Szkoa Policji w Katowicach

Zadania Policji w zabezpieczaniu

imprez masowych
Opracowanie:

A PO
O

CJ
LI

S ZK

asp. Zbigniew Maodobry

Zakad Suby Prewencyjnej

Wydawnictwo
Szkoy Policji w Katowicach
2010
1

Wszelkie prawa zastrzeone Szkoa Policji w Katowicach 2010

Ksiki nie wolno reprodukowa (adaptowa) ani w caoci, ani w czci, niezalenie od
zastosowanej techniki (druk, fotografia, komputer, kserograf, fonografia itd.), bez pisemnej zgody
Wydawcy.
Druk i oprawa: Szkoa Policji w Katowicach

Spis treci

Wstp

1. Podstawowe pojcia

2. Prawne aspekty organizacji imprez masowych

10

3. Podmioty mogce wystpowa w charakterze organizatora imprezy masowej 11

4. Obowizki organizatora w zakresie zapewnienia warunkw bezpieczestwa
imprezy masowej

12

5. Rola i zadania sub porzdkowych organizatora imprezy masowej

13

6. Odpowiedzialno prawna organizatorw imprez masowych

18

7. Odpowiedzialno organizatora imprezy masowej za szkody

18

8. Prawne moliwoci oddziaywania Policji na organizatorw`

imprez masowych

19

9. Zgromadzenia

22

10. Podstawowe formy penienia suby oraz rodzaje sub prewencyjnych

wykorzystywanych podczas zabezpieczania imprez masowych

24

11. Rodzaje narusze porzdku publicznego mogce wystpi w zwizku

z organizacj i przebiegiem imprez masowych, oraz sankcje nakadane
na osoby naruszajce porzdek imprez masowych
Literatura

27
33

Wstp

Ochrona bezpieczestwa i porzdku publicznego jest jednym z podstawowych

zada Policji1. Zadanie to w sposb szczeglny jest realizowane w trakcie
zabezpieczania imprez masowych.
Dowiadczenie ostatnich kilku lat uczy, e zabezpieczenie imprez masowych
i zgromadze to dla Policji coraz powaniejsze wyzwanie oraz wiksze moliwoci
wpywania na organizatorw imprez, ale take coraz wysze wymagania stawiane
policjantom realizujcym te zabezpieczenia bezporednio na miejscu odbywania si
imprezy masowej, jak rwnie tym, ktrzy przygotowuj zabezpieczenie od strony
logistycznej czy sztabowej2. Celem niniejszego opracowania jest zebranie w jednym
miejscu podstawowych i niezbdnych informacji zwizanych z zabezpieczeniem
imprez masowych i zgromadze. Z ca pewnoci nie wyczerpuje ono tematyki, ale
pozwoli spojrze na to zagadnienie z kilku wanych dla Policji punktw widzenia,
a co za tym idzie moe przyczyni si do waciwej realizacji powyszej problematyki
w praktyce.

Art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j. Dz. U. Nr 43 z 2007 r., poz. 277,
z pn. zm.).
2
C. Piasecki, L. Koodziejczyk, Rola Policji w zabezpieczaniu imprez masowych, Szkoa Policji w Katowicach
2003.

1. Podstawowe pojcia
Obowizki organizatorw imprez masowych bez wzgldu na podstaw
ich organizacji uregulowane s w ustawie z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie
imprez masowych3. Omawiajc zagadnienia zwizane z bezpieczestwem imprez
masowych, naley posikowa si podstawowymi definicjami zawartymi w tej
ustawie.
Ilekro bdzie mowa o:
1) imprezie masowej naley przez to rozumie imprez masow artystycznorozrywkow, masow imprez sportow, w tym mecz piki nonej, o ktrych
mowa w pkt 2-4;
2) imprezie masowej artystyczno-rozrywkowej naley przez to rozumie imprez
o charakterze artystycznym lub rozrywkowym, ktra ma si odby:
a) na stadionie, w innym obiekcie niebdcym budynkiem lub na terenie
umoliwiajcym przeprowadzenie imprezy masowej, na ktrych liczba
udostpnionych przez organizatora miejsc dla osb, ustalona zgodnie
z przepisami prawa budowlanego oraz przepisami dotyczcymi ochrony
przeciwpoarowej, wynosi nie mniej ni 1000,
b) w hali sportowej lub w innym budynku umoliwiajcym przeprowadzenie
imprezy masowej, w ktrych liczba udostpnionych przez organizatora miejsc
dla osb, ustalona zgodnie z przepisami prawa budowlanego oraz przepisami
dotyczcymi ochrony przeciwpoarowej, wynosi nie mniej ni 500;
3) masowej imprezie sportowej naley przez to rozumie imprez masow majc na
celu wspzawodnictwo sportowe lub popularyzowanie kultury fizycznej,
organizowan na:

Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez masowych (Dz. U. Nr 62, poz. 504).

a) stadionie lub w innym obiekcie niebdcym budynkiem, na ktrym liczba

udostpnionych przez organizatora miejsc dla osb, ustalona zgodnie
z przepisami prawa budowlanego oraz przepisami dotyczcymi ochrony
przeciwpoarowej, wynosi nie mniej ni 1000, a w przypadku hali sportowej
lub innego budynku umoliwiajcego przeprowadzenie imprezy masowej nie
mniej ni 300,
b) terenie umoliwiajcym przeprowadzenie imprezy masowej, na ktrym liczba
udostpnionych przez organizatora miejsc dla osb wynosi nie mniej ni 1000;
4) meczu piki nonej naley przez to rozumie masow imprez sportow majc
na celu wspzawodnictwo w dyscyplinie piki nonej, organizowan na stadionie
lub w innym obiekcie sportowym, na ktrym liczba udostpnionych przez
organizatora miejsc dla osb, ustalona zgodnie z przepisami prawa budowlanego
oraz przepisami dotyczcymi ochrony przeciwpoarowej, wynosi nie mniej ni
1000;
5) imprezie masowej podwyszonego ryzyka naley przez to rozumie imprez
masow, w czasie ktrej, zgodnie z informacj o przewidywanych zagroeniach
lub

dotychczasowymi

dowiadczeniami

dotyczcymi

zachowania

osb

uczestniczcych, istnieje obawa wystpienia aktw przemocy lub agresji;

6) czasie trwania imprezy masowej naley przez to rozumie okres od chwili
udostpnienia obiektu lub terenu uczestnikom imprezy masowej do chwili
opuszczenia przez nich tego obiektu lub terenu;
7) liczbie miejsc dla osb na imprezie masowej naley przez to rozumie liczb
udostpnionych przez organizatora miejsc na stadionie, w innym obiekcie
niebdcym budynkiem, hali sportowej albo w innym budynku lub na terenie
umoliwiajcym przeprowadzenie imprezy masowej, ustalon na podstawie
przepisw

prawa

budowlanego

przeciwpoarowej;

przepisw

dotyczcych

ochrony

8) instytucjach zagranicznych naley przez to rozumie podmioty zagraniczne

i midzynarodowe, w tym w szczeglnoci wchodzce w ich skad narodowe
punkty informacyjne, waciwe do zapobiegania i zwalczania przejaww przemocy
i chuligastwa w czasie masowych imprez sportowych, w tym meczw piki
nonej, na podstawie Europejskiej konwencji w sprawie przemocy i ekscesw
widzw w czasie imprez sportowych, a w szczeglnoci meczw piki nonej,
sporzdzonej w Strasburgu dnia 19 sierpnia 1985 r. (Dz. U. z 1995 r. Nr 129, poz.
625) oraz decyzji Rady 2002/348/JHA z dnia 25 kwietnia 2002 r. dotyczcej
bezpieczestwa

zwizku

meczami

piki

nonej

charakterze

midzynarodowym (Dz. Urz. WE L 121 z 08.05.2002, str. 1-3; Dz. Urz. UE

Polskie wydanie specjalne, rozdz. 19, t. 04, str. 237-239);
9) organizatorze naley przez to rozumie osob prawn, osob fizyczn lub
jednostk organizacyjn nieposiadajc osobowoci prawnej, przeprowadzajc
imprez masow;
10) regulaminie obiektu (terenu) naley przez to rozumie przepisy wydane przez
waciciela, posiadacza, uytkownika lub zarzdzajcego obiektem lub terenem,
zawierajce zasady wstpu na teren lub obiekt, w tym osb maoletnich, zasady
zachowania si osb obecnych w obiekcie lub na terenie i korzystania przez nie
z obiektu lub terenu oraz ze znajdujcych si tam urzdze, a take okrelajce
miejsca nieprzeznaczone dla publicznoci;
11) kierowniku do spraw bezpieczestwa naley przez to rozumie osob
wyznaczon przez organizatora, reprezentujc go w zakresie zapewnienia
bezpieczestwa uczestnikom imprezy masowej;
12) subie informacyjnej naley przez to rozumie osoby podlegajce kierownikowi
do spraw bezpieczestwa, wyznaczone przez organizatora, w tym spikera
zawodw sportowych;
13) subie porzdkowej naley przez to rozumie osoby podlegajce kierownikowi
do spraw bezpieczestwa, wyznaczone przez organizatora, legitymujce si wan
licencj pracownika ochrony fizycznej, o ktrej mowa w art. 26 lub 27 ustawy
7

z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osb i mienia (Dz. U. z 2005 r. Nr 145, poz.
1221, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1055 i Nr 180, poz.
1112);
14) terenie umoliwiajcym przeprowadzenie imprezy masowej naley przez to
rozumie wydzielony, odpowiednio oznaczony teren na otwartej przestrzeni,
speniajcy

warunki

higieniczno-sanitarne

odpowiadajce

wymaganiom

przewidzianym prawem oraz posiadajcy infrastruktur zapewniajc bezpieczne

przeprowadzenie imprezy masowej, na ktrym do okrelenia liczby miejsc
przyjmuje si przelicznik 0,5 m2 na osob;
15) terenie zamknitym naley przez to rozumie teren zamknity w rozumieniu
przepisw prawa budowlanego lub teren bdcy w trwaym zarzdzie jednostek
organizacyjnych podlegych, podporzdkowanych lub nadzorowanych przez:
Ministra

Obrony

Narodowej,

Ministra

Sprawiedliwoci

oraz

ministrw

waciwych: do spraw wewntrznych, do spraw owiaty i wychowania, do spraw

szkolnictwa wyszego oraz do spraw kultury fizycznej i sportu;
16) zabezpieczeniu

imprezy

skoordynowanych

masowej

przedsiwzi

naley

przez

podejmowanych

to

rozumie

celu

og

zapewnienia

bezpieczestwa i porzdku publicznego w zwizku z imprez masow;

17) zakazie zagranicznym naley przez to rozumie zakaz stadionowy, naoony
przez uprawnione do tego podmioty innych pastw, o ktrym informacj
przekazano Komendantowi Gwnemu Policji;
18) zezwoleniu naley przez to rozumie zezwolenie na przeprowadzenie imprezy
masowej wydane, w drodze decyzji, przez wjta, burmistrza albo prezydenta
miasta waciwych ze wzgldu na miejsce przeprowadzenia imprezy masowej;
19) dokumencie potwierdzajcym tosamo naley przez to rozumie dowd
osobisty, tymczasowe zawiadczenie tosamoci, paszport, prawo jazdy,
legitymacj

szkoln

lub

studenck,

dokument

stwierdzajcy

tosamo

cudzoziemca albo inny dokument potwierdzajcy tosamo zaopatrzony

w wizerunek twarzy i adres zamieszkania osoby.
Przepisw wymienionej na wstpie ustawy nie stosuje si do nieodpatnych
imprez masowych organizowanych na terenach zamknitych bdcych w trwaym
zarzdzie

jednostek

organizacyjnych

podlegych,

podporzdkowanych

lub

nadzorowanych przez:
1) Ministra Obrony Narodowej,
2) Ministra Sprawiedliwoci oraz ministrw waciwych:
do spraw wewntrznych,
do spraw owiaty i wychowania,
do spraw szkolnictwa wyszego,
do spraw kultury fizycznej i sport,
pod warunkiem, e jednostki te s organizatorami imprezy masowej w rozumieniu
ustawy o bezpieczestwie imprez masowych.
Nie s imprezami masowymi, w rozumieniu ustawy o bezpieczestwie imprez
masowych, imprezy organizowane w:
teatrach,
operach,
operetkach,
filharmoniach,
kinach,
muzeach,
bibliotekach,
domach kultury,
galeriach sztuki,
lub w innych podobnych obiektach,
a take:
organizowanych w szkoach i placwkach owiatowych przez zarzdzajcych
tymi szkoami i placwkami,
9

organizowanych w ramach wspzawodnictwa sportowego dzieci i modziey,

sportowych, organizowanych dla sportowcw niepenosprawnych,
sportu powszechnego o charakterze rekreacji ruchowej, oglnodostpnym
i nieodpatnym, organizowanych na terenie otwartym,
zamknitych, organizowanych przez pracodawcw dla ich pracownikw
jeeli rodzaj imprezy odpowiada przeznaczeniu obiektu lub terenu, gdzie ma si
ona odby.

2. Prawne aspekty organizacji imprez masowych

Organizacja imprezy masowej uzaleniona jest od uzyskania zezwolenia na jej
przeprowadzenie. Organem uprawnionym do wydawania zezwole w tym zakresie jest
wjt,

burmistrz

lub

prezydent

miasta

waciwy

ze

wzgldu

na

miejsce

przeprowadzania imprezy masowej.

W celu przeprowadzenia imprezy masowej organizator, nie pniej ni na 30
dni przed planowanym terminem jej rozpoczcia:
1) wystpuje do uprawnionego organu z wnioskiem o wydanie zezwolenia
na przeprowadzenie imprezy masowej;
2) zwraca si do waciwego miejscowo komendanta powiatowego (rejonowego,
miejskiego)

Policji

waciwego

miejscowo

komendanta

powiatowego

(miejskiego) Pastwowej Stray Poarnej, kierownika jednostki organizacyjnej

pomocy doranej (pogotowia ratunkowego) i pastwowego inspektora sanitarnego
z wnioskiem o wydanie opinii o niezbdnej wielkoci si i rodkw potrzebnych do
zabezpieczenia imprezy masowej, zastrzeeniach do stanu technicznego obiektu
(terenu) oraz o przewidywanych zagroeniach;
3) powiadamia waciwego miejscowo:
a) komendanta oddziau Stray Granicznej, w przypadku przeprowadzania
imprezy masowej w strefie nadgranicznej,
b) komendanta terenowej jednostki organizacyjnej andarmerii Wojskowej,
w przypadku przeprowadzania imprezy masowej na terenach bdcych

10

w zarzdzie jednostek organizacyjnych podlegych, podporzdkowanych lub

nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej.
Do wniosku, o wydanie zezwolenia organizator zacza:
1) dokumentacj i informacje, o ktrych mowa w art. 26 ust. 1 ustawy o imprezach
masowych;
2) program i regulamin imprezy masowej, wraz z informacj o sposobie
udostpnienia go uczestnikom imprezy masowej;
3) regulamin obiektu (terenu), wraz z informacj o sposobie udostpnienia
go uczestnikom imprezy masowej;
4) pisemn instrukcj okrelajc zadania suby porzdkowej oraz suby
informacyjnej;
5) warunki cznoci pomidzy podmiotami biorcymi udzia w zabezpieczeniu
imprezy masowej4.
Waciwy miejscowo komendant powiatowy (rejonowy, miejski) Policji,
Pastwowej Stray Poarnej, kierownik jednostki organizacyjnej pomocy doranej
(pogotowia ratunkowego) i pastwowy inspektor sanitarny wydaj opinie w terminie
14 dni od dnia otrzymania wniosku o ich wydanie. Opinie te zachowuj wano przez
6 miesicy od dnia ich wydania

3. Podmioty mogce wystpowa w charakterze organizatora

imprezy masowej
Zgodnie z art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez
masowych, organizatorami imprez masowych mog by:
1) osoby prawne, czyli skarb pastwa i jednostki organizacyjne, ktrym przepisy
szczeglne przyznaj osobowo prawn;
2) osoby fizyczne;
3) jednostki organizacyjne nieposiadajce osobowoci prawnej.

Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez masowych (Dz. U. Nr 62, poz. 504).

11

Zgodnie z art. 30 1 Kodeksu postpowania administracyjnego, zdolno

prawn do wystpowania w charakterze strony w postpowaniu administracyjnym
ocenia si wedug prawa cywilnego5.

4. Obowizki organizatora w zakresie zapewnienia warunkw

bezpieczestwa imprezy masowej
Organizator imprezy masowej jest obowizany do zapewnienia bezpieczestwa
osobom obecnym na imprezie w zakresie:
1) zapewnienia bezpieczestwa osobom uczestniczcym w imprezie;
2) ochrony porzdku publicznego;
3) zabezpieczenia pod wzgldem medycznym;
4) zapewnienia odpowiedniego stanu technicznego obiektw budowlanych wraz ze
sucymi

tym

obiektom

instalacjami

urzdzeniami

technicznymi,

w szczeglnoci przeciwpoarowymi i sanitarnymi.

Organizator imprezy masowej zapewnia:
1) spenienie wymogw okrelonych, w szczeglnoci, w przepisach prawa
budowlanego, w przepisach sanitarnych i przepisach dotyczcych ochrony
przeciwpoarowej;
2) udzia sub porzdkowych, sub informacyjnych oraz kierujcego tymi subami
kierownika do spraw bezpieczestwa;
3) pomoc medyczn;
4) zaplecze higieniczno-sanitarne;
5) wyznaczenie drg ewakuacyjnych oraz drg umoliwiajcych dojazd pojazdom
sub ratowniczych i Policji;
6) warunki do zorganizowania cznoci pomidzy podmiotami biorcymi udzia
w zabezpieczeniu imprezy masowej;

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania administracyjnego (t.j. Dz. U. Nr 98 z 2000 r.,
poz. 1071, z pn. zm.).

12

7) sprzt ratowniczy i ganiczy oraz rodki ganicze niezbdne do zabezpieczenia

imprezy masowej w zakresie dziaa ratowniczo-ganiczych;
8) wydzielone pomieszczenia dla sub kierujcych zabezpieczeniem imprezy
masowej.
Organizator opracowuje i udostpnia osobom uczestniczcym w imprezie
masowej regulamin obiektu (terenu) oraz regulamin imprezy masowej zawierajcy
warunki uczestnictwa i zasady zachowania si osb na niej obecnych. Ponadto
opracowuje instrukcj postpowania w przypadku powstania poaru lub innego
miejscowego zagroenia w miejscu i w czasie imprezy masowej.

5. Rola i zadania sub porzdkowych organizatora imprezy

masowej
Organizator imprezy masowej jest obowizany do zapewnienia bezpieczestwa
osobom obecnym na imprezie oraz porzdku podczas trwania imprezy. Zadanie to
realizuje poprzez odpowiednio wyszkolon i wyposaon sub porzdkow
i informacyjn. Pracownicy tych sub winni wyranie si wyrnia elementami
ubioru (jednolicie oznakowani, w sposb umoliwiajcy ich identyfikacj), a ponadto
winni si legitymowa identyfikatorem umieszczonym w widocznym miejscu, ktry
powinien zawiera co najmniej nastpujce informacje:
nazw wystawcy,
numer identyfikacyjny i wizerunek twarzy,
termin wanoci,
piecz i podpis wystawcy.
Organizator prowadzi ewidencj wydanych identyfikatorw, zawierajc
nastpujce dane:
imi i nazwisko oraz numer PESEL czonka suby pobierajcego identyfikator
lub seri i numer dokumentu potwierdzajcego tosamo,
podpis czonka suby pobierajcego identyfikator, dat i godzin pobrania,

13

numer zawiadczenia o ukoczeniu przez czonka suby przeszkolenia w zakresie

zabezpieczania imprez masowych i dane identyfikujce wystawc tego
zawiadczenia.
Organizator zobowizany jest powoa kierownika ds. bezpieczestwa, ktry
kieruje sub porzdkow i informacyjn.
Suby porzdkowe organizatora imprezy masowej, w tym pracownicy agencji
ochrony osb lub mienia, s uprawnione do:
1. Sprawdzania i stwierdzania uprawnie osb do uczestniczenia w imprezie
masowej, a w przypadku stwierdzenia braku takich uprawnie wezwania ich do
opuszczenia imprezy masowej, ktrych dokonuje si poprzez:
1) sprawdzenie,

czy

osoba

posiada

wany

bilet

wstpu,

identyfikator,

zaproszenie albo inny dokument uprawniajcy do przebywania na imprezie;

2) porwnanie okazanego dokumentu ze wzorem;
3) ustalenie, czy dane personalne nie zostay zamieszczone w Centralnym
Rejestrze Zakazw Wstpu na Imprezy Masowe" czynnoci te mog by
podejmowane do czasu zakoczenia imprezy masowej.
2. Legitymowania osb w celu ustalenia ich tosamoci czynno t realizuje si
w szczeglnoci w celu dokonania ustale, o ktrych mowa w pkt 1 ppkt b)
lub w przypadku okrelonym w pkt 3.
W przypadku legitymowania czonek suby porzdkowej jest obowizany uy
zwrotu suba porzdkowa,
okaza,

umieszczony

poda swoje imi i nazwisko, oraz w taki sposb

widocznym

miejscu,

identyfikator

potwierdzajcy

uprawnienie do podjcia czynnoci, aby osoba legitymowana miaa moliwo

odczytania danych zawartych w tym dokumencie. Jest on rwnie obowizany poda
podstaw prawn i powd legitymowania. W razie legitymowania uczestnikw
imprezy masowej znajdujcych si w pojedzie, gdy uzasadniaj to wzgldy
bezpieczestwa, czonek suby porzdkowej ma prawo da opuszczenia pojazdu
przez te osoby.

14

3. Przegldania zawartoci bagay i odziey osb, w przypadku podejrzenia, e

osoby te wnosz lub posiadaj bro lub inne niebezpieczne przedmioty, materiay
wybuchowe, wyroby pirotechniczne, materiay poarowo niebezpieczne, napoje
alkoholowe, rodki odurzajce lub substancje psychotropowe.
Tryb postpowania w przypadku przegldania bagau lub odziey wyglda
nastpujco: przed przystpieniem do wykonywania ww. czynnoci czonek suby
porzdkowej jest obowizany uy zwrotu suba porzdkowa oraz wykona
pozostae czynnoci jak w pkt 2, oraz wezwa osob do okazania ich zawartoci.
W przypadku stwierdzenia w zawartoci przegldanych bagay lub odziey
przedmiotw, ktrych wnoszenie i posiadanie na imprezie jest zabronione, czonek
suby porzdkowej odmawia wpuszczenia na imprez osoby, u ktrej stwierdzono
posiadanie tych przedmiotw, lub usuwa j z miejsca przeprowadzania imprezy.
W przypadku stwierdzenia w zawartoci przegldanych bagay lub odziey
przedmiotw, o ktrych mowa w pkt 3, czonek suby porzdkowej dokonuje ujcia
osoby, u ktrej stwierdzono te przedmioty i po ich odebraniu sporzdza protok z tej
czynnoci, a nastpnie przekazuje t osob Policji wraz z odebranymi przedmiotami.
4. Wydawania polece porzdkowych osobom zakcajcym porzdek publiczny
lub zachowujcym si niezgodnie z regulaminem imprezy masowej lub
regulaminem obiektu (terenu), a w przypadku niewykonania tych polece
wezwania ich do opuszczenia imprezy masowej.
Przed przystpieniem do usunicia osoby z miejsca przeprowadzenia imprezy
masowej czonek suby porzdkowej jest obowizany uy zwrotu suba
porzdkowa oraz wykona czynnoci okrelone w pkt 1. Nastpnie wzywa on osob
usuwan do opuszczenia miejsca przeprowadzenia imprezy masowej i towarzyszy tej
osobie do granicy miejsca, w ktrym odbywa si impreza masowa.
W przypadku niepodporzdkowania si wezwaniu osoby do opuszczenia miejsca
przeprowadzania imprezy masowej lub stawiania czynnego oporu:

15

1) czonek

suby

porzdkowej

bdcy

pracownikiem

agencji

ochrony

wynajtej do zabezpieczenia imprezy, posiadajcy licencj pracownika

ochrony

fizycznej,

wyprowadza

przy

uyciu

siy

fizycznej

osob,

ktra nie podporzdkowuje si wezwaniu, poza granice imprezy masowej;

2) czonek suby porzdkowej, nieposiadajcy licencji pracownika ochrony
fizycznej,

wzywa

do

przeprowadzenia

usunicia

osoby

pracownika,

o ktrym mowa wyej lub zwraca si o pomoc do Policji za porednictwem

kierownika do spraw bezpieczestwa.
5. Ujcia, w celu niezwocznego przekazania Policji, osb stwarzajcych
bezporednie

zagroenie

dla

dbr

powierzonych

ochronie

oraz

osb

dopuszczajcych si czynw zabronionych.

Po ujciu osoby czonek suby porzdkowej jest obowizany:
1) poinformowa osob o podstawach prawnych i przyczynach ujcia;
2) sprawdzi, czy osoba ujta posiada bro lub inne niebezpieczne przedmioty
(narzdzia) oraz materiay wybuchowe lub materiay pirotechniczne, napoje
alkoholowe, rodki odurzajce lub substancje psychotropowe;
3) odebra przedmioty wymienione w ppkt b) i przekaza je Policji.
Przy wykonywaniu powyszych czynnoci pracownicy suby porzdkowej
okazuj identyfikator.
Powysze czynnoci powinny by wykonywane w sposb moliwie najmniej
naruszajcy godno ludzk oraz inne dobra osobiste osoby, w stosunku do ktrej
zostay podjte.

Obowizkiem pracownikw suby porzdkowej jest:

1) odmowa wstpu na imprez masow:
a) osobom, ktrych dane znajduj si w Centralnym Rejestrze Zakazw Wstpu
na Imprezy Masowe,
b) osobom odmawiajcym poddania si sprawdzeniu uprawnie do przebywania

16

na imprezie masowej, wylegitymowania si w celu ustalenia tosamoci

oraz przejrzeniu zawartoci bagau lub odziey, w przypadku podejrzenia
wnoszenia na teren imprezy przedmiotw zabronionych,
c) osobom znajdujcym si pod widocznym wpywem alkoholu, rodkw
odurzajcych, psychotropowych lub innych podobnie dziaajcych rodkw,
d) osobom posiadajcym bro lub inne niebezpieczne przedmioty, materiay,
wyroby, napoje alkoholowe, rodki odurzajce lub substancje psychotropowe,
e) osobom zachowujcym si agresywnie, prowokacyjnie albo w inny sposb
stwarzajcych zagroenie dla bezpieczestwa lub porzdku publicznego;
2) usunicie z miejsca przeprowadzania imprezy masowej osb, ktre swoim
zachowaniem zakcaj porzdek publiczny lub zachowuj si niezgodnie
z regulaminem imprezy masowej.
Przy wykonywaniu obowizkw wymienionych powyej pracownik suby
porzdkowej, bdcy pracownikiem agencji ochrony osb i mienia, moe uy siy
fizycznej w postaci chwytw obezwadniajcych oraz podobnych technik obrony.
Uycie tego rodka przymusu moe odby si na zasadach okrelonych
w ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osb i mienia6 oraz w Rozporzdzeniu
Rady Ministrw z dnia 30 czerwca 1998 r. w sprawie szczegowych warunkw
i sposobw uycia przez pracownikw ochrony rodkw przymusu bezporedniego7.
W przypadku gdy dziaania podjte przez suby porzdkowe organizatora
imprezy masowej s nieskuteczne, organizator imprezy masowej lub kierownik
ds. bezpieczestwa w imieniu organizatora imprezy wystpuje o pomoc do Policji,
a jeeli impreza masowa jest przeprowadzana na terenach bdcych w zarzdzie
jednostek organizacyjnych resortu obrony narodowej do andarmerii Wojskowej,
potwierdzajc ten fakt pisemnym zgoszeniem. W tej sytuacji suby porzdkowe
organizatora imprezy wykonuj polecenia Policji lub andarmerii Wojskowej.

Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osb i mienia (Dz. U. Nr 145 z 2005 r., poz. 1221, z pn. zm.),
Rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 30 czerwca 1998 r. w sprawie szczegowych
warunkw i sposobw uycia przez pracownikw ochrony rodkw przymusu bezporedniego (Dz. U. Nr 89,
poz. 563.).
7

17

6. Odpowiedzialno prawna organizatorw imprez masowych

Przepisy karne dotyczce organizatorw imprez masowych zawarte s w art. 58
ustawy o bezpieczestwie imprez masowych8. Mwi one o moliwoci popenienia
przez organizatora nastpujcych przestpstw:
organizacja imprezy masowej bez wymaganego zezwolenia,
organizacja

imprezy

masowej

niezgodnie

warunkami

okrelonymi

w zezwoleniu,
przeprowadzenie imprezy masowej wbrew wydanemu zakazowi.
Wymienione wyej czyny zagroone s kar nie mniejsz ni 240 stawek
dziennych, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do
lat 8.
Odpowiedzialno organizatora imprezy masowej moe by rwnie zwizana
z niezachowaniem warunkw bezpieczestwa okrelonych w art. 6 ust. 1 ustawy
o bezpieczestwie imprez masowych i podlega grzywnie nie mniejszej ni 180 stawek
dziennych.

7. Odpowiedzialno organizatora imprezy masowej za szkody

Organizator

imprezy

masowej

odpowiada

za

rzeczywiste

szkody,

ktre poniosy Policja, andarmeria Wojskowa, Pastwowa Stra Poarna i inne

jednostki ochrony przeciwpoarowej oraz suba zdrowia, w zwizku z ich
dziaaniami w miejscu i czasie odbywania si imprezy. Oznacza to, e organizator nie
ponosi odpowiedzialnoci za szkody w majtku wymienionych podmiotw poniesione
przed rozpoczciem lub po zakoczeniu imprezy masowej oraz zaistniaych poza
miejscem odbywania si imprezy, np. zwizane z zabezpieczeniem drg dojcia
uczestnikw imprezy przez teren miasta. Odpowiedzialno organizatora w tym
zakresie ograniczona jest rwnie tym, e impreza, na ktrej wystpiy szkody jest
imprez odpatn.
8

Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez masowych ( Dz. U. Nr 62, poz. 504).

18

Szkody obejmuj rwnowarto zniszczonego lub uszkodzonego mienia.

Podmioty, u ktrych wystpiy szkody zwizane z dziaaniami w miejscu i czasie
przeprowadzania

imprezy

masowej

przedkadaj

organizatorowi

zestawienie

i wysoko poniesionych szkd.

Organizator imprezy masowej, na ktr wstp jest odpatny, jest obowizany
do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialnoci cywilnej za szkody wyrzdzone
osobom w niej uczestniczcym.

8. Prawne moliwoci oddziaywania Policji na organizatorw

imprez masowych
Obowizkiem Policji jest wydanie opinii dotyczcej organizowanej imprezy
masowej. Od stanowiska wyraonego w niej czsto uzalenione jest wydanie
zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej lub odmowa jego wydania.
Pozytywna opinia waciwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego)
Policji jest dodatni przesank bran pod uwag przy rozpatrywaniu wniosku
o wydanie zezwolenia na jej przeprowadzenie. Negatywne stanowisko z kolei jest
czsto przyczyn uwzgldnienia uwag Policji przez organizatora, a tym samym
poprawy stanu bezpieczestwa uczestnikw imprezy masowej. Dlatego te opinia
waciwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Policji ma due
znaczenie w aspekcie prawnych moliwoci oddziaywania na organizatorw imprez
masowych. Aby opinia bya obiektywnym odzwierciedleniem stara organizatora
w zakresie bezpieczestwa powinna by wydana w oparciu o jak najpeniejsz
dokumentacj zoon przez organizatora oraz w oparciu o wasne ustalenia
i dowiadczenia Policji.
Zgodnie z art. 25 ust. 1a ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie
imprez masowych9 organizator imprezy masowej, nie pniej ni 30 dni przed
planowanym terminem jej rozpoczcia, zwraca si do waciwego miejscowo
komendanta powiatowego (miejskiego) Policji o wyraenie opinii, ktra musi

Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez masowych (Dz. U. Nr 62, poz. 504).

19

zawiera informacje o niezbdnej wielkoci si i rodkw policyjnych potrzebnych do

zabezpieczenia imprezy, zastrzeeniach do stanu technicznego obiektu oraz
o przewidywanych zagroeniach.
Organizator zobowizany jest do wniosku doczy:
1) graficzny plan obiektu (terenu), na ktrym ma by przeprowadzona impreza
masowa, wraz z jego opisem, zawierajcy:
a) oznaczenie drg dojcia i rozchodzenia si osb uczestniczcych w imprezie
masowej, drg ewakuacyjnych i drg dojazdowych dla pojazdw sub
ratowniczych i Policji,
b) oznaczenie punktw pomocy medycznej, punktw czerpalnych wody do picia
i do celw przeciwpoarowych oraz punktw informacyjnych,
c) oznaczenie lokalizacji hydrantw przeciwpoarowych, zaworw, przyczy
wody, gazu i energii elektrycznej oraz innych elementw majcych wpyw
na bezpieczestwo uytkownikw obiektu lub terenu,
d) informacje o rozmieszczeniu sub porzdkowych oraz sub informacyjnych,
rozmieszczeniu osb uczestniczcych w imprezie masowej i ewentualnym
rozdzieleniu

ich

wedug

sektorw

oraz

rozmieszczeniu

punktw

gastronomicznych i sanitariatw;
2) instrukcj postpowania w przypadku powstania poaru lub innego miejscowego
zagroenia w miejscu i w czasie imprezy masowej;
3) terminarz rozgrywek meczw pitki nonej lub terminarz innych imprez masowych
w przypadku imprez masowych organizowanych cyklicznie;
4) informacj o:
a) liczbie miejsc dla osb na imprezie masowej,
b) przewidywanych zagroeniach bezpieczestwa i porzdku publicznego;
5) informacj o liczbie, organizacji, oznakowaniu, wyposaeniu i sposobie
rozmieszczenia suby porzdkowej oraz suby informacyjnej;
6) informacj o osobie wyznaczonej na kierownika do spraw bezpieczestwa, w tym
jego dane obejmujce: imi, nazwisko, numer PESEL, numer i dat wydania
zawiadczenia o ukoczeniu kursu dla kierownikw do spraw bezpieczestwa
imprez masowych, a w przypadku imprezy masowej podwyszonego ryzyka
20

dodatkowo numer i dat wydania licencji pracownika ochrony fizycznej drugiego

stopnia;
7) informacj o sposobie zapewnienia identyfikacji osb biorcych udzia w imprezie
masowej w przypadku meczu piki nonej lub imprezy masowej podwyszonego
ryzyka,
8) informacj o zainstalowanych urzdzeniach rejestrujcych obraz i dwik.
Ponadto wraz z wnioskiem organizator powinien przekaza:
1) program i regulamin imprezy masowej, wraz z informacj o sposobie
udostpnienia go uczestnikom imprezy masowej;
2) regulamin obiektu (terenu), wraz z informacj o sposobie udostpnienia
go uczestnikom imprezy masowej;
3) pisemn instrukcj okrelajc zadania suby porzdkowej oraz suby
informacyjnej.
Dokumenty, o ktrych mowa powyej, pozwalaj na ocen profesjonalnoci
dziaa organizatora w zakresie bezpieczestwa oraz zaplanowanie zada dla Policji
zwizanych np. z przemieszczaniem si uczestnikw imprezy, ewentualnymi
moliwociami wystpienia zakcenia bezpieczestwa i porzdku publicznego poza
terenem odbywania si imprezy, koordynacj dziaa z jednostkami ociennymi czy
te z koniecznoci wystpienia z wnioskiem o udzia w zabezpieczeniu si
policyjnych z oddziau prewencji Policji.
Wydanie opinii powinno by rwnie poprzedzone lustracj terenu lub obiektu,
w ktrym ma odby si impreza masowa. Zdarzaj si przypadki, e dostarczone
dokumenty nie odzwierciedlaj w peni stanu rzeczywistego lub nie zawieraj
informacji o urzdzeniach lub prowadzonych pracach na obiekcie lub w jego okolicy,
ktre mog utrudni zapewnienie bezpieczestwa uczestnikom imprezy masowej lub
moliwo dojazdu sub ratowniczych.
Negatywna opinia organw Policji nie jest wystarczajc przesank do
wydania odmowy na przeprowadzenie imprezy masowej przez wjta, burmistrza bd
prezydenta miasta. Jednake brak jej w dokumentacji zoonej razem z wnioskiem
o wydanie zezwolenia musi prowadzi do podjcia decyzji odmownej.

21

Inn moliwoci oddziaywania Policji na organizatora imprezy masowej jest

wystpienie z wnioskiem do wojewody, ktry posiada uprawnienia do wprowadzenia
zakazu przeprowadzania imprez masowych dla okrelonego organizatora na terenie
wojewdztwa lub jego czci na stadionie, innym obiekcie niebdcym budynkiem lub
terenie umoliwiajcym przeprowadzenie imprezy masowej. Od decyzji wojewody
w tym wzgldzie organizatorowi suy odwoanie do ministra waciwego do spraw
wewntrznych, ktry rozpatruje je w terminie 14 dni. Odwoanie od decyzji nie
wstrzymuje jej wykonania.

9. Zgromadzenia
Regulacj prawn zgromadze okrela ustawa z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo
o zgromadzeniach10, ktrej naczelna zasada mwi, e kady moe korzysta
z

wolnoci

pokojowego

zgromadzania

si.

Zgodnie

cytowan

ustaw

zgromadzeniem jest zgrupowanie co najmniej 15 osb zwoanych w celu wsplnych

obrad lub w celu wyraenia wsplnego stanowiska.
Wolno

zgromadzania

podlega

jednak

pewnym

ograniczeniom,

przewidzianym przez ustawy, niezbdnym dla ochrony zdrowia, moralnoci

publicznej, a take praw i wolnoci innych osb. Zgodnie z art. 8 cytowanej ustawy,
organ gminy zakae organizacji zgromadzenia publicznego, jeeli:
jego cel lub odbycie sprzeciwiaj si niniejszej ustawie lub naruszaj przepisy
ustaw karnych,
odbycie zgromadzenia moe zagraa yciu lub zdrowiu ludzi albo mieniu
w znacznych rozmiarach.
Organem, ktremu ustawa przekazaa kompetencje co do nadzoru nad
organizacj zgromadze, jest organ gminy waciwy ze wzgldu na miejsce
zgromadzenia. Rada gminy moe okreli miejsca, w ktrych organizowanie
zgromadze publicznych nie wymaga zawiadomienia. Jednake jeeli zgromadzenie
organizowane jest w pobliu siedzib przedstawicielstw dyplomatycznych, urzdw

10

Ustawa z dnia 5 lipca 1990 r Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. Nr 51, poz. 297, z pn. zm.).

22

konsularnych, misji specjalnych i organizacji midzynarodowych korzystajcych

z immunitetw i przywilejw dyplomatycznych, organ gminy zawiadamia waciwego
komendanta Policji oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
Organizator zgromadzenia organizowanego na otwartej przestrzeni obowizany
jest zawiadomi o tym fakcie waciwy organ gminy nie pniej ni na 3 dni i nie
wczeniej ni na 30 dni przed terminem zgromadzenia. Zawiadomienie takie powinno
zawiera:
1) nazwisko, imi, dat urodzenia i adres organizatora oraz nazw i adres osoby
prawnej lub innej organizacji, jeeli w jej imieniu organizuje on zgromadzenie;
2) cel i program oraz jzyk, w ktrym bd porozumiewa si uczestnicy
zgromadzenia;
3) miejsce i dat, godzin rozpoczcia, planowany czas trwania, przewidywan
liczb uczestnikw oraz projektowan tras przejcia, jeeli przewiduj si
zmian miejsca w czasie trwania zgromadzenia;
4) okrelenie planowanych przez organizatora rodkw sucych zapewnieniu
pokojowego przebiegu zgromadzenia oraz rodkw, o ktrych dostarczenie zwraca
si do organu gminy.
Decyzja o zakazie zgromadzenia publicznego powinna by dorczona
organizatorowi w terminie 3 dni od dnia zawiadomienia, nie pniej jednak ni na 24
godziny przed planowanym terminem rozpoczcia zgromadzenia.
Zgromadzenie

publiczne

powinno

mie

swojego

przewodniczcego,

ktry otwiera zgromadzenie, kieruje jego przebiegiem oraz zamyka zgromadzenie.

Odpowiada

on

rwnie

za

zgodny

przepisami

przebieg

zgromadzenia

oraz podejmuje w tym celu przewidziane w ustawie rodki. Ma on prawo da

opuszczenia zgromadzenia przez osob, ktra swoim zachowaniem narusza przepisy
ustawy lub uniemoliwia albo

usiuje

udaremni

zgromadzenie.

W razie

niepodporzdkowania si daniu moe on zwrci si o pomoc do Policji lub Stray

Miejskiej (Gminnej). Wwczas taka osoba ponosi odpowiedzialno z art. 52 1
kodeksu wykrocze za przeszkadzanie w przebiegu niezakazanego zgromadzenia.
Przewodniczcy zgromadzenia moe rozwiza zgromadzenie jeeli uczestnicy
zgromadzenia nie podporzdkuj si jego zarzdzeniom wydanym w zwizku
23

z wykonywaniem obowizkw lub gdy przebieg zgromadzenia sprzeciwia si ustawie

Prawo o zgromadzeniach albo gdy naruszaj przepisy ustaw karnych. Zgromadzenie
moe by rwnie rozwizane przez przedstawiciela organu gminy, jeeli jego
przebieg zagraa yciu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach lub
gdy narusza ono przepisy ustawy Prawo o zgromadzeniach albo przepisy ustaw
karnych, a przewodniczcy, uprzedzony o koniecznoci rozwizania zgromadzenia
wzbrania si to uczyni. Przewodniczenie zgromadzeniu po jego rozwizaniu stanowi
wykroczenie z art. 521 kodeksu wykrocze.
Zabroniony jest udzia w zgromadzeniu osb posiadajcych przy sobie bro,
materiay wybuchowe lub inne niebezpieczne narzdzia. Stanowi to rwnie
wykroczenie z art. 521 kodeksu wykrocze.
Organ gminy, na wniosek organizatora, zapewnia w miar potrzeby
i moliwoci ochron policyjn w trybie przepisw ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r.
o Policji. Rola i zadania Policji w zabezpieczeniu zgromadze publicznych jest
w zasadzie taka sama jak w przypadku zabezpieczenia imprez masowych.

10. Podstawowe formy penienia suby oraz

prewencyjnych wykorzystywanych podczas
imprez masowych

rodzaje sub
zabezpieczania

Organizacja zabezpieczenia imprezy masowej wie si z zaangaowaniem

w te dziaania rnych si policyjnych. S to zarwno policjanci prewencji, ruchu
drogowego, jak i policjanci na co dzie pracujcy w wydziaach kryminalnych.
W niniejszej pracy omwione zostay formy i rodzaje sub prewencyjnych,
na ktrych to przewanie spoczywa najwicej obowizkw podczas zabezpieczania
imprez masowych. Szczeglna za rola spoczywa na policjantach penicych sub
w oddziaach prewencji. Ilo oraz rodzaj penionej suby uzalenione s od
charakteru i rangi imprezy, a take od posiadanych informacji na temat iloci
i nastawienia uczestnikw imprezy11.

11

C. Piasecki, L. Koodziejczyk, Rola Policji w zabezpieczaniu imprez masowych,Szkoa Policji w Katowicach

2003.

24

Podstawow form penienia suby podczas zabezpieczenia imprezy masowej

jest penienie suby patrolowej, czyli wykonywanie zada subowych przez
policjanta lub grup policjantw w okrelonym rejonie, na trasie lub w miejscu
zagroonym przestpczoci, wykroczeniami bd innymi zjawiskami patologii
spoecznej. Moe to by zarwno patrol pieszy, jak i zmotoryzowany. W trakcie
zabezpieczenia imprez czsto wyznacza si wzmocnione patrole trzyosobowe, ktrym
przydziela si okrelony rejon, np. jedn z ulic okalajcych miejsce odbywania si
imprezy, gdzie bd peni sub. Oprcz dziaa oglnopolicyjnych odpowiadaj oni
take za zapobieganie zdarzeniom naruszajcym bezpieczestwo i porzdek
publiczny, ktre bezporednio zwizane byyby z odbywajc si imprez oraz w razie
potrzeby, na polecenie dowdcy zabezpieczenia, podj interwencj w miejscu jej
odbywania si. Ich zadaniem jest rwnie przejmowanie osb zakcajcych
bezpieczestwo i porzdek publiczny, ktre zostay ujte przez suby porzdkowe
organizatora. Powinni oni peni tak sub, aby cay czas by widocznym dla
wszystkich uczestnikw, oddziaywa prewencyjnie oraz szybko udziela pomocy
osobom, ktre mog jej potrzebowa. W razie potrzeby patrole prewencji podejmuj
inne dziaania zmierzajce do zapewnienia bezpieczestwa i porzdku publicznego,
np. pomagaj w udronieniu ruchu koowego, w uzasadnionych przypadkach osadzaj
nietrzewych w Izbie Wytrzewie. S to tylko niektre z zada, ale nie ulega
wtpliwoci, e suba patrolowa powinna by peniona z zaangaowaniem oraz
aktywnie.
Innym sposobem penienia suby przez policjantw prewencji, szczeglnie
za przez funkcjonariuszy OPP, jest patrol wahadowy, czyli taka forma wykonywania
przez policjantw suby, ktra ma na celu utrzymanie bezpieczestwa i porzdku
publicznego w rodkach komunikacji kolejowej i na stacjach kolejowych w czasie
przejazdu grup uczestnikw imprez i uroczystoci publicznych. Ten rodzaj suby
patrolowej polega na tym, e funkcjonariusze niejako eskortuj uczestnikw imprezy
od jednej miejscowoci do drugiej, w ktrej odbywa si impreza i z powrotem.
W czasie przejazdu utrzymuj oni stay kontakt z dyurnymi tych jednostek, przez
ktre bdzie przejeda dany rodek lokomocji. Funkcjonariusze wsplnie z obsug
pocigu, jeeli jest to pocig rejsowy, maj obowizek uniemoliwi jazd osobom,
25

ktre nie posiadaj biletw oraz maj za zadanie nie dopuci do zakcenia
bezpieczestwa i porzdku publicznego zarwno w pocigu, jak i na stacjach
kolejowych. W przypadku przemieszczania si np. kibicw pikarskich innym
rodkiem lokomocji (np. wynajty autobus) rwnie naley zapewni bezpieczestwo
na trasie przejazdu. W tym celu patrole udaj si do miejsca odbycia si imprezy
masowej lub do granicy dziaania danej jednostki. Z uwagi na liczne przypadki
obrzucania rodkw lokomocji przez antagonistycznie nastawionych kibicw klubw
pikarskich due znaczenie ma organizacja przejazdu tych rodkw przez tereny
poszczeglnych jednostek. Dlatego tak istotne jest wspdziaanie dowdcy wahada
z dyurnymi jednostek lub dowdcami zabezpieczenia przejazdu kibicw12.
Podczas zabezpieczenia zdecydowanej wikszoci imprez nie wszyscy
policjanci bior bezporedni udzia w podejmowaniu dziaa. Cz z nich zazwyczaj
pozostaje w odwodzie. Odwd to wydzielone siy i rodki pozostajce do dyspozycji
dowdcy operacji (akcji) policyjnej lub dowdcy niszego szczebla niezaangaowane
bezporednio do dziaa. Stanowi on cz si przewidzianych do dziaa podczas
zabezpieczenia imprezy, jednak policjanci wchodzcy w jego skad nie bior
bezporedniego udziau w dziaaniach, tylko oczekuj w wyznaczonym rejonie na
rozkaz ich podjcia. Siy i rodki stanowice odwd wprowadzane s do dziaa
w przypadku nagego zakcenia porzdku i bezpieczestwa publicznego lub te
w przypadku wystpienia nieprzewidzianych okolicznoci w wypracowanych
wariantach. Dlatego tak wane jest zapewnienie sobie si, ktre mog wspomc
w kadej chwili pozostaych policjantw.
Form penienia suby czsto wystpujc podczas zabezpieczania imprez
masowych jest dziaanie w pododdziale zwartym. Taktyka dziaa takiego
pododdziau (np. NPP, OPP KWP) ma doprowadzi do osignicia zamierzonego celu
wedug przygotowanego planu i wariantw. Ta forma penienia suby wykonywana
jest najczciej przez policjantw Oddziaw Prewencji Policji KWP z uwagi na
odpowiednie wyszkolenie i przygotowanie do dziaania w sile pododdziau w rnych
warunkach. Jednak takie dziaania mog podejmowa rwnie nieetatowe pododdziay
Policji (NPP), czyli doranie wydzielone siy Policji organizowane przez komendanta
12

Tame, s. 29.

26

wojewdzkiego Policji na bazie podlegych policjantw. Dziaania NPP s

podejmowane w przypadku m.in. potrzeby zapewnienia porzdku publicznego
podczas imprez o charakterze masowym przekraczajcych moliwoci zabezpieczenia
przez waciw terytorialnie jednostk Policji. Dziaanie pododdziaw zwartych
polega na takim rozmieszczeniu wydzielonych policjantw, pododdziaw, rodkw
transportu w ugrupowania i szyki, dostosowujcym je do wykonywania zada
subowych, by zapewni lub przywrci porzdek publiczny w czasie

imprez

masowych. Rozwinite pododdziay mog przybiera form kordonw, dwukordonw

zwartych lub rozczonkowanych, linii posterunkw i patroli, tyralier policyjnych
w ksztacie linii, skosu, klina lub oskrzydlenia13.
Z powyszego wynika, e ilo potrzebnych sub oraz ich sposb dziaania
zaleny jest gwnie od charakteru imprezy, iloci uczestnikw i ich nastawienia.
Rwnie formy i taktyka penienia suby zale od tych czynnikw. Dlatego wane
jest prawidowe przygotowanie policjantw do wykonywania zada w trakcie
zabezpieczenia imprez o charakterze masowym oraz waciwe przeprowadzenie
odprawy subowej przed sub.

11. Rodzaje narusze porzdku publicznego mogce wystpi

w zwizku z organizacj i przebiegiem imprez masowych oraz
sankcje nakadane na osoby naruszajce porzdek imprez
masowych
Organizacja i przeprowadzanie imprez masowych wi si z moliwoci
wystpienia narusze porzdku publicznego. Wynika one mog z rnych przyczyn,
takich jak: spotkanie si antagonistycznych grup kibicw, znajdowanie si
uczestnikw imprezy pod wpywem alkoholu lub innego podobnie dziaajcego
rodka, za organizacja zabezpieczenia imprezy, jak rwnie dziaanie z niskich
pobudek (dewastowanie i niszczenie urzdze bez wyranego powodu). Ilo narusze
porzdku publicznego mogcych wystpi podczas i w zwizku z przeprowadzanymi

13

Tame, s. 30

27

imprezami masowymi jest bardzo dua. Naruszenia te okrelone s w rozdziale 9

Przepisy karne ustawy o imprezach masowych14 i s to:
Art. 54. 1. Kto nie wykonuje polecenia porzdkowego, wydanego na podstawie
ustawy, regulaminu obiektu (terenu) lub regulaminu imprezy masowej
przez suby porzdkowe lub suby informacyjne, podlega karze grzywny
nie niszej ni 2 000 z.
2.

Tej samej karze podlega, kto w czasie trwania imprezy masowej przebywa
w miejscu nieprzeznaczonym dla publicznoci.

Art. 55.

Kto nie wykonuje polecenia wydanego przez Policj lub andarmeri

Wojskow, w miejscu i w czasie trwania imprezy masowej, podlega karze
grzywny nie niszej ni 2 000 z.

Art. 56.

Kto wnosi lub posiada na imprezie masowej napoje alkoholowe, podlega

karze ograniczenia wolnoci albo grzywny nie niszej ni 2 000 z.

Art. 59. 1. Kto wnosi lub posiada na imprezie masowej bro, w rozumieniu ustawy
z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525,
z pn. zm.), wyroby pirotechniczne, materiay poarowo niebezpieczne
lub inne niebezpieczne przedmioty lub materiay wybuchowe,
podlega grzywnie nie mniejszej ni 180 stawek dziennych, karze
ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5.
2.

Sd moe orzec przepadek przedmiotw, o ktrych mowa w ust. 1,

chociaby nie stanowiy wasnoci sprawcy.

Art.60. 1.

Kto w czasie trwania masowej imprezy sportowej, w tym meczu piki

nonej, wdziera si na teren, na ktrym rozgrywane s zawody sportowe,
albo wbrew daniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza,

14

Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez masowych (Dz. U. Nr 62, poz. 504).

28

podlega grzywnie nie mniejszej ni 180 stawek dziennych, karze

ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 3.
2.

Kto w czasie trwania imprezy masowej rzuca przedmiot, mogcy stanowi

zagroenie dla ycia, zdrowia lub bezpieczestwa osb przebywajcych
na terenie lub w obiekcie, gdzie odbywa si impreza masowa, albo w inny,
rwnie niebezpieczny sposb zakca przebieg tej imprezy, podlega
grzywnie nie mniejszej ni 120 stawek dziennych, karze ograniczenia
wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2.

3.

Karze, o ktrej mowa w ust. 2, podlega ten, kto w czasie i w miejscu

trwania imprezy masowej narusza nietykalno cielesn czonka suby
porzdkowej lub suby informacyjnej.

4.

Jeeli sprawca, dopuszczajc si czynw okrelonych w ust. 1-3, uywa

elementu

odziey

lub

przedmiotu

do

zakrycia

twarzy

celem

uniemoliwienia lub utrudnienia rozpoznania jego osoby, podlega

grzywnie nie mniejszej ni 240

stawek dziennych, karze ograniczenia

wolnoci albo pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5.

Art. 61.

Spiker zawodw sportowych, ktry swoim zachowaniem prowokuje

kibicw do dziaa zagraajcych bezpieczestwu w miejscu i w czasie
trwania masowej imprezy sportowej, podlega grzywnie albo karze
ograniczenia wolnoci.

Art. 62.

Jeli sprawca ukarany lub skazany za czyny zabronione, o ktrych mowa

w art. 54-61, w cigu 2 lat od ostatniego ukarania lub skazania, popenia
ponownie podobne umylne wykroczenie lub przestpstwo, sd moe
wymierzy kar do grnej granicy jej ustawowego zagroenia
zwikszonego o poow.

Art. 63.

Postpowanie w sprawach o wykroczenia okrelone w art. 54-57 prowadzi

si na podstawie przepisw o postpowaniu przyspieszonym, o ktrym
mowa w rozdziale 15 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks
29

postpowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz.

848, Nr 214, poz.1344 i Nr 237, poz. 1651).
Art. 64.

Postpowanie w sprawach o przestpstwa okrelone w art. 58-61 prowadzi

si na podstawie przepisw o postpowaniu przyspieszonym, o ktrym
mowa w rozdziale 54a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks
postpowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z pn. zm.).

Art. 65.1. W razie ukarania za wykroczenie, o ktrym mowa w art. 50, 51, 52a, 124
lub 143 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykrocze (Dz. U.
z 2007 r. Nr 109, poz. 756 oraz z 2008 r. Nr 141, poz. 888), lub o ktrym
mowa w art. 54-56 niniejszej ustawy, popenione w zwizku z imprez
masow artystyczno-rozrywkow, sd moe orzec rodek karny zakazu
wstpu na imprez masow na okres od 2 do 6 lat.
2.

W razie ukarania za wykroczenie, o ktrym mowa w art. 50, 51, 52a, 124
lub 143 Kodeksu wykrocze, lub o ktrym mowa w art. 54-56 niniejszej
ustawy, popenione w zwizku z masow imprez sportow, w tym
meczem piki nonej, sd orzeka rodek karny zakazu wstpu na imprez
masow na okres od 2 do 6 lat.

3.

rodek, o ktrym mowa w ust. 2, poczony jest z obowizkiem

osobistego stawiennictwa, w jednostce organizacyjnej Policji lub miejscu
okrelonym przez waciwego, ze wzgldu na miejsce zamieszkania osoby
ukaranej komendanta powiatowego (rejonowego, miejskiego) Policji,
w czasie trwania masowej imprezy sportowej, w tym meczu piki nonej.

4.

Sd, orzekajc rodek karny, o ktrym mowa w ust. 2, okrela rodzaje

masowych imprez sportowych lub meczw piki nonej, w czasie trwania
ktrych

ukarany

jest

obowizany

do

osobistego

stawiennictwa

w jednostce Policji, w tym okrela: nazwy dyscyplin sportowych, nazwy

klubw sportowych oraz zakres terytorialny obowizywania orzeczonego
rodka.

30

Art. 66.

Wobec sprawcw przestpstw, o ktrych mowa w art. 59 i 60 niniejszej

ustawy, sd orzeka zakaz wstpu na imprez masow.

Art. 67.

Zakaz wstpu na imprez masow, o ktrym mowa w art. 65, dotyczy

rwnie meczu piki nonej rozgrywanego przez polsk kadr narodow
i polski klub sportowy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 68.

Minister waciwy do spraw wewntrznych, w porozumieniu z Ministrem

Sprawiedliwoci, okreli, w drodze rozporzdzenia, sposb wykonywania
orzeczonego za wykroczenie albo przestpstwo obowizku osobistego
stawiennictwa w jednostce organizacyjnej Policji lub w miejscu
okrelonym przez waciwego, ze wzgldu na miejsce zamieszkania osoby
ukaranej

albo

skazanej,

komendanta

powiatowego

(rejonowego,

miejskiego) Policji, w czasie trwania imprezy masowej, uwzgldniajc

sposb dokumentowania wykonania tego obowizku.
Uczestnicy imprez masowych mog take narusza inne przepisy wynikajce
zarwno z kodeksu wykrocze jak i kodeksu karnego, ale rwnie innych ustaw,
np. ustawy o narkomanii, ustawy o wychowaniu w trzewoci i przeciwdziaaniu
narkomanii itd.
Organizacja i przeprowadzanie imprez masowych nios za sob zagroenia
popenienia wykrocze, na ktre policjanci biorcy udzia w zabezpieczeniu powinni
reagowa w celu ich przeciwdziaania i represjonowania sprawcw. Jednak policjanci
powinni rozway, czy reagowanie na kade najdrobniejsze wykroczenie przyniesie
podany skutek, tzn. zapobiegnie jego ponownemu popenieniu i czy nie doprowadzi
do eskalacji zachowa innych uczestnikw. Chodzi tu np. o takie sytuacje, gdy
w licznej grupie kibicw kilka osb uywa sw nieprzyzwoitych. Czy policjanci
powinni zdecydowanie zareagowa w stosunku do tych osb, co moe grozi
skierowaniem agresji wszystkich uczestnikw imprezy przeciwko policjantom, czy
raczej wybra drog spokojnego reagowania, mimo popeniania przez uczestnikw
wykroczenia?

31

przypadku

zaistnienia

przestpstwa,

policjanci

biorcy

udzia

w zabezpieczeniu musz natychmiast zareagowa, zatrzymujc jego sprawc, jeli jest

to konieczne, udzielajc pierwszej pomocy ofierze, ustalajc wiadkw zdarzenia
i

zabezpieczajc

miejsce

zdarzenia.

Wszystkie

te

czynnoci

musz

by

przeprowadzone w taki sposb, aby nie zatrze ladw i aby mogy by prawidowo
udokumentowane.

32

Literatura
1.

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j. Dz. U. Nr 43 z 2007 r., poz. 277,
z pn. zm.).

2.

Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczestwie imprez masowych (Dz. U.

Nr 62, poz. 504).

3.

Ustawa z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. Nr 51, poz. 297,
z pn. zm.).

4.

Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osb i mienia (t.j. Dz. U. Nr 145
z 2005 r., poz. 1221, z pn. zm.).

5.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z pn.
zm.).

6.

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorzdzie wojewdztwa (t.j. Dz. U. Nr 142

z 2001 r., poz. 1590, z pn. zm.).

7.

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorzdzie powiatowym (t.j. Dz. U. Nr 142

z 2001 r., poz. 1592, z pn. zm.).

8.

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (t.j. Dz. U. Nr 142

z 2001 r., poz. 1591, z pn. zm.).

9.

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania administracyjnego (t.j.

Dz. U. Nr 98 z 2000 r., poz. 1071, z pn. zm.).

10. Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postpowania w sprawach

o wykroczenia (t.j. Dz. U. Nr 133 z 2008 r., poz. 848, z pn. zm.).
11. Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 3 sierpnia

2009 r. w sprawie sposobw wykonywania obowizku osobistego stawiennictwa

w jednostce organizacyjnej Policji w czasie trwania imprezy masowej (Dz. U. Nr
125 z 2009 r., poz. 1039).
12. Rozporzdzeniu Rady Ministrw z dnia 30 czerwca 1998 r. w sprawie

szczegowych warunkw i sposobw uycia przez pracownikw ochrony rodkw

przymusu bezporedniego (Dz. U. Nr 89, poz. 563).
13. Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 18 grudnia

1998 r. w sprawie okrelenia szczegowych zasad wsppracy specjalistycznych

33

uzbrojonych

formacji

ochronnych

Policj,

jednostkami

ochrony

przeciwpoarowej, obrony cywilnej i straami gminnymi (miejskimi) (Dz. U. Nr

161, poz.1108).

Pozycje zwarte:

1. Suski P., Zgromadzenia i imprezy masowe, Warszawa 2007.

2. Piasecki C., Koodziejczyk L., Rola Policji w zabezpieczaniu imprez masowych,
Szkoa Policji w Katowicach 2003.

Inne:

1. <www.kpk.policja.gov.pl>.
2. <http://prawo. gazetaprawna.pl>.

34