You are on page 1of 25

EGZAMIN MATURALNY

W ROKU SZKOLNYM 2013/2014

MATEMATYKA
POZIOM PODSTAWOWY

ROZWIZANIA ZADA
I SCHEMAT PUNKTOWANIA

MAJ 2014

2
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Zadanie 1. (01)
Obszar standardw

Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Opis wymaga

Interpretacja geometryczna
ukadu dwch rwna
liniowych z dwiema
niewiadomymi (II.8.d)

Poprawna odpowied
(1 pkt)
Wersja
Wersja
arkusza
arkusza
A
B
A

Stosowanie pojcia procentu


w obliczeniach (II.1.d)

Posugiwanie si wzorami
skrconego mnoenia (II.2.a)

Znajomo definicji
logarytmu (II.1.h)

Rozwizywanie prostych
rwna wymiernych (II.3.e)

Wykorzystanie interpretacji
wspczynnikw we wzorze
funkcji liniowej (II.4.g)

Rozwizywanie zada
prowadzcych do badania
funkcji kwadratowej (II.4.l)

Zadanie 2. (01)
Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Zadanie 3. (01)
Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Zadanie 4. (01)
Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Zadanie 5. (01)
Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Zadanie 6. (01)
Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Zadanie 7. (01)
Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

3
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Zadanie 8. (01)
Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Badanie rwnolegoci
prostych na podstawie ich
rwna kierunkowych
(II.8.c)

Wykorzystanie pojcia
wartoci bezwzgldnej
(IV.1.f)

Wyznaczanie miejsca
zerowego funkcji
kwadratowej (I.4.j)

Wyznaczanie wyrazw cigu


okrelonego wzorem
oglnym (II.5.a)

Wykorzystuje wasnoci
figur podobnych w zadaniach
(II.7.b)

Stosowanie prostych
zwizkw midzy funkcjami
trygonometrycznymi kta
ostrego (I.6.c)

Posugiwanie si rwnaniem
okrgu
( x a)2 ( y b)2 r 2 (II.8.g)

Zadanie 9. (01)
Uycie i tworzenie strategii

Zadanie 10. (01)


Wykorzystanie i tworzenie
informacji

Zadanie 11. (01)


Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Zadanie 12. (01)


Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Zadanie 13. (01)


Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Badanie, czy dany cig jest


geometryczny (II.5.b)

Zadanie 14. (01)


Wykorzystanie i tworzenie
informacji

Zadanie 15. (01)


Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

4
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Zadanie 16. (01)


Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Znajdowanie zwizkw
miarowych w figurach
paskich, w tym
z zastosowaniem
trygonometrii (II.7.c)

Znajdowanie zwizkw
miarowych w figurach
paskich (IV.7.c)

Obliczanie wartoci
liczbowej wyraenia
wymiernego dla danej
wartoci zmiennej (II.2.e)

Wyznaczanie zwizkw
miarowych w wielocianach
(III.9.b)

Wyznaczanie zwizkw
miarowych w bryach
obrotowych (III.9.b)

Obliczanie potgi
o wykadniku wymiernym
oraz stosowanie praw dziaa
na potgach o wykadnikach
wymiernych (II.1.g)

Obliczanie potgi
o wykadniku wymiernym
(II.1.g)

Zadanie 17. (01)


Uycie i tworzenie strategii

Zadanie 18. (01)


Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Zadanie 19. (01)


Modelowanie matematyczne

Zadanie 20. (01)


Modelowanie matematyczne

Zadanie 21. (01)


Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Zadanie 22. (01)


Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

5
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Zadanie 23. (01)


Rozumowanie i argumentacja

Wykorzystanie sumy,
iloczynu i rnicy zdarze do
obliczania
prawdopodobiestw zdarze
(V.10.c)

Zliczanie obiektw
w prostych sytuacjach
kombinatorycznych
(IV.10.b)

Obliczanie mediany danych


(III.2.e)

Zadanie 24. (01)


Uycie i tworzenie strategii

Zadanie 25. (01)


Modelowanie matematyczne

6
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Schemat oceniania zada otwartych


Zadanie 26. (02)

Wykresem funkcji kwadratowej f x 2 x 2 bx c jest parabola, ktrej wierzchokiem jest


punkt W 4, 0 . Oblicz wartoci wspczynnikw b i c.
Uycie i tworzenie strategii

Wyznaczanie wzoru funkcji kwadratowej (IV.4.i)

Rozwizanie (I sposb)
b

Ze wzorw xw , yw
na wsprzdne wierzchoka paraboli otrzymujemy:
2a
4a
b

4 i
0 , wic b 16 i 0 .
22
42
2
Std 16 4 2 c 0 , czyli c 32 .
Rozwizanie (II sposb)
Wzr funkcji f doprowadzamy do postaci kanonicznej
2

b
b
b2
b2
b
b2

f x 2 x2 x c 2 x2 2 x c 2 x c .
2
4
16
8
4
8

b
b2
Wierzchoek wykresu funkcji f ma zatem wsprzdne , c . Otrzymujemy ukad
8
4
rwna
b2
b
4 i c 0.
4
8
2
2
b 16
Std b 16 i c

32 .
8
8
Schemat oceniania I i II sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje .............................................................................................................1 pkt
gdy :
obliczy wspczynnik b: b 16 i na tym zakoczy lub dalej popenia bdy
albo
b2
b
zapisze ukad dwch rwna z niewiadomymi b i c, np.: 4 i c 0 ,
4
8
i nie rozwie go lub rozwie go z bdem.
Zdajcy otrzymuje .............................................................................................................2 pkt
gdy obliczy wspczynniki b i c: b 16 , c 32 .
Rozwizanie (III sposb)
Poniewa xw 4 oraz yw 0 , wic parabola ma z osi Ox dokadnie jeden punkt wsplny,
zatem wzr funkcji mona zapisa w postaci kanonicznej f x 2 x 4 .
2

Std f x 2 x 2 16 x 32 , zatem b 16 i c 32 .

7
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Schemat oceniania III sposobu rozwizania


Zdajcy otrzymuje .............................................................................................................1 pkt
2
gdy zapisze, e f x 2 x 4 .
Zdajcy otrzymuje .............................................................................................................2 pkt
gdy obliczy wspczynniki b i c: b 16 , c 32 .

Zadanie 27. (02)


Rozwi rwnanie 9 x3 18x2 4 x 8 0 .
Wykorzystanie i tworzenie
informacji

Rozwizywanie rwna wielomianowych metod rozkadu


na czynniki (I.3.d)

Rozwizanie (I sposb metoda grupowania)


Przedstawiamy lew stron rwnania w postaci iloczynu, stosujc metod grupowania
wyrazw 9 x2 x 2 4 x 2 0 lub x 9 x2 4 2 9 x 2 4 0 , std

x 2 9 x2 4 0 .

Zatem x 2 lub x

2
2
lub x .
3
3

Schemat oceniania I sposobu rozwizania


Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................1 pkt

gdy zapisze lew stron rwnania w postaci iloczynu, np.: x 2 9 x 2 4 , i na tym


poprzestanie lub dalej popeni bd.
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................2 pkt
2
2
gdy wyznaczy bezbdnie wszystkie rozwizania rwnania: x 2 lub x lub x .
3
3
Rozwizanie (II sposb metoda dzielenia)
Stwierdzamy, e liczba 2 jest pierwiastkiem wielomianu 9 x3 18x2 4 x 8 . Dzielimy
ten wielomian przez dwumian x 2 i otrzymujemy iloraz (9 x 2 4) . Obliczamy
pierwiastki trjmianu (9 x 2 4) : x1

2
2
2
2
oraz x2 . Zatem x 2 lub x lub x .
3
3
3
3

albo

2
jest pierwiastkiem wielomianu 9 x3 18x2 4 x 8 . Dzielimy
3
2

ten wielomian przez dwumian x i otrzymujemy iloraz (9 x2 12 x 12) . Obliczamy


3

Stwierdzamy, e liczba

wyrnik trjmianu (9 x2 12 x 12) : 122 4 9 12 576 . Std pierwiastkami

8
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

trjmianu s liczby x1
lub x

12 24
12 24 2
2
2 oraz x2
. Zatem x 2 lub x
18
18
3
3

2
.
3

albo

2
jest pierwiastkiem wielomianu 9 x3 18x2 4 x 8 . Dzielimy
3
2

ten wielomian przez dwumian x i otrzymujemy iloraz (9 x2 24 x 12) . Obliczamy


3

Stwierdzamy, e liczba

wyrnik trjmianu: 242 4 9 12 144 . Std pierwiastkami trjmianu s liczby


24 12
24 12
2
2
2
x1
2 oraz x2
. Zatem x 2 lub x lub x .
18
18
3
3
3
Schemat oceniania II sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................1 pkt
gdy:
podzieli wielomian 9 x3 18x2 4 x 8 przez dwumian x 2 , otrzyma iloraz
(9 x 2 4) i na tym poprzestanie lub dalej popeni bd

albo
2

podzieli wielomian 9 x3 18x2 4 x 8 przez dwumian x , otrzyma iloraz


3

(9 x2 24 x 12) i na tym poprzestanie lub dalej popeni bd

albo
2

podzieli wielomian 9 x3 18x2 4 x 8 przez dwumian x , otrzyma iloraz


3

(9 x2 12 x 12) i na tym poprzestanie lub dalej popeni bd

albo
podzieli wielomian 8x3 12 x2 2 x 3 przez trjmian kwadratowy, np. (9 x 2 4) ,
i na tym poprzestanie lub dalej popeni bd.
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................2 pkt
2 2
gdy wyznaczy bezbdnie wszystkie rozwizania rwnania: 2, , .
3 3
Uwaga
Jeeli w zapisie rozwizania wystpuje jedna usterka, to za takie rozwizanie zdajcy moe
otrzyma co najwyej 1 punkt.

9
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Zadanie 28. (02)


Udowodnij, e kada liczba cakowita k, ktra przy dzieleniu przez 7 daje reszt 2, ma t
wasno, e reszta z dzielenia liczby 3k 2 przez 7 jest rwna 5.
Rozumowanie i argumentacja

Przeprowadzenie dowodu algebraicznego z zastosowaniem


wzorw skrconego mnoenia (V.2.a)

I sposb rozwizania
Poniewa liczba cakowita k przy dzieleniu przez 7 daje reszt 2, wic k 7m 2 ,
gdzie m jest liczb cakowit. Wtedy

3k 2 3 7m 2 3 49m2 28m 4 3 49m2 3 28m 12 7 3 7m2 3 4m 1 5 .


2

Dwa pierwsze skadniki tej sumy s podzielne przez 7, natomiast 12 7 5 . To oznacza, e


reszta z dzielenia liczby 3k 2 przez 7 jest rwna 5. To koczy dowd.
Schemat oceniania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................1 pkt
2
gdy zapisze wyraenie w postaci: 37m 2 i na tym poprzestanie lub dalej popenia bdy,
ktre nie przekrelaj poprawnoci rozumowania.
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................2 pkt
gdy uzasadni tez, np. zapisze wyraenie w postaci 7 3 7m 2 3 4m 1 5 .

II sposb rozwizania
Poniewa liczba cakowita k przy dzieleniu przez 7 daje reszt 2, wic k 2 mod 7 .
Std wynika, e k 2 4 mod 7 . Ponadto 3 3 mod 7 , wic z wasnoci kongruencji

3k 2 3 4 mod 7 12 mod 7 5 . To koczy dowd.


Schemat oceniania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................1 pkt
gdy zapisze e k 2 4 mod 7 .
Uwaga
Zdajcy nie musi uywa formalnego zapisu relacji kongruencji. Wystarczy wniosek: jeli
liczba k przy dzieleniu przez 7 daje reszt 2, to jej kwadrat przy dzieleniu przez 7 daje
reszt 4.
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................2 pkt
gdy zapisze 3k 2 3 4 mod 7 12 mod 7 5 .

10
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Zadanie 29. (02)


Na rysunku przedstawiono fragment wykresu funkcji f, ktry powsta w wyniku przesunicia
1
wykresu funkcji okrelonej wzorem y dla kadej liczby rzeczywistej x 0 .
x
y
4

3
2
1
-4

-3

-2

-1

7 x

-1
-2
-3
-4

a) Odczytaj z wykresu i zapisz zbir tych wszystkich argumentw, dla ktrych wartoci
funkcji f s wiksze od 0.
b) Podaj miejsce zerowe funkcji g okrelonej wzorem g ( x) f x 3 .
Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji

Odczytywanie z wykresu funkcji jej wasnoci; szkicowanie


na podstawie wykresu funkcji y f ( x) wykresw funkcji
y f ( x a) , y f ( x a) , y f ( x) a , y f ( x) a (IV.4.b,d)

Rozwizanie
a) Zapisujemy zbir wszystkich argumentw, dla ktrych f ( x) 0 : 2, 3 .
b) Z rysunku wynika, e miejscem zerowym funkcji f jest liczba 3. Zatem miejscem
zerowym funkcji g jest liczba 3 3 6 , poniewa wykres funkcji g otrzymujemy przesuwajc
wykres funkcji f o 3 jednostki w prawo.
Schemat oceniania
Zdajcy otrzymuje .............................................................................................................1 pkt
gdy:
zapisze zbir wszystkich argumentw, dla ktrych f ( x) 0 : 2, 3 lub 2 x 3 i na
tym poprzestanie lub bdnie zapisze miejsce zerowe funkcji g
albo
poprawnie zapisze miejsce zerowe funkcji g: x 6 i na tym poprzestanie lub bdnie
zapisze zbir argumentw, dla ktrych f ( x) 0 .
Zdajcy otrzymuje .............................................................................................................2 pkt
gdy zapisze zbir wszystkich argumentw, dla ktrych f ( x) 0 : 2, 3 i zapisze miejsce
zerowe funkcji g: x 6 .

11
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Kryteria oceniania uwzgldniajce specyficzne trudnoci w uczeniu si matematyki


W rozwizaniu podpunktu a) akceptujemy zapisy: 3, 2 , x 3, 2 .

Zadanie 30. (02)


Ze zbioru liczb 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8

losujemy dwa razy po jednej liczbie ze zwracaniem.

Oblicz prawdopodobiestwo zdarzenia A, polegajcego na wylosowaniu liczb, z ktrych


pierwsza jest wiksza od drugiej o 4 lub 6.
Modelowanie matematyczne

Zliczanie obiektw w prostych sytuacjach


kombinatorycznych; stosowanie twierdzenia znanego jako
klasyczna definicja prawdopodobiestwa do obliczania
prawdopodobiestw zdarze (III.10.b,d)

Rozwizanie I sposb metoda klasyczna


Zdarzeniami elementarnymi s wszystkie pary a , b liczb z podanego zbioru. Jest to model
klasyczny. Obliczamy liczb wszystkich zdarze elementarnych: 8 8 64 . Wypisujemy
zdarzenia elementarne sprzyjajce zajciu zdarzenia A , polegajcego na wylosowaniu dwch
liczb, z ktrych pierwsza jest wiksza od drugiej o 4 lub 6 i zliczamy je:
A 5, 1 , 6, 2 , 7, 1 , 7, 3 , 8, 2 , 8, 4
Zatem A 6 .
Zapisujemy prawdopodobiestwo zajcia zdarzenia A: P( A)

6
3
.
64 32

Rozwizanie II sposb metoda tabeli


Zdarzeniami elementarnymi s wszystkie pary a , b liczb z podanego zbioru. Jest to model
klasyczny. Budujemy tabel ilustrujc sytuacj opisan w zadaniu.
2.
1.

1
2
3
4
5

X
X

6
7
8

X
X

12
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Obliczamy liczb wszystkich zdarze elementarnych: 8 8 64 . Zliczamy, oznaczone


krzyykami, zdarzenia elementarne sprzyjajce zajciu zdarzenia A , polegajcego na
wylosowaniu dwch liczb, z ktrych pierwsza jest wiksza od drugiej o 4 lub 6: A 6 .
Obliczamy prawdopodobiestwo zajcia zdarzenia A: P( A)

6
3
.
64 32

Schemat oceniania I i II sposobu rozwizania


Zdajcy otrzymuje .......................................................................................................... 1 pkt
gdy
obliczy liczb wszystkich zdarze elementarnych: 8 8 64
albo
obliczy liczb wszystkich zdarze elementarnych sprzyjajcych zdarzeniu A ,
polegajcemu na wylosowaniu dwch liczb, z ktrych pierwsza jest wiksza od
drugiej o 4 lub 6: A 6 i na tym zakoczy lub dalej popeni bdy.
Zdajcy otrzymuje .......................................................................................................... 2 pkt
3
gdy zapisze, e prawdopodobiestwo zajcia zdarzenia A jest rwne P( A)
.
32
III sposb rozwizania metoda drzewka
Rysujemy drzewo, z uwzgldnieniem wszystkich gazi, ktre prowadz do sytuacji
sprzyjajcej zdarzeniu A.
4
8

1
8

1, 2, 3, 4

1
8

1
8

1
8

7
8

131
nie

1
8

7
8

nie
132

Obliczamy prawdopodobiestwo zajcia zdarzenia A:


1 1 1 1 1 2 1 2 6
3
P( A)
.
8 8 8 8 8 8 8 8 64 32

1
8

7 13
2
8

6
8

2
8

32i nie 1
3 lub 1 nie 13

6
8

nie13
2 i nie 4

2 lub 4

Schemat oceniania III sposobu rozwizania


Zdajcy otrzymuje .......................................................................................................... 1 pkt
gdy narysuje drzewko uwzgldniajce wszystkie gazie, prowadzce do sytuacji
sprzyjajcych zdarzeniu A i przynajmniej przy jednej gazi zapisze poprawne
prawdopodobiestwo.
Zdajcy otrzymuje .......................................................................................................... 2 pkt
6
3
gdy zapisze, e prawdopodobiestwo zajcia zdarzenia A jest rwne P( A)
.
64 32

13
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Uwagi
1. Akceptujemy przyblienia dziesitne otrzymanego wyniku, o ile s wykonane
poprawnie oraz wynik zapisany w postaci 9,375%.
2. Jeeli otrzymany wynik kocowy jest liczb wiksz od 1, to zdajcy otrzymuje
0 punktw za cae rozwizanie.
3. Jeeli zdajcy stosuje rne modele probabilistyczne do obliczenia i A , to
otrzymuje 0 punktw.
4. Akceptujemy sytuacj, gdy zdajcy zapisuje liczby z losowania w odwrotnej
kolejnoci konsekwentnie w caym swoim rozwizaniu. Wtedy za cae rozwizanie
moe otrzyma 2 punkty.
6
5. Jeeli zdajcy zapisze tylko odpowied P( A)
, to otrzymuje 2 punkty, jeli
64
3
natomiast zapisze tylko odpowied P( A)
, to otrzymuje 1 punkt.
32

14
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Zadanie 31. (02)


rodek S okrgu opisanego na trjkcie rwnoramiennym ABC, o ramionach AC i BC, ley
wewntrz tego trjkta (zobacz rysunek).
C

A
Wyka, e miara kta
kta wypukego SBC.
Rozumowanie i argumentacja

wypukego

ASB

jest

cztery

razy

wiksza

od

miary

Przeprowadzenie dowodu geometrycznego,


z wykorzystaniem zwizkw miarowych w figurach paskich
(V.7.c)

Rozwizanie
Przyjmijmy oznaczenia jak na rysunku i poprowadmy promie SC okrgu.
C

Z zaoenia wynika, e kt wpisany ACB oraz kt rodkowy ASB le po tej samej stronie
ciciwy AB.
Z twierdzenia o kcie rodkowym i wpisanym opartych na tym samym uku wynika, e
1
ACB . Trjkt ABC jest rwnoramienny (ramionami s AC i BC), wic prosta CS
2
1
11 1
zawiera dwusieczn kta ACB, zatem SCB
ACB . Odcinki SC i SB
2
22 4
to promienie okrgu, wic trjkt BCS jest rwnoramienny. Std wynika, e
1
SBC SCB , co koczy dowd.
4

15
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Schemat oceniania
Zdajcy otrzymuje .............................................................................................................1 pkt
gdy
wykorzysta twierdzenie o kcie rodkowym i wpisanym oraz wykorzysta rwno
ktw SBC i SCB lub rwno ktw SCA i SAC i nie uzasadni tezy
albo
wykorzysta twierdzenie o kcie rodkowym i wpisanym oraz uzasadni rwno ktw
SBC i SAC, korzystajc z rwnoramiennoci trjktw ABC i ABS, i nie uzasadni tezy.
Zdajcy otrzymuje .............................................................................................................2 pkt
gdy uzasadni, e kt ASB jest cztery razy wikszy od kta SBC.
Uwaga
Jeeli zdajcy w przedstawionym rozumowaniu rozway wycznie szczeglny przypadek,
np. trjkt rwnoboczny, to otrzymuje 0 punktw.

Zadanie 32. (04)


Pole powierzchni cakowitej prostopadocianu jest rwne 198. Stosunki dugoci krawdzi
prostopadocianu wychodzcych z tego samego wierzchoka prostopadocianu to 1 : 2 : 3 .
Oblicz dugo przektnej tego prostopadocianu.
Uycie i tworzenie strategii

Wyznaczanie zwizkw miarowych w wielocianach


(IV.9.b)

Rozwizanie
Przyjmijmy oznaczenia jak na rysunku.

Pole Pc powierzchni cakowitej prostopadocianu jest rwne Pc 2 xy 2 xz 2 yz . Moemy


przyj, e x : y : z 1 : 2 : 3 . Wtedy y 2 x oraz z 3x . Zatem

Pc x 2 x 2 x 2 x 3x 2 2 x 3x 4 x 2 6 x 2 12 x 2 22x 2 .
Poniewa Pc 198 , wic otrzymujemy rwnanie
22 x2 198 .

Std x 2 9 , wic x 3 .
Z twierdzenia Pitagorasa zastosowanego dla trjktw ABD i BDH otrzymujemy
p 2 x 2 y 2 oraz d 2 p 2 z 2 .

16
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Std
d 2 x2 y 2 z 2 .

Zatem
d x 2 y 2 z 2 x 2 2 x 3x 14 x 2 x 14 3 14 .
2

Schemat oceniania
Rozwizanie, w ktrym postp jest niewielki, ale konieczny na drodze do penego
rozwizania .........................................................................................................................1 pkt
Zdajcy
zapisze dugoci krawdzi prostopadocianu wychodzcych z jednego wierzchoka
w zalenoci od jednej zmiennej, np.: x, 2x , 3x
albo
zapisze dugo przektnej prostopadocianu w zalenoci od dugoci jego krawdzi:
d x2 y 2 z 2 .

Rozwizanie, w ktrym jest istotny postp ......................................................................2 pkt


Zdajcy
zapisze pole powierzchni cakowitej prostopadocianu jako funkcj jednej zmiennej,
np.: Pc x 2 x 2 x 2 x 3x 2 2 x 3x
albo
zapisze dugo przektnej prostopadocianu jako funkcj jednej zmiennej, np.:
d x 2 2 x 3x .
2

Pokonanie zasadniczych trudnoci zadania .....................................................................3 pkt


Zdajcy obliczy dugo jednej z krawdzi prostopadocianu, np.: x 3 .
Rozwizanie pene ..............................................................................................................4 pkt
Zdajcy obliczy dugo przektnej prostopadocianu: d 3 14 .
Uwagi
1. Jeeli zdajcy odgadnie dugo jednej z krawdzi prostopadocianu i obliczy dugo
przektnej tego prostopadocianu, to otrzymuje maksymalnie 2 punkty.
2. Jeeli zdajcy bdnie uzaleni dugoci krawdzi od jednej zmiennej, przyjmujc: x,

1
x,
2

1
x , i konsekwentnie oblicza dugo przektnej tego prostopadocianu, to otrzymuje
3
maksymalnie 3 punkty. Inne, niepoprawne interpretacje stosunkw dugoci krawdzi,
stanowi podstaw do przyznania za rozwizanie 0 punktw.

17
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Zadanie 33. (05)


Turysta zwiedza zamek stojcy na wzgrzu. Droga czca parking z zamkiem ma dugo
2,1 km. czny czas wdrwki turysty z parkingu do zamku i z powrotem, nie liczc czasu
powiconego na zwiedzanie, by rwny 1 godzin i 4 minuty. Oblicz, z jak redni
prdkoci turysta wchodzi na wzgrze, jeeli prdko ta bya o 1 km/h mniejsza od
redniej prdkoci, z jak schodzi ze wzgrza.
Modelowanie matematyczne

Rozwizywanie zada umieszczonych w kontekcie praktycznym


prowadzcych do rwna kwadratowych (III.3.b)

Rozwizanie (I sposb)
Niech v oznacza redni prdko, wyraon w km/h, z jak turysta schodzi ze wzgrza,
a t czas wyraony w godzinach, w jakim zszed ze wzgrza. Wwczas zaleno midzy t
prdkoci, czasem i przebyt drog moemy zapisa w postaci
v t 2,1 .
rednia prdko, z jak turysta wchodzi na wzgrze, jest zatem rwna v 1 , natomiast czas,
4
1
w jakim wszed, jest rwny 1 t 1 t . Moemy wic zapisa drugie rwnanie
60
15
16
v 1 t 2,1 .
15
Std otrzymujemy
16
16
21
v v t t .
15
15
10

Po podstawieniu v t

21
10

otrzymujemy

16
21 16
21
v t ,
15 10 15
10
79 16
t
v.
15 15
79 16
21
Podstawiajc t
v w rwnaniu v t , otrzymujemy rwnanie kwadratowe
15 15
10
z niewiadom v
79 16 21
v v ,
15 15 10
16 2 79
21
v v 0,
15
15
10
2
32v 158v 63 0 ,
2
158 4 32 63 16900 , 16900 130
158 130
28
7
158 130 288 9

, v2

.
2 32
2 32 16
2 32
2 32 2
Pierwsze z rozwiza rwnania nie spenia warunkw zadania, gdy wtedy prdko, z jak
turysta wchodziby na wzgrze, byaby ujemna, a to niemoliwe. Drugie rozwizanie spenia
warunki zadania, gdy wtedy v 1 4,5 1 3,5 .
Odpowied: rednia prdko, z jaka turysta wchodzi na wzgrze jest rwna 3,5 km/h.
v1

18
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Rozwizanie (II sposb)


Niech v oznacza redni prdko, wyraon w km/h, z jak turysta schodzi ze wzgrza.
2,1
Wwczas czas, w jakim zszed ze wzgrza, wyraony w godzinach jest rwny
. Poniewa
v
4
1 16
czny czas wejcia i zejcia by rwny 1 godzin i 4 minuty, czyli 1 1
godziny,
60 15 15
16 2,1
wic czas, w jakim wchodzi, by rwny
godziny. Std z kolei wynika, e rednia

15 v
2,1
prdko, z jak wchodzi, bya rwna
km/h. Otrzymujemy w ten sposb rwnanie
16 2,1

15 v
z niewiadom v
2,1
v 1,
16 2,1

15 v
21 30v

v 1,
10 32v 63
63v
v 1,
32v 63
63v v 1 32v 63 ,
63v 32v2 95v 63 ,
32v2 158v 63 0 ,

158 4 32 63 16900 ,
2

16900 130

158 130
28
7
158 130 288 9

, v2

.
2 32
2 32 16
2 32
2 32 2
Pierwsze z rozwiza rwnania nie spenia warunkw zadania, gdy wtedy prdko, z jak
turysta wchodziby na wzgrze, byaby ujemna. Drugie rozwizanie spenia warunki zadania,
gdy wtedy v 1 4,5 1 3,5 .
Odpowied: rednia prdko, z jak turysta wchodzi na wzgrze jest rwna 3,5 km/h.
v1

Schemat oceniania I i II sposobu rozwizania


Rozwizanie, w ktrym postp jest niewielki, ale konieczny na drodze do penego
rozwizania .........................................................................................................................1 pkt
Zdajcy
oznaczy prdko redni, wyraon w km/h, z jak turysta schodzi ze wzgrza oraz
czas wyraony w godzinach, w jakim schodzi ze wzgrza, i zapisze zaleno midzy
redni prdkoci i czasem, w jakim turysta wchodzi na wzgrze, np.:
v rednia prdko (w km/h), z jak turysta schodzi ze wzgrza
t czas (w h), w jakim turysta schodzi ze wzgrza
16
v 1 t 2,1
15
albo

19
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

oznaczy prdko redni, wyraon w km/h, z jak turysta wchodzi na wzgrze oraz
czas wyraony w godzinach, w jakim wchodzi na wzgrze, i zapisze zaleno midzy
redni prdkoci i czasem, w jakim turysta schodzi ze wzgrza, np.:
v rednia prdko (w km/h), z jak turysta wchodzi na wzgrze
t czas (w h), w jakim turysta wchodzi na wzgrze
16
v 1 t 2,1
15
Uwaga
Zdajcy nie otrzymuje punktu, jeli zapisze jedynie v t 2,1 .
Rozwizanie, w ktrym jest istotny postp ......................................................................2 pkt
Zdajcy
zapisze ukad rwna z dwiema niewiadomymi v, t odpowiednio prdko i czas
schodzenia turysty ze wzgrza, np.;

16
v 1 t 2,1
15

v t 2,1

albo
zapisze ukad rwna z dwiema niewiadomymi v, t odpowiednio prdko i czas
wchodzenia turysty na wzgrze, np.;

16
v 1 t 2,1
15

v t 2,1

albo
oznaczy prdko redni (w km/h), z jak turysta schodzi ze wzgrza, i uzaleni od
tej wielkoci prdko redni (w km/h), z jak turysta wchodzi na wzgrze, oraz czas,
w jakim turysta wchodzi na wzgrze, np.:
v rednia prdko (w km/h), z jak turysta schodzi ze wzgrza
v 1 to rednia prdko (w km/h), z jak turysta wchodzi na wzgrze
2,1
to czas (w h), w jakim turysta wchodzi na wzgrze
v 1
albo
oznaczy prdko redni (w km/h), z jak turysta schodzi ze wzgrza, i uzaleni od tej
wielkoci czas (w h), w jakim turysta schodzi ze wzgrza, oraz czas, w jakim turysta
wchodzi na wzgrze, np.:
v rednia prdko (w km/h), z jak turysta schodzi ze wzgrza
2,1
to czas (w h), w jakim turysta schodzi ze wzgrza
v
16 2,1
to czas (w h), w jakim turysta wchodzi na wzgrze

15 v
albo
oznaczy prdko redni (w km/h), z jak turysta schodzi ze wzgrza, i uzaleni od tej
wielkoci prdko redni (w km/h), z jak turysta wchodzi na wzgrze, oraz czas,
w jakim turysta schodzi ze wzgrza, np.:
v rednia prdko (w km/h), z jak turysta schodzi ze wzgrza
v 1 to rednia prdko (w km/h), z jak turysta wchodzi na wzgrze

20
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

2,1
to czas (w h), w jakim turysta schodzi ze wzgrza.
v

Uwaga
Jeli zdajcy wprowadza tylko jedn niewiadom na oznaczenie jednej z czterech wielkoci:
czas wchodzenia, czas schodzenia, prdko wchodzenia, prdko schodzenia, to 2 punkty
otrzymuje wtedy, gdy uzaleni od wprowadzonej zmiennej dwie z pozostaych trzech
wielkoci.
Pokonanie zasadniczych trudnoci zadania ....................................................................3 pkt
Zdajcy
zapisze rwnanie z jedn niewiadom, gdy v, t odpowiednio prdko i czas
schodzenia turysty ze wzgrza, np.;
79 16
v v 2,1
15 15
albo
zapisze rwnanie z jedn niewiadom, gdy v, t odpowiednio prdko i czas
wchodzenia turysty na wzgrze, np.;
47
16
v v 2,1
15
15
albo
oznaczy prdko redni (w km/h), z jak turysta schodzi ze wzgrza, i uzaleni od tej
wielkoci prdko redni (w km/h), z jak turysta wchodzi na wzgrze, oraz czas,
w jakim turysta wchodzi na wzgrze i zapisze rwnanie z jedn niewiadom, np.:
2,1 2,1 16

v 1 v 15
Uwaga
Zdajcy nie musi zapisywa ukadu rwna, moe bezporednio zapisa rwnanie z jedn
niewiadom.
Rozwizanie zadania do koca lecz z usterkami, ktre jednak nie przekrelaj
poprawnoci rozwizania (np. bdy rachunkowe) ....................................................... 4 pkt
Zdajcy
rozwie rwnanie z niewiadom inn ni rednia prdko schodzenia bezbdnie
i nie obliczy redniej prdkoci schodzenia
albo
rozwie rwnanie z niewiadom v (rednia prdko schodzenia) z bdem
rachunkowym.
Rozwizanie pene ............................................................................................................ 5 pkt
Zdajcy obliczy redni prdko wchodzenia turysty na wzgrze: 3,5 km/h
Uwagi
1. Zdajcy moe pomin jednostki, o ile ustali je w toku rozwizania i stosuje je
konsekwentnie.

21
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

2. Jeeli zdajcy oznaczy przez v prdko, z jak turysta wchodzi na wzgrze i zapisze,
e v 1 oznacza prdko, z jak turysta schodzi ze wzgrza i konsekwentnie do
przyjtych oznacze rozwie zadanie, to moe otrzyma co najwyej 3 punkty.
Kryteria oceniania uwzgldniajce specyficzne trudnoci w uczeniu si matematyki
Przykad 1.
Jeli zdajcy przedstawi nastpujce rozwizanie:

v - prdko, z jak turysta schodzi ze wzgrza, t - czas, w ktrym turysta schodzi ze


wzgrza i zapisze:
2,1
v 1
16
t
15
v t 2,1

16

v 1 15 t 2,1
i na tym zakoczy, to takie rozwizanie kwalifikujemy do kategorii Rozwizanie, w ktrym
jest istotny postp i przyznajemy 2 punkty, mimo e w drugim rwnaniu ukadu zdajcy nie
16
2,1
uj wyraenia
wskazuje na poprawn
t w nawias. Zapis rwnania v 1
16
15
t
15
interpretacj zalenoci midzy wielkociami.
Przykad 2.
Jeli zdajcy przedstawi nastpujce rozwizanie:

v - prdko, z jak turysta schodzi ze wzgrza, t - czas, w ktrym turysta schodzi ze


wzgrza i zapisze:
2,1

v t
2,1
2,1
2,1
2,1
2,1

,
1
v 1
1
2,1

16
15
t
t
t
v 1 16
t
t
15
16
t

15

i na tym zakoczy, to takie rozwizanie kwalifikujemy do kategorii Pokonanie zasadniczych


2,1
2,1
trudnoci zadania i przyznajemy 3 punkty, mimo e w rwnaniu
zdajcy
1
15
t
t
16
16
przestawi liczby w liczniku i mianowniku uamka
lub nawet pomin ten uamek.
15
Przykad 3.
Jeli zdajcy otrzyma inne rwnanie kwadratowe, np. 32v2 158v 63 0 zamiast
rwnania 32v2 158v 63 0 (np. w wyniku zego przepisania znaku), konsekwentnie
jednak rozwie otrzymane rwnanie kwadratowe, odrzuci rozwizanie niespeniajce

22
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

warunkw zadania i pozostawi wynik, ktry moe by realn prdkoci poruszania si


turysty, to takie rozwizanie kwalifikujemy do kategorii Rozwizanie pene i przyznajemy
5 punktw.

Zadanie 34. (04)

Kt CAB trjkta prostoktnego ACB ma miar 30 . Pole kwadratu DEFG wpisanego w ten
trjkt (zobacz rysunek) jest rwne 4. Oblicz pole trjkta ACB.
B
F
E
G

30
C
Uycie i tworzenie strategii

Wykorzystanie wasnoci figur podobnych w zadaniach


(IV.7.b)

I sposb rozwizania
Niech a oznacza dugo boku kwadratu DEFG. Zatem a 2 .
Trjkt ADE to poowa trjkta rwnobocznego o boku AD i wysokoci AE, wic
AD 3 4 3
AD 2a 4 oraz AE

2 3.
2
2
Trjkt GBF to poowa trjkta rwnobocznego o boku BG i wysokoci FG, wic
BG 3
BG 2 BF oraz FG
.
2
BG 3
1
1 4
2
4
Zatem 2
, wic BG
oraz BF BG
.

2
2
2 3
3
3
Trjkt ACB jest poow trjkta rwnobocznego o boku AB. Obliczamy
2
2
8
AB AE EF BF 2 3 2
2 3 2
3
32.
3
3
3
Pole trjkta ACB jest wic rwne
2

PACB

1 AB 3
3 8
3 64 32

19

3 4
34.
3 2

2
4
8 3
8 3
3

Uwaga
Podany sposb rozwizania polega na rozwizaniu trjktw prostoktnych ADE i BGF. Tak
samo moemy postpi rozwizujc inn par trjktw prostoktnych: ADE i DCG lub DCG
i BGF.
Schemat oceniania I sposobu rozwizania
Rozwizanie, w ktrym postp jest niewielki, ale konieczny na drodze do penego
rozwizania .........................................................................................................................1 pkt
Zdajcy obliczy dugo boku kwadratu: 2.

23
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Rozwizanie, w ktrym jest istotny postp ......................................................................2 pkt


Zdajcy skorzysta z wasnoci trjkta 30, 60, 90 albo z funkcji trygonometrycznych
4
i poprawnie obliczy dugo jednego z odcinkw: AD 4 , AE 2 3 , BG
,
3
2
, CD 3 , CG 1 .
BF
3
Pokonanie zasadniczych trudnoci zadania .....................................................................3 pkt
Zdajcy poprawnie obliczy dugo jednego z bokw trjkta ACB:
8
4
AB
3 2 lub BC
1 lub AC 3 4 .
3
3
Rozwizanie pene ..............................................................................................................4 pkt
19
Zdajcy obliczy pole trjkta ACB: PACB
34.
6
Uwaga
Jeeli zdajcy zapisze wynik w innej, rwnowanej postaci, to otrzymuje 4 punkty, np.:
2
4 3
3 8
1

PACB
.
3 2 , PACB 4 3 1
8 3
2
3

II sposb rozwizania
Niech a oznacza dugo boku kwadratu DEFG. Zatem a 2 .
Trjkt ADE to poowa trjkta rwnobocznego o boku AD, wic AD 2a 4 . Zatem
pole tego trjkta jest rwne
2

1 AD 3 42 3
PADE

2 3.
2
4
8
Trjkt GBF to take poowa trjkta rwnobocznego o boku BG, wic BG 2 BF

Zatem 2

BG 3
2

, wic BG

4
. Pole trjkta GBF jest wic rwne
3
2

4
3
2
1 BG 3 3
2
PGBF

3.
2
4
8
3
Trjkt DGC rwnie jest poow trjkta rwnobocznego o boku DG. Poniewa
DG a 2 , wic pole tego trjkta jest rwne
2

PDCG

1 DG 3 22 3
3
.

2
4
8
2

Obliczamy pole trjkta ACB


PACB PADE PGBF PDCG PDEFG 2 3

2
3
19
3
4
34.
3
2
6

Schemat oceniania II sposobu rozwizania


Rozwizanie, w ktrym postp jest niewielki, ale konieczny na drodze do penego
rozwizania .........................................................................................................................1 pkt
Zdajcy obliczy dugo boku kwadratu: 2.

24
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Rozwizanie, w ktrym jest istotny postp ......................................................................2 pkt


Zdajcy obliczy pole jednego z trjktw ADE, GBF, DCG:
2
3
.
PADE 2 3 , PGBF
3 , PDCG
2
3
Pokonanie zasadniczych trudnoci zadania .....................................................................3 pkt
Zdajcy obliczy pole kadego z trjktw ADE, GBF, DCG:
2
3
.
PADE 2 3 , PGBF
3 , PDCG
2
3
Rozwizanie pene ..............................................................................................................4 pkt
19
Zdajcy obliczy pole trjkta ACB: PACB
34.
6
III sposb rozwizania
Niech a oznacza dugo boku kwadratu DEFG. Zatem a 2 . Zauwamy, e trjkt ACB jest
podobny do trjkta DCG
B
F
N
E
G

30
A
C
D
Trjkt DCG to poowa trjkta rwnobocznego o boku DG dugoci 2, wic jego pole jest
rwne
2

1 DG 3 22 3
3
.
PDCG

2
4
8
2
Wysoko CM tego trjkta obliczymy wykorzystujc wzr na jego pole
1
1
PDCG DG CM 2 CM CM ,
2
2
3
wic CM
. Zatem wysoko CN trjkta ACB opuszczona na AB jest rwna
2
3
CN CM MN
2.
2
Skala podobiestwa trjkta ACB do trjkta DCG jest wic rwna
3
2
CN
4
.
2
1
CM
3
3
2
Poniewa stosunek pl figur podobnych rwny jest kwadratowi skali ich podobiestwa, wic
2

PACB
4
8 16 19 8
.
1
1

PDCG
3
3
3 3
3

25
Egzamin maturalny z matematyki
Kryteria oceniania odpowiedzi poziom podstawowy

Std i z obliczonego wczeniej pola trjkta DCG otrzymujemy


19 8
19 8 3 19
PACB
PDCG

34.

6
3
3 2
3
3
Schemat oceniania III sposobu rozwizania
Rozwizanie, w ktrym postp jest niewielki, ale konieczny na drodze do penego
rozwizania .........................................................................................................................1 pkt
Zdajcy obliczy dugo boku kwadratu: 2.
Rozwizanie, w ktrym jest istotny postp ......................................................................2 pkt
Zdajcy obliczy pole jednego z trjktw ADE, GFB, DCG:
2
3
.
PADE 2 3 , PGBF
3 , PDCG
2
3
Pokonanie zasadniczych trudnoci zadania .....................................................................3 pkt
Zdajcy obliczy skal podobiestwa trjkta ACB do jednego z trjktw ADE, GFB, DCG
i wykorzysta twierdzenie o stosunku pl figur podobnych, np.:
2
CN
4
4 PACB
,
1
1
.
CM
3 PDCG
3
Rozwizanie pene ..............................................................................................................4 pkt
19
Zdajcy obliczy pole trjkta ACB: PABC
34.
6

You might also like