NR 25 (596) 22 CZERWCA 2008 CENA 4,70 ZŁ (W TYM 7% VAT)

TYGODNIK FORUM: Pierwsza taka misja str. 13

ISSN 0867-4523
INDEKS 337 374

www.zolnierz-polski.pl

OBLICZA
LIZACJA
FESJONA
PRO

ZAWODOWSTWA
WOJSKO: Przepis na nadterminowego str. 18
LOTNICTWO: Pożegnanie schematów str. 26
HISTORIA: OFENSYWA, KTÓREJ NIE BYŁO str. 43
W NUMERZE
NASZYM OKIEM

PRZECIWLOTNICY
W WICKU
Przez dwa tygodnie maja Wicko Morskie po
raz kolejny było areną intensywnych ćwiczeń
przeciwlotniczych STR. 32

TEMAT NUMERU
OBLICZA ZAWODOWSTWA
Co oznacza profesjonalizacja sił
zbrojnych? Pytanie niby proste, lecz
wcale niełatwo uzyskać na nie
jednoznaczną odpowiedź STR. 4
MARZENIA WOJSKO PROFESJONALIZACJA
O SŁUŻBIE GOTOWI NA WYZWANIA
Dla nich armia oznacza Po pełnym uzawodowieniu 3 Pułk
nowe możliwości – zdobycie Drogowo-Mostowy stanie się
wykształcenia, pracy, jednym z największych
pracodawców w regionie STR. 22
przeżycie przygody

STR. 18

FORUM MISJE
PIERWSZA TAKA MISJA
Dyskusja o zyskach politycznych
oraz ekonomicznych trwa i zapewne
nigdy się nie skończy. Jeden wymiar
misji w Iraku nie budzi jednak
wątpliwości – wysłanie polskich
żołnierzy nad Eufrat zmieniło oblicze
polskiej armii STR. 13

TYGODNIK
www.polska-zbrojna.pl
Dyrektor Redakcji Wojskowej
Redaktor naczelny
Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 53 65,
684 56 85, faks: 684 55 03; CA MON 845
365, 845 685, faks: 845 503;
sekretariat@redakcjawojskowa.pl
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”:
Wojciech Kiss-Orski, tel.: (0-22) 684 02 22,
CA MON 840 222;
wko@redakcjawojskowa.pl
Redaktorzy prowadzący:
ppłk Artur Goławski , tel.: (0-22) 684 52 30,
CA MON 845 230; Aneta Wiśniewska,
(0-22) 684 52 13, CA MON 845213;
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
Publicyści:
Warszawa: Norbert Bączyk, Piotr
Bernabiuk, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON
845 229; Jakub Czermiński, Anna
Dąbrowska, tel.: (0-22) 684 52 44,
CA MON 845 244; Paulina Glińska,
tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229;
Roman Przeciszewski, tel.: (0-22) 684 52
44, CA MON 845 244; Tadeusz Wróbel,
tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244;
Bydgoszcz: Krzysztof Wilewski,
tel. (0-52) 378 25 90, CA MON 415 200;
Gdynia: Tomasz Gos, tel.: (0-58) 626 24
Egzemplarze czasopism dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym są bezpłatne
13, CA MON 262 413; kmdr ppor. Mariusz
Konarski, tel.: (0-58) 626 62 07,
CA MON 266 207; Kraków: Magdalena
Kowalska-Sendek, Jacek Szustakowski,
tel.: (0-12) 613 17 80, CA MON 131 780;
Poznań: Piotr Laskowski, CA MON 572 446,
mjr Tomasz Szulejko, tel.: (0-61) 857 23
59, CA MON 572 359; Wrocław:
Bogusław Politowski, tel.: (0-71) 765 38
53, CA MON 653 853;
Fotoreporter:
Jarosław Wiśniewski,
tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229;
Współpracownicy:
Andrzej Jonas, Robert Czulda,
Krzysztof Głowacki, Paweł Henski,
Marcin Kaczmarski, Włodzimierz Kaleta,
Damian Markowski
Dział graficzny:
tel.: (0-22) 684 51 70, CA MON 845 170;
Marcin Dmowski (kierownik),
Monika Klekociuk, Paweł Kępka,
Andrzej Witkowski
Opracowanie stylistyczne:
tel.: (0-22) 684 03 55,
CA MON 840 355;
Renata Gromska (kierownik),
Małgorzata Mielcarz, Katarzyna Pietraszek,
Joanna Rochowicz
Biuro Reklamy i Marketingu:
Adam Niemczak (kierownik) ,
Małgorzata Szustkowska
tel. (0-22) 684 53 87, 684 51 80, 684 55
03, faks: (0-22), CA MON 845 387;
reklama@redakcjawojskowa.pl

2 Polska Zbrojna nr 25/2008

 | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |

WOJSKO LOTNICTWO
POŻEGNANIE
SCHEMATÓW REDAKTOR
NACZELNY
Nowy program szkolenia,
jaki od lutego obowiązuje pilotów
Artur Bartkiewicz
z 13 Eskadry Lotnictwa

Kości
Transportowego, stawia
na samodzielność instruktorów
i indywidualne podejście
do pilota STR. 26

WOJSKO PRZEMYSŁ OBRONNY
KOLEJNY POCZĄTEK
Zmiany w strukturze wewnętrznej,
opracowanie długoterminowej
strategii rozwoju, ożywienie
kontaktów handlowych oraz
zacieśnienie współpracy z rządem
i armią – takie cele stawia przed
Bumarem jego nowy prezes
Edward Nowak STR. 24
WOJSKO REKONWERSJA
ŻYCIE PO WOJSKU
Zbudowano modelowy system
wsparcia bezrobotnych
zwalnianych z powodu likwidacji
lub restrukturyzacji jednostek
wojskowych STR.
Prenumerata:
RUCH SA, KOLPORTER SA, Garmond PRESS, GLM.
Informacja: (0-22) 684 04 00
Kolportaż i reklamacje:
Bellona SA – (0-22) 457 04 37,
6879 041, CA MON 879 041
Druk: Drukarnia Wydawnicza „Trans-Druk”, Golina
Numer zamknięto: 16.06.2008 r.
Zdjęcie na okładce: US DoD/M.Dmowski
Projekt graficzny: Łukasz Kaugan, CaStudio
Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze
odzwierciedla stanowisko redakcji.
Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca.
Zastrzega sobie prawo do skrótów.
Nakład: 20 000 egz.
zostały rzucone
W dyskusji o profesjonalizacji polskiej armii w niezauważalny sposób przekroczy-
liśmy właśnie Rubikon. Pytania, czy w ogóle armia zawodowa jest naszemu
krajowi potrzebna, ustąpiły miejsca pytaniom o to, jak sprawnie przeprowadzić ten
proces i w jaki sposób uniknąć pułapek czyhających na podejmujące się tej gigan-
tycznej reformy osoby? Nawet dotychczasowi sceptycy pogodzili się już chyba z fak-
tem, że szybkie wprowadzenie w polskiej armii zawodowstwa jest w tej chwili nie-
uniknione. Nie słyszymy już dramatycznych pytań, kto po wprowadzeniu armii zawo-
dowej będzie bronił naszego kraju? Odpowiedź na takie pytanie jest bowiem oczywi-
sta: będzie to robić ta właśnie armia, tak jak teraz robi to armia de facto półzawodo-
wa, oparta już tylko częściowo na masowym poborze.
W dyskusji, jaką przeprowadzono na temat armii zawodowej w Akademii Obrony
Narodowej (patrz artykuł Romana Przeciszewskiego „Oblicza zawodowstwa”), wiele
miejsca poświęcono kosztom profesjonalizacji. To bowiem najtwardszy orzech do
zgryzienia dla osób odpowiedzialnych za reformę. Wiadomo, że szeregowy zawodowy,
który zastąpi szeregowego zasadniczej służby wojskowej, musi więcej od niego zara-
biać, mieć zapewnione lepsze wyposażenie i warunki służby – a w związku z tym
koszty jego utrzymania gwałtownie wzrastają. To znów pole do popisu dla sceptyków,
którzy po zaprzestaniu pytań o gotowość armii zawodowej do obrony granic państwa
mogą zacząć coraz głośniej zastanawiać się, czy Polskę na armię zawodową stać.
W tej kwestii można jednak dojść do paradoksalnego wniosku: o ile musimy obecnie
znaleźć środki, które sprawią, że będzie nas stać na armię zawodową, o tyle z całą
pewnością nie stać nas na utrzymywanie armii z powszechnego poboru. Dzieje się
tak z kilku przyczyn, z których najważniejsze są dwie. Po pierwsze – już dziś to zawo-
dowa część polskich sił zbrojnych bierze na siebie cały ciężar odpowiedzialności za
zaangażowanie polskiej armii w misje międzynarodowe. Do Iraku, Afganistanu
i Czadu jeżdżą wyłącznie zawodowcy. Tak naprawdę więc, z punktu widzenia tych
misji polska armia liczy obecnie nie 150, lecz ok. 70 tys. żołnierzy. To rodzi poważne
28 konsekwencje – choćby takie, że ci sami żołnierze muszą wyjeżdżać na misje wielo-
krotnie. Jednostki, które już się sprofesjonalizowały, służą więc niejako podwójnie,
wykonując niektóre zadania za pozostałą część armii. Taka sytuacja na dłuższą metę
grozi wyeksploatowaniem najlepszych żołnierzy do tego stopnia, że zdecydują się na
rozstanie z armią. A na to z całą pewnością nas nie stać. Po drugie – modernizacja
techniczna sprawia, że do jednostek trafia coraz nowocześniejszy i bardziej zaawan-
sowany technicznie sprzęt. Trudno jest przekazać wyposażenie warte setki tysięcy
złotych w ręce osób, które do wojska przyszły tylko na chwilę. Dlatego siłą rzeczy tra-
fia on do zawodowców. Jeśli więc chcemy, aby cała nasza armia dokonała skoku
technologicznego – zawodowcy muszą trafić do wszystkich jednostek. A chyba nikt
nie ma wątpliwości, że nie stać nas na dalsze zapóźnienia technologiczne, bo każdy
stracony pod tym względem rok i tak będzie trzeba kiedyś nadrobić.
Choćby z tych dwóch względów na armię z powszechnego poboru dziś nie możemy
już sobie pozwolić. Teraz musimy więc zastanowić się, gdzie znaleźć środki na to,
abyśmy mogli mieć armię zawodową. Pierwsze kroki – zmiany w prawodawstwie
– już zostały zrobione. Teraz czas na kolejne.
W najbliższych tygodniach i miesiącach będzie jeszcze pewnie wiele takich dyskusji
jak ta w Akademii Obrony Narodowej, ale jedno już się nie zmieni. Kości zostały rzu-
cone. I dobrze, bo dalsze zwlekanie mogłoby w końcu sprawić, że zamiast przekro-
czyć Rubikon, utopilibyśmy się w nim.

nr 25/2008 Polska Zbrojna 3

TEMAT NUMERU

Roman
Przeciszewski
OBLICZA ZAWODOW
Profesjonalizacja oznacza nie tylko uzawodowienie armii, ale także duże zmiany w organizacji i strukturze sił zbrojnych, technice bojowej oraz systemach

Plan jest jasny: prezydent – na wniosek Rady Ministrów – w drodze

rozporządzenia zawiesi obowiązek odbywania zasadniczej służby wojskowej
i od 1 stycznia 2010 r. w koszarach pozostaną jedynie żołnierze zawodowi. Szybki
marsz do profesjonalizacji nie jest jednak rzeczą prostą.
Co oznacza profesjonalizacja sił zbroj- technice bojowej oraz systemach szkole- ści działania – zauważył Cezary Lusiński,
nych? Pytanie niby proste, lecz wcale nie- nia i mobilizacji – przekonywał Bogdan dyrektor Departamentu Polityki Bezpie-
łatwo uzyskać na nie jednoznaczną odpo- Klich, minister obrony. – Jest milowym czeństwa Międzynarodowego MON. Gen.
wiedź. Wykazała to konferencja naukowa krokiem na drodze ku transformacji, kro- bryg. Mirosław Różański, zastępca szefa
w Akademii Obrony Narodowej poświę- kiem, który musimy zrobić – uzupełnił Zarządu Planowania Strategicznego (P-5)
cona profesjonalizacji, która udowodniła, gen. bryg. Marek Ojrzanowski, dyrektor w Sztabie Generalnym WP, dodał, że Si-
że definicja tego pojęcia jest bardzo sze- Departamentu Transformacji MON. ły Zbrojne RP mają nie tylko zapewnić
roka. Prof. Stanisław Koziej, były wice- państwu bezpieczeństwo, ale też uczest-
minister obrony narodowej, zaapelował Wymóg czasu niczyć w operacjach reagowania kryzyso-
nawet o ujednolicenie stanowisk w tej Dlaczego ten krok jest konieczny? Po- wego oraz pokojowych. Muszą ponadto
kwestii w różnych komórkach resortu. nieważ – jak uważają wszyscy eksperci wspierać bezpieczeństwo wewnętrzne
Dziś profesjonalizacja to słowo klucz – polska musi się zmienić, dostosować do i w razie potrzeby pomagać społeczeń-
w dyskusjach o przyszłości polskiej armii. współczesnych wymogów. – Polska nie stwu. Te wszystkie zadania mogą wyko-
– Profesjonalizacja oznacza nie tylko uza- może być jedynie beneficjentem Unii Eu- nać dobrze jedynie profesjonaliści.
wodowienie armii, ale także duże zmiany ropejskiej i NATO. Do tych struktur mu- Jest jeszcze inny, ekonomiczny aspekt
w organizacji i strukturze sił zbrojnych, simy wnosić własne zdolności i możliwo- tego problemu. Zdaniem ministra obrony,

4 Polska Zbrojna nr 25/2008


OWSTWA
szkolenia i mobilizacji.
„powszechny pobór nie zapewnia właści-
wego gospodarowania środkami finanso-
wymi”. – Czy państwo na dorobku, jakim
jest Polska, może sobie pozwolić na mar-
notrawstwo pieniędzy, które idą na dzie-
więciomiesięczną służbę zasadniczą?
– retorycznie pytał minister Klich.
Sprawa jest zatem przesądzona. Zasko-
czeniem może być jedynie przyspiesze-
nie procesu profesjonalizacji. Poprzedni
rząd chciał uzawodowić armię w ciągu
kilku lat, a obecny skrócił ten czas do kil-
kunastu najbliższych miesięcy. Plan jest
już znany i jasny: prezydent – na wniosek
Rady Ministrów – w drodze rozporządze-
nia zawiesi obowiązek odbywania zasad-
niczej służby wojskowej i od 1 stycznia
2010 r. w koszarach zostaną jedynie żoł-
nierze zawodowi. Zgodnie z założeniami,
w wojsku będzie 120 tys. etatów dla żoł-
nierzy zawodowych, a Narodowe Siły Re-
zerwy przyjmą w swe szeregi kolejnych
nr 25/2008
Bez czarnych
scenariuszy
Trzy pytania do CZESŁAWA
KA
PIĄTASA, sekretarza stanu
SYLWIA GUZOWS
i profesjonalizacji MON
Czy przy obecnym budżecie re-
sortu stać nas na pełną profesjo-
nalizację?
– Stać nas, zapewniam. Zresztą
– nie robimy niczego ad hoc, jest to
konsekwencja podjętych znacznie
wcześniej działań, o których nie de-
cydowaliśmy z dnia na dzień. Przy-
pomnę tylko, że stopniowe uzawoda-
wianie wojska trwa od 2001 r. Dwa
lata później nastąpiło nawet przyspie-
szenie tego procesu w wytypowa-
nych jednostkach wojskowych. Ma-
my więc kilkuletnie doświadczenia,
nie zaczynamy niczego od zera, a te-
raz wchodzimy jedynie w końcową
fazę profesjonalizacji.
Jest Pan przekonany, że w dość
krótkim czasie uda się wypełnić
znaczną liczbę nowych wojsko-
wych etatów?
– Przyjęliśmy limit 150 tys. stano-
US DOD
wisk etatowych w wojsku (w tym 30
30 tys. – Czas realizacji zadania, przy je-
go złożoności, jest niezmiernie krótki –
przyznaje minister Klich.
Pieniądze potrzebne od zaraz
Między poborem a wyborem munduru
z własnej inicjatywy jest dość długa i nie-
prosta droga. Wojskowi optymiści prze-
konują, że uzawodawiamy armię już od
kilku lat. W 2000 r. mieliśmy 47,6 proc.
żołnierzy zawodowych, dziś jest ich po-
nad 64 proc. Pozyskanie w ciągu najbliż-
szych kilkunastu miesięcy dodatkowych
20–30 proc. żołnierzy zawodowych nie
powinno być więc problemem.
Pesymiści są innego zdania. Jeżeli nie
pozyska się odpowiedniej liczby kandy-
datów na żołnierzy zawodowych, to po-
mysł rezygnacji z poboru szybko może spa-
lić na panewce. Gen. bryg. Andrzej Wasi-
lewski, szef Zarządu Organizacji i Uzupeł-
nień (P-1) w SGWP, realistycznie ostrze-
PROFESJONALIZACJA
ds. społecznych
tys. w Narodowych Siłach Rezerwy)
i niebawem dowiemy się, czy
wszystkie z nich zostaną zajęte. Pro-
szę jednak pamiętać o jednym:
w tym limicie zarezerwowanych jest
także 6–7 tys. stanowisk dla kandy-
datów na żołnierzy zawodowych,
którzy trafią najpierw do ośrodków
szkolenia.
A jeżeli nie powiedzie się nabór
ochotników z cywila, pobór zosta-
nie przywrócony?
– Nie akceptuję czarnych scena-
riuszy. Poza tym – nikt nigdy nie za-
kładał, że jednostki obowiązkowo
muszą mieć sto procent ukompleto-
wania. Jak do każdego zakładu pra-
cy, tak też do wojska, ludzie przy-
chodzą i odchodzą. Ukompletowa-
nie na poziomie 80–90 proc. po-
wszechnie uznawane jest za dobre.
Taki właśnie poziom powinniśmy
osiągnąć.
ga: – Proponowane rozwiązania należy do-
stosować do możliwości budżetowych.
Trzeba również stworzyć niezbędne pod-
stawy prawne, poprawić atrakcyjność służ-
by i zagwarantować jej stabilizację.
Niby proste, ale nie należy zapominać,
że armia zawodowa kosztuje. W Minister-
stwie Obrony Narodowej przyjęto cały ka-
talog zachęt dla kandydatów na żołnierzy
zawodowych. Są w nim m.in. atrakcyjne
uposażenia, dodatki mieszkaniowe, moż-
liwość uzupełnienia wykształcenia, nauka
nowego zawodu, nadawanie uprawnień
honorowanych na cywilnym rynku pracy.
Przywrócone zostaną klasy kwalifikacyj-
ne dla podoficerów i szeregowych. Otwo-
rzą się drzwi dla funkcjonariuszy innych
służb mundurowych, którzy w szeregach
wojska zachowają posiadany stopień. Po-
zostaje tylko pytanie, jak to wszystko opła-
cić z budżetu, który się nie zmienia i wciąż
wynosi 1,95 proc. PKB? – W 2009 r. pro- 
Polska Zbrojna 5
TEMAT NUMERU PROFESJONALIZACJA

J A K T O
Z daniem płk. Stanisława
Rumana z Zarządu
Organizacji i Uzupełnień (P-1)
SGWP, każde państwo ma swo-
je, indywidualne podejście do
uzawodowienia sił zbrojnych.
Wszędzie jednak wiąże się ono
z koniecznością poniesienia
sporych kosztów. Dlatego np.
R O B I Ą
Dania i Niemcy dotąd nie zrezyg-
nowały z poboru. Hiszpania do
rezygnacji z obowiązku służby
wojskowej przygotowywała się
przez kilka lat. Po wprowadzeniu
zawodowstwa w 2001 r. nastą-
pił znaczący spadek ochotników
na żołnierzy. Sytuację stopniowo
zmieniła nowa, znacznie wyższa
I N N I
siatka płac. Na Łotwie pełne
uzawodowienie zajęło dwa lata.
Słaba rekrutacja spowodowała
tam jednak braki w ukompleto-
waniu sił zbrojnych. W Słowacji –
mimo wprowadzenia profesjo-
nalnych ośrodków rekrutacji –
jest podobnie. Największe, bo
40-letnie doświadczenie w pro-
US DOD
fesjonalizacji wojska ma Wielka
Brytania. Jej siły zbrojne są sku-
teczne, mobilne, ale i bardzo
drogie. Ochotnicze jednostki re-
zerwy, mimo doskonałych wa-
runków służby i możliwości
zwolnień z podatków, nie cieszą
się jednak zbyt wielkim zainte-
resowaniem.

fesjonalizacja wymaga dodatkowych na-
kładów w wysokości 1,4, a w 2010 r.
2,5 mld zł – szacuje minister Klich. Skąd
te pieniądze wziąć? Szef resortu podlicza:
w tym roku już udało się zaoszczędzić
225 mln zł. W najbliższych dniach mini-
ster podpisze decyzję o likwidacji 2660
etatów wojskowych i cywilnych, przybę-
dą zatem kolejne zaoszczędzone złotów-
ki. To jednak wciąż za mało na pokrycie
kosztów profesjonalizacji. Tym bardziej
że za Narodowe Siły Rezerwy też trzeba
będzie płacić. Obecnie zakłada się, że in-
dywidualne wyposażenie każdego żołnie-
rza NSR będzie kosztować 7718 zł. Do
tego trzeba doliczyć 492 zł miesięcznie
wypłacane rezerwistom za gotowość do
działania oraz 180 zł za każdego z nich
dla pracodawcy, który będzie miał żołnie-
rza NSR u siebie na etacie.
– Nie ma innego wyjścia. Musimy ob-
niżyć m.in. wydatki majątkowe – zapo-
wiada gen. dyw. Andrzej Fałkowski, dy-
rektor Departamentu Budżetowego MON,
ale niektórzy oponują, ponieważ oznacza
to zahamowanie procesu modernizacji
technicznej armii.
Generał Ojrzanowski przypomina, że
w ubiegłym roku w europejskich armiach
NATO na jednego żołnierza naliczano
średnio 143,3 tys. dol., gdy nad Wisłą su-
ma ta wynosi zaledwie 53,5 tys. Co to zna-
czy? Na pewno to, że jeśli chodzi o wy-
sokość wydatków obronnych – jesteśmy
w tyle. Gdybyśmy przy tym samym bu-
dżecie chcieli dorównać „starej” Europie
w wydatkach na jednego żołnierza, to mu-
sielibyśmy zmniejszyć armię do... 34 ty-
sięcy! – Biorąc pod uwagę nasze możli-
wości finansowe, warto zastanowić się,
czy polskie siły zbrojne – razem z NSR
– nie powinny liczyć mniej etatów, np. 120
tysięcy? – proponuje prof. Koziej.
Na dobrej drodze
Tematu na razie nikt nie podejmuje. Jest
za to mowa o coraz większych potrzebach
w niemal każdej dziedzinie wojskowego
życia. Gen. dyw. Marek Tomaszycki, szef
Zarządu Szkolenia (P-7) w SGWP, infor-
muje, że profesjonalizacja diametralnie
zmieni koncepcję szkolenia podoficerów
oraz szeregowych zawodowych. Prof. dr
hab. Adam Tomaszewski, prorektor AON,
zwraca uwagę na jeszcze jeden problem:
obecne kadry dowódczo-sztabowe są co-
raz słabsze. Spada poziom umiejętności
oficerów zajmujących wyższe stanowi-
ska. Wiedza współczesnych dowódców
dość często nie odpowiada wymaganiom,
jakie są im stawiane. Niestety, jest to efekt
obecnego systemu kształcenia. Większość
oficerów studia drugiego stopnia robi bo-
wiem na uczelniach cywilnych, gdzie
problematyka wojskowa nie liczy się wca-
le. Z kolei absolwenci Studium Oficer-
skiego przy wrocławskiej WSO po kilku-
miesięcznym szkoleniu w linii wcale nie
wypadają najlepiej. Profesjonalizacja ar-
mii wymaga zatem, aby i w tej dziedzinie
nastąpiły istotne zmiany.
Sygnalizowanie zagrożeń na drodze
do pełnego zawodowstwa służy pomyśl-
ności całego procesu i uniknięciu ewen-
tualnych błędów. Zgoda jest co do jed-
nego: profesjonalizacja wymaga zna-
czących zmian legislacyjnych i dodat-
kowych środków finansowych.
W najbliższym czasie sukces w realiza-
cji przyjętych założeń będzie zależeć od
skuteczności naboru ochotników i na-
stępnie utrzymania w jednostkach żoł-
nierzy. A temu będą sprzyjać właściwy
system motywacyjny i odpowiednie wa-
runki pełnienia służby. 
Napisz do autora: roman.przeciszewski@
redakcjawojskowa.pl

6 Polska Zbrojna nr 25/2008

 | | | | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO

nr 23/2008 Polska Zbrojna 7

AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
ZAPIS

BATALION
W BYDGOSZCZY
Podczas pobytu w Brukseli
minister Bogdan Klich
zapowiedział, że decyzji
o lokalizacji natowskiego
batalionu łączności spodziewa
się przed wakacjami. Polska
stara się, by NATO
wybrało Bydgoszcz

NATO
W BRUKSELI ministrowi towarzyszyli szef Sztabu Generalnego WP gen. Franciszek Gągor, polski przedstawiciel wojskowy przy komitetach
wojskowych NATO i UE gen. broni Mieczysław Cieniuch oraz stały przedstawiciel RP przy NATO i UZE Bogusław Winid.

Polskie zobowiązania JAKUB CZERMIŃSKI

Realizacja natowskich celów dla Polski na najbliższe dziesięć lat ma kosztować 23 mld zł – poinformował po posiedzeniu
Komitetu Planowania Obronnego NATO Bogdan Klich podczas zorganizowanego między 12 a 13 czerwca w Brukseli
spotkania ministrów obrony państw NATO.

a pierwszym po szczycie
w Bukareszcie spotkaniu mi-
nistrowie obrony państw
NATO rozmawiali m.in. o Ko-
sowie, modernizacji sił zbroj-
nych sojuszu oraz stosunkach z Ukrainą
i Rosją. Na posiedzeniu Komitetu Plano-
wania Obronnego NATO 13 czerwca mi-
nistrowie obrony przyjęli raport zawierają-
cy cele, które siły zbrojne państw człon-
kowskich mają osiągnąć w ciągu najbliż-
szych dziesięciu lat. Według ministra obro-
ny narodowej Bogdana Klicha, spoistość
i wiarygodność NATO w znacznym stop-
niu zależy od planowania jego zdolności
wojskowych zgodnie z wyznaczonymi ce-
lami. Plan ma dostosować siły zbrojne pak-
tu do obecnych zagrożeń – kładzie nacisk
na mobilność, zdolność do przerzutu oraz
działania w trudnych warunkach klima-
tycznych. Jak poinformował minister Klich,
Polska jako jeden z dziewięciu krajów za-
akceptowała wszystkie przedstawione pro-
pozycje w całości. Plan zakłada ok. 50 zo-
bowiązań, w tym zakup dwóch samolotów
zdolnych do tankowania w powietrzu.
– Mam nadzieję, że do końca roku będzie-
my wiedzieć, który z naszych partnerów je
nam dostarczy – dodał minister Klich. Jak
zapowiedział szef resortu obrony, natow-
skie cele zostaną włączone do narodowe-
go systemu planowania obronnego na okres
2009–2018, który ma być gotowy jesienią
tego roku.
Jednym z głównych tematów rozmów
w siedzibie NATO w Brukseli był rozwój
sytuacji w Kosowie. 12 czerwca państwa
NATO zgodziły się, by sojusz kontrolował
i wspierał szkolenie tworzonych właśnie
Kosowskich Sił Bezpieczeństwa. Liczące
2,5 tys. osób siły mają podlegać cywilnej
kontroli. Armia Kosowa będzie w pełni za-
wodowa i wieloetniczna, a w jej wyposa-
żeniu znajdzie się tylko lekka broń. Sekre-
tarz generalny NATO Jaap de Hoop Schef-
fer zapowiedział, że siły KFOR pozostaną
w Kosowie, pełniąc misję na podstawie
mandatu ONZ. Ich zadaniem będzie m.in.
ochrona granic nowego państwa oraz nad-
zór nad rekrutacją do Kosowskich Sił Bez-
pieczeństwa. NATO ma też czuwać nad
stworzeniem przy rządzie w Prisztinie or-
ganu odpowiedzialnego za kontrolę cy-
wilną nad kosowskimi siłami zbrojnymi.
Podczas spotkania ministrów Bogdan
Klich zaapelował o podpisanie porozu-
mienia NATO–UE, precyzującego współ-
pracę organizacji w Kosowie.
Na posiedzeniu Rady NATO–Rosja
omówiono kwestie współpracy wojskowej
oraz bezpieczeństwa międzynarodowego,
m.in. dotyczące obrony przeciwrakietowej,
traktatu o konwencjonalnych siłach zbroj-
nych w Europie oraz udziału Rosji w ope-
racji „Active Endeavour”. Rozmawiano o
konieczności dialogu między Rosją a Gru-
zją i respektowaniu integralności terytorial-
nej tego drugiego kraju. Na posiedzeniu
Komisji NATO–Ukraina omówiono postę-
py Kijowa w reformowaniu sektora bezpie-
czeństwa oraz wsparcie Ukrainy dla ope-
racji NATO.
Minister Bogdan Klich odbył w Bruk-
seli serię dwustronnych rozmów. Z sekre-
tarzem obrony USA Robertem Gatesem
rozmawiał o tarczy antyrakietowej. Spotkał
się również z ministrami obrony Bułgarii,
Portugalii i Kanady. Szef resortu obrony
wziął udział w spotkaniach członków Ini-
cjatywy Transportu Strategicznego oraz
Grupy Planowania Nuklearnego (NPG).

8 Polska Zbrojna nr 25/2008

 | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY
KULISY PORADY |
PO SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE ||
HISTORIAHISTORIA | |
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA||
PRASA KULISY | |
ŚWIAT TO I OWO || || |

Żołnierze
NA MISJACH
AFGANISTAN. Zamachowiec

opuścili areszt
w wypełnionym materiałami wybucho-
wymi samochodzie wjechał 31 maja
w konwój pojazdów ISAF

Czterej żołnierze podejrzani o ostrzelanie afgańskiej wioski Nangar Khel opuścili

10 i 11 czerwca areszty w Poznaniu i Środzie Wielkopolskiej.

Z decydowała o tym 10 czerwca Izba Waldemarem Skrzypczakiem oraz do-

Wojskowa Sądu Najwyższego. SN wództwem 6 Brygady Desantowo-Sztur-
utrzymał też decyzję sądu pierwszej in- mowej. Żołnierze usłyszeli od przełożo-
stancji, który w maju zwolnił z aresztu nych zapewnienie o pomocy i wsparciu.
trzech żołnierzy najniższych Sąd uznał, że Natomiast jak poinformował
stopniem. Sąd uznał, że do- 12 czerwca rzecznik Naczel-
kończenie śledztwa przez pro- dokończenie nej Prokuratury Wojskowej

NATO
kuraturę nie wymaga dalsze-
śledztwa przez płk Jerzy Artymiak, podejrza-
go stosowania aresztu. – Cie- ni od 19 do 24 czerwca będą w Dżalalabadzie. Zginęło dwóch żołnie-
szę się, że sąd podjął taką de- prokuraturę mogli zapoznać się z materia- rzy ISAF, a czterech żołnierzy
cyzję, ponieważ nasi żołnie- łem dowodowym zebranym i pięciu afgańskich cywilów zostało
rze nie zasługują na to, aby nie wymaga podczas śledztwa. Następnie rannych.
przebywać w areszcie – po- dalszego obrońcy będą mieli trzy dni na
wiedział szef MON Bogdan złożenie ostatnich wniosków AFGANISTAN. – Dwóch naszych
Klich 11 czerwca w radiowej stosowania dowodowych. Później do są- żołnierzy zginęło w Afganistanie – po-
Trójce. Dodał, że w interesie du trafi akt oskarżenia w tej wiadomiło 12 czerwca brytyjskie mini-
aresztu sterstwo obrony.
nie tylko żołnierzy, ale całej sprawie. – Podczas śledztwa
armii jest to, aby przewód sądowy jak prokuratorzy prowadzący sprawę Nan-
IRAK. Z okazji Święta Żandarmerii
najszybciej doprowadził do rozstrzygnię- gar Khel doszukali się 11 kolejnych Wojskowej w bazie Echo w Diwanii od-
cia, czy była to zbrodnia, czy wypadek przestępstw, w stosunku do których była się 13 czerwca uroczysta zbiórka.
przy pracy. Wszyscy podejrzani w tej zostaną w najbliższym czasie wszczęte – Wasze znakomite przygotowanie,
sprawie spotkali się 12 czerwca w Kra- postępowania – powiedział także płk profesjonalizm i oddanie sprawiają,
kowie z dowódcą Wojsk Lądowych gen. Artymiak. (ad) że wykonujecie swoje zadania na bar-
dzo wysokim poziomie – mówił
PRZYGOTOWUJEMY W związku z tym poszukuje- Kontakt: gen. dyw. Andrzej Malinowski,
ARTYKUŁ na temat Kliniki my osób, które były pacjenta- tel.: (0-22) 684 52 13, dowódca Wielonarodowej Dywizji
Psychiatrii i Stresu Bojowego mi kliniki i zechciałyby po- CA MON 845 213, Centrum–Południe. Generał wyróżnił
w Wojskowym Instytucie dzielić się z nami odczuciami e-mail: polska-zbrojna ryngrafami i monetami pamiątkowymi
Medycznym w Warszawie. z pobytu w tej placówce. @redakcjawojskowa.pl żandarmów pełniących służbę w skła-
dzie WDCP. (AD)

Dyskusje parlamentarne
Projektowane przepisy otworzą drogę
żołnierzom zawodowym byłych
Wojskowych Służb Informacyjnych, którzy
nie zostali zweryfikowani przez Komisję
Weryfikacyjną, do zagospodarowania, nie-
zależnie od tego, czy komisja wyda, czy też
nie, swoje stanowisko w ich sprawie
– przewiduje przyjęty przez rząd 23 maja
projekt nowelizacji ustawy o Służbie
Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie
Wywiadu Wojskowego. O nowelizacji dys-
kutowała 12 czerwca sejmowa Komisja
Obrony Narodowej. Znowelizowane przepi-
sy miałyby m.in. umożliwić byłym żołnie-
rzom WSI czekającym na wydanie stanowi-
ska w swojej sprawie pozostawanie w re-
zerwie kadrowej dłużej niż ustawowe dwa
lata. Szacuje się, że prawie połowa
z 2 tys. byłych żołnierzy WSI nie przeszła
weryfikacji, mimo że wnioski wraz
z oświadczeniami złożyli w ustawowym ter-
minie. Komisja Weryfikacyjna miała się ni-
mi zająć do 30 czerwca. Jej przewodniczą-
cy Jan Olszewski zaproponował podczas
obrad KON, aby problem rozwiązać przez
przedłużenie prac jego komisji do końca
września. Posłowie odrzucili jednak wnio-
sek zgłoszony przez Aleksandra Szczygło
o wystosowanie do premiera dezyderatu
w sprawie takiego wydłużenia prac komisji
weryfikacyjnej. Teraz rządowym projektem
zajmie się pięcioosobowa sejmowa
podkomisja.
– Resort obrony przewiduje otwarcie
w latach 2008–2011 13 nowych atasza-
tów obrony – poinformował 12 czerwca
sejmową Komisję Obrony Narodowej
gen. bryg. Romuald Ratajczak, dyrektor
Departamentu Wojskowych Spraw
Zagranicznych MON. Obecnie mamy 43
ataszaty z akredytacją w 67 krajach. Gen.
Ratajczak zapowiedział, że w tym roku po-
wstaną nowe placówki w Finlandii
i Uzbekistanie, a następnie m.in.
w Mołdawii, Albanii, Armenii, Korei i Arabii
Saudyjskiej. Minister obrony powołał też
specjalny zespół do opracowania koncepcji
nowej łączności niejawnej z ataszatami.
– Ataszaty pełnią coraz ważniejszą rolę, bo
polskie wojsko jest narzędziem realizacji
polskiej polityki zagranicznej – podkreślał
Stanisław Jerzy Komorowski, podsekretarz
stanu ds. polityki obronnej. Posłowie wysłu-
chali także informacji na temat pracy ata-
szatów. Do ich zadań należy m.in. uzyskiwa-
nie danych o sytuacji wojskowo-politycznej
w państwie, w którym są akredytowane,
analizowanie stanowiska danego kraju wo-
bec kluczowych problemów dla bezpie-
czeństwa międzynarodowego i promocja
polskiego przemysłu obronnego. (ATU)

nr 25/2008 Polska Zbrojna 9

AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
ZAPIS

Spotkania
ds. społecznych i profesjonaliza-
cji MON Czesław Piątas
12 czerwca w Poznaniu pod-
czas spotkania z dowódcami
i żołnierzami wielkopolskich jed-
nostek wojskowych, Centrum
Misyjne
rozmowy
K onsolidacja PKW
w afgańskiej prowincji
Ghazni była jednym z głów-
nych tematów rozmowy podse-
kretarza stanu ds. polityki

FIŃSKIE DOŚWIADCZENIA
– Zastanawiamy się, czy grupa
szeregowych zawodowych nie
powinna mieć swojej reprezen-
tacji – powiedział 9 czerwca
sekretarza stanu Czesław
Piątas, prezentując przedsta-
wicielom związków skupiają-
cych fińskich wojskowych roz-
wiązania istniejące w polskiej
armii. W Polsce gościła repre-
zentacja dwóch fińskich orga-
nizacji – Päällystöliittory
(Federacji Stowarzyszeń
Personelu Fińskich Sił
Obronnych i Straży Granicznej)
i Upseeriliitto (Związku
Oficerów). Do tej ostatniej na-
leży 5600 osób – oficerowie
sił zbrojnych i straży granicz-
nej, zarówno służby czynnej,
jak i emerytowani. Natomiast
Päällystöliittory skupia 62 lo-
kalne stowarzyszenia liczące
ok. 5 tys. osób – oficerów, pod-
oficerów, żołnierzy kontrakto-
wych, funkcjonariuszy straży
granicznej i wybrzeża oraz cy-
TADEUSZ WRÓBEL
wilów zatrudnionych w resortach
obrony i spraw wewnętrznych.
Fińskich gości interesowały pol-
skie rozwiązania dotyczące kwe-
stii płacowych, zakwaterowania,
systemu emerytalnego, jak też
form wsparcia, na jakie
mogą liczyć rodziny żołnierzy po-
ległych podczas misji.
Wiceminister Piątas podkreślił,
że zachodzą w tych obszarach
zmiany związane z profesjonali-
zacją sił zbrojnych. Uznał także
spotkanie za doskonałą okazję
do poznania kilkudziesięciolet-
nichfińskich doświadczeń
z funkcjonowania organizacji
przedstawicielskich w służbach
mundurowych. (TW)
O ZAWODOWSTWIE
– Naszym zadaniem jest zainte-
resowanie młodzieży sprawami
armii oraz stworzenie najlepszym
kandydatom odpowiednich
warunków do służby w nowocze-
snym, w pełni zawodowym woj-
sku – powiedział sekretarz stanu
Szkolenia Wojsk Lądowych,
2 Brygady Lotnictwa
Taktycznego oraz terenowych
organów administracji wojsko-
wej w Poznaniu, Gnieźnie,
Koninie, Nowym Tomyślu
i Ostrowie Wielkopolskim.
W dyskusji minister Piątas po-
ruszył wiele problemów wyma-
gających szybkiego rozwiąza-
nia, takich jak: kwestie zakwa-
terowania, zasad służby, re-
konwersji oraz polepszenia po-
ziomu zabezpieczenia socjal-
nego rodziny w przypadku po-
szkodowania lub śmierci żoł-
nierza podczas wykonywania
zadań. Rozmawiano również
o rekrutacji do służby wojsko-
wej. – Potrzebujemy spójnego
systemu wymiany informacji
pomiędzy jednostkami wojsko-
wymi i terenowymi organami
administracji wojskowej – po-
wiedział wiceminister Piątas.
Według szacunków MON, od
12 do 20 proc. żołnierzy za-
sadniczej służby wojskowej de-
klaruje chęć wstąpienia do ar-
mii zawodowej. – Trzeba im
jednak zapewnić odpowiednie
warunki do służby – podsumo-
wał minister. (ad,TS)
obronnej Stanisława Jerzego
Komorowskiego z Colleen
Getz, zastępcą asystenta se-
kretarza obrony USA ds. koali-
cji, operacji pokojowych i mię-
dzynarodowych. Podczas spo-
tkania 11 czerwca minister
Komorowski wskazał, że wraz
ze zgrupowaniem naszych od-
działów w Ghazni zwiększymy
liczebność polskiego kontyn-
gentu w Afganistanie do 1600
żołnierzy. Odnosząc się do za-
angażowania PKW w Iraku, mi-
nister potwierdził, że wycofywa-
nie kontyngentu będzie się od-
bywało w trybie uzgodnionym
z władzami Iraku i USA.
Powiedział również o planach
zwiększenia polskiego zaanga-
żowania w ramach misji szkole-
niowej NATO w tym kraju, a tak-
że przypomniał, że nowym,
ważnym obszarem dla Polski
jest misja UE w Czadzie, będą-
ca wkładem naszego kraju
w umacnianie międzynarodo-
wego bezpieczeństwa.
Amerykanie zostali też poinfor-
mowani o pracach nad przygo-
towaniem strategii zaangażo-
wania polskiej armii w operacje
międzynarodowe. (TW)

Ze wszystkich rodzajów sił zbrojnych MW ma chyba

najwyższy poziom uzawodowienia, nie brakuje też
chętnych do włożenia marynarskiego munduru?
Wiceadm. Andrzej Karweta,
dowódca Marynarki Wojennej RP:
– Poziom uza- nych, jak też na fre- czej stopniowo niż czekających ich tru-
wodowienia gatach służą tylko skokowo. dów i wyrzeczeń.
wynosi około zawodowcy. Prowadzimy różne Musimy więc do-
67 proc. W pełni Największym wyzwa- akcje promocyjne. kładnie obserwować
profesjonalnych jest niem będzie profe- Należy pamiętać, że zgłaszających się do
już 17 z 59 jedno- sjonalizacja jedno- bycie marynarzem nas kandydatów
stek. Między innymi stek brzegowych. nie jest łatwe, to i odpowiadać sobie
w eskadrach lotni- Rośnie też zaintere- służba dla ludzi na pytanie, czy
TOMASZ GOS

czych, dywizjonie sowanie służbą z powołaniem, mają- podołają tym wyma-

okrętów podwod- w marynarce, ale ra- cych świadomość ganiom.

10 Polska Zbrojna nr 25/2008

WSZYSTKO
ZAPIS | FORUM | NAO... 3| WOJSKO
CELOWNIKU BLTr| PORADY
KULISY | |PORADY | PO|SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE | HISTORIA
HISTORIA | MILITARIA
| MILITARIA
| ŚWIAT ||PRASA
PRASA||KULISY
ŚWIAT | TO I OWO

Wirtualna obrona granic KARTOTEKA

S cenariusz ćwiczeń dowódczo-sztabowych
„Granica ’08” zakładał atak fikcyjnego
przeciwnika na terytorium Polski. Celem ćwi-
cyzji o rodzaju i skali reakcji na atak. Ponie-
waż konflikt miał charakter wirtualny, uczest-
nicy byli oceniani jedynie na podstawie pod-
GEN. DYW. OLE KØPPENA zo-
stał nowym zastępcą dowódcy
Wielonarodowego Korpusu
czeń było przygotowanie dowództw jednostek jętych decyzji. W „Granicy”, trwającej od Północ–Wschód. Duński
do planowania, organizowania oraz prowadze- 8 do 18 czerwca, wzięło udział ok. 1500 osób generał służył wcześniej
nia działań bojowych w ramach obrony kraju. ze sztabów i dowództw, m.in. 1 Warszawskiej m.in. w Kwaterze Głównej
Kierownictwo, na którego czele stał dowódca Dywizji Zmechanizowanej, 11 Lubuskiej Dy- KFOR w Kosowie.
Wojsk Lądowych gen. broni Waldemar Skrzyp- wizji Kawalerii Pancernej, 25 Brygady Kawa-
czak, przedstawiało ćwiczącym zagrożenia, lerii Powietrznej i 6 Brygady Desantowo- PŁK PROF. DR HAB.
a następnie rozliczało sztaby na podstawie de- Szturmowej. (kub) MARIUSZ WIATR, prorektor
WSO Wojsk Lądowych we
Wrocławiu, otrzymał 10 czerw-
ca nominację profesorską.
Płk Wiatr uzyskał tytuł profeso-
ra nauk wojskowych.

PŁK LASSE LINDALEN, atta-

ché obrony Norwegii i dziekan
Wojskowego Korpusu
Dyplomatycznego Attaché
Akredytowanych w Polsce,
gen. bryg. Klavs Lawes, attaché
obrony Danii, płk Christian
Barthlen, attaché obrony
Francji, płk Vasil Kuzmiak, atta-
ché obrony Słowacji,
płk Georgios Siomos, attaché
obrony Grecji, płk Osamu
Tanabe, attaché obrony Japonii,
płk Kresimir Trstenjak, attaché
SYLWIA GUZOWSKA

obrony Chorwacji, płk Romas

– ZAMYKAMY pewien etap i przekraczamy kolejny
próg swojej działalności. Już wkrótce na tym placu
przysięgę będą składać ochotnicy. Żandarmeria
Wojskowa chce oferować młodym nie tylko ciekawą
i atrakcyjną pracę, ale też sposób na życie oraz my-
ślenie o państwie – powiedział komendant główny
ŻW gen. bryg. Marek Witczak 13 czerwca podczas
Žibas, attaché obrony Litwy,
ppłk Tapani Mattus, attaché
obrony Szwecji, ppłk Arkâdijs
Umbraško, attaché obrony
obchodów święta żandarmerii. Główną część uro- Łotwy i ppłk Bradley Mitchell,
czystości stanowiła przysięga żandarmów kursu zastępca attaché obrony i woj-
młodszych specjalistów przed Grobem Nieznanego skowego USA – to wojskowi dy-
Żołnierza, poprzedzona mszą świętą w Katedrze plomaci akredytowani w Polsce,
Polowej Wojska Polskiego. Uroczystość zakończył
którzy po trzech–czterech
koncert Orkiestry Reprezentacyjnej WP oraz uroczy-
sta defilada pododdziałów ŻW. (ATD) latach zakończyli swoją pracę
w naszym kraju. (ann)

Śląskie manewry
JEDNYM Z CELÓW ĆWICZENIA
POMOC AFGAŃCZYKOM
„MERKURY ’08” jest doskonalenie dowodze- Na trzytygodniowe wakacje do Polski przyjechało pięciu afgańskich chłopców z siero-
nia wybranymi jednostkami i instytucjami cińca w Charikar, który od 2006 r. objęty jest honorowym patronatem dowództwa
ŚOW. W manewrach odbywających się PKW w Afganistanie.
12–19 czerwca uczestniczyło blisko
2 tys. żołnierzy i pracowników wojska,
w tym prawie tysiąc żołnierzy rezerwy,
m.in. z Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego
D o dyspozycji
gości Fundacja
Pomocy Osobom
ne są już dodatkowe tur-
nusy dla kolejnych afgań-
skich sierot. W tym sa-
tacja obu nóg, jednak
dzięki zabiegom dowódz-
twa PKW w Afganistanie
z Rzeszowa, 3 Batalionu Ratownictwa Niepełnosprawnym mym ośrodku od stycznia kpt. Badsha został
Inżynieryjnego czy 12 Ośrodka w Stróżach k. Nowego przebywa na rehabilitacji przetransportowany
Przechowywania Sprzętu. Podczas ćwiczeń Sącza przekazała 26-letni afgański oficer na leczenie do Polski. Dziś
prowadzonych przez dowódcę ŚOW gen. dyw. należące do niej kpt. Mashal Badsha. afgański pacjent chodzi
Zbigniewa Głowienkę sprawdzono również Centrum Szkoleniowo- Został on ranny 31 paź- samodzielnie i zamierza
poziom wyszkolenia wybranych jednostek. -Rehabilitacyjne. Jak zapo- dziernika 2007 r., pod- powrócić do służby w woj-
„Merkury ’08” to jedne z większych ćwiczeń wiada prezes fundacji czas polsko-afgańskiego sku, np. w charakterze tłu-
przeprowadzanych w ŚOW w ostatnich Stanisław Kogut, planowa- patrolu. Groziła mu ampu- macza. (ann)
latach. (ann)

nr 25/2008 Polska Zbrojna 11

 AAAAAAA WYDARZENIA ZAPIS
AAAAAAAA

PIOTR
Wojsko się zareklamuje
S.GUZOWSKA

BERNABIUK W sierpniu w Telewizji Polskiej po raz pierwszy ukażą się

spoty reklamujące służbę zawodową w armii.

Dowcipy wyrafinowane
G enerał, którego darzę sympatią i szacunkiem, odkąd został ge-
nerałem opowiada, jak sądzę na podstawie doświadczeń, że ge-
nerał zna się na wojsku jedynie generalnie, zaś kapitan kapitalnie...
Idąc dalej tym śladem, pozwolę sobie zacytować inne zdanie, zasły-
szane na kursie metodycznym dla najmłodszych: „Zanim taki podpo-
rucznik zostanie prawdziwym oficerem, to już nieraz jest majorem”.
Ot, takie sobie żarciki między oficerami.
Dobry żart to wielka sztuka, jeszcze większą jest umiejętność przyjmo-
wania żartów, szczególnie przez adresatów. Najgorzej jest wówczas,
P rzygotowuje je na zlece-
nie Departamentu Admi-
nistracyjnego MON lubelska
miesiąca na 600 miniboardach
są promowane zawód żołnierza
oraz kariera w wojsku. – Kam-
gdy żartowniś skopie dowcip na samym początku, a adresat obrazi agencja reklamowa Vena Art, pania ma na celu pozyskanie
się, zanim cokolwiek zrozumie. Bo dowcipkowanie, mimo swawolnej która wygrała konkurs na sce- najbardziej wartościowych
formy, wymaga określonych predyspozycji intelektualnych. A ponad- nariusz półminutowego spotu kandydatów do służby. Jej ad-
to podlega przyjętym w danym środowisku konwenansom. i 20-minutowego filmu rekla- resatem jest młodzież szkolna,
Nie wypada więc śmiać się z biednych tym, którym udało się zgroma- mowego. Za usługi zainkasuje pracująca i bezrobotna w wie-
dzić znaczny majątek; smukli nie powinni wyśmiewać grubasów; 409 tys. zł (netto). Umowę za- ku ok. 17–25 lat pochodząca
zdrowi kalek; przełożeni zaś podwładnych... Ktoś spyta: A podwładni warto 2 czerwca. Telewizyjna głównie ze środowisk wiej-
przełożonych? Odpowiadam wprost: proszę spróbować, ale potem nie emisja spotu promującego służ- skich i małomiasteczkowych.
powoływać się na mnie, że doradzałem. Ogólnie więc zasada polega bę zawodową ma odbywać się Stąd też wykorzystanie mini-
na tym, by osoby znajdujące się w uprzywilejowanej, korzystniejszej gratis jako tzw. reklama spo- boardów w miejscowościach
sytuacji nie naigrywały się ze słabszych. Na przykład, wyżsi stopniem łeczna. TVP wyraziła już zain- do ok. 50 tys. mieszkańców
żołnierze z „centrali” – ze swych terenowych podwładnych. Jak są- teresowanie pomysłem resortu – wyjaśnił M. Łazowski. Kam-
dzę, po tym pozbawionym raczej poczucia humoru wywodzie powi- obrony. Pilotujący projekt Mi- panię wspiera Poczta Polska.
nienem przejść do rzeczy. Pouczono mnie bowiem, że sztuka pisania chał Łazowski, zastępca szefa MON uzyskało zgodę na bez-
felietonów polega między innymi i na tym, żeby na końcu pamiętać, Oddziału Promocji Obronno- płatne umieszczenie plakatów
o co chodziło na początku. ści Departamentu Wychowania we wszystkich placówkach
Spieszę więc z przytoczeniem wyrafinowanego dowcipu, jaki usłyszeli i Promocji Obronności MON, pocztowych z wyjątkiem
podoficerowie gdzieś w leśnej głuszy od prominentnego przełożonego powiedział „PZ”, że reklamów- miast wojewódzkich. Rów-
z centrali: „Nam się ten eksperyment z przejęciem szkolenia przez ka- ki mają pokazać się na antenie nież Zarząd Główny Związ-
prali i sierżantów zupełnie nie powiódł. Podoficerom brakuje wiedzy telewizji publicznej w sierpniu ku Ochotniczych Straży Po-
i umiejętności, efekty ich roboty są opłakane. Musimy ponownie cię- jako drugi etap kampanii pro- żarnych RP zgodził się na to,
żar odpowiedzialności za przygotowanie bojowe żołnierza przenieść mocyjnej „Zawód: żołnierz”. żeby plakaty znalazły się we
na oficerów”. W pierwszym etapie kampanii wszystkich remizach strażac-
Nie wspomniałem, że zupełnie odrębnym sposobem dowcipkowania na terenie całej Polski w ciągu kich w Polsce. (AG)
jest czarny humor, przewrotny i wychodzący poza wszelkie konwen-

cje. Gatunek ten wymaga jednakże szczególnej celności i finezji, po-
nadto musi być jednoznaczny. Jeśli cytowana wypowiedź nie jest
przypadkiem humoru osadzonego w głębokiej czerni, to ja przepra-
szam, że zająłem państwu cenny czas. I informuję, że sam już nie ro-
zumiem, o co chodzi z tymi podoficerami?
Bliżej prawa
148
LICZBA TYGODNIA
148
tys. zł – tyle wydał resort obrony na pomoc
prawną i na obrońców dla żołnierzy podejrza-
nych o udział w ostrzelaniu afgańskiej wioski
Nangar Khel – ujawnił minister obrony Bogdan Klich. (ad)

Urlop wychowawczy
P rojekt ustawy o służbie wojskowej żoł-
nierzy zawodowych z 17 kwietnia
2008 r. wprowadza urlop wychowawczy dla
kobiet, a w określonych przypadkach także
dla mężczyzn. Zmiany ustawy z 11 wrze-
śnia 2003 r., które weszły w życie w stycz-
niu 2008 r., wprowadziły przepis dotyczący
opieki nad dzieckiem. Rozwiązanie polega
na tym, że kobieta żołnierz może na własny
wniosek otrzymać 10-miesięczny urlop,
płatny w wysokości 75 proc. uposażenia,
będący odpowiednikiem urlopu wychowaw-
czego. Trwające obecnie prace nad kolejną
nowelizacją ustawy zmierzają do wprowa-
dzenia dodatkowo urlopu wychowawczego.
Propozycja zakłada, że kobieta żołnierz za-
wodowy będzie miała prawo do takiego
urlopu na zasadach określonych w kodek-
sie pracy.
W okresie „wychowawczego” żołnierzowi
nie będzie wypłacane uposażenie. Przy
urlopie trwającym do 12 miesięcy kobieta
pozostanie na ostatnio zajmowanym stano-
wisku służbowym. Jeśli urlop będzie dłuż-
szy, zostanie ona przeniesiona do rezerwy
kadrowej. Natomiast jeśli po zakończeniu
lub zrezygnowaniu z urlopu wychowawcze-
go w czasie jego trwania nie będzie możli-
wości wyznaczenia jej na stanowisko służ-
bowe, wówczas będzie przenoszona do re-
zerwy kadrowej na okres nie krótszy niż
sześć miesięcy, ale z prawem do wynagro-
dzenia i innych należności. Do urlopu wy-
chowawczego będzie miał prawo też męż-
czyzna – jeśli samotnie wychowuje
dziecko oraz gdy oboje małżonkowie są żoł-
nierzami zawodowymi. Przewiduje się rów-
nież, że urlop trwający ponad trzy lata
w trakcie pełnienia zawodowej służby woj-
skowej nie będzie zaliczany do okresów, od
których uzależnione jest nabycie prawa do
emerytury. (PG)

12 Polska Zbrojna nr 25/2008

 MOTTO TYGODNIA
GEORGE SMITH PATTON JUNIOR (1885–1945),
| | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY |
PO SŁUŻBIE
AMERYKAŃSKI |
HISTORIA
GENERAŁ |
MILITARIA
Z OKRESU II WOJNYPRASA |
ŚWIAT TO I OWO
ŚWIATOWEJ: | | |
– Ja jestem żołnierzem, ja walczę tam, gdzie
mi każą, ja wygrywam tam, gdzie walczę.
Jakub
Czermiński

PIERWSZA
TAKA MISJA
Dyskusja o zyskach politycznych oraz ekonomicznych trwa i zapewne nigdy się nie
skończy. Jeden wymiar misji w Iraku nie budzi jednak żadnych wątpliwości. Wysłanie
polskich żołnierzy nad Eufrat zmieniło oblicze polskiej armii.
Gdy w marcu 2003 r. Polska wzięła
udział w amerykańsko-brytyjskiej ope-
racji przeciwko dyktaturze Saddama Hu-
sajna, opinie polskiego społeczeństwa na
ten temat były podzielone. Krytycy twier-
dzili, że decyzja została podjęta, w ode-
rwaniu od strategii bezpieczeństwa na-
rodowego.
W tamtym czasie Europa podzieliła
się na dwa obozy. Jeden, w którym zna-
lazły się m.in. Wielka Brytania, Pol-
ska, Hiszpania, Portugalia i Dania oraz
kraje pretendujące do członkowstwa
w Unii Europejskiej, jednoznacznie po-
parł politykę amerykańską na Bliskim
Wschodzie. Z kolei z Paryża, Berlina
czy Moskwy dobiegały głosy sprzeci-
wu i potępienia.
Polityka solidarności
Atmosfera 2003 r. każe rozpocząć oce-
nę polskiego zaangażowania w Iraku od
przyjrzenia się efektom politycznym i dy-
plomatycznym misji. Czas pokazał, że
sojusz z USA i Wielką Brytanią, wbrew
początkowym obawom, nie odizolował
nas od Niemiec i Francji, nie spowodo-
wał także zaognienia stosunków z Rosją.
Starania Francji o udział polskich żołnie-
rzy w misji w Czadzie pokazują, że nasi
niedawni oponenci doceniają wiedzę
i doświadczenie, które zdobyliśmy nad
Eufratem. Przejęcie jednej z czterech
stref odpowiedzialności w Iraku oraz do-
wodzenie wielonarodową dywizją prze-
konało świat, że polscy żołnierze są
w stanie poradzić sobie w warunkach
konfliktów charakterystycznych dla
współczesności.
Zaangażowanie w Iraku pokazało, ja-
kie jest nasze podejście do członkostwa
w NATO oraz – pośrednio – w Unii Eu-
ropejskiej. Udział w drogiej i skompliko-
wanej operacji jednoznacznie udowod-
nił, że Polska jest gotowa do brania na
siebie odpowiedzialności za sytuację na
świecie na równi z innymi członkami or-
ganizacji międzynarodowych. Zdaniem
ministra obrony narodowej Bogdana Kli-
cha, Polska znalazła się w ten sposób
w pierwszej lidze krajów, które poprzez
swój wysiłek wojskowy wpływają na roz-
wój sytuacji międzynarodowej. Prestiż
naszego kraju wzrósł, wzrosła też rozpo-
US DOD
znawalność i siła polskiego głosu
w NATO (choć na to większy wpływ ma
zapewne misja w Afganistanie).
Niestety, wyraźne umocnienie sojuszu
ze Stanami Zjednoczonymi na arenie po-
litycznej przyniosło głównie efekty de-
klaratywne. Polscy negocjatorzy nie po-
trafili uzyskać takiej pomocy od USA,
jakiej za udział w irackiej misji oczeki-
wało polskie społeczeństwo. Można jed-
nak spojrzeć na to z drugiej strony – de-
cyzja polskiego rządu była realizacją po-
lityki solidarności. Jak powiedział pod-
sekretarz stanu w MON Stanisław Ko-
morowski, Polska bierze udział w mi-
sjach zagranicznych m.in. po to, by – gdy
zajdzie taka potrzeba – mieć moralną
podstawę do tego, aby samemu prosić
o pomoc. Taka polityka, zdaniem mini-
stra, usprawiedliwia angażowanie się
w misje nawet w krajach, w których nie
mamy bezpośrednich interesów.
Przeciwnicy misji argumentują, że
z punktu widzenia ekonomii decyzja pol-
skiego rządu była chybiona. Szef Biura
Bezpieczeństwa Narodowego Władysław
Stasiak replikuje, że podejście do spra- 

nr 25/2008 Polska Zbrojna 13

FORUM MISJE
Polska pomoc
rozwojowa dla Iraku
2003 r. – 2.513.000 zł
2004 r. – 526.769 zł
2005 r. – 1.078.236 zł
2006 r. – 1.573.000 zł
(MSZ) + stypendia naukowe
(MSWiA) + nadwyżki sprzęto-
we (MON)
2007 r. – 633.345 zł
Razem: 6.324.350 zł

Wydatki MON
na PKW Irak
2003 r. – 170.916.000 zł
2004 r. – 306.274.000 zł
2005 r. – 162.246.000 zł
2006 r. – 119.881.000 zł
2007 r. – 118.117.100 zł
2008 r. – 187.557.000 zł
(zaplanowane)
Razem: 1.064.991.100 zł
Dodatkowo 60 proc. kosztów
bieżącej obecności PKW
w Iraku pokryli Amerykanie.

Efekty pracy polskich

żołnierzy w Iraku są
wymierne – Kadisija
jest jedną z najspokoj-
niejszych prowincji,
a 8 Dywizja – praw-
dopodobnie najlepiej
wyszkoloną jednostką
armii irackiej

Misja nad Eufratem wprowadziła polskie wojsko

w XXI wiek. Skończyła się szkoleniowa fikcja
wy irackiej od strony finansowej jest nie-
właściwe. – Polska nie jest przedsiębior-
stwem. Pytanie o pieniądze od USA moż-
na kierować do firmy ochroniarskiej, ale
nie do naszego kraju. O wiele ważniej-
sze jest pytanie, jak wojskowa obec-
ność w Iraku przysłużyła się do budo-
wy pozycji Polski na arenie międzyna-
rodowej – mówił szef BBN podczas
zorganizowanej na Uniwersytecie War-
szawskim debaty podsumowującej mi-
sję w Iraku. Prestiż naszego kraju fak-
tycznie wzrósł.
Niewykorzystana szansa
Wysiłek polskich żołnierzy i dyploma-
tów nie przyniósł Polsce spodziewanych
korzyści ekonomicznych. Liczony w set-
kach milionów dług iracki nadal nie zo-
stał spłacony, mimo że Irak odbudowuje
swoją pozycję gospodarczą (w 2007 r.
wydobycie ropy było większe niż przed
wojną). W 2005 r. polski eksport nad Eu-
frat osiągnął wartość 94 mln dolarów, rok
później spadł do 74 mln. Częściowo sta-
ło się tak z powodu sytuacji w tym kra-
ju – coraz bardziej stabilnej, ale nadal da-
lekiej od normalności.
Duże międzynarodowe koncerny in-
westujące na tamtejszym rynku mogą so-
bie pozwolić na zatrudnianie kosztownej
ochrony, w której często pracują byli żoł-
nierze. Jednak oprócz wielkich graczy
na arenę coraz śmielej wchodzą firmy ze
Słowacji, Węgier czy Rumunii. Może
wkrótce przyjdzie czas również na Pol-
skę. Co prawda irackie władze wszyst-
kich szczebli deklarują wolę współpracy
– mówi się o konkretnych zamówieniach,
kontraktach na odbudowę, współpracy
przemysłów. Ale na razie kończy się na
słowach.
Armia wreszcie realna
Dla armii ważniejszy od polityki i eko-
nomii jest jednak militarny aspekt misji
w Iraku. Pod tym względem zyski są
niekwestionowane. Misja nad Eufratem
wprowadziła polskie wojsko w XXI
wiek. – W latach 90. widziałem, jak żoł-
nierzy szkolono w obsłudze bojowych
wozów piechoty na ławce w parku, bo
BWP akurat nie było w wyposażeniu jed-
nostki. Po Iraku taka szkoleniowa fikcja
skończyła się raz na zawsze – komentu-
je szef BBN. Według Władysława Sta-
siaka dawniej przy planowaniu moderni-
zacji zdarzały się błędy. Lekceważono
pewne sprawy, powołując się na brak re-
alnych zagrożeń. Dopiero działania

14 Polska Zbrojna nr 25/2008

 ||
ZAPIS FORUM
ZAPIS |
FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY |
KULISY PORADY
PO SŁUŻBIE|
PO SŁUŻBIE ||
HISTORIAHISTORIA | |
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA ||
PRASA KULISY | |
ŚWIAT TO I OWO || || |

CENA WOLNOŚCI
Misja w Iraku kosztowała życie 28 Polaków – 22 żołnierzy, dwóch dziennikarzy,
funkcjonariusza BOR oraz trzech byłych żołnierzy zatrudnionych przez zagraniczne firmy
ochroniarskie. W Iraku zginęli:
6 listopada 2003 – ppłk Hieronim Kupczyk 12 września 2004 – por. Daniel Różyński
22 grudnia 2003 – kpr. Gerard Wasielewski 12 września 2004 – kpr. ndt. Grzegorz Nosek
8 maja 2004 – mł. chor. sztab. Marek Krajewski 15 grudnia 2004 – st. chor. Paweł Jelonek
8 maja 2004 – kpt. Sławomir Stróżak 15 grudnia 2004 – chor. Karol Szlązak
8 czerwca 2004 – kpr. ndt. Andrzej Zielke 15 grudnia 2004 – mjr Jacek Kostecki
8 czerwca 2004 – plut. ndt. Tomasz Krygiel 25 lutego 2005 – kpr. Roman Góralczyk
28 lipca 2004 – st. kpr. ndt. Marcin Rutkowski 11 listopada 2006 – st. sierż. Tomasz Murkowski
19 sierpnia 2004 – kpr. ndt. Grzegorz Rusinek 7 lutego 2007 – kpr. Piotr Nita
19 sierpnia 2004 – kpr. ndt. Sylwester Kutrzyk 20 kwietnia 2007 – kpr. Tomasz Jura
21 sierpnia 2004 – kpr. ndt. Krystian Andrzejczak 17 lipca 2007 – mjr Jarosław Posadzy
12 września 2004 – por. Piotr Mazurek 2 listopada 2007 – sierż. Andrzej Filipek
Pytania
o misję

Dlaczego weszliśmy? pieczeństwa. Iracka misja Dlaczego wychodzimy?

Zaangażowanie w Iraku było
elementem polityki bezpie-
czeństwa – wspieraniem so-
juszu z USA, stanowiącego
obok członkowstwa w NATO
i UE trzeci filar naszego bez-
była skuteczną próbą znisz-
czenia zewnętrznego zagro-
żenia, likwidującą możli-
wość rozszerzenia niebez-
pieczeństwa na Europę
i Amerykę.
– Ponieważ zrobiliśmy więcej
niż od nas oczekiwano i z na-
wiązką wypełniliśmy swoje
zadanie – jednogłośnie mó-
wią premier, ministrowie oraz
polscy dowódcy.

wił, że zmieniły się programy szkolenia,
które nabrały bardziej realnego wymia-
ru. Krótko mówiąc – nowe zadania,
nowe doświadczenia, nowy sprzęt
– a wszystko przetestowane na prawdzi-
wym polu walki.
Nie do przecenienia są także praktycz-
ne umiejętności w dowodzeniu między-
narodowymi siłami. W skład dowodzonej
przez Polaków dywizji wchodzili przed-
stawiciele 24 państw, a mimo to nie było
kłopotów z porozumiewaniem się czy ko-
US DOD
się o cztery lata. Zmieniające się warun-
ki wymuszały na polskim dowództwie
zmiany charakteru misji – nacisk kładzio-
no raz na stabilizację, raz na zadania do-
radczo-szkoleniowe.
Efekty pracy polskich żołnierzy są wy-
mierne – Kadisija jest jedną z najspokoj-
niejszych prowincji, a 8 Dywizja – praw-
dopodobnie najlepiej wyszkoloną jednost-
ką armii irackiej. Jak powiedział dowód-
ca X zmiany PKW gen. dyw. Andrzej Ma-
linowski, z Iraku wyjdziemy z rozwinię-

ordynacją. Polscy żołnierze udowodnili, tymi sztandarami, w poczuciu dobrze

w warunkach wojennych wymusiły zmia-
ny. Eksperci odżegnują się co prawda od
nazywania Iraku „poligonem”, jednak
wpływ misji nad Eufratem na rozwój pol-
skiej armii jest ogromny.
To dzięki misjom w Iraku i Afganista-
nie zauważono konieczność stosowania
bezpilotowych statków powietrznych,
a polscy żołnierze wkrótce będą przysto-
sowane do warunków współczesnego po-
la walki samochody patrolowe. Irak spra-
Iracka Wolność
I nwazja na Irak w ramach operacji
„Iracka wolność” rozpoczęła się
20 marca 2003 r. Do jej pierwszej fazy
Polska wystawiła 56 żołnierzy GROM-u,
okręt zabezpieczenia logistycznego
„Kontradmirał Xawery Czernicki”
(53 żołnierzy) oraz pluton likwidacji ska-
żeń liczący 74 żołnierzy. Pięć miesięcy
później do Iraku skierowano pierwszą
zmianę PKW (ok. 2500 żołnierzy).
że potrafią odnaleźć się w środowisku mię-
dzynarodowym. Zdaniem byłego wicemi-
nistra obrony gen. Stanisława Kozieja, „po-
za wielkimi mocarstwami na palcach jed-
nej ręki można policzyć inne państwa, któ-
re mają takie bogate doświadczenie prak-
tyczne w dowodzeniu tak dużymi, wielo-
narodowymi zgrupowaniami”. Tego
wszystkiego oficerowie i żołnierze nie na-
uczyliby się na poligonach w kraju.
Wyzwaniem stojącym przed kierow-
nictwem resortu obrony jest to, by te do-
świadczenia w pełni wykorzystać. Wra-
cający z misji żołnierze muszą szansę
na doskonalenie umiejętności i przeka-
zywanie ich innym. Jest to szczególnie
istotne w korpusie podoficerów, który
stanowi trzon nowoczesnej armii. To
właśnie ten korpus dzięki misjom zmie-
nia się najbardziej.
Wyjście bez wyjścia
Praca, jaką włożyły polskie siły zbroj-
ne w umacnianie bezpieczeństwa Iraku,
nie budzi żadnych zastrzeżeń. Misja pla-
nowana początkowo na rok przedłużyła
spełnionego obowiązku. Wyjdziemy, ale
nie całkiem.
Zakończenie misji PKW nie oznacza
końca obecności Polski nad Eufratem.
Ofensywa na polu gospodarki i handlu na-
dal istnieje bardziej w sferze planów oraz
deklaracji i nie można jej mierzyć wiel-
kością polskich inwestycji w Iraku. W kra-
ju tym pozostaną jednak polscy oficero-
wie, którzy wejdą w skład misji szkole-
niowej pod auspicjami NATO. Jeżeli pre-
zydent podejmie taką decyzję, Polska bę-
dzie kontynuowała proces przygotowywa-
nia Irakijczyków do tego, by potrafili rzą-
dzić własnym krajem i zapewnić mu bez-
pieczeństwo. Jak powiedział minister Ko-
morowski, „Polska nie uchyla się od dal-
szej woli uczestnictwa w długofalowym
procesie rozwoju gospodarczego i stabi-
lizacji sytuacji wewnętrznej oraz regional-
nej Iraku”. Wyjście z Iraku nie oznacza
bowiem, że uchylamy się od odpowie-
dzialności za dalszy rozwój wydarzeń nad
Eufratem. 
Napisz do autora: jakub.czerminski@
redakcjawojskowa.pl

nr 25/2008 Polska Zbrojna 15

AAAAAAA
NA CELOWNIKU
AAAAAAAA
Rozmowa
z GEN. BRYG.
MIROSŁAWEM
RÓŻAŃSKIM,
zastępcą szefa
Zarządu
Planowania
Strategicznego (P-5)
w Sztabie
Generalnym WP
Szedłem własną
Chciał Pan kiedyś zostać komandosem
i służyć w elitarnej jednostce?
– W szkole oficerskiej odbyłem nawet
przeszkolenie, wykonałem skoki spado-
chronowe... Taka ekstrema zawsze mnie
pociągała. Ostatnio, już jako generał, na
festynie z okazji dziesiątej rocznicy jed-
nostki skakałem na bungee. A w elitar-
nej jednostce służyłem – tak bowiem my-
ślę o 17 Brygadzie.
Zdaniem dowódcy Wojsk Lądowych
gen. broni Waldemara Skrzypczaka,
to wojska pancerne, a nie zmechanizo-
wane są elitarne…
– Z generałem Skrzypczakiem, w cza-
sach, gdy dowodził 11 Lubuską Dywizją
Kawalerii Pancernej, a ja byłem u niego
szefem sztabu, prowadziliśmy na ten te-
mat dysputy. Po pracy, gdy siadaliśmy
w fotelach, dowódca roztaczał wizje do-
minacji broni pancernej, piechota była
dla niego jedynie uzupełnieniem. Ja, ja-
ko wykształcony piechur, próbowałem
przekonać go, że to nie jest do końca
prawda. Myślałem wówczas, że gdybym
jeszcze raz został dowódcą brygady zme-
chanizowanej to poprowadziłbym ten ży-
16 Polska Zbrojna
wioł tak, żeby pokazać współczesne ob-
licze piechocińca jako znakomicie wy-
szkolonego, wszechstronnego żołnie-
rza... Nie sądziłem wtedy, że po raz dru-
gi zostanę dowódcą 17 Brygady.
Który „turnus” był trudniejszy?
– Pierwszy, bo za drugim razem star-
towałem z lepszej pozycji, znałem ludzi
zarówno w jednostce, jak i na zewnątrz,
w otoczeniu brygady. Byłem bogatszy
o swoje poprzednie doświadczenia, świa-
domy popełnionych błędów i nieosią-
gniętych celów. Miałem ponadto za so-
bą studia polityki obronnej, praktykę
w sztabie dywizji, znałem oczekiwania
wobec brygady.
No i był Pan już generałem…
– Generałowi łatwiej przeforsować
wiele spraw, z drugiej jednak strony,
z racji tak wysokiego stopnia ludzie za-
chowują dystans, choć nie rozumiem,
dlaczego.
Nie da się zmniejszyć tego dystansu?
– Można próbować. Na poligonie, wraz
z zastępcami i szefami pionów spałem
w obozowisku z żołnierzami, jadłem
z nimi we wspólnej stołówce, poza rejo-
nem bazy zawsze byłem ubrany i wypo-
sażony tak jak moi żołnierze.
Za Pana drugiej kadencji 17 Brygada
stała się niemal jednostką ekspery-
mentalną. Zmieniono w niej system
pełnienia służb, system szkolenia, do-
wodzenia, uruchomiono szkolenie z sa-
moratownictwa medycznego na polu
walki i rozpoczęto szkolenie strzelców
wyborowych…
– Próbowałem udoskonalić rzeczywi-
stość tak, żeby mnie i moim żołnierzom
było lżej. Uważam, że nawet ciężka pra-
ca czy służba powinny przynosić twór-
czą radość, dawać satysfakcję.
Wojsko nie jest wdzięcznym miejscem
do eksperymentowania…
– Czasem warto jednak próbować, na-
wet jeśli przekonywanie do zmian zabie-
ra dużo czasu. Na przykład udoskonalo-
ny system pełnienia służb i wart w jed-
nostce wymyśliłem już w 1991 r., jesz-
cze jako porucznik, dowódca kompanii.
Pierwsze próby mogłem przeprowadzić
nr 25/2008
ZAPIS FORUM
ZAPIS FORUM NA || ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO KULISY|
PORADY PORADY
PO SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE
w 1997 r., gdy byłem już szefem sztabu
brygady, bo wcześniej pomysł nie znaj-
dował zrozumienia u przełożonych.
A zrealizowałem program w 1999 r., już
jako dowódca brygady.
Nie zawsze można czekać latami.
– Tak było, gdy musieliśmy wypraco-
wać formułę funkcjonowania jednostki
w pełni zawodowej. Przewróciliśmy
nasz świat do góry nogami. Szkolenie
w brygadzie trwa trzy dni, od wtorku
do czwartku, przez całą dobę. W tym
czasie wyczerpujemy 40-godzinny ty-
dzień pracy.
I kompania rozjeżdża się do
domów?
– To zależy, jak jej dowódca za-
programował zajęcia. Wcześniej nic
I
ÓŻAŃSK
nie planował i o niczym nie decy-
dował. Dostawał ze sztabu batalio-
UM M. R
nu plan ramowy, a w nim zajęcia
rozpisane na godziny. Teraz musi
ARCHIW
być znacznie bardziej samodziel-
ny. To on ma przecież prowadzić
ludzi do walki.
drogą
Ktoś nad tym wszystkim panuje na
szczeblu brygady?
– Tak, tu procentują doświadczenia
z Iraku. Pion szkolenia w brygadzie peł-
ni funkcję typowego TOC (Tactical Ope-
ration Center), czyli zespołu dowodze-
nia. W przygotowanym miejscu kilku-
osobowe zespoły, głównie z pionu szko-
lenia, pełnią służbę przez 24 godziny. To
właśnie oni monitorują szkolenie, zabez-
Nie starałem się
nigdy naślado-
wać żadnego
z moich, często
znakomitych,
dowódców.
Wnikliwie
za to ich
obserwowałem,
analizowałem to,
co robią i stara-
łem się wyciągać
wnioski
nr 25/2008
|
||
| |
HISTORIAHISTORIA
MILITARIAMILITARIA ||
ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY | |
ŚWIAT TO I OWO
pieczenie medyczne, logistyczne, ochro-
nę obiektu i odpowiadają za to wszyst-
ko. Nie ma znanych w przeszłości pro-
blemów, że pododdział nie wykonał za-
dania, bo ktoś zapomniał, czegoś nie do-
wieziono... Nowa formuła nadal się do-
ciera, są zgrzyty, bo nie wszystko jest od
razu zrozumiałe. Jestem jednak przeko-
nany, że to właściwy model, który oczy-
wiście można doskonalić. Nowy system
pozwala operacyjnie dowodzić brygadą
i w kraju, i na misjach. Przeniesiony nie-
malże żywcem do Iraku czy Afganista-
nu, pozwala uniknąć szoku zmian i do-
stosowań.
Prekursorami szerszych zmian w szko-
leniu mają być strzelcy wyborowi…
– Dobrze przygotowani, działający
w zespole liczącym dwóch czy czterech
żołnierzy, mogą rozwiązywać problemy
szczebla operacyjnego. Na przykład
zniszczyć urządzenie techniczne, które
może sparaliżować system dowodzenia
i wyeliminować system rozpoznania...
... i ratownicy…
– W brygadzie, we współpracy z ra-
townikami cywilnymi, opracowano pro-
cedury samopomocy medycznej na po-
lu walki. Przeszkolono z nich znaczą
część żołnierzy, bo pomoc medyczna na
polu walki to ogromnie ważna sprawa.
Wszystko to, o czym mówimy, może
Pan sobie poczytywać za sukcesy. By-
ły jakieś niepowodzenia?
– Pod koniec ubiegłego roku miałem
blisko pół setki ludzi gotowych do obsa-
dzenia kompletnej, zawodowej kompanii
rozpoznawczej. Znakomici żołnierze, za-
kochani w naszym systemie szkolenia,
ćwiczyli w górach, działali ze śmigłowca,
trenowali z antyterrorystami... I było bli-
sko dwieście nieobsadzonych etatów kie-
rowców, które nie sposób było zapełnić.
Wymyśliłem, że zabiorę częśćz nich, sko-
ro i tak są nieobsadzone. Niestety, okaza-
łem się bezsilny wobec obowiązujących
procedur. Straciliśmy prawie pół setki
wspaniałych ludzi.
Nie pierwszych, nie ostatnich…
– Uzawodowienie powinniśmy zacząć
od zrewidowania naszych poglądów na
obieg dokumentów, podejmowanie de-
cyzji i realizację pewnych przedsięwzięć.
Nie możemy trzymać się kurczowo in-
strukcji i procedur, jeśli prowadzą one do
destrukcji. W dobie dochodzenia do za-
wodowstwa powinniśmy być elastyczni
i natychmiast reagować na przeszkody,
które uniemożliwiają osiągnięcie celu,
jakim jest profesjonalizacja.
|| || |
Przejście do sztabu generalnego było
dla Pana zaskakujące?
– O tym, że odejdę z brygady, dowie-
działem się trzy miesiące wcześniej. We-
wnętrznie nie mogłem się z tym pogo-
dzić, bo chciałem dokończyć kadencję.
Nie tylko dlatego, że mieszkam w Mię-
dzyrzeczu....
Dlaczego więc?
– Chciałem dokończyć kadencję,
a ponadto wziąć odpowiedzialność za
przygotowanie kontyngentu i realizację
zadań w Afganistanie.
Ktoś inny zrobi to gorzej?
– Chodzi o coś innego. Sytuacja
w 18 Batalionie Desantowo-Szturmo-
wym wpływała negatywnie na moich lu-
dzi przygotowujących się do operacji.
I aby brygada mi się nie rozdyskutowa-
ła, czy warto, czy nie warto jechać, po-
wiedziałem, że musimy tam pojechać
i potwierdzić swoją wartość! Pociągną-
łem ich za sobą i wypadało dać komen-
dę: Za mną!
Cóż, w wojsku wykonuje się rozkazy.
– Przełożeni czasem wiedzą więcej, ma-
ją swój plan, a ja mam do nich zaufanie.
Czy nadal idzie Pan własną drogą?
– Pytano kiedyś, kto jest moim men-
torem, z kogo biorę wzór. Odpowiedzia-
łem, być może dość pokrętnie, że nie sta-
ram się naśladować żadnego z moich,
często znakomitych, dowódców. Wnikli-
wie za to ich obserwowałem, analizowa-
łem to, co robią i starałem się wyciągać
wnioski, idąc jednocześnie drogą Różań-
skiego w takim stopniu, w jakim było
to możliwe.
Przygoda z Międzyrzeczem zakończy-
ła się sukcesem?
– To mogliby powiedzieć tylko moi
podwładni.
Bez fałszywej skromności. Proszę o żoł-
nierską odpowiedź: czy przyjemnie
jest dziś przyjechać do domu, do Mię-
dzyrzecza, i zanurzyć się w przyjaznej,
życzliwej atmosferze?
– Tak. Mimo wszystko sukcesem nie
wolno się zachłysnąć, należy zachować
rezerwę...
Gdyż nie wszystko do końca się udało?
– W krótkiej, żołnierskiej mowie po-
żegnalnej zwróciłem się do tych, którym
mój styl dowodzenia nie odpowiadał, tłu-
macząc, że nie ma ludzi doskonałych,
i sam się za takiego nie uważam. 
Rozmawiał Piotr Bernabiuk
Polska Zbrojna 17
AAAAAAA LOTNICTWO
WOJSKO PROBLEM
AAAAAAAA

18 Polska Zbrojna nr 24/2008

ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY ||
PORADY PORADY
PO SŁUŻBIE |
PO SŁUŻBIE ||
HISTORIAHISTORIA | |
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA ||
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO | | || || |

MARZENIA
ANNA DĄBROWSKA

O SŁUZBIE

ANNA DĄBROWSKA
Nadterminowi z początkiem 2010 r. staną się żołnierzami zawodowymi. Na zdj. (od lewej): szer. Paweł Mastalerz, szer. Szymon Krajewski, szer. Krzysztof Siąkowski

Dla nich armia oznacza nowe możliwości – zdobycie wykształcenia,

pracy, przeżycie przygody.
– Armia stwarza zupełnie nowe per-
spektywy, możliwość rozwoju zawodo-
wego i zarobienia na utrzymanie rodzi-
ny – mówi szer. Paweł Mastalerz
z 1 Kompanii Reprezentacyjnej Wojska
Polskiego. Choć w armii jest dopiero od
dwóch miesięcy, wie, że chce związać
z nią swoją przyszłość. Dlatego skorzy-
stał ze zmiany w przepisach i złożył już
wniosek o przyjęcie do służby jako żoł-
nierz nadterminowy.
Armia to coś dla mnie
Paweł Mastalerz opowiada, że wojsko
zawsze miał we krwi: – Chodziłem do
szkoły sportowo-wojskowej, a do służ-
by zasadniczej zgłosiłem się na ochot-
nika – mówi. Jak twierdzi, wiedział, że
chce zostać w armii od chwili, kiedy
przyszedł do kompanii.
Jako nadterminowy chce służyć też
jego rówieśnik, 21-letni szer. Krzysztof
Siąkowski. – Po szkole średniej chcia-
łem iść do wojska, ale mama namówiła
mnie na Akademię Morską w Szczeci-
nie – wspomina. Studiował budowę ma-
szyn i urządzeń okrętowych, a po roku
przeniósł się na nawigację.
Mimo że dobrze mu szło, po dwóch
latach porzucił uczelnię i na ochotnika
zgłosił się do wojska. – Studia mnie nie
satysfakcjonowały. Dopiero teraz je-
stem zadowolony – wyznaje. Marzyła
mu się co prawda marynarka, ale
w Wojskowej Komendzie Uzupełnień
uznano, że 188 cm wzrostu to za dużo.
Wysoki żołnierz trafił więc do kompa-
nii reprezentacyjnej. – Po dwóch mie-
siącach tutaj wiem, że armia to jest coś
dla mnie – twierdzi.
Także szer. Szymon Krajewski trafił
do wojska prosto z uczelni. – Na razie
jestem tu za krótko, żeby podjąć decy-
zję co do służby nadterminowej, ale po-
ważnie się nad tym zastanawiam – mó-
wi. Uważa, że służba w armii to jedna
z szybszych możliwości podjęcia pracy,
a jednocześnie szansa na awans społecz-
ny. Zdaniem szeregowych nowe uregu-
lowania dotyczące trybu przyjmowania
i sposobu odbywania nadterminowej
służby wojskowej są wygodne dla pobo-
rowych. – Dobrze, że można już po
dwóch miesiącach złożyć wniosek, a po
trzech rozpocząć służbę jako nadtermi-
nowy, a nie jak kiedyś czekać dziewięć
miesięcy – uważa szer. Mastalerz. Nie
do przecenienia jest też aspekt finanso-
wy – 1700 zł pensji zamiast 200 zł żoł-
du to dla nich spora różnica. 

Przepis na nadterminowego
Jeśli jesteś żołnierzem
zasadniczej służby wojskowej,
od 15 maja już po dwóch
miesiącach służby możesz
ubiegać się o to, by zostać
żołnierzem nadterminowym.
PAULINA GLIŃSKA
godnie z nowymi przepisami, by
podpisać kontrakt na pełnienie
służby jako żołnierz nadtermino-
wy, wystarczy mieć za sobą co
najmniej trzy, a nie jak dotychczas dzie-
KRZYSZTOF WILEWSKI

więć miesięcy służby. Oczywiście należy

jednocześnie spełnić pewne wymagania.
Przede wszystkim nie można mieć więcej
niż 25 lat. Wymagane są: wykształcenie
przynajmniej na poziomie szkoły ponad- 

nr 25/2008 Polska Zbrojna 19

WOJSKO PROFESJONALIZACJA
– W tym roku zwiększony został li-
mit żołnierzy nadterminowych w bata-
lionie, ale chętnych raczej nie zabrak-
nie, bo jeszcze nigdy się tak nie zdarzy-
ło – zapewnia kpt. Wojciech Słabosz,
szef sekcji wychowawczej batalionu re-
prezentacyjnego. Dodaje, że tylko nie-
wielki procent żołnierzy, którzy zdecy-
dują się na służbę nadterminową, wy-
biera inne jednostki.
Dotrzeć do gwiazd
Faktycznie, szeregowi, z którymi roz-
mawialiśmy, chcieliby służbę nadtermi-
nową odbywać w kompanii reprezenta-
cyjnej. – Można tutaj poznać ważne oso-
by, zwiedzić świat – tłumaczy szer. Ma-
stalerz. Jak dodaje szer. Krajewski, służ-
ZGODNIE Z NOWYMI
PRZEPISAMI ROZBUDOWANY
KORPUS ŻOŁNIERZY
NADTERMINOWYCH MA
STANOWIĆ BAZĘ DLA
KORPUSU SZEREGOWYCH
ZAWODOWYCH
ba w jednostce reprezentacyjnej wiąże
się z prestiżem. – A do tego ładnie się
wygląda w galowym mundurze – doda-
je z uśmiechem. Zdaniem szer. Siąkow-
skiego zaszczytem jest stać przy Grobie
Nieznanego Żołnierza lub pałacu pre-
zydenckim. – Służba u nas może wyda-
wać się nudna, ale przecież nasi najlep-
si żołnierze często prezentują się za gra-
nicą, mogą się też pokazać rodzinie pod-
czas zmiany warty lub innych uroczy-
stości – zaznacza kpt. Słabosz.
Zgodnie z nowymi przepisami rozbu-
dowany korpus żołnierzy nadtermino-
wych ma stanowić bazę dla korpusu sze-
regowych zawodowych i dlatego nad-
terminowi z początkiem 2010 r. staną
się z mocy prawa i po wyrażeniu na to
zgody żołnierzami zawodowymi. – Nie
wiedzieliśmy o tym, ale nie przeszkadza
nam to. Chcemy być w armii jak najdłu-
żej, także jako zawodowi – tłumaczą na-
si rozmówcy. Szer. Siąkowski marzy, że
w przyszłości trafi do Wyższej Szkoły
Oficerskiej we Wrocławiu i zdobędzie

PŁK ROMAN SICIŃSKI Z ZA-

RZĄDU ORGANIZACJI I UZU-
PEŁNIEŃ (P-1) SZTABU GENERALNE-
GO WOJSKA POLSKIEGO:
– Wytyczne szefa Sztabu
Generalnego WP w sprawie trybu
przyjmowania do służby nadtermino-
wej po upływie trzech miesięcy odby-
wania zasadniczej służby wojskowej
uszczegółowiają zasady i tryb przyj-
mowania kandydatów. Oprócz speł-
nienia formalnych wymogów, na wy-
bór kandydata ma wpływ przebieg je-
go dotychczasowej służby i posiadane
umiejętności. Preferujemy żołnierzy
sprawnych fizycznie, osiągających
najlepsze wyniki w szkoleniu i dyscy-
plinie, legitymujących się znajomoś-
cią języków obcych. Doborem oraz
weryfikacją kandydatów zajmie się
powołana przez dowódcę jednostki
wojskowej komisja kwalifikacyjna.
Kandydatów będziemy przyjmować
Żołnierz nadterminowy ma szansę
BOGUSŁAW POLITOWSKI

na okres nie krótszy niż dwa lata.

Przyjęcie do służby nadterminowej na
rok będzie możliwe wyłącznie w uza-
sadnionych przypadkach, za zgodą
dowódcy rodzaju sił zbrojnych.
gimnazjalnej, pozytywna opinia służbo-
wa oraz dobre wyniki w szkoleniu. Nie
zostanie nadterminowym ten, kto był ka-
rany sądownie bądź dyscyplinarnie.
Jeśli po rozpatrzeniu wszystkich „za”
i „przeciw” żołnierz zasadniczej służby
wojskowej jest zainteresowany służbą nad-
terminową i spełnia wymienione wyżej
kryteria, to – nie wcześniej niż po odby-
ciu dwóch miesięcy zasadniczej służby
wojskowej i nie później niż na 30 dni przed
jej zakończeniem – powinien złożyć od-
powiedni wniosek do dowódcy swojej jed-
nostki. W treści wniosku należy wskazać
stanowisko służbowe i jednostkę wojsko-
wzięcia udziału w misjach i pełnienia
służby poza granicami kraju
wą, w której żołnierz chciałby pełnić służ-
bę. Do wniosku należy koniecznie dołą-
czyć kopię dokumentu zaświadczającego
o wykształceniu, poświadczenie o nieka-
ralności z Krajowego Rejestru Karnego,
a także inne dokumenty, które potwierdzą
kwalifikacje i umiejętności kandydata na
żołnierza nadterminowego. O przyjęcie
do służby nadterminowej można ubiegać
się w każdej jednostce wojskowej, która
ma stanowiska przewidziane dla żołnie-
rzy nadterminowych. Taką służbę można
pełnić maksymalnie przez siedem lat.
Co czeka na tych, którym uda się zdo-
być kontrakt? Przede wszystkim stała
pensja. Uposażenie szeregowego nadter-
minowego wynosi ok. 1,7 tys. zł brutto,
na starszych szeregowych czeka kolejne
100 zł. Żołnierz nadterminowy otrzymu-
je też bezpłatne zakwaterowanie, wyży-
wienie, umundurowanie i wyekwipowa-
nie. Przysługuje mu 26-dniowy urlop wy-
poczynkowy oraz urlopy dodatkowe (na-
grodowy, okolicznościowy, z tytułu ho-
norowego krwiodawstwa, zdrowotny),
a także nagrody uznaniowe oraz odpra-
wa pieniężna po zakończeniu służby. Ka-
rierę w wojsku rozpoczyna od stanowi-
ska szeregowego, ma jednak możliwość
awansu. Jeśli zdał maturę, może w trak-

20 Polska Zbrojna nr 25/2008

 | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO |
oficerskie gwiazdki. – Zastanawiam się
też nad przenosinami do Szczecina, mo-
że do 12 Dywizji Zmechanizowanej,
gdzie służył mój ojciec, a teraz służy mój
brat – wyznaje. O szkole oficerskiej my-
śli też szer. Krajewski. – Gdybym został
w armii, starałbym się pójść na Wojsko-
wą Akademię Techniczną – planuje. On
też chętnie przeniósłby się w przyszłości
bliżej rodzinnych stron. – Wiem jednak,
że wojsko to służba, więc pójdę tam,
gdzie będzie trzeba – zaznacza. Naukę
chce kontynuować również szer. Masta-
lerz: – Na początek może kolejna belka,
a potem matura i szkoła podoficerska
– zastanawia się.  BOGUSŁAW POLITOWSKI
Napisz do autorki:
anna.dabrowska@redakcjawojskowa.pl
Będzie
łatwiej
P rojekt nowelizacji
ustawy o powszech-
nym obowiązku obrony
przewiduje zmiany w za-
kresie naboru do służby
nadterminowej. Do kręgu
osób mogących ubiegać
się o taką służbę będą
mogli dołączyć żołnierze
rezerwy (obecnie taką
szansę mają wyłącznie
żołnierze zasadniczej
służby wojskowej) oraz
kandydaci, którzy w dniu
przyjęcia do służby nie
przekroczyli 30 roku życia
(obecnie granica wieku
wynosi 25 lat). Obniżone
mają być również wyma-
gania wobec kandyda-
tów: do służby kwalifiko-
wać ich będzie wykształ-
cenie na poziomie szkoły
gimnazjalnej lub podsta-
wowej, jeżeli kandydat
ukończył ją przed
31 sierpnia 2000 r. (obec-
nie wymagane jest wy-
kształcenie co najmniej
ponadgimnazjalne).
cie służby ubiegać się o skierowanie do
szkoły podoficerskiej. Żołnierz nadter-
minowy ma również szansę wzięcia
udziału w misjach i pełnienia służby po-
za granicami kraju.
Żołnierze nadterminowi od 1 stycznia
2010 r. staną się z mocy prawa – w przy-
padku wyrażenia zgody – żołnierzami
kontraktowej ochotniczej służby wojsko-
wej. Natomiast żołnierze nadterminowi,
którzy nie wyrażą takiej zgody, służbę
nadterminową będą pełnić do zakończe-
nia zawartego wcześniej kontraktu. 
Napisz do autorki: paulina.glinska@
redakcjawojskowa.pl
nr 25/2008
| | |
Wojna domowa
Czy mieszkańcom byłego wojskowego internatu w Głogowie
grozi eksmisja? Ustawa zabrania sprzedaży mieszkań
cywilom w garnizonie, gdzie wojsko nie ma zaspokojonych
potrzeb w tym zakresie.
pór cywilów z wojskiem w kil-
ku miejscowościach zachodnich
województw trwa od ponad ro-
ku. Niedawno pisaliśmy o sytuacji
w Gubinie i Żarach. Obecnie w me-
diach dużo mówi się o mieszkających
w byłym internacie garnizonowym w
Głogowie 60 cywilnych rodzinach, któ-
rym kończą się umowy najmu.
KARA ZA POMOC
Wszystko zaczęło się kilka lat temu
od restrukturyzacji jednostek w gło-
gowskim garnizonie. Zlikwidowano
dużą brygadę artyleryjską i pułk sape-
rów. Powstały tam 6 Ośrodek Przecho-
wywania Sprzętu i 4 Batalion Ratow-
nictwa Inżynieryjnego, które zatrudnia-
ły znacznie mniej kadry, w związku
z czym znacznie zmniejszyły się po-
trzeby mieszkaniowe wojska w tym re-
gionie. Wojskowa Agencja Mieszkanio-
wa, mając rezerwy lokalowe, chciała po-
móc miastu i czasowo udostępniła mu
sześćdziesiąt mieszkań. Większość
z nich to jedno- i dwupokojowe kwate-
ry. Władze miasta wprowadziły w błąd
nowych lokatorów, dając im nadzieję, że
otrzymają te mieszkania na własność.
Tymczasem okres najmu wojsko-
wych mieszkań mija, lokatorzy prote-
stują, media biją na alarm, a władze lo-
kalne milczą, choć to przecież one
przez okres użyczenia przez WAM
mieszkań powinny zapewnić mieszkań-
com lokale docelowe. Winą za całe za-
mieszanie obarcza się wojsko, które kie-
| | |
dyś wyciągnęło do miasta pomocną
dłoń. WAM zarzuca się bezduszność,
ale nikt nie bierze pod uwagę, że w tej
chwili ustawowo nie można wojsko-
wych mieszkań będących przedmiotem
sporu sprzedać ani oddać cywilom.
PO PIERWSZE – WOJSKO
Dla oddziału WAM w Zielonej Gó-
rze sprawa Głogowa jest kłopotliwa.
Niestety w myśl istniejącego prawa woj-
sko rozwiązać jej nie da rady. Po pierw-
sze WAM nie może sprzedawać zasied-
lonych lokali, po drugie nie może sprze-
dawać lokali w garnizonie, w którym
potrzeby wojska w tym zakresie nie zo-
stały zaspokojone. W Gubinie i Kożu-
chowie sprawa była łatwiejsza, bo mia-
sta te przestały być garnizonami. Na-
tomiast w Głogowie wojsko już dziś
potrzebuje 48 mieszkań. A w kolej-
nych latach, ze względu na uzawodo-
wienie armii, potrzeby będą rosły.
WAM nie ma więc wyjścia i musi od-
zyskać lokale.
Obecnie trwają prace nad noweliza-
cją ustawy o zakwaterowaniu sił zbroj-
nych. Prawdopodobnie zniknie z niej
przepis, że nie można sprzedawać
mieszkań zasiedlonych. Fachowcy
twierdzą jednak, że na pewno w nowej
ustawie pozostanie obostrzenie zabra-
niające WAM-owi sprzedaży miesz-
kań tam, gdzie kwatery te są wojsku
potrzebne. 
Napisz do autora: boguslaw.politowski@
redakcjawojskowa.pl
Polska Zbrojna 21
AAAAAAA PROFESJONALIZACJA
WOJSKO AAAAAAAA
GOTOWI NA WYZW
Po pełnym uzawodowieniu 3 Pułk Drogowo-Mostowy stanie się jednym z największych pracodawców
w regionie. Teraz w Chełmnie zastanawiają się, jak wyselekcjonować najlepszych kandydatów do
służby i jak zorganizować życie w jednostce, gdy koszary opuści ostatni żołnierz służby zasadniczej.
czasie majowego wcie-
lenia bramy koszar
3 Pułku Drogowo-Mo-
stowego przekroczyło
107 niedawnych pobo-
rowych. Podczas rozmów kwalifikacyjnych
okazało się, że część z nich wcześniej we-
szła w konflikt z prawem i ma zasądzone
wyroki. Niektórzy mają myśli samobójcze.
Są i tacy, którzy nie kryją, że sięgają po róż-
nego rodzaju używki. Co czwarty ma obo-
jętny lub negatywny stosunek do służby
wojskowej. Tylko co drugi może pochwa-
lić się ukończoną zawodówką lub średnim
wykształceniem. Ale też co trzeci miał pro-
blemy z nauką. – Jeżeli wojsko ma być
w pełni profesjonalne, to musi sięgać po lu-
dzi reprezentatywnych, z odpowiednim wy-
kształceniem i kwalifikacjami – dzieli się
wątpliwościami dowódca pułku płk Wła-
dysław Zdanowicz. Ilu żołnierzy z majowe-
go wcielenia może teraz myśleć o szansach
na służbę kontraktową w Chełmnie? Nie-
stety, nie ma ich zbyt wielu.
Etatów nie zabraknie
Tymczasem etatów w zawodowym już 3
Pułku Drogowo-Mostowym będzie w bród.
– Staniemy się jednym z największych
pracodawców w regionie, a kandy-
datom na żołnierzy będziemy
mogli zaoferować konkret-
ny zawód. Część przy-
szłych żołnierzy
kontraktowych
i zawodo-
ROMAN PRZECISZEWSKI
22 Polska Zbrojna
ROMAN PRZECISZEWSKI
wych pozyskamy spośród odbywających
służbę zasadniczą; część spośród rezerwy
– z rozmachem i optymizmem planuje
ppłk Piotr Cywiński, szef sztabu pułku.
Nie tylko w Chełmnie, ale i w innych gar-
nizonach można zaobserwować sukcesyw-
ne przygotowania do procesu uzawodowie-
nia. Na przykład w jednostkach podległych
Inspektoratowi Wsparcia Sił Zbrojnych
– chociaż wciąż czekają one na nowe etaty
– bardzo poważnie przymierzono się do no-
wych wyzwań związanych z zawieszeniem
poboru. W 3 pdm – nie wiedząc nawet, ile
w nowych realiach będzie stanowisk dla
szeregowych zawodowych – zaplanowano
trzy etapy profesjonalizacji. – Nasze propo-
zycje nie zmieniają struktury organizacyj-
no-etatowej jednostki. Ograniczają się do
prostej, modułowej zamiany dotychczaso-
wych stanowisk wojskowych na stanowi-
ska zajmowane przez szeregowych ochot-
niczej służby kontraktowej i Narodowych
Sił Rezerwy. Umożliwi to zachowanie cią-
głości szkolenia i zgrywania pododdziałów
– tłumaczą w sztabie jednostki.
Jaki więc będzie plan przejścia na zawo-
dowstwo w 3 pdm? W Chełmnie wylicza-
3 Pułk
Drogowo-Mostowy
będzie jednym
z największych pracodawców
w regionie, oferującym
kandydatom na żołnierzy
konkretny zawód
ją: najpierw – do lutego 2009 r. – trzeba za-
mienić 150 stanowisk szeregowych z po-
boru na stanowiska kontraktowe. Następnie
– do maja 2009 r. – (po zwolnieniu do re-
zerwy wcielenia z sierpnia 2008 r.) zamie-
nić część stanowisk oficerskich i podoficer-
skich na stanowiska oficerów i podofice-
rów NSR oraz jednocześnie przyjąć kolej-
nych szeregowych kontraktowych. Potem
zaś... – Zapewniam, że do profesjonalizacji
jesteśmy przygotowani i że zawieszenie po-
boru nie wpłynie na realizację naszych za-
dań – podkreśla ppłk Cywiński. Skąd ten
optymizm? Jego źródłem są m.in. rekone-
sanse przeprowadzone przez najbliższe woj-
skowe komendy uzupełnień, a także „wła-
sne rozpoznanie” pułku. – Na pewno zdo-
będę chętnych do służby. Pozostaje do prze-
analizowania inna kwestia: jak tych nowo
pozyskanych żołnierzy zatrzymać na dłu-
żej – podkreśla płk Zdanowicz.
Ppłk Cywiński nie odkrywa niczego no-
wego: – Ważna będzie motywacja – mó-
wi. Kilka tygodni temu pułk uczestniczył
w ćwiczeniach „Szma-
ragd ’08” prowadzo-
nym przez dowódcę
nr 25/2008
 ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY
PORADY PORADY |
PO SŁUŻBIE
WANIA
Pomorskiego Okręgu Wojskowego. Jed-
nym z elementów poligonowego szkolenia
była budowa przeprawy przez Wisłę. Za-
daniu nadano kryptonim „Ametyst”. Bra-
ło w nim udział również blisko 500 rezer-
wistów z okolic Chełmna znajdujących się
w przydziałach mobilizacyjnych pułku.
– Była okazja, by porozmawiać z tymi chło-
pakami o możliwości pracy w wojsku. Wie-
lu z nich było zainteresowanych, jednak już
na wstępie rozmowy pytali, kiedy w woj-
sku będą następne podwyżki wynagrodzeń
– opowiada jeden z oficerów.
Ciągle mało...
Ppłk Cywiński podlicza: żołd szerego-
wego służby zasadniczej to 200 zł. Przy
obecnych relacjach płacowych na szerego-
wego nadterminowego miesięcznie trzeba
będzie przeznaczyć o 1500 zł więcej, a na
szeregowego zawodowego – o 2000 zł. To
nie koniec wydatków związanych z profe-
sjonalizacją. Na potrzeby nowych żołnie-
rzy służby kontraktowej i zawodowej nale-
ży przecież wyremontować przynajmniej
jeden z koszarowców. Poza tym już równo
za rok ze względu na znaczącą redukcję
stanowisk szeregowych służby zasadniczej
trzeba będzie wprowadzić no-
wy system ochrony kom-
pleksów i obiektów użyt-
kowanych przez pułk.
nr 25/2008
||
PO SŁUŻBIE | |
HISTORIAHISTORIA ||
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY| |
ŚWIAT TO I OWO
W sztabie przyjęto, że to zadanie przejmie
Specjalistyczna Uzbrojona Formacja
Ochrony (SUFO). Niestety, rocznie będzie
ona kosztować jednostkę około 2,1 mln zł.
Jakby tego było mało, należy również po-
myśleć o etatach dla kilkudziesięciu no-
wych pracowników wojska, którzy zajmą
miejsce szeregowych z poboru i będą od-
powiedzialni za prawidłowe funkcjonowa-
nie kuchni, stołówki i zaplecza remonto-
wego. Krótko mówiąc: bez pieniędzy, du-
żych pieniędzy, ani rusz. W nieoficjalnych
rozmowach z kadrą pułku realizacja pro-
cesu profesjonalizacji – za którą opowiada
się każdy – wzbudza kolejne wątpliwości.
Po pierwsze – czy na pewno kandydaci na
szeregowych kontraktowych i zawodowych
spełnią wojskowe wymagania? Czy rze-
czywiście do koszar trafią ludzie wartościo-
wi, z ambicjami, a nie tacy, którym trudno
odnaleźć się w cywilu? I po drugie: dla-
czego w dyskusji poprzedzającej profesjo-
nalizację tak wiele uwagi poświęca się za-
pełnianiu etatów szeregowych zawodo-
wych i nadterminowych, podczas gdy już
dzisiaj w jednostkach są dziesiątki waka-
tów na wyższych stanowiskach?
– To niestety prawda – mówi kolejny ofi-
cer i informuje o obecnych niedostatkach
w pułku, w którym brakuje 20 oficerów
i 24 podoficerów. To dość dużo jak na tak
małą jednostkę. W rezultacie nie można
obsadzić m.in. stanowisk dowódczych
w niektórych pododdziałach oraz szefów
sekcji. To problem równie poważny jak po-
zyskanie zastępców dla żołnierzy zasadni-
czej służby wojskowej.  śnięcie zarządzania nim przez Ministerstwo
Napisz do autora:
roman.przeciszewski@redakcjawojskowa.pl
|| || |
ROBERT CZULDA
ROBERT CZULDA
Poligon
do odstrzału
Likwidacja garnizonów i zmniejszenie
ich liczebności sprawiły, że niektóre
poligony stały się zbędne. Jednym
z nich jest poligon na Brusie w Łodzi.
najdujący się na łódzkim Polesiu
poligon nie ma już nic z dawnej świet-
ności. Na 147 hektarach znajdują się
głównie ruiny, które przypominają, że w Łodzi
kiedyś stacjonowało wojsko. Straszą pozosta-
łości strzelnicy wojskowej, wartownia i zanie-
dbany zbiornik wodny. Amatorzy złomu ukradli
wszystkie wartościowe elementy, w tym meta-
lowy szlaban, fragmenty płotu czy tablice infor-
macyjne. Chuligani dokończyli dzieła, demolu-
jąc budynki. Natomiast „zaradni” sąsiedzi
podrzucają tu śmieci. Nie jest to trudne,
bo z powodów finansowych zrezygnowano
z ochrony obiektu. Poligonem zarządza
Wojskowa Agencja Mieszkaniowa
w Bydgoszczy, która przejęła go w grudniu
2005 r. od Rejonowego Zarządu
Infrastruktury. Zgodnie z decyzją prezydenta
Łodzi z października 2006 r. orzeczono wyga-
Obrony Narodowej. Wówczas trzeba było pod-
jąć decyzję, co zrobić z gruntem.
Ponieważ łódzki garnizon nie ma potrzeb
mieszkaniowych, poligon postanowiono
sprzedać. Nie tylko zapewni to wojsku zysk,
ale także przyniesie oszczędności – każde-
go roku za nieużywany poligon trzeba bo-
wiem płacić podatek od nieruchomości.
Według nieoficjalnych informacji, WAM
chce sprzedać teren za 66 mln zł.
Okazuje się jednak, że poligon na Brusie
cieszy się zainteresowaniem nie tylko wan-
dali i złomiarzy, ale również… naukowców,
co może pokrzyżować plany sprzedaży
gruntu. Pod koniec maja studenci arche-
ologii Uniwersytetu Łódzkiego zakończyli
prace nad odsłonięciem zbiorowej mogiły
pochodzącej prawdopodobnie z czasów
II wojny światowej. Znaleziono nie tylko licz-
ne przedmioty osobiste, jak portfele czy
okulary, ale także kilkadziesiąt szkieletów
ze śladami strzałów w potylicę. Niezwykłe
znalezisko sprawiło, że sprzedaż gruntu,
a także inwestycje, najprawdopodobniej
zostaną odłożone. 
Napisz do autora:
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
Polska Zbrojna 23
WOJSKO PRZEMYSŁ OBRONNY
KOLEJNY POCZĄTEK
Zmiany w strukturze wewnętrznej, opracowanie długoterminowej strategii rozwoju,
ożywienie kontaktów handlowych oraz zacieśnienie współpracy z rządem i armią
– takie cele stawia przed Bumarem jego nowy prezes Edward Nowak.
Grupa Kapitałowa Bumar jest dziś czo-
łowym dostawcą oraz eksporterem uzbro-
jenia i sprzętu wojskowego produkowa-
nego przez polski przemysł obronny.
W 19 spółkach grupy pracuje przeszło
12 tys. ludzi, wytwarzających całą gamę
wyrobów – od pozornie prostych nabo-
jów karabinowych po czołgi podstawo-
we i systemy radarowe. Zdaniem preze-
sa Nowaka, Bumar czeka poważna re-
strukturyzacja, w której wyniku firma bę-
dzie mogła sprostać rosnącym wymaga-
niom rynku zbrojeniowego, pełniąc jed-
nocześnie wiodącą rolę w tej dziedzinie
w naszym kraju.
Znaki zapytania
Ostatni okres nie był dla Grupy Bumar
szczególnie udany. Załamał się eksport,
a dokładniej – nie pojawiły się nowe kon-
trakty, gwarantujące ciągłość produkcji.
Na wielu rynkach pozycja spółki uległa
osłabieniu. To nie koniec kłopotów – oka-
zało się, że nie zawsze właściwie reali-
zowano już podpisane kontrakty. Dodat-
kowo przez dłuższy czas zagadką pozo-
stawała docelowa obsada personalna czo-
łowych stanowisk w Bumarze. W efek-
cie zawiązana kilka lat temu grupa za-
24 Polska Zbrojna
NORBERT BĄCZYK
trzymała się jakby w pół drogi – trudno
było określić, jakie są jej długotermino-
we plany rozwojowe i czy rzeczywiście
wokół Bumaru ma konsolidować się
większość polskiej zbrojeniówki. Dziś
nadal wiele z tych kwestii pozostaje spra-
wą otwartą, ale spółka ma już nowy za-
rząd, który na początku czerwca przed-
stawił swoje plany.
Z planów tych wyłaniają się cztery
podstawowe wyzwania stojące przed fir-
mą. Część z nich jest już podejmowana,
na temat innych nadal trwają dyskusje.
Pierwsze wyzwanie to zmiany w struk-
turze wewnętrznej firmy, w których wy-
niku ma dojść do konsolidacji i restruk-
turyzacji grupy, wzmocnienia nadzoru
właścicielskiego i zracjonalizowania
kosztów. Wprowadzenie zarządzania
projektami sprawi, że konkretne inwesty-
cje otrzymają priorytet oraz wsparcie ze
strony wszystkich zaangażowanych w da-
ne przedsięwzięcie, ściśle ze sobą współ-
pracujących spółek oraz kierownictwa
holdingu. Bumar nadal nie ma dobrego
centralnego systemu komputerowego
i ma problemy z bieżącym monitorowa-
niem stanu finansowego podmiotów za-
leżnych. Dlatego ważnym krokiem bę-
dzie dalsza informatyzacja. Efektem re-
strukturyzacji i konsolidacji ma być rów-
nież obniżenie kosztów produkcji. To
dziś bardzo ważna sprawa, zwłaszcza
w przypadku realizacji kontraktów eks-
portowych – w dobie spadku wartości
dolara i umacniania się złotówki polskie
produkty zaczynają przegrywać w wy-
ścigu z konkurencją. Możliwe byłoby
także powołanie centrum badawczo-roz-
wojowego, grupującego kilka dotych-
czas niezależnych ośrodków badawczo-
-rozwojowych.
Jak podkreślił Edward Nowak, grupa
musi wypracować długoterminowe pla-
ny rozwoju, na poziomie strategicznym
wyznaczane przez zarząd Bumar sp.
z o.o. To drugie z wielkich wyzwań. Ce-
lem nadrzędnym ma być umocnienie po-
zycji holdingu jako Narodowej Grupy
Przemysłu Obronnego i kluczowego do-
stawcy uzbrojenia oraz wyposażenia dla
armii i służb porządku publicznego.
Bumar chciałby przejąć kolejne państwo-
we firmy i wybrane ośrodki badawcze
bądź remontowe związane z przemysłem
zbrojeniowym, obecnie pozostające po-
za jego kontrolą. W pierwszej kolejności
miałyby to być odpowiedzialne za Roso-
nr 25/2008
 | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |

Zagranicznego Bumar, dziś Bumar sp. z o.o.,

NORBERT BĄCZYK (2), K. PRYMLEWICZ

któremu powierzono sprawowanie nadzoru

właścicielskiego. Wiosną tego roku nowym

SYLWIA GUZOWSKA
Czołg PT-91M
BUMAR W LICZBACH
GRUPA BUMAR POWSTAŁA W 2002 R.
W WYNIKU PRZYJĘCIA PRZEZ RADĘ MINI-
STRÓW RP „STRATEGII PRZEKSZTAŁ-
CEŃ STRUKTURALNYCH PRZEMYSŁO-
WEGO POTENCJAŁU OBRONNEGO
W LATACH 2002–2005’”. Na integrato-
ra utworzonego wówczas holdingu zosta-
ło wyznaczone Przedsiębiorstwo Handlu
prezesem spółki został Edward E. Nowak.
W 2007 r. Grupa Bumar osiągnęła obroty na
poziomie 2815,5 mln zł (wzrost o 15,6 proc.
w stosunku do 2006 r.), a plany na rok 2008
przewidują obroty przekraczające 3 mld zł.
Obrót krajowy wyniósł 1850,8 mln zł, wykazu-
jąc wzrost o 58,2 proc. Obroty z handlu zagra-
nicznego osiągnęły w zeszłym roku poziom
354,6 mln dol. (213 mln eksport, 141 mln
import). Jednocześnie koszty funkcjonowania
spółki w analizowanym okresie zmniejszyły
się o 9,4 proc. Zysk netto Bumaru w 2007 r.
wyniósł 11,5 mln zł (o 13,8 proc. więcej niż
w roku ubiegłym).
Karabinek
szturmowy
Beryl

Interrogator krótkiego zasięgu

IKZ-02 z anteną IFF-02

maki WZM Siemianowice oraz Cenzin. środków finansowych i osiągnięcia nych. Inne założenie mówi, że obroty na
Trzecim wyzwaniem stojącym przed hol- oczekiwanych rezultatów, nie dopro- rynku krajowym i te wynikające z eks-
dingiem jest poprawa kontaktów i zacieś- wadzały do podjęcia produkcji stwo- portu powinny się równoważyć.
nienie współpracy z najważniejszym od- rzonych wyrobów.
biorcą produktów Bumaru, a zatem Ostatnim, ale oczywiście nie najmniej Kierunek – Indie
z Wojskiem Polskim. Służyć miałaby te- ważnym wyzwaniem stojącym przed no- Bez wątpienia nowy zarząd Bumaru
mu m.in. rada wojskowo-przemysłowa, wym zarządem jest poprawa wyników czeka wiele pracy. Plany spółki są dość
ciało o charakterze doradczym, zajmują- handlowych. Wprawdzie dziś Bumar no- ambitne i mają na celu wzmocnienie jej
ce się wymianą opinii na linii przemysł tuje zysk i wzrost obrotów, ale zarząd nie- pozycji na rynku zbrojeniowym. Gdyby
zbrojeniowy – wojsko. Jak podkreślał na pokoi załamanie się eksportu i wynika- dalsza konsolidacja stała się faktem, do-
spotkaniu z prasą nowy prezes Bumaru, jący z tego brak nowych kontraktów. czekalibyśmy się jednego dużego krajo-
obecne kierownictwo MON, poprzez Umowy realizowane obecnie zawarto już wego potentata w tym sektorze. Czy jest
plan utworzenia Departa- Wyzwaniem stojącym kilka lat temu, nato- to rozwiązanie dla klientów dobre, czy
mentu Współpracy miast dziś grupa nie ma złe, pozostaje sprawą dyskusyjną. Nie
z Przemysłem, wychodzi przed nowym zarządem zbyt wielu nowych można jednak zaprzeczyć, że konsolida-
z podobnych założeń. umów eksportowych, cja przemysłu zbrojeniowego prowadzą-
Rada powinna być miej- jest poprawa wyników co w niedalekiej przy- ca do powstania wielkich holdingów jest
scem uzgadniania pomię- handlowych. Zarząd szłości może stanowić trendem obserwowanym na całym świe-
dzy decydentami a pro- dla niej poważne zagro- cie. Takie holdingi często uzyskują po-
ducentami, jakich wyro- niepokoi załamanie się żenie. Dlatego zinten- zycję monopolisty w wybranych sekto-
bów oczekuje wojsko eksportu i wynikający syfikowanie wysiłków rach rynku. Jednocześnie zacierają się
i w związku z tym, jakie marketingowych jest tradycyjne granice, zwłaszcza że, wyłą-
badania powinny mieć z tego brak nowych niezwykle ważne. Na czając USA, krajowe rynki zbytu są zbyt
dla koncernu priorytet. razie niedobór w eks- małe dla dużych firm wojskowych. Dla-
– Dzięki temu – jak mó- kontraktów porcie ma zostać wy- tego nie bez powodu Bumar zerka na In-
wił prezes Nowak – z jednej strony Siły równany większymi obrotami krajowy- die. Możliwe są polskie inwestycje
Zbrojne RP otrzymywałyby potrzebne mi, których źródłem są m.in. kontrakty w tamtejszy przemysł, a nawet przeniesie-
im wyposażenie, z drugiej zaś produ- zawarte z sektorem cywilnym. Wpraw- nie tam produkcji niektórych wyrobów.
cenci nie byliby zaskakiwani nagłymi dzie Bumar chce stać się wiodącym na- Jednocześnie Hindusi mogliby inwesto-
zmianami priorytetów oraz mogliby rodowym producentem uzbrojenia, jed- wać w polskie firmy. Półwysep Dekan to
właściwie planować inwestycje. W prze- nak władze spółki widzą też konieczność zdaniem prezesa Nowaka drugi obok Pol-
szłości zbyt często zdarzało się bowiem, inwestycji poza branżą militarną. Doce- ski najważniejszy dla spółki rynek. 
że trwające przez lata badania rozwojo- lowo do 30 proc. obrotów grupy ma po- Napisz do autora: norbert.baczyk@
we, mimo zaangażowania znacznych chodzić z rynku wyrobów i usług cywil- redakcjawojskowa.pl

nr 25/2008 Polska Zbrojna 25

AAAAAAA LOTNICTWO
WOJSKO AAAAAAAA
Pożegnanie
schematów MAGDALENA KOWALSKA -SENDEK
Nowy program szkolenia, jaki od lutego obowiązuje pilotów z 13 Eskadry
Lotnictwa Transportowego, stawia na samodzielność instruktorów
i indywidualne podejście do pilota.
2003 r. wraz z za- W tym roku 13 Eskadra Lotnictwa Trans-
kupem pierwszych portowego w Krakowie zacznie wdrażanie
hiszpańskich sa- nowego programu szkolenia. – Rozpoczę-
molotów transpor- liśmy już szkolenie drugich pilotów zgod-
towych CASA nie z najnowszym programem szkolenia,
C-295 strona pol- ale ponieważ nadal obowiązuje umowa za-
ska otrzymała także możliwość wyszkole- kupu samolotów, ciągle jeszcze będziemy
nia dowódców załóg w Hiszpanii. W Se- wysyłać pilotów na szkolenia do Hiszpa-
willi przeszkalani byli piloci samolotów nii. To znacznie usprawni funkcjonowanie
An-26 i M-28 Bryza. Po dwumiesięcz- eskadry – wyjaśnia ppłk pil. Dariusz Jani-
nym kursie teoretycznym i praktycznym szek, dowódca 13 eltr. Dlatego w tym ro-
otrzymywali oni uprawnienia do wykony- ku jeszcze cztery osoby będą miały szan-
wania lotów na C-295 w Polsce jako do- sę na szkolenie w Hiszpanii, natomiast
wódcy załóg i drudzy piloci. Tak było do 13 Eskadra rozpocznie także szkolenie do-
końca 2005 r. wódców załóg we własnym zakresie.
26 Polska Zbrojna
Dowódca 13 eltr zdecydowanie podkre-
śla, że wprowadzenie w lutym nowego pro-
gramu szkolenia nie jest wynikiem trage-
dii w Mirosławcu, w której zginęli piloci
eskadry. Zbieżność tych terminów to jedy-
nie zbieg okoliczności. Program, choć
opracowany w Polsce, wzorowany jest na
hiszpańskim modelu szkoleniowym. Za-
sadnicza różnica polega na dodatkowych
elementach szkolenia taktycznego, których
w Sewilli nie uczono. – Polskie szkolenie
będzie trwało nieco dłużej niż to w Hisz-
panii. Tam mieliśmy jedynie szkolenie pod-
stawowe w obrębie lotów logistycznych
– dodaje ppłk Janiszek. Proces szkolenia
nr 25/2008
ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY
PORADY PORADY
PO SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE
HISTORIAHISTORIA
MILITARIAMILITARIA
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
wydłuży się nie tylko poprzez wprowadze-
nie nowych elementów. Trzeba bowiem pa-
miętać, że do Hiszpanii wysyłani byli bar-
dzo doświadczeni i doskonale wyszkoleni
dowódcy załóg. Obecnie eskadra nie dys-
ponuje tak doświadczoną kadrą, jaką mia-
ła w 2003 r., zwłaszcza że szkolenie pilo-
ta trwa dobrych kilka lat. Potrzeba zatem
więcej czasu, by nowi piloci osiągnęli po-
dobny poziom wyszkolenia.
Szkolenie dwutorowe – w Hiszpanii
i w Polsce – jest znacznym odciążeniem
eskadry, która wykonuje nie tylko sporo za-
dań operacyjnych, ale i zabezpiecza logi-
stycznie polskie kontyngenty wojskowe.
Być może jednak już w przyszłym roku bę-
dzie samowystarczalna i całe załogi będą
szkolić się w Polsce. Zdecyduje o tym mię-
dzy innymi to, czy zostaną zakupione no-
we samoloty, bowiem nowy sprzęt oznacza
dla eskadry konieczność szkolenia nowych
instruktorów. Obecnie w 13 eltr jest ich tyl-
ko pięciu. W przypadku zakupu nowych
C-295 może się okazać, że to zbyt mało.
LATAĆ BEZPIECZNIEJ
Dziś dowódca 13 eltr nie może stwier-
dzić, ilu pilotów trzeba będzie wyszkolić
nr 25/2008
|
||
ŚWIAT PRASA| |
PRASA KULISY ||
ŚWIAT TO I OWO | | || || |
do latania na hiszpańskich transportow- wietrznych. W każdym z samolotów zosta-
cach. W przyszłym roku na zasłużoną eme- nie zainstalowany system EGPWS ostrze-
ryturę odchodzi An-26, a to oznacza, że gający pilota o zbliżaniu się do ziemi. Po-
trzeba będzie zagospodarować nowy per- za tym, zgodnie z nowymi założeniami
sonel latający. – Prowadzimy obecnie we- szkoleniowymi, niezależnie od tego, jakie
ryfikację pilotów, techników latających pilot ma doświadczenie i ile godzin nalo-
i operatorów. Dopiero później zastanowię tu, będzie musiał uczestniczyć w organi-
się, czy przejdą oni na Casę, czy np. na Bry- zowanych przez dowództwo eskadry lo-
zę. Każda osoba z takim doświadczeniem tach pokazowych. – Chcę zademonstrować
jest dla mnie ważna. Nie mogę sobie po- nowo szkolonym pilotom, jak działa EG-
zwolić na żadną stratę PWS w powietrzu, na na-
Poprzedni program
– zapewnia ppłk Janiszek. prawdę dużej wysokości
Innym kryterium podda- szkolenia zakładał, – mówi ppłk Janiszek.
nia przeszkoleniu pilota
jest znajomość języka an- że każdy ma wykonać TERAZ TRZEBA MYŚLEĆ
gielskiego na poziomie np. 20 lotów po okręgu. Nowy program szkole-
trzecim. Dla technika la- nia to dla pilotów prawdzi-
tającego i loadmastera Nie było ważne, wa rewolucja. Do tej pory
wystarczy poziom drugi. czy robi to bezbłędnie. szkolili się, stosując kilka-
Poza tym pewne znacze- dziesiąt ćwiczeń i prze-
nie odgrywa liczba godzin Najważniejszy był chodząc kolejno od jedne-
nalotu. Dla dowódcy za- go do drugiego. Obecnie
łogi zakłada się minimum schemat nacisk kładziony jest na
tysiąc godzin. Wymagania wobec drugie- większą samodzielność instruktorów i in-
go pilota są nieco mniejsze. dywidualne podejście do pilota. W progra-
Obecnie trwa szkolenie w lotach logi- mie określone są profile szkoleniowe, któ-
stycznych. Na taktykę przyjdzie jeszcze re zawierają szereg elementów. I tak np. pi-
czas. – Musimy się do tego dobrze przygo- loci mogą wykonywać lot po okręgu po-
tować, doskonale zaznajomić z nowym pro- dobnie jak poprzednio, z tą jednak różni-
gramem, zdobyć wiedzę teoretyczną. Po- cą, że stawia się na myślenie, a nie mecha-
maga nam dowództwo 3 Brygady Lotnic- niczne powtarzanie czynności. To instruk-
twa Transportowego z Powidza. Mam na- tor określa, ile razy trzeba powtórzyć dane
dzieję, że ruszymy ze szkoleniem nowych ćwiczenie, jakie elementy doskonalić,
pilotów jesienią – wyjaśnia dowódca a które są już dobrze opanowane. – Po-
13 eltr. przedni program zakładał, że każdy ma wy-
Szkolenie taktyczne dotyczyć będzie ta- konać np. 20 lotów po okręgu. Nie było
kich elementów, jak: loty na małych wyso- ważne, czy bezbłędnie wykonuje dane za-
kościach, loty w ugrupowaniu, loty desan- danie. Najważniejszy był schemat – wyja-
towe czy loty nad morzem. Chcąc podnieść śnia dowódca 13 eltr.
poziom bezpieczeństwa i dmuchając na W eskadrze prowadzone są także zaję-
zimne, dowództwo eskadry zwiększa licz- cia z zakresu współpracy w załodze MCC
bę wykonywanych zejść do lądowania we- (Multi Crew Coordination) i CRM (Crew
dług procedur precyzyjnych i nieprecyzyj- Resource Management). Co prawda pilo-
nych. Ppłk Janiszek tłumaczy, że loty na ci latający wcześniej na Casie przechodzi-
Casach mają na celu przede wszystkim za- li już tego rodzaju kursy, ale po stycznio-
bezpieczenie kontyngentów, a co za tym wej katastrofie Dowództwo Sił Powietrz-
idzie są długotrwałe. Liczba lądowań w cza- nych zobligowało eskadrę do odświeżenia
sie takich lotów jest mniejsza niż w przy- wiedzy. Dowódca 13 eltr pomysł bardzo
padku eksploatacji innych statków po- chwali i twierdzi, że niektóre rzeczy warto
pilotom przypomnieć.
Po tragedii pod Mirosławcem życie
w 13 eltr zupełnie się zmieniło. Piloci prze-
żyli ciężkie chwile, pracowali z psycholo-
giem, próbowali się pozbierać. Nie mogli
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
pogodzić się ze stratą przyjaciół. Dziś do-
wódca przyznaje, że eskadra wychodzi na
prostą. Podkreśla, że ludzie są doskonale
wyszkoleni, a kursy MCC i CRM oraz
nowy program szkolenia na samoloty
CASA 295 pozwolą eskadrze odzyskać
W TYM ROKU jeszcze cztery osoby będą miały nadszarpnięty prestiż. 
szansę na szkolenie w Hiszpanii, natomiast
13 Eskadra rozpocznie także szkolenie dowód-
Napisz do autorki:
ców załóg we własnym zakresie.
magdalena.kowalska@redakcjawojskowa.pl
Polska Zbrojna 27
AAAAAAA REKONWERSJA
WOJSKO AAAAAAAA
Szkolenia
dopasowano do
kwalifikacji, doświadczenia
i zainteresowań
poszczególnych osób
oraz sytuacji na lokalnym
rynku pracy
ŻYCIE
PO WOJSKU
Zbudowano modelowy system wsparcia bezrobotnych zwalnianych z powodu likwidacji
lub restrukturyzacji jednostek wojskowych.
– Przedstawiono nam zupełnie nowy
świat, a zdobyte wiedza i umiejętności sta-
ły się inspiracją do wykorzystania w prak-
tyce – mówi Marzanna Łabula z Żar, były
pracownik wojska. Natomiast Zbigniew
Opaluch dzięki projektowi „Szansa bez
munduru – partnerstwo na rzecz aktywi-
zacji zawodowej mieszkańców terenów po-
wojskowych”, założył własną firmę.
SZANSA BEZ MUNDURU
Program realizowany przy udziale Euro-
pejskiego Funduszu Społecznego w ramach
inicjatywy wspólnotowej EQUAL skiero-
wano do mieszkańców trzech powiatów
– żarskiego, żagańskiego i krośnieńskiego.
Wojsko w tym regionie było ważnym pra-
codawcą i po likwidacji jednostek w woje-
wództwie lubuskim ubyło ponad 2,5 tys.
miejsc pracy. Ta liczba nie uwzględnia jed-
nak byłych żołnierzy zawodowych. – Uwa-
żano, że dzięki wczesnym emeryturom
i odprawom są oni w lepszej sytuacji, za-
tem nie trzeba ich obejmować dodatkowym
programem wsparcia – tłumaczy Tadeusz
Małecki, koordynator regionalny projektu
„Szansa bez munduru”. Jednak przez brak
aktywności zawodowej byli żołnierze czę-
sto tracili pozycję społeczną, pogarszała się
także sytuacja ich rodzin.
„Szansę” skierowano nie tylko do byłych
żołnierzy zawodowych i członków ich ro-
dzin, ale także byłych pracowników woj-
ska oraz byłych pracowników przedsię-
biorstw świadczących usługi na rzecz ar-
28 Polska Zbrojna
ANNA DĄBROWSKA
mii. W projekt zaangażowało się piętnastu
partnerów – wśród nich MON, Wojskowe
Centrum Aktywizacji Zawodowej, staro-
stwa powiatowe i urzędy pracy z powiatów
objętych programem. W dwóch turach
– od stycznia 2005 r. do marca 2008 r.
– wzięło w nim udział 151 osób.
Dla adresatów projektu stworzono cen-
tra promocji zatrudnienia i przedsiębior-
czości, gdzie zaoferowano szkolenia m.in.
językowe, księgowości, budowlane, kom-
puterowe czy prawa jazdy. – Szkolenia do-
pasowano do kwalifikacji, doświadczenia
i zainteresowań poszczególnych osób oraz
sytuacji na lokalnym rynku pracy – tłuma-
czy Dariusz Motyl z uczestniczącej w pro-
gramie grupy Antares. Ci, którzy chcieli
założyć własną firmę, brali udział w warsz-
tatach przedsiębiorczości, poznając zasa-
dy prowadzenia działalności gospodarczej.
Oferowano także spotkania z doradcą za-
wodowym, który pomagał w opracowaniu
listy możliwości zawodowych czy przygo-
towaniu się do rozmowy kwalifikacyjnej.
Powstała Akademia Motyli dla żon byłych
żołnierzy, aby pomóc paniom odzyskać
wiarę we własne możliwości oraz przed-
stawić im metody i techniki autoprezenta-
cji. Uruchomiono system internetowy „Do-
radca”, kojarzący pracodawców z osobami
poszukującymi pracy. Można było również
skorzystać z pomocy psychologa.
– Nie chodziło wyłącznie o naukę nowe-
go zawodu czy zdobycie kwalifikacji. Waż-
na była też zmiana nastawienia, zarówno
KAROLINA PRYMLEWICZ
osób poszukujących pracy, jak i pracodaw-
ców – tłumaczy Ryszard Boruń, główny
specjalista z Wojskowego Centrum Akty-
wizacji Zawodowej. Pracodawcy traktowa-
li byłych żołnierzy jako nieprzydatnych na
cywilnym rynku, nie zdając sobie sprawy
z ich umiejętności. – Żołnierze zawodowi
stanowią specyficzną grupę zawodową, ich
kwalifikacje nie są najbardziej poszukiwa-
ne na rynku pracy, a nabyte przez lata służ-
by przyzwyczajenia mogą przeszkadzać
– wyjaśnia Tadeusz Małecki. Wojskowi
musieli więc zmienić sposób myślenia i na-
uczyć się adaptować do nowej sytuacji.
ZMIENIĆ SIEBIE
– Dzięki projektowi 117 osób podwyż-
szyło swoje kwalifikacje, 56 proc. podjęło
pracę, a 85 proc. uważa, że ich sytuacja na
rynku pracy się poprawiła – wylicza Da-
riusz Motyl. Celem „Szansy” nie była tyl-
ko pomoc osobom biorącym udział w pro-
gramie. Był to projekt badawczy opraco-
wujący modelowy system wsparcia grup
bezrobotnych zwalnianych z powodu likwi-
dacji i restrukturyzacji jednostek wojsko-
wych przez utworzenie struktur odpowie-
dzialnych za udzielanie im pomocy oraz
wsparcie pomiędzy partnerami społeczny-
mi. Wypracowane w programie sposoby
działania są teraz upowszechniane dzięki
kolejnemu projektowi wspieranemu przez
UE – „Druga szansa”. 
Napisz do autorki:
anna.dabrowska@redakcjawojskowa.pl
nr 25/2008
 | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | |

Żandarm
na skrzyżowaniu
W MAJU ODBYŁA SIĘ XVII EDY-
CJA ZAWODÓW TECHNICZNO-
-BOJOWYCH INSPEKTORÓW
RUCHU DROGOWEGO.
Trzydziestu żandarmów rywalizo-
wało w Toruniu o miano najlep-
szego z najlepszych. Zawody do-
starczyły kilku ciekawych wnio-
sków. – Brak znajomości sygna-
łów kierowania ruchem przez
kierowców oraz pieszych jest nie-
pokojący. Nie dość, że uczestnicy
ruchu nie znają sygnałów poda-
wanych przez policjantów i żan-
darmów, to jeszcze wielokrotnie
ich nie słuchają – komentował
płk Jerzy Żygadło, szef Zarządu
Prewencji Komendy Głównej
Żandarmerii Wojskowej.
Najlepszym inspektorem ruchu
drogowego został chor.
Przemysław Kosaty
z Mazowieckiego Oddziału
Żandarmerii Wojskowej.
ARCH. KG ŻW

Drużynowo najlepsi byli żandar-

mi z oddziału w Elblągu.

Pijany batalion
zach poczucie odpowiedzialności.
W tym celu prowadzonych jest kilka
programów. Najważniejszy z nich adre-
sowany jest do wojskowych kierowców
pojazdów mechanicznych. Szef Zarzą-
TOMASZ SZULEJKO du Prewencji Komendy Głównej Żan-
darmerii Wojskowej płk Jerzy Żygadło
W ciągu półtora roku Żandarmeria Wojskowa odebrała podkreśla również znaczenie akcji or-
prawo jazdy za prowadzenie pojazdu z przekroczonym limitem ganizowanych wśród młodzieży szkol-
promili we krwi niemal 400 żołnierzom. To tak, jakby nej, promujących właściwe zachowania
za kierownicą usiadł pijany batalion. na drogach: – W gimnazjach i szkołach
ponadgimnazjalnych szukamy kandy-
ozpoczęło się lato, coraz chęt- two zapominają, że jazda pod wpływem datów na przyszłych żołnierzy zawodo-
niej wyjeżdżamy za miasto. alkoholu jest potencjalnie bardziej nie- wych. Zależy nam na kształtowaniu po-
Każdy weekend przynosi prze- bezpieczna niż przechadzanie się po staw oraz budowaniu właściwej świado-
rażające statystyki. Najsmut- ulicy z odbezpieczoną bronią. Broń za- mości potencjalnych kierowców wojsko-
niejsze są tzw. długie weekendy. Tysiące wodzi rzadko, tymczasem prowadzenie wych – mówi pułkownik. Problematy-
zatrzymanych nietrzeźwych kierowców, samochodu przez pijanego kierowcę ka przeciwdziałania zdarzeniom nega-
a to prawdopodobnie tylko część z tych, z reguły kończy się tragedią. Nie ma tywnym w ruchu drogowym jest rów-
którzy siedli za kierownicą po wypiciu al- mowy o jakimkolwiek usprawiedliwia- nież coraz mocniej akcentowana w szko-
koholu. Media nie dzielą sprawców na żoł- niu takiego postępowania. łach i uczelniach wojskowych.
nierzy i cywilów, a niestety problem ten Dane liczbowe można mnożyć. W bieżącym roku Żandarmeria Woj-
dotyczy również wojska. W 2007 r. żołnierze żandarmerii zatrzy- skowa zwiększy liczbę stanowisk in-
Dane liczbowe nie kłamią. W 2007 r. mali 655 dowodów rejestracyjnych, spektorów ruchu drogowego. Nowe eta-
żandarmeria zatrzymała 287 praw jaz- w bieżącym roku – 129. Z koszar nadal ty pojawią się w garnizonach charakte-
dy nietrzeźwym kierowcom żołnie- wyjeżdżają pojazdy, które nie spełniają ryzujących się dużym natężeniem ru-
rzom. Do maja bieżącego roku już 105. wszystkich kryteriów sprawności tech- chu na ulicach. Zmodernizowany zosta-
Tylko podczas świątecznego weekendu nicznej. Powstaje pytanie o skuteczność nie park techniczny. Komenda Główna
zatrzymano kilkunastu wojskowych, działania służb technicznych i – przede Żandarmerii Wojskowej kupi motocy-
którzy wsiedli za kierownicę „po spo- wszystkim – poziom odpowiedzialności kle, na razie sześć. Cztery maszyny tra-
życiu”. Problem dotyczy wszystkich kierowców w mundurach. W ubiegłym fią do oddziału mazowieckiego, dwie
korpusów osobowych – zarówno ofice- roku wystawiono kierującym pojazdami powinny pojawić się na wąskich ulicz-
rów, jak i podoficerów oraz szerego- żołnierzom 2600 mandatów karnych, kach starego Krakowa. Żandarmi mo-
wych. Żołnierze są grupą zawodową w tym roku – już ponad 600. tocykliści odbędą specjalne policyjne
cieszącą się najwyższym społecznym Aby te statystyki przeszły do historii, kursy techniki jazdy. 
zaufaniem, ale okazuje się, że nie wszy- Żandarmeria Wojskowa stawia na pro- Napisz do autora:
scy na to zasługują. Niektórzy zbyt ła- filaktykę. Chce kształtować w żołnier- tomasz.szulejko@redakcjawojskowa.pl

nr 25/2008 Polska Zbrojna 29

PORADY PRAWO
Masz problem?
Czy mogę uniknąć wojska?
§
Mam 21 lat – powinienem być w wojsku. Teraz mieszkam w An-
glii i niedługo chcę pojechać do Polski. Boję się jednak, że bę-
dę musiał iść do wojska, a mam na utrzymaniu żonę i dziecko.
Chciałbym się dowiedzieć, czy jeśli jestem jedynym żywicielem ro-
dziny, to mogę uniknąć wojska?
K westie dotyczące odbywa-
nia zasadniczej (zastęp-
czej) służby wojskowej regulują
przepisy ustawy z 21 listopada
1967 r. o powszechnym obo-
wiązku obrony Rzeczypospolitej
Polskiej (DzU z 2002 r. nr 21,
poz. 205, z późn. zm.) oraz ak-
ty wykonawcze do tej ustawy.
Z treści pytania nie wynika, czy
Czytelnik stale zamieszkuje
w Anglii wraz z rodziną, a jego
przyjazd do kraju ma charakter
np. turystyczny, czy – co wydaje
się bardziej prawdopodobne
– pracuje tam okresowo, z za-
miarem bliżej nieokreślonego
w czasie powrotu do Polski,
a jego rodzina, pozostająca na
jego wyłącznym utrzymaniu, na
stałe mieszka w kraju.
W pierwszym bowiem przypad-
ku, zgodnie z regulacją art. 44
ust. 1 pkt 1 ustawy, nie został-
by on powołany do czynnej
służby wojskowej w ogóle, mi-
mo posiadania polskiego oby-
watelstwa i uznania za zdolne-
go do takiej służby, a to z uwagi
właśnie na fakt stałego za-
mieszkiwania za granicą.
W sprawach tego typu orzeka,
w formie decyzji wydanej na
wniosek poborowego, właściwy
wojskowy komendant uzupeł-
nień (art. 44 ust. 3 ustawy).
W drugim zaś przypadku należy
także zwrócić uwagę na wynika-
jący z art. 53 ustawy wojskowy
obowiązek meldunkowy oraz ko-
nieczność zgłaszania przez
przedpoborowego i poborowego
planowanego wyjazdu za grani-
cę na okres dłuższy niż dwa
30 Polska Zbrojna
miesiące i okoliczność powrotu
z tego wyjazdu, co wynika z ko-
lei z par. 3 pkt 2a rozporządze-
nia Rady Ministrów z 1 czerwca
2004 r. w sprawie wojskowego
obowiązku meldunkowego, obo-
wiązku powiadamiania wojsko-
wego komendanta uzupełnień
oraz uzyskiwania zezwolenia na
wyjazd i pobyt za granicą
(DzU z 2004 r. nr 140,
poz. 1480 ze zm.).
Niedopełnienie tego obowiązku
może rodzić sankcje karne
w postaci grzywny, ograniczenia
wolności, a nawet pozbawienia
wolności do lat dwóch (art. 224
pkt 4 i art. 228 ustawy).
Zakładając jednak, że zadający
pytanie dopełnił powyższych
obowiązków, swoje rozważania
ograniczę do kwestii odroczenia
służby wojskowej. Zgodnie
z art. 39 ust. 1 ustawy o po-
wszechnym obowiązku obrony
Rzeczypospolitej Polskiej, odro-
czenia zasadniczej służby woj-
skowej udziela się poborowemu
na jego udokumentowany wnio-
sek m.in. ze względu na ko-
nieczność sprawowania bezpo-
średniej opieki nad członkiem
rodziny wspólnie z nim zamiesz-
kałym, który nie ukończył szes-
nastego roku życia lub został
uznany za całkowicie niezdolne-
go do pracy i do samodzielnej
egzystencji albo który ukończył
siedemdziesiąty piąty rok życia,
jeżeli nie ma innego pełnolet-
niego członka rodziny bliższego
lub równego stopniem pokre-
wieństwa obowiązanego do
sprawowania tej opieki, albo ze
względu na obowiązek sprawo-
wania opieki wynikającej z pra-
womocnego orzeczenia sądu
– na czas sprawowania tej opie-
ki. Odroczenia takiego udziela
się nie więcej niż trzy razy, każ-
dorazowo na czas określony we
wniosku, nie dłuższy jednak niż
dwanaście miesięcy (art. 39
ust. 4). Przepis ten jednak nie
będzie miał zastosowania do sy-
tuacji Czytelnika (żona – matka
dziecka).
Warto więc wskazać przepis
art. 39 ust. 3, zgodnie z którym
odroczenia zasadniczej służby
wojskowej można udzielić rów-
nież ze względu na ważne spra-
wy osobiste lub rodzinne poboro-
wego, a w szczególności związa-
ne z zaistnieniem trudnej sytu-
acji osobistej lub rodzinnej, które
nie upoważniają do udzielenia
poborowemu odroczenia z tytułu
sprawowania bezpośredniej
opieki nad członkiem rodziny al-
bo z powodu konieczności zała-
twienia spraw związanych z pro-
wadzeniem przez poborowego
przedsiębiorstwa, gospodarstwa
rolnego albo innej działalności
gospodarczej. W takim przypad-
ku poborowy może uzyskać odro-
czenie tylko jeden raz na okres
od trzech do dwunastu miesięcy.
Zawsze trzeba pamiętać, że wa-
runkiem wszczęcia postępowa-
nia o udzielenie odroczenia za-
sadniczej służby wojskowej jest
złożenie przez poborowego pi-
semnego, udokumentowanego
i uzasadnionego wniosku do
wojskowego komendanta uzu-
pełnień, co wynika z kolei
z par. 2 ust. 1 wydanego na
podstawie delegacji art. 39
ust. 8 ustawy rozporządzenia
Rady Ministrów z 31 maja
2006 r. w sprawie udzielania
odroczeń zasadniczej służby
wojskowej (DzU z 2006 r.
nr 118, poz. 800). Wniosek taki
poborowy składa do wojskowe-
go komendanta uzupełnień wła-
ściwego ze względu na jego
miejsce pobytu stałego albo je-
go pobytu czasowego trwające-
go ponad dwa miesiące. Organ
przyjmujący wniosek informuje
poborowego, że udzielenie odro-
czenia zasadniczej służby woj-
skowej spowoduje zmianę okre-
su jego podlegania obowiązkowi
odbycia tej służby oraz zmianę
nr 25/2008
 | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO |
przewidywanego terminu jego
przeniesienia do rezerwy.
Zgodnie z par. 7 rozporządze-
nia, we wniosku o udzielenie
odroczenia zasadniczej służby
wojskowej ze względu na waż-
ne sprawy osobiste lub rodzin-
ne zamieścić należy:
1) imię i nazwisko poborowego;
2) datę i miejsce urodzenia po-
borowego;
3) adres zamieszkania albo in-
ny adres do korespondencji,
pod który skutecznie można
doręczyć dokumenty związane
z odroczeniem zasadniczej
służby wojskowej;
4) numer ewidencyjny PESEL
poborowego;
5) informacje o okoliczno-
ściach uzasadniających udzie-
lenie odroczenia.
Do wniosku dołącza się doku-
menty potwierdzające stan fak-
tyczny, na których podstawie
poborowy wnosi o udzielenie
odroczenia zasadniczej służby
wojskowej. W razie niemożliwo-
ści takiego udokumentowania
wojskowy komendant uzupeł-
nień może od poborowego ode-
brać stosowne oświadczenie.
Zgodnie z par. 8 ust. 1 cytowane-
go rozporządzenia, poborowy,
który został powołany do odbycia
zasadniczej służby wojskowej,
może złożyć wniosek o udziele-
nie jej odroczenia co najmniej na
czternaście dni przed dniem sta-
wienia się do odbycia zasadni-
czej służby wojskowej, określo-
nym w karcie powołania.
Jak wynika zatem z powyższe-
go, orzekanie o udzieleniu po-
borowym odroczeń zasadniczej
służby wojskowej należy do
kompetencji wojskowych ko-
mendantów uzupełnień.
Udzielenie (odmowa udziele-
nia) odroczenia z uwagi na
ważne sprawy osobiste lub ro-
dzinne następuje w drodze de-
cyzji administracyjnej, którą do-
ręcza się poborowemu na pi-
śmie wraz z uzasadnieniem
(art. 42 ust. 2 ustawy).
Od orzeczenia wojskowego ko-
mendanta uzupełnień przysłu-
guje poborowemu odwołanie
do szefa wojewódzkiego sztabu
wojskowego w terminie czter-
nastu dni od dnia doręczenia
orzeczenia. Wniesienie odwoła-
nia nie wstrzymuje jednak po-
nr 25/2008
| | | |
wołania poborowego do zasad-
niczej służby wojskowej (art. 42
ust. 3 ustawy).
Zgodnie z odpowiednimi prze-
pisami rozdziału 7 „Szczegól-
ne uprawnienia żołnierzy i ich
rodzin” – działu III „Służba
wojskowa” – ustawy o po-
wszechnym obowiązku obrony
Rzeczypospolitej Polskiej, żoł-
nierzom pełniącym zasadniczą
służbę wojskową i pozostają-
cym na ich wyłącznym utrzy-
maniu członkom rodziny przy-
sługują szczególne uprawnie-
nia. Dotyczą one m.in. zasił-
ków pieniężnych (art. 128
ustawy), zakazu przymusowe-
go usuwania z zajmowanych
lokali mieszkalnych (art. 130
ustawy), możliwości pokrywa-
nia należności z tytułu najmu
lokalu mieszkalnego zajmowa-
nego na podstawie decyzji ad-
ministracyjnej (art. 131 ust. 1
pkt 1 lit. a), z tytułu zajmowa-
nia spółdzielczego lokalu
mieszkalnego typu lokator-
skiego (art. 131 ust. 1 pkt 1
Dni wolne za służbę
§ Jestem żołnierzem zawodowym. Zwracam się do Was z prośbą o wyjaśnienie pewnej kwestii. Spra-
wa dotyczy dni wolnych za służby, tj. było tak, że za pełnioną służbę (24 h) MON płaciło 50 zł brut-
to i należał się dzień wolny, a za służbę weekendową dwa, a nawet trzy dni wolnego. W tej chwili nie
ma dni wolnych. To ja mam pięć dni pracować, a następnie w sobotę iść na służbę i w poniedziałek do
pracy? Kiedy czas na odpoczynek? Nie rozumiem interpretacji tej sprawy.
Z godnie z obowiązującą od
1 stycznia 2008 r. treścią
art. 60 ust. 2 ustawy z 11 wrze-
śnia 2003 r. o służbie wojsko-
wej żołnierzy zawodowych
(DzU z 2003 r. nr 179,
poz. 1750; z 2004 r. nr 116,
poz. 1203 i nr 210, poz. 2135;
z 2005 r. nr 122, poz. 1025;
z 2006 r. nr 104, poz. 711,
nr 191, poz. 1414 i nr 220,
poz. 1600 i 1602 oraz z 2007
r. nr 107, poz. 732 i nr 176,
poz. 1242), zadania służbowe
żołnierzy zawodowych powinny
być ustalane przez przełożo-
nych w sposób pozwalający na
ich wykonywanie w ramach
czterdziestu godzin służby w ty-
godniu. Wykonywanie zadań
służbowych nie może przy tym
przekraczać przeciętnie czter-
dziestu ośmiu godzin w tygo-
dniu, w czteromiesięcznym
okresie rozliczeniowym. Z kolei
w myśl art. 60 ust. 3 wspo-
|
| |
lit. b), bieżących opłat eksplo-
atacyjnych (art. 131 ust. 1 pkt
1 lit. c), należności z tytułu zaj-
mowania lokalu mieszkalnego
na podstawie umowy najmu
(art. 131 ust. 1 pkt 1 lit. d),
bieżących należności z tytułu
zajmowania lokalu mieszkal-
nego, stanowiącego przedmiot
odrębnej własności w rozumie-
niu przepisów o własności lo-
kali, albo domu mieszkalnego
stanowiącego przedmiot wła-
sności żołnierza (art. 131 ust.
1 pkt 1 lit. e) czy też zawiesze-
nia spłaty pożyczek i kredytów
(art. 131 ust. 1 pkt 2 lit. a i b).
Zasadnicze znaczenie przy
ewentualnym ubieganiu się
o możliwość przyznania powyż-
szych uprawnień ma decyzja
wydawana przez właściwego
wójta lub burmistrza (prezyden-
ta miasta) o uznaniu poboro-
wego, któremu doręczono kar-
tę powołania do odbycia zasad-
niczej służby wojskowej oraz
żołnierza odbywającego tę służ-
bę, za posiadającego na wy-
mnianej ustawy żołnierzowi za-
wodowemu przysługuje w każ-
dej dobie prawo do co najmniej
jedenastu godzin nieprzerwa-
nego odpoczynku.
Należy jednocześnie zauważyć,
że wspomniane zasady nie mają
zastosowania do żołnierzy zawo-
dowych wykonujących zadania
o charakterze nadzwyczajnym
niezbędne do ochrony interesów
państwa, w tym m.in. pełniących
służby i dyżury (art. 60 ust. 4).
Obowiązujące obecnie przepi-
sy ustawy o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych nie
przewidują udzielania żołnie-
rzom zawodowym czasu wol-
nego w zamian za przekrocze-
nie wskazanej na wstępie nor-
my czasu służby bądź za służ-
by lub dyżury.
Z tego powodu regulacje doty-
czące udzielania żołnierzom za-
wodowym czasu wolnego w za-
mian za wykonywanie zadań
|
łącznym utrzymaniu członków
rodziny. Zgodnie zaś z przepi-
sem art. 128 ust. 2 ustawy,
członkami rodziny żołnierza od-
bywającego zasadniczą służbę
wojskową, pozostającymi na je-
go wyłącznym utrzymaniu, są
jego żona, dzieci, rodzice oraz
osoby, względem których żoł-
nierza obciąża obowiązek ali-
mentacyjny, o ile nie uzyskują
oni dochodu lub uzyskiwany
przez nich dochód z jakiegokol-
wiek tytułu jest niższy od mini-
malnego wynagrodzenia za
pracę obowiązującego w grud-
niu roku poprzedniego, ustala-
nego na podstawie odrębnych
przepisów. Od decyzji wójta lub
burmistrza (prezydenta miasta)
przysługuje osobie, która wnio-
sła podanie, odwołanie do wo-
jewody w terminie czternastu
dni od dnia doręczenia decyzji.
Decyzja może być zmieniona
przez wojewodę również z urzę-
du, jeżeli została wydana z na-
ruszeniem przepisów prawa.
Paweł Dąbrowski
służbowych poza normalnymi
godzinami służby, zawarte
w rozporządzeniu ministra obro-
ny narodowej z 29 sierpnia
2006 r. w sprawie dodatkowych
dni wolnych od służby oraz roz-
kładu czasu służby żołnierzy za-
wodowych (DzU z 2006 r.
nr 161, poz. 1138), przestały
obowiązywać 1 stycznia 2008 r.
Z tytułu jednak pełnienia nieeta-
towych całodobowych służb we-
wnętrznych i garnizonowych
przysługuje, w myśl par. 5b roz-
porządzenia ministra obrony na-
rodowej z 7 kwietnia 2004 r.
w sprawie wypłacania żołnie-
rzom zawodowym dodatkowego
wynagrodzenia (DzU z 2004 r.
nr 108, poz. 1141; z 2005 r.
nr 206, poz. 1719 i nr 243,
poz. 2064; z 2006 r. nr 247,
poz. 1808 oraz z 2008 r. nr 21,
poz. 128), dodatkowe wynagro-
dzenie w wysokości 50 zł – za
każdą służbę dyżurną.
Polska Zbrojna 31
AAAAAAA OKIEM
NASZYM AAAAAAAA

WIESŁAW GRZEGORZEWSKI

Wicko Morskie po raz kolejny stało się areną intensywnych

ćwiczeń przeciwlotniczych. Przez dwa tygodnie maja, w dzień
i w nocy, słychać było odgłosy armat i wielkokalibrowych
karabinów maszynowych oraz huk odpalanych rakiet
VSHORAD.

32 Polska Zbrojna nr 25/2008

ZAPIS ||
ZAPISFORUM ||
FORUMNANA
CELOWNIKU || | |
WOJSKOKULISY
CELOWNIKUWOJSKO | |
KULISYPORADY
PORADYPO PO | |
SŁUŻBIE
SŁUŻBIEHISTORIA | |
HISTORIAMILITARIA | |
MILITARIAPRASA
PRASAŚWIAT
ŚWIATTO TO
I OWO
I OWO| | | | | |

WIESŁAW GRZEGORZEWSKI
N a poligonie w Wicku Morskim ćwiczyły pododdziały
szkolne Centrum Szkolenia i Szkoły Podoficerskiej Sił
Powietrznych z Koszalina, pododdziały artylerii przeciwlotni-
czej 1, 3 i 61 brygad rakietowych obrony powietrznej oraz
78 Pułku Rakietowego Obrony Powietrznej z Mrzeżyna.

nr 25/2008 Polska Zbrojna 33

 WOJSKA LĄDOWE
21 Brygada Strzelców Podhalańskich im. gen. bryg. Mieczysława
Boruty-Spiechowicza została sformowana na bazie 9 Dywizji
Zmechanizowanej oraz 5 Pułku Strzelców Podhalańskich.
W maju obchodziła jubileusz 15-lecia istnienia.

21 BSP:
PROFESJONALIZACJA
24 KWIETNIA z 1 Batalionu Strzelców
Podhalańskich odeszli do cywila ostat-
ni żołnierze zasadniczej służby wojsko-
wej. Jednostka stacjonująca przy
ul. Lwowskiej w Rzeszowie jako
pierwsza w 21 Brygadzie
Żołnierze
nadterminowi osiągnęła pełne

29% 13,8% uzawodowienie.

Żołnierze
57,2%

Rzeszowskie
służby
zasadniczej Żołnierze JAC E K S Z U S TA KOW S K I
zawodowi
21 BSP

szarotki rygada od chwili powsta- w terenie górskim. Przygotowując się do

nia była ważnym elemen-
tem reaktywowanego na
początku lat 90. Krakow-
skiego Okręgu Wojsko-
wego. Po rozwiązaniu
KOW jednostka znalazła się
w strukturze Korpusu Powietrz-
no-Zmechanizowanego, a na-
stępnie 2 Korpusu Zmechani-
zowanego. 1 lipca 2000 r.
w Rzeszowie odbyła się
ceremonia przekazania
21 BSP pod dowództwo
1 Warszawskiej Dywizji Zme-
chanizowanej. Obecnie Bryga-
da składa się z 12 jednostek i sa-
modzielnych pododdziałów, które sta-
cjonują w czterech miastach: Rzeszo-
wie, Przemyślu (tu stacjo-
nuje Polsko-Ukraiński Ba-
talion Sił Pokojowych), Ja-
KAROLINA PRYMLEWICZ
tego typu działań, dowództwo brygady wy-
syłało swoich żołnierzy na szkolenia w Al-
py, w okolice koła podbiegunowego, do Uz-
bekistanu, Austrii, Szwajcarii i Włoch.
W kraju szkolenie specjalistyczne żołnie-
rzy rozpoczyna się na koszarowych obiek-
tach szkoleniowych, a kontynuowane jest
w ośrodkach szkoleniowych wspinaczki
wysokogórskiej i narciarskiej. Podhalań-
czycy szkolą się m.in. w Trzciańcu, Kirach
oraz miejscowościach Rabe i Bystre.
Od lutego 21 Brygadą dowodzi gen. bryg.
Tomasz Bąk, który wcześniej przez blisko
pół roku był dowódcą 12 Brygady Zme-
chanizowanej. W Szczecinie miał okazję
m.in. poznać działanie kołowego transpor-
tera opancerzonego Rosomak. Wiedzę tę
będzie mógł teraz wykorzystać w Rzeszo-
wie, gdyż Rosomaki niebawem trafią do
jednostek podhalańczyków.
Dowództwo 21 Brygady przykłada du-

rosławiu i Żurawicy. żą wagę do kultywowania tradycji przed-

Zawsze w górach
Jednostka jako lekki związek
taktyczny jest przeznaczona
głównie do działań bojowych
wojennych jednostek górskich i podhalań-
skich, współpracuje również z rejonami
Podkarpacia, które są z tymi jednostkami
związane. Dlatego od kilku lat uroczyste
przysięgi wojskowe żołnierzy młodego

34 Polska Zbrojna nr 25/2008

 | WOJSKA LĄDOWE | SIŁY POWIETRZNE | MARYNARKA WOJENNA | ŻANDARMERIA WOJSKOWA | LOGISTYKA
HISTORIA FLESZ
BEMOWO PISKIE. Prawie dwa ty-
1993 r. Na mocy rozka-
zu szefa SGWP,
wydanego 26 maja 1993 r.,
godnie trwał obóz szkoleniowo-wypo-
czynkowy 47 uczniów z klas o profilu
sformowano przysposobienia obronnego Zespołu
21 Brygadę Strzelców Szkół nr 1 im. Stanisława Staszica
Podhalańskich.

1994 r. Rozkazem
nr 44/MON

MAGDA KOWALSKA-SĘDEK
z 12 maja brygada przejęła
tradycje przedwojennych jed-
nostek górskich i podhalań-

2 BSAP
skich oraz zyskała patrona,
którym został gen. bryg.
Mieczysław Boruta- z Płońska. Organizatorami byli dowód-
-Spiechowicz. 22 maja na ca 2 Mazowieckiej Brygady Saperów
Rynku Starego Miasta z Kazunia płk Waldemar Zakrzewski
Gen. bryg.
w Rzeszowie dowódca
Tomasz Bąk, i dyrektor Zespołu Szkół w Płońsku
Krakowskiego OW
gen. dyw. Zenon Bryk wręczył dowódca mgr Zygmunt Aleksandrowicz.
sztandar dowódcy 21 Brygady. 21 Brygady Strzelców
Podhalańskich: SULECHÓW. Na strzelnicach

2000 r. Brygada połą-

czyła się
z 14 Brygadą Pancerną
– Brygada jest coraz
lepiej wyszkolona
5 Lubuskiego Pułku Artylerii zakończo-
no mistrzostwa 11 Lubuskiej Dywizji
Kawalerii Pancernej w strzelaniu.
i powiększyła o dwa bataliony i wyposażona. Czeka
Najlepiej z pistoletu wojskowego strze-
czołgów, dywizjony artylerii nas wprowadzenie do
lała drużyna gospodarzy, a indywidual-
samobieżnej, rakietowej dwóch batalionów
ne zwycięstwo odniósł reprezentant
i przeciwpancernej oraz kołowych transporte- 5 Pułku Artylerii kpt. Wojciech
Polsko-Ukraiński Batalion rów opancerzonych.
Sił Pokojowych. Michalski. Wśród żołnierzy zasadniczej
Oczywiście chcemy się służby wojskowej najlepszy okazał się
jeszcze bardziej wyspe-
2008 r. Obchodzono
cjalizować w działa-
JACEK SZUSTAKOWSKI

15-lecie istnie-
nia brygady. W klubie garnizo- niach górskich

MIROSŁAW KLUCZEŃSKI
nowym jednostki minister obro- i wysokogórskich,
ny narodowej Bogdan Klich od- dlatego planujemy
słonił tablicę „Honorowych utworzyć własną szkołę
Podhalańczyków 21 BSP”.
górską.

rocznika organizowane są w różnych mia- 21 Brygadę wyznaczono do sformowania

stach. W zeszłym roku z okazji Święta Bry-
gady na Rynku w Nowym Targu ojczyź-
nie przysięgało 250 podhalańczyków, na-
tomiast w tym roku na placu przed Urzę-
dem Wojewódzkim w Rzeszowie przysię-
gę złożyło 256 żołnierzy. Wcześniej po-
dobne uroczystości odbyły się w Przemy-
ślu, Brzozowie, Strzyżowie i Sanoku.
Jak górale
Silną więź 21 Brygady z polskimi góra-
mi podkreśla jej znak rozpoznawczy, czy-
li górska szarotka, umieszczony na sztan-
darach, patkach peleryn, mundurów, na ka-
peluszach oraz na beretach. Ponadto na pra-
wym rękawie munduru podhalańczycy no-
szą okrągłe odznaki rozpoznawcze z białą
szarotką, a tradycyjny mundur podhalań-
ski, którego cechami charakterystycznymi
są kapelusz podhalański oraz peleryna, na-
wiązuje do góralskiego folkloru.
Jednym z głównych zadań 21 Brygady
jest przygotowanie żołnierzy do służby
w misjach pokojowych, humanitarnych
i stabilizacyjnych. Od momentu stworzenia
jednostki podhalańczycy brali udział w mi-
sjach w Syrii, Libanie i Bośni. W 1999 r.
Polskiej Jednostki Wojskowej w składzie sił st. szer. ndt. Łukasz Szostak
AFOR w strukturze NATO, która wykony- z 4 Krośnieńskiego Batalionu
Zaopatrzenia, a zwycięską drużyną
wała zadania misji humanitarnej w Alba-
został 5 Pułk z Sulechowa.
nii. Od sierpnia 2000 r. Polsko-Ukraiński
Batalion Sił Pokojowych (POLUKRBAT) ZEGRZE. Szkoła Podoficerska
rotacyjnie pełni misję pokojową w ramach Wojsk Lądowych otrzymała dyplom za
PKW KFOR w Kosowie. Warto dodać, że zajęcie IV miejsca wśród pododdziałów
ten międzynarodowy batalion gotowość CSŁiI za propagowanie idei honorowe-
operacyjną osiągnął na początku 1999 r. go krwiodawstwa w 2007 r. w klubie
Pierwszym etatowym dowódcą POLUKR- HDK PCK przy CSŁiI w Zegrzu.
BAT został ppłk Bogdan Tworkowski i pod Komendantowi szkoły st. chor. sztab.
jego dowództwem latem 2000 r. jednostka Tomaszowi Kępie dyplom uznania wrę-
udała się na swoją pierwszą misję do czył wiceprzewodniczący Krajowej
Kosowa. Rady Krwiodawstwa Tadeusz
Żołnierze w podhalańskich mundurach Kowalewski.
uczestniczyli również w operacji „Iracka
ZEGRZE. W Centrum Szkolenia
Wolność” i byli na misji ISAF w Afgani-
Łączności i Informatyki rozpoczęła się
stanie. Do służby poza granicami kraju „Granica ’08” – ćwiczenia dowódczo-
przygotowywali się na poligonach w kra- -sztabowe mające na celu przygotowa-
ju oraz podczas międzynarodowych ćwi- nie dowództw jednostek do planowa-
czeń wspólnie z żołnierzami ze Słowacji, nia, organizowania oraz prowadzenia
Ukrainy, Francji, Włoch, Litwy, Norwegii, działań bojowych w ramach operacji
Kanady i USA. Najważniejszymi z nich obronnej. Ich kierownikiem jest dowód-
były: „Join Winter”, „Strong Resolve” ca Wojsk Lądowych gen. broni
„Cossack Steppe” oraz „Maple Arch”.  Waldemar Skrzypczak.
Napisz do autora: Oprac. SG
jacek.szustakowski@redakcjawojskowa.pl

nr 25/2008 Polska Zbrojna 35

SIŁY POWIETRZNE
HISTORIA
2000 r. Z rozformowa-
nego 7 Pułku
Lotnictwa Bombowo-
-Rozpoznawczego
powstają: 21 Baza Lotnicza
oraz 6 i 7 eskadry lotnictwa
taktycznego.

2001 r. Baza otrzymuje

18 sierpnia
sztandar. Dzień ten staje się
świętem jednostki.

2002 r.
Przemianowanie 21 Bazy
Lotniczej na 33 Bazę Lotniczą.

2008 r. W lutym baza

kończy działal-
ność na rzecz 7 Eskadry
Lotnictwa Taktycznego.

2008 r. Na październik
zapowiadane
jest przybycie pierwszego
z pięciu polskich samolotów
C-130 Hercules.

Baza na mia PIOTR LASKOWSKI

Płk pil. Leszek Dubaj, dowódca
33 Bazy Lotniczej w Powidzu:
– Baza przechodzi reorganizację pole-
gającą na zmianie obsługi statku powietrz-
nego z samolotu myśliwsko-bombowego
Su-22 na transportowy C-130 Hercules.
Pożegnaliśmy Su-22 w lutym, natomiast
już w październiku oczekujemy przylotu
pierwszego Herculesa. Wymaga to oczywi-
ście przeszkolenia kadry i opracowania
wielu minimalnych wymagań do inwestycji
związanych z infrastrukturą. Niedawno na
terenie naszej bazy odbył się epizod ćwi-
czeń „Renegade”. Przed nami następne
ćwiczenia, w tym m.in. „Zefir”. Nie ograni-
czamy się więc tylko do przyjęcia nowego
samolotu, ale również stale bierzemy udział
w szkoleniu lotniczym.
33 Bazę Lotniczą czeka dużo zmian. Do tej pory kojarzona była
głównie z obsługą samolotów myśliwsko-bombowych Su-22,
teraz przygotowuje się do przyjęcia polskich Herculesów
i natowskich transportowców.
becną nazwę baza przyję- w sytuacjach kryzysowych, takich jak li-
ła 1 stycznia 2002 r. Wcze- kwidacja zagrożeń o charakterze niemi-
śniej była to 21 Baza Lot- litarnym, a także przygotowanie się do
nicza, utworzona po roz- działań wynikających z Traktatu o Otwar-
wiązaniu 7 Pułku Lotnic- tych Przestworzach.
twa Bombowo-Rozpo-
Sprawdzeni w działaniu
znawczego w Powidzu. W jej skład wcho-
dzą dowództwo, sztab oraz dywizjony: W 33 Bazie Herculesów jeszcze nie
dowodzenia, techniczny i zabezpiecze- ma, ale ze względu na istniejącą tutaj spe-
nia. Baza jest jednostką logistyczną, od- cjalistyczną infrastrukturę i dobrze wy-
działem gospodarczym, który jeszcze szkolonych ludzi jednostka jest w stanie
do lutego 2008 r. zabezpieczał działa- przyjmować wiele statków powietrznych
nia 7 Eskadry Lotnictwa Taktycznego eksploatowanych na całym świecie.
oraz innych statków powietrznych. Te- W przeszłości zabezpieczała i ubezpie-
raz będzie odpowiedzialna za zapewnie- czała loty bojowe statków powietrznych
nie sprawnego szkolenia lotniczego innych rodzajów lotnictwa oraz sił po-
14 Eskadry Lotnictwa Transportowego wietrznych państw NATO.
wyposażanej w samoloty transportowe Jednym z najpoważniejszych spraw-
C-130 Hercules. dzianów dla personelu bazy i potwier-
Głównym zadaniem bazy jest przygo- dzeniem jej wyszkolenia były międzyna-
towanie się do przyjęcia nowego samo- rodowe ćwiczenia „Strong Resolve
lotu transportowego oraz doskonalenie 2002”. Pozwoliły one na współdziałanie
logistycznego zabezpieczenia działań z komponentami sił powietrznych innych

36 Polska Zbrojna nr 25/2008

 | WOJSKA LĄDOWE | SIŁY POWIETRZNE | MARYNARKA WOJENNA | ŻANDARMERIA WOJSKOWA | LOGISTYKA

33 BAZA LOTNICZA: PROFESJONALIZACJA FLESZ

J ednym z najistotniejszych
zadań stojących przed na-
mi jest uzawodowienie armii
– mówi dowódca 33 Bazy
płk pil. Leszek Dubaj.
– Dlatego w szkołach na te-
renie powiatu konińskiego
i gnieźnieńskiego odbyło się
wiele spotkań z przedstawicie-
lami bazy oraz WKU Konin
i WKU Gniezno promującymi
służbę wojskową. 30 maja na
lotnisku w Powidzu odbył się
też Dzień Otwartych Koszar
zorganizowany przy okazji
Dnia Dziecka, w których wzię-
ło udział ponad 500 dzieci.
– Na pewno kilkoro z nich wy-
bierze w przyszłości zawód lot-
nika – twierdzi z przekona-
niem oficer prasowy bazy
mjr Henryk Kątny.
38,7%
Żołnierze
KOSZALIN. 7 czerwca 2008 r.
w Centrum Szkolenia Sił
Powietrznych odbyła się przysięga
wojskowa blisko ośmiuset żołnierzy.
Większość z nich stanowili żołnierze
z centrum (z Ośrodka Szkolenia
5%
Żołnierze
nadterminowi
Żołnierze
zawodowi

ARCHIWUM CSSP
56,3%
TRUDNO ZNALEŹĆ służby
poważniejsze ćwiczenia zasadniczej
lotnicze, w których baza
nie brałaby udziału.
Jej żołnierzy można było
spotkać podczas Kierowców i ze Szkoły Młodszych
takich manewrów, jak: Specjalistów) oraz ponad stu
„Polish Falcon”,
z 3 i 8 pułków przeciwlotniczych.

PIOTR LASKOWSKI (4)

„NATO Air Meet”, „Fruit Fly”,
„NEWTP”, „Clean Hunter”, Przysięgę przyjął komendant CSSP
„Renegade”, „Lone Cat”, płk dypl. Krzysztof Żabicki, który
„Orlik”, „Italian Dancer”, wyróżniających się szeregowych
„Cooperative Banners” elewów ze Szkoły Młodszych
czy „Bizon 2000”. Specjalistów (SMS) nagrodził

iarę wieku
pięciodniowym urlopem.

SKWIERZYNA. W ramach pro-

wadzonej przez 61 Skwierzyńską
Brygadę Rakietową Obrony
Powietrznej promocji związanej z pro-
fesjonalizacją sił zbrojnych jednostka

MIROSŁAW SUCHOSTAWSKI
państw. Za udział w nich baza została kim – dyrektorem NAPMO, i Axelem
bardzo dobrze oceniona przez Dowódz- Tuttelmanem – dowódcą Sił NAEW&CF
two Sił Powietrznych. Trudno zresztą na czele.
znaleźć poważniejsze ćwi- W listopadzie tego sa-
czenia lotnicze, w których Baza jest w stanie mego roku w 33 Bazie
baza nie brałaby udziału. przyjmować wiele przebywała dziewięcio-
Jej żołnierzy można było osobowa grupa Zespołu
spotkać podczas takich statków Oceniającego NATO, któ- ta gościła 3 czerwca tego roku
manewrów, jak: „Polish rego zadaniem była ocena uczestników XVIII Ogólnopolskiego
powietrznych Zjazdu Dziekanów Wydziałów
Falcon”, „NATO Air Me- polskiej propozycji umiej-
Elektrycznych, Elektrotechnicznych,
et”, „Fruit Fly”, „NEWTP”, eksploatowanych scowienia tu głównej bazy Elektronicznych, Informatyki
„Clean Hunter”, „Renega- operacyjnej systemu AGS
de”, „Lone Cat”, „Orlik”,
na całym świecie (sojuszniczy system obser- i Telekomunikacji, reprezentujących
uczelnie całego kraju. Gościom poka-
„Italian Dancer”, „Cooperative Banners” wacji sytuacji naziemnej z powietrza). zano m.in. działanie baterii startowej
czy „Bizon 2000”. Ocenie kontrolerów poddana została in- oraz nowe stanowisko dowodzenia
frastruktura lotniskowa i wynikające stąd dywizjonu ogniowego.
NATO tu było możliwości operacyjne, a ponadto stan
Powidzka baza doskonale radzi sobie cywilnej sieci dróg i kolei, infrastruktu- WARSZAWA. 6 czerwca zakoń-
z obsługą ćwiczeń. 17 sierpnia 2006 r. ra mieszkaniowa oraz usługi z zakresu czyło się 20. Seminarium Komitetu
na lotnisku 33 Bazy Lotniczej wylądo- zdrowia i edukacji. Obrony Powietrznej NATO – NADC
wały dwa samoloty E-3 systemu wcze- Powierzenie bazie nowych zadań zwią- (NATO Air Defense Committee).
snego ostrzegania i wykrywania AWACS. zanych z obsługą samolotów C-130 po- W seminarium udział wzięli przed-
stawiciele sił powietrznych 23 kra-
Ich wizyta miała związek z przygotowa- zwala spokojnie patrzeć w przyszłość.
jów (także niebędących członkami
niem Polski do przystąpienia do NAPMO Niepokój budzą tylko opóźnienia zwią- sojuszu). Głównym tematem spotka-
(organizacji NATO zajmującej się wcze- zane z przeciągającą się budową hanga- nia było „Szkolenie operacyjne
snym wykrywaniem celów powietrz- ru dla Herculesa, która wciąż jeszcze się i techniczne personelu stanowisk
nych, a także rozpoznaniem celów na- nie rozpoczęła.  dowodzenia”.
ziemnych i nawodnych). Na pokładzie
samolotów przybyła delegacja gości z za- Napisz do autora: Oprac. PG
granicy, z generałami Berndtem Glowac- piotr.laskowski@redakcjawojskowa.pl

nr 25/2008 Polska Zbrojna 37

 MARYNARKA WOJENNA
HISTORIA
1949 r. Minister obrony narodowej
nakazał sformować
50 Batalion Obsługi Lotnisk Marynarki
Wojennej w Słupsku.

1960 r. Przeformowano 30 Pułk

Lotnictwa Szturmowego MW
i 50 Batalion Obsługi Lotnisk MW
w 30 Pułk Lotnictwa Myśliwsko-
-Szturmowego. Pięć lat później wydzielono
z niego 50 Batalion Zaopatrzenia.

1990 r. Rozformowano 50 Batalion

Zaopatrzenia. Od tej chwili
stał się on pododdziałem nowo sformowa-
nego 7 Pułku Lotnictwa Specjalnego.

1994 r. Rozpoczęto proces formo-

wania Brygady Lotnictwa
Marynarki Wojennej, w którego wyniku
z 40 Eskadry Śmigłowców Zwalczania
Okrętów Podwodnych i Ratownictwa w Dar-
łowie utworzono 2 Dywizjon Lotniczy i 4 Ba-
talion Zabezpieczenia. Rok później rozfor-
mowano 7 Pułk Lotnictwa Specjalnego
w Siemirowicach, tworząc na jego bazie
3 Dywizjon Lotniczy i 5 Batalion
Zabezpieczenia.

2003 r. Rozkazem dowódcy

Marynarki Wojennej rozfor-
mowano 4 i 5 bataliony zabezpieczenia,
a na ich bazie sformowano 44 Bazę
Lotniczą Marynarki Wojennej.

W cieniu lotników TOMASZ GOS

Zapewnienie łączności, remonty statków powietrznych i kierowanie ruchem

lotniczym to tylko niektóre z zadań 44 Bazy Lotniczej Marynarki Wojennej.

J
ednostką logistyczną Gdyńskiej Bry-
gady Lotnictwa Marynarki Wojen-
nej jest 44 Baza Lotnicza MW. Zaj-
muje się ona szkoleniami i zabezpiecze-
niem działań 29 i 30 eskadr lotniczych,
pododdziałów własnych oraz czasowo
bazujących na lotniskach Cewice i Dar-
łowo samolotów i śmigłowców z 28 Eska-
dry Lotniczej, Sił Powietrznych i Wojsk
Lądowych. Baza wspiera także jednost-
ki państw sojuszniczych. W jej skład
wchodzą: dywizjon dowodzenia, dywi-
zjon zabezpieczenia, dywizjon technicz-
ny, Wojskowy Port Lotniczy Cewice oraz
Komenda Lotniska nr 2 z Wojskowym
Portem Lotniczym w Darłowie. Baza za-
opatruje eskadry w środki bojowe i ma-
teriały do obsługi samolotów, przepro-
wadza także naprawy bieżące i remonty
statków powietrznych. Dba o stałe funk-
cjonowanie systemu łączności radiowej,
radiotelefonicznej i przewodowej oraz
możliwość kierowania ruchem lotniczym
w rejonie lotnisk. Zajmuje się również
szkoleniem pilotów Marynarki Wojennej
i Sił Powietrznych na symulatorze lotów
samolotu An-28.
Lekarze i strażacy
W skład dywizjonu dowodzenia
wchodzą kompanie: łączności, ubezpie-
czenia lotów oraz ochrony. Dywizjon
zapewnia utrzymanie łączności przewo-
dowej i bezprzewodowej (radiostacje KF
i UKF) oraz dba o sprawność urządzeń
ubezpieczających wykonywanie szko-
lenia lotniczego, takich jak: radiolatar-
nie, urządzenia radiolokacyjne i syste-
my nawigacyjne oraz urządzenia elek-
troświetlne lotniska.
Do zadań dywizjonu zabezpieczenia
należy utrzymanie sprawności lotniska.
Chodzi tu przede wszystkim o utrzyma-
nie przez cały rok czystości dróg starto-
wych i dróg kołowania. Dywizjon odpo-
wiada także za zabezpieczenie potrzeb
transportowych oraz medyczne i przeciw-
pożarowe podczas lotów. W jego składzie
znajduje się też ambulatorium oraz Woj-
skowa Straż Pożarna. Jednostka ma do
dyspozycji holowniki, a także pojazdy
specjalistyczne, takie jak oczyszczarki, cy-
sterny oraz karetki i wozy bojowe Woj-
skowej Straży Pożarnej.
Dywizjon techniczny składa się z Gru-
py Obsługi Technicznej (GOT) i eskadry
obsługi. Odpowiada za wykonywanie
przeglądów okresowych, napraw i remon-
tów statków powietrznych oraz za zaopa-
trzenie obsługi statków powietrznych pod-
czas lotów m.in. w sprężone gazy (powie-
trze, azot, tlen) oraz energię elektryczną.
Dywizjon zajmuje się również obsługą
urządzeń wysokościowo-ratowniczych
(spadochronów, radiostacji ratowniczych)
i akumulatorów lotniczych.

38 Polska Zbrojna nr 25/2008

 | WOJSKA LĄDOWE | SIŁY POWIETRZNE | MARYNARKA WOJENNA | ŻANDARMERIA WOJSKOWA | LOGISTYKA
FLESZ
GDYNIA. Współdziałanie w zakre-
sie ratowania życia na morzu, koordy-
nowania akcji przeciwpowodziowych,
przeciwsztormowych i przeciwpożaro-
wych, reagowanie w niebezpieczeń-
stwie oraz nadzór nad porządkiem
żeglugowym w polskich obszarach
morskich – to główne elementy poro-
zumienia pomiędzy dowódcą
Marynarki Wojennej a dyrektorami
urzędów morskich w Gdyni,
Szczecinie i Słupsku. Porozumienie

SŁAWOMIR BUNIA
podpisano 4 czerwca na pokładzie
okrętu muzeum ORP „Błyskawica”.

GDYNIA. Od 3 do 4 czerwca roz-

KMDR KRZYSZTOF GRUDNOWSKI,
DOWÓDCA 44 BAZY LOTNICZEJ:
– Atrakcyjność położenia 44 Bazy Lotniczej
MW w połączeniu z możliwością natychmia-
stowego otrzymania osobnej kwatery stałej
powoduje, że żołnierze zasadniczej służby
wojskowej są coraz bardziej zainteresowani
służbą w charakterze żołnierzy nadtermino-
wych lub szeregowych zawodowych.
Obecnie są obsadzone wszystkie etaty
MARIAN KLUCZYŃSKI
grywał się finał XIII Olimpiady Wiedzy
Obywatelskiej na szczeblu Wojska
Polskiego, w którym wzięli udział żoł-
nierze zasadniczej służby wojskowej,
przedstawiciele wszystkich rodzajów
wojsk. Zwycięzcą został marynarz
Michał Cwojdziński z Centrum
Szkolenia Marynarki Wojennej.
GDYNIA-OKSYWIE. W ramach
portowej fazy ćwiczeń „Baltops ’08”

7 czerwca odbyły się turnieje sporto-

przewidziane dla zawodo-
we. Międzynarodową rywalizację
wych żołnierzy szere-
gowych i żołnierzy
29%
Żołnierze zasadniczej
w piłce nożnej przeprowadzono na
stadionie Komendy Portu
nadterminowych. służby wojskowej
Wojennego, a mecz otwarcia zagrały

Ważną częścią 44 Bazy Lotniczej MW

jest Wojskowy Port Lotniczy (WPL) odpo-
18%
Żołnierze
Krzysztof Grud- nadterminowi
nowski, dowódca
53%
Żołnierze
reprezentacje Marynarki Wojennej
RP i niemieckich okrętów. Zakończył
się on zwycięstwem Polski 1:0.
zawodowi
wiadający za kierowanie ruchem lotniczym 44 Blot. – Położenie
w rejonie lotniska. Personel WPL (czyli bazy ma też zasadniczy
kontroler lotniska i nawigatorzy) pełni ca- wpływ na wysokość płaconych podatków,
łodobowe dyżury. W składzie WPL znaj- które są o wiele niższe niż w przypadku
duje się również Stacja Meteorologiczna stacjonowania jednostek w obrębie aglo-
monitorująca na bieżąco sytuację pogodo- meracji miejskich – dodaje dowódca.
wą w rejonie lotniska oraz w rejonie wy- Lotnisko w Cewicach, którym zarzą-
konywania zadań lotniczych. W strukturze dza baza, dysponuje drogą startową dłu-
44 BLot mieści się również Komenda Lot- gości 2500 m. Pozwala to na przyjmowa- ŚWINOUJŚCIE. Od wizyty
niska nr 2 w Darłowie odpowiedzialna za nie statków powietrznych wszystkich ty- w 8 Flotylli Obrony Wybrzeża i spo-
szkolenie 29 Eskadry Lotniczej. pów eksploatowanych w Siłach Zbrojnych tkania z dowódcą kontradmirałem
RP, jak również państw członkowskich Jerzym Lendą rozpoczął się 9 czerw-
Tania lokalizacja NATO. Oba zarządzane przez bazę lot- ca plener malarski zorganizowany
44 Baza Lotnicza znajduje się na tere- niska położone są niedaleko poligonu przez Klub Marynarki Wojennej
nie słabo zurbanizowanym, oddalonym od Wicko, co sprawia, że korzystają z nich „Riwiera”. Malarskie spotkanie za-
dużego miasta o prawie 20 km. – To, że wojska sojuszu północnoatlantyckiego kończy się 16 czerwca wernisażem
jest położona wśród kaszubskich lasów, przybywające na coroczne ćwiczenia pro- wykonanych prac. Będzie je można
oglądać w galerii „Art” Miejskiego
oraz charakter wykonywanych zadań po- wadzone na tym poligonie. 
Domu Kultury w Świnoujściu.
wodują, że nie ma zadrażnień na styku Napisz do autora:
społeczeństwo–wojsko – mówi kmdr tomasz.gos@redakcjawojskowa.pl

SZTANDAR OD KASZUBÓW
NIESPEŁNA MIESIĄC TEMU w 44 Bazie
Lotniczej Marynarki Wojennej w Siemiro-
wicach podczas uroczystej zbiórki, w asy-
ście Kompanii Honorowej bazy i Orkiestry
Reprezentacyjnej MW, przedstawiciel pre-
zydenta RP Lecha Kaczyńskiego wręczył
sztandar pełniącemu obowiązki dowódcy
bazy kmdr. por. Krzysztofowi Grudnowskie-
mu. Sztandar został ufundowany przez
mieszkańców ziemi kaszubskiej, pomor-
skiej oraz sympatyków lotnictwa morskie-
go z całej Polski. Oprac. PG

nr 25/2008 Polska Zbrojna 39

WOJSKO KONFLIKT

Armata niezgody MAGDALENA KOWALSKA -SENDEK

Centrum Szkolenia na potrzeby Sił Pokojowych, muzea w Skarżysku-Kamiennej

i Bielsku-Białej, ŻW i oddziały AT Policji – wszystkie te jednostki zaangażowane były
w galimatias, który wyniknął z pewnego nieporozumienia. A poszło o… niemiecką armatę
przeciwlotniczą z II wojny światowej.
a zawiła historia rozpoczę- perów. Armatę przewieziono na teren bre kontakty z jednostką, a to muzealium
ła się jesienią 2006 r. Wte- Centrum Szkolenia na potrzeby Sił Poko- nie jest aż tak ważne, żeby psuć dobre re-
dy to właśnie właściciel kie- jowych w Kielcach, gdzie pocisk został lacje między muzeum a centrum – dodaje
leckiego Centrostalu zna- usunięty. – Byłem oczywiście zaintereso- dyrektor muzeum ze Skarżyska. – Kiedy
lazł u siebie rzecz, która wy- wany armatą, ale bez jej zawartości. Dla- patrol rozminowania na wniosek policji
glądała jak broń lub jej tego czekałem, aż saperzy wykonają swo- przejął tę armatę, nikt nie poinformował

MAGDALENA KOWALSKA-SENDEK

– BYĆ MOŻE ARMATA ma jakąś wartość historyczną, ale jeśli chodzi o sprzęt kolekcjonerski, to jest warta tyle, ile waży – tłumaczy Rafał Bier
z Prywatnego Muzeum Broni Pancernej i Militariów w Bielsku-Białej.

część. Zwrócił się więc do Muzeum Orła
Białego w Skarżysku-Kamiennej z pyta-
niem, czy przedmiot ów zainteresuje mu-
zealników. Nie musiał długo czekać na
odpowiedź: dyrektor placówki Artur Buń-
ko wyraził chęć przejęcia eksponatu do
muzeum. Pierwsze problemy pojawiły się
z chwilą, gdy okazało się, że w armacie
jest zakleszczony pocisk.
CZYJA TO BROŃ?
Sprawą rutynowo zainteresowała się
policja, poproszono również o pomoc sa-
ją pracę. I tak zniknęła mi ona z oczu w lu-
tym 2007 r. – opowiada Artur Buńko. Dy-
rektor placówki zadzwonił w sprawie zwro-
tu armaty do kieleckiego centrum. Nieste-
ty, nie było mu dane porozmawiać w tej
sprawie ani z komendantem centrum gen.
bryg. Tomaszem Bąkiem, ani z jego zastęp-
cą. Buńko przyznaje, że nie wystąpił do
jednostki z żadnym oficjalnym wnioskiem
pisemnym. Twierdzi, że chciał w ten spo-
sób uniknąć zbędnych formalności,
a wszystkim podmiotom zaangażowanym
w sprawę ułatwić działanie. – Mamy do-
CSnpSP, kto jest jej właścicielem. Pół ro-
ku po tym, gdy armata trafiła do centrum,
zadzwonił do nas ktoś, kto podawał się za
dyrektora muzeum ze Skarżyska. W roz-
mowie z radcą prawnym jednostki twier-
dził, że jest jej właścicielem. Prosiliśmy
więc o przysłanie oficjalnego pisma i do-
kumentów poświadczających stan prawny
eksponatu. Nie dostaliśmy żadnej pisem-
nej odpowiedzi– wyjaśnia gen. bryg. To-
masz Bąk, ówczesny dowódca centrum.
Równocześnie starania o pozyskanie
niemieckiej armaty prowadził Rafał Bier,

40 Polska Zbrojna nr 25/2008

ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY
PORADY PORADY |
PO SŁUŻBIE ||
PO SŁUŻBIE
HISTORIAHISTORIA| |
MILITARIAMILITARIA ||
ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY | |
ŚWIAT TO I OWO || || |

właściciel Prywatnego Muzeum Broni

Pancernej i Militariów im. Franciszka
Biera w Bielsku-Białej. Napisał do jed-
nostki oficjalne pismo z prośbą o wyda-
nie eksponatu. – Muzeum z Bielska wy-
stąpiło do centrum z pisemną prośbą dwa
miesiące po tym, jak znalazł się on na
naszym terenie. Wówczas nie podjęliśmy
żadnych decyzji. Zażądaliśmy od mu-
zeum dokumentów, np. statutu muzeum
i porozumienia, jakie ma zawarte z MON
– mówi gen. Bąk.
Szef Muzeum Orła Białego wątpi jed-
nak, by brak kroku formalnego z jego stro-
ny przesądził sprawę. – Żyjemy w czasach
kapitalizmu i jest coś takiego jak święte
prawo własności. Jeżeli zapadła decyzja
o tym, że należy zwrócić przedmiot wła-
ścicielowi, to jednostka, jako czasowy dys-
ponent, powinna to zrobić – dodaje. War-
to jednak zaznaczyć, że muzeum w Skar-
żysku stało się właścicielem eksponatu do-
piero 28 lutego 2007 r., czyli w czasie, kie-
dy armatę zabezpieczyło CSnpSP.
GROŹNA KUPA ZŁOMU
Za zgodą komendanta i na mocy do-
kumentów wydanych przez jednostkę
w sierpniu 2007 r. armatę wywieziono
z centrum. W tym czasie do Żandarme-
rii Wojskowej dotarł sygnał, że z kielec-
kiego CSnpSP będzie wywożona broń.
– Zostaliśmy poinformowani, że uzbroje-
nie będzie transportowane prywatnym sa-
mochodem i przez prywatne osoby. Po-
nieważ rzeczywiście w prywatnym samo-
chodzie żandarmeria znalazła element ar-
maty z czasów II wojny światowej, spra-
wą zajęła się policja – wyjaśnia mjr Mar-
cin Wiącek, oficer prasowy ŻW. Słowo
„element” wydaje się być kluczowe w tej
sprawie. Otóż działko, o którym tu mowa,
to – jak twierdzą zgodnie obaj muzealni-
cy – kupa złomu. – Być może działko ma
jakąś wartość historyczną, ale jeśli chodzi
o sprzęt kolekcjonerski, to jest warte tyle,
ile waży. Gdy wywoziłem je z jednostki,
leżało odkryte na lawecie, a mimo to żan-
darmi i policja zaczęli go szukać w samo-
chodzie, nikt bowiem nie zwrócił uwagi
na wystającą zardzewiałą rurę. To jest
złom, który niczego nie przypomina. Kie-
dyś może to była broń, ale teraz wszyscy
umierali ze śmiechu, gdy zobaczyli, co
miałem na lawecie. Nawet żandarmi robi-
li sobie przy armacie pamiątkowe zdjęcia
– opowiada Rafał Bier. Bielski muzealnik
ze złością mówi, że nikt nie sprawdził, czy
ma jakiekolwiek dokumenty uprawniają-
ce go do wywozu armaty poza jednostkę
wojskową. Wszystko, jak twierdzi, odby-
wało się legalnie. Bier wspomina również,
że po przyjeździe do Bielska czekała go
niemiła niespodzianka w postaci grup AT
ŻOŁNIERZE BRYTYJSCY przy zdobycznej armacie przeciwlotniczej FLAK 36/38 kal. 20 mm
w Afryce
Policji i pięciogodzinnego przesłuchania. o symbolu FLAK 36/38 kal. 20 mm inne-
– Wywoziłem sprzęt na mocy umowy po- mu muzeum niż to, które było jego właści-
między muzeum a centrum. Nie trzeba cielem. W trakcie postępowania przygoto-
wielkich ekspertów, żeby stwierdzić, że wawczego biegły z zakresu techniki mili-
nie da się strzelać z tego, co miałem w sa- tarnej oszacował wartość materialną ar-
mochodzie – mówi rozgniewany Bier. maty w przedziale od 200 do 2000 zł, war-
Problem jednak w tym, że komendant tość niematerialną zaś określono jako ma-
Centrum Szkolenia na potrzeby Sił Poko- łą. Prokuratura podaje, że do zaistnienia
jowych nie miał pojęcia, jaki jest stan czynu zabronionego, określonego w art.
prawny eksponatu. – Na podstawie po- 231 par. 3 k.k., konieczne jest wyrządze-
nownej prośby pisemnej muzeum i zgod- nie istotnej szkody, co w tej sprawie
nie z wszelkimi podstawami nie miało miejsca. Dlatego też
prawnymi, opierając się 19 maja śledztwo zostało
na protokole przekaza- umorzone bez posta-
nia, oddałem to zna- Problem polega na tym, wienia jakichkolwiek
lezisko Muzeum że komendant Centrum zarzutów.
Szkolenia na potrzeby
Broni Pancernej Sił Pokojowych nie miał
Mimo zakończe-
i Militariów. Nie pojęcia, jaki jest stan nia kroków prawnych
wiedziałem, kto jest prawny eksponatu niesmak pozostał.
właścicielem tej ar- Sprawa odbija się
maty. Nikt mnie nie in- czkawką nie tylko byłe-
formował, co mam z nią mu komendantowi, dziś do-
zrobić, więc w dobrej wierze wódcy 21 Brygady Strzelców
przekazałem eksponat tej instytucji, któ- Podhalańskich gen. bryg. Tomaszowi Bą-
ra spełniła wymagania formalne – tłuma- kowi, ale też obu zainteresowanym muze-
czy ówczesny dowódca CSnpSP. Gene- om. Rafał Bier z Prywatnego Muzeum
rał Bąk czuje się pokrzywdzony. Uważa Broni Pancernej i Militariów w Bielsku
bowiem, że rzekomy właściciel armaty twierdzi, że zmęczyło go już całe to za-
powinien był zastosować się do prośby mieszanie i skłonny jest oddać armatę mu-
radcy prawnego jednostki i napisać od- zeum w Skarżysku, bo przynosi mu ona
powiedni wniosek. więcej problemów niż korzyści. Muzeum
ze Skarżyska z kolei deklaruje, że ekspo-
CIĄG DALSZY NASTĄPI? nat nie ma dla nich aż takiej wartości mu-
Żandarmeria Wojskowa w Kielcach zealnej, więc mogą odstąpić od wszelkich
zaczęła prowadzić śledztwo nadzorowa- roszczeń, wymieniając armatę na inny
ne przez Wojskową Prokuraturę Garnizo- eksponat. Ciekawe, czy jeżeli obydwa mu-
nową w Krakowie. Jak podaje rzecznik kra- zea zrzekną się praw do armaty i trafi ona
kowskiej prokuratury wojskowej ppłk Ry- np. do Centrum Szkolenia na potrzeby Sił
szard Filipowicz, przedmiotem postępowa- Pokojowych, cały galimatias rozpocznie
nia było podejrzenie nieumyślnego prze- się od nowa? 
kroczenia uprawnień przez komendanta
kieleckiego centrum szkolenia, polegające Napisz do autorki:
na przekazaniu armaty przeciwlotniczej magdalena.kowalska@redakcjawojskowa.pl

nr 25/2008 Polska Zbrojna 41

PO SŁUŻBIE
K S I Ą Ż K A
rozmów, jakie w 1967 r. Thompson przepro-

Druga bitwa o Anglię wadził z jedyną osobą, która przeżyła kata-

strofę, pilotem Prchalem, oraz wieloma mniej
lub bardziej ważnymi osobami przewijającymi
Czy jest sens wydawać książkę 40 lat po premierze? się w historii feralnego lotu. Dla Thompsona
Będący w temacie znają Thompsona w oryginale, dla pozostałych głównym celem nie było rzetelne wyjaśnienie
będzie to jedynie świadectwo wydarzeń z 1967 r. gibraltarskiej tragedii, lecz oczyszczenie Chur-
chilla. Tytuł oryginału brzmi „The assassina-

N azwisko Thompsona przewija się w licz-

nych publikacjach dotyczących katastro-
fy gibraltarskiej z 4 lipca 1943 r. Historia po-
wstania „Zbrodni Churchilla?” jest zadziwia-
jąca, a lektura nasuwa mnóstwo wątpliwości
co do rzeczywistych motywów autora.
W 1967 r. niemiecki dramaturg Rolf Hoch-
huth próbował wystawić w Wielkiej Brytanii
swoją sztukę, w której ukazywał dylematy mo-
ralne przywódców w czasie wojny. Stawiał py-
tanie o etyczną zasadność bombardowań Dre-
zna. Śmierć tysięcy porównał do śmierci jed-
nostki – na jednostkę tę wybierając gen. Si-
korskiego, nazywając sprawę tragicznej śmier-
ci generała zamachem, a palec oskarżyciela
aluzyjnie kierując w kierunku Winstona Chur-
chilla. Według Hochhutha śmierć Sikorskiego
była na rękę Wielkiej Brytanii, układającej sto-
sunki z ZSRR w myśl swoich, a nie polskich
interesów. Dramaturg ogłasza, że ma jedno-
znaczny dowód zamachu, ale zobowiązał się
go nie ujawniać. Tu na scenę wkracza argen-
tyński aktor (!) Thompson. Zaprzyjaźnia się
z Niemcem i – jak pisze – z życzliwości dla po-
mysłu wystawienia sztuki zaczyna szukać
prawdy o 4 lipca, by zapobiec skandalowi, któ-
ry wybuchłby po rzuceniu przez Hochhutha
niepopartych dowodami oskarżeń. Od tego
momentu aktor Thompson na własny koszt
K S I Ą Ż K A
podróżuje po świecie, odwiedza świadków
i ważne osobistości czasu wojny, rozmawia,
docieka, inwigiluje. Bardzo szybko „Zbrodnia
tion of Winston Churchill”. To nie tyle „Zbrod-
nia Churchilla?”, jak chce polski wydawca,
ile „Zbrodnia na Churchillu”, której dopuścił
Churchilla?” staje się jednowymiarową ma- się Rolf Hochhuth, przedstawiony przez
szyną do ośmieszenia Hochhutha i, w pew- Thompsona jako szkodliwy szaleniec. (Kub)
nym stopniu, współpracującego z nim brytyj-
skiego historyka Davida Irvinga, który w tam-
tym czasie pracował nad swoim „Wypad-
kiem”. Nie sposób nie zauważyć tendencyjno-
ści książki. Thompson daje jednoznaczną od-
powiedź – śmierć gen. Sikorskiego była wy-
padkiem. Prawdopodobieństwo zamachu jest Carlos Thompson,
minimalne, prawdopodobieństwo udziału „Zbrodnia
w spisku Brytyjczyków i Churchilla – zerowe. Churchilla?”,
Pomijając trudne do ukrycia wady, książka ma Prószyński i S-ka,
sporo zalet. Największym atutem jest zapis Warszawa 2007
STOWARZYSZENIE ŻOŁNIERZY 8. DYWIZJI
IM. BARTOSZA GŁOWACKIEGO
zaprasza
na VII Spotkanie Koleżeńskie,
które odbędzie się w Koszalinie–Ustroniu Morskim w dniach 06–07.09.2008 r.
Koszt uczestnictwa: 130 zł (zakwaterowanie i bankiet).
Wpłaty należy dokonać do 15 sierpnia 2008 r. na konto nr:
PKO BP SA O /I Koszalin 27 1020 2791 0000 7302 0078 1492
tel. kontaktowy: CA MON 45-68-72, CA 094-345-68-72 w godz. od 8.00 do 11.00
e-mail: stow8dow@op.pl

GIBRALTARSKIE STRESZCZENIE
Z UWAGI NA OSOBĘ AUTORA
„ŚMIERĆ GENERAŁA
SIKORSKIEGO” MOŻNA UZNAĆ
ZA PRZYKŁAD HISTORII
ZAANGAŻOWANEJ. Justin
Whiteley to potomek jednej
z ofiar katastrofy Liberatora, na
którego pokładzie zginął
gen. Władysław Sikorski. Jest wy-
raźnie subiektywny w ocenie i po-
dejściu do materiałów, jednak nie
można mu zarzucić zaślepienia.
Niestety, praca jest wtórna. Po
pierwsze, powstała w wiele lat po
tragedii. Gdy Whiteley zbierał ma-
teriały, wielu najbardziej istotnych
świadków tragedii już nie żyło. Po
drugie, jest to nie tyle próba do-
tarcia do faktów, ile opis prób in-
nych badaczy i historyków.
Whiteley zapoznał się rzecz jasna
z pracami komisji badającej wy-
padek. Znalazł w nich nawet no-
we, niezbyt często opisywane
aspekty. Nie ma tu jednak sensa-
cyjnych informacji.
Rozczaruje się ten, kto w „Śmier-
ci...” będzie szukał przekonują-
cych dowodów całkowicie obala-
jących teorie o zamachu. Tytuł
Whiteleya dobrze sprawdza się ja-
ko przewodnik po dotychczaso-
wych badaniach i teoriach. Mamy
tu m.in. teorie Thompsona,
Irvinga i Kisielewskiego. Niewiele
miejsca autor poświęca wcze-
śniejszym, domniemanym pró-
bom zabójstwa gen. Sikorskiego.
Opisuje relacje na linii Sikorski–
–Wielka Brytania–ZSRR, umiej-
scawiając gibraltarską tragedię
w kontekście trudnej sytuacji poli-
tycznej po m.in. ujawnieniu zbrod-
ni katyńskiej i reakcji polskiego
rządu. Autorowi udało się dopa-
trzeć zadziwiających zaniedbań
komisji śledczej i sprzeczności
w zeznaniach świadków. Ustalił
on, że ochrona Liberatora na lot-
nisku na Skale była słaba i wbrew
zapewnieniom brytyjskich władz
wojskowych każdy mógł dostać
się na pokład maszyny i dokonać
sabotażu. Nie ma rzecz jasna na
to dowodów, ale zadziwiające
jest, że po śmierci głowy sojuszni-
czego państwa tak ważny aspekt
sprawy nie został do końca wyja-
śniony. Zastanawia jednak to, że teorii o zamachu mogą być tym
mimo wszystkich wątpliwości, faktem rozczarowani. A prawda?
których po latach, i bez dostępu Tej nie poznamy nigdy. (jcz)
do nowych danych, nie sposób
wyjaśnić, Whiteley kończy książkę Justin Whiteley, „Śmierć
jednoznacznym stwierdzeniem generała Sikorskiego”,
– 4 lipca 1943 r. miał miejsce Dom Wydawniczy Bellona,
tragiczny wypadek. Zwolennicy Warszawa 2007 r.

42 Polska Zbrojna nr 25/2008

ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO PORADY
KULISY PORADY ||
PO SŁUŻBIE || | |
HISTORIAHISTORIA
PO SŁUŻBIE ||
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA | |
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO || || |

Ofensywa,
DAMIAN MARKOWSKI

której nie było

Czy Hitler rozpoczął wojnę ze Związkiem Sowieckim z konieczności? Z informacji, które wyciekły
z pilnie strzeżonych rosyjskich archiwów, może wynikać, że plan „Barbarossa” tylko o kilka tygodni
uprzedził potężną ofensywę Armii Czerwonej.
cisła współpraca niemiec- atakowaniu Niemiec od wyniku podnieb-
ko-sowiecka, zapoczątko- nego starcia oraz od terminu operacji
wana zniszczeniem Polski „Lew morski”, czyli lądowania wojsk nie-
w 1939 r., była – z czego mieckich w Wielkiej Brytanii. Osłabienie
wszyscy doskonale zdawa- Wehrmachtu, którego część żołnierzy by-
li sobie sprawę – przyjaźnią łaby zaangażowana na angielskich wy-
z konieczności, która musiała prędzej czy brzeżach, miało ułatwić czerwonoarmi-
później się skończyć. Konflikt interesów stom szybkie przerwanie frontu i marsz
między totalitarnymi państwami zaczął w głąb Niemiec. Pierwszy projekt ataku W LATACH 1937–1939 z rozkazu Stalina wy-
narastać po agresji ZSRR na Finlandię, powstał w sowieckim sztabie generalnym mordowano dziesiątki tysięcy oficerów Armii
państwo pod wieloma względami zwią- już 18 września 1940 r., gdy stało się ja- Czerwonej. Powodem zbrodni była likwidacja
zane z III Rzeszą, a zaostrzył się jeszcze sne, że Luftwaffe poniosła porażkę. Dla rzekomych kontrrewolucjonistów i oczyszczenie
wojska z „elementów niepewnych”. W rzeczywi-
bardziej po zajęciu przez ZSRR republik porównania, plan operacji przeciwko stości zdecydowaną większość zabitych stano-
nadbałtyckich. Związkowi Radzieckiemu pod kryptoni- wili zdeklarowani komuniści, którzy padli ofiarą
mem „Barbarossa” Hitler zatwierdził do- polityki zastraszania społeczeństwa sowieckie-
Cisza przed „Burzą” piero trzy miesiące później. go. Brak wykwalifikowanych oficerów sowiec-
Czynnikiem decydującym o zaborczych „Podstawowym strategicznym celem kich zdecydowanie ułatwił Wehrmachtowi osią-
gnięcie sukcesu w lecie 1941 r. i opóźnił przy-
planach Stalina była... bitwa o Anglię. So- Armii Czerwonej jest rozgromienie głów-
gotowywany atak na III Rzeszę.
wiecki dyktator uzależniał decyzję o za- nych sił armii niemieckiej [...]. W żadnym 

nr 25/2008 Polska Zbrojna 43

AAAAAAA
HISTORIA AAAAAAAA
II WOJNA ŚWIATOWA
wypadku nie pozwolić na przejęcie ini-
cjatywy przez niemieckie dowództwo,
uprzedzić nieprzyjaciela w rozwinięciu
i atakować niemiecką armię w momen-
cie, kiedy będzie znajdować się w stadium
rozwijania i nie zdąży jeszcze zorganizo-
wać frontu i współdziałania rodzajów
wojsk” – brzmiał fragment planu o kryp-
tonimie „Burza”, znanego także pod na-
zwą MP-41.
Plan, który został zatwierdzony 16 ma-
ja 1941 r., precyzyjnie określał siły, jakie
miały zostać użyte do pokonania Niemiec.
Czas miał działać na korzyść Rosjan, po-
nieważ zakończenie wielkiej moderniza-
cji sowieckiej armii planowano na 1943 r.
W 1941 r. nowoczesne czołgi T-34,
KW-1 i KW-2 stanowiły zaledwie 10 proc.
zdolnych do walki sił pancernych. Ocze-
kiwano również na nowe samoloty my-
nych, współdziałanie z flotą bałtycką oraz
zrzucenie dużego desantu powietrznego.
Fakty mówią jasno, że plan „Burza” zo-
stał częściowo wykonany. Częściowo, po-
nieważ Niemcy zaatakowali pierwsi.
21 czerwca 1941 r., na dzień przed hitle-
rowskim atakiem, oddziały Armii Czerwo-
nej były skoncentrowane na granicy zgod-
nie z wytycznymi do natarcia. Dotyczyło to
zwłaszcza jednostek pancernych, zmotory-
zowanych i kawalerii, które miały dokonać
przełamania linii wroga. W korpusach pan-
cernych na zachodzie ZSRR znajdowało się
ponad 80 proc. nowych czołgów i samolo-
tów. Na granicy z Niemcami zebrano
ok. 3 mln żołnierzy, a dalsze 800 tys.
w chwili wybuchu wojny było w drodze do
macierzystych oddziałów. W wyniku tajnej
mobilizacji (przewidywanej przez plan
„Burza” i wprowadzanej w życie od poło-
twa. Regulamin przewidywał, że na poło-
wę pułku lotniczego powinno przypadać
jedno lotnisko. Tymczasem w czerwcu
1941 r. każde z pogranicznych lotnisk było
obsadzone aż przez dwa pułki. To ułatwiło
niemieckim lotnikom całkowite zniszcze-
nie samolotów z czerwoną gwiazdą, stoją-
cych ciasno jeden obok drugiego. Trudno
w tym miejscu nie zadać pytania: czy prze-
ładowanie sowieckich lotnisk nie wynika-
ło również z niedociągnięć organizacyjnych
i braku odpowiednich lądowisk?
Nie bez znaczenia pozostaje też kwestia
wywiadu. Sowiecki działał sprawnie do
ostatnich chwil pokoju i dostarczał moco-
dawcom niezwykle cennych informacji,
między innymi podając dyslokację armii
niemieckiej i jej uzbrojenie w ostatnich
dniach przed operacją „Barbarossa”. W ob-
liczu napaści na zachodniego sąsiada Sta-

Doświadczalna piechota
P rzygotowania do uderzenia na zachód
potraktowano w ZSRR poważnie. Pod
koniec 1940 r. specjalny zespół doświad-
czalny badał mobilność piechoty w trud-
nych warunkach Karpat Wschodnich. Na
czele grupy stał Iwan Bagramian, oficer
zwalczający po wojnie partyzantkę antyko-
munistyczną. Badania (prowadzone m.in.
na Przełęczy Użockiej) przyczyniły się do
rozwoju sowieckich dywizji górskich. Zespół
doświadczalny stwierdził jednoznacznie, że
Karpaty to teren szczególnie ciężki do pro-
wadzenia działań zaczepnych. Kilka lat póź-
W 1941 r. nowoczesne czołgi T-34, KW-1 i KW-2 stanowiły zaledwie 10 proc. zdolnych do walki sił niej, w 1944 r., nie wyciągnięto z tego od-
pancernych. Oczekiwano również na nowe samoloty myśliwskie i szturmowe, które mogłyby do- powiednich wniosków i w bitwie o Przełęcz
równać hitlerowskim maszynom. Na zdjęciu czołgi: A-8, A-20, T-34 (model z 1940 r.), T-34 (model Dukielską stoki gór spłynęły krwią Rosjan.
z 1941 r.)

śliwskie i szturmowe, które mogłyby do-
równać hitlerowskim maszynom. Trzeba
było także wyszkolić nową kadrę oficer-
ską, gdyż stara została zlikwidowana pod
koniec lat 30. Ponadto wzdłuż granicy nie-
miecko-sowieckiej wzniesiono pas umoc-
nień zwany Linią Mołotowa, próbując osło-
nić się w ten sposób przed niepewnym
sojusznikiem.
Hitler był szybszy
Jeszcze przed zatwierdzeniem planu
11 października 1940 r. ludowy komisarz
obrony ZSRR marsz. Siemion Timoszen-
ko podpisał projekt „dwustronnej operacyj-
no-strategicznej gry na mapach” symulu-
jącej uderzenie na hitlerowskie Niemcy.
Gra była wstępem do manewrów zorgani-
zowanych wczesną wiosną kolejnego ro-
ku, a jej temat to „Operacja zaczepna fron-
tu z przełamaniem rejonu umocnionego”.
Terenem gry miały być Prusy Wschodnie.
Zakładano przełamanie frontu zmasowa-
nym atakiem grup konno-zmechanizowa-
wy maja) Armia Czerwona miała liczyć
w lipcu 9 mln żołnierzy! Rozpoczęcie taj-
nej mobilizacji w przededniu hitlerowskiej
agresji pomogło Rosjanom w uzupełnieniu
strat po pierwszych klęskach i umożliwiło
utworzenie nowych jednostek.
Plan „Burza” zakładał docelowe utwo-
rzenie trzech frontów: północno-zachod-
niego, zachodniego i południowo-zachod-
niego. Pierwszy z nich miał bezpośrednio
nacierać na Prusy. Zadaniem drugiego był
rajd wzdłuż Wisły, a następnie szeroki skręt
ku Bałtykowi, celem odcięcia Prus. I wresz-
cie front południowo-zachodni, który po-
winien przedzierać się wzdłuż Karpat na
Śląsk oraz wtargnąć na tereny Rumunii
i zająć znajdujące się tam rejony ropono-
śne. 21 czerwca 1941 r. jednostki sowiec-
kie skoncentrowane w zachodnich okrę-
gach wojskowych zostały zorganizowane
w trzy fronty o identycznych nazwach, ja-
kie przewidywał plan „Burza”.
O przygotowaniach do agresji może też
świadczyć wzmożona koncentracja lotnic-
lin mógł liczyć na kopalnię wiedzy o prze-
ciwniku. Wywiad hitlerowski został w tym
pojedynku skazany na porażkę przez same-
go Hitlera, który zabronił prowokować Ro-
sjan zbyt dużą aktywnością. Szef wywiadu
niemieckiego na wschodzie ppłk Helmdach
wspomina po latach: „Nasza wiedza o po-
ziomie uzbrojenia i wyposażenia Armii
Czerwonej istniała tylko w zarysach”.
Niemiecki dyktator chciał uśpić czujność
przeciwnika i w dużym stopniu udało mu
się to osiągnąć – 22 czerwca Stalin nie
uwierzył, że Hitler wywiódł go w pole.
Przestraszony i zdezorientowany, w pierw-
szych godzinach wojny zabronił swoim żoł-
nierzom odpowiadać na ostrzał wroga. Je-
go plan, zgodnie z którym miał zaatako-
wać pierwszy, się nie sprawdził. Wehr-
macht wygrał wyścig z czasem i zadał woj-
skom sowieckim dotkliwy cios, przejmu-
jąc inicjatywę na froncie wschodnim na
ponad rok. 
Napisz do autora:
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

44 Polska Zbrojna nr 25/2008

 | | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | |

Ż
Wyrazy szczerego współczucia ycie nasze to często nie-
Wyrazy szczerego współczucia
i głębokiego żalu
i głębokiego żalu kończące się pasmo za-
Panu płk. Andrzejowi
Panu kapitanowi Kamilowi dań i obowiązków. Angażu-
SZCZOŁKOWI
OZIMKOWI jemy się w pracę, w życie ro-
z powodu śmierci
z powodu śmierci dzinne, czasem jeszcze we
OJCA współpracę sąsiedzką czy wspólno-
SIOSTRY tową. Słowem, każdego dnia istna
składają:
składają: bieganina od świtu do nocy. Zachę-
kierownictwo, kadra, koledzy
szef, kadra i pracownicy wojska tą do dalszej pracy niech będą dla
i pracownicy wojska
Wojewódzkiego Sztabu
Zarządu Planowania nas słowa z ewangelii „darmo
Wojskowego w Łodzi.
Operacyjnego P-3. otrzymaliście, darmo dawajcie”.
(Mt 10,8)
Słowa te odczytujemy nie tylko
Panu płk. rez. mgr. inż. Janowi PIOTROWSKIEMU
w kontekście naszych zadań, ale
prezesowi Wojskowych Zakładów Lotniczych nr 4 SA w Warszawie
również niesienia pomocy potrze-
wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci
bującym. Żołnierze, którzy biorą
SYNA udział w misjach pokojowych i hu-
składają: manitarnych poza granicami na-
dyrektor, kadra i pracownicy Departamentu Polityki Zbrojeniowej szego kraju, bardzo często stykają
w Ministerstwie Obrony Narodowej. się z ludźmi dotkniętymi nieszczę-
ściem wojny i klęsk żywiołowych.
Starają się w ramach pomocy mię-
Z głębokim smutkiem i żalem dzynarodowej tworzyć wojskowe
Panu Janowi
przyjęliśmy wiadomość o śmierci grupy pomocy ludności cywilnej
PIOTROWSKIEMU
dyrektorowi (CIMIC), przekazywać dary od or-
kmdr. por. rez. Romana ganizacji państwowych i kościel-
Wojskowych Zakładów
CHMIELEWSKIEGO nych (Caritas). Niejednokrotnie sa-
Lotniczych nr 4
oraz Jego Rodzinie mi wychodzą z inicjatywą i poma-
W Zmarłym tracimy gają miejscowym. Nigdy nie zapo-
wyrazy żalu i głębokiego
szlachetnego człowieka,
współczucia z powodu śmierci mnę, jak widziałem uradowane
wspaniałego oficera i przyjaciela.
dzieci, którym nasi żołnierze rozda-
RODZINIE ZMARŁEGO,
SYNA wali słodycze. Polscy żołnierze nio-
JEGO NAJBLIŻSZYM
składają są pomoc, pełniąc służbę w Afgani-
szczere wyrazy współczucia
dyrektor i pracownicy Instytutu stanie, Iraku, na Bałkanach, w Li-
składają:
Technicznego Wojsk Lotniczych. banie, Syrii, Kongo, Pakistanie czy
kadra i marynarze dywizjonu
Pomocniczych Jednostek też na rozpoczynającej się właśnie
Pływających misji humanitarnej w Czadzie.
Komendy Portu Wojennego Ewangelia dzisiejszej niedzieli pod-
w Świnoujściu. Wyrazy szczerego współczucia kreśla, że każdy z nas musi uczyć
i głębokiego żalu się rozsądnego obdarowywania
Panu kmdr. por. rez.
bliźnich i dawania nawet tym naj-
Panu Ryszardowi
biedniejszym szansy odwdzięczenia
por. Tomaszowi BARNIKOWI KALWASIŃSKIEMU
się, chociażby zapłatą był tylko
wyrazy szczerego współczucia oraz z powodu śmierci
uśmiech dziecka. Mówi bowiem
głębokiego żalu z powodu śmierci św. Paweł: „Więcej szczęścia jest
TEŚCIA
składają: w dawaniu, aniżeli w braniu”
OJCA
dowódca, kadra (Dz 20,35). Dobrze jest, jeśli nasze
składają:
i pracownicy wojska serca są otwarte na potrzeby bliź-
dowództwo, kadra
i pracownicy wojska Dywizjonu Zabezpieczenia nich, a od obdarowywanych uczy-
bWE w Lidzbarku Warmińskim. Hydrograficznego MW. my się postawy szczerego i rado-
snego dziękczynienia Bogu i bliź-
nim. Tak jak czynią to przebywają-
RODZINIE i BLISKIM ce obecnie w Polsce dzieci z Za-
zmarłego mbii, które dzięki adopcji na odle-
głość mogły uczyć się w szkole i za
płk. w st. spocz. Tadeusza SKOCZKA ten dar serca dziękują naszym do-
broczyńcom.
wyrazy głębokiego współczucia i szczerego żalu ks. Tomasz Paroń
składają szef i kadra Dyżurnej Służby Operacyjnej Sił Zbrojnych RP.

nr 25/2008 Polska Zbrojna 45

AAAAAAA LUDZIE
WOJSKO AAAAAAAA
TOMASZ SZULEJKO (2)
Walka o uśmiech
TOMASZ SZULEJKO
Dzięki żołnierzom z dwóch jednostek wojskowych spełniło się marzenie
ośmioletniego chorego Kacpra. Na jeden dzień został żołnierzem.
I to niezwykłym – pół-pilotem, pół-czołgistą.
acper Łęcki ze Szczecina jest
ośmioletnim podopiecznym
fundacji „Mam marzenie”. Ra-
zem z rodzicami, młodszym ro-
dzeństwem oraz wolontariuszami przyje-
chał 9 czerwca do Poznania. Komendant
Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych
im. Stefana Czarnieckiego płk Jarosław
Wierzcholski oraz dowódca 31 Bazy Lot-
nictwa Taktycznego płk pil. Rościsław
Stepaniuk zgodzili się pomóc w spełnie-
niu marzenia Kacpra i na jeden dzień
wcielili go w szeregi armii.
Po krótkiej odprawie koordynacyjnej
w gabinecie pułkownika Wierzcholskie-
go Kacper poszedł do parku sprzętu tech-
nicznego, gdzie w gotowości czekał czter-
dziestotonowy PT-91 Twardy. Ośmiola-
tek bardzo chciał zobaczyć prawdziwy
czołg, ale nie spodziewał się, że będzie
mógł się nim przejechać. Sierż. Jan Hu-
chwajda zrobił nawet z Kacpra prawdzi-
CHŁOPIEC usiadł za sterami Jastrzębia,
a kpt. Mariusz Skrobiś cierpliwie opowiadał
mu o największych sekretach F-16.
46 Polska Zbrojna
UK MOD (2)
Kolejny sprawdzian
WIELKA BRYTANIA. Najnowszy samolot
bojowy Królewskich Sił Powietrznych (RAF)
Typhoon przechodzi kolejne sprawdziany,
by w pełni zasłużyć na miano maszyny wie-
lozadaniowej. Jeden z nich samolot zaliczył
na amerykańskiech ćwiczeniach „Green
Flag”, gdzie zrzucał bomby Paveway 2.
„Green Flag” to wspólne manewry jed-
nostek wojsk lądowych i sił powietrz-
nych, które mają udać się do Iraku.
wego czołgistę. – Myślałem, że czołg in- Ćwiczono bezpośrednie wsparcie od-
aczej wygląda w środku. Wydawało mi działów lądowych w działaniach
się, że ma stoliczek i krzesełka. Żołnie- asymetrycznych. Obok amery-
rzom musi być ciasno… – uwagi chłop- kańskich F-16 uczestniczyło
ca wygłaszane z rozbrajającą szczerością w nich siedem „taj-
rozbawiły żołnierzy i rodziców. Na pa- funów” z 11 eska-
miątkę sierż. Huchwajda podarował ma- dry RAF stacjonu-
łemu czołgiście własny hełmofon. Kac-
per otrzymał również świadectwo stwier-
dzające, że jest najdzielniejszym honoro-
wym czołgistą Wojska Polskiego.
Jazda na symulatorze czołgu oraz wi-
zyta w Muzeum Broni Pancernej były ko-
lejnymi punktami wizyty w centrum. Kac-
per zobaczył prawdziwego ,,Rudego 102”
oraz kolekcję strojów i broni używanych
podczas kręcenia filmu ,,Ogniem i mie-
czem”. Następnie żołnierze zabrali chłop-
ca na strzelnicę. Kiedy kpt. Przemysław
Szajda zaprezentował karabin wyborowy
TRG 22 Sako, Kacper krzyknął z podzi-
wem: – Prawdziwa ,,snajperka”!
Gdy chłopiec skończył wizytę w CSW-
Ląd, przyszedł czas na poznańskie Krzesi-
ny, gdzie czekali już na Kacpra wojskowi
lotnicy. Chłopiec usiadł za sterami Jastrzę-
bia, a kpt. Mariusz Skrobiś cierpliwie opo-
wiadał mu o największych sekretach F-16.
Kacper złożył też przysięgę, że dotrzyma ta-
jemnicy wojskowej i nie zdradzi sekretów, jącej w bazie lotniczej Coningsby. Podczas
które poznał. Ogromną radość sprawił manewrów brytyjscy piloci niszczyli cele na-
chłopcu lot na symulatorze F-16. Na koniec ziemne, używając działek pokładowych
dowódca bazy płk Stepaniuk wręczył Kac- i amunicji precyzyjnej. Zgodnie z planami
prowi pamiątki.  Typhoony mają osiągnąć gotowość opera-
Napisz do autora: cyjną do ataków na cele naziemne 1 lipca
tomasz.szulejko@redakcjawojskowa.pl 2008 r. (ted)
nr 25/2008
ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO PORADY
KULISY PORADY ||
PO SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE|| | |
MILITARIAMILITARIA
HISTORIAHISTORIA ||
ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY | |
ŚWIAT TO I OWO || || |

Obecnie w Świdniku
montuje się ich
15 miesięcznie,
co oznacza, że tysięczny
pojawi się w drugiej
połowie przyszłego
roku

Dwusetna „139”
POLSKA. Na początku czerwca w PZL Świdnik uroczyście przekazano firmie AgustaWestland dwusetny kadłub śmigłowca
AW139. W sumie od nawiązania współpracy w 1996 r. powstało tam blisko 800 kadłubów różnych typów śmigłowców tej
firmy. Obecnie w Świdniku montuje się ich 15 miesięcznie, co oznacza, że tysięczny pojawi się w drugiej połowie przyszłe-
go roku. Produkowane są kadłuby AW119 Ke, AW109 Power, AW109 LUH, Grand i AW139. Montaż finalny tej ostatniej
maszyny odbywa się w dwóch miejscach, w Vergiate we Włoszech i Filadelfii w USA. Maszyna cieszy się dużym powodze-
niem na rynku. AgustaWestland otrzymała zamówienia na prawie 350 maszyn od klientów z 40 krajów. (wr)

Zainteresowani Texanem Nowa

IZRAEL–USA. Defense Security haubica
Cooperation Agency poinformowa-
ła Kongres o możliwości sprzedaży
Izraelowi w ramach programu FMS
samolotów szkolnych T-6A Texan.
USAF

Rząd tego kraju zwrócił się z zapy-

taniem o możliwość zakupu 190 mln dol. Texany zastąpiłyby

25 maszyn wraz z niezbędnym do-
datkowym wyposażeniem, szkole-
niem personelu i serwisem. Przy
zrealizowaniu wszystkich opcji
wartość transakcji przekroczy
w izraelskich siłach powietrznych
wyprodukowane na początku
lat 60. maszyny Zukit, które są
przestarzałe, zużyte i kosztowne
w eksploatacji. (wt)
KMW
AUSTRIA–NIEMCY. Na wystawie
Eurosatory w Paryżu (16–20
czerwca) nastąpi prezentacja
prototypu nowej samobieżnej
haubicy Donar opracowanej
wspólnie przez Krauss-Maffei
Wegmann i General Dynamics
European Land Systems. Moduł
artyleryjski składa się z haubicy
(lufa 155 mm/52 kal.) z zapa-
sem 30 pocisków. Zamontowano
go na zmodyfikowanym podwo-
ziu gąsienicowym bojowego wo-
zu piechoty ASCOD 2.
Nowa haubica może prowadzić
ostrzał w promieniu 360 stopni
i razić cele odległe nawet

SZYBKIE o 56 km. Jako że jest to system

w pełni automatyczny, obsługuje
go dwóch żołnierzy, kierowca
PATROLOWCE i dowódca, którzy zajmują miej-
AUSTAL

sca w opancerzonej kabinie.

AUSTRALIA. Pędniki Kamewa firmy Rolls-Royce zostały wybrane dla łodzi patrolowych, które Austal zbuduje Jedną z zalet Donara jest waga
dla straży wybrzeża wysp Trinidad i Tobago. Para pędników będzie zasilana przez podwójny zespół silników – poniżej 31 ton. Dzieki temu
MTU 16V 2000 M92. Dzięki takiemu rozwiązaniu jednostki zyskają dużą manewrowość. Inną zaletą jest będzie można go w przyszłości
maksymalna prędkość łodzi, która będzie wynosiła 40 węzłów. Z czterokrotnie niższą ich zasięg pływania przewozić europejskim transpor-
wyniesie tysiąc mil morskich. (t)
towcem A400M. (w)

nr 25/2008 Polska Zbrojna 47

AAAAAAA LOTNICTWO
MILITARIA AAAAAAAA
Odchudzanie po szwedzku
SZWEDZKIE SIŁY
POWIETRZNE (Flygvapnet)
zamówiły w sumie 204 my-
śliwce JAS 39 Gripen
(Gryf), które weszły do służ-
by w 1996 r. Po przyjęciu
120 samolotów wersji A/B
do służby zaczęto wprowa-
dzać nowszą wersję – C/D.
60 maszyn pierwszej wersji
nii i zmagazynowano. Z po-
zostałych 60 połowę moder-
nizowano do standardu
C/D. W Gripeny wyposażo-
ne są dwa skrzydła opera-
cyjne. Skrzydło F 17 stacjo-
nuje w Ronneby. Składa się
z 171 Dywizjonu (od
2005 r. wyposażony w JAS
39C/D) i 172 Dywizjonu
stacjonuje w Luleä, a w jego
skład wchodzi 211 Dywizjon
(JAS 39A/B) i 212 Dywizjon
(od 2006 r. JAS 39C/D).
Gripeny posiada również
składające się z dwóch dy-
wizjonów skrzydło testowo-
szkoleniowe F 7 stacjonują-
ce w Satenas. Wszystkie
Gripeny w wersji A/B mają
do 2013 r. W tym
roku szwedzkie minister-
stwo obrony ogłosiło plan
cięć budżetowych. Zakłada
likwidację jednego z dwóch
skrzydeł operacyjnych
i redukcję liczby myśliwców
do 60. Oznacza to, że
Szwecja musiałaby wycofać
ze służby ponad

GRIPEN ROZWIJA SKR

produkcyjnej wycofano z li- (JAS 39A/B). Skrzydło F 21 zostać wycofane ze służby 144 Gripeny.

PAWEŁ HENSKI

23 kwietnia Saab oficjalnie pokazał nową,

demonstracyjną wersję myśliwca JAS 39 Gripen.
Z nowym silnikiem, radarem oraz znacznie
zwiększonym zasięgiem szwedzki myśliwiec
ma szansę stać się eksportowym hitem.

Zaprezentowany w zakładach Saaba
w Linköping Gripen oznaczony jest skró-
tem NG, czyli New Generation. Jest to de-
monstrator technologii, która będzie wy-
korzystana do produkcji kolejnej wersji
myśliwca. Gripen NG został wyposażony
w nowy amerykański silnik odrzutowy
General Electric F414G montowany
w myśliwcach F/A-18E/F Super Hornet.
Będzie produkowany na licencji przez fir-
mę Volvo Aero. Duży ciąg silnika, rzędu
97.86 kN, pozwoli Gripenowi na lot nad-
dźwiękowy (ok. 1,1 macha) bez użycia
dopalacza, nawet z podwieszonymi rakie-
tami powietrze–powietrze.
Gripen NG będzie ważył tylko o 200
kg więcej niż dwumiejscowy JAS 39D,
jednak dzięki nowemu silnikowi jego cał-
kowita masa startowa zwiększy się
z 14 do 16 ton.
Nowe oblicze gryfa
Jedną z najważniejszych modyfikacji
samolotu jest zwiększenie pojemności
jego wewnętrznych zbiorników paliwa
o 40 proc. Wynik ten osiągnięto dzięki
przeprojektowaniu podwozia głównego,
które chowa się w nasadzie skrzydeł, a nie,
jak dotychczas, w kadłubie. Większa ilość
paliwa połączona z oszczędniejszym silni-
kiem General Electric sprawiła, że maksy-
malny zasięg myśliwca zwiększył się
z 2800 do 4070 km! To o tysiąc kilome-
trów więcej niż maksymalny zasięg F-16C
bez zbiorników konforemnych. Ubocznym,
ale również bardzo cennym rezultatem
przeprojektowania podwozia jest możli-
wość zamontowania dwóch dodatkowych
pylonów do przenoszenia uzbrojenia pod
kadłubem samolotu. Gripen NG docelowo
otrzyma radar pokładowy z aktywną ma-
trycą skanowania elektronicznego (AESA).
Jest to tzw. wersja Mk 5 instalowanego
obecnie radaru typu PS-05/A (pulsacyjno-
dopplerowskiego z tradycyjną anteną).
Wspólnie opracowują go firmy: szwedzka
Ericsson oraz francuska Thales. Testy no-
wego radaru mają rozpocząć się w przy-
szłym roku. Radar powinien znaleźć się
w wyposażeniu Gripenów NG do 2012 r.
Nie wiadomo jeszcze dokładnie, jaką
modernizację awioniki przewiduje produ-
cent w związku z wprowadzeniem radaru
AESA. Już dziś Gripen w wersji C/D ma

48 Polska Zbrojna nr 25/2008

 ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO PORADY
KULISY PORADY||
PO SŁUŻBIE
SAAB 340 z radarem Erieye
i JAS 39 Gripen
RZYDŁA
nowoczesną, w pełni programowalną awio-
nikę o możliwościach działania sieciocen-
trycznego, pracującą na bazie pięciu magi-
strali typu 1553B. Na cyfrowym kokpicie
umieszczono trzy duże dotykowe wyświe-
tlacze wielofunkcyjne, powiększony wy-
świetlacz przezierny HUD, system obsłu-
gi przez drążek sterowy i manetkę prze-
pustnicy HOTAS. Pilot ma też pełną moż-
liwość używania gogli noktowizyjnych
i wyświetlaczy nahełmowych. Wymianę
informacji taktycznych zapewnia system
TIDLS oraz, opcjonalnie, natowskie połą-
czenie cyfrowe Link 16 współpracujące
z wielofunkcyjnym systemem dystrybucji
informacji (MIDS). Myśliwiec może prze-
nosić większość uzbrojenia, zasobników
rozpoznawczych oraz walki elektronicznej
nr 25/2008
||
PO SŁUŻBIE | | ||
MILITARIAMILITARIA
HISTORIAHISTORIA ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO
Obecnie Gripen
startuje we wszystkich
liczących się przetargach
na dostawę myśliwców
wielozadaniowych
SAAB (2)
wykorzystywanych w NATO, np. zasob-
nik oznaczania i celowania Litening GIII
FLIR/LDP, bomby JDAM czy rakiety po-
wietrze–ziemia Brimstone.
Groźny przeciwnik
Gripen rozpoczął ofensywę, która może
wywrócić do góry nogami światowy ry-
nek samolotów myśliwskich. W 1999 r.
zwycięstwo Szwedów w przetargu na my-
śliwce dla Południowoafrykańskich Sił Po-
wietrznych wywołało sensację. Do 2012 r.
Szwecja ma dostarczyć RPA 17 JAS 39C
i 9 JAS 39D. Dwa lata później Węgry zde-
cydowały się na dziesięcioletni leasing
14 Gripenów (12 JAS 39C i 2 JAS 39D).
W 2003 r. umowę na leasing takiej samej
liczby myśliwców, również na dziesięć lat,
| |
|| || |
zawarły Czechy. 11 lutego Saab podpisał
kontrakt na dostawę dla Tajlandii sześciu
Gripenów (2 JAS 39C i 4 JAS 39D) oraz
dwóch samolotów AWACS typu Saab
340 Erieye.
Obecnie Gripen startuje we wszystkich
liczących się przetargach na dostawę my-
śliwców wielozadaniowych. W kwietniu
ubiegłego roku Saab zaproponował Gripe-
na NG jako nowy myśliwiec dla Duńskich
Sił Powietrznych. Podpisano wstępne kon-
trakty pomiędzy szwedzkimi i duńskimi
firmami na wspólne badania i rozwój tech-
nologii lotniczych, które, po wybraniu Gri-
pena, mogłyby być kontynuowane w ra-
mach offsetu. W styczniu Saab złożył ofer-
tę sprzedaży Gripena Szwajcarii, a w mar-
cu Szwedzi zaoferowali Chorwacji sprze-
daż 12 myśliwców. W kwietniu Norwegia
wystąpiła o dostarczenie przez Saaba ofer-
ty na dostawę 48 Gripenów, które mogły-
by zastąpić starzejącą się flotę myśliwców
F-16. W tym samym miesiącu Saab wy-
startował w przetargu na średni wielozada-
niowy samolot bojowy dla Hinduskich Sił
Powietrznych (MMRCA). W grę wchodzi
wieloletni i niezwykle lukratywny kontrakt
na dostawę 126 myśliwców, transfer tech-
nologii i szkolenie.
Gripen stanowi poważną konkurencję
dla amerykańskiego programu JSF (Da-
nia, Norwegia), F-16 (np. Chorwacja, Ru-
munia), F/A-18 (Szwajcaria), Eurofighte-
ra oraz myśliwców rosyjskich. Wobec ro-
snących nieustannie kosztów programu
JSF kraje takie jak Dania i Norwegia być
może w ogóle zrezygnują z oferty amery-
kańskiej na rzecz Gripena. Problem
z F-35 polega na tym, że mimo pierwot-
nych założeń jest to samolot skompliko-
wany, a w dodatku – ze względu na wy-
korzystanie przy jego budowie technolo-
gii i materiałów „stealth” – drogi. Czyni
go to wprawdzie myśliwcem piątej gene-
racji, ale wielu krajom samolot taki nie jest
potrzebny i zadowolą się Gripenem – my-
śliwcem generacji 4,5, tańszym od F-35
czy Eurofightera aż o połowę. Równie waż-
nym atutem szwedzkiej oferty jest pełna
dostępność technologii. Teoretycznie na-
bywca samolotu może brać udział w jego
konfiguracji jeszcze na etapie budowy.
W przypadku F-35 nie jest to takie oczy-
wiste, o czym przekonali się biorący
udział w programie JSF Brytyjczycy, któ-
rym Amerykanie próbowali ograniczyć
dostęp do niektórych technologii. Plusem
oferty szwedzkiej jest również neutralność
tego kraju, co sprawia, że korzystają z niej
państwa, które nie chcą się jednoznacznie
wiązać z USA czy Rosją. 
Napisz do autora:
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
Polska Zbrojna 49
ŚWIAT ARKTYKA
KANADA nie dysponuje
flotą lodołamaczy, pod-
czas gdy USA mają cztery
ciężkie lodołamacze,
a Rosja aż 16 takich
jednostek (na zdjęciu:
rosyjski lodołamacz
„Krasin”).

Topniejące lody
D okument z 14 marca, przygotowany
przez wysokiego przedstawiciela
ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej

MARTECH POLAR
i Bezpieczeństwa UE Javiera Solanę,
zwraca uwagę na nową dynamikę geo-
strategiczną w Arktyce, na którą wpływa
globalne ocieplenie klimatu. Topnienie
czapy lodowej otworzy nowe korytarze Bogactwa naturalne skrywane przez Arktykę
transportowe, a także ułatwi wydobycie
minerałów. Zdaniem NASA średnia tempe- stają się coraz bardziej łakomym kąskiem,
ratura w tym regionie wzrasta w każdej de-
kadzie o 1,2 stopnia C. Pod koniec tego
na który ochotę mają Rosjanie, Kanadyjczycy,
wieku pokrywa lodowa w tym rejonie dra- Duńczycy, Amerykanie i Norwedzy.
stycznie zmaleje, co pozwoliłoby na swo-
bodne wykorzystywanie akwenów żeglugo-
Ich rywalizacja o ten obszar staje się
wych łączących ośrodki wydobycia surow- coraz intensywniejsza.
ców energetycznych z ich odbiorcami.
Przytoczone dane przemawiają za potrze-
bą wzmocnienia suwerennych praw nad Rafał
Domisiewicz
terytoriami arktycznymi. Przez ich morski
odcinek przebiegać będzie skrócona

ZIMNA
o 40 proc. droga łącząca Amerykę
Północną z Azją i Europą. W grę wchodzą
dwa akweny: przejście północno-wschod-
nie w strefie rosyjskiej oraz przejście pół-
nocno-zachodnie na północy Kanady.
Według marynarki wojennej USA
w 2050 r. okręty mogłyby go pokonywać
latem bez dodatkowego wsparcia.
Problem polega na tym, że Kanadyjczycy
uznają wymienione przejście za wody we-
wnętrzne, podczas gdy reszta świata bro-
ni wolności żeglugi.

ziewięć miesięcy temu
świat obiegła informacja
o zatknięciu flagi rosyjskiej
na biegunie północnym.
Celem rosyjskiej ekspedy-
cji było zgromadzenie do-
wodów na to, że podwodny Grzbiet Łomo-
nosowa jest przedłużeniem Syberii, co da-
łoby Rosji prawa do części Arktyki. Szef
wyprawy, a zarazem wiceprzewodniczący
Dumy Artur Czilingarow oznajmił, że Ark-
tyka zawsze była częścią Rosji i częścią Ro-
sji pozostanie.
Prawa własności do obszarów arktycz-
nych roszczą sobie również Kanada, Da-
nia, Stany Zjednoczone i Norwegia. Sęk
w tym, że nigdy nie dokonano podziału li-
czącego 4,5 mln km kw. szelfu arktyczne-
go. Wyobraźnię polityków rozpalają sza-
cunki US Geological Survey, że na Arkty-
ce jest prawdopodobnie 25 proc. nieodkry-
tych światowych złóż węglowodorów.
W całej Arktyce może spoczywać 586 mld
baryłek ropy – dwukrotnie więcej, niż wy-
noszą rezerwy saudyjskie. W Arktyce zna-
leźć można ponadto diamenty i złoto. Na
dnie Oceanu Arktycznego znajduje się
80 proc. rosyjskich złóż węglowodorów.
SIŁA ARGUMENTÓW…
Strony sporu o Arktykę wytaczają argu-
menty prawne na uzasadnienie swoich
roszczeń. Przykładowo Kanada podpiera
swoje racje prawami historycznymi, głów-
nie scedowaniem tych ziem w przeszłości
przez Francję i Wielką Brytanię, jak rów-
nież ekspedycjami polarnymi; zasiedle-
niem i stałym użytkowaniem przez liczącą
w Kanadzie 45-tysięcy osób populację Inu-
itów; teorią sektorów, którą odrzucają inne
państwa, oraz delimitacją szelfu kontynen-
talnego zgodnie z postanowieniami Kon-
wencji o Prawie Morza. Dokument ten da-
je państwu nabrzeżnemu uprawnienia su-
werena aż do 350 mil, o ile udowodni ono,
że szelf na dnie Oceanu Arktycznego wy-
sunięty ponad 200-milową granicę morską
jest nadal częścią kontynentu. Sygnatariu-
sze konwencji mają dziesięć lat od ratyfi-
kacji na złożenie dowodów naukowych po-
twierdzających wniosek. Rosjanie muszą
je przedstawić w przyszłym roku, nato-
miast Kanadyjczycy mają czas do 2013 r.,
a Duńczycy do 2014 r. Norwegia już przed-
stawiła swoje dossier.
Choć wydawało się, że znaleziono spo-
sób na rozstrzygnięcie sporu, pozostają
wątpliwości. Po pierwsze, konwencji nie
ratyfikowały Stany Zjednoczone. Amery-
kanie mimo to wykorzystują największy
lodołamacz na świecie „Healy” do badań
oceanograficznych na wypadek, gdyby Se-
nat zaaprobował ratyfikację. Po drugie, nie

50 Polska Zbrojna nr 25/2008

ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO PORADY
KULISY PORADY ||
PO SŁUŻBIE
WOJNA
jest jasne, w jaki sposób pogodzić wzajem-
nie nakładające się roszczenia. Wreszcie
nie ma gwarancji, że państwa uszanują wer-
dykt ONZ-owskiej Komisji do spraw Okre-
ślania Granic Szelfu Kontynentalnego, co
miałoby nastąpić około 2020 r.
Na spór wokół Oceanu Arktycznego na-
kładają się inne bilateralne zatargi. Kana-
da i Dania roszczą sobie prawa do wysep-
ki Hans na wodach oddzielających wyspę
Ellesmere od Grenlandii. Kraje te poróżni-
ła także sprawa podziału szelfu kontynen-
talnego na Morzu Lincolna. Oprócz kwe-
stii swobodnego przepływu wzdłuż przej-
ścia północno-zachodniego Kanadyjczycy
spierają się z Amerykanami o Cieśninę Di-
xona – na granicy prowincji Jukonu z Ala-
ską, oraz o podział wyłącznych stref eko-
nomicznych na Morzu Beauforta. Nie zo-
stał rozstrzygnięty ostatecznie spór pomię-
dzy Norwegią i Rosją o granicę na Morzu
nr 25/2008
||
PO SŁUŻBIE | |
HISTORIAHISTORIA ||
ŚWIAT PRASA
MILITARIAMILITARIA PRASA KULISY ||
ŚWIAT TO I OWO||
Barentsa. Wreszcie ani Rosja, ani USA nie
ratyfikowały porozumienia z 1990 r. okre-
ślającego granicę morską w Cieśninie Be-
ringa. W celu zażegnania konfliktu duń-
skie MSZ zorganizowało 27–29 maja kon-
ferencję na Grenlandii. Wzięli w niej udział
przedstawiciele pięciu państw arktycznych.
Uczestnicy spotkania wydali deklarację
pełną zapewnień o współpracy na rzecz
rozstrzygnięcia roszczeń i ochrony środo-
wiska w regionie oraz zapewnienia bezpie-
czeństwa żeglugi.
…ARGUMENTY SIŁY
Państwa arktyczne na wszelki wypadek
monitorują bilans zdolności wojskowych
w regionie. Na tle arktycznej „piątki” sto-
sunkowo słabo przedstawia się sytuacja Ka-
nady. Na Wyspie Ellesmere mieści się sta-
cja nasłuchu radioelektronicznego Alert,
najbardziej wysunięta na północ instalacja
|| |
wojskowa na świecie, ale Kanada nie dys-
ponuje flotą lodołamaczy, podczas gdy
USA posiadają cztery ciężkie lodołama-
CONCORDIA MARITIME
cze, a Rosja ma aż 16 takich jednostek. Po-
nadto w celu obsługi stacji Kanadyjczycy
korzystają z Thule na Grenlandii – najbar-
dziej na północ położonej amerykańskiej
bazy sił powietrznych, gdyż z pięciu kana-
dyjskich lotnisk wojskowych na północy
wykorzystywane jest jedynie to w stolicy
Terytoriów Północno-Zachodnich Yel-
lowknife. Do patrolowania Arktyki Kana-
dyjczycy używają 25-letnich samolotów
CP-140 Aurora. Będą one albo zmoderni-
zowane, albo wycofane ze służby, co ozna-
czałoby, że Kanadyjczycy pozostaną uza-
leżnieni w dużej mierze od rozpoznania sa-
telitarnego. Tymczasem, gdyby miesiąc te-
mu rząd w Ottawie nie zablokował sprze-
daży firmy MDA – właściciela i operatora
satelity RADARSAT-2, kanadyjskim roz- 
Polska Zbrojna 51
ŚWIAT
ŚWIAT KENIA
IRAN
poznaniem arktycznym zawiadywaliby już
dziś Amerykanie.
Kanadyjskie jednostki wojskowe rzad-
ko zapuszczają się powyżej 60 równoleż-
nika, więc pieczę nad kanadyjską Arktyką
sprawują Inuici. Dysponują oni uzbroje-
niem z okresu II wojny światowej i nie ma-
ją łączności satelitarnej. W ubiegłe lato pre-
mier Kanady zapowiedział zmiany w tej
kwestii – m.in. budowę sześciu–ośmiu jed-
nostek patrolowych czy utworzenie portu
arktycznego w Nanisivik.
Ponieważ Kanada nie jest w stanie udźwi-
gnąć wydatków na rozwój infrastruktury na
północy, być może skłoni się do współpra-
cy z USA. Oba państwa prowadzą dziś ROBERT CZULDA
41 stacji radiolokacyjnych podlegających
Północnoamerykańskiemu Dowództwu Pół roku po upływie
Obrony Powietrznej (NORAD). Ottawę
i Waszyngton łączy troska o zapewnienie uzgodnionego przez
bezpieczeństwa kontynentalnego oraz czuj- Międzynarodową Agencję
ność wobec zabiegów rosyjskich. Niektó- Energii Atomowej (IAEA)
rzy obawiają się, że przez północne wrota
mogą przedostać się terroryści. oraz Teheran terminu
Kanadyjski MON niepokoi wznowienie wyjaśnienia wszystkich
rosyjskich patroli strategicznych prowadzo-
nych przez Tupolewy 95. Loty te mobilizu- wątpliwości program
ją amerykańskie myśliwce z bazy Elmen- atomowy Iranu
dorf na Alasce, które wspierają kanadyjskie
CF-18 z Cold Lake.
nadal stanowi
Stany Zjednoczone, Norwegia i Kana- problem dla
da interesują się natomiast aktywnością międzynarodowej
rosyjskich okrętów podwodnych na wo-
dach arktycznych, zwłaszcza po wznowie- społeczności.

niu przez Rosjan w 2006 r. testów broni
nuklearnej na Biegunie Północnym. Uwa-
gę zwraca też rosnąca aktywność Chin
w tym regionie.
ARKTYKA A SPRAWA POLSKA
Złudzeniem byłoby myślenie, że przy-
szłość Arktyki nie dotyczy Polski. O po-
tencjalnym kryzysie wywołanym rywali-
zacją o zasoby arktyczne wspomina do-
kument strategiczny na temat przyszłości
NATO przygotowany niedawno przez
m.in. byłego naczelnego dowódcę Połą-
czonych Sił Zbrojnych NATO w Europie
Johna Shalikashviliego oraz byłego szefa
Komitetu Wojskowego NATO Klausa Na-
umanna. Obecnie jest on przedmiotem
dyskusji w sojuszu. UE bierze również
pod uwagę konfliktogenny charakter rosz-
czeń. Rozwiązanie tej sprawy z poszano-
waniem prawa międzynarodowego leży
w interesie Polski, bo dostęp naszych so-
juszników do arktycznej ropy i gazu wią-
że się z zapewnieniem naszemu krajowi
bezpieczeństwa energetycznego.  cach nad pociskami balistycznymi. Do
Napisz do autora:
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
Autor jest doktorantem
na Carleton University w Ottawie
Pytania bez
hoć przedstawiony pod ko-
niec maja raport agencji nie
potwierdza znalezienia
żadnych dowodów na pra-
ce nad wojskowym pro-
gramem atomowym,
IAEA wyraża w nim liczne obawy i wąt-
pliwości. Agencja nadal nie otrzymała
wszystkich odpowiedzi na swoje pytania.
Teheran nie ustosunkował się m.in. do
doniesień zachodnich wywiadów o tym,
że Iran prowadzi prace z niezgłoszonym
do IAEA wzbogaconym uranem. Według
tych samych doniesień Iran ma wykorzy-
stywać materiały atomowe także w pra-
IAEA dotarły również informacje, że Te-
heran prowadzi prace nad budową pod-
ziemnego ośrodka do testowania broni
atomowej oraz zamówił już wyposażenie,
które może posłużyć do produkcji tego
typu broni. Mimo usilnych próśb IAEA
Iran na zarzuty nie odpowiedział.
Największym zarzutem w raporcie jest
oskarżenie o brak współpracy i ukrywa-
nie dokumentów. „IAEA stoi na stano-
wisku, że Iran jest w posiadaniu także in-
nych informacji, szczególnie w zakresie
testów z bronią i rakietami, którymi po-
winien podzielić się z przedstawicielami
agencji”. Teheran do tej pory nie usto-
sunkował się do kwietniowej prośby
o pozwolenie na zbadanie przez między-
narodową komisję swych obiektów ato-
mowych. Przedstawiciele IAEA prze-
strzegli również, że Iran nie działa w do-
brej wierze, a wszystkie decyzje Tehera-
nu mają jedynie na celu odwrócenie uwa-
gi społeczności międzynarodowej i zy-
skanie cennego czasu.
Agencja wyraziła zaniepokojenie nie-
którymi pracami Iranu. Potwierdzono, że

52 Polska Zbrojna nr 25/2008

ZAPIS |
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NACELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO || |
WOJSKOKULISY PORADY
PORADY PO |
PO SŁUŻBIE |
SŁUŻBIE HISTORIA
HISTORIA MILITARIA |
ŚWIAT ŚWIAT
MILITARIA PRASA PRASA TO |
KULISY
I OWOTO I | || || |

mowych” Iranu. czonymi) i zmierza w stronę zablokowa-

„Amerykanie odnie-
śli porażkę w swych
próbach naciskania na
IAEA w celu odnalezie-
nia antyirańskich do-
wodów” – stwierdził
jednoznacznie. Trudno
nie przyznać mu racji – ra-
port wyraźnie stwierdza,
że nie znaleziono żadnych
dowodów na badania nad bro-
nią atomową.
Teheran jest obojętny zarówno na
zachęty, jak i na kary. Od 2006 r.
ONZ już trzykrotnie nałożył sankcje
na Iran. Wszystkie okazały się niesku-
teczne. Teraz społeczność międzynaro-
dowa przygotowała nową ofertę,
która ma przekonać Iran do po-
rzucenia prób wzbogaca-
GROŹNE nia uranu. – Zostanie
WIRÓWKI ona prawdopodobnie
W ośrodku atomowym w Natanz przedstawiona Irano-
zainstalowano już niemal 3,5 tys. wi w pierwszej po-
działających wirówek do gazowej łowie czerwca
separacji izotopów uranu. Wkrótce – ujawnił szef nie-
w ośrodku ma znaleźć się aż 6 tys. mieckiego MSZ
wirówek. Taka liczba urządzeń Frank-Walter Stein-
wystarczy do wyprodukowania meier. Wtedy to do
wystarczającej ilości materiałów Teheranu wybierze
atomowych potrzebnych się Javier Solana, szef
do bomby w czasie około polityki zagranicznej
18 miesięcy Unii Europejskiej.
nia programu atomowego Iranu.
Piłka po stronie Iranu
Raport IAEA spotkał się z licznymi ko-
mentarzami. – Brak pełnej i przejrzystej
współpracy Iranu z IAEA prowadzi do
wniosków, że Iran chce zachować zdolność
wykorzystania swych badań do celów woj-
skowych. Raport otwarcie dowodzi, że Iran
nie zrealizował swych międzynarodowych
zobowiązań – stwierdził Dana Perino,
rzecznik prasowy Białego Domu. Głos
w sprawie irańskiego programu zabrały też
Niemcy, które nie ukrywają swoich ambi-
cji zostania nowym stałym członkiem Ra-
dy Bezpieczeństwa ONZ. – Pytania pozo-
stają bez odpowiedzi, musimy ich szukać
z większą energią – powiedział komentu-
jący raport IAEA Steinmeier. – Piłka jest
po stronie Iranu – dodał enigmatycznie.
– Alternatywą wobec braku jasnych odpo-
wiedzi jest zwiększenie międzynarodowej
presji, także za pośrednictwem Rady Bez-
pieczeństwa ONZ.
Najbardziej zainteresowani rozwiąza-
niem problemu są nadal Amerykanie,
dla których uzbrojony w broń atomową
Iran stanowiłby nie lada problem. Dla Sta-
nów Zjednoczonych raport IAEA jest po-
twierdzeniem słuszności amerykańskie-
go stanowiska. Jak powiedział Gregory
L. Schulte, przedstawiciel USA przy
IAEA, raport „zawiera szczegółową listę

odpowiedzi
w ośrodku atomowym w Natanz zainsta-
lowano już niemal 3,5 tys. działających
wirówek do gazowej separacji izotopów
uranu – i to bez powiadomienia IAEA.
„Iran nadal nie przekazał IAEA wszyst-
kich informacji oraz nie udostępnił doku-
mentów” – głosi raport. Jeśli wierzyć pre-
zydentowi Ahmedineżadowi, wkrótce
w ośrodku ma znaleźć się aż 6 tys. wiró-
wek. Zdaniem przedstawicieli ONZ, pla-
ny Iranu „są bardzo prawdopodobne”. Ta-
ka liczba urządzeń wystarczy do wypro-
dukowania wystarczającej ilości materia-
łów atomowych potrzebnych do bomby
w czasie około 18 miesięcy.
Misja nadziei
Mimo jednoznacznie krytycznej treści
raportu przedstawiciel Iranu przy IAEA
Ali Aszgar Soltanieh uznał go za potwier-
dzenie „pokojowego charakteru badań ato-
Choć nie ujawniono szczegółów, trwa-
ją spekulacje, że oferta będzie poprawio-
ną wersją propozycji z 2006 r., które Te-
heran wtedy odrzucił. Ma ona dotyczyć
możliwości przekazywania Iranowi
wzbogaconego uranu, dzięki czemu kraj
ten nie będzie musiał rozwijać tych zdol-
ności samemu. Choć szef MSZ Iranu
Manouchehr Mottaki uważa, że sankcje
nie miały wpływu na irańską gospodar-
kę, to dodał, że nowa propozycja jest wy-
czekiwana z dużymi nadziejami. – Jeste-
śmy narodem cierpliwym – powiedział.
– Najpierw wysłuchamy, co mają do po-
wiedzenia, a potem sformułujemy odpo-
wiedź. Nowy przewodniczący parlamen-
tu Iranu Ali Laridżani ostrzegł jednak,
że jego kraj może zrewidować współpra-
cę z IAEA. Jego zdaniem agencja pota-
jemnie współpracuje z mocarstwami
(przede wszystkim ze Stanami Zjedno-
pytań, na które Iran nie odpowiedział”.
Schutle dodał, że „Iran zmierza w stronę
wzbogacania uranu, łamiąc rezolucje Ra-
dy Bezpieczeństwa”.
Stany Zjednoczone stosują jednocześnie
dwie metody: z jednej strony grożą, z dru-
giej naciskają na rozwiązanie pokojowe.
Co kilka dni w prasie pojawiają się niede-
mentowane informacje o nieuchronności
wojny. Dziennikarze prześcigają się w in-
formowaniu o tajnych planach Pentagonu
dotyczących ataku zbrojnego na Iran.
W rejonie Zatoki Perskiej nadal utrzymy-
wane są znaczące siły wojskowe gotowe do
natychmiastowego działania.
Waszyngton woli jednak działania dy-
plomatyczne i groźby. Jak powiedział se-
kretarz obrony Robert Gates, społeczność
międzynarodowa musi wytworzyć presję
– „albo ekonomiczną, albo dyplomatycz-
ną, albo militarną”. Nieco bardziej stanow-
cza, lecz jednocześnie enigmatyczna, była
sekretarz stanu USA Condoleeza Rice, któ-
ra stwierdziła, że „nie ma wątpliwości, iż
mogą zostać powzięte dalsze kroki, jeśli
tylko Iran nie przyjmie naprawdę korzyst-
nej i hojnej oferty”. Czy jednak misja So-
lany zakończy się sukcesem? 
Napisz do autora:
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

nr 25/2008 Polska Zbrojna 53

ZAPIS WYDARZENIA
Przeciwstawne
zamiary
ROSJA–UKRAINA. Minister
spraw zagranicznych Rosji Sier-
giej Ławrow poinformował
12 czerwca, że jego kraj zamie-
rza zwiększyć inwestycje w roz-
wój infrastruktury Sewastopola,
bazy rosyjskiej Floty Czarnomor-
skiej na Krymie. Deklaracja ta
padła w Moskwie podczas ob-
chodów 225. rocznicy założenia
tego miasta. Tymczasem prezy-
dent Ukrainy Wiktor Juszczenko
zlecił w maju rządowi Julii Tymo-
szenko przygotowanie w ciągu
dwóch miesięcy projektu usta-
wy kładącej kres rosyjskiej
obecności wojskowej
na Krymie w 2017 r.
Z drugiej strony Duma Państwo-
wa przyjęła uchwałę, w której
zarekomendowała prezydento-
wi Dmitrijowi Miedwiediewowi
i rządowi Władimira Putina wy-
powiedzenie układu o przyjaźni,
współpracy i partnerstwie
z Ukrainą z 1997 r., jeśli kraj
MAX BRYANSKY
ten włączy się do Planu Działań
na rzecz Członkostwa w Soju-
szu (MAP). Według Rosjan, to
jedyny dokument, w którym
uznają Krym za integralną
część Ukrainy.
Dziennik „Kommiersant-Ukrai-
na” poinformował, że prezydent
Wiktor Juszczenko podpisał
9 czerwca dekret wstrzymujący
wspólne korzystanie przez
Ukrainę i Rosję ze stacji radio-
lokacyjnych położonych w oko-
licach Mukaczewa na zacho-
dzie Ukrainy i koło Sewastopo-
la na Krymie. Jak podaje gaze-
ta, w dokumencie zlecono mo-
dernizację tych stacji w celu
ich dalszej, komercyjnej eks-
ploatacji przez partnerów za-
chodnich. Wcześniej w styczniu
„Kommiersant-Ukraina” napi-
sał, że Rosjanie chcą zrezygno-
wać z dzierżawy ukraińskich
stacji radiolokacyjnych. (wrob)
54 Polska Zbrojna
Upały i bandyci
Jak na razie zagrożenia militarne w Czadzie są nieporównywalnie mniejsze od tego,
z czym spotkaliśmy się w Iraku i Afganistanie.
CZAD. – Nie chcemy starć z siła-
mi EUFOR, dopóki pozostaną one
neutralne – powiedział rzecznik re-
beliantów Abderaman Koulamal-
lah z Demokratycznej Unii na
Rzecz Zmian (UDC), która zaata-
kowała 14 czerwca południowo-
czadyjskie miasto Goz Beida. Sta-
cjonujący tam Irlandczycy odpo-
wiedzieli ogniem. UDC i inni re-
belianci unikają konfrontacji z eu-
ropejskimi żołnierzami. – Nie by-
ło ani jednego przypadku ataku na
siły EUFOR. Obecnie wydaje się,
że zagrożenia militarne są niepo-
równywalnie mniejsze od tego,
z czym spotkaliśmy się w Iraku
i w Afganistanie – powiedział
w minionym tygodniu Polskiej
Agencji Prasowej zastępca szefa
sztabu operacji EUFOR płk Ma-
rek Sanak, dowódca tyłowego sta-
nowiska dowodzenia EUFOR, któ-
re ulokowano w obozie Europa w
stolicy Czadu Ndżamenie. Za-
w skrócie
Radar za płotem
CZECHY. Minister spraw zagra-
nicznych Karel Schwarzenberg
poinformował 11 czerwca
w Waszyngtonie, że na początku
lipca w Pradze zostanie podpisa-
na umowa o budowie na teryto-
rium Czech radaru amerykań-
skiego systemu obrony antyra-
kietowej. Swój podpis złoży pod
nią sekretarz stanu USA Condo-
leezza Rice. Jeśli uda się zakoń-
czyć negocjacje, podpisana zo-
stanie również umowa regulują-
ca zasady stacjonowania żołnie-
rzy USA na terytorium Czech.
Tymczasem 10 czerwca rozpo-
częło się grodzenie poligonu
strzegł on, że sytuacja ta może się
w przyszłości zmienić.
Jak dotychczas głównym przeciw-
nikiem żołnierzy UE są zwykli
bandyci rabujący wioski i polują-
cy na samochody organizacji hu-
manitarnych. – Robimy za policję.
To nie jest misja, której się spodzie-
waliśmy na początku. Mamy tro-
chę poczucie, jakbyśmy z armaty
strzelali do muchy – powiedział do-
wódca batalionu francuskiego
w Farchanie płk Frederic Garnier.
Żołnierzom doskwierają również
50-stopniowe upały. W takich wa-
runkach powstaje m.in. polska ba-
za w Iribie. Żołnierze zajmują się
oczyszczaniem, wyrównywaniem
i utwardzaniem około siedmiu hek-
tarów gruntu. Muszą też usypać
fortyfikacje wokół bazy.
Dowodzący siłami EUFOR na
miejscu gen. Jean-Philippe Gana-
scia uważa, że „ze względu na spe-
cyficzną strukturę plemienną” sy-
Brdy, na którym ma stanąć sta-
cja radarowa. Wielokilometrowy
płot z drutu kolczastego ma
chronić teren budowy przed ak-
cjami protestacyjnymi. Niedaw-
no przez sześć tygodni istniało
na poligonie miasteczko namio-
towe organizacji Greenpeace,
które wojsko zlikwidowało
9 czerwca.
Wszystko
możliwe
IRAN. – Wszyscy powinniśmy
wystosować do Teheranu jedna-
kowe przesłanie: zawieście pro-
gram wzbogacania uranu, bo
w przeciwnym razie będą na-
KG ŻW
tuacja w tym regionie jest skom-
plikowana i będzie wymagać ze
strony Polaków elastyczności
w kontaktach z przedstawicielami
lokalnych społeczności. – Nie ma
żadnych przejawów zagrożenia
w stosunku do sił EUFOR. Trud-
no przewidywać, by miały one się
pojawić – stwierdził płk Sanak.
Jednak w rejon Iriby skierowano
czasowo, do końca czerwca, plu-
ton irlandzki. Ma on zabezpieczyć
budowę polskiej bazy i chronić kon-
woje z pomocą humanitarną dla
uchodźców i przesiedleńców.
W Czadzie i Republice Środkowo-
afrykańskiej jest już 2,7 tys. żołnie-
rzy EUFOR, w tym 95 Polaków.
W terenie żołnierze nie noszą heł-
mów, a ich broń skierowana jest
w dół. – Naszym głównym zada-
niem jest wyeliminować strach i po-
czucie braku bezpieczeństwa wśród
tych ludzi – oświadczył na konfe-
rencji prasowej gen. Ganascia. (w)
stępne sankcje – powiedział pre-
zydent USA George Bush pod-
czas wizyty w Rzymie. Jedno-
cześnie zaznaczył, że Iran ma
prawo do wykorzystywania
energii nuklearnej w celach po-
kojowych. Istnieją jednak podej-
rzenia, że prawdziwym celem
Teheranu jest broń jądrowa.
Przed możliwością wprowadze-
nia dodatkowych sankcji wobec
tego kraju ostrzeżono 10 czerw-
ca podczas szczytu UE–USA
w Słowenii. Następnego dnia
w Niemczech Bush oświadczył,
że w grę wchodzą wszystkie opcje
rozwiązania konfliktu związanego
z irańskim programem nuklear-
nym. Niewykluczone zatem, że
– jak spekulują media – może
nr 25/2008
 | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO
Wzajemne ostrzeżenia
AFGANISTAN–PAKISTAN.
– Nigdy nie wtrącamy się
w wewnętrzne sprawy innych
krajów i nie pozwolimy niko-
mu interweniować w naszym
– powiedział 15 czerwca tele-
wizji ARY-OneWorld premier
Pakistanu Gilani. W ten spo-
sób zareagował na ostrzeżenie
afgańskiego prezydenta Hami-
da Karzaja, który kilka godzin
wcześniej oświadczył, że
„w imię samoobrony Afgani-
stan ma prawo zniszczyć kry-
jówki terrorystów po drugiej
stronie granicy”. Karzaj od
dawna zarzuca władzom w Isla-
mabadzie, że niewiele czynią,
by powstrzymać talibów i bo-
jowników Al-Kaidy przed prze-
kraczaniem granicy pakistań-
sko-afgańskiej. W ubiegłym ty-
godniu podczas jednego ze
LICZBA TYGODNIA Wojsko na ulice
1,34
bln dol. wydały
1,34
w 2007 r. pań-
stwa świata na zbrojenia
– podał w swym dorocznym
raporcie Sztokholmski Mię-
dzynarodowy Instytut Badań
nad Pokojem (SIPRI). Było to
o sześć procent więcej niż
rok wcześniej. Prym wiodą
USA, które wydały 547 mln
dol., najwięcej od zakończe-
nia II wojny światowej. Dru-
gie miejsce przypadło Wiel-
kiej Brytanii (59,7 mln dol.),
a tuż za nią uplasowały się
Chiny i Francja.
być to interwencja militarna.
Jednak władze w Teheranie po-
zostają nieugięte. – Z bożą po-
mocą osiągnęliśmy dziś zwycię-
stwo i wrogowie nie mogą nam
nic zrobić – stwierdził w telewi-
zyjnym wystąpieniu prezydent
Mahmud Ahmadineżad.
Nowa siła
KOSOWO. Państwa NATO
zgodziły się 12 czerwca, że so-
jusz poprze tworzenie nowych
Kosowskich Sił Bezpieczeń-
stwa (KSF) i będzie je szkolić.
Siły te mają liczyć 2,5 tys. osób
i podlegać cywilnej kontroli.
– KSF będzie nową siłą, zawo-
dową i wieloetniczną, która zo-
nr 25/2008
| | | |
starć na pograniczu doszło do
tragicznego incydentu. Lotni-
ctwo amerykańskie wspierające
walczące z grupą rebeliantów
wojska afgańskie zbombardo-
wało pozycje pakistańskiej stra-
ży granicznej. Poza 15 talibami
zginęło 11 pakistańskich żoł-
nierzy. Strona amerykańska
utrzymuje, że operacja była
uzasadnioną samoobroną. Jed-
nak ze względu na zachowanie
dobrych relacji z Islamabadem
zgodziła się na wspólne śledz-
two w tej sprawie.
Tymczasem talibowie przepro-
wadzili spektakularną akcję
w Kandaharze. Zaatakowali
13 czerwca wieczorem miejsco-
we więzienie. Uwolniono więk-
szość z tysiąca osadzonych.
Wśród zbiegów jest prawdopo-
dobnie około 400 talibów. (Ted)
WŁOCHY. Prasa podała, że mini-
ster obrony Ignazio La Russa chce
wysłać na ulice 2,5 tys. żołnierzy,
którzy razem z policją pilnować
będą porządku i bezpieczeństwa.
Żołnierze trafiliby do dziesięciu
miast, gdzie popełnianych jest naj-
więcej przestępstw. Pomysł La
Russy wzbudził kontrowersje
wśród polityków, niektórzy okre-
ślili go mianem metod „reżimo-
wych”. Zachwytu nie wyrażają
dowódcy wojskowi, a policja nie
chce pomocy żołnierzy. Jednak
minister powołuje się na wyniki
sondaży, z których wynika, że za
wysłaniem wojska na ulice jest aż
82 proc. Włochów. (tw)
stanie uzbrojona w lekką broń.
Nie będzie mieć broni ciężkiej
– powiedział James Appathu-
rai, rzecznik NATO. Do zadań
formacji będzie należało na po-
czątku stawienie czoła nagłym
sytuacjom, przechwytywanie
materiałów wybuchowych
i ochrona cywilów. – Ochrona
granic pozostanie w odpowie-
dzialności KFOR – podkreślił
rzecznik. Siły międzynarodowe
będą też nadzorowały rekrutację
do KSF.
Tymczasem serbskie władze za-
powiedziały, że spodziewają się,
iż Serbom, którzy w większości
zamieszkują północną część
Kosowa, zostaną przyznane roz-
szerzone uprawnienia na ich te-
|
| |
Andrzej Jonas
REDAKTOR NACZELNY
„THE WARSAW VOICE”
Paryskie
gadanie
P rzedstawiciele 68 państw,
w tym Polski i 15 organizacji
pozarządowych, m.in. Nicolas
Sarkozy – prezydent Francji, Ban
Ki Mun – sekretarz generalny
ONZ i prezydentowa Laura Bush
– to tylko niektórzy uczestnicy
zorganizowanej w Paryżu konfe-
rencji poświęconej pomocy dla
Afganistanu. Pięcioletni plan pre-
zydenta tego kraju Hamida Ka-
rzaja zakłada przekazanie Kabu-
lowi pomocy o wartości 50 mld
dol. Sam prezydent jednak real-
nie liczy na 15–20 mld. Zgroma-
dzeni w Paryżu obiecali mu
Flota europejska
UE. Rzecznik niemieckiego rządu
powiedział 14 czerwca, iż oczeku-
je się, że wkrótce prezydent Fran-
cji Nicolas Sarkozy wystąpi z ini-
cjatywą utworzenia floty wojennej
Unii Europejskiej. Według tygo-
dnika „Spiegel” ogłosi on swój
plan po objęciu przez Paryż 1 lip-
ca półrocznego przewodnictwa
renie. Część analityków odczy-
tuje to za pierwszy krok do fak-
tycznego podziału państwa.
Oczekiwania
bez zmian
AFGANISTAN. 12 czerwca
USA wezwały po raz kolejny
sojuszników z NATO, by wysła-
li do Afganistanu dodatkowych
żołnierzy. Ich przedstawiciel
w strukturach sojuszu adm.
William Sullivan powiedział, że
są oni potrzebni dla wzmocnie-
nia bezpieczeństwa na granicy
z Pakistanem.
Na razie Włochy zapowiedzia-
ły, że zwiększą elastyczność
działania swych wojsk w Afga-
| |
16 mld. Nieźle. I jeszcze zalecili
walkę z korupcją oraz naprawę
systemu dystrybucji pomocy.
Tymczasem w Afganistanie, ty-
siące kilometrów od Paryża, gi-
nie obecnie więcej zachodnich
żołnierzy niż w Iraku. Kilka dni
po paryskiej konferencji w nie-
zwykle sprawnym ataku tali-
bów na więzienie w Kandaha-
rze zginęli wszyscy strażnicy
i uwolnieni zostali wszyscy
więźniowie. Z więzienia uciekło
ponad 1000 osób, w tym 400 ta-
libów. Granica z Pakistanem
wciąż jest dziurawa jak sito, af-
gańscy chłopi najlepiej zarabiają
na uprawie maku, a kabulski
rząd sprawuje władzę tylko nad
Kabulem. Tak wygląda rzeczy-
wistość. Na pewno nie zmienią
jej słowa, deklaracje i zalecenia
dotyczące walki z korupcją.
Według niektórych opinii mi-
sja iracka jest tak trudna, że
Amerykanie i rząd Iraku już
zastanawiają się, jak odsunąć
moment jej zakończenia w bli-
żej nieokreśloną przyszłość.
Misja w Afganistanie nie wy-
daje się łatwiejsza. Dlatego,
pamiętając o tym, że konferen-
cje i dyskusje są potrzebne, nie
zapominajmy, że tu nie chodzi
o słowa.
wspólnocie. Berlin nie wyklucza
dołączenia do już istniejącej fran-
cusko-brytyjskiej inicjatywy
w sprawie floty. „Spiegel” dowie-
dział się, że plan francuskiego pre-
zydenta zakłada utworzenie grupy
bojowej okrętów pod banderą UE.
Brytyjczycy mieliby dostarczyć
lotniskowiec, a wkładem Niemiec
mogłyby być fregaty i jednostki za-
opatrzeniowe. (w)
nistanie. – Obecnie w wypad-
ku, gdybyśmy zostali poprosze-
ni o natychmiastową interwen-
cję, aby pomóc żołnierzom in-
nego kraju, zasady przewidują
72 godziny przed przyznaniem
zielonego światła na podjęcie
działań – powiedział szef wło-
skiej dyplomacji Franco Fratti-
ni. – Proponujemy zatem pięć
lub sześć godzin maksymal-
nie. Chcemy być szybsi, bar-
dziej skuteczni – dodał. Nato-
miast rząd Bułgarii podjął de-
cyzję o zwiększeniu 419-oso-
bowego kontyngentu w Afga-
nistanie o 50 ludzi. Dołączą
oni do 220-osobowego oddzia-
łu ochraniającego lotnisko
w Kandaharze. (tw)
Polska Zbrojna 55
PRZEGLĄD PRASY
MANEWRY
Z POLSZCZYZNĄ
Maciej Malinowski
jest mistrzem
polskiej ortografii,
popularyzatorem
poprawnej

ALEKSANDER RAWSKI
polszczyzny

Bitwa o suszarki
Konie GAZETA KRAKOWSKA

M iewamy czasem wątpliwości, jak po-

prawnie powiedzieć: „koniami” czy
W ywieszone na klatce scho-
dowej ogłoszenie o naka-
zie likwidacji suszarek zaokien-
„końmi”, „liściami” czy „liśćmi”? Formy na- nych wywołało bunt części loka-
rzędnika l. mn. niektórych rzeczowników torów bloku przy ul. Kościuszki
nieraz sprawiają kłopoty. Otóż znaczna w Dębicy przeciwko drugiej czę-
większość (zarówno tych rodzaju męskie- ści lokatorów. Budynek ma
go, jak i żeńskiego) ma w piątym przypadku dziwny status prawny. Miasto
deklinacji pluralnej końcówkę -ami, jednak przejęło jego większą część,
istnieje kilkanaście wyrazów z zachowaną kiedy Agencja Mienia Wojsko-
od wieków końcówką -mi. Ciągle mówi się wego wyprzedawała swoje nie-
i pisze dziećmi, gośćmi, końmi, pieniędzmi, ruchomości po likwidacji jed-
przyjaciółmi (a nie: dzieciami, gościami, ko- nostki saperskiej w Dębicy.
Mniejsza część mieszkań zo-
niami, pieniądzami, przyjacielami).
stała wykupiona od AMW przez
Językoznawcy zwracają jednak uwagę na
dotychczasowych lokatorów.
to, że formy z -ami, ze względu na to, że są Do wolnej, miejskiej części mia-
ekspansywniejsze, prawdopodobnie nie- sto wprowadziło rodziny z listy
długo zwyciężą i wyprą z polszczyzny te po- oczekujących na mieszkanie
stacie, które w narzędniku miały dotąd komunalne. Starzy, „powojsko-
końcówkę -mi. Stało się to już w wypadku
słowa „konie”. Słodycze i siatkówka
Kiedy odnoszone jest ono nie do zwierzę- EXPRESS BYDGOSKI
wi” lokatorzy założyli wspólno-
tę mieszkaniową i poczuli się
zarządcami całości. Konflikt
rozgorzał na całego, kiedy po
remoncie elewacji budynku
wspólnota kazała pościągać
spod okien suszarki do bielizny
i anteny satelitarne, bo psują
estetykę. I są samowolą budow-
laną. Pod ogłoszeniem nikt się
nie podpisał, ale jest pieczątka
WAM w Rzeszowie. Ze skargą
mieszkańcy poszli do urzędu
miasta: – Pan sekretarz Warze-
cha poradził, by suszarki mon-
tować nie do ściany budynku,
ale do ram okna, bo okna są
własnością lokatorów – relacjo-
nuje Świerczek. Marek Grabow-
ski, prezes ADM w Dębicy, tłu-
maczy: – Nie ma jasnej defini-
cji prawnej „suszarki zaokien-
nej”, definicji balkonu zresztą
też. Istnieje za to prawny obo-
wiązek konserwacji wszelkich
urządzeń wystających poza ele-
wację budynku i ten obowiązek
spoczywa na administratorze
budynku.
Od redakcji: Ktoś mógłby pomy-
śleć, że suszarka jaka jest, każ-
dy widzi, a jednak brak jedno-
znacznej definicji, do którego
dochodzi zróżnicowane poczu-
cie estetyki – i konflikt gotowy.
Zadanie dla ustawodawców:
należy stworzyć dokładne nor-
my dotyczące suszarek za-
okiennych.

cia, tylko – przenośnie – do człowieka, ko-

legi, przyjaciela, w wielu wypowiedziach
natrafimy właśnie na formę „koniami”, np.:
mam już tyle kłopotu z tymi „starymi ko-
niami”, którym nie chce się pracować – ża-
li się na synów starsza pani. Mówi się też
zawsze z „koniami mechanicznymi”, a nie:
„końmi mechanicznymi”.
Postacią narzędnikową „koniami” posłu-
guje się też wielu internautów, kiedy cho-
dzi o konie trojańskie, czyli wirus (np.: Po
długich bojach wygrałem w swoim kom-
puterze z koniami trojańskimi). W efekcie
językoznawcy dopuszczają już rozróżnie-
nie: „z końmi” (w polu) i „z koniami” (prze-
nośnie o ‘wyrośniętych młodzieńcach’ lub
jako ‘termin komputerowy, wirus’ i ‘jed-
nostka mocy’).
Przed laty nikogo nie dziwiły formy narzęd-
nikowe z końcówką -mi takich rzeczowni-
ków miękkotematowych jak dłonie, świnie,
gałęzie, gwoździe, sanie. Powszechnie mó-
wiono i pisano: dłońmi, świńmi, gałęźmi,
gwoźdźmi, sańmi itp. Poza dłońmi (jest to
jeszcze i dziś oboczność do dłoniami)
wszystkie pozostałe brzmią obecnie archa-
J. WIŚNIEWSKI
Ż ołnierze z bydgoskich jednostek uczest-
niczący w misji pokojowej w Kraju Cedrów
zorganizowali młodym Libańczykom Dzień
panii remontowej podjęła się też zaprojekto-
wania i budowy boiska do siatkówki w Alma
Chaab. Po uroczystym otwarciu rozegrano
Dziecka. W tym roku żołnierze 1 Brygady Lo- towarzyskie spotkanie pomiędzy żołnierza-
gistycznej w Bydgoszczy i inowrocławskiego mi przygotowującymi plac a drużyną złożoną
2 Pułku Komunikacyjnego złożyli wizytę z uczniów szkoły publicznej w Alma Chaab.
w Domu Dziecka dla Dziewcząt w Tibninie
i Państwowej Szkole Podstawowej, obdaro- Od redakcji: Nie dowiedzieliśmy się tylko, jaki
wując tamtejszych wychowanków słodycza- był wynik meczu. Szkoda, bo może siatkarze
mi. Prezenty najmłodszym wręczał m.in. w mundurach poradzili sobie lepiej niż pił-
sierż. Klaudiusz Walendziak z 1 Batalionu karze w meczu z Niemcami na Euro – co
Dowodzenia w Bydgoszczy. Wcześniej grupa z pewnością poprawiłoby humor wszystkim
żołnierzy z kompanii zabezpieczenia i kom- polskim kibicom.
Wysuszyć skarpetki
GAZETA POMORSKA
J ak żołnierze powinni nosić let-
nie spodnie moro: w butach czy
na butach? Oto jest pytanie! – Do-
a skarpetki mamy nieustannie
mokre. Tymczasem podobno wca-
le nie trzeba ich wpuszczać w bu-
staliśmy nowe letnie mundury, są ty! W nowe mundury zaopatruje
w porządku – twierdzą wojskowi. żołnierzy bydgoski Inspektorat
– Na dodatek spodnie uszyte są Wsparcia Sił Zbrojnych. – Na co
tak, że można je nosić na butach, dzień to żołnierz decyduje, w jaki
co przy 30-stopniowych upałach sposób je nosi – informują w in-
jest rozsądne. Tymczasem musi- spektoracie.
my wpuszczać je w buty! Nie dość,
że nie wygląda to za elegancko, bo Od redakcji: Chwała za tę odrobinę

icznie i zostały zastąpione formami z koń- spodnie „wiszą” jak balon nad luzu – bo wojsko chodzące w su-
cówką -ami: świniami, gałęziami, gwoździa- cholewką, to jeszcze w nogi gorą- chych skarpetkach wydaje nam
mi, saniami. co tak, że trudno wytrzymać, się trochę bardziej atrakcyjne.

56 Polska Zbrojna nr 25/2008

 | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | |

ROMAN PRZECISZEWSKI

BEZLITOSNA
PROKURATURA
Choć czasem wygląda to tak, jakby do wróbla strzelano z armaty,
prokuratura wojskowa walczy o sprawiedliwość nawet wtedy, gdy
defraudacja dotyczy sumy… 77 zł.
Wbrew powszechnym opiniom prawa
w wojsku przestrzegać musi każdy, a ta-
ryfa ulgowa dla wyższych stopniem nie
istnieje. – Jeżeli jakikolwiek żołnierz za-
wodowy naruszy prawo bądź przekro-
czy swoje uprawnienia, to nigdy nie bę-
dzie spał spokojnie – podkreśla jeden
z przedstawicieli wojskowych organów
ścigania.
Nie jest to tylko piękna deklaracja. Po-
twierdza to wizyta w Wojskowym Sądzie
Okręgowym w Poznaniu, gdzie trafiają
sprawy oficerów starszych z połowy Pol-
ski. Nas zainteresowały przypadki wy-
korzystywania zajmowanego stanowiska
i służbowo-prawnych tego konsekwen-
cji. Po śledztwie, prowadzonym w ta-
kiej sprawie przez ŻW oraz wojskową
prokuraturę, niejednokrotnie pojawia się
podobny akt oskarżenia: dany żołnierz
zawodowy działał w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej i jednorazowo bądź
w krótkich odstępach czasu, a także
w wykonaniu z góry powziętego zamia-
ru przekroczył swoje uprawnienia w ten
sposób, że... i tu pojawiają się konkret-
ne zarzuty. Jeśli sprawa dotyczy dzie-
siątek, setek tysięcy albo milionów zde-
fraudowanych złotych, słyszy o niej
cała Polska. Czasem jednak łakomym
kąskiem okazuje się kwota znacznie
mniejsza…
Pierwszy przykład dotyczy znanego
dwugwiazdkowego generała. Jest on ce-
niony, uważany za odpowiedzialnego,
wykonuje trudne zadania związane z re-
strukturyzacją armii. Okazuje się jednak,
że nie ma do końca czystego sumienia.
W czasie śledztwa w sprawie nadużyć
w podległej mu jednostce jeden z prze-
słuchiwanych żołnierzy nieoczekiwanie
przyznał, że: „generał wcale nie był świę-
ty”. Dlaczego? W akcie oskarżenia ge-
nerałowi zarzuca się, że dzięki zajmo-
wanemu przez niego stanowisku pra-
cownicy wojska za darmo wybudowali
m.in. budę dla jego psa (koszt: 93,92 zł),
skuli w domu podmurówkę (koszt:
77,50 zł), naprawili bramę garażową
(wojsko poniosło szkodę w wysokości
12,68 zł) oraz zamontowali lampę i na-
prawili oczko wodne za 20,25 zł. W su-
mie – jak skrupulatnie wyliczył wojsko-
wy prokurator – generał naciągnął siły
zbrojne na 426,59 zł.
NIE MA BŁAHYCH SPRAW
Jeśli ktoś uważa, że to błaha sprawa,
to co powiedzieć o ppłk. D. z jednej
z terenowych wojskowych instytucji?
On przywłaszczył sobie jedynie 77 zł.
Miał akurat pojechać na delegację do
oddalonego garnizonu, ale niespodzie-
wanie musiał przyjąć służbowo gości.
Co było dalej, można przeczytać
w dwóch grubych tomach akt proceso-
wych: blankiet delegacji wziął do gar-
nizonu jego kolega, tam podstemplował,
a ppłk D. w parę tygodni później ode-
brał z kasy wspomnianą należność za
fikcyjny wyjazd służbowy. – Często wy-
jeżdżam w teren i delegacje rozliczam
dopiero na koniec miesiąca. Ten rozkaz
wyjazdu wypełniłem tylko z rozpędu.
To skutek mojej niefrasobliwości, a nie

nr 25/2008 Polska Zbrojna 57

KULISY DYSCYPLINA
chęci wyłudzenia pieniędzy – tłumaczył
się przed sądem oskarżony.
Kmdr por. K., szef węzła łączności
w jednym z nadmorskich garnizonów,
początkowo także tłumaczył się niefra-
sobliwością. Dopiero na którejś z kolei
rozprawie przyznał z rozbrajającą szcze-
rością: tak, samochodu służbowego użył
w sposób nieuprawniony. Chciał jednak
dobrze. Dlatego w wolną sobotę wziął
służbowego Lublina, przewiózł nim kil-
ka choinek na osiedle wojskowe i popro-
sił żołnierza o ich zasadzenie przed wy-
znaczonym wojskowym blokiem, by za-
pewnić jego mieszkańcom ładniejszy wi-
dok z okien. – Wojsko, jak wyliczyli spe-
cjaliści, straciło na tym 222,17 zł. Tę
kwotę dawno uregulowałem – tłumaczył
oficer. Na niewiele to się zdało, gdyż
sprawa była już kierowana do sądu.
Z kolei płk T., dowódca jednostki, nie
miał nic na swoje usprawiedliwienie. Po-
lecił kierownikowi podległych sobie war-
sztatów remontowych zrobienie szafy
metalowej, w której jeden z wyższych
oficerów miał przechowywać myśliwską
broń. Nakazał co prawda, aby zrobiono
ją z odpadowej, złomowej blachy stalo-
wej; nadmienił przy tym, że żadne ter-
miny realizacji zadania nie obowiązują,
lecz wojskowe organa ścigania nieba-
wem zaczęły misternie podsumowywać:
na szafę poszło 80 kg złomu stalowego.
Zużyto też tyle i tyle śrubek, nakrętek,
Jeśli sprawa dotyczy dziesiątek, setek tysięcy albo
milionów zdefraudowanych złotych, słyszy o niej cała
Polska. Czasem jednak łakomym kąskiem okazuje
się kwota znacznie mniejsza…
drutu spawalniczego oraz papieru ścier-
nego. Poza tym wykonanie szafki zaję-
ło 13,5 godziny służbowej robocizny.
– W rezultacie siły zbrojne poniosły
stratę w wysokości 973 zł – podliczył
wojskowy prokurator. Dowódca zasiadł
na ławie oskarżonych.
POTĘPIENIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
Znacznie poważniej wygląda sprawa
płk. K. – komendanta jednego z wojsko-
wych poligonów. Akt oskarżenia w jego
sprawie zawiera całą litanię przestęp-
czych zarzutów, a w czasie prowadzenia
postępowania wyjaśniającego komen-
dant poligonu został zawieszony w czyn-
nościach służbowych. Całkiem niedaw-
no kroiła się więc dość spora afera, na-
tomiast w miejscowym, wojskowo-cy-
wilnym środowisku aż huczało od plo-
58 Polska Zbrojna
tek na temat tego, ile pieniędzy zagarnął
pazerny pułkownik. Odpowiedzi udzie-
lił w sądzie wojskowy prokurator: płk K.
– sam albo zlecając podpisanie odpo-
wiedniej umowy podwładnym – wcho-
dził w układ z miejscowym nadleśni-
ctwem i podejmował się na jego rzecz
prac z zakresu ochrony przeciwpożaro-
wej. Za ich wykonanie komenda poligo-
nu uzyskała w sumie 18 tys. zł, które
„wykorzystane były na różne cele”. Za-
rzut drugi: płk K. oddelegował pięciu żoł-
nierzy służby zasadniczej do zabezpie-
czenia konkursu sygnalistów myśliw-
skich. Szeregowi m.in. rozbijali namio-
ty polowe i tym samym nie brali udzia-
łu w codziennym, służbowym porządku
dnia. Wojsko poniosło w tym przypadku
stratę szkoleniową oraz finansową w wy-
sokości co najmniej 1000 zł. Zarzut trze-
ci: płk K. skierował żołnierzy służby za-
sadniczej do remontu ogrodzenia drew-
nianego prywatnej posesji. Zarzut czwar-
ty: dzięki płk. K. Zgromadzenie
Karmelitanek Bosych osiągnęło
korzyść w wysokości co najmniej
91,44 zł, na tyle bowiem należy
wycenić prace porządkowe, któ-
re w pobliżu klasztoru sióstr za-
konnych wykonali żołnierze. Do-
piero w trakcie procesu sądowe-
go obraz służbowych realiów za-
czął się zmieniać. Faktycznie: ko-
menda uzyskała 18 tys. zł za pra-
ce na rzecz nadleśnictwa, lecz
pieniądze te – za zgodą i wie-
dzą przełożonych – poszły na
remonty obiektów poligono-
wych. Z powyższej sumy
wydano jedynie 83 zł na
kwiaty, ciasto i wino na
Dzień Kobiet oraz 22,5 zł
na szampana, zafundowa-
nego w komendzie na ko-
niec roku. Komendant
wspierał miejscowe ko-
ło myśliwskie, ale
wcześniej objął prze-
cież nad nim patronat.
Żołnierze zreperowali
płot w prywatnej posesji,
jednak wykonali te prace u byłego,
schorowanego pracownika wojska. Po-
moc siostrom zakonnym komendant tłu-
nr 25/2008
 | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | ARMIE
| | ŚWIATA
maczył chęcią wsparcia wspólnoty koś-
cielnej dobrym uczynkiem.
Sąd wyrokował: bezspornie wszystkie
wyżej wymienione czyny rzeczywiście
miały miejsce. Nie istnieją żadne dowo-
dy, że płk K. miał z nich jakąkolwiek ko-
rzyść materialną. Jest za to pewne, że
gdyby nie dodatkowe złotówki zarabia-
ne przez komendę, to obiekty poligono-
Po nitce do kłębka we byłyby w znacznie gorszym stanie.
Zdaniem przewodniczącego składu orze-
Z akt wynika, że do zainteresowania się Żandarmerii
Wojskowej oraz resortowej prokuratury poszczegól-
nymi sprawami najczęściej przyczyniają się działania
kającego w tej sprawie można mówić je-
dynie o znikomym stopniu społecznej
szkodliwości czynów komendanta poli-
operacyjne, zeznania złożone w innych sprawach, a tak- gonu. Dlatego też postępowanie wobec
że meldunki, spostrzeżenia i donosy różnych osób. niego umorzył.
Postępowanie wyjaśniające sprowadza
Wszystko się wówczas do weryfikacji pozy- CENA SPRAWIEDLIWOŚCI
jest w zgodzie skanych opinii. Z codziennej Wszystkie zaprezentowane wyżej spra-
z prawem, sygnałów praktyki wiadomo, że żadna wy sąd umorzył. Jeden z sędziów woj-
o nadużywaniu stanowiska informacja nie jest ignoro- skowych skomentował to następująco:
służbowego nie można wana, żadnej – nawet ano- wszystko jest w zgodzie z prawem, syg-
bagatelizować. Jednak czasami nimowej – nie wyrzuca się nałów o nadużywaniu stanowiska służ-
trudno uwolnić się od wątpliwości, do kosza. bowego nie można bagatelizować. Jed-
czy – mówiąc kolokwialnie – do nak czasami trudno uwolnić się od wąt-
wróbla trzeba strzelać z arma- pliwości, czy – mówiąc kolokwialnie
ty? – pyta jeden – do wróbla trzeba strzelać z armaty?
z sędziów Prokuratorzy wojskowi najczęściej
mają inne zdanie i od wyroków o umo-
rzeniu postępowania odwołują się do
wyższej instancji. Na przykład w spra-
wie płk. K. prokurator zarzucał w apela-
cji „obrazę przepisów prawa materialne-
go poprzez przyjęcie, że społeczna szkod-
liwość czynów jest znikoma”. Kilka ty-
godni temu Izba Wojskowa Sądu Naj-
wyższego tej apelacji nie uwzględniła
i podtrzymała wyrok poznańskiego
WSO. Podobnie było w przypadku ge-
nerała. Co prawda złożył on wniosek, by
sąd – bez przeprowadzania rozprawy
– wymierzył mu karę grzywny w wyso-
kości 2000 zł, lecz nie zgodził się na to
przewodniczący składu orzekającego. Je-
go zdaniem, jak i zdaniem Izby Wojsko-
wej SN oskarżenia prokuratury były bła-
he, a szkoda w mieniu wojskowym nie
jest na tyle poważna, by mówić o dużym
stopniu szkodliwości popełnionego przez
dwugwiazdkowego generała czynu.
Tych pięć spraw to kilkanaście tomów
pękatych akt sądowych, na które złoży-
ły się długie miesiące wytężonej pracy
JARSOSŁAW WIŚNIEWSKI/MARCIN DMOWSKI

różnych przedstawicieli wojskowych or-

ganów ścigania. Tylko w sprawie gene-
rała koszty postępowania przygotowaw-
czego wyniosły 1969,31 zł. Sprawiedli-
wość ma więc swoją cenę – a morał z te-
go wszystkiego jest taki, że dla prokura-
tury, nawet wbrew późniejszym opiniom
sądu, nie ma błahych spraw. 

Napisz do autora: roman.przeciszewski@

redakcjawojskowa.pl

nr 25/2008 Polska Zbrojna 59

Śmieiński Jan Tomaszewski Węgrzyn Zawacka
„Oblicza wojny” to cykl, w którym
pragniemy pokazać naszym
Czytelnikom, jak na wojsko, konflikty
i kwestie bezpieczeństwa patrzą
językoznawcy, socjolodzy,
pisarze lub historycy.
Tomasz
Goban-Klas
McLuhan, światowej sławy kanadyjski
teoretyk komunikacji społecznej, okre-
ślił Ziemię w epoce internetu jako glo-
balną wioskę. Skoro mamy tak dosko-
nałe i szybkie sposoby komunikowa-
nia się, to można sądzić, że na świe-
cie powinno być mniej konfliktów,
a ludzie powinni się lepiej ze sobą
porozumiewać…
– Taka była nadzieja. Niestety, nawet
w małej wiosce często toczą się wojny
o miedzę. Proszę zauważyć, że z nauko-
wego punktu widzenia kłótnia, awantura,
konflikt – to wszystko formy komunika-
cji. Bardzo często wymiana informacji,
łatwość porozumiewania się nie pomaga-
ją, lecz wzmacniają dystans społeczny.
Powiem wręcz coś kontrowersyjnego: po-
stawy wobec Żydów w Europie były
mniej niechętne, gdy porozumiewali się
oni tylko swoim językiem, jidysz, i bez-
pośrednio nie konkurowali z innymi na-
cjami. Kontakt z nimi był wówczas ogra-

Zakładnicy
niczony i mogli być co najwyżej czasami

swojej misji
wyszydzani. Gdy po Rewolucji Francu-
skiej otrzymali prawa obywatelskie, za-
częli się integrować i być rozumiani,
wówczas stali się jednocześnie groźni i
konkurencyjni. Gdyby współcześnie mu-
zułmanie byli całkowicie odizolowani od
chrześcijan i nie byłoby nowoczesnych
form komunikowania – nie istniałoby ty-
le napięć. Jest jednak inaczej. Przykład?
W prasie duńskiej ukazuje się karykatu-
ra Mahometa podpisana po duńsku, a już
kilka godzin później w pakistańskim Ka-
raczi zaczyna płonąć w odwecie kościół.
Informacja rozchodzi się błyskawicznie
i często niesie negatywne skutki.
Mamy rozumieć, że liczba zagrożeń
i konfliktów jest wprost proporcjonal-
na do rozwoju środków komunikacji
społecznej?
– Ekologia medialna – dziedzina nauk
społecznych – zakłada, że media zmie-
niają nasze środowisko społeczne, czyli
wywierają istotny wpływ na to, jak
i o czym myślimy, co jest dla nas ważne,
co jest dobre, a co złe. Problem jest wte-
dy, gdy pewne grupy posługują się no-
wymi środkami komunikacji do osiąga-
nia własnych celów. Na tym tle powsta-
ją konflikty etniczne, religijne, z tego ko-
rzysta m.in. Al-Kaida. Obecnie, za po-
mocą internetu, każdy może stać się na-
dawcą, swoistym guru własnej ideolo-
gii. Jesteśmy świadkami procesu, kiedy
różnorodność świata, która przecież ist-
niała, różnorodność będąca pozostałoś-

60 Polska Zbrojna nr 25/2008


cią wielkiej historii lu-
dów i narodów z epoki
przedglobalizacyjnej, za-
czyna odżywać na nowo.
Odradzają się prądy toż-
samościowe.
Słowem – rozwój me-
diów stał się przyczyn-
kiem do wzrostu ogólno-
światowych napięć i za-
mieszania?
– Niestety wiele organi-
zacji, w tym także terrory-
stycznych i mafijnych, roz-
wija się za pomocą nowych
mediów. Jeśli dodamy jesz-
cze do tego możliwość szyb-
kiego przemieszczania się sa-
molotami, to mamy światowy
kłopot. Proszę zwrócić uwagę,
że dostrzeżono problem. Ta-
kich systemów kontroli na lot-
niskach, jak teraz, nie było ni-
gdy, nawet gdy panowała moda
na porwania samolotów. W co-
raz większym stopniu kontroli
będzie podlegał także internet.
Jest Pan w trakcie pisania ko-
lejnej książki, tym razem o roz-
woju mediów i terroryzmu...
– Terroryści są dzisiaj stroną
aktywną. Zabójcy tworzą tragicz-
ne scenariusze i spektakle, a me-
dia o tym informują. Proszę jed-
nak zauważyć, że gdyby jakaś
zbrodnicza akcja odbyła się w ci-
szy medialnej, to byłoby tak, jak-
by jedno drzewo upadło w wielkim
LITOWSKI
lesie. Jeśli byśmy mieli obecnie do
czynienia z niezauważalnym terro-
BOGUSŁAW PO
ryzmem, to byłby on pozbawiony
sensu. Terroryści od dawna mówią,
że nie warto zabijać ludzi na wsiach,
bo nikt na to nie zwraca uwagi. Dla-
tego porywa się samoloty, a nie au-
tobusy, samolotami bowiem latają
elity. Podobnie jest z wyborem celów.
Wybiera się obiekty symboliczne, bo
o nich się będzie mówiło najwięcej i naj-
głośniej. Dlatego zamach przeprowa-
dzono podczas olimpiady w Mona-
chium, zaatakowano wieże Nowego Jor-
ku czy Pentagon. Chodzi nie tylko o wy-
rządzenie krzywdy, ale też o silny rezo-
nans medialny. Staje się wręcz tak, że
terroryści zarządzają mediami. Mało te-
go, odbiorcy relacji z zamachów wcale
nie czują się nimi znudzeni.
Czyli nie informować i postępować
wbrew zasadom i celom, do jakich
media zostały powołane?
nr 25/2008
– I tu rodzi się problem. Media się za-
pętliły, zostały zakładnikami swojej mi-
sji, ale komercyjnej, nie obywatelskiej.
Stały się bowiem maszynkami do zara-
biania pieniędzy dla swoich właścicieli.
Nawet tzw. media publiczne walczą o wi-
dza, o reklamę, a więc również o zysk.
Aby się utrzymać przy życiu, nie mogą
nie relacjonować obrazów z miejsc za-
machów. Jedyne, co media są w stanie
zrobić w tych skomercjalizowanych cza-
sach, to nie wpędzać się w spiralę emo-
cjonalności podczas relacji. Można na-
pisać, że w wyniku zamachu terrory-
stycznego w kafejce w Paryżu zginęły
dwie osoby, a pięć zostało rannych. Jest
to informacja czysta i nieemocjonalna.
Ale można inaczej. Zamieszcza się zdję-
cie trzy razy większe niż tekst, na któ-
rym widać krew i kawałki ciał, wspomi-
na w materiale, że w wyniku zamachu
zginęła para małżeńska będąca akurat w
podróży poślubnej, a eksplozja rozerwa-
ła ciało kobiety na kawałki. Takie relacje
są obliczone na wzbudzenie emocji od-
biorcy, a nie na jego informowanie. To
przykre, ale w dalszym ciągu będzie
trwała pogoń za pieniądzem i informa-
cjami oddziałującymi na emocje.
Przejdźmy jednak do wojen takich
jak w Iraku czy Afganistanie. Jak je
relacjonować, aby nie być posądzo-
nym o uprawianie propagandy,
a z drugiej strony o chęć wzbudzania
emocji i żerowanie na tragedii?
– Mądrze i roztropnie. Nie powinno
się czytelnika czy widza epatować krwią.
Nie zadowalajmy się relacjami z okru-
cieństw. Informujmy rzeczowo, ale spo-
kojnie. Nie bierzmy przykładu z mediów
amerykańskich. U nich jest inna kultura
i nawyki. Tam pokazanie nagiej kobiecej
piersi w godzinach popołudniowych czy
wieczornych jest niedozwolone i budzi
protesty, bo wtedy jest transmitowane
pasmo programów rodzinnych. Nato-
miast pokazanie w tym samym czasie
urwanej nogi czy wyłupanego oka niko-
go nie oburza. Jest także oczywiste, że
media każdej z walczących stron poka-
zują wojnę nieco inaczej. W telewizjach
arabskich zobaczyć można częściej cia-
ła zabitych Amerykanów niż Irakijczy-
ków. Stacje za oceanem unikają pokazy-
wania ludzkich ofiar, jednak straszą ter-
roryzmem, budząc nadmierny lęk. W re-
lacjonowaniu tak tragicznego zjawiska,
jakim jest wojna, emocje i komercja nie
powinny przesłonić zdrowego rozsądku
dziennikarza.
Skoro wspomniał Pan o pewnym za-
pętleniu, o tym, że media stały się za-
OBLICZA WOJNY
kładnikami własnej misji, to jak Pan
widzi ich przyszłość?
– Media tradycyjne, jako rozgłośne
lub, jak ja je nazywam, rozsiewacze,
zwłaszcza prasa, uciekają w coraz now-
sze formy nośników, ale zawsze będą
potrzebne. Papier gazetowy jest zastę-
powany przez monitor komputera i in-
ternet, ale nadal mamy do czynienia
z edycją materiałów opartą na pracy
dziennikarzy i redaktorów. Z pewnością
internet będzie się stawał mobilny. Już
Media się zapętliły,
zostały zakładnikami
swojej misji,
ale komercyjnej,
nie obywatelskiej. Sta-
ły się bowiem maszyn-
kami do zarabiania
pieniędzy dla swoich
właścicieli
teraz wiele wiadomości młodzi ludzie
odczytują na ekranach swoich komórek.
Wielkie koncerny wydawnicze już sta-
rają się wykupywać portale interneto-
we. Słowem – przyszłość leży w elek-
tronice. Nadal jednak będą istnieli
dziennikarze, reporterzy, fotoreporterzy,
bo przecież żaden automat nie zbierze
informacji w terenie.
Rozmawiał Bogusław Politowski
Tomasz Goban-Klas
Prof. zw. dr hab. Tomasz Goban-Klas jest
znanym socjologiem i medioznawcą. Był
kierownikiem Katedry Komunikowania
i Mediów Społecznych na Uniwersytecie
Jagiellońskim oraz profesorem europei-
styki w Akademii Obrony Narodowej. Wy-
kładał m.in. w Instytucie Studiów Europej-
skich w Wiedniu i Budapeszcie oraz Uni-
wersytecie Stanu Nowy Jork w Buffalo.
Stypendysta paryskiej Sorbony, Korea Fo-
undation oraz programu NATO. Pełnił
funkcje wiceministra ds. szkolnictwa wyż-
szego w Ministerstwie Edukacji Narodo-
wej, członka Krajowej Rady Radiofonii
i Telewizji. Wygłosił dziesiątki referatów na
kongresach międzynarodowych. Autor
14 książek, w tym akademickiego pod-
ręcznika teorii i socjologii mediów. Obec-
nie pracuje w Wyższej Szkole Informatyki
i Bankowości w Krakowie.
Polska Zbrojna 61
TO I OWO
UCY WILIZOWANY
SZPIEG
EURO
a sprawa
wojska
W szyscy Europejczycy od 7 czerwca
rozmawiają niemal cały czas tylko
o jednym – o Mistrzostwach Europy
w Piłce Nożnej. Zmagania szesnastu naj-
lepszych drużyn kontynentu są przedmio-
tem analiz, polemik, kłótni i sporów. Na
trzy tygodnie nawet te osoby, które do-
tychczas ze sportem wiązało głównie co-
dzienne podbieganie do odjeżdżającego
autobusu, nagle stają się piłkarskimi eks-
pertami zdolnymi do wielogodzinnego
rozmawiania o piłkarskiej strategii i tak-
tyce, składach drużyn, decyzjach trene-
rów i sposobów rozgrywania piłki wybija-
nej z rzutu rożnego.
Gdyby na dyskusjach się kończyło… Do-
J. MATUSZAK
tychczasowi laicy osiągają nagle taki po-
ziom wiedzy, że bez wahania, nie przebie-
rając w słowach, besztają zawodowych
trenerów, piłkarzy i sędziów, wykazując
im krańcową ignorancję i brak profesjo-
nalizmu. A już dziennikarze sportowi po-
zwalają sobie dosłownie na wszystko.
Jednego dnia, zapowiadając mecz, roz-
wodzą się nad geniuszem trenera i dosko-
nałymi umiejętnościami piłkarzy, by po-
tem, kiedy wynik nie spełnia ich oczeki-
wań, bez wahania tych samych ludzi na-
zwać amatorami, patałachami i osobami
niegodnymi wykonywania swojego zawo-
du – wszystko to na łamach pism, których
nakłady osiągają setki tysięcy. I tak przez
trzy tygodnie. To, że zawodowi piłkarze
i ich szkoleniowcy wytrzymują tę huśtaw-
kę nastrojów, świadczy o tym, że sporto-
wiec musi wykazywać się nie tylko wyso-
kimi umiejętnościami fizycznymi, ale
również bardzo silną psychiką. Związku
z wojskiem pozornie nie ma to żadnego.
Ale tylko pozornie. Wystarczy przeczytać
jeszcze raz to, co zostało napisane wyżej,
i przypomnieć sobie, ile razy pomstowali-
śmy na dziennikarzy, którzy niszczą woj-
skowe kariery, piszą bzdury o sprawach
wojska. Otóż w porównaniu do tego, co
przeżywają piłkarze, to wszystko błahost-
ki. Media interesują się wojskiem raczej
średnio, a jeśli już coś wzbudzi ich zainte-
resowanie, to trwa ono dzień, dwa, i ko-
niec. Czasem warto więc spojrzeć na
świat z perspektywy piłkarskiego boiska.
62 Polska Zbrojna
PŁK STANISŁAW PILHUL,
Departament Wychowania i Promocji Obronności MON:
– W polskim wojsku służy około 1 proc. kobiet,
a powinno być dziesięć razy tyle.
(„Głos Wielkopolski”)
Czy wiesz, że…
…dowództwo Polskiej Grupy Bojowej
NASZA TWIERDZA REMBERTÓW.
przywróciło zwyczaj podnoszenia
Rembertowski „Poligon”, jak popularnie na-
i opuszczania flagi państwowej Polski,
zywano teren Akademii Sztabu Generalnego,
USA i Afganistanu. Codziennie o 7.30
a dziś Akademii Obrony Narodowej, w moim
podnosi się flagę, a o 17.30 opuszcza.
dzieciństwie był niemalże nie do zdobycia.
Ceremonia
Oczywiście, nie dla dzieciaków. Podczas ryzy-
odbywa się
kownych działań dywersyjnych polegających
przed budyn-
na przedzieraniu się przez strzeżone płoty na
kami dowódz-
jedyny w okolicy basen często zdarzały się
twa i sztabu
nam wpadki. Wzięci do niewoli, za karę mie-
PGB w asyście
liśmy „służbę na kuchni”, gdzie zapędzano
polskich
nas do mycia garów i obierania ziemniaków.
i amerykań-
Mimo to nie rezygnowaliśmy, bo alternatywą
skich żołnie-
były jedynie odległe kawęczyńskie glinianki,
rzy, przy
gdzie nikt kąpieli nie bronił. Było więc daleko
dźwiękach ha-
i nieciekawie.
sła Wojska
Lata, ba, dziesięciolecia mijały, zmieniał się
Polskiego oraz
cały świat, a zatem i wojsko. Zamknięto biuro
sygnału armii
przepustek, spod płotu zniknęli wartownicy,
Stanów Zjed-
twierdza stanęła otworem. Dziwnie tak jakoś,
noczonych.
niewojskowo, ale myślę sobie, dobrze się sta-
ło, bo dziś i tak bym przez płot pewnie prze-
leźć nie potrafił. Tymczasem... Idę sobie spa-
cerkiem, zupełnie bez powodu, a tu co za
niespodzianka!? Płoty, płotki, siatki, bra-
my, elektronika i szlabany... pogro-
Zaprawieni w pracy dzone, pozamykane, tyle że z kara-
binu nikt nie mierzy. Pytam deli-
Murarz, żołnierz – różne fachy katnie przechodnia: – Czy to ja-
Ale, dziwna sprawa kieś tajne obiekty. Może instala-
cje NATO czy wręcz system antyra-
Dla jednego i drugiego kietowy?! – A gość jak na durnia
Ważna jest zaprawa patrzy i niegrzecznie odpowiada:
– Grodzimy panie, bo to nasze!
– Rozumiem, wasze, wojskowe!
– Nie, nasze, własne, prywatne!
Ot, znamię nowych czasów.
Nonsens tygodnia: Wędrujące dokumenty
Pasażerom pociągów zdarza się pozostawić w przedziale parasol, portfel, ba – czasem
nawet bagaże. No, chyba że ktoś jest agentem brytyjskiego wywiadu MI6. W takiej sytu-
acji ma szanse pozostawić w pociągu tajne dokumenty.
Żart? Ależ skąd. BBC zostało doskonale na scenariusz ske- wił na całym nieporozumieniu
poinformowane przez pasaże- czu z „Latającego cyrku Mon- zarobić, przekazując doku-
ra jednego z londyńskich po- ty Pythona”, ale niestety wy- menty terrorystom? Wtedy
ciągów podmiejskich, że darzyło się naprawdę. Nieste- mogłoby dojść do tragedii.
w przedziale, w którym jechał, ty – bo co jak co, ale tajemni- A tak skończy się na nonsen-
ktoś pozostawił dokumenty ce wywiadu dotyczące naj- sie tygodnia. I okazuje się, że
z klauzulą „ściśle tajne” doty- groźniejszej organizacji terro- warto słuchać obsługi pocią-
czące Iraku i Al-Kaidy. Spraw- rystycznej świata i jednego gu, która przed jego zatrzyma-
cą całego zamieszania był nie- z najbardziej zapalnych punk- niem się na kolejnych sta-
frasobliwy agent brytyjskiego tów na mapie powinny jednak cjach prosi podróżnych
wywiadu, który, jadąc pocią- być ciut lepiej chronione. o sprawdzenie, czy w prze-
giem, zapomniał, że przewozi W tym wypadku znalazca oka- dziale nie został bagaż. Pole-
tak niezwykłą przesyłkę. zał się uczciwym człowiekiem, camy to pod rozwagę ofice-
Wszystko to nadawałoby się ale co by było, gdyby postano- rom polskiego wywiadu. (ap)
nr 25/2008
 | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |

„Miłośnicy” ptaków
ROZMOWY NA SPOCZNIJ

MYŚLĘ, WIĘC SŁUŻĘ W łamania do... gołębników

– A to niespodzianka, ty tutaj? Też na
urlopie?
– Nie, służę tutaj, jestem szeregowym za-
wodowym.
– Przeniosłeś się do Lublina? Kiedy widzie-
liśmy się ostatnio mówiłeś, że pogoniłeś za
służbą gdzieś pod Szczecin.
– Wiesz dobrze, że w Lublinie nie było
miejsc. W WKU powiedzieli, że jeśli chcę
służyć, to muszę się zgodzić na służbę
w jednostce na drugim końcu Polski.
– Wiem, wiem. Sam musiałem wyjechać
do Międzyrzecza. Pisałem o przeniesienie
do Lublina, ale nie chcą się zgodzić. To-
bie się udało.
– Gdzie tam. Też napisałem o przeniesie-
nie. Bez rezultatu. Czekałem na odpowiedź
miesiąc, dwa, trzy, pół roku.
– Długo, ale grunt, że załatwili cię
pozytywnie.
– A gdzie tam. Jak już zorientowałem się, że
z przeniesienia nici, a wszędzie reklamują,
żeby wstępować do armii na zawodowego,
bo miejsca czekają, zwolniłem się ze służby.
– Nie gadaj, przecież jesteś w mundurze.
– Poszedłem do naszego WKU i złożyłem
papiery, że chcę do wojska, ale w tutejszej
jednostce. Po miesiącu znowu włożyłem
mundur. Żałuję tylko, że wpadłem na ten
pomysł tak późno.
– Niepotrzebne komplikacje. Ale jeśli nie
ma innego wyjścia? Piszę jeszcze raz
o przeniesienie. Jeśli dowódca się nie zgo-
dzi – zrobię tak jak ty. (WK)
w podlubelskiej gminie
Niemce stały się w ostatnim cza-
sie prawdziwą plagą. Masowo ginęły
rasowe gołębie. Jak podaje 30 maja
„Dziennik Wschodni”, policja zatrzyma-
ła w tej sprawie trzech młodych męż-
czyzn. Jeden z nich – Tomasz M. – to
żołnierz kontraktowy i będzie odpowia-
dał przed sądem wojskowym. – Na
swym koncie mają co najmniej sześć ta-
kich przestępstw – mówi „DW” Piotr
Branica z lubelskiej policji. Okazało się,
że złodzieje nie kradli gołębi na sprze-
daż, ale „kompletowali” własne hodow-
le. Podczas przeszukania ich domów od-
zyskano kilkadziesiąt skradzionych pta-
ków. Jeden z zatrzymanych miał też broń
– skorodowany pistolet oraz dziewięć
sztuk amunicji. (ATU)

HISTORIA 14–stosunków tyle punktów spornych w historii

Z PRZYMRUŻENIEM OKA
niających porozumienie obu krajów w spra-
Niejaki generał Sedgewick podczas
amerykańskiej wojny secesyjnej, pró-
bując zachęcić swe oddziały do walki,
wystawił głowę ponad nasyp i krzyknął:
– Przecież oni nie zdołaliby trafić nawet
słonia z tej odle...
To były jego ostatnie słowa.
D O M O W A
O J N A
polsko-rosyjskich utrud-
niu II wojny światowej (przez zajęcie
Zaolzia w 1938 r.) oraz o to, że... woj-
na ta trwała aż pięć lat (za co miał
wie przeszłości wskazali Rosjanie. być odpowiedzialny polski rząd emi-
Przygotowanym przez stronę rosyjską gracyjny w Londynie, który nie chciał
dokumentem zajmą się teraz człon- współpracować ze Stalinem).
kowie polsko-rosyjskiej komisji do Rosjanie zarzucają Polakom również
spraw trudnych. Na liście zarzutów dopuszczenie się zbrodni wojennych
wobec naszego kraju znajdują się na jeńcach rosyjskich pojmanych
oskarżenia o współudział w rozpęta- w trakcie wojny polsko-bolszewickiej.

nr 25/2008 Polska Zbrojna 63