później, możemy sobie tyl- Napisz do autora:
ko wyobrazić. W akcie oskarżenia szcze- boguslaw.politowski@redakcjawojskowa.pl

26 Polska Zbrojna nr 23/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY
PORADY PORADY |
PO SŁUŻBIE ||
PO SŁUŻBIE | |
HISTORIAHISTORIA ||
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA | |
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO || || |

KAROLINA PRYMLEWICZ/JACEK SZUSTAKOWSKI


W ŁO D Z I M I E R Z K A L E TA

Żołnierze wracający w maju


z Afganistanu wiedzieli, że po przylocie
nie trafią do specjalistycznego ośrodka
na Helu, o którego powstaniu słyszeli EKSPERT
przed wyjazdem.
Kmdr Andrzej

KOJĄCY SZUM FAL


Zabielski,
szef Oddziału
Profilaktyki
i Lecznictwa:

Pod koniec 2007 r., a także na począt- cofaniu się z pomysłu utworzenia specjal- – Ośrodek na Helu ma mieć szerokie
ku obecnego media pełne były informa- nego ośrodka umożliwiającego szybszą spektrum działania. Nie chcemy nowe-
cji o projekcie utworzenia na Helu spe- aklimatyzację oraz sprawne przebadanie go szpitala, do którego kładliby się po-
cjalnego ośrodka, w którym żołnierze po- żołnierzy wracających z misji – zapewnia wracający z misji żołnierze.
Zamierzamy stworzyć im miejsce, gdzie
wracający z misji zagranicznych mogliby gen. bryg. Andrzej Wiśniewski, szef In-
przez kilka dni znaleźliby warunki do
odreagować stresy służby i przejść bada- spektoratu Wojskowej Służby Zdrowia.
odreagowania stresów służby, przeby-
nia lekarskie bezpośrednio po przylocie.
Potem, niespodziewanie, zapadła cisza. KONIECZNOŚĆ wając w pobliżu szpitala, który wykona
im w tym czasie badania konieczne po
Część kadry zaczęła podejrzewać, że nie Powstanie ośrodka wymaga jednak roz-
powrocie ze służby w kontyngencie.
wróży to dobrze helskiemu projektowi. wiązania wielu problemów organizacyj-
Zwłaszcza teraz, kiedy resort obrony po- nych, nad czym pracuje obecnie sztab ge-
szukuje oszczędności, a na każdy metr zie- neralny. Trwa także planowanie finanso- przed stworzeniem ośrodka rekreacyjno-
mi na Helu czyhają inwestorzy gotowi do- we, w którym uwzględnione muszą zo- -leczniczego dla „misjonarzy”. Byłoby
brze zapłacić za wojskowe grunty. stać środki na tę inwestycję. Z informacji dobrze, gdyby zbyt długo nie zwlekano
– W przeszłości już tak bywało – gdy wy- uzyskanych przez „PZ” wynika jednak, z jego utworzeniem, ponieważ aktywność
dawało się, że wprowadzenie jakiegoś no- że dopiero niedawno Inspektorat Wspar- sił zbrojnych poza granicami kraju syste-
wego rozwiązania jest tylko formalnością, cia Sił Zbrojnych przesłał do SGWP do- matycznie rośnie. – Od 15 lat kierownic-
niespodziewanie znajdował się ktoś waż- kumentację dotyczącą statusu, lokalizacji two wojskowej służby zdrowia zabiegało
ny, twierdząc, że ma lepszy pomysł roz- oraz stanu ośrodka na Helu, który w ra- o powstanie w kraju ośrodka, do którego
wiązania problemu. W rezultacie prace mach planowanego przedsięwzięcia bra- trafialiby żołnierze bezpośrednio po za-
nad projektem zarzucano, zaś nowa ini- ny jest pod uwagę na miejsce zakwatero- kończeniu służby poza granicami kraju
cjatywa gasła z czasem z braku chęci lub wania dla powracających z zagranicy żoł- – przypomina komandor. Mieliby tam
możliwości pomysłodawców – dzielą się nierzy PKW. możliwość złożenia broni, plecaków, nie
doświadczeniami oficerowie sceptyczni Kmdr Andrzej Zabielski, szef Oddzia- musieliby troszczyć się o wyżywienie
wobec wojskowej innowacyjności. łu Profilaktyki i Lecznictwa w Inspekto- i nocleg, a jednocześnie, w ciągu siedmiu
Ministerstwo Obrony Narodowej łago- racie Wojskowej Służby Zdrowia, jest dni po powrocie, przechodziliby niezbęd-
dzi emocje. – Nic mi nie wiadomo o wy- przekonany, że siły zbrojne nie uciekną ne badania. Zawsze przy tym wskazywa- 

nr 23/2008 Polska Zbrojna 27


AAAAAAA MIESZKANIA
WOJSKO AAAAAAAA
no, że najlepszym miejscem na utworze-
nie takiego miejsca jest Hel.
Dlaczego ośrodek ma powstać na Helu,
a nie np. w okolicach Warszawy, Wrocła-
wia czy Bydgoszczy? – Po miesiącach pa-
trzenia na piasek widok morza działa ko-
jąco, fale bijące o brzeg uspokajają. To opi-
nia wielu kolegów, którzy po powrocie
z tropików wyjeżdżają nad morze dla od-
zyskania duchowej równowagi – przyzna-
je st. szer. Bartosz Dośpiał służący w Afga-
nistanie, mieszkaniec Gdyni.
Tego rodzaju placówka, jeśli ma skutecz-
nie spełniać swoją rolę, musi mieć niezbyt
atrakcyjne położenie (w okolicy powinna
być stosunkowo mała liczba mieszkańców)
i dawać możliwość izolacji żołnierzy. Jed-

BOLESNY PRZ
nocześnie powinna być położona w pobli-
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI

żu lotniska, mieć dobre połączenie drogo-


we i kolejowe oraz dostęp do portów mor-
skich. Z miejsca zakwaterowania żołnierze
mogą być szybko przewiezieni do szpitala
na Helu na badania specjalistyczne, a jeśli
zajdzie potrzeba konsultacji, to po drugiej
stronie Zatoki Gdańskiej znajduje się cy- Prawo do służbowego mieszkania jest teoretycznie przywilejem
wilny Instytut Medycyny Morskiej i Tro- żołnierzy zawodowych. Dla wielu jednak staje się on
pikalnej, w którym pracują jedni z najlep-
szych specjalistów w Europie. W Gdyni przekleństwem. Niektórzy, choć w kwaterach wojskowych
jest też szpital MW, a w Gdańsku – Aka- nie mieszkają od lat, wciąż muszą za nie płacić.
demia Medyczna. W sytuacjach wyjątko- Wszystko zgodnie z przepisami.
wych łatwiej odizolować ośrodek na Helu,
niż ochronić przed ewentualną epidemią PAULINA GLIŃSKA
Warszawę czy Wrocław.
horąży Jacek Chojnacki W 2006 r., z uwagi na zadłużenie, dy-
ZASŁUGUJĄ NA OŚRODEK w 1998 r. wraz z żoną i dwój- rektor Oddziału Regionalnego Agencji
Żołnierze wracający z misji zasługują na ką dzieci wprowadził się do Mieszkaniowej we Wrocławiu przydzielił
to, by bezpośrednio po powrocie z rejonu kwatery służbowej w Brze- Jackowi Chojnackiemu kwaterę zastępczą
działań, po trudnej i wyczerpującej służbie, gu. Trzy lata później wypro- w Jastrzębiu Śląskim. Jego była żona mia-
zostać od razu przebadanymi i przed wy- wadził się z mieszkania, a w maju 2004 r. ła się tam przeprowadzić. Odmówiła jed-
jazdem do domu mieć jasną sytuację – są rozwiódł z żoną. Od momentu opuszcze- nak i odwołała się od decyzji WAM o przy-
zdrowi czy wymagają leczenia. Nie powin- nia przez niego wojskowej kwatery była musowym wykwaterowaniu.
ni być zmuszani do dojazdów na badania żona przestała regulować opłaty za miesz- Doszło więc do sytuacji, w której st. chor.
i biegania całymi dniami po przychod- kanie, choć zgodnie z przepisami to ona Chojnacki został najemcą dwóch wojsko-
niach. – Dzisiaj żołnierz wyjeżdżający na powinna ponosić koszty tzw. pośrednie, wych kwater. W żadnej z nich nie miesz-
misję przechodzi 113 różnych badań: le- czyli te, które wynikają z korzystania kał, ale za każdą musiał płacić. Po bez-
karskich, specjalistycznych, laboratoryj- z lokalu. skutecznych próbach „przeprowadzenia”
nych. Po powrocie mamy doskonałe wa- do nowego lokum byłej żony zaczął pro-
runki do porównania, co się w jego stanie Przeciąganie liny sić WAM, by mógł zdać dopiero co otrzy-
zdrowia zmieniło. Możemy wykorzystać Zadłużenie rosło, a próby dojścia do po- maną kwaterę. Udało się po czterech
tę wiedzę w przygotowaniu kolejnych kon- rozumienia z byłą małżonką nie przynosi- miesiącach.
tyngentów – mówi kmdr Zabielski. ły żadnych rezultatów. – Komornik zajął Jego sytuacja wciąż się jednak pogar-
Generał Wiśniewski uważa, że badania moje uposażenie i wypłata, jaką odbiera- szała. Choć we wrocławskim oddziale
w specjalistycznym ośrodku na Helu żoł- łem w kasie jednostki, wynosiła ok. 800 zł. WAM-u wiedziano, że żołnierz nie zaj-
nierze PKW wracający do kraju zaczną Wielokrotnie oświadczałem, że jestem go- muje od dłuższego czasu kwatery, to wła-
przechodzić pod koniec 2009 r. Jest więc tów do natychmiastowego zdania kwatery, śnie do niego przychodziły upomnienia
dostatecznie dużo czasu na dogranie szcze- jednak poinformowano mnie, że WAM nakazujące mu „porządne prowadzenie
gółów. Także na znalezienie lekarzy spe- przyjmie ode mnie kwaterę tylko wtedy, się”. Wszystko przez skargi sąsiadów na
cjalistów, zwłaszcza psychologów. Nawet gdy będzie wolna od lokatorów – mówi Ja- głośne libacje alkoholowe w spornym lo-
jeśli nie wszystko do tego czasu zostanie cek Chojnacki, dziś już emeryt wojskowy. kalu, dewastowanie klatek schodowych
zapięte na ostatni guzik, to najważniejsze, Choć obowiązek przekazania lokalu do i zakłócanie porządku.
by taki ośrodek wreszcie powstał.  WAM-u faktycznie ciąży na żołnierzu, to Od marca ubiegłego roku Jacek Choj-
niestety nie miał i nadal nie ma on żadnych nacki jest emerytem wojskowym. Dotych-
Napisz do autora: możliwości, ani tym bardziej uprawnień, czas spłacił już ponad 20 tys. zł zadłuże-
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl by wykwaterować z niego byłą żonę. nia, nadal jednak pozostaje mu ponad dru-

28 Polska Zbrojna nr 23/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY
PORADY PORADY |
PO SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE||
HISTORIAHISTORIA| |
MILITARIAMILITARIA ||
ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY | |
ŚWIAT TO I OWO || || |

Choć obowiązek
przekazania lokalu do
WAM-u faktycznie ciąży na
żołnierzu, to nie ma on żadnych
możliwości, by wykwaterować
z niego byłą żonę

KAROLINA PRYMLEWICZ
ODNOSZĄC SIĘ DO art. 38 ust. 1 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP, nie ma prawnych możli-

ZYWILEJ
wości zobowiązania żołnierza do zwolnienia (zdania) lokalu mieszkalnego z tytułu nieuiszczania opłat
bez zapewnienia mu kwatery zastępczej i przyjęcia ponownie do dyspozycji agencji lokalu w sytuacji,
gdy zamieszkują w nim inne osoby, a tym samym prowadzenia wobec tych osób odrębnego postępo-
wania z tytułu zajmowania lokalu bez podstawy prawnej. Lokal ten został bowiem przydzielony
i przekazany żołnierzowi w celu realizacji jego uprawnień i na nim spoczywa obowiązek zwrotu lokalu
do dyspozycji agencji w stanie wolnym, a więc umożliwiającym ponowne, swobodne dysponowanie
tym lokalem przez agencję.

gie tyle. Była żona, choć teraz jest raczej sze, zważywszy na duże koszty i wciąż ro- nas poinformowano, wykwaterowanie bę-
gościem w spornym lokalu (zamieszkuje snące wobec WAM-u zadłużenie. dzie możliwe dopiero po uprawomocnie-
tam syn państwa Chojnackich), nadal nie Paradoksem jest to, że deską ratunku dla niu się decyzji dyrektora wrocławskiego
poczuwa się do płacenia za niego. Sprawa Jacka Chojnackiego może się okazać… oddziału WAM.
ciągnie się więc już siódmy rok i wciąż nie przejście na emeryturę. Zgodnie bowiem Choć ustawa o zakwaterowaniu pozo-
widać jej końca. z przepisami, w stosunku do osób niebę- stawia kwestie dotyczące lokali mieszkal-
dących żołnierzami służby stałej (pan Ja- nych po orzeczonym rozwodzie samym
Żołnierzu, radź sobie sam cek już nim nie jest), które nie płacą za zainteresowanym, to, jak się okazuje,
Przepisy są takie, jakie są, i w zasadzie mieszkanie łącznie dłużej niż trzy miesią- w praktyce stwarza to masę problemów,
trudno w nich szukać rozsądnego rozwią- ce, dyrektor oddziału regionalnego agen- a i samo rozwiązanie nie do końca się
zania sprawy. Agencja mogłaby zobowią- cji zarządza przymusowe wykwaterowa- sprawdza. Liczne przykłady pokazują, że
zać żołnierza do zdania mieszkania. Wów- nie. Taką decyzję podjął właśnie dyrektor rzadko kiedy rozwiedzionym małżonkom
czas, w świetle przepisów, osoba zamiesz- oddziału WAM we Wrocławiu – wszyst- udaje się dojść do porozumienia w kwe-
kująca lokal bez tytułu prawnego, poza kie osoby zamieszkałe w lokalu w Brze- stiach mieszkaniowych. Jak przyznaje
wnoszeniem normalnych opłat, musiała- gu zostaną przymusowo wykwaterowane. agencja, pozostawianie przez żołnierzy
by płacić agencji odszkodowanie w wy- Decyzja nie jest jednak prawomocna, bo- swych byłych małżonków w wojskowych
sokości 200 proc. wartości opłat za uży- wiem była żona żołnierza odwołała się od mieszkaniach powoduje, że proces odzy-
wanie lokalu za każdy rozpoczęty miesiąc niej. Rozwiązanie problemu znów się więc skiwania lokali jest długotrwały i często
jego zajmowania. To rozwiązanie jednak oddaliło. Obecnie sprawa rozpatrywana znajduje epilog w sądzie. Może więc war-
odpada, bo agencja nie ma prawnych moż- jest przez organ II instancji, tj. prezesa to powrócić do poprzednich rozwiązań,
liwości zobowiązania żołnierza do zwol- Wojskowej Agencji Mieszkaniowej. Jak dających możliwość rozkwaterowywania
nienia lokalu mieszkalnego z tytułu nie- rozwiedzionych? Bo tak jak uprawnienie
uiszczania opłat bez zapewnienia mu kwa- mieszkaniowe wprowadzono z myślą
tery zastępczej. Ta ostatnia zresztą już się o żołnierzu, tak obecne przepisy dotyczą-
Chojnackiemu nie należy, ponieważ nie ce kwestii mieszkaniowych w przypadku
jest żołnierzem. rozwodu z pewnością żołnierzom nie
Rozsądne według WAM-u rozwiązanie, sprzyjają. Przekonał się o tym Jacek Choj-
zaproponowane już w bardzo podobnym nacki. Dziś od agencji mieszkaniowej nie
przypadku, to podanie byłej żony do sądu: chce już nic. Jest zmęczony siedmioletnią
„Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego walką, prośbami o rozsądne rozwiązania,
z 21 grudnia 2006 r. dopuszczalna jest dro- bieganiem z kolejnymi pismami. Chce za-
ga sądowa w sprawie z powództwa żołnie- łożyć nową rodzinę, zamieszkać w no-
rza zawodowego przeciwko rozwiedzione- OBOWIĄZUJĄCE od 1 lipca 2004 r. przepisy wym mieszkaniu, zacząć od nowa, bez
ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP nie
mu małżonkowi o opróżnienie lokalu przy- przewidują możliwości rozkwaterowania byłych
ciągłego myślenia o długach. Nigdy nie
dzielonego jako osobna kwatera stała”. Na małżonków po orzeczonym rozwodzie. Kwestię przypuszczał, że mieszkanie wojskowe,
potwierdzenie skuteczności takiego roz- przyznanego żołnierzowi lokalu pozostawiono będące z założenia przywilejem, stanie się
wiązania WAM przyznaje, że dysponuje byłym małżonkom do rozwiązania we własnym dla niego kulą u nogi. 
wyrokami sądów powszechnych, w któ- zakresie. Ewentualne spory na tym tle powinny
być rozstrzygane pomiędzy nimi, a także na
rych orzeczono eksmisję byłej żony. Takie drodze postępowania sądowego.
Napisz do autorki:
rozwiązanie nie wydaje się niestety najlep- paulina.glinska@redakcjawojskowa.pl

nr 23/2008 Polska Zbrojna 29


PORADY PRAWO
Mniejsza mundurówka

Masz problem? § Od dwóch lat jestem szere-


gowym zawodowym i w tam-
tym roku, jak inni żołnierze za-
wodowi, dostałem mundurów-
kę. W tym roku minister podjął
decyzję o zmniejszeniu jej dla
szeregowych zawodowych. Nie
rozumiem tego i chciałbym się
dowiedzieć, na jakiej podstawie
się to odbyło? Czym różni się
mundur szeregowego zawodo-
wego od podoficera?

I stotnie, 12 marca 2008 r.


minister obrony narodowej
podpisał rozporządzenie zmie-
ca 2004 r. w sprawie równo-
ważników pieniężnych przysłu-
gujących w zamian za umun-
opatrzenia mundurowego
określone w przepisach rozpo-
rządzenia ministra obrony na-
niające rozporządzenie w spra- durowanie i wyekwipowanie rodowej z 3 czerwca 2004 r.
wie równoważników pienięż- (DzU z 2004 r. nr 153, w sprawie umundurowania
nych przysługujących w za- poz. 1615 i nr 223, i wyekwipowania oraz ubiorów
mian za umundurowanie i wy- poz. 2265; z 2005 r. nr 159, cywilnych żołnierzy zawodo-
ekwipowanie (DzU z 2008 r. poz. 1335; z 2006 r. nr 119, wych i kandydatów na żołnie-
nr 45, poz. 270). Ustaliło ono poz. 815 i nr 149, poz. 1079; rzy zawodowych (DzU z 2004 r.
m.in. nową treść załącznika z 2007 r. nr 128, poz. 898 nr 147, poz. 1548; z 2005 r.
nr 1 (wysokość równoważnika i nr 182, poz. 1306 oraz nr 150, poz. 1262; z 2006 r.
pieniężnego przysługującego z 2008 r. nr 29, poz. 170). nr 163, poz. 1151 i nr 223,
za umundurowanie i wyekwi- Nowe wysokości przedmioto- poz. 1633; z 2007 r. nr 175,
powanie niewydane w naturze) wego równoważnika ustalono, poz. 1229 oraz z 2008 r.
do rozporządzenia ministra uwzględniając aktualne normy nr 48, poz. 285 i nr 59,
obrony narodowej z 25 czerw- należności przedmiotów za- poz. 364).

Odprawa za służbę nadterminową


§ Pod koniec kwietnia kończę zasadniczą służbę pełnioną nadterminowo, a z następnym dniem za-
czynam służbę jako starszy szeregowy zawodowy. Czy w związku z tym należy mi się odprawa za
służbę nadterminową? I kolejne pytanie: jakie gratyfikacje finansowe należą mi się jako starszemu
szeregowemu zawodowemu, np. zwrot za wynajem mieszkania?

S tosownie do przepisu
art. 32 ust. 6 w związku CO NOWEGO
§
z art. 34 ustawy z 17 grudnia 28 kwietnia 2008 r. wydany został nr 7 Dziennika
1974 r. o uposażeniu żołnierzy
Urzędowego Ministra Obrony Narodowej. Ukazały się
niezawodowych (DzU z 2002 r.
w nim:
nr 76, poz. 693, nr 153,
poz. 1271, nr 166, poz. 1363 zarządzenia:
i nr 200, poz. 1679; z 2003 r. 1) nr 8/MON z 2 kwietnia 2008 r. zmieniające zarządzenie
nr 166, poz. 1609 i nr 179, w sprawie Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni (poz. 66)
poz. 1750; z 2005 r. nr 122, – weszło w życie z dniem ogłoszenia,
poz. 1025 oraz z 2007 r. 2) nr Z-4/MON z 15 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowego
nr 176, poz. 1242) odprawa nie zakresu działania, struktury organizacyjnej oraz siedziby
przysługuje tym żołnierzom, któ- Dowództwa Wojsk Lądowych (poz. 67),
rzy bezpośrednio po odbyciu
3) nr Z-5/MON z 15 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowego
nadterminowej zasadniczej służ-
zakresu działania, struktury organizacyjnej oraz siedziby
by wojskowej zostali powołani
do zawodowej służby wojskowej. Dowództwa Marynarki Wojennej (poz. 68),
Z kolei obowiązujące obecnie 4) nr Z-6/MON z 15 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowego
postanowienia ustawy zakresu działania, struktury organizacyjnej oraz siedziby
z 22 czerwca 1995 r. o zakwa- Dowództwa Sił Powietrznych (poz. 69),
terowaniu Sił Zbrojnych 5) nr Z-7/MON z 15 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowego
Rzeczypospolitej Polskiej zakresu działania, struktury organizacyjnej oraz siedziby
(DzU z 2005 r. nr 41, poz. 398 Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych (poz. 70),
i nr 132, poz. 1110 oraz 6) nr Z-8/MON z 15 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowego
z 2006 r. nr 104, poz. 708 zakresu działania, struktury organizacyjnej oraz siedziby
i 711, nr 170, poz. 1217 Dowództwa Wojsk Specjalnych (poz. 71),
i nr 249, poz. 1832) nie przewi- 7) nr Z-9/MON z 15 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowego
dują należności pieniężnej na
zakresu działania, struktury organizacyjnej oraz siedziby
wynajem mieszkania.

30 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | |
Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych (poz. 72)
– weszły w życie 13 maja 2008 r.;

decyzje:
1) nr 137/MON z 31 marca 2008 r. zmieniająca decyzję bu-
dżetową na rok 2008 (poz. 73),
2) nr 141/MON z 31 marca 2008 r. zmieniająca decyzję
w sprawie wprowadzenia procedur realizacji w okresie przej-
ściowym zakupów nowego wzoru uzbrojenia i sprzętu woj-
skowego w resorcie obrony narodowej (poz. 74)
– weszły w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia podpisania,
3) nr 144/MON z 1 kwietnia 2008 r. w sprawie realizacji pla-
nu przydziałów gospodarczych komórek i jednostek organiza-
cyjnych resortu obrony narodowej oraz określonych stano-
ategia Arm
Str
wisk przez dysponentów środków budżetowych (poz. 75)
– weszła w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od 1 stycznia ia
2008 r.,

ć
4) nr 145/MON z 1 kwietnia 2008 r. w sprawie wprowadze-

Obronnoś

Tec
nia do użytku „Instrukcji prowadzenia gospodarki materiało-

hn
wo-technicznej sprzętu, materiałów i wyposażenia kulturalno-
-oświatowego w resorcie obrony narodowej” (poz. 76)

ik a B
– weszła w życie 13 maja 2008 r.,
5) nr 152/MON z 2 kwietnia 2008 r. w sprawie użytkowania
służbowych kart kredytowych w Ministerstwie Obrony

ka

e
Narodowej (poz. 77),

zp
y
6) nr 154/MON z 2 kwietnia 2008 r. w sprawie krajowego dy- t iec
rektora do spraw uzbrojenia (poz. 78)
zeń Tak
stwo
– weszły w życie z dniem ogłoszenia,
7) nr 155/MON z 2 kwietnia 2008 r. w sprawie ekwiwalentu
pieniężnego wypłacanego w 2008 r. za przedmioty munduro-
we pracownikom wewnętrznych służb ochrony wchodzącym
w skład wart cywilnych (poz. 79)
– weszła w życie 1 maja 2008 r.,
8) nr 161/MON z 9 kwietnia 2008 r. w sprawie działalności
BELLONA
racjonalizatorskiej w resorcie obrony narodowej (poz. 80)
– weszła w życie z dniem ogłoszenia,
9) nr 162/MON z 9 kwietnia 2008 r. w sprawie zasad korzy-
stania ze służbowych samochodów osobowych i samocho-
dów dyżurnych w resorcie obrony narodowej (poz. 81),
10) nr 164/MON z 9 kwietnia 2008 r. zmieniająca decyzję
w sprawie oceniania dyscypliny wojskowej (poz. 82)
– weszły w życie 13 maja 2008 r.

Zwrot za wynajem
§ Jestem podoficerem służby kontraktowej i mam pytanie dotyczą-
ce pokrycia kosztów za wynajem mieszkania. Jestem po ślubie
i chciałbym zamieszkać w miejscu pełnienia służby. W danym garni-
zonie nie ma mieszkań, a żona mieszka z rodzicami i rodzeństwem.

S tosownie do przepisu
art. 25 ust. 1 ustawy
z 22 czerwca 1995 r. o zakwa-
1) niemającemu małżonka lub
dzieci – miejsce w internacie;
2) mającemu małżonka lub
terowaniu Sił Zbrojnych dzieci – miejsce w internacie
Rzeczypospolitej Polskiej lub kwatera zastępcza, o ile
(DzU z 2005 r. nr 41, poz. 398 Wojskowa Agencja
i nr 132, poz. 1110 oraz
z 2006 r. nr 104, poz. 708
Mieszkaniowa dysponuje taki-
mi w miejscowości, w której
Spojrzenie
i 711, nr 170, poz. 1217
i nr 249, poz. 1832), żołnie-
żołnierz zajmuje stanowisko
służbowe, lub w miejscowości Specjalistów,
rzowi zawodowemu pełniące-
mu zawodową służbę wojsko-
pobliskiej.
Postanowienie wspomnianego Pogląd
wą na podstawie kontraktu na
pełnienie służby terminowej
aktu prawnego nie przewiduje
natomiast świadczenia w po- Praktyków
przysługuje zakwaterowanie staci pokrywania kosztów wy-
tymczasowe: najęcia mieszkania.

nr 23/2008 Polska Zbrojna 31Polska Zbrojna 31


AAAAAAA OKIEM
NASZYM AAAAAAAA

JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (2)


JOANNA CZARNECKA

W maju wojska alianckie po raz kolejny


zdobyły Berlin. Około stu pięćdziesięciu P rzed bitwą teren oddzielający obie armie został zamino-
wany przez radzieckich saperów. Gdy zmotoryzowany nie-
miecki oddział przebił się z tyłów wojsk radzieckich do swo-
rekonstruktorom z blisko 20 grup, ich pozycji, wszystko nabrało tempa. Były strzały i wybuchy,
wyposażonym w sprzęt zmechanizowany natarcia i odwroty. Padali ranni, a po polu walki biegali sani-
tariusze obu armii. Walczyły czołgi T34 i Pz IV, armata
i artylerię, zajęło to… 40 minut. 80 mm, motocykle, pojawiły się również opel biltz i transpor-
Przygotowania do pokazu batalistycznego ter BTR 40. Były płonące pojazdy, sceny walki wręcz, wybu-
chy. Wrażenie potęgowały efekty dźwiękowe. Pracę przy sce-
„Berlin-Tiergarten 1945–2008” nariuszu III edycji rozpoczęto w listopadzie ubiegłego roku.
Zaangażowany był w nią kilkuosobowy zespół.
w Twierdzy Modlin trwały trzy dni.

32 Polska Zbrojna nr 23/2008


ZAPIS ||
ZAPISFORUM ||
FORUMNANA
CELOWNIKU || | |
WOJSKOKULISY
CELOWNIKUWOJSKO | |
KULISYPORADY | |
PORADYPO PO
SŁUŻBIE | |
SŁUŻBIEHISTORIA | |
HISTORIAMILITARIA| |
MILITARIAPRASA | |
PRASAŚWIAT | |
ŚWIATTO TO
I OWO
I OWO

nr 23/2008 Polska Zbrojna 33


WOJSKA LĄDOWE
HISTORIA
1999 r. Na bazie rozwiązanej 2 Bry-
gady Łączności w Wałczu
sformowano 100 Batalion Łączności.

2005 r. Polska, Dania i Niemcy pod-


pisały list intencyjny w spra-
wie utworzenia Brygady Wsparcia Dowo-
dzenia WKPW.

2007 r. Od 1 lipca zaczęła funkcjo-


nować w Stargardzie Szcze-
cińskim polska część dowództwa BWD
WKPW.

Brygada Wsparcia
Dowodzenia
Wielonarodowego Korpusu
Północ–Wschód ze
Stargardu Szczecińskiego
jest najmłodszą jednostką
tego szczebla w Wojskach
Lądowych. Na razie w jej
strukturach funkcjonuje
tylko polski komponent.

D
TA D E U S Z W RÓ B E L

Trójnarodowa
owództwo wielonarodowego
korpusu w Szczecinie powołały
do życia w 1999 r. trzy państwa:
Polska, Niemcy i Dania. Jesienią 2005 r.
WKPW został certyfikowany jako jeden

łączność
z trzech w NATO korpusów o niższej go-
towości bojowej. Tym samym ma on
180 dni na przygotowanie się do działa-
nia. Sześć korpusów o wyższej gotowo-
ści ma na to tylko 60 dni. Jest to jedyna
różnica – pozostałe wymagania określo- dostarczy po batalionie łączności. Ćwi- Duńczycy system dowodzenia, a Niem-
ne przez NATO w tzw. TMC (Transla- czenia wykazywały, że nie jest to naj- cy stanowiska pracy dla sztabowców.
ted Military Criteria), których jest kilka- szczęśliwsze rozwiązanie. Okazało się W 2005 r. uzgodniono, że powstanie
set, są dla nich identyczne. m.in., że zapomniano o logistyce. Zaczę- Wielonarodowa Brygada Wsparcia Do-
to więc przymiarki do nowych rozwią- wodzenia, do której nasz kraj wystawi
Nowe rozwiązania zań. Zdecydowano, że kraje będą odpo- większość jednostek.
Wraz ze zmieniającym się korpusem wiadać za poszczególne elementy zabez- Według ustaleń, w skład BWD wcho-
ewoluowała koncepcja zabezpieczenia pieczenia funkcjonowania WKPW. dzą trzy polskie bataliony – łączności,
jego funkcjonowania. Początkowo kraje Pojawiła się propozycja, aby strona ochrony i zabezpieczenia. Bundeswehra
sygnatariusze ustaliły, że każdy z nich polska dostarczyła system łączności, powinna dostarczyć batalion stanowisk
dowodzenia oraz kompanie zabezpiecze-
nia geograficzno-meteorologicznego
W kwietniu 46 żołnierzy Brygady Wsparcia
Dowodzenia WKPW z Polski i Niemiec
uczestniczyło w największych i jedynych tego
i zabezpieczenia. Duńczycy zadeklaro-
wali wydzielenie sekcji zabezpieczenia
typu ćwiczeniach NATO „Steadfast Cathode”, – tak mały wkład to efekt wycofania
które odbyły się w Hiszpanii. Wzięli w nich przez Danię swoich jednostek z WKPW
udział reprezentanci wszystkich dziewięciu na- w 2005 r. Przyjęto, że dowództwo i sztab
towskich korpusów. Były to ćwiczenia stacjo- brygady oraz jej kompania medyczna bę-
narne, standaryzacyjno-sprawdzające, w któ- dą wielonarodowe. Jednak jak dotąd
rych trakcie sprawdzano kompatybilność syste- w strukturach brygady jest tylko polski
mów łączności w różnych konfiguracjach. komponent, stąd podlega on formalnie
dowódcy Wojsk Lądowych.
Brygadzie podporządkowany został
Steadfast Cathode 100 Batalion Łączności z Wałcza, najstar-

34 Polska Zbrojna nr 23/2008


| WOJSKA LĄDOWE | SIŁY POWIETRZNE | MARYNARKA WOJENNA | ŻANDARMERIA WOJSKOWA | LOGISTYKA
PŁK JACEK ROLAK, ZASTĘPCA DO-
WÓDCY, SZEF SZTABU JEDNOSTKI:
FLESZ
– Utworzenie Brygady Wsparcia Dowodzenia DRAWSKO POMORSKIE.
to efekt dotychczasowych doświadczeń Jednym z elementów szkolenia pod-
z funkcjonowania dowództwa NATO-wskiego oddziałów rozpoznawczych były zawo-
korpusu w Szczecinie, w tym procesu certy- dy użyteczno-bojowe o Puchar
fikacji zakończonego w październiku 2005 r. Dowódcy Wojsk Lądowych, rozgrywa-
ne od 14 do 18 maja. W rywalizacji
uczestniczyły ośmioosobowe drużyny,
przez ppłk. Marka Czyża. W jego skład a najlepsza okazała się reprezentacja
wchodzą: kompania zabezpieczenia, kom- 2 Pułku Rozpoznawczego.
pania techniczna, cztery samodzielne plu- Wyprzedziła żołnierzy 25 BKPow oraz
tony, zespół medyczny i straż pożarna. Jed- 11 DKPanc.
nostka musi zapewnić od strony socjalnej
GRUDZIĄDZ. Grudziądzki
funkcjonowanie 650-osobowej kwatery
Batalion Walki Radioelektronicznej
głównej WKPW, czyli m.in. miejsca do obchodził swoje doroczne święto.
spania, wyżywienie, węzły sanitarne, pod- W tym roku zbiegło się ono z 50-le-
stawową opiekę medyczną, warsztat re- ciem powstania JW 1109 – popular-
montowy, środki transportowe, jak rów- nych Janosików. W czasie zbiórki
nież część wypoczynkowo-rekreacyjną swoje wyszkolenie zaprezentowała
(kawiarenka internetowa, kaplica itp.). Co kompania honorowa jednostki,
oczywiste, aby to wszystko działało, po- a kunsztem popisała się toruńska or-
trzebne są generatory wytwarzające prąd kiestra wojskowa. Dowódca jednost-
elektryczny. ki ppłk Zbigniew Nowak uhonorował
Ostatnią polską jednostką jest 102 Ba- wyróżniającą się kadrę jednostki
ARCH. BWD WKPW (2)

talion Ochrony, który ma w swej struktu- i zaproszonych gości medalami pa-


miątkowymi.
rze, oprócz trzech kompanii ochrony, ba-
terię przeciwlotniczą, kompanię inżynie-
ryjną oraz pluton przeciwchemiczny.
Kluczowym wkładem niemieckim jest
batalion stanowisk dowodzenia tworzony
sza polska jednostka utworzona z myślą na bazie restrukturyzowanego 610 Bata-
o zabezpieczeniu dowództwa szczeciń- lionu Łączności. Jednostka ta ma zapew-
skiego korpusu. Ma on w swej strukturze nić miejsca pracy dla sztabowców, a tak-
cztery kompanie łączności, dwie kompa- że stworzyć całą sieć informatyczną.
nie radiowe, trzy samodzielne plutony i ze-
spół medyczny. Podstawowym wyposaże- Egzamin w listopadzie
niem batalionu jest kilkadziesiąt aparatow- W listopadzie żołnierze Brygady
ni Storczyk. „Setny” posiada również sys- Wsparcia Dowodzenia sprawdzą się
temy łączności satelitarnej, których liczba podczas zorganizowanych w Niem- RFN. Wydzielone siły i środki 15
Sieradzkiej Brygady Wsparcia
się zwiększa, a także nowoczesne radio- czech ćwiczeń „Compact Grey”. – Szta-
Dowodzenia po raz kolejny wzięły
stacje KF firmy Harris i starsze „140”. Te bowcy pracują, wydają rozkazy, a sta- udział w ćwiczeniach „Combined
ostatnie mają być wycofane do 2009 r. Do nowiska dowodzenia przemieszczane Endeavour 2008”, które 1–14 maja
zadań batalionu należy m.in. zapewnienie są od rejonu Hamburga w kierunku Pol- odbyły się w ośrodku szkolenia poligo-
dowództwu korpusu łączności, a tym sa- ski – przedstawia planowany przebieg nowego Lager Aulenbach niedaleko
mym ciągłości dowodzenia z maksymal- ćwiczeń płk Rolak. Oznacza to ruch Baumholder. Łącznościowcy z 15 Bry-
nie czterema związkami taktycznymi i bli- jednostek na przestrzeni 400–500 km. gady po raz kolejny potwierdzili swoje
sko 20 jednostkami korpuśnymi. Podsta- W ćwiczeniach weźmie udział ponad bardzo dobre przygotowanie do wyko-
wą jest łączność satelitarna uzupełniana 600 żołnierzy i 170 pojazdów, w tym nywania zadań w koalicyjnym syste-
siatką węzłów polowych. 350 Polaków ze 107 pojazdami.  mie łączności i informatyki.
Za kwestie logistyczne odpowiada Napisz do autora:
104 Batalion Zabezpieczenia dowodzony tadeusz.wrobel@redakcjawojskowa.pl SŁUPSK. 26 maja kadra, żołnie-
rze służby zasadniczej i pracownicy
wojska 7 Brygady Obrony Wybrzeża
BWD: Profesjonalizacja oraz instytucji garnizonowych wzięli

P oziom profesjonalizacji mian za kilkuset służących sku Pomorskim i Wałczu. udział w szkoleniu przeciwpożaro-
polskiego komponentu w niej obecnie żołnierzy służ- W maju tzw. duża akcja pro- wym połączonym z ćwiczeniami
brygady wynosi około by zasadniczej. W rejonach mocyjna objęła swym zasię- sprawdzającymi system ratunkowo-
70 proc. Obecnie obsadzo- stacjonowania pododdzia- giem Czarnków, Czciankę, -gaśniczy. Uczestnicy szkolenia zosta-
nych jest 130 ze 192 etatów łów brygady prowadzone są Drawsko i Szczecinek. li zapoznani z podstawowymi wiado-
szeregowych zawodowych, akcje promocyjne skierowa- W Drawsku Pomorskim za- mościami na temat zagrożeń pożaro-
jakie są w pododdziałach ne do uczniów szkół śred- planowano też festyn i tur- wych: z przyczynami powstawania po-
brygady. Dziś nie wiadomo nich. W kwietniu w ramach niej piłkarski, w którym dru- żarów oraz zadaniami i obowiązkami
jeszcze, ile etatów otrzyma tzw. małej akcji promocyjnej gą nagrodę ufundował do- związanymi z zapobieganiem im.
stargardzka jednostka w za- odbyły się spotkania w Draw- wódca 100 bł. Oprac. PG

nr 23/2008 Polska Zbrojna 35


SIŁY POWIETRZNE
HISTORIA 77 Dywizjon Rakietowy, mimo że znajduje się niedaleko Poznania, zachował
wszystkie cechy zielonego garnizonu. Duży teren, ośrodki szkolenia,
1979 r. Dziewią-
tego
października powstaje
własna strzelnica i fakt, że nie jest on uciążliwy dla mieszkańców, są wielkimi
atutami tej jednostki.
77 Dywizjon Rakietowy,
który zostaje wyposażo- PIOTR LASKOWSKI
ny w przeciwlotniczy
zestaw rakietowy
małego zasięgu typu
S-125 Newa.

1980 r. 11 czerw-
ca dywi-
zjon rozpoczął pierwszy
dyżur bojowy w systemie
wojsk OPK.

1981 r. W lipcu
odbyły się
pierwsze strzelania bojo-
we na poligonie w ZSRR.
Dywizjon uzyskał najlep-
szą ocenę (4,79) w do-
tychczasowej historii
79 Poznańskiego Samo-
dzielnego Pułku Rakiet
OP, w którego skład
wchodził.

1988 r. Jednost-
kę kon-
trolowali oficerowie
Inspekcji Sił Zbrojnych.

Zielony dywi
Uzyskała ona ocenę
bardzo dobrą.

1990 r. Dywizjon
przeniósł
się ze Złotkowa do Trza-
skowa, gdzie stacjonuje
do dzisiaj.

końcem 1998 r. został roz- Murowanej Gośliny w Wielkopolsce. Tu- W tym roku dowódca 77 Dywizjonu
formowany 79 Poznański taj własnymi siłami zmodernizowano in- ppłk Piotr Miller otrzymał zadanie przy-
Samodzielny Pułk Rakieto- frastrukturę i rozmieszczono sprzęt na sta- gotowania jednostki do osłony ośrodków
wy Obrony Powietrznej. nowiskach po rozwiązanym 30 Dywizjo- administracyjnych, baz lotniczych i zgru-
Wtedy też 77 Dywizjon Ra- nie Ogniowym. Wcześniej dywizjon dzia- powań wojsk w ramach udziału w połą-
kietowy, który wchodził w jego skład, łał na obrzeżach poligonu w Biedrusku, czonej operacji obronnej. Do priorytetów
podporządkowano 1 Śląskiej Brygadzie obok miejscowości Złotkowo, i uzupeł- szkoleniowych należą również majowe
Rakietowej Obrony Powietrznej. W no- niał strefę ostrzału 79 Poznańskiego Sa- strzelania pododdziałów przeciwlotni-
wej strukturze jednostki znalazły się: do- modzielnego Pułku Rakiet OP na kierun- czych na poligonie w Ustce oraz zgrupo-
wództwo, sztab, pion szkolenia i logisty- ku północno-zachodnim. wanie poligonowe w Powidzu, które za-
ki, baterie – dowodzenia, radiotechnicz- Dywizjon w latach 80. z powodzeniem kończy się ćwiczeniami taktycznymi
na i startowa, a także plutony – remonto- brał dwukrotnie udział (1981, 1988) „Pustułka’08”, zamykającymi cykl zgry-
wy i zaopatrzenia. w strzelaniach na poligonie w Kazach- wania bojowego dywizjonu. W ramach
Dywizjon dysponuje wszystkim, co stanie w ZSRR. Kolejne sprawdziany, po- promocji obronności i w celu pozyska-
jest potrzebne do szkolenia i służby: cząwszy od 1995 r., odbywały się już na nia kandydatów do zawodowej służby
ośrodkiem szkolenia specjalistyczno-bo- poligonie krajowym w Ustce. W latach wojskowej dywizjon organizuje przed-
jowego i taktyczno-specjalnego, strzelni- 2002 i 2004 zaliczył strzelania na ocenę sięwzięcia przybliżające problematykę
cą, a także stadionem z bieżnią, boiskiem bardzo dobrą. W sierpniu i wrześniu wojska wśród społeczności lokalnej. Bie-
do piłki nożnej i siatkowej. Baza szkole- 2006 r. w trakcie ćwiczeń „Anakonda” rze także udział w obchodach świąt
niowa służy nie tylko macierzystej jedno- dywizjon również wystrzelał ocenę bar- i rocznic państwowych. Podczas ostat-
stce, ale także dwóm pozostałym poznań- dzo dobrą. Powtórzył ten wynik podczas niej akcji promocyjnej gościem dywizjo-
skim dywizjonom: 31 i 76. Całości dopeł- strzelań pododdziałów przeciwlotni- nu była młodzież gimnazjalna z gminy
nia dogodna lokalizacja dywizjonu, któ- czych na poligonie w Ustce w 2007 Czerwonak, na której terenie znajduje
ra nie grozi starciami na linii społeczeń- i 2008 r. Od 2001 r. dywizjon strzela ze się jednostka. 
stwo – wojsko. Jednostka od blisko dwu- zmodernizowanego sprzętu bojowego Napisz do autora:
dziestu lat stacjonuje w Trzaskowie koło Newa SC. piotr.laskowski@redakcjawojskowa.pl

36 Polska Zbrojna nr 23/2008


| WOJSKA LĄDOWE | SIŁY POWIETRZNE | MARYNARKA WOJENNA | ŻANDARMERIA WOJSKOWA | LOGISTYKA
FLESZ
ŁASK. Centralne obchody Dnia
Strażaka w Siłach Zbrojnych RP odby-
ły się 20 maja na terenie 32 Bazy
Lotniczej. Wzięli w nich udział m.in.
podsekretarz stanu ds. uzbrojenia
i modernizacji Zenon Kosiniak-
-Kamysz i dowódca 2 Brygady

PIOTR LASKOWSKI (4)


Lotnictwa Taktycznego gen. bryg. pil.
Włodzimierz Usarek. W trakcie uro-
czystości odbył się pokaz działania
strażackich wozów bojowych, po któ-
rym kapelan Wojskowej Straży
Pożarnej ks. mjr Paweł Piontek, wika-
Ppłk Piotr Miller, dowódca riusz Katedry Polowej WP, dokonał
77 Dywizjonu Rakietowego OP: poświęcenia nowej strażnicy.
– W maju zakończyły się strzelania
pododdziałów przeciwlotniczych Sił SKWIERZYNA. Na obiektach
Powietrznych, wśród nich plutonu przeciwlot- szkoleniowych 61 Brygady
niczego z naszego dywizjonu. W przedsięwzię- Rakietowej Obrony Powietrznej
ciu tym brali również udział powołani na ćwi- 12–14 maja odbyły się mistrzostwa
czenia żołnierze rezerwy. Ostatecznym spraw- Sił Powietrznych w strzelaniu i poko-
dzianem w tym roku będą dla nas czerwcowe nywaniu ośrodka sprawności fizycz-
ćwiczenia taktyczne na zakończenie szkole- nej (OSF). Drużynowo zwyciężył
nia poligonowego w Powidzu, prowadzone BROP z Warszawy, a indywidualnie
przez dowódcę 1 Śląskiej Brygady Rakietowej por. Łukasz Karpiński z tej samej
Obrony Powietrznej gen. bryg. Andrzeja jednostki. W strzelaniu indywidual-
Łosińskiego. Podczas ćwiczeń, działając nym z PW wygrał mł. chor. Jarosław
Barbarski z 2 BRt z Bydgoszczy,
wspólnie z dwoma innymi dywizjonami bry-
a z kbkAK – szer. Mateusz Pempera
gady, będziemy planować i wykonywać prze-

wizjon
z 3 BRt z Wrocławia. W klasyfikacji
mieszczenie na nowe stanowisko ogniowe,
drużynowej na pierwszym miejscu
osiągać tam gotowość i odpierać uderzenie znalazła się 61 Brygada Rakietowa
środków napadu nieprzyjaciela. Wszystkie te Obrony Powietrznej.
zadania będą wykonywane w warunkach
maksymalnie zbliżonych do współczesnego
pola walki, co wymusza zachowanie wysokie-
go poziomu gotowości do obrony sił własnych
również przed uderzeniem przeciwnika
naziemnego.
77 DYWIZJON RAKIETOWY:
PROFESJONALIZACJA
10% Żołnierze

W ysoki stopień uzawodo- wości jednostki do wyko- Żołnierze zawodowi

57%
wienia jednostki jest nie- nania zadań, pod warun- ZSW
zbędny przy obsłudze sprzętu kiem, że wprowadzone
rakietowego i radiolokacyjne- zostaną cywilne formacje 2,2%
go. Wprowadzenie w przyszło- ochronne. Największym Żołnierze
ści w pełni zawodowego etatu problemem są wakaty na nadterminowi
dla dywizjonu odbędzie się stanowiskach żołnierzy zawo-
bez zakłóceń szkolenia i goto- dowych – brakuje ich ok. 20. USTKA. Za osiąganie bardzo wy-
sokich wyników szkoleniowych i wy-
chowawczych w 2007 r. 4 Dywizjon
Artylerii Przeciwlotniczej z 61 Skwie-
rzyńskiej Brygady Rakietowej Obrony
Powietrznej otrzymał zaszczytny tytuł
Przodujący Pododdział Sił
Powietrznych. 15 maja na poligonie
w Ustce proporzec z rąk szefa szkole-
nia Sił Powietrznych gen. bryg. pil.
Anatola Czabana, w asyście szefa
WOPl Sił Powietrznych płk. Jana
Gabrysia, odebrał wraz z gratulacja-
mi dowódca dywizjonu ppłk Ryszard
Rudczuk.
Oprac. PG

nr 23/2008 Polska Zbrojna 37


MARYNARKA WOJENNA
HISTORIA
1967 r. Rozkazem do-
wódcy Mary-
narki Wojennej utworzona
została 55 Kompania Che-
miczna. Jednostkę sformo-
wano na bazie plutonu che-
micznego wchodzącego
w skład Centrum Szkolenia
Marynarki Wojennej w Ustce.

1968 r. Od 21 wrze-
śnia chemicy
stają się częścią składową
helskiej 9 Flotylli Obrony
Wybrzeża.

1989 r. Wprowadzona
zostaje nowa
nazwa jednostki – 55 Kom-
pania Przeciwchemiczna. Na-
zwa ta pozostawała aktualna
do 1 lipca 2004 r., kiedy to
zdecydowano się na powrót
do dawnego nazewnictwa.

1989 r. Zarządze-
niem mini-
stra obrony narodowej po-
wołane zostają chemiczno-
-radiacyjne zespoły awaryj-
ne (ChRZA).

Pogromcy skażeń
TOMASZ GOS

Chemicy z Rozewia są w stanie zlikwidować następstwa użycia przez


przeciwnika broni masowego rażenia oraz usunąć skutki skażeń środkami
promieniotwórczymi, biologicznymi i chemicznymi.

55
Kompania Chemiczna jest w rejonie działania, ale również odpo- sprzętem przeciwchemicznym, m.in. ma-
jedną ze specjalistycznych wiedniego zaplecza technicznego potra- ską przeciwgazową i odzieżą ochronną
jednostek brzegowych fiącego skutecznie likwidować nieco- zabezpieczającą przed skutkami działa-
wchodzących w skład 3 Flotylli Okrę- dzienne zagrożenia. Kiedy na okręt i je- nia skażeń chemicznych – wyjaśnia
tów. Chemicy z Rozewia odpowiada- go załogę oddziałuje jakiś środek che- por. mar. Grzegorz Łyko, rzecznik pra-
ją za umożliwienie wykonywania za- miczny, zadaniem chemików jest precy- sowy 3 Flotylli Okrętów. – Specyficz-
dań siłom 3 Flotylli Okrętów w przy- zyjna identyfikacja i skuteczna elimina- nym rodzajem szkolenia objęci są nato-
padku zagrożenia skażeniami, użycia cja zagrożenia. To samo dotyczy sytu- miast żołnierze wchodzący w skład ze-
przez przeciwnika broni masowego ra- acji kryzysowych dotykających całego społu ratownictwa chemicznego. Kulmi-
żenia (BMR) oraz skażeń środkami obszaru Pomorza. nacyjnymi momentami ich szkolenia są
promieniotwórczymi, biologicznymi ćwiczenia poligonowe, które jednostka
i chemicznymi spowodowanymi róż- Warunki bojowe realizuje systematycznie, zimą i latem
nego typu wypadkami. Ich rola nie Przez cały rok w jednostce odbywają każdego roku, w Strzepczu, a ostatnio
ogranicza się jednak tylko do działań się szkolenia specjalistyczne ukierunko- również w Wicku Morskim oraz Draw-
na rzecz Marynarki Wojennej. Od pra- wane na podnoszenie kwalifikacji obsad sku Pomorskim. Jednostka sprawdza się
wie 20 lat tworzą oni chemiczno-ra- plutonów wchodzących w skład kompa- tam w praktycznym działaniu, w warun-
diacyjne zespoły awaryjne (ChRZA) nii. Początkowo poszczególne obsady kach maksymalnie zbliżonych do bojo-
służące pomocą mieszkańcom Pomo- i obsługi szkoli się w koszarach lub na wych – dodaje rzecznik.
rza Zachodniego i Środkowego. przykoszarowych placach ćwiczeń. – Za-
Siły morskie do prawidłowego funk- daniem dowódców plutonów i drużyn Chemicy społeczeństwu
cjonowania potrzebują nie tylko pełnej jest wyuczenie podwładnych prawidło- Jest kilka wydarzeń, które udowod-
informacji o warunkach, jakie panują wych nawyków przy posługiwaniu się niły szczególne znaczenie jednostki

38 Polska Zbrojna nr 23/2008


| WOJSKA LĄDOWE | SIŁY POWIETRZNE | MARYNARKA WOJENNA | ŻANDARMERIA WOJSKOWA | LOGISTYKA
KAPITAN TOMASZ JARZYNA, DOWÓD-
CA 55 KOMPANII CHEMICZNEJ:
FLESZ
Jesteśmy odpowiedzialni za rozpoznanie i li- GDYNIA. 16 maja w uroczystych
kwidację skażeń na rzecz sił Marynarki obchodach Święta Oddziału
Wojennej na całym zachodnim wybrzeżu. Zabezpieczenia Marynarki Wojennej
Moi żołnierze są również gotowi nieść po- uczestniczył dowódca Marynarki
moc w lokalnych sytuacjach kryzysowych. Wojennej wiceadm. Andrzej Karweta.
Podczas uroczystości szef oddziału
Nieważne, czy będzie to pamiętająca jeszcze
kmdr Andrzej Łysakowski wręczył wy-
II wojnę światową broń chemiczna wydobyta
różnienia pracownikom jednostki,
z dna Bałtyku, czy środek bojowy użyty prze-
a Kompania Reprezentacyjna
ciwko naszym jednostkom – my jesteśmy
Marynarki Wojennej oraz Orkiestra
po to, by zneutralizować tego typu zagroże- Reprezentacyjna MW wzięły udział
nie bez względu na to, kogo ono dotyczy. w pokazie musztry paradnej.

GDYNIA. Najszybszy okręt pol-


iperytu siarkowego. Ten silnie parzą-
MARIAN KLUCZYŃSKI

skiej Marynarki Wojennej ORP


cy, bojowy środek trujący został „Metalowiec” można było zwiedzać
zneutralizowany właśnie przez che- 23–25 maja. Przez cały czas ten
mików z Rozewia. Żołnierze biorący dwudziestoletni okręt cieszył się
udział w tej akcji zostali odznaczeni ogromnym zainteresowaniem
przez prezydenta RP medala- mieszkańców Trójmiasta i turystów
mi „Za dzielność”. Chemi- – dziennie zwiedzało go ok. 1500
28% cy pomagali również
mieszkańcom wybrzeża
osób. Oblegano również punkty in-
formacyjne Marynarki Wojennej.
zasadnicza służba
podczas wielkiej powo- Przedstawiciele Akademii MW
wojskowa

72% dzi z 2001 r. Dezynfe- i Szkoły Podoficerskiej MW prezen-


towali swoje szkoły, informując zain-
kowali wówczas do-
teresowanych o warunkach przyję-
żołnierze zawodowi tknięte skutkami powo-
cia, nauce oraz możliwościach
dzi tereny, drogi i domy. awansu zawodowego w morskim ro-
Polska, jak wszystkie kra- dzaju sił zbrojnych.
je międzynarodowej koalicji
dla całego Pomorza. Na początku walczącej z terroryzmem, jest potencjal-
1976 r. powracający z Nowego Jorku nym celem dla organizacji terrorystycz-
polski statek „Roman Paziński” uległ nych. – Zamach przy użyciu BMR przy-
skażeniu przewożonymi chemikalia- niósłby o wiele bardziej dotkliwe skut-
mi. Ponad dwudziestu chemików ki niż ten przy użyciu broni konwencjo-
z 55 Kompanii przeprowadziło pro- nalnej – mówi por. Grzegorz Łyko.
ces odkażania. Dziesięć lat później, – Funkcjonowanie jednostek specjali-
po tragedii w Czarnobylu, pluton roz- stycznych, takich jak 55 Kompania Che-
poznania skażeń prowadził stały mo- miczna, daje poczucie bezpieczeństwa
nitoring napromieniowania statków, nie tylko ich dowódcom, ale również ca-
frachtunku i pasażerów. W styczniu łej lokalnej społeczności. 
1997 r. kuter rybacki wyłowił z dna Napisz do autora:
Bałtyku 5 kilogramów zbrylonego tomasz.gos@redakcjawojskowa.pl
GDYNIA. Przeglądowi technik
WĘDRUJĄCY MARYNARZE tworzenia map środowiska morskie-
go metodami akustycznymi, syste-

W kompanii działa koło PTTK, zrze-


szające wyłącznie marynarzy (nie
licząc kilku osób z kadry zapewniających
Sowich, Stołowych, Kamiennych,
Orlickich i innych. O popularności koła
świadczy to, że należy do niego 50 proc.
mom sonarowym oraz najnowszym
sposobom zobrazowań akustycznych
poświęcone było XXV Sympozjum
ciągłość działania), co jest ewenemen- żołnierzy jednostki, a o jego dorobku Hydroakustyki – jedyne takie mię-
tem nawet w skali całej Marynarki przypominają liczne dyplomy uznania dzynarodowe forum organizowane
w Polsce, służące wymianie do-
Wojennej. Największym powodzeniem i nagrody przyznawane przez prezesa
świadczeń naukowców inżynierów
cieszą się wysokokwalifikowane rajdy, co Oddziału PTTK Marynarki Wojennej.
oraz użytkowników techniki hydro-
w tym wypadku oznacza kilkudziesięcio-
akustycznej. Tegoroczne sympozjum,
kilometrowe marsze z pełnym ekwipun- zorganizowane przez Akademię MW
kiem od schroniska do schroniska oraz przy współpracy gdańskiego oddzia-
wielodniowe rajdy górskie, prowadzone łu Polskiego Towarzystwa
i organizowane przez prezesa koła Hydroakustycznego oraz Politechniki
st. bosm. sztab. Zbigniewa Wysockiego. Gdańskiej, rozpoczęło się 26 maja
Proporce ze złotą kotwicą zawisły na naj- w Akademii Marynarki Wojennej,
R. SIEMASZKO

wyższych szczytach Karkonoszy, a wzięli w nim udział przedstawiciele


Bieszczadów, Gorców, Pienin, Beskidu dziesięciu państw.
Sądeckiego, Śląskiego, Żywieckiego, Gór Oprac. PG

nr 23/2008 Polska Zbrojna 39


AAAAAAA POMOCNA
WOJSKO AAAAAAAA
DŁOŃ
EWA STOLARSKA,
PREZES POLSKIEJ
FUNDACJI „MAM MARZE-
NIE”: – Pragniemy wnieść
w życie dziecka, jego rodziny
oraz wolontariuszy radość, si-
łę i nadzieję. Staramy się po-
móc przejść przez trudny
okres tym, którym choroba
zabrała najpiękniejsze lata
dzieciństwa. Wierzymy, że po-
TOMASZ SZULEJKO

magając spełnić marzenia,


pozwalamy zapomnieć o złych
chwilach i ponownie poczuć
radość bycia dzieckiem.

CZTEROLETNI PILOT TOMASZ SZULEJKO

Dzięki Fundacji „Mam marzenie” i żołnierzom 2 Eskadry Lotnictwa


Kuba Olszewski został pilotem śmigłowca.
Mógł chociaż na chwilę zapomnieć o ciężkiej chorobie.
zteroletni Jakub tak jak wielu Marzenia bywają najróżniejsze. Dzieci chłopca tajemnicy. Dowódca załogi kpt.
chłopców marzy o tym, aby zo- chcą spotkać się z idolem, pojechać na pil. Jarosław Kuziński odkrył przed małym
stać pilotem. Nie potrafi wpraw- mecz ulubionej drużyny, zobaczyć morze. pilotem wszystkie wojskowe sekrety. Ra-
dzie jeszcze poprawnie wypo- Szukające przyjaźni lub kontaktu ze świa- townik st. chor. Błażej Aptowicz nauczył
wiedzieć słowa śmigłowiec, wie jednak, ja- tem maluchy proszą też o komputery Jakuba sposobów ewakuacji. Natomiast
kie są różnice między poszczególnymi ty- i zwierzęta. Wreszcie chcą przez chwilę sierż. Marcin Tycner, technik służby wyso-
pami statków powietrznych, a widok samo- być strażakiem, chirurgiem, policjantem kościowo-ratowniczej, cierpliwie tłuma-
lotu wywołuje szybsze bicie jego serca. czy żołnierzem. czył, do czego służą różne przedmioty znaj-
Przyjazd Kubusia do wojskowych lotni- dujące się w wyposażeniu śmigłowca.
ków kilkakrotnie odwoływano. Zła pogo- MAŁY LOTNIK Powietrzni ratownicy wielokrotnie
da i stan zdrowia chłopca uniemożliwiały Jakub Olszewski z Bydgoszczy dzięki uczestniczyli w różnych akcjach związa-
przyjazd na bydgoskie lotnisko. Wreszcie uprzejmości pracowników bydgoskiego nych z niesieniem pomocy oraz ratowa-
w słoneczne majowe przedpołudnie się portu lotniczego, pilotów i medyków Lot- niem ludzkiego życia. Mimo to pilot Ja-
udało. Wspólnie z rodzicami oraz wolon- niczego Pogotowia Ratunkowego oraz lot- kub Olszewski potrafił ich zaskoczyć swo-
tariuszami fundacji chorujący na białacz- niskowej straży pożarnej przeżył niezapo- ją dojrzałością. Jego poważne podejście
kę Kubuś przyjechał do żołnierzy z Lotni- mniane chwile. Na lotnisku wojskowym zo- do obowiązków oraz lotniczych procedur
czej Grupy Poszukiwawczo-Ratowniczej. stał honorowym pilotem i ratownikiem Lot- imponowało wszystkim. Chor. Aptowicz
niczej Grupy Poszukiwawczo-Ratowniczej. uświadomił sobie, że gdy rozmawiał
WIELKIE I MAŁE MARZENIA Dowódca 2 Eskadry Lotnictwa Transpor- z chłopcem o swojej pracy, używał spe-
Fundacja ,,Mam marzenie” rozpoczęła towo-Łącznikowego mjr pil. Sławomir cjalistycznego, dorosłego słownictwa. Mi-
działalność w Polsce w 2004 r. Jest kolej- Kućmaja cieszył się razem z czterolatkiem: mo to mały lotnik przyswajał wszystkie
nym ogniwem światowego ruchu spełnia- – Długo czekaliśmy na przybycie naszego informacje niczym adept lotnictwa
jącego marzenia dzieci cierpiących na honorowego pilota. Wiemy, że Kubuś mu- w uczelni wojskowej. Uzyskał certyfikat
choroby poważnie zagrażające ich życiu. si ponownie udać się do szpitala. Bardzo ratownika W-3. Z dumą prezentował wy-
W Polsce udało się spełnić ponad półtora cieszymy się, że znalazł siły, aby usiąść za różniającą naszywkę. 
tysiąca marzeń, a czeka jeszcze dwieście sterami Sokoła. Śmigłowiec W-3 RL o nu- Napisz do autora:
kolejnych. Kilkanaście oddziałów w ca- merze taktycznym 0418 nie stanowi dla tomasz.szulejko@redakcjawojskowa.pl
łym kraju zatrudnia setki wolontariuszy,
którzy niestrudzenie pracują dla poważ-
nie chorych dzieci. Każde z nich ma ma-
PODAROWAĆ SNY
rzenie. Dla podopiecznych fundacji naj-
ważniejsze jest to o powrocie do zdrowia. S pełnianie marzeń ciężko cho-
rych dzieci rozpoczęło się
w 1980 r. w Stanach Zjednoczo-
mianowany przez gubernatora
sierżantem stanowej służby ruchu
drogowego. To wydarzenie stało
Często myślą też o tym, aby zwyczajnie
WWW.WISHAZ.ORG

nych. Siedmioletni, nieuleczalnie się inspiracją dla wielu wolontariu-


pobiegać za piłką na szkolnym boisku
chory Chris z Arizony marzył o tym, szy w Ameryce oraz w ponad trzy-
z rówieśnikami lub bawić się tak jak aby zostać policjantem. Dzięki sta- dziestu krajach świata. Powstały
wszystkie dzieci. Tych marzeń niestety raniom ludzi dobrej woli na trzy organizacje, które spełniły setki ty-
fundacja nie może spełnić. Może nato- dni przed śmiercią chłopiec został sięcy dziecięcych marzeń.
miast spełniać inne…

40 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | | |
SŁUŻBIE HISTORIA
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE |
HISTORIA MILITARIA || ||
MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |
K S I Ą Ż K A G R A

CZTERNASTOWIECZNA KATALONIA Pancerna strategia


„K atedra w Barcelonie”
katalońskiego pisa-
rza Ildefonso Falconesa re-
je raczej mało znany w Pol-
sce okres w dziejach Katalo-
nii. Ulice i kościoły Barcelo-
łość, jest nawet, o dziwo,
zdrada, gdzieś w tle toczą
się wojny, ale to i tak za ma-
klamowana jest jako fascy- ny, wznoszona rękami bie- ło, żeby czytelnik nie mógł
nująca, napisana z rozma- daków katedra, pogromy Ży- się od niej oderwać. Książka
chem średniowieczna epo- dów, inkwizycja, epidemia nie jest zła, ale z pewnością
peja, pełna wielkich namięt- czarnej śmierci – wszystko nie jest to dzieło, które może
ności, tragicznych miłości, to stanowi egzotyczne tło, powalić na kolana. (Mks)
zdrad, spisków i zemsty. Je- które może intrygować. Tyle
śli jednak ktoś myśli, że ku- tylko, że samo tło to trochę
pując „Katedrę…”, otrzymu- mało. Może zaskoczyć bez-
je wielkie namiętności oraz
niebanalny finał, to może
barwność bohaterów, którzy
robią wrażenie, jakby mieli „C ombat Mission 3: Afrika Korps” to roz-
grywana w 3D taktyczna symulacja
pancernego pola walki, która przenosi gra-
się rozczarować. więcej szczęścia niż rozumu.
Akcja powieści rozgrywa się Główny bohater, Arnau Esta- cza w rejon basenu Morza Śródziemnego.
w XIV w. Jest to raczej nie- nyol, wydaje się raczej bier- Grający, z czarnym beretem na głowie, ma
skomplikowana historia, któ- nym uczestnikiem wyda- szansę objęcia dowodzenia (poziom batalio-
rą można podciągnąć pod rzeń, dobrotliwym safandułą nu, kompanii lub plutonu) wojskami pancer-
schemat awansu „od pucy- niesionym przez ślepy los, nymi biorącymi udział w II wojnie światowej.
buta do milionera”. „Kate- a nie aktywnym współtwórcą CMAK obejmuje lata 1940–1945, a ponad
dra w Barcelonie” to opo- dziejów własnego kraju. Ak- 70 scenariuszy oferuje rozgrywkę w północ-
wieść o dwóch pokoleniach cja toczy się niespiesznie. nej Afryce, we Włoszech, na Sycylii oraz na
rodziny Estanyolów, kataloń- Nawet obowiązkowe w po- Krecie. Gra wykorzystuje system „we go” –
skich chłopów, którzy dzięki wieści historyczno-przygodo- połączenie strategii turowej z rozgrywką
Ildefonso Falcones,
ciężkiej pracy i łutowi szczę- wej zwroty akcji są tu dość w czasie rzeczywistym. Strony mają nieskoń-
„Katedra w Barcelonie”,
ścia wychodzą z nędzy. Ca- oczywiste. Owszem, towarzy- czoną ilość czasu na przegląd sytuacji i wy-
wydawnictwo Albatros
łość jest dość interesująca szą temu nieustanne pery- danie rozkazów, po czym następuje 60-se-
– Andrzej Kuryłowicz,
choćby dlatego, że prezentu- petie, odmiany losu, jest mi- kundowe starcie, podczas którego można je-
Warszawa 2007
dynie trzymać kciuki za pozytywny obrót
spraw. W CMAK dowodzić można dziesięcio-
K S I Ą Ż K A ma różnymi nacjami, w tym Polakami, choć

Porwać papieża niewiele ich jest w oficjalnych scenariuszach.


Dzięki wbudowanemu w grę edytorowi moż-
na bez kłopotu tworzyć nowe misje. Leniwi
Historia hitlerowskiego planu uprowadzenia papieża oraz intrygi mogą ściągnąć z sieci scenariusze przygoto-
grupki usiłujących temu zapobiec nazistów. wane przez innych graczy. Program zawiera
także generator bitew, dzięki któremu nowa

R ok 1943. We Włoszech obalono Benito


Mussoliniego. Hitler wpada we wście-
kłość. Wojska niemieckie zajmują Rzym i ota-
„Misja specjalna” napisana jest sprawnie.
Autor częściowo zrezygnował z fabularyza-
cji. Wszystkie dialogi pochodzą z rzeczywi-
misja powstanie w mgnieniu oka.
Gra jest świetna, wciągająca i uzależniają-
ca. Występuje w niej 700 różnych czołgów
czają Watykan. Generał SS Karl Wolff dosta- stych rozmów, których zapisy Kurzman od- i pojazdów, których wygląd i osiągi opraco-
je rozkaz przygotowania misji specjalnej – za- nalazł w archiwach lub o których opowiedzie- wano na podstawie historycznej tabeli wypo-
jęcia Stolicy Apostolskiej, grabieży skarbów li mu bezpośredni uczestnicy zdarzeń. Opi- sażenia. Autorzy realnie przedstawili wygląd
oraz uprowadzenia papieża. Zwierzchnik Ko- sując historię, autor naświetla punkty widze- pola walki oraz organizację sił. Wyposażenie
ścioła ma zostać przetransportowany do Lich- nia wielu stron, których dotyczy intryga. Usi- piechoty jest zgodne z datą i teatrem dzia-
tensteinu, a stamtąd być może do obozu kon- łuje przedstawić i zrozumieć motywy kieru- łań. Przebieg bitew zależy od wielu czynni-
ków, m.in. doświadczenia i morale jednostek,
centracyjnego. Wolff, oportunista obawiający jące adwersarzami. Powstrzymuje się od
łączności i rozpoznania, ukształtowania te-
się przegranej Niemiec, podejmuje prywatną oceniania moralności papieża, pozostawia
renu i pogody. Inteligencja wroga sterowane-
grę. Zwleka z realizacją planu, chcąc zyskać odpowiedź na pytanie o słuszność postępo- go przez komputer jest zadowalająca, jesz-
kartę przetargową w przyszłych rozmowach wania Watykanu wobec zbrodni nazizmu cze większą frajdę sprawia gra z prawdziwy-
ze zwycięskimi aliantami. ocenie czytelnika. To dodatkowy atut „Misji mi przeciwnikami w sieci. Autorom CMAK
Hitler boi się publicznego sprzeciwu papie- specjalnej”. (kub) udało się połączyć zaawansowane opcje tak-
ża wobec ostatecznego rozwiązania kwestii tyczne z prostotą sterowania. Intuicyjny in-
żydowskiej. Papież unika publicznego potę- terfejs bardzo łatwo jest opanować.
pienia praktyk nazistów w obawie przed CMAK ma tylko jedną wadę – niespecjalnie
zniszczeniem Watykanu. Kurzman ze smut- zachęcającą oprawę graficzną. Ma to jednak
Dan Kurzman, tę dobrą stronę, że do grania w „Combat Mis-
kiem zauważa, że w tym konflikcie stroną
„Misja specjalna. sion 3” nie potrzeba superszybkiego kompu-
przegraną byli Żydzi. W październiku 1943 r. Hitlerowski plan
ponad tysiąc żydowskich mieszkańców Rzy- tera, a cieszyć się tą niezwykle wciągającą
zajęcia Watykanu pozycją można już za 20 zł. (kub)
mu aresztowano i wysłano do obozów zagła- i porwania
dy. Jak podaje autor, wywiad brytyjski wie- papieża”, Dom „Combat Mission 3: Afrika Korps”, wydaw-
dział o planowanej obławie, lecz rzymscy Ży- Wydawniczy Rebis, ca: cdv Software Entertainment AG, dystry-
dzi nie zostali ostrzeżeni. Poznań 2008 butor PL: PLAY, cena: 19,90 PLN

nr 23/2008 Polska Zbrojna 41


POŻEGNANIA

N iedawno przeżywaliśmy
uroczystość Trójcy Świę-
tej. Słowa Ewangelii brzmią
Panu ppłk. Pawłowi
SZYLLEROWI
13 maja 2008 r.
odszedł na wieczną wartę

niczym żołnierski rozkaz: z powodu śmierci


śp. ppłk w st. spocz. mgr. inż.
„Idźcie i nauczajcie” Władysław ADAMCZYK
OJCA
(Mt 28,19). Mimo że te słowa odnosiły
się do apostołów, to z całości nauki b. żołnierz 3 WBROP
wyrazy szczerego żalu
Chrystusa wiemy, że odnoszą się także i Wojskowego Dozoru
oraz głębokiego współczucia
do wszystkich, którzy są członkami Technicznego.
składają:
Kościoła. Obowiązek nauczania i gło- ŻONIE MARII i DZIECIOM
kierownik, kadra
szenia Chrystusa obejmuje wszystkich wyrazy głębokiego współczucia
oraz pracownicy wojska
wiernych. Inaczej można to nazwać składają
17. Ruchomych Warsztatów
obowiązkiem apostolstwa. Nasze apo-
członkowie Stowarzyszenia
Technicznych w Poznaniu.
Katolików Wojskowych.
stolstwo może mieć poczwórny cha-
rakter: słowa, przykładu, modlitwy
i cierpienia. Apostolstwo słowa może
Z głębokim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci
zdziałać wiele dobrego. Słowo, które
każdy z nas wypowiada, może budo- płk. w st. spocz. Stanisława KAFTANA
wać pokój między ludźmi, ale może też
nieść destrukcję i powodować podzia- Żegnamy zasłużonego oficera Wojska Polskiego,
ły między ludźmi. To od nas zależy, byłego szefa Szefostwa Komunikacji Wojskowej
czy słowo będzie zbliżało nas do Boga Głównego Kwatermistrzostwa WP.
(np. przez codzienną modlitwę) i do Cześć Jego pamięci!
drugiego człowieka. Apostolstwo przy- Wyrazy głębokiego współczucia
kładu – przede wszystkim z własnego RODZINIE i PRZYJACIOŁOM ZMARŁEGO
życia. Dobry przykład to skuteczna składają:
forma oddziaływania na innych. Naj- szef, kadra i pracownicy wojska Szefostwa Transportu i Ruchu Wojsk.
silniej przemawia uczciwe życie. Każ-
dy żołnierz składa takie świadectwo
rzetelnej służby wojskowej, która Z olbrzymim smutkiem Na wieczną wachtę odszedł
oparta jest na sztandarowym haśle: przyjęliśmy wiadomość o śmierci
„Bóg, Honor, Ojczyzna”. Za każdym st. bosm. sztab. Jan HOLENDER
wypowiedzianym słowem musi iść st. bosm. sztab. Jana HOLENDRA
czyn, który będzie potwierdzał naszą marynarz, który przez wiele lat
marynarza Komendy Portu służył w 3 Flotylli Okrętów,
wiarygodność bycia uczniem Chrystu-
Wojennego Gdynia, sportowiec, który godnie
sa. Apostolstwo modlitwy. Bardzo czę-
zasłużonego sportowca struktur i z sukcesami reprezentował
sto zapominana forma kontaktu z Pa-
Sił Zbrojnych RP. Marynarkę Wojenną
nem Bogiem. Modlitwa ma ogromną Łącząc się w bólu i cierpieniu i całe Siły Zbrojne RP.
siłę. Jezus powiedział: „Wszystko, z Rodziną, składamy
o cokolwiek prosić Mnie będziecie, JEGO NAJBLIŻSZYM JEGO NAJBLIŻSZYM
otrzymacie” (Mk 11,24). wyrazy głębokiego współczucia. składamy wyrazy głębokiego
Apostolstwo cierpienia. Chyba naj- współczucia i szczerego żalu.
trudniejsza forma apostolstwa. Jego Komendant Portu Wojennego
istota polega na cichym przyjęciu w Gdyni oraz podlegli żołnierze Dowódca, kadra i pracownicy
cierpienia jako woli Bożej. Pełnienie i pracownicy wojska 3 Flotylli Okrętów w Gdyni
każdej formy apostolstwa jest dawa-
niem świadectwa we współczesnym
świecie. Przed wniebowstąpieniem Z wielkim smutkiem przyjęliśmy Panu Pułkownikowi Rezerwy
Jezus powiedział: „Będziecie świad- wiadomość o tragicznej śmierci Bogusławowi LETKIEWICZOWI
kami moimi...” (Dz Ap 1,8). Każdy wyrazy głębokiego współczucia
żołnierz przez przyjęty sakrament ppor. Jakuba KORNACKIEGO z powodu śmierci
chrztu św., bierzmowania zobowiąza-
ny jest do dawania takiego świadec- Wyrazy najgłębszego współczucia ŻONY KRYSTYNY
twa, gdziekolwiek pełni swoją służbę. RODZINIE i BLISKIM
składają: składają:
Przez bycie świadkiem człowiek staje
dowódca, kadra zawodowa, szef Wojsk Rakietowych i Artylerii
się chrześcijaninem wiarygodnym,
żołnierze zasadniczej służby Wojsk Lądowych,
prawdziwym uczniem Chrystusa.
wojskowej i pracownicy kadra i pracownicy
ks. ppłk Jan Osiński Jednostki Wojskowej 2414 Szefostwa Wojsk Rakietowych
Warszawa. i Artylerii DWLąd.

42 Polska Zbrojna nr 23/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO PORADY ||
KULISY PORADY
PO SŁUŻBIE || | |
HISTORIAHISTORIA
PO SŁUŻBIE ||
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA | |
PRASA KULISY ||
ŚWIAT TO I OWO || |

Muzeum po liftingu
Spacer pod ostrzałem nieprzyjaciela, przejście przez barykadę, drukowanie nielegalnych ulotek,
wejście do partyzanckiej kwatery – to tylko część atrakcji, jakie dla zwiedzających szykuje
Muzeum Armii Krajowej w Krakowie.
MAGDALENA KOWALSKA -SENDEK

Muzeum AK im. generała Emila i adaptacji budynku muzeum. Zgodnie organizatorów muzeum AK, miasta Kra-
Fieldorfa „Nila” działa od 2000 r. i jest z założeniami, prace mają ruszyć latem, kowa i województwa małopolskiego.
jedyną tego rodzaju instytucją w Pol- a uroczystego otwarcia należy się spo- Nowe muzeum pozostanie w tym sa-
sce. Mieści się w historycznym budyn- dziewać we wrześniu 2009 r. – Przyjęli- mym miejscu, zyska jednak więcej po-
ku zespołu austro-węgierskiej Twierdzy śmy, że otwarcie muzeum nastąpi wierzchni – ogółem dysponować bę-
Kraków. Obecnie w muzeum dominują 27 września 2009 r., w Dzień Polskiego dzie blisko 6 tys. m kw. Nie wyklucza
gabloty, w których można obejrzeć Państwa Podziemnego. Być może wów- się również aneksji dwóch budynków
m.in. sztandary, archiwalia, elementy czas nie wszystko będzie jeszcze skoń- w ramach kolejnych etapów rozbudo-
uzbrojenia czy mundury. Ekspozycja czone, ale naszą ambicją jest, by zainau- wy instytucji.
zajmuje ponad 1300 m kw., z czego gurować działalność właśnie tego dnia Dyrektor placówki przyznaje, że
główna część dotyczy Armii Krajowej – mówi Adam Rąpalski. Koszt moderni- obecnie muzeum jest „archetypem wy-
i powstania warszawskiego. Ekspozycje zacji w 75 proc. zostanie pokryty z fun- stawienniczym”. Dlatego też główne
czasowe również koncentrują się na hi- duszy unijnych, a w 25 proc. z wkładu założenie zmian to takie przedstawie-
storii Armii Krajowej. Do najcenniej- nie historii, by przyciągało tłumy zwie-
szych eksponatów placówki dyrektor NIEZALEŻNIE dzających. Dziś zainteresowanie zbio-
muzeum Adam Rąpalski zalicza m.in. OD IMPONUJĄCEJ LICZBY rami muzeum jest co najwyżej średnie,
mundur naczelnego wodza AK gen. Ta- czego przyczyną może być trudność
deusza Bora-Komorowskiego oraz prze- CENNYCH EKSPONATÓW w jego zlokalizowaniu. Oprócz tego
chodni sztandar bojowy Inspektoratu ATRAKCJĄ MA BYĆ AKTYWNY w porównaniu z innymi krakowskimi
Rzeszowskiego AK. UDZIAŁ ZWIEDZAJĄCYCH, obiektami Muzeum AK jest raczej sła-
bo rozpoznawalne. Odrębną kwestią
Czas zmian KTÓRZY BĘDĄ MOGLI POCZUĆ jest niezbyt nowoczesny sposób pre-
Pomysł modernizacji muzeum poja- SIĘ UCZESTNIKAMI zentacji bogatych i interesujących zbio-
wił się kilka lat temu. W 2005 r. rozpi- rów. – Jeśli mówimy o młodzieży, są
sano konkurs na projekt rewaloryzacji HISTORYCZNYCH WYDARZEŃ osoby, które przychodzą do nas same, 

nr 23/2008 Polska Zbrojna 43


HISTORIA TRADYCJE
niekierowane pomysłem opiekuna, li i walczyli z okupantem. Ten sposób tach. Wynika to z obawy, że pośrednic-
zwykle nauczyciela historii – mówi dy- prezentacji historii z pewnością przy- two może zniszczyć powagę niektórych
rektor placówki. bliży młodzieży atmosferę tamtych dokumentów czy symboli. Dyrekcja
czasów, jednak głównym zadaniem muzeum rozumie, że trzeba bardzo
Multimedialne AK muzeum jest gromadzenie uważać, by nie przekro-
Głównym
Projekt Muzeum AK, zdaniem jego i dokumentowanie wiedzy czyć cienkiej granicy. Waż-
dyrektora, nie jest wzorowany na Mu- o przeszłości, a nie orga- założeniem zmian ny jest umiar. Jak zapew-
zeum Powstania Warszawskiego. Kształt nizowanie rozrywki. nia Tadeusz Żaba, zastęp-
i formuła ekspozycyjna Muzeum PW by- – Nagrywamy relacje
jest takie ca dyrektora krakowskiej
ły obserwowane przez projektantów po żyjących jeszcze świad- przedstawienie placówki, muzeum po
to, by nie doszło do powielenia niektó- ków tamtejszych wyda- przekształceniach będzie
rych pomysłów. – Warszawskie muzeum rzeń. Będziemy chcieli za- historii, by łączyło formę klasyczną
jest nastawione na onomatopeiczność. prezentować je odwiedza- przyciągało tłumy i multimedialną. Mimo
Zastosowano tam szereg efektów aku- jącym nasze muzeum. Zro- tych obaw, według Adama
stycznych, które nakładają się na siebie, bimy to w inny sposób niż odwiedzających Rąpalskiego nowoczesne
polaryzują i łącznie z bodźcami wizual- Muzeum Powstania Warszawskiego. sposoby przekazu są doskonałą formą
nymi tworzą bardzo ekspresyjny obraz Tam wykręca się numer telefoniczny prezentacji historii i sposobem na
– mówi Adam Rąpalski. i rozmawia np. z nieżyjącym już kom- wzmacnianie świadomości narodowej.
Aby nie zanudzić widza klasyczną batantem. To trąci metafizyką. Nie Twierdzi on, że pomysł jest trafiony,
formą wystawy i nie rozproszyć uwa- chciałbym takiego pośrednictwa i „roz- choć jednocześnie podkreśla, że nie

Adam Rąpalski, dyrektor Muzeum


Armii Krajowej w Krakowie:
– Są pewne rzeczy, które trzeba zoba-
czyć z bliska, bo wtedy przeżycie jest najsil-
niejsze. Dlatego główne eksponaty prezento-
wane w Muzeum AK nie zostaną umieszczo-
ne w internecie. Osobom odwiedzającym na-
MUZEUM AK

szą stronę w sieci zaproponujemy jedynie


obejrzenie eksponatów, które nie znajdą się
w ekspozycji muzealnej. Jeżeli ktoś chce za-
OBECNIE MUZEUM jest „archetypem wystawienniczym”, a zainteresowanie jego zbiorami jest co poznać się z naszymi zbiorami, powinien
najwyżej średnie.
przyjść do muzeum.

gi natłokiem nowoczesnych środków mów z duchami”. Dlatego prezentując należy ignorować głosów sprzeciwu.
przekazu, do pracy nad projektem wy- nagrania, określimy dokładnie sytuację Dla zachowania niezbędnej równowa-
stawienniczym powołano dwa zespo- rozmówcy – mówi dyrektor. gi dyrekcja placówki deklaruje, że nie
ły. Pierwszy, pod przewodnictwem dr. będzie prezentowała swoich zbiorów
Andrzeja Kunerta, zajmuje się scena- Internet? Tak, ale… w internecie, mimo że strona interne-
riuszem historycznym; drugi, któremu Mimo że nowoczesne sposoby wy- towa muzeum jest często odwiedzana,
przewodzi prof. ASP Maciej Radnic- stawiennictwa przemawiają do dużej a wyniki internetowej sondy wyraźnie
ki, odpowiedzialny jest za ekspozycję widowni, zawsze znajdą się sceptycy. przemawiają za udostępnieniem zbio-
wystawienniczą. Oba te zespoły ści- Pojawiają się bowiem opinie, że tra- rów muzealnych w sieci.
śle ze sobą współpracują, planując gicznych czasów wojny nie można od- Z chwilą, gdy rozpoczną się prace
treść i formę wystawy. Jedno z zało- twarzać, puszczając z głośników od- remontowe, pracownicy muzeum sku-
żeń mówi, że niezależnie od imponu- głosy karabinów maszynowych, że te- pią się na opisywaniu eksponatów i do-
jącej liczby cennych eksponatów atrak- go rodzaju inicjatywy przyczyniają się pracowywaniu szczegółów multime-
cją ma być aktywny udział zwiedza- do bagatelizowania tragedii. Dyrektor dialnego przedstawienia historii Armii
jących, którzy mają poczuć się uczest- muzeum podkreśla, że nowych rozwią- Krajowej. Miejmy nadzieję, że ambit-
nikami historycznych wydarzeń. Zwie- zań obawiają się np. sami akowcy. ne plany zostaną zrealizowane, umoż-
dzający będą mogli m.in. dotknąć bro- Kombatantów nie interesuje przekaz liwiając popularyzację wiedzy histo-
ni czy… wydrukować nielegalne ulot- przez pośrednika, np. internet – prefe- rycznej wśród młodych Polaków po-
ki. Udział grup inscenizacyjnych po- rują tradycyjne i sprawdzone sposoby przez nowoczesną formułę. 
zwoli przekonać się, w jaki sposób ukazywania prawdy poprzez oryginal- Napisz do autorki:
partyzanci czyścili broń, jak mieszka- ne dokumenty czy eksponaty w gablo- magdalena.kowalska@redakcjawojskowa.pl

44 Polska Zbrojna nr 23/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO PORADY
KULISY PORADY ||
PO SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE ||
MILITARIAMILITARIA
HISTORIAHISTORIA | |
ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY ||
ŚWIAT TO I OWO | | || || |

Stare i nowe
USA–RUMUNIA. Defense Security Cooperation Agency poinformowała Kongres o możliwości sprzedania Rumunii samolotów wielozadanio-
wych F-16. Z noty wynika, że władze w Bukareszcie są zainteresowane zakupem 24 nowych myśliwców F-16 C/D Block 50/52 i tyluż samo
używanych myśliwców F-16 C/D Block 25, ale wyremontowanych i zmodernizowanych. Wraz z F-16 Rumuni kupiliby też dodatkowe wyposaże-
nie i części zapasowe. Jeżeli zrealizowano by wszystkie opcje, wartość transakcji sięgnęłaby 4,5 mld dol. (wr)

Pożegnanie ścigaczy
OGRANICZONA LIKWIDACJA

HOLANDIA. We „właściwym obrony Eimert van różnych typów amunicji


czasie” holenderskie siły Middelkoop chciałby za- kasetowej są odzwiercie-
zbrojne zniszczą przezna- chować w arsenale pociski dleniem stanowiska holen-
czone dla samolotów kasetowe M261 przezna- derskiego rządu. Chciałby
F-16 bomby kasetowe czone dla śmigłowców bo- on zakazu międzynarodo-
CBU-87 (na zdjęciu). Każda jowych AH-64 Apache. wego tylko dla tych modeli
z nich ma zosobnik z 202 Pocisk M261 zawiera tylko tej broni, które zawierają
sztukami subamunicji. dziewięć sztuk subamuni- więcej niż dziesięć sztuk
Natomiast szef resortu cji. Odmienne plany wobec subamunicji. (ww)

Pirania na piątkę
WIELKA BRYTANIA. Resort obrony zdecydował, że transporter
SINGAPUR. Po ponad 30 latach za- Piranha 5 będzie bazą dla pojazdu pancernego przyszłości,
kończyły 13 maja służbę pod singapur- który powstanie w ramach programu FRES. Oferowana przez
ską banderą ścigacze rakietowe klasy
General Dynamics UK Ltd Pirania wygrała z proponowanym
Sea Wolf. Sześć okrętów zakupiono
w 1968 r. w Niemczech. Zbudowano je przez konsorcjum ARTEC wozem Boxer i francuskim VBCI.
na podstawie projektu TNC 45 stoczni Brytyjczycy planują zakup trzech tysięcy pojazdów, które zastą-
Frederich Lürssen Werft. Pierwszy ści- pią kołowe transportery Saxon oraz gąsienicowe FV 430, jak
gacz wszedł do służby w 1975 r., też rozpoznawcze CVR(T). Byłoby to 2000 transporterów ogól-
a ostatni rok później. Jednostki tworzyły nego przeznaczenia i 1000 specjalistycznych. Brytyjczycy
185 Dywizjon (eskadrę). W latach 80. chcą, by nowy sprzęt osiągnął wstępną gotowość operacyjną
i 90. były modernizowane. 270-tonowe w 2012 r. Jak podaje producent, 26-tonowy transporter
jednostki uzbrojono w pociski przeciwo- Piranha 5 zaprojektowano pod wymagania brytyjskie.
GENERAL DYNAMICS

krętowe Gabriel i Harpoon oraz przeciw- Podkreśla, że zastosowano w nim najnowsze rozwiązania
lotnicze Mistral. Wycofanie ścigaczy na- techniczne i materiały. Szczególną uwagę zwrócono na
stąpiło po tym, gdy do służby weszły podniesienie poziomu ochrony
cztery z sześciu zamówionych fregat ra- żołnierzy przed wybuchami
kietowych klasy Formidable. (wt)
min pułapek. (wrt)

HMMWV NADAL W GRZE


USA. Za kilka lat samochody HMMWV mają być zastąpione przez pojazdy nowej gene-
racji, ale jak na razie są ciągle kupowane przez amerykańskie siły zbrojne.
W ostatnich tygodniach ich producent, AM General LLC, zawarł kilka kontraktów na
dostawę 10 800 hummerów. Ostatnie zamówienie z 15 maja opiewa na
1578 wozów w przybliżeniu za 206,8 mln dol., zaś zlecenie otrzymane
dwa dni wcześniej mówi o 1470 za 187,75 mln dol. Oba kontrakty mają
być zrealizowane do końca przyszłego roku. Poprzednie umowy na 3216
i 4526 pojazdów AM General podpisał na początku maja i w połowie
kwietnia. Ich łączna wartość przekroczyła kwotę miliarda dolarów. (w)

nr 23/2008 Polska Zbrojna 45


MILITARIA MUNDURY

Wprawdzie znane przysłowie głosi, że „nie


szata zdobi człowieka”, ale dla żołnierzy
mundur, w którym pełnią służbę, ma dość
duże znaczenie. Nie chodzi tu jednak
o walory estetyczne, ale użytkowe.
NORBERT BĄCZYK

NOWE SZATY
ŻOŁNIERZA pinie o umundurowaniu
Wojska Polskiego, jego
gendarnych już „świecących mundu-
rach”. Do tego wszystkiego dochodzi
Kombinezon
czołgisty z kurtką
estetyce, a przede wszyst- dostępność mundurów i możliwość ich
kim jakości wykonania wymiany, nie zawsze zaspokajająca zimową:
i funkcjonalności bywają oczekiwania użytkowników w wystar-
różne. W 2003 r., kiedy to czającym stopniu. – przeznaczony do użytkowania przez żołnierzy
nasza armia rozpoczęła misję iracką, załóg czołgów i wozów bojowych;
wiele elementów umundurowania nie Wielkie przebieranie – kombinezon i kurtka wykonane są z tkaniny
zdało egzaminu. Stopniowo wadliwe Braki w wyposażeniu, które ujawni- trudnopalnej w kolorze khaki;
wyposażenie, chociażby rozpadające się ły misje, są stopniowo likwidowane. Nie – kombinezon zapinany na zamek błyska-
buty, zastępowano lepszymi modelami. jest to jednak proces łatwy. Projektowa- wiczny zastąpi dotychczas użytkowane
Jednakże do dziś indywidualne wypo- nie nowych krojów mundurowych ma dwuczęściowe ubranie czołgisty;
sażenie żołnierza, w tym m.in. kamizel- charakter ewolucyjny, trzeba przetesto- – uchwyt szelek do ewakuacji rannego
ka kuloodporna czy taktyczna, hełm lub wać nowe tkaniny, a także sprawdzić członka załogi umieszczono na tyle kombi-
inne tego rodzaju elementy, nie jest trafność wskazanych wzorców. Czy nezonu, w kieszeni zapinanej na taśmy
mocną stroną Wojska Polskiego. Prze- kurtka nie jest czasem wykonana ze zbyt samoczepne;
konać się o tym można zwłaszcza na delikatnej tkaniny? Czy suwak powinien – na łokciach, kolanach i siedzeniu zastosowa-
misjach. Czasem wyłącznie po modelu kończyć się w tym lub innym miejscu? no wzmocnienia;
broni można się zorientować, że pluton Czy kieszeń w spodniach lepiej umieś- – kurtka zimowa wyposażona jest w kaptur
wyjeżdżający na patrol w Afganistanie cić z przodu, czy też na boku nogawki? chowany w kołnierz, dostosowany do ga-
to Polacy, ponieważ nasi żołnierze no- Obecnie dla oficerów z Szefostwa Służ- barytów hełmofonu;
szą sojusznicze kamizelki kuloodporne, by Mundurowej Inspektoratu Wsparcia – kurtka ma podpinkę, której można uży-
a nawet amerykańskie mundury! Dla- Sił Zbrojnych, odpowiedzialnych za wać w zależności od potrzeb;
czego tak się dzieje? Odpowiedź jest sprawy umundurowania, najważniejsze – oznaki stopni rozmieszono na wysokości
prosta. Żołnierze uważają sprzęt ame- są opinie bezpośrednich użytkowników. lewej piersi.
rykański za trwalszy, a przede wszyst- Na podstawie rozmów z żołnierzami,
kim bardziej funkcjonalny. Nie można konsultacji, ankiet i analizy dotychcza- mundurów mogli zapoznać się oficero-
się dziwić ludziom, którzy w sytuacji sowych doświadczeń starają się oni wy- wie z warszawskiej centrali. Pokazane
bezpośredniego narażenia życia sięga- pracować nowe rozwiązania. Jednocześ- tam mundury częściowo znane są z pre-
ją, jeśli mają taki wybór, po wyposaże- nie swymi projektami próbują zaintere- zentacji ubiegłorocznych, inne modele
nie lepiej chroniące ich zdrowie oraz sować szerokie środowisko wojskowe, to zupełna nowość. Co ważne, Szefo-
umożliwiające skuteczniejszą służbę. licząc na ewentualne dodatkowe uwagi. stwo Służby Mundurowej stara się pro-
Osobnym problemem są informacje na- Temu służą też różnego rodzaju poka- wadzić działania kompleksowe. W cza-
pływające z kraju – choćby te o żołnie- zy, jak choćby ten zorganizowany nie- sie prezentacji można było zatem zoba-
rzach, którzy nabawili się odmrożeń dawno w Sztabie Generalnym Wojska czyć cały przekrój nowych rozwiązań,
w czasie pobytu na poligonie, albo o le- Polskiego, gdzie z nowymi krojami od munduru polowego wzór 2008, po-

46 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO| | | |

Ubranie sztormowe:
– ubranie sztormowe przeznaczone jest do
użytkowania przez żołnierzy załóg jednostek
pływających w ramach zestawu ubioru ćwi- kieszeń na
czebnego; opatrunek oso-
– barwa pomarańczowa – spełniająca wyma- bisty i przybory
kieszeń na
gania dla tego rodzaju ubiorów ochronnych; do pisania
świecę syg-
– nowe rozwiązanie ubrania sztormowego nalizacyjną
jest modernizacją klasycznych rozwiązań kieszeń na
ubrań nieprzemakalnych wykorzystywanych broń lub
przez cywilne załogi okrętów i jachtów; świecę syg-
– wykonane z tkaniny z membraną paroprze- zaczep za- nalizacyjną
puszczalną, z wstawkami z dzianiny polarowej; sobnika ra-
– kurtka ubrania sztormowego charakteryzuje się towniczego wewnętrzny
klasycznym rozwiązaniem modelowym bluzy sztor- ściągacz pasa
mówki z rękawami typu reglan (specjalny wykrój
stosowany w ubiorach sztormowych), zamocowa- tunel anteny
nym na stałe kapturem i jednorzędowym zapię- elastycznej
kieszeń na
ciem przodu;
mapy
– spodnie ubrania sztormowego w klasycz- kieszeń na
nym rozwiązaniu głębokich spodni ty- akumulator
pu ogrodniczki z szelkami; i radiostację
– w konstrukcji wyrobu zastosowano
szwy uszczelniane taśmami klejonymi.
w dolnej części
Kombinezon pilota letni: nogawki można
umieścić kie-
– przeznaczony dla personelu latającego sił szeń na mapy
zbrojnych w okresie letnim w kraju lub w kli-
macie tropikalnym;
– kolor jasnobeżowy
– kombinezon wykonany w dotychczasowym
rozwiązaniu konstrukcyjnym z nowej, trud-
nopalnej tkaniny typu nomex komfort;
– ocieplacz pod kombinezonem pilota wyko-
nany z nowej, przepuszczającej ciepło i wia-
trochronnej tkaniny typu windstopper (do-
tychczas wykonywany z dzianiny polarowej).

Mundur polowy wzór 2008


– wykonany z nowej tkaniny frontiera pomocą taśmy samoczepnej i na – na łokciach i kolanach wzmoc-
o składzie surowcowym: 50 proc. magnes (wybór zostanie podjęty nienia z pianki poliuretanowej,
bawełna i 50 proc. poliester; po badaniach); które mogą być wyjmowane w za-
– konstrukcja identyczna jak – kołnierz wykonany w kształcie leżności od potrzeb;
w mundurze polowym letnim stójki; – na bokach nogawek, na wysoko-
NORBERT BĄCZYK (4)

wzór 2008; – na wysokości lewej piersi ozna- ści łydki, ponad cholewką buta,
– kieszenie na rękawach oraz gór- ka stopnia, na lewym rękawie umieszczono nieduże kieszenie
ne kieszenie z przodu bluzy na- oznaka rozpoznawcza, a na pra- mieszkowe;
szyte skośnie; wym oznaka identyfikacyjna – na udach z boku spodni znajdują
– zapięcia kieszeni: na guziki, za z grupą krwi; się dwie duże kieszenie.

przez biały strój maskujący czy – także. Wyposażenie w pierwszej kolej- owadów. Dlatego dla nich zaplanowano
rękawice zimowe, po nowe kroje kobie- ności wysyłane jest na misje takie jak te specjalne chusty czy moskitiery. Podob-
cych pantofli. w Afganistanie, Czadzie czy Iraku. Słu- nie było w Afganistanie, gdzie testowano
żący w PKW żołnierze mają ocenić przy- nowe kurtki puchowe czy rękawice. Czy
Misje, czyli poligon datność proponowanych rozwiązań. Co nowe rozwiązania się sprawdzą? Za
Na razie większość modeli nowych ważne, obecnie dużą wagę przywiązuje wcześnie jeszcze na odpowiedź na to py-
mundurów wykonano w niewielkich się do charakteru danej misji. Przykłado- tanie. Nie ulega jednak wątpliwości, że
partiach, liczących od 30 do 90 sztuk. wo żołnierze w Czadzie muszą być przy- jest to krok we właściwym kierunku. 
Wytypowani producenci mogą się zmie- gotowani nie tylko na upał, ale też inten- Napisz do autora: norbert.baczyk@
nić, zaproponowany krój czy rozwiązania sywną porę deszczową czy ataki rojów redakcjawojskowa.pl

nr 23/2008 Polska Zbrojna 47


AAAAAAA LOTNICTWO
MILITARIA AAAAAAAA
PAWEŁ HENSKI

W arsenałach strategicznych zarówno USA, jak i Rosji wciąż panują starzy królowie.
Wysłużone B-52 i Tu-95 stanowią do dziś rdzeń sił uderzeniowych tych krajów.
Przed nimi jeszcze wiele lat służby.

OKAZAŁO SIĘ, że do wykonywanych przez lotnictwo bombowe zadań


w Iraku czy w Afganistanie B-52 nadają się lepiej niż bombowce

STARZY KRÓ
B-1B czy B-2, które teoretycznie miały je zastąpić.

Obydwa samoloty są rówieśnikami. podwozie, którego golenie główne cho- lotowa ok. 500 km/h. Bombowiec o dłu-
Koncepcje ich budowy powstały pod ko- wane są w skrzydłowych gondolach. Pro- gości ok. 49 m i rozpiętości skrzydeł rzę-
niec lat 40. ubiegłego wieku. Ameryka- totyp Tu-95 swój pierwszy lot wykonał du 51 m miał zasięg (bez tankowania
nie, głównie dzięki uporowi ówczesnego w listopadzie 1952 r., natomiast produk- w powietrzu) ok. 13 tys. km. Jego pro-
szefa lotnictwa strategicznego gen. Cur- cja samolotu rozpoczęła się w 1955 r. mień bojowy wynosił ok. 6 tys. km. Mógł
tisa E. LeMaya, wyposażyli B-52 w osiem przenosić do 12 ton uzbrojenia w komo-
silników odrzutowych. Bombowiec jest PODNIEBNI GIGANCI rach kadłubowych, jak i pylonach pod-
górnopłatem ze skrzydłami o skosie 35 st., Mimo zastosowania różnych napędów skrzydłowych. Masa własna Tu-95 wyno-
z dwiema komorami bombowymi w ka- osiągi obydwu bombowców były zbliżo- siła, w zależności od wersji, od 70 do
dłubie oraz unikatowym, chowanym w ka- ne. Długi na 49 m B-52 osiągał prędkość 90 ton, natomiast maksymalna masa star-
dłubie podwoziem. Lot prototypu B-52 maksymalną ok. 1000 km/h, a prędkość towa – 185 ton.
miał miejsce w kwietniu 1952 r., natomiast przelotową rzędu 800 km/h. W kadłubie
produkcję seryjną rozpoczęto dwa lata i skrzydłach o rozpiętości 57 m przenosił METAMORFOZY
później. Rosjanie, pomimo że rozważali ponad 170 tys. dm sześc. paliwa. Jego za- B-52 w ciągu ponad 50 lat służby prze-
wyposażenie swojego nowego bombow- sięg maksymalny wynosił ok. 13 tys. km szły niejedną metamorfozę. Obecnie
ca w silniki odrzutowe, nie zdecydowali (bez tankowania w powietrzu), a zasięg w amerykańskim lotnictwie znajdują się
się na ten krok. Uważali, że silniki, które operacyjny ok. 7 tys. km. Mógł operować 94 bombowce B-52H. Są to samoloty
wówczas były dostępne, nie zapewnią sa- na pułapie 14,5 tys. m. Przenosił, w zależ- ostatniej wersji produkcyjnej, powstałe
molotowi odpowiednich osiągów. Wypo- ności od wersji, od 19 do 27 ton uzbroje- w latach 1961–1962. Ostatni B-52H
sażono go za to w cztery potężne silniki nia w komorach bombowych i na pylonach (i ostatni B-52 w historii) opuścił fabrykę
turbośmigłowe ze zdwojonymi śmigłami podskrzydłowych. Jego masa własna wy- 22 czerwca 1962 r. B-52H od początku
obracającymi się przeciwbieżnie. Założe- nosiła ok. 90 ton, natomiast całkowita ma- służby przechodzą kolejne modyfikacje.
nie konstrukcyjne było podobne do tego sa startowa – do 220 ton! W 1994 r. rozpoczął się program zwięk-
przyjętego w B-52: samolot jest średnio- Tu-95 (w kodzie NATO: „Bear” szenia zdolności bombowca do działania
płatem, ze skrzydłami o skosie 35 st. – niedźwiedź) był wolniejszy od B-52. konwencjonalnego, pozwalający na prze-
i dwiema komorami bombowymi w ka- Jego prędkość maksymalna wynosiła noszenie tymi samolotami niemal każde-
dłubie. Tu-95 ma jednak trzypunktowe ok. 900 km/h, natomiast prędkość prze- go uzbrojenia lotniczego znajdującego się

48 Polska Zbrojna nr 23/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO PORADY ||
KULISY PORADY
PO SŁUŻBIE ||
PO SŁUŻBIE | | ||
MILITARIAMILITARIA
HISTORIAHISTORIA ŚWIAT PRASA | |
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO|| || |

w amerykańskim arsenale: rakiet AGM- twarzanego z węgla kamiennego tzw. pa- ta wykorzystuje satelitarno-inercyjny sys-
142 Have Nap, rakiet AGM-86C/D liwa Fisher-Tropsha. tem kierowania i optoelektroniczny sys-
CALCM, bomb precyzyjnych GBU-31 Obecnie USAF planuje pozostawić tem naprowadzania końcowego. Produk-
JDAM, bomb o locie korygowanym ok. 76 bombowców B-52H, które są cja rakiet rozpoczęła się w 2000 r.
WCMD, rakiet powietrze–powierzchnia w najlepszym stanie technicznym. Wła- Tu-95MS może przenosić osiem rakiet
AGM-154 JSOW oraz testowanych obec- ściwie konserwowane i eksploatowane Ch-101 albo tyle samo Ch-555 na pylo-
nie rakiet Cruise typu AGM-158 JASSM. B-52, pomimo swojego wieku, mogłyby nach podskrzydłowych i podkadłubowych.
W latach 1995–1997 przystosowano posłużyć do 2030 r.! Paradoksalnie, oka- Modernizacje kolejnych egzemplarzy prze-
B-52 do przenoszenia nowej wersji bom- zało się, że do wykonywanych przez lot- prowadza się stopniowo, przy okazji gene-
by termonuklearnej typu B-61 (mod 11 nictwo bombowe zadań w Iraku czy ralnych remontów. Rosja planuje zmoder-
– tzw. niszczyciel bunkrów). Kolejna mo- w Afganistanie B-52 nadają się lepiej niż nizować jednak tylko 35 bombowców
dyfikacja umożliwia załodze „komuniko- bombowce B-1B czy B-2, które teore- Tu-95MS wyposażonych w nowocześniej-
wanie się” w czasie lotu z przenoszony- tycznie miały je zastąpić. Naddźwięko- szy system przygotowania i odpalania ra-
mi rakietami CALCM i np. zmianę da- we B-1B, zaprojektowane z myślą o skry- kiet K-016 Sprut. Pozostałe, wyposażone

ROSJA przeprowadza generalne remonty bombowców Tu-95MS,


które przedłużą ich żywotność do 30 lat.

ÓLOWIE
w starszy system typu Osina, prawdopo-
dobnie nie będą modernizowane.
Największą bolączką rosyjskiego lotnic-
twa strategicznego jest mała liczba lotów.
W latach 90. z braku środków finansowych
załogi wylatywały rocznie średnio 20–40
godzin. Po 2000 r. sytuacja zaczęła się po-
prawiać. Rosyjskie bombowce rozpoczę-
ły długodystansowe loty patrolowe. Dzię-
ki nim średni nalot w 2007 r. wzrósł o pra-
nych dotyczących celu lub wskazywanie tym przenikaniu na niskich wysoko- wie sto godzin. Gdy w sierpniu 2007 r. pre-
innych celów. Planuje się umożliwić ściach radzieckiej obrony przeciwlotni- zydent Władimir Putin ogłosił, że rosyj-
B-52 przenoszenie bomb o małych wy- czej, są niezwykle kosztowne i skompli- skie bombowce wznawiają misje patrolo-
miarach typu GBU-39/40. B-52 mógłby kowane w eksploatacji. Z kolei używa- we, wywołał na Zachodzie małą konster-
przenosić aż do 144 takich bomb naraz. nie wartych miliardy dolarów niewidzial- nację. 6 sierpnia osiem Tu-95MS przele-
W 2005 r. rozpoczęto program CON- nych dla radarów bombowców B-2 do ata- ciało nad Morzem Barentsa w stronę
NECT, dzięki któremu B-52 otrzymają kowania talibów mija się z celem. Atlantyku, zmuszając blisko dwadzieścia
łącza typu Link-16. Pozwoli im to na od- natowskich myśliwców do wzbicia się
biór danych taktycznych pola walki w cza- NIEDŹWIEDZIE Z NAFTALINY w powietrze. Rosyjskie bombowce poja-
sie rzeczywistym. Program CONNECT Rosja ma obecnie 64 bombowce Tu-95 wiły się niedaleko wyspy Guam na Pacy-
ma zakończyć się do 2018 r. Piloci mogą w wersji „MS” (w kodzie NATO: „Bear fiku, latały wzdłuż wybrzeży Alaski, Ja-
używać w kabinie panoramicznych gogli H”). Są to stosunkowo nowe egzemplarze, ponii i Kanady oraz dookoła Islandii.
noktowizyjnych. Na początku 2003 r. których produkcja trwała przez całe lata Rzecznik amerykańskiego Departamentu
B-52 wyposażono w zasobnik celowni- 80. Początkowo przeznaczone były wy- Stanu Sean McCormac na pytania dzien-
czy i nawigacyjny Rafael/Northrop Grum- łącznie do przenoszenia samosterujących nikarzy dotyczące zapowiedzi Putina od-
man Litening II, który ma czujnik wyso- rakiet z głowicami jądrowymi typu powiadał nieco poirytowany: „Jeśli Rosja
kiej rozdzielczości pracujący w podczer- Ch-55. Na początku lat 90. rozpoczęto chce wyciągnąć swoje stare samoloty
wieni (FLIR), kamerę TV oraz laserowy projektowanie wersji oznaczonej z naftaliny i wysłać je znów w powietrze
znacznik celów. Litening II pozwala Tu-95MSM, zdolnej do przenoszenia no- – to jest jej decyzja”. Rosja przeprowadza
B-52 na precyzyjne rażenie celów nawet wych konwencjonalnych rakiet strategicz- generalne remonty bombowców Tu-95MS,
z dużej wysokości. nych Ch-101, konwencjonalnych rakiet które przedłużą ich żywotność do 30 lat.
Aby obniżyć koszty eksploatacji zwią- strategicznych Ch-555 oraz rakiet średnie- Wygląda więc na to, że wyciągnięte z naf-
zane z dość dużym zużyciem paliwa, go zasięgu Ch-SD i strategicznych rakiet taliny stare „niedźwiedzie” pozostaną
wdrożono program przystosowujący z głowicami jądrowymi Ch-102. Ch-555 w służbie przynajmniej do 2020 r. 
B-52 do spalania paliwa syntetycznego, to konwencjonalna wersja rakiety Ch-55,
będącego mieszanką 50 proc. tradycyjne- wyposażona w ważącą 350 kg głowicę Napisz do autora:
go paliwa lotniczego JP-8 i 50 proc. wy- bojową i mająca zasięg 3500 km. Rakie- polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

nr 23/2008 Polska Zbrojna 49


ŚWIAT GRUZJA

MARCUS FULBER
Gruziński Mi-24 podczas lotu patrolowego w pobliżu terytorium Abchazji

CISZA PRZED BURZĄ


KRZYSZTOF GŁOWACKI

Na Kaukazie pachnie wojną. Rosja wraz z Abchazją oskarżają


Gruzję o parcie do konfliktu. Tbilisi takie same zarzuty kieruje
pod adresem Moskwy.
Stosunki między Rosją a Gruzją po- ją i będą latać w suwerennej przestrze- gowania napięcia w regionie. Cała od-
gorszyły się po tym, gdy Moskwa ni powietrznej Gruzji, aby uzyskać peł- powiedzialność za konsekwencje takie-
oświadczyła 16 kwietnia, że zamierza ne informacje o rosyjskiej interwencji go kursu spadnie na stronę gruzińską
umocnić kontakty z dwoma separaty- – podało gruzińskie MSZ. Odpowiedź – oznajmiło MSZ.
stycznymi regionami na terenie Gruzji drugiej strony była natychmiastowa. Wydaje się jednak, że strona gruziń-
– Abchazją i Osetią Południową. Na- – Rosja nie dopuści do lotów gruziń- ska nie zrezygnuje z lotów. Ostatnio wła-
pięcie wzrosło jeszcze bardziej, gdy skich samolotów nad Ab-
Rosja zapowiedziała, że zwiększy li- chazją – stwierdził szef
Należy się spodziewać, dze kaukaskiej republi-
ki pokazały korespon-
czebność swych sił pokojowych stacjo- głównego zarządu szko- że w Abchazji dojdzie dentowi BBC w Tbilisi
nujących pod egidą Wspólnoty Nie- lenia bojowego rosyjskiej nagranie wideo, z które-
podległych Państw. Na złe relacje wpły- armii gen. Władimir Sza- do dalszej eskalacji go ma wynikać, że ro-
nęło też kilka strąconych przez Rosję manow. W podobnym to- napięć inspirowanych syjskie wojska stacjonu-
samolotów gruzińskich patrolujących nie wypowiedział się ro- jące w separatystycznej
terytorium Abchazji. syjski resort dyplomacji. przez Moskwę republice Abchazji roz-
– Uciekając się do awantur z bezzało- ładowują ciężki sprzęt wojskowy. Przed-
Podniebna awantura gowymi samolotami zwiadowczymi stawiciel gruzińskiego MSW Szota
Tbilisi zapowiedziało nieugiętą po- i forsując przygotowania wojenne w po- Utiaszwili twierdzi, że nagranie zrobił
stawę. – Bezzałogowe, nieuzbrojone sa- bliżu stref konfliktu, władze w Tbilisi bezzałogowy samolot szpiegowski. Zda-
moloty gruzińskiego MSW latały, lata- wkroczyły na drogę świadomego potę- niem Tbilisi, jest to niezbity dowód na

50 Polska Zbrojna nr 23/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO
WOJSKO PORADY||
KULISY PORADY
PO SŁUŻBIE||
PO SŁUŻBIE ||
HISTORIAHISTORIA | |ŚWIAT PRASA
MILITARIAMILITARIA ||
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO || || || |

to, że rosyjskie wojska przebywające od stwa realizowanego od 2003 r.; postrze-


kilkunastu lat w dwóch separatystycz- gany jest również jako jedyna potencjal-
nych regionach Gruzji – Abchazji i Ose- na przeciwwaga dla dominacji rosyj-
tii Południowej – to w rzeczywistości skiej w regionie.
oddziały bojowe. Nowe władze zadeklarowały zjedno-
czenie i likwidację mafijno-rodzinnych
Cicha militaryzacja układów oplatających państwo. Na ce-
Moskwa zaprzeczyła tym oskarże- lowniku znalazł się Asłan Abaszydze,
niom. Tajemnicą poliszynela jest jednak który od lat rządził żelazną ręką w Ad-
wzmacnianie sił rosyjskich na terenie żarii, niewielkiej autonomicznej repub-
Abchazji. Najpierw Kreml przerzucił lice leżącej przy granicy tureckiej. Saa-
w rejon 400 desantowców. Żołnierze zo- kaszwili nie zamierzał negocjować
stali rozmieszczeni w rejonie Tkwarcze- z watażką. Nowy, ambitny prezydent za-
li, między Oczamczirą i Gali, gdzie ob- żądał uległości, na co Abaszydze powy-

US DOD
jęli dodatkowe punkty obserwacyjne. sadzał graniczne mosty. Próbował się
Niedawno zaś Moskwa wprowadziła do bronić, wprowadził stan wyjątkowy. Nie
gruzińskiego rejonu Zugdidi 42 cięża- Tbilisi zapowiedziało nieugiętą postawę wpuścił do Adżarii Saakaszwilego. Bez
rówki wojskowe i sześć transporterów. wobec Moskwy. Gruzińscy żołnierze pozostają przerwy latał też na konsultacje do Mos-
w gotowości bojowej.
Według Gruzji, operacja ta odbyła się bez kwy. Wreszcie poddał się na początku
uzgodnienia ze stroną gruzińską i obser- maja 2004 r., gdy zrozumiał, że Kreml
watorami ONZ, a rosyjscy „mirotworcy” udaną próbę zgłoszenia akcesu Gruzji spisał Adżarię na straty.
byli pijani. W trakcie przejazdu kolum- do NATO. Rosja od lat traci wpływy Utratę Adżarii Rosja powetowała so-
ny doszło do wypadku: jeden z transpor- w tym kraju. Bardzo mocno zabolała ją bie w Osetii Południowej i Abchazji
terów zderzył się z miejscową taksówką. spektakularna rewolucja róż, która w li- – dwóch zbuntowanych regionach Gru-
Gruzińska policja zatrzymała do wyjaś- stopadzie 2003 r. wyniosła do władzy zji, które od początku lat 90. są faktycz-
nienia rosyjskiego kierowcę i kilku żoł- ekipę młodych reformatorów z Miche- nie rosyjskimi protektoratami. Kreml
nierzy. Dowództwo rosyjskich sił poko- ilem Saakaszwilim na czele. Za jego podsyca spór, bo ma nadzieję, że nie-
jowych oskarżyło Gruzję o prowokację, rządów Gruzja ostro skręciła na zachód. ustabilizowane granice Gruzji zabloku-
próbę dyskredytacji rosyjskich żołnierzy Wypracowano konsensus co do integra- ją Tbilisi drogę do sojuszu. To właśnie
i bezpodstawne użycie siły. cji ze strukturami euroatlantyckimi; Za- na te argumenty powoływały się m.in.
Zaczepne akcje Putina wydają się za- chód jest inspiracją i realnym wsparciem Niemcy podczas kwietniowego szczy-
mierzoną odpowiedzią na niedawną nie- dla ambitnego programu reformy pań- tu NATO, gdzie odrzucono prośbę Gru- 

I wojna Ĩwiatowa
na starych pocztówkach
W
zasach, gdy nie istniaýy rozgýoĨnie radiowe ani
tacje telewizyjne, natomiast prasa codzienna
docieraýa regularnie gýównie do mieszkaĞców
miast, a wiĔc do mniejszoĨci ówczesnej ludnoĨci ziem polskich,
rolĔ powszechnie dostĔpnego komunikatora peýniýy karty
pocztowe. Miaýy one takĴe funkcjĔ propagandowď, informa-
cyjnď, rozrywkowď, a nawet oĨwiatowď. Wybór takich wýaĨ-
39,90 z³ nie kart pocztowych z okresu pierwszej wojny Ĩwiatowej staý
Ksiîöy MÔyn Dom Wydawniczy siĔ podstawď tej publikacji. Autor zwróciý szczególnď uwagĔ
MichaÔ Koliðski na wďtki i zagadnienia zwiďzane z ziemiami polskimi i ich
90-345 Óódô, ul. Ksiîöy MÔyn 14 mieszkaĞcami. Prezentowane widokówki tworzď cztery zbio-
tel./faks (0-42) 630 71 17, 632 78 61
infolinia: 0-604 600 800, GG: 4147954
ry tematyczne – sď to karty wydawane w celach propagando-
www.ksiezy-mlyn.com.pl wych, ukazujďce realistyczny obraz wojennej rzeczywistoĨci,
portrety uczestników zmagaĞ oraz obrazujďce wpýyw wojny
arniach
Szukaj w dobrych ksiêg na Ĵycie ludnoĨci cywilnej.
lub zamów u wy da wc y
stron: 136, format: 235x165 mm, oprawa: twarda

W serii „Na starych pocztówkach ukaza³y siê równie¿:

nr 23/2008 Polska Zbrojna 51


ŚWIAT GRUZJA
zji o objęcie jej programem przygoto- obrony, sugerując, że Tbilisi deklaruje uznaje on teorię o koordynowaniu
wującym do członkostwa w pakcie. możliwość rozwiązania siłą problemów działań terrorystów islamskich na Kau-
Osetii Południowej i Abchazji. Zdaniem kazie przez chrześcijańską Gruzję, któ-
Gruzińskie Kosowo rosyjskiego resortu obrony, umocnienie ra, zgodnie z doktryną tychże terrory-
Rozwiązanie kaukaskiego konfliktu potencjału gruzińskich sił zbrojnych stów, ma zostać zniszczona jako pań-
przez międzynarodową społeczność nie prowadzi do destabilizacji sytuacji mi- stwo niewiernych.
jest łatwe, zwłaszcza po uznaniu przez litarno-politycznej w regionie Kauka-
Zachód niepodległości Kosowa. Stany zu. Do krajów najaktywniej pomagają- Zapach wojny
Zjednoczone i Rosja starły się już w tej cych militarnie Gruzji rosyjskie mini- Ostatnio opinię publiczną obiegła
kwestii w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. sterstwo zalicza USA, Turcję, Bułgarię wiadomość, że Abchazja chce, aby na
Amerykański ambasador Zalmay Kha- i Czechy. Wspomina też „o dostawach jej terytorium Rosja otworzyła bazę
lilzad oświadczył, że jest głęboko zanie- broni z Ukrainy pod rządami proza- wojskową. Zakomunikował to przy-
pokojony planami stworzenia w najbliż- chodniego prezydenta Wiktora Jusz- wódca separatystycznej republiki Sier-
szym czasie przez Rosję misji w Abcha- czenki” i o rozszerzającej się współpra- giej Bagapsz w wywiadzie dla agencji
Reutera. W podobnym tonie wypowie-
dział się w wywiadzie dla rosyjskiej
gazety „Izwiestia” minister spraw za-
granicznych Abchazji Siergiej Szam-

Rozwiązanie kaukaskiego
konfliktu przez między-
narodową społeczność
nie jest łatwe, zwłaszcza
po uznaniu przez Zachód
niepodległości Kosowa
US DOD

Do krajów najaktywniej pomagających militarnie Gruzji rosyjskie mini- ba. Jednocześnie dyplomata zagroził
sterstwo obrony zalicza USA, Turcję, Bułgarię i Czechy. Na zdjęciu:
amerykański instruktor szkoli gruzińskich żołnierzy. tym, którzy „chcą oddać Abchazję
Gruzji”, zapewniając, że republika bę-
dzie bić się o swoją niezależność „do
zji. Rosja, wskazując na „nielegalne” cy gruzińsko-izraelskiej. Moskwa do- ostatniego Abchaza”. Kilka dni po
uznanie Kosowa przez USA, odpowie- puściła się nawet prowokacji. W dniu tych zapowiedziach głos zabrały wła-
działa mu, że jest hipokrytą. rozpoczęcia wizyty w Moskwie mini- dze drugiej zbuntowanej republiki.
Moskwa czuje się w całej sprawie wy- stra ds. reintegracji Gruzji Temura Ja- – Osetia Południowa chce się połączyć
jątkowo silna i nie kryje irytacji. Ostat- kobaszwilego kontrwywiad rosyjski po- z Osetią Północną w składzie Federa-
nio rosyjski MSZ wyraził niezadowo- informował o ujęciu Czeczena działa- cji Rosyjskiej – poinformował Eduard
lenie w związku z wypowiedziami jącego na zlecenie Gruzji. Domniema- Kokojty. Przywódca enklawy powie-
przedstawiciela Departamentu Stanu nym „szpiegiem” jest urodzony w Gru- dział agencji prasowej Interfax, że po-
USA Matthew Bryzy krytykującymi zji 33-letni Rosjanin narodowości cze- łączenie obu Osetii byłoby „przywró-
Rosję za działania wobec Gruzji. Re- czeńskiej Ramzan Turkoszwili, który ceniem sprawiedliwości historycznej
sort ocenił, że świadczą one o niezro- przyznał się do winy i złożył szczegó- i realizacją woli podzielonego osetyj-
zumieniu sytuacji i niesłuchaniu rosyj- łowe zeznania. Poza nawiązywaniem skiego narodu”.
skich wyjaśnień. Według rosyjskiego kontaktów z grupami terrorystycznymi Zdaniem ekspertów, należy spodzie-
MSZ, Bryza przedstawia wszystkie wy- na północnym Kaukazie, w celu finan- wać się dalszej eskalacji napięć inspiro-
darzenia w duchu korzystnym dla Gru- sowania i organizowania przez Tbilisi wanych przez Moskwę. Stawka, o jaką
zji, kontynuując politykę amerykań- zbrojnego oporu w regionie, aresztowa- gra Rosja, czyni możliwym sprowoko-
skiej administracji polegającą na ny miał za zadanie zbierać informacje wanie incydentów zbrojnych w Abcha-
„ochranianiu przed krytyką państwa o rosyjskiej armii i wysokiej rangi zji w najbliższych miesiącach. Anality-
wciąganego na siłę do NATO”. urzędnikach oraz nakłaniać funkcjona- cy podkreślają jednocześnie, że przy
Rosyjskie ministerstwo obrony także riuszy rosyjskiej policji, by umożliwili ewentualnej bierności Zachodu najbar-
nie przebiera w słowach. – Przywódcy terrorystom poruszanie się bez prze- dziej prawdopodobne wydaje się mili-
polityczni i wojskowi państw członkow- szkód po północnym Kaukazie. tarne rozwiązanie konfliktów w Abcha-
skich NATO, a także inne kraje prowa- – Związek między pojawieniem się zji i Osetii Południowej pod dyktando
dzą politykę mającą zapewnić Gruzji szpiega a wydarzeniami wokół Abcha- Rosji w perspektywie nie dłuższej niż
znaczącą pomoc militarną w celu pod- zji wydaje się oczywisty – uważa eks- dwa–trzy lata. 
niesienia zdolności bojowych jej sił pert ds. Kaukazu Aleksander Czerka- Napisz do autora: polska-zbrojna@
zbrojnych – podkreśla rosyjski resort sow. Za absolutnie niewiarygodną redakcjawojskowa.pl

52 Polska Zbrojna nr 23/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM ||
FORUM NA
NA CELOWNIKU ||
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO PORADY ||
KULISY PORADY
PO SŁUŻBIE| |
PO SŁUŻBIE ||
HISTORIAHISTORIA || ||
ŚWIAT PRASA
MILITARIAMILITARIA || |
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO

nr 23/2008 Polska Zbrojna 53


ZAPIS WYDARZENIA
Sprawa
terminu
KOSOWO. Premier sprawującej
przewodnictwo w Unii Europej-
skiej Słowenii Janez Jansza oce-
nił 29 maja, że NATO pozostanie
w Kosowie do pięciu lat, równole-
gle z unijną misją policyjno-praw-
ną EULEX, mającą przybyć tam CLUSTRER MUNITION COALITION

w tym roku. Jego zdaniem re-


dukcja 16-tysięcznych wojsk
międzynarodowych będzie na-
stępowała stopniowo. Tymcza-
sem przedstawiciele NATO nie
chcą wypowiadać się o terminie
zakończenia misji KFOR, mó-
wiąc, iż będzie trwała tak długo,
jak będzie trzeba.
Konwencja bez mocarstw
Za zakazem używania i produkcji amunicji kasetowej jest większość państw świata, uznając
argumentację, że jest to broń niehumanitarna, która powoduje dużo ofiar wśród cywilów.
W gronie przeciwników nie ma jednak jej największych producentów i użytkowników.
IRLANDIA. Przedstawiciele setowej, jej składowania i prac mieniając zbombardowany
111 państw przyjęli 30 maja w nad nią. Organizacje pozarządo- (ostrzelany) teren w pole minowe.
KFOR

Dublinie konwencję zakazującą we, które od lat prowadzą kam- Niemniej jednak konwencja dub-
Natomiast nie wiadomo, kiedy używania amunicji kasetowej. panię przeciw niej, mają nadzie- lińska ma w dużej mierze tylko
rozpocznie funkcjonowanie Dokument musi zostać jeszcze ję, że dokument z Dublina będzie wymiar symboliczny i raczej nie
oficjalnie sygnowany w czasie miał tak samo historyczny wy- spowoduje zniknięcia bomb i po-
EULEX, ponieważ nie podpisano
uroczystości w Oslo zaplanowa- dźwięk jak konwencja z Ottawy cisków tego typu. Do stolicy Ir-
dotąd formalnego porozumienia z 1997 r. zakazująca min prze- landii nie przyjechali przedstawi-
nych na 2 i 3 grudnia. To urucho-
z ONZ dotyczącego przekazania mi procedurę ratyfikowania jej ciwpiechotnych. Organizacje te ciele krajów, które są największy-
jej obowiązków policyjnych. Za- przez kraje sygnatariuszy. Kon- uważają, że amunicja kasetowa mi producentami i użytkownika-
blokowała je Rosja. Tymczasem wencja, której treść uzgodniono jest bronią niehumanitarną, gdyż mi amunicji kasetowej – Chin, In-
sprawa jest niezwykle ważna, po dziesięciu dniach negocjacji, z reguły pewna część jej ładun- dii, Izraela, Pakistanu, Rosji
gdyż jak powiedział rzecznik pra- zakazuje używania amunicji ka- ków nie eksploduje od razu, za- i Stanów Zjednoczonych. (w)
sowy NATO James Appathurai,
oddziały KFOR „nie są siłami
policyjnymi i nie zamierzają
w skrócie przypomniał, że w czasie ciel resortu obrony Korei Połu-
15 miesięcy, gdy dowodził dniowej, cytowany przez agen-
nimi być”. (ted) Ocena ISAF, ich liczebność wzrosła cję Yonhap, stwierdził, że ma-
z 35 tys. do 50 tys. ludzi. Jed- newry odbyły się w dużej odle-
Tydzień generała nak zaznaczył, że nie jest ona głości od strefy zdemilitaryzo-
satysfakcjonująca.
porwań AFGANISTAN. Od 3 czerwca
Międzynarodowymi Siłami
wanej rozdzielającej państwa
koreańskie i nie można uznać
SOMALIA. Piraci somalijscy Wsparcia Bezpieczeństwa
(ISAF) dowodzi amerykański
Testy i plotki ich za prowokację.
uprowadzili 28 maja w Zatoce KOREA PÓŁNOCNA. Połu-
Adeńskiej dwa statki. Jedną
generał David McKiernan. Jego
poprzednik, gen. Dan McNeill, dniowokoreański portal Han- Pechowe
z jednostek jest należący do mal-
tańskiej kompanii żeglugowej
powiedział w ubiegłym tygo-
dniu, że jest optymistą, jeśli cho-
kukNews.com podał, powołując
się na bliżej nieokreślonych in-
zanurzenie
MV „Arean”, który pływa pod ban- dzi o wznowienie operacji mili- formatorów, że północnokore- WIELKA BRYTANIA. Resort
derą turecką. Drugi frachtowiec tarnych w Pakistanie, na tere- ański przywódca Kim Dzong Il obrony poinformował, że okręt
to niemiecki MV „Lehman Tim- nach plemiennych przy granicy zginął 26 maja w zamachu. Jed- podwodny Royal Navy uderzył
ber”. Kilka dni wcześniej, 25 ma- afgańskiej. Według niego „za- nak według innych źródeł żyje 26 maja w dno w północnej czę-
ja, somalijscy piraci porwali w mieszanie po drugiej stronie gra- on nadal. ści Morza Czerwonego. HMS
tym samym rejonie inny statek, nicy” wpłynęło na wzrost prze- Natomiast jest pewne, że Phe- „Superb” lekko zderzył się z
mocy na wschodzie Afganista- nian przeprowadził w minio- podwodną skałą w czasie zanu-
pływający pod banderą panam-
nu. Nowy rząd pakistański wyło- nym tygodniu próby z poci- rzania. Nikt ze 112-osobowej za-
ską, ale należący do holender-
niony po lutowych wyborach skami przeciwokretowymi łogi okrętu nie odniósł obrażeń,
skiego armatora MV „Amija ale uszkodzony został jego głów-
chce negocjować z talibami, ale o zasięgu 45–50 km. Podczas
Scan”. Jednostka, która przewozi- McNeill liczy, iż w końcu podej- ćwiczeń wojskowych na Morzu ny sonar. Ministerstwo obrony
ła elementy platformy wiertniczej, mie przeciwko nim działania mi- Żółtym, u zachodnich wybrze- zapewniło, że „Superb” pozosta-
wypłynęła z kenijskiej Mombasy. litarne. I będzie je koordynował ży Półwyspu Koreańskiego, je szczelny i nic się nie stało jego
Portem docelowym była rumuń- z Amerykanami. Kończący swą miały być wystrzelone trzy ra- reaktorowi atomowemu. Na po-
ska Constanca. (t) misję w Afganistanie generał kiety. Anonimowy przedstawi- kładzie nie było broni jądrowej.

54 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |

Wspólny problem Dodatkowi zała jednak problemu. Przetaso-

USA–ROSJA. Siły zbrojne Sta- żołnierze wania w rządzie, zawieszanie


konstytucji, dymisjonowanie
nów Zjednoczonych i Rosji ma- premierów obrzydło ludziom
ją ten sam problem – dużą licz- ROSJA–GRUZJA. Rosyjski re-
sort obrony poinformował 31 ma- do tego stopnia, że zaczęli po-
bę samobójstw wśród żołnierzy. pierać komunistów maoistów.
Przedstawiciele Departamentu ja o wysłaniu do Abchazji
300–400-osobowego oddziału Ci stawiali sprawę jasno: trzeba
Obrony USA podali, że w ubie- obalić monarchię, wydziedzi-
głym roku odnotowano 108 po- wojsk kolejowych. Podano, że
żołnierze nie są uzbrojeni i mają Krzysztof Mroziewicz czyć najbogatszych Nepalczy-
twierdzonych samobójstw, naj- ków, a zwykłym ludziom dać
więcej od 1990 r. Może być ich remontować tory między abcha-
ską stolicą, Suchumi i rosyjskim chleb i pracę. Powstanie maoi-
jeszcze więcej, gdyż badane są KOMENTATOR „POLITYKI”, BYŁY
Soczi. Według Abchazów linia stów objęło cały kraj. I wtedy
okoliczności śmierci innych żoł- AMBASADOR RP W KATMANDU.
kolejowa ma być wykorzystana na królewskim dworze stało się
nierzy. Dane ujawnione w stycz- coś dziwnego. Następca tronu
do eksportu ich materiałów do
Maoizm
niu mówiły o 121 potencjalnych wdał się w spór z ojcem na te-
samobójcach. budowy obiektów olimpijskich
przed zimowymi igrzyskami, któ- mat swego małżeństwa. W Ne-
Jeszcze gorzej wygląda ta staty-
po nepalsku
re odbędą się w Soczi w 2014 r. palu o małżeństwie księcia de-
styka w Rosji. – Prawie batalion cyduje ojciec. Tymczasem syn
żołnierzy – 341 osób – stracili- – Rosja umacnia swoją wojenną
infrastrukturę, żeby przeprowa- Birendry zapowiedział, że oże-
śmy w zeszłym roku na skutek
samobójstw – powiedział głów-
ny prokurator wojskowy Siergiej
dzić interwencję wojskową prze-
ciwko Gruzji – ocenił te działa-
D o momentu upadku
Związku Sowieckiego
Nepal był monarchią absolut-
ni się z wybranką swego serca.
Spór rozpoczął się przy kolacji.
Król kazał synowi iść do swego
Fridinski. (w) nia Moskwy gruziński wicemi-
ną, w której rząd nie miał nic pokoju. Dipendra wyszedł
nister spraw zagranicznych Gri-
do powiedzenia. Rzecznik i wrócił z karabinem maszyno-
gol Waszadze.
LICZBA TYGODNIA Dzień wcześniej ambasador Gru-
prasowy króla był ważniejszy wym, z którego zastrzelił ojca,
od premiera. Kraj żył z roz- królową, po czym popełnił sa-
zji przy ONZ Irakli Alasanija po-
13951

kradanej przez urzędników mobójstwo. W pałacu nie było


informował, że jego kraj wstrzy-
13 951 – u tylu
żołnie-
rzy USA służących w Iraku
mał loty bezzałogowych maszyn
zwiadowczych nad separatystycz-
pałacowych pomocy zagra-
nicznej i z dewastacji Himala-
jów. Zmiany w Europie
wtedy brata króla – Gyanendry,
który w ten nieoczekiwany spo-
sób został następcą tronu. Lu-
ną Abchazją po tym, gdy raport
i Afganistanie zdiagnozowano Wschodniej wystraszyły ów- dzie nie zaakceptowali nowego
Narodów Zjednoczonych potwier-
w 2007 r. zespół stresu po- czesnego króla – Birendrę. władcy. Buntu maoistów nie
dził, iż jedna z nich została zestrze-
urazowego (PTSD). Rok Uświadomił sobie, że lud dało się już uśmierzyć. Gyanen-
lona przez rosyjskie lotnictwo.
wcześniej było 9549 takich w Nepalu może zażądać swo- dra skierował przeciwko party-
– Jeśli dojdzie do zagrożenia na-
bód i demokracji. Birendra nie zantom wojsko, ale nic to nie
przypadków. Ogółem od szego bezpieczeństwa narodowe-
chciał czekać na rewolucję. dało. Maoiści weszli do parla-
2003 r. PTSD stwierdzono go lub do prowokacji, wykorzysta-
Dał ludziom prawo wyboru mentu i przegłosowali ustawę
u ponad 39 tys. amerykań- my nasze suwerenne prawo do
parlamentu, który wyłonił o końcu monarchii. Teraz cze-
skich wojskowych. wznowienia lotów zwiadowczych
rząd. Demokracja nie rozwią- kają na cud gospodarczy.
– podkreślił dyplomata. (wrob)

HMS „Superb” jest jednym która „stwarza dobre politycz-


z dwóch ostatnich myśliwskich ne ramy dla pokojowego roz-
okrętów podwodnych o napędzie woju w basenie Oceanu Ark-
atomowym należących do klasy tycznego w przyszłości”. Kon-
Swiftsure, jakie pozostają w służ- wencja Narodów Zjednoczo-
bie w Royal Navy. Ma wyporność nych o prawie morza z 1982 r.
5200 ton w zanurzeniu. Wyposa- przyznaje każdemu z krajów
żono go w torpedy Spearfish oraz prawo do dna morskiego w od-
AUSTRALIAN DOD

pociski rakietowe Sub Harpoon ległości do 200 mil morskich


i Tomahawk. od ich linii brzegowej. Obszar
ten może zostać rozszerzony,
jeśli dowiodą, że teren, do któ-
Arktyczna rego zgłaszają roszczenia, sta-
ugoda
GRENLANDIA. Ministrowie
nowi naturalne przedłużenie
ich szelfu kontynentalnego. Koniec misji
IRAK. W obozie Terendak Joel Fitzgibbon podał, że in-
Konwencję ratyfikowały
spraw zagranicznych Danii, wszystkie państwa graniczące w Tallil 2 czerwca miało miej- struktorzy z Australii przeszko-
Norwegii i Rosji, zastępca sekre- z Arktyką z wyjątkiem USA. sce uroczyste zakończenie misji lili 33 tys. irackich żołnierzy, zaś
tarza stanu USA oraz kanadyjski Pięć państw, które uczestniczyły wojsk australijskich w południo- grupa bojowa zapewniła armii
minister zasobów naturalnych w konferencji w Ilulissat, konku- wym Iraku. Premier Australii irackiej czas i przestrzeń do
ustalili na zakończonej 28 maja ruje o prawa do arktycznego dna Kevin Rudd obiecywał w swym osiągnięcia pełni zdolności
konferencji w Ilulissat na Gren- morskiego, pod którym są praw- programie wyborczym, że wy- bojowych.
landii, że wszelkie spory teryto- dopodobnie duże złoża surow- cofa żołnierzy z tego kraju do Poza południem Iraku Australij-
rialne dotyczące Arktyki będą ców, w tym ropy naftowej i gazu końca czerwca 2008 r. czycy stacjonują w Bagdadzie.
rozwiązywane na podstawie re- ziemnego. Szacuje się, iż może Siły australijskie w Tallil to bli- Mająca około 110 ludzi jednost-
gulacji ONZ. Szef duńskiego to być nawet jedna czwarta nie- sko 550-osobowa grupa bojowa ka ochrony dba o bezpieczeń-
MSZ Per Stig Moller stwier- wykorzystanych dotąd świato- i liczący prawie 60 ludzi zespół stwo australijskiej ambasady i jej
dził, że podpisano deklarację, wych ich zasobów. (wrob) szkoleniowy. Minister obrony personelu. (wr)

nr 23/2008 Polska Zbrojna 55


PRZEGLĄD PRASY
MANEWRY
Z POLSZCZYZNĄ
Maciej Malinowski
jest mistrzem
polskiej ortografii,
popularyzatorem
poprawnej
polszczyzny

Na co dzień
K tóra pisownia jest poprawna: „na
codzień” czy „na co dzień”?
Biedny jak żołnierz brytyjski
DZIENNIK

UK MOD
Zgodnie z tym, co podają współczesne
słowniki, właściwy jest ten drugi zapis.

B
Muszą to być trzy wyrazy i na nic zda się rytyjscy żołnierze uważani tyjskiej armii gen. Richarda Dan- Od redakcji: Wszędzie dobrze,
w tym wypadku odwoływanie się do wy- za jednych z najlepszych na natta stwierdza wprost: „Żołnie- gdzie nas nie ma. Można by się
razu „codziennie” (skoro pisze się „co- świecie masowo zadłużają się rze żyją na granicy tego, co rząd nawet zastanowić, dlaczego Po-
dziennie”, to „codzień” i „na codzień” z powodu zbyt niskich pensji. Wielkiej Brytanii definiuje jako lacy tak chętnie wyjeżdżają do
– sądzą niektórzy). Wojskowi poniżej szczebla ofi- ubóstwo”. Brytyjski dziennik kraju, w którym zawodowi żoł-
Coś opowiem Państwu o tym nieszczę- cerskiego żyją wręcz na granicy „The Independent” podaje, że nierze głodują. W odpowiedzi
snym wyrażeniu. Przez długi czas (jeszcze ubóstwa, a zamiast gotówką szeregowiec brytyjski otrzymu- można przeliczyć sobie – wyno-
blisko pół wieku temu) obowiązywała pi- płacą bonami zapomogowymi je zaledwie 16 tys. funtów rocz- sząca 20 tys. funtów rocznie
sownia... na codzień (codzień łącznie), bo – czytamy w najnowszym rapor- nie. W Wielkiej Brytanii mniej niż granica ubóstwa to w przelicze-
cie brytyjskiej armii, który prze- 20 tys. funtów rocznie to wła- niu na naszą walutę ponad
tak postanowił Komitet Ortograficzny
ciekł do prasy. Dokument przy- śnie dochód osoby żyjącej 100 tys. zł rocznych dochodów.
Polskiej Akademii Umiejętności w 1936 r.
gotowany dla szefa sztabu bry- w ubóstwie. Daj Boże taką biedę.
Dopiero na początku lat 60. ubiegłego
wieku, na polecenie ówczesnego Atomowa niefrasobliwość
Ministerstwa Oświaty, językoznawcy zmie- POLSKA
nili ortografię wielu wyrazów i połączeń
wskazany, bo to nieodosobniony przypadek nie-
wyrazowych, w tym „na co dzień”.
frasobliwości w obchodzeniu się bronią jądro-
Co zatem zadecydowało o opowiedzeniu
wą. 50 lat temu, 11 marca 1958 r., bombowiec
się w końcu za pisownią rozdzielną „na co B-47 (na zdjęciu) lecący na manewry w Wiel-
dzień”? Pisalibyśmy „na codzień”, gdyby kiej Brytanii... zbombardował Mars Bluff. O go-
w polszczyźnie był rzeczownik „codzień”. dzinie 16.19 bomba atomowa wpadła do ogród-
USAF

Nie było go jednak i nie ma, jest za to ka pana Waltera Gregga. Z donośnym mlaśnię-
określenie „co dzień” zapisywane rozdziel-
nie, będące wyrażeniem zaimkowym,
tzn. połączeniem zaimka „co” i rzeczowni-
A rmia Stanów Zjednoczonych rozpoczęła go-
rączkowy remanent w swym arsenale ato-
mowym. Powód: tylko w ciągu ostatnich 18 mie-
ciem wbiła się w bagnistą glebę. I eksplodowa-
ła. Potężną eksplozję wywołał nie ładunek ją-
drowy, ale inicjator – konwencjonalny ładunek
ka „dzień”. Kiedy do „co dzień” doszedł sięcy wojskowi USA zgubili sześć głowic i czte- wybuchowy, który tylko rozpoczyna właściwy wy-
przyimek „na”, zaczęły się rozterki orto- ry zapalniki jądrowe. 27 marca sekretarz obro- buch bomby atomowej.
graficzne... ny USA Robert Gates rozkazał natychmiast po-
Muszę przyznać, że nie wiem, dlaczego liczyć wszystkie głowice jądrowe i ich części. Zli- Od redakcji: Chciałoby się powiedzieć: po co nam
czanie wszystkich 5 tys. amerykańskich bomb wrogowie. Z atakiem na własny kraj poradzimy
ktoś zadecydował przed wojną o pisowni
atomowych potrwa ok. 60 dni. Pośpiech jest sobie sami.
„na co dzień” w połączeniu z przyimkiem.
Jeśli już, to bardziej uzasadniony wydawał Biało-czerwoni Anglicy
się zapis łączny, ale całości (nacodzień), GAZETA W YBORCZA
bo wiele dawnych określeń zawierających
przyimek, zaimek i rzeczownik stało się
zrostami, np. „dotychczas”, „wtenczas”.
C hoć są rdzennymi Anglika-
mi, przed uroczystymi ko-
lacjami modlą się po polsku
li trzon pułku, i tak zaczęły się
w nim polskie tradycje – tłu-
maczy mjr Paul Harvey, do-
Dary”. Oficjalnymi symbolami
jednostki są biało-czerwone
barwy i biały orzeł. Do oficer-
Niewykluczone, że myśl o połączeniu „co
i wznoszą toast na cześć kró- wódca jednostki. Tych tradycji skiego kasyna można wejść
dzień” w jeden wyraz „codzień” w wyraże- lowej. Wczoraj do Bydgoszczy przetrwało wiele. Przed każdą tylko w krawacie z godłem Pol-
niu z przyimkiem „na” (na codzień) zaświ- przyjechali oficerowie z brytyj- uroczystą kolacją najmłodszy ski. Każdego roku żołnierze
tała komuś w głowie dlatego, że słowo skiego regimentu, od dziesię- oficer odmawia modlitwę po regimentu organizują też Pol-
„codziennie” pisało się jako jeden wyraz. cioleci kultywującego polskie polsku, posiłkując się specjal- ski Dzień, a pododdziały na-
Obie formy znaczą przecież to samo, uży- tradycje. 7 Regiment Trans- ną ściągą z fonetycznym zapi- zywają się Szczecin, Warsza-
wa się ich wymiennie, są podobne brzmie- portowy powstał tuż po wojnie. sem. Demonstrował ją wczo- wa i Poznań.
niowo i w ten sposób chciano, być może, – To wówczas w naszych sze- raj kpt. John Kerr. „Pobłogo-
ujednolicić ich ortografię − (codzien)nie regach znalazło się wielu Po- sław, Panie Boże, te dary” to Od redakcji: Człowiek uczy się ca-
i (codzień). Upłynęło wiele dziesięcioleci, laków, uchodźców przebywa- w angielskiej transkrypcji „Po- łe życie. Kto by przypuszczał, że
zanim wycofano się z tej decyzji… jących w Niemczech. Stanowi- bo Goslaf Panyer Boshe Tay w Anglii jest Szczecin?

56 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |

NARKOŻOŁNIERZE ROBERT CZULDA

Narkotyki czasem stanowią główny cel działań zbrojnych. W Ameryce


Południowej od lat Amerykanie wspierają miejscowe rządy w walce
przeciwko właścicielom plantacji narkotykowych. W Afganistanie likwidują
uprawy opium. Bardzo często narkotyk nie jest jednak wrogiem, ale...
sojusznikiem żołnierza.
ołnierze sięgają po narkotyki, szoną pobudliwość i pewność siebie. by zwiększyć potencjał bojowy armii.
by zwiększyć swoją walecz- Dzięki niej można było znosić wielogo- W czasie wojny koreańskiej Amerykanom
ność, dodać sobie odwagi, zre- dzinny wysiłek i brak snu. Nic dziwne- podawano mieszankę amfetaminy i hero-
laksować się albo pokonać go, że specjalne tabletki (czasem w for- iny zapewniającą dodatkowe pokłady
zmęczenie. W warunkach mie czekolady) zwiększające energię do- energii i koncentracji. W Wietnamie am-
frontowych nikt nie myśli o konsekwen- stawali piloci wykonujący długie i stre- fetaminę podawano głównie pilotom. Na-
cjach, które mogą pojawić się za kilka lat. sujące loty. Specyfik był oficjalnie poda- wet ci biorący udział w „Pustynnej Bu-
Na wojnie liczy się jedynie teraźniejszość. wany m.in. w III Rzeszy i Stanach Zjed- rzy” przyznawali, że amfetamina „poma-
Przyszłość to pojęcie abstrakcyjne. Gama noczonych. W obu krajach był całkowi- gała zachować czujność”; 61 proc. an-
środków „wspomagających” jest bardzo cie legalny i sprzedawany w aptekach. kietowanych przyznało, że użycie narko-
szeroka. W Bośni, podobnie jak w Rosji Szacuje się, że w czasie tego konfliktu tyku było ważne dla powodzenia misji.
i na Filipinach, najpopularniejsza wśród Amerykanie skonsumowali 200 mln Z czasem wśród żołnierzy rozpo-
żołnierzy jest heroina. W Liberii i Sierra tabletek z amfetaminą, a Brytyjczycy po- wszechniły się nowe narkotyki, takie jak
Leone – kokaina. W Iraku – metamfeta- nad 70 mln. LSD czy marihuana. Ta ostatnia była jed-
mina. Czeczeńcy zażywali heroinę, a par- Podobnie działo się w cesarskiej Japo- nak szczególnie surowo zwalczana, bo
tyzanci w Peru zawsze zaopatrują się nii, gdzie narkotyki były często źródłem efekty jej zażywania nie zwiększały war-
w kokainę. Wśród żołnierzy Kolumbii po- fanatycznej waleczności żołnierzy. Sub- tości bojowych, a wręcz odwrotnie. Żoł-
pularne jest basuco, czyli mieszanka ko- stancji narkotycznych wyprodukowano nierz po marihuanie (która była wtedy
kainy, marihuany i tytoniu. tak dużo, że po wojnie rząd japoński dys- kojarzona z ruchem pacyfistycznym i an-
ponował olbrzymimi ich zapasami. Wte- tywojennym) był ospały i łagodny. Dużo
Wojny narkotykowe dy też zaczęto je sprzedawać w aptekach, większe zainteresowanie wojska przy-
Popularność narkotyków zdecydowa- jednak znaczący wzrost uzależnienia ciągnęło LSD, ze względu na potencjal-
nie wzrosła w czasie II wojny światowej. wśród Japończyków wywołał niepokój ną skuteczność w procesie kontroli ludz-
Najbardziej rozpowszechniona była wy- władz i w połowie lat 50. ich sprzedaż kich umysłów. Już w latach 50. LSD zna-
naleziona w 1887 r. amfetamina, zapew- ograniczono. lazło się pod bacznym okiem CIA. Taj-
niająca żołnierzom wszystkich walczą- Chemicy nie próżnowali, głowiąc się ne badania przerwano, gdy jeden z na-
cych stron podwyższoną czujność, zwięk- nad nowymi rozwiązaniami, które mogły- ukowców – któremu podano narkotyk 

BLITZKRIEG W CIENIU PIGUŁKI


Wehrmachtu brała perwitynę już podczas rzy na froncie, co zaowocowało poprawą
kampanii w Polsce i we Francji. To właśnie stanu ducha i zwiększyło waleczność
podczas wojny 1939 r. przeprowadzono te- Niemców. Wraz z kolejnymi porażkami na
sty na kierowcach, których służba była frontach pojawiła się konieczność wymy-
najdłuższa. Po pomyślnych eksperymentach ślenia nowego leku. Niemieccy naukowcy
medykament rozpowszechniono, informując przeprowadzili serię testów na więźniach
oficjalnie, że dwie tabletki eliminują sen na obozów koncentracyjnych, podając im
trzy do ośmiu godzin. W pierwszej połowie eksperymentalną mieszankę kokainy, per-
1940 r. niemieckie wojsko dostarczało mi- wityny oraz eudokalu (substancji przeciw-
liony tych niepozornych tabletek na front. bólowej opartej na morfinie) pod nazwą
Dopiero spadająca efektywność i wzrost D-IX. Niemcy z radością zanotowali, że
Nazistowskie władze pod koniec lat 30. uzależnienia sprawiły, że od 1941 r. po- zmuszani do biegania z 20-kilogramowym
rozpoczęły dostarczanie perwityny – tab- stanowiono zmniejszyć ich wykorzystanie. obciążeniem więźniowie byli w stanie
letek pobudzających opartych na amfeta- Trudy kampanii wschodniej zmusiły przebiec kilkadziesiąt kilometrów. Postępy
minie. Jak dowodzi Andreas Ulrich z „Der Niemców do zmiany decyzji. Perwityna raz Sowietów uniemożliwiły masową produk-
Spiegel”, większość żołnierzy jeszcze trafiła w masowej ilości do żołnie- cję nowego „cudownego” leku.

nr 23/2008 Polska Zbrojna 57


KULISY NARKOTYKI

OFICJALNIE ZAŻYWANIE NARKOTYKÓW JEST DZIŚ ZAKAZANE, jednak presja przełożonych i kolegów, a także stres sprawiają, że żołnierze nadal je biorą w celu

bez jego wiedzy i zgody – zginął, wyska- substancji odurzających wśród partyzan- W każdej armii obowiązują podwójne
kując z okna. W latach 60. LSD było po- tów i terrorystów. standardy. Przyzwala się na używanie
dawane eksperymentalnie brytyjskim substancji pobudzających, jednak stoso-
żołnierzom, a w latach 70. testy przepro- Zejście do podziemia wanie niektórych z nich jest surowo ka-
wadzała armia Czechosłowacji. Dzisiaj oficjalnie użycie narkotyków rane. Wojsko zwalcza używanie tych
W latach 90. upowszechniły się leki, jest zakazane, jednak presja przełożo- środków, które zmniejszają wartość bo-
które w dużych ilościach wywołują sta- nych i kolegów, a także stres sprawiają, jową oraz pozwalają zapomnieć o stre-
ny narkotyczne. Skradzione z aptek me- że żołnierze nadal biorą narkotyki w ce- sie i depresji. Jest to teraz istotne, bo od-
dykamenty były używane jako środek re- lu zwiększenia swej wydajności bojowej. kąd Amerykanie są w Iraku i Afganista-
laksujący przez Hutu w czasie masakry Bez wspomagania wykonanie każdego nie, liczba narkomanów w mundurach
w Rwandzie w 1994 r. Po upadku Bag- dnia 14 godzin lotu nie jest możliwe. znacząco wzrosła. O narkotyki szczegól-
dadu w 2003 r. zanotowano masowe kra- Przełożeni o tym doskonale wiedzą nie łatwo w Afganistanie – wszak poło-
dzieże leków takich jak captagon, benz- i przyzwalają na taki proceder, a czasem wa PKB tego kraju pochodzi z produk-
hexol czy valium. Substancje narkotycz- nawet w nim pomagają. Dokładny opis cji opium. Setki żołnierzy zostają zwol-
ne do tej pory są używane przez bojow- użycia leków (pobudzających lub uła- nione ze służby za nadużywanie sub-
ników w Iraku. Autopsje wykonane przez twiających sen) znajduje się w jawnych stancji takich jak heroina, marihuana,
Amerykanów wykryły wysoki poziom dokumentach sił powietrznych USA. kokaina, valium czy haszysz. To jedna

58 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | ARMIE
| | ŚWIATA

Opium
w kaburze
– przede wszystkim wśród bojó-
wek w Somalii i Sudanie – popu-
larne są pewne rośliny wywołują-
AMFETAMINA ce stany euforii. Podczas wojny
– PLUSY I MINUSY afgańskiej współpracujący z So-
PLUSY: zwiększona koncentracja, wietami Afgańczycy otrzymywali
poprawa wydolności psychomoto- haszysz, aby pozbyć się uczucia
rycznej, zwiększona energia, strachu.
wzrost odwagi, poczucie pewności Udokumentowane jest, że pod-
siebie.
MINUSY: bezsenność i chroniczny
U ŻYWANIE NARKOTYKÓW
NA POLU WALKI MA DŁU-
GĄ HISTORIĘ. JUŻ W 1781 R.
czas kampanii afrykańskiej
Napoleon musiał radzić sobie
z problemem nadużywania ha-
niepokój, urojenia i lęki, agresyw- RDZENNI MIESZKAŃCY AME- szyszu wśród niektórych swych
ność, myśli samobójcze i depresja. RYKI POŁUDNIOWEJ ODMA- żołnierzy. Opium, a czasem tak-
WIALI WALKI Z HISZPANAMI, że morfina, były ulubioną używ-
JEŚLI NIE OTRZYMALI PRZY- ką oficerów brytyjskich i francu-
DZIAŁU LIŚCI KOKI. Na konty- skich. Podczas tak zwanej wojny
nencie amerykańskim popular- opiumowej w Chinach wielu żoł-
ne wśród Indian były rośliny z ro- nierzy cesarza było uzależnio-
dziny kaktusowatych ze względu nych od narkotyków. Zdaniem
na swoje psychotropowe właści- Paula R. Kana, autora książki
wości. W czasie amerykańskiej na ten temat, sukces tak zwa-
wojny secesyjnej żołnierze nad- nej rebelii Taiping w XIX w.
US DOD/M.DMOWSKI

używali heroiny. Z kolei Zulusi „możliwy był w pewnym stopniu


przyrządzali specjalny wywar dlatego, że w chińskiej armii
z konopi indyjskich przed walka- uzależnionych było nawet
mi z Brytyjczykami. W Afryce 90 proc żołnierzy”.

O ile na krótką metę


amfetamina może pomóc,
o tyle jej długie przyjmowa-
nie może wywoływać
halucynacje i prowadzić
zwiększenia swej wydajności bojowej. do wzmożonej agresji
z najczęstszych przyczyn konfliktu mi, co stawia wojsko w trudnej sytuacji. lot samolotu ma halucynacje i wciska nie
z wojskowym wymiarem sprawiedli- Jeszcze pod koniec lat 80. wielu oficerów ten guzik” – ostrzega dr Sidney Wolfe.
wości wśród żołnierzy. broniło zażywania narkotyków. – Niektó- O tym, że nie jest to problem wymyślony,
Nieco lepiej są traktowani brytyjscy re misje trwają kilka dni, są długie i mę- świadczy tragiczny wypadek z 2002 r.,
żołnierze narkomani. Ministerstwo obro- czące – przekonywał w 1988 r. płk Russell gdy załoga amerykańskiego F-16 zaata-
ny postanowiło wysyłać uzależnionych Rayman z amerykańskich sił powietrz- kowała Kanadyjczyków w pobliżu Kan-
żołnierzy do kliniki odwykowej i dopie- nych. – Aby zwiększyć bezpieczeństwo daharu. Czterech żołnierzy zginęło,
ro po zakończeniu rehabilitacji zwalniać misji, przepisujemy leki pozwalające a ośmiu zostało rannych. Obaj piloci, wy-
do cywila. To reakcja na incydent zwalczyć zmęczenie. Spytany, o jaki lek konujący siódmą dziesięciogodzinną mi-
z 2007 r., gdy z wojska usunięto 17 żoł- chodzi, Rayman przyznał, że miał na my- sję w ciągu kilku dni, mieli zażyć amfeta-
nierzy za używanie narkotyków. śli amfetaminę. minę. Po wypadku dr Pete Demitry z ame-
Badania dowiodły, że to zwodnicza po- rykańskich sił powietrznych przyznał ot-
Zwodniczy przyjaciel lityka. O ile na krótką metę amfetamina warcie: „substancja jest używana przez
Negatywne skutki używania narkoty- może pomóc, o tyle jej długie przyjmo- wojsko od ponad 60 lat. To dla nas sprawa
ków obecnie są dużo bardziej znane niż wanie może wywoływać halucynacje życia i śmierci”. Czy jednak warto? 
kilkanaście lat temu. Cały świat prowadzi i prowadzić do wzmożonej agresji. „Pro- Napisz do autora:
trudną walkę z substancjami odurzający- szę sobie wyobrazić sytuację, w której pi- polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

nr 23/2008 Polska Zbrojna 59


AAAAAAA AAAAAAAA

Nowiak Godzic Tomaszewski Goban-Klas


„Oblicza wojny” to cykl, w którym
pragniemy pokazać naszym
Czytelnikom, jak na wojsko, konflikty
i kwestie bezpieczeństwa patrzą
językoznawcy, socjolodzy,
pisarze lub historycy.
Mirosław Śmieiński
Działająca w Ugandzie Armia Bożego
Oporu (LRA) jest jedną z najbardziej
okrutnych współczesnych organizacji
partyzanckich. Podobno 80 proc. jej
członków to dzieci…
– To prawda, że LRA jest jedną z naj-
okrutniejszych organizacji terrorystycz-
nych – bo za taką należy ją uznawać – na
świecie. Od czasu powstania w 1989 r.,
kiedy to Joseph Kony postanowił kon-
tynuować działalność Ruchu Ducha
Świętego – założonego w 1986 r. przez
jego ciotkę Alice Auma, kapłankę z ple-
mienia Aczoli – w wojnie domowej
w Ugandzie zginęło 100 tys. osób, a po-
nad 2 mln zostało uchodźcami. Joseph
Kony i kilku jego najbliższych współ-
pracowników od października 2005 r.
są poszukiwani przez Międzynarodowy
Trybunał Karny. Oskarżeni zostali
o zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrod-
nie wojenne. LRA wykorzystała do wal-
ki przez cały ten okres ponad 20 tys.
dzieci, z czego prawie połowę w ostat-
nich czterech–pięciu latach. Obecnie
uważa się, że w LRA walczy ok. 3 tys.
młodych bojowników (w Ugandzie na-
zywanych bush kids), którymi dowodzi
mniej niż 200 dorosłych oficerów.

Zgwałcone
dzieciństwo
Czy wiadomo, ile obecnie dzieci jest
w tej organizacji, jakie funkcje tam
pełnią, w jaki sposób są werbowane
w których mordują całe rodziny, zosta-
wiając przy życiu tylko dzieci. Często jest
tak, że złapanym dzieciom każe się zabi-
ci do LRA. Również szkolenie opiera się
na przemocy, bezwzględnej dyscyplinie
i indoktrynacji. Oporne dzieci są katowa-
i szkolone? jać maczetami albo kijami swoich bli- ne, a czasem nawet mordowane przez
– Dzieci – prawie w całej Afryce – wer- skich, kolegów, mieszkańców danej spo- zmuszonych do tego rówieśników.
bowane są w podobny sposób, czyli przy łeczności. Jest to próba charakteru, ale też Dzieci żołnierze walczą często na
użyciu siły. Zazwyczaj są porywane, gdy próba zniszczenia więzi ze społecznością, pierwszej linii ognia. Gdy raz zabiją, nie
idą do szkoły lub na przykład do lasu po zamknięcie drogi powrotu. To jest głów- mają oporów, żeby zabić kolejny raz, po-
opał. Bojówki napadają też na wsie, na, jeśli niejedyna droga rekrutacji dzie- nieważ nie znają często poczucia strachu,

60 Polska Zbrojna nr 23/2008


OBLICZA WOJNY
| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |

wstydu, nie rozróż- potrzebowanie na broń pasującą do dło- W polskich organizacjach militarnych
niają jeszcze dobra ni ośmioletniego dziecka – a jest, bo również walczyły dzieci i są one uwa-
i zła. Dzieci szpiegu- w konfliktach na całym świecie walczy żane za bohaterów. Do rangi symbolu
ją, podkładają miny obecnie 300 tys. nieletnich – to firmy je narodowego urósł też czyn Orląt
i bomby, zostają za- zaspokajają. Dla mnie działanie takie jest Lwowskich – grupy prawie 1,5 tys.
machowcami samo- niemoralne i nieetyczne. Mówiąc wprost: dzieci i młodzieży w wieku od 9 do
bójcami. Prowadzą koncerny zbrojeniowe obarczone są bar- 18 lat biorących udział w walkach
zwiad, są wykorzysty- dzo dużą odpowiedzialnością za wyko- o Lwów w latach 1918–1920. Harcerze
wane jako przynęta rzystywanie dzieci jako żołnierzy. To one walczyli w powstaniu warszawskim.
dla wciągnięcia wroga produkują i handlują coraz lżejszą, mniej- Mimo to nie uważamy tego za coś nie-
w pułapkę. Pełnią rolę szą i prostszą w obsłudze bronią lekką. moralnego. Dlaczego?
tragarzy, kurierów, słu- Być może kiedyś prezesi i akcjonariusze
żą jako straż przybocz- koncernów zbrojeniowych pokuszą się
na oraz pomoc kuchen- o refleksję podobną do tej, która pojawi-
na. Dziewczęta zazwy- ła się u twórcy karabinu AK47. Michaił
czaj zaczynają i kończą Kałasznikow przyłączył się do kampanii Jeżeli jest zapotrzebo-
jako niewolnice seksual- „Control Arms”, zainicjowanej przez wanie na broń pasującą
ne – stają się, mówiąc Amnesty International, Oxfam i IANSA, do dłoni ośmioletniego
umownie, żonami do- oraz wezwał do zaostrzenia kontroli han-
wódców oraz żołnierzy. dlu i transferu broni. dziecka – a jest, bo
De facto oznacza to, że są w konfliktach na całym
gwałcone, co zazwyczaj Zna Pan państwa, gdzie dzieci oficjal-
kończy się chorobami, nie werbuje się do popieranych przez
świecie walczy obecnie
głównie AIDS. Na do- rząd organizacji militarnych? 300 tys. nieletnich – to
kładkę zwykle zachodzą – Niestety tak. Pomiędzy kwietniem firmy je zaspokajają
w ciążę i rodzą dzieci swo- 2001 a marcem 2004 r., według raportu
ich oprawców. Coalition to Stop the Use of Child Sol-
diers, w ponad 20 państwach trwały kon-
Więcej niż połowa flikty zbrojne z udziałem dzieci żołnie- – Wojny wszczynają dorośli. Uwa-
wszystkich żołnierzy rzy. W dziesięciu konfliktach to właśnie żam, że każdy udział nieletnich w kon-
w wojnie domowej w Sier- siły rządowe wykorzystywały oficjalnie flikcie jest niemoralny, ale wstydzić po-
ra Leone w 1999 r. nie dzieci żołnierzy. Na tej liście – co niektó- winni się ludzie, którzy są odpowie-
miała 18 lat… rych czytających może zaskoczyć – znaj- dzialni za spowodowanie konfliktu.
– Szacuje się, że na po- dują się również Stany Zjednoczone, A dlaczego nie uważa się udziału dzie-
czątku konfliktu w 1991 r. aż gdzie rocznie dobrowolnie wstępuje do ci i młodzieży w walkach o Lwów czy
70 proc. walczących stanowi- armii 10 tys. 17-latków. W latach 2003– później w powstaniu warszawskim za
li niepełnoletni. Po zakończe- –2004 walczyło w Afganistanie 62 ame- niemoralny? Takie myślenie mogę tłu-
niu walk w 2002 r. rozpoczę- rykańskich dzieci żołnierzy. Poza tym maczyć między innymi tym, że my, Po-
to program DDR (rozbrojenie, w czterech państwach paramilitarne or- lacy, uwielbiamy uwznioślać każdy
demobilizacja i reintegracja ganizacje, które wykorzystywały dzieci nasz czyn, także walkę dzieci, szcze-
– disarmament, demobiliza- żołnierzy, były wspierane przez rządy. gólnie w obronie państwa. O dzieciach
tion and reintegration). Do z Hitlerjugend już tak nie pomyślimy.
końca 2003 r. włączono do pro- W Ameryce Południowej lawinowo A one – według różnie przyjętych stan-
gramu prawie 7 tys. byłych rośnie udział dzieci w walkach ulicz- dardów – także walczyły za swoją oj-
dzieci żołnierzy. Należy wspo- nych pomiędzy gangami i siłami po- czyznę, zaś w fazie schyłkowej wojny
mnieć, że w sąsiedniej Liberii rządkowymi… broniły Berlina jak warszawskie dzie-
w tym samym czasie walczyło – „Miejskie dzieci żołnierze” to dzie- ci swojej stolicy. Czy te wszystkie dzie-
ich ok. 21 tys. Bywało tak, że te ci i młodzież należące do zorganizowa- ci były bohaterami, nie wiem. Wiem,
same dzieci walczyły w obu kon- nych grup przestępczych działających że na pewno były ofiarami wojen do-
ARCH. MŚ

fliktach. Co więcej, wiele z nich z użyciem broni, które mają niemal woj- rosłych ludzi. 
pochodziło z Gwinei, która była skową strukturę dowodzenia. W tym Rozmawiał Tomasz Gos
zapleczem do pozyskiwania ma- przypadku dzieci zazwyczaj same przy-
łych żołnierzy podczas wojen do- stępują do gangu. Przerażać może ich Mirosław Śmieiński
mowych w Sierra Leone i Liberii. wiek. To często niespełna sześcio–sied- (ur. 24 kwietnia 1979 r.), absolwent
miolatki, potrafiące strzelać do innych UAM w Poznaniu na kierunku politologia
Czy to prawda, że producenci broni osób, w tym policjantów i żołnierzy, któ- i stosunki międzynarodowe. Założyciel
starają się dostosować ją do potrzeb rzy nie pozostają im dłużni. Dochodzi do Nieformalnego Towarzystwa Honorowego
żołnierzy dzieci? regularnych potyczek, jak na prawdziwej Krwiodawstwa, od 2003 r. zaangażowa-
– Nie mam wglądu w umysły preze- wojnie. Spirala przemocy nakręca się ny w prace Amnesty International. Przez
sów korporacji. Wiem jedno – są one na- każdego dnia. Problem dotyczy głównie dwa lata był koordynatorem poznańskiej
stawione na zysk. W związku z tym jej Kolumbii, Brazylii, Hondurasu. W USA, grupy AI. W 2006 r. podjął próbę stwo-
szefowie nie mogą podejmować działań na przykład w Los Angeles, również ma- rzenia Zespołu AI ds. Dzieci, który oficjal-
szkodzących temu nadrzędnemu celowi. my do czynienia z tworzeniem się gan- nie działa od 2007 r.
To smutne, ale prawdziwe. Jeżeli jest za- gów na kształt profesjonalnych armii.

nr 23/2008 Polska Zbrojna 61


TO I OWO

UCY WILIZOWANY
Czy wiesz, że…
ROZMOWY NA SPOCZNIJ
SZPIEG …armia pakistańska zajęła obóz szko-
leniowy pakistańskich talibów, w któ-
rym przygotowywano do zamachów KAŻDA PARA RĄK
samobójczych dzieci – chłopców – Dobrze, że pan kapitan wrócił wresz-
w wieku od 9 do 12 lat. Według „Daily cie z tego kursu, bo mamy tu urwanie
Telegraph”, obóz znajdował się koło głowy. Każda para rąk na wagę złota.

Myśleć
Spinkai w Południowym Waziristanie. Proszę się szybko wdrożyć w zadania
W kompleksie budynków, gdzie mie- i wesprzeć kolegów.
ściły się m.in. państwowa szkoła
i istnieć
– To może i dobrze się składa, panie puł-
i szpital, rebelianci szkolili ponad kowniku, że w taki gorący czas wróciłem.
50 dzieci. Chłopców przygotowywano – Bardzo dobrze, i szkoda, że pana kapi-

„M yślę, więc jestem” – pomyślał do przeprowadzania zamachów i spo- tana wcześniej nie było. Bo my tu haruje-
kiedyś Kartezjusz i od razu za- rządzania chałupniczych ładunków my jak woły.
czął istnieć jakby bardziej. To genialne wybuchowych. (ATD) – Właśnie na ten temat chciałem coś
w swojej prostocie stwierdzenie potwier- powiedzieć.
dziło tylko to, co wszyscy podejrzewali od – Na jaki temat?
dawna: zdolność do samodzielnego my- – Właśnie na temat harowania jak woły.
– Aha! A co pan chciał na ten temat
ślenia i dochodzenia do własnych, orygi-
nalnych wniosków jest ważnym wyznacz-
Domowy generał powiedzieć?
– Otóż, uczestniczyłem między
nikiem przynależności do gatunku homo Czy kobieta może w wojsku innymi w wykładach na temat
sapiens. To dzięki temu człowiek, który
raz uderzy głową w ścianę, nie próbuje jej
Dowodzić oddziałem najnowszych trendów w zarzą-
dzaniu swoimi możliwościami.
forsować ponownie w ten sam sposób, ale Oczywiście – przecież w domu – Tak, słucham?
szuka drogi, dzięki której będzie w stanie Już jest generałem. – Otóż, panie pułkowniku, nasz
obejść przeszkodę. Niektórzy jednak zda- błąd polega na tym, że zarządza-
ją się nie doceniać fenomenu myślenia. my czasem, gdy tymczasem powin-
Czasem, kiedy dzielimy się ze światem niśmy zarządzać energią. Czas bowiem
swoimi przemyśleniami, słyszymy pogar- jest zasobem zewnętrznym, zaś nasza
dliwe stwierdzenie: „Jak będziesz tyle my- energia...
ślał, to zostaniesz myśliwym”. Niby zgrab-
na gra słów, ale jak się to ma do odkrycia
„Misyjny” konkurs – Nie rozumiem...
– Chodzi o to, że mamy do dyspozycji
MICHAŁ ANTOSZCZUK Z SIEMIATYCZ zdo- określony zasób energii i na nim powinni-
Kartezjusza? Czasem zresztą my sami re-
był pierwsze miejsce w konkursie interneto- śmy się skupić. A nie zarządzać czasem,
zygnujemy z przywileju myślenia. I tu wym resortu obrony „Wojsko Polskie w służ- bo wówczas, popadając w pracocholizm,
wreszcie dochodzimy do kwestii militar- bie pokoju”. W nagrodę poleci 9 czerwca ra- wypełniamy go bez reszty. Na pewnym
nych. Wyobraźmy sobie taką sytuację: do zem z delegacją MON do Polskiego etapie nie mamy już energii i nasze dzia-
naszej jednostki, wydziału, sekcji przy- Kontyngentu Wojskowego „Orlik 2” stacjonu- łanie jest nieefektywne.
chodzi Bardzo Ważny Szef i mówi: do- jącego w bazie lotniczej w Siauliai na Litwie. – Panie kapitanie, powiem panu tak: ga-
tychczas robiliśmy tak, że A było A, Natomiast 3 czerwca wszyscy laureaci roz- danie nigdy nie było efektywne, a pan,
a B było B. Teraz będziemy robić po no- strzygniętego 26 maja konkursu – Katarzyna zamiast świeżej energii do pracy, demon-
wemu: A będzie B, a B będzie A. Usły- Urban, Andrzej Ważbiński, Kamila Porzuczek, struje czort wie jakie mądrości. Po to pan
szawszy to, żołnierz przeżywa chwilę Anna Milczarek, Jakub Piękoś, Małgorzata na koniec świata jeździł, żeby teraz prze-
zwątpienia i w głowie zaczynają mu kieł- Lipińska, Paweł Zduńczyk, Anna Biernaczyk łożonych krytykować? Nam tu, jak powie-
kować myśli: przecież tak się nie da. Jed- i Filip Guśtak – dostaną od szefa MON nagro- działem, każda para rąk potrzebna.
dy rzeczowe. (ATU) – A nie głowa?
nak w tym momencie przerażony własną
odwagą szybko przypomina sobie formuł-
kę, że od myślenia są przełożeni, i hamuje Nonsens tygodnia: Trudne słowo – promocja
niebezpieczny proces, jaki rozpoczynał się Półtora miliona złotych na koncie jednego człowieka to poważny kapitał, który może być
w jego głowie. Oczywiście po jakimś tam gwarantem spokojnego i dostatniego życia. W skali ministerstwa dysponującego budże-
czasie trzeba się ze złego pomysłu wyco- tem liczonym w miliardach to kwota stosunkowo niewielka. Tej drobnej różnicy zdają się
fać, ale zmarnowanego czasu odzyskać nie zauważać dziennikarze „Super Expressu”.
nie sposób. A wystarczyło słuchać Karte- W artykule pod niezbyt wysu- klamę, Public Relations to dla Do łez rozbawiło nas też dra-
zjusza. Piszę o tym, bo służbowa niechęć blimowanym tytułem „Wyrzu- jego dziennikarzy po prostu matyczne pytanie dziennika-
do myślenia w relacji podwładny–przeło- ci 1,5 mln na bzdety” „SE” dwa obcojęzyczne słowa, rzy „SE”: do kogo trafią mate-
żony od jakiegoś czasu spędza mi sen punktuje ministerstwo za wy- a promocja kojarzy się jedynie riały promocyjne? Tak się bo-
z powiek. Skoro bowiem według Karte- danie wyżej wymienionej kwo- z obniżką cen w supermarke- wiem składa, że wiele z nich
zjusza istnienie jest uzależnione od my- ty na materiały promocyjne. cie. Oczywiście nie mamy wąt- trafia do... dziennikarzy na
ślenia, to łatwo, odwracając tę formułkę, Rzeczywiście oburzające! pliwości, że gdyby MON mate- konferencjach prasowych
dojść do wniosku, że kto nie myśli, ten nie – Po co ministerstwu materia- riałów promocyjnych nie po- – również do tych z „SE”. I ja-
istnieje. Boję się więc, że któregoś dnia ły promocyjne? – pytają tro- siadał w ogóle, przeczytaliby- koś nie słychać, aby odmawia-
skliwi dziennikarze. No pew- śmy, że ministerstwo skąpi na li ich przyjęcia albo chociaż
obudzę się w kraju, w którym w wojsku
nie – po co? Przecież wiado- budowanie wizerunku armii, przyjmowali je z wyraźnym
będą tylko przełożeni. A to może być po-
mo, że np. „Super Express” a dobre imię polskiego żołnie- obrzydzeniem. Rozumiemy,
ważny cios dla obronności państwa. nie wydaje ani złotówki na re- rza nie jest warte 1,5 mln zł. że teraz to się zmieni. (ap)

62 Polska Zbrojna nr 23/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |

BOGDAN KLICH,
minister obrony narodowej:
– Polska odgrywa w Europie Środkowej taką rolę, jak
Pakistan w Azji Środkowej lub Egipt na Bliskim
Wschodzie. (Gazeta Wyborcza)
SZKIELET SIŁACZA
I nżynierowie stworzyli kom-
binezon zwiększający siłę
człowieka. Rex Jameson
zwiększa siłę człowieka
ok. 20 razy. Inżynierowie na-
zywają ją egzoszkieletem,
kryje się w przymocowanych
do kończyn człowieka czuj-
nikach i mikroprocesorze
TATUAŻ. Czy żołnierz może mieć tatuaż
w niewidocznym miejscu? – z takim pyta- z amerykańskiej firmy Sarcos przypomina bowiem stelaż analizującym płynące z nich
niem wystąpił żołnierz, któremu przełożony nie wygląda na siłacza – wa- wzmacniający kości i mię- dane. Na podstawie pomia-
zagroził złamaniem kariery, jeśli nie usunie ży 85 kg i ma ok. 180 cm śnie. Pomysłem zaintereso- ru napięcia mięśni stelaż
obrazków z przedramienia. W takiej sytu- wzrostu. Kiedy jednak założy wała się amerykańska armia. uruchamia odpowiednie si-
acji powinno się zadać kilka pytań. Po aluminiowy stelaż, bez trudu Superkombinezony mogłyby łowniki. Choć cała maszyne-
pierwsze więc: czy przedramię jest miej- podnosi jedną ręką ciężar być używane m.in. przy rozła- ria waży 70 kg i spowalnia
scem widocznym, czy nie? Następnie: czy 100 kg nawet 500 razy. dowywaniu ciężarówek czy nieco ruchy człowieka, me-
problem jest natury regulaminowej, czy Naukowcy z Sarcos twierdzą, naprawianiu czołgów. chaniczny siłacz jest cał-
z kategorii „widzimisię”? Idąc dalej: czy ob- że dzięki hydraulice maszyna Tajemnica egzoszkieletu kiem sprawny. (ann)
razek na skórze ma charakter wulgarny,
obsceniczny, a może polityczny? Czy też go-
dzi w nasze sojusze albo też jest obraźliwy
dla potencjalnego przeciwnika? Jeśli tak, to
HISTORIA Z PRZYMRUŻENIEM OKA
czy godzi w prawo wojenne lub narusza Kilka lat przed I wojną światową cesarz staci srebrnego orła, o którą zapytał cho-
konwencje międzynarodowe? A jeśli do- niemiecki Wilhelm II przybył z oficjalną rążego:
wódca wie, że pani kapral ma obsceniczny wizytą do Petersburga, ówczesnej stolicy – Za co wasz pułk otrzymał to odzna-
tatuaż w miejscu intymnym, to powinien
sam dochodzić, czy powiadomić o swym Rosji. Powitany na dworcu kolejowym czenie?
podejrzeniu organa? Pytań ciśnie się mnó- przez kompanię honorową jednego z puł- – Za zdobycie Berlina w 1761 r., Wasza
stwo... I większość z nich pozostanie za- ków rosyjskich, władca Niemiec zauważył Cesarska Mość – odrzekł chorąży.
pewne bez odpowiedzi. Jak to w życiu, jak na sztandarze pułkowym odznakę w po- Kolejnych pytań Wilhelm II już nie zadawał.
to w wojsku.
D O M O W A
O J N A

nr 23/2008 Polska Zbrojna 63

You might also like