wiczenie nr 10 Bloki Dynamiczne

Bloki dynamiczne zawieraj oprcz elementw rysunkowych i/lub atrybutw rwnie operacje na elementach
bloku. Aby mona byo je realizowa konieczne s specjalne obiekty tzw. parametry. Oba te elementy mog wystpowa jedynie w bloku.

Parametry i operacje
Parametry i operacje mona je wstawi tylko w edytorze
bloku, gdzie s dostpne poprzez palety narzdziowe
(rys 1).
Dostpne w edytorze bloku operacje s odpowiednikami polece edycyjnych AutoCADa, ktre s
wykonywane na obiektach bloku (w tym take i parametrach). Miejsce wstawienia operacji nie ma znaczenia dla jej funkcjonowania, gdy jest to obiekt abstrakcyjny. Jej obecno jest zaznaczana w edytorze bloku
ikon w ksztacie byskawicy zaopatrzona w nazw
operacj.
Kada operacja wstawiona do bloku musi by
powizana z odpowiednim parametrem oraz obiektami
skadowymi bloku. Parametr jest ucielenieniem danych, ktre s wprowadzane w czasie wykonywania
polecenia edycyjnego, takich jak: punkty, kty odlegoci itp. Po wstawieniu bloku dynamicznego parametry s dostpne poprzez specjalne uchwyty. ManiRys.1.Palety parametrw i operacji
pulowanie uchwytami powoduje zmian wartoci ich
parametrw co w rezultacie wymusza wykonanie operacji powizanych z tymi parametrami.
Parametry w edytorze bloku wygldaj zwykle jak wymiary uzupenione znacznikami uchwytw. Zwizane s z nimi domylne nazwy i etykiety, ktre mona zmienia tak, aby odpowiaday terminologii i symbolice stosowanej przez uytkownika. Na przykad, jeli parametr liniowy opisuje promie okrgu, to zamiast domylnej nazwy Liniowy nada mu nazw Promie, a zamiast domylnej etykiety Odlego mona mu przypisa
etykiet R. Oto krtki opis parametrw.
Punktowy wprowadza wsprzdne X i Y punktu do wykonywanej operacji i moe by uywany w roli wektora np. przesunicia. Wygld: jak wymiar porzdkowy.
Liniowy wprowadza odlego do wykonywanej operacji i ogranicza ruch wzdu kta jego wstawienia. Inaczej wprowadza wektor o ustalonej orientacji i zmiennej dugoci. Wygld: jak wymiar normalny.
Biegunowy wprowadza odlego i kt do wykonywanej operacji. Wygld: jak wymiar normalny.
XY wprowadza dwie odlegoci (nawzajem prostopade) od punktu bazowego parametru, co pozwala na ruch
w dwch wzajemnie prostopadych kierunkach. Wygld: jak para wymiarw (poziomych i pionowych).
Obracania wprowadza kt do wykonywanej operacji. Wygld: wywietlany jako okrg.
Odwracania wprowadza lini odbicia dla operacji odwracania (lustro).Wygld: linia kropkowana.
Widocznoci steruje widocznoci obiektw w bloku i zawsze odnosi si do caego bloku. Kliknicie
uchwytu na rysunku spowoduje wywietlenie listy stanw widocznoci dostpnych dla odnonika do
bloku. Pozwala na wywietlanie lub ukrywanie elementw bloku. Wywietlany jako tekst ze skojarzonym uchwytem.
Przegldania okrela waciwo zdefiniowan przez uytkownika, ktra moe by wprowadzana przez
uytkownika lub wybierana z tabeli. Wywietlany jako tekst ze skojarzonym uchwytem. We wstawieniu
bloku kliknicie na uchwyt wywietla list dostpnych wartoci.

Poniej lista operacji z krtkim opisem oraz wskazaniem z jakiego rodzaju parametrem mog one by kojarzone.
Parametry
Operacje
Przesuwania podobna jest do polecenia przesu. W odnoniku do bloku dynamicznego operacja przesunicia powoduje
przesunicia obiektw o okrelon odlego lub kt.

Skalowania podobna jest do polecenia SKALA. W odnoniku

do bloku dynamicznego operacja skalowania powoduje przeskalowanie zbioru wskaza bloku, gdy skojarzony parametr jest
poddawany edycji za pomoc ruchomych uchwytw lub za pomoc palety Cechy.
Rozcigania operacja powoduje przesunicie i rozcignicie
obiektw o okrelon odlego w okrelonym pooeniu. Po
skojarzeniu operacji z parametrem, naley okreli ramk rozcigania dla operacji rozcigania a potem obiekty dla zbioru wskaza operacji rozcigania. Dziaanie podobne jest do okrelania
okna wyboru przecicia w poleceniu ROZCIGNIJ.

Rozcigania biegunowego operacja jest poczeniem polece

ROZCIGNIJ i OBRT. Rozciganie biegunowe powoduje
obracanie, przesuwanie i rozciganie obiektw o okrelony kt i
odlego. Po skojarzeniu rozcignicia biegunowego z parametrem biegunowym naley okreli ramk rozcigania do operacji
rozcigania biegunowego. Nastpnie wybra obiekty do rozcignicia i obiekty do obrotu.

Obracania podobna do polecenia OBRT. W odnoniku do

bloku dynamicznego operacja obracania powoduje obrcenie
skojarzonych obiektw.

Odwracania operacja umoliwia odwrcenie odnonika bloku

dynamicznego wok wybranej osi, nazywanej lini odbicia.
Dziaa na wskazanych skadnikach bloku podobnie jak przy
poleceniu LUSTRO.
Szyku operacja powoduje skopiowanie skojarzonej z nim figury
i utworzenie szyku w ukadzie prostoktnym. Liczba kolumn i
wierszy jest okrelana jako iloraz dugoci parametru Liniowego
lub XY przez wprowadzon odlego midzy kolumnami.
Przegldania tworzy tabel przegldania. Tabeli przegldania
mona uy do przypisania waciwoci uytkownika i wartoci
do bloku dynamicznego.

Waciwo jest kombinacj wartoci rnych parametrw sterujcych operacjami. Ze wszystkich moliwych
kombinacji mona stworzy tzw. tabel przegldania. Kadej pozycji (wierszowi) w tabeli mona przypisa etykiet. Uycie operacji przegldania skojarzonej jej z uchwytem przegldania, pozwoli w odnoniku do bloku
wywietli list etykiet poprzez kliknicie na uchwycie parametru przegldania (rys. dalej). Po wyborze jakiej
etykiety zostan wykonane operacje zwizane z dan kombinacj wartoci, co zmieni wygld wstawienia bloku.
Na przykad tworzc nakrtk z gwintem metrycznym moemy rozmiar gwintu ustala operacj skalowania skojarzon z parametrem liniowym. Wiadomo jednak, e rednice gwintu tworz
okrelony typoszereg (M3, M4, M5 ...). Aby, zmusi uytkownika do wyboru wartoci
dopuszczonej a nie dowolnej (bo nie ma gwintu np. M8.25) moemy stworzy tabel
przegldania z etykietami M3, M4 ... i przypisa kadej z nich okrelone wartoci skalowania (czyli parametru odlegoci) tak, aby po wyborze konkretnej etykiety blok przybra waciw wielko.
Dokadny opis blokw dynamicznych przekracza zakres niniejszej instrukcji. Po
szczegy mona sign do systemu pomocy (Podrcznik uytkownika Tworzenie i modyfikowanie obiektw Tworzenie i uywanie blokw). Aby lepiej zrozumie ide tworzenia i uywania blokw dynamicznych prosz sign do nastpnej instrukcji, w ktrej krok
po kroku na buduje si konkretny blok zwierajcy elementy opisane w tym rozdziale. W tym zakresie pomocna moe by te analiza blokw dostpnych w Palecie narzdzi (Ctrl-3).

wiczenie nr 10 - Zadania do wykonania

Zdefiniowa blok z atrybutem o nazwie cznik. W wiczeniu bd realizowane kolejne warianty tego bloku
dynamicznego z dodaniem kolejnych operacji na wybranych elementach. Wymiary bloku pokazano na rysunku
przy czym na pocztku przyjmiemy D = 4 oraz L = 10. Rol atrybutu bdzie przechowywanie numeru cznika

L=10
D=4

Rys.2 . Wygld i wymiary bloku

Celem ostatecznym jest wyposaenie bloku w nastpujce cechy funkcjonalne:
1. Moliwo przemieszczania i obracania atrybutu.
2. Moliwo zmiany wymiaru L skokowo tak by przyjmowa on tylko wartoci 10, 15 i 20
3. Moliwo pynnej zmiany rednicy otworu D od wartoci 0 .. 6 i skokowej .
4. Moliwo wyboru kombinacji D i L z typoszeregu wartoci.
5. Moliwo wywietlania i ukrywania osi cznika.
Cechy te bdziemy dodawa sukcesywnie stosujc edytor bloku bedycja.

Krok 1 rysujemy elementy skadowe

Narysujmy element wg wymiarw pokazanych na rys.2. Nie rysujemy wymiarw tylko sam element i osie.
Liniom tworzcym osie nadajmy, edytujc ich cechy, wzr CENTER.

Krok 2 definiujemy atrybut

Poleceniem atrdef utwrzmy atrybut SYMBOL.
Pola w oknie dialogowym wypenijmy zgodnie z
rysunkiem obok.
Pamitajmy o zaznaczeniu przecznika Zablokuj pooenie w bloku.
Po klikniciu na OK. umiemy atrybut tak jak to
pokazano na rysunku 2.

Krok 3 definiujemy blok

1. Zaznaczamy wszystkie narysowane elementy i wywoujemy
polecenie blok.
Elementy do bloku moemy te wybra po wydaniu polecenia. Do tego celu suy przycisk Wybierz obiekty.
2. Wypeniamy pola w oknie dialogowym tak jak na rysunku
obok.
3.

Pamitajmy o wskazaniu punktu wstawienia. Klikamy w

przycisk Wska punkt a potem na rysunku wskazujemy rodek otworu.

4. Przecznik Otwrz w edytorze bloku pozostawiamy

nieaktywny.
5. Zamykamy okno przyciskiem OK.
6. Teraz poleceniem wstaw moemy wstawi zdefiniowany
blok, ale przedtem ustawmy warto zmiennej ATTDIA = 1.

Krok 4 dodajemy parametry punktowy i obrotu

Przystpujemy do dodania do bloku moliwoci przemieszczania i obracania atrybutu. Zrobimy to w dwch
krokach. Teraz dodamy parametry, przy pomocy ktrych bdziemy sterowa operacjami przesu i obr, za
same operacje dodamy w kroku nastpnym.
1.
2.
3.
4.

Wywoujemy polecenie bedycja i w pokazanym oknie wybieramy z listy blok o nazwie cznik. Po klikniciu w OK. przechodzimy do edytora bloku.
W wywietlonej palecie wybieramy zakadk Parametry.
Z palety wybieramy parametr punktowy. Zmieniamy jego etykiet na P i wstawiamy go w punkcie bazowym
(wcz opcj Baza w ustawieniach trybu OBIEKT) atrybutu SYMBOL (rys. 3a)
Z palety wybieramy parametr obrotu. Zmieniamy jego etykiet na A i wstawiamy go w punkcie bazowym
atrybutu SYMBOL (rys. 3b). Promie wybierzmy tak jak to wida na rysunku a kt bazowy ustalmy na 0.

A)

B)

Polecenie: _BParameter Punktowy

Okrel pooenie parametru lub
[Nazwa/Etykieta/Acuch/Opis/Paleta]: e
Podajemy nazw etykiety
Podaj etykiet waciwoci pooenia <Pooenie>: P
Okrel pooenie parametru lub
[Nazwa/Etykieta/Acuch/Opis/Paleta]:
Podajemy pooenie opisu w punkcie bazowym atrybutu SYMBOL

Polecenie: _BParameter Obracania

Okrel punkt bazowy lub
[Nazwa/Etykieta/Acuch/Opis/Paleta/Zestaw wartoci]: e
Podajemy nazw etykiety
Podaj etykiet waciwoci obrotu <Kt>: A
Okrel punkt bazowy lub
[Nazwa/Etykieta/Acuch/Opis/Paleta/Zestaw wartoci]:
Podajemy punkt obrotu opisu w punkcie bazowym atrybutu SYMBOL
Okrel promie parametru: Podajemy promie parametru
Okrel domylny kt obrotu lub [Kt bazowy] <0>: ENTER

Rys.3 . Wstawianie parametru punktowego a) i obrotu b) do bloku.

Uwaga. Pojawienie si znaczka

przy parametrze oznacza, e nie skojarzono go z adn operacj.

Krok 5 Dodajemy operacje przesuwania i obrotu

1. Wybieramy teraz w palecie zakadk Operacje.
2. Z palety wybieramy operacj przesuwania. Jako parametr operacji wskazujemy parametr punktowy P a jako
obiekty dla operacji SYMBOL oraz parametr obrotu A. Jeeli nie wskaemy parametru obracania to po przesuniciu atrybutu jego obrt nie bdzie si odbywa wok jego aktualnego punku bazowego, ale wok punktu, w ktrym znajdowa si jego punkt bazowy w chwili definicji bloku.
3. Z palety wybieramy operacj obrotu. Jako parametr operacji wskazujemy parametr ktowy A a jako obiekty
dla operacji SYMBOL oraz parametr punktowy P.
4. Zapisujemy blok klikajc w

na pasku edytora oraz zamykamy edytor.

A)

B)

Polecenie: _BActionTool Przesuwania

Wybierz parametr:
wskazujemy parametr punktowy P
Okrel zbir wskaza dla operacji
Wybierz obiekty:
wskazujemy SYMBOL oraz parametr obrotu A
Okrel pooenie operacji lub [Wspczynnik/Odsunicie]:
Wskazujemy dowolny punk (patrz rys.)

Polecenie: _BActionTool Obracania

Wybierz parametr:
wskazujemy parametr obrotu A
Okrel zbir wskaza dla operacji
Wybierz obiekty:
wskazujemy SYMBOL oraz parametr punktowy P
Okrel pooenie operacji lub [Typ bazowego]:
Wskazujemy dowolny punk (patrz rys.)

Rys.4. Wstawianie operacji przesuwania i obrotu

5. Testujemy blok wstawiajc (wstaw) go do rysunku i manipulujc jego uchwytami.

Przesuwanie elementu bloku uchwytem parametru przesuwania

Uchwyty bloku dynamicznego po

jego wstawieniu. Lewy grny przesuwani, prawy grny obrotu i dolny
punkt bazowy bloku.
Obracanie elementu bloku uchwytem parametru ktowego
Rys.5 .Testowanie wstawiania bloku

Krok 6 dodajemy parametry liniowe dla skalowania i rozcigania

Teraz przystpimy do organizowania funkcji zmiany odlegoci L oraz rednicy D cznika. Pierwsze bdzie
zmieniane operacj rozcigania a drugie skalowania. Na pocztek bd to operacje wykonywane pynnie a potem
wprowadzimy dodatkowe ograniczenia.
1. Wywoujemy polecenie bedycja i wybieramy blok cznik.
2. W wywietlonej palecie wybieramy zakadk Parametry.
5

3. W palecie klikamy na parametr liniowy i zmieniamy jego nazw na Dugo (opcja N) a etykiet na L (opcja
E) a potem wstawiamy go do bloku wskazujc jako punkt pierwszy centrum okrgu a jako drugi koniec
cznika (rys. 6a).
4. Zaznaczmy wstawiony parametr L a nastpnie klikamy prawym klawiszem myszy i w menu kursora wybieramy Wywietlanie uchwytw 1 (rys. 6b). To spowoduje wywietlenie tylko jednego uchwytu parametru a
nie dwch.
5. Powtarzamy dwa ostatnie kroki w celu wstawienia parametru liniowego oznaczonego na (rys. 6a) R. Ten
parametr apie centrum otworu oraz jego lewy punkt kwadrantowy. Pamitajmy o zmianie nazwy na Promie
i etykiety na R.

b)
a)
Polecenie: _BParameter Liniowy
Okrel punkt pocztkowy lub [Nazwa/Etykieta/Acuch/Opis/BAzowy/Paleta/Zestaw wartoci]: e
Podaj etykiet waciwoci odlegoci <Odlego>: L
Okrel punkt pocztkowy lub [Nazwa/Etykieta/Acuch/Opis/BAzowy/Paleta/Zestaw wartoci]: wskazujemy centrum otworu
Okrel punkt kocowy: wskazujemy rodek pionowego odcinka zakaczajcego jzyczek
Okrel pooenie etykiety: wskazujemy pooenie etykiety L (patrzv rys)

Rys.6 . Wstawianie parametru liniowego dla L a) oraz ograniczanie widocznoci jego uchwytw do jednego b)

Krok 7 dodajemy operacje skalowania i rozcigania

1. W wywietlonej palecie wybieramy zakadk Operacje.
2. W palecie klikamy na operacj rozcigania. Jako parametr wskazujemy L. Na prob o wskazanie Punktu
parametru do skojarzenia z operacj ... wskazujemy czynny uchwyt parametru L. Jako ramk rozcigania
cigniemy ramk obejmujc kocwk cznika, za obiekty do rozcigania wybieramy oknem przecinajcym tak jak to pokazano na (rys. 7a).
Uwaga cignc obie ramki unikajmy wskazania parametru obrotu.
3. Teraz z palety wybieramy operacje skalowania wskazujc parametr R i otwr jako obiekty do skalowania.

a)

b)
Rys. 7. Dodawanie operacji skalowania a) i przesuwania b)

4. Zapisujemy, zamykamy i testujemy zachowanie si bloku. Zauwamy dwa nowe uchwyty we wstawionym
bloku. Umoliwiaj one nieograniczone zmiany L i D.

Nowe uchwyty

Krok 8 Ustalamy zakresy zmian L i D.

W tym kroku ustalimy list dopuszczalnych wartoci parametru L na 10, 15 i 20 oraz moliwo skalowania
otworu tak aby jego promie nie przekroczy wartoci 3.
1. Otwieramy powtrnie edytor.
2. Zaznaczamy parametr liniowy R i wywoujemy dla niego palet cechy (prawy klawisz myszy i ostatnia pozycja w menu kursora).
3. W grupie Zestaw wartoci w pozycji Maksimum odlegoci wpisujemy 3. (rys. 8a)
4. Wciskamy dwa razy ESC, aby usun zaznaczenie parametru R i zaznaczamy parametr L.
5. W grupie Zestaw wartoci w pozycji Typ odlegoci wybieramy Lista a w polu Lista wartoci (rys. 8b)
klikamy przycisk ... .
6. W wywoanym oknie dialogowym (rys. 8c) dodajemy list wartoci oddzielon przecinkami. Klikamy Dodaj
a potem OK.

a) Ustalenie grnego zakresu parametru R na 3

ogranicza rednic otworu do 6

b) Zdefiniowanie listy dopuszczalnych wartoci

parametru L
c) Ustalenie listy wartoci parametru L
Rys. 8 . Ustalanie listy dopuszczalnych wartoci dla parametru skalowania i przesuwania.
7. Zapisujemy, zamykamy edytor i testujemy zachowanie si odnonika do bloku. Zauwamy, pionowe kreski
wskazujce do jakiej dugoci mona rozcign kocwk cznika

Znaczniki dla
rozcigania

Krok 9 Dodajemy sterowanie widocznoci osi bloku

1. Wywoujemy edytor
2. Wstawiamy parametr widocznoci w miejscu pokazanym na rysunku
Parametr
Widocznoci

3. Na pasku edytora wywoujemy menedera stanw widocznoci (ikona

z prawej strony paska lub polecenie bwstan) i w wywietlonym oknie zmieniamy nazw stanu z StanWidocznoci0 na Wszystko. (przycisk Zmie nazw)

Polecnie
wbpoka

Polecnie
wbukryj

Polecnie
bwstan

4. Dodajemy nowy stan (przycisk Nowy) i w nowym oknie nadajemy mu nazw Bez osi. Zamykamy okno
OK.
(polecenie wbukryj) i wskazujemy obiekty do ukrycia czyli obie osie blo5. W pasku edytora klikamy ikon
ku.
6. Zapisujemy i zamykamy edytor.
7. Testujemy odnonik do bloku. W odnoniku pojawi si dodatkowy uchwyt. Kliknicie na nim wywietla
list stanw widocznoci. Po wybraniu z niej pozycji Bez osi we wstawionym bloku znikaj osie.

Krok 10 Tworzymy typoszereg D i L

1. Otwieramy edytor i dodajemy parametr przegldania zmieniajc jego etykiet na Typoszereg.(rys. 9a)

a). Dodajemy parametr przegldania zmieniajc jego

etykiet na typoszereg

b). Zmieniamy Zestaw wartoci parlamentu R

Rys.9. Dodanie parametru przegldania i zmiana zestawu wartoci R

2. Edytujemy cechy parametru liniowego R zmieniajc Typ odlegoci na Lista i dodajc warto 3. (podobnie
jak w kroku 5.5) (rys. 9b)
3. Dodajemy operacj przegldania i w wywietlonym oknie (rys. 10a) (Tabela przegldania wartoci) tworzymy dwie kolumny klikajc na przycisk Dodaj waciwoci i wybierajc z wywietlonego okna najpierw parametr R a potem L. (rys. 10b)

b) Wybr parametru na kolumn do Waciwoci wejciowych.

a) Wypenianie tabeli waciwoci

Rys. 10. Wypenianie tabeli przegldania

4. Klikajc na poszczeglne komrki w panelu Waciwoci wejciowych wybieramy z rozwijalnych list wartoci tak jak pokazano to na rysunku (rys. 10a).
5. Wypeniamy pozycje w panelu Waciwoci przegldania etykietami R2-10, R2-15 itd. Jak to pokazano na
rys. 10a.
6. W panelu Waciwoci przegldania wymieniamy pozycje Tylko do odczytu na pozycje Pozwl na odwrotne przegldanie. (rys. 10a)
7. Zaznaczamy kolejno parametry liniowe R oraz L i po klikniciu prawym klawiszem wyczamy wywietlanie
uchwytw (patrz rys. 6b).
8. Zapisujemy i testujemy blok.. Zauwa zmian w iloci uchwytw i ich funkcji. Uchwytem parametru przegldania mona teraz bra kombinacj D i L z wywietlonego typoszeregu.

Zadanie dodatkowe
Zdefiniowa dynamiczny blok z atrybutem chropowato. Blok ma umoliwia:
- uzyskanie oznaczenia chropowatoci z uwzgldnieniem obracania atrybutu,
- ukrywaniem wybranych elementw znaku w celu uzyskania rnych wariantw znaku