Dobieranie Materiałów, Narzędzi I Sprzętu Do Robót Okładzinowych

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Beata Figarska - Wysocka
Dobieranie materiaw, narzdzi i sprztu do robt

okadzinowych
713[05].Z2.01
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego
Recenzenci:
mgr in. Witold Kapusta
mgr in. Bartomiej Marcinkiewicz
Opracowanie redakcyjne:
mgr in. Beata Figarska Wysocka
Konsultacja:
dr in. Jacek Przepirka
Korekta:
Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduowej 713[05].Z2.01

Dobieranie materiaw, narzdzi i sprztu do robt okadzinowych, zawartego
w moduowym programie nauczania dla zawodu posadzkarz.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
SPIS TRECI
1.
2.
3.
4.
Wprowadzenie
Wymagania wstpne
Cele ksztacenia
Materia nauczania
4.1. Waciwoci fizyczne, mechaniczne i chemiczne materiaw budowlanych
okadzinowych
4.1.1. Materia nauczania
4.1.2. Pytania sprawdzajce
4.1.3. wiczenia
4.1.4. Sprawdzian postpw
4.2. Zasady oceny jakoci i przydatnoci materiaw
4.2.3. wiczenia
4.3. Zasady przechowywania, skadowania i magazynowania materiaw
4.3.3. wiczenia
4.4.Oglna klasyfikacja materiaw okadzinowych
4.4.3. wiczenia
4.5.Materiay drewniane i drewnopochodne
4.5.3. wiczenia
4.6.Materiay z tworzyw sztucznych
4.6.3. wiczenia
4.7.Materiay mineralne i kamienne
4.7.3. wiczenia
4.8 Materiay pomocnicze i wykoczeniowe
4.8.3. wiczenia
4
6
7
8
8
8
10
10
11
12
12
12
13
13
14
14
15
15
16
17
17
18
18
19
20
20
21
21
22
23
23
24
24
26
27
27
27
28
29
30
30
31
31
32
33
33
33
34
35
36
36
37
37
39
40
40
41
41
42
43
43
43
43
44
45
45
45
45
46
47
52
4.9.Narzdzia pomiarowe
4.9.3. wiczenia
4.10.Narzdzia i sprzt
4.10.3. wiczenia
4.11.Przepisy bhp
4.11.3. wiczenia
4.12. Instrukcje stosowania materiaw
4.12.3. wiczenia
4.13. Instrukcje obsugi maszyn i sprztu
4.13.3. wiczenia
5. Sprawdzian osigni
6. Literatura
1. WPROWADZENIE
Poradnik bdzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o dobieraniu materiaw, narzdzi
i sprztu do robt okadzinowych, a take uatwi Ci wykonanie okadzin oraz ich odbir.
W poradniku zamieszczono:
Wymagania wstpne, czyli wykaz niezbdnych umiejtnoci i wiedzy, ktre powiniene
mie opanowane, aby przystpi do realizacji tej jednostki moduowej.
Cele ksztacenia tej jednostki moduowej.
Materia nauczania (rozdzia 4), ktry umoliwia samodzielne przygotowanie si do
wykonania wicze i zaliczenia sprawdzianw. Obejmuje on rwnie wiczenia, ktre
zawieraj wykaz materiaw, narzdzi i sprztw potrzebnych do realizacji wicze.
Przed wiczeniami zamieszczono pytania sprawdzajce wiedz potrzebn do ich
wykonania. Po wiczeniach zamieszczony zosta sprawdzian postpw. Wykonujc
sprawdzian postpw, powiniene odpowiada na pytania tak lub nie, co oznacza, e
opanowae materia albo nie.
Sprawdzian osigni, w ktrym zamieszczono instrukcj dla ucznia oraz zestaw zada
testowych sprawdzajcych opanowanie wiedzy i umiejtnoci z zakresu caej jednostki.
Zamieszczona zostaa take karta odpowiedzi.
Wykaz literatury obejmujcy zakres wiadomoci, dotyczcej tej jednostki moduowej,
ktra umoliwi Ci pogbienie nabytych umiejtnoci.
Jeeli masz trudnoci ze zrozumieniem tematu lub wiczenia, to popro nauczyciela lub
instruktora o wyjanienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz dan
czynno.
Jednostka moduowa: Dobieranie materiaw, narzdzi i sprztu do robt okadzinowych,
ktrej treci teraz poznasz, stanowi jeden z elementw moduu 713[05].Z2 Technologie
wykonywania okadzin i jest oznaczona na zamieszczonym schemacie na stronie 5.
Bezpieczestwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzega regulaminw, przepisw
bezpieczestwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpoarowych, wynikajcych z rodzaju
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.
713[05].Z2
Technologie
wykonywania okadzin
713[05].Z2.01
Dobieranie
materiaw,narzdzi i sprztu
do robt okadzinowych
713[05].Z2.02
Przygotowanie zapraw, klejw
i zaczynw gipsowych
713[05].Z2.03
Wykonywanie okadzin
z materiaw mineralnych
713[05].Z2.04
Wykonywanie okadzin
z tworzyw sztucznych
713[05].Z2.05
Wykonywanie okadzin z drewna
i materiaw drewnopochodnych
Schemat jednostek moduowych
2. WYMAGANIA WSTPNE
Przystpujc do realizacji programu jednostki moduowej powiniene umie:

rozpoznawa podstawowe materiay budowlane,
rozpoznawa podstawowe cechy techniczne materiaw,
posugiwa si podstawowymi pojciami z zakresu budownictwa,
wykonywa szkice podstawowymi technikami rysunkowymi,
przygotowywa narzdzia i sprzt do pracy,
stosowa podstawowe przepisy bezpieczestwa i higieny pracy,
korzysta z rnych rde informacji.
3. CELE KSZTACENIA
W wyniku realizacji programu jednostki moduowej powiniene umie:

okreli waciwoci fizyczne, mechaniczne i chemiczne materiaw okadzinowych,
rozrni i dobiera materiay okadzinowe,
oceni jako i przydatno materiaw,
skadowa i magazynowa materiay,
sklasyfikowa materiay ze wzgldu na pochodzenie, posta i funkcj uytkow,
sklasyfikowa materiay ze wzgldu na posta materiau,
sklasyfikowa materiay ze wzgldu na funkcj uytkow,
rozpozna i zaproponowa zakres stosowania tarcicy iglastej i liciastej,
wymieni materiay z tworzyw drzewnych,
wskaza przeznaczenie i zastosowanie materiaw z tworzyw drzewnych,
dobra narzdzia i sprzt do wykonania okadzin z materiaw drewnianych
i drewnopochodnych,
rozpozna i dobra materiay i elementy pomocnicze,
rozrni i stosowa typowe rczne narzdzia stolarskie,
wymieni i rozpozna materiay okadzinowe z tworzyw sztucznych,
sklasyfikowa materiay ze wzgldu na sposb i technik mocowania,
okreli zakres stosowania okadzin z PCV typu siding,
wymieni i rozrni mineralne materiay okadzinowe,
rozrni materiay ceramiczne, ceramiczne szkliwione, kamionkowe i szklane,
okreli waciwoci ksztatek i cegie klinkierowych,
dobra pytki wedug jakoci szkliwa, kolorw, odcieni, wzorw, rwnoci ich
powierzchni,
rozrni i dobra pyty oraz pytki kamienne,
okreli waciwoci i zakres stosowania pyt i pytek,
rozpozna rodzaje pyt kartonowo gipsowych,
dobra rodzaje pyt kartonowo gipsowych wedug funkcji uytkowych pomieszcze,
oszacowa ilo materiaw,
dobra i zmontowa rusztowanie i drabiny,
rozrni elementy rusztu drewnianego i metalowego,
zastosowa materiay pomocnicze i wykoczeniowe,
dobra i posuy si narzdziami pomiarowymi,
zastosowa i obsuy maszyny do przygotowania zapraw i mieszanek betonowych,
zmontowa i zdemontowa rusztowania,
zakonserwowa narzdzia i sprzt,
sporzdzi zapotrzebowanie na materiay i narzdzia,
przestrzega obowizujcych przepisw bhp, ochrony przeciwpoarowej i ochrony
rodowiska.
4. MATERIA NAUCZANIA
4.1. Waciwoci fizyczne, mechaniczne i chemiczne materiaw
budowlanych okadzinowych
Okadzin nazywamy element wykoczenia, ktry zamocowany na powierzchni
elementu budynku nadaje jej wymagane cechy techniczne, uytkowe i estetyczne.
Technika okadzinowa charakteryzuje si tym, e dane waciwoci powierzchni osiga
si w jednym procesie technologicznym przez zamocowanie materiau okadzinowego.
Materiay okadzinowe moemy podzieli w zalenoci od rodzaju surowca, ktrym
moe by:
drewno i tworzywa drzewne,
tworzywa sztuczne,
materiay mineralne.
Kade tworzywo ma okrelone waciwoci, ktre decyduj o jego zastosowaniu.
Waciwoci te nazywamy cechami technicznymi materiau. Dzieli si je na trzy grupy:
fizyczne,
mechaniczne,
chemiczne.
Do cech fizycznych zalicza si:
gsto,
gsto pozorn,
szczelno,
porowato,
wilgotno,
nasikliwo,
przepuszczalno pary wodnej,
kapilarno,
higroskopijno,
przewodno ciepln,
pojemno ciepln,
ogniotrwao,
rozszerzalno ciepln.
Do waciwoci mechanicznych, decydujcych o technicznej wartoci materiau, nale:
wytrzymao (na ciskanie, rozciganie i zginanie),
odporno na zamraanie,
twardo,
sprysto,
krucho,
cieralno.
Okrelenie waciwoci chemicznych materiau nastpuje tylko wtedy, gdy zachodzce
wewntrz materiau procesy chemiczne gro zniszczeniem lub obniaj jego wartoci
uytkowe i estetyczne.
Zasady badania technicznych waciwoci materiaw budowlanych okadzinowych

Drewno i wyroby drewnopochodne
Prbki drewna i materiaw drewnopochodnych pobierane do bada powinny by
reprezentatywne dla partii materiau tego samego gatunku, rodzaju bd asortymentu. Z partii
drewna pobiera si prbki pierwotne, z ktrych przygotowuje si prbki laboratoryjne. Przed
badaniem powinny one by poddane klimatyzowaniu. Klimatyzowanie polega na utrzymaniu
drewna w komorach, w ktrych panuje temperatura 20 5oC, a wilgotno wzgldna
powietrza w komorze wynosi 65 75% do czasu, a drewno osignie wilgotno 12 13 %.
Dla drewna i wyrobw drewnopochodnych oznacza si :
gsto pozorn,
wilgotno,
wytrzymao na ciskanie,
wytrzymao na cinanie,
wytrzymao na zginanie,
twardo,
nasikliwo.
Tworzywa sztuczne
W skad partii do pobrania prbek powinny wchodzi materiay o tej samej barwie
i o tym samym wzorze.
Rozpoznawanie tworzyw termoplastycznych i termoutwardzalnych polega na ogrzaniu
prbki w wodzie o temperaturze 4080oC. Jeeli na skutek ogrzania prbka miknie, to mamy
do czynienia z tworzywem termoplastycznym, a jeeli nie ma waciwoci miknicia,
tworzywo jest termoutwardzalne.
Dla tworzyw sztucznych oznacza si rwnie:
wygld zewntrzny,
wytrzymao na ciskanie,
wytrzymao na zginanie,
twardo.
Materiay mineralne
do materiaw mineralnych okadzinowych nale: kamienie, ceramika i szko.
dla materiaw kamiennych prbki do bada pobiera si w sposb losowy z rnych
miejsc, w taki sposb, eby byy reprezentatywne dla badanego materiau.
Oznacza si:
ocen makroskopow,
gsto,
gsto pozorn,
porowato,
nasikliwo,
wytrzymao na ciskanie.
Podczas pobierania prbek ceramicznych i szklanych do bada, ustala si w sposb
losowy paczki, z ktrych naley pobra prbki, a nastpnie wybiera si je zgodnie
z wymaganiami podanymi w odpowiednich normach.
Badania cech technicznych rozpoczyna si od badania makroskopowego (wygldu,
barwy, wymiarw czy wad), a nastpnie oznacza si:
rysy na szkliwie,
nasikliwo,
wytrzymao.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.

Jakie znasz rodzaje materiaw okadzinowych?
Jakie znasz waciwoci materiaw okadzinowych?
Co zaliczamy do podstawowych cech fizycznych materiaw?
Jakie cechy zaliczamy do waciwoci mechanicznych materiaw?
Kiedy staje si konieczne okrelenie cech chemicznych?
Jak przygotowujemy prbki laboratoryjne materiaw drewnianych?
Jakie oznaczenia przeprowadzamy dla materiaw drewnianych?
Jak rozpoznajemy tworzywa termoplastyczne ?
Jakie oznaczenia przeprowadzamy dla tworzyw sztucznych?
4.1.3. wiczenia
wiczenie 1
Na kartkach koloru biaego s wypisane grupy cech materiaw. Na kartkach koloru
czerwonego s wypisane oznaczenia tych cech. Przyporzdkuj oznaczenia do odpowiedniej
grupy cech.
Sposb wykonania wiczenia
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Aby wykona wiczenie, powiniene:

zapozna si z informacjami na kartkach oznaczonych kolorem biaym,
zapozna si z informacjami na kartkach oznaczonych kolorem czerwonym,
zapozna si z wiadomociami dotyczcymi waciwoci materiaw,
przyporzdkowa oznaczenia do odpowiednich cech materiaw,
zapisa spostrzeenia w zeszycie przedmiotowym,
zaprezentowa efekty pracy.
Wyposaenie stanowiska pracy:

arkusze kartek koloru biaego,
arkusze kartek koloru czerwonego,
zeszyt przedmiotowy,
artykuy pimiennicze.
wiczenie 2
Odszukaj w literaturze z rozdziau 6 zasady wykonywania oznaczenie gstoci pozornej
prostopadociennej prbki drewnianej i wykonaj je dla przygotowanej prbki.
1) odszuka w literaturze z rozdziau 6 zasady wykonywania oznaczenie gstoci pozornej
prostopadociennej prbki drewnianej,
2) zapisa na kartce wzr na obliczanie gstoci pozornej,
3) zmierzy suwmiark potrzebne boki prbki,
4) obliczy objto,
5) zway prbk,
10
6) poda wynik w odpowiednich jednostkach.

arkusz papieru,
owek lub dugopis,
prostopadocienna prbka drewniana,
suwmiarka,
waga,
literatura z rozdziau 6.
wiczenie 3
Wykonaj oznaczenie cech makroskopowych
przez nauczyciela i sprawd, czy s zgodne z norm.
pytki
ciennej
przygotowanej
1)
2)
3)
4)
5)
6)

zapozna si z podstawowymi wiadomociami na temat cech makroskopowych,
obejrze bardzo dokadnie przygotowan prbk,
opisa na kartce wszystkie cechy prbki,
zmierzy wymiary pytki ciennej,
zapisa spostrzeenia w notatniku,
sprawdzi czy opisane cechy speniaj zaoenia normowe dla danej grupy pytek
ciennych.

pytka cienna,
karta papieru,
owek lub dugopis,
suwmiarka,
norma,
notatnik.

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
rozpozna cechy fizyczne materiaw?

rozpozna cechy mechaniczne materiaw?
rozpozna rodzaje materiaw okadzinowych?
okrela cechy fizyczne, chemiczne i mechaniczne materiaw?
okreli zasady przygotowania kamiennych prbek laboratoryjnych?
rozpozna oznaczenia cech technicznych materiaw drewnianych?
rozpozna oznaczenia cech technicznych materiaw kamiennych?
rozpozna oznaczenia cech technicznych tworzyw sztucznych?
okreli cechy makroskopowe materiaw okadzinowych?
11
Tak
Nie
4.2.
Zasady oceny jakoci i przydatnoci materiaw

Podstawowymi dokumentami dotyczcymi wymaga, jakim powinny odpowiada
wyroby budowlane, s Polskie Normy (PN). Tworzenie ich trwa jednak latami, dlatego
wprowadzono
formuy
akceptowania
rozwiza
materiaowych
oferowanych
w budownictwie. S to dokumenty akceptacyjne, nazwane aprobatami technicznymi (AT),
napodstawie ktrych w budownictwie wprowadza si nowe wyroby, jeli nie ustawiono
jeszcze odpowiedniej normy lub nie przewiduje si jej ustanowienia.
Aprobaty techniczne udziela si dla wyrobw innowacyjnych wprowadzanych do
praktyki. Wydaje si je na 5 lat. Jej wano moe by przeduona na kolejne lata.
Wszystkie wyroby, ktre s legalnie dopuszczone do stosowania, czyli speniaj
wymagania odnonych przepisw, powinny mie znak B (rys1).
Rys. 1. Oznaczenie dla wyrobw budowlanych [3, str.12]
Znak ten moe by umieszczony na wyrobie, opakowaniu lub w dokumentach doczonych

do wyrobu.
Jako i przydatno materiaw ocenia si na podstawie bada cech technicznych
wyrobw. Ocen wynikw badania sztuk i partii przeprowadza si w ten sposb, e badan
sztuk wyrobu budowlanego uznaje si za dobr, jeeli wszystkie jej sprawdziany cech
technicznych maj wynik dodatni. Badan sztuk uznaje si za niedobr, jeeli choby jedno
jej oznaczenie ma wynik ujemny. Po zbadaniu i zakwalifikowaniu kadej sztuki naley
policzy sztuki z wadami w danej prbce.

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Jak nazywa si dokument dopuszczajcy materiay budowlane do obrotu?
Czy wszystkie materiay musz mie aprobaty techniczne?
Na ile lat wydaje si aprobaty techniczne?
Jak oznacza si wyroby, ktre s dopuszczone do stosowania?
Na podstawie jakich bada ocenia si jako i przydatno materiau do robt
okadzinowych?
Kiedy parti materiaw uznajemy za dobr?
12
4.2.3. wiczenia
wiczenie 1
Z przygotowanych zestaww materiaw mineralnych i kamiennych wybierz te, ktre
uznasz, e maj dobr jako i przydatno do wykonania okadziny ciennej.
Sposb wykonania wiczenia.
1) wybra te materiay, ktrych wyniki bada cech technicznych s dobre,
2) zrobi notatk w notatniku,
3) zaprezentowa efekty swojej pracy.

zestawy materiaw,
notatnik,
przybory do pisania.
wiczenie 2
Po obejrzeniu filmu pt. ,,Badania cech technicznych materiaw drewnianych
i drewnopochodnych, na kartce papieru wypisz, ktra partia materiaw moe by uznana za
dobr.
1)
2)
3)
4)

obejrze dokadnie film Badania cech technicznych materiaw drewnianych
drewnopochodnych drewnopochodnych ,
wybra te materiay, ktre speniaj polecenie z wiczenia,
zapisa na kartce swoje spostrzeenia,
zaprezentowa efekty swojej pracy.
film instruktaowy Badania
i drewnopochodnych,
kartka papieru,
przybory do pisania,
cech
technicznych
materiaw
drewnianych

Czy potrafisz:
1) wymieni nazw dokumentu, w ktrym okrelone s wymagania
dla materiaw?
2) okreli na ile lat wydawane s aprobaty techniczne?
3) omwi oznaczenia dla materiaw budowlanych?
4) zdefiniowa, kiedy dana partia materiau nie spenia jakoci?
5) oceni jako i przydatno materiaw z tworzyw sztucznych do robt
okadzinowych?
6) oceni jako i przydatno materiaw z drewna i tworzyw drzewnych
do robt okadzinowych
13
Tak
Nie
4.3. Zasady przechowywania, skadowania i magazynowania

materiaw
4.3.1. Materia nauczania.
Do okadzin nale:
materiay drewniane i drewnopochodne,
tworzywa sztuczne,
materiay mineralne i kamienne.
Warunki skadowania, magazynowania i transportu drewna oraz wyrobw
drewnopochodnych
Podstawowym warunkiem zabezpieczania drewna przed zniszczeniem jest jego
prawidowe wysuszenie i utrzymanie go w stanie suchym. Za drewno suche uwaa si takie,
ktrego wilgotno nie przekracza 15%.
Skadowisko powinno by zlokalizowane w miejscu suchym i otwartym, a jego obszar
podzielony na kwatery. Pozwala to na zapewnienie bezpieczestwa przeciwpoarowego
i dogodne warunki transportowe. Rozmieszczenie materiaw drzewnych na skadowiskach
zaley od rodzaju materiaw, warunkw transportu i uksztatowania terenu.
Wyroby z drewna takie jak: pyty, sklejki, prefabrykaty drzewne i inne asortymenty,
wymagaj przechowywania w magazynach krytych. Wyroby sklejane o obrobionych
powierzchniach, ze wzgldu na moliwo uszkodze krawdzi i naroy naley
przechowywa w skrzyniach, pakietach tekturowych lub wizkach. Pyty laminowane
powinny by przechowywane na pask, na paletach lub paczkowane z zabezpieczonymi
krawdziami i naroami. Pyty laminowane pilniowe musz by ukadane laminowanymi
warstwami do siebie i przekadane mikkim, czystym papierem.
Sklejk okleinow transportuje si luzem w krytych samochodach lub wagonach.
Skaduje w pomieszczeniach o wilgotnoci wzgldnej powietrza rwnej 60%, w stosach na
podkadach. W jednym stosie musz znajdowa si sklejki o jednakowej klasie jakoci,
wymiarach i rodzaju drewna.
Warunki skadowania, magazynowania i transportu tworzyw sztucznych
Wyroby z tworzyw sztucznych naley przechowywa w suchych pomieszczeniach, na
twardym i rwnym podou, w stosach, z daleka od urzdze grzewczych.
Profile podstawowe z PVC s pakowane w wizki po 5 lub 10 sztuk, a profile czco
wykoczeniowe po 10 lub 50 sztuk.
Pytki i pyty z tworzyw sztucznych transportowane i przechowywane s w pakietach
tekturowych lub skrzynkach z zabezpieczonymi naroami i krawdziami.
Warunki skadowania, magazynowania i transportu materiaw mineralnych oraz
kamiennych
Warunki transportu i skadowania materiaw mineralnych oraz kamiennych zale od
wraliwoci materiau na wpywy atmosferyczne i uderzenia. Okadzinowe elementy
mineralne i kamienne powinny by transportowane i magazynowane opakowane (w pudeka
kartonowe, klatki drewniane lub metalowe). Rodzaj opakowania zaley od poszczeglnych
asortymentw. Kade pudeko powinno zawiera elementy kamienne o jednakowych
wymiarach, jednego typu i asortymentu. Krawdzie i naroa musz by zabezpieczone,
a powierzchnie wypolerowane i przeoone przekadk z mikkiego kartonu lub tektury
falistej.
14

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Jakie drewno uwaamy za suche?
Jakie warunki powinno spenia skadowisko dla materiaw drewnianych?
Jak przechowujemy pyty laminowane?
Jak transportujemy sklejk?
Jakie warunki musi spenia magazyn dla tworzyw sztucznych?
Jak przechowujemy pytki z PVC?
Od czego zale warunki transportu materiaw mineralnych?
W jaki sposb naley transportowa materiay kamienne?
4.3.3. wiczenia
wiczenie 1
Wybierz z przedstawionych materiaw te, ktre moesz przechowa w magazynie dla
materiaw drewnianych i omw sposb ich transportowania.
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)

zorganizowa stanowisko do wykonania wiczenia,
wybra materiay i zapisa ich nazwy,
poda sposb ich magazynowania,
wymieni sposoby transportowania wybranych materiaw,
uporzdkowa i zlikwidowa stanowisko pracy,
zaprezentowa wykonane wiczenie,
zapisa wnioski w notatniku.

prbki materiaw drewnianych, kamiennych i mineralnych,
arkusz papieru,
notatnik,
wiczenie 2
Przygotowane pytki cienne zapakuj do transportu samochodem i omw sposb ich
magazynowania.
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)

zorganizowa stanowisko pracy do wykonania wiczenia,
podzieli pytki na grupy,
zapakowa pytki,
opisa poszczeglne grupy pytek,
opisa sposb ich transportu,
15

pytki cienne rnej wielkoci i barwy,
pudeka kartonowe,
kartki samoprzylepne do opisu pudeek,
dugopis lub owek,

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
wyjani, co oznacza pojcie drewno suche?

wymieni warunki dla skadowiska materiaw drewnianych?
okreli warunki, jakie musi speni magazyn dla tworzyw sztucznych?
omwi sposb przechowywania sklejki?
omwi sposb przechowywania pytek ciennych ceramicznych?
omwi sposb przechowywania pyt laminowanych?
okreli sposoby transportu materiaw kamiennych?
zastosowa poznane wiadomoci w praktyce?
16
Tak
Nie
4.4. Oglna klasyfikacja materiaw okadzinowych

Charakteryzujc materiay okadzinowe, moemy zastosowa rne kryteria ich podziau.

Do najczciej stosowanych zaliczamy:
pooenie w budynku,
funkcj uytkow,
rodzaj materiau,
posta materiau,
rozwizanie konstrukcyjne,
warunki technologiczne.
W zalenoci od pooenia w budynku okadziny dziel si na :
pionowe (na cianach, supach),
poziome (na posadzkach, stopniach schodw, podokiennikach),
podwieszone (ukadane od spodu poziomych lub nachylonych elementw budynku np.
podcigw, nadproy okiennych i drzwiowych).
Ze wzgldu na gwn funkcj uytkow rozrnia si okadziny:
dekoracyjne,
dekoracyjno-ochronne (przeciwko wilgoci eksploatacyjnej, zabrudzeniu, uderzeniom,
zarysowaniu, przenikaniu dwiku),
ochronne (chemoodporne, ognioodporne).
Ze wzgldu na rodzaj materiau okadziny mog by z:
drewna (boazerie),
pyt z tworzyw drzewnych,
papieru (tapety),
tworzyw sztucznych,
materiaw mineralnych (kamienia, ceramiki, szka),
metali (blach i elementw listwowych aluminiowych, blach stalowych),
materiaw tekstylnych (tkanin, wykadzin dywanowych).
Ze wzgldu na posta materiaw rozrnia si okadziny z:
pytek (np. ceramicznych, szklanych, z PVC),
pyt (np. wirowych, pyt Unilam),
arkuszy (np. wykadzin, folii),
tam (np. papierw powlekanych),
listew (np. z drewna, aluminium, PVC),
desek (np. z drewna, z tworzyw sztucznych).
Ze wzgldu na rozwizanie konstrukcyjne okadziny mog by:
montowane, tj. mocowane na elemencie budynku za pomoc innego materiau
(np. zaprawy, kleju, gwodzi),
strukturalne, tj. wtopione w tworzywo elementu prefabrykowanego w czasie jego
wytworzenia.
Ze wzgldu na warunki technologiczne wykonania rozrnia si okadziny:
z cienkich i elastycznych materiaw w postaci arkuszy, wymagajcych przyklejenia ca
powierzchni do rwnej i gadkiej powierzchni podoa,
okadziny z cienkich i elastycznych materiaw, lecz o fakturze wytaczanej oraz
okadziny ze sztywnych materiaw w postaci pytek lub arkuszy wymagajcych
17
przyklejenia ca powierzchni do rwnej powierzchni podoa, ktre moe by

rwnomiernie szorstkie,
okadziny ze sztywnych materiaw w postaci pyt lub listew mocowanych do podoa
punktowo,
okadziny z pytek lub pyt osadzonych na zaprawie.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Jak dzielimy okadziny ze wzgldu na funkcj uytkow?
Z jakich materiaw wykonujemy okadziny?
W jaki sposb dzielimy okadziny uwzgldniajc posta materiau, z ktrego jest
wykonana?
Na czym polega rozwizanie konstrukcyjne okadziny typu montowane?
Na czym polega rozwizanie konstrukcyjne okadziny typu strukturalne?
Jak podzielisz okadziny ze wzgldu na warunki technologiczne wykonania?
Jak podzielisz okadziny w zalenoci od pooenia w budynku?
4.4.3. wiczenia
wiczenie 1
Wybierz i nazwij 4 z przygotowanych siedmiu prbek materiaw mineralnych ze
wskazaniem kryterium stosowania.
1)
2)
3)
4)
5)

wybra 4 prbki,
nada nazwy wybranym prbkom,
poda kryterium stosowania,
zaprezentowa efekty swojej pracy,

siedem prbek materiaw mineralnych,
kartka papieru,
owek lub dugopis,
notatnik,
wiczenie 2
Sklasyfikuj materiay okadzinowe ze wzgldu na ich funkcje uytkowe i warunki
technologiczne wykonania.
18

1) dokona podziau materiaw okadzinowych ze wzgldu na ich gwn funkcje
uytkow i warunki technologiczne wykonania,
2) zaprezentowa wyniki swojej pracy,
3) zapisa spostrzeenia w notatniku.

notatnik,
dugopis lub owek,

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
rozrni okadziny ze wzgldu na ich funkcje uytkowe?

scharakteryzowa rodzaje materiaw na okadziny?
okreli w jakiej postaci wystpuj materiay okadzinowe?
okreli rozwizania konstrukcyjne ukadania okadzin?
rozrni okadziny ze wzgldu na warunki technologiczne wykonania?
podzieli okadziny ze wzgldu na miejsce i sposb pooenia
w budynku?
19
Tak
Nie
4.5.
Materiay drewniane i drewnopochodne

Tarcica iglasta i liciasta. Na elementy okadzin z litego drewna (deski, listwy,
konstrukcje ramowo pycinowe) stosuje si wysokiej jakoci tarcic liciast (db, grab,
jesion, buk) i iglast (sosna, wierk, joda, modrzew). Gatunek drewna, jego klasa s cile
okrelone w projekcie okadziny. Drewno uywane na okadziny wewntrzne powinno mie
wilgotno 10 12 %. Z drewna wykonuje si gonty, dranice, materiay podogowe
i okadzinowe.
Stosowanie na okadziny drewna litego jest zwizane z duymi kosztami. Dlatego bardzo
czsto wykorzystuje si forniry. Umoliwiaj one pokrywanie powierzchni elementw
wykonanych z drewna niskiej klasy jakoci oraz tworzyw drzewnych, zapewniajc tym
elementom atrakcyjny wygld oraz cechy dekoracyjne odpowiadajce najwyszym klasom
szlachetnych gatunkw drewna.
Do wyrobw drewnopochodnych wykorzystywanych jako materiay okadzinowe
zaliczamy: pyty pilniowe, pyty cementowo wirowe, pyty wirowe.
Pyty pilniowe twarde. Surowcem do wyrobu pyt pilniowych jest rozwkniona masa
drzewna pochodzca ze cinkw i odpadw drewna. Prawa powierzchnia pyt jest gadka,
a na lewej widoczny jest odcisk sita, na ktrym byy one odwadniane w czasie prasowania.
Wymiary pyt wynosz :
szeroko 1220 mm,
dugo 2000, 2500, 3000, 3500, 5000 lub 5500 mm,
grubo 3,2; 5,0 lub 6,0 mm.
Oprcz zwykych pyt pilniowych twardych produkuje si ich uszlachetnione odmiany,
tj. pyty:
lakierowane przez naniesienie powoki z emalii termoutwardzlnej (mog mie
powierzchni gadk, wytaczan, nacinan lub perforowan);
laminowane przez naprasowanie na gorco warstwy papierw nasyconych
termoutwardzalnymi ywicami, ktrych barwa lub wzr pozostaj utrwalone
na powierzchni;
oklejane cienkimi foliami z polichlorku winylu z nadrukowanym na powierzchni wzorem
drewnopodobnym.
Pyty wirowe prasowane. Produkowane s z wirw drzewnych sklejonych klejem
syntetycznym przy rwnoczesnym zastosowaniu prasowania i podwyszonej temperatury.
Pyty mog by:
trjwarstwowe, w ktrych warstwy zewntrzne wykonuje si z drobniejszych
i szlachetniejszych wirkw oraz z wiksz iloci kleju ni warstwa rodkowa,
jednowarstwowe.
Wymiary pyt wynosz:
dugo 183 410 cm,
szeroko 120 250 cm,
grubo 0,4 4 cm.
Produkuje si rwnie pyty uodpornione na dziaanie ognia.
Wyroby z korka naturalnego. Uzyskuje si z kory dbu korkowego. Pozyskuje si
z yjcych drzew co 9 lub 10 lat. Kor zdjt z drzew sortuje si, a nastpnie gotuje przez
60 70 minut. Proces ten pozwala na wyprostowanie kory oraz pozbycie si naroli, owadw
i mchw. Pozostae odpady su jako surowiec do produkcji sprasowanych pyt
izolacyjnych, boazerii i parkietw. Bloki odpadw korka po sprasowaniu, tnie si na pyty
rnej wielkoci. Powierzchnie licowe mog by polerowane, woskowane, lakierowane lub
pokryte warstw winylu.
20

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Jakie znasz gatunki drzew iglastych wykorzystywanych jako tarcica?
Jakie znasz gatunki drzew liciastych wykorzystywanych jako tarcica?
Jakie zastosowanie maj forniry?
Jak wykonuje si pyty lakierowane?
Jak powstaj pyty laminowane?
Z jakich materiaw powstaj pyty pilniowe twarde?
W jaki sposb powstaj pyty wirowe prasowane?
Jakie znasz rodzaje pyt wirowych prasowanych?
Jak powstaj wyroby z korka?
4.5.3. wiczenia
wiczenie 1
Z przygotowanych prbek wybierz materiay stosowane najczciej jako boazerie.
1) wybra materiay stosowane jako boazerie,
2) napisa nazwy na kartkach samoprzylepnych,

prbki elementw,
samoprzylepne kartki,
owek lub dugopis,
wiczenie 2
Oblicz liczb pyt o wymiarach 1220 x 2000 x 5,0 mm na wykonanie okadziny ciany
o powierzchni 10,0 m2.
1)
2)
3)
4)

obliczy powierzchni jednej pyty,
obliczy liczb pyt,
obliczenia wykona w notatniku,
zaprezentowa efekty swoich oblicze.

materiay pimiennicze,
notatnik,
kalkulator.
21

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
wymieni materiay z tworzyw drzewnych?

wskaza przeznaczenie materiaw z tworzyw drzewnych?
scharakteryzowa rodzaje pyt pilniowych?
omwi materiay, z jakich powstaj pyty pilniowe?
okreli materiay, z jakich powstaj pyty wirowe?
opisa, z czego powstaj pyty trjwarstwowe?
okreli wymiary pyt wirowych?
opisa zasady produkcji korka?
rozpoznawa i okrela zakres stosowania tarcicy liciastej i glastej?
22
Tak
Nie
4.6. Materiay z tworzyw sztucznych

Tworzywa sztuczne s grup materiaw, ktrych gwnym skadnikiem s zwizki
wielkoczsteczkowe. Mog zawiera wypeniacze, plastyfikatory lub utrwalacze oraz
barwniki. Otrzymywane przez polimeryzacj prostych zwizkw chemicznych lub
modyfikowanie naturalnych substancji wielkoczsteczkowych.
Wrd licznych odmian materiaw z tworzyw sztucznych najczciej w robotach
okadzinowych stosuje si wyroby z polichlorku winylu, laminaty melaminowo
formaldehydowe, elementy poliestrowe i polimetakrylanowe. Moemy je spotka w postaci
pytek, np. sztywnych pytek z PVC, pyt paskich lub fakturowanych (wytaczanych,
falistych, fadowanych itp.), elementw listwowych oraz materiaw arkuszowych
dostarczanych w rulonach, jak np. tkaniny i papiery powlekane PVC, folie spienione PVC,
folie cienkie (okleiny z PVC).
Zazwyczaj okadziny z tworzyw sztucznych wykonuje si technologi klejenia,
a w niektrych przypadkach konieczne jest ich wykoczenie specjaln listw z twardego lub
plastyfikowanego PVC albo aluminium.
Poniej podano przykady materiaw stosowanych w robotach okadzinowych:
Pytki okadzinowe paskie. Produkowane z rnych tworzyw sztucznych kilkoma
metodami technologicznymi. Najszersze jednak zastosowanie maj pytki sztywne
z plastyfikowanego polichlorku winylu o strukturze zblionej do sztywnych pytek
podogowych z PVC. Pytki maj ksztat prostokta o wymiarach 300 x 149 mm lub 250
x 124 mm i gruboci 1,3 mm;
Pytki okadzinowe z twardego PVC. Produkuje si je metod wytaczania lub przez
sprasowanie ze zgrzewaniem kilku warstw folii z PVC. W celu zwikszenia sztywnoci
pytek, a zarazem ich wymiarw, najczciej formuje si je metod prasowania
prniowego jako elementy przestrzenne, ktre s przystosowane konstrukcyjnie do
mocowania mechanicznego. Grubo pyt wynosi 13 mm;
Laminaty. Pyty otrzymywane przez sprasowanie na gorco pod olbrzymim cinieniem
arkuszy specjalnego papieru nasyconego ywicami termoutwardzalnymi. Warstw
wierzchni stanowi arkusz papieru z nadrukowanym wzorem, nasycony ywic
melaminow lub ywic fenolowo formaldehydow (np. UNILAM). Odznaczaj si
du wytrzymaoci mechaniczn, odpornoci na zarysowanie, uderzenia, dziaania
wody, rodkw myjcych, czynnikw chemicznych oraz temperatury do 120oC.
Produkowane s w wymiarach:
dugo 2800 mm,
szeroko 1310 mm,
grubo 0,5 i 4,0 mm;
Elementy wytaczane z twardego PVC. Technologia wytaczania twardego PVC
umoliwia otrzymywanie profilowanych elementw o skomplikowanym przekroju
stosunkowo duych wymiarw. Dziki rozwinitej geometrii przekrojw tych elementw,
mimo cienkich cianek (0,5 2 mm), wykazuj one dostateczn sztywno,
umoliwiajc mocowanie mechaniczne. Wymiary tych elementw wynosz:
dugo 5 6 m,
szeroko 250 300 mm;
Elementy wytaczane ze zmikczonego PVC. Przykadem jest profilowana wykadzina
porczy balustrad schodw. Materia dostarcza si w krgach. Przed uyciem wymaga
23
uplastycznienia przez podgrzanie (np. przez zanurzenie w gorcej wodzie lub za pomoc
gorcego powietrza). W stanie uplastycznionym z atwoci mona go naoy na
stalowy paskownik porczy. Po ostygniciu profil zaciska si na paskowniku. czc
poszczeglne odcinki na dugoci trzeba zgrzewa koce;
Tkaniny powlekane. Nale do nich materiay okadzinowe i obiciowe produkowane
metod powlekania tkaniny bawenianej lub z wkna syntetycznego past polichlorku
winylu, a nastpnie poddane obrbce termicznej z jednoczesnym fakturowaniem
powierzchni;
Folie okadzinowe z PVC. Produkuje si je ze zmikczonego polichlorku winylu,
w postaci tam szerokoci 100 280 cm i gruboci 0,1 0,4 mm. Folie produkowane s
w nieograniczonej liczbie barw, wzorw i faktur powierzchni. Ich odmian s rwnie
folie samoprzylepne, powstae z naoenia na jedn powierzchni warstwy specjalnego
kleju. Warstw kleju chroni si parafinowanym lub silikonowanym papierem, ktry
oddziela si od folii bezporednio przed jej przyklejeniem;
Folie ze spienionego PVC. Jest to materia okadzinowy produkowany w postaci tam
oszerokoci do 1,60 m i gruboci do 2 mm. Ma struktur gbczast i nadaje si do
naklejania go bezporednio na rwn powierzchni podoa, bez potrzeby uprzedniego
szpachlowania. Okadzina jest mikka w dotyku, ciepa i atwo zmywalna.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Z jakich skadnikw produkowane s tworzywa sztuczne?
W jakiej postaci s najczciej produkowane tworzywa sztuczne?
Czy potrzebne s do wykoczenia powierzchni okadziny listwy?
Co moesz powiedzie o pytkach okadzinowych paskich?
Jak powstaj laminaty?
Czy moliwe jest wykonanie z PVC skomplikowanych wzorw geometrycznych?
Jakiego rodzaju okadzin zastosujesz na porcze?
Jakiego rodzaju okadziny uyjesz na podoe bez uprzedniego szpachlowania?
4.6.3. wiczenia
wiczenie 1
Z przygotowanych prbek materiaw z tworzyw sztucznych, wybierz trzy rne i omw
ich zastosowanie.
1)
2)
3)
4)
5)
6)

wybra trzy prbki,
zapisa na kartce papieru ich nazwy,
wpisa na kartkach samoprzylepnych zastosowanie,
dopasowa zastosowanie do nazwy materiau,

sze rnych prbek z tworzyw sztucznych,
kartki samoprzylepne,
24
notatnik,
kartka papieru,
wiczenie 2
Wybierz spord przygotowanych 5 prbek z tworzyw sztucznych, materia do
wykonania okadziny, na podou, ktre nie wymaga szpachlowania.
1)
2)
3)
4)
5)
6)

zapozna si z prbkami materiaw,
wypisa nazwy materiaw z tworzyw sztucznych na przygotowanej kartce,
przeanalizowa, ktry materia moe by zastosowany zgodnie z poleceniem wiczenia,
wybra waciwy materia do wykonania okadziny,
zapisa spostrzeenia w notatniku.

prbki materiaw,
notatnik.
wiczenie 3
Po obejrzeniu filmu na temat zastosowania materiaw z tworzyw sztucznych, wybierz
materia do wykonania wykadziny porczy balustrady schodw w Twojej szkole. Opisz
zalety i wady wybranego materiau.
1)
2)
3)
4)
5)
6)

obejrze dokadnie film Zastosowanie materiaw z tworzyw sztucznych,
wypisa nazwy materiaw na kartce, ktre zapamitae z filmu,
przeanalizowa, ktry materia moe by zastosowany na porcze w szkole,
wybra waciwy materia,
opisa w notatniku wady i zalety wybranego materiau,

film instruktaowy Zastosowanie materiaw z tworzyw sztucznych,
kartka papieru,
notatnik,
25

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
zdefiniowa, parametry majce wpyw na dobr okadziny?

okreli materiay, z ktrych wykonuje si okadziny z tworzyw
sztucznych?
dobra okadzin do wykonania porczy?
dobra materia do wykonania laminatw?
okreli, jak powstaj folie samoprzylepne?
wskaza przeznaczenie i zastosowanie materiaw z tworzyw
sztucznych?
26
Tak
Nie
4.7. Materiay mineralne i kamienne

Materiay kamienne stosowane do okadzin wewntrznych i zewntrznych to przede
wszystkim pyty okadzinowe. Otrzymujemy je z przetartych pyt surowych. Stosuje si je do
licowania powierzchni cian, filarw, pilastrw i innych fragmentw budowli. Produkuje si
je ze ska granitowych, sjenitowych, z marmurw, piaskowcw, dolomitw i wapieni. Ze
wzgldu na faktur licowej powierzchni rozrnia si odmiany pyt:
piowane,
szlifowane,
piaskowane,
polerowane.
Wymiary pyt wynosz:
grubo 2 4 cm,
szeroko 30 120 cm,
dugo 30 120 cm.
Materiay mineralne. Okadziny z tego materiau to przede wszystkim:
Pytki ceramiczne cienne szkliwione. S produkowane z gliny, domieszek
schudzajcych i topnikw oraz szkliwia ceramicznego. Rozrnia si pytki gadkie oraz
wzorzyste o wymiarach od 10 x 10 do 30 x 30 cm., oraz 15 x 7,5 cm. Zwykle ukada si
je w kuchniach, azienkach, ambulatoriach, sklepach oraz w pomieszczeniach, gdzie
wydzielana jest para wodna lub wilgo;
Pytki kamionkowe mroozodporne cignione. Produkowane w 2 rodzajach: posadzkowo
cienne i elewacyjne. Mog by cakowicie szkliwione, czciowo szkliwione lubnie
szkliwione, a take jednobarwne albo wielobarwne. Stosuje si je w miejscach
naraonych na dziaanie mrozu;
Pytki kamionkowe kwasoodporne. Produkuje si je z tworzywa kamionkowego
odpornego na dziaanie kwasw. Wytwarza si metod plastycznego formowania. Stosuje
si do wykonania okadzin i posadzek kwasoodpornych oraz wykadania zbiornikw,
basenw,
Pytki kamionkowe mozaikowe. Produkowane s z glin kamionkowych, formowane
metod prasowania pod wysokim cinieniem, a nastpnie wypalane. S to pytki
zazwyczaj kwadratowe o wymiarach 20 x 20 mm dostarczane w postaci arkuszy
naklejonych na papier.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Z jakich materiaw produkowane s pytki kamionkowe?
Z jakich ska wykonywane s pyty okadzinowe?
Z jakich materiaw produkowane s pytki ceramiczne?
Co moesz powiedzie o pytkach kamionkowych mrozoodpornych?
Co moesz powiedzie o pytkach kamionkowych kwasoodpornych?
Ktre pytki zastosujesz w kuchni?
Ktre pytki wykorzystasz jako okadzin w basenie?
27
4.7.3. wiczenia
wiczenie 1
Z przygotowanych prbek materiaw mineralnych, wybierz trzy rne i omw ich
zastosowanie.
1)
2)
3)
4)
5)

wybra trzy prbki,
wypisa na kartce ich nazwy,
wpisa na kartkach samoprzylepnych zastosowanie,
dopasowa do nazwy wybranego materiau zastosowanie,

sze rnych prbek materiaw mineralnych,
kartka papieru szarego,
wiczenie 2
Z przygotowanych prbek materiaw kamiennych, wybierz trzy i okrel rodzaj skay,
z ktrej s wykonane.
1)
2)
3)
4)
5)
6)

wybra trzy prbki,
zapisa na kartce nazwy tych materiaw,
wpisa na kartkach samoprzylepnych rodzaje ska,
dopasowa do nazwy materiau rodzaj skay,
zapisa wnioski w notatniku,

sze rnych prbek materiaw kamiennych,
kartka papieru szarego,
notatnik,
28
wiczenie 3
Wybierz materia do wykonania cian basenu, spord 5 przygotowanych prbek
materiaw okadzinowych.
1)
2)
3)
4)
5)
6)

zapozna si z prbkami materiaw,
wypisa nazwy materiaw na kartkach samoprzylepnych,
dopasowa nazw do materiau,
przeanalizowa, ktry materia moe by zastosowany,
wybra waciwy materia,

prbki materiaw okadzinowych,

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
wymieni materiay kamienne stosowane do wykonania okadzin?

rozrni materiay kamienne stosowane do wykonania okadzin?
scharakteryzowa materiay kamienne stosowane do wykonania
okadzin?
wymieni materiay mineralne stosowane do wykonania okadzin?
rozrni materiay mineralne stosowane do wykonania okadzin?
scharakteryzowa materiay mineralne stosowane do wykonania
okadzin?
29
Tak
Nie
4.8. Materiay pomocnicze i wykoczeniowe

Do materiaw pomocniczych i wykoczeniowych dla okadzin z materiaw
drewnianych i drewnopochodnych nale kleje lub specjalne listwy. Dobr kleju zaley od
powierzchni, do ktrej bdziemy przykleja okadzin oraz materiau, z jakiego j wykonamy.
Do czenia materiaw pytowych lub przykrywania spoin midzy poszczeglnymi pytami,
stosuje si specjalne listwy z drewna, tworzyw sztucznych lub aluminium.
Do materiaw pomocniczych i wykoczeniowych dla okadzin z tworzyw sztucznych
nale kleje dyspersyjne, kleje kontaktowe oraz rzadziej kleje ywiczne do klejenia na
zimno lub gorco pod cinieniem. Kleje nakadane tylko na podkad to: osakrylowe i Polacet,
za nakadane dwustronnie tzn. na podkad i spd wykadziny to Butapren B. Zuycie oraz
skad s cile okrelone w normie.
W niektrych rozwizaniach okadzin konieczne do ich wykoczenia stosowane s specjalne
listwy z twardego lub plastyfikowanego PVC albo aluminiowe.
Do materiaw pomocniczych i wykoczeniowych dla okadzin z materiaw
mineralnych i kamiennych nale zaprawy i kleje. Do przyklejania pytek ceramicznych
stosuje si fabrycznie produkowane suche mieszanki (np. zaprawa klejowa typu Atlas), ktre
przed uyciem zarabia si wod. Do przyklejania ceramicznych pytek ciennych
szkliwionych mona zastosowa rwnie kleje dyspersyjne zmieszane z cementem
portlandzkim w stosunku (klej:cement):
Klej Placet 3 : 1,
Klej osakrylowy 3 : 1 3 : 2,
Klej lateksowy ekstra 1 : 1 1 : 1,5.
Mieszank naley przygotowa w iloci nie wikszej, ni potrzeba na 2 godziny pracy.
Do mocowania pytek stosuje si nastpujce zaprawy z cementu:
do obrzutki: zapraw cementow tj. o stosunku cementu do piasku 1 : 3 lub 1 : 4,
do ukadania pytek: zapraw cementow tj. o stosunku 1 : 4 1: 5 albo zapraw
cementowo wapienn marki 5 lub 3, tj o stosunku cementu, wapna hydratyzowanego
i piasku 1 : 0,5 : 4,5 lub 1 : 1 : 6.
Skadniki zapraw miesza si najpierw na sucho. Mieszanin suchych skadnikw
przygotowuje si w iloci potrzebnej na jeden dzie pracy. Zarabianie zaprawy wod lub
mlekiem wapiennym powinno si odbywa w porcjach potrzebnych na jedn godzin pracy,
tak aby wizanie zaprawy, przebiegao ju po osadzeniu pytek.
Do wypeniania spoin midzy pytkami stosuje si nastpujce zaprawy:
zapraw z cementu portlandzkiego biaego oraz mczki kamiennej o proporcji 1 : 3,
zaprawy z cementu portlandzkiego, kredy malarskiej mielonej i mczki kamiennejo
proporcji 1 : 0,5 : 2 z dodatkiem sproszkowanej kazeiny w iloci do 5 % cementu.
Do tych zapraw mog by dodawane odpowiednie pigmenty.
Mona rwnie skorzysta z gotowych suchych mieszanek, tzw. zapraw fugowych w rnych
kolorach do zarabiania wod na budowie.
30

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Od czego zaley dobr kleju do mocowania okadzin z materiaw drewnianych?
Jakie elementy wykorzystujemy do czenia materiaw pytowych lub spoin?
Jakie kleje mog by nakadane bezporednio na podkad?
Na ile godzin pracy przygotowujemy mieszank kleju do przyklejenia pytek?
Czy mona stosowa do przyklejania pytek ceramicznych gotowe suche mieszanki?
Jak przebiega proces przygotowania zaprawy do mocowania pytek?
Czy w sprzeday jest dostpna gotowa sucha mieszanka do wypeniania spoin w kolorze
czerwonym?
4.8.3. wiczenia
wiczenie 1
Z przygotowanych prbek klejw, dobierz kleje dyspersyjne zmieszane z cementem do
przyklejenia ceramicznych pytek ciennych szkliwionych.
1)
2)
3)
4)
5)

wypisa nazwy klejw na kartkach samoprzylepnych,
dopasowa nazw do kleju,
przeanalizowa, ktry klej nadaje si do wykonania zadania,

prbki klejw,
notatniku,
wiczenie 2
Do przygotowanych pytek z materiaw mineralnych dobierz z katalogu producenta
barw zaprawy fugowej i przygotuj j.
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)

zapozna si z katalogiem producenta,
zorganizowa stanowisko pracy,
dobra barw zaprawy fugowej do pytek,
przygotowa zapraw wedug wskaza producenta,
zaprezentowa efekt swojej pracy,
dokona samooceny.
31

katalog producenta,
instrukcja producenta,
zaprawy fugowe,
pytki,
narzdzia i sprzt do wykonania zaprawy fugowej.
wiczenie 3
Dla przygotowanego przez nauczyciela podoa i pytek ceramicznych wykonaj prbk
zaprawy.
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)

zapozna si z instrukcj producenta dotyczc wykonania zaprawy,
dobra zapraw do przygotowanego podoa i rodzaju pytek,
odmierzy skadniki zaprawy,
przygotowa zapraw wedug wskaza producenta,
zaprezentowa efekt swojej pracy,
dokona samooceny.

instrukcja producenta dotyczca wykonania zaprawy,
pytki ceramiczne,
podoe przygotowane przez nauczyciela,
narzdzia do wykonania zaprawy,
materia do wykonania zaprawy.

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
okreli, jak nazywa si klej stosowany dwustronnie w okadzinach?

zdefiniowa, od czego zaley wybr kleju do okadzin drewnianych?
okreli, na ile godzin pracy przygotowuje si mieszank z suchej
zaprawy?
rozpozna kleje do mocowania ceramicznych pytek ciennych
szkliwionych?
zastosowa instrukcj producenta?
rozpoznawa i dobra materiay i elementy pomocnicze?
32
Tak
Nie
4.9. Narzdzia pomiarowe

Do ukadania okadzin potrzebne s nastpujce narzdzia pomiarowe:
suwmiarka,
przymiar skadany,
tama pomiarowa,
ktownica stalowa.
Przymiar skadany oraz tama pomiarowa su nam do odmierzania dugoci, np. cian
czy pyt. Podstaw rozplanowania ukadu okadzin jest okrelenie liczby caych pyt w rzdzie
i szerokoci ewentualnych pyt czstkowych. W celu ustalenia liczby okadzin w rzdzie oraz
liczb rzdw naley wymiar pola cian podzieli przez modu podziau. Modu podziau to
wymiar okadziny lub wymiar okadziny plus szeroko spoiny, jeli jest ona przewidziana
w projekcie.
Suwmiark wykorzystujemy w celu zmierzenia np. gruboci deszczuki drewnianej, czy
pytki ciennej.
Ukadanie okadziny rozpoczyna si zazwyczaj od krawdzi ciany i prowadzi
w kierunku drzwi, gdzie jest wymagane regularne i czyste zakoczenie. Rozplanowujc ukad
okadzin naley bardzo dokadnie ustali pooenie elementu, od ktrego rozpocznie si
ukadanie.
Pierwszymi czynnociami przed przystpieniem do rozplanowania okadzin s dokadne
pomiary wysokoci i dugoci pola cian oraz sprawdzenie prostoktnoci bokw ktownic
lub przymiarem z podziak. Odmierza si w tym celu zgodnie z twierdzeniem Pitagorasa,
boki trjkta o proporcji 3:4:5
Prostoktno pola cian mona rwnie sprawdzi, dokadnie mierzc obie przektne.
Jeeli pole jest prostoktne, to obie przektne maj tak sam dugo.

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Jakie narzdzia su do mierzenia dugoci cian?
Jakie narzdzia su do mierzenia ktw?
Jak sprawdzisz prostoktno cian?
Jakie twierdzenie wykorzystasz w celu sprawdzenia prostoktnoci cian?
Jak obliczysz ilo okadziny bez spoin na cianie?
Jak obliczysz ilo okadzin i rzdw na cianie uwzgldniajc spoiny?
33
4.9.3. wiczenia
wiczenie 1
Wykorzystujc przygotowane
w pomieszczeniu i oblicz ich pola.
narzdzia,
zmierz
dugo
wysoko
cian
1)
2)
3)
4)
5)

wybra potrzebne narzdzia do wykonania zadania,
zmierzy dugo i wysoko cian,
obliczy pola poszczeglnych cian,
zapisa w notatniku wyniki,

rne narzdzia w tym pomiarowe,
kalkulator,
notatnik,
przybory pimiennicze,
wiczenie 2
Wykorzystujc przygotowane narzdzia sprawd prostoktno cian w sali lekcyjnej.
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)

zapisa na arkuszu papieru zasady dotyczce twierdzenia Pitagorasa,
odmierzy na cianie przymiarem liniowym linie w stosunku 3 : 4 : 5,
sprawdzi prostoktno tych samych cian ktownic,
dokona samooceny.

ktownica,
przymiar liniowy,
notatnik,
wiczenie 3
Ustal liczb pytek w rzdzie oraz liczb rzdw, a take szeroko pytek czstkowych
majc wymiary pytki 150 x 150 mm, a spoiny 3 mm. Pomieszczenie ma wymiary: wysoko
2,5 m i dugo ciany 3,5 m.
34
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)

uporzdkowa jednostki miar,
obliczy liczb pytek w rzdzie,
ustali szeroko pytek czstkowych,
obliczy liczb rzdw,
zapisa obliczenia w notatniku,
dokona samooceny.

kalkulator,
notatnik,

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
opisa narzdzia pomiarowe?

okreli, jakim narzdziem zmierzysz grubo pytki?
wyjani, w jaki sposb sprawdzisz prostoktno cian?
dobra narzdzia pomiarowe?
posuy si narzdziami pomiarowymi?
oszacowa ilo materiaw?
35
Tak
Nie
4.10. Narzdzia i sprzt

Do wykonania okadzin z drewna i tworzyw drzewnych stosuje si typowe narzdzia
stolarskie rczne takie jak piy oraz zmechanizowane typu:
pilarki tarczowe,
pilarki wyrzynarki,
wiertarki,
szlifierki.
Pilarki tarczowe su do wzdunego lub poprzecznego przecinania drewna o gbokoci
cicia 40 70 mm.
Pilarka wyrzynarka jest zmechanizowanym rcznym narzdziem do wycinania
w drewnie, tworzywach drzewnych, a take innych materiaach, zalenie od rodzaju
zastosowanego brzeszczotu. Gboko cicia wynosi 45 60 mm .
Wiertarki s to zasadnicze narzdzia do wiercenia zarwno w drewnie jak i w stali lub
betonie.
Szlifierki s to narzdzia do wygadzania powierzchni okadzin. Do regulacji gruboci
warstwy cieranej suy dwignia umieszczona w rkojeci. Podczas przesuwania jej w gr
bben opuszcza si i mocniej dociska do powierzchni powodujc intensywne cieranie.
Do osadzania dynamicznego listew, uchwytw itp. (przez wstrzeliwanie) stosuje si
specjalne narzdzia i akcesoria typu osadzak, trzpienie i gwodzie do wstrzeliwania.
Do osadzania mechanicznego w betonie, murach stosuje si wiertark obrotowo
udarow oraz motki obrotowo udarowe wraz ze specjalnymi wiertami krtymi lub
koronowymi z ostrzem z wglikw spiekanych.
Do mocowania okadzin z tworzyw sztucznych stosuje si takie same narzdzia jak do
wykonania okadzin z drewna oraz specjalne noe do cicia, packi z blachy stalowej lub
szpachle z wymiennymi brzeszczotami do wygadzania powierzchni podkadw. Do
nanoszenia klejw stosuje si szpachle zbkowane i gadkie, pdzle oraz waki malarskie.
Do ukadania okadzin z pytek ceramicznych potrzebne s nastpujce narzdzia:
do przygotowania podoa kielnia, packi stalowe, ata, motki, przecinak stalowy,
pdzel awkowiec, szczotka,
do rozplanowania ukadu pytek i kontroli przymiar skadany, tama pomiarowa,
ktownica stalowa, poziomnica, niwelator wodny, pion murarski, listwy kierunkowe
drewniane, ata kontrolna,
do cicia pytek i wyrwnywania w nich otworw przykadnica stalowa, przyrzd do
cicia szka, pia z brzeszczotem, wiertarka elektryczna z wglika wolframu do wycinania
otworw, rylec, motek, punktak, kleszcze do wyamywania wci w pytkach, obcgi
stalowe,
do osadzania pytek szpachle zbate, szpachla gumowa do spoinowania, kielnie
stalowe, sznur, haki stalowe do mocowania listew kierunkowych, krzyyki dystansowe
z tworzywa sztucznego do ujednolicania szerokoci spoin, sprzt do przygotowania
zapraw lub klejw, wiadra do wody i materiau do czyszczenia okadziny.
Maszynami do przygotowania zapraw i mieszanek betonowych s przede wszystkim
betoniarki. Najwiksze znaczenie maj betoniarki: wolnospadowe (w ktrych mieszanie
nastpuje na skutek swobodnego opadania skadnikw zaprawy z opatek obracajcego si
bbna betoniarki) oraz mieszadowe (o mieszaniu przymusowym, w ktrym mieszanie
nastpuje na skutek ruchu mieszada).
36
Zmechanizowane narzdzia robocze powinno si czyci i konserwowa po

kadorazowym uyciu. Przed kadym uyciem zarwno narzdzie elektryczne, jak i przewd
zasilajcy powinny by sprawdzone, czy nie wykazuj uszkodze. Nie wolno uywa
narzdzi wykazujcych jakiekolwiek uszkodzenie i ich samemu reperowa.
Oprcz narzdzi stosowanych bezporednio do ukadania okadzin potrzebne s rwnie
rusztowania kozowe i drabinowe. Rusztowania kozowe s uywane do robt na maych
wysokociach. Skadaj si z kozw rozstawionych nie dalej ni co 1,5 m i uoonego na
nich pomostu z dwch warstw desek. Mona te ustawi wsze kozy na pomocie
uoonym na szerszych kozach, zwikszajc dwukrotnie wysoko rusztowania. Ze
wzgldw bezpieczestwa nie wolno ustawia kozw wicej ni w dwu poziomach.
Rusztowania drabinowe skadaj si z szeregu ustawionych pionowo drabin, na ktrych
szczeblach ukada si pomosty z desek. Drabiny ustawia si na podkadach z desek lub
z blachy gruboci 10 mm.

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Jakie narzdzia potrzebne s do wykonania okadziny z materiaw drzewnych?
Jakie narzdzia potrzebne s do wykonania okadziny z tworzyw sztucznych?
Jakie narzdzia potrzebne s do przygotowania podoa pod pytki?
Jakie narzdzia potrzebne s do cicia pytek?
Jakie narzdzia potrzebne s do osadzania pytek?
W jaki sposb bezpiecznie uywamy narzdzi elektrycznych?
4.10.3. wiczenia
wiczenie 1
Po obejrzeniu filmu instruktaowego na temat wykonania okadziny z tworzyw
sztucznych, z przygotowanego zestawu narzdzi wybierz i nazwij te, ktre rozpoznae na
filmie.
1)
2)
3)
4)
5)
6)

obejrze dokadnie film Wykonywanie okadzin z tworzyw sztucznych,
wybra narzdzia,
wypisa ich nazwy na kartkach samoprzylepnych,
dopasowa nazwy do narzdzi,
dokona samooceny.

film instruktaowy ,,Wykonywanie okadzin z tworzyw sztucznych,
zestaw narzdzi,
37
wiczenie 2
Z przygotowanego zestawu narzdzi do wykonania okadziny z pytek ceramicznych,
wybierz tylko te, ktrych uyjesz do przygotowania podoa. Opisz ich zastosowanie oraz
sposb czyszczenia.
4)
5)

wypisa nazwy na kartkach samoprzylepnych wszystkich narzdzi, ktre masz
przygotowane,
wybra tylko te, ktre speniaj warunki wiczenia,
opisa na kartce zastosowanie i sposb czyszczenia po wykonanej pracy wybranych
narzdzi,
dokona samooceny.

zestaw narzdzi do wykonania okadziny z pytek ceramicznych,
kartka papieru,
1)
2)
3)
wiczenie 3
Sporzd wykaz narzdzi i sprztu niezbdnego do wykonania okadziny z listewek
drewnianych w pomieszczeniu mieszkalnym. Wybierz je z przygotowanego zestawu
i zakonserwuj.
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)

wypisa nazwy narzdzi niezbdnych do wykonania okadziny z listewek drewnianych,
wypisa nazwy sprztu niezbdnego do wykonania okadziny z listewek drewnianych,
wybra z przygotowanego zestawu opisane narzdzia i sprzt,
zakonserwowa wybrane narzdzia i sprzt,

kartka papieru,
przygotowany zestaw narzdzi i sprztu,
rodki do konserwacji narzdzi i sprztu,
38

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
rozrni i zastosowa narzdzia potrzebne do wykonania okadziny

z pytek?
rozrni i zastosowa narzdzia potrzebne do zamocowania okadziny
z drewna?
rozrni elementy rusztu drewnianego i metalowego?
ustawi rusztowania i drabiny potrzebne w robotach okadzinowych?
zakonserwowa narzdzia i sprzt?
zastosowa i obsuy maszyny do przygotowania zapraw i mieszanek
betonowych?
39
Tak
Nie
4.11. Przepisy bhp

4.11.1.Materia nauczania
Wymagania bezpieczestwa i higieny pracy
Podczas wykonywania robt okadzinowych mona zatrudni wycznie pracownikw
przeszkolonych w tym zakresie, posiadajcych aktualne karty zdrowia i zaopatrzonych
w odpowiedni odzie i obuwie. Do podstawowych obowizkw robotnikw naley take
wykonywanie pracy w sposb zgodny z zasadami i przepisami bhp oraz przestrzeganie
wydawanych w tym zakresie zarzdze i wskazwek przeoonych.
Stosowanie odziey i ochron osobistych
Do prac okadzinowych naley uywa odziey roboczej, ktra uatwia pracownikowi
wykonywanie czynnoci zawodowych w warunkach zagraajcych yciu lub zdrowiu, chroni
odzie wasn pracownika przed ubrudzeniem lub zniszczeniem. Elementy odziey roboczej
to: spodnie, bluzy, koszule, kombinezony, obuwie robocze i okulary niezbdne przy ciciu
pytek.
Zasady bezpieczestwa pracy podczas transportu materiaw
W transporcie rcznym naley przestrzega nastpujcych norm udwigu. Jeden
pracownik moe przenosi przedmioty o masie nie przekraczajcej:
mczyzna
50 kg,
kobieta
20 kg,
chopcy powyej 16 lat
16 kg,
dziewczta powyej 16 lat 10 kg
Wymagania dotyczce narzdzi i sprztu
Narzdzia i sprzt powinny spenia okrelone wymagania, ktre zapewniaj bezpieczn
prac. Uywane przez pracownika narzdzia musz by w dobrym stanie technicznymi
czyste. Naley je uywa zgodnie z przeznaczeniem. Nie wolno uywa uszkodzonych
narzdzi. Narzdzia elektryczne stosowane w pracach budowlanych powinny mie dodatkowe
rodki ochrony, do ktrych nale m.in. zerowanie, uziemienie ochronne, wyczniki. Przed
kadym uyciem zarwno narzdzie, jak i przewd wraz z gniazdem wtykowym powinno by
sprawdzone. Nie wolno uywa narzdzi elektrycznych uszkodzonych i absolutnie prbowa
ich samemu naprawia Po zakoczonej pracy naley oczyci narzdzia i sprawdzi ich stan
techniczny.
Zasady bezpieczestwa pracy z materiaami szkodliwymi i atwo palnymi
Materiay niebezpieczne w robotach okadzinowych zawieraj lotne rozpuszczalniki
organiczne (w klejach), dlatego naley prowadzi roboty przy otwartych oknach
i bezwzgldnie przestrzega zakazu palenia papierosw.
W celu naleytych warunkw higieny pracy naley przestrzega czystoci osobistej,
bezwzgldnego mycia rk przed spoywaniem posikw, uywania czystej odziey roboczej
oraz porzdku w miejscu pracy.
Bezpieczestwo przeciwpoarowe
W zwizku ze zym przechowywaniem i magazynowaniem materiaw atwo palnych lub
zawierajcych atwo palne rozpuszczalniki moe zaistnie niebezpieczestwo poaru.
Dlatego kada budowa powinna by wyposaona w podrczny sprzt ganiczy. Skada si on
z beczek z wod, skrzy z piaskiem, siekier, bosakw, ganic i kocw. Sprzt ganiczy
powinien znajdowa si w miejscu widocznym i atwo dostpnym.
Palcych si materiaw, zawierajcych substancje organiczne oraz narzdzi elektrycznych
pod napiciem nie wolno gasi wod.
40

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Jakie wymagania musi spenia pracownik zatrudniany do wykonywania robt
okadzinowych?
Jakie ciary moe przenosi mczyzna wg zasad bhp?
Jak odzie robocz uywa si w robotach okadzinowych?
O czym naley pamita stosujc narzdzia elektryczne w robotach okadzinowych?
O czym nale pamita pracujc z materiaami niebezpiecznymi w robotach
okadzinowych?
Jakie podstawowe wymagania stawia si narzdziom do robt okadzinowych?
4.11.3 . wiczenia
wiczenie 1
Dobierz odzie robocz i rodki ochrony dla pracownika wykonujcego okadzin
z materiaw mineralnych i przedstaw to na schemacie.
1)
2)
3)
4)
5)
6)

narysowa na papierze sylwetk czowieka,
wypisa na kartkach samoprzylepnych nazwy odziey roboczej,
przyklei na sylwetk czowieka kartki z poszczeglnymi czciami ubrania,
dobra rodki ochrony,
dokona samooceny wiczenia.

papier szary,
artykuy pimiennicze,
wiczenie 2
Zabezpiecz stanowisko pracy robotnika pracujcego z materiaami atwopalnymi.
1) zapozna si z niebezpieczestwami jakie gro pracownikowi podczas pracy
z materiaami atwopalnymi,
2) zorganizowa stanowisko pracy,
3) zabezpieczy stanowisko pracy,
4) zaprezentowa efekty swojej pracy,
5) uporzdkowa i zlikwidowa stanowisko pracy.
6) zapisa spostrzeenia w notatniku.
41

dugopis lub owek,
zeszyt przedmiotowy.
wiczenie 3
Po obejrzeniu filmu instruktaowego, zaproponuj miejsce lokalizacji i wyposaenie
podrcznego sprztu ganiczego na niewielkiej budowie domu jednorodzinnego. Przedstaw to
na kartce papieru.
1)
2)
3)
4)
5)
6)

obejrze dokadnie film Sprzt ganiczy na placu budowy,
narysowa na kartce papieru plac budowy i obrys domku,
zaznaczy miejsce skadowania materiau i sprztu budowlanego,
wyznaczy miejsce dla sprztu ganiczego,
wklei rysunek do notatnika.

film instruktaowy Sprzt ganiczy na placu budowy,
kartka papieru,
owek lub dugopis,
notatnik.

Czy potrafisz:
1) okreli niebezpieczestwa wystpujce podczas pracy z narzdziami
elektrycznymi?
2) dobra odzie robocz i rodki ochrony osobistej robotnika?
3) okreli obowizki robotnika wykonujcego okadziny?
4) zdefiniowa wymagania dotyczce narzdzi robotnika wykonujcego
okadziny?
5) opisa podrczny sprzt ganiczy?
6) przestrzega obowizujcych przepisw bhp, ochrony rodowiska
i ochrony przeciwpoarowej?
42
Tak
Nie
4.12. Instrukcje stosowania materiaw

Instrukcje stosowania
Kady materia budowlany wprowadzony do obrotu musi mie instrukcj producenta,
ktra doczona jest do materiau lub wyrobu. Instrukcja zawiera:
nazw materiau lub wyrobu,
rodzaj opakowania,
zastosowanie,
przygotowanie materiau,
zuycie materiau,
narzdzia potrzebne do wykonania prac z zastosowaniem danego materiau,
czyszczenie narzdzi,
dane techniczne.
Dziki instrukcji mona obliczy ilo materiau, pozna waciwoci i przydatno materiau,
dobra narzdzia itp.

1.
2.
3.
Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze

Co decyduje o wprowadzeniu materiau do obrotu?
Jakie informacje zawiera instrukcja stosowania materiau?
Co moemy obliczy dziki instrukcji?
4.12.3. wiczenia
wiczenie 1
Na podstawie instrukcji producenta oblicz ilo pyt Unilam do wykonania okadziny na
podou o powierzchni 30 m.
1)
2)
3)
4)

zapozna si z instrukcj producenta,
obliczy iloci pyt do wykonania okadziny,

notatnik,
wiczenie 2
Z przygotowanej instrukcji producenta wypisz na kartce waciwoci i przydatno
materiau.
43
1)
2)
3)
4)

wypisa waciwoci materiau,
wypisa przydatno materiau,

kartka papieru,
wiczenie 3
Na podstawie informacji podanych w instrukcji producenta oblicz ilo pytek
ceramicznych do wykonania okadziny na podou o powierzchni 20 m.
1)
2)
3)
4)

obliczy ilo pytek do wykonania okadziny,

kalkulator,
notatnik,

Czy potrafisz:
1)
2)
3)
4)
5)
wymieni co zawiera instrukcja producenta?

obliczy ilo materiau z instrukcji producenta?
odczyta z instrukcji producenta okres przydatnoci materiau do
uycia?
odczyta waciwoci materiaw z instrukcji producenta?
sporzdzi zapotrzebowanie na materiay?
44
Tak
Nie
4.13. Instrukcje obsugi maszyn i sprztu

4.13.1 . Materia nauczania
Wszystkie narzdzia elektryczne powinny by uywane zgodnie ze szczegowymi
instrukcjami stosowania, doczonymi do kadego narzdzia. Kady pracownik posugujcy
si tymi urzdzeniami powinien by dokadnie zapoznany z instrukcj obsugi, a umiejtno
posugiwania si narzdziem powinna by skontrolowana przez majstra lub brygadzist.
Prawidowe uytkowanie narzdzia polega na :
ocenie, czy dane narzdzie jest waciwe do wykonania zamierzonej czynnoci oraz
dobraniu prawidowego elementu roboczego, w zalenoci od rodzaju materiau
podlegajcego obrbce,
prawidowym zamocowaniu elementu roboczego,
starannej ochronie elementw roboczych przed uszkodzeniem lub stpieniem,
przestrzeganiu okrelonych w instrukcji czynnoci konserwacyjnych,
przestrzeganiu szczegowych przepisw bhp z danym narzdziem.
Oprcz codziennej obsugi technicznej narzdzia, w instrukcji okrelono obowizek
poddania narzdzia przegldowi technicznemu po upywie okrelonego czasu pracy.
Okresowy przegld techniczny obejmuje demonta narzdzi, przegld stanu poszczeglnych
zespow, wymian elementw zuytych, konserwacj oraz sprawdzenie opornoci izolacji
w wyspecjalizowanym warsztacie.
W instrukcji znajdziemy rwnie zasady postpowania przy kadorazowym przystpieniu do
pracy z danym narzdziem. Obejmuje ono: wygld zewntrzny narzdzia, monta elementu
roboczego oraz zasady uruchomienia.

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Czy pracownik powinien by zapoznany z instrukcj obsugi narzdzia?
Kto powinien sprawdzi czy pracownik umie posugiwa si narzdziem?
Na czym polega prawidowe posugiwanie si narzdziem?
Czy w instrukcji znajdziemy zasady obsugi technicznej narzdzia?
Jakie czynnoci obejmuje okresowy przegld techniczny maszyn i sprztu?
Jakie czynnoci naley wykona przy kadorazowym przystpieniu do pracy?
4.13.3. wiczenia
wiczenie 1
Z przygotowanej instrukcji obsugi narzdzia wypisz czynnoci, jakie naley wykona,
aby prawidowo uywa tego urzdzenia.
1) zapozna si z instrukcj obsugi narzdzia,
2) wpisa na kartce czynnoci, ktre naley wykona aby prawidowo go uy,
45

instrukcja obsugi narzdzia,
kartka papieru,
wiczenie 2
Z przygotowanej instrukcji obsugi narzdzia wypisz na kartce rodzaje i terminy
okresowych przegldw technicznych.
4)

zapozna si z instrukcj obsugi narzdzia,
wpisa na kartce, kiedy powinny odbywa si okresowe przegldy techniczne narzdzia,
wypisa na kartce, jakie czynnoci trzeba wykona podczas okresowego przegldu
technicznego,

instrukcja obsugi narzdzia,
kartka papieru,
przybory pimiennicze.
1)
2)
3)
wiczenie 3
Przygotuj wiertark do pracy, wykorzystujc jej instrukcj obsugi.
1)
2)
3)
4)

zapozna si z instrukcj obsugi narzdzia,
dokona jej ogldzin zewntrznych,
zamontowa element roboczy,

instrukcja obsugi wiertarki,
wiertarka,
wierta.
4.13.4 . Sprawdzian postpw

Czy potrafisz:
1) omwi zasady prawidowego uytkowania narzdzi?
2) okreli czynnoci, jakie wykonuje si w czasie przegldu technicznego?
3) scharakteryzowa czynnoci, jakie wykonuje si kadorazowo
przy uyciu narzdzia?
4) sporzdzi zapotrzebowanie na narzdzia?
46
Tak
Nie
5. SPRAWDZIAN OSIGNI
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Przeczytaj uwanie instrukcj.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi.
Zapoznaj si z zestawem zada testowych.
Test zawiera 25 zada o rnym stopniu trudnoci. S to zadania wielokrotnego wyboru.
Za kad poprawn odpowied moesz uzyska 1 punkt.
Udzielaj odpowiedzi tylko na zaczonej karcie odpowiedzi. Dla kadego zadania podane
s cztery moliwe odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna odpowied jest poprawna;
wybierz j i zaznacz kratk z odpowiadajc jej liter znakiem X.
Staraj si wyranie zaznacza odpowiedzi. Jeeli si pomylisz i bdnie zaznaczysz
odpowied, otocz j kkiem i zaznacz ponownie odpowied, ktr uwaasz za
poprawn.
Test skada si z dwch czci. Cz I zawiera zadania z poziomu podstawowego,
natomiast w czci II s zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mog przysporzy
Ci trudnoci, gdy s one na poziomie wyszym ni pozostae (dotyczy to zada
o numerach od 20 do 25).
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz mia satysfakcj z wykonanego zadania.
Kiedy udzielenie odpowiedzi bdzie Ci sprawiao trudno, wtedy od rozwizanie
zadania na pniej i wr do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
Po rozwizaniu testu sprawd czy zaznaczye wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
Na rozwizanie testu masz 45 min.
Powodzenia !
47
ZESTAW ZADA TESTOWYCH

1.
Do cech fizycznych materiau nie nale:

a) gsto.
b) porowato.
c) nasikliwo.
d) wytrzymao na ciskanie.
2.
Do obliczenia gstoci pozornej potrzebujesz:

a) masy i dugoci materiau.
b) masy i objtoci materiau.
c) masy i szerokoci materiau.
d) masy i wilgotnoci materiau.
3.
Za materia dobrej jakoci uwaa si ten, ktry po badaniach cech technicznych ma:
a) jedno oznaczenie dobre.
b) dwa oznaczenia dobre.
c) trzy oznaczenia dobre.
d) wszystkie oznaczenia dobre.
4.
Materiay drewniane naley przechowywa:

a) w magazynie zamknitym, na paletach.
b) w magazynie potwartym, na paletach.
c) na skadowisku otwartym, bezporednio na podou.
d) w magazynie potwartym, bezporednio na podou.
5.
Ze wzgldu na funkcje uytkowe okadziny dzielimy na:

a) dekoracyjne, ochronne.
b) dekoracyjne, ochronne i przeciwwilgociowe.
c) estetyczne, ochronne i przeciwko zabrudzeniu.
d) dekoracyjne, ochronne i dekoracyjno ochronne.
6.
Ze wzgldu na rozwizania konstrukcyjne okadziny mog by:

a) klejone, malowane.
b) klejone, montowane.
c) malowane, strukturalne.
d) montowane, strukturalne.
7.
Pyta Unilam naley do materiaw:

a) sztucznych.
b) mineralnych.
c) kamiennych.
d) drewnopochodnych.
8.
Pyty wirowe prasowane nale do materiaw:

a) sztucznych.
b) mineralnych.
c) kamiennych.
d) drewnopochodnych.
9.
W pomieszczeniu gdzie jest duo wilgoci zastosujemy okadzin typu:

a) boazeria.
b) laminaty.
c) pytki cienne.
48
d) pyty pilniowe twarde.

10. Do przyklejenia ceramicznych pytek ciennych szkliwionych stosuje si klej
Polacetz cementem w stosunku wagowym:
a) 1 : 2.
b) 1: 3.
c) 2 : 1.
d) 3 : 1.
11. Skadniki suchej zaprawy do mocowania pytek przygotowuje si w iloci nie wikszej
ni zapotrzebowanie na:
a) jedn godzin pracy.
b) dwie godziny pracy.
c) cay dzie pracy.
d) tydzie pracy.
12. Do zmierzenia gruboci pytki uyjesz:
a) tamy.
b) suwmiarki.
c) ktownika.
d) liniau stalowego.
13. Narzdzie elektryczne moe naprawia:
a) majster.
b) kady robotnik.
c) kierownik budowy.
d) uprawniony pracownik.
14. Aprobaty techniczne udziela si na okres:
a) 1 roku.
b) 5 lat.
c) 7 lat.
d) bezterminowo.
15. Resztki materiaw na rusztowaniach naley:
a) niezwocznie uprzta.
b) pozostawi do koca tygodnia.
c) pozostawi dla nastpnej zmiany.
d) sprztn tylko wtedy gdy nakae to majster.
16. Materiay kamienne do okadzin wystpuj przede wszystkim w postaci:
a) pyt.
b) tam.
c) pytek.
d) blokw.
17. Do wykonania okadzin z drewna nie zastosujesz:
a) szlifierki.
b) wiertarki.
c) piy rcznej.
d) noa z wymiennymi ostrzami.
18. Mocowanie okadzin z tworzyw sztucznych do podoa odbywa si zwykle za pomoc:
a) zapraw.
49
b) klejw.
c) gwodzi.
d) wkrtw.
19. Chopcy powyej 16 lat mog przenosi przedmioty o masie nie wikszej ni:
a) 10 kg.
b) 16 kg.
c) 20 kg.
d) 30 kg.
20. Jeli ciana ma dugo 3 m, a pytka 150 mm plus spoina 3 mm, to ile caych pytek
uoymy w jednym rzdzie?
a) 18.
b) 19.
c) 20.
d) 21.
21. Pyta ma powierzchni 3,0 m2. Ile potrzebujesz kupi pyt, jeli ciana pod okadzin ma
powierzchni 12,5 m2?
a)
3.
b)
4.
c)
5.
d)
6.
22. Do wykonania podkadu gruboci 2 cm na powierzchni 10 m2 ilo potrzebnej zaprawy
wyniesie:
a) 0,1 m3.
b) 0,2 m3.
c) 2.0 m3.
d) 10.0 m3.
23. Ile naley doda emulsji do 4 kg zaprawy klejowej, jeeli wedug instrukcji producenta
powinno to by 5%?
a) 4 kg.
b) 2 kg.
c) 0,5 kg.
d) 0,2 kg.
24. Ile zapacisz za metr kwadratowy pytek w sklepie, jeli w hurtowni 1 metr kwadratowy
kosztuje 20 zotych, a podatek VAT wynosi 22 %?
a) 20,0 z.
b) 22,2 z.
c) 24,4 z
d) 44,4 z.
25. Jeeli metr kwadratowy uoenia boazerii kosztuje 55 z, to za 30 m2 zapacimy:
a) 550,0 z.
b) 1550,0 z.
c) 1650,0 z.
d) 3550,0 z.
50
KARTA ODPOWIEDZI
Imi i nazwisko ..
Dobieranie materiaw, narzdzi i sprztu do robt okadzinowych

713[05].Z2.01
Zgodnie z instrukcj zakrel poprawn odpowied.
Nr
zadania
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
Odpowied
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
b
Punkty
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
c
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
d
Razem
51
6. LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Martinek W., Pieniek J. Technologia budownictwa. WSiP, Warszawa 1997

Panas J.: Poradnik majstra budowlanego. ARKADY, Warszawa 2005
Szymaski E.: Materiay budowlane. WSiP , Warszawa 2003
Wolski Z: Technologia. Roboty podogowe i okadzinowe. WSiP, Warszawa 1998
Katalogi Nakadw Rzeczowych,
Czasopisma: Materiay budowlane, Murator
52

Dobieranie Materiałów, Narzędzi I Sprzętu Do Robót Okładzinowych

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Dobieranie Materiałów, Narzędzi I Sprzętu Do Robót Okładzinowych

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MINISTERSTWO EDUKACJI

Beata Figarska - Wysocka

Dobieranie materiaw, narzdzi i sprztu do robt

Poradnik dla ucznia

Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduowej 713[05].Z2.01

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Bezpieczestwo i higiena pracy

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Schemat jednostek moduowych

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Przystpujc do realizacji programu jednostki moduowej powiniene umie:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

W wyniku realizacji programu jednostki moduowej powiniene umie:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Zasady badania technicznych waciwoci materiaw budowlanych okadzinowych

4.1.2. Pytania sprawdzajce

Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.

Aby wykona wiczenie, powiniene:

Wyposaenie stanowiska pracy:

6) poda wynik w odpowiednich jednostkach.

Sposb wykonania wiczenia

Aby wykona wiczenie, powiniene:

Wyposaenie stanowiska pracy:

4.1.4. Sprawdzian postpw

rozpozna cechy fizyczne materiaw?

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Zasady oceny jakoci i przydatnoci materiaw

4.2.1. Materia nauczania

Rys. 1. Oznaczenie dla wyrobw budowlanych [3, str.12]

Znak ten moe by umieszczony na wyrobie, opakowaniu lub w dokumentach doczonych

4.2.2. Pytania sprawdzajce

Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Wyposaenie stanowiska pracy:

Aby wykona wiczenie, powiniene:

4.2.4. Sprawdzian postpw

4.3. Zasady przechowywania, skadowania i magazynowania

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

4.3.2. Pytania sprawdzajce

Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.

Aby wykona wiczenie, powiniene:

Wyposaenie stanowiska pracy:

Aby wykona wiczenie, powiniene:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Wyposaenie stanowiska pracy:

4.3.4. Sprawdzian postpw

wyjani, co oznacza pojcie drewno suche?

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

4.4. Oglna klasyfikacja materiaw okadzinowych

Charakteryzujc materiay okadzinowe, moemy zastosowa rne kryteria ich podziau.

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

przyklejenia ca powierzchni do rwnej powierzchni podoa, ktre moe by

4.4.2. Pytania sprawdzajce

Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.

Aby wykona wiczenie, powiniene:

Wyposaenie stanowiska pracy:

Projekt wspfinansowany ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego

Sposb wykonania wiczenia

Wyposaenie stanowiska pracy:

4.4.4. Sprawdzian postpw

rozrni okadziny ze wzgldu na ich funkcje uytkowe?