MP 2

MAGAZYN PARAFIALNY 2 (125)/2015
Spis treci
Felieton Agaty Tomaszewskiej-Antoniewicz
Sowo Boe
Sowo o liturgii (10) Idcie...!!! Aby gosi Ofiar Pana!

ks. Bartomiej Urbanowicz
Ra Rodzicw Raniec rodzicw za dzieci
Z papieskiego nauczania Homilia papiea Franciszka

wygoszona podczas Wigilii Paschalnej 2014
Pokj wam! ks. Bartomiej Urbanowicz
Wyklci przez wroga, dla narodu Niezomni (cz. 1)

Krystyna Wyzner
Kalendarium parafialne
W Ogrodzie wspomnie (42) kolejna opowie Aldony Kraus
10
Wiersze z tej zimy Aldona Kraus
11
Ksidz Antoni Jzef Marylski Budowniczy Lasek

Daniel Wolborski
12
Poradnik rodzinny W domu Joanny i Reinholda Utri

Urszula Imieniska
15
Plan Dni w Archidiecezji Warszawskiej Maciej Sabaa
19
O moliwociach rozwoju turystki w Pruszkowie i okolicy (cz. 1)

Maria Grska-Zabielska
20
W poszukiwaniu wiata prawdy (cz. 1) Jerzy Sulimierski
21
Maryjna droga prymasa Wyszyskiego w trzecim tysicleciu

Elbieta Alexandrowicz
23
W dobrych zawodach wystpili w. Karol. Patron Papiea

Agata Dbrowska
26
Na nowo Zmartwychwstanie Rozalia Skierkowska-Rak w cyklu

Z poradnika dietetyka
28
wita Wielkanocne w Hiszpanii Agata Tomaszewska-Antoniewicz w cyklu Moje dzieci - gawdy mamy
29
Kronika parafialna
29
Sami o sobie wolny gos modziey Komorowa

Okadka I Mateusz Bkowski
Okadka II Niedziela Palmowa A.D. 2015 fot. Anna Bkowska
Okadka III Rekolekcje wielkopostne dla Przedszkolakw
fot. s. Renata
ISSN 1505-9839
Numer 2 (125), 5 kwietnia 2015 r.
Wydawca: Parafia Narodzenia NMP
w Komorowie;
05-806 Komorw, ul. 3-go Maja 9, tel. (22) 758 06 15
Mail: redakcja@magazynparafialny.org, www.magazynparafialny.org
Kolegium Magazynu Parafialnego: ks. Bartomiej Urbanowicz asystent kocielny,
Agata Tomaszewska-Antoniewicz, Anna Bkowska, Agata Dbrowska,
Magorzata Goawska, Urszula Imieniska, Aleksandra Kurzep, Magorzata Rudziska
Copyright Zdjcia i teksty stanowi wasno MP oraz autorw,
s chronione prawem.
3036
Bo jeli ustami swoimi wyznasz, e

Jezus jest Panem, i uwierzysz
w sercu swoim, e Bg wzbudzi go
z martwych, zbawiony bdziesz.
(Rz 10,9)
aboestwo Drogi Krzyowej przeywane i odprawiane

w Wielkim Pocie dopenio si. Doszlimy do ostatniej, czternastej stacji, dodanej
w naboestwie, jak jest Zmartwychwstanie Chrystusa. Grb
by pusty, a Rzymianie w aden
sposb nie mogli pokaza ciaa
Chrystusa, eby podway Jego
zmartwychwstanie. Ludzie dostali nadziej na ycie wieczne.
W cigu jednej nocy uczniowie Pana
z wystraszonych i bojaliwych stali si ordownikami, ktrzy mog
wszystko w Tym, ktry ich umacnia. mier ziemska okazaa si
tylko fizyczna. Po Wielkim Pocie,
czasami penym wyrzecze, pokuty i jamuny nadchodzi Triduum
Paschalne tak wane dla kadego
z nas. Biay kolor szat liturgicznych i zmartwychwstay Chrystus
oraz pascha przy otarzu to radosne symbole. wito zmartwychwstania powinno napeni chrzecijan radoci aden grzech
ani adne zo nie jest przecie
w stanie zniszczy Boego planu
zbawienia. Mamy nasze wasne
miejsce przy Bogu, moemy mie
dalszy udzia w Jego yciu. Wraz
z Wielkanoc przychodz rado,
lejsze serca i ubrania, wykluwajce si kurczaczki, nastrj nadziei,
dusze dni. Sycha ju wiergot
ptakw, wida wiosenne kwiaty.
Ogarnia nas rado.
Z pen wiadomoci wypowiadamy credo. Dlatego niech
nasze serca piewaj radosne Alleluja nie tylko w Okresie Wielkanocnym.
agata tomaszewska-antoniewicz
Sowo Boe
2 IV
Wielki Czwartek
3 IV
Wielki Pitek
4 IV
Wielka Sobota
Wigilia Paschalna
5 IV
Niedziela Zmartwychwstania
Paskiego

6 IV
Poniedziaek Wielkanocny
12 IV
Niedziela Miosierdzia
Boego
19 IV
III Niedziela Wielkanocna
23 IV
Uroczysto
w. Wojciecha, biskupa i mczennika
26 IV
IV Niedziela Wielkanocna
3V
V Niedziela Wielkanocna
4V
Uroczysto NMP Krlowej
Polski
(przeniesiona z 3 maja)
10 V
VI Niedziela Wielkanocna
17 V
Wniebowstpienie Paskie
24 V
Zesanie Ducha
witego
Wj 12,1-8.11-14
Ps 116
Kor 11,23-26
J 13,1-15
Iz 52,13-53,12
Ps 31
Hbr 4,14-16; 5,7-9
J 18,1-19-42
Rdz 1,1-2,2
Rdz 22,1-18
Wj 14,15-15
Iz 54,4.5-14
Ez 36,16-17.18-28
Rz 6,3-11
Ps 118
Mt 16,1-8
Dz 10,34.37-43
Ps 118
Kol 3,1-4
Kor 5,6-8
J 20,1-9
Dz 2,14.22-32
Ps 16
Mt 28,8-15
Dz 4,32-35
Ps 118
1 J 5,1-6
J 20,19-31
Dz 3,13-15.17-19
Ps 4
1 J 2,1-5
k 24,35-48
Dz 1,3-8
Ps 126
Flp 1,20-30
J 12,24-26
Dz 4,8-12
Ps 118
1 J 3,1-2
J 10,11-18
Dz 9,26-31
Ps 22
1 J 3,18-24
J 15,1-8
Ap 11-19:12,1.3-6 Jdt
13,18
Kol 1,12-16
J 19,25-27
Dz 10,25-26.34-35.4448
Ps 98
1 J 4,7-10
J 15,9-17
Dz 1,1-11
Ps 47
Ef 1,17-23
Mk 16,15-20
Dz 2,1-11
Ps 104
1 Kor 12,3b-7.12-13
J 20,19-23
Wy Mnie nazywacie Nauczycielem i Panem i dobrze mwicie, bo nim

jestem. Jeeli wic Ja, Pan i Nauczyciel, umyem wam nogi, to i wycie
powinni sobie nawzajem umywa nogi. Daem wam bowiem przykad,
abycie i wy tak czynili, jak Ja wam uczyniem.
Lecz kiedy podeszli do Jezusa i zobaczyli, e ju umar, nie amali Mu
goleni, tylko jeden z onierzy wczni przebi Mu bok i natychmiast wypyny krew i woda. Zawiadczy to ten, ktry widzia, a wiadectwo jego
jest prawdziwe. On wie, e mwi prawd, abycie i wy wierzyli
Wczesnym rankiem w pierwszy dzie tygodnia przyszy do grobu, gdy soce wzeszo. A mwiy midzy sob: Kto nam odsunie kamie od wejcia
do grobu?. Gdy jednak spojrzay, zauwayy, e kamie by ju odsunity,
a by bardzo duy. Weszy wic do grobu i ujrzay modzieca siedzcego
po prawej stronie, ubranego w bia szat; i bardzo si przestraszyy. Lecz
on rzek do nich: Nie bjcie si! Szukacie Jezusa z Nazaretu, ukrzyowanego; powsta, nie ma Go tu.
Jelicie razem z Chrystusem powstali z martwych, szukajcie tego, co
w grze, gdzie przebywa Chrystus, zasiadajc po prawicy Boga. Dcie do
tego, co w grze, nie do tego, co na ziemi.
Bogosawi Pana, ktry da mi rozsdek,
bo serce napomina mnie nawet noc.
Zawsze stawiam sobie Pana przed oczy,
On jest po mojej prawicy, nic mn nie zachwieje.
Jeden duch i jedno serce oywiay wszystkich wierzcych. aden nie nazywa swoim tego, co posiada, ale wszystko mieli wsplne. Apostoowie
z wielk moc wiadczyli o zmartwychwstaniu Pana Jezusa, a wszyscy
mieli wielk ask.
Po tym za poznajemy, e Go znamy, jeeli zachowujemy Jego przykazania. Kto mwi: Znam Go, a nie zachowuje Jego przykaza, ten jest
kamc i nie ma w nim prawdy. Kto za zachowuje Jego nauk, w tym
naprawd mio Boa jest doskonaa.
Chrystus bdzie uwielbiony w moim ciele: czy to przez ycie, czy przez
mier. Dla mnie bowiem y to Chrystus, a umrze to zysk. Jeli bowiem
y w ciele to dla mnie owocna praca. Co mam wybra? Nie umiem
powiedzie.
Dlatego miuje Mnie Ojciec, bo Ja ycie moje oddaj, aby je potem znw
odzyska. Nikt mi go nie zabiera, lecz Ja od siebie je oddaj. Mam moc je
odda i mam moc je znw odzyska. Taki nakaz otrzymaem od mojego
Ojca.
Ten, kto we Mnie nie trwa, zostanie wyrzucony jak winna latorol
i uschnie. I zbiera si j, i wrzuca do ognia, i ponie. Jeeli we Mnie trwa
bdziecie, a sowa moje w was, poprosicie, o cokolwiek chcecie, a to wam
si speni.
witynia Boga w niebie si otwara i Arka Jego Przymierza ukazaa si
w Jego wityni. Potem ukaza si wielki znak na niebie: Niewiasta obleczona w soce i ksiyc pod jej stopami, a na jej gowie wieniec z gwiazd
dwunastu.
Jak Mnie umiowa Ojciec, tak i Ja was umiowaem. Wytrwajcie w mioci mojej! Jeli bdziecie zachowywa moje przykazania, bdziecie trwa
w mioci mojej, tak jak Ja zachowaem przykazania Ojca mego i trwam
w Jego mioci.
Kto uwierzy i przyjmie chrzest, bdzie zbawiony; a kto nie uwierzy, bdzie
potpiony. Tym za, ktrzy uwierz, te znaki towarzyszy bd: W imi
moje ze duchy bd wyrzuca, nowymi jzykami mwi bd; we bra
bd do rk i jeliby co zatrutego wypili, nie bdzie im szkodzi. Na chorych rce ka bd i ci odzyskaj zdrowie.
A Jezus znowu rzeki do nich: Pokj wam! Jak Ojciec Mnie posa, tak i Ja
was posyam. Po tych sowach tchn na nich i powiedzia im: Wemijcie
Ducha witego. Ktrym odpucicie grzechy, s im odpuszczone, a ktrym
zatrzymacie, s im zatrzymane.
Sowo o liturgii
Idcie!!!
Aby gosi Ofiar Pana!
liturgia, w ktrej dokonuje si

misterium zbawienia, koczy si posaniem wiernych (missio), aby penili wol
Bo w swoim codziennym yciu.
(Katechizm Kocioa Katolickiego
nr 1332)
W ostatnim numerze naszego magazynu rozpoczlimy omawianie
obrzdw zakoczenia, ktre kocz
nasze rozwaania nad poszczeglnymi etapami Mszy witej, a ich ukoronowaniem jest rozesanie wiernych,
jeli jest to moliwe, to przez diakona, ktre brzmi: Idcie w pokoju
Chrystusa i tym zajmiemy si na
koniec, ktry jednake jest zarazem
zawsze nowym pocztkiem.
Na zakoczenie Mszy witej kapan udziela zebranym bogosawiestwa. Tu raz jeszcze powtarza
si dialog: Pan z wami I z duchem twoim, ktry przypomina caej
Wsplnocie, e Pan Jezus stale, przez
Ducha witego, jest w nas obecny.
Bogosawi to szczeglna rado
i rwnoczenie zadanie kapana.
Stosowana formua jest prob, aby
Wszechmogcy Bg raczy pobogosawi. Bogosawiestwo (od. ac.
benedictio) nie jest zwyk modlitw,
jest przyzywaniem Boga wszechmogcego. Wzywajc Boga Ojca i Syna,
i Ducha witego, Koci chce niejako przenie zdolno wypowiadania
sowa Boga i czerpania mocy z Objawienia na swoje dzieci.
Idcie w pokoju Chrystusa s to
ostatnie sowa liturgii Mszy witej
wypowiadane przez duchownego.
Sowa te s niedosownym tumaczeniem aciskiego Ite, missa est.
Nasze polskie sowo msza pochodzi
wanie od aciskiego missa. Nazwa
ta ma swj pocztek w aciskim dimissio, czyli odesanie. Owo odesanie zostao umieszczone na koniec
Mszy witej i dosownie je tumaczc,
znaczy: Idcie, Msza jest (zakoczona). Te sowa kapana s w pewnym
sensie echem sw samego Pana Je-
10
zusa, ktry mwi do uczniw: Idcie, oto was posyam jak owce midzy wilki. Ite, missa est to znaczy
w istocie Idcie, Ofiara trwa
w was.
Eucharystia odsya do wiata, do
ludzi anonimowych, ale i bliskich, odsya w codzienno nuc, ale i now.
Pan Jezus we Mszy witej spojrza na
nas przebaczajco, wic i nasze spojrzenie bdzie spojrzeniem czowieka,
ktremu przebaczono. Eucharystia
pozwala by wiadkiem faktu: Sowo
stao si Ciaem, aby nasze ciao stawao si sowem gestem wyraajcym misterium Chrystusa.
W ten sposb zakoczylimy
omawianie poszczeglnych etapw
Mszy witej, ktra jest i pozostanie
WIELK TAJEMNIC NASZEJ
WIARY!!! Jednake koniec jest zarazem zawsze nowym pocztkiem,
Ofiara, ktra si dokonaa na otarzu,
trwa w nas, dlatego Bogu niech bd
dziki. Owocem Mszy witej powinno by nasze upodobnienie si do
Pana Jezusa, bymy stawali si w caej peni ludmi wiary, dlatego Ojciec
wity Jan Pawe II mwi: Trzeba,
aeby to nasze czowieczestwo ()
wrcio w nowy sposb uwraliwione na czowieka, na jego potrzeby,
na jego niedol, na jego cierpienia
i gotowe wiadczy; wiadczy, wiadczy sob, sercem wiadczy, goymi
rkami wiadczy, bo mog i rce
by puste, ale jeeli serce jest pene
i czowiek gotowy, to wwczas taki
dar wicej znaczy anieli rce pene,
anieli rodki bogate. W zwizku
z tym kady z nas powinien czu si
wezwany, by i i gosi wiatu, e
Chrystus Zmartwychwsta, Prawdziwie Zmartwychwsta, Ukaza si
Piotrowi i Wszed w histori mojego
i twojego ycia. Bg, w ktrego wierzymy, yje i pokona
mier. Alleluja!!!
Ks. BARtomiej
urbanowicz
Ra Rodzicw
Raniec Rodzicw
za dzieci
Kady z nas, rodzicw, pragnie, aby nasze
dzieci byy szczliwe. Niestety w obecnych
czasach te pragnienia bardzo trudno zrealizowa . Wszechobecne zagroenia czyhaj na
nasze dzieci i adne pienidze nie zapewni
im bezpieczestwa. Ale jest Kto, kto moe
nam pomc! Jest Kto, kto moe wszystko!
I to za darmo! To Pan Bg!
Jak uzyska Bo pomoc? W modlitwie
Racowej Ra Rodzicw stanowi
pewnego rodzaju ma wsplnot modlitwy, w ktrej poszczeglne intencje staj si
wsplne. W ten sposb codziennie za kade
z dzieci objtych t modlitw odmwiony
jest cay Raniec. Kada z osb, odmawiajc swoj dziesitk Raca, rozwaa
sobie przypisan Tajemnic Racow.
Nastpnie, poczynajc od pierwszego dnia
miesica, zmieniamy Tajemnic wg porzdku, w jakim s uoone w racu. I tak osoba, ktra odmawiaa I Radosn przechodzi
do II Radosnej, w nastpnym miesicu do
III itd.
Gdy po jakim czasie zaczy pojawia
si konkretne owoce tej modlitwy, coraz
wicej osb chciao
przystpi do takiej modlitwy. Obecnie
w caej Polsce (i w wiecie) powstaj takie
Re, a rodzice
wczaj si do tej modlitwy. W taki
sposb modl si ju tysice rodzicw
moesz i Ty!
Czy jestemy w stanie powici swj
czas, dziennie 5minut, i da naszym dzieciom ochron i wsparcie przez 24h? A zatem oddajmy Bogu losy naszych dzieci za
wstawiennictwem Przenajwitszej Maryi,
naszej Matki.
Ra Rodzicw powstaa przy naszej
parafii w grudniu 2014 roku. Jej patronem
jest w. Jan Pawe II. Kada Ra ma swojego moderatora. Obecnie jest nas czworo.
Do penej Ry brakuje nam szesnastu
osb. Czekamy na Was, drodzy rodzice!
Czym piknym i owocnym jest take
powierzenie tej modlitwie drogi wzrastania dzieci... Modlitwa racowa za dzieci,
a bardziej jeszcze z dziemi, ktra wychowuje je ju od najmodszych lat... stanowi
pomoc duchow, ktrej nie naley lekceway.
Jan Pawe II, Rosarium Virginis Mariae
w Watykanie, dnia 16 X 2002 roku
Kontakt do moderatora:
magdalenakonieczna@o2.pl
tel. 791-981-121 www.rozaniecrodzicow.pl
Homilia papiea Franciszka

wygoszona podczas Wigilii Paschalnej 2014
Z papieskiego nauczania
Ewangelia
Zmartwychwstania
Jezusa Chrystusa rozpoczyna si
od wyruszenia kobiet do grobu
o wicie, w dzie po szabacie. Id,
aby odda cze ciau Pana, ale
okazao si, e grb jest otwarty
i pusty. Anio z moc rzek do nich:
Wy si nie bjcie! (Mt 28,5)
i nakaza im, by zaniosy t wie
uczniom: Powsta z martwych i oto
udaje si przed wami do Galilei
(w. 7). Kobiety natychmiast pobiegy,
a podczas drogi sam Jezus wyszed
im na spotkanie i powiedzia: Nie
bjcie si. Idcie i oznajmijcie moim
braciom: niech id do Galilei, tam
Mnie zobacz (w. 10).
Po mierci Mistrza uczniowie si
rozproszyli. Ich wiara si zaamaa,
wszystko zdawao si skoczone,
pewniki upady, nadzieje zgasy.
Ale teraz to, co gosiy kobiety, cho
wydawao si nie do uwierzenia,
nadchodzio jak promie wiata
w ciemnoci. Rozesza si wie:
Jezus zmartwychwsta, jak zapowiedzia... A take to polecenie, aby
pj do Galilei; kobiety usyszay
to dwukrotnie najpierw od anioa, a nastpnie od samego Jezusa:
niech id do Galilei, tam Mnie zobacz.
Galilea jest miejscem pierwszego powoania, gdzie wszystko si
zaczo! Powrci tam, powrci
do miejsca pierwszego powoania.
Jezus przechodzi nad brzegiem jeziora, kiedy rybacy zarzucali sieci.
Wezwa ich, a oni zostawili wszystko i poszli za Nim (por. Mt 4,18-22).
Powrt do Galilei oznacza ponowne odczytanie wszystkiego, wychodzc od krzya i od zwycistwa.

Odczyta na nowo przepowiadanie, cuda, now wsplnot, entuzjazmy i niewypenienie obowizkw,
a do zdrady odczyta ponownie
wszystko, wychodzc od koca, ktry jest nowym pocztkiem, od tego
najwyszego aktu mioci.
Take dla kadego z nas u rda
drogi z Jezusem jest jaka Galilea. Pj do Galilei oznacza co
piknego, oznacza dla nas odkrycie
na nowo naszego chrztu jako ywego rda, zaczerpnicie nowej
energii u korzeni naszej wiary i naszego dowiadczenia chrzecijaskiego. Powrt do Galilei oznacza
przede wszystkim powrt tam, do
tego ywego punktu, w ktrym Boa
aska dotkna mnie na pocztku
drogi. To od tej iskry mog rozpali ogie na dzisiaj, na kady dzie
i zanie ciepo i wiato do moich
braci i sistr. Od tej iskry zapala si
pokorna rado, taka rado, ktra
nie uwacza cierpieniu i rozpaczy,
rado dobra i agodna.
W yciu chrzecijanina po chrzcie
jest te Galilea bardziej egzystencjalna: dowiadczenie osobistego
spotkania z Jezusem Chrystusem,
ktry wezwa mnie do pjcia za
Nim i uczestniczenia w Jego misji.
W tym sensie powrt do Galilei
oznacza strzeenie w sercu ywej
pamici tego wezwania, kiedy Jezus
przechodzi na mojej drodze, miosiernie na mnie spojrza, poprosi
mnie, bym za Nim poszed. Oznacza

odzyskanie pamici o tej chwili, kiedy Jego oczy spotkay si z moimi,
chwili, w ktrej pozwoli mi odczu,
e mnie kocha.
Dzisiaj, tej nocy kady z nas moe
zada sobie pytanie: co jest moj
Galile? Gdzie jest moja Galilea?
Czy o niej pamitam? Czy o niej
zapomniaem? Czy poszedem drogami i ciekami, ktre sprawiy, e
o niej zapomniaem? Panie, pom
mi: powiedz mi, co jest moj Galile; Ty wiesz, e chc tam wrci,
aby Ciebie spotka i da si obj
Twoim miosierdziem.
Ewangelia Wielkanocy jest jasna:
trzeba tam powrci, aby zobaczy
Jezusa zmartwychwstaego i sta si
wiadkami Jego zmartwychwstania.
To nie jest krok wstecz, to nie jest
nostalgia. Jest to powrt do pierwszej mioci, aby otrzyma ogie,
ktry Jezus zapali w wiecie i zanie go wszystkim, a po krace
ziemi.
Galilea pogan (Mt 4,15; Iz
8,23): perspektywy Zmartwychwstaego, perspektywy Kocioa; intensywne pragnienie spotkania... Wyruszmy w drog!
Pokj wam!
A gdy nasta wieczr tego pierwszego dnia tygodnia i tam, gdzie
uczniowie si znajdowali, drzwi byy
zamknite z bojani przed ydami,
wszed Jezus, stan w rodku i mwi
im: Pokj wam! 20 I gdy to powiedzia, ukaza im rce i bok. Ucieszyli
si wic uczniowie, gdy ujrzeli Pana.
21 Jezus wic znw im powiedzia:
Pokj wam! Jak Ojciec mnie posa,
tak i Ja was posyam. 22 I gdy to powiedzia, tchn na nich i mwi im:
Wecie Ducha witego. Jeli komu
grzechy odpucicie, temu s odpuszczone, jeli komu zatrzymacie, s zatrzymane.
Fragment ten jest paralelny do
k 24,36-46 i zawiera relacj o objawieniu si Zmartwychwstaego
Apostoom w wieczr niedzielny,
a take ukazuje spenienie si obietnicy o zesaniu Ducha witego,
o ktrej Zbawiciel kilkakrotnie mwi, zwaszcza podczas ostatniej wieczerzy (14,16n.26; 15,26; 16,7.13; por.
7,39).
Miejscem spotkania (w. 19) jest
najprawdopodobniej
wieczernik,
w ktrym uczniowie czuli si u siebie, dokd spontanicznie po przeyciach Wielkiego Czwartku i Pitku si
schronili. Wzmianka o zamknitych
drzwiach i o bojani wskazuje na nastrj, jaki panowa wrd nich. Wska-
zuje te na inny stan Zmartwychwstaego, ktry w inny sposb ni zwykle

wszed do swoich. Ewangelista chcia
podkreli, e Jezus zmartwychwstay
jest naprawd inny, e Jego stan bytowania wychodzi poza dotychczasowy, okrelany prawami natury jest
duchowy i relacje midzy Nim a Jego
uczniami istniej przede wszystkim na
paszczynie ducha.
Pozdrowienie Pokj wam! jest
zwyke i codzienne dzi mona je
usysze na terenie Palestyny w jzyku
hebrajskim czy arabskim. Jezusowe
rni si tym, e nie jest jedynie yczeniem pokoju, lecz jest faktycznym
obdarowaniem pokojem, ktry rzeczywicie przekazuje. Pokj ten jest
nieodzowny dla otrzymania Ducha
Boego.
Ukazanie ran na rkach i boku
(w. 20) ma pokaza tosamo Ukrzyowanego i Zmartwychwstaego. Ma
te pouczy, e mka i mier byy
koniecznym warunkiem do uwielbienia. Rado uczniw wiadczy o tym,
e poznali Pana i zrozumieli Jego pouczenia.
Powtrzenie pozdrowienia (w. 21)
jest mocniejszym zaakcentowaniem
rzeczywistoci, jak Jezus przekazuje
uczniom. Jest ni wanie pokj, ktry jest darem danym Apostoom, ale
jednoczenie darem, jakim oni bd
J 20,19-23
obdarza swoich uczniw. Nastpio

udzielenie misji. Tu jest zarazem najgbsze umotywowanie (Jak Ojciec
mnie posa, tak i Ja was posyam)
misyjnoci Kocioa. Chrystus wysa
swj Koci na wiat, jak On sam
zosta wysany na wiat przez Ojca.
Myl o Synu Boym, Wysacu, jest
bardzo ywa w czwartej Ewangelii
(3,17.34; 5,36-38; 6,29.57...). Jezus jest
Wysacem Boym, jest wyszy od innych prorokw, zjednoczony z Ojcem
w doskonaej intymnoci i nierozdzielnoci. Std nazywa siebie w prosty sposb: Ten, ktrego Ojciec posa
(5,37; 6,44; 7,28...). Misja Jezusa miaa na celu przekazanie ludziom mioci Ojca, ktra jest w Synu (3,16n),
przekazanie ycia i to w obfitoci
a to jest ycie Boe (3,17; 10,10;
12,47-50). Byo to po prostu objawienie Ojca (1,18; 18,37; por. 1 J 5,20).
Std wszelkie dziaanie i sowa Jezusa
byy jednoczenie dziaaniem i sowem Ojca. Odtd zadanie misyjnoci
Jezusa spada na Jego uczniw.
Otrzymanie Ducha witego ma
uzdolni Apostow do spenienia
powierzonej im misji (ww. 22-23).
Akt tchnicia wyraa podzielenie si
wasnym yciem. Gest ten przypomina scen ukazujc czynno Stwrcy
wobec stwarzanego czowieka, gdy to
Jahwe Bg ulepi czowieka z prochu
ziemi i tchn w jego nozdrza tchnienie ycia, wskutek czego sta si czowiek istot yw (Rdz 2,7). Oywcze
tchnienie Boe nie tylko wlao ycie
naturalne czowiekowi, lecz take
dziki temu czowiek zosta stworzony na obraz i podobiestwo Boe
(Rdz 1,26). Chrystus tchnieniem
swoim daje siebie, Ducha swojego,
udzia w swoim yciu w chwale zmartwychwstania i niebiaskiego triumfu.
Dziki temu Apostoowie bd mogli
spenia misj, ktr otrzymali.
Uroczysta formua towarzyszca
tchnieniu wyjania wykonywany gest.
Apostoowie otrzymali obietnic
Ducha witego. Jest On, jak to Jezus tumaczy w mowie poegnalnej
w wieczerniku, innym Pocieszycielem (14,1617), jak Chrystus, jest
rzecznikiem i obroc ludzi. Jest
wic Osob. On wszystkiego nauczy
Wyklci przez wroga, dla narodu

Niezomni
Miao si o Nich nie wiedzie, nie
pamita. Mieli znikn na zawsze.
onierze Niezomni, Wyklci. Wierni przysidze. Walczcy z niemieckim
i sowieckim okupantem o suwerenne i niepodlege Pastwo Polskie.
Osaczani, aresztowani, maltretowani przez wiziennych oprawcw
i sprzedajnych, krwawych prokuratorw, pozbawiani ycia w katowniach
NKWD i UB, po zamordowaniu woeni po Polsce i wystawiani na widok
publiczny, usuwani pod oson nocy,
wrzucani do dow, przysypywani
wapnem i w popiechu zakopywani.
Uznani przez oprawcw za bandytw.
W odzewie na propagowanie niezgodnej z prawd opinii o walczcych onierzach Niezomnych mjr
Zygmunt Szendzielarz upaszka
wystosowa w 1946 roku apel do o-
nierzy wojska ludowego. Zawar w

nim takie oto sowa: Nie jestemy
adn band, jak nas nazywaj
zdrajcy i wyrodni synowie naszej Ojczyzny. My jestemy z miast i wiosek
polskich. Niejeden z waszych ojcw
i braci jest z nami. (...) My chcemy, by
Polska bya rzdzona przez Polakw
oddanych sprawie i wybranych przez
cay nard, a ludzi takich mamy, ktrzy i sowa gono nie mog powiedzie, bo UB wraz z klik oficerw
sowieckich czuwa. Dlatego te wypowiedzielimy walk na mier lub
ycie tym, ktrzy za pienidze, ordery
lub stanowiska z rk sowieckich morduj najlepszych Polakw, domagajcych si wolnoci i sprawiedliwoci.
Nie zamknie ust cmentarny d,
niepami ran te nie zablini, bo
dziki nim jeszcze si tl resztki ho-
Znicze w kwaterze czka na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie wiadcz o budzcej si pamici o onierzach Niezomnych, ktrych tak wielu jeszcze spoczywa w ziemi
cz.
noru mej Ojczyzny (Tadeusz Sikora

onierzom NSZ)
Ostatnie lata obfituj w doniesienia o odnajdywaniu w rnych czciach Polski szcztkw onierzy antykomunistycznego podziemia zbrojnego. Przez kilkadziesit lat od drugiej wojny wiatowej ziemia ukrywaa
tajemnice katowni NKWD i UB. Tak
wiele rodzin czeka, aby ich bliscy
onierze Niezomni mogli zosta
pochowani z nalen godnoci, jak
nakazuje nasza wiara i ludzka przyzwoito.
Ogrom pracy w ujawnianiu prawdy o onierzach Niezomnych wykona m.in. publicysta i autor ksiek o zbrodniach komunistycznych
i ich mordercach bestiach w togach
i katach Tadeusz Puaski, syn
profesora Tadeusza Puaskiego,
wsppracownika rotmistrza Witolda
Pileckiego, a take wielki ordownik
wydobywania szcztkw Niezomnych z ziemi i pochowania Ich przy
asycie polskiego Narodu, a take wybudowania Panteonu, aby przypomina potomnym o mrocznych dziejach
Polski oraz o Tych, ktrzy bronic jej,
zostali z tego powodu zamordowani.
Przywracanie imion ofiarom mordu komunistycznego wie si z kosztami. Szczeglnie na ten cel trudno
u nas znale finanse. Jak zwykle
w takich sytuacjach mona liczy na
ofiarno spoeczestwa. I taka moliwo zostaa stworzona. W Warszawie, gdzie w kwaterze czka na
Cmentarzu Wojskowym nadal spoczywaj niezidentyfikowane szcztki
onierzy, powoano Fundacj czka, ktrej prezes Tadeusz Puaski na stronie www.fundacjalaczka.pl/o-fundacji w imieniu Fundacji
napisa: Fundacja czka walczy
o Niezomnych-Wykltych. Musimy
pomc, szczeglnie dzi, gdy syszy
si, e na dalsze badania na czce i w innych podobnych miejscach
pastwo polskie nie ma pienidzy.
(...) Musimy pomc wydoby z ziemi
i zidentyfikowa onierzy Wykltych-Niezomnych. Musimy sprawi,
eby ich ostatnia ziemska droga bya
Na terenie czki o Niezomnych ju wydobytych z dow mierci i tych, ktrzy

jeszcze tam le, przypominaj zdjcia jak te dwa: porucznika Romana Groskiego
bika (z lewej) walczcego od marca 1944 roku w oddziale Hieronima Dekutowskiego Zapory. bika zamordowano 7 marca 1949 roku w wizieniu przy Rakowieckiej
w Warszawie; 2) ppk. ukasza Ciepliskiego (z prawej) prezesa IV Zarzdu Zrzeszenia
Wolno i Niezawiso, zamordowanego 1 marca 1951 roku w wizieniu przy Rakowieckiej w Warszawie.
godna. Poegna ich z nalenymi im

najwyszymi honorami. To nasz obowizek wobec Nich, a take obecnych
i przyszych pokole Polakw. (...)
A takich czek jest w Polsce wiele, jest nimi usany cay nasz kraj.
W kadym miecie, miasteczku, ktre
>>wyzwolia<< Armia Czerwona,
suby Stalina NKWD, UB, Informacja Wojskowa represjonoway
i mordoway Polakw czsto na terenie katowni. Cia pozbywano si,
wrzucajc do bezimiennych dow,
roww, >>chowano<< gdzie pod
potem. O przywrcenie tych ludzi
do zbiorowej pamici Polakw te
bdzie walczya Fundacja czka.
Podstawowym celem jest odkamanie
naszej narodowej historii oddanie
nalenego szacunku bohaterom, a zarazem napitnowanie ich oprawcw.
Ksidz Wadysaw Gugacz, kapelan Wykltych z Nowosdecczyzny,
odchodzi w opinii witoci ze sowami wypowiedzianymi dumnie przed
komunistycznymi >>sdziami<<:
>>Na mier pjd chtnie. C to
jest zreszt mier (...). Wierz, e
kada kropla krwi niewinnie przelanej zrodzi tysice przeciwnikw i obrci si wam na zgub<<. Czytajc
te sowa, lepiej rozumiemy, dlaczego
Sowieci i ich polscy kolaboranci tak
panicznie bali si grobw onierzy
Wykltych-Niezomnych, a teraz pa-
trz ze strachem na ekshumacje prowadzone po latach.

Fundacja czka popierana jest
przez Instytut Pamici Narodowej.
Z myl o onierzach Niezomnych
w dyspozycji jest rachunek bankowy,
na ktry mona wpaca pienidze,
nawet mae kwoty (Bank Zachodni
WBK, nr rachunku dla wpacajcych
w zotwkach 58 1090 2590 0000
0001 2244 2829, tytuem darowizna
na cele statutowe; wacicielem rachunku jest Fundacja czka, al. Prymasa Tysiclecia 93/13, 01-242 Warszawa). onierze Niezomni czekaj.
witej pamici prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyski
zoy 26 lutego 2010 roku w Sejmie
RP projekt uczczenia onierzy Wykltych z wyznaczeniem daty 1 marca
jako Narodowego Dnia Ich Pamici.
W uzasadnieniu napisa, e Dzie ten
bdzie: wyrazem hodu dla onierzy
drugiej konspiracji za wiadectwo mstwa, niezomnej postawy patriotycznej i przywizania do tradycji patriotycznych, za krew przelan w obronie
Ojczyzny (...). Narodowy Dzie Pamici >>onierzy Wykltych<< to
take wyraz hodu dla licznych spoecznoci lokalnych, ktrych patriotyzm i staa gotowo ofiar na rzecz
idei niepodlegociowej pozwoliy na
kontynuacj oporu na dugie lata.
W projekcie uchway sejm wprowa-
dzi zmiany. Zamiast Powstanie Antykomunistyczne wpisano: podziemie antykomunistyczne. W nastpnym roku (3 lutego 2011 roku) ustawa
o ustanowieniu Narodowego Dnia
Pamici onierzy Wykltych zostaa przez Sejm przyjta w nastpujcym brzmieniu: W hodzie >>onierzom Wykltym<< bohaterom
antykomunistycznego
podziemia,
ktrzy w obronie niepodlegego bytu
Pastwa Polskiego, walczc o prawo
do samostanowienia i urzeczywistnienia de demokratycznych spoeczestwa polskiego, z broni w rku,
jak i w inny sposb, przeciwstawili si
sowieckiej agresji i narzuconemu si
reimowi komunistycznemu stanowi si, co nastpuje:
Art. 1. Dzie 1 marca ustanawia si
Narodowym Dniem Pamici onierzy Wykltych.
Art. 2. Narodowy Dzie Pamici
onierzy Wykltych jest witem
pastwowym.
Art. 3. Ustawa wchodzi w ycie
z dniem ogoszenia.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: B. Komorowski
Dzie Pamici onierzy Wykltych upamitnia bohaterw walki
o wit Spraw Polsk. Genera Leopold Okulicki ostatni komendant gwny Armii Krajowej
w ostatnim rozkazie skierowanym do
onierzy napisa: Daj Wam ostatni
rozkaz. Dalsz sw prac i dziaalno
prowadcie w duchu odzyskania penej niepodlegoci Pastwa i ochrony ludnoci polskiej przed zagad.
Starajcie si by przewodnikami Narodu i realizatorami niepodlegego
Pastwa Polskiego. W tym dziaaniu
kady z Was musi by dla siebie dowdc.
Naley wiedzie i pamita, e genera Leopold Okulicki by jednym
z szesnastu przywdcw Pastwa
Podziemnego w Polsce osdzonych
w pokazowym procesie w Moskwie
w czerwcu w 1945 roku. Wbrew prawu midzynarodowemu zosta osdzony przez organa obcego pastwa.
Skazano go na 10 lat wizienia. Prawdopodobnie zosta zamordowany
w wigili Boego Narodzenia w 1946
roku. Przywdcy polskiego Pastwa
Podziemnego zostali w marcu 1945
roku zwabieni do wilii w Pruszkowie
(w ssiedztwie szpitala na tzw. Wrze-
sinku) przez generaa NKWD Iwana

A. Sierowa pod pozorem rozmw
politycznych, w typowy dla Sowietw
sposb aresztowani i wywiezieni do
wizienia NKWD na ubiance.
onierzom Wykltym-Niezomnym od kilku ju lat oddajemy cze
1 marca, uczestniczc w Mszach witych za ich dusze, w przemarszach,
apelach w wielu miejscach w Polsce,
a w Warszawie przy katowniach
Mokotowa, Pragi, Suewia czy na
czce Cmentarza Wojskowego. Oddanie czci onierzom podziemia jest
tego dnia powinnoci Polakw wiadomych swoich korzeni, pamitajcych o przodkach i dziejach Ojczyzny.
Informacje o przebiegu uroczystoci
upamitniajcych Niezomnych zamieszczane s w internecie i w prasie
codziennej.
Oddawanie czci bohaterom narodowym jest patriotycznym obowizkiem. Wielu jest jednak wspczesnych, dla ktrych Ojczyzna, narodowi bohaterowie to frazesy puste,
pielgnowanie historii zbdne, haso: Bg-Honor-Ojczyzna mieszne
i nie na miejscu w obecnych czasach.
Lech Makowiecki znany bard
tych lat w notatce do pyty Patriotyzm napisa: Patriotyzm to nie
tylko mio do Ojczyzny i szacunek
dla przeszoci; to przede wszystkim
racjonalne planowanie przyszoci

i cigoci pokole. Za ze wychowanie modziey, za mylenie kategoriami >>tu i teraz<<, wreszcie za nasz gupot i egoizm najwiksz cen
zapac nasze dzieci i wnuki. Majc
te sowa w pamici, wracajmy do naszych dziejw, pielgnujemy nasz
tosamo, jak czynili to nasi ojcowie.
Pamitajmy, e patriotyczne wychowanie zaowocowao odzyskaniem
niepodlegoci Polski, a pniej podjciem heroicznej walki z niemieckim
i sowieckim okupantem. Tylko ludzie
wychowani w duchu patriotycznym
mogli by zdolni do wielkiego heroizmu.
Sowa tytuowej piosenki Lecha
Makowieckiego ze wspomnianej pyty Patriotyzm wiele mwi. Warto
je przytoczy. Pytasz mnie: Co to
jest patriotyzm? Na co komu potrzebna Ojczyzna? (...) / Roztapiamy
si w tyglu Europy, a ja tylko o ranach i bliznach (...) / Dziwisz si, po
co ten cay baga: Hymn... Sztandary... Historia... I wiersze / Jak objani to komu, kto czasem czyta tylko
instrukcj playstation? / Wiem. Tak
dugo nie byo tu wojen. Jest internet,
McDonalds i stringi./ Mdrych ludzi
obrzuca si botem. Na przywdcw
ogasza castingi. / Rzdz chopcy
w przykrtkich spodenkach. Chleb
Fragment warszawskiej czki jednej z wielu polskich czek
droeje, taniej igrzyska. / Rozszalaa

si w mediach nagonka, lepkie kamstwo wylewa si z pyskw. / Zodziej
dziery dzi klucze do banku. / Bazen
mieni si dumnie Staczykiem. / Autorytet wystawia na sprzeda swe
poparcie za euro srebrniki. / Mwisz mi: >>To jest chyba normalne!
Cay wiat przecie jedzie po bandzie.
/ Dla nas, wiesz... Liczy si tu i teraz.
Taki czas. Bawmy si w Eurolandzie!
/ Wolno mamy, wic >>rbta, co
chceta! Kto nie umie si bawi, niech
spada!<< / Ja co mwi o tacu
Chochoa, ty nie kumasz nic z tego,
co gadam. / Masz licencjat, brak zasad i power, chamski Pi-aR, co daje
wyj z cienia. / Nauczyli ci prawie
wszystkiego, odebrali za zdolno
mylenia... / >>Miae, chamie,
zoty rg, / osta ci si ino sznur<<
/ A mury rosn, rosn, rosn...
/ I dosigaj prawie chmur...
/ A mury rosn... Niewidzialne...
/ Otacza wszystko szklany mur...
/ Pytasz mnie: >>Co to jest PATRIOTYZM?<<... Wielu mdrkw wci
nad tym si trudzi... / Patriotyzm na
dzi to mie dzieci... I wychowa
je... Na dobrych ludzi.
Krystyna Wyzner
Kalendarium parafialne
MAJ
1
3
4

6
8

9

10
14
16

17
24
25
28
31
(pierwszy pitek miesica)

5. NIEDZIELA WIELKANOCY
NAJW. MARYI PANNY, KRLOWEJ POLSKI,
gwnej Patronki Polski
w. Apostow Filipa i Jakuba
W. STANISAWA, BISKUPA I MCZENNIKA,
gwnego patrona Polski (dyspensa od postu)
w Warszawie: NAJW. MARYI PANNY ASKAWEJ,
gwnej Patronki Stolicy
6. NIEDZIELA WIELKANOCY
w. Macieja, Apostoa
W. ANDRZEJA BOBOLI, PREZBITERA I MCZENNIKA,
patrona metropolii
7. Niedziela Wielkanocy: WNIEBOWSTPIENIE PASKIE
NIEDZIELA ZESANIA DUCHA WITEGO
Najw. Maryi Panny, Matki Kocioa (8. tydzie zwyky)
Jezusa Chrystusa Najwyszego i Wiecznego Kapana
9. Niedziela Zwyka: TRJCY PRZENAJWITSZEJ
Intencje papieskie:
Oglna: Abymy, odrzucajc kultur obojtnoci, mogli zajmowa si cierpieniami bliniego, a szczeglnie chorych i ubogich.
Eangelizacyjna: Aby wstawiennictwo Maryi pomagao chrzecijanom yjcym w zsekularyzowanych rodowiskach z gotowoci gosi Jezusa.
CZERWIEC
4
5
6
7
12
14
21
24
28
29
NAJWITSZEGO CIAA I KRWI PASKIEJ

(pierwszy pitek miesica)
Spotkanie Modziey na Polach Lednickich
10. NIEDZIELA ZWYKA
NAJWITSZEGO SERCA PANA JEZUSA (dyspensa od postu)
11. NIEDZIELA ZWYKA
12. NIEDZIELA ZWYKA
NARODZENIE W. JANA CHRZCICIELA
13. NIEDZIELA ZWYKA
WITYCH APOSTOW PIOTRA I PAWA
Intencje papieskie:
Oglna: Aby migranci i uchodcy spotykali si z dobrym przyjciem i byli
traktowani z szacunkiem w krajach, do ktrych przybywaj.
Ewangelizacyjna: Aby osobiste spotkanie z Jezusem wzbudzao w wielu
modych ludziach pragnienie ofiarowania Mu wasnej egzystencji w kapastwie lub w yciu konsekrowanym.
Porzdek mszy witych
Msze w. w dni powszednie o godz. 7.00 i 18.00;
w niedziele i wita o godz. 8.00, 9.30, 11.00, 12.30 i 18.00.
Kancelaria Parafialna czynna:
w poniedziaki, wtorki, rody, pitki
w godz. 9.00-10.00 oraz 16.00-17.30;
w soboty w godz. 9.00-10.00.
Biblioteka Parafialna czynna:
w poniedziaki i pitki w godz. 14.00-17.00.
fot. B. Duczmal
i przypomni wszystko (14,26), co

byo przedmiotem Chrystusowego
nauczania i dziaania. Znamienne
jest, e zaraz po zapowiedzi zawartej
w 14,26 Jezus mwi o pokoju: Pokj zostawiam wam, pokj mj daj
wam. Nie tak jak wiat daje, Ja wam
daj. Niech si nie trwoy serce wasze
ani si nie lka (14,27). Zdanie to
stanowi doskona jedno z opisem
omawianej tu chrystofanii. Dar pokoju jest zczony z darem Ducha witego. Inne zdanie dotyczce zapowiedzianego Ducha witego stwierdza: Pocieszyciel... bdzie wiadczy
o mnie. Ale wy te bdziecie wiadczy, poniewa od pocztku jestecie ze mn (15,2627). Misja,
jak Apostoowie otrzymuj od
Zmartwychwstaego, jest rwnie
cile poczona z Duchem witym.
Std przy udzieleniu misji musi by
udzielenie Ducha witego. Zadaniem Ducha witego bdzie wedug sw Jezusa przekona wiat
o grzechu, o sprawiedliwoci i o sdzie (16,8). Nastpne zdania wyjaniaj t rol, mwic o odejciu
Chrystusa, o niewierze ludzi i o osdzeniu wadcy tego wiata.
Duch Boy bdzie dokonywa rozdziau ludzi na podstawie ich wiary
i niewiary oraz bdzie przydziela im
nagrod lub kar. Bdzie szafowa
owocami dziea Zbawiciela mierci
i zmartwychwstania. Nie ma tu mowy
jedynie o sakramencie pokuty. Zbawiciel mwi o posudze apostolskiej
w ogle, o szafowaniu dobrami wysuonymi przez Niego, a w tym zawiera
si rwnie odpuszczenie grzechw.
Duch jest kim nieodzownym dla ich
misji. On sprawia, e Apostoowie
z caym spokojem i odwag gosi
bd prawd, bo Duch jest Duchem
prawdy (16,13). Prawd t jest Chrystus, bo On jest drog, prawd i yciem (14, 6).
Opisane w ww. 1923 zesanie Ducha witego ukazao, kim s Apostoowie dziki Duchowi witemu, na
czym opiera si ich dziaalno i jaki
jest jej cel. Ponadto autor, ukazujc
w dniu zmartwychwstania przekazanie Ducha witego, podkreli cisy
zwizek zesania Ducha
witego ze zmartwychwstaniem.
Ks. BARtomiej
urbanowicz
10
W Ogrodzie wspomnie (42)

Kochani Przyjaciele z Komorowa!
Czas Zmartwychwstania Dzie
Wielkiej Niedzieli to zawsze Wiosna w Czowieku, to Nadzieja na to
wszystko, co przychodzi Dobre, Zwyciskie i Pene Mioci. Niech nas
wszystkich uwici, obdarzy radoci
i pokojem ZMARTWYCHWSTAY
PAN JEZUS. RADUJMY SI!
Tornado mazurkowe
Od zawsze, odkd pamitam,
Wielkanoc to byo i jest nasze wito
spdzane w gronie rodziny. Spotykaa
si ona zaraz po wojnie w domu moich rodzicw na Gocawku, potem
w komorowskim szylkretowym domeczku mateki, w naszym moim
i Jerzego mieszkaniu w Ursusie,
a teraz u nas, w Aninie. Po Rezurekcji, tak jak prawie kada polska rodzina, zbieralimy si i zbieramy na
witecznym niadaniu. Dzielenie si
wiconymi jajkami, yczenia, niadanie przechodzce w obiad czsto
trwajcy do kolacji to radosne razem
nas wszystkich. Rozmowy, dyskusje,
plany, zabawy, spacer, gry w penym
wiosny ogrodzie i na tarasie. Wszechobecne potrawy z jajek. Wspomnienia poprzednich wit i zawsze naj-
cudniejsze opowieci o Tych, Ktrych

kochamy, Tych zawsze Obecnych
w sercu i myli. Co roku te od lat
w Wielk Niedziel w naszej rodzinie obchodzimy Mazurkowy Dzie.
Poprzedza go rodzinne spotkanie
i wsplne pieczenie i strojenie mazurkw. Ile jest przy tym radoci, gwaru,
wspaniaych twrczych pomysw
wszystkich dorosych i dzieci. Spody
mazurkowe o ksztatach jaj, serc,
rombw, kwadratw, prostoktw,
k, pieczone wedug starego przepisu s kruche najkruchsze, delikatne
i pachnce. Wszyscy przecigaj si
w ich strojeniu. Caa rodzina, zaproszeni gocie uczestnicz w Mazurkowym wiecie konkursie. Wszystkie
nasze mazurki ciesz, bo s pyszne
i zawsze wszyscy wygrywaj. Nie ma
przegranych, jest rado, akomstwo
i niekoczce si nimi objadanie.
Przypominam sobie tak Wielk
Niedziel i to ju tu, w Aninie, podczas ktrej o may wos nasze Mazurkowe wito nie odbyoby si.
Mazurki zostay oczywicie zrobione.
Czekay na Wielk Niedziel schowane przed rodzinnymi akomczuchami
w pokojach na grze. Ustawione na
okiennych parapetach, zasonite firankami.
Nikt mi nie bdzie podskubywa
naszych arcydzie, bo potem trzeba

naprawia, uzupenia, a tegoroczne
s jeszcze pikniejsze od ubiegorocznych mwiam. Pooymy je na
kredensach dopiero po uroczystym
obiedzie.
Wszyscy przystali na to. Caa rodzin udalimy si na Rezurekcj. Po
powrocie z niej weszlimy rozemiani, rozgadani do domu. Panowaa
w nim absolutna cisza. Nasza seterka
Rebi nie wybiega nas wita, a czynia to zawsze. W holu panowa idealny porzdek, tylko malutki kurczak
z tej waty lea strasznie zmaltretowany tu koo drzwi.
Co robi tu ten kurczak? pytali
domownicy i przybyli gocie.
Naraz wszyscy peni zych przeczu,
przepychajc si, pobieglimy po
schodach na gr. Tornado, sodkie
mazurkowe tornado przeszo przez
wszystkie pokoje, nie oszczdzajc
parapetw, lnicych okien, firanek
i dywanw, i podogi.
Nasze mazurki, nasz konkurs,
nasz Mazurkowy Dzie! nis si
jk, a sprawczyni mazurkowego pogromu, Rebi, nasza ukochana, paskudna, objedzona sodkociami seterka leaa na wersalce i patrzya na
nas oczami niewinitka.
Machnlimy rk:
Darujemy jej. Dobrze, e nie
umara z przejedzenia mwilimy,
jedzc witeczne niadanie i zabierajc si do roboty nowych mazurkw.
By wczesny poranek. Mielimy
jeszcze kilka godzin do uroczystego
obiadu. Na szczcie wielkie zapasowe kule zamroonego mazurkowego
ciasta zrobionego na nie wiadomo
jaki, ale na pewno na wszelki wypadek, jak co roku leay w zamraarce.
W nieprawdopodobnym popiechu
upieklimy nowe mazurki i przystroilimy je. Nie byy tak pikne, tak
wypracowane jak tamte poarte, ale
ich robota to bya jeszcze jedna wielkanocna rado, wielkie zachynicie
si i witem, i rodzinnym
razem.
Aldona Kraus
11
Z cyklu:
Wiersze z tej zimy

mwia wnuczce, idc, a dziecko widziao
Krlestwo Boe wanie tu, cho zimno szczypao.
Gdzie moje dzieciaki

O takim niegu w Aninie nie mylao serce.
Ono jest w ciepym domu i wyj z niego nie chce.
Biegnie myl w gry. Szeciolatka Hania
zjeda z Kasprowego i Tatrom si kania.
Jest ono w Bieszczadach. Na stokach Smolnika
Gabrysia szusuje, na nartach Sta bryka.
Z Zosi jest w Biace. Wycig, zjazd za zjazdem.
Skrzcy si blask to niegu gwiazdy lec jasne.
Wiersz wybiega z serca. Muldy to tsknota.
Za wnukami, grami O mioci zota!
Tak cicho jest w Aninie. Ja w gniedzie i ptaki.
Serce jest na nartach, w grach, gdzie moje dzieciaki.
Anin, 31 stycznia 2015
Zimowy i soneczny
dla Sergiusza
Na taki poranek, tak munity wschodem,

czeka serce, by wej w dzie dobrze
ze socem, z zimowym ogrodem
Z biel, w ktrej si kpie i rade oddycha.
Ncone piknem, robic zdjcia kicha.
Co tam! Syn wita z t jasnoci w oczach.
Ranek idzie Aninem. Niedziela si toczy
z gonitw wiewirek, sjek bijatyk,
z mruczeniem naszej Prki kotki,
z mrozem, wiatrem, co dzi jest muzyk.
Ze piewem sikorek i trelami kosw.
Z piknem, co podarkiem i zimy, i losu.
Anin, 1 lutego 2015
Pamitam te Gromniczne
dla Babci Mani
Pamitam te Gromniczne. Babcia z wiatem w doni

i moje kroki tak ufne, i tak tu, tu koo niej.
W niegu Gocawek, luty, lady kul po wojnie,
ciemna droga do domu. Z tym wiatem spokojnie
mwia babcia Mania, a jej serce czyste
szo budowa nam jutro, niosc Ciebie Chryste.
Taka bieda wokoo i pami bolesna
Nasz Gocawek biel woy Boego Krlestwa
Anin, 2 lutego 2015
Popielec
z myl o matece Zofii Migdalskiej
Oczami wyobrani widz tamten jej Popielec.

Przedwojenna Warszawa, mateka w kociele.
Studentka jeszcze, nie matka, nie wojenna wdowa.
Stolica te taka pikna, w Ojczynie krlowa.
U Wizytek popioem posypane gowy.
led na jej pelisie. Ostatki. Po nich dzie surowy
postu. O rzeczach ostatecznych zaduma,
cichy bieg przemyle Ten art jej stryjecznych.
Chmury nad wiatem. Woda pynie w Wile.
Ostatni przedwojenny ich wszystkich Popielec.
Polegli Oni i Miasto. Popiou tak wiele.
witego z Nich Popiou, co na nasze gowy
sypie si z tym dzisiejszym w postu dzie surowy.

Anin, 18 lutego 2015
W Wielk Niedziel
z myl o witym Ojcu witym
Codziennie Ciebie widz, nie cichnie tsknota.

Zawsze jaka koo mnie Twa myl szczerozota.
Zawsze wspomnienie o Tobie, z tak dobrej pamici,
mj dzie zwyczajny ubogaca, raduje i wici.
Czasami bl niesie, o taki, jak w tej chwili
Serce moje si kurczy, jak ranny ptak kwili.
Boy Pomazaniec zamilk, bl, udrka,
dopenienie Ran Boga, ludzka straszna mka.
zy, bl pod powiekami tylu, co kochaj.
Z tym obrazem Papiea przed Grobem klkaj.
Z tym Twoim blem idziemy, a blask Zmartwychwstania
mwi nam, e jeste z pierwszymi w Ogrodzie Witania.
Anin, Wielkanoc 2015
Aldona Kraus
12
Ksidz Antoni Jzef Marylski

Budowniczy Lasek
Laski to niewielka miejscowo
pooona niedaleko Warszawy. Miejsce niezwyke ze wzgldu na orodek
przygotowujcy niewidome dzieci do
samodzielnego ycia oraz ze wzgldu
na to, e stao si kuni katolicyzmu otwartego, ktry uksztatowa
takich ludzi jak kardyna Stefan Wyszyski czy Zbigniew Herbert. Warto
zatem pozna bliej osob budowniczego Lasek.
Rodzice i dziecistwo
Rodzina Marylskich h. Ostoja wywodzia si z Woynia. Na Mazowszu
gospodarowaa posiadociami pooonymi na poudniowy zachd od
Warszawy: Ksienicami, winem
i dobrami Pcice, gdzie urodzi si
nasz bohater. Centralny punkt majtku pcickiego stanowi pooony
w piknym parku nad stawem klasycystyczny paac (Dwr Polski) z pocztkw XIX stulecia. W nim to przyszed na wiat 21 padziernika 1894 r.
Antoni Eustachy Marylski, ojciec
Antoniego, lata dwudzieste XX wieku
Antoni Jzef Marylski, trzecie dziecko Antoniego Eustachego Marylskiego i Wandy z Kozakowskich. Antoni
Marylski ojciec, prcz zarzdzania
dobrami pcickimi, para si take
publicystyk (artykuy w Przegldzie
Narodowym, Gazecie Polskiej),
pisarstwem. By m.in. autorem Historii wocian w Polsce wydanej
w Krakowie w 1910 r. Nie stroni take od polityki, wic si z obozem
narodowym, z ramienia ktrego posowa w latach 1919-1927. czya
go serdeczna przyja z Romanem
Dmowskim, czstym gociem paacu
w Pcicach.
Z maestwa z Wand Kozakowsk (pochodzia z ziemiaskiej rodziny na Ukrainie) mia czterech synw:
Wojciecha, Jana Pawa, Antoniego
Jzefa i Edwarda. Stara si w nich
rozbudzi zamiowania geograficzne
i historyczne, czemu suy bogaty
ksigozbir dworu pcickiego. Maego Antoniego Jzefa (zwanego przez
matk Antolkiem) zainteresowa
numizmatyk, co jaki czas zasilajc
chopic kolekcj monet. Dziecistwo paniczw Marylskich upywao
midzy Pcicami, gdzie chopcy urzdzali polowania na kaczki albo galopady po okolicznych polach, wizytami
u dziadkw w Warszawie, a wyjazdami z matk do Francji do rodziny.
Znajdowano rwnie czas na religi,
ale bez nazbyt gbokich przey
rodzinie wystarczyo uczestnictwo we
mszach witych.
May Antolek wczesne dziecistwo
spdza pod czu opiek matki. To
sprawio, e by dzieckiem delikatnym
i wraliwym. Wpyw starszych braci
(owe galopady, polowania) z czasem
przykry te cechy, co uwidocznio
si na etapie nauki w gimnazjum gen.
Chrzanowskiego w Warszawie. Mody
Antoni w oczach kolegw by osob
inteligentn, lecz zdajc na dwjkach lub trjkach, robic nauczycielom kaway, jak te wagarujc.
Interwencje podejmowane przez ojca
u wadz szkolnych przynosiy skutek
do czasu. Ostatecznie egzamin maturalny Antek zoy w omy w 1912 r.
Jesieni 1914 r. Antoni by uczestnikiem wydarzenia, ktre wpyno na

jego dalsze wybory yciowe. Mianowicie Pcice znalazy si w centrum walk
frontowych midzy oddziaami niemieckimi a rosyjskimi. Dom rodzinny
leg w gruzach, on wraz z ojcem przeyli. Uzna cudowne ocalenie za znak
od Boga, wezwanie do suby na jego
rzecz.
Pobyt w Rosji
Obawiajc si, e Antolek zostanie
powoany do wojska, matka umiecia go jako pielgniarza w szpitalu
wojskowym przy ul. Hr. Berga (dzi
R. Traugutta). Ze szpitalem zosta
ewakuowany w gb Rosji latem roku
1915. Przebywa krtko w Petersburgu, po czym uda si na Ukrain, do
swojego brata ciotecznego Tadeusza
kiewskiego, oficera puku kijowskich huzarw. Marylski wstpi do tej
formacji. W czerwcu 1916 r., podczas
ofensywy gen. Brusiowa, ze swoim
Wanda z Kozakowskich Marylska,
matka Antoniego, w Kijowie 1914 rok

szwadronem sforsowa trzy linie okopw austriackich. Nie rozstawa si
wwczas z Ewangeli, ktra przypominaa mu o postanowieniu zoonym
w Pcicach po zburzeniu rodzinnej
siedziby.
Nastpnie trafi do Mikoajewskiej
Szkoy Kawaleryjskiej w Petersburgu.
Tam zastaa go tzw. rewolucja lutowa 1917 r. Rozrewoltowane tumy
w miecie cieszyy si z abdykacji cara
Mikoaja II, jednoczenie opanowujc budynki rzdowe. Obawiajc si
niepotrzebnej mierci wielu osb,
Marylski doprowadzi do pokojowego
oddania szkoy w rce napierajcego
tumu: Tum zala gmach, otoczy nas
(kadetw D.W.), bratajc si z nami
i razem wyszlimy na miasto. Pewne
jest, e znalaz si wtedy pod silnym
wpywem pacyfizmu. Szuka odpowiedzi na pytanie: Czy mona, bdc
chrzecijaninem, zabija? Odpowied
bya jednoznaczna. W wybuchu energii rewolucyjnej widziaem otwarcie na
najlepsze elementy duszy ludzkiej cementujce wszystkie stany i tworzce
atmosfer prawdziwej jednoci pozbawionej nienawici, rnic klasowych
i chci odwetu.
Ze swoimi brami, Januszem
i Edwardem, postanowi uda si do
Miska Litewskiego, by zacign si
do Korpusu Polskiego tworzonego
tam przez gen. Dowbor-Munickiego.
W pocigu pozna Jzefa Czapskiego
wywodzcego si z ziemiaskiej rodziny, bardzo religijnej. Ta znajomo
przerodzia si w dugoletni przyja. Czapski (pniejszy malarz, pisarz, myliciel), podobnie jak Antoni
Marylski, znajdowa si w fazie zainteresowa rosyjsk myl religijno-spoeczn, szczeglnie w twrczoci Lwa
Tostoja. Dugie dyskusje, ju podczas
obecnoci w Korpusie, doprowadziy ich do konstatacji, e obecno
w wojsku jest bdem. Zdecydowali si
gosi wiatu Ewangeli, braterstwo
ludw, zasady prawdziwego chrzecijastwa odrzucajcego przemoc. Postanowili swoj dziaalno rozpocz
w Piotrogrodzie (Petersburgu), gdzie
po rewolucji padziernikowej wyania si nowy wiat. To, co stworzyli
pod koniec 1917 r. razem z trzema
pannami Czapskimi oraz Edwardem
Marylskim, mona nazwa, za Jackiem Moskw, falansterem. Powstaa
swoista wsplnota chrzecijaska go-
13
szca Sowo Boe i wzywajca do wzajemnego pokoju midzy narodami.

Kadziono jednak nacisk na indywidualizm naley dopeni ofiar Chrystusa wasnym cierpieniem. Falanster
piotrogrodzki rzeczywicie dobitnie
odzwierciedla owo zaoenie. Panowaa w nim atmosfera ascetyczna,
a kopoty aprowizacyjne, nieogrzewane dobrze mieszkanie i choroby
powodoway, e przedsiwzicie
zaczto nazywa chrzecijaskim szalestwem. Chorowa i Antoni, co byo
skutkiem pracy, ktr podj (str
nocny). Cao zakoczya si niepowodzeniem.
W zwizku z cik chorob ojca
zosta wezwany do odradzajcej si
Polski. Wybra jednak Francj (1919
r.) i rozpocz studia w Szkole Nauk
Politycznych.
Powrt do kraju
Wrci w roku nastpnym i zapisa
si na Wydzia Filozoficzny Uniwersytetu Warszawskiego. W trakcie nauki,
w roku 1922, wzi udzia w rekolekcjach dla studentw prowadzonych
przez ks. Wadysawa Korniowicza.
Dziki inteligenckim korzeniom,
zdolnoci budzenia zaufania, otwartoci na innych, a take starannemu
wyksztaceniu (ukoczone studia na
Uniwersytecie we Fryburgu Szwajcarskim, tomistyka pogbione studia
dotyczce myli w. Tomasza), ksidz
Korniowicz zdobywa zaufanie modych ludzi, doprowadzajc do licznych nawrce, w tym Antoniego:
Ujrzaem cay Koci ze wszystkimi
jego tajemnicami, odkryty jakby w blasku wiata Uzna prawd mojego
nawrcenia, prawd oddania mojego
ycia Bogu.
Przez ks. Korniowicza Marylski
pozna Matk Elbiet R Czack, zaoycielk Towarzystwa Opieki
nad Ociemniaymi. Hrabianka Ra
Czacka u progu modoci zostaa dowiadczona chorob, ktra doprowadzia do utraty wzroku. Dziki swojej babce, wychowujcej j w duchu
gboko religijnym, przyja to nieszczcie nie jako kar, ale jako ask
Bo. Sytuacja osb niewidomych na
ziemiach polskich w pocztkach XX
w. nie bya najlepsza. Spychani na
margines, analfabeci, mogli co najwyej liczy na dobro ludzi dziaajcych
charytatywnie. Czacka zdecydowaa,

e stworzy instytucj zajmujc si
caoksztatem spraw niewidomych,
o charakterze katolickim i mocnych
podstawach tyflologicznych (tyflologia nauka o niewidomych). W 1911
r. wczesne wadze zarejestroway
wspomniane Towarzystwo, dysponujce kilkoma placwkami na terenie Warszawy. Pod koniec I wojny
wiatowej, bdc ju siostr Elbiet
z Zakonu w. Franciszka, otrzymaa
zgod na utworzenie nowego zgromadzenia, ktre powici si wycznie
pracy z niewidomymi. W ten sposb
powstao Zgromadzenie Sistr Franciszkanek Suebnic Krzya (Czacka
zostaa jego przeoon). W 1921 r.
Towarzystwo Opieki nad Ociemniaymi otrzymao od waciciela majtku
Laski trzy morgi ziemi na budow domw dla niewidomych. Kiedy Matka
Czacka poznaa Antoniego Marylskiego w 1922 r., uznaa go za wymodlonego przez siebie do pomocy przy
budowie Zakadu dla Ociemniaych
w Laskach:
Przyjd do nas, bdziesz tutaj budowa.
Nie znam si przecie na architekturze odpowiedzia. Zajmowaem
si prawem, interesowaa mnie filozofia.
Jak bdziesz umia, tak bdziesz budowa zadecydowaa Matka Czacka.
Laski
W 1922 r. Antoni Marylski zosta
skarbnikiem Towarzystwa. Podjte
przez niego dziaania (bardzo czsto
bra si sam do pracy) doprowadziy
do tego, e we wrzeniu roku 1922
stan w Laskach domek, do ktrego przeniesiono z Warszawy pierwsze niewidome dzieci, nauczycielk
i siedem sistr. W nastpnych latach
powstay kolejne domy i budynki gospodarcze przede wszystkim obora
i chlewnia, gdzie prowadzono hodowl bdc podstaw zaopatrzenia
Zakadu. W poowie lat dwudziestych
teren zakadu, dziki darowiznom
i zakupom, powikszy si do 35 hektarw. Nie byoby to moliwe bez
wielkiego zaangaowania naszego
bohatera. Jak pisaa Matka Czacka:
Postawi Ci Bg na czele Dziea, jeste
jego kamieniem wgielnym i chocia
upadasz czasem pod ciarem obo-
14
wizkw, Bg Ci na pewno da potrzebne siy i aski do dokonania tego, czego

od Ciebie da.
Chocia nie by tyflologiem, stara
si wychowywa dzieci przebywajce
na terenie Zakadu. Poniewa stopie
wyksztacenia wrd osb ociemniaych by znikomy, Antoni stworzy zacztki tzw. spdzielczoci. Odbywao
si to poprzez organizacj warsztatw
koszykarskich, szczotkarskich czy
dziewiarskich. Dziaalno Zakadu
czy Towarzystwa wymagaa nakadw finansowych. Dlatego Marylski
zaangaowa si w kwestowanie po
okolicznych majtkach, wsiach, dworach ziemiaskich, jak i u ministrw.
Uzyskiwano w ten sposb ywno,
ceg i drewno na budow oraz pienidze na zaatwienie najpotrzebniejszych rzeczy. Innym aspektem jego
dziaa byo prowadzenie nauk rekolekcyjnych dla sistr, mieszkacw
Zakadu, przybyych goci. Swoje rozwaania ogniskowa wok cierpienia,
miosierdzia, tajemnicy. Wida byo
u niego znajomo dzie w. Tomasza,
a take dwudziestowiecznych mylicieli francuskich: Maritaina, Marcela.
Antoni Marylski by czowiekiem, ktry
mia wielki dar modlitwy, a jednoczenie potrzeb dzielenia si tym, co sam
przeywa, z najbliszymi osobami. Kiedy czyta jak ksik, zaraz zachca
innych do jej lektury (Zofia Morawska,
bliska wsppracownica Marylskiego). W latach 1936-1939 Antoni Marylski peni funkcj prezesa Zarzdu
Towarzystwa Opieki nad Ociemniaymi.
Wojna
We wrzeniu 1939 r. Laski ulegy
powanemu zniszczeniu. Budynki
Zakadu zostay zrujnowane i ograbione. Zagadzie ulegy magazyny
ywnociowe oraz bogate zbiory tyflologiczne. Rozpoczto prowizoryczn
odbudow. Jednoczenie Laski stay
si orodkiem pracy konspiracyjnej.
Marylski podj wspprac z Armi
Krajow, ponadto zosta czonkiem
konspiracyjnej organizacji Polski
Zwizek Zachodni (albo tzw. Zachd). By kierownikiem Dziau
Duszpasterskiego o pseudonimie
Ostoja. Do jego zada naleaa pomoc robotnikom polskim wysanym
na roboty przymusowe do Rzeszy.
Marylski z ks. Korniowiczem
Oprcz tego Zachd stawia na

pomoc Polakom przebywajcym na
tzw. ziemiach postulowanych, czyli
takich, ktrych przyczenia domagaa si Polska po zakoczonej, zwyciskiej wojnie z Niemcami. Marylski
zorganizowa rwnie wsparcie dla
ludnoci warszawskiej znajdujcej si
po Powstaniu na terenie obozu przejciowego w Pruszkowie (Dulag 121).
W pierwszej poowie 1945 r. Marylski
przebywa poza Laskami. Wynikao to
z obawy o jego bezpieczestwo (praca
konspiracyjna powodowaa, e mg
znale si w krgu zainteresowania
przedstawicieli wojsk radzieckich).
Kapastwo
Po powrocie ponownie kierowa
odbudow i rozbudow Zakadu
w Laskach. Doglda osobicie prac
budowlanych, troszczy si o materiay, zasiga opinii robotnikw.
Ponownie peni funkcj prezesa
Zarzdu Towarzystwa Opieki nad
Ociemniaymi. Kolejne lata przyniosy nierwno nastrojw u Antoniego. Po pierwsze wynikao to z faktu, e
w 1946 r. umar ks. Korniowicz, za od
roku 1950 Matka Czacka znajdowaa
si w stanie wegetatywnym. Zatem
krg bliskich mu osb stawa si coraz
mniejszy. Jemu samemu doskwierao serce po przebytym zawale. Dba
o sumienno wykonywanych obowizkw, przy jednoczesnych momentach separacji od ludzi z terenu Zakadu. Publiczne wystpienia
sprawiay mu trudno (dokuczliwe
migreny nie pozwalay si skupi).
W rozmowach prywatnych ywo in-
teresowa si swoim rozmwc, niezalenie od tego, kto nim by. Dziki wyjazdom, przede wszystkim do
Francji, zasobnoci swojej biblioteki
laskowskiej (albumy malarskie, pozycje zwizane z myl katolick XX
w.) rozszerza horyzonty mylowe.
Dla zainteresowanych prowadzi
prywatne wykady z podstaw filozofii
w. Tomasza: Wczoraj zrozumiaem,
po Komunii w., e na to, by obcowa
z Bogiem, trzeba by czystym jak klisza,
ktra czeka na wiato. W tym wszystkim rodzia si myl o kapastwie.
Udao si j skonkretyzowa dziki kardynaowi Wyszyskiemu, ktry
spdzi okres Powstania Warszawskiego w Laskach, penic funkcj kapelana kampinoskiego zgrupowania AK.
Ze wzgldu na ogromne oczytanie
i wysokie kompetencje intelektualne,
Marylski przypad mu do gustu. Mao
kto wiedzia, e Anto (tak zwraca si
do niego Wyszyski) w latach pidziesitych (1953-1958) studiowa
w Warszawskim Seminarium Duchownym. Kardyna opisywa to nastpujco: Pragn dla Ciebie, Antku,
kapastwa Raduj si tym, e
zdajesz egzamina mimo trudnoci wicych si z wiekiem. Wspczuj Twojej
obolaej gowie. Myl, e jest to czstka
zapaty, ktrej Chrystus oczekuje od
Ciebie za przysz ask Kapastwa
wicenia kapaskie otrzyma 28
lutego 1971 r. Odprawia msze powoli, z namaszczeniem. Robi przystanki
w rnych miejscach, kontemplowa,
rozmyla szczeglnie po Przeistoczeniu (ks. Kazimierz Olszewski, spowiednik Marylskiego).
Ksidz Antoni Jzef Marylski zmar
21 kwietnia 1973 r. By osob nietypow, skomplikowan wewntrznie.
Myliciel chrzecijaski, ktrego fascynowao pojcie tajemnicy, a zarazem budowniczy Lasek. Jak sam
artobliwie mwi o sobie:
Ksidz katolicki, rewolucjonista.
DANIEL WOLBORSKI
Artyku powsta w oparciu o ksik
Jacka Moskwy Antoni Marylski i Laski (Biblioteka Wizi, Warszawa 2013)
oraz biogram Antoniego Marylskiego
autorstwa Stanisawa Konarskiego
(Polski Sownik Biograficzny, t. XX, z.1,
Wrocaw 1975).
15
W domu Joanny i Reinholda Utri
Poradnik rodzinny
Malowany ganek, furtka w kolorze niebieskim, drewniany pot ju
od wejcia dom Joanny i Reinholda
Utri wyglda przyjanie i kolorowo.
Matka Boska Czstochowska z zapalon lampk tu przy drzwiach
wita goci pierwsza.
Rozmawiamy w sobotnie przedpoudnie, kiedy zima walczy jeszcze
z wiosn, kiedy aromatyczna kawa
i orkiszowe ciasteczka s w sam raz
na chodn marcow pogod.
Joanna koczy przygotowania do
obiadu, a ja z ciekawoci rozgldam si po domu. Duy st, wygodna kanapa z maym stolikiem, pianino przy oknie. Ani ladu telewizora,
gotowych do pracy laptopw.
Nie mamy telewizji poda za
moim wzrokiem Reinhold. Za to
chtnie ogldamy nasze ulubione
DVD i duo czytamy umiecha si.
Podziwiam oryginalny kominek przypominajcy dawne piece.
Ju na sam widok robi si ciepo.
Brzuchaty, zaokrglony, wtopiony
w cian.
To mj projekt informuje nie
bez dumy gospodarz.
Dowiaduj si, e i sam dom zosta zaprojektowany najpierw przez
Rodzina Utri czy nas st
Reinholda, a dopiero pniej rozrysowany przez architekta. Dziki

temu w domu kady ma swj pokj,
ale s te strefy wsplne. Jest duy
salon, kuchnia gdzie tak naprawd
toczy si ycie rodzinne, jest i pokj
gocinny dla mamy Reinholda przyjedajcej raz w roku z Austrii. To
ich wymarzony dom, dar z nieba
jak artuj, bo nawet im si nie nio, e bd mieszka w takim piknym miejscu zielonej czci Nowej
Wsi i we wasnym domu. Pierwszy
krok w stron wasnego domu zrobili wiele lat temu rodzice Joanny
Barbara i Jerzy Zabczykowie, ktrzy zamienili rodzinne mieszkanie
w Wilanowie na dom w Komorowie.
A za rodzicami i my szukalimy wasnego domu mwi Joanna,
na co dzie nauczycielka w liceum
w Warszawie.
Znalelimy dziak w Nowej
Wsi i zbudowalimy ten dom od
podstaw mwi z dum.
Reinhold, pracownik naukowy
Uniwersytetu Warszawskiego, wasnorcznie zrobi wiele drewnianych
mebli. Fotel, pka nad kominkiem,
stolik w przedpokoju to jego dziea
Joanna pokazuje mi prace ma.
czy nas st
W domu najwaniejszym meblem
jest st. Bo, jak twierdz zgodnie,
st czy, jednoczy nie tylko przy
wsplnym posiku. Przy stole mona rozmawia, artowa, opowiada
o tym, co si wydarzyo w cigu dnia.
Mona dyskutowa, negocjowa,
planowa na przykad wakacje, ale
i podzia domowych obowizkw. Ale
te i witowa, i je pyszne rzeczy,
przyjmowa goci. Najwaniejsze, by
przy stole by razem. To tworzy rodzinn wi.
Kiedy ju zostaj usadowiona
przy rodzinnym stole, dosiadaj si
natychmiast dzieci, eby posucha
rozmowy. Przychodzi 16-letni Johannes, do mamy przytula si Veronika. Co chwil wpada 10-letni Max,
przysiada si nawet Zosia, studentka I roku ywienia czowieka i oceny ywnoci na SGGW, opatulona
w szlafrok, bo kuruje wiosenne przezibienie. Najmodsi nadstawiaj
uszu, kiedy pytam Joann i Reinholda, jak si poznali. Jak spotkali si
ona warszawianka i on mieszkaniec austriackiego Grazu.
Sprawc tego by nasz wilanowski proboszcz, ks. praat Bogusaw
Bijak (dzi ju nieyjcy) opowiada
Joanna. Wspaniay czowiek, czowiek legenda. To on tworzy program
duszpasterstwa rolnikw, organizowa Katolickie Uniwersytety Ludowe.
W czasie stanu wojennego tworzy
plegalne wydawnictwo Nasz Gociniec. By wsporganizatorem
papieskich pielgrzymek do Ojczyzny.
Duo mona o nim opowiada. To
by czowiek, ktry chocia sam nie
zna adnych jzykw obcych, mia
przyjaci na caym wiecie. Bardzo
interesowa si rolnictwem i ekologi i wysya nas, modych z parafii,
na midzynarodowe spotkania z tym
16
tematem zwizane. Dziki ks. Bijakowi byam na spotkaniu modych we

Francji, a w 1992 roku pojechaam na
europejskie spotkanie ekologw do
Grazu. Pamitam, byam wtedy na
III roku studiw, miaam trudny rok,
duo egzaminw i nie miaam wielkiej ochoty na wyjazd, ale proboszcz
przekona mnie, e to tylko tydzie.
O Austrii nie wiedziaam prawie nic
przyznaje si Joanna. Miaam
20 lat, za sob burzliwe ycie pene
poszukiwa. Nie bardzo wtedy wiedziaam, co chc w yciu robi. Byam
idealistk. Pamitam, jak kiedy postanowiam, e pojad do Indii i bd
si opiekowa biedakami na ulicy tak
jak Matka Teresa. I do Indii pojechaam, bo zakochaam si w tym, co robia Matka Teresa, w jej osobowoci
niewiele mwicej, wiele robicej.
Uzbieraam sobie na bilet i poleciaam.
Z Matk Teres
na ulicach Kalkuty
Pamitam, e to byo dla mnie
mocne przeycie. Najpierw spotkanie
z Matk Teres, potem widok umierajcych na ulicy ludzi, tumy biedakw,
ebrakw, brud, zaduch. Nie mogam
tego wytrzyma i uciekam na 2 tygodnie w gry Indii. Odpoczam, odreagowaam i wrciam do Kalkuty,
i przez kolejne 5 tygodni pracowaam
jako wolontariusz w domu spokojnej staroci i przytuku dla sierot. To
by niezwyky czas. Joanna wyciga
zdjcia z albumu. Z Matk Teres,
z dziemi, na ulicy z chorymi
Jak wygldaa nasza praca
w Kalkucie? Rano spotykalimy si
na mszy, po niej szlimy na niadanie zawsze takie samo kawaek
chleba z bananem i ciepa herbata,
a potem szlimy do pracy do przytuku dla osb chorych, dla dzieci, do
umieralni dla osb zbieranych z ulicy.
Byy takie 3 domy. Tam pracowalimy
poow dnia, a potem mielimy troch czasu dla siebie na zwiedzanie.
W Nepalu spotkaam Wand Rutkiewicz. To byo takie niespodziewane spotkanie z ssiadk z osiedla
w Wilanowie, gdzie wtedy mieszkalimy dodaje Joanna, pokazujc wsplne zdjcie zrobione na
pamitk tego dnia. Nigdy nie
baam si ludzi, wiata, wierzyam
w ludzk dobro. Wiedziaam, po
prostu wiedziaam, e nic zego mi si

nie stanie, wci byam ciekawa wiata komentuje swoje decyzje z tamtych lat. Do Austrii te jechaam
z t swoj ciekawoci. Ju w drodze
zastanawiaam si, co ci Austriacy
maj na myli, mwic ekologia.
Piec chleb, filcowa wen
U nas, w Austrii, to byy lata,
kiedy ju budowalimy kolektory soneczne, uczylimy si, jak zbiera zioa, filcowa wen, oszczdza energi, robi komposty, piec chleb, robi
wino. Budzia si w nas wiadomo
koniecznoci chronienia ziemi, natury, rnych gatunkw rolin i zwierzt. Wiedzielimy, e mamy tylko
jedn ziemi i wszyscy musimy o ni
dba wspomina Reinhold. Zapraszalimy modych z Europy Wschodniej, eby ich zarazi ekologicznym
spojrzeniem na wiat.
A moi koledzy z krajw Europy
Wschodniej suchali tego i dziwili
si: dlaczego ci Austriacy, tacy przecie bogaci, oszczdzaj energi?
wspomina Joanna. U nas to babcie
zbieray zioa, pieky chleb, filcoway
wen. Wydawao nam si, e takie
dziaania to relikt przeszoci i nie
widzielimy powodu, eby nadawa
temu jak specjaln rang i nazywa
ekologicznym. Ale podczas tego tygodnia ekologii chtnie zapisaam si
na warsztaty filcowania weny.
Mio od pierwszego wejrzenia
A ja znaem tylko dwa polskie
nazwiska: Karol Wojtya i Lech Wasa i te nic wicej o Polsce nie
wiedziaem dodaje Reinhold. Byem pacyfist. Odmawiaem suby
w wojsku. Byem przejty hasami
rwnoci, braterstwa, ochrony przyrody.
W Reinholdzie zakochaam
si ju pierwszego dnia pobytu, od
pierwszego wejrzenia, od momentu,
kiedy zobaczyam, jak z pomalowanego w kolorowe logo Trade CARE
wysiada dugowosy chopak.
A ja ostatniego dnia umiecha
si na to wspomnienie Reinhold. Kiedy Joanna miaa wyjeda, wiedziaem, e za chwil pojad za ni do
Polski. Pierwszy raz pojechaem do
Warszawy dwa miesice pniej, we
wrzeniu 1992 roku. Pamitam, e si

dziwiem: ta daleka Warszawa leca
gdzie w Europie Wschodniej, a wyglda jak nasze miasta Troch byo
gorzej, kiedy wchodziem do sklepw,
a tam prawie puste pki i zaszyte
w kcie ekspedientki, ktrym przeszkadzaem, pytajc o jakie rzeczy.
Drugi raz byem w Warszawie w listopadzie. W grudniu z kolei zaprosiem Joasi na wita do Grazu, eby
poznaa moich rodzicw i rodzin.
Wiedziaem ju, e to ta dziewczyna,
z ktra chc spdzi ycie.
Latem 1993 roku Reini pojecha w ramach misji pokojowej do
Chorwacji i tam wystruga dla mnie
z drewna zarczynow obrczk.
Miaa by ekologiczna i niebanalna. Na dowd, e bya niebanalna,
Joanna wyciga album ze zdjciami,
a z maego pudeeczka obrczk, ktra i dzi, po 20 latach, wci pasuje
na jej szczupe palce. Zarczyny odbyy si 25 grudnia 1993 roku i wtedy Reini oficjalnie poprosi rodzicw
o moj rk. Wtedy te z rodzicami
zaplanowalimy lub. Cywilny by w
Wilanowie, a kocielny w Grazu. Na
weselu byo 85 osb i to bya najblisza rodzina Reinholda.
ycie rodzinne
Kiedy wyszam za m, miaam 24
lata, burzliw modo za sob. Miaam swoje mieszkanie i mona powiedzie, e byam ju samodzielna,
bo od III roku studiw pracowaam.
To przemawiao za tym, eby zacz
wsplne ycie w Polsce. Urodzia si
Zosia, a kiedy byam w drugiej ciy z Veronik, wyjechalimy do Austrii. Mieszkalimy w domu Reiniego
i mielimy zamiar zosta w Austrii na
duej. Ale mimo dyplomw Reini
nie mg tam znale pracy.
Byo oczywiste, e wracamy do
Polski i tu ju na powanie zaczlimy
nasze ycie stwierdzaj oboje.
Bdc ma dziewczynk, wyobraaam sobie siebie w duej rodzinie,
e bd mie duo dzieci i kade bdzie inne. I tak jest. Mamy czworo
wspaniaych, utalentowanych dzieci
i kade jest inne.
Siedz z nami przy stole, suchajc
opowieci rodzicw, a Joanna kolejno
je prezentuje. Max jest iskierk, ktra zmusza nas do zabawy. Cigle co
wymyla, chodzi na zajcia sportowe
i rozpiera go energia. Johannes
17
Album ze zdjciami z Kalkuty z w. Matk Teres; z Wand Rutkiewicz
z jednej strony umys cisy, interesujcy si nowymi technologiami,

a z drugiej wraliwy artysta rysujcy
portrety ma konto na instagramie,
gdzie pokazuje swoje prace: instagram.com/joshuautri i ju ma zamwienia na portrety. Veronika przypomina mnie sam z lat modoci. Lubi
ludzi, chce odkrywa wiat na wasn
rk, jest uzdolniona muzycznie.
Gra, komponuje utwory muzyczne,
pisze teksty, piknie piewa
Marz o wyjedzie do Londynu
i tam rozwijaniu swoich umiejtnoci
stwierdza Veronika i od razu dodaje, e ta jej decyzja wcale nie podoba
si rodzicom.
Zosia, ktra w midzyczasie dosiada si do nas, powanie myli o yciu.
Jest dumna ze swojej rodziny:
Chc te mie du rodzin, fajnego ma, takiego, ktry bdzie mia
poczucie humoru i wyznawa te same
wartoci wylicza spokojnie.
Zosi w yciu pomaga wiara. Uczestniczy w akademickim ruchu ewangelizacyjnym SOLI DEO.
Moje ycie jest pene maych
cudw mwi. Trudno je nawet
zliczy. Jeden z nich zdarzy si w
rod popielcow kilka lat temu. Koleanka, ktra bya do daleko od
Boga, posza na popielcow msz.
I po sowach ksidza nawracajcie si
i wierzcie w Ewangeli towarzyszcych posypaniu gowy popioem, koleanka odczua, e wiara jest czym
autentycznym. Nawrcia si i dzi
daje wiadectwo.
Poradnik domowy
Pytam, jakimi zasadami kieruj
si i co jest dla nich wane w yciu
rodzinnym.
Jestemy maestwem partnerskim mwi Joanna. Reinhold
wietnie gotuje i uwielbiam patrze,
jak krzta si w kuchni. Dzielimy
domowe obowizki na wszystkich
proporcjonalnie do umiejtnoci
i wieku. W sobot sprztamy, a w niedziel witujemy wylicza. Poza
tym mamy z Reinholdem jeden dzie
w tygodniu tylko dla siebie. Wtedy ta
druga osoba przejmuje w caoci stery domu. Wykorzystuj ten czas na
fryzjera, kosmetyczk, na spotkanie
z przyjacikami.
A ja id sobie pogra w ping-ponga. Tenis stoowy wyrabia refleks, szybko, a do tego trzeba si
naprawd nabiega dookoa stou
mieje si Reinhold.
Ich ycie domowe pene jest zasad, ktrych staraj si przestrzega.
Mona by z tego uoy niemay poradnik domowy.
Najwaniejsza jest
harmonia w rodzinie.
W Austrii harmonia to
taki znak, jak u nas znak
pokoju mwi Reinhold.
Reinhold z domu wynis te zasad, e jak
si co zaczyna, to trzeba
skoczy.
To buduje konsekwencj i wytrwao
podkrela. Mj ojciec
wyznawa zasad, eby
w yciu robi to, co czowieka cieszy i interesuje,
a nie to, co jest w danej
chwili modne na rynku.
Wana jest te otwarto
na innych rozumiana
jako suchanie ich, bo od
kadego mona si czego nauczy wylicza.
Trzeba mie w sobie
yczliwo i ciekawo
innych ludzi, kultur,
zwyczajw. Szanowa ludzi
i szanowa siebie. I jeszcze jedna zasada postpowania uczciwo.
Jest dumny z tego, e dzieci podzielaj te wartoci. Nawet wtedy,
kiedy wskutek uczciwoci ponosz
strat. Tak jak Veronika, ktra zgosia nauczycielowi, e naliczy jej
zbyt duo punktw za prac. Po ich
odjciu okazao si, e zamiast oceny dostatecznej dostaa dwjk. Dzi
postpiaby tak samo. Albo jak Zosia,
ktra od liceum stara si nie ciga,
co dziwio i nadal dziwi wikszo kolegw i koleanek.
Dla Joanny wane jest, eby przynajmniej raz dziennie wsplnie usi
do stou. eby mie dla siebie czas.
Codziennie przygotowa co dobrego
do jedzenia. I trzyma wok siebie
ad i porzdek, bo to buduje porzdek
wewntrz czowieka. I nie ma rnicy
midzy tymi zasadami wyznawanymi
w Austrii czy w Warszawie. Dekalog
jest ten sam. Podobnie pracujemy,
odpoczywamy i witujemy. Na Wielkanoc wicimy baranka, pisanki.
I skadamy sobie co roku te same yczenia. Radoci, zdrowia, spenienia
marze tego rwnie yczymy Czytelnikom Magazynu Parafialnego.
Suchaa
i fotografowaa
Urszula Imieniska
18
Zdrowe przepisy Zosi Utri

Byskawiczny oso z sosem imbirowym, zielon
saat i chlebem razowym (1 porcja)
Skadniki: kawaek wieego ososia, yka oliwy z oliwek, p
cytryny, p yki sosu sojowego, kawaek imbiru wielkoci
kostki do gry
Wykonanie: ososia umy i ugotowa na parze (my uywamy
do tego celu duego metalowego sitka, ktre wstawiamy do
pasujcego, napenionego do poowy wrztkiem garnka ososia kadziemy skr do dou na sitko i przykrywamy pokrywk; podczas gotowania nie przekadamy ryby na drug stron).
Gotujemy na wolnym ogniu ok.15 min.
W midzyczasie przygotowujemy sos: kroimy drobno imbir
(po uprzednim obraniu najlepiej robi si to ma yeczk),
wrzucamy do miseczki, dodajemy oliw, sos sojowy, sok z wycinitej cytryny. Gotowego ososia polewamy sosem i podajemy z saat (np. z sosem winegret; my lubimy j te z czarnym
olejem z pestek dyni specjaem z Austrii) i kromk razowego
chleba.
Pyszna owsianka z malinami (1 porcja)
To propozycja Zosi na zdrowe wiosenne niadanie.

Skadniki: 4 yki patkw owsianych grskich, szklanka mroonych malin, yka maku (wietne rdo wapnia), yka wirkw kokosowych, p yki sezamu
Wykonanie: Patki zalewamy zimn wod tak, aby je zakry.
Gotujemy ok.7 min, mieszajc. Pod koniec dodajemy maliny.
Nakadamy do miseczki i posypujemy makiem, wirkami i sezamem.
Nasze ulubione ciacho kubkowe babci Kathariny

Miark jest redniej wielkoci kubek.
Bierzemy: 3 jajka, 1/2 kubka oleju, 1/2 kubka cukru trzcinowego (lub zwykego)
miksujemy do uzyskania gadkiej masy.
Dodajemy:
1,5 kubka mki penoziarnistej
2 yeczki proszku do pieczenia
1,5 kubka mielonych ulubionych orzechw (lub mielonego maku)
2 yki kakao
i dalej mieszamy mikserem, a nastpnie dodajemy:
1 kubek mietany 12% lub jogurtu naturalnego
i dalej mieszamy do uzyskania jednolitej masy.
Przelewamy ciasto do foremki kekswki i pieczemy ok. 40 minut w temp. 175 st.
19
Plan Dni w Archidiecezji Warszawskiej
Czowiek jest wielki nie przez to,

co posiada, lecz przez to, kim jest; Nie
przez to, co ma, lecz przez to, czym
dzieli si z innymi w. Jan Pawe II
O DM w Krakowie:
Bohaterowie:
Jezus Chrystus i modzie
Temat:
Miosierdzie
Haso: Bogosawieni miosierni,
albowiem oni miosierdzia dostpi
Logo: miejsce Polska i Krakw
Kolorystyka: niebieski, czerwony,
ty
Nazwa
biblijna
Archidiecezji
Warszawskiej: gra Moria
DM: duchowe przeycie i duga
droga przygotowa
2013/2014: Sowo (kerygmat)
sowo Jezusa
2014/2015: Sakramenty liturgia
mio pynca
2015/2016: Caritas diakonia
podsumowanie

Plan Dni w Diecezjach:
20 lipca 2016 przyjazd
Wieczorem przywitanie modziey
w parafiach podczas zorganizowanej
uroczystoci, np.: koncertu, przedstawienia, grilla, pikniku forma
dowolna, przywitanie zakoczone
wspln modlitw. Zaprezentowanie goszczonych grup, ich opiekunw

i przedstawienie si parafii.
21 lipca 2016 Dzie Kultury i Historii
Zwiedzanie miejsc zwizanych
z Histori i Kultur Warszawy
i Mazowsza muzew, budynkw
i parkw historycznych: Muzeum
Powstania Warszawskiego, Muzeum
w. Jana Pawa II i Ks. Stefana Kardynaa Wyszyskiego, Muzeum Narodowe, Zamek Krlewski i Starwka Warszawska, azienki Krlewskie, Paac i Ogrody w Wilanowie,
Centrum Nauki Kopernik i inne.
Wieczorem spotkanie modziey
na placu Pisudskiego na plenerowym przedstawieniu artystycznym
na temat historii Polski i Warszawy, prezentacja zwyczajw i tradycji
polskich, uroczysta zmiana warty
przed Grobem Nieznanego onierza i parada historyczna wojska
polskiego. Program kulturalny realizowany bdzie przez rne Podmioty i Instytucje, w tym Centrum
Myli Jana Pawa II, na zakoczenie
wsplne witowanie.
22 lipca 2016 Dzie Pielgrzymowania i Dzie Miosierdzia
Nawiedzanie miejsc zwizanych
z yciem witych Warszawy: Matka

Boa askawa Patronka Archidiecezji Koci OO. Jezuitw na Starym Miecie; w. Arcybiskup Zygmunt Szczsny Feliski Katedra
Warszawska; w. Maksymilian Maria Kolbe Niepokalanw; b. ks.
Jerzy Popieuszko Sanktuarium na
oliborzu; w. Andrzej Bobola Patron Polski Sanktuarium na Mokotowie; kocioy na Trakcie Krlewskim i inne. Do Sanktuariw mona
zorganizowa piesze pielgrzymki
z parafii, jeli na to pozwalaj warunki. W cigu dnia moliwo podjcia
posugi miosierdzia wobec chorych,
cierpicych, potrzebujcych pomocy. Moliwo ta realizowana bdzie
przy pomocy Caritas Archidiecezji
Warszawskiej i Caritas parafialnych.
Wieczorem naboestwo adoracyjne w kadej parafii w intencji modziey i pokoju na wiecie.
23 lipca 2016 Oglnodiecezjalne
spotkanie Modziey przy wityni
Opatrznoci Boej Warszawskie
Uwielbienie
Uroczysta Msza wita Posania
pod przewodnictwem Metropolity
Warszawskiego, wieczr wiadectw
i koncert uwielbieniowy. Program
realizowany przez Centrum Opatrznoci Boej, Centrum Myli Jana
Pawa II i inne Podmioty i Instytucje.
Do wczesnych godzin popoudniowych Dzie Rekreacji, Sportu
i Wspzawodnictwa. Program realizowany przy wsppracy Parafii
z Samorzdami, np. na obiektach
sportowych.
24 lipca 2016 Dzie w Parafiach
i Rodzinach
Uroczysta Msza w. parafialna
z udziaem Goci pod przewodnictwem ks. proboszcza. Nastpnie
czas z rodzinami i parafi: wsplny
piknik, grill. Wieczorem uroczyste
poegnanie i podzikowanie organizowane przez Parafie.
25 lipca 2016 wyjazd modziey
do Krakowa
MACIEJ SABAA
20
Okolice Pruszkowa okiem geomorfologa
O moliwociach rozwoju turystyki

w Pruszkowie i okolicy
Wprowadzenie
Wydaje si, e dzi w Pruszkowie,
poza dwoma wybitnymi i o europejskiej randze przykadami muzew
(Muzeum Staroytnego Hutnictwa
Mazowieckiego i Muzeum Dulag
121), ktre swymi zbiorami skierowane s do wymagajcego i wiadomego odbiorcy, nie funkcjonuje
aden inny rodzaj turystyki. Mona
mie nadziej, e gdy zrewitalizowany zostanie kwarta dawnej Fabryki
Owkw Majewskiego, gdy swj
blask odzyskaj Zakady (konstrukcyjne i produkujce obrabiarki) Stowarzyszenia Mechanikw Polskich
z Ameryki, rozwinie si w Pruszkowie turystyka przemysowa.
S jednak w Pruszkowie obiekty,
w ktrych drzemie wielki potencja
turystyczny. Potencjaem turystycznym s wszelkie zasoby natury przyrodniczej i kulturowej, ktre zwracaj uwag turysty i s powodem,
e turysta ma ochot je zobaczy.
Z uwagi na fakt, e obiekty pruszkowskie nale do zasobw przyrody nieoywionej, nazywa si je
geozasobami. W przypadku, gdy te
geozasoby wzbudz zainteresowanie
mieszkaca lub turysty, gdy stan
si atrakcj turystyczn, mona je
bdzie nazwa geowalorem. Geotu-
rystyka to nowa ga turystyki, jaka

pojawia si przed kilkoma laty na
pograniczu turystyki krajoznawczej
i kwalifikowanej. Geoturystyka jest
dziaem turystyki poznawczej nastawionej na przeycia bazujce na poznawaniu obiektw i procesw geologicznych oraz doznawaniu w kontakcie z nimi wrae estetycznych.
Geozasoby Pruszkowa i najbliszej jego okolicy, zmienione wskutek
narastajcej antropopresji, s dzi
w krajobrazie miejskim trudno dostrzegalne. Std brak wiadomoci
wrd mieszkacw Pruszkowa o ich
obecnoci na wycignicie rki.
W niniejszym artykule zaprezentowane zostan geozasoby turystyczne
Pruszkowa. Od inicjatywy lokalnych
instytucji samorzdowych, oddziau PTTK, przewodnikw, lokalnych
patriotw czy nauczycieli przyrody
i geografii zaley, kiedy owe zasoby
przeksztac si w geowalory turystyczne. To znaczy, kiedy mieszkacy miasta posid wiedz o bogactwie geoturystycznym swego miasta.
Z pewnoci taka wiadomo
przeoy si na rozwj gospodarczy
miasta poprzez obsug ruchu turystycznego. Nie mniej wanym efektem jest wzrost wiedzy mieszkacw
o licznych cennych obiektach geoturystycznych ich miasta. Wszystkie
Ryc. 1. A: Dawne hutnictwo mazowieckie zaznaczono

stanowiska archeologiczne
cz.
zdjcia zostay wykonane przez autork w 2011 r.

Geozasoby Pruszkowa i okolicy
Powiat pruszkowski pooony jest
na Rwninie Bosko-owickiej,
nalecej do Niziny Mazowieckiej.
Prawie pask (90-100 m npm) Rwnin tworzy morena denna, utworzona przez ldold skandynawski
podczas zlodowacenia warty (okoo
185-130 tysicy lat temu). Moren
denn stanowi glina lodowcowa
niewarstwowany materia skadajcy
si osadw rniej wielkoci, pobrany przez ldold/lodowiec w obszarze rdowym (np. w Skandynawii),
przetransportowany wewntrz/pod/
na powierzchni masy lodu i, po jego
stopieniu, osadzony w miejscu depozycji (np. na Rwninie Bosko-owickiej). Glina lodowcowa charakteryzuje si sab przepuszczalnoci,
cech szczeglnie cenn w rolnictwie. W wyniku procesw glebotwrczych glina lodowcowa przeksztacia
si czarne ziemie. S one pomidzy
Pruszkowem a Grodziskiem Mazowieckim wykorzystywane pod upraw warzyw. Rozlege tereny otwarte
Rwniny Bosko-owickiej, zagospodarowane jako ki i pola uprawne, stanowi przedpole dla zespow
B: Powstawanie rudy darniowej.
rdo: Rutkowski M., 2001: elazne ki. Wiedzy i ycia, nr 5

paacowo-parkowych,
eksponujc
ich architektoniczne i kompozycyjne walory. Nie pozostaje to bez echa
ze strony zainteresowanych i bynajmniej nie masowych turystw.
Dziaalno ostatniego na tym
terenie ldolodu zapisaa si m.in.
intensywnymi procesami glacitektonicznymi (spitrzenia, wycinicia
osadw), ktre doprowadziy do wyruszenia ze swego pierwotnego pooenia zalegajcych w podou iw
neogeskich. Osad ten potocznie
nazywany jest glin. W wielu miejscach w Pruszkowie i okolicy iy wystpuj na powierzchni terenu, wzgl.
na niewielkiej gbokoci. Walory
iw, jako surowca budowlanego dla
przemysu i budowy domw mieszkalnych, zostay docenione przez
spk Jonasa Abramsona i Szulima
Ditmana i pniej hr. Antoniego
Potulickiego, ktrzy w latach 18781938 prowadzili niele prosperujc
cegielni. ladami po wyrobiskach
poeksploatacyjnych s popularnie
zwane glinianki hrabiego w dzielnicy Pruszkowa Ostoi oraz sztuczne stawy w Parku Potulickich w centrum miasta. Niewielkie stawy, wypeniajce tak zwane Doy, znajdujce si pomidzy Kocioem p.w.
Matki Boej Nieustajcej Pomocy
a nowym Przedszkolem Miejskim nr
13 na Os. Prusa, s take dowodem
na eksploatacj iw neogeskich
w tej czci Pruszkowa.
Innym surowcem wydobywanym
w okolicy Pruszkowa i Brwinowa
bya ruda darniowa. Jest to powstajca na torfowiskach i innych podmokych terenach (Ryc. 1) skaa osadowa o niewielkiej zawartoci elaza.
W okresie II BC (ang. before Christ
przed Chrystusem) do IV AD zasoby tego bogactwa naturalnego stay si podstaw do rozwoju duego
orodka produkcji i obrbki elaza
(Ryc. 1). Wyniki archeologicznych
prac wykopaliskowych mona obejrze w niedawno odrestaurowanym
Muzeum Staroytnego Hutnictwa
Mazowieckiego.
Maria Grska-Zabielska
21
W poszukiwaniu
wiata prawdy
est dla mnie duchowym zaszczytem, e dane mi jest, razem z Czytelnikami Magazynu, podj refleksj
na temat zagadnienia Prawdy w kontekcie godnoci czowieka, w szczeglnoci chrzecijanina, oraz ogromnego napicia istniejcego pomidzy
prawd a kamstwem znajdujcego
zreszt swoje wyrane odbicie w naszym yciu spoecznym i indywidualnym. Poprzednie moje rozwaania na
temat prawa i moralnoci powinny
by zwieczone w prawdzie, skoro
prawo, a zwaszcza porzdek moralny w spoeczestwie, w rzeczywistoci tworz najwysz form integracji
spoeczestwa obywatelskiego i aktywnoci midzyludzkiej.
Na tle wypowiedzi artykuowanych w mediach opowiadajcych si
za prawd i tylko prawd odnosz
wraenie, e jzyk staje si instrumentem do uprawiania gry z poczuciem
wasnej wyszoci oraz zadowolenia
z siebie i pewnoci wasnego osdu.
Nie budzi natomiast we mnie wtpliwoci, e jestem sam dla siebie
zagadk, tak jak zagadk jest kady czowiek dla drugiego czowieka.
Nie jestemy zdolni jak stwierdza
tak czsto cytowany ks .prof. Tischner osign podstawowej prawdy
o wiecie bez osignicia podstawowej
prawdy o nas samych. Rozumienie
siebie jest warunkiem rozumienia
wiata i rozumienie wiata jest warunkiem rozumienia siebie. Zadaj sobie nieraz pytanie: czy ucz si
z szacunkiem odkrywa prawd
o czowieku wewntrznym, bo przecie to wntrze staje si sakramentalnym mieszkaniem Boga w Eucharystii
i jake odmienia si obraz wszystkich
i kadego, gdy sobie to uwiadomimy i uczynimy przedmiotem refleksji
(z nauczania Papiea w. Jana Pawa
II). Jake te jest trudno by odpowiedzialnym za swoj wewntrzn
postaw w relacji do innych, gdy spojrzy si przez pryzmat obrazu naszego ycia spoecznego, politycznego.
W kocu, jake atwo dzielimy ludzi
na dzieci Boga i szatana w oparciu
o wasne przekonania, ktrym nadaje-
cz.
my przymiot prawdy i tylko prawdy.

Problematyka prawdy wie si
z pytaniem, ktre na pierwszy rzut
oka moe wydawa si atwe, jest
w rzeczywistoci jednym z najtrudniejszych, jakie mona zada: czy
istnieje na tym wiecie jaka wiedza
tak pewna, e aden rozumny czowiek nie mgby w ni wtpi? Jest
bardzo prawdopodobne, e kada
wypowied na ten temat, co wiemy
z wasnego bezporedniego dowiadczenia, moe by bdna. I tak na
marginesie podam, e np. wiele zjawisk opisywanych przez szczegln
teori wzgldnoci opracowan przez
A. Einsteina jest cakowicie niezgodnych z naszym ziemskim zdrowym
rozsdkiem, a jednoczenie s wielokrotnie sprawdzone i udowodnione
w rnego rodzaju eksperymentach
Wierzcych w sw nieomylno odsyam do atrakcyjnego opracowania
z zakresu psychologii kamstwa
Kamstwo i jego wykrywanie w biznesie, polityce i maestwie przygotowanego przez Paula Ekmana,
uwaanego za najwybitniejszego na
wiecie badacza tej problematyki,
laureata nagrody Amerykaskiego
Towarzystwa Psychologicznego za wybitne osignicia naukowe (1991 r.),
ktry opierajc si na badaniach eksperymentalnych przeprowadzonych w
Stanach Zjednoczonych, doszed do
wniosku, e spora cz spoeczestwa wiadomie kamie. Moe nie
wszyscy ulegaj tej pokusie, ale zachodzce zmiany spoeczne, rosnca
rywalizacja raczej przysparzaj okazji
i zachcaj do posuenia si broni,
jak jest kamstwo.
Procesem poznawczym interesuje
si ta cz filozofii, ktr nazywamy
teori poznania lub epistemologi.
W tradycyjnej filozofii teoria poznania zajmuje si stosunkiem podmiotu
i przedmiotu w procesie poznania.
W zasadzie panuje zgoda wrd filozofw co do tego, e to, co bezporednio widzimy i czujemy jest jedynie
nazwijmy to umownie zjawiskiem,
ktre uwaamy za oznak pewnej kryjcej si za nim rzeczywistoci.
22
Chcc odkry natur prawdy, rozway naley, czym jest prawda

i czym jest fasz, wreszcie kim jestem i kim jest czowiek, nie za,
ktre przekonania s prawdziwe,
a ktre faszywe. W przeciwnym razie pomieszamy istot pyta i nie
otrzymamy waciwej odpowiedzi.
Zagadnieniem zdefiniowania pojcia
prawdy zajmowali si filozofowie ju
od staroytnoci. Klasyczna definicja
prawdy pochodzi od Arystotelesa
jest to zgodno sdw z rzeczywistym stanem rzeczy, ktrego ten sd
dotyczy. Istot prawdy Arystoteles
prbowa przyblia w Metafizyce:
Powiedzie, e istnieje, o czym, czego nie ma, jest faszem. Powiedzie
o tym, co jest, e jest, a o tym, czego
nie ma, e go nie ma, jest prawd.
Niewtpliwie z logicznego punktu
widzenia by to trudny do odparcia osd; nie wyjania jednak, czym
w istocie jest prawda.
Wrd staroytnych mylicieli
dostrzegano ponad ten opis, i postrzeganie prawdy ze strukturalnego punktu widzenia rzeczywistoci
wie si z reguy z funkcj, jak pojcie to peni w procesach poznawania. Przez wieki nie potrafiono jednak
znale definicji prawdy, ktra z jednej strony byaby formalnie poprawna
(nie prowadziaby do sprzecznoci),
a z drugiej sprzyjaaby gbszemu jej
rozumieniu. U samych podstaw definicji Kartezjusz wywodzi w Rozprawie o metodzie, i do pomylenia
jest, aby caa nasza wiedza bya zudna, jednak koniecznym jest, aby on,
ktry to myli, by czym; i spostrzegszy, e ta prawdamyl, wic jestem,
jest pewna i mocna, osdzi, e moe
przyj j bez skrupuu za pierwsz
zasad filozofii, podstaw definicji
prawdy, ktrej poszukiwa.
W bliskiej mi filozofii prawa rwnie zastanawiano si, co jest rdem prawdy, jaka jest owa struktura
rzeczywistoci, bowiem znajomo
podstawowych zasad powstawania
okrelonych zjawisk tworzcych logiczno-funkcjonaln struktur naszej
rzeczywistoci stanowi warunek konieczny dla stworzenia systemu prawnego zdolnego zapobiega niebezpiecznej dla rwnowagi ycia spoecznego erupcji konfliktw interesw.
Franz Brentano w Psychologii z empirycznego punktu widzenia zwra-
ca uwag na subiektywno prawdy

w akcie psychicznym czowieka,
w ktrym wyrnia trzy funkcjonalne
procesy: przedstawienia, sdy i zjawiska emocjonalne. W analizie struktury naszej rzeczywistoci wspomagaa,
zdefiniowana przez Karla Poppera,
triadyczna jej struktura. Wyrnia
on z kolei trzy komplementarne
obszary naszej realnoci: rzeczywisto materialn, fakty psychiczne
zachodzce u czowieka (dynamiczne przepywy jego wiadomoci, woli
i uczu), wreszcie idee wytwory
ludzkiego umysu tworzce kultur
w szerokim tego rozumieniu. Przy
takim zaoeniu, chc nie chcc, doszedszy do pogldu o swobodzie stawiania hipotez, S. Ehrlich skonkludowa, i funkcja poznania sprowadza
si tylko do dawania hipotetycznych
dyrektyw. Warte jest podkrelenia,
i we wspczesnym procesie sdowym przyjmuje si zasad prawdy
materialnej, prawdy obiektywnej
(jako przeciwiestwo prawdy organu, prawdy sdu czy te prawdy formalnej), a w istocie chodzi
w nim, wbrew pozorom werbalnym,
nie tyle o prawd w dosownym jej
rozumieniu, co naleyte uzasadnienie
twierdze uznawanych w procesie za
prawdziwe na gruncie paradygmatu poznawczego. Przy hipotetycznie zaoonym jedynie domniemaniu prawdziwoci faktw zawartych
w rozstrzygniciu u jego podstaw ley
przyjcie wycznie domniemania legalnoci oraz prawidowoci wydanego aktu prawnego rozstrzygajcego
spraw.
Podstawowa zasada rzdzca analiz sdw wydaje si by nastpujca:
kady sd, ktry moemy zrozumie,
musi by zbudowany wycznie ze
skadnikw, ktre znamy bezporednio. Tak wic wszelka wiedza, ktra
na podstawie dowiadczenia mwi
nam co o tym, czegomy nie dowiadczyli, oparta jest na przekonaniu, ktrego dowiadczenie nie jest
w stanie potwierdzi, ani te obali,
a ktre to przekonanie jednak, przynajmniej w swych bardziej konkretnych zastosowaniach, okazuje si
zakorzenione w nas rwnie mocno
jak wiele faktw dowiadczalnych.
Wychodzc z tego krgu niemocy poznawczej, idealici wywodzili,
e to, co si jawi jako materia, jest
w rzeczywistoci czym duchowym;

jest jak sdzi Leibniz zbiorem
mniej lub bardziej pierwotnych dusz
lub jak utrzymywa Berkeley ideami w umysach, ktre, jak bymy potocznie skonstatowali, postrzegaj
materi.
Chcc odkry natur prawdy (niekoniecznie wyjani), trzeba uwzgldni trzy wymogi, na ktre wskazuje
Bertrand Russell w Problemach filozofii, a ktre speni musi kada
teoria. Nasza teoria prawdy musi
uwzgldnia jej przeciwiestwo
fasz; musimy uwzgldni istniejce
przekonania (wydaje si by oczywistym, e gdyby nie byo przekona, to
nie mogyby istnie pojcia faszu ani
prawdy). Poza tym, jeli przyj, e
prawdziwo i faszywo s wasnoci przekona, to w istocie s wasnociami zalenymi nie od wewntrznych cech owych przekona, ale od
relacji przekona do innych rzeczy
(zjawisk). Jeli w kocu prawdziwo
polega na zgodnoci myli z czym,
co ley poza ni, to myl nigdy si nie
dowie, kiedy prawda zostaa osignita. Najwaniejsz prb poddania
tego rodzaju definicji jest koncepcja, e prawda polega na koherencji
(spoistoci, spjnoci). Oznak faszu
jest brak zgodnoci z ogem naszych
przekona, za istota prawdy polega
na byciu czci cakowicie spjnego
systemu, ktry stanowi Prawd Jedyn. Przyjcie tej zasady oznaczaoby
opowiedzenie si za wnioskiem, e
umysy nie tworz prawdy i faszu.
Tworz przekonania, ale gdy to ju
si dokona, umys nie moe obiektywnie dowie i sprawi, by stay si
one prawdziwe lub faszywe Oznaczaoby to, i zwyka systematyzacja
pogldw prawdopodobnych sama
w sobie nie przeksztaci ich w wiedz
niepowtpiewaln. Nietzsche, poddajc krytyce mono dowiedzenia
prawdy poprzez teori poznania,
stwierdzi, i wiedza o wiecie nie jest
obiektywn, ktr czowiek odkrywa lub przynajmniej mgby odkry,
lecz jest przez czowieka stwarzana.
Pozostaje wyrazem zmieniajcych si
w czasie pogldw, ktre nie maj nic
wsplnego z docieraniem do istoty
rzeczy. Ich odniesieniem nie jest byt,
twarda rzeczywisto, ale wiedza
o niej, ktr ksztatujemy. (C.D.N.)
Jerzy Sulimierski
23
Instytut Maryjno-Kolbiaski Kolbianum w Niepokalanowie
Maryjna droga prymasa Wyszyskiego

w trzecim tysicleciu
Kardyna Stefan Wyszyski pomiertnie zosta nazwany Ojcem
Narodu. Suga Boy cae swoje ycie
zwiza z Matk Bo, razem z Ni
prowadzi Koci w Polsce w trudnych latach zmaga o wolno Kocioa i o uszanowanie godnoci kadego czowieka. Jego posugiwanie
zwizane byo z Jasn Gr, gdzie
Maryja jest obecna przez porednictwo Cudownego Obrazu.
Z testamentu Prymasa Wyszyskiego:
Kocioowi w Polsce suyem wedug najlepszego mojego zrozumienia
Jego sytuacji i potrzeb. Chciaem obroni Koci przed zaprogramowan
ateizacj i przed faszywymi brami,
ktrzy na wasn rk uprawiali nieuczciw polityk kocieln w dziedzinie
pastwowej, przed nienawici spoeczn doktrynalnie zachwalan, przed
rozwizoci, ktrej odgrnie patronowano. Uwaam sobie za ask, e
mogem z pomoc Episkopatu Polski
przygotowa Nard przez Wielk Nowenn, luby Jasnogrskie, Akt Oddania Narodu Bogurodzicy w macierzyst
niewol Mioci i Spoeczn Krucjat
Mioci na nowe Milenium. Gorco
pragn, by Nard Polski pozosta wierny tym zobowizaniom. W stosunku do
mojej Ojczyzny zachowuj pen cze
i mio. Uwaaem sobie za obowizek broni jej kultury chrzecijaskiej
przed zudzeniami internacjonalizmu, jej zdrowia moralnego i caoci
granic, na ile to leao w mojej mocy.
Przekonany o doniosoci przemian
spoecznych suyem bezinteresownie
przez wiele lat warstwom robotniczym,
zwaszcza przez prac kulturowo-owiatow, w duchu spoecznych encyklik
Papiey. Uwaam, e pomimo przemian
ustrojowo-politycznych dzieo to nie zostao jeszcze dokonane. Po przezwycieniu niewoli kapitalistycznej warstwy
robotnicze znalazy si w niewoli totalnokolektywistycznej i grozi im jak
caej ludzkoci niewola technokracji.
Ufam jednak, e zdrowy duch oso-
bowoci ludzkiej zwyciy w tej walce

o godno, o wolno czowieczestwa.
[...] Uwaam sobie za ask, e mogem
da wiadectwo Prawdzie jako wizie
polityczny przez trzyletnie wizienie i e
uchroniem si przed nienawici do
moich Rodakw sprawujcych wadz
w Pastwie. wiadom wyrzdzonych mi
krzywd przebaczam im z serca wszystkie
oszczerstwa, ktrymi mnie zaszczycili.
Ten fragment testamentu pokazuje,
na jak skomplikowan rzeczywisto
spoeczn i duchow Opatrzno powoaa Prymasa, udzielajc mu ask
rozeznania i mocy do dziaania.
Znamienne jest to, e wanie w tak
trudnych warunkach, w jakich zosta
uwiziony, dokona prywatnego aktu
duchownego oddania si Matce Boej. Miao to miejsce w Stoczku Warmiskim, w dniu 8 grudnia 1953 roku,
w wito Niepokalanego Poczcia.
O okolicznociach tego wydarzenia
napisa:
Dom by owietlony noc (...). Na
korytarzach na parterze i na pitrze czuwali panowie, urzdnicy tajnej policji. Izolacja od wiata zupena. Otwarta bya tylko droga do Matki Boej.
W miar upywu czasu w rozwaaniach Prymasa pojawiaj si akcenty
spoeczne zawierzenia Maryi. Pod
koniec 1954 roku zapisuje w swoim
dzienniku: warto myle o obronie
Jasnej Gry roku 1955 oraz e obrona Jasnej Gry dzi to obrona chrzecijaskiego ducha narodu, to obrona
kultury rodzimej, obrona jednoci serc
ludzkich w Boym sercu, to obrona
swobodnego oddechu czowieka, ktry
chce wierzy bardziej Bogu ni ludziom,
a ludziom po Boemu.
Bardzo wana jest te myl, ktr
zapisa 10 listopada 1956 roku, ktra
wiadczy o jego przemianie w myleniu oraz dojrzewaniu do roli Prymasa
Tysiclecia, jak nada mu historia po
wyjciu z wizienia. Bodaj nigdy tak
dobitnie jak teraz nie uwiadomiem

sobie tego, jak potn jest wola Boa,
by Jasna Gra bya Stolic Chway Boej , ktra rozlewa si na Polsk przez
dziewicze donie Poredniczki ask
wszelkich. Bodaj nigdy jak teraz nie
widziaem tego tak jasno, e wol Ojca
Narodw jest, by nard polski by zjednoczony przez Jasn Gr i by tutaj si
odnawia i krzepi. Tej woli Boej nikt
nie zdoa zama, o czym wiadcz wieki naszego trwania na Jasnej Grze,
bardziej jeszcze niezomnego ni mury
i way obronne. () Nie wystarczy wyspowiada pielgrzymw, naley wyspowiada nard, by dokona w nim nowej obrony Jasnej Gry.
Niejednokrotnie mwi on, e historia go przerasta. Jednak postawa
otwartoci na Boga oraz bezgraniczne
zaufanie do Matki Boej sprawiy, e
Prymas dokonywa cudw, ktrych
nikt nie oczekiwa. Prymas Tysiclecia rs dziki Jasnej Grze pojtej jako wydarzenie, ale i ona razem
z nim rosa i stawaa si sercem zmaga
Kocioa na polskiej ziemi. A chocia
w Polsce jest tyle orodkw pracy maryjnej i odrodzenia duchowego, to wanie Jasna Gra ma najwikszy paszcz
w Polsce, ktrym przykrywa nie tylko ojczyzn nasz, ale i ca diaspor.
Wszystkie listy Prymasa pisane
z Komaczy na Jasn Gr ujawniaj
niesamowite bogactwo przemyle,
u ktrych podstaw musiaa by wielka modlitwa Prymasa Wyszyskiego
i cakowita przemiana wewntrznego
nastawienia oraz rozumienia swej roli
jako gwnego przewodnika polskiego Kocioa. Dojrzao w nim dogbne zrozumienie, e tylko bdc cakowicie oddanym Matce Boej, moe
uratowa Koci w Polsce.
Przeomem w yciu Kocioa w Polsce i w posudze Prymasa byy luby
Narodu na Jasnej Grze 26 sierpnia
1956 roku. Snujc wizje pracy nad
wprowadzeniem ich w ycie, mwi,
e dopiero wtedy okazao si, e Kr-
24
lowa Polski jest najbardziej popularn

postaci w yciu narodu. Okazao si,
e oddziaywania Jasnej Gry na ycie narodu nie da si sprowadzi do
pytkiej dewocji. Okazao si, e Jasna
Gra jest wewntrznym spoidem ycia
polskiego, jest si, ktra chwyta gboko za serce i trzyma nard cay w pokornej a mocnej postawie wiernoci Bogu,
Kocioowi i jego hierarchii. Krlowa
Polski prowadzi nard do Syna swego
i Jego Kocioa.
Kardyna podkrela, e na Jasnej
Grze miay miejsce luby caego
narodu, a wic obowizuj przede
wszystkim kadego Polaka, a dopiero
potem cay nard polski jako spoeczno, ktra tworzy mistyczne Ciao
Kocioa.
Przypiecztowaniem pracy Kocioa w Polsce, potwierdzonej jak
czsto powtarza Kardyna Prymas
przez nauczanie soborowe, by Akt
Oddania w macierzysk niewol
Maryi. Byo to uroczyste potwierdzenie ycia wraz z Maryj, Matk Je-
zusa, oraz podjcie wcielenia Jej ducha w codzienne ycie. Posoborowe

przepowiadanie Prymasa byo ustawicznym podkrelaniem obowizku
wspbrzmienia caego ycia Polakw
z wypowiedzianym zawierzeniem.
Komentarz do Aktu Oddania napisa kardyna Karol Wojtya. Maryjna
myl kard. Wojtyy niejednokrotnie
wsplna z myl Prymasa, czy te
mocno j uzupeniajca, wesza wraz
z papiestwem w powszechne dziedzictwo Kocioa.
Zdaniem Prymasa Tysiclecia drog Kocioa w Polsce jest czowiek
formowany przez dwie najwaniejsze
i naturalne wsplnoty: rodzin i Nard.
Ustrj komunistyczny, z ktrym
przyszo zmierzy si Kardynaowi,
chcc zniewoli spoeczestwo sowami i nakazami, podwaa w pierwszym
rzdzie przywizanie do katolicyzmu
oraz do rodziny jako najwyszej wartoci. Prymas przeciwstawia temu
ksztatowanie modelu wychowania powierzonego rodzinie, ktra

zgodnie z nauk Kocioa i tradycj
chrzecijask powinna by otwarta
na wspprac wszystkich rodowisk
i spoecznoci, w tym pastwa, szkoy i Kocioa. Nauczanie na temat
roli maestwa i rodziny zajmowao
szczeglne miejsce w caej dziaalnoci teologicznej, duszpasterskiej oraz
publicystycznej Autora. Myl duszpasterska Prymasa Wyszyskiego zachowaa aktualno do dnia dzisiejszego,
a po jego mierci zostaa rozwinita
i pogbiona przez nauczanie Papiea
Jana Pawa II.
Nauczanie Prymasa Tysiclecia
o rodzinie i narodzie jest niezwykle
aktualne. Nasze czasy maj inne oblicze polityczne i kulturowe. A jednak
cigle odzywaj si gosy o charakterze ateistycznym. ycie rodzinne ulega rozbiciu poprzez nadmiern prac
rodzicw. Wzrasta nieustannie plaga
rozwodw. Powstaj liczne zwizki
nieformalne, zwizki na prb. Szczytem bdnej formacji prawnej i moral-

nej s zwizki homoseksualne. Aby
zaradzi tym wszystkim niebezpieczestwom, naleaoby wprowadzi
nauczanie Kardynaa Wyszyskiego
w praktyczne dziaanie. Zagroenia te
byy bowiem przez niego rozpoznane,
omwione i wnikliwie zbadane ju ponad 60 lat temu.
We wspczesnym nauczaniu prawie cakowicie pomija si przekaz
aksjologii, czyli wiedzy na temat wartoci. Powstaje zamt w kwestii oceny
i postrzegania wartoci prowadzcy
do powstawania na poszczeglnych
etapach nauczania organizacji przeciwnych maestwu, rodzinie i pastwu. W wyniku tego ycie spoeczno-narodowe jest zagroone. Wydaje si
zatem suszne siganie do wartoci,
o ktre walczy, ktrych naucza i ktre przekazywa Prymas Tysiclecia.
W swoim nauczaniu Prymas uwaa, e Pastwo ma obowizek strzec
dobra publicznego, w tym dobra rodziny. Prymas Wyszyski wymieni
sze zasad sprawiedliwego ustroju
pastwowego w stosunku do rodziny.
Nale do nich:
1. uznanie, e czowiek jest bogactwem spoeczestwa i pastwa;
2. otoczenie rodziny trosk i opiek przez spoeczestwo i pastwo;
3. zabezpieczenie prawne nierozerwalnoci
maestwa;
4. stworzenie warunkw gospodarczych sprzyjajcych yciu rodzinnemu;
5.
waciwa
polityka
ludnociowa
wobec
rodziny;
6. uznanie wspdziaania spoecznoci na rzecz spoecznoci rodzinnej.
Poniewa mia wiadomo, e jeeli struktury pastwa bd tworzone przez ateistw, to takie pastwo
nie bdzie przyjazne rodzinie, wic
w swoim przesaniu, ktre kierowa
do rodzin matek i ojcw, bardzo
mocno podkrela rol ycia wiar
i zawierzeniem Maryi. W ten sposb
polska rodzina bdzie stawaa si
mocna i silna, wiadoma swojej roli
i wpywu na rozwj wielkiej Rodziny,
jak jest nard polski. Gotowa unie
trudy i zmierzy si z przeciwnociami, kiedy zajdzie taka potrzeba.
Wskazywa na Rodzin z Nazaretu (26 IX 1976 r.) jako przykad do
naladowania: tak wielka jest mio
Boga ku rodzinie, e nawet swojemu
Synowi w Nazarecie stworzy rodzin,
25
chocia Boy Syn, Sowo Przedwieczne,

mogoby si oby na ziemi bez rodziny.
Tak wit spraw jest rodzina, i jej zaoenie nazwa Aposto Sakramentem
wielkim w Chrystusie i Kociele. Rodzina jest wyrazem woli Stwrcy.
A 1 X 1976 podczas naboestwa
racowego w parafii w. Teresy we
Wochach w swoim nauczaniu zwraca uwag na modlitw racow,
ktra powinna by w rodzinach podstawow forma praktykowania wiary:
Tajemnice radosne, bolesne czy chwalebne, ukazujce ycie Jezusa i Maryi, to
niemale droga kadego z nas. Chocia
Chrystus i Jego Matka s postaciami
wyjtkowymi w dziejach Rodziny Ludzkiej, to jednak Ich droga jest podobna
do naszej. () Tajemnice radosne z ycia Jezusa i Maryi rozwaane w Racu przypominaj wic nasze codzienne
domowe, rodzinne ycie. Dlatego te
Raniec jest jak najbardziej modlitw
rodzinn.
Raniec jest te skrtem dziejw
kadej rodziny chrzecijaskiej. Kada
bowiem rodzina podobnie jak ycie
Jezusa i Maryi ma te swoje tajemnice bolesne. Przey je Chrystus, przeya Maryja, przeywamy rwnie i my.
A bolesnych zdarze jest dzisiaj coraz
wicej. Mog nas one niekiedy niepokoi, ale gdy rozwaamy bolesne przeycia
Jezusa i Maryi, nabieramy szczeglnego spokoju i uczymy si, jak przeywa
trudne chwile ze spokojem wypenianego zadania.
Najbardziej poruszajc i dotykajc gbi istoty rodziny, narodu
i Kocioa, szczeglnie aktualn w dzisiejszych czasach, tj. na pocztku trzeciego tysiclecia, jest jedna z ostatnich
nauk Prymasa przekazana 8 III 1981
do kobiet polskich, mona powiedzie
nie tyle nauka co modlitwa zawierzenia. Jakby przeczuwa nadchodzce
nowe ideologie, niead w wymiarze
moralnym i antropologicznym i wiedzia, e tylko Maryja moe ochroni
godno kobiet polskich, uzdolni je
do prawego wychowania potomstwa
i w ten sposb uratowa rodzin, nard i Koci: Bogurodzicy Dziewicy,
Matce Zbawcy wiata i Odkupiciela
ludzi, oddaj w macierzysk opiek
wszystkie matki ziemi polskiej, ktrych
ofiarno i cierpienia oywiaj Ojczyzn nasz. Oby Owoc ycia Matki
Jezusa by wzorem dla wszystkich narodzonych w Polsce dzieci Boych, tak
by kady czowiek by wierny Bogu,

Ewangelii Chrystusa i Kocioowi. Oby
wszyscy przychodzcy na ziemi polsk zamieniali smutek w rado, e
Czowiek na wiat si narodzi. Oby
to byo nowych ludzi plemi, zdolnych
do czynw mioci Boga i ludzi, w duchu sprawiedliwoci, wzorowego ycia
i suby spoecznej jedni drugim. Drogim naszym rodzicielkom wyraamy
wdziczno za ich powicenie si, gdy
nieustannie napeniaj Kielich ycia
Narodu, otaczamy je czci i mioci
i bogosawimy mocami Trjcy witej
w imi Ojca i Syna i Ducha witego.
Biskup Wyszyski po mierci prymasa Hlonda uczyni wasnym testament swego Poprzednika, aby wszystko postawi na Maryj. Prymas Hlond
w proroczych sowach powiedzia, e
jeeli przyjdzie zwycistwo, to przyjdzie przez Maryj. I przyszo w osobie
papiea Jana Pawa II, ktry bdc
Cay Twj, Maryjo rozwin i pogbi w nauczaniu Kocioa drog zawierzenia Maryi.
Jak wielka jest tajemnica Trjcy
witej i niepojta Jej Ekonomia, e
na przeomie tysicleci daa narodowi polskiemu i wiatu trzech Tytanw
Ducha, Niewolnikw Maryi, ktrzy
pozostawili obfite owoce ducha i intelektu tak, e kolejne pokolenia mog
czerpa z tych skarbw, aby wzrasta
w peni czowieczestwa i przemienia wiat.
Opracowaa:
Elbieta Alexandrowicz
Studia Podyplomowe I Rok
Opracowano na podstawie:
O. J.Pach OSPPE, Kardyna Wyszyski jako wsptwrca maryjnego
posannictwa Jasnej Gry, str. 271288.
O. J.Pach OSPPE, POLSKA DROGA MARYJNEGO ZAWIERZENIA,
Paulinianum, Jasna Gra-Czstochowa 2011, str. 93-105.
Stefan Kardyna Wyszyski, Nauczanie o maestwie i rodzinie antologia
tekstw 1925-1981, Instytut Papiea
Jana Pawa II, Warszawa 2012.
Internet Media Kultura Teologia,
UKSW Nauczanie Stefana Kardynaa
Wyszyskiego
czerwiec 2014 rok
26
W dobrych zawodach wystpili w. Karol
Patron Papiea
Przed kilkoma dniami przeywalimy 10. rocznic mierci jednej
z najwaniejszych osb w yciu wielu
Polakw witego Jana Pawa II.
Gdy na spotkaniu redakcyjnym poproszono nas by nawiza w swoich
artykuach do Jego postaci pomylaam, e w kontekcie cyklu o witych
nie ma to sensu. Przecie kady z nas
zna yciorys, w duej mierze i nauczanie Papiea Polaka. Niedugo pniej
wpada mi w rce (zupenie przypadkiem, przecie stoi na mojej pce od
dobrych piciu lat) ksika o witym,
o ktrym Jan Pawe II mwi tak:
Kiedy myl o tej postaci, uderza
mnie zbieno faktw i zada. On
by biskupem Mediolanu w okresie
soboru trydenckiego, mnie Pan Bg
da by biskupem w czasie soboru watykaskiego II, w ktrego perspektywie da mi takie samo zadanie: jego
realizacj. Zawsze frapowaa mnie ta
zbieno i fascynowao mnie w tym
witym biskupie jego ogromne zaangaowanie duszpasterskie. [...]. wity
Karol! Ile razy przemyliwaem jego
ycie kontemplujc wielk posta
tego czowieka Boego i sugi Kocioa [..]. W jego imi moi rodzice, moja
parafia, moja Ojczyzna pragnli mnie
od samego pocztku przygotowa do
tej szczeglnej suby Kocioowi.
Kim by patron Jana Pawa II?
Dziecistwo i modo
W yciu bodaj kadego czowieka rodowisko, z ktrego wyszed,
przede wszystkim najblisza rodzina
odgrywa pierwszoplanow rol gdy
chodzi o uksztatowanie osobowoci oraz wszystkich jej pochodnych
wiatopogldu, chierarhii wartoci.
Wwczas wan rol odgrywa jeszcze
aspekt znamienitoci pochodzenia,
gdy w znacznym stopniu determinowao to bieg ycia konkretnej osoby.
w. Karol urodzi si w czwartek rano, 3 padziernika 1538 roku
w rodzie arystokratyczm Borromeo.
Jego ojciec wyrnia si prawoci
charakteru, "by czowiekiem spo-
kojnym i bogobojnym a przy tym tak

dobroczynnym. W domu przestrzega obyczaju, aby nie siada nigdy do
stou, nie obdarzywszy wprzd ubogich jamun."*. Matka, pod ktrej
okiem odbywa pierwsze etpy nauki
bya kobiet szlachetn i pobon.
Atmosfera domu rodzinnego, wolna
od przywizania do uciech wiata doczesnego niewtpliwie miaa ogromny wpyw na jego pniejsze decyzje.
Nie wiele wiemy o dziecistwie
w. Karola. Jego biografowie wspominaj, e by cichy i skromny a bawi si najchtniej sam ustawianiem
i przystrajaniem maych otarzy oraz
kapliczek. Do stanu duchownego zosta przyjty (otrzyma tonsur) 13
padziernika 1545 czuli tu po swoich
sidmych urodzinach i kontynuowa
nauk w Mediolanie, gdzie czciej
widywa si z ojcem spdzajcym tam
wiele czasu w subie publicznej. Niewtpliwie bolesnym przeyciem bya
mier matki w dwa lata pniej. Od
tego momentu do obowizku tym
wikszej troski i opieki nad Karolem
poczuwa si brat zmarej arcybiskup
Jan Anio Medici, pniejszy Pius IV.
Nastoletni Karol zosta wysany
przez ojca do Pawii w celu podjecia
studiw uniwersyteckich. Niejednokrotnie dowiadczy tam trudnoci
materialnych. Z prb o wsparcie
zwraca si do ojca, lecz nie zawsze
je otrzymywa. Na rok przed uzyskaniem doktoratu obojga praw, w lipcu
1558 roki zmrar ojciec w. Karola,
co jeszcze mocniej zwizao przyszego biskupa z wujem, ktry niespena
ptora roku pniej zosta wybrany
na Stolic Piotrow.
Sekretarz stanu
Pius IV speni swoj obietnic, e
wemie go do siebie po studiach dan
Karoliwi kilka lat wczeniej. Ju kilka
tygodni po swojej koronacji wynis
21 letniego siostrzeca do godnoci
kardynalskiej. Niedugo potem w.
Karol sta si najbliszym i najbardziej zaufanym wsppracownikiem
papiea, sekretarzem stanu. Nie
przypad on jednak do gustu sferom

kurialnym i dyplomatom, ktrych razia jego skromno. Niemniej uwaany by za jedn z najbardziej wpywowych postaci w Wiecznym Miecie.
W tym czasie w. Karolowi przypaday najrniejsze zaszczyty. Pius IV
powierzy mu rzdy w diecezji mediolaskiej (w charakterze administratora), zarzdc Bolonii i Romadioli, gubernatorem Ankory. Nie oznaczao
to jednak wyjazdu z Watykanu, gdy
wci potrzebny by u boku papiea.
Gboka przemiana
Nadszed jednak moment w yciu
w. Karola kiedy postanowi on wycofa si z "wielkiej sceny". Co byo
tego powodem? Nie wiemy. Musiaa
jednak zaj w nim gboka przemiana, gdy nie byo to ani popularne
ani atwe posunicie. Czy by to kryzys duchowy? A moe na t decyzj
wpyna mier jedynego brata, ktry po niezwykle krtkiej chorobie
pad ofiar febry? Moliwe, e to to
wydarzenie wpyno na ostateczn
decyzj o przyjciu wice kapaskich, co jednak bardzo utrudniali
w tej sytuacji krewni, chccy by kontynuowa on cigo rodu. Przyj je
w wieku 25 lat, 17 lipca 1563 roku,
a p roku pniej (7 grudnia 1563)
przyj wicenia biskupie.
Gbok przemian siostrzeca
zauway Pius IV. Posdza go o napady melancholii, spowodowane zbyt
czstemu obcowaniu z zakonnikami,
zwaszcza... jezuitami. Jednak to nie
do nich pocigao w. Karola lecz od
surowej wsplnoty kameduw. Wiedzc jednak, e pragnienie to nigdy

nie zostanie spenione, ku wielkiemu
zdziwieniu dworzan sam zacz upodabnia swj dwr kardynalski do
domu zakonnego.
Pius IV co raz mniej rozumia swojego siostrzeca. Mimo to postanowi
przychyli si do jego proby, by pozwoli mu si uda do archidiecezji
mediolaskiej i zaj si na miejscu
jej sprawami. Zakada, e po konfrontacji z surow rzeczywistoci
zapragnie powrotu do Watykanu
u dawnych fukcjii.
W 1564 r. otworzy wysze seminarium duchowne (jedno z pierwszych
na wiecie). W kilku innych miastach
zaoy seminaria nisze, by dla seminarium w Mediolanie dostarczy
kandydatw ju odpowiednio przygotowanych.
Arcybiskup Mediolanu
Myl, e najlepiej sposb, w jaki
w. Karol sprawowa nowy urzd najlepiej opisuj jego sowa: "wieca, by
wieci, spala sam siebie; tak winnimy i my czyni: samych siebie spala, aby innym da dobry przykad.".
Mimo tak wielkiego powicenia
i oddania wiernym jego rzdy pasterskie stanowiy cae pasmo prb. Archidiecezja Mediolaska bya w opakanym stanie. Biskupa nie widziano
tam od ponad 100 lat. Duchowiestwo pozbawione nadzoru ulego zewiedczeniu i sioo zgorszenie. Wielu
z nich nie pamitao ju nawet formu sakramentalnych. Kocioy byy
zaniedbane i zrujnowane, w niedziele
i wita urzdzano w nich jarmarki
a przez reszt tygodnia suyy one za
miejsce zebra, tacw i zabaw. Ludzie pozbawieni podstawowych zasad
wiary wracali do przesdw i zabobonw.
Stan ten tumaczy zwoywanie
przez w. Karola kolejnych synodw,
z ktrych pierwszy odby si jeszcze
przed jego przyjazdem do Mediolanu, do ktrego przyby w padzierniku 1565 roku. Przypuszczano, e
nie zostanie on na dugo i faktycznie
ju w grudniu by z powrotem w Watykanie. Lecz tylko po to, by udzieli
ostatnich sakramentw i zamkn
uczy umierajcemu papieowi Piusowi IV. Do Mediolanu wrci niezwocznie po wyborze jego nastpcy.
Tak rozpocz si trzeci okres ycia
27
w. Karola. Swoj prac duszpastersk rozpocz od licznych wizytacji.

Nie wszdzie przyjmowano go
entuzjastycznie. W niektrych parafiach po prostu zamykano przed nim
drzwi wity. Jednak serca szerokich
warstw pozyska sobie przede wszystkim niestrudzon dobroczynnoci,
ktra szczeglnie zabysa podczas
zarazy w 1576 roku. Pody osobiscie do dotknitych ni dzielnic by
nie pomoc. Jednak zanim to zrobi
przygotowa siebie samego na mier
i spisa ostatnie rozporzdzenia.
Wci jednak mia w. Karol przeciwnikw, ktrzy potrafili posun si
o wiele dalej ni tylko do zamknicia
przed nim drzwi. W 1569 roku biskup
dwukrotnie otar si o mier. Uzbrojona suba kapitulna zaatakowaa
jego orszak a podczas szamotaniny
pady strzay z broni palnej. Innym
razem podczas wieczornych modlitw
w kaplicy domowej rezydencji arcybiskupiej w Mediolanie do klczcego
przed otarzem Boromeusza strzela
jeden z zakonnikw. Kardyna zosta
trafiony w plecy, jednake okazao
si, e kula nie zdoaa przebi si
przez szaty i jedynie odcisna krwawy siniec.
Dozna ataku silnej gorczki, zwiastujcej kres jego doczesnej pielgrzymki.

Mimo to nie przerwa rekolekcji, a po
ich zakoczeniu uda si jeszcze na
otwarcie kolegium dla ksztaccej si
w Asconie modziey. Planowa jak
najszybciej wrci do Mediolanu. By
ju jednak na tyle saby, e przyjazd
na uroczystoci Wszystkich witych
sta si niemoliwy. Ostatni Ofiar
Eucharystyczn sprawowa w rodzinnej Aronie. Niedugo potem gorczka ostatecznie pozbawia go si. Do
Mediolanu, 2 listopada dowieziony
zosta ju cakowicie bezwadny. Pod
wieczr nastpia agonia. Przyj
ostatnie namaszczenie i wiatyk po
czym zacz traci przytomno. Na
ostatni godzin przyobleczono go
tak, jak poleci wczeniej przykryto
go wosiennic posypan popioem.
Wierni do pna zalegali witynie,
bagajc o ocalenie ich pasterza. Wok umierajcego na modlitwie zgromadzeni byli krewni. mier nadesza
cicho, niepostrzeenie. Okoo trzeciej nad ranem, otworzy oczy i utkwi
wzrok w krucyfiksie. Odszed bez
walki z pogodnym spojrzeniem, w sobot w oktawie Wszystkich witych,
3 listopada 1584 roku.
mier
Kanonizacja
Mimo surowego trybu ycia i sabego zdrowia jakim cechowa si od

dziecistwa przey on swojego brata
i cztery modsze siostry. w. Karola
zaczo jednak ogarnia przeczucie,
e i dla niego zblia si kres ziemskiej
wdrwki. Nie przeszkodzio mu to
jednak z jeszcze wiksz gorliwoci
peni swoje obowizki, co raz wicej
jednak powicajc czasu na modlitw i rozwaanie Mki Paskiej. Surowe praktyki pokutne, odmawianie
sobie pokarmu, praca nad siy wci
pogarszay stan zdrowia kardynaa,
ktry nie zwraca na to uwagi mylc
po pierwsze o duszy i jej zbawieniu.
Mimo mnogoci obowizkw bardzo
czsto pielgrzymowa midzy innymi do Turynu i Loreto. Na ostatni
wyruszy w padzierniku 1584 roku,
wpierw zmierzajc do Turynu, by nawiedzi relikwie Caunu, skd uda
si do Monte Varallo, gdzie odby
rekolekcje. Podjte praktyki pokutne
i dugie czuwania przyczyniy si do
pogorszenia stanu zdrowia kardynaa.
Kult Karola Boromeusza zacz

szerzy si niezwykle szybko, dlatego
szybko te podjto starania o wyniesienie go na otarze. Zosta beatyfikowany ju w 1602 roku, a kanonizowany 8 lat pniej, w 1610 r, przez
Pawa V. Jego relikwie spoczywaj
w krypcie katedry mediolaskiej.
Jest patronem boromeuszek, diecezji
w Lugano i Bazylei oraz uniwersytetu
w Salzburgu. Czczony jest take jako
opiekun bibliotekarzy, instytutw
wiedzy
katechetycznej,
proboszczw i profesorw
seminarium.
AGATA DBROWSKA
*Z. Morawski, "w. Karol Boromeusz na tle odrodzenia religijnego w XVI
wieku".
Artyku powsta na podstawie ksiki z serii "Wielcy ludzie Kocioa",
Krzysztof Rafa Prokop, w. Karol Boromeusz, Wydawnictwo WAM, Krakw 2009.
28
Z poradnika dietetyka
Na nowo Zmartwychwstanie
Kade dobro, jakie otrzymujemy,

i wszelki dar doskonay zstpuj z gry,
od Ojca wiate, u ktrego nie ma przemiany ani cienia zmiennoci.
Jk 1,17
W ostatnich artykuach przedstawiam Pastwu wit. D oraz wit. C. Kolejn, o ktrej chc napisa, to wit. K,
szczeglnie K2, wana ze wzgldu na
zmiany miadycowe. Zrobi to jednak przy okazji nastpnego artykuu,
poniewa temat Zmartwychwstania
a woa, aby napisa o koniecznoci
stawania si wci na nowo.
Prowadzc warsztaty o zdrowym
odywaniu dla dorosych, czsto zauwaam, e istnieje rnica pomidzy
tym, co mwimy, a tym, co robimy.
Twierdzimy, e odywiamy si regularnie, ale kiedy trzeba t regularno
okreli, okazuje si, e regularnoci
brak. Podczas tygodnia pracy ywienie jest chaotyczne, okazjonalne, czasem przypadkowe. Kiedy pytam o to,
czy posiki s urozmaicone, okazuje
si, e tak naprawd s monotonne
i zoone z wci powtarzajcych si,
mao zrnicowanych skadnikw.
Wanie dlatego przy okazji wit
Zmartwychwstania, sprzyjajcych refleksji nad sob, podaj Pastwu siedem prostych zasad zdrowego ywienia. Zdrowa sidemka moe pomc
uporzdkowa nawyki ywieniowe.
Siedem zasad zdrowego ywienia
Bergera to 7 razy U:
1. Urozmaicenie jedz urozmaicone posiki, dbaj o to, by w miar
moliwoci na stole gociy produkty
z rnych grup produktw (zboowe, nasiona, warzywa, owoce, nabia, ryby, miso, tuszcze). Pamitaj
o zjedzeniu min. 500 g warzyw w cigu doby! Otwrz si na nowe smaki,

produkty, ktrych do tej pory nie
smakowae. Warto sign po nieznane dotd warzywa, nowe oleje czy
mleko. Zdrowy sposb ywienia porwnuje si do tczy, a jest ona kolorowa za kadym razem. Tak i nasze
posiki kadego dnia maj zawiera
skadniki w rnych kolorach.
2. Umiarkowanie jedz wedug potrzeby, nie przejadaj si, dbaj o prawidow mas ciaa. Jeli cierpisz na
nadwag, zwr uwag, czy nie jesz za
duo, a moe jesz zbyt mao. Wtedy
organizm uczy si, e jest godzony
i robi wszystko, by energi zamieni
na tuszcz na czarn godzin Aby
chudn, trzeba je!
3. Uregulowanie jedz regularnie,
o podobnych porach, podobne wielkoci posikw. Dbaj o ich jako.
Pamitaj o kadym posiku czy przeksce. Nie jest zdrowe objadanie si
wieczorow por. Wtedy czsto staramy si nadrobi zalegoci z caego
dnia. Kto nie je regularnie, ma kopoty z najedzeniem si przy kolacji,
ktra zwiksza swoj objto o kolejn kromk pieczywa, kolejny baton
czy ks misa. Kto nie je regularnie,
czsto odczuwa wilczy gd, ma wci
ochot na sodycze i nie jest w stanie
wyj na wieczorny spacer czy fitness.
4. Umiejtno naucz si poprawnie przygotowywa posiki, dbaj
o waciwy sposb gotowania, o higien ywnoci i jej przechowywanie,
weryfikuj swoje techniki gotowania.
5. Unikanie zwr uwag na iloci spoywanych tuszczy, cukru, soli
i uywek. Zastanw si, czy nie do-
minuje w twoim menu zbyt dua ilo

produktw przetworzonych, gotowych, o mniejszej wartoci odywczej,
a wikszej zawartoci zych tuszczy
i cukru, soli. Przyjrzyj si temu, co
pijesz i co wypijasz przy okazji kolejnej filianki kawy czy butelki napoju
typu cola (dodatkowy cukier, tuste
mleko).
6. Uprawianie aktywnoci fizycznej
to podstawa zdrowia! Moe twoja
praca sprzyja ruchowi, a jeli nie
wicz po pracy, zamie korzystanie
z windy na spacer. Wolne dni to okazja do pjcia na basen czy dugi spacer bd przejadk rowerow. Aktywno fizyczna poprawia stan umysu i sprzyja dobremu samopoczuciu,
dobremu nastrojowi.
7. Umiech podobnie jak aktywno fizyczna to filar zdrowia.
Umiech karmi umys, poprawia nastrj, zmienia nastawienie do ycia
i innych ludzi. Nie na darmo mwi
si, e w zym nastroju nie mona
gotowa, e opadaj ciasta Negatywne stany emocjonalne burz zdrowie. Zo, zazdro, gniew wpywaj
negatywnie na naczynia krwionone,
wtrob. Rado to pocztek zdrowia.
Dobre nawyki warto pielgnowa,
a jeli co niedomaga, naley zmienia, udoskonala, pracowa nad
sob. Wiosna sprzyja zmianom, soce dodaje energii na nowe! Wykorzystajmy radosny czas wit i duszych
dni na zwikszenie aktywnoci fizycznej i zaraanie pasj zdrowego stylu
ycia czonkw naszych rodzin oraz
znajomych.
Rozalia Skierkowska-Rak
29
Moje dzieci gawdy mamy
wita Wielkanocne w Hiszpanii

W wywiadach dotyczcych obchodzenia wiat wielkanocnych Hiszpanie mwi, e w Polsce zaskakuj
ich pozamykane sklepy i pustki na
ulicach. W Hiszpanii bowiem w tym
okresie wiele osb wychodzi na ulice
i po prostu wituje. Obchody wiat
rozpoczynaj si ju z pocztkiem
Wielkiego Tygodnia. W maych miasteczkach odbywaj si Cofadias, czyli
procesje bractw parafialnych. W niedziel Zmartwychwstania Paskiego
nie ma rezurekcji. Na ulice wychodz
procesje spotkania z dwch rnych
punktw miast w tym samym czasie
wyruszaj dwie procesje: Zmartwychwstaego Chrystusa i Matki Boej.
Na og spotykaj si w centralnym
punkcie miasteczka: na rynku, gwnym, placu, przed kocioem. W chwili spotkania rozlegaj si dzwony,
wybucha wiele petard. Najbardziej
spektakularna procesja odbywa si
w Andaluzji. Ludzie krzycz, piewaj, pacz. Uczestnicy procesji zwani
capitores (pokutnicy w spiczastych
kapturach, w biaych dugich sutannach) nios pasos obrazy Chrystusa i Maryi oraz witych. Mieszkacy
wierz w to, e dotknicie otarza, na
ktrym ustawiony jest obraz przyniesie im wielkie szczcie. Do ptnikw
przyczaj si mieszkacy, ludzie wychodz na balkony. Wszyscy zatrzymuj si, wsplnie piewaj i dopiero
po chwili ruszaj dalej. Tymczasem
pnocna Hiszpania obchodzi uroczystoci wielkanocne w ciszy i skupieniu. Jedyny haas to bbny, ktre
maj nada powagi prezentowanym
wydarzeniom.
Z tymi tradycjami czy si wiele
lokalnych zwyczajw gwnie gastronomicznych. Na przykad w miecie
Zamora, syncego z przepiknej katedry z epoki gotyku, obie procesje
K ronika
P arafialna
spotykaj si na Wielkim Placu, wybuchaj wtedy salwy strzelb. Miejscowi hotelarze zapraszaj na tradycyjn
dos y pingada dwa jajka z szynk
i chlebem. W miasteczku Len, figura Matki Boej jest ubierana w biae
szaty i koronowana. Na zakoczenie
procesji, rozpocztej hymnem radoci, czonkowi miejscowego bractwa
na znak olbrzymiej radoci ze zmartwychwstania Chrystusa zrzucaj
kaptury i id na smaczne churros
obwarzanek popijany gorc czekolad. W Madrycie koniec Wielkiego
tygodnia ogasza gone bicie w bbny
zwane tamborrada. Gwnym daniem
witecznym jest potaje de garbanzos rodzaj zupy potrawki z cieciorki. Bardzo charakterystyczne s
sodycze, ciastka podobne do naszych
pczkw zwane tu bonuelos i torijjas
z czerstwego chleba.
Rado ze zmartwychwstania trwa
w wielu innych hiszpaskich miejscach; gdzie odbywaj si spektakle
i widowiska. W Aragon mieszkacy
graj wsplnie na bbnach. Wal w nie
tak mocno, e czsto krwawi im rce.
W prowincji Roja wiele osb dokonuje biczowania: Picaos ochotnicy
w biaych szatach biczuj si, biegnc
na bosaka po ulicach miasta. Wedug
tradycji, w ten sposb oczyszczaj ciao ze zej krwi. W miejscowoci Valcarlos w Niedziel Zmartwychwstania
Paskiego tancerze (bolantes) wykonuj wesoe tace. S ubrani w biae
koszule z kolorowymi wstkami,
ktre powiewaj na plecach i biae
spodnie z dzwoneczkami.
W Hiszpanii nie ma zwyczaju malowania jajek a polanie wod kogokolwiek mogoby zakoczy si spraw
w sdzie. W poniedziaek wielkanocny, w czasie rodzinnego spotkania,
rodzice chrzeni obdarowuj dzieci
monas de pasqua, czyli czekoladowymi jajkami. W Aragonii spoa si

tradycyjne dania lokalne tortille.
Mieszkacy Sewilli s przekonani,
e witom musi towarzyszy pikna
pogoda. Przecie przygotowano figury Maryi, ktre nie mog zmokn.
W okresie wit wielkanocnych wielu
Hiszpanw uczestniczy w pielgrzymce
do Santiago del Compostella. Rwnolegle praktykuje si inny zwyczaj (bardziej pogaski ni religijny) tzw. Masclete - haaliwy spektakl z tysicami
petard po to, eby obudzi wiosn.
Wielu witom towarzysz oczywicie
corridy, ale ze wzgldu na cierpienie
zwierzt zainteresowanie t rozrywk
powoli zanika. W jego miejsce pojawiaj si recortadores, zabawy
z bykami. Rogi bykw dekorowane
s specjalnymi ozdobami a zwierzta
nie cierpi.
Jak wida wydarzenia zwizane
z obchodami Wielkiego Tygodnia wykraczaj poza ramy religijne. wito wit staje si w Hiszpanii wielk
atrakcj turystyczn. Do kraju przyjeda mnstwo cudzoziemcw. Wszyscy ycz
sobie: Felices Pasquas!
agata tomaszewska-antoniewicz
Dzieci ochrzczone
w naszym kociele
Zmarli Parafianie
Jan Jacek Ostaszewski

Liliana Alicja Kozacka
Jan Wsiewicz
Ryszard Grucza
Kazimierz Szulborski
30
Wielkanoc nie po polsku

Wielkanoc to przede wszystkim
Najpikniejsze wito dla chrzecijan. Z czasem wyksztacio si zwizanych z nim wiele tradycji, a co ciekawe, w kadym kraju s one inne.
Przyzwyczajeni do naszego migusa
i czekoladowego krlika moemy
zdziwi si, jakie odpowiedniki tych
tradycji istniej w innych pastwach.
Czechy
Jedna z ciekawszych rnic znajduje si w samym nazewnictwie. My
korzystamy z przymiotnika Wielki,
w Czechach natomiast dni cz si
z kolorami. I tak mamy Niebieski poniedziaek (Modr pondel), ty
Wtorek (lut ter), Czarn rod
(Cern streda), Zielony czwartek
(Zelen ctvrtek), Bia sobot (Bl
sobota). Jedynie Wielki Pitek pozostaje pitkiem. W Czechach organizowane s te jarmarki, na ktrych
mona zaopatrzy si w witeczne
pamitki.
Istnieje tutaj bardziej zaawansowana wersja naszego migusa-dyngusa. Przywilej oblewania wod naley
do pa. Natomiast panowie migaj
je wtedy pomlazkami. S te mae gazki wierzby splecione w warkocz.
W niektrych rejonach uywa si jaowca. Po stoczonej bitwie panny
wynoszone s przez mczyzn, ktrzy nastpnie wrzucaj je do strumykw. Brzmi strasznie, ale to oczywicie zabawa towarzyszca najczciej
pannom na wydaniu. By zapomnie
o smaganiu, wszyscy udaj si potem
na wsplny poczstunek, a dziewczyny na znak zgody wieszaj kokardy na
pomlazkach. Tu te wystpuje spora
rnica, poniewa gwnym przysmakiem jest alkohol palenka (wdka
wyrabiana ze liwek, wini, moreli).
Jest te zwyczaj dla najmodszych
Szmigrus dzieci chodz z koszyczkami po domach ssiadw w poszukiwaniu sodkoci.
Wochy
Wielkanoc we Woszech przypomina troch majwk, poniewa wikszo mieszkacw wyjeda w tym
czasie. Dzieje si tak, poniewa Wosi yj zgodnie ze swoim przysowiem
Natale con tuoi, Pasqua con chi
vuoi, czyli Boe Narodzenie spdzaj
z rodzin, Wielkanoc z kim chcesz.
Du wag przywizuje si do uroczystego obiadu, na stole musi pojawi si jagnicina lub baranina,
a take tradycyjne migdaowe ciasto
z rodzynkami Colomba (przypominajce ksztatem gobia). Nie ma
tam zwyczaju wicenia pokarmw.
W Wielki Tydzie odbywaj si widowiska z figurkami.
Anglia
Obchody wita Wielkanocy wi si z bardzo star tradycj oddawania czci bogini wiosny Eostre.
W zabawach gwnie uywa si jaj,
ktre s symbolem ycia i wanie
wiosny. Jedn z nich jest pojedynek,
w ktrym kada osoba trzyma jedno jajko i uderza nim jajko drugiej
osoby. Oczywicie wygrywa ten, ktrego jajko nie zostanie uszkodzone.
Kolejn zabaw jest wycig turlajcych si jajek (egg rolling). Symbolem wit jest zajc, na ktrego
w przeszoci polowano podczas
Wielkiej Nocy. W Wielki Pitek krlowa rozdaje specjalnie wybite pensy
jest ich tylko ile, krlowa ma lat.
Do tradycyjnych potraw nale
Easter pudding ciasto budyniowe
z rodzynkami, a take Hot Cross
buki z marmolad ozdobione lukrowym krzyem.
Niemcy
Ciekawostk jest to, e rodzice
podczas wit chowaj w ogrodzie
sodycze i czekoladowe jajka, a dzieci
wraz z dorosymi szukaj ich. Domy
dekorowane s specjalnie ozdobionymi drzewami. Niegdy palono ogniska, wok ktrych gromadzili si
mieszkacy, byo to poegnanie zimy.

Stany Zjednoczone
wita trwaj waciwie jeden
dzie, podczas ktrego zostaje urzdzony konkurs Easter Bonnet (najciekawszy kapelusz). Dzieci wyczekuj w tym czasie na Easter Bunny
(krlika wielkanocnego), ktry przynosi im prezenty i czekoladowe jajka.
Podobnie jak w Anglii, te odbywa si
polowanie na jajka (easter egg hunt),
ktre organizuje para prezydencka.
Rosja
Czas Wielkanocy zwany jest Pasch
i obchodzony jest pniej ni u katolikw (wg kalendarza juliaskiego).
Ludzie restrykcyjnie przestrzegaj
zasady Wielkiego Postu, w niektrych
restauracjach podaje si specjalne
bezmisne menu. W niedziel Rosjanie witaj si radonie Christos
woskresien (Chrystus zmartwychwsta).
Szwecja
Zwyczajem jest, e dziewczynki w wieku 6-11 lat przebieraj
si za wielkanocne wiedmy
Pskkringar. Spaceruj po domach
ssiadw, ofiarowujc im laurki w zamian za sodkoci. Tradycja ta wzia
si od mitycznego miejsca sabatw
niebieskiej gry Blkulla. Czasem
przebieraj si nawet chopcy! W redniowieczu prawdopodobnie odbyway si tam sabaty czarownic, ktre
wkraday si do domw w poszukiwaniu skarbw. By przyspieszy nadejcie wiosny, Szwedzi dekoruj gazki
pierzem (Pskkris).
Hiszpania
Dla Hiszpan Wielkanoc to najwaniejsze wita, w tym czasie odbywaj
si liczne procesje, np. drogi krzyowe ulicami miasta. W cigu Wielkiego Tygodnia organizowane s sceny
pasyjne.
KAROLINA DANECKA
31
Modo
Modo to szczeglny okres
w yciu czowieka, podczas ktrego
ksztatuje si osobowo. To czsto
okres buntu przeciwko rodzicom,
przyjtym normom czy zasadom. To
rwnie czas poszukiwania autorytetw oraz zderzania ideaw z rzeczywistoci, a take okres bardzo
emocjonalnego odbierania wiata,
pierwszych, gwatownych mioci
i poraek. Szukamy drogi, ktr
mielibymy poda, oraz partnera,
z ktrym mielibymy dzieli si tym,
co mamy i tym, co przeywamy. Pragniemy spenia swe marzenia, cigle
poszukujemy szczcia. Chcemy cigle poznawa wiat i czerpa z niego
jak najwicej. Warto tutaj nawiza
do niemieckiej powieci Charlotte
Link Dom sistr:
(...) gdy jestemy modzi, czsto
nie wiemy jeszcze, czego tak naprawd pragnie nasze serce. Drczy nas
obawa, e przejdzie nam co koo
nosa i, cho mamy przed sob cae
ycie, wydaje nam si, e czas przenika nam jak piasek przez palce. Boimy si, e jeli nie zrobimy czego od
razu, to nie zrobimy tego nigdy.
Modo jest take okresem, w ktrym zaczynamy podejmowa wane

i zarazem trudne decyzje w swoim
yciu. Koczc osiemnacie lat, stajemy si ludmi dorosymi. Jednak czy
otrzymanie dowodu osobistego czyni
z nas ludzi w peni dojrzaych? Jest
to pocztek drogi, na ktrej napotykamy wiele przeszkd. Coraz czciej
musimy zmaga si z pytaniami dotyczcymi matury i tym, co bdziemy
robi po jej napisaniu: jaki przedmiot rozszerzony zdawa na maturze, gdzie studiowa Warszawa,
a moe Krakw? i na jaki kierunek
si wybra? Sdz, e najtrudniejsze w tym wszystkim jest to, e niewiele modych ludzi wie ju w wieku
dziewitnastu lat, co chciaoby robi
w yciu. Piszc matur, chcemy dosta
si na jak najlepsze studia. Nastpnie
idc na studia, mylimy o pracy, ktr
chcielibymy kiedy wykonywa.
Koczc nauk, rozpoczynamy
nowy etap w swoim yciu. Zapewne
wikszo z nas dy do tego, by zdoby wyksztacenie, zaoy rodzin
i mie dom. Jednak czsto zaczynajc
nowy etap, odwracamy si od Pana
Boga. Przestajemy chodzi do kocioa, nie modlimy si, nasza wiara zanika. Wyglda to tak, jakbymy czas
miowania Boga przekrelili grub
kresk, czsto jest to traktowane
jako pewien rozdzia, etap. Dlaczego
tak si dzieje? Rodzice czsto pytaj,
gdzie popenili bd. Odpowiedzi na
te, jak i inne pytania jest czas. Potrzeba czasu na zrozumienie swojego bdu, dlatego warto przypomnie tutaj
sowa w. Jana Pawa II:
To mio nawraca serca i daruje
pokj ludzkoci,
ktra wydaje si czasem zagubiona
i zdominowana
przez si za, egoizmu i strachu.
Ju za rok w Krakowie bdziemy
obchodzi wiatowe Dni Modziey.
Jest to dobry czas na spotkanie si
z modymi ludmi, ktrzy kochaj
Boga i mocno w Niego wierz. Jest
to take chwila na modlitw, zastanowienie si nad swoim yciem i rozmow z Panem Bogiem. Dlatego nawracajcie si i wierzcie w Ewangeli.
Patrycja Labak
Koci w innym kraju

Drodzy Czytelnicy Magazynu Parafialnego, pewnie czsto zastanawiacie si, jak wyglda Koci w innym
kraju lub na innym kontynencie, np.
w Afryce.
Podczas mojej ostatniej podry
do Kenii miaam moliwo uczestniczy we Mszy witej. Byo to dnia
22 marca o godz. 10.30. Koci,
w ktrym mogam zobaczy, jak to
si wszystko odbywa, to katolicki
koci w. Jzefa w Diani Ukunda
w Mombasie, wzdu pla poudniowego wybrzea Oceanu Indyjskiego.
Tej niedzieli obchodzono wito patrona parafii w. Jzefa. Msz odprawia ksidz z Niemiec, ks. Wilczek
i ksidz z Kenii, ks. Pascal. Oglnie
Msza wita jest bardzo podobna do
naszej Mszy. Jest w niej o wiele wicej ruchu. Otarz umieszczony jest
w gwnej czci kocioa, a po jego

prawej stronie mieci si kapliczka
w. Jzefa. Oddzielne awki dla chru, dla tancerzy, dla dzieci oraz dla
pozostaych wierzcych. Podczas pieni na wejcie tancerze tacz, chr
piewa pie w jzyku Swahili, a caa
reszta Kocioa piewa i wykonuje taneczne ruchy. Wszyscy, nawet ksia.
W Liturgii Sowa rwnie czytane s
dwa czytania, piewany jest psalm responsoryjny, Ewangelia oraz kazanie.
Kazanie zwykle jest bardzo dugie
i ciekawe (zajmuje wiksz cz
Mszy witej). Przed eucharysti zostaj skadane dary (wydarzenie znane nam z Pierwszej Komunii witej).
Natomiast podczas Komunii witej
ksidz podaje opatek na donie, nastpnie naley si przesun na bok,
tak aby bezporednio widzie otarz,
i dopiero w tym momencie mona

przyj ciao Jezusa Chrystusa. Ta
uroczysta Msza trwaa dwie godziny.
Uczestniczya w niej maa wsplnota
chrzecijaska w. Don Johna Bosco.
Na Msz przychodz wszyscy parafianie, turyci i niektrzy Masajowie
w strojach plemiennych.
Przy kociele znajduj si zgromadzenie sistr Magdalenek, przedszkole i Szkoa Podstawowa. Mottem
przewodnim tej szkoy jest Dyscyplina to klucz do sukcesu. Kenijczycy
s bardzo dumni ze swojego Kocioa. Radosna atmosfera udzielaa si
wszystkim uczestnikom Mszy witej.
ANIA DRIBKO
KLASA V SP
32
Bohaterowie II Wojny wiatowej

Irena Stanisawa Sendlerowa z domu Krzyanowska
(ur. 15 lutego 1910 w Warszawie, zm. 12 maja 2008 tame)
Wszystkim znane jest jej nazwisko
i wszyscy wiedz, e pomagaa warszawskim ydom w czasie II wojny
wiatowej. Wykazaa si odwag
i dobroci serca godn podziwu, za
co zostaa nagrodzona Orderem
Ora Biaego, Orderem Umiechu
i tytuem Sprawiedliwej Wrd Narodw wiata, Krzyem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz
Krzyem Komandorskim z Gwiazd
Orderu Odrodzenia Polski.
Jej udzia w pomocy ydom zacz si na dugo przed powstaniem
warszawskiego getta. W roku 1942
zostaa mianowana szefow wydziau dziecicego Rady Pomocy
ydom egota. Jako pracownik
orodka pomocy spoecznej otrzymaa przepustk do getta, gdzie
nosia opask z Gwiazd Dawida
jednoczenie jako znak solidarnoci
i kamufla. Wsppracowaa rwnie z polsk organizacj pomocy
ydom, ktra mimo dziaania pod
nadzorem Niemcw, zdoaa zorganizowa przemyt dzieci z getta.
Irena Sendlerowa uratowaa cznie

okoo 2500 dzieci, wywoc je z terenu getta, a nastpnie umieszczajc
w rodzinach zastpczych, sierocicach lub klasztorach. Informacje
o pochodzeniu dzieci, ktre ratowaa, zakopywaa w soiku, w ogrodzie, std po wojnie wiele z dzieci
dowiedziao si o swoich rodzinach.
21 padziernika 1943 roku zostaa
aresztowana przez gestapo pod zarzutem szerzenia komunizmu i pomocy ydom. Zostaa skazana na
mier, ale czonkowie egoty wykupili j, wykorzystujc zachanno
niemieckich stranikw.
Po wojnie Sendlerowa kontynuowaa dziaalno na rzecz dzieci. Tworzya lub pomagaa tworzy
domy dla sierot, powoaa Orodek
Opieki nad Matk i Dzieckiem instytucj pomagajc rodzinom bezrobotnym oraz potrzebujcym pomocy. Cay czas jednak jej ycie byo
kontrolowane przez wadze komunistyczne ze wzgldu na jej AK-owski
rodowd. Na skutek dziaalnoci
aparatu komunistycznego w czasach

PRL-u bohaterstwo Ireny Sendlerowej byo przez dugi czas zapomniane.
Zwizana bya z ruchem socjalistycznym i PPS. W latach 1948-1968
naleaa do PZPR. Wystpia z partii
po tym, jak wadza brutalnie stumia demonstracje studentw. Dodatkowo miay miejsce komunistyczne
dziaania antyydowskie.
W 2006 roku stowarzyszenie
Dzieci Holokaustu ustanowio
nagrod im. Ireny Sendlerowej Za
naprawianie wiata przyznawan
nauczycielom i wychowawcom.
Ludzi naley dzieli na dobrych
i zych. Rasa, pochodzenie, religia, wyksztacenie, majtek nie maj adnego znaczenia Tylko to, jakim kto
jest czowiekiem.
Kademu, kto tonie, naley poda
rk!
Irena Sendlerowa
Chwaa bohaterom!
MATEUSZ BOCZKIEWICZ
Wszyscy jestemy Jezusami?

Tytu mojego artykuu z pewnoci wydaje si kontrowersyjny, ju
spiesz z wyjanieniem jego znaczenia. Postanowiam napisa artyku
o drodze krzyowej i tym, jak bardzo ycie Jezusa przypomina nasze,
jak rwnie o tym, czego wiadectwo
daje Chrystus w swojej mce. Naley
wspomnie, e mio Jezusa do ludzi
jest tak wielka, e On jako Syn Boy
chcia zosta czowiekiem. Nie byo
to dla niego w aden sposb poniajce, jego misj pochodzc z Jego
nieskoczonej dobroci bya ch zbawienia wszystkich, dania nam moliwoci ycia wiecznego. Gotowo
Jezusa do poniesienia mczeskiej
mierci ukazuje nam to, jak bardzo
nas kocha. Dzisiaj moemy rozpatywa te wydarzenia dwojako; zarwno jako najwyszy akt powicenia
ze strony Chrystusa oraz prawd

o yciu ludzkim. Ten drugi aspekt, zazwyczaj mniej zauwaany, jest czsto
zapominany. W natoku codziennych
obowizkw nie mamy czasu rozwaa nad swoim yciem czy wiar.
W moim artykule chciaam przede
wszystkim nakoni chocia do
krtkich, ale gbszych przemyle
w okresie Wielkiego Postu, poprzez
ukazanie historii Mki Paskiej jako
uniwersalnego i wci ywego zbioru
prawd, a nie tylko biblijnej historii
czy czci tradycji wit Wielkanocnych. Swoimi wnioskami podziel
si poprzez analiz najwaniejszych
wydarze z drogi krzyowej Jezusa.
Na pocztku Jezus zosta skazany na mier przez Piata. Rwnie
nam zdarza si by osdzonym bd
te postawionym przed bardzo trud-
nym zadaniem, z ktrego, mogoby

si wydawa, nie ma wyjcia. Skazani moemy by niezalenie od
tego, czy jestemy winni, czy nie. Na
przykad nad osobami chorymi lub
niepenosprawnymi rwnie ciy
pewnego rodzaju wyrok. Co wicej,
rne mog by osoby nas skazujce, moe to by grupa nieprzychylnie
nastawionych do nas znajomych wykluczajcych nas ze swojego grona,
przeoeni czy nawet sam Bg. Mona zatem stwierdzi, e Piat skazujcy niewinnego Jezusa na mier jest
postaci z. Czy jednak naley wini
skazujcego niebdcego oprawc?
Wielu stwierdzi, e tak, poniewa
uczynionego za nie da si usprawiedliwi. Odpowied na to pytanie daje
Biblia, a dokadniej przypowie
o Hiobie. Tytuowa posta jest osob

bogobojn, cnotliw, dobr. Jednake niespodziewanie Hioba zaczynaj
dotyka kolejne nieszczcia, w ich
wyniku traci najcenniejsze rzeczy,
swoje dzieci, trzod. Odwracaj si
od niego najblisi, bdc przekonanymi, e nieszczcia s kar za grzechy. Tymczasem jest zupenie inaczej, Bg postanawia dowiadczy
mczyzn, oddaje jego los w rce
szatana, by ten sprowadzi na Hioba
nieszczcia. Celem tego porozumiena byo sprawdzenie, jak gboka
jest wiara Hioba. Mczyzna nauczy
si pokory, cechy najwyej cenionej
u Boga. Wielu myli j z bezmylnym
i bezczynnym poddastwem, jednak
nic bardziej mylnego, gdy czyny
i myli czowieka pokornego s modlitw dajc odpowiedzi na nurtujce nas pytania. Pytania, jak kolejne
czsto zadawane odnonie dalszych
losw Hioba: Bg da Hiobowi wicej nowych dzieci, zwierzt, lecz
nie jest to adn rekompensat, skoro darzy mioci i opiek te, ktre
odeszy. Dlaczego zatem nie wskrzesi tamtych?. Uwaam, e Bg w tej
przypowieci chce przekaza wiernym kolejn bardzo wan prawd.
Ot, nie naley si przywizywa do
rzeczy ziemskich, ktre od Boga pochodz, On ma nad nimi wadz. Za
my, ludzie, posiadamy jedynie dusz,
ktra jest wolna, moemy postpowa tak, by osign ycie wieczne
lub tak, by by potpionym. Nasuwa
si zatem myl prawdziwa, lecz smutna: sami si rodzimy i sami umiera-
33
my, jak rwnie wszystkie materialne

dobra, jakie posiadamy, w ostatecznym rozrachunku nie bd brane
pod uwag. Wracajc do mki Jezusa, po tak obszernym porwnaniu zauwaamy, e Syn Boy jest wiadom
tych praw, posiada On pokor pomagajc zrozumie cho w maym
stopniu nieodczno cierpienia
w ludzkim yciu.
Jezus, podobnie jak my, posiada
ciao sabe, z wadami, niedoskonae. Byo ono przyczyn jego trzech
upadkw pod krzyem, jak rwnie
zmczenia. Dlaczego postanowiam
odczy w moich rozwaaniach ciao od duszy? Z pewnoci zdarzay
si nam sytuacje, w ktrych fizycznie nie wytrzymywalimy, niewane,
czy to jest kolejna z rzdu zarwana
noc, czy o kilka stopni na schodach
za wysoko, by wej na pitro bez
zadyszki. Ciao ma ograniczenia,
dusza za nie. Niektrzy mawiaj
wiara czyni cuda, dla chccego
nic trudnego, trudno jest jednak
przezwyciy te granice wytrzymaoci, ktre niekiedy musimy cho
sprbowa przekroczy, bo, co tu
duo mwi, po prostu musimy.
Upadki Jezusa pod krzyem wiadcz jedynie o saboci jego ciaa, nie
za duszy. Skd ten wniosek? Ot,
ilekro upada, chcia si podnie,
dy do koca swojej makabrycznej
podry. Mia nadziej i mocno wierzy w suszno celu swojego ycia,
jakiego by wiadom. Chrystus ukazuje nam, e wola, chci, nadzieja
i wiara, a poniekd mio (gdy misja Jezusa wizaa si z tym uczuciem,

jakim darzy ludzi) s wartociami,
ktrych obecno w naszych sercach
moe przezwyciy saboci, z jakimi si spotykamy na co dzie oraz na
pewno bd docenione przez Boga.
Jezus, bdc na krzyu, zacz si
ba nieuchronnej mierci. Jest to
cecha jak najbardziej ludzka, wywodzca si std, e nie wiemy, co si
z nami stanie. Nie potrafimy sobie
wyobrazi nieistnienia, obawiamy si
czyca, martwimy si o naszych najbliszych, ktrzy bd musieli radzi
sobie bez nas oraz odczuwa pustk
w sercach, ktrej w aden sposb
ani niczym nie da si wypeni. Czy
Jezus w ogle przekazuje nam jakkolwiek prawd w tym momencie?
I tak, i nie, poniewa po raz kolejny
ukazuje sabo czowieka i jego lki.
Z drugiej za strony wydarzenia dziejce si po tej stacji drogi krzyowej
utwierdzaj nas w przekonaniu o dobroci Boga, ktra polega na podarowaniu ludziom niemiertelnej duszy.
Podsumowujc, czowiek postpujcy zgodnie ze swoim sumieniem,
miosiernie wobec innych, a przede
wszystkim zgodnie z wol Boga, nie
musi ba si nieuchronnego losu,
ktry spotka kadego z nas mierci.
Odnoszc si jeszcze raz do tytuu artykuu, mam nadziej, e przybliyam Pastwu Jezusa jako Boga
i czowieka jednoczenie, poznajcego ycie swoich blinich z najbliszej moliwej strony. Tak, jestemy
w pewnej czci Jezusami, tak samo
jak On posiadamy niesmierteln dusz, ufamy i jestemy wierni Bogu
oraz kochamy naszych blinich.
Rwnie Jezus jest nami, niegdy
obdarzony niedoskonaym, sabym
ciaem, peen lkw i niepewnoci
odnonie przyszoci. Mam nadziej, e Pastwo wezm sobie do serca
prawdy goszone przez Jezusa, jakimi byo godne znoszenie cierpienia,
trwanie w nadziei, wierze i mioci,
jak rwnie cieszenie si tym darem, jakim jest ycie, co prawda nie
w obliczu mierci, lecz na codzie.
Pragn te by wnioski, jakie Pastwu
udao si wycign w czasie wielkopostnej zadumy, zostay z Pastwem
na dugo.
Anna Moczydowska
34
Wielkanocne wyzwanie
Posiadanie zwierztka domowego
to wyzwanie, ktrego powinien podj si kady chrzecijanin. Zwaszcza w okresie wiekanocnym warto
zastanowi si nad przygarniciem
jakiego stworzenia. Opieka nad pupilkiem to krzy, a jednoczenie zbawienie, ktre bdziemy musieli nosi
na naszych barkach kadego dnia.
Wiedz o tym wszyscy mionicy futrzastych, pierzastych czy bezwosych
potworw.
Przyjcie pod swj dach zwierzaka
wie si z ogromn odpowiedzialnoci. Nasze pieszczochy bywaj uciliwe, niektre wredne, wymagaj od
nas uwagi i zaangaowania. Trzeba
dla nich czasem co powici. Zapas karmy zamiast nowego telefonu,
wyjazd do weterynarza w dniu planowanego wypadu do kina, wieczorny
spacer w czasie, gdy w telewizji leci
nasz ulubiony serial. Jeli im tego nie
zapewnimy, nie zapomn nas odpowiednio ukara.
Obarczaj nas obowizkami. Karmienie, sprztanie klatki, terrarium
lub kuwety, mycie, czesanie, pozbywanie si kakw z dywanu, senne
poranki powicone wychodzeniu na
spacery, wypuszczeniu na dwr, nocne pobudki.
Jeli to nas przeraa, pomylmy
o tych wdzicznych, wieccych oczkach, o merdajcym ogonie. Nasi mali

przyjaciele nie pozostaj
nam duni. Kot utuli do
snu sodkim mruczeniem,
w ramach wdzicznoci
przyniesie na wycieraczk
z trudem schwytanego wrbla. Pies polie ciepym jzykiem, poda ap, przegoni
niechcianych goci. Chomik
trci ruchliwym noskiem,
przebiegnie dla nas rajd
w koowrotku.
S naszymi przyjacimi.
Nie zdradz nas, nie zrani,
nie opuszcz. Nie odstpi
nas na krok, zostan z nami.
W dzie i w nocy. Nie liczy si dla
nich, czy jestemy adni czy brzydcy,
bogaci czy biedni. Wane, bymy je
kochali tak, jak one nas.
Bd dla nas najlepszymi psychologami. Popatrz gboko w oczy,
w dusz. Przytul si. Pociesz. Naucz kocha. Zbuduj w nas empati
i cierpliwo.
Mwi si powszechnie, e my zajmujemy si zwierztami, ale warto
zastanowi si, czy moe by te odwrotnie. One take si nami opiekuj. Wzajemnie troszczymy si o siebie
i po pewnym czasie orientujemy si,

e nie moemy y bez siebie.
Mam nadziej, e kady odnajdzie
w swym yciu obiekt takich wanie
relacji i jestem pewna, e nawet najwiksi przeciwnicy zwierzakw przekonaj si do maych potworw, jeli
tylko dadz im szans.
Ja, opiekunka, podopieczna i przyjacika
czarno-biaej, zotookiej
kulki futra...
NATALIA PAJK
Szklany Las
Czy wiecie, co to za las,
Gdzie drzewa wszystkie s szklane,
A budzi je do ycia
Kady nowy poranek?
Szklane gazie i pnie,
Ze szka licie mae i due,
A kade z nich jest inne
I kade z nich ma dusz.
Mowa tych drzew szklana
I sowa na wiatr rzucane
S kruche, amliwe,
Bo take cae s szklane.
Niektre drzewa ogromne
Pn szklane drzewa do gry,
Inne bezradne, wstydliwe,
Szklane i liche z natury.

Rosn obok siebie,
Szko przy szkle ustawione,
Ale przecie kade
Ma wasn szklan koron.
Niektre rozchyl j troch,
Podziel si bladym socem,
Zrzuc deszczu kropelki,
Otul swoim szkem.
Kade drzewo w tym lesie
Zostawia szary cie,
A las ten szklany, nietrway
Jest lasem kruchych istnie.
19.01.2015 r.
NATALIA PAJK
35
Wadca Patykw
W poprzednim odcinku:
Tu przed planowanym przyjciem
Klara zdradzia sekret swojemu starszemu bratu Robinowi. Na szczcie
Maksowi udao si uratowa sytuacj.

Zabawa trwaa ju kilka godzin,
wszyscy zdyli pokona pierwsze
zmieszanie, tak e teraz parkiet nie
pustosza ani na chwil, na stoach
niczego nie brakowao, jednym sowem sukces. Maks, ktry usiad,
eby odsapn po energicznym tacu, ogarn wzrokiem polan pen
umiechnitych twarzy i dozna niezwykle przyjemnego uczucia dumy.
To byo jego dzieo, moe nie by najlepszym wojownikiem, ale w oczach
przyjaci ju sta si bohaterem.
Leniwe rozmylania przerwaa
Lotta, ktra nie zwaajc na wymwki zmczonego chopaka, pocigna
go z powrotem na parkiet.
Maks, jako gwny organizator
i przybysz z innej krainy, cieszy si
du popularnoci, jednak to Robin skrad wikszo serc. Nieustannie otacza go wianuszek rozemianych dziewczyn, a gdy stwierdzi, e
wypi ju wystarczajco, eby zacz
taczy, nie spotka si z ani jedn
odmow. A do momentu, kiedy
skierowa swoje kroki w stron Lotty.
Wcale nie bya najpikniejsz
dziewczyn na polanie, ale miaa
w sobie co, co nie pozwalao chopcom przej obok niej obojtnie.
Moe przyczyn tego fenomenu byo
to, e nie zabiegaa o ich uwag, tylko bawia si w najlepsze, nawet jeli
akurat taczya zupenie sama. Tak
czy inaczej, rwnie Robin zwrci
na ni uwag i nie spodziewajc si
adnych niespodzianek, postanowi
z ni zataczy. Wypatrzy j w tumie, podskakujc obok Maksa, ktry prbowa nauczy j bardzo nietypowych ruchw.
Lotta, zataczymy? wykrzycza
jej do ucha, cho muzyka nie bya a
tak gona.
Dziewczyna spojrzaa na niego
z umiechem i nie przerywajc dziwacznego taca, odkrzykna:

Moe pniej!
Robin poczu si, jakby dosta pici w brzuch, a byo to uczucie niemal mu obce. Nie ruszy si z miejsca
ani na milimetr. Nie mg uwierzy,
e wanie przegra walk o dziewczyn i to z takim wyrostkiem, ktry
nawet nie umie normalnie taczy.
Polubi go, to prawda, ale w tej chwili jego zraniona duma podpowiadaa mu, e s najwikszymi wrogami.
A wrogw naley pokona. Oczywicie w ocenie sytuacji nie pomagay mu wypite wczeniej kufle
piwa. Na szczcie Maks w por
zorientowa si, e lada moment
moe wybuchn bijatyka, z ktrej on sam na pewno nie wyjdzie
cay i zdrowy. Udajc, e zapomina
o Lottcie, podskoczy do Robina
i pokaza mu kroki swojego ulubionego taca. Mczyzna przez chwil si opiera, ale po chwili udzielia
mu si atmosfera mskiej solidarnoci, jak prbowa stworzy Maks
i zapominajc o swoich wczeniejszych uprzedzeniach, zacz wymachiwa rkami i nogami i chyba dobrze si przy tym bawi.
Kolejny kryzys zosta zaegnany,
zanim si jeszcze rozpocz. Ale na
tym nie koniec. Gdy uspokojony ju
Maks rozejrza si dookoa, stwierdzi, e Lotta znikna. No wietnie pomyla tylko tego brakowao, pewnie si obrazia. Wiedzia,
e powinien j znale i wyjani
swoje zachowanie na parkiecie, ale
wybra drog zupenie niedentelmesk. Taczy dalej obok Robina,
bawic si w najlepsze i odkadajc
problem Lotta na pniej.
Kiedy ju aden z nich nie mia
siy wykona kolejnego kroku, usiedli razem przy stole, jedzc i pijc,
rozmawiali jak najlepsi przyjaciele.
Po jakim czasie podbieg do nich
Ignacy z iskrzcymi si oczami.
Pocaowaem j! Pocaowaem!
Robin rozemia si gono i poklepa go po plecach.
Dzielny chopak. A kim dokadnie jest ta szczciara?
11
Upojony ekscytacj Ignacy zupenie nie przemyla odpowiedzi.
To Klara, pocaowaem Klar
mwic to, osun si leniwie na
aw obok Maksa i pocign yk
z jego kufla.
Maks mimowolnie parskn miechem, ale szybko si powstrzyma
i spojrza zaciekawiony na Robina. Szykowaa si nieza zabawa.
Wiedzia, e starsi bracia s zwykle
bardzo opiekuczy wzgldem modszych sistr. Mia racj. Twarz Robina zrobia si czerwona, jego oczy
ciskay byskawice, ale Ignacy nie
zdy nawet tego zauway, bo ju
po chwili oblicze Robina rozpogodzio si jak niebo po burzy. Uciska
mocno zakochanego i kaza mu wraca do Klary.
Przez kolejne p godziny nikt im
nie przeszkadza. Stoy opustoszay, wikszo towarzystwa bya na
parkiecie, a pary, takie jak Ignacy
i Klara, spaceroway wzdu linii
lasu, rozmawiajc szeptem. Maks
i Robin nieco senni, zamilkli i z leniwymi umiechami obserwowali
taczcych. Z tego letargu wyrwa
ich widok przeraonej drobnej postaci z duymi niebieskimi oczami penymi ez, ktre wyonia si
spomidzy drzew. Lotta! Maks na
mier zapomnia, e mia j odszuka. Zerwa si na rwne nogi
zaskoczony jej fatalnym stanem,
a ona rzucia mu si na szyj. Przytuli j zupenie skoowany.
Przepraszam, Lotta, przepraszam, to si wicej nie powtrzy.
Przepraszam, przepraszam
Powtrzyby przepraszam jeszcze tysic razy, gdyby mu nie przerwaa.
O czym ty mwisz? zapytaa,
wypltujc si z jego ramion.
Nic nie odpowiedzia, bo doprawdy nie mia pojcia, co si dzieje.
Lotta z reszt nie czekaa na wyjanienia, zwrcia si do Maksa i Robina mocnym gosem, ktry zupenie
nie pasowa do jej jeszcze mokrej od
ez twarzy:
Obz zosta zaatakowany
Miaam i do Grety po wicej babe-
czek, ale gdy doszam na skraj lasu,

zorientowaam si, e wszystkie namioty s spalone.
W Robina natychmiast wstpi
duch dowdcy.
Widziaa kogo? zapyta rzeczowym tonem.
Nikogo, ale nie szukaam, wrciam natychmiast, eby was powia-
domi.
Dobrze zrobia. Pjd si rozejrze, a ty zosta tu z Maksem,
miejcie uszy i oczy szeroko otwarte.
Kacie przyciszy muzyk i pilnujcie,
eby nikt nie opuszcza polany. I pamitajcie, nikomu ani sowa. Ostatnie, czego nam brakuje, to wybuch
paniki. Niedugo wracam.
Lotta i Maks patrzyli przestraszeni, jak potna sylwetka Robina znika midzy drzewami.
C.D.N.
Delfina Mrozowska
rys. Patrycja Obuska
36

MP 2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

MP 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MAGAZYN PARAFIALNY 2 (125)/2015

Sowo o liturgii (10) Idcie...!!! Aby gosi Ofiar Pana!

Ra Rodzicw Raniec rodzicw za dzieci

Z papieskiego nauczania Homilia papiea Franciszka

Pokj wam! ks. Bartomiej Urbanowicz

Wyklci przez wroga, dla narodu Niezomni (cz. 1)

W Ogrodzie wspomnie (42) kolejna opowie Aldony Kraus

Wiersze z tej zimy Aldona Kraus

Ksidz Antoni Jzef Marylski Budowniczy Lasek

Poradnik rodzinny W domu Joanny i Reinholda Utri

Plan Dni w Archidiecezji Warszawskiej Maciej Sabaa

O moliwociach rozwoju turystki w Pruszkowie i okolicy (cz. 1)

W poszukiwaniu wiata prawdy (cz. 1) Jerzy Sulimierski

Maryjna droga prymasa Wyszyskiego w trzecim tysicleciu

W dobrych zawodach wystpili w. Karol. Patron Papiea

Na nowo Zmartwychwstanie Rozalia Skierkowska-Rak w cyklu

Sami o sobie wolny gos modziey Komorowa

Bo jeli ustami swoimi wyznasz, e

aboestwo Drogi Krzyowej przeywane i odprawiane

MAGAZYN PARAFIALNY 2 (125)/2015

Wy Mnie nazywacie Nauczycielem i Panem i dobrze mwicie, bo nim

MAGAZYN PARAFIALNY 2 (125)/2015

liturgia, w ktrej dokonuje si

MAGAZYN PARAFIALNY 2 (125)/2015

Homilia papiea Franciszka

Powrt do Galilei oznacza ponowne odczytanie wszystkiego, wychodzc od krzya i od zwycistwa.

mnie, bym za Nim poszed. Oznacza

MAGAZYN PARAFIALNY 2 (125)/2015

zuje te na inny stan Zmartwychwstaego, ktry w inny sposb ni zwykle

obdarza swoich uczniw. Nastpio

MAGAZYN PARAFIALNY 2 (125)/2015

Wyklci przez wroga, dla narodu

nierzy wojska ludowego. Zawar w

noru mej Ojczyzny (Tadeusz Sikora

MAGAZYN PARAFIALNY 2 (125)/2015

Na terenie czki o Niezomnych ju wydobytych z dow mierci i tych, ktrzy

godna. Poegna ich z nalenymi im

trz ze strachem na ekshumacje prowadzone po latach.

MAGAZYN PARAFIALNY 2 (125)/2015

sinku) przez generaa NKWD Iwana

racjonalne planowanie przyszoci

Fragment warszawskiej czki jednej z wielu polskich czek

droeje, taniej igrzyska. / Rozszalaa

MAGAZYN PARAFIALNY 2 (125)/2015

(pierwszy pitek miesica)

NAJWITSZEGO CIAA I KRWI PASKIEJ

i przypomni wszystko (14,26), co

MAGAZYN PARAFIALNY 2 (125)/2015

W Ogrodzie wspomnie (42)

cudniejsze opowieci o Tych, Ktrych

naszych arcydzie, bo potem trzeba

MAGAZYN PARAFIALNY 2 (125)/2015

Wiersze z tej zimy

Gdzie moje dzieciaki

Na taki poranek, tak munity wschodem,

dla Babci Mani

Pamitam te Gromniczne. Babcia z wiatem w doni

Anin, 2 lutego 2015

z myl o matece Zofii Migdalskiej

Oczami wyobrani widz tamten jej Popielec.

Anin, 18 lutego 2015

z myl o witym Ojcu witym

Codziennie Ciebie widz, nie cichnie tsknota.