Owietlenie led jaka jest jego przyszo?

W dzisiejszych czasach nie wyobraamy sobie naszego ycia bez energii elektrycznej oraz
arwki, dziki ktrej mamy w naszych domach wiato. arwka sprawia, e dziki jednemu
ruchowi, zwykemu przeczeniu wcznika, mamy wiato. Od tego czasu powstao kilka
rodzajw arwek. Podstawowa to lampa arowa. Rol ciaa wieccego odgrywa w niej
specjalne wkno, ktre wykonane jest z materiau trudno topliwego. Pierwotnie by to grafit,
a obecnie uywa si wolframu. Drut z tego materiau zostaje umieszczony w bace wykonanej
ze szka, ktra wypeniona jest mieszanin gazw szlachetnych, na przykad argonu z
domieszk azotu w steniu 10%. W skutek przepywu prdu wkno to nagrzewa si do
temperatury okoo 2500-3000 K. Wytworzone w ten sposb wiato jest wysoce zblione do
sonecznego, a jego cech jest bardzo dobry wskanik odwzorowania barw. wiato wieci
jednostajnie i jest pozbawione stroboskopowego efektu. Widmo wiata ktre emituje arwka
ma temperatur barwow nisz ni soneczna, a wic jest bardziej te oraz jest cige.
arwka nie jest pozbawiona wad, zaliczy do nich mona ma skuteczno wietln, bo
wynoszc przewanie okoo 12 lumenw/wat oraz ich niska trwao. arwka na wiato
widziane wykorzystuje bardzo mao wytwarzanej energii poniewa jedynie okoo 5%. Reszt
energii traci podczas emisji ciepa.

Odmian lampy arowej jest arwka prniowa, nazwana tak, poniewa w jej bace panuje
prnia. wietlna skuteczno arwki zaley od wielu czynnikw, midzy innym od
temperatury arnika. Wraz ze wzrostem jego temperatury zwiksza si prdko z jak paruje
wolfram, czego skutkiem jest tworzenie si zwe w drucie wolframowym, a wic rwnie
zwiksza si nagrzewanie drutu w takim miejscu, co w efekcie prowadzi do jego przepalenia.
Po odparowaniu wolfram osadza si w bace arwki pod postaci nalotu o ciemnej barwie.
Pochania on cz emitowanego wiata, a wic w efekcie jest go mniej. Dlatego w arwce
prniowej temperatura drutu nie przekracza 2600 K.
Nastpnym rodzajem arwki jest arwka gazowa. Aby zmniejszy prdko z jak paruje
wolfram do baki arwki wprowadza si gaz bdcy obojtnym. Najczciej jest to
mieszanina argonu z niewielk iloci azotu. W momencie, gdy prdko parowania wolframu
maleje, sam arnik moe pracowa z wysz temperatur. Skutkiem tego jest wiato o bielszej
barwie oraz zwikszona skuteczno wietlna. Skutkiem wprowadzenia do wntrza szklanej
baki gazu jest to, e cz mocy, ktra doprowadzana jest do arnika odprowadzona jest przez
gaz. Straty te zale gwnie od samej dugoci arnika. Aby obniy powodowane w ten
sposb straty, arnik wykonuje si w postaci na przykad podwjnej skrtki, czego efektem jest
jego skrcenie. W miejsce argonu mona zastosowa rwnie inny gaz, ktry bdzie mia
mniejszy stopie przewodzenia ciepa. Gazem takim jest na przykad krypton lub lepszy od
niego ksenon. Jednak ceny takich arwek, szczeglnie ksenonowych, s bardzo wysokie,
dlatego ich stosowanie jest ograniczone.
Nastpny rodzaj arwki to arwka halogenowa, nazwana tak, poniewa do baki wprowadza
si oprcz obojtnego gazu, halogen, ktrym najczciej jest jod. W wyniku jego wprowadzenia
tworzy si chemiczny zwizek z wolframem, ktry nastpnie kry wraz z gazem w bace, a
po zblieniu do temperatury, ktra panuje w pobliu arnika rozpada si na jod oraz wolfram.
Wynikiem takiej reakcji jest przeniesienie czsteczek wyparowanego wolframu z baki z
powrotem na arnik, co nazywane jest halogenowym cyklem regeneracyjnym. Dziki niemu
mona zwikszy temperatur samego arnika do okoo 3200 K. Sprawia to, e halogenowe
arwki maj wiksz skuteczno wietln.
To jak skuteczna jest lampa arowa zaley od kilku czynnikw, takich jak zawarto baki,
materia z jakiego wykonano wkno oraz sposb jego wykonania, napicia zasilajcego i
mocy. W nowoczesnych arwkach wiksza cz tych parametrw pozostaje bez zmian.
Najczciej zmieniajcym si czynnikiem jest moc. Im jest wiksza, tym straty energii s
mniejsze, co owocuje zwikszon sprawnoci.

Poniewa technika wci idzie do przodu, na rynku pojawiy si zamienniki tradycyjnych

arwek. Nale do nich wietlwki kompaktowe oraz lampy led ( o ktrych wicej dowiedzie
moemy si na stronie http://led-new.pl)

, bdnie nazywane arwkami. wietlwki

kompaktowe, inaczej energooszczdne s rodzajem lampy fluorescencyjnej. Najczciej maj

ksztat litery U lub spirali. Wrd wietlwek wyrni mona wietlwki posiadajce
zintegrowany ukad zaponowy oraz takie, ktre wymagaj specjalnej oprawy z takim ukadem.
wietlwki kompaktowe maj swoje wady i zalety w porwnaniu do arwek. Do wad zaliczy
mona midzy innymi zaleno barwy wiata oraz energetycznej efektywnoci od stopnia
zuycia, mniej naturalne wiato, naley po zuyciu poddawa je procesowi recyklingu
poniewa zawieraj niewielkie iloci toksycznych oparw rtci, nie mona uywa ich do
owietlania dzie sztuki, poniewa powoduj blaknicie barw, maj wysz cen, ni arwki.
Do zalet zaliczy mona to, e wytwarzaj wicej wiata, przy takim samym poborze mocy
jak arwki (po rozgrzaniu), maj duszy czas pracy, ale pod warunkiem, e s rzadko
wczane oraz wyczane, mona dziki nim zastosowa inne barwy wiata ni 2500 K, na
przykad barw bia 4000K.

Innym zamiennikiem arwki jest lampa LED oparta na diodach elektroluminescencyjnych. S

to diody wysokiej jasnoci. Dioda taka skada si przewanie z dwch elementw, jakimi s
niebieska dioda elektroluminescencyjna oraz luminofor. Dioda niebieska emituje wiato,
ktrego dugo fali wynosi okoo 450 nm. Niebieskie wiato sprawia, e luminofor zostaje

pobudzony do wiecenia. Luminofor taki jak na przykad YAG:Ce emituje to zielone

wiato, ktre po poczeniu si z niebieskim wiatem diody daje biae wiato. Moe ono mie
rn temperatur barwn. Poniewa lampy LED mog wieci w rnych kolorach, bardzo
czsto wykorzystuje si je w aranacji wntrz do podwietlania rnego rodzaju elementw
wystroju, takich jak lustra czy pki. wietnie sprawdzaj si jako element dekoracyjny oraz
dodatkowe rdo wiata, ktre moe uatrakcyjni nasze wntrze w szybki i stosunkowo tani
sposb. Owietlenie LED jest rwnie coraz czciej wykorzystywane jako lampki choinkowe.
Pojedyncze diody wiecce s rwnie stosowane na przykad w samochodowych tablicach
rozdzielczych.

Rwnie lampy diodowe posiadaj wady i zalety. Do zalet zaliczy mona moliwo doboru
wybranej przez nas temperatury barwy. Lampy LED wykazuj o wiele wiksz trwao ni
arwki, przy korzystaniu z nich przez okoo 5 godzin na dzie ich trwao moe wynie
nawet 30 lat. Ledy o wiele mniej si nagrzewaj, ich temperatura barwy nie jest zalena od
napicia. S w zasadzie niewraliwe na czste wczanie i wyczanie, dlatego wietnie
sprawdzaj si w miejscach gdzie wiato zapala si czsto na krtki okres czasu. Posiadaj
bardzo krtki czas rozpalenia si do penej jasnoci. Do ich wad zaliczy mona wysok cen,
ktra jednak rekompensuje si przez bardzo dugi czas ywotnoci i niskie koszty uytkowania.

Wad jest rwnie rnorodna charakterystyka widmowa, dlatego wybierajc lamp LED
naley sprawdzi, czy emituje barw ciep czy zimn.
Owietlenie jest bardzo wanym elementem naszego ycia, pozwala nam na sztuczne
wyduenie dnia, co sprawia, e duej moemy by aktywni. Powstanie arwki pozwolio na
rezygnacj z niebezpiecznej wiecy, czy lampy olejowej, ktrych uywanie grozio poarem.
Dzi niemal kady z nas nie wyobraa sobie funkcjonowania bez sztucznego owietlenia,
dlatego technika w tej dziedzinie idzie cigle do przodu, aby moliwe byo korzystanie z niego
przy uyciu jak najmniejszego poboru mocy.