NR 3 (574) 20 STYCZNIA 2008 CENA 4,70 ZŁ (W TYM 7% VAT)

TYGODNIK FORUM: Powrót do jedności str. 11

ISSN 0867-4523
INDEKS 337 374

www.zolnierz-polski.pl

KOŃCOWE
ODLICZANIE
PŁK ANATOL TICHONIUK: Rozumem i pracą str. 14
WOJSKO: Wirtualny zlot absolwentów str. 40
ŻUAWI ŚMIERCI: RYCERZE W CZERNI str. 48
AAAAAAA AAAAAAAA
W NUMERZE
NASZYM OKIEM

NA ZGROMADZENIU
STARSZYZNY
W języku arabskim shura to konsultacje.
W wielu krajach muzułmańskich określenie
to oznacza również posiedzenie starszyzny
np. wioski, okręgu lub prowincji, podczas
którego są omawiane najważniejsze dla danej
społeczności sprawy STR. 32

TEMAT NUMERU LOGISTYCZNA

KOŃCOWE ODLICZANIE
Zgodnie z planami, w tym roku
dobiegnie końca historia PKW
Irak. Misji, przez którą przewinęły
się tysiące żołnierzy i która
zmieniła naszą armię
LOKOMOTYWA
Wbrew zapowiedziom,
nie pełną mocą, lecz
w zmniejszonym zakresie
od pierwszego dnia 2008 r.
w czterech garnizonach ruszyły
eksperymentalne wojskowe
oddziały gospodarcze
STR. 4
WOJSKO LOTNICTWO
STR. 20

ŁASK ZA PIĘĆ DWUNASTA

FORUM DOWODZENIE
Lotnisko w Łasku przeżywa obecnie
spore ożywienie spowodowane POWRÓT DO JEDNOŚCI
rozwojem inwestycji i oczekiwaniem
na przybycie 16 samolotów F-16. Znów mamy jednego naczelnego
Prace prowadzone są naprawdę dowódcę wojskowego, tak jak
intensywnie większość innych armii STR. 11

i niebawem się
zakończą STR. 24
WOJSKO LUDZIE

WIRTUALNY ZLOT ABSOLWENTÓW

Co, poza mundurem, może łączyć żołnierzy? Oczywiście
portal Nasza-klasa.pl, dzięki któremu większość Polaków
z sentymentu do szkolnych czasów odświeża dawne
znajomości STR. 40

Redaktorzy prowadzący: Bydgoszcz: Krzysztof Wilewski, Markowski, Jarosław Witkowski,

TYGODNIK
www.polska-zbrojna.pl
Dyrektor Redakcji Wojskowej
Redaktor naczelny
Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 53 65,
684 56 85, faks: 684 55 03; CA MON 845
365, 845 685, faks: 845 503;
sekretariat@redakcjawojskowa.pl
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”:
Wojciech Kiss-Orski, tel.: (0-22) 684 02 22,
CA MON 840 222;
wko@redakcjawojskowa.pl
ppłk Artur Goławski , tel.: (0-22) 684 52 30,
CA MON 845 230; Aneta Wiśniewska,
(0-22) 684 52 13, CA MON 845213;
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
Publicyści:
Warszawa: Norbert Bączyk, Piotr
Bernabiuk, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON
845 229; Jakub Czermiński, Anna
Dąbrowska, tel.: (0-22) 684 52 44,
CA MON 845 244; Paulina Glińska,
tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229;
Sylwia Guzowska, tel.: (0-22) 684 02 32,
CA MON 840 232; kpt. Grzegorz Predel,
tel.: (0-22) 684 08 68, CA MON 840 868;
Roman Przeciszewski, tel.: (0-22) 684 52
44, CA MON 845 244; Tadeusz Wróbel,
tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244;
Egzemplarze czasopism dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym są bezpłatne
tel. (0-52) 378 25 90, CA MON 415 200;
Gdynia: kmdr ppor. Mariusz Konarski,
tel.: (0-58) 626 62 07, CA MON 266 207;
Krzysztof Wygnał, tel.: (0-58) 626 24 13,
CA MON 262 413; Kraków: Magdalena
Kowalska-Sendek, Jacek Szustakowski,
tel.: (0-12) 613 17 80,CA MON 131 780;
Poznań: Piotr Laskowski, tel.: (0-61) 857
24 46, CA MON 572 446; Wrocław:
Bogusław Politowski, tel.: (0-71) 765 38
53, CA MON 653 853;
Fotoreporter:
Jarosław Wiśniewski,
tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229;
Współpracownicy:
Andrzej Jonas, Robert Czulda,
Krzysztof Głowacki, Marcin Kaczmarski,
Włodzimierz Kaleta, Damian
Henryk Suchar
Dział graficzny:
tel.: (0-22) 684 51 70, CA MON 845 170;
Marcin Dmowski (kierownik), Monika
Klekociuk, Paweł Kępka, Andrzej Witkowski
Opracowanie stylistyczne:
tel.: (0-22) 684 03 55, CA MON 840 355;
Renata Gromska (kierownik),
Katarzyna Kocoń, Małgorzata Mielcarz,
Aleksandra Ogłoza, Katarzyna Pietraszek,
Joanna Rochowicz
Biuro Reklamy i Marketingu:
Adam Niemczak (kierownik) ,
tel. (0-22) 684 53 87, 684 51 80,
684 55 03, faks: (0-22), CA MON 845 387;
Joanna Brodowska, tel.: (0-22 ) 684 51 80;
reklama@redakcjawojskowa.pl

2 Polska Zbrojna nr 3/2008


WOJSKO SPRZĘT
CZEKAMY NA KRABY
Nad nowymi haubicami ciąży fatum.
Od siedmiu lat nie wiadomo, kiedy
przezbroimy dywizjony artyleryjskie
w działa o standardowym w NATO
kal. 155 mm
STR. 16
KULISY WIELKA ORKIESTRA
ŚWIĄTECZNEJ POMOCY
ŚWIATEŁKO NADZIEI
Szesnasty raz Polacy odpowiedzieli
na apel Jurka Owsiaka. Otworzyli
serca i portfele, by pomóc
niesprawnej służbie zdrowia
w ratowaniu życia i zdrowia
najmłodszych STR. 28
Prenumerata:
RUCH SA, KOLPORTER SA, Garmond PRESS, GLM.
Informacja: (0-22) 684 04 00
Kolportaż i reklamacje:
Bellona SA – (0-22) 457 04 37,
6879 041, CA MON 879 041
Druk: Drukarnia Perfekt, ul. Połczyńska 99, Warszawa
Numer zamknięto: 15.01 .2008 r.
Zdjęcie na okładce: J. Rybak/M. Dmowski
Projekt graficzny: Łukasz Kaugan , CaStudio
Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze
odzwierciedla stanowisko redakcji.
Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca.
Zastrzega sobie prawo do skrótów.
Nakład: 20 000 egz.
nr 3/2008
REDAKTOR
NACZELNY
Artur Bartkiewicz
Czas zawodowców
O
d pewnego czasu wiemy, że armia polska od 2010 r. ma stać się w pełni za-
wodowa. Mówiło się o tym od dawna – zarówno w samym wojsku, jak
i w otaczającym go świecie cywilnym. Decyzji o uzawodowieniu z utęsknieniem
wyczekiwały kolejne pokolenia 18-latków, które z niepokojem czekały na przesył-
kę poleconą z „biletem do wojska”. To, o czym marzyli, dziś staje się rzeczywisto-
ścią. Uzawodowienie armii – jak każda tak duża reforma – ma swoich przeciwni-
ków i zwolenników. Zwolennicy wskazują na naszych sojuszników z NATO,
u których zawodowstwo jest normą. Na wyzwania, jakie stawia przed armią
współczesny świat, i na komfort sytuacji, gdy dowódca pracuje z żołnierzami,
którzy chcą w wojsku służyć i nie zostali do koszar zaciągnięci siłą, pod groźbą
kary. Przeciwnicy odpowiadają: nie stać nas na to, rzecz dzieje się za szybko,
a zawodowa armia nie obroni kraju w przypadku zagrożenia.
Kto w tym sporze ma rację? Prawda leży jak zwykle pośrodku, choć w tym przy-
padku trochę bliżej osób opowiadających się za armią zawodową. Z pewnym ma-
łym „ale”. Armia zawodowa nie jest cudowną receptą na całe zło. Nie wystarczy
wyprosić żołnierzy zasadniczej służby wojskowej z koszar, a na ich miejsce za-
kwaterować ludzi, którzy żołnierką zajmują się zawodowo. Potrzeba jeszcze do-
brego szkolenia, odpowiedniej motywacji, no i, rzecz jasna, nowoczesnego wypo-
sażenia. Z tego jednak wszyscy chyba zdajemy sobie sprawę.
Dlaczego armia zawodowa jest dobrym rozwiązaniem? Po pierwsze – jest organi-
zacją dobrowolną. Służą w niej ludzie, którzy chcą to robić. Zawodowi żołnierze
wiążą się z armią świadomie. Widzą w niej dla siebie perspektywy. Chcą się
uczyć przydatnych armii umiejętności, żeby podnosić kwalifikacje i piąć się po
szczeblach wojskowej kariery. Nie odliczają gorączkowo dni dzielących ich od
powiedzenia wojsku „adieu”. To zupełnie inna motywacja, zupełnie inny poziom
wykonywania zadań, zupełnie nowa jakość.
Po drugie – taka armia ma wyższe kwalifikacje. Żołnierz służby zasadniczej
szkoli się dziś dziewięć miesięcy – i na tym koniec. Czego można nauczyć żołnie-
rza przez ten czas? Jak długo będzie pamiętał to, czego się nauczył? A co, jeśli
będzie nam potrzebny za pięć–dziesięć lat, kiedy pojawi się nowa broń, nowa
technologia i de facto trzeba go będzie szkolić od początku? Z armią zawodową
jest inaczej. W niej żołnierz szkoli się permanentnie. I jeśli potrzebujemy go
dziś, to dziś jest w stanie stanąć do walki, bo to jego zawód. Bo przez całe życie
się do tego szkoli. Czy powierzylibyśmy swoje życie młodym lekarzom, którzy
zostaliby lekarzami z przymusu i całą wiedzę czerpali z dziewięciomiesięcznego
szkolenia? Chyba nie. Może więc również nasze bezpieczeństwo warto powie-
rzyć zawodowcom.
Po trzecie – nie jest prawdą, że armia zawodowa sprawi, iż na żołnierce będzie
się w Polsce znała tylko garstka specjalistów, którzy nie będą w stanie obronić
granic naszego państwa. Likwidacja poboru nie oznacza przecież całkowitej re-
zygnacji ze szkolenia rezerw. Dziś studenci ochotnicy przechodzą sześciotygo-
dniowe szkolenie, po którym zostają kapralami rezerwy. Nic nie stoi na przeszko-
dzie, aby takie przeszkolenia upowszechnić. System szkolenia rezerw jest inte-
gralną częścią projektu armii zawodowej. Bezpieczeństwo naszych granic wcale
się nie zmniejszy.
Na deser zostawiłem sobie argument, który według krytyków jest najmocniejszy,
czyli brak czasu. Faktycznie jest go mało. Jednak z drugiej strony – czy w takim
razie profesjonalizację należy odkładać ad calendas graecas? Czeka nas dużo
pracy, bardzo intensywne dwa lata, ale wysiłek ten warto podjąć. Choćby po to,
żeby dogonić współczesność.
Polska Zbrojna 3
TEMAT NUMERU

KOŃCOWE ODL NORBERT BĄCZYK

Zgodnie z planami, w tym roku dobiegnie końca historia PKW Irak – misji, przez którą
przewinęły się tysiące żołnierzy i która zmieniła naszą armię. Uczyliśmy się powoli,
często płacąc najwyższą cenę.
– W 2008 r. kończymy misję z pełnym, nierzy kolejnej irackiej zmiany. – Ta wystawiała część pierwszego zgrupowa-
stuprocentowym przekonaniem, że pol- zmiana ma dwa zadania: stabilizować sy- nia wraz z elementami dowodzenia.
scy żołnierze wypełnili ją z naddatkiem, tuację w obszarze polskiej odpowiedzial-
zrobili to bardzo dobrze, wykonali wię- ności oraz zamykać naszą obecność Pospolite ruszenie
cej, niż ktokolwiek mógłby oczekiwać, w Iraku i przeprowadzić wycofanie stam- Zmiana. Słowo klucz, które wypowia-
gdy misję zaczynaliśmy – powiedział tąd naszych sił i środków – zaznaczył mi- da się najczęściej, mówiąc o irackiej mi-
premier Donald Tusk w czasie grudnio- nister. Nie są to bynajmniej pierwsze za- sji. Pada w chwili, gdy opisuje się ko-
wej wizyty w PKW Irak. – Polscy żoł- powiedzi wyjścia z Iraku. Pierwotnie na- lejne kontyngenty wyruszające nad Ty-
nierze mogą z czystym sumieniem po- sze wojska miały opuścić ten kraj wraz grys i Eufrat. Do Iraku żołnierze wysta-
wiedzieć: wykonaliśmy bardzo dobrze z końcem 2005 r. Wówczas jednak nowy wili już dziewięć takich zmian, teraz ru-
swoją robotę i czas nasz minął – dodał rząd zdecydował się na przedłużenie mi- szy dziesiąta. Łącznie przez PKW Irak
premier. – Nie ma najmniejszych wątpli- sji. Teraz wydaje się, że decyzje rzeczy- przewinęło się ok. 15 tysięcy naszych
wości, że dziesiąta zmiana jest ostatnią wiście są ostateczne. Symboliczne jest, żołnierzy, w zdecydowanej większości
– w podobnym tonie wypowiadał się szef że ostatni kontyngent wystawia przede z Wojsk Lądowych. Jednak o zmianach
MON, Bogdan Klich, żegnając na po- wszystkim 12 Dywizja Zmechanizowa- mówimy również wtedy, gdy opisujemy
czątku stycznia w Szczecinie grupę żoł- na. Pięć lat temu to właśnie ta dywizja przeobrażenia, jakie dzięki misji doko-

4 Polska Zbrojna nr 3/2008


DLICZANIE
nały się w naszej armii. Może mniej pod
względem strukturalnym, a przede
wszystkim mentalnym. Irak wyrwał
w pewien sposób wojsko ze sztywnych
struktur i szablonowego myślenia, cen-
na stała się inicjatywa oraz elastyczność.
I chyba nie należy się temu dziwić, sko-
ro garnizonową codzienność zastąpiła
misja stabilizacyjna w strefie działań
wojennych, czyli mówiąc nieco prościej,
wojna partyzancka.
Wedle dostępnych danych, Ameryka-
nie zwrócili się do nas o udział w kontro-
li nad pokonanym Irakiem jeszcze
w 2002 r., w czasie przygotowań do in-
wazji. W ataku na mezopotamską repu-
blikę aktywny udział wzięli także polscy
żołnierze – operatorzy z JW 2305
(GROM). Polskie społeczeństwo dowie-
działo się o tym z ust… Donalda Rums-
felda, ówczesnego sekretarza obrony
USA. Po przeprowadzonej wiosną 2003 r.
operacji rekonesansowej i konferencji ge-
nr 3/2008
US DOD
neracji sił, 9 czerwca rozpoczął się prze-
rzut do Iraku najpierw grupy przygoto-
wawczej, a od początku lipca sił głów-
nych, z gen. dyw. Andrzejem Tyszkiewi-
czem, który objął dowództwo Wielona-
rodowej Dywizji Centrum-Południe
(Multinational Division Central South
– MDCS). Jego zastępcami zostali gen.
bryg. Bronisław Kwiatkowski (dziś, już
z trzema gwiazdkami, kieruje Dowódz-
twem Operacyjnym), gen. Isidoro Marti-
nez i gen. Anatolij Sobora. Hiszpan
i Ukrainiec byli reprezentantami najwięk-
szych obok polskiego kontyngentów
w MDCS. Właściwie do 10 sierpnia prze-
rzut ok. 2400 naszych żołnierzy w 21 mi-
sjach lotniczych (do Kuwejtu) został za-
kończony, choć sprzęt przewożony mo-
rzem docierał wolno. Gen. Tyszkiewicz
miał pod sobą ponad osiem tysięcy żoł-
nierzy z 24 państw, ale też 80 tys. km kw.
terenów pogrążonych w anarchii, pięć
prowincji i pięć milionów Irakijczyków,
IRAK
Chronologia
PKW Irak 2003-2007
I zmiana
3 IX 2003 – 11 II 2004
Dowódca MDCS – gen. dyw. Andrzej
Tyszkiewicz
Zginęło dwóch żołnierzy
II zmiana
11 II 2004 – 20 VII 2004
gen. dyw. Mieczysław Bieniek
Zginęło czterech żołnierzy
III zmiana
20 VII 2004 – 7 II 2005
gen. dyw. Andrzej Ekiert
Zginęło dziesięciu żołnierzy
IV zmiana
7 II 2005 – 26 VII 2005
Gen. Waldemar Skrzypczak
Zginął jeden żołnierz
V zmiana
26 VII 2005 – 4 II 2006
Gen. dyw. Piotr Czerwiński
VI zmiana
4 II 2006 – 18 VII 2006
Gen. dyw. Edward Gruszka
VII zmiana
18 VII 2006 – 24 I 2007
gen. dyw. Bronisław Kwiatkowski
Zginął jeden żołnierz
VIII zmiana
24 I 2007 – 25 VII 2007
gen. dyw. Paweł Lamla
Zginęło dwóch żołnierzy
IX zmiana
Od 25 VII 2007
Gen. dyw. Tadeusz Buk
Zginęło dwóch żołnierzy
których państwo praktycznie przestało
istnieć, i którzy stracili środki do życia.
Wstępnie zakładano, że misja potrwa
rok i potrzebne będą dwie zmiany. Pod-
stawowe zadania wielonarodowej dywi-
zji kierowanej przez Polskę miały obej-
mować m.in. współdziałanie w przywra-
caniu bezpieczeństwa i porządku pu-
blicznego, ochronę instytucji rządowych,
granic oraz miejsc kultu religijnego
i obiektów ważnych dla życia publiczne-
go. Za szczególnie ważny element pla-
nowanej misji Polska uznała zapewnie-
nie właściwych warunków do tworzenia
irackich władz lokalnych i państwowych,
a także wspieranie odbudowy infrastruk-
tury cywilnej oraz procesu transformacji
życia politycznego i gospodarczego.
Misja za misją
Już na początku okazało się, że nie by-
liśmy przygotowani do tej operacji. For-
malnie I zmianę PKW Irak tworzyły 
Polska Zbrojna 5
TEMAT NUMERU
głównie oddziały 12 DZ, 25 BKPow,
10 BKPanc czy 10 BLog, ale faktycznie
nasz kontyngent był wielką improwiza-
cją, a żołnierze rekrutowali się z najróż-
niejszych jednostek. Sprzęt w wielu przy-
padkach okazał się niedostosowany do
skrajnych warunków klimatycznych. Bra-
kowało broni ciężkiej i odpowiedniego
do sytuacji wyposażenia, a tymczasem
już w lipcu, jeszcze w czasie przerzutu,
nasze obozowisko w Al-Hillah zostało
ostrzelane granatami moździerzowymi.
3 września przejęliśmy odpowiedzial-
ność za strefę.
W pewnym sensie historię poszcze-
gólnych etapów misji irackiej dobrze od-
daje ich oficjalne nazewnictwo. Pierw-
Nie ulega wątpliwości, że dzięki misji w Iraku nasza armia
zmieniła się na plus, ale nadal Wojsko Polskie
jest słabo przygotowane do długotrwałych operacji
w strefie działań partyzanckich
US DOD
sze trzy były „stabilizacyjne”, co spro-
wadzało się do samodzielnego patrolo-
wania ogromnych obszarów, ich rozmi-
nowywania, ograniczenia dostępu do
broni grupom terrorystycznym i party-
zantom oraz stworzenia warunków do
szerokiej działalności elementów współ-
pracy cywilno-wojskowej. W tym cza-
sie szkolono też nową miejscową poli-
cję i wojsko, ale ich możliwości były po-
ważnie ograniczone. W najcięższym dla
nas 2004 r. na pewien czas MDCS utra-
ciła nawet kontrolę nad dużymi obsza-
rami, które zgodnie z ustaleniami pacy-
fikowały, przy wsparciu lotnictwa i bro-
ni pancernej, wojska amerykańskie. To
nie był dla nas dobry rok – z MDCS wy-
cofały się wojska siedmiu państw, Ame-
rykanom oddaliśmy prowincje Karbala,
Nadżaf i przejściowo Kadisiję. Zginęło
aż 14 naszych żołnierzy (na 22 ogółem
w latach 2003–2007). Przełomowy był
dopiero rok 2005, od tamtego czasu sy-
tuacja powoli ulegała normalizacji. Roz-
poczęta zimą IV zmiana miała już cha-
rakter stabilizacyjno-szkoleniowy (1700
żołnierzy), co wiązało się z rosnącym
zaangażowaniem w budowę miejsco-
wych sił bezpieczeństwa, a gdy w lipcu
ruszała V zmiana (ponad 1400 żołnie-
rzy), nosiła nazwę szkoleniowo-stabili-
zacyjnej. O ile IV zmianę okupiliśmy
6 Polska Zbrojna
śmiercią jednego żołnierza, o tyle piąta
zmiana wróciła do domu bez strat, a sta-
tystyka pokazywała, że w drugiej poło-
wie roku w polskiej strefie odpowie-
dzialności odnotowano zaledwie 1 proc.
ataków terrorystycznych, jakie miały
wówczas miejsce w Iraku. Jednocześnie
sukcesy zaczął odnosić wywiad, wyła-
pując winnych napadów na Polaków,
a tworzona przez nas 8 Dywizja Armii
Irackiej zyskała opinię najlepszej w kra-
ju. Zgodnie z zapowiedziami V zmiana
miała być ostatnią, wycofały się kolejne
państwa, ale nowy rząd zdecydował się
przedłużyć misję. Do tego momentu
(2003–2005) koszty własne misji oce-
niono na 660 milionów złotych plus 800
milionów w sprzęcie, z czego 30 proc.
uznano za środki nie do odzyskania.
VI zmiana zaczęła się 4 lutego 2006 r.
Jednocześnie na początku 2006 r. rejon
odpowiedzialności dywizji zmniejszono
do dwóch prowincji – Wasit i Diwanija
(Kadisija), a nasz kontyngent zreduko-
wano do 900 żołnierzy. Ta VI zmiana
miała charakter szkoleniowo-doradczy,
kolejne nazywano już doradczo-szkole-
niowymi, podkreślając przeniesienie
głównej odpowiedzialności na siły irac-
kie. Wzrost aktywności rebeliantów na-
stąpił wraz z VII zmianą, nasilając się
jeszcze w 2007 r., czyli w czasie służby
VIII i IX zmiany. Duża aktywność wojsk
amerykańskich w walce z partyzantką
w centralnym Iraku sprawiła, że wiele
tamtejszych grup zbrojnych przeniosło
się na spokojniejsze tereny MDCS. To
z kolei wymusiło ponownie na naszych
żołnierzach, obok działań doradczo-
szkoleniowych, akcje stabilizacyjne, któ-
re cały czas wykonuje się wspólnie z od-
działami miejscowymi. Jesienią osią-
gnięto postęp w normalizacji sytuacji.
Długa lekcja
Nie ulega wątpliwości, że dzięki misji
w Iraku nasza armia zmieniła się na plus,
ale nadal Wojsko Polskie jest słabo przy-
gotowane do długotrwałych operacji w stre-
fie działań partyzanckich. Już I zmiana
ujawniła słabości naszego transportu po-
wietrznego czy wyposażenia indywidual-
nego. Irak pokazał również, że wojsko dzia-
łające w takich warunkach musi dyspono-
wać rozbudowanym wsparciem lotniczym
IRAK
w postaci śmigłowców sanitarno-ewaku-
acyjnych oraz wsparcia (działania w dzień
i w nocy), nowoczesną łącznością i rozpo-
znaniem, dobrą logistyką, oddziałami od-
budowy i kontaktów z ludnością i wresz-
cie odpowiednimi pojazdami do porusza-
nia się po niebezpiecznym obszarze. Część
tych środków przewidziano wcześniej i nie
przez przypadek 25 BKPow ze swymi śmi-
głowcami jest obecna nad Tygrysem i Eu-
fratem od początku misji, ale już śmigłow-
ce Mi-24 sprowadzono tam dopiero w 2005
r. Transport powietrzny wzmocniono po-
przez samoloty C-295, ale nadal brak w
naszych arsenałach maszyn pasażersko-to-
warowych klasy MRTT. W ostatnich la-
tach dokonał się też duży postęp w wypo-
sażeniu indywidualnym, ale w wielu aspek-
tach nadal jest on daleki od tego, czego
oczekują bezpośredni użytkownicy. Wzro-
sło znaczenie logistyki. Niezrozumiały jest
natomiast fakt, że mimo doświadczeń irac-
kich dopiero w 2007 r. podjęto działania
zmierzające do nabycia opancerzonych,
chroniących przed minami pojazdów pa-
trolowych, a pojazdy takie nadal nie znaj-
dują się w linii. Na 22 poległych w Iraku
żołnierzy aż 13 zginęło w wyniku ataków
na patrole i konwoje bądź od detonacji im-
prowizowanych ładunków wybuchowych.
Tymczasem ograniczenie się do wypoży-
czenia grupy opancerzonych HMMWV od
Amerykanów (od 2004 r.) być może spo-
wolniło jeszcze proces wyboru wozu do-
celowego, ponieważ chwilowo problem za-
żegnano, w efekcie czego z brakiem sto-
sownych samochodów borykamy się też
w Afganistanie.
Mimo wszystkich bolączek i niedocią-
gnięć, nasza armia zdała iracki test. Za-
czynaliśmy w kraju zniszczonym przez
konflikt, gdzie nastąpił rozpad struktur
państwowych. Po kryzysie 2004 r. krok
po kroku budowaliśmy jednak nie pro-
pagandową, ale mimo wszystko realną
stabilizację powierzonego nam obszaru.
Żaden oddział nie dał się pokonać prze-
ciwnikom, a polskie sukcesy w budowa-
niu sił irackich uznano za wzorcowe. Te-
raz przed nami misja X – trudna, gdyż
trzeba będzie opuścić Irak. Miejmy jed-
nak nadzieję, że okaże się to wyłącznie
wyzwaniem logistycznym. 
Napisz do autora:
norbert.baczyk@redakcjawojskowa.pl
nr 3/2008
ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
WOJSKOWI POLICJANCI z Oddziału Specjalnego ŻW w Gliwicach uczestniczyli w misji EUFOR
w DR Konga w 2006 r.
Liczniejszy kontyngent
ARTUR GOŁAWSKI
Do 400 żołnierzy i pracowników wojska wzrosła liczebność
polskiego kontyngentu planowanego do użycia w misji
Unii Europejskiej w Czadzie. Koszty misji, która ma potrwać rok,
oszacowano na 100 mln zł.
ie przewidujemy przedłużenia mi-
sji – oświadczył 10 stycznia na fo-
rum sejmowej Komisji Obrony Na-
rodowej Stanisław Komorowski, podse-
kretarz stanu w MON. – W marcu przy-
szłego roku mogłaby się ona zakończyć,
jeśli zacznie się w marcu tego roku – do-
dał gen. Franciszek Gągor, szef Sztabu
Generalnego WP. – W najbliższym cza-
sie kolejna grupa naszych oficerów uda
się na rekonesans do Czadu. Kontyngent
zwiększono o 50 żołnierzy w związku
z zamiarem wysłania dwóch śmigłowców
Mi-8, mających zapewnić transport i ewa-
kuację medyczną.
nr 3/2008
| | | |
| |
ALEKSANDER RAWSKI
Pełną gotowość PKW EUFOR ma osią-
gnąć w czerwcu, transport do Czadu miał-
by się zacząć na przełomie marca i kwiet-
nia, najpierw jednak potrzebna jest decy-
zja UE o rozpoczęciu misji. Unia ma ją
podjąć 28 stycznia. Nasz kontyngent bę-
dzie drugim co do wielkości po zgrupowa-
niu francuskim. I będzie działał z ograni-
czeniami narodowymi. – Operacje będą
prowadzone tylko z jednej bazy – kwatery
batalionu manewrowego oraz jednostek lo-
gistyki i zabezpieczenia. Żołnierze będą
wykonywać zadania wyłącznie na terenie
Czadu – zapowiedział wiceminister Ko-
morowski. – Obecnie 150 żołnierzy, głów-
| |
nie żandarmów, po odbyciu szkolenia
i przyjęciu szczepień ochronnych, jest go-
towych do wyjazdu na misję – dodał.
W kontyngencie oprócz wojskowych po-
licjantów z Oddziału Specjalnego ŻW
w Gliwicach (uczestników misji EUFOR
w DR Konga w 2006 r.) będzie też kom-
pania piechoty z 17 BZ, kompania inży-
nieryjna 1 BSap, Narodowy Element Lo-
gistyczny z 10 BLog, dwa śmigłowce z za-
łogami i obsługą z 25 BKPow oraz sekcja
kontrwywiadu wojskowego. Przewodni-
czący komisji obrony Janusz Zemke oce-
nił, że misja w Czadzie z powodu klimatu
będzie najtrudniejsza pod względem za-
bezpieczenia medycznego. Gen. Gągor za-
pewniał, że wojsko przygotowuje opiekę
medyczną na właściwym poziomie. Zabie-
ramy do Czadu ambulatorium, a szpital po-
lowy wystawi inny kraj.
Pytany o zagrożenia zamachami gen.
Gągor przytoczył opinię kontrwywiadu,
według której w Czadzie zagrożone w więk-
szym stopniu niż wojsko będą „miękkie ce-
le cywilne”. Powiedział też, że nasi żołnie-
rze będą stacjonować na północy lub w cen-
trum kraju i że prawdopodobnie jedno
z państw (nie będzie to Polska) zgodzi się
pełnić rolę wiodącą w dziedzinie logistyki.
UE na mocy mandatu ONZ zamierza wy-
słać do Czadu misję pokojową, by chronić
uchodźców z sudańskiego Darfuru, ucieka-
jących z miejsc ogarniętych walkami rebe-
liantów i armii rządowej. Rozpoczęcie mi-
sji opóźnia się z braku środków transportu
i zabezpieczenia medycznego. Początek
pierwotnie planowano na grudzień ubiegłe-
go roku, zabrakło jednak śmigłowców i jed-
nego z trzech planowanych szpitali polo-
wych. Największą część sił, których liczeb-
ność – łącznie z odwodem – ma przekro-
czyć 4 tys. osób, wystawi Francja.
Komorowski powiedział posłom zanie-
pokojonym negatywnym wpływem kosz-
tów misji na tempo modernizacji technicz-
nej, że Wojsko Polskie jest w stanie utrzy-
mywać jednocześnie w operacjach zagra-
nicznych maksymalnie do 4 tys. żołnierzy.
Przypomniał, że zgodnie z tendencjami na-
towskimi (tzw. cele George’a Robertsona),
40 proc. personelu sił zbrojnych powinno
być przeszkolonych do udziału w opera-
cjach ekspedycyjnych, zaś 8 proc. powin-
no być w każdej chwili gotowych do wy-
jazdu. – W tym roku będziemy grubo po-
niżej tych wskaźników. Ale cały proces mo-
dernizacji, restrukturyzacji i profesjonali-
zacji armii właśnie ku temu ma prowadzić
– stwierdził wiceminister. Gen. Gągor do-
dał, że największe są możliwości ludzkie,
mniejsze sprzętowe. – Na uwadze musimy
mieć oczywiście wpływ misji na tempo
unowocześniania wojska – dodał. 
Zebrano siły 56
Polska Zbrojna 7
AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
ZAPIS
Dyskusja
o komendancie
J esteście pierwszą uczel-
nią wojskową, którą odwie-
dzam – powiedział Bogdan
Klich 8 stycznia podczas spo-
tkania z członkami senatu
i kadrą Wojskowej Akademii
Technicznej. Płk Zygmunt
Mierczyk, pełniący obowiązki
rektora, mówiąc o roli
WAT, podkreślił, że uczelnia
MARIAN KLUCZYŃSKI

powinna być m.in. zapleczem

dydaktycznym, naukowo-ba-
dawczym i eksperckim MON.
Minister Klich zaznaczył nato-
miast, że siły zbrojne muszą

Koniec krojenia marynarki mieć takie uczelnie wojskowe,

które będą zgodne z perspek-
tywą rozwoju wojska. – WAT
odgrywa tutaj rolę towaru eks-
– Powinniśmy mieć średniej wielkości Marynarkę Wojenną, która zabezpieczy nasze portowego naszego minister-
interesy na Bałtyku, a także ochroni linie komunikacyjne – mówił wiceadm. Andrzej stwa – mówił szef MON.
Karweta, dowódca MW, 9 stycznia w Porcie Wojennym w Gdyni-Oksywiu, przedstawiając Nawiązując do prezentowa-
najważniejsze zadania stojące przed marynarką w 2008 r. nych perspektyw rozwoju aka-
demii, minister podkreślił, że

W najbliższych planach jest ukończenie

prac przy korwecie wielozadaniowej
typu Gawron, przewiduje się również wzno-
wienie programu budowy nowoczesnego
niszczyciela min typu Kormoran. Dowódca
liczy się z ograniczeniami budżetowymi. Je-
żeli powiedzie się projekt Gawron, przewidu-
jący wybudowanie siedmiu tego typu jedno-
stek, to w nieodległej przyszłości opuszczone
zostaną bandery na fregatach rakietowych ty-
pu Oliver Hazard Perry. Natomiast jeśli nie
zbuduje się korwet, fregaty zostaną poddane
remontom i w dalszym ciągu będą służyć
w polskiej flocie. Starzeją się również okręty
podwodne. Kobbeny, chociaż zmodernizowa-
ne i wyremontowane przez Norwegów, lata
świetności mają już za sobą. Zdaniem dowód-
cy MW, wszystkie jednostki nawodne mogą
powstać w polskich stoczniach, natomiast okrę-
ty podwodne nigdy nie były w Polsce produ-
zwiększenie liczby kształco-
nych kandydatów na żołnierzy
zawodowych wpisuje się w za-
kowane. Planuje się więc zakupienie ich danie resortu, jakim jest uza-
w stoczniach niemieckich. MW zamierza też wodowienie polskiej armii.
zmodernizować okręt wsparcia logistycznego Bogdan Klich poruszył też
ORP „Kontradmirał Xawery Czernicki”, stwo- kwestie wyboru nowego rekto-
rzyć dywizjon artylerii nadbrzeżnej, do mary- ra – komendanta uczelni.
narki mają też trafić nowoczesne systemy wal- – Nie wyobrażam sobie, żeby
ki i kierowania ogniem dywizjonu przeciwlot- mógł być to cywil – mówił szef
niczego. Wiceadm. Karweta zaprezentował MON. Podczas dyskusji padły
także uzbrojenie ORP „Grom”. To pierwszy różne opinie – zgodne ze zda-
polski okręt rakietowy, na którym zamontowa- niem szefa resortu obrony
no nowoczesne zestawy rakietowe produkcji i jemu przeciwne. Minister
szwedzkiej typu RBS 15 Mk II. Dostawa po- obiecał uzależnić od nich
zostałych – dla ORP „Orkan” i ORP „Piorun” do pewnego stopnia swoją
– planowana jest na lata 2009–2012. (KW) decyzję. (ATU)

Mjr Dariusz Kacperczyk, rzecznik prasowy Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych

Czym spowodowane są ograniczenia w dostępie do internetu dla żołnierzy
PKW Afganistan?
– W sprawie internetu
w Afganistanie ważne są dwa
aspekty. Bez przerwy działają
kawiarenki internetowe, do-
stępne dla wszystkich żołnie-
rzy. Trzeba też uniknąć sytu-
acji, że część osób ma dostęp
do internetu, chociaż nie po-
trzebuje go do wykonywania
SYLWIA GUZOWSKA
niezbędne. To między innymi
spowodowało czasowe wyłą-
czenie dostępu do sieci
w grudniu w godzinach służ-
bowych i właśnie na tych sta-
nowiskach poza miejscem
pracy. W trakcie prowadzonej
weryfikacji bierzemy pod uwa-
gę potrzeby na poszczegól-
dania nie muszą mieć służbo-
wego dostępu do tego rodza-
ju sieci, nie będą go mieli.
Natomiast każdy żołnierz bę-
dzie miał równoprawny do-
stęp do kawiarenek interneto-
wych. Znacznie poprawi się
także szybkość transferu da-
nych, co wpływa na jakość

zadań służbowych. W tej nych stanowiskach i sugestie „usługi internetowej”, ponie-

chwili trwa weryfikacja, na ja- dowódcy kontyngentu w tej waż będzie krótszy czas ocze-
kich stanowiskach służbo- kwestii. Wszyscy ci, którzy ze kiwania na wolne stanowisko
wych łącza internetowe są względu na wykonywane za- komputerowe. (ap)

8 Polska Zbrojna nr 3/2008

ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU || | | | | |
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |

KARTOTEKA
GEN. BRYG.
ZDZISŁAW
ANTCZAK, dotych-
czas szef wojsk
obrony przeciwlotni-
czej Dowództwa
Wojsk Lądowych,
obejmie stanowisko szefa
pionu współpracy cywilno-woj-
skowej J-9 dowództwa ISAF
w Afganistanie.

GEN. DYW. MAREK

TOMASZYCKI, dowódca
10 Brygady Kawalerii

Patrol pod ostrzałem

Pancernej, mimo wcześniej-

WSPÓLNY PATROL rozpoznawczy polskich i irac-
kich żołnierzy został zaatakowany 11 stycznia
ogniem z broni maszynowej. Do zdarzenia doszło
podczas przeszukiwania podejrzanego obiektu,
prawdopodobnie używanego przez grupy przestęp-
cze, 60 km na wschód od Diwanii. Nikt z członków
patrolu nie odniósł obrażeń.
W wymianie ognia zginął natomiast uzbrojony za-
machowiec. Z powodu złych warunków zaniecha-
MON (2)
szych zapowiedzi nie został
szefem Zarządu Szkolenia
no pościgu za pozostałymi podejrzanymi. Jak in- (P-7) SGWP. Jego nominacja
formuje ppłk Włodzimierz Głogowski, oficer praso- została wstrzymana. (ann)
wy Wielonarodowej Dywizji Centrum–Południe,
w miejscu ataku znaleziono dwa karabinki auto-
matyczne AK 47 z amunicją. Prowadzone przez
żołnierzy ze Zgrupowania Sił Specjalnych WDCP
wspólnie z plutonami irackimi działania mają oczy-
ścić prowincję Kadisija z grup przestępczych
i ekstremistycznych. (ad)

PARLAMENTARNE DYSKUSJE Historyczna

Tematem rozmów był tak-
że wpływ zaangażowania na-
szych sił zbrojnych w opera-
cje ekspedycyjne na tempo
unowocześniania polskiej ar-
mii. Radosław Sikorski, mini-
ster spraw zagranicznych,
stwierdził, że PKW Irak wy-
pełnił postawione przed nim
zadania wojskowe i politycz-
ne. Do sukcesów zaliczył za-
cieśnienie współpracy woj-
skowej z naszymi sojusznika-
mi, zdobycie doświadczenia
militarnego oraz udane szko-
lenie irackich sił bezpieczeń-
stwa. – Polscy żołnierze wnie-
śli istotny wkład w zapewnia-
nie bezpieczeństwa ludności
Iraku oraz ochronę dziedzic-
twa narodowego tego kraju
– powiedział Sikorski.
Nie ma za to sukcesów na
polu gospodarczym – wymia-
na handlowa między Irakiem
a Polską w ciągu ostatnich
Udział polskich żołnierzy w misji w Iraku komentowali
na posiedzeniach sejmowych Komisji Obrony Narodowej
i Komisji Spraw Zagranicznych 9 i 10 stycznia
przedstawiciele rządu i SGWP.
trzech lat była zdominowana
przez eksport polskiego
sprzętu wojskowego, który
w 2006 r. miał wartość 73 mln
dol., podczas gdy import – 117
tys. Nadal nierozwiązana pozo-
staje kwestia irackiego zadłu-
żenia wobec Polski. Minister
Sikorski wyraził nadzieję, że
w najbliższej przyszłości wła-
dze Iraku będą preferowały
współpracę gospodarczą z kra-
jami, które udzieliły mu pomo-
cy, a więc także z Polską.
Resort obrony przygotował
kalendarz opuszczania Iraku
przez polskie wojsko. Pierwsza
faza – inwentaryzacja sprzętu
– już się zakończyła. Według
planów MON ostatni żołnierze
mają wyjechać z Iraku we
wrześniu 2008 r. Październik
jest miesiącem zapasowym.
Decyzja o terminie wyjścia
polskich sił z Iraku była kon-
sultowana zarówno z USA, jak
i z irackimi władzami. Po wy-
cofaniu kontyngentu Polska
wyśle 20 ekspertów do misji
szkoleniowej.
Minister obrony narodowej
Bogdan Klich zapowiedział
wprowadzenie zmian w sys-
temie szkolenia żołnierzy wy-
jeżdżających na misje. Będą
oni mieli dodatkowe 18 go-
dzin zajęć z zakresu prawa
międzynarodowego i prawa
konfliktów. Zdaniem szefa
MON misja w Iraku pozwo-
liła przeszkolić nad Eufratem
15 tys. żołnierzy. Ponieważ
każda zmiana miała w kraju
zaplecze rezerwowe, ogólna
liczba przeszkolonych osób
wynosi ok. 60–75 tys. Nato-
miast gen. Franciszek Gągor,
szef SGWP, ujawnił, że Pol-
ska przekaże Irakijczykom
sprzęt służb: mundurowej, in-
żynieryjnej, chemicznej oraz
medycznej. (kub)
zmiana
N ie ma najmniejszych wątpli-
wości, że X zmiana jest
ostatnią i ma dwa zadania
– stabilizować sytuację w ob-
szarze polskiej odpowiedzialno-
ści oraz zamykać naszą obec-
ność w Iraku i przeprowadzić
wycofanie stamtąd naszych sił
i środków – podkreślił minister
Bogdan Klich 9 stycznia
w Szczecinie podczas uroczy-
stego pożegnania kolejnych wy-
jeżdżających do Iraku żołnierzy
X zmiany PKW. Zwracając się
do odlatujących, minister powie-
dział, że ich wyjazd ma znacze-
nie historyczne, podobnie jak
ten, od którego rozpoczęła się
nasza obecność w Iraku.
Zdaniem szefa MON, zamyka-
my misję o ogromnym znacze-
niu wojskowym i politycznym.
Trzonem zmiany, będzie szcze-
cińska 12 Dywizja
Zmechanizowana, z której do
Iraku wyjedzie 400 żołnierzy.
Operacja przemieszczania żoł-
nierzy, która rozpoczęła się
w pierwszych dniach stycznia,
potrwa do początku lutego. (ATD)

nr 3/2008 Polska Zbrojna 9

AAAAAAA WYDARZENIA ZAPIS
AAAAAAAA
J.WIŚNIEWSKI

PIOTR
BERNABIUK

Kobiety
„Playboya”
N iezależnego Forum o Wojsku unikam jedynie z tego powodu, że po każdej

GRZEGORZ PREDEL
wypowiedzi muszę tłumaczyć się ze swoich uczuć, a jest to dla mnie nie-
zwykle krępujące. Skarcony po raz kolejny milczałem więc dość długo, dys-
kretnie jednakże zerkając na to, co się tam dzieje. Po co bowiem tłuc się po
poligonach, narażać na wichry, śnieżyce czy szykany ze strony oficerów praso-

Tablica
wych (Pozdrawiam Żagań! Nie zapomniałem.), skoro wystarczy kliknąć i już
jesteśmy w wojskowym realu. Warto kliknąć, bo oto w nudnawej dyskusji na
temat naprawienia lub likwidacji „Polski Zbrojnej” trafiłem na kilka perełek.
Oto cytat z LeShizoku: „Nie wiem, na ile Redakcja ma na to wpływ, ale
w 70 proc. znajduję „PZ” blisko „Playboya” (i reszty)... nie mam nic przeciw-
geografów
ko temu, ale jakoś dziwnie mi to nie pasuje – mieszanie poważnych spraw
z głupotami”. Otóż, drogi LeShizoku, doprawdy nie rozumiem, co znaczy
„mieszanie poważnych spraw z głupotami”? Po czyjej stronie jest powaga, po
B ez Instytutu Wojskowo-Geograficz-
nego trudno sobie wyobrazić postęp
w polskiej geografii wojskowej – mówił
czyjej głupoty? To, że „Polska Zbrojna” i „Playboy” leżą na jednej półce bli- gen. bryg. Mieczysław Gocuł, szef Za-
sko siebie, jest dla obu tytułów nobilitujące. Nam przydaje wdzięku, natomiast rządu Analiz Wywiadowczych i Rozpo-
sąsiadowi z półki męskiego charakteru. znawczych P-2 Sztabu Generalnego WP,
Bodajże dwuletni romans z „Playboyem”, perłą w mojej dziennikarskiej karie- odsłaniając 8 stycznia tablicę poświęco-
rze, wspominam jako iście męską przygodę, w której nie zabrakło tak podnie- ną pamięci oficerów, podchorążych i pra-
cających epizodów jak nurzanie się w błocie z całym zespołem redakcyjnym, cowników Służby Geograficznej i Topo-
w tym zarówno z piękną modelką, jak i uroczą właścicielką polskiej edycji pi- graficznej WP. Uroczystość odbyła się
sma. Było to na Kaszubach, w trakcie szkoły przetrwania. w 89. rocznicę utworzenia instytutu, któ-
Aby dodać pikanterii, trafiłem na łamy w pewien sposób za rekomendacją jed- ry w 1921 r. zmienił nazwę na Wojsko-
nostki GROM, o której napisałem. A potem już poleciała cała seria artykułów, wy Instytut Geograficzny. Z inicjatywą
głównie o moich wspaniałych kumplach z wojska, survivalu i hardcorowego uczczenia w ten sposób wszystkich za-
wyczynu. służonych dla geografii wojskowej wy-
„Playboy”, ówczesny, był dla mnie pismem nadzwyczajnym, bo jedynym, stąpił Zarząd Koła nr 7 Związku Byłych
w którym czytałem z zapartym tchem wielokolumnowe wywiady i znajdowałem Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Re-
świetną literaturę. Toż przez półwiecze w amerykańskiej edycji pisma publiko- zerwy WP, który też ufundował tablicę.
wali Irwin Shaw, Gabriel Garcia Marquez, Norman Mailer, Isaac Bashevis W jej odsłonięciu asystował m.in. były
Singer, Joseph Heller... a to są, proszę Pana, wielkie postaci i wielka proza. szef Służb Topograficznych płk w st.
A panienki? Sorki Tapi, ale muszę to napisać. Ofertę Tapiego odnośnie do za- spocz. Zenon Biesaga. Tablicę umiesz-
mieszczania fotografii naszych pięknych koleżanek w mundurach (rozumiem, czono na budynku przy Al. Jerozolim-
że po zdjęciu tychże, co jeszcze dobitniej ukaże ich piękno) uważam za tyleż skich 97 w Warszawie, gdzie w latach
absurdalną co seksistowską. Dla mnie kobieta jest raczej cudem niż wybry- 1936–1939 oraz 1945–1949 mieścił się
kiem natury, stąd z ich obecnością w wojsku pogodziłem się nie bez trudności. Wojskowy Instytut Geograficzny. Od
Teraz traktuję je serio – koniec zalotów do żołnierza! 1949 r. działają tu jednostki Służby To-
pograficznej WP. (gp)

OBSERWATORZY POSZUKIWANI
DEPARTAMENT WOJSKOWYCH
SPRAW ZAGRANICZNYCH MON wzno-
wił nabór i kwalifikuje kandydatów na
obserwatorów wojskowych. Szuka
chętnych do wyjazdu w 2008 r. do
ośmiu misji pokojowych ONZ w:
Afganistanie, Etiopii i Erytrei, Gruzji,
Kongu, Liberii, Saharze Zachodniej,
Sudanie i Wybrzeżu Kości Słoniowej.
Zainteresowani powinni złożyć wnioski
o skierowanie do misji drogą służbową
do dyrektora DWSZ. Służba obserwa-
tora trwa rok, a oficerowie pozostają
na ostatnio zajmowanym stanowisku
służbowym w kraju.
Kandydaci muszą władać angielskim
(preferowany poziom 3333 lub
ewentualnie niższy, lecz z doświadcze-
niem z misji pokojowych), mieć do
55 lat, być minimum pięć lat w służbie
zawodowej i mieć stopień kapitana
–podpułkownika. Liczy się też umiejęt-
ność prowadzenia pojazdów, w tym
z napędem 4 x 4 (minimum prawo jaz-
dy kategorii B). Ten, kto przejdzie
przez sito selekcji, a nie był jeszcze na
żadnej misji, trafi na kurs obserwato-
rów w Kielcach lub za granicą. Dopiero
wtedy może zostać wysłany na
Kaukaz, do Afryki lub Azji. (ski)

10 Polska Zbrojna nr 3/2008

 MOTTO TYGODNIA
JÓZEF PIŁSUDSKI (1867–1935), NACZELNIK PAŃSTWA POLSKIEGO W LATACH 1918–1922 I WÓDZ NACZELNY
| |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU |
WOJSKO OD
ARMII POLSKIEJ |
KULISY |
PORADY 1918
11 LISTOPADA |
PO SŁUŻBIE |
HISTORIA
R., PIERWSZY MILITARIA
MARSZAŁEK |PRASA
POLSKI |
ŚWIAT
OD 1920 |
R., TO I OWO |
– Zostać zwyciężonym i nie ulec to zwycięstwo,
zwyciężyć i spocząć na laurach to porażka.

POWRÓT
PIOTR OWCZARCZYK

DO JEDNOŚCI W ŁO D Z I M I E R Z K A L E TA

Znów mamy jednego naczelnego dowódcę wojskowego, tak jak

większość innych armii.
Oficerów Sztabu Generalnego WP
trudno zaskoczyć. Przez ostatnie lata pra-
cowali nad wieloma koncepcjami funk-
cjonowania i dowodzenia siłami zbrojny-
mi oraz miejscem i rolą w nich samego
sztabu. Nie spodziewali się jednak, że de-
cyzje zapadną tak szybko. Zaledwie po
trzech tygodniach urzędowania Bogdan
Klich skorygował ustalenia poprzednich
ministrów obrony i podporządkował sze-
fowi sztabu dowódców rodzajów sił zbroj-
nych oraz innych instytucji i komórek
MON. Znów mamy jednego naczelnego
dowódcę wojskowego.
– Zmiana ma usprawnić proces podej-
mowania decyzji i wprowadzić przejrzy-
stość w systemie dowodzenia siłami zbroj-
nymi. Postanowiłem wyposażyć szefa
Sztabu Generalnego w narzędzia umożli-
wiające mu wydawanie poleceń innym do-
wódcom – wyjaśniał minister. Do tej po-
ry dowódcy Wojsk Lądowych, Marynarki
Wojennej, Sił Powietrznych i Wojsk Spe-
cjalnych mieli dużą autonomię. Teraz pod-
legają szefowi SGWP. Formalne podpo-
rządkowanie DO i RSZ ma ułatwić rów-
nież wymianę informacji między sztaba-
mi na poziomie roboczym.
Potrzebę zmian minister motywował
stojącymi przed wojskiem wyzwaniami:
pełną profesjonalizacją, przebudową
i modernizacją techniczną, a także zwięk-
szającym się udziałem w operacjach za-
granicznych. Podobne argumenty przy-
tacza gen. Franciszek Gągor, szef SGWP.
– Zamierzenia na szczeblu SZRP oraz
zmiany w modelu dowodzenia i kierowa-
nia siłami zbrojnymi wymagają central-
nej koordynacji. W ten sposób zapewnio-
ne zostaną warunki do przeprowadzenia
pełnej profesjonalizacji, płynnego wpro-
wadzania nowoczesnego uzbrojenia
i sprzętu, z jednoczesnym dostosowaniem
struktur jednostek do nowych zadań. Ła-
twiej też będzie o racjonalniejsze wyko-
rzystanie środków na przebudowę i mo-
dernizację SZRP – dodaje gen. Gągor.
Z racji posiadanych kompetencji obej-
mujących m.in. strategiczne planowanie
i monitoring wszystkich rodzajów sił zbroj-
nych szef SG jest naturalnym koordynato- 

nr 3/2007 Polska Zbrojna 11

FORUM DOWODZENIE
rem przedsięwzięć wojskowych. Dzięki
możliwości bezpośredniego oddziaływa-
nia na dowódców Dowództwa Operacyj-
nego, rodzajów sił zbrojnych czy szefa In-
spektoratu Wsparcia SZRP zwiększa się
efektywność sprawowania w imieniu mi-
nistra takiej funkcji koordynatora.
– Sztab pozostanie organem planistycz-
nym. Natomiast DO, dowództwa rodzajów
SZ, IW SZ będą organami wykonawczy-
mi, odpowiednio w zakresie użycia, szko-
lenia i zabezpieczenia logistycznego. Po-
nieważ wykonanie przedsięwzięć determi-
nuje kolejny proces planowania, szef
SGWP zobligowany jest do monitorowa-
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
nia i pozyskania rzetelnej informacji z re-
alizacji zadań – wyjaśniał „PZ” generał Gą-
gor. Mając pełną wiedzę na temat plano-
wania i realizacji zadań w całym wojsku,
szef SGWP staje się odpowiedzialny przed
Decyzja ministra Klicha nr 554/MON z 6 grudnia ub.r. określająca podległość służbową
komórek organizacyjnych, instytucji MON oraz dowództw umożliwia szefowi SGWP, w imieniu
ministra, stawianie zadań najważniejszym dowódcom i szefom oraz rozliczanie z ich wykonania
ministrem za zasadnicze przedsięwzięcia
„wojskowej” części resortu.
Zaszłości z przeszłości
Skoro kompetencje szefa Sztabu Ge-
neralnego jako pierwszego żołnierza RP
są umocowane ustawowo, to skąd wynik-
nęła potrzeba korekt w dotychczasowym
systemie dowodzenia? Nie odpowiemy
na to pytanie bez cofnięcia się do począt-
ków reorganizacji armii, a w szczegól-
ności do reform instytucji kierowniczych,
którymi zaowocowały przemiany ustro-
jowe po 1989 r.
W początkach budowania demokracji
pozycja Sztabu Generalnego była wyjąt-
kowo silna. Niektórzy z generałów pró-
bowali ją wykorzystać do powiększenia
lub utrzymania wielkości armii, z wła-
sną, szczególną pozycją jako jej dowód-
cy. Potwierdził to „obiad drawski”
w 1994 r., kiedy to gen. Tadeusz Wilec-
ki, ówczesny szef SGWP, oraz część ge-
neralicji wypowiedzieli posłuszeństwo
ówczesnemu ministrowi obrony narodo-
wej Piotrowi Kołodziejczykowi. Specja-
liści są zgodni, że w ten sposób złamano
zasadę apolityczności.
Mimo zmian personalnych na stanowi-
sku szefa SG, rola i zadania tej instytu-
cji nie przestały wzbudzać kontrowersji.
Jeszcze w 2000 r. pracowało tam prawie
2 tys. osób – w zdecydowanej większo-
ści oficerów o wysokich szarżach – któ-
rzy praktycznie decydowali o wszystkim,
co działo się w siłach zbrojnych. Prze-
dłużonym ramieniem SGWP były jed-
nostki wojskowe.
12 Polska Zbrojna
– Politycy sprawujący cywilną kontrolę
nad wojskiem długo patrzyli na sztab przez
pryzmat „obiadu drawskiego”. Obawiali
się kolejnego szefa z ambicjami politycz-
nymi, próbującego wykorzystać armię do
budowania własnej pozycji. Politykom
sprawującym cywilną kontrolę nad woj-
skiem nie mogło się to podobać – przy-
znaje specjalista z gabinetu byłego mini-
stra obrony Janusza Onyszkiewicza.
Politycy postanowili to zmienić. Już mi-
nistrowie Janusz Onyszkiewicz i Broni-
sław Komorowski (w latach 1997–2001)
chcieli radykalnie ograniczyć rolę i kom-
petencje SGWP. Miał on być instytucją do-
radczą szefa resortu o charakterze plani-
styczno-organizacyjno-mobilizacyjno-lo-
gistycznym. Czyli wykonywać zadania dla
wojska ważne, ale nie najważniejsze.
W opracowywanym za kadencji Bro-
nisława Komorowskiego projekcie usta-
wy o ministrze obrony planowano skre-
ślenie zapisu stwierdzającego, że mini-
ster dowodzi wojskiem za pośrednictwem
szefa SGWP. Do nowelizacji jednak nie
doszło i mimo praktyki dowodzenia po-
przez dowódców rodzajów sił zbrojnych,
preferowanej przez kolejnych ministrów,
prawnie pozycja szefa Sztabu General-
nego się nie zmieniła.
Sztabowi odebrano jednak dowodze-
nie wojskami w terenie, podporządkowu-
jąc „zielone” jednostki nowo utworzone-
mu Dowództwu Wojsk Lądowych. Zo-
stał też znacznie „odchudzony”. Mimo
to pierwszym żołnierzem – w świetle pra-
wa – pozostawał wciąż szef SG. Jego
szczególną pozycję w siłach zbrojnych
Z racji posiadanych kompetencji dotyczących m.in.
strategicznego planowania i monitoringu wszyst-
kich rodzajów sił zbrojnych szef SG jest natural-
nym koordynatorem przedsięwzięć wojskowych.
potwierdził Jerzy Szmajdziński. Obej-
mując urząd ministra, zapowiedział kie-
rowanie armią zgodnie z obowiązującym
prawem. Rok później gen. broni Czesław
Piątas, ówczesny szef SGWP, dostał
czwartą, generalską gwiazdkę.
Wydawało się, że spór o rolę Sztabu Ge-
neralnego w siłach zbrojnych rozstrzygnie
nowa ekipa, która nastała po wyborach
w 2005 r. Zapowiadała ona głębokie zmia-
ny w zasadach kierowania i dowodzenia
armią. Radosław Sikorski zapowiadał ko-
rekty także w sztabie. Odżyła dyskusja do-
tycząca usytuowania i kompetencji insty-
tucji z ul. Rakowieckiej.
Gen. bryg. w st. spocz. Stanisław Ko-
ziej, ówczesny wiceminister obrony, wi-
dział tę instytucję w roli planistyczno-ko-
ordynacyjnej na poziomie strategicznym.
Przy takim założeniu szef SGWP nie był-
by dowódcą, ale doradcą ministra. Sztab
byłby wtedy mniejszy, a jego zadania
ograniczone do pomocniczych. Kiedy
jednak zaczęły ważyć się losy projektów
nowych ustaw o urzędzie ministra i o po-
wszechnym obowiązku obrony, prof. Ko-
ziej zdecydował się na złożenie dymisji.
Powodem, czego nie ukrywał, była m.in.
inna – od ministerialnej – wizja usytu-
owania sztabu oraz pomniejszych do-
wództw w siłach zbrojnych.
Przepisy sprzeczności
Koncepcja gen. Kozieja nie zyskała ak-
ceptacji ministra Radosława Sikorskie-
go. Szef resortu uznał ją za dobrą, ale
w warunkach amerykańskich. Argumen-
tował, że na dowodzeniu siłami zbrojny-
nr 3/2007
 ||
ZAPIS FORUM
ZAPIS | | | | | |
FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
Mniej ograniczeń
P
ierwszy żołnierz, którym jest szef
SGWP, miał ograniczone kompeten-
cje w stosunku do dowódców rodzajów
sił zbrojnych, którzy zdobyli pewną auto-
nomię w dowodzeniu podległymi wojska-
mi. Prowadziło to do ciągłych nieporozu-
mień na linii sztab–dowództwa RSZ. Nie
miał żadnego narzędzia, które pozwala-
ALEKSANDER RAWSKI
łoby mu wydawać polecenia dowódcom
niższych szczebli. Musiał o wszystko pro-
sić. O poprawności stosunków pomiędzy
sztabowcami a oficerami RSZ i do-
wództw decydowały bardziej
znajomości i osobiste
DUALIZM układy niż prawo.
PRAWNY
dotyczył nawet jasnego określe-
nia pozycji szefa SGWP wobec do-
mi trzeba się znać i lepiej, nych zarządach
wódców RSZ. Zapisy ustawy o MON sta-
by minister miał od tego wchodzących
nowią wprawdzie, że minister dowodzi
jednego żołnierza niż w skład mini-
wojskiem poprzez szefa SGWP, jednak
trzech, dla których mu- sterstwa. Aby
inne dokumenty MON stwierdzają, że
siałby być arbitrem. jednak nowy
dowódcy rodzajów sił zbrojnych
Wraz z dymisją prof. Ko- MON był lepiej
podlegają bezpośrednio mi-
zieja odeszły w zapomnie- przystosowany do
nistrowi obrony
nie przymiarki mające zmie- skutecznego kiero-
nić dokumenty wykonawcze, po- wania i dowodzenia
zwalające na przekształcenie SGWP wojskiem, lepiej wpasowy-
w organ planistyczno-mobilizacyjny. Wi- wał się w potrzeby sojuszników w tym
cemarszałek Bronisław Komorowski, by- zakresie, należało w sposób jasny i bez
ły szef MON, uznał odstąpienie od wcze- niedomówień uporządkować kompe-
śniej planowanej reformy struktur dowo- tencje poszczególnych dowódców. To
dzenia za błąd. Jego zdaniem zadecydo- zaś wymagało doprecyzowania oraz
wało o tym lobby części generałów, któ- ujednolicenia przepisów.
rym udało się dotrzeć do prominentnych Za kadencji Jerzego Szmajdzińskie-
polityków nowych władz. Radosław Si- go i Radosława Sikorskiego (lata 2002–
korski zapowiedział, po konsultacji z pre- –2007) ministrowi podporządkowane
zydentem Lechem Kaczyńskim, że nie były dowództwa WL, SP, MW, Garni-
zmieni zapisu mówiącego o dowodzeniu zonu Warszawa, Komenda Główna ŻW
wojskiem przez szefa SGWP. Szef sztabu i jednostka GROM. Istniejący od stycz-
nominalnie wciąż był pierwszym żołnie- nia br. Inspektorat Wojskowej Służby
rzem w naszej armii. Zdrowia podlegał podsekretarzowi sta-
Zmienił się za to sztab. Od 1 stycz- nu w MON. Taką hierarchię utrzymał
nia 2007 r. działa w nowych struktu- decyzją 104/MON w marcu 2007 r.
rach. Według nowych rozwiązań jest Aleksander Szczygło.
częścią składową MON. Wcześniej nie Decyzja ministra Klicha nr 554/MON
miał nawet własnego etatu! W ustawie z 6 grudnia 2007 r. określająca podle-
o MON mowa była jedynie o general- głość służbową komórek organizacyj-
nych, instytucji MON oraz dowództw
Pierwszy żołnierz umożliwia szefowi SGWP, w imieniu
Art. 6 ust. 1 ustawy z 14 grudnia ministra, stawianie zadań najważniej-
1995 r. o urzędzie Ministra Obrony szym dowódcom i szefom oraz rozlicza-
Narodowej stanowi, że szef Sztabu nie z ich wykonania. – To bardzo roz-
Generalnego WP dowodzi w imieniu sądna decyzja, zwiastująca powrót do
ministra siłami zbrojnymi w czasie po- normalności i pełnego wykonywania za-
koju. Decyzja nr 554/MON z 6 grudnia pisów ustawy o urzędzie Ministra Obro-
2007 r., podporządkowująca szefowi ny Narodowej – ocenia gen. w st. spo-
SGWP dowództwa RSZ, DO i IW SZRP, czynku Czesław Piątas, były szef SGWP,
wpisuje się zatem w postanowienia doradca ministra.
powyższej ustawy. Sens dowodzenia i kierowania w ar-
mii opiera się od zawsze na zasadzie jed-
nr 3/2007
| | | |
noosobowego dowodzenia. Dla wielu
obserwatorów przemian w wojsku
w ostatnich latach rzeczą niezrozumia-
łą był brak wyraźnego jednego ośrodka
dowodzenia i kierowania siłami zbroj-
nymi, naczelnego dowódcy. Decyzja po-
rządkująca i przywracająca przejrzy-
stość strukturom kierowania siłami
zbrojnymi zamyka, przynajmniej na ja-
kiś czas, dyskusję nad miejscem i rolą
sztabu w siłach zbrojnych. – Wojsko naj-
bardziej nie znosi, kiedy zamazane są
struktury dowodzenia. Kiedy nie ma
jednego dowódcy – przypomina płk rez.
Marian Kozłowski, który przeszedł
m.in. sztabowe reorganizacje.
Naprawdę pierwszy żołnierz
Zmiana była możliwa m.in. dlatego,
że przez minione lata gruntownie zmie-
niła się armia. Dziś trudno sobie wy-
obrazić, by wojskowi chcieli zajmować
się polityką. Ugruntowała się też cywil-
na kontrola nad armią.
Wszystko wskazuje na to, że Sztab
Generalny WP stanie się z czasem kon-
cepcyjnym odpowiednikiem zachod-
nich sztabów obrony. Tak jak szefowi
Kolegium Szefów Połączonych Sztabów
w USA, tak i naszemu szefowi SGWP
podlegać będą dowódcy rodzajów sił
zbrojnych – force providerzy oraz force
user – dowódca DOSZ. – Skoro struk-
tury takie działają u sojuszników, dla-
czego nie miałyby się sprawdzić u nas?
– pytają retorycznie sztabowcy.
Nie ma też wątpliwości, że dowódcy
RSZ szybko pogodzą się z częściową
utratą prestiżu. Dowodzenie przez sze-
fa sztabu odbywać się będzie poprzez
okresowe odprawy m.in. z dowódcami
rodzajów sił zbrojnych i DO oraz „pio-
nowy” obieg informacji i dokumentów
służbowych tych dowódców i szefów.
Nie stracą też racji bytu tzw. kolegia
i kierownictwa MON. Każdy z decyden-
tów nadal będzie miał możliwość wy-
kazania się podczas omówień w więk-
szym gronie polityczno-wojskowym na
Klonowej. Pozycja szefa sztabu jako ko-
ordynatora spraw wojskowych nie za-
myka też dostępu do ministra dowód-
com rodzajów sił zbrojnych, szefom in-
spektoratów czy dowódcy DO.
– Pamiętajmy, że w myśl art. 6 ust. 1
ustawy o urzędzie Ministra Obrony Naro-
dowej szef sztabu sprawuje kierowniczą
funkcję w SZ w imieniu ministra obrony,
tak więc ostateczny głos zawsze należy do
osób sprawujących cywilną kontrolę nad
armią, tj. ministra obrony, premiera i pre-
zydenta RP – dodaje gen. Gągor. 
Napisz do autora: polska-zbrojna@
redakcjawojskowa.pl
Polska Zbrojna 13
NA CELOWNIKU
Niedawno został Pan po raz
kolejny przewodniczącym
Konwentu Dziekanów. Jakie
w związku z reelekcją ma Pan
plany na najbliższą kadencję?
– Stoi przed nami kilka wy-
zwań. Życie nie lubi pustki
i z pewnością nie uciekniemy
przed odpowiedzią na pytanie,
co dalej z reprezentacją zawodo-
wą korpusu szeregowych zawo-
dowych i, przede wszystkim, pod-
oficerskiego. Dziś, choć zajmuje-
my się także ich sprawami, dalej
nazywamy się Konwentem Dzie-
kanów Korpusu Oficerów. Na wie-
lu spotkaniach w całej Polsce sły-
szałem coraz głośniej zadawane py-
tanie podoficerów: „co z nami”?
Dziś widzę, że podoficerowie stali
się gotowi, by mieć własnych przed-
stawicieli. Chodzi bowiem o to, by
oni sami wywalczyli sobie tę repre-
zentację. Ze swej strony zadeklaro-
wałem już, że temat ten poruszę na
pierwszym spotkaniu z ministrem
obrony.

Czy oznacza to, że konwent się roz-

szerzy, czy powstanie jakieś od-
dzielne ciało reprezentujące inne
korpusy?

Rozumem
– Nie znam odpowiedzi na to pyta-
nie. Obecnie najpilniejszym celem jest
przekonanie ministra i dowódców ro-
dzajów sił zbrojnych o potrzebie utwo-
rzenia w każdym z rodzajów sił zbroj-

nych po jednym etacie podoficerskim dla
reprezentanta korpusu. Jeśli ci przedsta-
wiciele już będą, wtedy wspólnie moż-
na będzie się zastanowić, jak ma to
wszystko w przyszłości wyglądać. Przed
paru laty byłem przekonany, że będzie to
Konwent Żołnierzy Zawodowych. Dziś
zaczynam się zastanawiać, czy to na pew-
no dobry pomysł.
Żołnierze obawiają się wspólnego dla
wszystkich organu przedstawicielskie-
go, bo choć wiele spraw jest wspólnych
dla całego środowiska wojskowego, to
jednak poszczególne korpusy mają też
własne, specyficzne problemy.
– Bez względu na to, jakie rozwiąza-
nie przyjmiemy, nie wszyscy będą oczy-
wiście zadowoleni. Myślę, że do prezen-
towania różnych stanowisk może dojść
np. podczas dyskusji o siatce uposażeń,
o dodatkach za wysługę itd. Powstanie
zatem pytanie, jak to rozwiązywać: czy
uzyskiwać konsensus, czy działać nieza-
leżnie. Zbieram doświadczenia od naszych
partnerów, obserwuję, jak to jest zorgani-
zowane w innych państwach. W Szwecji,
i pracą
Rozmowa z PŁK. ANATOLEM TICHONIUKIEM,
przewodniczącym Konwentu Dziekanów
Korpusu Oficerów Wojska Polskiego
mimo że od niedawna służą tam podofice-
rowie, cały czas funkcjonuje związek ofi-
cerów, do którego ci ostatni należą...
U nas jednak wytworzył się pewien
etos podoficerski, więc podoficero-
wie zapewne by chcieli, aby w nazwie
organizacji pojawiła się nazwa ich
korpusu.
– Dziś podoficerowie faktycznie są
bardziej świadomi swoich oczekiwań.
Proszę natomiast spojrzeć na korpus sze-
regowych zawodowych. Nie chciałbym
tu nikogo urazić, ale myślę, że dziś nie
są oni jeszcze przygotowani, aby odpo-
wiedzieć na pytanie, w jakiej formie
i na jakich zasadach chcieliby mieć
swoje przedstawicielstwo. Jest to jed-
nak jeszcze młody korpus, potrzebują-
cy trochę czasu.
Jednym z ubiegłorocznych sukcesów
konwentu była duża nowelizacja usta-
wy pragmatycznej. Czy Pana zdaniem
ustawa w obecnym kształcie się spraw-
dzi? Pamiętamy przecież, co było trzy
lata temu, kiedy wchodziła ustawa
pragmatyczna i, przynajmniej pu-

14 Polska Zbrojna nr 3/2008

WSZYSTKO
ZAPIS || FORUM
ZAPIS NAO...
FORUM || NA 3| WOJSKO
CELOWNIKU
CELOWNIKU BLTr| KULISY | PORADY | PO SŁUŻBIE | HISTORIA | MILITARIA | PRASA | ŚWIAT | TO I OWO
blicznie, wszyscy mówili o murowa-
nym sukcesie.
– Ustawa moim zdaniem nie ma chy-
ba jeszcze docelowego kształtu...
Co zatem należałoby jeszcze popra-
wić?
– Na pewno diabeł tkwi w szczegó-
łach, w tym przypadku w rozporządze-
niach wykonawczych. Nie mamy na dzi-
siaj pełnego przekonania, że tygodniowy
czas służby żołnierza jest dobrze dookre-
ślony. Przepisy pod tym względem nie
są dość czytelne. Żołnierze pogodzili się
z niemożliwością odbierania czasu wol-
nego za służbę pełnioną w misjach po-
kojowych. Uważam, że ten przepis jest
dość kontrowersyjny, ale nie ukrywam,
że my ten wniosek poparliśmy, bowiem
dotychczasowe uregulowania prawne nie
były do końca sprawiedliwe wobec tych,
którzy służą w kraju. Trudno nam się na-
tomiast zgodzić z decyzją ustawodawcy
dotyczącą ograniczenia możliwości pra-
cy dla żołnierzy zdejmujących mundury,
którzy w wojsku mieli związek z prze-
A SK
targami. W wielu krajach europejskich,
PAULINA GLIŃ
a także w USA, nie ma żadnych ograni-
czeń i żołnierz bezpośrednio po zakoń-
czeniu służby wojskowej przechodzi do
firm pokrewnych. Dziś trudno o to, by
całe piony logistyczne nie uczestniczyły
w przetargach, począwszy od księgowe-
go, a skończywszy na magazynierach.
Kolejna sprawa to kwestia gestorów kor-
pusu. Są pewne nieporozumienia wokół
tej funkcji. Takich spraw jest sporo.
W przyszłym roku wyzwaniem numer
jeden dla polskiego wojska, oprócz
misji zagranicznych, będzie szybka
profesjonalizacja. Czy droga do za-
wodowego wojska jest konsultowana
z konwentem?
– Uczestniczymy niemal we wszyst-
kich pracach i zapoznajemy się z doku-
mentami dotyczącymi tego zagadnienia.
Mamy propozycje motywacyjnego sys-
temu wynagradzania jako swoistej „przy-
nęty” i systemu zachęt dla kandydatów
na żołnierzy…
Czy potencjalni szeregowi zawodowi
i podoficerowie złapią się na ten
haczyk?
– Nie odważę się z pełnym przekona-
niem powiedzieć, że tak będzie, że to
przyciągnie tych ludzi. Natomiast wyda-
je mi się, że jest to dobra droga.
Dużo się mówi o systemie motywacyj-
nym dla szeregowych zawodowych.
Jest jednak tajemnicą poliszynela, że
zmniejszy on różnice w zarobkach
nr 3/2008
między szeregowymi a kapralami. Pod-
oficerowie łatwo tego nie przełkną…
– Dziś najważniejsze jest dla nas to, by
zatrzymać w wojsku żołnierzy nadtermi-
nowych. Stąd pomysł, by podnieść im
uposażenia. Jest propozycja, aby szere-
gowy zawodowy zarabiał docelowo 3 tys.
zł brutto. Jeśli tak się stanie, to bez wąt-
pienia kolejnym posunięciem musi być
podniesienie uposażeń żołnierzom w po-
zostałych korpusach. Z pewnością wskaź-
nik bazowy, podnoszony z każdym ro-
kiem, będzie regulował poziom uposa-
żenia wojska. Podoficerowie powinni się
cieszyć, bo jeśli szeregowi zawodowi bę-
dą zarabiać więcej, to oni także dostaną
wyższe uposażenia.
W tym roku konwent był aktywny nie
tylko w kraju, ale również poniekąd
w Afganistanie. Chodzi rzecz jasna
o tragedię w Nangar Khel. Czy pod-
trzymuje Pan krytyczne stanowisko
dotyczące sposobu zatrzymania sied-
miu żołnierzy z Bielska?
– Bezwzględnie tak.
A jak konwent pomaga zatrzyma-
nym?
– Mamy tu poważny problem. Kon-
went nie ma osobowości prawnej i zbie-
ranie środków na pomoc dla żołnierzy
jest technicznie niemożliwe. Stąd wie-
le osób, które się z nami kontaktują, kie-
rujemy do brygady. Jako konwent jeste-
śmy uczestnikiem prac zespołu mini-
stra powołanym do udzielenia tym żoł-
nierzom pomocy. Nasz radca prawny jest
w stałym kontakcie z ich rodzinami. Nie
chciałbym za bardzo wybiegać naprzód,
ale na pewno znajdziemy możliwość wy-
stąpienia jako czynnik społeczny, kiedy
dojdzie do procesu. Na pewno będziemy
chcieli uczestniczyć w pracach nad ure-
gulowaniami prawnymi odnośnie do ta-
kich sytuacji na przyszłość.
Drugą głośną sprawą był tzw. bunt
w Afganistanie. Wiemy, że ostatecznie
wróciło stamtąd dwóch podoficerów,
że było prowadzone wobec nich postę-
powanie dyscyplinarne, które ostatecz-
nie umorzono. Teraz pojawiają się sy-
gnały, że nie najlepiej wypada ich opi-
niowanie. Czy konwent interesuje się
tą sprawą?
– Publicznie nie występowaliśmy w tej
sprawie. Natomiast nowy dziekan Wojsk
Lądowych monitoruje ich opiniowanie.
Obiecał, że niezależnie od tego, jakie
oceny zostaną wystawione żołnierzom,
będzie robił wszystko, aby nie doszło do
ich pożegnania z mundurem. Trzymamy
rękę na pulsie.
Oprócz tych masowych problemów
środowiska wojskowego, w których
rozwiązywaniu pomagacie, macie
także sygnały i prośby o pomoc
w sprawach indywidualnych…
– Tak, sporo dostajemy ich tu, w War-
szawie, ale też sporo przychodzi do
dziekanów w okręgach i rodzajach SZ.
Taka jednak jest podstawa naszej dzia-
łalności i nie ukrywam, że rozwiązywa-
nie pojedynczych spraw jest bardzo sa-
tysfakcjonujące. Kiedy mówimy bo-
wiem o konkretnym żołnierzu, o jego
rodzinie, ma to zupełnie inną wartość.
Cieszy mnie osobiście, gdy interweniu-
ję i mogę pomóc, bo mam akurat w da-
nej sytuacji takie możliwości. Uważam,
że wielu rzeczy nie należy robić głośno,
ale wiem, że taka jest czasami potrzeba
i nie da się tego uniknąć. Moja dewiza
brzmi: jeśli jest jakiś niełatwy temat,
problem, to nie ma się co uchylać, cho-
wać pod stołem, bo on wróci z podwój-
Wskaźnik bazowy,
podnoszony z każdym ro-
kiem, będzie regulował po-
ziom uposażenia wojska. Je-
śli szeregowi zawodowi będą
zarabiać więcej, to podofice-
rowie również
ną siłą. Absolutnie nie boję się trudnych
tematów, one nas tylko wzmacniają.
Mocą rozumu, chęci, zaangażowania
można czasem zmienić więcej niż mo-
cą prawa.
Czy myślał już Pan o tym, co będzie ro-
bić, gdy przestanie być dziekanem?
– Pewnie przejdę na emeryturę... Po-
niekąd ma to związek z ochroną praw-
ną członków konwentu. W tym roku po
raz pierwszy mieliśmy możliwość ob-
serwowania sytuacji, w której trzech ko-
legów nie przeszło wyborów i w tej
chwili szukają swojego miejsca. Prak-
tycznie po zakończeniu kadencji od ra-
zu uruchamiana jest procedura przeno-
szenia do rezerwy kadrowej i jest to rze-
czywiście problem wymagający syste-
mowego rozwiązania. Jak na razie każ-
dy z nas musi sobie uświadomić, że ta-
ka sytuacja może mieć miejsce, chociaż
nie powinna być ceną ponoszoną za
działalność społeczną w obronie innych
żołnierzy. 
Rozmawiali Artur Bartkiewicz,
Paulina Glińska
Polska Zbrojna 15
WOJSKO OPINIE
AFGAŃSKIE KOREKTY S TA N I S Ł AW KOZ I E J
Przychodzi pora na pierwsze uogólnione wnioski
z dotychczasowego udziału w zwiększonej ilościowo
i bardziej niż przedtem ukierunkowanej na zadania bojowe
misji afgańskiej. Pokazują one wyraźnie, że jest potrzebna
korekta strategii polskiego uczestnictwa w tej misji.
konieczności korekty afgańskiej mi-
sji sygnalizowałem już pół roku te-
mu w dyskusjach publicznych. Do-
brze, że obecne kierownictwo MON decy-
duje się na praktyczne kroki w tym kierun-
ku. Myślę, że dramatyczne zdarzenie
w Nangar Khel stało się dodatkowo istot-
nym katalizatorem takiej decyzji.
Przede wszystkim należy uznać za w peł-
ni zasadne dążenie do doprowadzenia do
operacyjnej konsolidacji polskiego zgru-
powania. Dzisiejszy kontyngent w Afgani-
stanie jest zbyt rozproszony terytorialnie
i organizacyjnie. Rozdzielenie części bojo-
wej małymi pododdziałami do struktur
amerykańskich nie jest korzystne. Zmini-
malizowało to do najniższego, wyłącznie
taktycznego poziomu nasz narodowy
wpływ na operacyjne użycie polskich pod-
oddziałów, na ich zadania i taktykę.
Zintegrowanie ze strukturami amerykań-
skimi na najniższych szczeblach w sposób
naturalny wymusza stosowanie przez na-
szych żołnierzy amerykańskiej doktryny
taktycznej w zakresie walki przeciwpar-
tyzanckiej. Inaczej, niż jest to np. w Ira-
ku, gdzie mamy większe możliwości po-
stępowania zgodnie z własnymi koncep-
cjami działania.
Flaga narodowa wyżej
Warto też wziąć pod uwagę, że nasze
uzbrojenie, wyposażenie, a zwłaszcza moż-
16 Polska Zbrojna
KRZYSZTOF WILEWSKI
KONSOLIDACJA POLSKIEGO
KONTYNGENTU
W AFGANISTANIE, PO
WZMOCNIENIU BOJOWYM,
POWINNA DOPROWADZIĆ DO
OSIĄGNIĘCIA WYŻSZEGO
PROGU DOWODZENIA
liwości wsparcia i zabezpieczenia odróż-
niają nas raczej negatywnie od sojuszni-
ków. Stajemy się przez to bardziej „poszu-
kiwanym” przez przeciwnika (bo łatwiej-
szym) obiektem ataków.
Konsolidacja polskiego kontyngentu
w Afganistanie, po stosownym wzmoc-
nieniu bojowym (śmigłowce), powinna
doprowadzić do osiągnięcia wyższego
progu dowodzenia uprawniającego do
ustanowienia odpowiednio większego
zgrupowania sojuszniczego pod naszym
dowództwem operacyjnym (podobnie jak
jest to np. w Iraku). Jak słusznie mówi mi-
nister Bogdan Klich, w ten sposób pod-
nieślibyśmy wyżej naszą flagę narodową
w Afganistanie.
Jednocześnie z konsolidacją można by-
łoby na nowo przemyśleć ogólne reguły
użycia naszego wojska, z ewentualnym
ustanowieniem pewnych ograniczeń wy-
nikających z właściwości uzbrojenia, wy-
posażenia i możliwości wsparcia oraz po-
ziomu przygotowania naszego wojska.
Niestety, wciąż jeszcze – co najmniej do
czasu pełnej profesjonalizacji – nie jeste-
śmy na tyle uniwersalnie przygotowanym
wojskiem, aby wykonywać wszelkie za-
dania bez ograniczeń.
Czas na zmianę strategii
Ale konsolidacja operacyjna polskiego
zgrupowania to niejedyny wniosek z na-
szego dotychczasowego zaangażowania
w Afganistanie. Konieczne jest również
zainicjowanie w ramach NATO meryto-
rycznej debaty i prac nad zmianą szerszej
strategii wobec kryzysu afgańskiego. Cho-
dzi o inicjatywę zmiany strategii społecz-
ności międzynarodowej w ogóle oraz
o zmianę formuły udziału samego NATO
w rozwiązaniu tego kryzysu.
Przede wszystkim to nie NATO jako or-
ganizacja wojskowa powinna brać na sie-
bie główną odpowiedzialność za rozwią-
zanie kryzysu afgańskiego. Militarnie
w Afganistanie zwyciężyć się nie da, co
pokazuje historia. Potrzebna jest tam
zmiana priorytetów: ze strategii wojsko-
wej wspieranej działaniami cywilnymi na
strategię cywilną (pozamilitarną) wspie-
raną działaniami wojskowymi.
Do czasu takiej zmiany strategii warto
byłoby także podjąć w sojuszu starania
o ustalenie perspektywicznego w ramach
NATO planu rotacji wojsk w Afganista-
nie, w tym zmiany naszego kontyngentu
przez innych sojuszników. To nie powin-
no być nasze zadanie na zawsze. Dzisiaj
niestety na to się zanosi. Nie widać w so-
juszu takich chętnych do wyjazdu do
Afganistanu, jakimi my okazaliśmy się
w 2006 r.
Należałoby po prostu dążyć do prze-
kształcenia operacji w Afganistanie
w prawdziwie sojuszniczą operację, a nie
tylko kontynuować ją jako swoistą opera-
cję koalicji wewnątrz NATO. Jeśliby się
okazało, że jednak nie wszyscy chcą anga-
żować się w działania w Afganistanie, to
jako minimum powinien być ustanowiony
wspólny, sojuszniczy fundusz operacyjny.
Nie może być tak, że tylko część sojuszni-
ków ponosi wszystkie – ludzkie, material-
ne i finansowe – ciężary udziału NATO
w kampanii afgańskiej, a niektóre państwa
ograniczają się do kibicowania lub do re-
alizacji zadań wygodnych dla siebie.
W sumie Polska nie powinna biernie
kontynuować dotychczasowej strategii
udziału w misji afgańskiej. Należy ją ak-
tywnie zmieniać – zarówno w wymiarze
sojuszniczym, jak i narodowym. 
Gen. prof. Stanisław Koziej,
były wiceminister obrony narodowej
 | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
NORBERT BĄCZYK | | |

Armatohaubice
w planach
W PIERWSZEJ KOLEJNOŚCI nowe
Polska po wejściu w struktury NATO zobowiązała się wobec samobieżne armatohaubice obiecano
sojuszników do pozyskania, począwszy od 2003 r., dywizjonowi artylerii 10 BKPanc.
Równocześnie, do 2012 r., dwa Kraby
haubic samobieżnych kal. 155 mm z nowoczesnym systemem miały trafić do toruńskiego CSAiU,
kierowania ogniem. Później zapewnialiśmy, że do końca 2008 r. gdzie byłyby używane w celach szko-
wprowadzimy działa lub wyrzutnie o zasięgu ponad 40 km leniowych i eksperymentalnych.
i precyzyjną amunicję. Harmonogramy upadły jeden po drugim. Dywizjony 34 BKPanc i 23 BA miały
dostać odpowiednio 12 i 24 sztuki
Teraz wojsko ma na tym... zyskać. Krabów w latach 2012–2020.
ARTUR GOŁAWSKI Skupienie ciężkich haubic wokół poli-

Czekamy na Kraby
gonu żagańskiego umożliwiłoby arty-
lerzystom częste odbywanie trenin-
gów ogniowych.

Nad nowymi haubicami ciąży fatum.
W 2000 r., gdy resort obrony zawierał
umowę z Hutą Stalowa Wola na wykona-
nie pracy badawczo-rozwojowej o kryp-
tonimie „Regina”, nikt nie przewidywał,
że „od pomysłu do przemysłu” minie sie-
dem lat i nadal nie będziemy pewni, kie-
dy przezbroimy dywizjony artyleryjskie
w działa o standardowym w NATO kal.
155 mm. Już na starcie cieniem na inwe-
stycji położyła się afera łapówkarska
w MON, dotychczas niewyjaśniona. Choć
nowe haubice nie przestały być artylerzy-
stom potrzebne, cienia tego nie rozpro-
szyły ani sąd, ani dwie kolejne ekipy rzą-
dowe, mimo braku dowodów na działania
korupcyjne przy przetargu na system wie-
żowy do haubicy.
CHMURY I EXCALIBURY
Wydawało się, że fatum minęło, gdy
Rada Uzbrojenia zgodziła się we wrze-
śniu 2006 r. na kontynuację „Reginy”.
Wpływ na to miało stanowisko Szefostwa
Wojsk Rakietowych i Artylerii Dowódz-
twa Wojsk Lądowych oraz zainteresowa-
nie ówczesnego ministra Radosława Si-
korskiego możliwością strzelania z Kra-
bów amunicją precyzyjną o zasięgu 60 km
(docelowo 80 km). Gdybyśmy na przy-
kład kupili od Amerykanów Excalibury
do haubic 155 mm, moglibyśmy zgłosić
aliantom wypełnienie od razu dwóch
celów sił zbrojnych. I odtrąbilibyśmy
sukces.
W lutym 2007 r. w Departamencie Po-
lityki Zbrojeniowej MON ukonstytuowa-
ła się komisja przetargowa. Ustalono, że
postępowanie będzie mieć charakter ne-
gocjacji, bo jest tylko jeden wykonawca
– HSW SA – który wykonał pełny cykl
pracy badawczo-rozwojowej, w tym dwa
egzemplarze haubic i po jednym wozów
systemu dowodzenia. W kwietniu wysła-
no do HSW SA zaproszenie do rozmów.
Od maja do sierpnia odbyło się kilka spo-
tkań roboczych zamawiającego z wyko-
nawcą, podczas których dyskutowano
i ustalano dogodne dla obu stron zasady
realizacji umowy wdrożeniowej. Po czym
wpłynęła do departamentu finalna oferta.
Jej parametry uznano za akceptowalne.
Obowiązywały one do czasu przedsta-
wienia stanowiska dowódcy Wojsk Lą-
dowych co do zastosowania amunicji pre-
cyzyjnego rażenia. Dotychczas w trak-
cie negocjacji między DPZ a HSW SA
zakładano, że potwierdzenie możliwości
stosowania amunicji specjalnej nastąpi
w trakcie trzyletniego procesu wdrożenio-
wego modułu.
JAK TO SIĘ STAŁO?
Parafowanie umowy wstrzymał gen.
broni Waldemar Skrzypczak, dowódca
Wojsk Lądowych. – Nalegaliśmy na do-
stosowanie Kraba do używania amunicji
precyzyjnej. Przez rok nie zrobiono w tym
kierunku w zasadzie nic. Dlatego pienią-
dze z tego programu na 2007 r. musieli-
śmy wydać na coś innego – powiedział
„PZ” generał.
Antoni Rusinek, dyrektor Centrum Pro-
dukcji Wojskowej HSW, potwierdził:
– Zaproponowano nam, byśmy przed za-
warciem umowy sprawdzili na poligonie,
czy Krab może strzelać amunicją precy-
zyjną. Problemem okazało się jednak jej
pozyskanie. Nie mogliśmy testować sprzę-
tu z użyciem Excaliburów, bo ich zakup
mógł się odbyć tylko na zamówienie rzą-
dowe. Musieliśmy znaleźć alternatywę.
Udało się. Do prób użyta zostanie praw-
dopodobnie niemiecka amunicja o ce-
chach inteligentnych SMArt 155 o zasię-
gu 27,5 km, więc mniejszym niż maksy-
malny zasięg Kraba (do 40 km). Prawdo- 

nr 3/2008 Polska Zbrojna 17

AAAAAAA SPRZĘT
WOJSKO AAAAAAAA
podobnie test odbędzie się na terenie
Ośrodka Szkolenia Poligonowego WL
w Nowej Dębie. Delegacja HSW odwie-
dziła w grudniu 2007 r. niemieckiego pro-
ducenta amunicji, ustalając szczegóły wy-
magań technicznych oraz wszelkie uwa-
runkowania niezbędne do przeprowadze-
nia badań. Odbyłyby się one w pierwszym
półroczu 2008 r.
SZANSA Z OPÓŹNIACZEM
Przedstawiciel DPZ potwierdził nam
pod koniec listopada, że praca nad wdro-
żeniem „155 dywizjonowego modułu
ogniowego” jest ujęta w planie finanso-
wym na nowy rok, będącym załącznikiem
do projektu budżetu resortu.
Dowódca WL zapewnia, że jego pod-
władni potrzebują nowoczesnych haubic.
– Jednak niech przemysł nie liczy, że ku-
Gen. bryg.
Stanisław Butlak do
2020 r. chciał mieć pół setki
Krabów w czterech dywizjo-
nach. Jeśli ten pomysł upadnie,
istniejącą już parę haubic należa-
łoby przekazać do Muzeum WP
jako pomnik niewydolności
narodowego systemu za-
kupów wojskowych
18 Polska Zbrojna
pimy niegotowy sprzęt i bez amunicji pre-
cyzyjnej. Oczekuję od dostawców, że do-
stosują do niej Kraba, by artylerzyści jed-
nym pociskiem mogli wykonać zadanie,
które dziś wymaga wystrzelenia nawet
30 pocisków. Planu alternatywnego nie
mamy. Czekamy na Kraby. Gdy ich nie
będzie, zaczniemy rozglądać się za czymś
innym, co będzie strzelać amunicją pre-
cyzyjną. To wymóg przyszłości, nie mo-
żemy się cofać!
Dyrektor Rusinek nie obawia się wyni-
ków badań strzelania nową amunicją.
– Mamy opinię producenta SMArtów, że
ciśnienia wywołane odpaleniem ładunku
naboju tego pocisku spełniają wymaga-
nia dla tego kalibru i nie spowodują na-
prężeń zmniejszających żywotność lufy
– twierdzi. Wiemy też, że testy z użyciem
SMArtów wykonali Brytyjczycy, z wyni-
kiem pozytywnym, na haubicy AS 90,
której system wieżowy jest zaadaptowa-
ny do Kraba.
Ponadto przedstawiciele Huty rozma-
wiali z Brytyjczykami z BAE Systems
Land Systems o unowocześnieniu elek-
troniki pokładowej dla Kraba, „by za dwa
lata nikt nie mówił, iż wojsko kupuje prze-
starzałe rozwiązania techniczne”. Według
informacji „PZ”, projekt umowy DPZ–
–HSW przewidywał cenę nieco ponad
160 mln zł, tj. o kilka milionów więcej,
niż gotowe były przeznaczyć na ten cel
Wojska Lądowe. Dostarczany moduł
ogniowy, oprócz haubic samobieżnych,
będzie zawierał również nowe elementy,
takie jak wozy dowodzenia (cztery rodza-
je), amunicyjne oraz remontu uzbrojenia
i elektroniki, które do tej pory nie były
wdrożone z powodu wstrzymania realiza-
nr 3/2008
 | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO|
cji tematu. Brakujące do kompletu działa
miałyby zostać dokupione w następnych
latach. Ostateczna cena modułu zostanie
ustalona przy okazji ponownych negocja-
cji umowy DPZ–HSW.
Pozostaje jeszcze problem amunicji
o kalibrze 155 mm. – Jej też oczekujemy
od krajowego przemysłu – przypomniał
gen. Skrzypczak.
JAKO EKSPONAT MUZEALNY
W założeniach opracowanych w pierw-
szym półroczu 2007 r. gen. bryg. Stani-
sław Butlak, szef wojsk rakietowych i ar-
tylerii WL, przewidywał pozyskanie w la-
tach 2009–2012 r. czternastu Krabów:
dwunastki do 10 BKPanc i jednej pary do
Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia.
Do 2020 r. chciał mieć pół setki Krabów
w czterech dywizjonach. Jeśli ten pomysł
nr 3/2008
| | |
upadnie, istniejącą już parę haubic należa-
łoby przekazać do Muzeum WP jako po-
mnik niewydolności narodowego systemu
zakupów wojskowych. Mogłyby tam sta-
nąć koło odrzutowca I-22 Iryda (już tam
eksponowanego) i zestawu przeciwlotni-
czego Loara (który należałoby dopiero
przekazać kustoszom). – Przed dwoma la-
ty były dyspozycje, byśmy oddali Kraby do
muzeum. Zapobiegliśmy temu, wskazując,
że może uda nam się sprzedać konstrukcję
Hindusom. Lecz przecież trudno jest eks-
portować coś, czego nie używa rodzima ar-
mia – konstatuje A. Rusinek, wierząc, że
armia polska dostanie z HSW SA haubice
o parametrach na poziomie najlepszych te-
go typu produktów na świecie.  ra – jedna sztuka;
Współpraca: AD
Napisz do autora: artur.golawski@
redakcjawojskowa.pl
ANDRZEJ KIŃSKI
| | |
To zamawia DPZ
P rzedmiotem zamówienia jest partia próbna
155 mm dywizjonowego modułu ogniowego
dostosowanego do strzelania amunicją inteli-
gentną (precyzyjnego rażenia) w następującej
konfiguracji: dwie baterie po cztery działa
155 mm sh Krab – sześć dział nowych plus
dwa z prototypu. Dodatkowo:
– wóz dowódczo-sztabowy (WDSz) dowódcy dy-
wizjonu na podwoziu gąsienicowym (BWP)
– jedna sztuka;
– wóz dowódczy (WD) dowódcy baterii na pod-
woziu gąsienicowym (BWP) – jedna sztuka;
– wóz (WD) dowódcy plutonu ogniowego na
podwoziu gąsienicowym (BWP) – jedna sztuka;
– wóz oficera łącznikowego na podwoziu honke-
– wóz amunicyjny o zabudowie kontenerowej na
podwoziu jelcza – jedna sztuka;
– wóz remontu uzbrojenia i elektroniki na pod-
woziu jelcza – jedna sztuka.
Moduł ma być wdrażany w ciągu trzech lat.
Umowie towarzyszyłby offset, negocjowany
z BAE Systems. Trzeba jeszcze wybrać typ amu-
nicji inteligentnej i dostosować do strzelania nią
system kierowania ogniem. Przewidziano także
pakiet szkoleń dla artylerzystów – przyszłych
użytkowników Krabów.
Program „Regina”
P odstawą wykonania partii próbnej jest doku-
mentacja techniczna opracowana podczas
prac badawczo-rozwojowych i zatwierdzona
przez DPZ MON:
– 155 mm samobieżna haubica z wy-
korzystaniem syste-
mu wieżowego bry-
tyjskiej haubicy
AS-90 (na zdjęciu z le-
wej) – kryptonim „Krab”;
– system kierowania ogniem dywi-
zjonu 155 mm sh – kryptonim „Azalia”;
– techniczne zabezpieczenie logistyczne dywi-
zjonu 155 mm sh – kryptonim „Waran”.
Mocna złotówka
G dy w czerwcu 2000 r. zawierano umowę na
program „Regina” (155 dywizjonowy moduł
ogniowy), funt brytyjski był drogi. Od tamtej pory
kurs spadł o ponad 10 proc. W umowie resort
obrony zawarował sobie ryzykowne prawo do
przeliczania płatności po aktualnym kursie.
Ryzykowne, bo funt mógł zdrożeć i wtedy MON
dopłaciłoby do interesu. Na szczęście pojawiły się
oszczędności. Dzięki nim, gdy finansowanie pro-
gramu przez resort przerwano, hutę stać było na
kontynuowanie niektórych etapów inwestycji.
Działo zostało ukończone w 2003 r., system do-
wodzenia „Azalia” – rok później. Brakowało kasy
na logistycznego „Warana” (wozy amunicyjne,
warsztat obsługi i warsztat remontu), ale ten mo-
duł „Reginy” uratowało częściowo dofinansowa-
nie z Ministerstwa Gospodarki.
Polska Zbrojna 19
WOJSKO WOG
KAROLINA PRYMLEWICZ (2)
O KŁOPOTACH związanych z zatrudnieniem kadry i pracowników we wrocławskim WOG-u świadczy fakt, że w połowie
grudnia 2007 r., a więc dwa tygodnie przed rozpoczęciem działalności, zatrudnionej kadry było zaledwie 43,1 proc.,
a pracowników wojska 15 proc.
Logistyczne lokomotywy
Wbrew zapowiedziom nie pełną mocą, lecz w zmniejszonym zakresie od pierwszego dnia
2008 r. w czterech garnizonach ruszyły eksperymentalne wojskowe oddziały gospodarcze.
zy eksperymentalne wojsko-
we oddziały gospodarcze,
utworzone w ramach progra-
mu pilotażowego we Wrocła-
wiu, Gliwicach, Ustce i Dębli-
nie, okażą się lokomotywami, które rusza-
ją co prawda powoli, ale udźwigną ciężar
logistycznej odpowiedzialności? Na to py-
tanie nikt nie zna jeszcze odpowiedzi. Pew-
ne jest jedno. Mimo sceptycyzmu wielu do-
wódców jednostek i instytucji, przełożeni
nie wycofali się z pomysłu i z początkiem
roku WOG-i ruszyły. Nie pełną parą, jak
zapowiadało kierownictwo Inspektoratu
Wsparcia Sił Zbrojnych, ale w wystarcza-
jącym zakresie, aby wymienione garnizo-
ny mogły funkcjonować bez zgrzytów.
NAUKA NA BŁĘDACH
Tworzeniu tych instytucji przyglądamy
się od samego początku. Widzieliśmy błę-
dy. Podobnie jak realizatorzy programu zda-
jemy sobie sprawę, że wszystko, co nowe,
rodzi się w bólach. Dzisiaj już wiadomo, że
jeśli dojdzie do tworzenia WOG-ów w ca-
łym wojsku, potrzeba na to więcej czasu niż
w przypadku czterech pilotażowych garni-
zonów. Znacznie wcześniej należy sporzą-
dzić niezbędne dokumenty, zmienić zarzą-
dzenia, pozyskać ludzi, słowem całą opera-
cję przeprowadzić spokojniej.
20 Polska Zbrojna
BOGUSŁAW POLITOWSKI
Specjaliści od logistyki mówią, że nowa
instytucja – zatrudniająca, jak np. WOG
Wrocław, ponad 450 osób – przez kilka
miesięcy powinna pracować na sucho, a to
oznacza poznanie nowych standardów pra-
cy, obowiązków i ścisłego określenia kom-
petencji z podległymi jednostkami. Dopie-
ro po tym okresie zatrudnieni tam ludzie
powinni przystąpić do przejmowania sprzę-
tu, wykonywania swoich zadań. Tymcza-
sem wrocławski WOG zaczął działać
z marszu. Na koniec pierwszej dekady
stycznia we wszystkich kancelariach nie
zostały jeszcze ustawione nawet meble, nie
mówiąc już o tym, że ciągle około 80 eta-
tów pozostaje nieobsadzonych.
WOG nie przejął także całego mienia
z podległych jednostek, bo nie było to moż-
liwe. Obecnie przyjmowane są broń i środ-
ki uzbrojenia, akcesoria i odzież ochrony
przeciwchemicznej oraz wiele innych. Ko-
mendant wrocławskiego WOG-u, najwięk-
szego z czterech pilotażowych, płk Jan Be-
reza, słusznie uważa, że mienia olbrzymiej
wartości, za które ponosi się odpowiedzial-
ność, należy przyjmować z rozwagą.
– Magazynierzy muszą przecież wie-
dzieć dokładnie, co biorą, gdzie dana rzecz
się znajduje i w jakim jest stanie – tłuma-
czy pułkownik. – W przypadku broni, amu-
nicji i innych środków pola walki dokład-
ność jest szczególnie ważna. Tego nie da
się przyspieszyć żadnym poleceniem czy
rozkazem.
Pułkownik w meldunkach do instancji
nadrzędnej, czyli IWSZ, skrupulatnie no-
tuje wszelkie uwagi i problemy. Ma świa-
domość, że na podstawie jego doświadczeń
i pozostałych trzech WOG-ów pilotażo-
wych powstanie wykładnia, która umożli-
wi kiedyś bezproblemowe powołanie do
życia podobnych instytucji dla wszystkich
garnizonów w kraju.
WARIANT B
Logistycy z dowództwa ŚOW, na któ-
rych spadł obowiązek tworzenia WOG-ów
nr 2 i 4 nie ukrywają, że w ostatnim kwar-
tale 2007 r. liczyli na przesunięcie terminu
zakończenia tego procesu. Koncepcje wraz
z propozycjami zmiany terminu były prze-
syłane do IWSZ. Termin pozostał jednak
niezmieniony.
Kiedy w ostatnich tygodniach czwarte-
go kwartału ubiegłego roku stało się jasne,
że tworzone instytucje nie osiągną pełnej
gotowości, postanowiono zastosować wa-
riant awaryjny. Przyjęto koncepcję, aby od
1 stycznia 2008 r. oddziały we Wrocławiu
i Gliwicach były gotowe jedynie do wyko-
nywania zadań priorytetowych, spełniając
podstawowe potrzeby zaopatrywanych jed-
nr 3/2008
 | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO |
WROCŁAWSKI WOG jest jeszcze w trakcie przejmowania broni i środków uzbrojenia z podległych jednostek.
nostek i instytucji. Spośród dziedzin, w któ-
rych osiągnięto sprawność z początkiem
roku, można wymienić m.in. finanse ka-
dry i pracowników wojska, żywienie żoł-
nierzy w pełnym zakresie, prowadzenie
ewidencji ilościowo-materiałowej i trans-
port. WOG-i bez problemów też zapew-
niają opiekę medyczną, radzą sobie z tan-
kowaniem pojazdów i statków powietrz-
nych oraz ochroną jednostek. Od połowy
stycznia będą także zdolne do zapewnie-
nia właściwego toku szkolenia pod wzglę-
dem wydawania amunicji i środków pozo-
racji polka walki.
Tylko w jednej dziedzinie przesunięto ter-
min gotowości w WOG-ach. Chodzi o wy-
konywanie zadań mobilizacyjnych. Tutaj za
termin docelowy przyjęto 31 maja 2008 r.
Jednak, jak uważa płk Bereza, nie do koń-
ca jest pewne, czy w przyszłości właśnie ta-
kie zadania oddziały gospodarcze będą wy-
konywały. Jego zdaniem działka mobiliza-
cyjna powinna pozostać w podległych jed-
nostkach. WOG-i przy takiej ilości zadań
mogą po prostu temu nie podołać.
28 grudnia 2007 r. w Dowództwie ŚOW
odbyła się uroczystość przekazania 2 Woj-
skowego Oddziału Gospodarczego we
Wrocławiu i 4 Wojskowego Oddziału Go-
spodarczego w Gliwicach w podporządko-
wanie Inspektoratowi Wsparcia Sił Zbroj-
nych. Tym samym zmieniła się odpowie-
dzialność za ich tworzenie oraz skróciła się
ścieżka decyzyjna. W jakim stopniu pomo-
że to w dalszym funkcjonowaniu nowych
instytucji, zobaczymy za kilka miesięcy.
PROBLEMY KADROWE
Płk Bereza uważa, że jego oddział peł-
ną parą będzie pracować dopiero pod ko-
niec pierwszego kwartału. Powód? Naj-
pierw trzeba obsadzić wszystkie stanowi-
| | |
ska. Sprawa niby banalna, ale nie do koń-
ca. Mimo ogłoszeń w prasie, a nawet in-
formacji wysyłanych do wójtów i sołtysów
pozyskanie fachowców za wynagrodzenie
oferowane przez wojsko jest zadaniem trud-
nym. Żaden specjalista inżynier ani nawet
kierowca za pensję poniżej 1500 złotych
netto pracować w WOG-u nie chce.
Nie dość, że trudno pozyskać nowych
ludzi, to bywa, że ze względu na zmianę
podległości z pracy odchodzi wielu zatrud-
nianych dotąd w wojsku. Jedni nie chcą
pracować pod nowym kierownictwem, in-
nym nie pasuje dojazd do innej części mia-
sta. Nastroje doświadczonych pracowni-
ków wojska pogarsza także to, że nowo
przyjmowani dostają stawki zaszeregowa-
nia wyższe niż oni. Przykład?
W jednej ze stacji obsługi samochodów
zatrudniono mechanika. Mężczyznę
w wieku dojrzałym, ale z mierną znajomo-
ścią zawodu, ponieważ pracował dotąd
w innej dziedzinie. Na dzień dobry dostał
pensję 1900 zł brutto, podczas gdy do-
świadczeni, długoletni mechanicy warsz-
tatu zarabiają mniej.
Płk Bereza zapewnia, że jeszcze w pierw-
szym kwartale postara się uregulować pła-
ce i zlikwidować dysproporcje.
Władze wojskowe powinny więc kwestie
płacy dodać do pakietu spraw pilnych do
załatwienia. Z jednej strony armia chce się
bowiem modernizować, posługiwać nowo-
czesnym sprzętem i uzbrojeniem, z drugiej
zaś nie stać jej na zatrudnienie wysokiej kla-
sy fachowców do obsługi, konserwacji i na-
prawy tego, co ma. Jeśli w przyszłości ma
powstać kilkaset nowych WOG-ów, to mo-
że już teraz czas pomyśleć, skąd wziąć lu-
dzi, którzy by w nich pracowali.  my mogli mówić o dobrze spełnionym
Napisz do autora:
boguslaw.politowski@redakcjawojskowa.pl
| | |
EKSPERT
Płk Jan
Bereza,
komendant
WOG Wrocław:
– Przejęliśmy już odpowiedzialność za
wiele priorytetowych, ważnych dziedzin
logistycznych, podstawowych dla funk-
cjonowania jednostek i instytucji
w Garnizonie Wrocław. Wiele rozwiązań
jest zupełnie nowych. Jak wskazuje na-
zwa, jest to program pilotażowy, prze-
cieramy więc szlaki, tworzymy wiele
procedur od nowa, starając się zawsze,
aby jak najlepiej służyły one naszym
usługobiorcom. Jestem przekonany, że
do końca pierwszego kwartału mój od-
dział będzie w pełnym zakresie wykony-
wał swoje zadania.
EKSPERT
Kmdr Jerzy Bolek,
Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych:
– Wszystkie cztery nowo sformowane
wojskowe oddziały gospodarcze zostały
1 stycznia 2008 r. bezpośrednio podpo-
rządkowane szefowi Inspektoratu
Wsparcia Sił Zbrojnych i rozpoczęły reali-
zację przedsięwzięć w obszarach zada-
niowych wynikających z dokumentów
formalno-prawnych do programu pilota-
żowego. Pierwszy dzień nowego roku
był dla WOG sprawdzianem z zakresu
gotowości do wykonywania prioryteto-
wych zadań umożliwiających zabezpie-
czenie podstawowych potrzeb dla za-
opatrywanych jednostek i instytucji woj-
skowych. Należy stwierdzić, że dzięki
dużemu zaangażowaniu kadry i pra-
cowników wojska wszystkich WOG-ów
zadania z zakresu zabezpieczenia
finansowego, żywienia wojsk, infra-
struktury wojskowej, tankowania pojaz-
dów i statków powietrznych oraz ochro-
ny kompleksów wojskowych są realizo-
wane na poziomie nie niższym od do-
tychczasowego. Od 15 stycznia tego ro-
ku WOG-i rozpoczną wykonywanie za-
dań zabezpieczenia procesu szkolenia
przydzielonych jednostek w zakresie
wydawania amunicji i środków pozora-
cji pola walki. Pomimo pojawiających
się problemów w bieżący rok wkracza-
my pełni optymizmu co do komplekso-
wej i fachowej realizacji przez WOG-i za-
dań zabezpieczenia logistycznego
i finansowego. Dopiero bilans zamknię-
cia 2008 r. pokaże, czy wszyscy będzie-
logistycznym obowiązku.
Polska Zbrojna 21
WOJSKO POMAGAMY
Gotowi
SY LW I A G U ZOW S K A
nieść pomoc
Można być zagorzałym fanem sportu i wyrażać to,
kibicując swojej drużynie i nosząc szalik klubu.
Można też oddać krew.
SYLWIA GUZOWSKA (2)
Agata Mróz-Olszewska
J edna z dziewcząt z kadry trenera junio-
rek Andrzeja Pecia, mistrzyń Europy
i dwukrotnie brązowych medalistek mi-
strzostw świata juniorek. Jest zawodniczką
drużyny BKS Stal Bielsko-Biała.
Występowała w reprezentacji Polski.
Dwukrotnie, w latach 2003 i 2005, zdoby-
ła złoty medal Mistrzostw Europy.
Pseudonim – Albercik, 191 cm wzrostu,
numer 9, specjalność – środkowa.
To nie pierwsza akcja zorganizowana przez środowisko wojskowe. W listopadzie krew dla siatkarki zebrali
marynarze z Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej i elewi Szkoły Podoficerskiej Marynarki Wojennej.
Znana polska siatkarka Agata Mróz-Ol- alizacji była bardzo krótka – rozmowa
szewska od 18. roku życia walczy z rzad- z komendantem SPWL st. chor. sztab.
ką chorobą szpiku kostnego. Po ostatnich Tomaszem Kępą, później telefon do Re-
badaniach w Centrum Hematologii w War- gionalnego Centrum Krwiodawstwa
szawie (27 grudnia) okazało się, że potrze- i Krwiolecznictwa z Saskiej Kępy oraz
buje płytek krwi dla grupy B Rh–. Kibice Urszuli Jaworskiej, której fundacja jest
oraz zawodnicy pamiętają o niej, oddając największym pod względem liczby za-
krew i organizując akcje charytatywne. rejestrowanych osób bankiem dawców
Z pomocą pospieszyli również żołnierze. szpiku kostnego w Polsce.
Komendant SPWL poparł projekt.
Szybcy i skuteczni – Idea honorowego oddawania krwi nie
Asystent prasowy Szkoły Podoficer- jest obca naszej szkole, od lat kadra i ele-
skiej Wojsk Lądowych w Zegrzu st. chor. wi uczestniczą w tego typu akcjach.
Andrzej Wojtusik, dowiedziawszy się Chcemy na stałe współpracować z Cen-
o pogarszającym się stanie zdrowia pa- trum Zdrowia Dziecka. Od ośmiu lat
ni Agaty, postanowił pomóc zmagają- wspieramy Fundację Urszuli Jaworskiej.
cej się z chorobą siatkarce, organizując Poza tym większość z nas to wierni i go-
zbiórkę krwi. Droga od pomysłu do re- rący fani siatkówki, więc musieliśmy po-
22 Polska Zbrojna
móc – wyjaśnił komendant, od 1996 r.
honorowy dawca krwi.
Uświadomieni
Żołnierzowi zasadniczej służby wojsko-
wej, który oddał krew, przysługują dwa dni
wolnego. Elew nie ma takiego przywileju.
Wszystkim nowo wcielonym serwuje się
natomiast obowiązkowo pogadankę na te-
mat krwiodawstwa i krwiolecznictwa.
Uświadamianiem przyszłych podoficerów
zajmuje się między innymi Tadeusz Kowa-
lewski, prezes Klubu Honorowych Daw-
ców Krwi PCK (HDK PCK) przy Centrum
Szkolenia Łączności i Informatyki (CSŁiI)
w Zegrzu. Podaje on, że w zeszłym roku
klub pozyskał 722 litry bezcennego leku,
w tym 28 z SPWL.
Gorącą zwolenniczką propagowania
krwiodawstwa i profilaktyki nowotworo-
wej wśród żołnierzy i elewów jest Urszula
Jaworska. – Akcje w szkołach wojskowych
mają sens. Trafiają tu młodzi, zdrowi lu-
dzie, do których dociera przesłanie, że mo-
gą pomóc. Zaszczepieni ideą krwiodaw-
stwa elewi, będą oddawać krew również ja-
ko żołnierze zawodowi, stając się z czasem
dojrzałymi dawcami, to znaczy gotowymi
do oddania szpiku kostnego – przyznaje
pani Jaworska.
Elewi czekający przed ambulansem do
poboru krwi, pytani o motywy uczestnic-
twa w akcji, zgodnie odpowiadają, że chcą
pomóc. Wszyscy akcentują, że są kibica-
mi siatkówki i cieszą się, że mogą wes-
przeć byłą reprezentantkę Polski. – Już
wcześniej myślałem, by oddać krew, ale
nie miałem okazji – mówi st. szer. Andrzej
Ronowicz i przyznaje, że planuje być ak-
tywnym krwiodawcą.
Krew po raz pierwszy w wojsku oddał
też st. szer. ndt. Jarosław Puc z CSŁiI. – To
było we wrześniu 2006 r. w 1 Ośrodku
Szkolenia Kierowców w Grudziądzu, gdzie
odbywałem zasadniczą służbę wojskową
– wspomina i potwierdza słowa szer. Ro-
nowicza, że z kolegami jest łatwiej, a tego
typu akcje są bardzo potrzebne.
Szósty raz bezcennym lekiem dzieli się
st. szer. ndt. Hubert Hass z Batalionu Re-
prezentacyjnego, słuchacz kursu podofi-
cerskiego. Honorowym dawcą jest od
2005 r., ma na koncie 2,7 litra krwi. Wie,
że krew jest czasami dla chorej osoby je-
dyną szansą na przeżycie.
Chęć oddania krwi zadeklarowało
61 osób, ale z powodu przeziębień Aga-
tę Mróz-Olszewską wsparło 48 osób
– 38 ze szkoły podoficerskiej i 10 z cen-
trum. Ambulans do poboru krwi opu-
ścił zegrzyńską podoficerkę z ponad
21 litrami bezcennego leku. 
Napisz do autorki: sylwia.guzowska@
redakcjawojskowa.pl
nr 3/2008
 | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA HISTORIA ŚWIAT TO I OWO | | | | |
26-letni porucznik
afgańskiej armii
Mashal M.

MIROSŁAW OCHYRA (2)

FUNDACJA

Założona w 1998 r. przez senatora Stanisława Koguta

Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym pomaga tym,
którzy wymagają specjalistycznego leczenia. Z jej inicjatywy
powstał w miejscowości Stróże (woj. małopolskie) Ośrodek
Ruchowo-Rehabilitacyjny.

Szansa
KRZYSZTOF WILEWSKI

Podczas jednego z patroli w Afganistanie w wybuchu miny pułapki ciężko ranni zostali
polski i afgański żołnierz. Dowództwo polskiego kontyngentu wojskowego postanowiło
zapewnić opiekę medyczną nie tylko Polakowi, ale również porucznikowi armii
afgańskiej. Dzięki temu ma on szansę znów chodzić.
od koniec października nieda- zie, gdzie przeszedł cztery skomplikowa- lej leczony, aby odzyskać pełną spraw-
leko niewielkiej miejscowości ne operacje. – Zabiegi przeprowadzili ność: – Po operacjach, które prze-
Zormat w prowincji Paktia na amerykańscy chirurdzy, zakładając m.in. szedł Mashal, bardzo ważne jest, by
wschodzie Afganistanu pod- specjalistyczną stabilizację prawej nogi, nie zakończyć opieki nad nim na wy-
czas wspólnego patrolu żołnierzy pol- która w przypadku uszkodzeń np. pisz- pisaniu go ze szpitala. On musi być
skich i afgańskich pod pierwszym z po- czeli i kości strzałkowych jest niezbęd- dalej rehabilitowany.
jazdów konwoju eksplodował improwi- na, by pacjent mógł powrócić do zdro- Ponieważ w Afganistanie nie ma
zowany ładunek wybu- wia – komentował le- szans na taką terapię, dowództwo PKW
chowy. Poważnie ranni Mieszkańcy Afganistanu karz polskiego kon- rozpoczęło poszukiwania kliniki, która
zostali jadący nim polski nie ukrywają, że obok tyngentu ppłk Jacek zajęłaby się rehabilitacją Mashala. Mi-
kapitan, 38-letni Artur R. Witkowski. jały tygodnie, a starania nie przynosiły
z 11 Lubuskiej Dywizji braku dostępu do wody – Nie potrafię wy- rezultatu. Przełomowa okazała się wizy-
Kawalerii Pancernej, oraz razić, jak bardzo cie- ta Agnieszki Wagner i towarzyszącej jej
26-letni porucznik afgań- pitnej i bezrobocia to szę się z tego, że w ta- ekipy telewizyjnej, która gościła w Afga-
skiej armii Mashal M. właśnie brak lekarzy kiej sytuacji mogłem nistanie pod koniec grudnia ubiegłego
Afgańczyk miał tak skom- liczyć na czyjąś po- roku. Producent Piotr Szarek zapropono-
plikowane złamanie pra- uniemożliwia im moc – mówił z tru- wał, że skontaktuje się z prowadzoną
wej nogi, że gdyby lecze- normalne życie dem Mashal po za- przez senatora Stanisława Koguta Fun-
niem zajęli się miejscowi kończonym kilkana- dacją Pomocy Osobom Niepełnospraw-
lekarze, szansa na powrót do pełnej ście godzin wcześniej kolejnym zabie- nym, która mogłaby zająć się rehabilita-
sprawności byłaby niewielka. Na szczę- gu. – Moja noga wygląda jak wygląda, cją Mashala w Polsce. Jeszcze tego sa-
ście dla por. Mashala M. dowództwo ale wierzę, że kiedyś nie tylko będę mego dnia przyszła pozytywna odpo-
PKW w Afganistanie podjęło decyzję, mógł chodzić, ale nawet tańczyć – do- wiedz z Polski. Wojsko zadbało o trans-
że obaj ranni w zamachu żołnierze trafią dał z uśmiechem. port rannego do naszego kraju oraz do
pod opiekę naszych lekarzy. Polak po Opiekująca się poszkodowanym miejscowości Stróż, gdzie mieści się
krótkim pobycie w szpitalu w Bagram Afgańczykiem kpt. Andrea Guerrero ośrodek rehabilitacyjny. 
poleciał do szpitala w Ramstein. 26-let- twierdziła, że po tak skomplikowanym Napisz do autora:
ni porucznik pozostał w koalicyjnej ba- złamaniu nogi Mashal M. musi być da- polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

nr 3/2008 Polska Zbrojna 23

AAAAAAA LOTNICTWO
WOJSKO AAAAAAAA
32 Baza Lotnicza w Łasku stanie się
wkrótce drugą w Polsce jednostką,
w której będą stacjonować samoloty
F-16. Czy zdążycie przyjąć je na czas?
– Według zatwierdzonych już planów,
28 lutego 2008 r. na lotnisku w Łasku wy-
ląduje pierwszy samolot F-16 przeznaczo-
ny dla 10 Eskadry Lotnictwa Taktycznego.
Do tego czasu infrastruktura i baza będą
przygotowane. Odbywa się przyjmowanie
strefy, czyli obszaru przestrzeni powietrz-
nej w pobliżu lotniska i głównych hanga-
rów. Podobnie rzecz się ma z budynkiem
symulatora. Wszystko jest wybudowane
i wyposażone w niezbędne instalacje i sys-
temy. Zaczął się więc dla nas wstępny pro-
ces odbioru. Na ostatni samolot będziemy
czekali do grudnia 2009 r.
Kiedy pojawią się piloci i technicy, któ-
rzy szkolą się w Krzesinach?
– Nie można tego jeszcze jednoznacz-
nie powiedzieć. Uzależnione jest to od gra-
fiku szkolenia. Być może przyjdą od razu
wszyscy, którzy są etatowo w 10 Eskadrze,
a może duża część jeszcze zostanie
w Krzesinach. Baza ma osiągnąć goto-
wość operacyjną do końca czerwca
2008 r., a eskadra do sierpnia 2008 r. Bę-
dziemy robić wszystko, żeby ten termin
przyspieszyć, żeby nasi technicy i piloci
mogli się już tu na miejscu szkolić. Samo-
loty, które w najbliższym czasie trafią do
Krzesin, ale z przeznaczeniem dla Łasku,
przejdą przegląd – Acceptance Inspection
wykonany przez techników z Łasku pod
nadzorem personelu z 31 Bazy Lotniczej
w Krzesinach.
Jak personel z Łasku jest przygotowany
do samodzielnej pracy?
– Inżynierowie i technicy, którzy wyko-
nują po raz pierwszy Acceptance Inspec-
tion – trwający zwykle 14 dni roboczych
– mogą to robić nawet miesiąc i dwa. Ale
nie będziemy ich poganiać. Pierwsze sa-
moloty, które wylądują w Łasku, przejdą
ten przegląd w hangarze 32 Bazy Lotni-
czej, a w tym czasie nasi piloci będą mo-
gli szkolić się w Krzesinach. Rozpatruje-
my jeszcze jeden wariant, który zakłada,
Rozmowa z płk dr. pil. WŁADYSŁAWEM LEŚNIOWSKIM,
dowódcą 32 Bazy Lotniczej w Łasku
ŁASK ZA PIĘĆ
24 Polska Zbrojna
że w połowie marca moglibyśmy rozpo-
cząć szkolenie lotnicze na miejscu, gdyby
była taka potrzeba. Planujemy u nas, po-
dobnie jak w Krzesinach, dwa wyloty
dziennie. Staramy się powielać krzesińskie
wzory, jednak jesteśmy już mądrzejsi o ich
doświadczenia. Szkolenie przebiega zgod-
nie z harmonogramem. Część personelu,
który był już w USA, wrócił do Polski
i wszedł w skład grupy szkoleniowej
w Krzesinach. Kolejni technicy kończą
kursy językowe w Dęblinie.
Ilu musiałby Pan mieć pilotów i tech-
ników, żeby rozpocząć szkolenie
w marcu?
– Mamy wystarczającą liczbę personelu
latającego, zabezpieczającego i ubezpie-
czającego, żeby małymi krokami je rozpo-
cząć. Baza ma w sumie liczyć ok. 1300 eta-
tów. Osiągnęliśmy zatrudnienie w grani-
cach 90 proc., a nie jest ono stuprocentowe
tylko dlatego, że nie dostaliśmy jeszcze na
ten cel funduszy. Termin marcowy to pew-
nego rodzaju wyzwanie. Trzeba jednak
przeanalizować, czy nie jest lepiej zostawić
personel latający i służbę inżynieryjno-lot-
niczą na kolejne trzy miesiące w Krzesi-
nach, żeby dokończyli proces szkolenia,
a tutaj tylko kończyć inwestycje.
Kadra, o której mówimy, musi gdzieś
mieszkać. Na temat kwater w Łasku spo-
ro pisano. Jest aż tak dobrze?
– Niedawno przyjęliśmy nowe budynki,
które zostały oddane do użytku. Teraz ma-
my nadwyżkę mieszkań w stosunku do po-
trzeb żołnierzy. Jesteśmy w komfortowej
sytuacji. Nie dość, że mieszkań nam przy-
było, to wykonane są w tak dobrym, no-
woczesnym standardzie, że wiele innych
jednostek może nam ich zazdrościć. Mam
wiele sygnałów od ludzi, którzy służą
w Krzesinach i chcieliby przenieść się do
Łasku ze względu na te mieszkania. Po-
znań jest drogi, a Łask nie. Poza tym li-
czą się tutaj bardzo dobre kontakty z miej-
scową administracją, nie tak jak w Pozna-
niu. Burmistrz Łasku nie kryje, że dzięki
F-16 lotnisko i wojsko przyniosą miastu
zysk i rozgłos.
Miejscowe władze nie przewidują takich
protestów jak w Poznaniu?
– Na 99 proc. powiem, że nie. Tutaj lu-
dzie szukają pracy. Gdy zniknęły stąd sa-
moloty MiG-21, a ludzie wyjechali potem
na szkolenie do USA i Krzesin, to baza czę-
ściowo wymarła, a tutejsi przedsiębiorcy
stracili zyski. Postawa miejscowych władz
samorządowych jest wręcz wzorcowa. Bur-
mistrz Łasku chce nawet zbudować na
miejscu zaplecze rekreacyjno-rozrywko-
we, żeby kadra zostawiała pieniądze w gmi-
nie, a nie jeździła do Łodzi, Pabianic czy
Zgierza. W momencie, gdy zapadła decy-
zja, że w Łasku będą stacjonowały F-16,
miejscowa ludność jakby się przebudziła
i zdała sobie sprawę, że samoloty to być
może dostatnia przyszłość. Pojawiają się
u mnie tłumy ludzi, którzy dopytują się, czy
mogliby pracować w bazie. Jestem teraz
jednym z największych pracodawców
w okolicy.
Krzesiny nie do końca, jak na razie, po-
radziły sobie ze składem uzbrojenia. Czy
Łask im w tym pomoże?
– Powiem tylko tak – jesteśmy gotowi
do wykonania tych zadań, których obecnie
nie mogą wykonać Krzesiny.
Co ustalił pan z dowódcą 2 BLT podczas
jego listopadowej wizytacji w bazie?
– Zameldowałem, że będę w stanie przy-
jąć samolot F-16 28 lutego 2008 r.
10 Eskadra Lotnictwa Taktycznego,
która wejdzie w skład 32 Bazy Lotni-
czej, będzie jedyną jednostką wykonu-
jącą zadania rozpoznawcze...
– To wynik specjalizacji wśród eskadr.
Każda ma swoją. Na przykład 3 elt będzie
eskadrą szkolną i do wykonywania misji
typu „Air Policing” i powietrze–ziemia;
6 elt przeznaczona będzie z kolei do wy-
konywania zadań powietrze–powietrze.
10 Eskadra także jako jedyna w SP będzie
miała zasobniki rozpoznawcze typu
DB-110 i będzie wyspecjalizowana w pro-
wadzeniu rozpoznania powietrznego. 
Rozmawiał Piotr Laskowski
nr 3/2008
 | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
EKSPERT
Gen. bryg. pil.
Włodzimierz
Usarek,
dowódca 2 Brygady
Lotnictwa Taktycznego:
– Obecnie przeszkoliliśmy w sumie
ok. 340 techników na F-16. Do Łasku
pójdzie grupa, która zapewni szkolenie
najpierw na sześciu, a następnie na
ośmiu samolotach. Przygotowaliśmy
w tym celu w Krzesinach i Dęblinie spe-
cjalny program szkolenia, żeby nie za-
brakło nam personelu technicznego.
Moglibyśmy na przykład zintensyfikować
szkolenie lotnicze w Krzesinach i latać
większą liczbą samolotów, ale odbyłoby
się to kosztem szkolenia techników. Na
początek do Łasku trafi ok. 100–150
techników i dziesięciu pilotów.
DWUNASTA
nr 3/2008
| | | |
Nowa wizytówka polskich skrzydeł
L otnisko w Łasku przeżywa obecnie
spore ożywienie spowodowane roz-
wojem inwestycji i oczekiwaniem na
przybycie 16 samolotów F-16. Prace na-
prawdę mocno ruszyły i są już na ukoń-
czeniu. Cała infrastruktura jest przygoto-
wywana pod kątem szkolenia lotniczego
tak, aby można je było rozpocząć już od
1 marca 2008 r.
W zasadzie na lotnisku w Łasku do zro-
bienia pozostały już tylko prace kosme-
tyczne, choć pojawiały się niespodziewa-
ne problemy, np. nadmiar opadających
liści ze znajdujących się wokół lotniska
drzew. Liście stanowiły potencjalne za-
grożenie dla silników F-16, dlatego, dzię-
ki zgodzie wydanej przez władze gminy,
brzozy wycięto, a w ich miejsce zostały
posadzone drzewa iglaste. Lotnisko
zmieniło się prawie nie do poznania.
Chociaż do przyjęcia pierwszych dwóch
„efów” pozostał zaledwie miesiąc, a lot-
nisko w wielu miejscach przypomina
jeszcze plac budowy, to rzeczywiście
udało się zrobić dużo, i to w tak krótkim
czasie. Wybudowano już m.in. takie
obiekty, jak budynek Komendy Obsługi
Lotniska, budynki eskadry, wyremonto-
wano domek pilota, kończona jest budo-
wa spadochroniarni.
Wzniesiono też zgodnie z natowskimi
standardami nowe schronohangary.
Na ich tyłach umieszczono
tzw. komory odchylania, któ-
re umożliwiają start sa-
molotu bezpośrednio ze
schronu samolotowe-
go. Obiekty wyposa-
żono również
| | |
w schrony dla obsługi. – Zdaję sobie
sprawę, że możemy nie zdążyć ze wszyst-
kim, ale najważniejsze inwestycje, decy-
dujące o procesie szkolenia lotniczego,
będą gotowe – zapewnia dowódca 2 BLT
gen. bryg. pil. Włodzimierz Usarek.
Podobnie jak w Krzesinach i Powidzu
nad lotniskiem góruje okazała nowa wie-
ża wojskowego portu lotniczego o po-
wierzchni 2,5 tys. m kw.
Ciekawy architektonicznie jest budynek
symulatora. Zaprojektowany został, po-
dobnie jak ten w Krzesinach, zgodnie
z zaleceniami strony amerykańskiej i bę-
dzie się składał z dwóch niezależnych
elementów – symulatora ETP, czyli symu-
latora treningu procedur awaryjnych,
i symulatora SLT do treningu mniej
skomplikowanych misji. W porównaniu
do symulatora FMT, czyli pełnej misji,
PIOTR LASKOWSKI (4)
który zamontowano tylko w Krzesinach,
ten w Łasku będzie miał „uboższy” sys-
tem zobrazowania danych.
Mogą pojawić się obawy, czy Amerykanie
zdążą zainstalować symulatory do końca
lutego 2008 r., ale jak mówi gen. Usarek:
– Nawet jeśli nie zdążą, to mamy symula-
tory w Krzesinach, już wyposażone w opro-
gramowanie do wersji Block 52 +.
Do obsługi F-16 zbudowano także nowy
i duży hangar, a stary został przebudowa-
ny i technicznie dostosowany do wymo-
gów, jakie stawia obsługa nowoczesnego
samolotu wielozadaniowego. Lotnisko
w Łasku wygląda zupełnie inaczej niż
przed laty. Nie tylko cieszy oko, ale staje
się nową wizytówką polskich skrzydeł.
Napisz do autora:
piotr.laskowski@redakcjawojskowa.pl
Polska Zbrojna 25
AAAAAAA RATOWNICTWO
WOJSKO AAAAAAAA

Są na każdych dużych ćwiczeniach wojskowych w kraju.

Ich atutem jest możliwość szybkiego dotarcia na miejsce wypadku.
Mowa o sześcioosobowej załodze śmigłowca Mi-17AE z Powietrznej
Jednostki Ewakuacji Medycznej 25 Brygady Kawalerii Powietrznej.

NA KŁOPOTY ŚM
Powietrznej Jednostce Ewa-
JAC E K S Z U S TA KOW S K I

kuacji Medycznej są dwa
Mi-17AE. Na śmigłowce ewa-
kuacji medycznej przebudowano je ze stan-
dardowego Mi-17 w Wojskowych Zakła-
dach Lotniczych nr 1 w Łodzi. Ponadto
w listopadzie do Wytwórni Sprzętu Komu-
nikacyjnego PZL-Świdnik 25 BKPow
przekazała Sokoła, który także zostanie
przystosowany do ewakuacji medycznej.
Mi-17 AE i Sokół
Powietrzną karetką reanimacyjną, bo tak
można nazwać Mi-17AE, lata załoga
w składzie: dwóch pilotów, technik, lekarz,
pielęgniarka i ratownik medyczny. Śmigło-
wiec, dzięki wyposażeniu w system nawi-
gacji i lądowania według przyrządów
VOR/ILS/MKR, system TACAN, radiowy-
sokościomierz AN/APN-209, odbiornik
GPS oraz system identyfikacji „swój–ob-
cy”, może latać w każdych warunkach po-
godowych, w dzień i w nocy. Kolejnym atu-
tem Mi-17AE jest bogate wyposażenie me-
dyczne. Na pokładzie powietrznej erki są
m.in. pompa infuzyjna, defibrylator i ssak.
Mi-17AE jednorazowo może zabrać sied- godzin, z czego na Mi-17 niewiele ponad
miu poszkodowanych w pozycji leżącej, 40. – Tutaj technik ma trochę więcej miej-
w tym jednego ciężko rannego. Wszystkich sca niż w Sokole – mówi w kabinie
można podłączyć do instalacji tlenowej. Mi-17AE. – Wszystko jest dostosowane
Sprzęt medyczny pozwala monitorować pa- do latania w noktowizji. Lampki świecące
rametry życiowe ciężko rannego i umożli- na czerwono mają zakładane dodatkowe
wia prowadzenie farmakoterapii. Ponadto filtry, aby nie przeszkadzały. Wysoko-
w przedziale transporto- ściomierz jest już orygi-
wym Mi-17AE zainstalo- Trzy śmigłowce w wersji nalny, przystosowany do
wano klimatyzator, który medycznej (licząc noktowizji.
pozwala utrzymać stałą
temperaturę we wnętrzu remontowanego Tylko specjaliści
śmigłowca. Sokoła) to z pewnością Powietrzne erki z PJEM
Sokół w wersji medycz- są cały czas w gotowości
nej będzie mógł transpor- za mało jak na potrzeby do wylotu na ćwiczenia
tować jednego poszkodo- czy w razie nagłego we-
wanego, ciężko rannego polskiej armii zwania do udzielenia na-
w pozycji leżącej. Na pokładzie zostaną tychmiastowej pomocy ofiarom wypadków
stworzone warunki do monitorowania na poligonach, placach ćwiczeń czy w jed-
funkcji życiowych i prowadzenia terapii nostkach. W drugim tygodniu grudnia
w czasie transportu. Podobnie jak Mi-17AE były na poligonach: jeden w No-
Mi-17AE będzie dostosowany do lotów wej Dębie, gdzie szkolili się żołnierze 6 Ba-
w nocy z użyciem noktowizji. talionu Desantowo-Szturmowego 6 BDSz,
Szef techniki lotniczej zespołu lotniczo- przygotowujący się do wyjazdu na III zmia-
-ewakuacyjnego PJEM kpt. Lubosław Kar- nę PKW Afganistan, a drugi w Drawsku
bowiak wylatał na śmigłowcach ponad 750 Pomorskim na ćwiczeniach „Eufrat X”.

26 Polska Zbrojna nr 3/2008

 | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
MIGŁOWIEC
Dowódca Powietrznej Jednostki Ewa-
kuacji Medycznej mjr Marek Wójcik przy-
znaje, że struktura jego jednostki jest bar-
dzo prosta. Składa się ze sztabu, zespołu
lotniczo-ewakuacyjnego w sile eskadry
i zespołu medycznego (odpowiednik kom-
panii medycznej). Pierwszym zespołem
dowodzi kpt. pil. Karol Kruk, a drugim
– mjr lek. Wojciech Marzec.
– To specyficzna jednostka – mówi mjr
Wójcik. – Tu nie potrzeba zwykłych żoł-
nierzy, tylko specjalistów: lekarzy, pilotów,
pielęgniarek, ratowników medycznych
i techników. Zgranej załogi nie da się przy-
gotować w ciągu roku czy dwóch lat. Po-
za tym od naszych ludzi wymaga się do-
brej znajomości języka angielskiego.
Podczas ćwiczeń PJEM bywa często wy-
korzystywana przez szkolące się podod-
działy np. do trenowania procedur ewaku-
acji medycznej. Coraz większe zaangażo-
wanie Sił Zbrojnych RP w misje przekła-
da się na wzrost liczby ćwiczeń przygoto-
wujących żołnierzy do wyjazdu poza gra-
nice kraju. Dlatego załogi powietrznych
erek nie narzekają na zbyt małą liczbę wy-
latanych godzin.  Transport), w których skład wchodzi m.in.: monitor fizjologiczny, podręczny kliniczny
Napisz do autora:
jacek.szustakowski@redakcjawojskowa.pl
nr 3/2008
| | |
| | | |
ZESTAW TRANSPORTOWY do intensywnej
terapii LSTAT na razie można oglądać tylko
na zdjęciu.
JAROSAW HAŁADUS
Mi-17AE jednorazowo może zabrać siedmiu
poszkodowanych w pozycji leżącej,
w tym jednego ciężko rannego.
JACEK SZUSTAKOWSKI (2)
JAROSAW WIŚNIEWSKI
Samoloty z Balic
W 13 ESKADRZE LOTNICTWA TRANSPORTOWEGO, stacjonującej w 8 Bazie Lotniczej
w Krakowie-Balicach, do powietrznych karetek można zaliczyć samoloty An-26 (na zdjęciu)
i hiszpańskie CASA C-295M. Popularne „antki”, po podpisaniu w lutym 1993 r. umowy
pomiędzy Kliniką Kardiochirurgii w Krakowie a Dowództwem Sił Powietrznych, latają
na rzecz akcji „Przeszczep serca”. Piloci z Balic przez całą dobę są w gotowości do
przyjęcia na pokład karetki lub ekipy gotowej do odbioru serca. Z czasem do akcji włą-
czył się też Instytut Kardiologii w Zabrzu. Tylko przez pięć pierwszych lat jej trwania pi-
loci z ówczesnego 13 Pułku Lotnictwa Transportowego odbyli 228 lotów po serce.
CASA C-295M podczas ewakuacji medycznej może zabrać 24 rannych na noszach.
Hiszpańskie samoloty z Balic w tej roli sprawdziły się już wielokrotnie podczas lotów
z pomocą dla poszkodowanych cywilów, np. w wypadkach poza granicami kraju.
C-295M jako karetka powietrzna przeznaczona dla potrzeb wojskowych sprawdza się
natomiast w przewożeniu z bazy w Ramstein żołnierzy rannych w misjach w Iraku
i Afganistanie. Niestety, przedłuża się proces wdrożenia dwóch profesjonalnych zesta-
wów transportowych do intensywnej terapii LSTAT (Life Support for Trauma and
analizator krwi, wentylator, ssak medyczny i defibrylator.
Polska Zbrojna 27
KULISY WOŚP

JAKUB CZERMIŃSKI

ŚWIATEŁKO NADZIEI
ym razem Wielka Orkiestra grała
dla dzieci ze schorzeniami laryn-
gologicznymi. Oddziały laryngo-
logii i otolaryngologii dostaną no-
woczesny sprzęt. Do udziału w imprezie
zgłosiło się ok. 1,7 tys. sztabów w kraju
i 34 za granicą, m.in. z polskich baz woj-
skowych w Iraku i Afganistanie. Kwesto-
wali młodzi i starsi, cywile i żołnierze,
osoby prywatne i firmy. Do puszek wrzu-
cano drobniaki i większe kwoty. Tego
dnia Polacy na całym świecie myśleli
o dzieciakach.
Fundacja Wielkiej Orkiestry Świątecznej
Pomocy jest największą pozarządową or-
ganizacją charytatywną w Polsce. Została
zarejestrowana w 1993 r., już po pierw-
szym finale. Pierwsza zbiórka miała być
jednorazowym happeningiem. Nieprzewi-
dziany sukces skłonił organizatorów do
kontynuowania działalności. Zebrane
przez WOŚP pieniądze fundacja przezna-
cza na zakup sprzętu dla publicznych szpi-
tali dziecięcych oraz finansowanie progra-

„Finał z głową”, czyli pospolite ruszenie, odbyło się w niedzielę 13 stycznia. Przez cały dzień tysiące wolontariuszy
Także żołnierze, chcąc pomóc noworodkom i dzieciom ze schorzeniami laryngologicznymi, przyłączyli się do XVI

Żołnierze zagrali...
Marynarka Wojenna ła liczne koncerty i występy ze- wo-minowy, a marynarze, oprócz
Wsparcia XVI Finałowi Wielkiej społów artystycznych, m.in.: klu- zbierania pieniędzy, przygotowali
Orkiestry Świątecznej Pomocy bu MW „Riwiera”, grupy warszta- również żołnierską grochówkę dla
udzieliła również Marynarka towej bębniarzy Scena 138, ze- kwestujących, artystów i uczestni-
Wojenna RP. Jednym z najważ- społu Małe Róże, grupy Teatr ków imprezy.
niejszych wydarzeń tegorocznego Tańca Sceny 138, zespołu Kozak- 17 Brygada
finału było przejście trałowca ORP Dance, Kubryk oraz Golden Sax. Zmechanizowana
„Gopło” z Jerzym Owsiakiem na Przy Klubie MW w Gdyni koncer-
Żołnierze brygady pomagali wo- Prezent
pokładzie z Gdyni do Helu oraz towała Orkiestra Reprezentacyjna
lontariuszom. Kwestujących w ten był wyra-
przelot z głównym dyrygentem Marynarki Wojennej, wojskowej eskorcie można było zem wdzięczno-
Orkiestry śmigłowcem W-3 RM a w Świnoujściu odbył się spotkać na ulicach Gorzowa ści szejków i społeczno-
Anakonda z Helu do Gdańska. koncert Orkiestry Garnizo- Wielkopolskiego w dniu wielkiego ści irackiej za wsparcie w walce
Konto Orkiestry zasiliły pieniądze nowej. Podczas koncertowania finału. Dowódca 17 BZ gen. bryg. z terroryzmem oraz pomoc hu-
zebrane podczas koncertów i licy- Wielkiej Orkiestry odbyły się licy- Mirosław Różański przekazał na manitarną dostarczaną przez
tacji, a także imprez zorganizowa- tacje i aukcje pamiątek związa- rzecz fundacji Jurka Owsiaka strój naszych żołnierzy. Klub
nych w garnizonach wojskowych nych z Marynarką Wojenną szejka przywieziony prosto Honorowego Dawcy Krwi
i bazach Marynarki Wojennej. i Centrum Szkolenia Marynarki z Al-Kut w Iraku, gdzie żołnierze „Żołnierska Krew” działający
W Gdyni, Ustce i Świnoujściu Wojennej z Ustki. MW udostępni- „siedemnastki” stacjonowali od w 17 BZ wraz z Oddziałem
Marynarka Wojenna zorganizowa- ła zwiedzającym okręt transporto- stycznia do lipca zeszłego roku. Terenowym Regionalnego

28 Polska Zbrojna nr 3/2008

 ||
ZAPIS FORUM
ZAPIS FORUM NA ||
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY
CELOWNIKU WOJSKO || |
KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | | | |

Wśród akcji WOŚP dwie wyróżniają się
skalą. To program przesiewowych badań
słuchu u noworodków – dzięki Orkiestrze
badane jest każde rodzące się w Polsce
dziecko – oraz akcja zakupu osobistych
pomp insulinowych dla dzieci dotkniętych
cukrzycą. Do tej pory kupiono ponad
2,2 tys. pomp. WOŚP pomaga także nowo-
rodkom, zapewniając szpitalom sprzęt do
badań i korekcji wzroku wcześniaków oraz
prowadząc program nieinwazyjnego wspo-
magania oddechu metodą Infant Flow (IF),
dzięki której liczba intubacji zmniejszyła
się o 79 proc.
Lepiej uprzejmie nagabywać
Warszawa, błękitne niebo, świeci słoń-
JAKUB CZERWIŃSKI, MARIAN KLUCZYŃSKI
akcja. Jesteśmy ze sztabu zorganizowane-
go przez naszą szkołę. Jak co roku zgłosi-
ło się mnóstwo uczniów, identyfikatorów
było za mało, konieczne było losowanie
– opowiadają. Dziewczyny szacują, że
w ciągu sześciu godzin zebrały ok. 400 zł.
Skuteczniejsza jest metoda Karoliny, któ-
ra obstawiła wejście do stacji metra Cen-
trum. – Ja nie czekam, aż ktoś podejdzie,
tylko nagabuję – śmieje się dziewczyna.
– Ale trzeba to robić z wyczuciem i uprzej-
mie – tłumaczy. Karolina kwestuje piąty
raz. Jej rekord to 1300 zł, ale XVI finał
będzie pewnie najlepszy. – Jestem tu pięć
godzin, a moja puszka waży już 6 kg. Ze-
brałam co najmniej 800 zł – cieszy się
dziewczyna. Jej entuzjazm przyciąga ofia-

ce. Przy Pałacu Kultury i Nauki gromadzą
się tłumy mieszkańców stolicy. Panuje pod-
niosła atmosfera. Przed godz. 14 rusza bieg
„Policz się z cukrzycą”, nad którym patro-
nat objęła prezydent miasta Hanna Gron-
Szesnasty raz Polacy odpowiedzieli na kiewicz-Waltz. Wystartowało ponad 2,2
apel Jurka Owsiaka. Otworzyli serca tys. zawodników, wszyscy dostali pamiąt-
kowe medale. Celem inicjatywy nie była
i portfele, by pomóc w ratowaniu życia
rywalizacja sportowa, lecz solidarność
i zdrowia najmłodszych. z diabetykami i chęć zwrócenia uwagi na
ich problem. W Polsce choruje na cukrzy-
mów medycznych. Obecnie prowadzi pięć cę prawie 2 mln osób.
takich akcji. Do tej pory z programem Niedaleko stanowisk MotoOrkiestry
„Ratujemy i uczymy ratować” WOŚP do- kwestują dwie gimnazjalistki. Dziewczy-
tarła do prawie pół miliona dzieci. Osiem ny nie zaczepiają przechodzących, czeka-
i pół tysiąca nauczycieli z 4467 szkół prze- ją na niewymuszone akty dobrej woli. Łą-
szkolono w zakresie udzielania pierwszej czy je wiek (16 lat), imię (Kasia) i chęć zro-
pomocy. Celem organizatorów jest prze- bienia czegoś dobrego. – Nie mogłyśmy
szkolenie 2 mln dzieci! siedzieć w domu, gdy trwa taka świetna
rodawców. Naszą rozmowę kilkakrotnie
przerywają ludzie wrzucający do puszki
monety i banknoty.
Jak śledzie w ikarusie
Nieprzypadkowo najwięcej kwestują-
cych można było spotkać w centrach miast.
Tam w niedzielę gromadziły się tłumy spra-
gnionych atrakcji mieszkańców. Orkiestra
bowiem to nie tylko pomoc, ale i zabawa.
Aby przyciągnąć ofiarodawców, sztaby
– we współpracy z lokalnymi władzami
– organizowały imprezy, koncerty, biegi,
gry i zabawy. Atrakcje zaplanowano tak,
by przyciągnąć jak najwięcej ludzi. Tra-
dycyjnie Orkiestrze towarzyszą dziwac-
twa małe i większe. We Wrocławiu pod-
jęto udaną próbę bicia rekordu Guinessa.
Do autobusu Ikarus, mieszczącego we-

zbierały pieniądze w każdym zakątku kraju, a także w wielu miejscach za granicą.

Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
Centrum Krwiodawstwa
z Międzyrzecza przeprowadziły
akcję honorowego krwiodaw-
stwa na rzecz WOŚP.
CSŁiI Zegrze
Centrum Szkolenia Łączności
i Informatyki jak co roku aktyw-
nie włączyło się w przygotowa-
nie i realizację XVI Finału
Wielkiej Orkiestry Świątecznej
Pomocy. W bieżącym roku ze-
grzyński sztab orkiestry usytu-
owany był w Zespole Szkół im.
Wojska Polskiego w Zegrzu,
a Centrum Szkolenia Łączności
i Informatyki wyposażyło go
w sprzęt audiowizualny i nagła-
śniający obsługiwany przez żoł-
nierzy CSŁiI. 11 stycznia na te-
renie CSŁiI odbyła się akcja ho-
norowego krwiodawstwa, z któ-
rej krew zostanie przekazana
Fundacji Wielkiej Orkiestry
Świątecznej Pomocy Jurka rzecz Wielkiej Orkiestry, a na au- różnorodną pomoc i czynny
Owsiaka. kcję charytatywną przekazane zo- udział w przedsięwzięciach ar-
stały maskotki żandarmerii, ho- tystycznych.
Żandarmeria Wojskowa norowe odznaki jednostek ŻW Opole: 10 Brygada Logistyczna
W tym roku po raz kolejny oraz pamiątkowe ryngrafy zaopatrzyła w sprzęt biuro orga-
Żandarmeria Wojskowa włączyła – wszystkie mające certyfikaty nizacyjne Orkiestry, a zespół ar-
się do akcji zorganizowanej przez autentyczności. Żołnierze żandar- tystyczny klubu garnizonowego
Wielką Orkiestrę Świątecznej merii wzięli także udział w pre- wystąpił w specjalnym bloku
Pomocy. 13 stycznia na terenie zentacjach samochodów wspól- koncertowym na rzecz WOŚP.
całego kraju 350 żołnierzy żan- nie z innymi miłośnikami motory- Brzeg: 11 stycznia w Brzeskim
darmerii wspierało policję i za- zacji, a uzdolnieni wokalnie za- Centrum Kultury klub garnizono-
pewniało bezpieczeństwo kwe- prezentowali swoje talenty na wy zorganizował koncert zespo-
stujących i ofiarodawców pod- konkursach karaoke. łów artystycznych pt. „Na ten
czas XVI finału Orkiestry. Nowy Rok”. W dniu finału WOŚP
Żandarmi pojawili się głównie ŚOW zespoły klubu koncertowały na
w rejonach imprez masowych, Już od 11 stycznia, w ramach rzecz chorych dzieci.
dbając o to, by przebiegały one XVI Finału Wielkiej Orkiestry Rzeszów: 13 stycznia klub gar-
w spokojnej atmosferze. Z uwagi Świątecznej Pomocy, żołnierze nizonowy zorganizował otwarty
na zmiany w organizacji ruchu i pracownicy wojska wielu jed- bal noworoczny dla dzieci ze śro-
żołnierze Żandarmerii Wojskowej nostek Śląskiego Okręgu dowiska wojskowego i cywilnego.
włączyli się również w kierowanie Wojskowego czynnie włączyli Chełm: W niedzielę w hali
ruchem drogowym. W jednost- się do akcji. Biurom organiza- sportowej z muzycznym koncer-
kach Żandarmerii Wojskowej pro- cyjnym Orkiestry w poszczegól- tem wystąpił zespół z klubu
wadzone były zbiórki pieniędzy na nych garnizonach zaoferowano garnizonowego. 

nr 2/2008 Polska Zbrojna 29

KULISY WOŚP
dług producenta 142 osoby, weszło jed- merii Wojskowej współpracowała z Ko-
nocześnie 308 śmiałków. W Kutnie z plu- mendą Główną Policji. – W tym roku Or-
szowych maskotek budowano największe- kiestra się spóźniła, bo gdy poprosiła nas
go w kraju misia. W Koninie uczniowie o pomoc, byliśmy już po uzgodnieniach
jednego z liceów zrobili szalik o długości z policją – uśmiecha się mjr Marcin Wią-
pół kilometra. cek z ŻW. W całym kraju nad bezpieczeń-
Do kwestujących dołączyli ludzie roz- stwem Orkiestry czuwało 350 żołnierzy
rywki i polityki. W Gdańsku dla WOŚP żandarmerii. W Warszawie było ich 40. Po-
zbierał premier Donald Tusk. Ci, którzy nie magali w organizacji ruchu przy biegu „Po-
kwestowali osobiście, przekazywali na licz się z cukrzycą” oraz patrolowali oko-
lice PKiN. – Gdyby nie było Orkiestry,
większość z nas miałaby dzisiaj wolne. Ale
nie narzekamy. Jesteśmy tu, bo chcieliśmy.
Dzięki WOŚP pod względem liczby
dzieci leczonych metodą Infant Flow
Polska jest najlepsza w Europie!
Zgłosiliśmy się na ochotnika. W Mazo-
wieckim Oddziale Żandarmerii Wojskowej
rzecz Orkiestry pamiątki, nagrody lub po było więcej chętnych niż miejsc. Wybrano
prostu wartościowe przedmioty. Minister najlepszych. Ja jeszcze w cywilu zbiera-
obrony narodowej Bogdan Klich przeka- łem na Orkiestrę, nie mogło mnie tu dzi-
zał sziszę – fajkę wodną, którą dostał pod- siaj zabraknąć – tłumaczy szer. Jarosław
czas pierwszej wizyty w Iraku. Licytacje Zanowski.
odbywały się na festynach i w internecie. Imprezy przebiegały spokojnie, ale
Wśród osobliwości można było kupić nie obyło się bez incydentów. Podczas
m.in. 11,5 kg oscypka, wagonik Polskich finału policja interweniowała ponad
Kolei Linowych, który ponad 40 lat trans- 70 razy. Głównie chodziło o kradzież
portował turystów na Kasprowy Wierch puszek lub jej usiłowanie zarówno wo-
oraz ogromny (36 na 33 metry), ważący lontariuszom, jak i ze sklepów, w któ-
600 kg banner z symbolem Orkiestry zdo- rych trwała kwesta. Zanotowano także
biący Pałac Kultury. próby zbierania pieniędzy z nieważny-
Gdy tylu młodych ludzi spaceruje z pusz- mi identyfikatorami.
kami wypełnionymi pieniędzmi, gdy w ca- Nad przebiegiem XVI finału czuwał jak
łej Polsce odbywają się imprezy masowe, zwykle dobry duch imprezy Jurek Owsiak.
istotna staje się kwestia zapewnienia bez- Tym razem odwiedził kilka miast, podró-
pieczeństwa. Komenda Główna Żandar- żując śmigłowcem Marynarki Wojennej
oraz „orkiestrolotem” – samolotem udo-
stępnionym Orkiestrze przez LOT. Wystar-
tował z Helu, następnie był w Gdańsku,
Wrocławiu i Krakowie. Lotniczy objazd po
kraju zakończył w Warszawie, gdzie pod
Pałacem Kultury i Nauki dał sygnał do roz-
poczęcia happeningu „Światełko do nie-
ba”. W górę wystrzeliły fajerwerki, zebra-
ni zapalali zapalniczki, świece i zimne
ognie. Podobne pokazy odbyły się też
w innych miastach.
Bądźcie z siebie dumni
– W całej Polsce jest dziś tyle pogody
ducha, tyle radości, tyle wspaniałości! To
wszystko dzięki wam! Bądźcie dumni z sie-
bie! – dziękował Polakom Jurek Owsiak.
W XVI finale WOŚP kwestowało ponad
120 tys. wolontariuszy w kraju i za grani-
cą. Zebrano ponad 30 mln zł, ale kwota ta
wzrośnie jeszcze o kilkadziesiąt procent po
oficjalnym rozliczeniu, które nastąpi pod
koniec lutego. Potem zacznie się najważ-
niejsze – kupowanie sprzętu dla szpitali.
Orkiestra po publicznym ogłoszeniu wy-
ników akcji wyśle do szpitali ankiety w ce-
lu szczegółowego zbadania potrzeb i za-
sadności próśb. Po konsultacjach z eksper-
tami medycznymi konwent fundatorów
WOŚP podejmie decyzje, co i dla kogo ku-
pić. Rozpisane zostaną konkursy ofert, by
pieniądze zostały wykorzystane jak naj-
efektywniej. Do tej pory piętnaście finałów
przyniosło Orkiestrze ponad 80 mln dol.
Szacuje się, że – wliczając tegoroczne zbio-
ry – suma ta wzrośnie do prawie 100 mln
dol. A już za rok kolejny finał!
Napisz do autora: jakub.czerminski@
redakcjawojskowa.pl

Krosno Odrzańskie: W sali kino-
wo-widowiskowej mieszkańcy
miasta mogli wysłuchać koncertu
zespołów rockowych klubu garni-
zonowego.
Świętoszów: Klub garnizonowy
wsparł (sprzęt, instruktorzy)
biuro organizacyjne Orkiestry
urządzone w miejscowej szkole
podstawowej.
Żagań: Klub garnizonowy stał się
w tym roku sztabem WOŚP
w Żaganiu. Zespoły artystyczne
klubu i Orkiestra Garnizonowa
z Żagania dały niedzielne koncer-
ty dla mieszkańców miasta.
Wędrzyn: Klub garnizonowy był
współorganizatorem finału WOŚP
w powiecie sulęcińskim i gminie
Sulęcin. W niedzielę
w Sulęcińskim Ośrodku Kultury,
Sportu i Rekreacji zespoły arty-
styczne klubu dały specjalne kon-
certy dla mieszkańców regionu.
Przemyśl: Klub garnizonowy wy-
delegował zespoły artystyczne do
udziału w koncertach dla miesz-
kańców Przemyśla.
PKW IRAK
Żołnierze Wielonarodowej Dywizji
Centrum–Południe wzięli czynny
udział w XVI finale Orkiestry.
W różnych punktach bazy Echo
przeprowadzono kwestę. Dla
uatrakcyjnienia licytacji przedmio-
tów dodatkowo rozegrane zostały
mecze międzynarodowej ligi siat-
kówki. Dowódca WDCP gen. dyw.
Tadeusz Buk przeznaczył na licy-
tacje pamiątkowe ryngrafy, albu-
my o Polsce oraz breloczki i długo-
pisy. – Do wzięcia udziału w zbiór-
ce pieniędzy na ten szczytny cel
chcieliśmy zachęcić jak najwięcej
żołnierzy, dlatego akcję informa-
cyjną zaczęliśmy już kilka dni
przed finałem – stwierdziła psy-
cholog Iwona Olczak, główny orga-
nizator Finału Wielkiej Orkiestry
Świątecznej Pomocy w Diwanii.
PKW EUFOR
Polski Kontyngent Wojskowy
EUFOR w Republice Bośni
i Hercegowiny przygotowywał się
do organizacji Wielkiej Orkiestry
Świątecznej Pomocy w obozie
Butmir w Sarajewie. Uzyskano
zgodę dowódcy sił EUFOR w BiH
gen. Ignacio Martina Villalain na
kwestę. Kolejnym etapem było
rozklejanie plakatów z krótkim
opisem akcji. Do kwestowania
13 stycznia 2008 r. zgłosiło się
trzech żołnierzy kompanii manew-
rowej Oddziału Specjalnego
Żandarmerii Wojskowej z Mińska
Mazowieckiego: st. kpr. Paweł
Ostrowski, st. szer. Adam
Perkowski oraz st. szer. Kamil
Godylewicz. Zbierali oni pieniądze
wśród żołnierzy ponad 30 nacji
uczestniczących w operacji
„Althea” w ramach sił EUFOR.
Nad całością przedsięwzięcia czu-
wał szef sztabu WOŚP
w Sarajewie kpt. Mirosław Krupa.
PKW UNIFIL
W trakcie trwania Wielkiej
Orkiestry Świątecznej Pomocy
przeprowadzono zbiórkę pienię-
dzy. Na głównym placu PKW
umieszczony został telebim, dzięki
czemu żołnierze mogli wspólnie
oglądać transmisję z WOŚP.
Ponadto do kontyngentów innych
państw stacjonujących w Naqourze
przesłana została informacja o pro-
wadzonej akcji charytatywnej.
Paulina Glińska

30 Polska Zbrojna nr 3/2008

 | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO EKOLOGIA
| | | WOJSKO

DYREKTOR CENTRALNEGO OŚRODKA

AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ

poszukuje kandydatów na stanowiska

KIEROWNIKÓW OŚRODKÓW AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ
w Gdyni, Lublinie i Szczecinie

Kandydaci powinni spełniać następujące 3. znajomość języka obcego;

warunki:
Wymagania konieczne:
1. obywatelstwo polskie;
2. uregulowany stosunek do służby wojsko-
wej;
3. wykształcenie wyższe;
4. znajomość dokumentów normatywnych
regulujących problemy rekonwersji kadr;
5. znajomość problematyki rynku pracy
i zagadnień aktywizacji zawodowej;
6. zdolności kierowania zespołem, umiejęt-
ności organizatorskie i menedżerskie;
7. dobry stan zdrowia;
8. niekaralność oraz brak toczących się
postępowań karnych przeciwko
kandydatowi.
Wymagania pożądane:
1. preferowane studia lub kursy z zakresu
zarządzania zasobami ludzkimi, pedago-
giki, psychologii, socjologii bądź doradz-
twa zawodowego;
2. znajomość potrzeb i problemów środowi-
ska wojskowego;
4. praktyka na stanowiskach związanych
z problematyką rekonwersji.
Oferty kandydatów
powinny zawierać:
– zgłoszenie ze wskazaniem wybranego
OAZ,
– życiorys (CV),
– odpis (kserokopia) dyplomu oraz innych
dokumentów stwierdzających posiadane
kwalifikacje,
– oświadczenie o niekaralności oraz braku
toczących się postępowań karnych prze-
ciwko kandydatowi,
– zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia
pozwalającym na pracę na stanowisku
kierowniczym.
Powyższe dokumenty powinny wpłynąć
do sekretariatu COAZ
ul. Banacha 2, 02-097 Warszawa
– do 1 lutego 2008 r. (pocztą kurierską)
w zamkniętych kopertach z dopiskiem
„Kandydat na kierownika OAZ”.

Uwaga:
– kandydat na stanowisko kierownika OAZ powinien być gotowy
do podjęcia zatrudnienia z dniem 1 marca 2008 r.;
– ewentualne koszty związane z udziałem w procesie
rekrutacji ponoszą uczestnicy;
– zainteresowani mogą uzyskać bliższe informa- Rozmowa
cje w Centralnym Ośrodku Aktywizacji kwalifikacyjna zosta-
Zawodowej pod nr. tel. (0-22) 682 66 78, nie przeprowadzona po
faks (0-22) 682 66 74; upływie 7 dni od zakończenia
– pracodawca nie ma obowiązku publiczne- składania ofert. O zakwalifiko-
go uzasadniania decyzji wyboru danego waniu się do tego etapu oraz
kandydata. terminach przeprowadzenia
rozmowy kandydaci zostaną
powiadomieni
indywidualnie.

nr 3/2008 Polska Zbrojna 31

AAAAAAA OKIEM
NASZYM AAAAAAAA

KRZYSZTOF WILEWSKI

W języku arabskim shura to konsultacje. W wielu krajach

muzułmańskich określenie to oznacza również posiedzenie
starszyzny np. wioski, okręgu lub prowincji, podczas którego są
omawiane najważniejsze dla danej społeczności sprawy.

32 Polska Zbrojna nr 3/2008

 ||
ZAPIS FORUM
ZAPIS ||
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU | | | | | | |
WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO|

Zgromadzenie starszyzny
W Afganistanie najważniejsza jest Meli
Shura (Zgromadzenie Narodowe), która
jest organem władzy ustawodawczej i składa
się z Izby Przedstawicieli i Senatu. Polscy żoł-
nierze, budując w Afganistanie dobre stosun-
ki z miejscową ludnością, starają się być
obecni na każdej znaczącej shurze w swoim
rejonie odpowiedzialności. Podczas polsko-
-amerykańsko-afgańskiej operacji „Sham
Shad” uczestniczyli w kilku shurach.

KRZYSZTOF WILEWSKI

nr 3/2008 Polska Zbrojna 33

 WOJSKA LĄDOWE

Kawaleria na
Używane
w 7 Dywizjonie śmi-
głowce Sokół to maszyny
stosunkowo młode – wyprodu-
kowano je w latach 90. XX w. Są
stopniowo modernizowane, zaś
żołnierze liczą, że jak najwięcej
Sokołów zostanie w przyszło-
ści przebudowanych do
standardu Głuszec

NORBERT BĄCZYK

Siódmy Dywizjon Lotniczy z Nowego Glinnika zaliczany jest do najlepszych

jednostek wojskowych w kraju. To dość specyficzna formacja – lotnicza,
ale podległa Wojskom Lądowym. Załogi Sokołów wykonują liczne misje
na terenie kraju, służą też w Iraku.

W Nowym Glinniku nieopo-
dal Tomaszowa Mazowieckie-
go, gdzie mieści się dowódz-
two 25 Brygady Kawalerii Po-
wietrznej, ma swą bazę 7 Dy-
wizjon Lotniczy. Jest to jeden
z dwóch dywizjonów lotni-
czych brygady. Jego wyposa-
żeniem są śmigłowce wieloza-
daniowe W-3 Sokół. Co cieka-
we, występuje on często pod
dwiema nazwami – 7 Dywi-
zjon Lotniczy lub 66 Dywizjon
Lotniczy. Liczba 66 znajduje
się nawet w herbie jednostki.
Wytłumaczeniem jest historia
oddziału, który powstał na ba-
zie komponentu lotniczego
7 Pułku Ułanów Lubelskich,
kontynuując jednocześnie tra-
dycje 66 Lotniczego Pułku
Szkolnego (który szkolił pilo-
tów na miejscowym lotnisku).
Dziś charakterystyczne, wyma-
lowane w zielono-brązowe ła-
ty lub całkowicie ciemnozielo-
ne śmigłowce W-3 są podsta-
wowymi końmi roboczymi na-
szych wojsk aeromobilnych,
zaś ich załogi wykonują wiele
misji na rzecz macierzystej
25 BKP, a także na rzecz innych
oddziałów Wojsk Lądowych
czy szerzej – całej armii.
PRZEZNACZENIE I ZADANIA
7 Dywizjon przeznaczony
jest do wsparcia ogniowego,
desantowania i transportu po-
wietrznego oraz zabezpiecze-
nia specjalnego pododdziałów
szturmowych kawalerii po-
wietrznej na polu walki. Za naj-
ważniejsze uważa się działania
transportowo-desantowe (każ-
dy W-3 może przerzucić na po-
le walki drużynę) i ogniowe,
czyli zwalczanie punktów opo-
ru przeciwnika oraz celów lek-
ko opancerzonych, ewentualnie
również wrogich śmigłowców,
a nawet samolotów. Uzbrojone
Sokoły uzupełniają klasyczne
(naziemne) środki ogniowe
pododdziałów szturmowych
oraz zapewniają szybkie wyko-
nywanie zadań, szczególnie
w działaniach manewrowych
i w głębi ugrupowania przeciw-
nika. Działania aeromobilne
batalionów kawalerii powietrz-
nej dywizjon może wspierać
samodzielnie lub z innymi od-
działami WL czy Sił Powietrz-
nych. Załogi Sokołów z Nowe-
go Glinnika współpracują też
z formacjami Wojsk Specjal-
nych. Większość „siódmego”
(bez drugiej eskadry), razem
z eskadrą z 1 Dywizjonu Lot-
niczego oraz 7 Batalionem Ka-
walerii Powietrznej tworzą
7 Taktyczną Grupę Bojową,
którą można wykorzystać do
przeprowadzenia wybranej
operacji manewrowej. „Siód-

34 Polska Zbrojna
FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA

Sokołach
W-3WA Sokół z Nowego Glinnika wyruszą
maksymalna masa startowa – 6400 kg
w razie konieczności także na
maksymalny udźwig – 2100 kg misje ratownicze, np. w przy-
maksymalny udźwig na podwieszeniu zewnętrznym – 2100 kg padku klęski żywiołowej.
maksymalna masa uzbrojenia – 1500 kg
STRUKTURA I SPRZĘT
prędkość maksymalna lotu – 260 km/h
prędkość przelotowa – 245 km/h 7 Dywizjon, dowodzony
maksymalna prędkość wznoszenia – 10 m/s obecnie przez ppłk. pil. Pawła
zasięg – 500 km Półtoraka, jest jedną z najwięk-
pułap – 6000 m szych jednostek lotniczych
uzbrojenie: w naszej armii, bowiem etato-
23 mm działka GSz-23Ł wo ma ponad 800 żołnierzy
wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych MARS-2M, oraz 32 śmigłowce plus wypo-
każda zawierająca 16 pocisków S-5 kal. 57 mm sażenie naziemne. Aż 50 proc.
wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych B8-10, personelu to podoficerowie za-
z pociskami S-8 kal. 80 mm wodowi, natomiast tylko
dwie wyrzutnie rakiet samonaprowadzających na podczerwień 25 proc. żołnierzy rekrutuje się
GAD z zasadniczej służby wojsko-
dwa zasobniki do minowania narzutowego terenu PLATAN wej. Jednostka dzieli się na do-
dwa zasobniki lotniczych bomb kulkowych ZR-8 wództwo, sztab, trzy eskadry
śmigłowców, pododdziały za-
bezpieczenia, logistykę oraz
piony szkolenia i inżynieryjno-
lotniczy. Z trzech eskadr śmi-
głowców dwie (pierwsza i dru-
ga) mają charakter wielozada-
niowy, trzecia, tylko w sile klu-
cza, to eskadra śmigłowców
ALEKSANDER RAWSKI
FLESZ
POZNAŃ. 2,5 tys. żołnierzy za-
wodowych korpusu podoficer-
skiego służy w pododdziałach
oraz komórkach organizacyj-
nych Centrum Szkolenia Wojsk
Lądowych im. Stefana
Czarnieckiego w Poznaniu.
8 i 9 stycznia pomocnik komen-
danta CSWL ds. podoficerów
st. chor. sztab. Krzysztof
Łuckiewicz zorganizował dwu-
dniowe spotkanie integrująco-
-szkoleniowe. Komendant
CSWL płk Jarosław Wierzcholski
przedstawił kwestie dotyczące
profesjonalizacji sił zbrojnych,
w tym miejsca i roli centrum
w procesie budowania zawodo-
wej armii.
WĘDRZYN. Żołnierze
17 Wielkopolskiej Brygady
Zmechanizowanej z Wędrzyna,
którzy w pierwszej połowie tego
roku udadzą się na misję do
Republiki Czadu, wykorzystują
pozostały czas na szkolenie
przygotowujące ich do wypeł-
niania zadań w rejonie misji.
Podczas szkolenia epizodyczne-
go swoje umiejętności spraw-
dzili żołnierze z 7 Batalionu
Strzelców Konnych
Wielkopolskich. – Tego typu

rozpoznania radioelektronicz- szkolenie wprowadza wysoki

nego. Każdy klucz to cztery stopień realności i pozwala żoł-
JAROSAW WIŚNIEWSKI

W-3, przy czym, o ile jeszcze nierzom wykonać zadanie

7 DYWIZJON W PKW IRAK: 12 osób personelu latającego,
17 osób personelu SIL, 4 śmigłowce W-3WA
my” może także ewakuować
rannych (dodatkowo w Nowym
Glinniku stacjonuje brygadowa
Powietrzna Jednostka Ewaku-
acji Medycznej – PJEM), do-
starczać zaopatrzenie, wreszcie
wykonywać misje transporto-
we w całym kraju.
Prowadzone jest w nim rów-
nież intensywne szkolenie lot-
nicze i ogólnowojskowe. To
pierwsze obejmuje między in-
nymi loty na zastosowanie bo-
jowe oraz desantowanie różny-
mi sposobami, loty treningowe
w dzień i w nocy (strefy pilo-
tażu, trasy, loty koszące), loty
ratownicze, na rozpoznanie
wzrokowe, na pokonywanie
środków OPL przeciwnika, lo-
ty w górach itp. Każdy pilot
przychodzący do dywizjonu
powinien w czasie treningu
w jednostce wylatać 300 go-
dzin na II etapie szkolenia i ko-
lejne 150 na III, tak aby osią-
gnąć status combat ready. Jako
formacja powietrzna 7 dlot mo-
że wydzielić dla operacji so-
juszniczych komponent do sił
szybkiego reagowania, ekspe-
dycyjnych czy pokojowych. Je-
go żołnierze już od lat pełnią
służbę w PKW Irak. Początko-
wo było tam przeszło 60 żoł-
nierzy i sześć W-3, dziś zaś
w kolejnych zmianach PKW 30
i cztery Sokoły. Śmigłowce
niedawno obie eskadry wielo-
zadaniowe miały po 16 Soko-
łów (cztery klucze), o tyle obec-
nie, w związku z realizacją pro-
gramu „Głuszec”, cztery śmi-
głowce zostały zabrane do mo-
dernizacji i nie służą w jedno-
stce. Śmigłowiec WSK PZL
Świdnik W-3/W-3WA Sokół
jest oceniany w jednostce po-
zytywnie, a cztery takie maszy-
ny, z możliwością lotów w go-
glach noktowizyjnych, działa-
ją w Iraku. Dzięki funkcjonu-
jącemu dotychczas systemowi
serwisowemu, zaangażowaniu
personelu i środkom przyzna-
wanym 7 dlot na usprawnianie
maszyn, w ostatnich latach
udawało się utrzymać spraw-
ność eksploatowanych śmi-
głowców na bardzo podobnym
poziomie. W zeszłym roku dla
całego dywizjonu przewidzia-
w sposób maksymalnie zbliżony
do warunków bojowych – pod-
sumował jeden dzień ze szkole-
nia pododdziałów zmotoryzowa-
nych szef pionu szkolenia 17 BZ
ppłk Wojciech Ziółkowski. Zajęcia
na wędrzyńskim poligonie będą
trwać do 31 stycznia.
Oprac. S.G.
no bardzo wysoki roczny nalot,
4,5 tys. godzin, choć z powodu
konieczności czasowego uzie-
mienia W-3 po wypadku jed-
nego z nich (głównie uszkodze-
nie ogona, obecnie maszyna w
trakcie remontu) nie udało się
go w pełni zrealizować. Na
2008 r. planowany nalot kształ-
tuje się natomiast na poziomie
4 tys. godzin. 
Napisz do autora:
norbert.baczyk@
redakcjawojskowa.pl

nr 3/2008 Polska Zbrojna 35

 SIŁY POWIETRZNE
Sprzęt
36 Specjalnego Pułku
Lotnictwa
Transportowego
Samolot, numer taktyczny,
data produkcji
Tu-154M „101”, 29.06.1990
Tu-154M „102”, 20.12.1990
Jak-40 „044”, 29.04.1979
Jak-40 „045”, 29.04.1979
Jak-40 „047”, 05.06.1980
Jak-40 „048”, 10.07.1980
M-28 „0205”, 15.04.2002
M-28 „0206”, 14.05.2002
M-28 „0207”, 19.05.2003
Mi-8 „620”, brak danych
Mi-8 „630”, 31.05.1977
Mi-8 „631”, 01.07.1977
Mi-8 „633”, 23.09.1977
Mi-8 „634”, 09.09.1977
Mi-8 „636”, 14.07.1977
Mi-8 „660”, 31.03.1983
W-3 „0504”, 23.05.1993
W-3 „0618”, brak danych
W-3 „0619”, brak danych
Bell 412 „02”, 01.05.1991. NORBERT BĄCZYK

SKRZYDŁA WŁADZY 36 Specjalny Pułk Lotnictwa Transportowego z Warszawy pełni

w naszym lotnictwie rolę szczególną. Jednostka jako jedyna
w wojskach lotniczych zachowała strukturę pułku.
Mający swą bazę na sto-
łecznym Okęciu 36 Specjalny
Pułk Lotnictwa Transporto-
wego im. Obrońców Warsza-
wy zajmuje w strukturach Sił
Powietrznych miejsce szczeg-
ólne. Jako element wojsk lot-
niczych nie podlega dziś żad-
nej brygadzie lotnictwa, lecz
bezpośrednio dowódcy Sił
Powietrznych. Kolejnym ewe-
nementem jest struktura jed-
nostki – jako jedyna zachowa-
ła bowiem status pułku, mi-
mo równoczesnego funkcjo-
nowania w Warszawie, w tym
na Okęciu, 1 Bazy Lotniczej,
której zadaniem jest częścio-
wa obsługa logistyczna jed-
nostki latającej. 1 BLot (Jed-
nostka Wojskowa nr 4198) nie
przejęła jednak w pełni zadań
tego typu, zaś 36 Pułk (Jed-
nostka Wojskowa nr 2139) ma
obok 1 i 2 eskadr lotniczych
także częściowo własne struk-
tury wsparcia naziemnego
eskadr lotniczych w postaci
grup zabezpieczenia oraz sto-
sowne budynki i wyposaże-
nie lotniskowe. Taka struktu-
ra nazywana jest eskadrowo-
grupową. W przypadku spec-
pułku jego dowódcą zgodnie
z etatem jest pułkownik, do-
wódcami obu eskadr lotni-
czych podpułkownicy, zaś
dla dowódców grup zabez-
pieczenia przewidziano sta-
nowiska majorów. Jednostką
dowodzi płk dypl. pil. To-
masz Pietrzak. Pułk war-
szawski zachowuje gotowość
przez 24 godziny, a jego żoł-
nierze mogą niezwłocznie po
otrzymaniu rozkazów przy-
stąpić do działań.
Zadania pułku
36 Specjalny Pułk Lotnictwa
Transportowego (36 SPLTr)
jest przeznaczony do transpor-
tu powietrznego przedstawi-
cieli naczelnych organów
władzy państwowej i wojsko-
wej, szkolenia pilotów i spe-
cjalistów innych służb zgod-
nie z wytycznymi, utrzymy-
wania gotowości do ewaku-
acji w sytuacji zagrożenia klę-
skami żywiołowymi, utrzy-
mania stałej gotowości bojo-
wej w czasie pokoju i wojny
(po mobilizacji) oraz wyko-
nywania innych zadań spe-
cjalnych zleconych przez
przełożonych. Do głównych
zadań 36 SPLTr w zakresie
transportu należy m.in.:
– transport powietrzny
przedstawicieli naczelnych
organów władzy państwowej
(prezydenta RP, prezesa Ra-
dy Ministrów, marszałków
sejmu i senatu, wiceprezesa
Rady Ministrów, ministrów
obrony narodowej, spraw za-
granicznych, spraw wewnę-
trznych i administracji, szefa
Kancelarii Prezydenta RP
oraz szefa Kancelarii Preze-
sa Rady Ministrów);
– transport powietrzny wy-
konywany na rzecz MON,
SGWP, DWL, DSP, DMW;
– wykonywanie zadań
w ramach akcji pomocy hu-
manitarnej organizowanych
przez rząd RP oraz inne or-
ganizacje społeczne;
– transport i ewakuacja
obywateli RP z terytorium
innych państw w przypadku
zagrożenia zgodnie z decy-
zjami naczelnych władz RP;
– wykonywanie zadań
transportowych w ramach
lotniczych akcji humanitar-
nych, w tym akcji „Serce” na
rzecz klinik kardiochirurgii
śląskiej i krakowskiej.
W zakresie działalności
szkoleniowo-wychowawczej
36 Pułk zajmuje się:

36 Polska Zbrojna nr 2/2007


J E
D Y C
A
R
T
TOMMY DESMET
– szkoleniem personelu la-
tającego oraz specjalistów in-
nych służb zapewniającym
utrzymanie zdolności bojo-
wej pułku;
– szkoleniami pilotów
i specjalistów innych służb
zgodnie z planami i wytycz-
nymi do szkolenia.
Sprzęt – pięta
achillesowa
Możliwości wykonywania
zadań stawianych 36 SPLTr
są oczywiście ściśle uzależ-
nione od odpowiedniego wy-
posażenia w statki powietrz-
ne. Przez wiele lat opinia pu-
bliczna była informowana
o coraz większych proble-
36 SPLTr NALEŻY DO
NAJBARDZIEJ UZNANYCH
W SIŁACH POWIETRZNYCH.
8 maja 2007 r. szef wojsk lot-
EDGAR BEUGELS
niczych, zastępca szefa szkole-
nia SP gen. bryg. Leszek
Cwojdziński w imieniu dowód-
cy Sił Powietrznych wręczył wy-
nr 2/2007
S
pecpułk szczyci się
bardzo długimi trady-
cjami. Jego początki
sięgają 25 lutego 1945 r.,
kiedy to na mocy rozkazu
Naczelnego Dowództwa
Wojska Polskiego, na bazie
Specjalnej Eskadry Lotniczej
„OsNaz” utworzono
6 Samodzielną Eskadrę
Transportową. W roku 1946
eskadra zmieniła nazwę na
Rządową Eskadrę
Transportową, a 8 marca
1947 r. jednostka została
przemianowana na Specjalny
Pułk Lotniczy, składający się
z dwóch eskadr: transporto-
wej i łącznikowej. Kolejna re-
organizacja miała miejsce
w roku 1951, gdy pułk został
powiększony o Samodzielną
Eskadrę
Aerofotogrametryczną.
Wreszcie 1 kwietnia 1974 r.
jednostka, przy przejściu na
mach sprzętowych pułku,
jednak dopiero rok 2007 oka-
zał się krytyczny, a to za spra-
wą czasowego wyłączenia
z eksploatacji większości
śmigłowców i samolotów, co
zakłóciło normalną pracę
36 SPLTr. Formalnie pułk
w dwóch eskadrach lotni-
czych (samolotowej i śmi-
głowcowej) dysponował na
koniec 2007 r. 20 statkami po-
wietrznymi, w tym dwoma
Tu-154M, czterema Jak-40,
trzema M-28 Bryza, siedmio-
ma Mi-8, trzema W-3 oraz
jednym Bell 412HP. Z tego
wykazu widać, że sytuacja
sprzętowa jest zła. Posiadanie
aż trzech typów samolotów
„TRZYDZIESTY SZÓSTY”
różnionej 1 Eskadrze Lotniczej
(samolotowej) proporzec
„Wzorowy Pododdział Sił
Powietrznych” roku 2007.
1 Eskadra Lotnicza dzieliła się
wówczas na:
– dowództwo eskadry (dowód-
ca eskadry, zastępca dowódcy
eskadry, szef sztabu eskadry,
nawigator eskadry, szef techni-
ki lotniczej eskadry);
– klucz lotniczy (11 żołnierzy,
w tym 7 pilotów);
PIOTR LASKOWSKI (3)
kolejny etat, zmieniła jedno-
cześnie nazwę na FLESZ
36 Specjalny Pułk Lotnictwa
BYDGOSZCZ. Podoficerem Roku
Transportowego. 25 lutego Sił Powietrznych został chor. sztab.
1995 r. wręczono jej nowy Waldemar Wnęk z 2 Eskadry
sztandar, a decyzją ministra Lotnictwa Transportowo-
obrony narodowej nr 23/MON -Łącznikowego (2 eltł)
z 24 lutego 1995 roku pułk w Bydgoszczy. Okolicznościowy
przejął tradycje bojowych for- ryngraf oraz dyplom w imieniu do-
macji lotniczych z okresu wódcy 3 Brygady Lotnictwa
II Rzeczpospolitej i II wojny Transportowego wręczył mu
światowej, w tym 8 stycznia szef sztabu 3 BLTr
301 Dywizjonu Bombowego ppłk nawig. Robert Śledzik.
„Ziemi Pomorskiej” im. Obroń- Chorąży Waldemar Wnęk służbę
wojskową rozpoczął w 1985 r.
ców Warszawy. Dlatego też
w Szkole Chorążych Wojsk
rok później, w czasie kolejne-
Zmechanizowanych im. Rodziny
go święta pułku, decyzją mini- Nalazków w Elblągu. Od 2004 r.
stra obrony narodowej zajmuje stanowisko podoficera
nr 43/MON z 14 lutego specjalisty w grupie zabezpiecze-
2006 r. nadano mu nazwę nia wysokościowo-ratowniczego
wyróżniającą „Obrońców Lotniczej Grupy Poszukiwawczo-
Warszawy” oraz wprowadzo- -Ratowniczej 2 eltł. Za wzorową
no nowy wzór odznaki pa- służbę był wielokrotnie wyróżniany
miątkowej (decyzja ministra i nagradzany, w tym srebrnym me-
obrony narodowej nr 427/ dalem „Za Zasługi dla Obronności
MON z 27 grudnia 2005 r.). Kraju” oraz brązowym medalem
„Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”.
i tyluż typów śmigłowców
wobec stosunkowo niewiel-
RADOM. Biskup polowy WP
kiej ich liczebności źle wpły-
gen. dyw. Tadeusz Płoski z okazji
wa na płynną eksploatację rozpoczęcia roku szkoleniowego
maszyn. Mimo wszystkich w Wyższej Szkole Oficerskiej Sił
kłopotów piloci 36 SPLTr wy- Powietrznych w Dęblinie odprawił
konali na swych statkach po- 7 stycznia w parafii wojskowej
wietrznych tylko między pw. św. Stanisława Biskupa
1 stycznia a 30 listopada w Radomiu mszę św. w intencji lot-
2007 r. nalot w wysokości ników. W homilii ordynariusz polo-
5062 godzin, co jest wyni- wy WP wezwał wiernych do poszu-
kiem godnym uznania. Obec- kiwania prawdy i do służby dla oj-
nie sytuacja ze sprzętem lek- czyzny. Eucharystię z biskupem
ko się poprawiła, głównie koncelebrowali dziekan SP ks.
dzięki remontom samolotów prałat płk Janusz Radzik
i ks. płk Leonard Sadowski.
Jak-40 oraz usprawnieniu czę-
ści śmigłowców jednostki. 
Napisz do autora:
norbert.baczyk@ USA. Siedmioosobowa delegacja
redakcjawojskowa.pl z Dowództwa Sił Powietrznych
7–10 stycznia przebywała w USA
z roboczą wizytą dotyczącą szkole-
nia tam polskich pilotów. Celem
– klucz lotniczy (10 żołnierzy, delegacji pod przewodnictwem do-
w tym 6 pilotów); wódcy SP gen. broni pil. Andrzeja
– klucz lotniczy (9 żołnierzy, Błasika było ustalenie z dowódcą
w tym 5 pilotów); Air Education and Training
– klucz lotniczy (10 żołnierzy, Command terminów szkolenia
w tym 8 pilotów); przyszłych pilotów Jastrzębi
– klucz eksploatacji (7 żołnierzy); z 3 i 6 eskadr z Krzesin i 10
– klucz eksploatacji (7 żołnierzy); z Łasku oraz transportowych
– klucz eksploatacji (8 żołnierzy); Herculesów z 14 eskadry
w Powidzu. W roli doradcy dowód-
– klucz osprzętu (12 żołnierzy);
cy SP wystąpił dowódca 3 Eskadry
– klucz URE (7 żołnierzy);
Lotnictwa Taktycznego z Krzesin
– personel zabezpieczający (je-
ppłk pil. Cezary Wiśniewski.
den żołnierz, 7 pracowników). Oprac. S.G.
Polska Zbrojna 37
AAAAAAA
MARYNARKA WOJENNA
DODATEK AAAAAAAAAAAAAAAAAAA

Dowódcy Okręty 13 Dywizjonu Trałowców są zaliczane w Europie do elity sił

kpt. mar. Stanisław
Mieszkowski
(18.01.1946 – 01.04.1946)
kmdr ppor. Zdzisław
Boczkowski
(05.04.1946 – 01.03.1947)
kmdr ppor. Józef Wierzchowski
(01.03.1947 – 01.03.1948)
kmdr ppor. Jacek Dehnel
(01.03.1948 – 01.07.1950)
por. mar. Julian Ochman
(01.07.1950 – 30.01.1951)
kmdr por. Michał Skorochodow
(30.01.1951 – 13.07.1955)
kpt. mar. Wacław Stanik
(13.07.1955 – 12.07.1956)
por. mar. Marian Smoliński
(12.07.1956 – 15.04.1958)
kpt. mar. Bogdan Śwideski
(15.04.1958 – 01.04.1961)
kmdr Jan Rek
(01.04.1961 – 09.08.1968)
przeciwminowych. ORP „Mewa” był pierwszym polskim okrętem,
który wszedł w skład Zespołu Sił Obrony Przeciwminowej NATO.
„Mewa” jest też jedyną jednostką Marynarki Wojennej, na której pokładzie
gościł Jan Paweł II.
TOMASZ GOS
rzynasty Dywizjon banderę wojenną na pierw- tów. Jego dowódcą został
Trałowców jest od- szych w polskiej Marynarce kmdr por. Hugo Pistel.
działem taktycznym Wojennej trałowcach. Były
8 Flotylli Obrony Wy- to cztery poniemieckie okrę- OD JASKÓŁKI DO ALBATROSA
brzeża, przeznaczonym do wy- ty nabyte od fińskiego przed- Czwórka trałowców pełniła
konywania zadań obrony prze- siębiorstwa Skagsbyro. Z tych służbę przez ponad dziesięć lat,
ciwminowej – trałowania, po- jednostek oraz dodatkowo do jesieni 1931 r. Wówczas to
szukiwania, wykrywania i nisz- dwóch kanonierek utworzo- kierownictwo Marynarki Wo-
czenia min, niszczenia zagród no pierwszy w naszych dzie- jennej, skreślając z listy okrę-
minowych. Okręty dywizjonu jach morski zespół taktycz- tów wojennych wysłużone już
stacjonują w Porcie Wojennym ny o nazwie Dywizjon Ćwi- poniemieckie trałowce, zawie-
Gdynia. czebny, później przemiano- siło działalność Dywizjonu
Początek istnienia 13 Dywi- wany na Dywizjon Minow- Minowców.
zjonu Trałowców datuje się ców, składający się z do- W styczniu 1936 r. do służ-

Szczęśliwa trz
kmdr ppor. Henryk Sobiesiak na 1921 r., kiedy podniesiono wództwa i dwóch grup okrę- by w Marynarce Wojennej we-
(09.08.1968 – 09.02.1974)
kmdr ppor. Zenon Odyniec
(09.02.1974 – 16.02.1979)
kmdr ppor. Ryszard Dziubiński
(16.02.1979 – 03.04.1979)
kmdr por. Henryk Matuszczyk
(03.04.1979 – 28.09.1981)
kpt. mar. Marian Fabisz
(28.09.1981 – 20.10.1983)
kmdr ppor. Marian Prudzienica
(20.10.1983 – 18.11.1988)
kmdr ppor. Jerzy Patz
(18.11.1988 – 02.10.1991)
kpt. mar. Sławomir Tkaczyk
(02.10.1991 – 06.11.1996)
kmdr Andrzej Karweta
(06.11.1996 – 25.05.2002)
kmdr por. Krzysztof Węgrzyn
(25.05.2002 – 19.03.2004)
kmdr por. Jarosław Stolczyk
(19.03.2004 – 01.07.2004)
kmdr ppor. Włodzimierz Kułagin
(01.07.2004 – 03.08.2006)
kmdr por. Piotr Mieczkowski
(20.03.2007 – )

ORP „MEWA”
Niszczyciel min ORP „Mewa”
to jedyny okręt polskiej
Marynarki Wojennej, na którym
podczas swego pontyfikatu gościł
Jan Paweł II. Papież pływał nim po
Zatoce Gdańskiej ponad 20 lat
temu, kiedy po raz pierwszy
jako głowa Kościoła od-
wiedził Trójmiasto
P o wejściu Polski do NATO
w 1999 r. do największych
ćwiczeń międzynarodowych,
w których brały udział
okręty dywizjonu, zaliczyć
można m.in.:
październik 1999 r. – niszczy-
ciel min ORP „Mewa” uczestni-
czy w manewrach „Sandy
Coast ’99” na Morzu
Północnym. Jest to jedno z naj-
ważniejszych ćwiczeń Sił
Obrony Przeciwminowej NATO;
czerwiec 2000 r. – niszczyciel
min ORP „Mewa” oraz trałow-
ce ORP „Wigry” i ORP
„Śniardwy” uczestniczą w mię-
dzynarodowych manewrach
„BALTOPS 2000”;
listopad 2000 r. – niszczyciel
min ORP „Mewa” zdaje naj-
ważniejszy egzamin przed sta-
łą obecnością w MCM
FORNORTH – okręt na trzy tygo-
dnie wchodzi w podporządkowa-
nie dowódcy zespołu MCMFN.
wrzesień 2001 r. – niszczyciel
min ORP „Czajka” i trałowiec
ORP „Śniardwy” uczestniczą
w manewrach „OPEN SPIRIT
2001”. Okręty oczyszczają
z niebezpiecznych obiektów to-
ry podejściowe do portu Tallin
(Estonia);
marzec 2002 r. – ORP „Czajka”,
ORP „Flaming”, ORP „Mewa”
brały udział w największych
manewrach NATO – „Strong
Resolve 2002”;

38 Polska Zbrojna nr 2/2008

3/2008
 FORUM | SŁUŻBA | WYDARZENIA | LUDZIE | MILITARIA | W GARNIZONIE | PORADY | ŚWIAT | TO I OWO | SPORT | HISTORIA
szły trałowce OORP „Jaskół-
ka”, „Mewa”, „Rybitwa”
i „Czajka”. Były to nowe okrę-
ty w całości zaprojektowane
i zbudowane w Polsce, które
wznowiły działalność zespołu
taktycznego pod nazwą Dywi-
zjon Trałowców. Podlegał on
bezpośrednio dowódcy floty.
Udana budowa pierwszych tra-
łowców zachęciła kierownic-
two MW do zlecenia wykona-
nia następnych jednostek tego
typu. Nadano im nazwy ORP
„Czapla” i ORP „Żuraw”.
W dniu wybuchu II wojny
światowej szóstka trałowców
stacjonowała w porcie na Oksy-
wiu. Jeszcze tego samego dnia
okręty obrały kurs na Hel.
Przez kilka dni trałowce bazo-
wały w Jastarni i czynnie
uczestniczyły w walce z nie-
rzynastka
mieckim najeźdźcą. Między in-
czerwiec 2004 r. – niszczyciel
min ORP „Mewa” bierze udział
w największych na Bałtyku
manewrach w ramach
Partnerstwa dla Pokoju
„BALTOPS 2004”;
marzec–kwiecień 2006 r.
– niszczyciel min ORP „Flaming”
uczestniczy w manewrach NATO
– „Loyal Mariner ’06”;
sierpień–wrzesień 2007 r.
– ORP „Mewa” oraz
ORP „Czajka” (z zespołu
nr 2/2008
3/2008
nymi ORP „Jaskółka” zestrze-
lił niemiecki bombowiec „Jun-
kers”, a 12 września trzy tra-
łowce postawiły na Bałtyku
zagrodę minową z 60 min.
14 września dwie bomby trafi-
ły ORP „Jaskółkę”, która osia-
dła na dnie. Kolejna bomba do-
sięgła „Czaplę”, wyrywając
kilkumetrowy otwór w burcie.
W przeddzień kapitulacji Helu
pozostałe okręty zostały zato-
pione nieopodal portu.
5 kwietnia 1946 r. na przeję-
tych od ZSRR dziewięciu tra-
łowcach typu Albatros podnie-
siono polską banderę wojenną.
Ten dzień został uznany za
święto 13 Dywizjonu Trałow-
ców. Okręty typu Albatros zbu-
dowano w latach 1944–1945.
W Marynarce Wojennej otrzy-
mały one nazwy: OORP „Al-
batros”, „Czapla”, „Jaskółka”,
SNMCMG1) uczestniczą
w „Open Spirit ’07”.
listopad 2007 r. – niszczy-
ciele min ORP „Flaming”
i ORP „Mewa” oraz trałowce
ORP „Gopło” i ORP „Mamry”
wspólnie z okrętami zespołu
BALTRON (LNS „Kursis”,
LVNS „Virsaitis”, LVNS
MARIAN KLUCZYŃSKI
„Viesturs”) uczestniczyły
w ćwiczeniu „SQNEX ’07”
na wodach Zatoki
Gdańskiej.
„Jastrząb”, „Kania”, „Kondor”,
„Kormoran”, „Krogulec”
i „Orlik”.
CZAS REORGANIZACJI
Na podstawie zarządzenia
szefa Sztabu Generalnego WP
z 3 marca 1955 r. Dywizjon
Trałowców z Portu Wojennego
Gdynia-Oksywie przebazowa-
no do Portu Wojennego Hel.
W 1956 r. dywizjon składał się
z dwunastu okrętów. Natomiast
w sierpniu 1962 r. podniesiono
banderę wojenną na drugiej ge-
neracji polskich trałowców ty-
pu 206F.
Dzisiejszą strukturę organi-
zacyjną dywizjonu tworzą trzy
niszczyciele min: ORP „Fla-
ming”, ORP „Mewa” i ORP
„Czajka”, które przeszły grun-
towną modernizację w Stoczni
MW w latach 1997–2001, oraz
pięć trałowców: ORP „Gopło”,
ORP „Mamry”, ORP „Wigry”,
ORP „Śniardwy” i ORP
„Wdzydze”.
W lipcu 2006 r. dywizjon
zmienił podporządkowanie
organizacyjne, przechodząc
z helskiej 9 FOW do świno-
ujskiej 8 FOW, a dwa miesią-
ce później nastąpiło przeba-
zowanie dywizjonu z helskie-
go portu do Portu Wojennego
Gdynia.
ELITA PRZECIWMINOWA
13 Dywizjon Trałowców
ma wiele osiągnięć i wyróż-
nień. Do ostatnich, a zarazem
tych najważniejszych należy
zaliczyć „Znak Honorowy
Sił Zbrojnych RP” nadany
w 2004 r. przez ministra obro-
ny narodowej za szczególne
osiągnięcia w wykonywaniu
zadań służbowych. Ponadto dy-
wizjon w latach 1999–2000
otrzymał tytuł i miano „Przo-
dującego Zespołu Okrętów”
9 FOW, a w latach 2002–2003
„Przodującego Dywizjonu
Okrętów” 9 FOW.
W ostatnich latach OORP
„Mewa”, „Czajka” i „Fla-
ming” usuwały niebezpieczne
obiekty zalegające między in-
nymi na podejściach do por-
tów handlowych w Gdyni
i Gdańsku, na wysokości skwe-
ru Kościuszki w Gdyni i pla-
ży w Redłowie.
FLESZ
LOTNISKO OKSYWIE.
28 Pucka Eskadra Lotnicza ma
za sobą pierwsze w tym roku lo-
ty. 8 stycznia swoje umiejętno-
ści doskonaliły załogi śmigłow-
ców ratowniczych W-3 RM
Anakonda i samolotów trans-
portowych An-28 TD. Szkolenie
zabezpieczała 43 Baza
Lotnicza MW w Gdyni-Babich
Dołach. Loty zorganizowano we-
dług nowo wprowadzonej
„Instrukcji organizacji lotów”.
– Zmiany dotyczą m.in. zwięk-
szenia zakresu obowiązków pi-
lota operacyjnego lotów i cha-
rakteru bezpośredniego przygo-
towania załóg do lotów – mówi
kpt. Marcin Wojtaszewski, szef
sztabu eskadry.W 2008 r. puc-
ka eskadra będzie organizowa-
ła szkolenie w powietrzu we-
dług planowej tabeli lotów dwa
razy w tygodniu. Misje załóg bę-
dą odbywały się na bieżąco
– w zależności od potrzeb
szkoleniowych i warunków
atmosferycznych.
USTKA. Komendant Centrum
Szkolenia Marynarki Wojennej
w Ustce kmdr Zenon
Juchniewicz 7 stycznia podczas
inauguracji szkolenia zapoznał
kadrę i słuchaczy z zadaniami
stojącymi w 2008 r. przed cen-
trum. W bieżącym roku ustecką
placówkę czekają zmiany orga-
nizacyjno-etatowe, rozbudowa
i unowocześnianie zaplecza
dydaktyczno-szkoleniowego.
Priorytetowo będzie traktowana
modernizacja bazy socjalno-by-
towej dla marynarzy i kandyda-
tów na żołnierzy zawodowych.
Oprac. S.G.
Niszczyciele min są także
na stałe obecne w Zespole
Sił Obrony Przeciwminowej
Sił Odpowiedzi NATO
(SNMCMG1). – ORP „Mewa”
był pierwszym okrętem naszej
MW, który 4 listopada 2000 r.
wszedł w skład tego zespołu
– wyjaśnia kmdr por. Piotr
Mieczkowski, dowódca dywi-
zjonu. – Możliwość stałej
współpracy z najlepszymi jest
dowodem na to, że okręty dy-
wizjonu są zaliczane do elity
sił przeciwminowych. 
Napisz do autora:
tomasz.gos@
redakcjawojskowa.pl
Polska Zbrojna 39
WOJSKO LUDZIE
WIRTUALNY ZLOT
ARCHIWUM ROBERT SIEMASZKO (2)
Co, poza mundurem, może łączyć żołnierzy? Oczywiście portal Nasza-klasa.pl, dzięki któremu
większość Polaków z sentymentu do szkolnych czasów odświeża dawne znajomości.
Z reguły po skończeniu szkoły ludzie
rozjeżdżają się po Polsce, po świecie... Cza-
sem z niektórymi udaje się utrzymać kon-
takt, ale najczęściej nawet przyjaźnie prę-
dzej czy później się kończą. To w skrócie
geneza powstania Naszej-klasy. Jak w nie-
zliczonych ostatnio wywiadach powtarza-
ją twórcy portalu, chodziło o to, by umoż-
liwić ludziom odnalezienie po latach swo-
ich dawnych znajomych.
Na Naszej-klasie każdy ma swoje konto
i swoich znajomych ze szkoły podstawo-
wej, średniej lub ze studiów. Gdy ktoś za-
łoży sobie konto, może wpisać się na listę
obecności swojej klasy, a jeśli jej jeszcze
w portalu nie ma, sam może taką klasę za-
łożyć. Po nazwiskach można odnaleźć
dawnych kolegów. Wtedy wysyła im się
zaproszenia, by zechcieli dołączyć do gro-
na naszych znajomych. Sami także takie
zaproszenia możemy akceptować. Na stro-
nie swojej klasy możemy obejrzeć klaso-
we zdjęcia, porozmawiać na forum lub wy-
syłać e-maile. Możemy dowiedzieć się, kto
się czym zajmuje, na fotografiach zobaczyć
rodzinę kolegi bądź koleżanki lub po pro-
stu umówić się na spotkanie. Choć więk-
szość szkół organizuje zjazdy absolwen-
tów, klasowe spotkania, to problemem by-
40 Polska Zbrojna
PAULINA GLIŃSKA
wa czasami uzyskanie adresów, telefonów,
jakiegokolwiek kontaktu. Bez wątpienia
dzięki Naszej-klasie jest to zdecydowanie
łatwiejsze.
Spotkania w mundurze
Mjr Sławomir Ratyński z DWL dowie-
dział się o portalu od koleżanki. Tego sa-
mego dnia zalogował się na stronie, podał
imię, nazwisko i w ciągu jednego dnia spo-
tkał się wirtualnie z 15 znajomymi ze szko-
ły podstawowej i liceum. Po trzech dniach
miał kolejne zaproszenia od kolegów z wro-
cławskiego „Zmechu” i warszawskiej Aka-
demii Obrony Narodowej, szkół wojsko-
wych, których jest absolwentem. – Ten por-
tal to bardzo ciekawy i fajny pomysł. Szyb-
ko się rozwija, znajomych przybywa, a po-
pularność przerosła chyba oczekiwania sa-
mych założycieli.
Płk Marek Sokołowski, dowódca 25 Bry-
gady Kawalerii Powietrznej z Tomaszowa
Mazowieckiego, o internetowym portalu,
dzięki któremu wielu Polaków szuka szkol-
nych koleżanek i kolegów, dowiedział się
przed świętami. Zalogował się na stronie
swojej klasy i tego samego dnia zaczęli się
do niego odzywać starzy znajomi. – Od-
szukał mnie nawet mój żołnierz z nieistnie-
jącego już 10 Batalionu Destanowo-Sztur-
mowego. Oczywiście płk Sokołowski przy-
jął zaproszenie. W ciągu niespełna trzech
tygodni dowódca 25 Brygady ma już 48
znajomych. Ale sytuacja zmienia się z go-
dziny na godzinę. Na forum bywa rzadko,
ponieważ nie ma czasu. I choć nie padła
jeszcze propozycja spotkania klasowego,
to jak mówi dowódca 25 Brygady, „będzie
trzeba przejąć nad tym dowodzenie” i ja-
kieś spotkanie po latach zorganizować.
Płk Wojciech Fałkowski, dziekan korpu-
su oficerów ŚOW, właśnie wrócił z zimo-
wego wypoczynku w górach. Jego skrzyn-
ka na portalu klasy jest pełna zaproszeń.
– Do zalogowania się na Naszej-klasie za-
chęciła mnie córka. Założyłem więc swo-
je konto i zacząłem szukać znajomych z lat
szkolnych. Czasem faktycznie jest tak, że
chcemy się spotkać z dawnym znajomym,
ale trudno nam zdobyć kontakt czy aktual-
ny adres. Dzięki temu pomysłowi spotka-
nie po latach staje się możliwe. Dla płk.
Fałkowskiego to także okazja, by powspo-
minać lata szkoły średniej, wrocławskiego
„Zmechu” czy lata nauki na Uniwersyte-
cie Wrocławskim. Dzięki Naszej-klasie
wie, co robią jego dawni koledzy, gdzie słu-
żą, a jeśli już zdjęli mundur, to czym teraz
nr 3/2008
 | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |

@BSOLWENTÓW Kumple z wojska

SERWIS WWW.NASZ-POBOR.PL to znacznie
uboższy krewniak serwisu Nasza-klasa. Pomysł na
serwis jest ten sam – znajdź starych znajomych.
Tyle że tym razem nie ze szkolnych lat, ale właśnie
z okresu, w którym byłeś w wojsku. By z tego do-
brodziejstwa skorzystać, trzeba oczywiście założyć
wcześniej swój profil, w którym możemy przypisać
się do danej jednostki.
Ponadto istnieje możli-
wość ustalania swojej li-
sty znajomych poprzez
wysyłanie innym użytkow-
nikom zaproszeń. Po zalo-
gowaniu możemy także
dodawać zdjęcia. Na razie
jednak znalezienie kogo-
kolwiek w serwisie grani-
czy z cudem. Równie pu-
sto jest na forum.
się zajmują. Do listy znajomych płk. Fał- kład na narciarzy, brydżystów, policjantów
kowskiego wciąż dopisują się kolejni. czy żołnierzy? Jak poinformowała nas Jo-
anna Gajewska, odpowiedzialna w portalu
Nasze-wojsko.pl? za kontakty z mediami, kwestia planów roz-
Na portalu żołnierze łatwo „wpadają woju jest tajemnicą firmową. – Niemniej
w oko”. „Mundurowe” zdjęcia lub wpisa- mogę zdradzić, że dostajemy wiele pytań
na do profilu szkoła wojskowa demaskują o to, czy powstanie np. nasze-wojsko.pl,
nawet tych ubranych po cywilnemu. Ci, więc zainteresowanie tematem jest, zarów-
którzy byli na misjach, oprócz zdjęć rodzin- no po stronie użytkowników, jak i naszej.
nych zamieszczają także fotografie z poby- W ostatnich dniach powstał portal nasz-
tu w Iraku, Syrii, Afganistanie. pobor.pl. Jak się okazało, cieszy się na ty-
Na Naszej-klasie swoje konta mają le dużym zainteresowaniem, że umieszczo-
m. in.: generałowie Waldemar Skrzypczak no na nim informację: „Nie spodziewali-
i Paweł Lamla, płk Waldemar Trzeszcz- śmy się tak dużego ruchu na stronie, przez
kowski, st. chor. sztab. Zbigniew Kościel- co jesteśmy zmuszeni zmienić serwer stro-
niak. I wielu, wielu innych... ny na większy. Przepraszamy wszystkich
Pomysł utworzenia podobnego portalu za niedogodności. Pozdrawiamy. Ekipa
tylko dla wojska większość uważa za do- nasz-pobor.pl”  tkania z ludźmi, których pamiętają ja-
bry. Czy zatem twórcy portalu planują po- Napisz do autorki:
dział tematyczny użytkowników? Na przy- paulina.glinska@redakcjawojskowa.pl
NASZA-KLASA.PL to dziś jeden z naj-
popularniejszych portali społecznościo-
wych. Działa od 2006 r. Założyli
go Maciek Popowicz, Michał
Bartoszkiewicz i Paweł Olchawa – stu-
denci informatyki na Uniwersytecie
Wrocławskim. Portal dostrzegł niemiec-
ki fundusz European Founders, poten-
tat w tworzeniu portali społecznościo-
wych, m.in. współwłaściciele europej-
skiego e-baya, i kupił od założycieli
20 proc. udziałów w Naszej-klasie.
Wartość witryny wyceniana jest dziś na
około 15 mln zł.
Nasza-klasa wykorzystuje to, że wszyst-
kim nam brakuje czasu. Zamiast szu-
kać nowych znajomości, odświeżamy
stare. To mniej kosztowne i mniej zobo-
wiązujące. Ciężko dziś o przyjaciół, naj-
lepsi są ci, których znamy od dzieciń-
stwa. Wielu zakłada konto nie z powo-
du ciekawości czy chęci odświeżenia
wspomnień, ale raczej z potrzeby spo-
ko dzieci. Mają do nich jakiś niewytłu-
maczalny sentyment.

www.koledzyzwojska.pl
PORTAL wystartował 15 stycznia. To kolejny serwis społecznościowy,
skierowany tym razem do osób, które były lub są w wojsku. Jak obiecu-
ją autorzy serwisu – nawet ci, którzy swoją przygodę z armią zakończy-
li już na studium wojskowym, z pewnością znajdą w nim coś dla sie-
bie. Atutem mającym odróżniać „kolegów” od podobnych serwisów
ma być przede wszystkim wojskowy humor: wspomnienia, kawały, za-
bawne historie. Każdy zarejestrowany użytkownik będzie mógł wziąć
udział w tworzeniu serwisu poprzez np. zamieszczanie zdjęć i filmów.
Ponadto, oprócz humoru i możliwości odnowienia dawnych kontaktów,
twórcy serwisu oferują także część publicystyczną: artykuły, recenzje,
wywiady… (rysz)

nr 3/2008 Polska Zbrojna 41

PORADY PRAWO
Kontrakt za granicą
Masz problem? § Do 2007 r. żołnierz chcący
służyć w obcej armii musiał
zrezygnować ze służby w pol-
skim wojsku. Nowelizacja usta-
wy o służbie wojskowej żołnierzy
zawodowych i przepisy obowią-
zujące od 1 stycznia 2008 r.
stwarzają możliwości delegowa-
nia żołnierzy zawodowych do
służby kontraktowej w struktu-
rach międzynarodowych.
O d nowego roku żołnierz za-
wodowy – na wniosek or-
ganizacji międzynarodowej i
po uzyskaniu zgody ministra
obrony – będzie mógł podjąć
pracę za granicą w struktu-
rach międzynarodowych lub
rozpocząć służbę w międzyna-
rodowych strukturach wojsko-
wych. Na podstawie umowy za-
wartej między nim a organiza-
cją będzie wtedy przenoszony
do rezerwy kadrowej przez mi-
nistra obrony narodowej lub
dyrektora departamentu MON
właściwego do spraw kadr.
Dodatek za rozłąkę
§ Jestem żołnierzem zawodowym, pracuję w „systemie zmiano-
wym” (służby dyżurne 24 godz.), dyżur zaczynam o 7.00. Speł-
niam warunki do dodatku za rozłąkę w myśl przepisów ustawy
opublikowanej w DzU z 2007 r. nr 192, poz. 1389. Ile diet będzie
mi przysługiwało za każdy dyżur? Proszę o interpretację ww. prze-
pisów prawa.
Z agadnienie dodatku rozłą-
kowego żołnierzy zawodo-
wych reguluje wydane na pod-
stawie art. 86 ust. 2 ustawy
pragmatycznej rozporządzenie
ministra obrony narodowej
z 28 maja 2004 r. w sprawie
należności żołnierzy zawodo-
wych za przeniesienia i podró-
że służbowe (DzU z 2004 r.
nr 140, poz. 1487 ze zm.).
Prawo do tego dodatku przy-
znane zostało po zmianie do
powyższego rozporządzenia
z 5 października 2007 r.
Wspomniany dodatek przysłu-
guje zatem żołnierzowi zawodo-
wemu w dniach wykonywania
zadań służbowych, w wysoko-
ści diety określonej w przepi-
sach w sprawie wysokości oraz
warunków ustalania należności
przysługujących pracownikowi
zatrudnionemu w państwowej
lub samorządowej jednostce
42 Polska Zbrojna
Jeśli przeniesienie to będzie
miało związek ze skierowa-
niem żołnierza zawodowego
na studia, kursy czy szkole-
nie zagraniczne, czas pozo-
stawania w rezerwie obejmo-
wać będzie okres tych stu-
diów oraz kursów i szkoleń.
Pozostawanie w rezerwie ka-
drowej nie może trwać dłużej
niż pięć lat podczas całej za-
wodowej służby wojskowej.
W okresie pracy za granicą
żołnierz nie będzie dostawał
uposażenia i innych świad-
czeń z wojska.
sfery budżetowej z tytułu po-
dróży służbowej na obszarze
kraju (par. 14 ust. 1 w zw.
z par. 7a ust. 2 rozporządze-
nia). Właściwymi w tym zakre-
sie przepisami są regulacje roz-
porządzenia ministra pracy
i polityki społecznej z 19 grud-
nia 2002 r. w sprawie wysoko-
ści oraz warunków ustalania
należności przysługujących
pracownikowi zatrudnionemu
w państwowej lub samorządo-
wej jednostce sfery budżetowej
z tytułu podróży służbowej na
obszarze kraju (DzU z 2002 r.
nr 236, poz. 1990 ze zm.).
Zgodnie z obecnie obowiązują-
cym brzmieniem par. 4 ust. 1
powyższego rozporządzenia,
dieta wynosi 23 zł za dobę.
Na koniec należy podkreślić, że
ustawodawca nie łączy prawa
do dodatku rozłąkowego z oko-
licznością pełnienia 24-godzin-
Plusem nowych przepisów
jest bez wątpienia to, że żoł-
nierze zawodowi będą mieli
możliwość wyjeżdżania na in-
dywidualne zagraniczne kon-
trakty i służąc w obcej armii,
nie będą musieli zwalniać się
ze służby w polskim wojsku.
Z pewnością także zagranicz-
na służba przyczyni się do
zdobywania wiedzy i nowych
doświadczeń. Niektórzy uwa-
żają jednak, że możliwość
pracy za granicą spowoduje
odpływ najlepszych żołnierzy
zawodowych. (gp)
nych służb dyżurnych, na co
zwraca z kolei uwagę zadający
pytanie. Dodatek ten przysługu-
je bowiem żołnierzowi zawodo-
wemu mającemu małżonka lub
pozostające na jego utrzymaniu
dzieci własne, jego małżonka,
przysposobione i przyjęte na wy-
chowanie, w tym w ramach ro-
dzin zastępczych, albo inne
dzieci, których opiekunem praw-
nym został ustanowiony żołnierz
lub jego małżonek (do ukończe-
nia 18 lat życia lub do ukończe-
nia 25 lat życia, jeżeli kształcą
się w szkole lub studiują, chyba
że stały się całkowicie niezdolne
do pracy lub do samodzielnej eg-
zystencji przed osiągnięciem te-
go wieku) w przypadku, gdy nie
przesiedlili się oni wraz z żołnie-
rzem do nowego miejsca pełnie-
nia służby i zamieszkują w miej-
scowości, do której nie jest moż-
liwy codzienny dojazd publiczny-
mi środkami transportu.
W przypadku zaś dyżurów – na
podstawie odrębnych przepi-
sów – pełniący je nabywa
uprawnienie do czasu wolnego
w określonym wymiarze.
nr 3/2008
 | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
Zwalnianie z wojska
§ Nowe rozwiązania dotyczące zwolnień z armii wynikają m.in.
z przepisów nakładających na żołnierzy obowiązek utrzymywania
odpowiedniej kondycji fizycznej czy składania oświadczeń majątko-
wych lub lustracyjnych.
P rzepisy przewidują, że wy-
bór żołnierza na posła,
w tym do Parlamentu Europej-
skiego, na senatora albo inne
kierownicze stanowisko pań-
stwowe obsadzane na podsta-
wie wyboru oraz do organów
wykonawczych samorządu tery-
torialnego będzie się automa-
tycznie wiązał z koniecznością
odejścia ze służby. Odejściem
z armii skończy się także złoże-
nie przez żołnierza niezgodne-
go z prawdą oświadczenia lu-
stracyjnego. Gdy nie złoży on
w terminie oświadczenia mająt-
kowego, zostaną wobec niego
zastosowane podobne sankcje
jak w odniesieniu do oświad-
czenia lustracyjnego.
Komendant główny
Żandarmerii Wojskowej po
upływie 14 dni od doręczenia
żołnierzowi jednorazowego
upomnienia w tej sprawie bę-
dzie występował niezwłocznie
o wydalenie go z armii.
Ocena niedostateczna ze
sprawdzianu sprawności fizycz-
nej w dwóch kolejnych latach
nr 3/2008
| | | |
lub nieusprawiedliwione nie-
przystąpienie w dwóch kolej-
nych latach do tego sprawdzia-
nu także skutkuje rozstaniem
się z mundurem. Otrzymanie
ogólnej oceny niedostatecznej
w opinii służbowej będzie prze-
słanką do zwolnienia z wojska.
Zwalnianie żołnierzy zawodo-
wych ze służby nie będzie już
leżało w kompetencjach szefa
Sztabu Generalnego. W przy-
padku szeregowych zawodo-
wych postępowanie przeprowa-
dzać ma dowódca jednostki,
w której żołnierz odbywa służ-
bę. Oficerów zajmujących sta-
nowiska służbowe od stopnia
majora do generała zwalniać
będzie minister obrony narodo-
wej, a w odniesieniu do pozo-
stałych żołnierzy organem wła-
ściwym będzie dyrektor depar-
tamentu Ministerstwa Obrony
Narodowej odpowiadający za
sprawy kadr. (pg)
| |
| | |
Gestorzy korpusów osobowych
§ Nowelizacja ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych
podnosi do rangi ustawowej pojęcie gestora korpusu osobowego.
O d 1 stycznia 2008 r. mini-
ster obrony narodowej mo-
że, zgodnie z ustawą, wyzna-
stanowisk służbowych, a także
ich prognoz przebiegu służby.
Ponadto będzie opiniował pro-
czyć gestorów w poszczegól- gramy kształcenia i doskonale-
nych korpusach osobowych. nia zawodowego kadry.
Każdy z „gospodarzy” korpusu Fakultatywny charakter zasię-
ma przede wszystkim być od- gnięcia opinii gestora, szcze-
powiedzialny za opracowanie gólnie przy wyznaczaniu na
i uaktualnianie modelu prze- wyższe stanowiska służbowe
biegu służby żołnierzy zawodo- i zmiany korpusu osobowego,
wych w podległej mu grupie ma przyczynić się do lepszego
osobowej. Gestor będzie miał zilustrowania sytuacji w po-
także wpływ na rozwój służbo- szczególnych korpusach oso-
wy tych żołnierzy przez współ- bowych. Gestor ma się zajmo-
uczestniczenie w procesie na- wać czynnościami związanymi
boru, doskonalenia zawodowe- z zarządzaniem zasobem ka-
go i opiniowania kart opisu drowym armii. (Gl)
CO NOWEGO
§ W Dzienniku Ustaw nr 235 ogłoszone zostało rozporządze-
nie ministra obrony narodowej z 11 grudnia 2007 r. zmie-
niające rozporządzenie w sprawie stawek uposażenia zasadni-
czego żołnierzy zawodowych (poz. 1725).
Weszło ono w życie 1 stycznia 2008 r.
§ 1. 11 stycznia 2008 r. wejdą w życie przepisy rozporządze-
nia ministra obrony narodowej z 13 grudnia 2007 r. w spra-
wie wykazu uzbrojenia i sprzętu wojskowego, którego zakup
jest objęty obowiązkiem zawarcia umowy offsetowej
(DzU nr 242, poz. 1775).
2. 27 grudnia 2007 r. weszło w życie zarządzenie nr 140 pre-
zesa Rady Ministrów z 19 grudnia 2007 r. zmieniające zarzą-
dzenie w sprawie nadania statutu Ministerstwu Obrony
Narodowej (Monitor Polski nr 97, poz. 1073).
Na mocy jego postanowienia w strukturze urzędu ministra
obrony narodowej pozostanie nadal Departament
Infrastruktury.
Polska Zbrojna 43
AAAAAAA PORADY
WOJSKO AAAAAAAA
Gruntowna podwyżka
PAULINA GLIŃSKA
Lokatorów, którzy przed laty wykupili mieszkania od Wojskowej
Agencji Mieszkaniowej w Gdyni, spotkała w nowym roku niemiła
niespodzianka. Opłaty za użytkowanie wieczyste terenu, na którym
stoją ich bloki, wzrosły o ponad 1000 proc.
okatorzy, którzy wykupili przed la-
ty mieszkania od Wojskowej Agen-
cji Mieszkaniowej, będą ponosić
większe niż w ubiegłym roku opłaty za
użytkowanie wieczyste terenu, na któ-
rym stoją ich bloki. Mieszkańcy są obu-
rzeni. Okazuje się jednak, że WAM,
podwyższając opłaty, postąpiła zgodnie
z prawem.
OBURZENIE LOKATORÓW
Dotychczas stawka wynosiła średnio
ok. 7 zł rocznie. Teraz będzie trzeba pła-
cić ponad 100 zł. Dla niektórych, zwłasz-
cza dla emerytów i rencistów, to niema-
łe uszczuplenie domowego budżetu. Na-
leży jednak pamiętać o tym, że lokato-
rzy płacą tylko raz w roku, a gdy 100 zł
podzieli się przez 12 miesięcy roku ka-
lendarzowego, kwota ponad 8 zł mie-
sięcznie nie okazuje się aż tak bardzo wy-
górowana.
Oburzenie mieszkańców nie dotyczy
jednak wyłącznie samych podwyżek. Jak
mówią, zawiadomienia o wzroście opłat
od użytkowania wieczystego terenu prze-
słano im listami zwykłymi pod koniec
ubiegłego roku. W związku z okresem
świątecznym i wzmożoną działalnością
poczty zawiadomienia doszły do nich
z dużym opóźnieniem. Na tyle dużym,
że minęło 14 dni od momentu wydania
decyzji. Lokatorzy zatem, ze względu na
wygaśnięcie terminu, stracili możliwość
44 Polska Zbrojna
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
odwołania się od nich. Teraz ci, którzy
podwyżki dostali, zamierzają skierować
sprawę do sądu. Jak tłumaczy WAM,
wysłanie zawiadomienia listem poleco-
nym skutkowałoby tym, że kosztami
przesyłki zostaliby obciążeni lokatorzy.
To z pewnością wywołałoby kolejną fa-
lę protestów.
Dyrektor Oddziału Regionalnego
WAM w Gdyni Andrzej Siemioński tłu-
maczy, że na terenach podlegających
pod gdyński oddział mieszkaniowy jest
ok. 7 tys. lokali z użytkowaniem wie-
czystym. – Opłaty za użytkowanie wie-
czyste terenu nie były podnoszone od
kilku lat, bo nie sposób dokonać pod-
wyżek raz w roku za wszystkie te grun-
ty. W tym czasie ceny ziemi znacznie
wzrosły i z tego bezpośrednio wynika-
ją podwyżki za użytkowanie wieczyste
gruntu – tłumaczy dyrektor.
Ceny gruntu są ustalane przez rzeczo-
znawcę wyłonionego przez WAM w dro-
dze przetargu. – Jeśli rzeczoznawca wy-
ceni metr gruntu, nie mogę mu zarzucić,
że cena jest zbyt wysoka. To on jest fa-
chowcem i on zgodnie ze swoimi kwali-
fikacjami dokonuje tej wyceny.
Dyrektor doskonale rozumie oburze-
nie mieszkańców. – Nikt nie lubi podwy-
żek, one nigdy nie są miłe. Jednak nie
było innego wyjścia. Takie są realne
koszty opłat za grunty w Trójmieście. Je-
śli ceny nie zostałyby podniesione, za-
Zgodnie z prawem
PODWYŻKA OPŁAT za użytkowanie wie-
czyste terenu, na którym stoją bloki
Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, jest
zgodna z prawem. To wartość gruntu
decyduje o wysokości tych opłat, a ta
wartość w ciągu ostatnich kilku lat
w Trójmieście znacznie wzrosła.
Nie tylko w WAM
PODWYŻKI za wieczyste użytkowanie
gruntów były nie tylko w Gdyni i nie tylko
w lokalach wykupionych od WAM-u.
Wzrost opłat wynika z tego, że nastąpiło
przeszacowanie wartości gruntów, a co
za tym idzie wzrosła opłata za użytkowa-
nie wieczyste. Choć zgodnie z prawem
ta opłata może być zmieniona raz w ro-
ku, to w niektórych miastach ostatnie
szacowanie odbyło się nawet pięć lat te-
mu. Wszystko za sprawą tego, że wyce-
na gruntów jest przedsięwzięciem kosz-
townym i wymaga wiele pracy; dlatego
dokonuje się jej co kilka lat. W niektó-
rych miastach od czasu ostatniego sza-
cowania wartość gruntów wzrosła nawet
kilkakrotnie.
strzeżenia do mnie mogłaby mieć Naj-
wyższa Izba Kontroli.
Jak mówi dyrektor, każdy, kto czuje się
pokrzywdzony, może się odwołać od de-
cyzji, a każde pismo zostanie dokładnie
przeanalizowane. Dodatkowo osoby naj-
uboższe, których dochody nie przekracza-
ją 50 proc. średniego wynagrodzenia
w roku poprzedzającym podwyżki, mo-
gą się ubiegać o 50-procentową bonifika-
tę roczną. Wystarczy tylko wniosek zło-
żony do dyrektora oddziału WAM.
WŁASNOŚĆ CZY UŻYTKOWANIE
Jak tłumaczą w Wojskowej Agencji
Mieszkaniowej, w całej sprawie należy
pamiętać, że mieszkania, bez gruntu, wy-
kupywane były na preferencyjnych wa-
runkach, z bardzo dużą bonifikatą. Ten,
kto wykupił mieszkanie razem z gruntem,
płaci teraz podatek od nieruchomości, na-
tomiast osoby, które wykupiły samo
mieszkanie, płacą za użytkowanie terenu.
Istnieje co prawda możliwość przekształ-
cenia wieczystego użytkowania gruntów
we własność, jednak po pierwsze są to
ogromne koszty (bonifikata przy wyku-
pie mieszkania nie obejmuje gruntu), a po
drugie – w takim przypadku wymagana
jest jednogłośna zgoda wszystkich człon-
ków wspólnoty. 
Napisz do autorki:
paulina.glinska@redakcjawojskowa.pl
nr 3/2008
 | | | ||
WOJSKO KULISY
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO ||
KULISY PORADY ||
PORADY PO
POSŁUŻBIE ||
SŁUŻBIE HISTORIA|| ||
MILITARIA PRASA
HISTORIA MILITARIA | |
PRASA ŚWIAT TO I OWO

nr 3/2008 Polska Zbrojna 45

PO SŁUŻBIE
M U Z E U M K S I Ą Ż K A

Z MAMĄ I TATĄ
NA JASEŁKA Bolesławiec zza kulis
M atka Boska, Święty Józef, trzej kró-
lowie, Herod, Jagusia, Wojtuś, kra-
snoludek, strażnik i zwierzęta – to boha-
Miłośnicy polskich jednostek specjalnych nie mogą narzekać na
brak lektur. Dwa lata temu wyszła książka „Grom.pl”, w ubiegłym
terowie jasełek okupacyjnych, które roku ukazała się pozycja Piotra Bernabiuka o 56 Kompanii
6 stycznia w Sali Małego Powstańca za- Specjalnej, teraz do księgarń trafia „Commando.pl”.

prezentowała Grupa Teatralna Bez Ziemi.
Z oferty Muzeum Powstania Warszawskie-
go, którą przygotowała sekcja dydaktycz-
na muzeum, skorzystała 40-osobowa
grupka dzieci. Reżyserowane przez Marka
Ciunela przedstawienie jest wyjątkowe
z dwóch powodów. Jego premiera miała
miejsce zimą 1939–1940 r. Autorką tek-
stu jasełek jest Wanda Wysznacka-Alek-
sandrów, a kukiełki, choć nie są z tamtych
lat, zostały zatwierdzone przed Zofię Czer-
wosz, wykonawczynię oryginalnych kukie-
łek. Współcześni młodzi widzowie obejrze-
li więc takie same jasełka, jakie być mo-
że oglądali ich dziadkowie.
Po nagrodzonym oklaskami przedstawie-
niu odbyły się warsztaty plastyczne. Dzieci
wykonywały tradycyjne kolędnicze gwiazdy.
Zajęcia prowadzone przez Annę Bosiacką,
instruktora dydaktycznego Sali Małego Po-
wstańca, bardzo wszystkich pochłonęły.
– Naszym celem jest przede wszystkim in-
tegracja rodziców z dziećmi. Warsztaty pla-
styczne bardzo temu sprzyjają – wyjaśnia
pani Ania. Milusińscy opuścili Muzeum Po-
wstania Warszawskiego bardzo zadowole-
ni – w jednej ręce trzymając gwiazdę, w dru-
giej – dłoń rodzica. (sg)
SYLWIA GUZOWSKA
K
to czytał publikację Jarosława Rybaka jące w dobie telefonii satelitarnej, oraz źródła
poświęconą GROM-owi, w książce zdobywania wiedzy. Żołnierze, nie mając do
o kulisach działań nieistniejącej już dyspozycji podręczników o działaniach specjal-
62 Kompanii Specjalnej z Bolesławca znaj- nych, uczyli się na filmach wojennych i książ-
dzie podobny styl i formułę – główną narrację kach o Indianach. Ćwiczono zasady bytowania
uzupełniają ramki z informacjami o sprzęcie, i „pozyskiwania żywności z zasobów miejsco-
biogramami, historycznymi notkami. Pozycja, wych”. Przeczytamy więc, dlaczego nie jadło
oparta na wspomnieniach i dokumentach, się rudego kota, że przyrządzenie gulaszu
jest solidnie napisana, naszpikowana data- z owczarka zastępcy poligonu to nie najlepszy
mi, faktami i nazwiskami. pomysł oraz jak smakują robaki.
Autor, były dziennikarz m.in. „Polski Zbrojnej”, Moim zdaniem, najciekawszy jest opis metod
przez kilka miesięcy rzecznik prasowy MON, szkolenia młodych żołnierzy. W kompanii „no-
obecnie pracujący w Biurze Bezpieczeństwa wy” sprowadzany był do poziomu listwy podło-
Narodowego, opowie nam o zasadach selek- gowej i dopiero z tego rzeźbiono komandosa.
cji, sposobach szkolenia strzeleckiego, narciar- – Dziś taka jednostka nie przetrwałaby dłużej
skiego, linowego czy spadochronowego. Do- niż dwa tygodnie. Z powodu stosowanych me-
wiemy się o wielokilometrowych marszach, taj- tod szkolenia roznieśliby ją żandarmi, wojsko-
nych manewrach oraz dlaczego mówiono, że wy wymiar sprawiedliwości i dziennikarze dba-
„lepsza kiła niż skok z Iła”. Poznamy broń, jący o humanitarne traktowanie żołnierzy – mó-
sprzęt, m.in. archaiczne radiostacje, zadziwia- wi jeden z bohaterów książki. Warto też zwró-
I N T E R N E T
bartek.aganet.pl
V ademecum Militarne to
serwis informacyjny. Ser-
cem witryny są opisy sprzętu
stale rośnie. Wizualnie Vade-
mecum prezentuje się nie-
źle. Układ strony jest przej-
go. Jeżeli jednak znajdziemy
Vademecum w sieci, to war-
to zostać w nim dłużej. Nie-
wojskowego. Autor stawia na rzysty. Rozbudowane menu stety, żeby móc zaznajomić
współczesność, dlatego umożliwia szybkie dotarcie się z treścią serwisu, trzeba
większość materiałów doty- do szukanych informacji. się w nim zarejestrować i za-
czy sprzętu wyprodukowane- Niestety, w opisach uzbroje- logować. (kub)
go po 1945 r. W serwisie nia linki nie są wystarczają-
znajdziemy zdjęcia i dane co dobrze wyróżnione. Naj-
techniczne pistoletów, kara- większą wadą serwisu jest
binów, czołgów, transporte- jego adres. Fraza „bartek.
rów, okrętów, śmigłowców aganet.pl” informuje o imie-
itd. W tej chwili strona mie- niu autora strony, ale z te-
ści 300 opisów, a ich liczba matyką nie ma nic wspólne-

M O D E L A R S T W O
Bardzo dobrą i unikatową miniaturę tej kon-
Rezerwowy Sokół strukcji ma w swej ofercie firma modelarska
Choroszy Modelbud z Krakowa. Wysokiej ja-

D olnopłat o konstrukcji całkowicie metalo- kości model żywiczny pozwala na zbudowa-

Jasełka można obejrzeć w każdą
niedzielę karnawału (13, 20, 27 stycznia
i 3 lutego) o godzinie 12. Wstęp
bezpłatny. Zapisy dzieci pod numerem
telefonu: (0-22) 539 79 70. Rodzice
zainteresowani otrzymywaniem informacji
na temat organizowanych w Muzeum
Powstania Warszawskiego zajęć dla
dzieci proszeni są o kontakt na adres:
abosiacka@1944.pl
wej PZL-45 Sokół został opracowany
przez inż. Kazimierza Korsaka i jego zespół.
Prace nad projektem rozpoczęto w sierpniu
1937 r. Sokół bardzo przypominał opracowy-
wany w tym samym czasie samolot PZL-50
Jastrząb i był rozwiązaniem rezerwowym na
wypadek, gdyby Jastrząb nie wszedł do pro-
dukcji. Zamierzano zbudować dwa prototy-
py: pierwszy ze stałym oprofilowanym pod-
woziem, a drugi z chowanym. Wybuch wojny
przerwał jednak prace nad Sokołem.
nie prototypu pierwszego ze stałym podwo-
ziem. Linie wgłębne skrzydeł i kadłuba są
delikatne. Wykonane w skali skrzydło uświa-
damia, jak duża, w porównaniu z kadłubem,
była powierzchnia nośna tego samolotu. Mo-
del ma świetne odwzorowanie kabiny. Do
modelu dołączono kalkomanie z fikcyjnym
oznakowaniem eskadrowym. (pl)
PZL-45 Sokół, skala 1:72, model żywiczny,
nr kat. A82, Choroszy Modelbud

46 Polska Zbrojna nr 3/2008

 | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
Jarosław Rybak, „Commando.pl”,
Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2007
cić uwagę na podejście do służby. Nikt nie od-
wiesza munduru o 15.30. Szkolą się od rana
do wieczora, a często też w nocy. Dowódcy im-
ponują wyszkoleniem i kondycją, a nie gwiazd-
kami na naramiennikach.
W książce wielokrotnie wspominany jest kon-
flikt między komandosami a „zwykłymi” żołnie-
rzami spowodowany brakiem zrozumienia dla
specyfiki wojsk specjalnych. W opinii o publi-
kacji gen. dyw. Roman Polko, były dowódca
GROM-u, dziś zastępca szefa BBN, napisał:
– W 62 Kompanii nie do końca przestrzegano
ograniczeń wynikających z obowiązujących re-
nr 3/2008
| | |
| |
gulaminów. Z jednej strony wyzwalało to inicja-
tywę żołnierzy, więc pozwalało na lepsze wy-
szkolenie, a z drugiej strony ściągało na nią
gniew przełożonych.
Pozycja odsłania, w wielu wypadkach po raz
pierwszy, kulisy tajnych działań 62 Kompanii.
Jednym z nich były plany użycia polskich żoł-
nierzy do torowania przejść w pasie min z ła-
dunkami jądrowymi zamontowanych na pogra-
niczu NRD i RFN. Przeczytamy także, jak wy-
glądał udział żołnierzy w interwencji w Czecho-
słowacji w 1968 r., co robili komandosi w cza-
sie stanu wojennego oraz o akcji poszukiwa-
nia skarbu. Poważne tematy przeplatają się
z anegdotami – o koniu, który nie dałby rady
maszerować z żołnierzami, czy zeszycie z szy-
frem. Ta ostania historia dotyczy jednej z barw-
niejszych postaci wśród byłych żołnierzy
62 Kompanii, sierż. rez. Jana Kuska. Za dzia-
łalność w podziemnej „Solidarności” został
usunięty z wojska. W czasie przeszukania
mieszkania znaleziono u niego zeszyt, który
uznano za książkę szyfrową do porozumiewa-
nia się między komórkami „Solidarności”. Fak-
PLUS MINUS
Mnóstwo ciekawych i niepublikowanych dotąd informacji
Zbyt dużo dat i cyfr w tekście
| |
tycznie był to zeszyt żony Kuska z wzorami ha-
ftu krzyżykowego. Bawią nas też PRL-owskie
zwyczaje w armii, o których wspomina autor,
np. zobowiązanie plutonu remontowo-gospo-
darczego, że miesiąc minie u nich bez wykro-
czeń dyscyplinarnych.
Książka to solidnie udokumentowana i wartko
napisana pozycja. Jednak to, co jest jej siłą,
jest też słabszą stroną publikacji. Ilość poda-
wanych w głównym tekście szczegółów – w tym
dat i liczb – oszałamia. Wynika to ze skrupulat-
ności i dokładności autora, ale przez to rwie
się tok narracji, opisującej przecież arcycieka-
we historie. Może warto było jeszcze więcej in-
formacji umieścić w ramkach? Na pewno jed-
nak książki nie powinno zabraknąć na półce
nie tylko miłośnika działań specjalnych. Czyta-
nie uprzyjemnią unikatowe zdjęcia z prywat-
nych archiwów komandosów i współczesne fo-
tografie grupy rekonstrukcji historycznej odtwa-
rzającej 1 Samodzielną Kompanię Comman-
do – utrzymane w biało-czarnej tonacji. Nic tyl-
ko kupować i czytać.
Anna Dąbrowska
Polska Zbrojna 47
HISTORIA TRADYCJE

Rycerze
w czerni
FRAGMENT
EKSPOZYCJI
W MUZEUM WOJSKA
POLSKIEGO
W WARSZAWIE:
mundur oficera
oddziału żuawów
śmierci (czapka
por. Antoniego
Ryszarola, żuawka
DAMIAN MARKOWSKI z kamizelką
kpt. Wojciecha
Komorowskiego).
Żuawi śmierci byli doborową jednostką sił
polskich w powstaniu styczniowym.
Dobrze uzbrojeni, jednolicie
umundurowani, wyszkoleni według zasad
zachodniej sztuki wojennej, siali postrach
wśród rosyjskich żołnierzy.

Największą bolączką dowódców po- wstąpić do jednostki po trudnym szko-

wstania, oprócz niedoboru broni palnej,
była różnorodność i brak zgrania walczą-
cych oddziałów. Powstańcze korpusy
składały się z improwizowanych grup
ochotników, którzy do walki przystępo-
wali uzbrojeni w myśliwskie dubeltówki,
strzelby kapiszonowe i najróżniejszą broń
białą, od szabel i sztyletów zaczynając,
na kosach, cepach i drągach kończąc. Tyl-
ko nieliczni mieli bardzo pożądane wów-
czas sześciostrzałowe rewolwery.
ZWYCIĘSTWO ALBO ŚMIERĆ
W powstaniu uczestniczyli przede
wszystkim przedstawiciele szlachty, lecz
nie brakowało też mieszczan, chłopów
i duchownych. Jeszcze bardziej kompli-
kowało to stosunki wewnątrz oddziałów,
przenosząc do szeregów konflikty zwią-
zane z urodzeniem, zamożnością i pozy-
cją społeczną. Rosjanie nie mieli takich
problemów. Dysponowali regularną ar-
mią, w dużej części złożoną z weteranów
mających za sobą niejedną kampanię wo-
jenną. Powstała potrzeba powołania wła-
snych jednolitych oddziałów, aby choć
częściowo móc przeciwstawić zaborcy
siły o równorzędnej wartości bojowej.
Dość nieoczekiwanie pomoc nadeszła
od byłego podoficera armii francuskiej
Franciszka Rochebrune’a. W lutym
1863 r. w Ojcowie utworzył on z wyse-
lekcjonowanych ochotników regularny
oddział, którego członków nazywano żu-
awami śmierci. Taka nazwa nie wzięła
się bez przyczyny – żołnierz pragnący
leniu składał przysięgę, że nigdy nie
cofnie się przed wrogiem i nie odda
się do niewoli. Rochebrune wprowa-
dził żelazną dyscyplinę, a żaden
ochotnik nie mógł stać się jednym
z żuawów bez jego zgody. W krót-
kim czasie Francuz miał pod swo-
ją komendą 150 wybranych osobi-
ście powstańców.
Żuawi nosili wysokie buty z cho-
lewami, czarne sukienne kamizel-
ki z naszytym dużym białym krzy-
żem i biało-czerwone kokardy
z orłem. Charakterystyczny strój
dawał im poczucie wspólnoty
i odrębności pośród mozaiki po-
wstańczych uniformów. Z dumą
nosili czarne mundury, które
uznawali za symbol elity. Uzbro-
jenie szeregowego żołnierza
składało się z długiego karabi-
nu z bagnetem, kapiszonowego
rewolweru i sztyletu. Ładowni-
ce trzymano w specjalnym pa-
sie, zaś rzeczy osobiste noszo-
no w pojemnym tornistrze.
KRWAWY CHRZEST
Był mroźny dzień lutego
1863 r. Pułkownik Apolinary
Kurowski ze zdenerwowaniem
obserwował, jak powstańcy
ubrani w czarne mundury ruszy-
li w kierunku cmentarza. Wie-
dział, że bez elementu zaskocze-
nia poważnie maleją szanse na

48 Polska Zbrojna nr 3/2008

 | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |

Ż uawi byli lekkozbrojną formacją piecho-

ty, która wykształciła się z ochotniczych
jednostek arabskich wspomagających Fran-
cję od 1820 r. Ich nazwa wywodziła się od
plemienia arabskiego Zouaua, zamieszku-
jącego góry Algierii. Niewielka początkowo
grupa wojowników rozrosła się szybko do
rozmiarów pułku. Służyli w nim także Fran-
cuzi i cudzoziemcy. Żuawi walczyli w wojnie
krymskiej przeciwko Rosji, a we francuskich
siłach zbrojnych byli obecni aż do II wojny
światowej.

SUROWY DOWÓDCA
FRANCISZEK
ROCHEBRUNE pochodził
z biednej rodziny. W wieku
kilkunastu lat zaciągnął się
do armii francuskiej. Jako
podoficer w pułku żuawów
walczył w wojnie krymskiej
i w czasie francusko-brytyj-
skiej ekspedycji w Chinach
w 1857 r. Po powrocie do
Europy osiadł w Krakowie,
gdzie założył szkołę szermier-
ki, będącą jedyną szkołą wo-
jenną dla Polaków po po-
wstaniu listopadowym.
Gorąco i bezinteresownie po-
pierał sprawę polską. Po wy-
buchu powstania styczniowe-
go sformował oddział żu-
awów, wyszkolony zgodnie Jego mundur żuawa można
z zachodnioeuropejskimi nor- oglądać w Muzeum Wojska
mami, który odniósł wiele Polskiego w Warszawie.
sukcesów. Żołnierze uwielbia-
li go i bez wahania szli za nim
w ogień, choć był surowy i pil-
nował, by wszyscy wywiązywa-
li się z obowiązków. Za batalię
pod Grochowiskami został
mianowany generałem wojsk
polskich. Rozczarowany bru-
talną walką przywódców po-
wstania o władzę, powrócił do
Francji, gdzie dalej wspierał
powstanie na polu dyploma-
tycznym. Poległ w wojnie fran-
cusko-pruskiej w 1870 r. Za
powstanie styczniowe został
odznaczony Legią Honorową.

zdobycie Miechowa. Mimo wszystko po- i jęk padających w sąsiedztwie kolegów!

stanowił zaatakować. Rzucił do walki naj-
cenniejszy oddział swego dwutysięczne-
go korpusu – żuawów śmierci. Z cmenta-
rza huknęły karabiny rosyjskiej piechoty,
jednak Polacy byli już blisko i natarli na
bagnety. Po zaciętej walce wręcz na sta-
nowisko dowodzenia przybiegł goniec
z meldunkiem: „Cmentarz wzięty”. Jed-
nak mimo początkowych sukcesów bitwa
o Miechów zakończyła się dla powstań-
ców porażką. Ze 150 żołnierzy biorących
udział w walkach na cmentarzu przeżyło
zaledwie kilkunastu, w tym dowódca.
Nieustępliwość w boju spowodowała jed-
nak, że sława oddziału rozeszła się szero-
ko po kraju. Z licznych nowych ochotni-
ków Rochebrune odtworzył jednostkę,
uzupełniając ją do 400 ludzi. Słynny Pułk
Żuawów Śmierci wziął udział w ciężkiej
kampanii wiosennej przeciwko wojskom
rosyjskim na Kielecczyźnie.
18 marca 3 tys. powstańców pod do-
wództwem gen. Mariana Langiewicza
zostało otoczonych przez cztery kolum-
ny rosyjskie w lasach pod Grochowiska-
mi. Przeciwnik, wsparty sześcioma dzia-
łami, zepchnął Polaków na grzęzawisko.
Sytuacja stała się tragiczna, okrążonemu
zgrupowaniu Langiewicza groziła zagła-
da na bagnach. Wtedy do ataku na arty-
lerię wroga ruszyli żuawi.
„Myśmy ciągle szli naprzód, a strasz-
SYLWIA GUZOWSKA
Myśmy szli, nie zwracając na nic uwagi,
nabijając broń i strzelając tam, gdzie
błysk się pokazywał” – wspominał ten
atak Stanisław Grzegorzewski, sierżant
w pułku żuawów.
Brawurowy szturm zakończył się zdo-
byciem armat i pozwolił powstańcom
wydostać się z bagien. Rosjanie odpo-
wiedzieli równie gwałtownym atakiem,
którego nie wytrzymali stojący obok żu-
awów kosynierzy.
„Jenerał Rochebrune, widząc chwiejącą
się linię i cofających się z pośpiechem ko-
synierów, poskoczył ku nim, aby ich za-
wrócić. Uciekającym zagroził kulą, chwy-
tał za kołnierz i wpychał do szeregu, po-
rządkował, ustawiał, a krzycząc z francu-
ska: »Psiakhew, któha godzina!« (tyle zda-
je się umiał po polsku) prowadził kolum-
nę rozweseloną tymi wykrzyknikami do
ataku. Moskale, pobici dotkliwie kosami,
wkrótce uciekać poczęli” – pisał o opano-
waniu paniki kosynier Marcin Rębacz.
Zwycięstwo pod Grochowiskami było
możliwe dzięki bitności żuawów i talento-
wi wojskowemu ich dowódcy. Rosjanie po-
zostawili na polu bitwy ok. 300 zabitych.
Po wyjeździe do Francji gen. Rochebru-
ne’a żuawi walczyli przez całą wiosnę, do
kapitulacji korpusu Langiewicza. Wtedy
część z nich zdecydowała się złożyć broń,
a część postanowiła bić się dalej. Ostatnich

ny to był pochód wśród tego ogłuszają- 21 wiernych przysiędze poległo w bitwie

cego huku, świstu, wśród tego wycia gra- pod Igołomią 5 maja 1863 r. 
du kul, wśród tej atmosfery dymem i za- Napisz do autora:
pachem prochu nasyconej, słysząc krzyk polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

nr 3/2008 Polska Zbrojna 49

POŻEGNANIA
AAAAAAA AAAAAAAA

C oraz częściej w życiu bez

certyfikatu, potwierdze-
nia, uwiarygodnienia czy po-
Wyrazy szczerego
współczucia
Wyrazy głębokiego
współczucia
ręczenia niewiele da się zro- i głębokiego żalu z powodu śmierci
bić... Ludzie poszukujący pra-
Panu OJCA
cy piszą życiorysy, listy motywacyjne,
ppłk. Jackowi
w których przybywa informacji o ukoń-
ZDANOWICZOWI płk. Ryszardowi
czonych kursach, podyplomowych stu- MICHCIE
diach, dodatkowych umiejętnościach, z powodu śmierci składają
wszystkie oczywiście opatrzone odpo- kadra i pracownicy
wiednimi zaświadczeniami dodanymi OJCA Centralnego Węzła
w załącznikach. Łączności MON.
Katolik od czasu do czasu potrzebuje składają
również zaświadczenia jest nim metry- kadra i pracownicy Szefostwa
ka chrztu św., którą przedstawia się Służby Mundurowej Inspektoratu
przy okazji niektórych wydarzeń Wsparcia Sił Zbrojnych. „Nie umiera ten, kto pozostaje
religijnych. Mając ją, można pozała- w sercach żywych”
twiać wiele spraw: wziąć kościelny
ślub czy chociażby zostać matką lub Panu
ojcem chrzestnym. Chociaż w liturgii Wyrazy szczerego współczucia ppłk. Andrzejowi
zakończył się okres Bożego Narodze-
i głębokiego żalu WIGNEROWI
nia, wciąż trwa oznaczanie drzwi na-
Panu wyrazy szczerego
szych mieszkań literami K + M + B
ppłk. Jarosławowi ZDUNOWI oraz głębokiego żalu
z widoczną datą, jako potwierdzenie, z powodu śmierci
że tego roku ponownie wprowadzamy z powodu śmierci
Chrystusa w progi naszego kościoła MATKI
domowego, którym jest rodzina. To MATKI składa
także znak, iż zapraszamy duszpaste- składają szef Wojewódzkiego
rza z wizytą kolędową do swojego kadra i pracownicy wojska Sztabu Wojskowego
mieszkania. 9 Batalionu Łączności. w Katowicach.
Potrzeba nam znaków... Odczytując
ich treść, poruszamy się lepiej w coraz
większym gąszczu informacji. Zna-
kiem przymierza Boga z ludźmi w cza-
sach Starego Testamentu był baranek „Nie umiera ten, kto pozostaje w sercach żywych”
paschalny, spożywany uroczyście w ro-
dzinie świętującej pamiątkę wyzwole-
Panu
nia narodu izraelskiego spod panowa-
mjr. Tadeuszowi WIECHEĆ
nia faraona w Egipcie. Ten znak był
zapowiedzią innego wyzwolenia, już wyrazy szczerego oraz głębokiego żalu
nie spod władzy człowieka, ale spod z powodu śmierci
panowania ojca grzechu – szatana!
„Jan zobaczył Jezusa (...) i rzekł: »Oto MATKI
Baranek Boży, który gładzi grzech składa
świata«”. Tak rozpoczął się nowy czas szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Katowicach.
w dziejach ludzkości, czas Boga, któ-
ry jako człowiek wkroczył w jej histo-
rię, aby w sposób jeszcze bardziej czy-
telny i zrozumiały dla ludzi dać świa- Koledze
dectwo o sobie samym i przymierzu
przypieczętowanym krwią Mesjasza płk. Ryszardowi MICHCIE
w ofierze, która spełni się na krzyżu.
Tymczasem świat mógł z radością za-
szefowi Centralnego Węzła Łączności w Warszawie
szczere wyrazy współczucia
śpiewać: „Z nadzieją czekałem na
z powodu śmierci
Pana, a On się pochylił nade mną
i wysłuchał mego wołania”. Nigdy
OJCA
już nie będzie tak jak dawniej... składają
koledzy z Szefostwa Eksploatacji Sprzętu Łączności, Informatyki i WE
ks. ppłk Krzysztof Majsterek Inspektoratu Wsparcia SZ.

50 Polska Zbrojna nr 3/2008

 | | WOJSKO KULISY
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY
PORADY PO
POSŁUŻBIE|
SŁUŻBIE HISTORIA || ||
MILITARIA PRASA
HISTORIA MILITARIA ||
PRASA ŚWIAT TO I OWO || || || | |
NOWOŚCI
MANEWRY
GWIEZDNE Z POLSZCZYZNĄ
WOJNY Maciej Malinowski
jest mistrzem
polskiej ortografii,

J apoński minister obrony Shigeru

Ishiba wydał 20 grudnia 2007 r.
oficjalny rozkaz podległej mu armii,
aby żołnierze byli przygotowani na
atak z kosmosu. Próbny alarm miał
wykazać, w jakim stopniu japońska
armia jest w stanie obronić się w przy-
padku potencjalnego ataku obcych z kosmosu.
– Nie można zaprzeczać, że UFO istnieje i że jest
kontrolowane przez inne formy życia – oświad-
czył minister Ishiba na specjalnie zwołanej
w tej sprawie konferencji prasowej. Japoński
minister zapowiedział też, że realne przygoto-
wanie do obrony przed potencjalnym atakiem
przybyszów z innej planety wkrótce się zacznie,
i to od zmian w japońskiej konstytucji, ponie-
waż ten najwyższy akt prawny zezwala na uży-
cie armii tylko w przypadku ataku ze strony in-
nego państwa, a nie uwzględnia możliwości
wystąpienia niebezpieczeństwa spoza Ziemi.
Czy Kraj Kwitnącej Wiśni rzeczywiście przygoto-
Z Polską w XXI w.
DZIENNIK ZACHODNI
wuje się do wojny z obcymi? Coś chyba jest na
rzeczy, bo na tym, jeśli chodzi o japońskie wła-
dze, sprawa się nie kończy. 17 grudnia 2007 r.,
o czym poinformowały światowe agencje infor-
macyjne, rzecznik japońskiego rządu Nobutaka
Machimura złożył na konferencji prasowej
oświadczenie, że UFO istnieje.
Od redakcji: Teraz tylko trzeba określić, z jakimi
kosmitami jesteśmy sobie w stanie poradzić. To,
co jest potrzebne, żeby spacyfikować Alfa, mo-
że być niewystarczające na rycerzy Jedi. Ale coś
nam się zdaje, że w przypadku Japonii UFO mo-
że być kryptonimem Kim Dzonga Il.
popularyzatorem
poprawnej
polszczyzny
Dlaczego rok,
ale… lata?
C iekawa jest etymologia słowa rok.
Początkowo nie miało ono nic wspól-
nego z kalendarzem, ów rzeczownik na-
leżało bowiem łączyć wyłącznie z cza-
sownikiem rzec, czyli „mówić, powie-
dzieć”. Rok znaczyło więc dosłownie „to,
co zostało powiedziane; słowo”. Mniej
więcej w XV w. nasz wyraz przestał jed-
nak oznaczać ogólnie „mówienie”,
wszedł natomiast do terminologii praw-
niczej i stał się… „wezwaniem do stawie-
nia się w sądzie”. Rok, tzn. „czas orze-
czony, umówiony, ustalony w sądzie”
– tak od tej pory należało rozumieć
jego sens.

W Polsce już wkrótce mogą

być produkowane urzą-
dzenia wojskowe najnowszej
generacji. Francuska firma Sa-
gem Defense, która opracowa-
ła wyposażenie żołnierza przy-
szłości o nazwie Felin, chce je
produkować w Polsce do spół-
ki z polskim Radwarem (część
grupy zbrojeniowej Bumar). Je-
śli przedsięwzięcie uda się sfi-
nalizować, polskie firmy wypo-
sażą żołnierza XXI w. Będzie
on uzbrojony m.in. w zintegro-
Zabytkowa akademia
DZIENNIK BAŁT YCKI
wane w jeden system kompu-
terowe urządzenia celownicze
i nawigacyjne. Nowoczesne
systemy łączności pozwolą mu
na odbiór oraz przekazywanie
obrazów wideo i cyfrowego
dźwięku. Mogą być one prze-
kazywane z nadajników na-
ziemnych, w tym znajdujących
się w wyposażeniu osobistym
żołnierza i na pojazdach, ale
też z samolotów, także bezza-
łogowych, i satelitów. Do tego
dochodzą nowoczesne syste-
my celownicze. – Uzbrojenie
XXI w. ma sprawić, że żołnierz,
pojazd, samolot, śmigłowiec
i dowództwo będą stanowić
całość – wyjaśnia Janusz Wal-
czak, ekspert grupy zbrojenio-
wej Bumar.
Od redakcji: I znów okazuje się,
że cudze chwalicie – swego
nie znacie. Japończycy dopie-
ro chcą się przygotowywać na
walkę z UFO, a my już prawie
jesteśmy przygotowani.
Najczęściej chodziło o okres umówiony
na przełożenie terminu w sprawach o ja-
kieś płatności, a że sąd wydawał zgodę
na przesunięcie zapłaty o dwanaście
miesięcy, rok zaczął być rozumiany sze-
rzej jako „odcinek czasu trwający wła-
śnie tyle”. Używano też formy liczby mno-
giej roki, ale miała ona inne znaczenie:
„posiedzenia sądowe”.
Były to tzw. roki sądowe, podczas któ-
rych rozpatrywano nagromadzone spra-
wy. Ponieważ owe roki liczono podobnie,
czyli okresami rocznymi, tzn. realizowa-
no je „od lata do lata”, czyli „od żniw do
żniw”, z wolna następowało przesunię-
cie znaczeniowe roku na pojęcie, które
dotąd nazywano latem (warto bowiem
wiedzieć i to, że dawniej słowo lato ro-

J eszcze w tym roku Gdyni mo-

że przybyć bardzo okazały
zabytek. Rozpoczęła się już bo-
wiem procedura wpisania do
rejestru konserwatorskiego
okazałego gmachu Akademii
Marynarki Wojennej na Oksy-
MJARIAN KLUCZYŃSKI
wiu. Trwa właśnie inwentary-
zacja obiektu. Wpis do rejestru
to wspólna inicjatywa miej-
skiego konserwatora zabyt-
ków w Gdyni i władz uczelni.
– Według mnie ten budynek
jest najpiękniejszym gma-
chem ze wszystkich gdyń-
skich szkół i uczelni – mówi
Jerzy Chłopecki, rzecznik Aka-
gmachów Akademii Marynar-
ki Wojennej zaprojektowany
został w 1924 r. przez jednego
z najwybitniejszych polskich ar-
chitektów okresu międzywojen-
nego prof. Mariana Lalewicza,
który zginął potem podczas Po-
wstania Warszawskiego.
Od redakcji: Ciesząc się, że MW
zumiano nie tylko jako „porę roku”, ale
także jako „cały rok”, czyli „czas między
jednym okresem letnim a drugim”).
Było to o tyle łatwiejsze, że instytucja
roków sądowych powoli zanikała, a wy-
raz lato ciągle miał podwójny sens.
W końcu mało kto już pamiętał, że rok
znaczył „termin sądowy”, zaczęto się
nim za to powszechnie posługiwać na
określenie „12 miesięcy”. Pozostała

demii MW. Architekt z Poli-
techniki Gdańskiej dr Maria
Jolanta Sołtysik, autorka
książki o gdyńskich zabyt-
kach, przypomina, że zespół
przybywa zabytków, wyrażamy
cichą nadzieję, że z następnej
informacji o MW dowiemy się,
że wzbogaciła się również o coś
nowoczesnego.
natomiast w obiegu forma liczby
mnogiej lata, gdyż uznano, że nie
używa jej się w postaci pluralnej jako
pory roku (nie obawiano się zatem
dwuznaczności).

nr 3/2008 51
PolskaPolska
Zbrojna 51
Zbrojna
AAAAAAA
MILITARIA AAAAAAAA
Amunicja
dla Rosomaków
POLSKA. Wojsko dostanie kolejne partie
30 mm amunicji do transporterów Rosomak.
DZSZ MON zamówił 17 tys. sztuk nabojów
z pociskiem podkalibrowym z rdzeniem wolfra-
mowym stabilizowanych brzechwowo APFSDS-T
i 20 tys. nabojów z pociskiem wielofunkcyjnym
ze smugaczem i samolikwidatorem MP-T/SD.
Służą one do walki z celami ludzkimi i pojazda-
Przed
mi opancerzonymi. Amunicja trafi w trybie pil- terminem
nym, przez 6 Rejonową Bazę Materiałową, do
naszego kontyngentu w Afganistanie. Warta SŁOWENIA. Fińska
ok. 8,7 mln euro, pochodzić będzie z importu firma Patria przeka-
USAF

– od norweskiej firmy Nammo Raufoss, bo zała Słoweńcom

Spełnione aspiracje
WIELKA BRYTANIA. Defense
Security Cooperation Agency
poinformowała Kongres USA,
że Brytyjczycy są zaintereso-
wani nabyciem dziesięciu
bezpilotowych aparatów lata-
jących MQ-9 Reaper, pięciu
naziemnych stacji kontroli
i innego dodatkowego wypo-
sażenia. Jeśli zrealizowane
zostaną wszystkie opcje za-
kupu, wartość transakcji się-
gnie 1,071 mld dol.
Wcześniej Londyn postano-
wił nabyć trzy bezzałogowce
tego typu. Tym samym speł-
nione zostaną zamierzenia
dowódcy RAF-u marsz. lot.
Glenna Torpy’ego. Jak podał
portal Defence News, przed
kilkoma miesiącami powie-
dział on, że jego aspiracją
jest zwiększenie liczebności
flotylli Reaperów do tuzina
maszyn.
MQ-9, wcześniej RQ-9
Predator B, to maszyna wie-
lozadaniowa, która może nie
tylko prowadzić rozpoznanie,
ale też atakować cele na-
ziemne przy użyciu precyzyj-
nego uzbrojenia, bomb i po-
cisków. Reaper operuje na
wysokości do 15 km. Paliwa
wystarcza mu na lot trwający
aż do 14 godz. i w tym czasie
może on przebyć ponad 5,9
tys. km.
Zakłady Metalowe Mesko nie zdołałyby już pierwszy kołowy
jej wytworzyć w pożądanym przez transporter opance-
gestora, Szefostwo Wojsk Pancernych rzony AMV 8 x 8.
i Zmechanizowanych DWL, terminie. Jednak Nastąpiło to pół roku
zakup odbędzie się za pośrednictwem firmy wcześniej, niż przewi-
ze Skarżyska, która ma wyłączność na repre- dywał kontrakt.
zentowanie Nammo Raufoss Następne pojazdy
w Polsce. Mimo to nie będzie mają być przekazane
późną wiosną. W le-
stosowany offset. Umowę za-
cie 2009 r. rozpocząć
warto 25 października.
się zaś powinny do-
stawy Nemo, samo-
bieżnych moździerzy
kal. 120 mm na pod-
woziu AMV. W ra-
mach kontraktu pod-
pisanego w grudniu
2006 r. słoweńska ar-
SYLWIA GUZOWSKA mia dostanie do
2013 r. 135 KTO
w czterech wersjach.
Wartość kontraktu
to 278 mln euro.

T R Z Y M R T T MULTI-RO L E TA N K E R / T R A N S P O RT )
ARABIA SAUDYJSKA. EADS North America
poinformował, że Królestwo Arabii
Saudyjskiej postanowiło zakupić trzy samo-
loty wielozadaniowe A330 MRTT (Multi-role
Tanker/Transport), które mogą być używa-
ne jako tankowce powietrzne
lub transportowce. Jedna
maszyna kosztuje ok.
200 mln dol.
Maszyny saudyjskie będą miały podobną
konfigurację jak te oferowane siłom po-
wietrznym USA, znane jako KC-30. Zostaną
wyposażone w opracowany przez europej-
ski koncern system tankowania Air
Refueling Boom System z parą podskrzy-
dłowych elastycznych przewodów ze stożka-
mi. Bazą dla MRTT był pasażerski
A330-200, ale skrzydła wzięto z większego
A340. EADS wygrał w Arabii Saudyjskiej ry-
walizację z Boeingiem oferującym KC-767.
Poza Saudyjczykami A330 MRTT postano-
wiły zakupić Australia (5 szt.) i Zjednoczone
Emiraty Arabskie (3 szt.). Wybrali go też na
następcę swych latający tankowców
Brytyjczycy, którzy oszacowali swe potrzeby
na 14 maszyn.
T. LAURENT

52 Polska Zbrojna nr 3/2008

 ZAPIS
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO KULISY
KULISY PORADY ||
PORADY PO ||
PO SŁUŻBIE ||
HISTORIA MILITARIA
SŁUŻBIE HISTORIA || ||
MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |

PANCERNE PUZZLE
Rosomak, dzięki misji w Afganistanie, stał się wizytówką naszej armii.
To bardzo nowoczesny, ale i skomplikowany pojazd. Składa się z tysięcy
drobnych elementów, często powstających bardzo daleko od Polski.
NORBERT BĄCZYK
Skonstruowanie dobrego wozu bojo- dukcja trwa bardzo długo – wymagają czył wartość ok. 150 mln euro, czyli po-
wego nie jest sprawą prostą. Jak w każ- zamówienia z dużym wyprzedzeniem. łowę dotychczas zrealizowanego offse-
dej dziedzinie, tak i tu dokonuje się prze- Rosomak, jak każdy inny taki pojazd, tu. W efekcie w Siemianowicach po-
cież olbrzymi postęp, nie wspominając jest dobrym przykładem na globaliza- wstała nowoczesna linia montażowa
o bardzo wysokich kosztach badań. Do- cję gospodarki. Wzrost zamówień ame- transporterów. W projekcie uczestniczy
datkowo, już projektując wóz bojowy, je- rykańskich, powódź we Włoszech czy też Bumar oraz Bumar Łabędy – odpo-
go twórcy muszą uwzględniać przyszłe inne problemy podwykonawców choć- wiedzialny za montaż wież HITFIST
modernizacje pod systemy, które często by na drugim końcu świata rzutują na 30P zaprojektowanych przez włoską
jeszcze nawet nie powstały. Gdy wresz- cały proces produkcji i mogą spowodo- Oto Melarę. To producenci finalni, na-
cie taki nowoczesny pojazd zostanie wać jego opóźnienia. Dziś nikt nie ma zywani czasem integratorami projektu.
zbudowany, kolejnym wyzwaniem jest już pieniędzy na produkowanie elemen- Korzystają oni z usług setek podwyko-
uruchomienie produkcji. Często bo- tów „na półkę”. Wszystko trzeba zama- nawców, zamawiając odpowiednie czę-
wiem nie zdajemy sobie sprawy, jak wy- wiać w odpowiednim czasie, a i tak nie ści i podzespoły. Obecnie trwa poloni-
gląda współcześnie proces produkcyjny dostanie się 100 proc. gwarancji. zacja Rosomaka i coraz więcej jego ele-
wozu bojowego. Żaden koncern na świe- Producentem Rosomaków są Wojsko- mentów powstaje w kraju. Według do-
cie nie może sam wytworzyć wszyst- we Zakłady Mechaniczne w Siemiano- niesień, wynosi ona już 50 proc., ale
kich elementów tak skomplikowanego wicach Śląskich, dla których umowa przedstawiciele Patrii podkreślają, że
wyrobu finalnego. W przypadku nasze- z fińską Patrią, przekazującą w ramach docelowo chcieliby nawet 80 proc. stop-
go Rosomaka, licząc każdą śrubę czy offsetu technologię produkcji AMV nia polonizacji wozów z WZM. 
uszczelkę, składa się on z ok. 14 tys. ele- XC-360P, stała się okazją do ogromne-
mentów! Dodatkowo niektóre części go rozwoju. Według Finów, transfer Napisz do autora: norbert.baczyk@
wozu – jak choćby armatka, której pro- technologii do zakładów już przekro- redakcjawojskowa.pl

nr 3/2008 Polska Zbrojna 53

MILITARIA ROSOMAK
Nasz Rosomak, licząc
każdą śrubę czy uszczelkę,
składa się z ok. 14 tys.
elementów!
Setna rama nośna z Polski
R
osomak odznacza się
dość oryginalną konstruk-
cją i nie przez przypadek
jego fińscy twórcy nazwali go
AMV – Armored Modular Vehicle,
czyli opancerzony pojazd modu-
łowy. Podstawą pojazdu jest spe-
cjalna rama nośna z wmontowa-
nym układem przeniesienia na-
pędu, zwana modułem podwo-
NORBERT BĄCZYK
ziowym, i dopiero na niej montu-
je się właściwy kadłub pojazdu.
Dzięki temu, zachowując samą
ramę, można różnorodnie konfi-
54 Polska Zbrojna
gurować wnętrze wozu czy w przy-
szłości poddać go różnym moder-
nizacjom. Takie rozwiązanie pod-
nosi też bezpieczeństwo załogi
i ułatwia ewentualne naprawy
systemu przeniesienia napędu.
Z drugiej strony taka konstrukcja
sprawia, że „kręgosłup”
Rosomaka, czyli rama nośna,
musi być bardzo wytrzymały na
naprężenia, a jego produkcja
wymaga dobrej jakościowo stali
i wiele precyzji. W Finlandii pro-
ducentem ramy jest Sisu Axles,
a w Polsce produkuje je Komas
sp. z o.o. z Janowa Lubelskiego.
Spółka Komas to polska część
fińskiej firmy Komas Oy, zatrud-
niająca ponad 500 pracowni-
ków, z czego kilkudziesięciu pra-
cuje w dziale militarnym.
Przeniesienie produkcji ram
z Finlandii miało miejsce wiosną
2006 r., gdy zakład w Janowie
Lubelskim opuściła pierwsza ra-
ma. Do dziś powstało ich już sto,
co wiązało się z uroczystym od-
biorem tej ostatniej (skala pro-
dukcji: 2006 r. – 40, 2007
– 60, plan na 2008 – 70 plus
nr 3/2008
 | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |ARMIE
| | ŚWIATA

Wybrane elementy Rosomaka

wraz z nazwą producenta/dostawcy
Armatka 30 mm – ATK, USA Płyty pancerne kadłuba – Komas Oy, Finlandia, po polo-
Karabin maszynowy – ZM Tarnów, Polska nizacji HSW-Huta Stali Jakościowej Stalowa Wola, Polska
Płyty pancerne wieży – OTO Melara, Włochy, po polo- Silnik – Scania, Szwecja
nizacji Bumar-Łabędy, Polska Skrzynia biegów – ZF Friedrichshafen, Niemcy
System celowniczy armatki – Colsman USA, celownik Opony – Patria Vehicle Oy/Nokian, po polonizacji Stomil
DNRS-288 obecnie jest montowany przez PCO, Polska Poznań SA
Kamera termowizyjna – Galileo Avionica, Siedzenia przedziału załogi – Khimaira Oy, Finlandia, po
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (5)

Włochy, obecnie montaż w PCO, Polska polonizacji WZM SA

Okablowanie wieży – PCO, Polska Pędniki wodne – Hitsaus-ja Rakennustyo Aho Oy, Finlandia,
Granaty dymne – Niewiadów SA, Polska po polonizacji Borimex Sp. z o. o.
Peryskopy – PCO, Polska Światła przednie – Patria Vehicle Oy, po polonizacji ZM
System łączności wewnętrznej – WB Electronics, Polska PIMB Biskupiec
System łączności zewnętrznej – Radmor, Polska Światła tylne – Patria Vehicle Oy, po polonizacji WZM SA

Montaż finalny  
O dbywa się on w zakładach
WZM w Siemianowicach
Śląskich. Tutaj z Janowa
Lubelskiego dostarczane są ra-
my nośne, a już na miejscu cię-
te są blachy i spawane kadłuby.
To równie skomplikowany pro-
ces jak budowa ramy – kadłub
musi bowiem odznaczać się od- 
powiednią trwałością. Później
elementy centralne maluje się
 i spawa, montuje silnik Scania
Śrutownia oraz resztę podzespołów. Wieże
WZM Siemianowice, integrowane z wozami w WZM
gdzie zabezpieczane
i malowane są płyty przysyłane są z Bumaru
pancerne. Łabędy.

eksport). Na przykładzie tego nie- szwedzkich (SSAB) i fińskich zależnym zawieszeniem każde- pędowe. Te drugie firmuje RF
zwykle ważnego elementu moż- (Ruukki). Każda rama wymaga go koła. Jego elementy central- KK Doppel Salzbadhaertung.
na dobrze pokazać, jak bardzo czterech–pięciu tygodni pracy ne powstają w Polsce, Finlandii Oczywiście trzeba też pamiętać
skomplikowanym procesem jest i podlega rygorystycznym bada- i Niemczech. Obecnie Finowie o producencie śrub – znanej fir-
produkcja Rosomaka. niom jakości. Już po precyzyj- z Sisu Axles z Hämeenlinna mie Würth. Tarcze hamulcowe
Dokumentację techniczną pro- nym wykonaniu elementów sta- przysyłają skrzynie przekładnio- dostarcza niemiecki producent
dukcji ramy nośnej z fińskiego na lowych łączy się je – najpierw we oraz piasty kół. Wahacze są Gnott GmbH. Jak widać, same
polski tłumaczono rok. Obok przednią i tylną część ramy niemieckie, tak jak łączące po- tylko mosty napędowe to kon-
przeszkolonych pracowników w jedno, potem montuje się po- szczególne skrzynie przekła- strukcja, na którą składają się
trzeba mieć też urządzenia do przeczne wsporniki kadłuba, dniowe wały kardana. Nazwę podzespoły z kilku firm, a nawet
obróbki precyzyjnej – w tym przy- a całość maluje. Potem przy- ich producenta ciężko wymówić krajów. Warto też przypomnieć,
padku warte 1,5 mln euro urzą- chodzi czas na montaż wielu – Spicer Gelenkiwellenbau że montowane na nie koła mają
dzenia Zayer, rodem mniejszych elementów oraz GmbH z Essen. Również zza za- wkładki do jazdy po przestrzele-
z Hiszpanii. Obecnie stal na ra- dość skomplikowanego syste- chodniej granicy przybywają ha- niu opony Hutchinson, a samą
my zamawia się w hutach mu przeniesienia napędu, z nie- ki holownicze oraz półosie na- oponę firmuje Nokian. 

nr 3/2008 Polska Zbrojna 55

ZAPIS WYDARZENIA
Zebrano siły
UE. Dzięki zadeklarowane-
mu większemu zaangażowa-
niu Francji, Belgii i Polski
w misje w Czadzie są już m.
in. środki transportu do prze-
prowadzenia operacji – poin-
formował 11 stycznia PAP po
brukselskim spotkaniu
przedstawicieli wojskowych
27 państw członkowskich
Unii Europejskiej. Polska wy-
śle 400 żołnierzy i dwa śmi-
głowce. Paryż zaś oficjalnie
ogłosił, że uzupełni braki
w logistycznym przygotowa-
niu misji – dostarczy dodat-
kowe samoloty transportowe
i śmigłowce. Teraz można
przejść do ostatniego etapu
planowania. Do stolic państw
zostaną wysłane przez ir-
landzkiego generała Patricka
Nasha, który ma dowodzić
misją, plany operacyjne.
Rada UE ma zaaprobować
operację w Czadzie pod ko-
niec tego miesiąca.
Rozpocznie się ona w lutym
lub jeszcze w ostatnich
dniach stycznia. Koszty prze-
rzucenia żołnierzy z Europy
do Afryki i ich transportu na
miejscu pokryją kraje uczest-
niczące w misji. Z budżetu
unijnego na jej potrzeby
US DOD
przewidziano niecałe
100 mln euro, czyli 10–15
proc. całego szacowanego
budżetu. Resztę muszą wyło-
żyć uczestnicy operacji. (tw)
LICZBA TYGODNIA
72,5 proc. uczestni-
ków referen-
dum przeprowadzonego wraz
72,5
z wyborami prezydenckimi
5 stycznia w Gruzji opowie-
działo się za przystąpieniem
kraju do NATO – podał przed-
stawiciel Centralnej Komisji
Wyborczej Irakli Porczchidze.
Tym samym członkostwo
w sojuszu północnoatlantyc-
kim poparło o ponad 20 proc.
więcej Gruzinów niż nowo wy-
branego prezydenta.
56 Polska Zbrojna
Rozsądne oczekiwania
Szef MON ponowił w Waszyngtonie propozycję wzmocnienia obrony powietrznej Polski
systemami rakietowymi Patriot i THAAD w zamian za zgodę na ulokowanie u nas wyrzutni
przeciwrakiet systemu Missile Defence.
USA–POLSKA. – Administra-
cja powinna pójść Polsce na
rękę. Na pewno należałoby od-
powiedzieć przychylnie na
prośbę o pomoc w umocnieniu
obrony powietrznej i ewentual-
nie także w niektórych innych
dziedzinach – powiedział
w rozmowie z PAP czołowy
neokonserwatysta Richard Per-
le, odnosząc się do oczekiwań
strony polskiej związanych
z planem umieszczenia na na-
szym terytorium instalacji
amerykańskiego systemu obro-
ny antyrakietowej.
Szef MON Bogdan Klich po-
wiedział przed wizytą w USA,
że chcemy wzmocnienia naszej
obrony powietrznej systemami
rakiet krótkiego i średniego za-
sięgu, jak Patriot i THAAD.
– Na pewno nie jest nierozsąd-
ne ze strony rządu polskiego
prosić o pomoc wojskową. Je-
steśmy w końcu członkami te-
w skrócie
Niewygodne
Guantanamo
USA. Przewodniczący kolegium
szefów sztabów sił zbrojnych
USA adm. Mike Mullen jest
zwolennikiem zamknięcia wię-
zienia dla domniemanych terro-
rystów w bazie Guantanamo na
Kubie. – Jego istnienie ciąży na
międzynarodowej reputacji Sta-
nów Zjednoczonych – wyjaśnił
13 stycznia. Admirał przyznał,
że nie będzie to łatwe, gdyż sto-
go samego sojuszu i USA mo-
gą dostarczyć taką pomoc.
Z drugiej strony, jeżeli rząd
polski postanowi w końcu nie
poprzeć tego planu, byłby to
historyczny błąd, ponieważ in-
terpretowano by to nie jako
sukces polskiego rządu, tylko
sukces Moskwy. Polityczne
implikacje tego byłyby bardzo
niepokojące – stwierdził Perle
w rozmowie z PAP. Uważa on,
że dostarczenie Polsce rakiet
Patriot „jest z pewnością moż-
liwe” i nie należy się tu za bar-
dzo przejmować ewentualnymi
protestami Moskwy. – Rosja
chciałaby widzieć Polskę bez
obrony, zastraszać ją, jak to ro-
biła w przeszłości – oświad-
czył Pearle.
Zrozumienie dla stanowiska
gabinetu Donalda Tuska
w kwestii tarczy antyrakieto-
wej wyraził na łamach wło-
skiego dziennika „La Repub-
ją na tej drodze liczne trudności
natury prawnej. Obóz dla po-
dejrzanych o terroryzm utwo-
rzono w bazie Guantanamo
w 2002 r. Obecnie przebywa
w nim 277 osób.
Strzał
ostrzegawczy
USA–IRAN. – Nie mam żadnych
wątpliwości co do tego, że gdyby
sytuacja pogorszyła się, padłyby
strzały – powiedział 11 stycznia
w Waszyngtonie adm. Mike
Mullen, przewodniczący kole-
US DOD
blica” dyrektor wydziału ds.
Europy i Eurazji w Departa-
mencie Stanu USA Daniel
Fried. – Nowy polski rząd był
z nami bardzo szczery. Powie-
dział: popatrzcie, jesteśmy go-
towi, ale nie możemy lekcewa-
żyć faktu, że Rosja otwarcie
nam zagroziła – powiedział.
– To poważne obawy, które
musimy wziąć pod uwagę
– zauważył dyplomata. I do-
dał: – Właśnie z tego powodu
poszukiwaliśmy bardziej mię-
dzynarodowego podejścia, pro-
ponując Rosjanom zaangażo-
wanie w projekt budowy tarczy.
Tymczasem premierzy Polski
Donald Tusk i Czech Mirek
Topolanek, którzy spotkali się
w ubiegłym tygodniu w Pra-
dze, zadeklarowali, że chcą ko-
ordynować działania i wymie-
niać się informacjami w trak-
cie negocjacji z USA w spra-
wie tarczy. (wt)
gium szefów sztabów sił zbroj-
nych USA. Odniósł się do incy-
dentu między amerykańskim
a irańskimi jednostkami pływają-
cymi, do którego doszło 6 stycz-
nia w cieśninie Ormuz. Tymcza-
sem strzały padły już wcześniej.
Oficer z dowództwa US Navy
ujawnił agencji Associated Press,
że 19 grudnia 2007 r. okręt de-
santowy USS „Whidbey Island”
oddał strzały ostrzegawcze do
irańskiego ścigacza. Otworzono
ogień, gdy jednostka z dużą
prędkością zbliżała się do amery-
kańskiego okrętu.
nr 3/2008
 | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
Nic
pewnego
IRAK. Dowództwo wojsk USA
poinformowało 14 stycznia, że
podczas trwającej ofensywy
w północnym Iraku zabito 60 bo-
jowników. Siły amerykańsko-
-irackie aresztowały też 193 po-
dejrzanych o terroryzm, przeję-
ły około 80 skrzyń z bronią, nie-
mal sto ładunków wybuchowych
i duże ilości amunicji. Rozpo-
częta 8 stycznia w czterech pół-
nocnych prowincjach operacja
nosząca kryptonim „Phantom
Phoenix” jest częścią akcji o cha-
rakterze ogólnokrajowym, a jej
UK MOD
Bezterminowa misja
AFGANISTAN. Siły brytyjskie nie-
prędko opuszczą Afganistan.
– Chodzi o zobowiązanie, które
mogłoby trwać dziesięciolecia,
nawet jeśli z czasem ograniczy-
my tam naszą obecność. Nie mo-
żemy ryzykować, że ten kraj prze-
kształci się w obóz szkoleniowy
dla terrorystów – powiedział mi-
nister obrony Des Browne w wy-
wiadzie dla dziennika „The
People”. Kilka dni wcześniej se-
kretarz generalny NATO Jaap de
Imamowie
w koszarach
AUSTRIA. Jako że w austriac-
kich siłach zbrojnych służy coraz
więcej żołnierzy muzułmanów,
wkrótce pojawi się w nich dwóch
BUNDESHEER.AT
nr 3/2008
| | | |
celem są bojówki Al-Kaidy.
Tymczasem prezydent USA
George W. Bush podczas wizy-
ty 12 stycznia w amerykańskiej
bazie wojskowej USA Camp
Arifjan w Kuwejcie powiedział,
że nie podjął jeszcze decyzji
o wycofaniu kolejnych jednostek
z Iraku. Według niego uzależ-
niona ona będzie od dalszego
rozwoju sytuacji w tym kraju.
I wpływ na nią będzie miała opi-
nia dowódców amerykańskich
w Iraku. W marcu gen. David
Petraeus ma przedstawić w Kon-
gresie raport o sytuacji nad Ty-
grysem i Eufratem oraz o dal-
szych działaniach militarnych
swych wojsk. (wt)
Hoop Scheffer podziękował kil-
ku krajom za zaangażowanie
w misję afgańską. Polsce i USA
pogratulował decyzji wysłania
tam dodatkowych oddziałów.
Chwalił też postawę Australii,
Azerbejdżanu, Czech, Francji,
Grecji, Norwegii, Singapuru,
Słowacji i Węgier. Jednocześnie
prosił o cierpliwość w ocenie
sytuacji w Afganistanie i pod-
kreślał, że już osiągnięto tam
sukcesy. (wrob)
imamów, którzy zajmą się po-
trzebami duchowymi wyznaw-
ców islamu w mundurach – po-
dała 12 stycznia telewizja ORT,
powołując się na ministra obrony
Norberta Darabosa. Duchowni,
którzy otrzymają nominacje nie
wcześniej niż pod koniec marca,
w odróżnieniu od katolickich kape-
lanów nie zostaną wcieleni do służ-
by wojskowej. Brak oficjalnych da-
nych co liczby muzułmanów w ar-
mii, ale według dziennika „Die
Presse”, obecnie obowiązkową za-
sadniczą służbę wojskową odbywa
ich około tysiąca. (ted)
| |
Andrzej Jonas
REDAKTOR NACZELNY
„THE WARSAW VOICE”
Miejsce
w historii
S tartując w wyborach, poli-
tycy uważają, że są w sta-
nie zrobić wszystko. Po zwy-
cięstwie zaś, że nie są w sta-
nie zrobić nic. A gdy z tego
stanu ochłoną, są już następne
wybory. Które przegrywają.
Amerykański prezydent
w pierwszej kadencji myśli
o zwycięstwie w następnych
wyborach. W czasie drugiej
kadencji myśli o swym miej-
scu w historii. Zapewne doty-
czy to także George’a Busha.
Tak przynajmniej można są-
dzić, obserwując jego posu-
nięcia w przypadku konfliktu
bliskowschodniego.
„Jeszcze przed końcem swej
kadencji doprowadzę do pod-
pisania porozumienia pale-
styńsko-izraelskiego” – po-
wiedział amerykański prezy-
dent i wyruszył przed paroma
dniami w swą pierwszą po-
dróż do Izraela, Autonomii
Palestyńskiej i krajów arab-
skich. Powitali go demon-
stranci lub kompletnie wylud-
nione arabskie miejscowości.
Wizytę w Ramallah uznano
za największą tego typu ope-
rację amerykańskich służb
specjalnych. To było natural-
Tajny plan
KOSOWO. Władze Serbii przy-
jęły 14 stycznia plan działania na
wypadek, jeśli rządzący w Koso-
wie politycy ogłoszą niepodle-
głość tej prowincji. Minister
ds. Kosowa Slobodan Samardżić
podał, że dokument otrzymał
najwyższą klauzulę tajności.
Niektórzy serbscy urzędnicy
twierdzą, że Belgrad przewiduje
zerwanie stosunków dyploma-
tycznych z każdym krajem, któ-
ry uzna nowe państwo. Wcześniej
napływały stamtąd sygnały, że
| | |
ne. Trudno spodziewać się
czegoś innego. Ale miał też
być wiatr historii. Niestety, je-
go obecności nie stwierdzono.
Dojrzałość w polityce polega
chyba na zdolności uświado-
mienia sobie swych własnych
możliwości, czyli ograniczeń.
Gdyby George Bush przed
operacjami afgańską i iracką
zapewniał, że rozwiąże kryzys
bliskowschodni, byłoby to
bardziej zrozumiałe, niż jeśli
czyni to po tych doświadcze-
niach. Jeśli zapowiada to te-
raz, gdy do końca kadencji
pozostało mu mniej niż
12 miesięcy, to albo coś wie, al-
bo pozostał naiwny. Obawiam
się, że mamy do czynienia ra-
czej z tym drugim stanem.
Nie wydaje się bowiem, by po
stronie izraelskiej lub pale-
styńskiej było obecnie więcej
– nazwijmy to – woli pokojo-
wej niż kiedykolwiek wcze-
śniej. Sytuacja w regionie nie
jest ani nazbyt dramatyczna,
ani szczególnie spokojna.
W świecie nie występują żad-
ne szczególne warunki, które
wymuszałyby rozwiązanie
konfliktu. Żadnej specjalnej
determinacji nie przejawiają
ani Unia Europejska, ani Ro-
sja, ani Chiny. Nie mają też
żadnych specjalnych intere-
sów, aby przeć do rozwiąza-
nia konfliktu. Także Stany
Zjednoczone nie są w tak
szczególnej sytuacji, by takie
rozwiązanie wymusić. Zresz-
tą, nawet gdyby taki cel mu-
siały osiągnąć, i tak nie mają
ani dostatecznie dużo siły,
ani pieniędzy.
Mają jedynie prezydenckie
marzenie o miejscu w histo-
rii. Nie wydaje się, aby był to
wystarczający czynnik
sprawczy.
Serbia nie planuje działań siło-
wych. Minister spraw zagranicz-
nych Vuk Jeremić oświadczył
w wywiadzie dla niemieckiego
tygodnika „Der Spiegel”, że je-
go kraj posłuży się środkami „po-
litycznymi, dyplomatycznymi
i ekonomicznymi”.
Ogłoszenie niepodległości przez
Kosowo jest spodziewane w po-
łowie lutego – po zaplanowanej
na 5 lutego drugiej turze wybo-
rów prezydenckich w Serbii,
a przed objęciem 1 marca przez
Rosję przewodnictwa w Radzie
Bezpieczeństwa ONZ. (w)
Polska Zbrojna 57
AAAAAAA
ŚWIAT CHINY
AAAAAAAA
– INDIE

OCIEPLENIE ROBERT CZULDA

Miesiąc temu odbyły się pierwsze wspólne

chińsko-indyjskie manewry wojskowe. Czyżby po kilku
dekadach chłodu Chiny i Indie dążyły do zbliżenia?
szystkie chińskie i indyj-
skie agencje już na pierw-
szych stronach informo-
wały o niecodziennym
wydarzeniu w prowincji Junan, które
jest wynikiem podpisanej w 2006 r. de-
klaracji o współpracy obronnej. Prasa
chińska szczególnie podkreślała „duch
braterstwa” oraz zwracała uwagę na „za-
cieśnianie współpracy”. W ciągu pię-
ciodniowych ćwiczeń antyterrorystycz-
nych pod znaczącą nazwą „Ramię w ra-
mię 2007” stu żołnierzy każdej ze stron
sprawdzało własne procedury działań
i zdolność współpracy z partnerem. Żoł-
nierze indyjscy przybyli do Chin jedy-
nie z wyposażeniem osobistym – całość
ciężkiego sprzętu dostarczył gospodarz
spotkania. Część żołnierzy odgrywała

rolę terrorystów atakujących obiekty in-
frastruktury krytycznej oraz przeprowa-
dzających akcje brania zakładników.
Aby podkreślić znaczenie wydarze-
nia, oprócz udziału w nim wysoko po-
stawionych oficerów obu stron, z pom-
pą wciągnięto flagi państwowe i odegra-
no hymny. Na koniec otwarcia ćwiczeń
Chińczycy w efektowny sposób rozbi-
jali cegły na swych głowach, a żołnie-
rze indyjscy uraczyli gości pokazem jo-
gi. „Celem ćwiczeń jest ocena zdolno-
ści wspólnych działań. Chcemy spraw-
dzić, jak nasze armie radziłyby sobie,
gdyby w przyszłości musiały razem
zmierzyć się z terroryzmem” – powie-
dział wysoko postawiony dyplomata
z Delhi. Z kolei rzecznik prasowy chiń-
skiego MSZ dodał, że celem ćwiczeń
było wzmocnienie działań przeciwko
trzem plagom – terroryzmowi, separa-
tyzmowi oraz ekstremizmowi.
CHINA.ORG (5)
– Indie i Chiny
nie są rywalami, lecz
przyjaciółmi i partnerami
Rozbieżne – zapewnił chiński premier islamskim ekstremi-
interesy Wen Jiabo. Faktycznie, sygna-
łów o chęci zbliżenia jest wiele,
zmem i separatyzmem
Wydaje się jasne, co najlepiej widać na polu na Tajwanie czy też Uj-
że celem ćwiczeń jest dynamicznie rozwijającej gurii. Oba kraje dzieli
zademonstrowanie się współpracy jeszcze jedno – niezała-
chęci współpracy poli- gospodarczej twiona sprawa granic za-
tycznej, a nie realne spraw- kończona krwawą wojną
dzenie możliwości wojsko- w 1962 r. Zdaniem dyplomatów
wych. Mimo deklaracji gen. mjr. obu stron, choć kwestia graniczna jest
Xionga Zuominga o „wspólnym froncie istotna, nie przekreśla w żadnym stopniu
walki z terroryzmem” i „aktywnym dzia- możliwej współpracy. – Przyjacielska
łaniu na rzecz wzmacniania współpracy współpraca jest bardzo ważna. To oczy-
międzynarodowej”, Chin i Indii nic ta- wiste, że czasem zdarzają się jakieś nie-
kiego nie łączy. Paradoksalnie jedyne za- porozumienia – przekonuje rzecznik pra-
grożenie terroryzmem dla Indii istnieje sowy chińskiego MSZ Qin Gang. – Kwe-
ze strony Pakistanu, który jest niepisa- stia graniczna nie może stanowić prze-
nym sojusznikiem Chin od kilkudziesię- szkody na drodze wzmacniania stosun-
ciu lat. Z kolei Pekin bardziej martwi się ków dwustronnych – dodaje.

Konflikty
NIEROZWIĄZANĄ KWESTIĄ
pozostaje spór graniczny
z 1962 r. Błahy konflikt o ma-
ło znaczące i nieurodzajne
tereny na pograniczu dopro-
wadziły do wybuchu regular-
nej wojny. W 1965 r. Chiny
wsparły Pakistan toczący
w tym okresie wojnę
z Indiami o Kaszmir. Z kolei
władze w Delhi wspierały
swego czasu niezależność
Tybetu, udzielając schronie-
nia tybetańskiemu przywód-
cy Dalajlamie. Zdaniem Indii,
Państwo Środka bezprawnie
okupuje 38 tys. km kw. ich
terytorium. Chiny odpowiada-
ją, że całość spornego obsza-
ru – 90 tys. km kw. – jest ich
własnością.

58 Polska Zbrojna nr 3/2008

 | | |
WOJSKO KULISY
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO ||
KULISY PORADY
PORADY PO ||
POSŁUŻBIE ||
SŁUŻBIE HISTORIA || ||
HISTORIA MILITARIA || ||
PRASA ŚWIAT
MILITARIA PRASA |
ŚWIAT TO I OWO

Oba kraje chcą się do siebie zbliżyć,

ale zdają sobie sprawę z możliwych ne-
gatywnych konsekwencji. Choć Indie nie
są postrzegane przez Chiny jako zagro-
żenie, to ocieplenie stosunków może
osłabić dobre układy z Islamabadem, sta-

Spojrzenie
nowiącym dla Chin środek marginalizo-
wania Indii. Dzięki wspieraniu Pakista-
nu, który jako jedno z pierwszych państw
uznał ChRL, Pekin przez lata trzymał

Specjalistów,
w szachu Indie. To właśnie Chiny wspie-
rały Pakistan w budowie arsenału nukle-
arnego, który stanowi priorytetowe za-

Poglądy
grożenie dla bezpieczeństwa indyjskie-
go. Co więcej, Indie są w dość bliskim
sojuszu ze Stanami Zjednoczonymi, dla

Praktyków
których Chiny to strategiczny rywal
w obszarze Azji i Pacyfiku. Chińczycy
starają się nie tylko odgrywać lidera
w regionie, ale także inicjują wzmożo-
ne kontakty wojskowe z sąsiadami In-
dii – Bangladeszem i Myanmarem.
Chęć zbliżenia
– Indie i Chiny nie są rywalami, lecz
przyjaciółmi i partnerami – zapewnił
chiński premier Wen Jiabo. Faktycznie,

tegia
sygnałów o chęci zbliżenia jest wiele, co
najlepiej widać na polu dynamicznie roz-
ra Arm
St ia
wijającej się współpracy gospodarczej.
Podczas gdy jeszcze w 1992 r. wymiana
handlowa wynosiła 332 mln dol., to
w 2005 r. osiągnęła poziom 13,6 mld dol.
ć

Indie obawiają się jednak, że eksport do

Obronnoś

Tec
Chin zwiększy potęgę ekonomiczną są-
siada, a same Indie nic na tym nie zyska-
ją. Już teraz PKB na mieszkańca jest
w Chinach trzykrotnie wyższy niż w In-
hn ik a
diach. Na zbliżeniu najgorzej mogą wyjść
Stany Zjednoczone: w najgorszym sce-
nariuszu Indie odsuną się od Waszyng-
tonu, a Chiny – blisko związane z Fede-
racją Rosyjską – się wzmocnią.
Be

Przypomnijmy, że w 2003 r. trzy in-

a

dyjskie okręty uczestniczyły w ćwicze-

yk

p z

niach odszukiwania rozbitków u wybrze- t iec

ży Chin. W 2004 r. oba kraje przeprowa- zeń a k
dziły wspólne ćwiczenia górskie przy stwo T
granicy z Tybetem. Od kilku lat armia
indyjska zaprasza chińskich obserwato-
rów, a Chińczycy otworzyli przejście gra-
niczne przez istotną ze strategicznego
punktu widzenia przełęcz Nathu Lu. Je-
śli wierzyć zapewnieniom, oba kraje bę-
Wszechstronna
dą kontynuować proces zbliżania. Wu
Xiaoyi z chińskiego MON powiedział:
analiza doświadczeń
– Mamy nadzieję, że to nie koniec, i problemów armii
i w przyszłości oba kraje będą jeszcze
wielokrotnie współpracować w różnych
formach i na różnych płaszczyznach.
Drugie wspólne ćwiczenia tego typu od-
będą się w Indiach w 2008 r. 
Napisz do autora: Dostępna w kolportażu wojskowym i prenumeracie
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

nr 3/2008 Polska Zbrojna 59

AAAAAAA
ŚWIAT SRI LANKA
AAAAAAAA

Minister ds. integracji narodowej D. M.

Dassanayake zginął 7 stycznia. Polityk zo-

GRAFIKA: MARCIN DMOWSKI/TADEUSZ WRÓBEL

stał ciężko ranny, gdy w pobliżu konwoju
pojazdów rządowych jadącego drogą łą-
czącą stolicę Sri Lanki Kolombo ze sto-
łecznym międzynarodowym lotniskiem
w rejonie miejscowości Ja-Ela wybuchła
mina pułapka. Przewieziony do szpitala
Dassanayake zmarł podczas operacji. Był
on drugim lankijskim politykiem, który
stracił życie w tym miesiącu. W Nowy
Rok nieznany sprawca śmier-
telnie postrzelił w hindu- ¸diiqd
istycznej świątyni w Ko-
lombo wpływowego lolqrfkfkl
opozycyjnego tamilskie-
xoodlwlyx
go parlamentarzystę rnnxwkxgxzdl
T. Maheshwerana.
dqqdu
Otwarta wojna dyxql|d
Zamach na rządowy ulqfrpdohh
konwój może być dzie-
łem separatystyczne-
go ugrupowania Ty-
grysy – Wyzwoli-
ciele Tamilskiego
Ilamu (LTTE).
Przeprowadzono
go niecały tydzień po
zapowiedzi władz Sri
Lanki, że nie będą dłużej
huhq|srgnrqwuroŒ
zvlhusqlxËÓÓÐuÝ dwwlfdord
huhq|rsdqrzdqh
su}h}vl |u}Œgrzh
rgÊÐolvwrsdgdËÓÓÎuÝ
huhq|nrqwurorzdqh
su}h}vl |u}Œgrzh
grÊÐolvwrsdgdËÓÓÎuÝ
rorper

KONIEC FI
przestrzegać rozejmu.
Rzecznik minister ds. me-
diów Anura Priyadharsana
Yapa poinformował 2 stycznia,
że propozycja zerwania zawartego
w lutym 2002 r. porozumienia, rozejmo-
wego, którą przedstawił premier Ratnasiri
Wickramanayake, została przyjęta niemal
jednomyślnie. Podpisując porozumienie,
strony uzgodniły, że obowiązywać ma
dwutygodniowy termin oficjalnego powia- TA D E U S Z W RÓ B E L
domienia o wycofaniu się z niego.
Decyzja rządu lankijskiego to tylko for- Od 16 stycznia siły rządowe Sri Lanki oficjalnie
malność potwierdzająca stan faktyczny. zaprzestały przestrzegania zawartego w lutym 2002 r.
W rzeczywistości zawieszenia broni nie
przestrzega żadna ze stron od ponad dwóch rozejmu z tamilskimi separatystami.
lat. W tym czasie siły rządowe zepchnęły
rebeliantów do defensywy. Za kluczowe wanej na łamach grudniowego numeru kojowe z tamilskimi separatystami. Raja-
uchodzi przejęcie kontroli w pierwszej po- miesięcznika „Jane’s Intelligence Reviev” pakse uznał bowiem, że warunki rozejmu
łowie lipca 2007 r. nad regionem Thoppi- określono te działania mianem kampanii są niekorzystne dla strony rządowej. Jako
gala. W wielu publikacjach przewija się północnej. Siły rebeliantów szacowane są powód wskazał „stronniczą” mediację Nor-
opinia, że armii nie udałoby to się tak szyb- na 7–7,5 tys. bojowników. Sukcesy na po- wegii, która doprowadziła do porozumie-
ko bez wsparcia byłych członków LTTE, lu bitwy miały też wpływ na utwardzenie nia o zawieszeniu broni z LTTE. Niestety,
którymi dowodzi Vinayagamoorthi Mura- stanowiska lankijskiego rządu. jego warunków nikt do końca nie wypeł-
litharan, bardziej znany pod pseudonimem Można uznać, że obecny konflikt wywo- niał, a do tego już w kwietniu 2003 r. roz-
płk Karuna Amman. łał swym wystąpieniem nowo wybrany pre- mowy pokojowe znalazły się w martwym
Od pewnego czasu walki skupiają się zydent Mahinda Rajapakse. Przemawiając punkcie. Rząd i partyzanci tamilscy pre-
w regionach Vanni i na południu Dżaffny. 25 listopada 2005 r. w parlamencie, zapo- zentowali trudne do pogodzenia poglądy
W analizie sytuacji na Sri Lance opubliko- wiedział, że chce zrewidować procesy po- na temat podziału władzy. Prezydent Ra-

60 Polska Zbrojna nr 3/2008

 ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO
WOJSKO KULISY||
KULISY PORADY
PORADY PO ||
PO SŁUŻBIE ||
SŁUŻBIE HISTORIA ||
HISTORIA MILITARIA ||
PRASA ŚWIAT
MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO || || || |

SRI LANKA ARMY,TAMIL.NET

P R Z E C I W N I C Y
Rząd wystarcza na wyposażenie
pułków pancernego i rozpo-
mające ponad 20 samolotów
trzech typów: Kfir, F-7
8–11 tys. partyzantów.
Organizacja ma własną flotę

I stnieją duże rozbieżności

w różnych publikacjach co
do liczby żołnierzy, struktur or-
ganizacyjnych (opartych na
wzorcach brytyjskich) oraz
uzbrojenia lankijskich sił
zbrojnych. Ich liczebność wa-
ha się od 100 tys. do ponad
150 tys. ludzi. Wojska lądowe
mają kilkadziesiąt czołgów,
podobną liczbę samochodów
pancernych, a także od 250
do ponad 400 bojowych wo-
zów piechoty i transporterów
znawczego. Dominuje piecho-
ta zorganizowana w 34–44
bataliony regularne
i 43 ochotniczej rezerwy,
w tym 20 Gwardii Narodowej.
Bataliony tworzą od 18 do 33
brygad piechoty. Są też jed-
nostki sił specjalnych i ko-
mandosów.
Lankijska marynarka wojenna
podaje, że dysponuje ponad
50 różnego typu jednostkami
pływającymi. W siłach powietrz-
i MiG-27. Są też cztery eskadry
śmigłowców, w tym jedna bojo-
wojenną. Morskie „tygrysy”
dysponują szybkimi łodzia-
wa z kilkoma Mi-24. Lotnictwo mi, których używają do ata-
ma jeszcze dwie eskadry trans-
ków na okręty rządowe,
portowe i klucz rozpoznawczy.
w tym stojące w portach.
Poza armią rząd dysponuje też
Często są to misje samobój-
około 90-tysięcznymi formacja-
cze. Rebelianci mają też na
mi paramilitarnymi.
swym koncie ataki na statki
handlowe. Od ubiegłego ro-
Tygrysy ku LTTE dysponuje również
R ównież szacunki co
do liczebności LTTE
są bardzo zróżnicowane.
lotnictwem. Jej samoloty
Zlin-143 wykonały kilka na-
lotów na bazy i pozycje

IKCJI
opancerzonych. Sprzęt ten nych są trzy eskadry bojowe Prawdopodobnie jest to wojsk rządowych.

japakse jednoznacznie wykluczył również
możliwość powstania na wyspie odrębne-
go państwa Tamilów. Przywódcy LTTE
ostrzegli, że jakakolwiek próba zmiany po-
rozumienia doprowadzi do ponownego
wybuchu wojny domowej. Niebawem sło-
wa przeszły w czyn i wojna rozgorzała na
nowo. Szacuje się, że w ostatnich dwóch
latach konfliktu na Sri Lance zginęło już
ponad 5 tys. osób. Rządowe Media Centre
for National Security podało, że już w po-
łowie października minionego roku było
5791 ofiar walk – 3620 członków LTTE,
1304 sił rządowych i 867 cywilów. Należy
jednak podchodzić do tych szczegółowych
danych z ostrożnością, ponieważ obie stro-
ny mają skłonność do zawyżania strat wro-
ga i zaniżania własnych. Tak czy inaczej,
wojna domowa, która rozpoczęła się
w 1983 r., kosztowała już życie 70 tys. lu-
dzi. Pogłębiła też wrogość między Synga-
lezami a Tamilami, którzy i tak nigdy nie
darzyli się większą sympatią.
Bez wyjścia
Za początek konfliktu uważa się zabicie
w 1983 r. przez partyzantów LTTE
13 żołnierzy, ale organizacja ta rozpo-
częła walkę z rządem już w 1972 r. Ma-
sakra wywołała wściekłość większości
syngaleskiej, która rozpoczęła pogromy
Tamilów. Jednak napięcie na Sri Lance
rosło od kilkudziesięciu lat, od uzyska-
nia przez wyspę niepodległości, a jego
początki sięgają jeszcze epoki kolonial-
nej. Syngalescy nacjonaliści zaczęli po-
litykę nękania mniejszości tamilskiej,
wypominając jej współpracę z brytyjski-
mi kolonizatorami. Na to nałożyły się
różnice etniczne i religijne.
Syngalezi są w większości buddystami,
a Tamilowie hinduistami, choć są wśród
nich też chrześcijanie i muzułmanie. LTTE
uważa, że niemożliwe jest wspólne pań-
stwo i żąda niepodległości dla wschodnich
i północnych terenów wyspy, gdzie Tamilo-
wie stanowią większość. Szacuje się, że jest
ich ok. 3 mln. Ulubioną metodą działań „ty-
grysów” są przydrożne miny pułapki oraz
samobójcze zamachy na żołnierzy, policjan-
tów i polityków. W 1993 r. ich ofiarą padł
prezydent Sri Lanki Ranasinghe Premada-
sa. Dwa lata wcześniej za wysłanie sił po-
kojowych na Sri Lankę życiem zapłacił pre-
mier Indii Radżiv Ghandi. To pokazało, jak
trudna jest sytuacja tego kraju.
Władze w Delhi, mając napięte od dzie-
siątków lat stosunki z Pakistanem, chcą do-
brosąsiedzkich relacji z Kolombo. Problem
w tym, że południe Indii zamieszkuje po-
nad 60 mln Tamilów, którzy sympatyzują
z ziomkami na wyspie, a część wspiera
buntowników. Jednak, jak podaje Macken-
zie Institute, główne bazy, skąd szmuglo-
wana jest broń, były i są poza Indiami (My-
anmar i Tajlandia). Rebelianci korzystają
też ze wsparcia finansowego tamilskiej dia-
spory. Aby zdobyć pieniądze, nie gardzą
też działalnością przestępczą. I nic nie
wskazuje na to, by pomimo rozłamu LTTE
zamierzała złożyć broń. 
Napisz do autora: tadeusz.wrobel@
redakcjawojskowa.pl

nr 3/2008 Polska Zbrojna 61

TO I OWO
UCY WILIZOWANY
SZPIEG
Sztuka
negocjacji
Z amerykańską tarczą antyrakietową
jest trochę tak jak z UFO – nikt go
nie widział, ale niemal każdy ma na ten
temat coś do powiedzenia. A skoro każdy
ma coś do powiedzenia, to dziennikarze
mają dużo pytań. Niezależnie jednak od
tego, z kim taki dziennikarz rozmawia, za-
wsze w końcu zada pytanie, które brzmi
mniej więcej tak: – Czy umieszczenie
amerykańskich rakiet w Polsce jest dla
nas korzystne? Takie pytanie zawsze wy-
wołuje moją wesołość. To trochę tak, jak-
by zapytać: czy opłaca się zameldować
w swoim mieszkaniu kolegę? A w takiej
sytuacji – na dwoje babka wróżyła. Jeśli
kolega się wprowadzi, nabrudzi i nie do-
rzuci się do czynszu – jest to kiepski po-
mysł. Jeśli natomiast zobowiąże się płacić
część czynszu, a dodatkowo połowę ra-
chunków i jeszcze przyniesie ze sobą
50-calowy telewizor, to można się nad tym
zastanowić. Tak samo jest z tarczą. Pyta-
nie nie powinno więc brzmieć: „czy tarcza
nam się opłaca?”, ale: „przy spełnieniu
jakich warunków umieszczenie w Polsce
amerykańskich rakiet będzie dla naszego
kraju korzystne?”. Wtedy dyskusja jest
już zupełnie inna. Trzeba jednak zadawać
właściwe pytania. Z pozycji osoby, od któ-
rej nic nie zależy, więc może się mądrzyć
do woli, sytuacja wygląda następująco:
Amerykanie do zaoferowania mają sporo,
ale – jak na wytrawnych negocjatorów
przystało – mówią o tym niechętnie. Tak
więc my, zgodnie z regułami negocjacji,
musimy sceptycznie mówić o perspekty-
wie umieszczenia tarczy w Polsce. Wtedy
Amerykanie powinni zrobić kroczek do
przodu, a my w ich stronę. I znowu
ostrożnie, i znowu sceptycznie. W ten spo-
sób spotkamy się gdzieś po drodze. Tak
buduje się kompromisy. Najgorsza jest sy-
tuacja, w której kompromisu zaczyna się
szukać już po zapadnięciu decyzji.Wróć-
my na zakończenie do sytuacji z kolegą.
Jeśli załatwimy wszystkie formalności,
a w jego dowodzie jako adres stały pojawi
się nasz adres, a potem pójdziemy do nie-
go, próbując ustalić warunki, na jakich
może się wprowadzić, to może się okazać,
że zdziwiony odpowie nam: ale o co cho-
dzi? Przecież ja tu mieszkam.
62 Polska Zbrojna
Zasłyszane w
koszarach
Je
den z żołnierz
y
alkoholu. Jego systematycznie naduży
ROZMOWY NA SPOCZNIJ przełożony ch wał
trochę „wybie ciał go jednak
lić”, bo poza
żołnierzem, w tym był dobr
ym
INWESTYCJA napisał: „pije
ięc w opinii sł
dużo, ale z ob
użbowej o ni
m
rzydzeniem”.
Wojskowy z cywilem rozmawia przy
Nadesłał Sta
piwie: nisław Korze
niowski
– Stary, czego ja mam jeszcze w tym woj-
sku szukać? Akademię wojskową skoń- Jeżeli usłysz
eliście równi
czyłem, cywilne studia skończyłem, lub zwroty żo e zabawne ro
kurs językowy za granicą skończyłem,
zaliczyłem trzy misje pokojowe i teraz
łnie
aneta.wisniew rzy, przyślijcie je do nas:
ska@redakc
jawojskowa.pl
zmowy
jedną, powiedzmy, mniej pokojową.
A do tego skoki spadochronowe, walka wręcz,
nurkowanie... Naprawdę przeżyłem wielką
przygodę, więc nie ma co czekać do pełnej RYSZARD PALIWODA,
emerytury, tylko teraz trzeba urządzać się
w cywilu, dopóki jeszcze człowiek młody.
pomysłodawca
– Straszny szmal w ciebie wpompowali. Sze- portalu
fowie nie chcą, żebyś im to teraz jakoś spła-
cił? Powinni wykorzystać taką niesamowitą www.koledzyzwojska.pl
inwestycję...
– Szefowie to się cieszą, że wspaniałe stano- – Chcemy stworzyć
wisko się zwolni.
armię przyjaciół. Za
werbowanie nowych
Westerplatte na żywo żołnierzy będzie można
N asz cel to żywe muzeum. 1 września 2009 r.
będzie gotowe – zapewnia Mariusz
Wójtowicz-Podhorski, szef Muzeum Westerplatte.
awansować od stopnia
Placówka ma być co najmniej tak atrakcyjna jak hajduka do brygadiera.
Muzeum Powstania Warszawskiego. W najbliż-
szych tygodniach podpisane zostaną stosowne
Za inne zasługi generał
umowy i wiosną ruszy budowa muzeum. portalu będzie
– Zwiedzający poczuje się jak uczestnik walk
w obronie Westerplatte – wyjaśnia Wójtowicz- przyznawał przepustki,
-Podhorski. Będzie mógł dotknąć, posłuchać,
usiąść, a może nawet postrzelać. Przejedzie się wyróżnienia i ordery
kolejką drezynową, w kantynie zje żołnierski posi-
łek. Kogo najdzie ochota na pobyt w najnowocze-
w rodzaju Krzyża
śniejszych koszarach ówczesnej Europy, legnie Jajecznych czy orderu
w łóżku i posłucha przedwojennego programu
Polskiego Radia. – Takich koszar jak tutaj nie by- Virtuti Humorami
ło w żadnym innym miejscu świata. Działało tu
nawet centralne ogrzewanie. (ann)
(Głos Wielkopolski)
Nonsens tygodnia: Głupie pytania
Żyjemy w czasach wszechmocnych sondaży. Codziennie podczas surfowania po
internecie czy oglądania telewizji możemy odpowiedzieć na kilkanaście pytań do-
tyczących różnych małych i wielkich spraw. Są mądre i głupie sondaże. Okazuje się jed-
nak, że zdarzają się takie, które przekraczają granice wszelkiej głupoty.
Al-Dżazira, najbardziej zna- jak duże jest poparcie spo- Sprawdźmy – może więk-
na telewizja arabska świata, łeczne dla zabijania ludzi. szość się tego domaga.
opublikowała na swojej stro- Tym samym udowodniła, że Szef portalu Ahmad Szejk od-
nie internetowej sondaż, znane bon mot, mówiące ciął się od sondażu i nazwał
w którym internauci mogli o tym, że nie ma głupich py- go pomyłką. To jednak trochę
odpowiedzieć na pytanie, tań, sformułowane jest nie- za mało, żeby uchronić Al-Dża-
czy popierają zamachy prze- co na wyrost. Teraz czekamy zirę przed znalezieniem się
prowadzone ostatnio przez na kolejne oryginalne sonda- w tej rubryce. Słowo „odpowie-
Al-Kaidę w Algierii. Zamach że. Garść propozycji: Czy je- dzialność” nie może być tylko
miał miejsce 12 grudnia, steś za wybuchem III wojny pustym hasłem w słowniku.
zginęło w nim 41 osób, światowej? Czy popierasz Razem z Al-Dżazirą chcemy
a niemal 200 zostało ran- palenie na stosie innowier- też „uhonorować” ok. 15 ty-
nych. Al-Dżazira postanowi- ców? Czy jeśli uważasz spra- sięcy osób, które na postawio-
ła sprawdzić, zgodnie z de- wę za słuszną, możesz zabić ne przez stację pytanie odpo-
mokratycznymi kanonami, w zamachu 500 osób? wiedziały: tak. (AP)
nr 3/2008
 | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO
Czy wiesz, że…
…dowództwo amerykańskich sił po-
wietrznych zademonstrowało pierw-
sze zdjęcia dwóch bezzałogowych
maszyn latających o kryptonimach
RQ-4 Global Hawk i MQ-1B
Predator biorących udział w opera-
cjach w Iraku i Afganistanie. Jak in-
formuje 3 stycznia „Dziennik”,
Unmanned Aerial Vehicle, czyli bezza-
łogowe statki powietrzne, dzięki za-
montowanym laserowym stacjom pod-
świetlania celów są w stanie pełnić
funkcję dalmierza oraz wskazywać ce-
le czołgom, artylerii i lotnictwu. Na
projekty związane z rozwojem tego ty-
pu technologii armia USA przeznacza
rocznie 400 mld dol. (ad)
HISTORIA
Z PRZYMRUŻENIEM OKA
Podczas wojny z Rzymem Pyrrus,
król Epiru, choć odnosił zwycięstwa,
to okupywał je tak dużymi stratami,
że po kolejnej bitwie stoczonej pod
Herakleą powiedział do swych
dowódców: – Gdybyśmy odnieśli nad
Rzymianami jeszcze jedno zwycię-
stwo, bylibyśmy zgubieni.
D O M O W A
O J N A
nr 3/2008
| | | |
| | |
Wojskowa czasoprzestrzeń
Czas płynie w wojsku specyficznie
Wszyscy musimy się z tym liczyć
Bo sprzęt się wprawdzie
trafia stary
Są za to młodzi emeryci
NOWA ŚWIECKA TRADYCJA. Na
121 – co najmniej tylu amerykańskich we-
teranów wojny w Iraku i Afganistanie
popełniło po powrocie do domu morderstwo lub
Niezależnym Forum o Wojsku przez kilka
było o nie oskarżonych – informuje 13 stycz-
miesięcy trwała dyskusja na temat organi-
nia na swojej stronie internetowej dzien-
zacji w jednostkach Dnia Podoficera.
nik „New York Times”, powołując się na
W opiniach na temat pochodzenia „nowej
własne obliczenia dokonane na podsta-
świeckiej tradycji” ścierały się ze sobą
dwa nurty będące odzwierciedleniem tar-
cia międzypokoleniowego. Otóż, młodszej
wie danych policji i sądów. W momencie
postawienia zarzutów trzy czwarte żołnie-
generacji zjawisko jednoznacznie kojarzy-
rzy pełniło jeszcze czynną służbę. Ponad
połowa morderstw została popełniona
ło się z „amerykanizacją”. Starsze pokole-
przy użyciu broni palnej. Około jednej
nie sięgało pamięcią do znacznie odleglej-
trzeciej ofiar to żony, dziewczyny, dzieci
szych wzorców kolektywizacji, jednak
lub inni krewni żołnierzy, a jedna czwarta
w tym przypadku nie było żadnych retro-
to koledzy z wojska. W rozmowach
spektywnych propozycji. Emocje wygasiła
z krewnymi weteranów, do których dotarł
niepotwierdzona wprawdzie, ale zdaniem
„NYT”, przewijała się opinia, że wrócili
uczestników dyskusji dobra wiadomość
oni z wojny „bardzo zmienieni”, naduży-
o likwidacji Dnia Podoficera. I tak to w na-
wali substancji odurzających i byli nie-
szych szalonych czasach z tą „tradycją”...
zrównoważeni emocjonalnie. (ann)
Ledwie się pojawi...
Polska Zbrojna 63