TEORIA HANDLU ZAGRANICZNEGO

Zalety handlu zagranicznego: handel zagraniczny pozwala na

zaopatrzenie w te artykuy, ktrych kraj nie posiada i posiada nie moe
np.: bawena, zoa ropy naftowej; handel zagraniczny obnia koszty
rozwoju gospodarczego, a mona powiedzie, e w ogle ten rozwj
umoliwia.
Im kraj jest mniejszy tym zaangaowanie tego kraju w wymian
midzynarodow jest wiksze
Im kraj jest bardziej rozwinity tym wiksze zaangaowanie tego
kraju w wymian midzynarodow
Teoria kosztw absolutnych: dobro bdzie produkowane w kraju A w
tedy i tylko w tedy, gdy koszty produkcji w kraju A bd mniejsze ni
koszty produkcji w kraju B
Teoria kosztw komparatywnych: jeeli nawet kraj A bdzie
produkowa wszystkie dobra taniej ni kraj B to istniej podstawy do
handlu, jeeli przewaga w kraju A jest rna (jest zrnicowana w
produkcji wszystkich dbr)
Twierdzenie Stoplera Shamelsona 1941: przy przejciu ze stanu
autarkii do stanu wolnego handlu spada wynagrodzenie czynnikw
produkcji zatrudnionych w gaziach konkurujcych z importem i
wzrasta wynagrodzenie czynnikw produkcji w gaziach zwizanych z
eksportem
Prawo wzajemnego popytu: na wymianie midzynarodowej wicej
bdzie zarabia ten kraj, ktry bdzie zgasza wzgldnie mniejsze
zapotrzebowanie na dobra partnera
Teoria Heckshera Ohnila: mwi o tym, e kraj powinien
specjalizowa si w produkcji takiego dobra do produkcji ktrego uywa
si intensywnie czynniki produkcji bdce w danym kraju w
bezwzgldnej obfitoci
Kada specjalizacja jest lepsza ni jej brak
Terms of Trade (ToT): warunki wymiany, czyli ile importu mog
uzyska za swj ekspoert.

ToT

eksport ilosc _ X cena _ X

import ilosc _ I cena _ I

Korzyci komparatywne mog by okrelane przez:

wydajno pracy (t. Richardiska teoria cyklu ycia produktu)

zasoby (t. Hechera Ohnila)

skal produkcji

postp technologiczny

migracj ludnoci i kapitau

wydajno pracy (stawki pac), nakad pracy

Handel wewntrzgaziowy: prowadzony jest midzy krajami
wysokorozwinitymi gospodarczo i jest to handel produktami
podobnymi.
Skutki przepywu siy roboczej z kraju A do kraju B:

jeeli w A jest bezrobocie, a w B pene zatrudnienie to migracja

bezrobotnych z kraju A do kraju B spowoduje uzyskanie
korzyci przez kraj A,

jeeli w A jest bezrobocie, a w B pene zatrudnienie, to

migracja wykwalifikowanych pracownikw z kraju A do kraju
B spowoduje straty kraju A

jeeli pace w kraju A s mniejsze ni w B to: 1) w kraju A bd

produkowane dobra pracochonne, a w kraju B dobra
kapitaochonne, 2) transfer siy roboczej z A do B spowoduje
e pace w B bd spada, a w A rosn, 3) na transferze
zyskaj robotnicy w kraju A, a strac w kraju B, 4) na
transferze zyskaj pracodawcy w kraju B, a strac pracodawcy
w kraju A
Skutki transferu kapitau z kraju A do kraju B:
Wyznacznikiem kapitau jest stopa procentowa. Jeeli koszt pozyskania
kapitau dla inwestorw jest mniejszy w kraju A ni w kraju B (lub zysk
z kapitau dla rentierw jest mniejszy w kraju A ni w B) to kapita
bdzie przepywa z kraju A do kraju B, co bdzie miao nastpujce
konsekwencje:

stopa procentowa w kraju A wzronie, a w kraju B spadnie,

na przepywie zyskaj rentierzy w kraju A, a strac rentierzy w

kraju B,

strac na transferze dysponenci kapitau produkcyjnego

(inwestycyjnego) w kraju A (bo jest droszy), a zyskaj w kraju
B, bo jest taszy

POLITYKA HANDLOWA
Podzia ce:

ca importowe i eksportowe,

w zalenoci od sposobu naliczania ca wyrniamy ca:

1)
AD WALORE: od wartoci
2)
co specyficzne: od iloci
3)
ca kombinowane (ilociowo wartociowe)
Taryfa celna:
jednokolumnowa, dwukolumnowa, wielokolumnowa
Klauzula najwyszego uprzywilejowania (KNU): wyrazem denia
GATT do realizacji zasady niedyskryminacji jest tzw. klauzula
najwyszego uprzywilejowania (KNU), wedug ktrej obnienie taryfy
celnej w stosunku do jednego z partnerw musi spowodowa tak sam
redukcj w stosunku do innych krajw. Jeeli zatem kraj A obniy
stawk celn na dobro x w imporcie z kraju B z 10% do 5%, to powinien
zrobi to samo w stosunku do importu tego samego towaru z kraju C.
Inaczej mwic KNU oznacza zobowizanie kraju, ktry t klauzul
przyzna do traktowania importu z kraju, ktry klauzul otrzyma tak jak
kraju najbardziej uprzywilejowanego.
Klauzula narodowa (KN): w myl tej klauzuli towary pochodzce z
zagranicy nie mog by na danym rynku traktowane gorzej od
produktw krajowych np.: przez nakadanie podatkw, czyli inaczej
mwic oznacza do traktowania partnera i wyrobw partnera jak
producenta wasnego (krajowego)
Ca retorsyjne (od retory): polega na tym, e nakadamy co w
odpowiedzi na naoenie ca przez naszego partnera na nasz eksport
okrelonych towarw.
System dziaania ca: bezporednim efektem stosowania ce jest przede
wszystkim wzrost cen tych towarw importowanych na ktre je
naoono. Niektre skutki tego rodzaju wzrostu cen mona sobie
wyobrazi na podstawie oglnej znajomoci praw ekonomicznych.
Skutkiem takim moe by przede wszystkim spadek popytu na towary
oboone cem, a zatem spadek ich sprzeday, jeeli nie s one
wytwarzane prze producentw krajowych, moe to doprowadzi do
spadku ich konsumpcji, lub zmniejszenia produkcji dbr finalnych, do
wytwarzania ktrych s niezbdne. W przypadku gdy towar oboono
cem s wstrzymane take przez przemys krajowy, wzrost cen towarw
zagranicznych moe prowadzi do wzrostu produkcji ich krajowych
odpowiednikw. Taki wzrost produkcji moe spowodowa zwikszenie
zatrudnienia w danej gazi, co z kolei moe wpywa na oglny poziom
aktywnoci w danym kraju. Wpyw ca na gospodark trudny jest do
jednoznacznej oceny. Poszczeglne podmioty oceniaj bowiem ca w
zalenoci od tego, czy przynosz im one straty, czy zyski. Do
podmiotw, ktrym wprowadzenie ce importowanych przynosi
najczciej straty nale zagraniczni producenci. W konsekwencji s oni
zmuszeni zmniejszy sprzeda lub obniy ceny. Wprowadzenie ca nie
jest te na og korzystne dla konsumentw krajowych. Musz na og
paci wysze ceny za niektre dobra importowane lub ich krajowe
odpowiedniki, a niekiedy s zmuszani do rezygnacji z ich zakupw.
Podmiotami, ktre odnosz korzyci z wprowadzenia ce bd przede
wszystkim przedsibiorstwa krajowe produkujce towary oboone
cem. Jest to bowiem najczciej jednoznaczne z przeniesieniem cen
produktw oferowanych przez konkurentw zagranicznych i
zmniejszanie ich udziau w sprzeday na rynku krajowym. To z kolei
pozwala producentom krajowym bd przechwyci t cz popytu,
zwikszajc produkcj, bd te podnie ceny. Ze wzgldu na
odmienno ceny wprowadzenia ce przez poszczeglne podmioty,

takiego, ktry nie ma wpywu na poziom cen na rynku wiatowym, oraz

kraju duego, tj. kraju, ktrego popyt jest na tyle duy, e moemy mie
wpywy na te ceny.
Analiza dla kraju maego:
wprowadzenie ce przez kraj may powoduje podwyszenie ceny
towarw importowych o warto ca. W wyniku wzrostu cen jest
prawdopodobiestwo, e popyt na towary importowane zmniejszy si
(pod warunkiem, e jest to popyt elastyczny). Wprowadzenie ce
powoduje wzrost poday na rynku wewntrznym. Na wprowadzeniu ce
przez kraj may korzysta pastwo i producenci krajowi, natomiast trac
eksporterzy zagraniczni i konsumenci krajowi
Analiza dla kraju duego:
Jeeli co wprowadza kraj duy to moe si zdarzy, e eksporterzy
przeprowadz incydencj cen, tzn. obni cen importu o wielko ca,
w ten sposb zachowujc niezmienion cen dla klientw. Incydencja
cen bdzie miaa miejsce tylko w przypadku kraju duego. Skutek
incydencji ce byby szczeglnie widoczny, jeeli przyjli bymy
zaoenie, e mamy wysok elastyczno cenow popytu.
Ograniczenia poza taryfowe: to takie rodki, ktre nie s cami, ale
dziaaj jak ca. np.: VERy, normy sanitarno epidemiologiczne, normy
techniczne, standardy, itp.
Ograniczenia para taryfowe: nie s cami, ale dziaaj jak ca np.:
podatki, ograniczenia ilociowe
Ograniczenia ilociowe: jest to okrelony przez pastwo wolumen
importu lub eksportu, ktry nie moe by przekroczony w skali roku
(lub w innym okresie). Do podstawowych przyczyn ilociowego
ograniczenia przywozu naley zaliczy: ochron produkcji, potrzeb
skierowania popytu z towarw importowanych na krajowe,
przeciwdziaanie deficytowi bilansu handlowego, wzgldy sanitarne lub
wzgldy bezpieczestwa. Kontyngentowanie handlu zagranicznego
powoduje dwojakie skutki. Po pierwsze zmniejsza poda towarw
importowanych na rynku krajowym, lub towarw eksportowanych na
rynkach zagranicznych. Po drugie prowadzi do wzrost cen zwaszcza w
tedy gdy popyt na towary podlegajce ograniczeniom jest mao
elastyczny.
W wyniku wprowadzenia ogranicze ilociowych cena na rynku
wewntrznym ronie (zgodnie z prawem poday gdy poda si
zmniejsza cena ronie). Zmniejsza si rwnie popyt, ale w mniejszym
stopniu ni poda, co oznacza, e producentom krajowym opaca si
produkowa wicej po wyszej cenie. W wyniku wprowadzenia
ogranicze ilociowych zyskuj producenci krajowi, a trac konsumenci.
W tym przypadku rzd (czyli pastwo) nic nie zyskuje. Ograniczenia
ilociowe lepiej chroni gospodark ni ca, gdy sztywno reguluj jak
ilo towarw mona sprowadzi do kraju.
Subsydia eksportowe: to wiadczenia ze strony pastwa na rzecz
przedsibiorstw produkcyjnych i sprzedajcych swoje towary za granic.
Wyraaj si one w formie rnicy midzy wysz cen krajow towaru
a jego nisz cen na rynku zagranicznym. W zakres tych subsydiw
wchodz m.in. premie, ulgi i uatwienia udzielane przez pastwo
eksporterom w celu obnienia kosztw eksportu. Subsydia s stosowane
z kilku powodw: w celu wyeksportowania nadwyek towarowych
niemoliwych do sprzeday na rynku wewntrznym, w celu peniejszego
wykorzystania moliwoci produkcyjnych i wzrostu zatrudnienia, w celu
przeciwdziaania deficytowi bilansu handlowego. Stosowanie subsydiw
ma rwnie swoje skutki uboczne: nasilaj inflacj w kraju
eksportujcym, ograniczaj zainteresowanie producentw i eksporterw
obnik kosztw produkcji, postpem technicznym, podnoszeniem
jakoci produkcji. Ponadto subsydia zmieniaj proporcje podziau PKB
midzy grupy spoeczne. Stosowanie subsydiw eksportowych ma
nastpujcy wpyw na poszczeglne podmioty: konsumenci na rynku
wewntrznym trac, gdy musz opaca wsplna polityk np.: polityk
roln ktra jest subsydiowana przez UE, zyskuj producenci krajowi,
gdy otrzymuj wysz cen za swoje towary ni cena wiatowa,
producenci wiatowi rwnie trac, gdy jest inne pastwo, ktre
eksportuje po niszych cenach, konsumenci wiatowi zyskuj, gdy
mog kupi dobra po taszych cenach (gdy pastwo dopaca
dwukrotnie: najpierw skupuje towary od producentw krajowych za
wysz cen, a pniej sprzedaje te towary za granic za cen nisz),
rzd pastwa rwnie traci i traci podwjnie.
Efektywna stopa protekcji: co naoone na dany produkt oddziauje na
inne produkty. ESP uwzgldnia fakt, e nominalna stawka ca nie musi
by rwna stopie rzeczywistej ochrony krajowej przemysu
produkujcego dane dobro, uywajcego oclone komponenty.

ESP

VA'VA
100%
VA

VA warto dodana
VA warto dodana po wprowadzeniu ca
VA=PF-PK
PF cena dobra finalnego
PK cen komponentw
GATT (General Agreement on Tariffs and Taxes) ukad oglny w
sprawie ce i handlu
GATS (General Agreement on Trade and Services) ukad oglny w
sprawie handlu usugami
Strefa wolnego handlu: likwiduje co i inne ograniczenia midzy
krajami nalecymi do strefy, natomiast na zewntrz kraje te utrzymuj
automiczn (wasn) taryf celn i prowadz wasn, niezalen polityk
handlow wobec krajw trzecich.
Unia celna: oznacza wspln zewntrzn polityk w stosunku do pastw
trzecich.
Wsplny rynek: to jest unia celna + cztery swobody: swoboda
transferu, swobodny przepyw towarw i usug, swobodny przepyw
ludzi, swobodny przepyw kapitau,
Unia gospodarcza: to wsplny rynek + pewne elementy wsplnych
polityk np.: polityka konkurencji
Unia gospodarcza i walutowa: to nie tylko wsplna polityka
bezpieczestwa, polityka zagraniczna, ale rwnie koordynacja
niektrych polityk oraz wprowadzenie wsplnej waluty np.: EURO
Teoria unii celnej:

1200

A
B

20% ca
B+20% ca

1100
C + 20% ca
1000

Podczas tworzenia unii celnej obserwujemy trzy efekty:

1)
Efekt kreacji:
Efekt taki, e powstaa unia celna midzy krajami A i B
oznacza efekt kreacji rozmiary handlu si zwikszyy z Q do
Q i jednoczenie cen utrzymuje si na niszym poziomie
(1100z) jest to efekt korzystny.
Przed powstaniem unii celnej rozmiary handlu wynosiy Q. Po
powstaniu unii celnej obszary handlu wzrosy do Q, poniewa
B wszed do A. Moliwie najwikszy efekt kreacji byby w tedy
gdyby A stworzy uni celn z C. Od strony handlu rozmiary
handlu wzrosy.
Efekt kreacji s to wszystkie korzystne efekty zwizane z
rozpoczciem wolnego handlu na jakim obszarze. Przed
powstaniem unii celnej nie byo wolnego handlu byy ca.
Jeeli powstaa unia celna z krajem B to kraje A i B s stref

2)

Efekt przesunicia:
efekt przesunicia polega na tym, e nastpuje przesunicie z taszego producenta, ktry
pozosta poza uni celn do droszego, ktry jest w ramach unii celnej.
Polega on na tym, e najtaszy producent nie wchodzi do unii celnej. Jest to efekt negatywny.
Przed powstaniem unii celnej kraj A prowadzi handel z krajem C (gdy jego produkty byy najtasze),
ale rozmiary handlu byy nisze na poziomie Q. Po powstaniu unii celnej kraj A przestaje handlowa
z krajem C, ktry jest spoza unii (gdy jest droszy od kraju B, ktry wchodzi do unii), ale tylko dla
tego, e zostaje zdjta bariera celna pomidzy krajami A i B (tak naprawd kraj B jest krajem
droszym). Po przystpieniu do kraju A i kraju B do unii celnej cena spada do poziomu 1100 z, bo
taka jest cena w kraju B i rozmiary handlu rosn do poziomu Q jest to wanie efekt kreacji.
Jednoczenie najtaszy producent kraj C zostaje niejako wyrzucony z tego rynku i tj. efekt
przesunicia, ktry jest efektem negatywnym z punktu widzenia teorii ekonomii, ktra mwi, e
najkorzystniejsza sytuacja wystpuje wtedy, gdy na rynku utrzymuje si producent najtaszy
(najbardziej efektywny).
3)

Efekt produkcyjny
Efekt produkcyjny polega na tym, e kraj A przed powstaniem unii celnej prowadzi handel z
krajem C, ale rwnie sam produkowa. Po powstaniu unii celnej zaczyna prowadzi handel z
krajem B i zaprzestaje produkcji, gdy produkty wytwarzane w kraju B s tasze, a na rynku
utrzyma si taszy producent.
Korzyci z integracji:
powstanie wikszego rynku zbytu, czyli korzyci ze skali produkcji i wolnego handlu; nacisk
konkurencji (co chroni niesprawnych, nieefektywnych). Usunicie ca oznacza, e sprawni ekonomici
maj wiksze szanse. Ronie konkurencja, co oznacza, e dla bardziej efektywnych ronie rynek zbytu
(pole do dziaania si poszerza) i w zwizku z tym nastpuje alokacja rodkw. Nieefektywni
bankrutuj w zwizku z tym rodki produkcji przepywaj do producentw bardziej efektywnych.

BILANS PATNICZY
Bilans patniczy: to zestawienie obrotw danego kraju za granic. Moe by sporzdzony na bazie
miesicznej, procznej lub rocznej, ale ujcie roczne jest najlepsze.
Bilans patniczy skada si z nastpujcych elementw:
Bilans obrotw biecych (BoB): bilans handlowy, bilans usug, bilans procentw i dywidend, bilans
transferw, obroty niespecyfikowane
Bilans obrotw kapitaowych (BoK): bilans obrotw dugoterminowych, bilans obrotw
krotkoterminowych
Bilans transakcji oficjalnych (zmiana pienidzy i rezerw dewizowych banku centralnego)
Rwnania bilansu patniczego:

BP = O I
Jeeli chcemy by bilans patniczy by w rwnowadze to oszczdnoci krajowe musz rwna si
inwestycjom.
rozwiniciem tego jest: BP = OP+ORZ-I moemy wic powiedzie, e jeeli mamy ujemny BP i
chcemy doprowadzi bilans patniczy do stanu rwnowagi to albo zwikszamy oszczdnoci prywatne
(co jest spraw bardzo trudn i dugofalow), albo zmniejszamy wydatki agend rzdowych, albo
zwikszamy podatki, albo zmniejszamy inwestycje.
Bilans transakcji oficjalnych: jest miar deficytu nadwyki bilansu patniczego, tzn. jest to zmiana
poziomu rezerw walutowych oficjalnego sektora walutowego, czyli w praktyce banku centralnego.
Zaleno jest nastpujca: BoB+BoK+BTO=0, BoB+BoK=-BTO
Najlepsz sprawdzaln i bardzo istotn ekonomiczne miara deficytu bd nadwyki bilansu
patniczego jest zmiana stanu rezerw Banku Centralnego.
Zapisy w bilansie patniczym:
Dt: import dbr i usug, przekazy dla zagranicy, eksport kapitau za granic, zakup obligacji
zagranicznych
Ct: eksport dbr i usug, przekazy otrzymywane z zagranicy, napyw kapitau z zagranicy
Rwnanie bilansu obrotw biecych:

()

()

()
Re a ln y

BoB f ( PKB, PKB *, KW

Bilans Obrotw Biecych (BoB) jest uzaleniony od PKB danego kraju i tj. zaleno ujemna, od
PKB zagranicy (PKB*) i to jest zaleno dodatnia i mona powiedzie, e jest rwnie uzaleniony
od realnego kursu walutowego (KWrealny), z tym, e ten kurs waluty to tzw. wspczynnik R.
Wspczynnik R jest to relacja cen krajowych do cen zagranicznych i jest to zaleno ujemna, tzn.
jeeli ceny krajowe rosn szybciej ni ceny zagraniczne, to bilans obrotw biecych bdzie si
pogarsza. Jeeli tutaj natomiast mamy kurs waluty to pogorszenie si kursu waluty z naszego punktu
widzenia jest raczej korzystne.
Rwnanie bilansu obrotw kapitaowych:

() ()

BoK f ( r , r *, KW oczekiwany )
Bilans obrotw kapitaowych (BoK) jest funkcj krajowej stopy procentowej (r) i jest to zaleno
dodatnia, zagranicznej stopy procentowej (r*) i jest to zaleno ujemna i od kursu waluty (ale od
oczekiwanego kursu waluty expected).
Oczekiwany kurs walutowy: to nie jest to samo co farword i futures. Kurs oczekiwany tj. taki kurs,
ktry ja jako dysponent kapitau sdz e bdzie. To moje przypuszczenie jest oparte na tym jak si
ksztatuj kursy terminowe, np.: kurs terminowy szeciomiesiczny wykazuje na deprecjacj danej
waluty, a ja myl, e chyba tak dua deprecjacja nie bdzie i w zalenoci od tego co sdz tak
postpuj.
Przyjmuje si, e BP jest ujemny jeeli: 1) ronie zaduenie zagraniczne danego kraju, 2) bank
centralny sprzedaje dewizy bankom komercyjnym
Bilans patniczy na og ulega pogorszeniu jeeli: ma miejsce wzrost inflacji
Przy nadwyce w bilansie patniczym i presji inflacyjnej korzystne jest: zwikszenie absorpcji i
przeprowadzenie dewaluacji waluty
Jeeli wystpuje deficyt BP i presja inflacyjna to polityka gospodarcza: dy do zwikszenia
oszczdnoci prywatnych i rzdowych
Zwikszenie poday pienidza doprowadzi z reguy do: pogorszenia sytuacji w bilansie patniczym
Nadwyka w BP: zwiksza presj inflacyjna
Bilans handlowy (patniczy) jest ujemny gdy: 1) eksport dbr i usug jest mniejszy od importu dbr i
usug, 2) spada kurs waluty danego kraju, 3) ma miejsce zmniejszenie rezerw dewizowych sektora
bankowego danego kraju
Jeeli BP jest ujemny naley: 1) podnie stop procentow, 2) zmniejszy inwestycje, 3) zmniejszy
deficyt budetowy
Przy nadwyce w bilansie patniczym i presji inflacyjnej korzystne jest: przeprowadzenie
dewaluacji
Jeeli wystpuje deficyt bilansu patniczego i inflacja, to waciwa polityka gospodarcza powinna
polega na: zmniejszeniu absorpcji i deniu do stabilizacji kursu waluty
Przyjmuje si, e bilans patniczy jest ujemny jeeli: 1) malej rezerwy walutowe banku centralnego
danego kraju, eksport dbr i usug jest mniejszy od importu, spada kurs waluty danego kraju
Bilans handlowy jest ujemny gdy: 1) eksport dbr i usug jest mniejszy od importu dbr i usug,
2) spada kurs waluty danego kraju
Dodatni bilans patniczy: zwiksza presj inflacyjn
Bilans patniczy na og ulega poprawie jeeli: ma miejsce wzrost oszczdnoci prywatnych
Deficyt bilansu patniczego oznacz, e 1) poda pienidza w kraju bdzie prawdopodobnie malaa
2) w zalenoci od przyjtego systemu kursowego, deficyt BP moe doprowadzi zarwno do wzrostu
jak i do spadku poday pienidza
Jeeli wystpuje deficyt bilansu patniczego i presja inflacyjna, to naley: zmniejszy stop
wzrostu gospodarczego podnoszc stop procentow i obniajc podatki, ale wskazana jest rewaluacja
waluty
Dewaluacja poprawi BP kraju jeeli: 1) elastyczno cenowa popytu na import kraju dewaluujcego
jest wysoka, 2) elastyczno cenowa poday eksportowej tego kraju jest wysoka, 3) elastyczno
cenowa popytu zagranicy na eksport z kraju dewaluujcego jest wysoka
W przypadku salda ujemnego BP o silnej presji deflacyjne wskazane jest: zwikszenie absorpcji i
aprecjacja
Przyjmuje si, e BP jest dodatni, jeeli: rosn rezerwy walutowe banku centralnego danego kraju
Wzrost oszczdnoci prywatnych na og: poprawia sytuacje w bilansie patniczym
W przypadku utrzymywania si nadwyki w BP i presji inflacyjnej korzystne jest: 1) obnienie
stopy procentowej, 2) przeprowadzenie dewaluacji waluty krajowej, 3) zmniejszenie krajowej
absorpcji
Zwikszenie poday pienidza doprowadzi z reguy do: pogorszenia sytuacji w BP
Nadwyka BP: zwiksza poda pienidza w kraju,
Jeeli wystpuje deficyt BP i presja inflacyjna to polityka gospodarcza: dy do zwikszenia
oszczdnoci prywatnych i rzdowych
Przyjmuje si, e BP kraju jest ujemny, jeeli: 1) import dbr i usug jest wikszy od eksportu, 2)
import towarw jest wikszy od eksportu, 3) kapita zagraniczny odpywa z danego kraju, 4) spada
kurs waluty danego kraju
Nadwyka w bilansie: zmniejsza deficyt budetowy
BP jest dodatni, jeeli: rosn rezerwy dewizowe danego kraju