DYSKRETYZACJA SYGNAU

Urzdzenia cyfrowe pracuj na dwjkowym

systemie liczbowym.
Karta pomiarowa zawiera przetwornik analogowocyfrowy. Jego zadaniem jest zmiana cigych
wartoci wejciowych (sygnau odpowiadajcego
mierzonej wielkoci fizycznej) na kody binarne.
Czynno
powysza
(kwantyzacja
sygnau
analogowego) odbywa si w momentach czasu
zdeterminowanych czstotliwoci prbkowania.

kody (sowa)
binarne

KWANTYZACJA
sekwencja
wyjciowa:

sowo 4

...

sowo 3

sowo 2

sowo 2

sowo 2
sowo 3

sowo 1

sowo 4
...

sowo 0

momenty
prbkowania

KODY BINARNE
Do oznaczania wartoci sygnau poddawanego
kwantowaniu wykorzystywane s cakowite liczby
dwjkowe. Do dyspozycji mamy skoczony zbir
takich liczb. Liczno zbioru zalena jest od
bitowoci przetwornika (dugoci sowa).
Bit (Binary Digit) jak sama nazwa wskazuje jest to
cyfra w ukadzie dwjkowym.
Majc do dyspozycji n pozycji w ukadzie dziesitnym
n
moemy utworzy 10 liczb cakowitych:

xx 0..99

Analogicznie w systemie dwjkowym: majc n

pozycji (n bitw) utworzy mona 2 n cakowitych
liczb dwjkowych.
przykadowo:

1 bit

01

dwie liczby

2 bity

00 01 10 11 cztery liczby

3 bity

000 001 010 011

100 101 110 111 osiem

12 bitw

4096 liczb

16 bitw

65536 liczb

przetwornik AD
2 bitowy

sekwencja
wyjciowa
:

11

...

10

01
00

momenty
prbkowania

10

10

11

11

...

CHARAKTERYSTYKA KWANTYZATORA

LE !!!

kwantowanie przez obcinanie

11

q-przedzia
kwantowania

10
charakterystyka
idealna

01
00

x min

q0

x min q

x max

zakres pomiarowy (zakres dopuszczalnych

wartoci sygnau analogowego)

warto 3
bitowa
przetwornik jej
nie zna
100

CHARAKTERYSTYKA KWANTYZATORA
(poprawiona)
q-przedzia
kwantowania

11
10

x max x min
q
2n

01
00

x min x min q

x max

Q OKRELA DOKADNO POMIARU

01
q nazywane jest LSB poniewa odpowiada
zmianie najmniej znaczcego bitu sowa

00
q
Przykad:

Mierzony sygna zmienia si w zakresie 0.5. Dugo sowa

przetwornika wynosi 8 bitw. Dokadno pomiaru:

1
q 8 0,0039
2

ZWIKSZENIE DOKADNOCI
Rozwizanie :

Zmieni przetwornik 8 bitowy na ukad o duszym sowie. Dla

przetwornika 12 bitowego dokadno wyniesie:

1
q 12 0,00024
2
a dla 16 bitowego:

1
q 16 0,000015
2
Jednake biorc pod uwag fakt, e nowa karta przetwornika
kosztuje 10000 z ten sposb niekoniecznie jest taki dobry

BD SYSTEMATYCZNY
Kwantowanie sygnau wprowadza niemoliwy do zlikwidowania bd
pomiarowy bd kwantyzacji (e)
funkcja gstoci
prawdopodobiestwa
p(x)
0

wartoci sygnau analogowego x

zakadamy rwnomierny rozkad

prawdopodobiestwa wystpienia
danej wartoci x w przedziale
kwantowania q

1
p ( x)
q

x (0, q)

2 ( x ) 2 p( x)dx

wielko statystyczna wariancja.

Wycigniemy z niej pierwiastek
aby
obliczy
odchylenie
standardowe stanowice miar
bdu kwantowania

Po pierwsze: p(x)=0 dla x<0 i x>q:

q

2 ( x ) 2 p( x)dx
0

Warto rednia

xdx q
xp( x)dx

q
2
0
0

2 ( x ) 2 p( x)dx ( x 2 2x 2 ) p( x)dx
q

x 2 p( x)dx 2 xp( x)xd 2 p( x)dx x 2 p( x)dx 2

2
2
2
2
1
q
q
q
q
2 x 2 p( x)dx 2 x 2 dx
q0
4
3 4 12
0

ekwantowania

12

Bd wprowadzany przez kwantowanie w poprzednim przykadzie

(sygna zmienia si w zakresie 0.5. Dugo sowa przetwornika
wynosi 8 bitw, q=0,0039) :0,0011. Bd jest pomijalny jednake
zignorowalimy
pewien
szczeg.
Zakres
zmian
sygnau
utosamialimy do tej pory z zakresem pomiarowym
urzdzenia, podczas gdy w rzeczywistoci s to dwie rne
wielkoci. Innymi sowy zakadalimy e przetwornik jest
wykorzystywany optymalnie.

ZAKRES POMIAROWY
xmax
przetwornik
xmin

xmax
przetwornik
xmin

przypadek 1: sygna
zmienia
si
w
zakresie 0,5, bd
kwantowania:
0,0011 (0,2 %)

przypadek 2: sygna jest

10 razy sabszy ale bd
kwantowania pozostaje
taki
sam
poniewa
zaley od wasnoci
przetwornika (2 %)

SZUM ELEKTROCHEMICZNY
Mierzony jest sygna tzw. szumu elektrochemicznego. Odchylenie
standardowe takiego szumu wynosi przykadowo 100 V. Zakres
pomiarowy 16 bitowej karty wynosi 10V. Jaki bdzie wkad bdu
kwantyzacji takiego sygnau?

wartoci LSB:

bd
kwantowania:

20V
q
0,000305V 0,3mV 300V
65536
q
e
86,6 V
12

Bd jest porwnywalny z wartociami mierzonego sygnau!!!

BD KWANTOWANIA
przetwornik
q
W ekstremalnym przypadku cay zakres zmiennoci sygnau
analogowego moe mieci si w jednym przedziale kwantowania

przetwornik
q

Rozwizanie problemu:
Wzmocni sygna za pomoc wzmacniacza analogowego
sygna

wzmacniacz

przetwornik
A/D

Wzmacniacz
taki
powinien
stanowi
skadnik
ukadu
kondycjonujcego. Jednake proste analogowe wzmacnianie
sygnau nie zawsze prowadzi do zmniejszenia niekorzystnego
efektu bdu kwantyzacji.

PODSUMOWANIE
Prbkowanie
i
kwantyzacja
s
dwiema
operacjami
prowadzcymi do przeksztacenia sygnau analogowego na
odpowiadajc mu posta cyfrow. cznie okrelane s one
mianem cyfryzacji bd digitalizacji sygnau analogowego.
Kwantyzacja oznacza przeksztacenie zbioru cigych wartoci
sygnau w skoczony zbir liczb cakowitych.
Ze wzgldu na wykorzystanie ukadu dwjkowego wartoci
dyskretne kodowane s za pomoc sw dwjkowych (liczb
dwjkowych) o dugoci (bitowoci) zalenej do budowy
przetwornika AD.
Przedzia kwantowania zaleny jest od zakresu pomiarowego
urzdzenia oraz dugoci sowa. Niewaciwy dobr zakresu
wartoci mierzonego sygnau prowadzi do wzrostu wpywu bdu
kwantowania (bdu systematycznego, bdu cyfrowego).